Ruske slovo 40

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ОД 1. ОКТОБРА ШИЦКИ КНЇЖКИ „РУСКОГО СЛОВА” ТУНЬШИ 30 ОДСТО

Фотоґрафия: 0923P

Фотоґрафия: 0964P_B625

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

Фото: Мария Афич

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ МОЗАЇК: „МЛАТКОВАНЄ” У МАТКИ

Фотоґрафия: 0963P_B625

Перша сезона попусту од 30 одсто на шицки кнїжки у НВУ „Руске слово” будзе тирвац од 1. по 31. октобер 2020. року. Кнїжки по вигодней цени годно купиц прейґ колпортерох по наших местох, у представительствох НВУ „Руске слово” (у Новим Садзе у будинку „Дньовнїк” на Булевару ошлєбодзеня 81, на 7. поверху (од 9 по 14 годзин) и на телефон 021 6613 697; у Руским Керестуре у будинку дакедишнєй Друкарнї на 2. поверху и на телефон РК 025 703 311, пондзелок, вовторок и стреда од 9 по 13 годзин). Пре селєнє НВУ „Руске слово” у Новим Садзе найлєпше скорей наволац на телефон. Як и прешлого року, и у 2020. року буду два сезони попусту 30 одсто на шицки кнїжки у НВУ „Руске слово”. Пре епидемию, перша сезона нє була влєце под час руских фестивалох як плановане, а друга сезона, будзе уж традицийни попуст за миколая-крачунско-новорочни швета, же би ше могло нєсподзивац у пакецику зоз кнїжку за дзеци наймладших, а попуст будзе тирвац од 25. новембра по 25. децембер 2020. року. Прешлого року НВУ „Руске слово” зменшало цени кнїжкох же би були доступнєйши нашим читачом, та луксузни сликовнїци „Як ше тройо прашатка рихтали за жиму” и „Весели буквар” за дзеци котри коштаю 300 дин, на попусту буду коштац лєм 210 динари. Кнїжки „Руского слова” годно наручиц и прейґ сайту http://www.ruskeslovo.com/shop/.

РОК LXXVI ЧИСЛО 40 (3909) НОВИ САД, 2. ОКТОБЕР 2020.

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

■ ДАРАЗ РЕМЕСЛО, НЄШКА КУЛТУРНИ СКАРБ

ИНТЕРМЕЦО ДОБРОДЗЕЧНИ ОГНЬОГАСНИ ДРУЖТВА

90 РО КИ ПРО ЦИВ ОГНЯ И ДРУ ГИХ БИ ДОХ (2)

О

д перших, кед було коло трицец, сновательних членох Дру жтва, воно роками було векше и числено моцнєйше и з тим же, уж зоз пракси котра вше давала добри резултати, почала и витирвала робота зоз наймладшима. Наймладши вше мали места у Дружтве и на нїх ше раховало як на будуцих членох, алє и правих огньогасцох котри одмалючка знаю же ше боря за добре шицких у валалє и ширше, и найважнєйше, за чуванє и

очуванє людства як перше, и материялних доброх як друге. Вежбали, же би вше були порихтани интервеновац, и старши члени, та аж по катеґорию почесних, котри уж нє могли прилапиц обовязки активних членох. Змаганя були орґанизовани и у Руским Керестуре, алє и вшадзи у блїзшим и дальшим околїску же би ше вше и точно знало зоз якима моцами и капацитетами Дружтво розполага у каждей хвильки. Успихи вше були на ви со ким уровню и кед слово о зма гатель них, алє и о орґани за ци й них резултатох. Спатраюци дзевец децениї котри уж за ке ре стур скима огньогасцами, мож шлєбодно твердзиц же ту нїґда нє було пробле ми зоз люд зми, чи сле но сцу, та анї зоз простором... Бриґи вше ве цей було зоз технїку. Нїхто нє укладал достаточно до огньогасней опреми, а вимоги и задатки поставали вше векши... Лю. Дудаш Зоз Срезкого огньогасного змаганя у Руским Керестуре 1951. року

2 РУСКЕ СЛОВО

2. ОКТОБЕР 2020.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Иван САБАДОШ, главни одвичательни редактор

■ Тижньовнїк 4–5. Конкурс Одбору за културу Националного совиту Руснацох

■ Нашо места 6. Стретнуце поетох Рускей матки

■ Економия 10–11. Оптимални час за шатву жита

■ Мозаїк 15. Отримани онлайн Еґзит

■ Култура и просвита 16. Зоз схадзки Управного одбору РНТ „Петро Ризнич Дядяˮ

■ Руске словечко 20–21. Нашо гвиздочки: Даниєла, Миряна, Йована и Никола зоз Нового Орахова

■ Людзе, роки, живот 24–25. Стретнуце: о. Юлиян Рац, новосадски парох

■ Духовни живот 28. Перша причасц у Дюрдьове

■ Информатор 30–32. Мали оглашки и In memoriam

■ Спорт 33. СБ „Яша Баков” – Турнир у лапаню риби на дуґов на Єґрички

■ Интермецо 38–39. Хладок и горуци тепши Насловни бок꞉ Фурми за вибиванє платна Авторка фотоґрафиї꞉ Мария Афич

(НЄ)ВИХАСНОВАНИ РОК Поправдзе, розподзельованє пенєжу по Конкурсу за отримованє културних манифестацийох наисце єден од, кед же нє и главни задаток Одбору за културу Националного совиту Руснацох. Роби ше раз до рока, и вєдно з „парняцким” Конкурсом Заводу за културу войводянских Руснацох по хторим ше финансую програмски активносци хтори даваю змисти тих манифестацийох, практично оможлївює и одредзує цалорочни културни календар нашей заєднїци. Кед ше обявя резултати тих конкурсох, то найчитанши змисти у руских медийох, бо цала наша аматерска културна сцена завиши од тих одлукох. Медзитим, тоти арґументи о важносци задатку хтори пред нїм на дньовим шоре, випатра нє були достаточни же би ше Одбор за културу зишол и отримал живу схадзку. То ше му нє удало анї на два заводи, пияток, и пондзелок, обидва раз пре нєдостаток кворуму. И нє случело ше першираз – уж зме мали ситуацию же роботу Одбору за културу пре цайтнот мушел покончиц Вивершни одбор. Правда, може буц милион обєктивни причини же чом ше ствари так позбуду, алє пребарз то часто же би було случайно. Цошка, очиглядне, проблем и нє функционує. Щесце же за кажди проблем єст и ришенє, лєм кед єст дзеки ришиц го. Пре шицко спомнуте, ми ище нє маме дефинитивни предлог розподзельованя буджета тогорочного Конкурса Одбору за културу. Маме лєм нарис, „предклад предлогу” о хторим ше ма одлучиц. Розумлїве, обявени предлог лєм тото – предлог. Можу го ище пременїц члени Одбору, члени Вивершного, може го пременїц и сам Национални совит. Медзитим, з нього видно єден значни деталь, а то же на Конкурсу прешли и финансийну потримовку достаню/достали и специфични, так повесц, технїчни вимоги наших дружтвох и здруженьох. Роби ше о тим же пре пандемию вируса корона и пошлїдкових превентивних епидемиолоґийних мирох хтори накладаю физичну дистанцу и забранюю векши сходи у завартим просторе, отримованє масовних културних подїйох лєбо цалком онєможлївене, лєбо ше суґерує їх отримованє у редукованей, скоро символичней форми. То значи же трошки таких манифестацийох обєктивно буду менши, док їх буджети, на щесце, оставаю исти. Ту настава проблем од хторого уж поцерпаю велї нашо дружтва хтори ношителє и орґанизаторе културних манифестацийох – цо кед нєреализовани пенєж будзе требац врациц финансиєрови, односно державному буджету? Же би ше зменшала можлївосц за таки сценарий, вельо ше у предходним периодзе робело, консултовало, тактизовало и комбиновало обдумац приступ як додзелєни пенєж унапрямиц и наменски похасновац. Достате дефакто, желєне шветло за креативне и широке толкованє параметрох Конкурса, же би ше тот рок вихасновало за змоцньованє ресурсох хтори буду на хасен и у даєдней шлїдуюцей нагоди, на манифестацийох, фестивалох и подїйох док корона прейдзе. Так, од коло 20 вимогох хтори, озда, потрима Одбор за културу, скоро трецина облапя и купованє даякей технїчней опреми. Кед же ше то зисци, годно повесц же нам тот рок нє прешол надармо, та гоч зме нє шпивали и нє танцовали.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/VII, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe/ки – Олена Планчак-Сакач, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Олена Папуґа, Мартица Тамаш, Славица Фейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Лидия Кухар, Андреа Медєши, Оля Русковски * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки – Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ” Maxima graf” Петроварадин * E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

2. ОКТОБЕР 2020.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК ОДБОР ЗА КУЛТУРУ НАЦИОНАЛНОГО СОВИТУ РУСНАЦОХ

НАЙВАЖНЄЙША СХАДЗКА У РОКУ НЄ ОТРИМАНА ПРЕ НЄДОСТАТОК КВОРУМУ Гоч на дньовим шоре Одбор за културу мал єден зоз своїх найважнєйших задаткох, направиц предлог розподзельованя пенєжу нашим Дружтвом за манифестациї од националного значеня, анї на два заводи нє удало ше отримац його порядну схадзку. Членство достало ище єдну нагоду, дац думанє у електронскей форми

У

просторийох Подручней канцелариї Националного совиту Руснацох у Руским доме у Коцуре пияток, 25. септембра, требала буц отримана схадзка Одбору за културу на котрей мали буц розподзелєни средства по Конкурсу за орґанизованє манифестацийох у 2020. року. Медзитим, пре нєдостаток кворуму схадзка була преложена за пондзелок, 28. септембра. И попри моцних намаганьох же би схадзка була отримана, по други раз, пре исти причини, схадзка Одбору за културу НС була нєуспишна.

ного совиту, як и функционованє Културно-уметнїцких дружтвох, тераз як кед би ше тоти важносци спущели долу. Aлє, без огляду на шицко, я мам становиско же роботу треба покончиц. Кед ше прилапиме даякей обовязки, тоту обовязку треба сполнїц. А кед нє думаме робиц и сполньовац свойо обовязки, вец треба дац задзекованє, та будзе хтошка други робиц – визначел Шанта.

ОБОВЯЗКИ ТРЕБА СПОЛНЇЦ И РОБОТУ ПОКОНЧИЦ Предсидатель Одбору за културу НС Руснацох Микола Шанта виражел нєзадовольство и розчарованє пре таку ситуацию, понеже, як гварел, схадзка на котрей тема розподзельованє пенєжу нашим Културно-уметнїцким дружтвом наисце важна, а анї по други раз нє удало ше орґанизовац ю и дебатовац о тей теми. Дзепоєдни члени Одбору благочасово оправдали одсуство, а дзепоєдним ше, випатра, як орґанизацийни проблем указал приход на схадзку до Коцура, алє у тим фаховим целу Националного совиту єст тирваци проблем зоз кворумом.

– Ми у терашнїм составе Одбору за културу Националного совиту Руснацох маме два особи котри ище анї раз нє були на схадзки, и анї раз нє гласали електронски. Нєшка ту були людзе зоз администрациї Националного совиту, и я предложел най ше положи двох нових членох место нїх, понеже вони лєм валяю кворум – гварел Шанта. По його словох, таке одношенє ґу превжатим обовязком знїжує и диґнитет самого Совиту. По Шантовим думаню, єдна з причинох нєуспишней схадзки и вплїв терашнєй ситуациї зоз епидемию корона вирусу, пре котру, як гвари, як кед би ше людзе опущели.

– Гевто цо нам дакеди було важнєйше и у приоритетох на висшей лїстини – важне функционованє Национал-

БУДЖЕТ ВЕКШИ ЗА 70 ТИСЯЧИ Тогорочни средства Конкурса, пре терашню ситуацию зоз пандемию, звекшани за 70 000 динари. То средства котри предходних рокох звичайно були хасновани за одход до Миклошевцох и до Сриму. Пре ситуацию зоз вирусом корона, того року ше нє пошло нїґдзе. Пенєжи нє похасновани, та прето було простору розподзелїц их вєдно з милионом ,,порядного” буджету Конкурса.

4 РУСКЕ СЛОВО

Предсидатель Вивершного одбору Желько Ковач потолковал же по Статуту Национални совит може розришиц членства и своїх, и членох фахових роботних целох у случаю же длужей як 12 мешаци нє участвую у роботи, односно нє приходза на схадзки, так же єст формална подлога и за таку миру. Кед слово о теми схадзки, потерашня пракса Одбору за културу Националного совиту була така же ше средства по Конкурсу розподзельовали на гевти Културноуметнїцки дружтва, котри мали манифестациї у календаре културних подїйох од националного значеня за Руснацох. Углавним ше буджет Конкурса розподзелює по одредзеней схеми, з малима вименками у намаганю же би ше реално розподзелєло пенєж, уважуюци потреби шицких учашнїкох на Конкурсу, а як надпомнул Микола Шанта, факт же то найважнєйша робота котру Одбор за културу роби. Ґу тому, того року, пре позарядово обставини у културним и явним живоце хтори спричинєла пандемия вируса корона, ропатрани и прилапйовани и ширши и специфични вимоги учашнїкох Конкурса. ПРЕДЛОГ ПО ДЕФИНОВАНИХ КРИТЕРИЮМОХ Гоч схадзка Одбору урядово нє отримана, понеже були присутни предсидатель Вивершного одбору НС Желько Ковач и секретар НС Руснацох Таня Арва Планчак, заш лєм було нєформалней бешеди и о шлїдуюцих крочайох 2. ОКТОБЕР 2020.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

кед слово о розпод зельованю средствох Одбору за културу. Розпатрани предклад хтори пририхтани за схад зку, а о хторим членство Одбору да урядове думанє. Предкладанє о розпод зельованю средствох по Конкурсу за орґанизованє манифе стацийох у обласци защити нєматериялного скарбу у уметнїцкей творчо сци Руснацох у 2020. року, чий буджет милион динари, шлїдуюце – за Дружтво Руснацох у Суботици и проєкт „Яр др Мафтея Виная” предложена сума 20 000 динари, Дому култури Руски Кере стур за проєкт „Драмски мемориял Петра Ризнича Дядї” 80 000, а КУД-у „Петро Кузмяк” Нове Орахово за опрему 20 000 ди на ри. По пред кла ду, Дружтво Ру сна цох Сримска Митровица за проєкт „Омаж Ирени Колєсар” до станє 35 000 динари, КПД ,,Карпати” за ,,Хорски фе стивал Карпати – опрема” 100 000, КПД ,,Иван Котляревски” Бикич Дол за проєкт ,,Пришли нам Русадля 2020” 20 000, а Руски културни центер за опрему 100 000 динари. За Дом култури Руски Кере стур и ,,Червену ружу” предложене 100 000 динари, за КУД ,,Жатва” Коцур за биротехнїчну опрему 100 000, а за Дружтво за руски язик, литературу и културу и ,,Колония у Боднарова” 20 000 динари. За КПД ,,Дюра Киш” и ,,Мелодиї Руского двору” и КУД ,,Тарас Шевченко” Дюрдьов зоз проєктом ,,Най ше нє забуд зе” предложене по 100 000 динари, за Дом култури Руски Кере стур и ,,Ко стельникова єшень” 80 000, РКУД ,,Др Гавриїл Ко стельник” Кула за опрему 40 000, а МАТКА – Дружтво Руснацох Нового Саду Войводини и ,,Фе стивал малих сценских формох” 30 000 динари. Далєй, за Дружтво за руски язик, литературу и културу и ,,Днї Миколи М. Кочиша” и Союз Руснацох Українцох за набавку проєктора предложене по 30 000 динари, кельо предложене и Рускей матки за проєкт ,,Означованє и пре слава 30-рочнїци од снованя Рускей матки у Руским Кере стуре”. За Хор „Розанов” за проєкт ,,Дзень славянскей духовно сци и писмено сци” предложени 35 000 динари. Таки предклад буд зе положени на дньови шор и гласанє на електронскей схад зки Одбору за културу, гоч Национални совит, розумлїво, керує таку праксу одлучованя кед ше роби о значни темох як цо кадрово питаня и розпод зельованє финансийох.

– Наздавам ше же на електронскей схад зки вигласаме тот Предлог и озда ше то шицко покончи. Кед нє, вец Одбор за културу Националного совиту Руснацох треба розпущиц – заключел предсидатель Одбору Микола Шанта. Кед же ше анї електронска схад зка Одбору за културу нє уда, по процедури тема ше преноши на Вивершни одбор хтори форма лизує предклад и прешлїд зи го Националному совиту на одлучованє. Конкретни термин за тото нє одред зени, алє по конєц рока средства по Конкурсу муша буц розпод зелєни, а проєкти ре а лизовани и пририхтани звити о правданю буджет ского пенєжу.■ О. Русков ски 2. ОКТОБЕР 2020.

STANOVISKA

Пише: Каролина ДЖУДЖАР, професорка руского язика

ПРАНКОВАНЄ ФИҐЛЬОХ Однєдавна, анґлизми часто мож найсц у фокусу розпатраня наукових роботох котри преучую пожички и їх уплїв на мацерински язик, як и у популарних надписох котри тематизую уплїв на лексику и синтаксу мацеринского язика. Часто мож чуц и пречитац же уплїв анґлизмох, окреме при бешеди младих при комуникациї на дружтвених мрежох таки, же го мож наволац „анґлоруски язик”, а то свойофайтова змишанїна анґлийского и руского язика. Тот уплїв окреме може буц обачлїви кед ше дакус глїбше загребе до лексики информацийних технолоґийох. А од того, якбачу, нє мож сцекнуц анї кед биш сцел. Ґу тому, од дзецох або од младших ґенерацийох мож чуц и вшелїяки нєзвичайни анґлийски слова котри по руски виповедзени. Зложа таке виреченє же ше чловекови зна у глави закруциц, прето же зме просто нє сиґурни же о чим то вони приповедаю. Хтошка когошик „пранковал”, або „дисовал”, та вец хтошка пре тото „видрамел”, а вец даєдни „скриншотовали” дакого або „хаштаґовали”. Та так вец мож дакого скришотовац, або баґовац и нє треба видрамиц, бо будзеце дисовани. Нєшкайши словнїк котри хасную такволани ютюбере и инфлуенсере (то тоти котри популарни на дружтвених мрежох) найчастейше нєпознати тим котри нє на тельо присутни у тим швеце сучасних технолоґийох. Так дружтвени мрежи принєсли нови сленґ, окреме при тинейджерох. Як и кажди язик, и тот ма свою историю котра ище вше вчасна, так же нє треба „видрамиц” коло того. Або треба? Кед уж у писмених составох на настави заступени таки поняца, вец уж мож повесц же дяблик однєсол франту. Або ю принєсол. Єден од найпопуларнєйших змистох цо школяре любя описовац то пранкованє, а пласовали го ютюбере котри виду вонка на улїцу и фиґлюю зоз другима людзми котри нє маю анї благе нагадованє же о чим слово. Такому змисту найблїзша дакедишня скрита камера. Прилапйованє заходних словох и їх мишанїнох ше ту вообще нє застановює. Каждодньово ше творя нови вирази и слова котри ше хаснує на интернету же би ше укратко потолковало одредзене поняце або зявенє. Понеже млади провадза тренди, на тот способ починаю хасновац тоти новокомпоновани термини, а тоти цо старши и маю чувство же их час ґажи, можу ше лапиц до звладованя истих, або ше просто за главу лапиц. Но, єст и поняца котри маю и достаточну дозу гумору у себе. З оглядом на ситуацию у котрей зме ше нашли, нїч нє чудне же створене и нове поняце, ковидиот. Тото поняце означує особу котра нє зна, нє розуми або нє сце буц свидома опасносци од ковиду. Тото слово направене у анґлийским язику (зляти два слова ковид и идиот) и цалком вироятнє же постанє интернационализем. Кельо ґод ше указує потреба за анґлицизмами, питанє кельо людзе свидоми значносци власного мацеринского язика. Факт же анґлизми ту, вшадзи коло нас и же су потребни. Алє, їх хаснованє ше муши ускладзиц зоз нормами руского язика, же би ше язик нє губел и на концу нє скапал. Найбаржей болї у тим шицким же маме прекрасни и уникатни язик, а часто упечаток же ше пре ньго ганьбиме. Нє мож ше нє опитац же як мож почитовац цудзе, кед ше зоз своїм так оруцуєме. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА ОТРИМАНЕ ПИЯТЕ СТРЕТНУЦЕ ПОЕТОХ РУСКЕЙ МАТКИ

ПРИЄМНИ ВЕЧАР КРАСНОГО СЛОВА

Пияте Стретнуце поетох, литературних и музичних творительох Рускей матки отримане всоботу вечар, 25. септембра, у просторийох Месней заєднїци у Руским Керестуре. Свойо твори представели 13 творителє на руским и сербским язику. Уручени Припознаня з меном Юлияна Надя. Тото заєднїцке Поетске припознанє Рускей матки у Руским Керестуре и „Задужбини Бори Латиновичаˮ з Кули, того року достали, постгумно, Милан Шуша Бєлински з Кули и Владимир Будински з Керестура, а од актуалних поетох Обрен Радович з Кули и Саня Тиркайло зоз тиж пречитал и виривки критиШиду. УЧАШНЇКИ чарских написох о їх творчосци и У приємней и опущеней атмосфери свойо пообявених кнїжкох. Бєлински бул и етски твори представели 13 од 17 поволаних На V Стретнуцу поетох уча- член Дружтва писательох Войвотворительох з Керестура, Шиду, Кули, и Сивцу, а ствовали Обрен Радович з Ку- дини, а визначене же Будински з музичним провадзеньом трочленого тамбуро- ли, Саня Тиркайло и Душан бул предложени до Дружтва, а вого составу „Орачеˮ. Свойо твори пречитали и Теодорович зоз Шиду и Петра прияти мал буц два днї после як тогорочни добитнїки Припознаня Радович и Бошняк з Моровичу, Боро Ла- ше нєсподзивано упокоєл. Тиркайлова, Од учашнїкох було и афирмован- тинович и Милош Делибашич На покойного поету Юлиян Наших, хтори уж маю и видруковани кнїжки, а тиж з Кули, Божидар Цмилянич зоз дя з тей нагоди ше здогадло зоз и таких хтори поетске слово признача у шлєбод- Сивцу, Катарина Фейди з Ко- виводзеньом його найпознатшей них хвилькох инспирациї, або тераз оживюю цура, Михайло Катона, Люби- компонованей писнї „Мой валал свой закопани талант, а участвовала и єдна мла- ца Няради, Славко Пап, Ма- Руски Керестур”. рия Ковач Дорошки и Дюра да особа. Як на концу наглашене, шицки Теми хтори були од рефлексивней до любов- Папуґа з Руского Керестура. пречитани твори буду обявени у ней поезиї, а мож замерковац же з рока на рок додатку Глашнїка Рускей матки пречитани стихи квалитетнєйши. Вироятнє же „Руснак”. Стретнуце водзел предсидатель РМ Дюра Папутому доприноша и сами Стретнуца, понеже им то и циль, ґа, нєпоштредни орґанизатор того вечара керестурски Меяк наглашели орґанизаторе, же би членом тих двох здру- сни одбор РМ на чолє з предсидательку Марию Дорошки, женьох дали нагоду презентовац свойо твори, цо вшелїяк а финансийно го потримала Општина Кула, як проєкт на же и мотивує учашнїкох. конкурсу за туристичну презентацию Општини. На постгумних лауреатох Шушу и Будинския, хтори ше По урядовей часци стретнуце поетох предлужене зоз нєупокоєли прешлого року, присутни ше здогадли и з мину- формалним дружтвованьом, вечеру и музику. ту цихосци. Боро Латинович, хтори провадзел їх роботу, М. А.

ОПШТИНА КУЛА

ВЕРБАСКИ МОСТ ДОРАЗ ГОТОВИ Роботи на державней драги IB15 на Вербаским мосце у Кули, хтори почали 27. юния того року, ше закончує, а як наявюю компетентни, мост хтори од теди подполно застановени за транспорт би могол буц отворени початком октобра. Як пишу локални медиї, про- Фото: www.nasemesto.rs єкт бициґлистичней дражки нє подрозумює єй правенє прейґ моста, та у цеку розгварки зоз фирму „Путеви Србије” о вибудови тей дражки на мосце, як и виробок проєктного ришеня. На мосце остругани 3 центиметри асфалту на цалей ширини драги и положене нове пасмо, а по проєкту предвид-

6 РУСКЕ СЛОВО

зене же би ше на мосце робело лєм менши роботи. Зоз горнєй часци ше тих дньох остругало асфалт, виляло ше нови асфлат, направело нови преходни плочи, залїпена и гидроизолация, а тиж асфалтовани и дражки за пешакох. Под мостом ше фарби, кладзе електро инсталациї, односно ошвиценє моста. Як виявели компетентни, того тижня ше будзе ляц нове пасмо асфалту, а мост би, кед шицко будзе исц по плану, требал буц отворени за транспорт першого тижня у октобру. Ан. М.

2. OKTOБЕР 2020.

mesta@ruskeslovo.com

АКТИВНОСЦИ ЗДРУЖЕНЯ ЖЕНОХ „БАЙКА” З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ДОСТАЛИ ДРАГОЦИНИ ЛЕҐАТ Здруженє женох Байка зоз Руского Керестура нєдавно прияло вредни леґат – прибор за вибиванє платна за вишиванє, хторе им подаровала Ирина Пап, а прибор припадал єй покойней мацери Павлини Лендєровей. Вибиванє платна дакеди було ремесло, а прибор за тоту роботу, хтори вельо вредзи, подаровани „Байки”, а превжали го предсидателька и подпредсидателька Славица Катона и Наталия Емейди. Як нам потолковала Папова, у прибору за вибиванє хтори подаровала „Байкиˮ, находза ше древени фурмочки з хторима ше вибивало мустри за вишиванє зоз чечну фарбу у давнєйших часох, а тиж и новши прибор, а то прейґ сто мустри на паперу, потим специялну белаву фарбу, хтору ше миша зоз калофоном, специялну щеточку за розчухованє фарби по мустри и друге. Папова указала як ше вибивало на паперових мустрох, бо ю то научела єй мац Павлина. А як ше случело же ше одлучела подаровац шицко до „Байки”, вона гвари: – Було так же Славка кедиш пришла вибиц цошка за вишиванє до „Байкиˮ, та зме ше згварели кельо того єст зачуване. И так сом подумала и предложела чи би

УЧАСТВОВАЛИ И У ВЕРБАШЕ У Вербаше и Кули на главних площох 23. и 24. септембра отримани перша манифестация „Лаґднїˮ як вистава за предаванє, хтору орґанизовали ЛАҐ „Шерцо Бачкиˮ у сотруднїцтве зоз Туристичнима орґанизациями двох општинох. На вистави у Вербаше участвовало и Здруженє женох „Байкаˮ з Руского Керестура и його предсидателька Славица Катона, хторе тиж член ЛАҐ-у.

сцели, вони до „Байкиˮ вжац най нє препаднє шицко цо сом чувала за мацеру, хтора умарла 1996. року. Вона почала вибивац даґдзе 1955. року, даскельо роки познєйше як ше до Керестура приселєли зоз Дюрдьова, бо оцец ту пришол за дзияка. Вибивала у Дюрдьове ище єй мац Феброна, а кед моя мац видзела же ше у Керестуре вельо вишива, влапела ше и ту до тей роботи хтору робела велї роки, аж до дзеведзешатих, кед пришла криза и кед нє було анї вули, та ше и престало вельо вишивац – памета Ирина и надополнює же жени и дзивки вишивали на вецей способи на празно, и на толедо, на полнєнє, и дзирковане и за шицко тото ма зачувани мустри. Же то барз драгоцини дарунок до „Байкиˮ, потвердзела нам и предсидателька Катонова: – Ми барз приємно нєсподзивани же зме достали тот дарунок, алє наш задаток чувац стари ремесла, та нам то барз значни и драгоцини дарунок. Доґод ше хаснує, т. є. вишива, треба же би було доступне и другим заинтересованим, нє лєм членїцом „Байки” и док „Байка” иснує, до нас може присц хто сце вибиц зоз тих мустрох. М. А.

ЛОКАЛНА АКЦИЙНА ҐРУПА „ШЕРЦО БАЧКИ”

„ЛАҐ-ДНЇ” У ВЕРБАШЕ На Площи Николи Пашича у Вербаше, прешлого тижня, 23. септембра, отримана манифестация ,,Лаґ-днї” котру орґанизовала Локална акцийна ґрупа ,,Шерцо Бачки”, у сотруднїцтве зоз Туристичнима орґанизациями општинох Вербас и Кула. Попри вистави на котрей могло куповац, отримана и конференция под назву ,,Лидер принцип и ЛАҐ-и”, а на нєй були представнїки вецей околних општинох, члени здруженя и заинтересовани гражданє, а бешедовало ше о мо2. OKTOБЕР 2020.

жлївосцох формованя партнерства и значеню тих активносцох за териториялни рурални розвой локалних акцийних ґрупох. Конференцию отворел заменїк предсидателя општини Вербас Милан Ґлушац, визначуюци значносц каждей файти повязованя.

– Кажда нова каричка, котра повязує нашо сушедни општини, Вербас и Кулу, алє и два сушедни округи, добра за розвой наших стредкох. Маме искуства у заєднїцким реализованю проєктох, вєдно зме формовали подприємство за

управянє зоз Централним пошореньом за преробок одрутних водох, вєдно зме будовали рижну инфраструктуру, у тей хвильки ше реконструує и модернизує главну драгу котра нас повязує, а таки исти буду и нови проєкти у будучносци – гварел Ґлушац. Попри ЛАҐ ,,Шерцо Бачки”, котра роби на териториї општинох Вербас и Кула, шицким присутним ше представели и локални акцийни ґрупи ,,Панонски фиякер” и ,,Слункова ровнїна”. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА ЖАБЕЛЬ

МЕНЄЙ РЕСОРИ У ОПШТИНСКЕЙ РАДИ Фото: www.zabalj.net

Як зме уж писали, на схадзки Скупштини општини Жабель, хтора отримана 21. септембра, за предсидателя општини знова вибрани Чедомир Божич, котрому то будзе треци мандат, а за його заменїка Урош Раданович. Їх вибор єдногласно вигласали 19 присутни одборнїки, од 21 кельо ма полне зволанє Скупштини општини Жабель. Новосц же Општинска рада у тей локалней самоуправи, чийо члени вибрани на тей истей схадзки, у наступним мандату будзе мац седем ресори, место 11 кельо их було у предходним зволаню. Здогаднїме, у предходним периодзе за трецину зменшане и число одборнїкох у Скупштини тей локалней самоуправи. Член Општинскей ради за урбанизем и будовательство будзе Божидар Воїнович, за локални економски розвой и европски интеґрациї, инвестициї, реґионалне сотруднїцтво и сотруднїцтво зоз фондами Милорад Трґич, за социялну и здравствену защиту Лазар Чонкич, за рурални

розвой Борис Страживук, а за комунални дїялносци и провадзенє роботох явних подприємствох Душко Михелц и Борис Плескович. Член Општинскей ради задлужени за спорт и туризем будзе Зоран Шолая. После схадзки Чедомир Божич гварел же у будуцей роботи новей општинскей администрациї гражданє буду на першим месце, же ше вельо вецей будзе укладац до школох, оводох и же ше вецей будзе водзиц рахунку о старших особох през рижни безплатни програми. Тиж, наявел намиру же би Жабель по 2030. рок здобул статус Еколоґийней општини у Републики Сербиї. Л. Кх.

ПРЕПОДАВАНЄ О МАМОҐРАФИЇ У ЖАБЛЮ

ПРЕВЕНТИВНИ ПРЕПАТРУНКИ БАРЗ ВАЖНИ

Фото: www.zabalj.net

На преподаваню, котре було отримане штварток, 24. септембра у дворе библиотеки „Велько Петрович” у Жаблю, же ни котри маю вецей як штерацец роки дознали ве льо ха сно ви то го за сво йо здра вє. Преподаванє отрима ла заменїца покраїнского секретара за здравє др Снежана Боянич.

– Жени маю вше частейше карцином на першох, та зме прето порушали проєкт „Перша мамоґрафия”. На таки спо соб женом жадаме пребудзиц свидомосц же превентивни препатрунки наисце барз важни. Фаховци за медицину гваря же скрининґ гоч якей файти ефикасни аж кед ше 75 одсто жительох одвола на одредзену контролу хороти – гварела др Снежана Боянич.

8 РУСКЕ СЛОВО

На тим преподаваню жени мали нагоду до знац кеди пра ви час поробиц першу мамоґрафию, як випатра пре патру нок, яки файти карциному єст, прецо важне же би ю поробели праве тераз и ище вельо койчого. Превозка зоз мамоґ ра фом у оп шти ни Жабель будзе по ставени од 5. октобра у дворе Дома здравя у Жа блю, а потим и опрез здравственей станїци у Чуроґу. Мамоґрафия будзе безплатна, а на препатрунок нє треба принєсц здравствену кнїжочку, алє лєм даєден особни документ. Жени котри жадаю поробиц препатрунок треба же би ше приявели своїм вибраним дохтором, а приявйованє почало од 21. септембра. Л. Кх.

2. ОКТОБЕР 2020.

mesta@ruskeslovo.com

З НАГОДИ ЕВРОПСКОГО ДНЯ ЯЗИКОХ

ПРОМОЦИЯ РУСКОГО ЯЗИКА У ШВЕЦЕ НАУКИ Роберт Джуджар, студент докторских студийох астрофизики на Свинбурн универзитету у Мелбурну, у Австралиї, родом зоз Руского Керестура, участвовал у промоциї руского язика у обласци астрономиї, з нагоди Европского дня язикох ж традицийно, од 2001. року, 26. септембер дзень кед ше означує Европски дзень язикох, хторому основни циль освидомиц язичну рижнородносц и промововац културу рижних европских жемох. Податки гуторя же тот нєвельки континент, дом вецей як 220 европским автохтоним язиком, 24 урядовим язиком Европскей униї и тром писмом, а єст и коло 60 реґионални и меншински язики. Анґлийски язик, гоч є на штвартим ме сце по чишлє особох хторим то мацерински язик, уж роками є и найзаступенши у рижних обласцох, окреме у науки. Спрам числа особох хторим то други бешедни язик, коло трецина старших Европянох ше може спорозумиц на нїм, док половка младих од 15 по 35 роки цалком звладали тот заходно-ґермански язик.

У

ПРОЦИВ ВИМЕРАНЯ БЕШЕДИ МЕНШИХ ЗАЄДНЇЦОХ Же би пре тот „ґлобалниˮ язик нє пришло до подполного вимераня менших язикох, студенти астрономиї зоз цалого швета, ище пред 10 роками, формовали Astrobites зєднїцу, хтора накратко представя и потолкує науково роботи „на простейшим язикуˮ же би их могли розумиц и студенти основних студийох, алє и ширша публика, у зависносци од теми. Член тей заєднїци и Керестурец Роберт Джуджар, студент докторских студийох астрофизики на Свинбурн универзитету у Мелбурну, у Австралиї, хтори зоз своїма колеґами участвує у промоциї науки на рижнородних язикох, нє лєм на анґлийским. Перши таки крочай ґу вецейязичним текстом праве текст хтори обявени на сайту astrobites.org на дзень Европских язикох 26. септембра под назву „Astrobites goes multi-lingualˮ („Астробити поставаю вецейязичниˮ) 2. ОКТОБЕР 2020.

– Тот текст бешедує о значносци комуникованя у науки на вецей язикох, а обявени є на 26 язикох, медзи хторима и наш руски язик. Понеже Astrobites заєднїцу представяю студенти ширцом швета, хтори зоз рижних державох, вони сами контактовали зоз своїма познатима же би нашли людзох хтори сцу преложиц текст на свой мацерински язик. Порушовач того мулти-язичного руху и Joanna Ramasawmy, хтора контактовала зоз колаеґами зоз нашей мастер програми ,,Astromondus”. Понеже ми зоз „Астромондусу” скоро шицки у контакту прейґ Фейсбуку, було лєгко прешириц слово – толкує Роберт. ТРЕБА ЗАЧУВАЦ СВОЙО Кед слово о теми обявеного тексту, у нїм приказани предносци и нєдостатки хаснованя лєм єдного язика у науки, а то уж длугши час - анґлийски язик. Роберт дума же и попри тим же тот язик помага у комуникациї и обєдиньованю информацийох, заш лєм треба зачувац и свойо.

– Позитивни бок у тим же зоз добрим знаньом анґлийского язика науковцом ширцом швета олєгчана комуникация, алє неґативни бок же ше занєдзбує други язики и може присц до рижних бариєрох при людзох котрим анґлийски нє мацерински язик. Думам же тот поцаг одлични, и кед же зажиє барз ше позитивно одражи на комуникацию науки. На таки способ ше може „одстранїцˮ язикове препреченє и оможлївиц людзом же би розумели науково спознаня на своїм мацериснким язику. Тото важне за язик котри нє барз розширени, як наш руски, а на хторим науково роботи зоз, наприклад, астрофизики и подобних наукох анї нє исную. Так би ше през комуникованє науки на шицких язикох, медзи иншим и на руским, оможлївело шириц рижни спознаня зоз швета науки – заключує Джуджар. ■ Ан. Медєши

РУСКЕ СЛОВО

9

ЕКОНОМИЯ ОПТИМАЛНИ ЧАС ЗА ШАТВУ ЖИТА

ОБОВЯЗНО ХАСНОВАЦ ДЕКЛАРОВАНЕ ШАЦЕ Пише: Мартица ТАМАШ

Остатнїх рокох шеє ше 60 одсто з пойда, а лєм 40 одсто деклароване шаце. Хаснованє декларованого шаца за шатву жита инвестиция, а нє трошок, поручую фаховци за землєдїлство и представнїки Министерства польопривреди

П

очаток шатви жита и ярцу препоручує ше после 10. октобра, а потамаль польопривреднїком ше будзе посилац порученя фаховцох, же зоз хаснованьом декларованого шаца витворя и векши урожай и лєпши квалитет жита. У Сербиї остатнїх рокох замерковани рост хаснованя нєдекларованого шаца жита, хторе место дакедишнїх 40 одсто у предходних рокох виношело аж 60 одсто. Помоцнїк министра польопривреди, водопривреди и лєсарства Александар Боґичевич прешлого тижня представел кампаню хтору порушало тото Министерство же би ше польопривреднїком додатно потолковало же би за шатву жита хасновали деклароване шаце, бо то допринєше и урожаю и квалитету.

– Министерство у сотруднїцтве з релевантнима институциями жада указац на проблеми и понука ришенє, же би ше польопривреднїки опарли на польопривредни фахово служби и совитодавцох хтори робя у тих службох, же би нє правели гришки у польопривреди, бо вони барз драги – виявел помоцнїк министра на представяню кампанї и додал же за польопривреднїкох знанє хторе достаню од совитодавцох безплатне, а хасновите, и з применьованьом їх знаньох и совитох польопривреднїки можу зменшац трошки а звекшац урожай.

– Министерство польопривреди, лєсарства и водопривреди спомнуту кампаню будзе водзиц и прейґ порихтаних флаєрох и плакатох, хтори буду дистрибуовани польопривреднїком, як и пре йґ актив но сцох совитодавцох зоз 34 центрох

10 РУСКЕ СЛОВО

польопривредней совитодавней фаховей служби – гварел Боґичевич. ПОЛЬОПРИВРЕДНИ ФАХОВО СЛУЖБИ МОЖУ ПОМОГНУЦ Фаховец за жито, професор др Мирослав Малешевич гварел же ше у Сербиї, зоз анґажованьом фаховцох хторих маме, муши пременїц ситуация у хторей урожай и квалитет жита варирую од поля по польо. Вон гварел же вибор сорти єдна з найважнєйших аґротехнїчних мирох и же у нас доминую сорти хтори маю потенциял за вельки урожай, алє нє и за квалитет, док на тарґовищу, на цену, попри понуканя и поглєдованя, вплївує и квалитет, та жито з лєпшим квалитетом будзе мац и лєпшу цену.

Мирослав Малешевич

– Штреднї урожай жита у Сербиї мож звекшац на пейц тони по гектаре без додатних укладаньох, лєм кед ше од початку по конєц продукциї запровадзи тото цо препоручую фахово служби – гварел Малешевич. Професор Радивой Євтич, експерт за патоґени зоз Института за землєдїлство и заградарство у Новим Садзе, апеловал же би ше хасновало деклароване шаце, бо дорабянє 2. ОКТОБЕР 2020.

ekonomija@ruskeslovo.com

шаца у домашнїх условийох ма вельо неґативни пошлїдки. Шаце ше пращкує углавним напамят, або з нєадекватним количеством, або з нєодвитуюцима активнима материялми. Спомнул и же даєдни патоґени уходза до Сербиї и през нєконтроловани увоз одредзених сортох шаца и оценєл же нєдеклароване шаце може направиц озбильни проблеми. Вон гварел же предписаня у Европскей униї оможлївюю шатву „домашнього шаца”, а у Сербиї єст озбильних продуковательох хтори би то могли робиц без ризику, и заложел ше же би ше тоту можлївосц и у нас уведло до леґалних цекох. Фаховец за жито, оплеменьовач др Весна Кандич зоз Института за кукурицу „Земун полє” тиж визначела важносц хаснованя декларованого шаца и порихтаносц тей селекцийней хижи же би помогла у реализованю того проєкта.

ТРЕБАЛО БИ ИЩЕ ДИЖДЖУ Совитодавец за землєдїлство и заградарство зоз Польопривредней фаховей служби (ПФС) Вербас дипл. инґ. Владимир Ранков гвари же оптимални час за шатву жита од 10. по 20. октобер.

– Шатва будзе исц помалши и вироятно будзе пожнїц пре нєдостаточне количество влаги у жеми. Мали зме длугши час сушну хвилю, без дижджох, так же польопривредни продукователє нє сцигли на одвитуюци способ порихтац жем. Тераз, зоз пиятка на соботу и вноци зоз соботи на нєдзелю мали зме дижджу, на подручу нашей ПФС спадло од 7 по 12 литри по квадратним метеру, то добре, алє нє досц. За квалитетне пририхтованє жеми за шатву требало би ище дижджу. Обецане же будзе дижджу у наиходзацих дньох, так же рахуєм же шицко будзе добре. Зоз шатву жита и ярцу нє треба понагляц, а то ше одноши и на тритикале и раж – гутори Ранков.

2. ОКТОБЕР 2020.

Вон визначує же обовязно пред хаснованьом минералного гною у предшатвовим пририхтованю жеми за жито треба поробиц аґрохемийну анализу жеми по Н-мин методи, хтора укаже яке присуство азоту, фосфору, калиюму, гумусу, карбонатох и Пх жеми. Польопривредни продукователє углавним знаю же єден оглядни прикладнїк идзе на 5 гектари жеми, або, кед парцели менши, за кажду окремни прикладнїк.

Владимир Ранков

АНАЛИЗА БЕЗПЛАТНА – Анализа польопривредней жеми у лабораториї ПФС Вербас безплатна за продуковательох на цалей териториї општинох Вербас, Кула, Србобран и Бечей, хтори зоз свою дїялносцу закрива тота фахова служба. Резултати аґрохемийней анализи польопривреднїки достаню о седем днї и попри нього доставаю и препорученє о количеству и файти НПК гною зоз хторим треба пред шатву погноїц жем. Нє треба робиц напамят – гутори Ранков. По його словох, жем скорей як ше будзе шац треба погноїц зоз даєдним зоз НПК гнойох. Єст рижни формулациї, а треба применїц тоту формулацию хтору анализа жеми указала же є потребна, у зависносци од того цо хиби и цо треба унєсц до жеми зоз гнойом. На подручу штирох општинох Вербас, Кула, Србобран и Бечей, хтори закрива ПФС Вербас, очекує ше же жито будзе зашате на поверхносци од коло 26 000 гектари, приблїжно як и прешлого року.

– Годно ше случиц же тей єшенї будзе зашате вецей жита, понеже шатва олєйового репченю нє окончена на поверхносцох на хторих плановане и цо вецейрочни просек, бо хвиля була барз сушна, та нє було условия же би репчень зишол. Людзе нє шали олєйови репчень и прето же нє були задовольни зоз одкупну цена за предходну сезону, а тераз уж позно за шатву, бо приходза нїзши температури и нє будзе условия же би олєйов репчень добре зишол, та ше чкода викладац додатним трошком, засадзиц и вец преорйовац – гутори Ранков. У Сербиї прешлого року зоз єшеньскима културами було зашато 719 000 гектари. Найвецей було жита, 570 800 гектари (од чого у Войводини 330 000 гектари), було и 90 000 гектари ярцу, 28 000 гектари олєйового репченю, 20 000 гектари тритикале и менши поверхносци з овсом и ражом. ■

ВЕЛЬКИ ВИБОР СОРТОХ На тарґовищу єст вельки вибор сортох жита и продукователє ше и о вибору сорти можу посовитовац зоз фаховцами у ПФС у Вербаше.

– Шатву обовязно треба окончиц зоз декларованим шацом. Ми продуковательом даме вецейрочни резултати сортних оглядох, як и податки цо тренд и поглєдованє на тарґовищу и вони буду знац вибрац шаце, у зависносци од того за хтору намену садза жито. Даваме и поради хтори аґротехнїчни мири треба же би применєли же би достали високи урожай. Ствар самих продуковательох чи буду виберац домашнє, або иножемне шаце. Сорти розлични и вимагаю розлични аґротехнїчни мири и рижни средства защити под час веґетациї, так же най ше продукователє приду порадзиц о тим цо сцу шац – гутори Владимир Ранков.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ НАЦИОНАЛНА АЛИЯНСА ЗА ЛОКАЛНИ ЕКОНОМСКИ РОЗВОЙ – НАЛЕД

НОВЕ РУКОВОДСТВО СОЮЗУ ЗА ПОЖИВУ И ПОЛЬОПРИВРЕДУ На схадзки отриманей прешлого тижня, у Националней алиянси за локални економски розвой – НАЛЕД, вибране нове предсидательство Союзу за поживу и польопривреду

З

а предсидателя меновани Андрей Бе слач („Млекопродукт”), а подпредсидателє у новим зволаню буду Андреа Радонїч („Coca Cola Helenic”), Лїляна Радакович („Pepsico”) и Тамара Пенїч („Carnex”). Приоритети роботи Союзу у наиходзацим периодзе буду предлужованє усоглашованя предписаньох зоз ЕУ, творенє предусловийох за зменшанє руцаня поживи и оможлївйованє єй лєгчейшого донированя, олєгчанє тарґованя з польопривредно-поживовима продуктами, припознаванє лабораторийних резултатох/анализа зоз ЕУ з обявйованьом лїстини европских лабораторийох и методох чийо ше резултати припознава при увоженю до Сербиї, як и декларованє жеми походзеня. ПРИОРИТЕТ РОБОТА НА ДИҐИТАЛИЗАЦИЇ УПРАВИ Як визначела членїца нового соТамара Пенїч ставу Союзу за поживу и польопривреду у НАЛЕД-у и вивершна директорка Индустриї меса „Carnex”, котра и часц МК Ґрупи, Тамара Пенїч, єден з приоритетох роботи то и предлуженє роботи на диґитализациї управи, дзе як перши крочай видзи и розвой е-Аґрару як єдинственей он-лайн платформи за ефикаснєйши процедури за реґистрацию польопривредного ґаздовства и подношенє вимогох за стимулациї.

– Надовяжеме ше на шицко цо зробене у предходним периодзе у смислу запровадзеней реформи анґажованя сезонских роботнїкох у польопривреди у 2019. року, як и запровадзованє платформи е-инспектор, алє ше и фокусуєме на шицко друге цо значно скраци процедури и будзе вплївовац на шпорованє и держави, и занятих у сектору поживи и польопривреди. Кед вежнєме до огляду число активних польопривредних ґаздовствох и реґистрованих и одобрених обєктох за продукованє и преробок ме са, млєка и других польопривредних субєктох и процедури за реґистрацию, отверанє, заверанє, подношенє вимогох за увоженє, вивоженє, стимулациї, потрошени час и пенєж на доручованє документациї котру управа уж ма у 80 одсто случайох, як и час

12 РУСКЕ СЛОВО

www.vrbas.net

котри потрошени за обробок вимогох з другого боку, предлуженє диґитализациї дефинитивно єден з приоритетох – гварела Тамара Пенїч. Е-АҐРАР ОМОЖЛЇВИ ПОВЯЗОВАНЄ Пенїчова потолковала же е-Аґрар треба же би оможлївел повязованє зоз другима базами хтори значни за польопривреду, а то – реґистер животиньох и ґаздовствох, централни реґистер обєктох, база субвенцийох котри ше додзелює на локалним уровню и других, же би ше олєгчало процес обробку шицких вимогох и контроли їх додзельованя, видаванє дозволох, а тиж и же би оможлївело лєгчейшу аналитику за сектор польопривреди, у реалним чаше. Источасно, е-Аґрар будзе вплївовац на ажурносц и швидкосц обрабяня податкох, прето же заняти у явней управи троша значни час на обробок вимогох, цо у даєдних случайох може привесц до пожнєня у видаваню ришеньох лєбо виплацованю стимулацийох польопривреднїком, зоз чим загрожена їх конкурентносц. После успишно запровадзеней реформи у анґажованю сезонских роботнїкох у польопривреди у 2019. року, преходзенє на оптимизовани процедури и дальша диґитализация у сектору польопривреди указала ше як найлєпши способ роботи под час кризи виволаней з корона вирусом. Тамара Пенїч искусни професионалєц, занята у Индустриї меса „Carnex” од 2000. року. Попри тим же є вивершни директор Индустриї меса, предсидателька є и Асоцияциї за розвой квалитету меса, котра ориєнтована на защиту и промовованє висшого квалитету продуктох од меса на тарґовищу Сербиї и сертификацию ознаки „Cербски квалитет”, а тиж є и предсидателька Совиту технолоґох Индустриї меса. ■ О. Русковски 2. ОКТОБЕР 2020.

ekonomija@ruskeslovo.com

ЖАТВА СОЇ И ЛАМАЧКА КУКУРИЦИ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

УРОЖАЙ ЗМЕНШАНИ, АЛЄ ЦЕНИ РОШНЮ Зоз ламачку кукурици и жатву сої парасти приводза ище єден продуковательни рок ґу концу. Гоч роботи коло кукурици ище вше тирваю, думаня и проґнози фаховцох о вкупним урожаю єшеньских културох ше розликую, алє су менєй-вецей согласни коло оцени же тот рок по питаню урожаю будзе єден од просекових

К

ед слово о кукурици, на керестурским хотаре виламане коло 50 одсто, роботу з часу на час застановйовали дижди, а урожай рижнородни, од 5 500 до 7 000 кили по гольту. Як и вельо раз потераз, урожай ше розликує и од реґионох дзе кукурица пошата, алє и од укладаньох до аґротехнїчних мирох, а перши резултати указовали же квалитет урожаю цалком задоволююци, зоз коло 13 одсто влаги. Цо ше цени дотика, гоч польодїлци под час ламачки нє понагляю зоз предаваньом кукурици, велїх бриґує осцилация цени.

ЄСТ ЧКОДИ НА ЗАРНУ ОД ПЛАМЕНЦУ – Урожай рижнородни, а тот хто ма од 5 800 до 6 000 кили по гольту то цалком задовольююце. Пред коло мешац и пол зме думали же кед цена кукурици будзе до 14 динари, та будзе барз добре. Медзитим, кукурица рушела зоз 15 динари по одкупней цени, потим була по 15,5, и ниа, сцигла по 16,5 динари. Чекало ше векши урожай, медзитим, пре влажну яр чутка ше слабше формовала. Но, думам же ше на конто цени шицко добре закончи, гоч мушим припознац же цени досц давно нє були таки рижнородни – приповеда аґроном Славко Малацко, заняти у подприємстве „Аґрохомаˮ. Вон додава же ше того року зявел и проблем велького количества погубеного зарна при каждому гибриду, цо значи же було

2. ОКТОБЕР 2020.

надосц кукурицового пламенцу. За таки проблем єст ришенє – високи машини пирскачки, гоч пре нїзши субвенциї у одношеню на други околнии держави, за наших парастох таки третмани то вельки трошок.

ВЕЛЬКЕ ПОГЛЄДОВАНЄ СОЇ Польодїлци ше уж на самим початку жатви сої, хтора рушела початком септембра, оправдано обавали, понеже понукнута одкупна цена була 38, алє нєодлуга досцигла 42 динари за килу. Як жатва напредовала, так у зависносци од поглєдованя росла и цена. Урожаї у просеку слабши, коло 1700–1800 кили по гольту, та цалком ясне прецо поглєдованє векше. Як наявюю дзепоєдни фаховци, одкупйоваче, найвецей продукователє статковей покарми и векши вивожнїки, жадаю на час обезпечиц потребни количества, та можлїве же цена порошнє и до 46 динари за килу.

– Початком авґуста зме обчековали же то будзе рекордни рок за сою медзитим, указало ше же нє. Урожай зменшани за даяки 20 до 30 одсто, просек од 1700–1900 кили по гольту. Прецо зменшани урожай сої? Так як и при паприґи, чи пре жимну яр нє знаме, алє людзе нєзадовольни. Оставаю ище остатнї ґрупациї дозреваня сої, алє то лєм даскельо случаї. Тоти продукователє хторим соя желєна, можу применїц даяки десикант, же би соя примушуюцо дозрела, лєбо треба же би чекали лєпшу

хвилю. Зменшани урожай ше вироятнє компензує на конто цени прето же у нас, у нашим подприємстве „Аґрохомаˮ аконтна цена 40 динари, алє по моїм, будзе вона и 43,5 и 44 динари. У каждим случаю, квалитет цалком добри, нїзша влага як треба же би була, мали процент єст коровских рошлїнох, бо соя релативно чиста, а того року сою, гоч була и добре опирскана зоз защитнима средствами, велї людзе и плєли – гвари Малацко. Єден спомедзи продуковательох сої и кукурици, Керестурец Ярослав Еделински, потвердзує же тогорочни урожай слабши, а заробок ше, як гвари, нє будзе барз розликовац од прешлорочного.

– Урожай сої сом мал коло 18 тони по гольту, а влага коло 8–9 одсто цо спод стандарда. Того року нїзши урожай сої, вироятно пре сушу, алє зато и влага нїзка. Цена сої того року векша як влонї, алє пре менши урожай, одприлики то видзе на исте. Кед сом пораховал, заробок на сої будзе подобни як и прешлого року – гвари Еделински, и додава же и того року кукурицу зачува у силосох, чекаюци, як и други, векшу цену. ■ Ан. Медєши

РУСКЕ СЛОВО 13

МОЗАЇК РУСКИ КУЛТУРНИ ЦЕНТЕР ПОД ЧАС ПАНДЕМИЇ

ШЛЄБОДНИ И КРЕАТИВНИ ПРОСТОР Пише: Ивана ЧОРДАШ

К

ед повеме млади Руснаци и їх дружтвени живот у Новим Садзе, такой нам на розуме Руски културни центер. Матка познате место дзе приходза нє лєм млади зоз рускей заєднїци, алє шицки хтори ше жадаю упознац зоз Руснацами, нашу културу и крашнє ше дружиц. Кед почала пандемия у новосадскей Матки шицки случованя престали.

на конкурс Роботного цела за младих. Достали зме средства и вєдно зме ше орґанизовали под назву „Млаткованє”– цеши ше Канюх.

ПРОЄКТ „МЛАТКОВАНЄ” Вельо койцо ше им поспишело поробиц док тирвали роботни акциї, Иван гвари же є барз задовольни, алє наявел же то ище нє конєц.

– Пошорели зме Клуб, тераз є обилєни, познїмали зме облаки, префарбели

Млади видза швет кажде на свой способ, алє ше на концу шицки найду на истим, так и на тей роботней акциї млади ше здружели и такой видно резултати. Дознаваме же нїкому нїч нє було чежко, мали идеї цо и як треба поробиц и шицки були вредни. Тоти пар годзини цо ше робело на каждим „Млаткованю” шицки почитовали догварки, даєдни приходзели дополадня, даєдни пополадню так же ше цали дзень робело.

НОВИ ИДЕЇ Иван у Руским културним центру обдумал и рижни програми котри прицагую публику.

– Ми у Клубу маме єдну таблїчку на хтору уписуєме цо плануєме за цали мешац, та каждей стреди єст „Маткованя”. Мали зме вечар на хторим було капущанїки. Мам идею же бизме и други єдла могли

З оглядом же од початку марца, та по штредок мая бул позарядови стан и полицийна годзина, та нє лєм млади, алє шицки були дома заварти. Иван Канюх активни у Руским културним центру як член управного одбору и главни и одвичательни за Клуб аматерох нам виприповедал же цо ше у Матки случовало док тирвал позарядови стан.

– У марцу и у априлу Руски културни центeр бул заварти. Медзитим, од другей половки мая ше ознова почало кус зазберовац, алє зме ше барз старали о почитованю епидемиолоґийних мирох, шицки зме мали маски и рукавици, мали зме дезинфекцийни средства, нє було нас вецей як дзешецеро источашнє и так далєй. Можем повесц же уж у юнию людзе були жадни друженьох после мешац и пол пребуваня у завартим, та зме мали и вецей случованя. Медзитим, вец ознова у юлию наишла нова габа вируса, та зме заварли Клуб. Алє лєтнї мешаци зме вихасновали за ушоренє Матки и то була идеална хвилька, та зме реализовали поєкт зоз хторим зме конкуровали

14 РУСКЕ СЛОВО

и очухали очка. Остало нам лєм же бизме го ище украшели так як ми жадаме. Положели зме полїчки на хторих руски кнїжки и рижни дружтвени бависка. Найвекши роботи остало закончиц у такволаним фоаєу, односно, на уходним просторе хтори катастрофално випатрал. Ту зме виляли нову кошульку, полїпи ше и цегелки, а ище треба и нове закрице положиц. А за таки роботи нам муша помогнуц и майстрове, бо зме нє фахови за таке. Аж вец зме годни ушориц ентериєр, зоз средствох цо нам останє зоз проєкту, алє и од донацийох наших добронамирних людзох, ту мушим повесц же добронамирних було и младих и старших – бешедує Канюх.

– З оглядом же сом єден з младих хтори писали проєкт „Млаткованє”, односно проєкт за ушоренє просторийох РКЦ, жадам повесц же сом барз задовольни як ше, насампредз млади одволали, цо указує же вони чувствую тот простор як свой и же єст потенциялу и будучносци – гвари Иван.

промововац, бо то барз нащивени случованя и вец мож указац же, ниа, цо ми Руснаци маме, цо любиме єсц, та и подобни вечари будземе правиц – толкує Иван Канюх. Ище вше ше муши провадзиц ситуацию зоз корону, односно же чи буду даяки нови мири. У РКЦ знаю же нє можу орґанизовац вельки случованя, алє будзе ту и музики и друженя, рижни промоциї и, нормално, Клуб служи и же би бул на хасен и членом РКЦ, то место дзе вони маю свой простор же би ше опущели после пробох, попили кафу, чай без огляду на роки. У Матки ше намагаю правиц баланс медзи шлєбодним и креативним простором и вше ше дацо интересантне случує. ■ 2. ОКТОБЕР 2020.

mozajik@ruskeslovo.com

У СЕПТЕМБРУ БУЛ ОНЛАЙН-ЕҐЗИТ

ТРИ ВИКЕНДИ „LIFE STREAMU” Еґзитов проєкт Life Stream почал на Петроварадинскей твердинї 3. и тирвал по 6. септембер, на спектакуларней бини хтора була на mts Dance Aren-и. Своїм вирним слухачом, орґанизаторе oбезпечели ище два додатни викенди од 17. по 20. и од 24. по 27. септембер кед наступели велї реґионални и шветово гвизди Пише: Лидия КОСТЕЛНИК

Н

а виртуалней журки прейґ стриминґу, було огранїчене число публики, бо напредай дньово були лєм 250 уходнїци. Стрим викенди онлайн видзели еґзиташе ширцом планети, хтори провадзели журку прейґ официйного Фейсбук-бока Еґзит-фестивала, як и на сайту Life Stream-а. На окреме пририхтаних знїмкох, зоз ексклузивнима наступами, представене и партнерске сотруднїцство Еґзиту и Шветовей програми за поживу Зєдинєних нацийох. На Петроварадинскей твердинї капура Еґзиту була отворена кажди дзень на 20 годзин, а перши наступели Twisted Dolls и Pachamama, а перформанси им були инспировани зоз штирома елементами – жем, вода, огень и воздух – поєдинєчно тим елементом и пошвецени кажди дзень Life Stream-а. Як випатрал, а и звучал Еґзит Life Stream, публика ширцом швета могла видзиц и чуц у двох предлужених викендох, кед сцигли спектакуларни знїмки зоз наступох на тогорочним Еґзиту хтори були отримани од 3. по 6. септембер.

ТОГОРОЧНИ ГВИЗДИ Перши дзень Life Stream-а у виртуалним виданю означел Carl Cox, а наживо на твердинї техно-кралїца Charlotte de Witte хтора мала вецей як 600.000 препатрунки, Marcel Dettmann, Tijana T и Lag. Пияток була комбинация гитмейкерох и техно аристократиї, Ofenbach, Burak Yeter, Mahmut Orhan, Divolly & Markward, Vantiz и Lady Lee. 2. ОКТОБЕР 2020.

Всоботу виртуалну атмосферу подзвигла позната Nina Kraviz, а наживо Adam Beyer i Ben Klock, Ece Ekren и Space Motion. Остатнї дзень першого викенда доминовал Black Coffee, а наживо DJ Tennis, Satori live, Marko Nastić, Coeus, After Affair и Hot Since 82. Други викенд, або перши предлужени, почал 17. и тирвал по 20. септембер кед ше представели сети Carl Coxa и Laga, пияток Ofenbach, Buraka Yetera и Divolly & Markward. Всоботу були порихтани стрими Nini Kraviz и Space Motiona, и за нєдзелю феноменални Black Coffee, DJ Tennis и Coeus. Треци викенд тирвал од 24. по 27. септембер, а почал зоз окремним сетом нєсподзиваня, после хторого ушлїдзел Marcel Dettmann, пияток сцигли знїмки зоз наступа Mahmut Orhana, Paul van Dyka, Vantiz и Lady Lee. Соботу наступели Adam Beyer, Ben Klock и Ece Ekren з хтору наступела и Милица Майсторович. Финални вечар онлайн виданя Life Stream-a бул резервовани за Satori live, а шицко ше шицко закончело зоз знїмком специялного наступа Кристияна Молнара и After Affair.

ГУМАНИТАРНИ ХАРАКТЕР Проєкт Life Stream порушани же би Еґзит вєдно зоз Шветову програму за поживу Зєдинєних нацийох (World Food Programme – WFP), помогнул милионом людзом ширцом планети Жеми, хтори пре пандемию Ковид-19 дошли на рубец екстремного гладу, алє и же би указал на важне питанє защити животного стредку. ■

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОТРИМАНА СХАДЗКА УПРАВНОГО ОДБОРУ ТЕАТРА У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПРОЄКТИ У ДУХУ ПРЕСЛАВИ 50-РОЧНЇЦИ ОД СНОВАНЯ На схадзки Управного одбору Руского народного театра „Петро Ризнич Дядяˮ, хтора отримана вовторок, 22. септембра, принєшена одлука же би ше средства зоз проєктох хтори по конєц рока нє годни буц реализовани, пренаменєло за векши проєкт под назву „Ениґма Дядяˮ, а зоз хторим би ше преславело 50 роки од снованя нашого Театра, як и нашо Националне швето 17. януара

Н

а са мим почат ку, ди ректор те атра Слав ко Орос по ин формо вал при сут них же сред ства зоз На ци о нал но го со ви ту за по ряд ну дї ял носц Те атра у суми 470 000 ди на ри пре ру це ни на його ра ху нок, а тиж и 475 000 ди на ри зоз Буд жет ско го фон ду за на ци о нални мен ши ни за про єкт „Ван дров каш”. З огля дом на тото же сло во о мо нодра ми, як ви значел Орос, за ви вод зе нє то го про єкту дис тан ца хто ра запро вад зе на як пре вен тив на ми ра за щ и ти од ви ру су ко ро на год на буц ви почи то ва на, та од ре а ли за циї про єкту „Ван дров каш” нєт оба ва ня. У слу чаю же ше си туа ция зоз пан де мию ви ру са ко ро на по гор ша, як додал ди ректор Те атра, и же ше нє год но на щ и вй о вац на шо школ ски и пред школ ски уста но ви, цо и основ на идея то го про єкту, ка жда сказ ка зоз ом ни бу су „Ван дров каш” буд зе зня та и так еми то ва на на й млад шим. Попри тим, до стати и средства зоз Покраїнского секретарияту за образованє и национлни меншини по трох основох – 135 000 динари за го сцованє у Словацкей, 100 000

16 РУСКЕ СЛОВО

за „Вандровкаша” и 100 000 за нащиву театрох по наших ме стох. Средства хтори до стати за го сцованє у Словацкей нє буду похасновани за тоту наменку пре ище вше актуалну ситуацию зоз Ковид-19, та ше пре тоту при чи ну буд зе пробовац предлужиц рок ре а ли за циї тих сред ствох, або їх пре на мен ка. Пре исту при чи ну епи де миї, алє и пре нє ри ше ни проблем авторских правох, вивод зенє главного проєкту „Скорей як когут закукурикаˮ, а хтори бул заплановани за 2020. рок застановене, та ре а лизация причека лєпши епидемийни условия. Як гварене на схад зки, план таки же би ше сред ства, хто ри були на ме нє ни за про єк ти хто ри нє годни буц ре а лизовани у тим року, пренаменєло за пре славу 50. рокох од сно ваня РНТ „Петро Ризнич Дядяˮ, односно за друкованє кнїжки под назву „50 роки Те атра” як и ре а ли зо ва нє мул ти-ме ди ял но го проєкту чия роботна назва „Ениґма Дядяˮ, а хтори би приказал живот и творчу роботу Петра Ризни ча Дя дї, осно во по ложнї ко ви нашого Те атра.

– Думам же би требало на иншаки спо соб означиц 50-рочнїцу театра прето же театер кед ше нє означи на сцени, вец то нє будзе мац даякого велького смисла. З другого боку, знаме шицки у якей Театер чежкей финансийней ситуациї, и у тим року и у предходним, та глєдаюци ришенє же як обстанєме, предложел сом членом Орґанизацийного одбору за пре славу Националного швета же бизме орґанизовали Националне швето так же би фокус бул на даякей рочнїци, манифе стациї або визначней особи, цошка цо би у тим року за Руснацох наисце було важне визначиц, а думам же ше шицки зложа же пре славйованє 50 роки Театра наисце важне. Без огляду же ме тот проєкт кошта и вельо часу и енерґиї, думам же то нє даремна робота, и думам же векшина людзох, як у Театру, так и тоти хтори у орґанизациї Националного швета, буду зоз тим проєктом задовольни. Треба же бизме направели викрок до инашкого пре славйованя Националного швата, же бизме уведли дацо нове, иншаке, алє цошка цо буд зе у функциї чуваня памятки на наших значних люд зох хто ри оха бе ли глї бо ки шлїди у нашим народ зе – гва рел ди рек тор Те атра и но ши те ль но во го про єк ту, Славко Орос. Задумка, же би ше реализация нового проєкту „Ениґма Дядяˮ витворела на дзень пре славйованя Националного швета Руснацох, 17. януара 2021. року, буд зе понукнута Орґанизацийному одбору Национал но го шве та Ру сна цох, а кед предклад нє будзе прилапени, Театер тот проєкт реализує сам, вшелїяк зоз наздаваньом же епидемийна ситуация у держави то и дошлєбодзи.■ Ан. Медєши 2. ОКТОБЕР 2020.

kultura@ruskeslovo.com

СХАДЗКА УО ДРУЖТВА ЗА РУСКИ ЯЗИК, ЛИТЕРАТУРУ И КУЛТУРУ

ПЛАНУЮ ОЗНАЧИЦ ЮВИЛЕЙ Схадзка Управного одбору Дружтва за руски язик, литературу и културу, 6. по шоре, после длугшого периоду пре епидемиолоґийну ситуацию отримана пияток, 25. септембра, у Заводзе за културу войводянских Руснацох. З нагоди означованя Европского дня язика на початку схадзки пречитана писня о язику „Його височество язик”, а потим у першей часци Дньового шора представени два публикациї у виданю Дружтва – Сонї Папуґа „Думки ми лєца” (писнї) и Сенки Бенчик „Лексични паралелизми”. О кнїжкох бешедовали Гелена Медєши и Ирина Папуґа. У другей часци, окрем активносцох Дружтва медзи двома схадзками, найвецей було догварки о програми означованя 50 рокох од снованя Дружтва. Порадзене же би ше, кед будзе вигодна ситуация за отримованє, отримало 6. науково-фахови сход „Руски язик, литература, култура, просвита и публицистика”, а у рамикох Дньох Миколи М. Кочиша, 4. децембра 2020. року. За тото ше розпише поволанку за прияву роботох, а тиж ше повола и наших визначних фаховцох зоз нашей жеми и швета, хтори сотрудзую зоз Дружтвом и доприноша у розвою спомнутих обласцох у рускей заєднїци. Прияву за участвованє треба послац до 1. новембра, а роботу по мейлу до 20. новембра, на адреси хтори буду назначени на поволанки, т. є. прияви, а хтору ше обяви у наших новинох. Тиж так у рамикох означованя рочнїци буду и два конкурси, литературни на тему꞉ кратка руска приповедка, и подобови на тему꞉ руска народна традиция и сучасни живот, на хтори би ше требали одволац нашо писателє

и подобово уметнїки. Планує ше орґанизовац и литературне стретнуце пошвецене значним рочнїцом зоз Календара Дружтва за 2020. рок хтори вязани за руских писательох и подобових творительох, вшелїяк, кед годно пре вирус корона. Заслужним творительом подзелї ше и припознаня.

На схадзки бешедоване и о плану видавательней дїялносци за 2020–2021. рок по хторим маю буц видати аж 11 публикациї (два уж вишли), як и о каталоґу з Подобовей колониї „Стретнуце у Боднарова”, хтора того року преложена и будзе 10, або 17. октобра у Ґалериї у Ґосподїнцох. У двацец шестей Studia Ruthenica 2021. року буду обявени роботи зоз науково-фахового сходу, без огляду на тото чи ше их пречита на живо, (кед будзе сход на живо), або ше их пошлє по електронскей пошти. В. В.

АКТИВНОСЦИ МЕШАЦА МАТЕМАТИКИ У БЕОҐРАДЗЕ

НЄКАЖДОДНЬОВЕ ПОВЯЗОВАНЄ НАУКИ ЗОЗ УМЕТНОСЦУ У Беоґрадзе, на отвореней сцени на Калемеґдану, 21. септембра отворена манифестация Май мешац математики, хтора пре обєктивни причини, т. є. пандемию преложени до септембру. Як централна активносц отримани нєкаждодньови математични перформанс под назву „Точка тото цо нє ма часциˮ, котрому основа вжата зоз Еуклидових елементох у хторих поставени фундаменти ґеометриї. Перформанс провадзи розвой математики од далєкей историї по нєшкайши уплїв на технолоґию и представя нєкаждодньови способ комуникованя математичних идейох през уметносц. У обдумованю и пририхтованю перформансу участвовала и професорка математики мр Наталия Будински занята у Школи Петро Кузмяк у 2. ОКТОБЕР 2020.

Руским Керестуре, хореоґреаф Марко Милич, концепт розвила Єлена Йоксимович, а координатор була Даниєла Вучичевич. Улога Будинсковей була же би розвила математични идеї и претворела их до танцу, а пририхтала го зоз професийнима танцошами зоз студия за модерни танєц Станица. Як оценєли беоґрадски медиї и нащивителє, перформанс бул барз интересантни и наисце нєкаждодньове повязованє математики зоз уметносцу, та з каждодньовим животом, на чим як познате, инсистує и професорка Будинскова. Активносци Май мешац математики у цеку, орґанизовани рижни роботнї и активносци, як и вистави о сучасних женох математичаркох, хтори мож опатриц у Беоґрадзе и Новим Садзе. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ИНТЕРВЮ

ИРИНА ГАРДИ КОВАЧЕВИЧ, ЛАУРЕАТКА НАГРАДИ „ГАВРИЇЛ КОСТЕЛЬНИК”

ЖИЄМ ВШЕ ЗОЗ ЛИТЕРАТУРУ Пише: Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ

Н

– З часом виплївую деталї Костельникових животних ламаньох, одкриваюци як ше вон справовал у ключних ситуацийох, одкривам правду же векшому чловекови дате ношиц вецей терхи. Щиро – знам зогнуц главу и подзековац судьби же ми нє давала чежки испити – визначує Ирина Гарди Ковачевич

аграду „Гавриїл Костельник”, хтору НВУ „Руске слово” додзелює за найлєпшу кнїжку обявену у пейцох рокох, у 2020. року достала Ирина Гарди Ковачевич. Понеже награда длугши час нє додзельована, Гарди Ковачевичова у тим периодзе обявела даскельо кнїжки хтори би могли конкуровац за тоту найвисшу литературну награду при Руснацох. Спомнєм лєм два: „Нєбо над Керестуром”, сказково приповедки и леґенди, хтора обявена 2012. року и кнїжка „Галов”, критики, огляди, есеї, обявенa 2015. року. Понеже по Правилнїку награда облапя период од пейцох рокох, Ирина Гарди Ковачевич награду достала за кнїжку „Галов”. З тей нагоди бешедуєме зоз лауреатку награди о рускей литератури и литератури вообще.

Цо за Вас Костельник у перцепциї, у Вашей творчосци, вообще у вашим живоце? Як видзице його творчу и животну судьбу?

– Одмалючка мам у свидомосци винїмковосц Гавриїла Костельника. Народзена сом у улїчки у хторей ше и вон народзел и од перших памяткох його обисце виволовало мою любопитлївосц. Цо ше теди приповедало о нїм по валалє нє можем репродуковац, алє можем приволац тото чувство якейшик таємносци коло його мена, у котрей було почитов- зи будзем я, мой примарни бешедни язик руски, мойо исня и керованя идентификовац ше з його животом и дїлом, куства ше моделую зоз дзецинства приятого моделу, мойо як зоз руским нашлїдством. Бул то повойнови час кед ше чувства ше виражую на одредзени способ. Меняюци язик, пречитовало хто ходзи до церкви и бешеда о паноцови, модел справованя и доживйованя самей себе дзекеди сом владикови нє була жадана тема анї у обисцу, анї на драже, нє прешвечлїва и привидзи ми ше же афектуєм, а кед ми а вера анї у школи. Аж дзешка у висших класох достали ше дацо у справованю власним и цудзим нє пачи то тота зме до рук стихи зоз афектация у хторей ше – Знам же подобни дилеми мали аж и тоти цо их одкрива нєщиросц и нє„Идилского венца” и то можеме наволац руски класики. А, заш, маме безпечно пребрани. Нєавтентичносц. Же бим приклади винїмковей ирскей литератури, дзе маце остала своя, а цо ми шка з увагу вичитуєм ширину його образова- штирох нобеловцох, котри нє писали по ирски, алє значи автентично я, муня, креативносци и душим нєпреривно мац по анґлийски – у дилеми Ирина Гарди Ковачевич ховносци, котра надвисшвижу воду рускосци и шує узше похопйованє церковного и дорушує филозофски кед же ми дацо то може дац, вец то литература. Мож кедиверхи просвищеней Европи. Часом виплївую деталї його нєкеди дружиц ше у руским стредку, алє, щиро, вше менєй животних ламаньох и одкриваюци як ше вон справовал у таки нагоди и пре субєктивни, та и обєктивни причини... ключних ситуацийох, одкривам правду же векшому члове- Добра руска литература чува тото нєвидлїве националне кови дате ношиц вецей терхи. Щиро – знам зогнуц главу и єство, тот корень. То нє национални теми у першим шоре, подзековац судьби же ми нє давала чежки испити як йому, то нє прешлосц, нє ґетоизация, бо Руснаци по цалим швебо нє верим же бим мала таку силу – победзиц саму себе. це, алє тото цо нєпрекладаюце, а єст го у, на перши попаА о його виказаним интелекту, я анї бешедовац нє можем. трунок, нєвидлївей димензиї текста, у духу з котрим вон намачани, у попатрунку на терашньосц и на иншакосц. Чом важне провадзиц руску литературну продук- Кед бим нє читала цо други руски писателє пишу, а я приРС цию, чом то важне за писателя, алє и за читачох? познавам же сом медзи найвирнєйшима читателями на– Кажди чловек ма свойо коренї и кед ше за нїх нє три- ших виданьох, нє знала бим як ше руска душа трима у фома, та є як морска алґа котра безцильно плїва, осамена, нє рґове сучасносци. З нїма, другима писателями, ше я, читалїпи ше анї за єден простор, анї єдну заєднїцу. Можем по- юци, виєдначуєм, а кед страцели тото цошка, вец страцейсц тисячи километри далєко до швета, алє я вше и вшад- ли себе. Вец су имитация. Ми длужни швету дац тото з

РС

18 РУСКЕ СЛОВО

2. ОКТОБЕР 2020.

kultura@ruskeslovo.com

чим зме народзени, лєм так будземе атрактивни. Як Маркес, Сафон, Гамсун, Джойс, русийски класики... Дац тото цо швет ище нє ма. Як нєшка патрице на власну розвойну драгу як поетеси, писательки, литературней критичарки?

– Думам же бим тедишня я була задовольна сама зоз собу. То нє значи же сом, нєшкайша я, задовольна зоз собу. Свидома сом дзе и кельо сом гришела, на чим ми нє так жаль, як на тих препущених можлївосцох котри, можебуц, а можебуц и нє, можебуц лєм я так думам, стали предо мну. Чесно буц добронамирни ґу особи котра ше ховала по войни, у фамелиї дзе шицкого цо було нужне було, лєм попри па-

РС

жебуц є прето популарна у швеце. Ту и Кундера, ту и Андрей Макин, Буковски, ту вам и приклад Йонеска, Tристана Цари, Васка Попи и скоро шицких писательох на їдишу, чия слава настала аж кед су преложени. Маце и Салмана Руждия хтори нє пише на мацеринским, алє на анґлийским. Дакеди думам же и ту космос дзелї карти и же ше за успих муша зложиц ище даяки елементи окрем квалитета, дзеки, роботи.

Яки стан нєшка у рускей литератури и яки єй перспективи и будучносц?

– Тих дньох як член Видавательного совиту вичитуєм рукописи послани на конкурс Видавательного оддзелєня за идуци рок и число 19 саме по себе оптимистичне. Нє шицки вони високого квалитету, алє можем повесц же озда и – Потребу за есеїстику сом преношела до поезиї и найгорши медзи нїма дакеди би мали места у видаваприказох подобовей уметносци, операюци ше на тельним плану. Як вец нє буц оптимиста, кед медзи нїсензибилитет. Щиро, я нє жиєм за литературу анї ма скоро половка таки авторе котри ше потераз нє зявйовали, а єст досц и младих. И цо, достали зме и ризоз литеретури, алє вше зоз литературу – гвари жнородни жанри и теми. Кед ше половка з того зяви Гарди Ковачевичова як кнїжка, будзе то доказ словох директора „Руского льцу. Сцигла сом там дзе ше ми анї нє шнїло же будзем, нє слова” Бориса Варґи же видавательство у тей Установи нє ощербююци анї себе, анї других. Було вельо койцо процив лєм додаток, алє моцна жила тирваня руского слова. мнє, алє було вертикали хтори сом видзела як „знаки коло сце велїх припознаньох и наградох. драги”, хтори у мнє видзели цо бим можебуц анї нє видзеРС Добитнїца Як патрице на найновшу награду и припознанє? ла, та ми давали предкладаня хтори я, очивисно, прилапйо– Нє так я вельо награди доставала, вецей раз сом була медвала. Шицки млади, озда, пишу поезию. Велї кед змудрею, престаню. Я нє. После студийох сом верела же вецей буд- зи тима цо ю додзельовали. Мушим припознац же два найзем робиц як критичар, бо сом видзела же нам то хиби, як векши „Александер Духнович” и награда „Гавриїл Костельобручи котри тримаю дуги на гордове же би ше вон – Мушим припознац же два найвекши награди, нє розпаднул, алє роботно и животно сом гнєтка мала каменьча у ципели, нє було хто зна якей кон- „Александер Духнович” и награда „Гавриїл Костельник”, куренциї у такей роботи, та то чловека нє стимулує. кед бим мушела мерац, вец би ми тота друга була Керовала сом буц индивидуална и особна, а нє бу- важнєйша. Нє лєм прето же є найновша, же є лєм ло часу усовершовац ше теорийно, та сом то робе- наша, тутейша, нє иницирує ю автор, алє ю додзелює ла бо треба, а то нє хто зна яка основа. Потребу за комисия з конкуренциї котра, на тих наших есеїстику сом преношела до поезиї и приказох попросторох, моцнєйша – визначела Гарди Ковачевич добовей уметносци, операюци ше на сензибилитет. Щиро, я нє жиєм за литературу анї зоз литераник”, кед бим мушела мерац, вец би ми тота друга була ватури, алє вше зоз литературу. жнєйша. Нє лєм прето же є найновша, же є лєм наша, тутейнє иницирує ю автор, алє ю додзелює комисия з конкуКе льо ва жне же би ше ру ски пи са те ль зя вел зоз РС свою творчосцу на сербским язику и цо би тре- ша, ренциї котра, мушиме припознац, на тих наших просторох, моцнєйша од тей дзе можу на ню аспировац и самопроклабало поробиц же би тот процес лєгчейше ишол?

– Шицко цо чловек зроби жада верификовац и, цо є вецей- мовани писателє зоз шветового руского простору. Нє знєванїсто потвердзене то озда лєпше, нє вше то так, требало би жуєм значносц Духновичовей награди, єй улога ище яка вабуц. Я, особнє, нє мала скоро нїяки порив ширше пласовац жна за цале руснацтво и, видзим, з часом вона и рошнє. свою роботу. Свидома сом факта о нєчистим и нєясним полю ище творице и пишеце, цо можеме обчекоафирмациї уметносци у дружтве у яким зме, о бависку вельРС Цо вац у часох пред нами спод Вашого пирка? ких числох, о самодостаточносци вельких, о кланох, лобира– И я конкуровала за обявйованє збирки писньох у идуцим ню и политичней мрежи. Вецей раз сом место своїх роботох посилала преложени роботи других. Можебуц то було и ви- року. Остатню сом обявела ище 2004. року и за шеснац роки раз нєдовирия и моєй лоґики же з тим практично нїч нє до- ше назберало коло 100 писнї. Вєдно су якаш ретроспектива ставам особнє. На другим боку, отворене питанє цо з тим до- котра почина од терашнїх дньох, а закончує ше там дзе гевстава руска литература? Кельо треба и хтори руски кнїжки та станула. Двоєла сом ше чи робиц на започатей векшей преложиц же би прицагли ширшу увагу? Так лєм, обявиц же прози з ґенерацийну тематику, або збирки кратких припоби було обявене. Як и обявиц преклади же би ше их по руски ведкох за дзеци, док ище мам инспирациї пред очми. Видзи читало, а знаме же буквално кажди Руснак описменєни и по ше ми же ми роки дали вельо теми, а одбрали ентузиязем сербски, а за телї руски рукописи пенєжи нєт. Шицко ме то яки ме дакеди тримал. Видзи ше ми же сом з векшу дзеку мучи и я одвити нє знам. Знам же подобни дилеми мали аж робела кед сом час крадла од дзецох, роботи, обисца, бо у и тоти цо их можеме наволац руски класики. А, заш, маме лимитированим чаше, яки ми бул на розполаганю, требало приклади винїмковей ирскей литератури, дзе маце штирох робиц нашвидко. Тераз, кед мам кеди, час препущуєм як кед нобеловцох, котри нє писали по ирски, алє по анґлийски. Мо- би го було полно. Читам, вельо, доберано. Уживам.■ 2 . ОКТОБЕР 2020.

РС

РУСКЕ СЛОВО 19

Число 34

Ушорела: Славица ФЕЙСА Пише: Олена ПАПУҐА

ИЗДО В Г О Ш НА

ЧКИ

ДАНИЄЛА, МИРЯНА, ЙОВАНА И НИКОЛА З НОВОГО ОРАХОВА

КЕД ШИ НЇҐДА НЄ САМ Даниєла, Миряна и двойнята Йована и Никола жию у Новим Орахове. По мацери Лїлї, дакеди Джуньовей, су Руснаци, и на тото нє забуваю. Добре бешедую по руски, ходза до школи „Чаки Лайошˮ у Бачкей Тополї до сербского оддзелєня, по оцови Любишови. На годзинох руского язика при професорки Сенки Бенчик су порядни

Т

акой на початку писаня о Даниєли, школярки 7. класи, Миряни хтора ходзи до 4 класи, и двойнятох Йовани и Николови хтори 2. класа, мож повесц же су нєобични. Никола ма три шестри и бори ше за свойо место под слунком, понеже ма иншаки интересованя як вони. Любов шестрох ма, алє заш лєм вони три, а вон сам. Нє добре анї кед му попущую, анї кед го иґнорую, бо ше нє зна бавиц по дзивчатски, а сце най з нїм бавя фодбал. Нашол вон себе свой хлапцовски швет у бависку „ґе-те-иксˮ на компютеру, а и у провадзеню шицкого цо ше случує зоз „Червену гвиздуˮ и Боряном. Сце научиц добре бавиц фодбал, та док прейдзе корона будзе ходзиц до Бачкей Тополї до фодбалскей академиї. Сце у живоце давац ґоли.

20 РУСКЕ СЛОВО

2. ОКТОБЕР 2020.

slovecko@ruskeslovo.com

Його шестра Йована нїжне дзивче. Люби бабку „Лолˮ, математику, огньогасцох, а зоз шестрами Даниєлу и Миряну ма заєднїцку любов, а то модерни танєц. Уж у другей класи ма даскельо медалї, а як гвари, нє доставаю ше вони за гоч хторе место. Муша то буц перши три места. Та, так Даниєла, Миряна и Йована поряднє ходза на модерни танєц у Новим Орахове, а понеже су у тим добри, вельо вежбаю и пошвецели ше тому. Освоєли велї медалї у соло и ґрупним танцованю и препутовали цалу Войводину. Любя странску музику, а цо ше еластичносци их цела дотика мож их ровнац зоз найлєпшима ґимнастичарками. Миряна ходзи до штвартей класи, а окрем руского мацерового язика, хтори учи факултативно, и модерного танцу, люби ше вожиц на ролерох. З пайташками зна дакеди на ролерох прейсц цале Нове Орахово хторе длугоке коло 7 километри. Без найстаршей Даниєли нє прешло анї єдно швето и концерт хтори орґанизовало КУД „Петро Кузмякˮ, рецитовала у Кули, Керестуре, а ходзела би и на наш фолклор кед би таких цо ходза од 7. класи примали. Алє, придзе и за таке час. По Джуньовей фамелиї нашлїдзела талант за рисовнє, та ше можебуц после 8. класи упише до уметнїцкей школи. Рисує з клайбасом и зоз глави, и прерисовює зоз интернета. Як гвари, учи ше рисовац, бо нє досц мац лєм талант, нєпреривно ше муши и вежбац. А дисциплина єй добре позната зоз модерного танцу, та ю применює и на рисованє. Штверо мали Ораховчанє маю вельо медалї хтори освоєли у модернима танцу и анґажуюци ше коло огньогасцох. Гваря, треба помагац вше тим цо су у потреби, та и щициц од огня. Школу любя, путую кажди дзень до Бачкей Тополї, и радую ше же пошвидко годзини руского язика буду мац у школи у Новим Орахове, дзе будзе приходзиц їх професорка Сенка Бенчик. Наздаваю ше и же вецей нє будзе онлайн настави, бо їх мацери Лїлї нє чежко буц мац, алє чежко буц и „учителькаˮ штверим дзецом.■

2. ОКТОБЕР 2020.

РУСКЕ СЛОВО 21

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НАШО ЛЮДЗЕ У СТОК ФОТОҐРАФИЇ

И СТАРШИ ОСОБИ ГЛЄДАНИ МОДЕЛИ

Пише: Maя ЗАЗУЛЯК ГАРДИ

Пре векшу доступносц добрих фотоапаратох и мобилних телефонох зоз квалитетнима камерами, у нєшкайшим чаше ше велї занїмаю зоз фотоґрафию, аматерски, лєбо професийно. Кед тоти роботи наисце квалитетни, кажди фотоґраф их ма нагоду предац на популарних сток сайтох. И нашо млади людзе авторе, фриленсере, або актере спомнутих фотоґрафийох. Златко Русковски и його супруга Сенка, Лидия Костелник и Ивана Медєши на тоту тему маю цо повесц

Фото: Златко Русковски

Ф

НЄ ЛЄГКИ ЗАРОБОК Цена єдней фотоґрафиї варира, а завиши од того у хторей є катеґориї и яку велькосц ше купує, та може коштац даскельо центи, а мож ю предац и за 200 долари. Но, авторови од того идзе лєм трицец одсто, а остаток сайту на хторим ше предава. Муши ше буц порихтани и на тото же мож войсц и до минусу, бо ше, наприклад, муши виплациц моделом, а нїхто нє ґарантує же фотки буду предани.

22 РУСКЕ СЛОВО

отоґрафиї хтори каждодньово видзиме у часописох, на билбордох и других рекламних местох найчастейше приходза праве зоз сток тарґовища. Окрем фотоґрафиї, хтора найзаступенша на сток сайтох, предава ше и видеа, векторски рисунки и илустрациї, та аж и музику, бо клиєнтови лєгчейше купиц тото цо му треба, як шицко сам реализовац. Авторе тих змистох зоз цалого швета, а єден з нїх и Златко Русковски, хтори на тот способ зоз свойого длугорочного гобия пробує дакус и заробиц. У тим уключена и його супруга Сенка.

– На перших фотоґрафийох хтори зме положели були турґунї, жито и подобне. Медзитим, найглєданши тоти фотоґрафиї на хторих людзе, слабше ше предава пейзажи. У сущносци, мож класц шицко зоз живота, а то ше потим хаснує за реклами, постери, часописи, новини, рамики кнїжкох, билборди, блоґи итд. Нашо фотки ше найвецей предава до Америки. Углавним нє знаме за цо су похасновани, алє дакеди зме наишли на нїх, та так, наприклад, слика на хторей моєй шестринїци дзивче була у єдним тексту на интернету, а фотоґрафия на хторей наша пайташка пиє кафу була обявена у онлайн тексту по анґлийски кед почала корона, як илустрация же єдна компания поцагує єднократни шольки за кафу. Тота фотоґрафия нам и найпредаванша – гвари Златко, хтори попри тим же предава свойо фотоґрафиї, тиж и купує сток видеа, понеже роби як фриленсер.

– Нє купуєм их поєдинєчно, алє плацим мешачно одредзену суму и вец можем зняц кельо сцем видеа. Тераз робим курси за єдного клиєнта дзе, наприклад, презентер приповеда о медитациї и у даєдних часцох треба уруциц видеа хтори одвитую тому о чим приповеда, та ми ту сток видеа наисце помагаю. Дахто их хаснує и за музични споти, за реклами, телевизийни емисиї и друге – додава Русковски. ТАРҐОВИЩЕ ПРЕЗАСИЦЕНЕ Понеже орґанизованє єдного фото сешну вимага вельо часу и добру орґанизацию, Златкови у тим помага супруга Сенка Русковски Надь.

– Муши ше буц и креативни. Потераз зме фоткали дзеци як ше бавя, особи на бициґлох, як вежбаю, дїловни жени, пчолара, природу, студентку, воженє на ролерох... Нїґда нє знаш цо дакому затреба. Наприклад, предало ше и фотки на хторих деталї, як цо то бренчок за бициґлу, педала, сиц. Кед попатриш на дацо, треба же би ци цошка гуторело, бо думам же фотоґрафия хтора нє гутори нїч, нїч анї нє вредзи. Затераз маме положени коло 700-800 фотоґрафиї, а то, у ствари, барз мало, алє чежко ше з тим занїмац попри порядней роботи – толкує Сенка, хтора єден час и робела у єдним фамелийним фото студию хтори ше занїма зоз сток фотоґрафию и видеом, дзе була едитор, односно ушорйовач сток змистох.

2. ОКТОБЕР 2020.

Фото: Ивана Медєши

ljudze@ruskeslovo.com

– Препатрала сом видеа и фотоґрафиї и вец сом мала задаток писац, наприклад, до 50 ключни слова по анґлийски за єдну фотку. У ствари сом одвитовала на новинарски питаня – хто, цо, дзе, кеди и як. Цо комплекснєйша фотоґрафия то менши проблем написац вельо ключни слова, а кед то, наприклад, портрет, нє мож тельо здумац, та ше вец кладзе лєм даскельо. Вше сом роздумовала за цо би ю дахто могол похасновац и яки слова би теди глєдал. Барз важне положиц одвитуюци ключни слова и зоз нїма пренєсц тото цо на фотоґрафиї. У тей фирми сом видзела яка то у ствари комплексна робота и кельо особи ту муша буц анґажовани кед ше сце озбильно з тим занїмац – додава вона. Же би дахто зарабял лєм на сток тарґовищу, муши ше цалком дац до тей роботи, бо тарґовище презасицене. Нашо собешеднїки толкую же ше могол „преґурац” тот хто ше з тим почал занїмац давно, а тераз уж чежше. ВИСЛИКОВАНЕ МОЖЕ ЗАКОНЧИЦ ГОЧ ДЗЕ

Фото: BOKAN PHOTOGRAPHY

Фотоґрафиї и други змисти нє мож лєм так положиц на сток сайти. Вони муша буц квалитетни, а на фотоґрафиї нє шме буц видно нїяки лоґо, лєбо препознатлїви деталь даякей фирми як, наприклад, марка облєчива, лєбо обуї. Тиж так, єст и даєдни обєкти и будинки хтори ше нє шме фотоґрафовац. Прето шицки змисти перше препатра модератор, хтори потим одобри, лєбо нє же би вони пошли на предай. Праве то робота Ивани Медєшовей.

– Попри тим я и сортирам файли по катеґорийох. Кед одбивам, мушим навесц причину прецо. Єст вельо правила. Посила ше шицкого, и шмеце, як ми то воламе, и професийни фотки. Скорей ше одбивало шицко цо сликоване з телефонами, а тераз тоти модернєйши телефо-

Лидия Костелник модел сток тиму

2. ОКТОБЕР 2020.

ни нє правя вельки гришки, та даєдни примаме. Тиж, дахто ше подписує на фотки, а то забранєнє, та и таки фотоґрафиї одбиєме. Єст и защицени будинки, та ше, наприклад, Айфелову турню нє шме фотоґрафовац кед швици, бо шветла защицени, а през дзень мож. Тиж, Ватикан од вонка, лєбо з воздуху мож, а нукашньосц нє мож. Кед ше сликує на улїци, нє шме буц видно мено бутику итд. Значи, прейдзе тота фотоґрафия хтора шицко випочитує, а барз важни и єй квалитет. Дакого ше и блокира, бо єст и тих хтори крадню, односно знєю дачийо фотки и вец их пошлю на предай як свойо – толкує Ивана, хтора и сама предава авторски фотоґрафиї.

– Затераз мам коло 500 положени фотоґрафиї, алє мам ище фолдери хтори треба обробиц и положиц. Фотоґрафуєм тото цо ше случує, цо актуалне. Наприклад, у авґусту сом сликовала дзецко при табли и дзеци як ше врацаю до школи. Патри ше дас два мешаци напредок, бо уж знаш цо ше кеди будзе предавац. Тераз рихтам идеї за єшень, а дораз и за Крачун – гвари Медєшова и визначує же правило кед ше кладзе фотоґрафиї и тото же модел (лєбо його родичи) муши дац дошлєбодзенє зоз хторим пристава же би ше предавало фотоґрафиї на хторих є, и без тей документациї их нє мож анї послац. А модел муши буц свидоми же тота фотоґрафия може закончиц гоч дзе, наприклад, на билборду у Китаю. Муши ше мац и подпис автора кед ше фотоґрафує даяки тетоважи, ґрафити, мурали и подобне. МОДЕЛ ТОТ ЦО ПРЕДАВА Глєдани сток фотоґрафиї тоти на хторих приказани каждодньови живот, а на хторих дзеци, фамелиї, а окреме старши особи, бо их, як толкую нашо собешеднїки, найчежше найсц. Значне же би модели були красни и же би знали ґлумиц, бо праве модел предава фотоґрафию. Искуство у сток моделинґу ма и Лидия Костелник.

– Прейґ Фейсбуку ме нашол орґанизатор сток фотоґрафийох. Пачели ше му мойо линиї твари хтори видзел на моїх фотоґрафийох и жадал же бим була єдна з членїцох їх сток тиму. Сотрудзуєм и з другима. На початку то бул шмишни заробок, а як мам вше вецей искуства, пенєж вше векши, алє и условия, и обчекованя. Нє лєгко буц модел, вимагаю одредзену чежину, оберва, нохци, конституцию цела итд. Дакеди глєдаю штири-пейц годзини у истим положеню и идентичну фациялну експресию, а гоч ши гладни и смиядни, муши ше витримац – виприповедала и Лидия свойо искуство у обласци сток фотоґрафиї, хтора дакому лєм додатни заробок, а дахто з того може крашнє жиц.■

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ДВА ДЕЦЕНИЇ СВЯЩЕНСТВА ЮЛИЯНА РАЦА, ПАРОХА НОВОСАДСКОГО

ВОЛЯ БОЖА И БЛАГОСЛОВ ФАМЕЛИЇ

Пише: Славица ФЕЙСА

ПРЕЙДЗЕНА ДРАГА Отец Юлиян Рац класичну ґимназию закончел у Папскей семинариї святого Йосафата у Риме, после чого ше уписал и на Богословски универзитет Урбаниянум у Риме. Там закончел дворочни студиї филозофиї, а предлужел их на Филозофским факултету у Заґребе дзе закончел италиянски язик и литературу и латински язик. Почал робиц як професор латинского язика у Руским Керестуре, а преподавал и руски язик. Бул и о. д. директора Штреднєй школи у Керестуре, а єден час преподавал и у ґимназиї у Оджаку. Дзеведзешатих рокох ше уписал и закончел Катехетско-теолоґийни студиї на Теолоґийнокатехетским институту Суботица Нови Сад. У велїх обласцох дружтвеного живота бул активни, и после велїх рокох предлужел давно претаргнути богословски студиї. За паноца є пошвецени пред двацец роками. Нєшка службує у Новим Садзе.

24 РУСКЕ СЛОВО

У авґусту того року новосадски парох о. Юлиян Рац преславел два рочнїци. У його 66-им року живота наполнєли ше и 20 роки його священства. У истим мешацу пред двома децениями у Руским Керестуре тедишнї владика кир Славомир Микловш пошвецел го за священїка и поставел за капелана у його родним валалє

Р

ускей явносци добре познате же окрем священїцкого повoланя, о. Юлиян пред тим робел як професор у велїх школох, бул активни у дружтвеним, спортским и културним живоце, нє лєм у своїм валалє. Любопитлїви яки бул, опробовал ше и у новинарским ремеслу и як и сам раз припознал, 24 годзини му нє було досц же би шицко розпочате и закончел.

– Почал сом робиц, оженєл сом ше, пошол до войска... Зохабел сом шлїди и у култури, и у спорту, нашол сом ше аж и у новинарским ремеслу, алє сом нє могол шицко тото постарчиц и охабиц дакус глїбши шлїд. Мой син як малючки указал раз з пальцом на школу и гврел – ту мой тато бива... З дому сом одходзел вчас, врацал ше позно вноци – памета наш собешеднїк.

ОДХОД ДО РИМУ

ПРЕДЛУЖЕЛ ТАМ ДЗЕ ЗАСТАНУЛ

Кед бешеда о священїцкей драги пароха Юлияна, вец ше треба врациц велї роки назадок кед ище як штернацрочни хлапец рушел на драгу до Риму. Нє бул теди сиґурни же ше опредзелї за священїцтво у класичней Ґимназиї хтора пририхтовала младих за священїкох, гоч ше то нє мушело постац.

– Теди сом сцел буц учитель, або наставнїк, то ме якош баржей прицаговало, алє кед сом як хлапец пошол до Риму, у таким амбиєнту яки бул у малей семинариї, а окреме на Филозофиї у велькей семинариї, сиґурно же сом роздумал и о священїческей драги. Та, заш лєм ше ми видзело же сом якош нєдостойни того поволаня, же сом нє годзен, чи я то будзем чесно робиц... Як матурант сом уж надумал же пойдзем по спомнутей драги священства, питанє було лєм єдно, чи до Заґребу, чи до Риму. А кед ше после другого року на Филозофиї требало опредзелїц за теолоґию, знал сом же заренко поволаня у мнє було, лєм кус-покус дозревало же би на концу випукло – гвари о. Юлиян Рац.

Дзеведзешатих рокох на Кирбай до Керестура приходзи преосвящени владика кир Савомир Микловш и бешедує з о. Юлияном хтори уж теди бул абсолвет на Теолоґийно-катехетским институту.

– Бешедовали зме о шицким, о тим же ше виронауку уводзи до школох... А вец сом ше владикови опитал же як бим могол помогнуц церкви и врациц єй тото цо до мнє укладала. Попатрел на мнє и гварел ми: „Предлужцe там дзе сце станули”. Зрозумел сом цо то значи, пришол дому и тото гварел супруги. Oдповедла ми же ше давно модлєла одац ше за священїка... Пошол сом на студиї теолоґиї до Заґребу. Барз швидко о. Юлиян Рац закончел студиї, пошвецени є и поставени за пароха у своїм валалє, на керестурскей парохиї. Тото цо у тот час зробене, нє мож лєм так нашвидко начишлїц: обновена Водица, справена крипта, будинки парохиялного Каритасу...

– Шицко ше саме з Божу помоцу поскладало и реализовало, гоч мушим повесц же сом по пошвецаню бул препущени Божей волї и нїч нє очековал. Достал сом декрет же ту, у Керестуре починам службовац и припознавам, злєкол сом ше пре познати обовязки на парохиї, а найбаржей од своїх собратох священїкох як на тото буду патриц.

ПРЕВЛАДАЛИ ЯЗИКИ Паноцец закончел два роки у Риме и нашол ше на студийох класичних язикох италиянского и латинского. Пред тим як дипломовал, почал робиц як професор у керестурскей Ґимназиї.

2. ОКТОБЕР 2020.

ljudze@ruskeslovo.com За тото цо зробене вельки заслуги ма Церковни одбор хтори вєдно зо мну ришовал проблеми. Мушел сом ше зачириц до тих проблемох и глєдац средства дзе ґод мож. Паметам же би нє було так да нє було добротворох, так зме и закрили Водицу, алє и нє лєм тото... Теди наш Каритас добре робел и я лєм предлужел шицку тоту роботу, нє тельо дзекуюци мнє, алє дзекуюци, насампредз, добротвором з Италиї котри збудовали Дом Каритасу, а и крипту о хторей зме длуго роздумовали. Кед слово о средствох, владикове ту у шицким помагали – толкує нєшкайши парох новосадски.

ЧЕЖКО БУЛО ЗОХАБИЦ ВЕРБАСКУ ПАРОХИЮ Од 2008. року о. Юлиян Рац одходзи на место пароха до Вербасу, и окрем духовней и пасторалней обовязки, и там требало пооправяц церкву, гоч парохиялни дом бул нови новучки.

– Бул то можебуц и найкрасши период у моїм службованю. Вербас мале место, а людзе, окреме одборци, були барз отворени, нєпреривно сцели цошка робиц, кончиц... Барз зме добре сотрудзовали и з Малийову учительку хтора на парохиї учела дзеци по руски, а я преподавал виронауку и почал писац виронаучни учебнїки за нашо дзеци. Так зме ше зожили и зоз дзецми, и зоз людзми у Вербаше же ми нє було лєгко зохабиц тоту парохию – щири паноцец. Велї красни памятки о. Юлияна вяжу за период службованя у Вербаше, хтори тирвал пейц роки. Уж у септембру 2013. року владика кир Георгий Джуджар о. Юлияна Раца поставя за пароха на новосадскей парохиї Святих апостолох Петра и Павла. Паноцец Рац прилапел нову длужносц.

– Анї сом у сну тото нє подумал, гоч сом знал же ше теди паноцец Роман Миз рихта до пензиї. Знал сом и тото же кед владика зосце же бим прешол до Нового Саду, свой живот иншак унапрямим. И праве ше так и случело. Було то за мнє нєсподзиванє, алє сом службу прилапел, и ниа, ту сом и нєшка – гвари о. Рац.

2. OКTOБЕР 2020.

У Новим Садзе ше теди случовали велї важни процеси у вязи зоз реституцию церковного маєтку, церква ше питала оправяц, а требало ше пошвециц и духовному боку. Зоз шицким ше требало знац ношиц, а окреме з тим же у новим штредку велї млади и дзеци нє зажили духовни живот у своїх фамелийох. У церкви и на парихиї новому паноцови праве тото найбаржей хибело. О велїм роздумовал нови паноцец, и як прицагнуц дзеци на парохию, и на кого ше годзен опрец, як служиц службу, цо треба пооправяц, а цо записац на папер и охабиц будуцим ґенерацийом... Престал робиц у школох, пошол до пензиї и могол ше ище баржей пошвециц духовному животу и церкви. Пре ситуацию зоз вирусом корона, ище баржей ше застарал.

У БОГА ШИЦКО МОЖЛЇВЕ – При старших усадзени страх, и вони до церкви нє приду. А кед нє приду тоти цо без молитви нє можу, два трецини церкви празне. И то ме найбаржей болї. Нє знам же хто будзе тот хто тих цо без церкви нє можу, заменї. Нє оптимиста сом кед на тото подумам. Алє, у Бога шицко можлїве – гвари на концу о. Юлиян Рац хтори вше частейше шеда за стол и записує, смужки, призначки...

– Тото цо сом дожил и прежил кладзем на папер, охабим унуком же би мали чувство нє лєм ґу преходному, алє же би любели тото цо нє преходне. Пишем о духовносци нашого народу. То жаданє мойого предходнїка о. Романа котри ми зверел тоту роботу. Покус виглєдуєм, велї обласци, и хорске шпиванє, и вирски живот... Тема широка и глїбока. Вельо сом написал, а мало одишол – твердзи паноцец з хторим ше после прейдзених двацец рокох врацаме на сам початок, на тото без чого нє могол – на священство.

– То сполнєнє и волї Божей и благослов за цалу фамелию – прешвечени на концу парох новосадски Юлиян Рац.■

ПОДЗЕКОВНОСЦ – Кед сом ше пошвецал за священїка, подумал сом най ми Бог да славиц голєм єдну або два рочнїци, 5 або 10 роки. А ниа, Господь Бог ми дал дочекац и 20-рочнїцу священства и барз сом му подзековни же ми оможлївел тото служенє котре нєзвичайне – служиц Господу Богу, людзом и церкви источасно служиц и нашому дружтву... За тоти 20 роки комушик сом помогнул, прейґ Бога виратовал велї души, и на тим сом Богу наисце подзековни.

ДЗЕЦИ И УНУЧАТА Познате же син о. Юлияна, о. Дарко тиж священїк и давно рушел по оцових шлїдох. На питанє о. Юлияна же як на тото патри, одвитовал же и то Божа воля и Його дарунок нашому народу. Дзивка у Швайцарскей, закончела академию оперского шпиваня. Ма два мали дзивчата и у тей хвильки нє наступа.

– Маме пецеро унучата, двох хлапцох и три дзивчатка. Андрей и Антония уж ходза до школи, а ту и Карло, Ксения и Анна. Як и кажди дїдо и баба, цешиме ше у нїх, и у тим як рошню...

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ 75 РОКИ „РУСКОГО СЛОВА” 1945–2020 (XV)

„РУСКЕ” ЯК ДРУГИ ДОМ

Пише: Дюра ЛАТЯК

ОПРЕДЗЕЛЄНЄ И ЛЮБОВ „У живоце новинарство було мойо главне опредзелєнє и моя любов. Кед же дацо зоз того цо сом спомнул, а и тото цо сом призабул, останє запаметане зоз того часу, будзем задовольни зоз тим цо сом зробел як новинар и руководитель у „Руским слове” .” Лю. Р.

26 РУСКЕ СЛОВО

После политичних пременкох 2000. року окончени и вибор Любомира Рамача за главного и одвичательного редактора новинох „Руске слово”. Перше за окончователя длужносци, а о рок є и формално вибрани на тоту функцию зоз штирирочним мандатом. Рамач остал на нєй по одход до скорейчасовей пензиї 2004. року, понеже по длугшей хороти 28. априла 2005. року умар. Место пригодних здогадованьох, вон охабел автобиоґрафски запис о себе и роботи у „Руским слове” (...) Закончел сом Економски факултет у Суботици 1966. року у першей ґенерациї. Понеже сом бул економиста, у тедишнїм чаше сом могол виберац роботу, а и як стипендиста Комбинату з Руского Керестура була ми робота обезпечена. Медзитим, док сом ище студирал, руководства ше догварели же бим прешол робиц до „Руского слова”, дзе сом, ниа, остал цали роботни вик. То нє значи же сом и после нє могол пойсц даґдзе индзей робиц, окреме у политики, алє сом остал, бо сом бул думаня же важнєйше остац медзи своїма, як цо пойсц даґдзе дзе будзеш єдна обична анонимна особа. (...) Бул сом, вєдно з Иваном Терлюком и старшим Владимиром Мирком Ґаднянским, предходнїца „Руского слова” у Новим Садзе, бо теди новини и други виданя ище були у Руским Керестуре. Мали зме просториї у Улїци народних геройох 19, вєдно зоз Словацами, понеже тедишнє покраїнске руководство селєло руски, словацки и румунски новинско-видавательни хижи до Нового Саду. Оталь зме були дописователє. Кед зме ше 1968. року преселєли до „Дневнику”, тиж сом бул у першей ґрупи. Новосадску часц „Руского слова” творели 11 члени – директор и главни и одвичательни редактор новинох Дюра Латяк, главни и одвичательни редактор часопису „Пионирска заградка”, Янко Рац, главни и одвичательни редактор часопису „Шветлосц” и редактор видавательней дїялносци Дюра Папгаргаї, новинар и подобови редактор Микола Скубан, новинар и фоторепортер Юлиян Каменїцки, новинаре Любомир Рамач, Ирина Гарди (Ковачевич), Иван Терлюк, Иван Бесерминї, обрахункови службенїк Мария Гарди (Биндас) и шеф рахунководства Мелания Павлович, хтори робели у седем просторийох. У „Дневнику” зме почали друковац новини од 1968. року. (...) НОВИНИ ОСЕМДЗЕШАТИХ РОКОХ Кед зме новини почали друковац у Новим Садзе, вони виходзели на 16 новинских бокох. Познєйше число бокох звекшоване так же зме од 1989. року новини друковали на стреднє 22 бокох. У тим периодзе у новинох друковани и додатки „Комунист” и делеґатски гласнїки зоз скуп-

штинох Югославиї и Войводини, єден час и Нового Саду, як и други додатки и прилоги, цо нє раховане до тих бокох. Знам же ше то людзом нє такой так пачело, алє нам то були плацени боки окреме и то нам бул додатни заробок, же би основна часц новинох могла буц така яка була. Од 1989. року пременєна и технїка друкованя. (...) У „Руским слове” ше вше вельку увагу пошвецовало язику. Ту зме були дошлїдни гоч ше досц особи пременєли як лекторе: попри Йовґена Чакана, хтори робел найдлужей, то були Ирина Натюк, Мария Будински, Олена Папуґа, Олена Планчак-Сакач и тераз Блаженка ХомаЦветкович. На язик у новинох вше було даяки зауваги, а найвецей же людзе нє розумя, бо иншак бешедую. Як найчастейше людзе бешедую, видно з емисийох на радию и телевизиї, а ми так нє можеме писац, понеже гевто пойдзе до воздуху, а язик у новинох останє навики и будзе документ як ше дараз у нас писало. Прето язик „Руского слова” нє бешедни, алє литературни. Нє шмело ше допущиц же би язик читачох бул правилнєйши од язика новинарох. После Миколи Скубана, як технїчни редакторе на новинох ище робели и Яков Макаї, Владимир Колєсар, Емил Отрупчак и тераз Любка Варґа-Цвеїч. Найглїбши шлїд у новинох зохабел Емил Отрупчак, хтори новином дал єден сучасни ґрафични випатрунок. Нєшка по його драги предлужела Любка Варґа Цвеїч, зоз тим же Любомир Сопка, наш афирмовани подобови редактор и карикатуриста, вше ше найдзе кед треба помогнуц лєбо заменїц.

2. ОКТОБЕР 2020.

ljudze@ruskeslovo.com

Як фоторепортер у „Руским слове” найдлужей бул Гавриїл Рац. Бул специфична особа и найволєл кед ше го волало – народни учитель, бо почал робиц як учитель у Руским Керестуре. Вон тиж бул єдна з особох хтори вельо путовал по наших местох и познал вельо особи. Я нє знам же би го даґдзе нє познали. За нїм остало найвецей анеґдоти ... Як фоторепортере єден час були и Ярослав Комбиль, и Мирослав Кетелеш. Од тих особох хтори пришли з Руского Керестура до Нового Саду 2004. року остали лєм я и Мария Биндас у администрациї (...) Наша администрация була права руска и нє була лєм администрация (...) Нашо читаче и други странки любели зайсц и до нашей администрациї, бо були крашнє прияти, по руски ше з нїма окончело роботи (...) ТРЕБАЛО РОБИЦ, А НЄ БУЦ БЛЇЗКО ПРИ ВЛАСЦИ

кредити за квартелї, путовали зме по Европи... У тим чаше зме почали активносц и на обезпечованю власних просторийох у Новим Садзе, алє до конєчней реализациї пришло аж 1988. року, кед купени єден квартель од 127 квадрати у Футожскей улїци 2. З нагоди означованя 40-рочнїци, 1985. року достали зме найвисше дружтвене припознанє – Награду ошлєбодзеня Войводини. Директор сом постал баржей, як ше то теди гварело, по задатку як по дзеки. Єден мандат сом бул источашнє и главни и одвичательни редактор, алє сом нїґда нє престал писац. Отримал кондицию и нє було ми чежко буц и новинар кед сом задзековал як главни и одвичательни редактор, кед за директора приведли Наталию Дудаш. Теди сом ше пошвецел родному Дюрдьову; Ґосподїнцом и општини Жабель, хтори пред тим и после того нє були лєпше заступени у новинох (...) Видзи ше ми же ме людзе праве теди найлєпше упознали, лєпше и як кед сом бул директор и одвичательни редактор. Мой скорейчасови одход до пензиї спричинєли два ствари: нарушене здравє, бо новинарство нємилосердне ґу тим хтори ше му цали пошвеца, и нєясна перспектива „Руского слова” после пременкох до хторих пришло после преноше-

У новинох сом бул, так повесц, шицко: новинар, редактор, помоцнїк главного и одвичательного редактора Миколи Москаля, и главни и одвичательни редактор на три заводи. 1974–1983. року, 1987–1993. року, кед сом задзековал, и 2001–2004. року, кед сом пошол до пензиї. Єден мандат – 1979–1983. року, бул сом источашнє и директор. Кед нєшка поздавам же кельо то роки кед сом бул руководитель, видзим же то наисце вельо и шедзиц и нїч нє робиц, а дзе ище и робиц таку одвичательну роботу. Мнє ше ту анї нє поставя тельо питанє як сом витримал, алє як ме други витримали. Бо, гоч то були, як ше нєшка гвари, комунистични часи, заш лєм и теди було пременки у власци, та и у новинарстве (...) Попри тим, моя основна девиза була – робиц свою роботу професийно, а при тим нє буц анї далєко, анї блїзко при власци. Под час моєй роботи у новинарстве, през Редакцию прешло вельке число новинарох. Попри тих хтори нєшка робя, даєдни уж нє живи – Иван Бесерминї, Штефан Чакан, Штефания Ходоба, ЮлиМедєши, Любомир Рамач Киме, Мирослав Цирба и ян Надь, Иван Терлюк; даєдни у пензиї – Ирина Владимир Олена Папуґа 2001. року у Цирбових у Шидзе Гарди-Ќовачевич, Мирослав Цирба, Юлиян Пап, Юлиян Каменїцки, Славица Тамаш, Микола Кучмаш; даєд- ня сновательних правох зоз Скупштини АП Войводини на ни пошли даґдзе индзей – Гавриїл Колєсар, Владислав На- Национални совит Руснацох, хтора ше нє уклопйовала до дьмитьо, Мирон Канюх, Янко Бучко, Любомир Сопка, Лю- моєй визиї новинох. (...) бомир Медєши, Дюра Папуґа, Ксения Миячич, Гелена МеПРЕШЛОСЦ БУЛА ИНСПИРАЦИЯ ЗА дєши, Владимир Горняк, Йоаким Пушкаш. ТЕРАШНЬОСЦ И БУДУЧНОСЦ „Руске слово” було прави розсаднїк кадрох за нашу националну културу и вообще дружтвено-политични живот. И И цо повесц на концу? Наздавам ше же тото мойо здогасам сом бул медзи тима хтори мали и по вецей як дзешец задлуженя. За свою роботу у „Руским слове” вецей поєдин- дованє нє будзе похопене як оплакованє прешлосци. У преци достали високи дружтвени припознаня, а новини „Руске шлосци и зоз прешлосци сом нїґда нє жил, алє сом ю анї нє слово” за вкупну дїялносц достало 1970. року, з нагоди 25- сцерал, як то пробоване дзеведзешатих рокох. За мнє прерочнїци виходзеня, Орден братства и єдинства зоз стрибер- шлосц була лєм инспирация за терашньосц и будучносц. Вше сом бул за тото же би ше ишло напредок, за цошка ноним венцом од предсидателя Републики. ве. Аж и теди кед требало превжац и ризик, як цо то було 9. ОД ДИРЕКТОРА ПО ПОЧАТНЇКА октобра 2000. року, кед зме окончели пременки у „Руским слове”, лєм даскельо днї як окончени 5. октобра пременки Директор сом бул 1979–1987. року. Теди директоре нє ма- у держави, бо ше нє знало цо и як будзе анї ютре, а нє ище ли таку власц як тераз. Вони були баржей орґанизаторе и познєйше, та и кед зме окончовали и други пременки, кед координаторе, а одлуки приношели роботнїцки совити и сом нє мал даяку векшу потримовку. Окрем тей шмелосци збори роботнїкох. Важну улогу мали и партийни орґаниза- ризикованя, понукнул сом и свою визию, без чого нєт руциї. У тим чаше зме дїловали у стабилних условийох. По- шаня напредок. Тота визия ме водзела до остатнього дня ряднє виходзели шицки виданя. Були заняти коло 40 особи, редакторованя.”■ примали зме младих людзох, мали зме добри особни доходЛюбомир Рамач ки, єдна часц занятих достали квартелї, други доставали (Предлужи ше) 2. ОКТОБЕР 2020.

РУСКЕ СЛОВО 27

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПЕРША ПРИЧАСЦ У ДЮРДЬОВЕ

РА ДОСЦ КАЖДОМУ ХРИСТИЯНОВИ Перша причасц велька, значна и радосна подїя каждому християнови, та так була радосна и першопричашнїком котри прешлей нєдзелї, першираз прияли Исусово цело и крев. У грекокатолїцкей церкви Рождества Пресвятей Богородици у Дюрдьове, на швето Воздвижения Чесного Креста Господнього була перша причасц, котру прияли дзешецеро дзеци. З нїма тоту радосц подзелєли родичи, родзина, домашнї о. Михаил Холошняй, вироучителька Лидия Кухар и велї други котри того дня були присутни на Служби Божей. Дзень пред тим першопричашнїки першираз приступели ґу Святей тайни споведзи. На годзинох виронауки, на котри дзеци поряднє ходзели, мали ше нагоду духовно пририхтац и упознац Святу тайну причасци и прияц ю зоз вельким почитованьом. У казанї о. Михаил Холошняй надпомнул же Перша св. Причасц велька подїя и радосц за каждого християна.

– Наш сновател и учитель вири Исус Христос толкуюци Божи закон на єдним месце у єдней Євангелиї гуторел: „Любце своїх нєприятельох, робце добре тим хтори вас нєнавидза. Благословце тих хтори вас преклїнаю и модлїце ше за тих хтори вас знєважую. Кед це дахто пляшнє по єдним боку твари ти му обрац и други бок, кед дахто од тебе бере верхню шмату, дай му и споднюˮ. Тоти слова Исус закончує зоз ище єдним виреченьом: „Шицко цо обчекуєш же би ци други людзе робели исте тото роб и ти им” – гварел о. Холошняй. У тим ше состої сушносц нашей християнскей вири. Наша вира позитивна и зоз праве тим остатнїм виречень-

ом, Исус нас поволує нє на пасивносц, алє на активне дїйствованє. На Служби Божей, на швето Воздвижения Чесного Креста Господнього, здогадуєме ше на подїю кед у Єрусалиме царица Єлена нашла остатки древеного креста на котрим бул розопяти Исус Христос. Як цо тот криж лєм вонкашнї знак нашей припадносци, то и видни знак же зме християнє, же зме кресцени. Алє єст и окремни духовни знак, а то опредзельованє же бизме прияли свойого найважнєйшого духовного учителя до себе – гварел о. Михаил Холошняй. На концу Служби Божей кажди першопричашнїк достал молитвенїк же би ше здогадовал на тоту важну подїю у своїм живоце и як здогаднїк же молитва треба же би була каждодньово присутна у їх живоце. Пре епидемиолоґийну ситуацию перша причасц нє була у юнию як обично, алє тераз. Л. Кх.

У ИНДЇЇ

ПОБЛАГОСЛОВЕНИ ШКОЛЯРЕ И СТУДЕНТИ

Фото: О. Стецюк

28 РУСКЕ СЛОВО

З нагоди нового школского року, по красним обичаю, з упованьом на Господа Бога, прешлого мешаца, у Индїї парох о. Михайло Шанта благословел школярох и студентох, у присустве найблїзших, родичох, бабох и дїдох.

– Крашнє то же обичай у Индїї же би ше под час благослова тримало швички. Так ше указує же Бог помогнє. Нє знаме цо и як будзе у держави пре пандемию вируса корона, алє Господь Бог будзе на помоци и успишнєйши будзе наш труд и резултати роботи добрих и позитивних намаганьох – гварел з тей нагоди парох о. Михайло Шанта. М. Г. К.

2. ОКТОБЕР 2020.

duhovni@ruskeslovo.com

У КАРИТАСУ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ЗАКОНЧЕНИ ЦИКЛУС „ПОЗИТИВНЕЙ МИНУТИ” Прешлого пиятку, 25. септембра, у про сторийох парохийного Каритасу у Руским Керестуре закончени циклус духовних друженьох з меном „Позитивна минута” за старших. Тема була „Пацерки, моя молитваˮ, т. є. молитва Ружанцу хторей пошвецени мешац октобер, а пририхтала ю ш. Михаїла Воротняк. Ґу теми додате и нєзаповедане швето Покрови Богородици, хторе у восточних Церквох 1. октобра. У уводней часци було бешеди о молитвеним стилу християнох у каждодньовим живоце, т. є. котри молитви ше модлї, а потим потолкована молитва Ружанцу, од єй поступного наставаня у монашеским живоце, по, на концу, заєднїцку молитву пристуних на друженю. Пацерки засновани на св. Писму, и їх централна думка то Исусово спашенє чловека, а нєзаобиходна улога у тим и Пречистей Дїви Мариї. Тот ше мистерий, подкрипени зоз записами у Євангелиї преглїбує у молитви Ружанцу, и вше ознова посвидомуює значенє тей велькей подїї у особним живоце каждого вирного.

– Кед ше модлїме з увагу на пацеркох, преглїбюєме и

ПАЦЕРКИ ШЕ МОДЛЇ И У ЦЕРКВИ Як уж спомнуте, молитва Ружанца, т. є. пацеркох ше з окремну наглашку модлї у цалей Католїцкей Церкви у октобру. З тей нагоди ш. Михаїла Воротняк поволала вирних керестурскей парохиї же би ше придружели до заєднїцкей молитви пацеркох, у катедралней церкви, кажди вечар пол годзини пред Службу Божу, хтора тераз на 18 годзин.

свою виру, и з тоту молитву вимодлюєме велї ласки, о чим шведоча безчислени искуства християнох ширцом швета, поготов у мариянских святилїщох – потолковала ш. Михаїла. Стретнуце закончене зоз молитву пацеркох Мариї Нєвистатей Помоци, та зоз пораду же би ше зробело заєднїцки вилєт тих цо приходзели на „Позитивну минутуˮ. Вибране же би то було до нашей парохиї у Коцуре, понеже єдна ґрупа женох з Коцура тиж приходзели на тоти друженя. Духовни друженя „Позитивна минутаˮ, най здогаднєме, порушани у парохийним керестурским Каритасу як потреба заєднїцки ше духовно потримац у тих нєсподзиваних часох пандемиї. Отримовали ше шейсц раз, кажди два тижнї, а перши циклус закончени. Як наявене, духовни стретнуца у керестурскей парохиї буду предлужени од конца октобра у форми викладаньох и пририхтованьох за крачунски швета, а пририхтує их парох о. Михайло Малацко. М. А.

АКТИВНОСЦИ ЕКУМЕНСКЕЙ ГУМАНИТАРНЕЙ ОРҐАНИЗАЦИЇ

ПРОЄКТ „МИРОВНИ ЕДУКАЦИЙНИ ЦЕНТЕР” Екуменска гуманитарна орґанизация у рамикох своєй мировней роботи предлужує серию едукацийох з обласци вибудови мира и помиреня. Проєкт под назву „Мировни едукацийни центер” задумани як тророчни проєкт (2019–2021), з обуками за младих, будуцих тренерох – фацилитаторох. Предносц маю особи зоз Церквох, вирских заєднїцох, ОЦД, як и поєдинци хтори на директни и индиректни уключени до роботи у своєй локалней заєднї2. OKTOБЕР 2020.

ци и заинтересовни за розвой и унапредзенє вирскей, културолоґийней, националней и каждей другей толеранциї у своєй заєднїци. Двод нь о ви тре ни нґ под на зву „Релиґия як ре сурс мира” будзе отримани на пияток, 2. септембра и на соботу, 3. септембра у Готелу „Цептор” на Андревлю. На тренинґу буду присутни 22 млади особи и жени хтори члени Екуменского форуму, а медзи нїма 15 Руснаци. На тим сходзе Анита Ґовля будзе преподавач и тренер. М. Г. К.

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. септембра занавше нас зохабела наша мила мац и баба

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 28. септембра 2020. року наполнєли ше 6 жалосни мешаци як нас занавше зохабел наш мили

АНА ЧАКАН (1951–2020) Памятку на ню буду чувац син Синиша и унукове Саша и Влада Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. септембра занавше нас зохабела наша мила шестра

ЯНКО ГУДАК (1942–2020) з Руского Керестура АНА ЧАКАН (1951–2020) Памятку на ню буду чувац єй наймилши: брат Янко, андя Любка и шестри Люба, Юлка и Иринка Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 2. октобра наполнюю ше три смутни роки як нас зохабела наша мила

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 2. октобра наполня ше три роки як нас зохабела наша мила супруга, мама и баба

ТАТЯНА ЧИЗМАР народзена Ковач (1968–2017) з Руского Керестура Мила Таньо, зохабела ши нас у жалосци и смутку. Навики будзеш у наших памяткох и молитвох – твой ожалосцени оцец Спочивай у мире Божим!

ТАТ’ЯНА ЧИЗМАР (1968–2017) з Руского Керестура Каждодньово ши нам у думкох. Нє постої слово хторе може описац кельо нам хибиш. Любиме це и нїґда це нє забудземе, мила наша. Супруг Славко зоз сином Алеком и дзивку Марину и єй фамелию Най це ангели чуваю!

Най ци Господ Бог будзе милосердни и най приме твою душу там дзе нєт болю, анї церпеня, лєм вичне блаженство. Най ци буду шветли драги на нєбе. Супруга Татияна, дзивки Ґабриєла зоз супругом Петером и Дария, як и син о. Алексий и унука Ґабка Спочивай у мире Божим и най це ангели чуваю! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. септембра наполнєли Наполнєли ше 15 роки як нє з ше 40 смутни днї як нас зохабела нами наш мили оцец, дїдо и прадїнаша мила мац, баба и прабаба до

МАРИЯ ГАРВИЛЬЧАК МИКОЛА ГАРВИЛЬЧАК (1946–2020) (1946–2005) з Руского Керестура Красни памятки на нїх чуваю – син Владо, дзивка Славка зоз супругом Владом, унука Марина зоз супругом Сашом и праунук Тони Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. септембра наполнєли ше 15 роки як нас занавше зохабел наш мили оцец, дїдо, прадїдо и чукундїдо

Наполня ше пейц роки як нас зохабела наша мила шестра и тета

Наполня ше 35 роки як нас занавше напущела наша мила мац, баба, прабаба и чукунбаба

OGLA[OVANW

ВЛАДИМИР МОНАР (муляр) (1926–2005)

МЕЛАНИЯ ПЛАНЧАК народзена Монар (1954–2015)

НАТАЛА МОНАР народзена Козар (1928–1986)

з Руского Керестура

Красни памятки на вас навики у своїх шерцох чуваю вашо наймилши

30 РУСКЕ СЛОВО

021/6613-697, 066/202-414 e-mail: informator@ruskeslovo.com роботни дзень од 9-14 годзин

Спочивайце у мире Божим!

2. ОКТОБЕР 2020.

informator@ruskeslovo.com

Нашому кумови

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 4. септембра наполня ше 40 смутни днї як нас занавше зохабела наша мила

ИРИНА ГАЙДУК (1958–2020) з Руского Керестура Красни памятки на це навики буду чувац твойо наймилши – супруг Владо, син Ваньо з фамелию, дзивка Соня з фамелию и брат Славо Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 3. октобра наполнї ше рок як вецей нє з нами наша андя

ЯНКОВИ САБАДОШОВИ (1957–2020) з Руского Керестура

Oд Фемки и кума Чизмарових Дзекуєме ци на шицким. Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ИРИНА ГАРДИ народзена Еделински (1942–2019) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на Вас чуваю – Любо з фамелию, Ната з фамелию и андя Слава з фамелию Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 3. октобра 2020. року напол- Того року наполнєли ше 43 нї ше рок як нас зохабела наша роки як нє з нами наш мили мила мац и баба оцец и дїдо

ВЛАДИМИР ГАРДИ ИРИНА ГАРДИ (1938–1977) народзена Еделински (1942–2019) з Руского Керестура Памятку на нїх чуваю їх наймилши – дзивка Оленка, жец Владо и унуки Влатко и Ванеска зоз супругом Влатком Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 29. септембра 2020. року наполнєли ше петнац жалосни роки як ше преселєла до вичносци наша мила

ЯНКОВИ САБАДОШОВИ (1957–2020)

Од кумчатох: Маї Салак зоз супругом и Владка Чизмарового зоз супругу Вше останєш у наших памяткох!

2. ОКТОБЕР 2020.

МАРИЯ ДЖУДЖАР народзена Сабо (1938–2005) з Руского Керестура

Кажди дзень сце з нами у молитви, у наших шерцох, думкох споминаньох... З любову, вашо наймилши Спочивайце у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 31

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 7. октобра наполнї ше смутни рок як нас занавше зохабела наша мила супруга, мац, баба и прабаба

ФЕМА РОЙКО народзена Планчак (1937–2019) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на ню навики буду чувац – супруг Яким, дзеци Юлин, Михал, Златка и Славка, нєвести Весела и Таня, жецове Ґоран и Славо, унучата Деян, Мирослав, Борис, Славко, Влатко, Желько з Даниєлу, Наташа з Ацом, Сандра з Иґором и праунучата Никола и Валериа Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 3. октобра наполня ше шейсц мешаци як ме занавше зохабела моя мила супруга

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. септембра наполнєл ше рок як нас занавше зохабела наша мила мац, баба и прабаба

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС136, НСУ136, НСЛ136, НСО136 НС – РУМЕНАЦКА (МЕРКУР)” НОВИ САД Ношитель проєкта „Телеком Сербия” Таковска 10, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проєкта „НС136, НСУ136, НСЛ136, НСО136 НС – РУМЕНАЦКА (МЕРКУР)” НОВИ САД, у улїци Руменацка 150, на катастерскей парцели 3849/1 КО Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предкладу Технїчней комисиї Городска управа за защиту животного штредку дня 24. септембра 2020. року принєсла ришенє число VI-501-190/20 же потребне преценьованє вплїву на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок, у повтореним поступку. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org.rs. Процив того ришеня може мож порушац управни суд пред Управни судом у чаше од 30 днї од дня його обявйованя того обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя. Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

МАРИЯ ГОРНЯК (1950–2020) з Коцура Час преходзи а за тобу остал вельки смуток и боль. З любову и почитованьом найкрасши памятки на ню будзе Чувац супруг Силвестер Спочивай у мире Божим!

ОБВИСЦЕНЄ

МАРИЯ ПАПУҐА (19. V 1932 – 25. IX 2019) з Руского Керестура У наших шерцох и молитвох будземе чувац найкрасши памятки и заєднїцки час Єй наймилши

НОВЕ ДВОЧИСЛО МАК-У

о принєшеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС43, НСУ43, НСЛ43, НСО43 КИСАЧ” КИСАЧ Ношитель проєкта „Телеком Сербия” Таковска 10, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта „НС43, НСУ43, НСЛ43, НСО43 КИСАЧ” КИСАЧ, Яношикова бб, у Кисачу на катастерскей парцели 1676 КО Кисач, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предкладу Технїчней комисиї Городска управа за защиту животного штредку дня 28. септембра 2020. року принєсла ришенє число VI-501-191/20 же потребне преценьованє вплїву на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок, у повтореним поступку. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org.rs. Процив того ришеня може мож порушац управни суд пред Управни судом у чаше од 30 днї од дня його обявйованя того обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

МАЛИ ОГЛАШКИ

У авґустовско-септемберским числу младежского часопису МАК, „У фокусу” му подкаст „Коло казаня”, младежска ТВ емисия „Слово младих”, як и Ют’юб канал „Ґлавом и Ставом”. У тим двочишлє, „МАК-ов колаж” пише о тим як даєдни млади препровадзели лєто, а „Куцик совитох” дава предкладаня студентом як ше знайсц у новим штредку. „Швет науки и технолоґиї” представя влоґера Филипа Будинскового, як и апликацию НВУ „Руске слово”, хтора од нєшка доступна читачом. „Спорт и рекреация” пише о спортскей апликациї хтору бавя велї млади, у рубрики „Упознай себе” читаче можу превериц кельо познаю Национални совит Руснацох, а „Алт шоу у МАК-у” зазначел чи студенти можу заробиц у чаше корони. М. З. Г.

32 РУСКЕ СЛОВО

ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, праху, инсектох. МОНТИРАМЕ: – РОЛЕТНИ

– ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ – ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ – МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ – ВЕНЕЦИЯНЕРИ – ОПРАВКИ 025/5827-710, 060/5088-433

#останьме одвичательни ПОСИЛАЙЦЕ НАМ СВОЙО РЕЦЕПТИ rusmak.ruske@gmail.com 2. ОКТОБЕР 2020.

sport@ruskeslovo.com

29. СПОРТСКИ БАВИСКА „ЯША БАКОВ” – ТУРНИР У ЛАПАНЮ РИБИ НА ДУҐОВ

ПОБЕДЗЕЛА ЕКИПА „КОЛЯК”

Управного одбору Спортского здруженя Спортских бавискох „Яша Баков” Иван Папуґа. На змаганю на Єґрички участвовали пейц екипи и то: „Коляк” зоз Руского Керестура, „РКЦ” зоз Нового Саду, „Папивинґ” зоз Вербасу, и КУД „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова котри мали два змагательни екипи. Найвецей риби налапала екипа „Коляк” зоз Руского Керестура у чиїм составе були: Златко Рамач, Мирко Фекете и Йoаким Джуджар, котри налапал найвецей риби у тей екипи. Друге место завжала екипа зоз Нового Саду у чиїм составе були Александер Исаков, Никола Ґркович и Мирослав Загорянски, потим члени екипа „Папивинґ“ зоз Вербасу були Звонко Салаґ, Мирослав Ґубаш и Иван Папуґа, а штварте и пияте место завжали два екипи зоз Дюрдьова. Члени першей екипи були Мирослав Такач, Микола Кухар и Янко Цап, а члени другей екипи були Кимо Чапко, Микола Рац и Йоаким Корпаш. Шлїдуюце змаганє Здруженя Спортских бавискох „Яша Баков” плановане на нєдзелю, 4. октобра у Руским Керестуре, а будзе ше змагац у шаху. Л. Кх.

Перше змаганє, по сле кратшей павзи у орґанизациї Здруженя Спортских бавискох „Яша Баков”, було отримане прешлого викенду на Єґрички у Жаблю и то у лапаню риби на дуґов.

– Почали зме Спортски бависка и хаснуєме нагоду орґанизовац их на радосц шицких любительох спорта. Нєшка зме мали змаганє лапаня риби на дуґов. Змаганє було на отвореним, водзело ше рахунку о числу ґрупох и їх членох так же зме ше уклопели до шицких епидемиолоґийних мирох – гварел предсидатель

БОКСЕРСКИ КЛУБ „ЧАРНОК” ВЕРБАС

ТРИ ЗЛАТНИ МЕДАЛЇ ЗОЗ СМЕДЕРЕВА

Фото: www.vrbas.net.

На квалификацийним турниру за участвованє домашнїх боксерох на медзинародних змаганьох котри отримани у Смедереву од 18. по 20. септембер, боксере зоз вербаского Боксерского клубу освоєли три златни медалї. На тим змаганю найблїщацши медалї освоєли Машан Никчевич у конкуренциї юниорох до 80 кг, Душан Дринчич у катеґориї младих до 91 кг и Стефан Цамович у конкуренциї младих до 64 кг. Цамович пейц раз бул шампион Сербиї и шейсц раз шампион Войводини, а Никчевич у конкуренциї юниорох и школарцох тиж шампион Войводини и Сербиї. На тим турнире ище раз доказали же су найлєпши у нашей жеми. Як визначел тренер Боксерского клубу „Чарнок” Иґор Шкундрич, спорт найвекша вредносц котру ма вербаска општина пре числени спортски клуби и числених спортистох.

– Потримовка котру зме достали од чолних людзох Вербасу нам мотив же бизме посциговали добри резултати. Зоз задовольством визначуєме же и того року буд2. OKTOБЕР 2020.

земе мац вельку помоц од општини Вербас у орґанизациї 4. Юниорского купу нация – гварел Шкундрич. Боксерски клуб „Чарнок” з рока на рок предлужує шоровац одлични резултати и на найлєпши можлїви способ представя општину Вербас през успихи своїх младих боксерох. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА НОВИ САД

ПОБИДА БЕЗ СТАНДАРДНИХ ПЕРШОТИМЦОХ ФК „Бачка 1923” – ФК „Сусек” (Сусек) 4:0 (3:0)

Дюрдьов: стадион ФК „Бачка 1923”. Стретнуце судзел судия Чурчич зоз Тителю. Ґоли дали: Баґич у 10. минути, Роґич у 19. и 25. минути и Чирин у 78. минути. БАЧКА: Смолян, Нед. Тривунович, Чирин, Деянович (Ж. Тривунович), Вуйович (И. Тривунович), Данґубич, Янкович (Проданов), Маркович, Баґич (Лю. Тривунович), Роґич и Т. Тривунович. Сретнуце дюрдьовскей Бачкей и екипи ФК „Сусек” зоз Сусеку прешлей нєдзелї могло би охарактеровац як рутинска побида домашнєй екипи. Но, же то нє баш так, досц гутори состав екипи. З тей нагоди Бачка одбавела стретнуце без стандардних першотимцох, алє успшино за барз добру оцену. На перши ґол чекало ше лєм дзешец минути, а стрилєц бул Баґич. Бул то моцни витор до хрибта бавячом Бачкей, та на половки першого полчасу стретнуца дошли по резултат хтори чежко здогонїц, окреме кед ше бави на цудзим терену. Други ґол дал Роґич, дзевец минути познєйше у 19. минути, а исти бавяч дал и треци ґол на стретнуцу, шейсц минути потим, у 25. минути. Прешвечлїви резултат, 3:0, остал по конєц першого полчасу.

У другим полчасу госци яґод же ше таргли, а домашнї дакус спомалшели темпо. Було вельо нагоди, алє нє були вихасновани. Бавячом Сусеку досц було чежко прилапиц таки резултат, поставали вше нервознєйши, та „заробели” три жовти картони. Дванац минути пред урядовим концом стретнуца, Чирин у 78. минути дал и штварти ґол за Бачку и то бул конєчни резултат того стретнуца. После одбавених дзевец колох Бачка на осмим месце зоз осемнац бодами. На нєдзелю дюрдьовска Бачка будзе бавиц у Темерину процив екипи ФК „ТСК”. А. П.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СУБОТИЦА

БОД НА ГОСЦОВАНЮ ФК „Торньош” – ФК „Искра” 1:1 (0:0)

Торньош: стадион домашнєй екипи. Стретнуце бавене без публики. Ґол за Искру: Бокан. Искра: Вучинич, Човс, Петрович, Юрчук, Кудєрски, Живанович, Николич, Иван, Янкович, Бокан, Тешанович. До бависка вошли: Суботич и Колошняї. Искра на госцованє до Торньошу пошла без даскелїх стандардних бавячох, та очекованя нє були вельки. Циль бул одбавиц добре бависко и пробовац нєсподзивац процивнїка и по можлївосци нє страциц. Торньош позната як екипа котра длуго бави вєдно, маю добру одбрану и у тим месце ше чежко освоює боди. Кед ше вежнє до огляду же од стандардних бавячох на тим змаганю нє були капитен Ґубаш, Сталевич, Ваяґич и Комазец, котри прешол до Будучносци зоз Савиного Села, у Клубу нє були оптимисти пред тим змаганьом. Медзитим, и тераз ше указало же кед екипа бави розтерховано, без императива побиди, зна одбавиц найлєпше. Искрово бавяче праве так и одбавели. Од початку домашнїм указали же нє пришли зоз билу заставку и же ше потрудза освоїц боди. Бависко було, як цо и очековане, тварде, углав-

34 РУСКЕ СЛОВО

ним на стредку терена, без вельких шансох за ґол. У першим почаше нє було шанси котри би ше могли видвоїц и екипи на одпочивок пошли зоз резултатом 0:0. Други полчас почал зоз Искрову инциятиву, котра после 20 минутох принєсла резултат. Янкович зоз єдним добрим додаваньом оможлївел Боканови же би вошол до добрей шанси, котру вон и вихасновал. Прияти ґол таргнул фодбалерох Торньошу, котри почали бавиц дакус лєпше, алє без конкретних шансох за ґол. Нажаль, Искрово фодбалере нє витримали до конца. После єдного шлєбодного бица з боку, ґолман Искри одбил лабду до греди, а лабда ше од греди одбила просто на главу єдного бавяча Торньошу, котрому нє було чежко з тей ситуациї дац ґол. Тот ґол бул и остатнї на змаганю, та Искра и Торньош на тим змаганю подзелєли боди. Искра после 7 одбавених колох на 11. Месце на таблїчки зоз 7 освоєнима бодами. У шлїдуюцим колє до Коцура приходзи першопласована екипа на таблїчки, ФК „Препород” зоз Нового Жедника. Змаганє почнє на 15 годзин и 30 минути. З. К.

2. ОКТОБЕР 2020.

sport@ruskeslovo.com

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР

БРАНКОВИЧ ЧЕЖШЕ ПОКАЛЇЧЕНИ ФК „Русин” – ФК „Кордун” (Кляїчево) 4:1 (3:1)

Русин: Калинич, Кочиш, Голик, Надь (Маньош), В. Вуйович, Саянкович, Ф. Вуйович, Даноєвич, Кулич, Бранкович (Дюканович), Рац (Будински). У Подручней фодбалскей лиґи Зомбор, 8. коло одбавене внєдзелю, 27. септембра, у Руским Керестуре, на хторим Русиново фодбалере победзели екипу ФК „Кордун” зоз Кляїчева, з резултатом 4:1 (3:1). На нєдзельовим змаганю конєчно наступели шицки Русиново бавяче на хторих тренер Ранко Делич рахує, та перши 15 минути змаганя здабали на „спортски прегляд” першолиґашских змаганьох. Уж у 5. минути прави центерфор Янко Кулич, витворел, озда, и перши контакт зоз лабду и такой дал перши ґол за Русин. После прешлотижньовей павзи внєдзелю на терену ознова добре бавел штопер и дириґент у охрани Владан Вуйович, та исти бавяч, у 12. минути, уж по познатим рецепту, после каждого претаргнуца бависка, рушел нападац. На скрацене бице зоз лївого боку, Вуйович найвисше скочел од цалей госцуюцей охрани и зазначел резултат 2:0 за Русин. Нє прешло анї 2 минути, а млади Иван Рац звекшує резултат на 3:0. Такому резултату, за таки кратки час, процив вше нєзґодних госцох зоз Кляїчева, нє наздавали ше анї найвирнєйши Русиново навияче, гоч ше муши припознац же ше у тей сезони екипа з Кляїчева нє указує найлєпше, кед вежнєме до огляду же потераз виборела лєм шейсц боди у таблїчки. Заш лєм, анї кус наивна госцуюца екипа, штредком першого полчасу зменшала резултат на 3:1, цо ознова унєсло нєизвесносц до конєчного триюмфа. Внєдзелю, досц слаби и обачлїво нєискусни бул млади судия зоз Бачкей Паланки Никола Йовкич, бо ше нє знашол у ситуациї кед госцуюци бавяч з хрибта звалєл Бояна Бранковича, цо за судию бул лєм жовти картон.

Бранковича зоз терену винєсли двоме фодбалере Русина же би го потим на плєцу до зоблєкальнї винєсол єден од службених особох. Щесце у нєщесцу же дежурни лїкар на змаганю бул Керестурец Ярослав Колбас, хтори роками роби у кулскей швидкей служби, та ше Бранкович нашол у сиґурних рукох. Нажаль, пре тото чежше калїченє, Бранкович будзе одсутни на змаганьох, голєм у наиходзацим мешацу. У другим полчаше Русиново фодбалере мали даскельо красни нагоди дац ище вецей ґоли, но, раз горня греда, раз нєпрецизни бица, та ше резултат лєм раз пременєл, кед найстарши бавяч на терену, Дюканович, копнул до лабди зоз вецей як 20 метерох, а лабда праве тельо же нє вошла до ґолу. Но, на ню надбегнул Кулич хтори у 74. минути по други раз затресол процивнїкову мрежу, а то була и конєчна Русинова побида. У тей хвильки Русин забера друге место зоз 19 бодами, и зоз 6 зазначенима побидами. На нєдзелю фодбалерох Русина чека єдно спомедзи двох найчежших госцованьох, процив штвартопласованей екипи „Будучносц” зоз Параґох. Ан. М.

ШАХ КЛУБ „ОМЛАДИНЄЦ”

УПИСАНИ ПЕРШИ БОД

Шах клуб „Омладинєц” зоз Коцура у 4. колє Войводянскей лиґи – ґрупа Суботица освоєл перши бод у тей

2. OKTOБЕР 2020.

сезони, понеже на госцованю у Бачкей Тополї одбавел 3:3 процив домашнєй екипи „БТСК”. Омладинєц анї на тото змаганє нє пошол у наймоцнєйшим составе, понеже нє могол раховац на даскелїх бавячох, котри у прешлей сезони були стандардни на каждим змаганю. Заш лєм, и у таким составе коцурски шахисти одбавели нєришено и уписали перши бод у тей сезони. Побиди за Омладинєц на тим змаганю зазначели Споменко Павичевич и Янко Бесерминї, ремизирали Стеван Перич и Ґавра Коларич, а страцели Дюра Фейса и Владимир Лазор. Омладинєц после 4. колох на остатнїм месце на таблїчки зоз єдним нєришеним змаганьом. У шлїдуюцим колє Омладинєц у Коцуре дочека екипу ШК „Лайош Сеґи” зоз Байши. З. К.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ БРАЦА ВЛА ДО, ЮЛИН И ЗВОНИМИР МАЛАЦКОВО ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ЗОХАБЕЛИ СВОЙ ШЛЇД У КЕРЕСТУРСКИМ РУКОМЕТУ

Пише: Мария АФИЧ

НАЙКРАСШИ БУЛИ ДРУЖЕНЯ Шицки троме браца Малацково чуваю барз красни памятки и на шицко цо було поске бавеня рукомету, а то красни друженя. Як гваря, шицки були барз добри и зложни товарише. Окреме споминаю и вичне ривалство Керестурци – Коцурци, алє гоч ше на терену и повадзели, и побили, и налали себе, после змаганя шицки ше вєдно дружели. Тото их так длуго и тримало при рукомету, а тоти памятки им и нєшка мили. Їх оцец додава же вони наисце були прави рукометаше-аматере, а Владо дополнює – Дзекуюци рукомету и нєшка мам добре дїловне сотруднїцтво зоз Русковсковима братами зоз Коцура. Бавели зме рукомет зоз Рафом, я бек вон пивот, та зме були нєроздвойни. Прето ше и случело же зме почали вєдно робиц, та и нєшка сотрудзуєм з його братами.

36 РУСКЕ СЛОВО

Ювилей Рукометного клубу „Русин” з Руского Керестура, нагода же бизме ше здогадли и трох Малацкових братох, Владу, Юлина и Звонимира, хтори од седемдзешатих рокох бавели за Русин, а Юлин ше опробовал и як рукометни судия. Добри бавячки були и Звонимирово три дзивки у женскей екипи Русина

Н

айстарши од трох Малацкових братох то Владо и найвецей свойо роки пошвецел тому спорту, бо у РК „Русин” аж 19 роки бавел активно, а наймладши Дзвоно тиж бул активни бавяч 12 роки. Штреднї брат Юлин вельо крадше бавел, алє зато скоро 10 роки бул и рукометни судия. Як ше Малацково нашли у тим спорту хтори у валалє свою популарносц ґрабал змагаюци ше зоз вельо моцнєйшим фодбалом, як по стажу, так и по розширеносци? Шицки троме перши крочаї направели у рукометних секцийох у основней школи, Владо у шестей класи, Дзвоно у пиятей, а ту дзешка и Юлин. Владо народзени 1958. старши 10 роки од Дзвону хтори 1968, а Юлин помедзи нїх, народзени 1962. НАЙМИЛША СЕКЦИЯ – Паметам же сом вельо койцо любел од секцийох и фодбал, и рукомет и авто-мото, и у шестей класи сом ходзел нараз на седем секциї. Кед класна гварела же мож лєм на два ходзиц, єдну з нїх сом вибрал – рукомет. Но за Русин сом почал бавиц аж як штредньошколєц польопривредней школи у Зомборе. Поволал ме пайташ Дюра Винаї же ше обновює членство у Русину. Пристал сом такой, бо ми там були и барз добри пайташ Юлин Митя, а бавели и Надлукач, та старши Яни Бики, Владко Гуздер, Вили... – приповеда Владо. Було то дас 1972. року и перше змаганє Владо одбавел на тедишнїм лєтним турниру

„Руского слова”. Гоч их Коцурци потлукли по ногох, Владо ше нє оддумал и предлужел тренирац и бавиц у першей екипи, та гоч и у шлїдуюцей сезони закончели на пердостатнїм месце. Но, вец пришли и одлични бавяче Юлин Регак, вец дакус младши Славко Джуджар Джеко и екипа напредовала. А на питанє Владови на якей позициї бавел, гвари же на шицких ше опробовал, окрем на месце ґолмана.

– Там дзе хибело та бав, таке було правило. Рукомет специфични же у одбрани бавиш єдно, у нападу друге, а у одбрани сом бавел правого бека, алє сом нє мал досц кили за тото место, бо сом вше чувал найвекшого бавяча. У нападу сом найвецей бавел и праве кридло, а то завишело од других бавячох. Я нє длуго бавел на лївим кридлє, там найвецей бавел Джеко. З праву руку сом руцал, а з праву руку на правим кридлє чежко було дац ґол, то скоро нєможлїва комбинация. Нє було ми зґоднє, алє сом ше прилагодзовал, а случело ше же сом дал и ґол, а вельо сом лабди рихтал Джекови, Фурикови... – пригадує мили памятки Владо. ПОСЛЕ СВАДЗБИ – НА СТРЕТНУЦЕ Цо ше дотика найвисшого ранґу дзе дошли, ту и його обставини допринєсли.

– Праве кед сом ше женєл соботу, ютре-дзень внєдзелю мали зме бавиц одлучуюце змаганє зоз Савиним Селом за преход до висшого ранґу. Розуми ше же мойо рукометаше по 2. ОКТОБЕР 2020.

sport@ruskeslovo.com сле свадзби до трох рано нє були у кондициї, та Русин нє прешол висше – дознаваме од найстаршого Малацку, хтори престал бавиц 1991. кед покалїчел мускулу. Теди мал 33 роки и то бул конєц.

– Но вец 93. зме за Перши май стари и млади бавели и на зогриваню ми баш пукла тетива и пре тото сом цалком престал, бо то так кед ше нє тренира порядно. А уж сом то нє могол пре обовязки коло хижи, роботи, фамелиї... та сом, нажаль, кариєру закончел на караґульох шейсц тижнї. Потим сом єден час бул и у руководстве Клуба, алє то нє потирвало – закончел Владо. РЕЦЕПТ ЗА УСПИХ Штреднї брат Юлин тиж почал у рукометней секциї даґдзе у 7-8 класи, цо ю водзел наставнїк Бесерминї, на терену у Старей школи. Шицки Малацково браца праве на тим терену и росли, бо ту и до школи ходзели, а и после школи ровно ше там бавели, понеже блїзко бивали. Та и Юлин провадзел як тренираю рукометаше, видзел и як брат Владо тренира и бави, и шицко провадзел цо ше случовало, а и кед ше место трозґи вилївало бетон... И так почал и сам тренирац.

– Я би, поправдзе, найволєл одбойку бавиц, алє у валалє нє було, лєм фодбал и рукомет. Но, я нїґда нє бул таки квалитени бавяч як браца, я углавним бул златна резерва и ускаковал на замени кеди требало. Найвецей сом бавел кридло и пивота. Теди кед я бавел, бавел и Джеко и вон наисце бул квалитетни, та я нє мал шанси бавиц на тим боку, з лїву руку сом нє знал, та и прето, и я го дакеди заменьовал – памета свойо рукометни искуства Юлин и предлужує. – Тренер Вили раховал же дозреєм як бавяч, и зоз кондицию после войска, дзе сом пошол зоз штреднєй технолоґийней ту у валалє. Алє войско, а вец и рок факултету, заш лєм онєможлївели же бим досц и поряднє тренирал, а без тренираня нє мож анї напредовац – обєктивни Юлин, хтори и попри того остал у рукомету ище скоро 10 роки, алє тераз як судия. На тото го понукнул Славко Надь, та положел и судийски испит и спочатку судзели двоме як пара.

– Познєйше сом бул пара зоз покойним Папуґом, Чулейом, алє кед вон напущел, рок сом судзел у Войводянскей лиґи з єдним судийом зоз Бачкей Паланки. Мал сом ище єдного колеґу, алє пре рижни причини нє остал сом длужей анї у тим. Поправдзе, нє мал сом анї тельо амбициї и вельо койчому сом ше нє могол прилагодзиц – закончує Юлин. ОД ПИОНИРСКЕЙ СЕЛЕКЦИЇ Наймладши од Малацкових братох Звонимир Дзвоно, а наймладши и почал озбильно бавиц рукомет. Уж у шестей класи прешол тренирац до Клубу, дзе оформена пионирска екипа, бо ше назберало коло 25 шванцарох, а тренирал их Владо Гарди Вили. Як памета Дзвоно помали ше число осипало, та ше даєдни порозходзели чи на фодбал, чи на карате, а велї пошли и на фолклор, та и добри бавяче рукометаше пошли там, бо ше теди досц путовало.

– Кед сом бул 7-8 класа ми, як рукометаше, ишли з першим тимом на лиґашски змаганя, та кед тоти екипи мали пионир2. ОКТОБЕР 2020.

ски тим и ми з нїма одбавели предзмаганє – здогадує ше Дзвоно. А же и вон вибрал рукомет и попри других секцийох нє було чудне бо, як гвари, „вишелˮ у Старей школи и припатрал ше на братох кед бавя, та ше му попачело.

– Кед сом уж почал бавиц пачело ше ми же то екипне бависко з лабду, та сом ше там найдлужей затримал – гвари Дзвоно и предлужує – Почал сом бавиц на позициї лївого кридла, ту вельо раз завишиш од других же биш дал ґол, кед ци направя позицию, додаю ци добру лабду, та ускакуєш и руца ше на ґол, а дакеди кед маш добру технїку и сам можеш направиц нагоду або вифинтираш процивнїцкого бавяча, ускочиш, и даш ґол. Ту Дзвоно досц длуго бавел, бо бул наймладши у першим тиму, дума же з тей ґенерациї єдини остал у першим тиму, и уж у першей штреднєй го тренер уводзел як замену до бависка.

– Обично младши бавяче и починали на кридлох. Кед видзели же ши талантовани и за други позициї, нпр. бек, кед ши високи и можеш високо скакац, та прето и я вец прешол на штреднього бека. Ту сом досц длуго бавел и як искуснєйши, и як ношитель бависка пар роки сом там бавел уж после войска на 20 роки. Теди сом мал и найвецей кондициї и вельке искуство, нпр. було и же за єден дзень два стретнуца сом могол витримац – зоз страсцу нам виприповедал Дзвоно. На питанє о найкрасших рукометних памяткох одвитовал: – Найкрасше ми було колективне бависко, а найбаржей ме прицаговало, попри даваня ґолох, и нашо друженя. Ґоли сом барз любел давац зоз контри, кед однєєш лабду и вец швидко бежиш, хтошка ци дода лабду и даш ґол зоз позициї кридла. Нє бул сом ґолґетер у лиґи, алє було на даєдних змаганьох же сом удесел дац 8-9 ґоли. Було одо мнє лєпших бавячох, я бул бавяч штреднього квалитету, а теди зме мали аж и ґолґетерох у Лиґи, як Сретен Драшкич, Михайло Тиркайла Тики. Жаль ми же зме з найнїзшей нє пошли до Войводянскей лиґи, лєм прето же нє було пенєжи у Клубу. То була причина же велї з моєй ґенерациї престали бавиц. Найвекши успих цо зме посцигли же зме єден рок освоєли аж три турнири – „Руского слова”, у Кисачу и у Оджаку – гварел Дзвоно. И Дзвоно рукометну кариєру закончел уж як оженєти, кед ше му народзело треце дзивче. Чежко було постарчиц на шицки тренинґи и змаганя и шицко цо требало на роботи и у фамелиї. Калїченя го, на щесце, обкеровали док бул активни, алє и вон настрадал на змаганю старих и младих кед му пукла тетива. Гоч як, сами гваря же були бавяче штреднього квалитету, сиґурно су єдинствени же аж троме браца були у єдним спорту. Нє було вельо раз же бавели шицки троме у истим тиму, а кед то було на єдним рускословским турнире остало призначене и на фотоґрафиї. Малацково у рукомету зохабели шлїд и у женскей екипи, бо аж три Дзвоново дзивки тиж бавели. Найстарши двойнята Ваня и Андрея, були досц активни и поряднє тренирали док були штредньошколки и були досц успишни, Андрея бавела найвецей пивота док ше нє покалїчела, а Ваня баржей бековски позициї и бавели док нє пошли на факултети. Мая тиж бавела, алє кущик кратше, бо ше тиж покалїчела, док Мирослав лєм почал тренирац, алє го баржей интересовала култура. Рошню у Дзвоновей фамелиї ище два дзивочки, та хто зна?!■

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМЕЦО

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ коляре зоз руских оддзелєньох Ґимназиї „Петро Кузмяк” вєдно зоз професорку Ш руского язика и литератури, Люпку Малацко

под час позарядового стану кед наставу провадзели онлайн, мали задаток записац рецепт по руски, меркуюци на правопис, а вец и висликовац тото єдло. Рецепти подзелєни на три ґрупи: єдла хтори рихтаме за фриштик, за полудзенок, и лакотки. Тоти рецепти обявени

Maя Ерделї

и у окремним онлайн виданю Кухарки. Марина Надь дизайновала кухарку „Фриштик”, Сара Планчак „Полудзенок” а Силвия Маґоч „Райски лакотки”. Ґу тей редакциї ше приключела и професорка Тереза Катона так же школяре мали задаток вираховац калорийну вредносц єдзеня. У шїдуюцих числох „Руского слова” на бокох „Хладок и горуци тепши” буду обявени смачни школярски рецепти.

Шпаґети

Поступок готовеня: Попражиц на олєю цибулю. До того ше положи месо, дода ше вода и парадичанка и вариц треба дас пол годзини. Присмачиц зоз ориґаном, солю и Состойки: веґету. Хто люби може ■ цибуля додац кечап ■ пол кили млєтого лєбо сир меса пармезан.

■ парадичанка Єдло ма ■ ориґано 3102 кило■ пакованє шпаґетох калориї за 6 особи, а єдна порция ма 517 кило-калориї.

Матей Ерделї

Палачинки

Поступок готовеня: Шицко добре розмишац зоз миксером. Намасциц палачинкарню и кед ше зогреє Состойки: пражиц палач и н к и .

■ три вайца Напражени ■ два верхом ложки палачинки цукру намасциц по ■ на верх ложички солї своїм жада■ литра млєка ню.

■ кила муки Вєдно 1111 ■ ложка олєю кило-калориї, ■ пол литри квашней 45 кило-каловоди риї по порциї.

38 РУСКЕ СЛОВО

2. ОКТОБЕР 2020.

rusmak.ruske@gmail.com

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ Силвия Маґоч

Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Мамба торта

Поступок готовеня: До 250 милилитрох води овоц най превре, а окреме вимишац у 250 милилитрох води два пудинґ. Потим вариц шицко вєдно. Муши ше охладзиц же би було добре за филованє. Витрепац шлаґ зоз млєком и додац шметанку и желатин (розпущиц го у

Состойки:

Други фил

■ 4 пакованя пишкотох ■ 400 милилитри чоколадового млєка за мачaнє пишкотох Перши фил ■ 500 милилитри води ■ 500 ґрами микс червених овоцох ■ 200-250 ґрами цукру ■ 2 ягодово пудинґи

■ 400 ґрами шлаґу ■ 350 ґрами шметанки ■ 250 милилитри млєка ■ 200 ґрами млєтого цукру ■ 2 мещки желатину ■ 300 ґрами бананово чоколадки ■ 150 ґрами чоколади за декорацию

дакус води и муши кус одстац). Потим го треба дакус зограц и вимишац вєдно зоз цукром. На концу додац на дробно порезани чоколадки. Так складац торту: перши шор – замачац кажду пишкоту до лїтного чоколадового млєка, та вец били фил (половка), потим знова пишкоти и вец цали овоцови фил, та знова пишкоти и друга половка билого филу. Вкупно 2238 кило-калориї.

Леонтий Сивч

Мраморово коцки

Поступок готовеня: Увариц 2 децилитри сирупу зоз 250 ґрамами цукру и половку марґарину. Преляц зоз – 250 ґрамами млєтих кексох, 250 ґрамами млєка у праху и 100 ґрами кокосу. Ґлазура: 3 ложки води, 3 ложки цукру, 3 ребра чоколади и як орех марґарину. Положиц колач до фрижидера. Єден фалаток ма 235 кило-калориї.

2. ОКТОБЕР 2020.

РУСКЕ СЛОВО

39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ОД 1. ОКТОБРА ШИЦКИ КНЇЖКИ „РУСКОГО СЛОВА” ТУНЬШИ 30 ОДСТО

Фотоґрафия: 0923P

Фотоґрафия: 0964P_B625

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

Фото: Мария Афич

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ МОЗАЇК: „МЛАТКОВАНЄ” У МАТКИ

Фотоґрафия: 0963P_B625

Перша сезона попусту од 30 одсто на шицки кнїжки у НВУ „Руске слово” будзе тирвац од 1. по 31. октобер 2020. року. Кнїжки по вигодней цени годно купиц прейґ колпортерох по наших местох, у представительствох НВУ „Руске слово” (у Новим Садзе у будинку „Дньовнїк” на Булевару ошлєбодзеня 81, на 7. поверху (од 9 по 14 годзин) и на телефон 021 6613 697; у Руским Керестуре у будинку дакедишнєй Друкарнї на 2. поверху и на телефон РК 025 703 311, пондзелок, вовторок и стреда од 9 по 13 годзин). Пре селєнє НВУ „Руске слово” у Новим Садзе найлєпше скорей наволац на телефон. Як и прешлого року, и у 2020. року буду два сезони попусту 30 одсто на шицки кнїжки у НВУ „Руске слово”. Пре епидемию, перша сезона нє була влєце под час руских фестивалох як плановане, а друга сезона, будзе уж традицийни попуст за миколая-крачунско-новорочни швета, же би ше могло нєсподзивац у пакецику зоз кнїжку за дзеци наймладших, а попуст будзе тирвац од 25. новембра по 25. децембер 2020. року. Прешлого року НВУ „Руске слово” зменшало цени кнїжкох же би були доступнєйши нашим читачом, та луксузни сликовнїци „Як ше тройо прашатка рихтали за жиму” и „Весели буквар” за дзеци котри коштаю 300 дин, на попусту буду коштац лєм 210 динари. Кнїжки „Руского слова” годно наручиц и прейґ сайту http://www.ruskeslovo.com/shop/.

РОК LXXVI ЧИСЛО 40 (3909) НОВИ САД, 2. ОКТОБЕР 2020.

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

■ ДАРАЗ РЕМЕСЛО, НЄШКА КУЛТУРНИ СКАРБ