Ruske slovo 36

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ НАЙКРАСШИ ЗАГРАДКИ У ДЮРДЬОВЕ

РОК LXXIV ЧИСЛО 36 (3801) НОВИ САД, 7. СЕПТЕМБЕР 2018.

ясне чом нас упутели на тоту адресу. Опрез красней хижи засадзени вельки ядлїново древа, а у заградки мушкатли, и у черепкох, и у жеми, медовина, йорґиньки, хлопска ката, беґония, „пшички”, петуния, пиштики... Беґониї посадзени и у бетонских жардинєрох коло сушедовей хижи, а вонконцом, покля видно двор, при нїх и медовина, а коло лавочки и розконарени красни „кайсово” ружи.

– Крашнє випатра, и сам припознава Владимир хтори ше о квецу, алє и випатрунку двора и заградкох сам стара, и додава – любим кед обисце крашнє ушорене, лєм треба мац сцерпеня за шицко, та и часу, бо ше муши поотарговац осушене лїсце и квеце, позаметац двор – гвари наш собешеднїк, указуюци на явор хтори саме лїсце, а же би бул таки красни, вше ше го муши доокола оштригац. Кед зме були у Влади Сеґедия, дозревали чернїци, а приємни амбиєнт домашнї справел праве там, за хижу, дзе засадзени углавним вецей файти травох, квеце „самошейки” и ружи. Кед слунково зарї и ту допру, одпочивац мож на тераси, дзе доокола модерни черепки и цагаце квеце, „марийово слизи” и „древо живота” прикрашую час за одпочивок. Обачиц же коло обисца поставени и фонтана, лебеди, божа катичка, пшичок, хижка або патульки, хторим ше найбаржей радує Владов унук. Шицко то допатра, залїва, пресадзує праве Владо, познати и по любови ґу голубом, о чим зме зазначели и у наших новинох. У шицким спомнутим ужива, розуми ше, теди кед зидзе з трактора и закончи шицки роботи на полю. С. Ф.

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

ОГЛЯД НУ ЦЕ НА ПРЕ ШЛОСЦ

Фотоґрафия: 0706P

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Фото: Вероника Вуячич

риємно нєсподзивани же кельо єст красни и ушореП ни обисца у Дюрдьове, отвераме капурку Владимира Сеґедия и такой нам

Фото: В. Вуячич

И ХЛОПИ ЗНАЮ КОЛО КВЕЦА

■ МЕЛОДИЇ РУСКОГО ” ДВОРУ” У ШИДЗЕ

ИНТЕРМЕЦО

НОВИ САД

РУСКА КНЇЖКА У БИБЛИОТЕКИ

Кнїжки нагромадзене благо швета, достойне нашлїдства ґенерацийох и народох. Генри Дейвид Торо

Н

а Филозофским факултету у Новим Садзе, у Семинарскей библиотеки за русинистику, у кнїжки инвентару зоз шорним числом 1. зазначена кнїжка на руским язику “Даниєл Дефо Робинзон Крусо”, шорне число 2 “Максим Горки Дзецинство” и шорне число 3. “Михал Ковач Яни Мальовани”... Нєт нїякей символики у тих зазначених числох, то лєм кнїжки хтори перши уписани зоз громади хтора принєшена на факултет давного 1982. року. Нєшка у тей Семинарскей библиотеки єст блїзко 5 000 кнїжки и шицки су електронски обробени, маю свойо сиґнатури, маю КОБСОН (Конзорциюм библиотекох Сербиї за обєдинєну набавку) число и заведзени су

2 РУСКЕ СЛОВО

у EBSCO бази податкох (Академска база податкох). У Семинарскей библиотеки и леґат Любомира Медєша, хтори електронски обробени, а по словох Виолети Ракич, библиотекарки-совитнїци, найвецей маю бриґи у звекшованю фонду библиотеки пре явни набавки, хтори на уровню факултета, та ше менши семинарски библиотеки чєжше дополнюю з новима виданями. Кнїжки можу хасновац заняти и студенти на Филозофским факултету. Завод за културу войводянских Руснацох тиж оформел красну библиотеку. У нєй єст вецей як 2 000 кнїжки и нє лєм виданя Заводу. Вони тиж и поволую же кед маце кнїжки хтори вам вецей нє потребни, а по руски су, лєбо маю вязи зоз Руснацами, дзечнє их доложа до библиотеки. И на новосадскей Грекокатолїцкей парохиї єст руски кнїжки. Єст досц стари руски виданя, новинки и часописи. Но, библиотека нє оформена, а и находзи ше у нєодвитуюцим просторе. Парох о. Юлиян Рац и сам вельки библиофил, жада зачувац кнїжки од препаданя, алє треба му помоц. Простор за библиотеку пошорени, єст и програми же би ше кнїжки електронски заведли, лєм треба млади моци же би ше кнїжки пренєсло и заведло. Кнїжки нє мож хасновац док ше их нє попише и нє заведзе. В. Вуячич

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Владимир ДЇТКО, дописователь зоз Шиду

■ Тижньовнїк 4–5. Представянє лїстинох за Национални совит Руснацох

■ Нашо места 9. Нова етно-хижа у Дюрдьове

■ Економия 13–14. Уж влєце почали єшеньски роботи на польох

■ Мозаїк 16–17. У Дюрдьове отримана журка „Алоха самер”

■ Култура и просвита 20–21. Фестивал „Мелодиї Руского двору” у Шидзе

■ Людзе, роки, живот 22–23. Стретнуце: Кашайово зоз Вербасу

■ Духовни живот 28. Почала виронаука у Новим Садзе

■ Информатор

30–33. Мали оглашки и In memoriam

■ Спорт 36–37. Резултати наших фодбалских клубох

■ Интермецо 38–39. Хладок и горуци тепши Насловни бок: Оркестер вербаского КПД „Карпати” у Шидзе Авторка фотоґрафиї: Вероника Вуячич

ХВИЛЯ НЄ ПОГУБЕЛА ДОЖИЦЕ Прешол ище єден, єденасти по шоре Фестивал народних тамбурових оркестрох у Шидзе „Мелодиї Руского двору”. Останє у паметаню же ознова пре нєвигодну хвилю програма нє могла буц отримана на лєтнєй бини у порти Лєтнєй владическей резиденциї. Тиж остава призначенe и же ше змагали лєм пейц оркестри рахуюци и домашнїх Шидяньох. Прецо то можебуц було найменше число учашнїкох од початку отримованя Фестивала, остава нєпознате. Без огляду на тоти околносци, то нє погубело общи упечаток же фестивал бул добри и же ше окрем Шидяньох у публики нашли и госци зоз околних местох, та и зоз Беоґраду и Осиєку, хторим драга нє була препреченє же би уживали у рускей музики и шпиванки. Пре менєй учашнїкох у змагательней часци можебуц фахови жири того року и нє мал чежки задаток з оглядом же оценьовали найлєпши вельки и мали оркестер и найлєпшу интерпретацию. И того року оркестер РКЦ Нови Сад ше представел зоз иншаким репертоаром як други оркестри з наших местох. Орґанизаторе фестивала, КПД „Дюра Киш”, и того року ше остарали же би фестивал бул на уровню. За тогорочни ше остарали направиц и нови лавки и столи, а як и каждого року, найбаржей ше обавали од хвилї, бо остатнї роки пре нєвигодну хвилю програма ше отримує у сали Култруно-образовного центра, а влонї и у сали СКУД „Єднота”. Публика благочасно дознала за пременку локациї отримованя змагательней, главней часци фестивала, так же сала Културно-образовного центра, хтора дзекуюци средством Министерства култури у Влади Републики Сербиї ґенерално обновена прешлого року, та є тераз мултифункционална сала и вигодна за отримованє рижних програмох, була полна з публику. Потримовка орґанизатором и того року сцигла и од локалней самоуправи и наших руских институцийох. Початна идея Ярослава Сабола и Рускей матки, хтору потим потримал и Национални совит Руснацох, очиглядно дава плоди на хасен Руснацом. Фестивал успишно „пущел коренї” и вошол до нового дзешецрочя зоз наздаваньом же будзе ище успишнєйши.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/7, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe – Борис Варґа, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Олена Планчак-Сакач, Славица Фейса, Ана Маркович, Вероника Вуячич * новинарке/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Сандра Саламун, Златко Колєсар, Марина Джуджар * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки– Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a . d . B e o g r a d 160-923244-82 * Девизни рахунок 1 6 0 - 0 0 5 0 8 7 0 0 2 4 9 9 9 - 5 3 * Р у ко п и с и ш е н є в р а ц а * Д ру ку є Д ру ка р н я ” M a x i m a g r a f ” П е т р о ва р а д и н * E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директорка МАРТИЦА ТАМАШ *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК

ПРЕДСТАВЯМЕ ВИБЕРАНКОВО ЛЇСТИНИ

1. „РУСНАЦИ ВЄДНО”

Л

їстина „Руснаци вєдно” будзе перша по шоре на гласацким лїстку на виберанкох за нове зволанє Нaционалного совиту Руснацох хтори ше отримаю 4. новембра. Републична виберанкова комисия лїстину „Руснаци вєдно” преглашела 23. авґуста, а представел ю єй ношитель Борислав Сакач, дипломовани инжинєр електротехнїки з Нового Саду. Хто твори лїстину „Руснаци вєдно”?

– Нашу виберанкову лїстину „Руснаци вєдно” поднєсла ґрупа гражданох зоз Руского Керестура, а творя ю свидоми Руснаци зоз шицких местох зоз Бачкей и Сриму котри жадаю активно допринєсц роботи и функционованю Националного совиту Руснацох у новим зволаню. Кандидати на лїстини припадаю рижним ґенерацийом, цо нам гутори же то интеґрация богатого животного искуства и интеґритета успишно витвореного и доказаного у професийних, родительских, дружтвених, културних и других обласцох, зоз сучасним попатрунком на швет и швижима идеями. Патраци з другого боку, кандидати у велькей векшини маю високу фахову приготовку рижних профилох, а подобне и при кандидатох зоз штредню фахову приготовку. То богата диверсификация професийох цо нам дава вельку моц спатраня з рижних аспектох актуaлних задаткох хтори пред Националним совитом и даваня конкретних, оптималних ришеньох. Цо лїстина видзи як нєшка найвекши проблеми у рускей заєднїци?

– Велї то уж обачели и зауважели же нє маме достаточне число уписа-

4 РУСКЕ СЛОВО

них школярох до руских оддзелєньох у дзепоєдних школох дзе така можлївосц иснує, а тиж так зме свидоми и одредзеного пасивного справованя младших адолесцентох, алє и людзох у штреднїх рокох, котри єдноставно нє беру учасц у дружтвеним живоце рускей заєднїци, та су найчастейше анї нє уписани до Окремних виберацких спискох. Шведкове зме, тиж, спрам податкох котри доставаме од Владичества, уж каждого року маме вше вецей упокоєних як народзених, алє то єден ширши демоґрафски феномен котри залапел так повесц цалу Европу, та з тим и нас. Яки ришеня понука лїстина у рамикох компетенцийох НС?

– Насампредз, мушиме визначиц же таки проблеми у нашим штредку настали пре економску ситуацию и нїзки стандард гражданох. То обласц дружтвеного живота котри виходзи зоз рамикох компетенциї НС, но, заш лєм, ми видзиме даскельо обласци у котрих потребне злєпшац, прешириц роботу у НС. Наприклад, Одбор за информованє би требал обезпечиц релевантни информациї за млади малженски пари и положнїци, же яки условия и бенефициї можу достац по тим питаню у каждей општини/локалней самоуправи, бо ше тоти условия драстично розликую од места до места. Далєй, Одбор за образованє би требал каждого року провадзиц тренди у обезпечованю роботи и тримац трибини и преподаваня у штреднїх школох же котри занїманя

атрактивни а котри нє и на тот способ допринєсц зменшаню гиперпродукциї менєй атрактивних занїманьох. Источасно и координовано, Одбор за образованє и Одбор за службене хаснованє язика и писма, требали би робиц на потримовки за продукцию нових, сучасних средствох за ученє руского язику, присподобени общим трендом у ХХІ вику. Но, о тим и других предкладох будзе вецей бешеди док будземе виношиц наш план роботи. Цо лїстину „Руснаци вєдно” квалификує же би у шлїдуюцим мандату заступала Руснацох пред державу?

– Наша лїстина „Руснаци вєдно”, ма моци, сцелосци и шмелосци представяц нашу руску заєднїцу пред державнима институциями на шицких уровньох: локалним, покраїнским и републичним, праве прето же маме кандидатох зоз шицких наших штредкох дзе жию Руснаци, та маме и прави информациї о їх потребох, а потим ше будземе намагац тоти нашо вимоги артикуловац и представиц на релевантних местох. За то нам будзе потребна потримовка наших политичарох од котрих будземе вимагац же би ше вельо вецей як потераз анґажовали и на тот способ допринєсли лєпшому стану у нашей, рускей заєднїци, а прешвечени зме же нашо конструктивни предкладаня буду вислухани, потримани и запровадзени на общи хасен нашей заєднїци, а и ширше, бо квалитетни ришеня помогню и цалей держави у намаганю приблїжиц ше и постац член ЕУ.■ И. Сaбадош

КАНДИДАТИ НА ЛЇСТИНИ „РУСНАЦИ ВЄДНО” 1. Борислав Сакач, 1959, дипломовани инжинєр електротехнїки, Нови Сад 2. Йоаким Рац, 1956, хореоґраф, Руски Керестур, 3. Мартица Тамаш, 1961, професорка сербского и руского язика, новинарка, Вербас 4. Микола Кухар, 1968, польопривреднїк, Дюрдьов 5. Зденко Лазор, 1983, дипломовани филолоґ мастер, Бикич Дол 6. Єлена Сивч, 1987, професорка ґеоґрафиї – мастер, Руски Керестур 7. Михайло Киш, 1984, дипломовани економиста, Кoцур 8. Миломир Шайтош, 1960, програмер, Нови Сад 9. Марина Джуджар, 1988, мастер професорка руского язика и литератури, Руски Керестур 10. Михайло Пашо, 1981, ґрафични технїчар за друк, Руски Керестур 11. Иґор Фейди, 1986, дипломовани инжинєр за поднїмательни менаджмент, Руски Керестур 12. Саня Тиркайла, 1970, професорка физичного воспитаня, Руски Керестур 13. Владимир Олеяр, 1981, дипломовани дїловни информатичар, Руски Керестур 14. Борис Надь, 1969, електротехнїчар, Бачинци 15. Аранка Медєши, 1960, прекладателька, Коцур 16. Мирон Рамач, 1974, професор историї, Руски Керестур 17. Мирослав Джуджар, 1964, автоелектричар, Дюрьдов 18. Ксения Бенце, 1965, наставнїца класней настави, Коцур 19. Владимир Варґа, 1980, дипломовани економиста, Руски Керестур

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

ПРЕДСТАВЯМЕ ВИБЕРАНКОВО ЛЇСТИНИ

2. „БУЦ И ОСТАЦ РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА”

В

иберанкова лїстина под числом два „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” будзе друга по шоре на гласацким лїстку. Лїстину поднєсло Здруженє „Руска лиґа”, а єй ношителька Олена Папуґа, новинарка з Руского Керестура. На тей лїстини 7-еро кандидати, а Републична виберанкова комисия ю преглашела 28. авґуста. Хто твори лїстину „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА”?

– Лїстину „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” формовало Здруженє „Руска лиґа”, хторе реґистроване пред 10 роками, а ма за циль чувац руски идентитет у обласци образованя, култури итд. Як и дотераз, на лїстини Руснаци хтори ше зоз щирим шерцом и своїм знаньом сцу задармо занїмац зоз нашима рускима проблемами у штирох обласцох хтори предвидзує Закон о националних совитох. Нароком то особи хтори уж робели у Националним совиту, бо познаю нашо проблеми и дотераз на схадзки нє приходзели лєм дзвигац руки без пречитаного материялу и питац пенєжи лєм за свой валал. Наша зaєднїца дотераз барз нїяк нє представяна у Координациї националних совитох и у державних орґанох и скоро за нас анї нє було чуц, цо нє шме буц дальши тренд. Нови члени Националного совиту зоз лїстини „Руска лиґа” буду правилно розподзельовац средства нашим манифестацийом и подручним канцеларийом без непотизма хтори дотераз бул присутни и у купованю маєткох и обезпечованю роботи дзецом. Цо лїстина видзи як нєшка найвекши проблеми у рускей заєднїци?

– Найвекши проблем у нашей заєднїци то одсуство свидомосци о руских кореньох, одсуство чувства ґу мацеринскому язику, ганьба же зме Руснаци и притульованє ґу векшинскому народу, бо ше вец нїби годно вецей у живоце зробиц. Аси-

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

милация наш найвекши проблем и у остатнїх 10 рокох швидко идзе. Почина теди кед ше чловек почнє ганьбиц за тото цо є, а нам ше то случує. Млади фамелиї вецей нє бешедую з дзецми по руски. Тото одсуство свидомосци же нач дзецом знац по руски наш грих спрам наших предкох хтори чували наш язик два и пол вики. Ми то у остатнїх дзешец рокох нашвидко знїщели. Кед ше процив асимилациї бори поєдинєц хтори ма свидомосц то ше толкує аж и як национализем, та прето у тей борби Национални совит муши преднячиц, бо му тот задаток дала держава Сербия. Члени Националного совиту муша буц у тим приклад, вони ше у своїх фамелийох муша вибориц за тото же би їх дзеци и унуки ходзели до руских класох. Мишани малженства вше частейши. То нїч нє страшне, лєм кед би мац або оцец зоз дзецком бешедовали на своїм мацеринским язику, бо билинґвалносц би требала буц наша руска предносц. Национални совит ма найвекшу моц у борби з асимилацию и йому у тей борби анї єден державни орґан, чи поєдинєц, нє шме зауважиц. Ище вше маме права хтори у даєдних обласцох нє хаснуєме. За нас култура тота хтора нас отримує, цо цалком погришне думанє. Шпивац и танцовац нашо танци може кажде хто нас почитує, кажде може научиц нашу писню напамят, алє национални идентитет то цошка глїбше цо ми помали нє маме. Прето ше и лїстина вола „Буц и остац Руснак”. Яки ришеня понука ваша лїстина, у рамикох компетенцийох НС?

– Руски Керестур мушиме зачувац и як центер нашого образованя и як перлу нашей култури. Нашо валали Коцур и Дюрдьов ше чежко виборя зоз асимилацию и одсуством рускосци. Ту Национални совит муши помогнуц нє нательо зоз материялним, отвераньом просторийох, алє зоз бешеду зоз каждим Руснаком поєдинєчно. Муши ше каждому Руснакови питац чи го нє пече совисц же нароком зрадзує дїдовску трапезу и чи годзен ношиц терху нє лєм у своєй, алє и у дальших ґенерацийох же нє почитує свой язик и же го сце занягац, под вигварку же нач знац по руски. Ище вше єст Руснацох хтори сцу бешедовац з унуками по руски, водзиц их до нашей церкви и нашей оводи и школи. Прето Национални совит треба най позбера тоту малу, алє тварду груду Руснацох у шицких наших вала-

лох. Нє треба най жалує пенєж хтори да учительком хтори пестую наш язик. Нашо институциї муша мац шедзиско у Руским Керестуре, бо видзиме же ше перши два ґенерациї наши новинарох, занятих у руских институцийох тримаю рускосци, а уж треца асимилована. Керестур муши притулїц нашо институциї и буц розсадїк рускосци. Бо, кед страциме Керестур, нас нє будзе. Прето, Руснацох мож ратовац лєм през тот наш валал. Цо лїстину „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” квалификує же би у шлїдуюцим мандату заступала Руснацох пред державу?

– Лїстина „Руска лиґа” ма кандидатох хтори маю знаня бориц ше зоз проблемами хтори нас знашли. Нас нє треба представяц пред нами самима. Ми ше мушиме у держави представяц як заєднїца хтора ше бори за свойо здобути права. Тоти права нам здобули нашо дїдове и ми их нє шмеме зрадзиц и занєдзбац. На каждей схадзки Координациї националних совитох мушиме мац представителя хтори шмело пове цо Руснацох трапи, а нє будзе лєм питац пенєжи як даяки жобрак. Кед будземе мац свидомосц, вецей нас будзе, буду нас баржей почитовац, та нам даю и вецей пенєжи. Национални совит треба же би отворел оводу у Новим Садзе, же би вона помали реґрутовала дзеци до руского оддзелєня у тим варошу, бо окрем того же там єст коло 3 000 Руснацох, вше вецей нашо млади ше там селя. Нови члени Националного совиту треба же би потримали инициятиву представительох „Рускей лиґи” же би ше инсистовало на вименкох Закона о основним и штреднїм образованю же би ученє мацеринского язика було обовязне.■ Б. Варґа

КАНДИДАТИ НА ЛЇСТИНИ „БУЦ И ОСТАЦ РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” 1. Олена Папуґа, 1964, новинарка, Руски Керестур 2. Деян Загорянски, 1981, др медицини – лїкар, Вербас 3. Дюра Винаї, 1958, новинар, Нови Сад 4. Мелания Римар, 1958, новинарка, Петроварадин 5. Борис Маґоч, 1979, економиста, Нови Сад 6. Виктор Винаї, 1995, студент, Нови Сад 7. Олґа Радович, 1950, дипл. економистка туризмa, Нови Беоґрад

РУСКЕ СЛОВО 5

ТИЖНЬОВНЇК

РЕПУБЛИЧНА ВИБЕРАНКОВА КОМИСИЯ РЕПУБЛИКИ СЕРБИЇ

ПРЕГЛАШЕНА ТРЕЦА РУСКА ЛЇСТИНА

ДЗЕЦИ З УКРАЇНИ ПРЕБУВАЛИ

ОКРИПЕНЄ ОД ВОЙНОВИХ Приход дзецох на поволанку нашей заєднїци орґанизовала и финансовала українска амбасада з Беоґраду, а їх пребуванє ту обдумали нашо парохиї, шестри Служебнїци и Каритас

Д

Републична виберанкова комисия 4. септембра преглашела трецу по шоре лїстину за виберанки за членох Националного совиту рускей националней меншини – „За Руснацох – Желько Ковач”. Лїстину поднєсла Ґрупа виберачох „За Руски Керестур”, на нєй 12-еро кандидати, а єй ношитель Желько Ковач, машински технїчар зоз Руского Керестура. За лїстину „За Руснацох – Желько Ковач” стоя 106 полноважни вияви виберачох. Термин за придаванє лїстинох 19. октобер.

КАНДИДАТИ НА ЛЇСТИНИ ЧИСЛО 3. „ЗА РУСНАЦОХ” 1. Желько Ковач, 1973, машински технїчар, Руски Керестур 2. Яким Винаї, 1986, новинар, Руски Керестур 3. Марина Дудаш, 1991, мастер педаґоґиня, Руски Керестур 4. Иван Емейди, 1992, дипломовани економиста, Руски Керестур 5. Ярослав Фейди, 1977, дипломовани машински инжинєр, Руски Керестур 6. Каролина Папуґа, 1976, професорка руского язика, Руски Керестур 7. Желько Орос, 1989, фахови економиста, Руски Керестур 8. Тихомир Фейди, 1972, дипломовани инжинєр електротехнїки, Руски Керестур 9. Татяна Бучко-Рац, 1967, професорка математики, Руски Керестур 10. Мирко Надь, 1985, поднїматель, Руски Керестур 11. Деян Будински, 1997, студент, Руски Керестур 12. Мария Стрибер, 1972, професорка класней настави, Руски Керестур

6 РУСКЕ СЛОВО

о Руского Керестура 22. авґуста сцигли 30-еро дзеци од 10 по 16 роки, и пейц одроснути особи з України, котри у нашим краю пребудували по 30. авґуст на екскурзиї и одпочивку по наших парохийох и других местох. До Керестура их припровадзела представнїца Амбасади України у Беоґрадзе, Наталия Маркевич, та як за „Руске слово” виявела, дзеци зоз Житомирскей обласци, а ту пришли до позитивного штредку понеже мали дотика зоз войновима зраженями у тей жеми.

– Кед зме поволанку прешлїдзели до України, такой ше приявела Житомирска обласна державна администрация же би ту послали свойо дзеци котри найвецей настрадали у войни, односно чийо родичи були учашнїки, або вони сами мушели сцекнуц зоз войновей зони. Тим дзецом потребни оддих од тамтейшей ситуациї и дакус позитивней енерґиї хтору вериме же ту дожию. Прето зме барз подзековни рускей заєднїци же их так госцолюбиво прияла, знаме же им орґанизовани цикави програми, же нащивя вецей парохиї и места, пойду на екскурзию и до Нового Саду и Беоґраду. Вериме же им ту будзе приємне пребуванє, и же ше годни дружиц зоз своїма парняками и запровадзиц нови контакти хтори тиж буду найдрагоцинша памятка того пребуваня – заключела Маркевичова. Дзеци зоз Житомирскей обласци були єдну часц змесцени у Руским Керестуре у интернату керестурскей Основней и штреднєй школи „Петро Кузмяк”, а костирали ше у просторийох парохийного Каритасу. Другу часц своєй нащиви пребували на ноцнїку у Лєтнєй владическей резиденциї при на-

ГУМАНИТАРНА ПОМОЦ Шейсц тони помоци (углавним шмати и єдзенє) особом и фамелийом котри страдали од войнових зраженьох у України, през цали 2015. рок зберали и послали Еґзархат за грекокатолїкох у Сербиї и гражданска руска и українска инициятива. Прешли УНИЦЕФ-ово звити дали потресну слику о стану дзецох котрих залапело войнове зраженє на востоку України. Скоро 600 тисячи дзеци єст у зони конфликту котри ровно тлєє, док вецей як 200 тисячи дзеци маю статус интерно розселєних особох. Б. В.

шей парохиї у Шидзе. Кажди дзень дзеци нащивели друге место, та пребували у Коцуре, потим у Новим Садзе и Петроварадину, у Кули, у Бачким Петровцу и Сримскей Митровици, дзе им домашнї пририхтали цикави програми, дзе ше упознали з руску културу, обичаями и нащивели културно-историйни места. У Руским Керестуре друженє през роботнї и дружтвени бависка им пририхтали млади каритасово волонтере, а тиж и шестри Служебнїци хтори их одведли и до нащиви Водици, Катедралней церкви.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

У НАШИХ МЕСТОХ

ОКОЛНОСЦОХ

Єден з домашнїх у Керестуре им бул и Желько Ковач, хтори и волонтер Каритасу, а од нього зме тиж дознали у тей инициятиви и приходу дзецох.

– Пред двома роками подобну ґрупу дзецох приял НС Українцох зоз шедзиском у Кули, дзе тиж дзеци пребували ту 10 днї. Влонї тиж на понуканє Амбасади України же би руска заєднїца прияла єдну ґрупу дзецох з України ту до нащиви, одвитовало ше позитивно. Медзитим, вони мали якиш свойо проблеми прецо ше то нє витворело, та того року знова була обновена тота инициятива и ми прилапели. До того ше найбаржей уключели нашо парохиї, Каритас, а треба спомнуц и людзох поєдинцох хтори даровали за їх костиранє поживу, а тиж и пенєжно дахто помогнул, або зоз прекладаньом, потим и нашо КУД-и, як „Жатва” у Коцуре, ше одволали, парохия у Шидзе, дзе були змесцени пейц днї у Владическей резиденциї, а пейсц днї були змесцени у керестурскей Школи, єден дзень их приял и Українски национални совит у Кули, помогнул и Союз Руснацох Українцох Сербиї и їх предсидатель Боґдан Виславски, а свойо доприношенє дали и Шестри Служебнїци, млади волонтере керестурского Каритасу и други. И мож повесц же ше на тим активовала добра часц нашей заєднїци, та виходзи же тоти дзеци обєдинєли и нашу заєднїцу – заключел Ковач. И вон ше зложел же таке сотруднїцтво вшелїяк же повязує нашу заєднїцу зоз жемами Горнїци, бо руски дзеци одходза на одпочивок и до Словацкей. Треба ше здогаднуц же зме свою солидарносц ґу українскому народу хтори церпи пре войну указали и кед нашо парохиї нєдавно назберали вельку гуманитарну помоц за загрожени краї. Старши паметаю кед пре Чернобильску нуклеарну катастрофу у Керестуре на окрипеню у велїх фамелийох тиж пребували дзеци з тей України. Тота держава тиж отворела свойо дзвери за дзешатки студентох, медзи котрима були и тоти котри там нашли притульок од войни. Наша явносц мало зна же подобне искуство дожили и дзепоєдни дзеци з Керестура и Коцура хтори дзеведзешатих рокох, кед у наших крайох бешнєла война, вєдно з другима дзецми зоз Сербиї, пребували у Сиверней Италиї, у месце Берґамо при Милану. Тото орґанизовала тамтейша парохия, чийо парохиянє их у своїх домох угосцели єден мешац, и церковни Рух фоколарох.■ М. Афич 7. СЕПТЕМБЕР 2018.

STANOVISKA Пише: Каролина ПАПУҐА, професорка руского язика

ЖЕНИ ≠ ХЛОПИ Прешвечена сом же кажда жена нє раз видзела хлопа котри преврацел з очми и такой после того шлїдзел полузлобни коментар – „жени”. Найчастейше то кед жена за корманьом, кед забула дацо, та ше враци нука, кед ше предума у вязи з дачим. Ґенерализованє на моци ище вше, нєт цо. Дабоме же стереотипи о хлопох и женох нє важа при шицких поєдинєчних случайох, алє прето маю у себе и часточку правди. З оглядом же нашо дружтво ище вше хоро патриярхалне, та такой з тим кед же ше жени уда дойсц до даякей важней позициї, такой ше поставя питанє же як ту вообще и дошла. Ище лєпше, чи будзе способна окончовац свою роботу. Нє прето же є можебуц глупа, або нєдайбоже „ретард”, алє прето же є жена. Исную укоренєни предпоставки о тим же як би ше требали жени, а як хлопи справовац, та з тих справованьох виходза и їх права. Требали би уж шицки похопиц же жени нє длужни родзиц, вариц и пейґлац лєм прето же су жени (гибаль же так сцу, вец то друга приповедка), так исто як цо хлопи нє длужни щициц жени и витримовац их лєм прето же су хлопи (заш, кед то сцу, вец и то друга приповедка). Требало би дружтво уж дацо поробиц по тим питаню же би ше розбили тоти „лїґави” и уж давно прежувани родни улоги. Сам початок нєпорозуменя почина у самей церкви, на кресцинох. Перше ше сервира приповедка же зме пред богом шицки исти, а такой потим мож видзиц же кед ше кресци хлапцох, идзе ше поза иконостас, а кед дзивче, вец лєм по иконостас. И такой ту почина нєпорозуменє, дистинкция и розвиванє чувства же хтошка лєпши, або горши лєм по питаню родней припадносци. А поправдзе, нїкому ше нїхто пред родзеньом нє питал чи сце буц хлоп або жена, якей фарби же би особа була, або котрей вири. Та так ше од малючка почина пестовац нєцерпенє и интолеранция, котра сцели, ми то або нє, приводзи до сексизму. Сексизем сам по себе всеприсутне стоглаве чудовиско котре ше на рижни способи зявйовало у вшелїяких историйних периодох. Сама тота система прешвеченьох заснована на предпоставки же физични розлики медзи хлопом и жену на тельо значни же би требали буц и одлучуюци за шицки дружтвени и економски улоги и єдних, и других. Виражує ше у шицких формох справованя, од субтилних ґестох и коментарох, по понїжованє и експлоатацию у шицких институцийох рушаюци од самей вязи, прейґ малженства, по подприємства и корпорациї. Нажаль, малочислени людзе способни обкеровац же би их тот феномен социялно нє условйовал, а ище меншому числу ше уда превозисц го. Так сексизем и постава леґитимни алат зоз котрим ше виражує нєєднакосц, а обовязка дружтва же би ше одлучно спроцивело каждей файти дискриминациї. Як? Зоз сцерпеньом и превоспитованьом. Першенствено рушиц од думки же нє треба робиц другим тото цо сам себе нє жичиш, а вец ше тримац того же треба жиц и пущиц других най жию. Праве так як вони сцу. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА СКУПШТИНА ОПШТИНИ ЖАБЕЛЬ

ПОТРИМОВКA ПОЛЬОПРИВРЕДНЕЙ ПОЛИТИКИ

Пондзелок, 3. септембра, у Жаблю отримана 25. схадзка локалного парламенту на хторей прилапени шицки осемнац точки дньового шора, а як то узвичаєне члени Скупштини ше нє явели за слово, та нє було явней розправи або обгрунтованя.

Пред початок схадзки, Радован Чолич, предсидатель Скупштини Општини Жабель поинформовал присутних же Нерима Шовлянски зоз Дюрдьова, членїца Општинскей ради задлужена за културу задзековала. Прилапена Програма потримовки за запровадзованє польопривредней политики и политики руралного розвою у 2018. року на териториї општини, у котрей детально анализована структура польопривреднїкох, квалитет

жеми и число поверхносцох под житраками, овоцу и желєняву, як и мири кредитней потримовки. Општина видвоєла 3 милиони динари за мири кредитней потримовки и 100 тисячи динари за мири руралного розвою, односно орґанску польопривреду. Циль програми осучасньованє механїзациї, звекшованє квалитету продуктох, гиґиєни и безпечносци поживи, звекшованє статкарского фонду и друге. За першобранїтеля Општини Жабель на мандат од пейц роки поставена Светлана Петаков, дипломовани правнїк зоз Нового Саду котра пред тим була заменїк першобранїтеля општини, док за директора Явней установи Спортски обєкти Жабель ознова поставени Мирослав Лакич зоз Жаблю. Окрем тих одлукох, одборнїки прилапели и Ришенє о даваню согласносци на Одлуку о розподзельованю профиту з прешлого року ЯКП „Чистота” Жабель и „Водоводу Општини Жабель”. „Чистота” у прешлим року свойо нето профит од коло 454 тисячи динари розподзелї – 5 одсто, коло 22 тисячи свойому Сновательови општини, а 95 одсто од коло 431 тисячи остава Подприємству. Тиж так, з истим процентом свой профит розподзелї и „Водоводу Општини Жабель”, лєм же тото подприємство у 2017. року мало профит од милион 150 тисячи динари. Попри тим, на дньовим шоре бул и звит о роботи спомнутих двох и ЯКП „Услуги и отримованє”, та вигласани и ришеня о вименкох и дополнєньох Плану програми за чечуци рок тих трох институцийох и инше. С. С.

У ВЕРБАШЕ

ЦЕНТРАЛНЕ ПОШОРЕНЄ У ЗАКОНЧУЮЦЕЙ ФАЗИ У Вербаше ше закончує єдна з найвекших инве стицийох у Сербиї хтору финансує Европска комисия, вибудов Централного пошореня за пречисцованє одрутних водох за индустрию и ґаздовства општинох Вербас и Кула. Тота инве стиция вредна вецей як 20 милиони евра. Од початку того рока часц Пошореня пущена до пробней роботи, и так ше до ньго випущує шицку комуналну воду ґаздовствох Вербасу и Кули. Локални самоуправи у обовязки вибудовац канализацийну мрежу и провадзацу инфраструктуру.

– Ми до тей хвильки поробели и приступну драгу, хтора тиж була обовязка локалней самоуправи и тераз робиме на ґазификациї самого Пошореня, тиж єдна з обовязкох локалней самоупра-

8 РУСКЕ СЛОВО

ви – визначел предсидатель општини Вербас Милан Ґлушац. Кед слово о одрутних водох зоз ґаздовствох, уж у фази пробней роботи евидентовани и одредзени проблеми, односно з предметами хтори гражданє руцаю до wc шолькох, або аж и до шахтох – директно до канализациї. Як визначела координаторка Централного пошореня Наталия Тривкович, то вельке количество палїчкох

за уха, влажних хусточкох, пластичних мещкох и других остаткох хтори правя проблем у роботи пречисцовачу, и з тей нагоди апеловала на гражданох же би обрацели увагу на тоти предмети, бо то вшелїяк им у интересу. О.д. директора ЯКП “Пречисцовач Вербас-Кула” Ранко Митрович, тиж гварел же гражданє директно до канализациї руцаю загинути животинї, як цо то швинї, мачки, пси. Так, апел компетентних най би ше престало з руцаньом до канализациї одпаду цо ше нє розпадує, хтори можу привесц до озбильней застановки у роботи пошореня. У наступним периодзе би до пробней роботи требала буц пущена и линия муля того пошореня, а хвильково ше будує и диґестор вредни коло три милиони евра. А. М.

7. СEПТEMБЕР 2018.

mesta@ruskeslovo.com

ЕТНО ХИЖА У ВИСЛАВСКОВИХ У ДЮРДЬОВЕ

ПАМЯТКА НА ДАКЕДИШНЇ СПОСОБ ЖИВОТА У обисцу Леони и Боґдана Виславскових у Дюрдьове, прешлого викенду, внєдзелю 2. септембра, отворена етно-хижа и вистава старих предметох, преважно руских, од фамелиї Уйфалуши з Нового Саду – Леонових родичох и фамелиї Виславски з Дюрдьова – Боґданових родичох

С

войо експонати, народни предмети за виставу подаровали и велї валалчанє. Виставу отворела и госцох привитала домашня, Леона Виславски, предсидателька валалского Здруженя женох „Олория”. Членїци у єй обисцу обилєли и ушорели два просториї у котрих виложени стари предмети, од ремеселнїцких по гевти котри ше хасновало у каждодньовим живоце – мебель, засцелєна посцель, колїска, руске народне облєчиво за жени, хлопох и дзеци, стари фотоґрафиї, образи, молитвенїки. Векшина експонатох ма коло сто роки. Гоч є нє етнолоґ, Леона активисткиня котра жадала же би народни експонати нє препедали и зберали прах на пойдох, алє мали свою намену у тей етно-хижи.

– Mой оцец бул байбер, та зме зложели шицок його старински прибор, як и други експонати котри зложени тематски. Свидоми

зме же у тих двох просторийох єст вельо предмети и же можебуц шицко нє поскладане по прави-

Висцелєна посцель прицагла найвецей уваги

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

лох, як треба, бо то знаю фаховци, ми их зложели дзекуюци женом котри жили у тих часох и поскладали по здогадованю шицко цо зме мали – гварела Леона Виславски. Нащивительом найбаржей увагу прицагла посцель висцелєна по стародавним обичаю: на сподку сламячи, потим била поньва зоз билу чипку, пирйово заглавчки и знова плахитка, алє вишивана, и на нєй, а на самим верху, груба штофова плахитка котри прикрашовала закрити пирнаґи. На отвераню були присутни и Леоново родичи котри того дня наполнєли седемдзешат два роки малженского живота, та им шицки присутни винчовали. По урядовим отвераню жени зоз спомнутого Здруженя госцох послужели зоз домашнїм стародавним сланим и сладким печивом, а народни руски шпиванки заграл и одшпивал оркестер „Стари Вербас”. Виставу, на чиїм отвераню були вецей здруженя и поєдинци з валалу, општинских и других местох, годни нащивиц шицки заинтересовани, лєм ше пред тим треба наявиц домашнїм.■ С. Саламун

РУСКЕ СЛОВО 9

НАШО МЕСТА ОТВОРЕНА ШКОЛА У МОЛОВИНУ ПРИ ШИДУ

НА ШВЕТОЧНОСЦИ МИНИСТЕР И АМБАСАДОР На початку нового школского року, пондзелок, було найшветочнєйше у Моловину, дзе после ґенералней обнови отворени будинок Основней школи „Сримски фронт”, Подручне оdдзелєнє у тим валалє. Школу отворели Зоран Дьордєвич, министер за роботу, занятосц, социялни и борецки питаня у Влади Републики Сербиї и Арне Санес Бйорнстад, амбасадор Кральовини Норвежскей у Сербиї. Тота скандинавска держава уложела коло 11,5 милиони динари до обнови школского будинку, а у проєкту участвовала и Ґрупа 484.

Значних госцох, представнїкох Школскей управи и локалней самоуправи привитала Сладяна Любоєвич, директорка ОШ „Сримски фронт”. Потим дзеци, школяре зоз Моловину, Бикичу, Соту, як и школяре миґранти зоз Принциповцу, вєдно зоз своїма учительками виведли кратшу уметнїцку програму. Рецитовали, шппивали и танцовали, а шицки вєдно опатрели и обновену школу. У моловинскей школи того школского року будзе лєм дзевец школярох, а тройо першокласнїки, и у дзецинскей заградки, хтора тиж у школским будинку єст лєм двойо дзеци. Задовольство пре обновену школу и же видзел ошмих на тварох школярох, виражел министер Зоран Дьордєвич, хтори подзековал амбасади Норвежскей и Ґрупи 484 же обезпечели средства за обнову школи.

– То красни приклад доброго сотруднїцтва и за тото доставаме и похвали зоз Европскей униї. Наздавам ше же ресорне министерство як партнер предлужи участвовац у проєкту и же обновиме ище таки менши школи у валалох Сербиї – гварел, медзи иншим, министер Дьордєвич, хтори нагоду вихасновал и же би побешедовал з дзецми. Амбасадор Арне Санес Бйорнстад гварел же му мило як будинок школи випатра, бо то тераз єден сучасни будинок.

– Нащивел сом школу пред обнову и видзел у яким стану була. Нєшка то сучасни будинок и дава вигодни условия школяром и наставнїком. Наздавам ше предлуженю сотруднїцтва з нашима партнерами, министерством хторе водзи министер Зоран Дьордєвич, як и з Ґрупу 484. То добри приклад и як можу сотрудзовац держава и цивилни сектор – гварел амбасадор Бйорнстад. На шветочносци присуствовал и Зоран Семенович, заменїк предсидателя Општини Шид, хтори подзековал на обнови школи, бо як гварел, Општина Шид би то сама нє могла зробиц. Визначел и же закончена обнова школи у Беркасове, ище ше пошори и школа у Бикичу и Соту, а найвекша инвестиция будзе обнова будинку ОШ „Бранко Радичевич” у Шидзе. На шветочносци бул и Никола Кнежевич, дакедишнї директор ОШ „Сримски фронт”, алє и учитель у Моловину од 1959. по 1961. рок. Вон гварел же теди у школи було 30 школярох и робело ше у двох зменох. На початку школского року у шицких матичних школох отримани шветочносци за першокласнїкох хторих єст вкупно 277 у цалей шидскей општини, а представнїки локалней самоуправи хтори их нащивели, принєсли им и пригодни дарунки. Вл. Дїтко

10 РУСКЕ СЛОВО

НОВИ

НОВИ МОСТ ови драгово-гайзибански мост прейґ Дунаю у Новим Садзе, всоботу, 1. септембра, отворени и за драгови, бициґлистични и пешацки транспорт. Мост до транспорту отворели вєдно предсидатель Сербиї Александaр Вучич и европски комесар за прегварки о преширеню и сушедску политику Йоганес Хан. На отвераню моста присуствовали и шеф делеґациї ЕУ у Сербиї Сем Фабрици, подпредсидателька Влади и министерка будовательства, транспорту и инфраструктури Зорана Михайлович, предсидатель Покраїнскей влади Иґор Мирович, городоначалнїк Нового Саду Милош Вучевич... Перши гайзибани по новим Жежельовим мосце прешли концом марца того року. На тот треци мост прейґ Дунаю у Новим Садзе досц ше чекало. Проєктна документация и подписованє контрактох за будованє и финансованє були порихтани ище 2011. року, а будованє почало 2012. року. Нови мост випатра як и бувши, такволани Жежельов мост, лєм же луки на новим мосце з челїку, а нє з п р ед н ап руже н о го

Н

7. СEПТЕМБЕР 2018.

mesta@ruskeslovo.com

САД

МАНИФЕСТАЦИЯ „ДНЇ ТРА ДИЦИЇ” У КУЛИ

НА ДУНАЮ

ОПШТИНА У РАМИКОХ ЕВРОПСКОГО ПРОЄКТУ Дзекуюци побратименим општином Кули и Калочи и заєднїцкому прейґгранїчному интереґ ИПА проєкту „Стари звикнуца у новим облєчиву” при Европскей униї, облапени три манифестациї – „Днї керестурскей паприґи” у Керестуре, „Днї традициї” у Кули и „Фестивал паприґи” у Калочи Прешлей соботи у Кули отримана єденаста по шоре манифестация „Днї традициї” котру орґанизує Мадярски културни ценер „Непкер”, а котра по перши раз финансована зоз средствох з проєкту Европскей униї. З прейґгранїчним проєктом опредзелєни 200 тисячи евра, з котрих 40 одсто припадло Општини Кула за спомнути два манифестациї. Предлужуюци заплановане, 14. и 15. септембра будзе и треца манифестация у Мадярскей, а попри тим заплановане путованє од Калочи по Кулу на каякох, студентски кампи, а на закончуюцей конференциї будзе представена и кнїжка котра обєдинює активносци з проєкту. Фото: Q MEDIA

бетону. Ма два луки, єден високи 42, а други 34 метери. Луки злучени у октобре 2017. року, и тот мост челїчней конструкциї, поставени на пейцох слупох, длугоки 474 метери, а 31,4 метери є широки. Повязує сримски и бачки бок Дунаю и находзи ше на европским гайзибанским Коридору 10, а требал би буц у функциї швидкей гайзибанскей драги Беоґрад–Будапешт. Тиж з тим мостом знова запровадзена вяза у напряме индустрийней зони, шлєбодней царинскей зони, виход на автодрагу и ґу Луки Нови Сад. За три мешаци очекує ше же стари дотерашнї дочасови монтажно-демонтажни драгово-гайзибански мост будзе склонєни. Вон справени 2000. року, коло звалєного Жежельового моста, менши є и нїзки, та шицки тоти роки бул препреченє на Дунаю кед високи уровень води. Нови мост ище вше нє ма мено, а Новосадянє го и далєй волаю Жежельов ” мост”.■ В. Вуячич

Централна часц програми кулскей манифестациї була пополадньова часц културного характеру, а нa котрей присуствовали предсидатель Општини Кула Велибор Милоїчич, предсидателька Скупштини општини Кула Тат’яна Квасни, покраїнски секретар за образованє Михаль Нїлаш, заменїк покраїнского секретара за польопривреду Роберт Отот, покраїнска посланїца Драґана Потпара, спред Националного совиту Мадярох Ґабриєла Клинка, як и делеґация зоз Калочи на чолє зоз городоначалнїком Йожефом Балинтом, привитани и руководитель Фондациї „Просперитети” Югас Балинт, и предсидатель Општини Канїжа Роберт Фейстамер. Ту наступела домашня фолклорна ґрупа з „Непкеру”, а участвовали и госцуюци фолклораше зоз побратименей Калочи. У першей часци отримане змаганє у вареню овчого паприґашу, дзе ше змагали аж пейдзешат екипи, а побиднїки були кухаре зоз Ловарского дружтва з Кули. Ту бул и турнир у малим фодбалу, як и змаганє у надцагованю штранґа. Попри тим, була орґанизована и предайна вистава продуктох власного виробнїцтва. У забавней часци програми наступела мадярска шпивачка Хени Дер, з чиїм концертом и закончена тогорочна манифестация. Пияток, пред манифестацию, у Подобовей ґалериї Културного центру у Кули отворена вистава малюнкох младого уметнїка Ервина Лакатоша зоз Калочи, а виставу отворели директорка Културного центру з Калочи Дєндї Тот Маґо и заменїк предсидателя Општини Кула Кароль Валка. М. Джуджар 7. СЕПТЕМБЕР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ РОЗГВАРКИ ЗА РОБОТУ У ОРҐАНИЗАЦИЇ НСЗ

НЄ ВЕЛЬКЕ ИНТЕРЕСОВАНЄ КЕРЕСТУРЦОХ Константне обезпечованє роботи характеристичне за вецей иножемни компаниї, та так кулске оддзелєнє Националней служби за обезпечованє роботи (НСЗ) филияли Зомбор з часу на час орґанизує и розгварки зоз нєзанятима, а потенциялнима роботнїками и роботодавателями

О

д роботнїка ше обчекує вредносц и коректносц, а векшина роботодавательох вимага и виполньованє роботней норми котра за дзепоєдних нє проблем, а з другого боку єст и тих котри твердза же норми знаю буц и нєреално високи. Факт же хто ма дзеку, и жада мац роботу то и може. Вецей компаниї обезпечую роботу людзом зоз кулскей општини. Нєдавно у Руским Кере стуре, аж на два заводи розгварку зоз нєзанятима орґанизовала компания „Реал книтинґ” зоз Ґайдобри, а прешлого тижня и „Маґна ситинґ” зоз Оджаку. Обидва понукаю сиґурну плацу, пензийне и социялне осиґуранє, як и превоз по роботу и назад, а як резултую таки розгварки толковал нам Михайло Сабадош, секретар Ме сней заєднїци Руски Кере стур. НА РОЗГВАРКОХ КОЛО 15 ОСОБИ

– На першей розгварки зоз компанию з Ґайдобри було коло 15 особи, а други раз коло 10, цо за Керестур нє мале число, a коло 15 були и на розгварки з представнїками „Маґни”. Велїх роботнїкох одбива праве тото же ше роби у зменох, та людзом проблем путовац и орґанизовац ше ґу сменом. Превоз обезпечени и до Ґайдобри. Скорей превоз бул орґанизовани лєм по Лалить, а тераз є повязани и зоз Керестуром – гвари Сабадош. „Маґна” тиж ришела превоз, на своїх автобусох вожа и привожа роботнїкох, а дзе робота лєгчейша и яки єст розлики, то уж индивидуални становиска роботнїкох.

– Добре же вообще єст ришенє дзе робиц, бо єст людзох котри нє маю инше. Правда, плаца яка є така є, нїкому

12 РУСКЕ СЛОВО

його плаца нє досц за живот яки бизме сцели. Добре же шицки роботнїки приявени, нєт роботи на чарно, нєт фалсификованя, ришене шицко од здравственого по социялне осиґуранє – толкує Сабадош, та додава же то абсолутно значне за Керестур, понеже так одредзена часц пенєжу приходзи до валалу, и з тим пенєжом ше подзвигує животни стандард. КОНТРАКТ ЛЄМ НА МЕШАЦ Основна плаца у Ґайдобри дакус векша як минимални заробок у нашей держави, алє треба надпомнуц же добри роботнїки вше наградзени. Кед у мешацу нє виостава з роботи, та є стимуловани зоз 5 000 динари, а кед же ше визначує як коректни и вредни, тиж може достац ище 5 000 динари. Ґу шицкому дополнююцо им плацени и ноцни змени, а условиє лєм закончена основна школа. У оджацкей компаниї плаци векши за коло 10 000 динари, а у обидвох заняте и одредзене число Керестурцох. Медзи роботнима местами, НСЗ понука и розгварку за роботу у кулским погону фабрики „Фиорано”, чийо отверанє наявене за октобер. Спомнута компания уж ма отворени погон у Зомборе, а там путовали и роботнїки з Кули, медзитим нїхто з Керестура, пре нєорґанизовани превоз, а тераз конкуровац за роботни места у Кули годни и Керестурци. Як зме дознали у кулским оддзелєню НСЗ на скорейших розгваркох зоз представнїками „Фиорана” ше одволало наисце вельке число людзох.

– Роботодавателє за початок з новима роботнїками подписую контракти на одредзени час, углавним на мешац днї, та аж познєйше на длужей, або за стаємно. Причина за таку праксу, то велї злохаснованя, пре котри ше роботодавателє огранїчую – заключує Сабадош. Роботнїк обчекує сиґурносц зоз контрактом на нєодредзено, алє з такима контрактами роботодаватель попробує заобисц евентуални спреводзки зоз хорованями. Як гварели зоз ґайдобранскей компаниї, єст случаї же после першого тижня на роботи заняти отвераю хорованє на длугши час. Приповедка ма и други бок, у подобних компанийох конкурс за нових роботнїкох нєпреривно отворени, алє як нєурядово дознаваме, так єст вше тих роботнїкох котри нє достаню предлуженє контракту, а на їх места приходза нови.■ М. Джуджар 7. СЕПТЕМБЕР 2018.

ekonomija@ruskeslovo.com

НЄ ЗАПАМЕТАНЕ У ДЮРДЬОВЕ

ЛАМАЧКА И ТЛАЧИДБА У ИСТИ ЧАС У дюрдьовским хотаре концом авґуста почала косидба сої, алє и ламачка кукурици, цо нєузвичаєне, бо ше кукурицу углавним вше ламало коло дюрдьовского Кирбаю, односно коло 21. септембра. Урожай потераз добри, окреме у одношеню на прешли рок, кед жабельску општину залапела нєзапаметана суша, а урожай бул зменшани медзи осемдзешат и дзеведзешат пейц одсто.Косидба у даєдних часцох хотара застановена на даскельо днї, пре диждж котри спаднул 26. на 27. авґуст, як и прешлого пиятку, кед нападало штири литри диджду котри нє бул наявени, та нєобчековано застановени роботи. Ламачка предлужена такой того вечара и углавним уж виламани шицки вчаснєйши сорти. Просеково виламане коло три тротонки прикочи по дюрдьовским ланцу, та польопривреднїки котри мали таки добри урожай барз задовольни, а велї ше анї нє здогадую кеди було тельо вельо. Медзитим, обично у таких случайох єст и „алє”, бо ше ище нє зна цена жита, та можлїве же конєчного хасну нє будзе. Найвецей пошати нашеня фирмох „Пионир”, „Земун польо”, „НС семе” и странски, французке нашенє „caussade”. Кукурици єст вельо за наруцац, а Дюрдьовчанє ознова кубуря найсц наднїчарох котрих нєт вельо у валалє. Попри тим, велї вибераю лєгчейши роботи, а руцанє кукурици нє медзи нїма. Прешлорочна суша знїщела урожаї у хотаре у Општини Жабель, а компетентни найвисши державни институциї обецане ище вше нє витворели и на нїяки способ нє помогли польопривреднїком чий урожай драстично зменшани – тельо же нє врацели анї уложене, анї блїзко. Теди у дюрдьовским хотаре було вельо таких котри нє мали анї єдну тротонку наламаней кукурици и коло

дзешец раз менєй сої як цо того року, котри випатра же будзе добри. Же подобно будзе и того року, обавали ше велї, а окреме прето же по шатви кукурици и сої єден час нє було дижджи. На щесце, познєйше, кед требало, диждж добре налївал род, цо дало вельки и пополнєти плоди. Тлачидба сої на початку, алє ше уж нагадує же нє будзе як прешлого року, кед була нєзапаметана суша. Того року начурело просеково коло двацец три метери по ланцу, цо просеково медзи пейц и дзешец раз вецей як прешлого року. С. С.

У ЗМАЄВЕ

„ДНЇ ПОЛЬОХ” ФАХОВЕЙ СЛУЖБИ ВЕРБАС Польопривредна фахова служба Вербас прешлого тижня орґанизовала „Днї польох” єшеньских шацох и презентацию гибридних сортох кукурици, сої и цукровей цвикли на оглядним полю у Змаєве. Польопривреднїком представени сортни огляди тих културох з боку даскельо иножемних компанийох хтори ше занїмаю з продукцию нашеньскей роби. Презентацию нащивел и предсидатель општини Милан Ґлушац зоз своїма сотруднїками, хтори визначел же з оглядом же општина Вербас ма вецей як 35 тисячи гектари обрабяцей жеми, барз значне мац добре сотруднїцтво з Польопривредну фахову службу. Инициятива локалней самоуправи праве же би ше прейґ Служби робело биохемийни анализи жеми. У рамикох роботи Польопривредней фаховей служби Вербас, медзи иншим и 7. СЕПТЕМБЕР 2018.

поставянє микро и макро оглядох шицких рошлїнових файтох, контрола продукциї нашеня на полю и лабораториї, анализи жеми и квалитету штучного гною. Таку файту презентацийох орґанизує ше поряднє сезонски, же би продукователє достали нови и хасновити информациї вязани за їх роботу. Директор Польопривредней фаховей служби Вербас Александар Дюричкович визначел же число присутних польопривредних продуковательох було вельке, а сотруднїцтво Служби зоз нашеньскима компаниями значне як за Службу, так и за продуковательох хтори достаню конєчни резултати з оглядного поля и на тот способ дознаю хтори то найадекватнєйши нашеня у зависносци од їх потребох, хтори би могли хасновац за векши урожай. А. М.

РУСКЕ СЛОВО 13

ЕКОНОМИЯ У КОЦУРСКИМ ХОТАРЕ

КУКУРИЦА И СОЯ МАЮ ДОБРИ УРОЖАЙ Toго року шицки польопривредни култури дозрели скорей як звичайно и то парастом принєсло хасен, або чкоду. Дижджовне лєто одвитовало културом як цо то кукурица и соя, а дакус менєй слунечнїку и житу

О

сновна характеристика тей польопривредней сезони то пременлїва хвиля, зоз змену частейших дижджох и моцного слунка. Медзитим, того року коцурски парасти, за розлику од прешлих рокох, на дзепоєдних парцелох мали проблем и зоз каменцом, котри даґдзе вецей, а даґдзе мєней очкодовал посадзени култури. Ламачка кукурици звичайно почина концом септембра, алє того року парасти у Коцуре котри посадзели вчасни файти кукурици уж почали ламац, аж и пред коцурским Кирбайом, цо значи скоро мешац скорей як звичайно. Хвиля того року одвитовала кукурици, котра мала надосц влаги, та чутки полни и вельки. ДВА РАЗ ВЕЦЕЙ ЗЛАТНОГО ЗАРНА

Млади коцурски польопривреднїк Дарко Мишич того року мал посадзени стандардни култури як цо то кукурица, слунечнїк, жито, ярец, бетелїна и соя. Кукурицу за чардак уж навелько ламе, а гвари же урожай два раз векши як влонї.

– За тоту сезону сом посадзел 14 гольти кукурици за чардак и задовольни сом як випатра, та очекуєм и добри резултати, голєм два раз вецей як прешлого року. Посад-

АВАНСНА ЦЕНА МОЖЕ БУЦ И ВЕКША У коцурским хотаре сою ше почало кошиц. Урожаї того року барз добри, од 15 по 25 метери по гольту. Цена сої тераз 36 динари за килограм и то авансна цена котра може буц и векша. Хто сце, сою може предац и по 37 динари за килограм, алє вец то и конєчна цена на котру нєт доплаценя у случаю же будзе векша.

14 РУСКЕ СЛОВО

зел сом и 3,5 гольти кукурици за лупанє, мерал сом влагу и думам же по нєдзелї почнєм лупац и тоту кукурицу – гварел Дарко Мишич. Дижджовне лєто одвитовало и сої котра того року тиж добре зродзела.

– Сою сом того року посадзел на 6,5 гольти, уж сом ю скошел, начурело 25 метери по гольту и я задовольни зоз таким урожайом – потвердзел Дарко. НЄ ПАМЕТА ТАКЕ ВЧАСНЕ ДОЗРЕВАНЄ Юлин Колєсар єден зоз парастох старшей ґенерациї и нє памета же польопривредни култури дакеди так вчас дозрели, алє є задовольни зоз плодами того цо посадзел.

– Кукурицу сом почал ламац пред тижньом, нєзвичайно вчас, а урожай цалком добри за таки рок. Посадзел сом 6 гольти и вшадзи чутки вельки, зарнасти. Знам же кед мам два полни прикочи од 5 тони по гольту же то добри рок. Медзитим, того року два пейцтонки нє цалком полни, алє я задовольни з оглядом же длуго було жимно, та кукурица слабо сходзела, а вец було вельо дижджу и досц жимно и на концу нараз пришли горучави. Посадзел сом и вчасни сорти и познєйши и обидва вєдно дозрели. Кукурицу за лупанє сом нє садзел и думам же сом нє погришел, понеже нє верим же будзе мац цену, алє сом посадзел кукурицу после жатви ярцу и жита, та там єст такей цо руца чутки и тей котрей чутки у млєку – гвари Юлин Колєсар. Лупанє кукурици ище нє почало, алє вироятно же и воно почнє скорей як звичайно, понеже влага тих файтох кукурици коло 17-18 одсто, а парасти чекаю же би спадла голєм на 14 одсто. ■ З. Колєсар 7. СЕПТЕМБЕР 2018.

ekonomija@ruskeslovo.com

ЯНКО ЖДИНЯК ЗОЗ ШИДУ, ПРОДУКОВАТЕЛЬ ЛЇСКОВЦОХ

ВЕЛЬО РОБОТИ, АЛЄ ЄСТ И ЗАРОБКУ Уж дзешец роки як Янко Ждиняк, пензионер зоз Шиду продукує лїсковци у своєй загради на поверхносци дакус векшей як дзевец ари. Роздумовал теди яку продукцию почац и лєпше вихасновац заграду, и швидко ше оддумал од продукциї малинох або ягодох

О

бисца хтори маю векши загради маю вецей можлївосци за интензивну продукцию, алє треба мац у оглядзе же за чуванє одредзених плодох, як цо малини, потребна хладзальня. Прето ше Шидян Янко Ждиняк опредзелєл за лїсковци. На Польопривредним факултету у Новим Садзе, з Институту у „Римских шанцох” купел 42 младнїки лїсковцох. ТРЕБАЛО ШЕ УПОЗНАЦ ЗОЗ ПРОДУКЦИЮ – За мнє то теди було подполно нєпозната продукция и прето сом дацо вецей мушел дознац од людзох хтори уж мали посадзени лїсковци, пречитац фахову литературу и аж вец почац продукцию – гварел Янко Ждиняк и указал свой „лєшик” з лїсковцами.

– Пред тим сом дал жем зоз загради на анализованє, же бим знал постояци хемийни состав и потим знал як треба прикармйовац. Младнїки сом посадзел на оддалєносци пейц метери и так почало їх допатранє и продукция. Тиж сом и реґистровал польопривредне ґаздовство – потолковал Янко. После трох рокох труд ше виплацел и сцигнул и перши урожай. Як и у каждей продукциї, и при лїсковцох треба досц укладаня и роботи. Тиж потребне хемийне третированє, як цо жимске пирсканє зоз „белавим олєйом”, вец процив бактерийного шивого гнїца, процив паразита хтори варта плод – такволана „стрижибуба”, як и процив пепельнїци. СТАРА СЕДЕМДЗЕШАТРОЧНА КАЙСА ИЩЕ РОДНА Янко Ждиняк нам указал и стебло старей кайси у загради хтора можебуц ма и 70 роки и ище дава плоди. Того року, як и вшадзи, кайса слабше родзела. Кед родзи добре, вец будзе з кайси и маджуну, компоту, та и на далєко познатей добрей палєнки „кайсовачи”.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

Древка вимагаю и одвитуюцу влагу у жеми, та требало и поряднє залївац. После штирох рокох продукциї Ждиняк себе олєгчал зоз систему залїваня „капка по капку”. У роботи треба вше буц знаходлїви, та так и вон набавел єдну цистерну за 2 000 литри води, дакус ю пошорел и инсталовал у дворе, а з воду ю полнї зоз студнї. Потим вода з природним падом чече до системи и залїва стебла. Кед през рок єст досц дижджу, як того року, вец систему менєй хаснує, алє ше ю з часу на час заш лєм хаснує же би до нєй були уруцени средства за прикармйованє. Лїсковци починаю квитнуц такой после мразох ище у фебруаре, а плоди дозреваю и починаю одпадовац у авґусту. Наш собешеднїк гвари же вец кажди дзень зазберує плоди. ОЧЕКУЄ КОЛО 500 КИЛИ ПЛОДУ – Плоди кладзем такой до мещкох и квачим на чардак же би на воздуху були ище коло мешац днї. Потим их ношим до Куковцох до єдного чловека хтори ма машину хтора розбива лупу, бо би розбиванє з млатком було досц чежке и вимагало би часу – гварел Ждиняк.

– Будзе коло 500 килограми плоду хтори предам особом хтори продукую колачи, або до предавальньох здравей поживи. Зохабям одредзене количество за свойо обисце, а плоди ше чува у змарзовачу. З єдного килограма у лупи, достанє ше, кеди як, од 300 по 500 ґрами чистого плоду. Дакеди цена була коло 10 евра за килограм, а тераз є коло 600 динари – гварел на концу Янко Ждиняк.■ В. Дїтко

РУСКЕ СЛОВО 15

МОЗАЇК МЛАДИ ЗОЗ ДЮРДЬОВСКОГО КУД „ТАРАС ШЕВЧЕНКО” ВИПРОВАДЗЕЛИ ЛЄТО

ТЕМАТСКА ЖУРКА НАГОДА ЗА НОВИ ПОЗНАНСТВА Пише: Сандра САЛАМУН

Младим зоз Културно-уметнїцкого Дружтва ,,Тарас Шевченкоˮ зоз Дюрдьове удало ше на репертоар популарних младежских журкох ознова уписац и тоту їх, лєтню журку, дакедишнї „Гаваї парти”, а тераз з новим меном „Aloha summer”. После двох рокох павзи, у просторийох Дружтва ознова отримана успишна лєтня журка

М

лади з Дружтва активни у шицких секцийох, а пред седем роками почали збогацовац змисти котри наменєни младим и їх смаку – кретаивни роботнї, летня и єшеньска журка, бал младих, квиз знаня о Руснацох и дочеки Нового року. Прешлого пиятку, 31. авґуста наймладша, треца ґенерация младих активистох з дюрдьовского Дружтва орґанизовала лєтню журку на котрей було коло двасто трицец особи преважно з Дюрдьова, алє и з Нового Саду, Коцура, Сримскей Каменїци и других местох. Означени и мали ювилей, бо отримана пията по шоре лєтня журка.

– Мали зме потримовку членох Управного одбору котри нам уступели простор и старшей ґенерациї младих орґанизаторох з Дружтва котри мали довирия препущиц нам тоту орґанизацию, алє нас и дзечнє унапрямйовали. По першираз зме

16 РУСКЕ СЛОВО

уведли резервациї местох, медзитим нє указало ше як добре, бо велї нє резервовали место а жадали войсц на журку. На концу зме шицких пущели, алє и заключели же нарок на тей журки нє будзе резервациї –

гварела Лидия Вереш єдна з водзацих у наймладшим составе активистох з Дружтва. Як гварела, озноваю би ю любели поряднє орґанизовац бо за ню вше було вельо заинтересованих.

ОШВИЖЕНЄ ПРЕД ПОЧАТОК ШКОЛИ Наташа Джуджар (16) Нови Сад – Орґанизаторе мойо пайташе та сом верела же будзе добра журка, так и було. Очигляднє же ше вельо намагали же би шицко було як треба, на тим им винчуєм и жичим же би так наставели бо добре ослухую цо млади любя. Єлена Кухар (22) Нови Сад – Мило ми же у тим Дружтве єст орґанизациї и за младих, я походзеньом зоз Дюрдьова и од початку нащивюєм їх журки, любим их потримац бо нашо младежски орґанзиациї нєт вельо. Супер же журка ма тему, же зме ше шицки вєдно дружели и же млади шицких ґенерацийох активни, алє и же маю нашлїднїкох. Владимир Сендерак (25) Коцур – Бул сом трецираз на журки, була иншака як прешлих рокох, осетело ше же ше зменєла ґенерация, бо було вецей младших, алє було добре. Мило ми стретнуц ше зоз товаришами, а така нагода наисце иделана.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

mozajik@ruskeslovo.com – Нє побановали зме же зме превжали орґанизацию, превжали зме шицки потребни безпечносни мири и намагали зме ше же би нащивителє були задовольни з цалим амбиєнтом на журки. Шицки задовольни прето же зме ю ознова орґанизовали. Задовольни сом зоз шицким и наздавам ше же нам ше витвори орґанизовац ю и нарок – гварел Алексей Кухар, тиж єден з младих орґанизаторох. Вон вєдно з товаришом Неманьом баш за тоту журку глєдал и купел цифровану маїцу же би ше уклопели до веселого лєтнього амбиєнту як була ушорена сала дзе ше отримала журка. Прето вони двоме доминовали у єднаких барз цифрованих маїцох, як же праве сцигли зоз тропох лєбо Медитерану. Наймладша медзи орґанизаторами Мария Барна, котра пред тим була лєм на єдней журки.

– Того року сом першираз помагала коло орґанизациї, видзи ми ше же нам ше шицко удало, добре зме розподзелєли обавязки, та и нарок будзем помагац. Музика була екстра, поволали зме нових Ди-джейох та зме ошвижели журку, гварела Мария. Водзаци у орґанзизациї Алексей и Неманя доминирали млади у возросту

Журкали ше велї млади з наших местох

НА ЄШЕНЬ ИЩЕ ЄДНА ЖУРКА, ТА БАЛОВАНЄ И „СЛОВО О ЛИТЕРАТУРИ” Тота наймладша ґенерация орґанизаторох ма у планє тей єшенї орґазновац ище єдну тематску журку, Пижама парти котра тиж нє орґанзована даскельо роки. Док старша ґенерация младих по конєц рока планує орґанзиовац Бал младих и Литертурни вечар младих, Влоньски перши Квиз знаня, будзе орґанизовани нарок.

помедзи осемнац и двацец роки, а окрем троїх спомнутих, ту и Оливера Пап и Тамара Чордаш. На журки музику пущали двоме ди-джейове з Чурогу, просториї у Дружтве бул прикрашени з рижнима цифрованима деталями и надом, бул и коктел-майстор, пице ше куповало з бонами, а уж заплановане же так будзе и нарок. ■ 7. СЕПТЕМБЕР 2018.

НАШО МАСТЕРАНТИ

НАТАША БОЯНОВИЧ Датум народзеня и место одрастаня: 6. новембер 1992, Руски Керестур Здобути ступень, напрям, обласц: Mастер филолоґ анґлиста, VII-1 ступень Тема мастер роботи и датум мастерованя Мастер робота „Америцка ґотска проза од 1940. по 1950: Анализа збирки „Лутрия и други приповедки” од Ширли Джексона”, мастеровала 14. юния 2018. року. Основни студиї (Факултет, Универзитет) Основни и мастер студиї закончела на Оддзелєлня за анґлистику, Филозофского факултету Универзитету у Новим Садзе. Штредня школа: Ґимназия „Петро Кузмяк” Руски Керестур Роботне место (кед єст): Уж длугши час виклада анґлийски у онлайн школи з Тайпею з Тайвану „Тутор АБЦ”, найвецей виклада Китайцом, Тайландяном, Японцом и Виєтнамцом. Попри тим, трима индивидуални годзини школяром, а пририхтує и будуцих студентох анґлистики. Ма сертификат 120 Hour Certificate in TEFL with TEYL Accredited

by ALAP, зоз Велькей Британиї, дзекуюци котрому є интернационални викладач анґлийского. Язики: Анґлийски Интересованя и гобиї: Пише писнї и компонує музику, танцує модерни танєц у Новим Садзе у студию „Pointe Dance Serbia”. Плани за будучносц; Кажди дзень робиц на себе и постац найлєпша верзия самей себе.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

ПОЧАЛ НОВИ ШКОЛСКИ РОК

НОВА РЕФОРМОВАНА ҐИМНАЗИЯ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ Нови школски 2018/19. рок, 3. септембра почал и у Основней и штреднєй школи зоз домом школярох „Петро Кузмяк” у Руским Керестуре, зоз вєдно 482 школярами – 246 у Основней, а 236 у Штреднєй. Директорка Хелена Пашо Павлович окреме привитала першокласнїкох. У новим школским будинку успишне школованє у тей Школи Пашо Павловичова пожадала 54 школяром штредньошколцом, од котрих 10 у оддзелєню Ґимназиї з руским наставним язиком, 20 зоз сербским и 24 школяром туристично-готелиєрского напряму. Присутни були и їх оддзелєнски старшинове професорки Татяна Бучко Рац — рускому оддзелєню Ґимназиї, Анико Войчена у сербским оддзелєню и Лїляна Фина у туристичним напряму. Як за „Руске слово” гварела директорка, пре мале число школярох у руским оддзелєню Ґимназиї глєдали допущенє оформиц оддзелєнє од Министерства просвити, алє го вироятнє достаню. З другого боку, барз су поцешени же после велїх рокох, попри векшини Керестурцох, у тим оддзелєню єст аж тройо школяре зоз Коцура.

— Думам же тому озда допринєсол труд и Школи и Националного совиту, бо зме до Коцура одходзели промововац нашу Ґимназию хтору ше трудзиме гоч як зачувац. То сцеме вихасновац и у новей реформованей Ґимназиї, хтора почина од того року, дзе уведзена проєктна настава, цо оможлїви же би ше могло лєгчейше здобуц знанє и же би

ше тото знанє могло хасновац, односно применьовац. То ше пороби през пакет виборних предметох, а нашо школяре вибрали и предмет „Язик, комуникация и култура”. През тот предмет годно ше робиц на промоциї нашей рускей заєднїци у велїх єй сеґментох — визначела директорка. Вона потим у школским будинку Замок привитала и малих першокласнїкох и їх родичох, як и їх учителька Нада Колошняї. Специфичносц того року же єст лєм єдно оддзелєнє першей класи зоз 21 школяром, цо першираз було и пред штирома роками. Иншак, по нових наставних програмох того року буду ше учиц и першокласнїки и школяре пиятей класи. М. А.

ЗА ШЛЇДУЮЦИ ШКОЛСКИ РОК ЄСТ НА ДЇЇ У ДЮРДЬОВЕ

Упис до першей класи основних школох урядово закончени, у новим 2018/2019. школским року до Основней школи „Йован Йованович Змай” у Дюрдьове уписани 48 школяре. Медзи нїма анї єдно нє опредзелєне за основне школованє на руским язику. Тренд зменшованя числа дзецох, алє и нєзаинтересованосц за меншински язики вше присутнєйша, цо обачлїве у векшини школох у наших местох, та и Войводини дзе заступени други меншински язики. У ґенерациї котра вишла зоз Предшколскей установи „Дюрдєвак”, зоз мишаней ґрупи дзе ше учи по руски и уписала першу класу було двойо школяре, док уж у тим новим школским року у пририхтуюцей мишаней ґрупи буду седмеро школяре, кандидати за першу класу 2019/2020. ро-

18 РУСКЕ СЛОВО

ку. Алє, заш лєм, у младших єст лєм штверо, вони першу класу упишу аж у 2020/2021. року.

– Прешлого року ше двойо або тройо родичи интере совали же би їх дзеци уписали першу класу на руским язику, а за тот нови школски рок ше нїхто нє интере совал, кельо мнє познате. У новим школским року будземе мац мало руски оддзелєня, лєм штири од першей по осму класу, гварела Вукица Петрович, директорка Основней школи „Йован Йованович Змай”. Анї єдна учителька нє останє без роботи, бо прешлого школского року зоз штвартей класи вишли два сербски оддзелєня. Медзитим, даскелїм наставнїком од пиятей по осму класу ше зменша фонд годзинох, бо у тим возро сту у новим школским року будзе єдно оддзелєнє менєй. Руски язик при наставнїци Мариї Самарджич ше и надалєй будзе факултативно учиц як и остатнї даскельо роки од першей по штварту класу. Од того школского року по першираз и у пиятей класи, бо по тераз було вше руске оддзелєнє пиятей класи у тей школи и нїґда менєй руски оддзелєня, лєм половка – треца класа, шеста, седма и осма. Вельки надїї исную же у шлїдуюцим школским року, ознова, после паузи од штири роки будзе формована перша класа руского оддзелєня. Надїї подкрипюю жаданя родичох чийо дзеци нарок упишу першу класу, а тераз су у мишаней ґрупи и пририхтуюцим возросту. С. С.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

kultura@ruskeslovo.com

24. СТРЕТНУЦА РУСКИХ ШКОЛОХ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ЗАБРЕНКАЛО И У КОЦУРЕ Пондзелок, 3. септембра, накадзи забренкал школски бренчок у коцурскей ОШ „Братство єдинство” за шицких школярох почал нови школски рок. До першей класи у Коцуре рушели 44 школяре, а наставу на руским язику буду слухац седмеро першокласнїки котрих будзе учиц учителька Валерия Папуґа. Шицких школярох на уходзе до Школи привитала директорка Славица Байор и пожадала им вельо щесца и успиху у тим школским року. Першокласнїкох до учальнї припровадзели родичи, а потим ушлїдзело и їх перше преволованє як школярох.

Привит першокласнїкох у Коцуре, як каждого так и того року, з пригодну програму означени у юнию, пред початком лєтнього розпусту. Теди школяре зоз нїзших класох з рецитациями и писню привитали будуцих школярох и пожадали им щесца у тей етапи живота и образованя. Опрез школи школска патрола контроловала транспорт и спозорйовала вожачох же би спомалшели и примерковали на школярох. З. К.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

АКЦЕНТ НА НАСТАВНЇКОХ

У Основней и штреднєй школи „Петро Кузмяк”, 30. авґуста отримани 24. Стретнуца руских школох у чиїх рамикох отримани Актив наставнїкох руского язика зоз скоро шицких наших местох, як и зоз Петровцох у Горватскей. Орґанизатор стретнуцох з домашню Школу Дружтво за руски язик, литературу и културу. Присутних наставнїкох руского язика з порядней и виборней настави, як и учительки з домашнєй Школи привитала директорка Хелена Пашо Павлович и представела роботу тей найвекшей рускей школи у чиїм составе роби основна школа зоз 246 школярами у 16 оддзелєньох и 12 оддзелєня штредньошколцох, медзи хторима и ґимназиялци у руских оддзелєньох. Директорка визначела и вельку улогу рускей Ґимназиї хтора школує и будуци кадри за нашо руских институциї и намага ше пестовац при школярох руски дух и свидомосц. Секретарка Дружтва Ирина Папуґа представела и два виданя Каталоґу пошвеценого Стретнуцом руских школох и бешедовала о значеню тей активносци и намаганьох Дружтва коло ученя руского язика у шицких наших штредкох. Потим пречитана и програмска писня Стретнуцох „Руским дзецом” Гавриїла Надя, як и „Руска твердиня” Миколи М. Кочиша, понеже Дружтво у тим року означує 90-

ФАХОВЕ СОТРУДНЇЦТВО ТРЕБАЛО БИ БУЦ ЛЄПШЕ

Професор др Юлиян Рамач з тей нагоди за медиї на питанє як вон може помогнуц наставнїком руского язика виявел: — Можем им дац тото цо ми знаме о руским язику и цо им будзе хасновите, но, то тераз у тей атмосфери, покус и святочней, нє будзе таки ефект. Думам же хасновитше будзе кед будземе сотрудзовац прейґ електронскей форми, та им можем послац мойо преподаваня. Потерашнє сотруднїцтво з нїма требало буц и лєпше и частейше, праве у тим фаховим боку, бо думам же зме ту нє досц повязани, а требало би о фахових питаньох частейше контактовац.

рочнїцу од Кочишового народзеня. Чесц и почитованє з минуту цихосци дата упокоєним учительом Ксениї Саламуновей зоз Шиду и Дюрови Лїкарови з Миклошевцох, длугорочним членом Дружтва и активним у орґанизациї Стретнуцох. Тогорочне Стретнуце отримане без школярох як то було по други роки, а акцент дати на наставнїкох и їх роботу. Наявене и шлїдуюце ювилейне, 25. Стретнуце, хторе будзе отримане у Новим Орахове и Бачкей Тополї и 26. хторому домашнї буду Петровци у сушедней Горватскей дзе ше тиж учи руски язик. Предсидатель Скупштини Дружтва, професор др Юлиян Рамач наставнїком подзелєл нєдавно видати „Словнїк на-

родного руского язика”, а будзе послати и до Канади наставнїци Весни Фа котра у Норт Бателфорду трима годзини руского язика. Словнїк достала и наставнїца руского язика у Петровцох у Горватскей Наталия Гнатко хтора трима наставу и у Вуковаре. З тей нагоди секретарка Дружтва Ирина Папуґа єй дзивки, виховательки Ивони Гнатко уручела прикладнїки нових сликовнїцох за предшколски дзеци. Госцински Гнатково домашнєй Школи и Дружтву придали свойо дарунки, тамтейши виданя о Руснацох. У предлуженю Стретнуцох, наставнїки руского язика подзелєни на порядну и виборну наставу, потим отримали оддзелєни роботнї на хторих бешедовали о актуалних проблемох у своєй роботи, вичерали искуства, а мали на розполаганю и фахово викладаня професора Рамача. Шицки учашнїки 24. Стретнуцох потим нащивели и Музейну збирку у школским будинку Замок, а Стретнуце закончене з полудзенком у домашнєй Школи. Тогорочни Стретнуца финансийно потримали Национални совит Руснацох и Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 19

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОТРИМАНИ ЄДЕНАСТИ ФЕСТИВАЛ НАРОДНИХ ТАМБУРОВИХ ОРКЕСТРОХ

ВЕРБАЩАНЄ НАЙЛЄПШИ ПО СМАКУ ПУБЛИКИ Пише: Владимир ДЇТКО

По оцени жирия, за найлєпши вельки оркестер преглашени оркестер Дома култури зоз Руского Керестура, у катеґориї мали оркестер наградзени оркестер Руского културного центру з Нового Саду, а за найлєпшу интерпретацию наградзени КУД „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова

Оркестер з Дюрдьова найлєпши у интерпретациї

Т

амбурови оркестер КПД „Карпати” зоз Вербасу по оцени публики найлєпши на єденастим фестивалє народних тамбурових оркестрох „Мелодиї Руского двору” хтори прешлей соботи, 1. септембра, отримани у Шидзе Пре нєвигодну хвилю, главна змагательна часц фестивала нє отримана на лєтнєй бини у порти Лєтнєй владическей резиденциї, алє у сали Културно-образовного центра. Як и каждого року фестивал почал зоз шпиванку „Моя заградка”, автора Славка Загорянского зоз Шиду, хтори у маю того року умар у 71. року живота, у виводзеню Старшей и Младшей шпивацкей ґрупи КПД „Дюра Киш”, а у провадзеню оркестра Дружтва. Потим дата чесц з минуту цихосци композиторови Славкови Загорянского. У мено локалней самоуправи учашнїкох и публику привитал Ромко Папуґа, началнїк Општинскей управи. Вон з тей нагоди гварел же локална самоуправа на чолє зоз предсидательом општини Предраґом Вуковичом и його сотруднїками, помага културу и традицию националних меншинох, та так и Руснацох у општини Шид.

Найлєпши вельки оркестер з Руского Керестура

20 РУСКЕ СЛОВО

Папуґа додал и же Лєтня владическа резиденция постала будинок хтори ше препознава нє лєм по духовносци алє по просвитним и културним значеню нє лєм за Руснацох, алє и цалу општину. По його словох, и сала Културно-образовного центру, хтора ґенерално пошорена прешлого року дзекуюци средством Министерства култури Републики Сербиї, як мултифункционална сала тиж єден храм култури хтори за шицких отворени. Папуґа на концу пожадал усшишне змаганє оркестром. Отвераюци урядово фестивал, Желько Ковач, предсидатель Вивершного одбору Националного совиту Руснацох здогаднул на порушовача фестивала Ярослава Сабола и додал же фестивал прероснул до значней манифестациї нє лєм за Руснацох у шидскей општини, алє вообще за Руснацох у Войводини. Додал и же Национални совит Руснацох помага и потримує нашо фестивали, та так и „Мелодиї Руского двору” хтори КПД „Дюра Киш” успишно орґанизує. У ЗМАГАТЕЛЬНЕЙ ЧАСЦИ ПЕЙЦ ОРКЕСТРИ После привитних словох почала и змагательна часц у хторей наступели пейц оркестри хтори виводзели три композициї, инструментални и вокални. Перши на крашнє ушорену бину вишол оркестер Руского културного центру зоз Нового Саду, а руководитель оркестра Мирослав Пап. После Новосадянох наступел оркестер КПД „Карпати” зоз Вербасу, руководитель Микола Папуґа. Оркестер КУД „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова наступел под руководством Сенки Станкович и Ани Радишич, а оркестер Дома култури зоз Руского Керестура под руководством Мирка Преґуна. На концу наступел и домашнї оркестер КПД „Дюра Киш” под руководством Драґана Макивича.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

kultura@ruskeslovo.com

„МЕЛОДИЇ РУСКОГО ДВОРУ” У ШИДЗЕ

Фахови жири у составе Агнета Маслар, предсидателька жирия и членїци Таня Фейди и Снежана Филаґич, одлучовал кому припадню награди хтори ноша мено Еуґен Сабол Ґена, по дакедишньому професорови и културному дїячови зоз Шиду, а тиж на гласацких лїсткох гласали публика у сали. Награди – репродукциї малюнкох познатого сербского маляра Сави Шумановича. Покля ше нє поздавали гласи, у ревиялней часци наступел оркестер и женска шпивацка ґрупа СКУД „Єднота” зоз Шиду. Вони виведли венчик словацких народних шпиванкох, а на концу одшпивали руску народну шпиванку „Кед голубица лєцела”.

Найлєпши мали оркестер з Нового Саду

ПОСЛЕ РЕВИЯЛНЕЙ ЧАСЦИ УРУЧЕНИ НАГРАДИ После ревиялней часци Агнета Маслар сообщела одлуку жирия, а о. Михайло Режак, парох у Шидзе награду за найлєпши вельки оркестер придал Керестурцом. Отец Владимир Еделински Миколка, парох у Беркасове, придал награду Рускому културному центру Нови Сад як найлєпшому малому оркестру, а за найлєпшу интерперетацию награду КУД „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова придала Вера Дупало, членїца Уметнїцкого совиту КПД „Дюра Киш”. Награду КПД „Карпати” зоз Вербасу, за найлєпши оркестер по думаню публики, придала Наташа Еделински Миколка, подпредсидателька Националного совиту Руснацох. На концу, кажди наградзени оркестер ознова вишол на бину и виведол по єдну композицию и так урядово закончена змагательна часц фестивала. Того року, гоч була нависцена, нє отримана провадзаца програма етно штандох. Пред змагательну часц фестивала у Лєтнєй владическей резиденциї отворена вистава малюнкох Андєлки Античевич, малярки зоз Беркасова. Виставу отворела Вера Дупало, членїца Уметнїцкого совиту КПД „Дюра Киш”, а авторка ше представела зоз 30 малюнками на хторих мотиви квеце. „Мелодиї Руского

Вербащаньох вибрала публика

ГОСЦИ НА ФЕСТИВАЛЄ Фестивал провадзели Желько Ковач, предсидатель Вивершного одбору Националного совиту Руснацох, Йовґен Мудри, заменїк предсидателя Националного совиту Руснацох, Олена Папуґа, народна посланїца у Народней Скупштини Републики Сербиї, Миломир Шайтош, предсидатель Управного одбору Заводу за културу войводянских Руснацох, Мартица Тамаш, директорка НВУ „Руске слово”, Ромко Папуґа, началнїк Општинскей управи, о. Михайло Режак, парох у Шидзе, о. Владимир Еделински Миколка, парох у Беркасове, представнїки КУДох и други.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

Домашнї оркестер зоз Шиду

двору” орґанизовало и порихтало КПД „Дюра Киш” з помоцу Националного совиту Руснацох, Заводу за културу войводянских Руснацох, Покраїнского секретарияту за културу и явне информованє АП Войводини, локалну самоуправу у Шидзе и Парохию Преображеня Господнього.■ Фото: В. Вуячич

РУСКЕ СЛОВО 21

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ З КАШАЙОВИМА З ВЕРБАСУ

МЛА ДИ СУ, А УЖ ЯК ОДРОСНУТИ

Пише: Ана МАРКОВИЧ

Михайло, Наташа и Микола Кашайово, двоме браца и шестра, медзи хторима по рокох нє велька розлика, мали нєкаждодньове дзецинство. Чежки хвильки прегирмели, и гоч им и нєшка каждодньовосц випатра кус иншак як їх парняком, зазначую фантастични ретултати

У

дзецинстве шицки тройо жили зоз своїм оцом, и нє мож повесц же му було лєгко витримовац фамелию и старац ше о нїх. А вец ше случело нєщесце, оцец умар, и Кашайово дзеци остали сами. Та заш лєм, нашли моци и шицки тройо цале школованє прешли без проблемох. Видно було же су дозрети и озбильни, гоч и на то наведла ситуация у хторей ше нашли. Вредни и вше одлични визначовали ше и у спорту. Нєшка Михайло, Микола и Наташа жию зоз своїм дїдом и бабу, мацеровима родичами, и удало ше им пошориц и стару фамелийну хижу у хторей у дзецинстве жили зоз оцом. О Наташи Кашаї влєце уж писане у наших новинох понеже була школярка ґенерациї Ґимназиї „Жарко Зренянин” у Вербаше. Вона шицки штири роки у Ґимназиї мала успих 5,00, а попри резултатох у порядней настави, визначела ше и у звонканаставних активносцох. Була член линґвистичней секциї и кажди рок участвовала на шицких уровньох змаганьох зоз

22 РУСКЕ СЛОВО

сербского язика и язичней култури. Найлєпши резултат витворела у трецей класи, кед у Тршичу освоєла треце место на Републичним змаганю зоз сербского язика, а того року участвовала и на Републичним змаганю зоз русийского язика. Школованє предлужи на Филозофским факултету у Новим Садзе, дзе од октобра почнє студирац на Катедри за русийски язик. Наташа штреднє дзецко у фамелиї Кашайових, народзена є 1999. року, а єй старши брат Михайло 1997. року. Маю и младшого брата Миколу хтори народзени 2001. року. Шицки тройо дзеци закончели ОШ „Светозар Милетич” у Старим Вербаше, потим ше Михайло уписал до Стреднєй фаховей школи „4. юлий”, Наташа закончела вербаску Ґимназию, а Микола Польопривредну школу у Футоґу. ШЛЇДОМ СВОЇХ ИНТЕРЕСОВАНЬОХ Найстарши Михайло у стреднєй закончел напрям за машинского технїчара за 7. СЕПТЕМБЕР 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

компютерске конструованє, Наташа вибрала дружтвено-язични напрям, а Микола напрям за механїчара.

– Брат Михайло закончел други рок на продукцийним машинстве на Факултету технїчних наукох у Новим Садзе, Микола, тиж други рок стреднєй Польопривредней у Футоґу, а я ше помали рихтам за початок студийох. Михайло планує же би ше у будучно сци занїмал з роботу за хтору ше школує. Мой циль же бим по стала наставнїца або профе сорка русийского язика у приватней школи странских язикох або у даякей стреднєй школи, а Микола би найвецей любел робиц жем и занїмац ше з польопривредну механїзацию – приповеда Наташа о своїх и планох своїх братох. Шицки тройо дзеци през дотерашнє школованє були одлични школяре, а на змаганя нє ходзела лєм Наташа, алє и найстарши Михайло. Вон ше змагал зоз конструованя и бул штварти у нашей жеми. Наймладши Микола люби бавиц шах, и у тим є одлични. ШИЦКИ И ДОБРИ СПОРТИСТИ Наташа и Михайло тренирали джудо, змагали ше, и по сциговали одлични резултати, док Микола тото по сцигнул у каратеу. Тераз нє тренираю пре рижни обовязки, алє гваря же би ше шицки тройо любели врациц до спорту. Кашайово нє маю лєм школованє як найзначнєйшу обовязку у живоце, алє ше озбильно занїмаю и зоз польопривреду.

– Шицки тройо ше школуєме, алє при тим на своєй жеми продукуєме капусту, шпинат, цибулю, це снок и сладку кукурицу. Плануєме и далєй робиц у польопривреди и прешириц култури. Коло шицкого ше консултуєме перше зоз дїдом, а вец и з людзми хтори робя подобну роботу – приповеда Наташа и додава же кед треба и трактор гонї кажде з нїх.

– На даяки спо соб, то нам по ста ло и звикнуце. Перши, нормално, почал гонїц Микола, а потим и ми двойо понеже то було нє обходне – додава вона, и гва ри же шицки тройо поклада ли за тоту кате ґ орию превоз ки. Так їх сушедство ча сто вид за дакого з нїх тро їх на трактору як звожую сламу, або на бициґлох розноша млєко. Ча сто су и на полю, у ро боти, и то кра шнє вид зиц по не же шиц ки тоти животни обовяки нєзвичайни за їх ґенерацию. Як гваря, шицки їх роботи у ствари єдна велька робота хтору дзеля зоз дїдом.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

По сцигую вельо, гваря, бо ше радза, помагаю єдни другим...

– Вец шицко мож, а польопривреда нам вше будзе єдна з роботох прето же маме шицки условия, прицагує нас и намагаме ше вихасновац маєток хтори нам остал од оца – приповеда Наташа и додава же їх ро снуце у сущно сци нє випатра таке чежке, бо шицко звладали и думаю же су на добрей драги же би по стали добри, вредни людзе, и же кед так предлужа, годни унапрямиц свойо животи праве так як кажде з нїх троїх жада. У РОБОТИ СУ ОЗБИЛЬНИ У Кашайових дзень вше почина зоз заєднїцким фриштиком, зоз планами за тот дзень, а вец кажде роби свою часц роботи. Роботи орґанизовани так же би нїкому нє було барз вельо и чежко.

– Вредни людзе по станю добри людзе. Тоти хтори ше у младо сци дакус трапя, похопя сущносц живота, основи на хторих ше жиє... Як дахто хто уж прешол дзепоєдни значни хвильки у живоце, можем повесц же успих нє сервировани на тацни, за ньго ше муши вельо бориц и робиц. Дакеди сиґурно будзе чежко, алє кед видно циль ґу хторому ше намага, шмелосц и моц ту же би ше лєм крачало напредок – гвари наша собешеднїца, млада, а нательо дозрета и мудра, чийо нєшкайши плани фокусовани на успишну будучносц. Перши крочай єй закончиц основни студиї зоз цо лєпшим успихом, вец мастер, а потим гвари же будзе глєдац роботу. Дума же о дзешец роки тоти плани годна сполнїц.

– Найважнєйше же у нашей фамелиї на першим ме сце почитованє, любов, порозуменє, а думам же то основа хтора нам дава моци за далєй – заключує Наташа.■

Наташа тренирала джудо и посцигла одлични резултати

„НАЛАПАЮ” И ШЛЄБОДНИ ЧАС Свойо обовязки вше окончую поряднє, систематично и самостойно, як у школи так и дома, алє найду часу и за одпочивок. Кед су шлєбодни Михайло найволї патриц филми и сериї, Микола ше найвецей интересує за шах и нови польопривредни машини, а Наташа чита кнїжки и слуха музику. Шицки тройо любя и друженє, та часто и виходза з парняками.

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НАШ ГОСЦ: ЯНКО КОВАЧ КИЖМИШКА З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

НЄ ШИЦКО ШЕ СТАЛО ТАК ЯК РОЗРАХОВАЛ

Пише: Мая ЗАЗУЛЯК ГАРДИ

Хто дакеди преходзел коло Ковачового обисца на углє Дюри Кишюгаса и Петра Ризнича у Руским Керестуре, нє могол нє замерковац окремни амбиєнт у їх дворе, а окреме ґовлї, хтори у Кижмишкових угнїздзени през цали рок

Я

ЗАПИСУЄ И ЧУВА ЗНАЧНИ ПАМЯТКИ Янко ма обичай шицко записовац и чувац, та нам у своєй теки поуказовал и яки предмети у школи и на курсох дакеди мал, яки були питаня на испитох, дзе кеди робел, рижни тексти з новинох и други значни памятки, а медзи нїма и коло 65 франтовлїви приповедки хтори дакеди писал за „Дикицу”.

– Тоти приповедки хтори сом писал то шицко приповедки з живота других, нїч сом нє видумовал, алє цо сом чул од людзох – гвари вон.

24 РУСКЕ СЛОВО

нко Ковач познати по велїм, а окреме по тим же люби франтовац, дружиц ше, помагац свойому валалу, алє и майстровац. У Кижмишковим дворе мож видзиц рижни нєзвичайни ствари зоз плеху, хтори Янко сам виробел, а таке подобне обисце єст и у Ветернику, дзе жил зоз фамелию док робел як полицай у Новим Садзе.

– Кед нє маш цо робиц, надумаш таке правиц, а шлосер сом, та знам зоз плехом. Маляр Дюри Рускаї ми да скицу, я тото справим, а вон ми вец намалює цо треба. Можем повесц же то велька бабранїна. Нє мерам кельо ми часу треба, бо нє мож анї гоч кеди робиц, лєм теди кед достанєм инспирацию, а и нє робим нараз. Зоз старого мож шицко справиц. Тераз правим постолє за видео-бим до двора. Нє робим таке до валалу – толкує Ковач, хтори ше остарал же би у їх дворе и вноци була нєзвичайна атмосфера, бо у нїх видно гвизди и теди кед их на нєбе нєт, понеже по цалим дворе поцагани украсни грушочки. ИНШАК ШЕ РОБЕЛО У ИНШАКИХ ЧАСОХ Наш собешеднїк ма даскельо дипломи, бо гвари же у младосци нє бул сиґурни цо

будзе робиц, а до конца, по пензию, робел тото цо себе скорей анї нє подумал же будзе, як полицай у варошу.

– Нє так ше то стало як я розраховал. Закончел сом школу, вец сом пошол на ремесло за машиншлосера и у „возним” парку сом три роки бул шеґерт. Думал сом же ту останєм. Робел сом и у Вербаше як шлосер... Мам диплому за машиншлосера, алє и за автомеханїчара, КВ вожача, ВК машиншлосера, ВК вожача и за полицая – приповеда вон и здогадує ше як постал транспортни полицай.

– Оцец мойого пайташа Янка Пастернака читал „Дневник”, дзе на остатнїм боку, Покраїнски СУП седемдзешатих рокох обявел оглашку же, медзи иншим, примаю и транспортних полицайох, та пайташ

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

сцел же бизме конкуровали. То зме и зробели, и Пастернака зразу прияли. Познєйше ознова бул конкурс, та сом послал цо требало и о два тижнї сом пошол до Беоґраду, а такой ютредзень ишол на роботу. Потим сом закончел и курс за полицая. У Беоґрадзе сом робел шейсц мешаци, а 1972. року сом прешол до Нового Саду, дзе сом робел по пензию, по 2005. рок. Скорей сом анї нє подумал же дакеди будзем тото робиц, думал сом же будзем майстор у Керестуре. Любел сом тоту роботу, алє сом нє любел карац вожачох. Були то красни часи, алє и иншаки, та ше иншак и робело – визначує Ковач. ПЕРШИ СУШЕД – КУКУРИЦА Кед Янко почал робиц у варошу, Ковачово надумали же ше зоз Кере стура пре селя до Ветернику, а о даяки час як пошол до пензиї, врацели ше до свойого род зеного валалу.

– У Ветернику зме хижу правели у польох, перши сушед нам була кукурица. Познєйше ше то претворело до населєня. Робел сом по зменох, та сом мал шлєбодни днї и мушел сом найсц даяке интере сованє, бо чловек пошалї кед нє ма цо робиц. Так сом почал правиц тоти ствари зоз плеху. Там сом шицко вира-

ПРИШЛО „РУСКЕ”? Кижмишка уж роками чита „Руске слово”, а гвари же го аж и нато чекал док бул вояк.

– Пре „Руске” сом ше раз и прегварел зоз супругу Сенку док зме жили у Ветернику, бо сом го вше барз чекал, та кед сом штварток пришол з роботи, мал сом ше єй обичай питац чи пришло „Руске”. Озда сом єй уж так допил, же ми раз гварела же „Руске” нє пришло, бо нє ма ноги, алє го принєсли – здогадує ше Ковач єдней анеґдоти.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

бял на двох язикох, по руски и по сербски. Тераз у тим обисцу жиє наш син Владко, а дзивка Ве сна у Кере стуре – гвари вон и додава же нє побановал же ше врацели на валал.

– Назад до Кере стура зме пришли пред скоро дзешец роками. Нє бануєм, бо ше я чудуєм тим цо биваю у квартелю, же цо робя кед станю. Нїхто ци рано анї нє поздравка, анї ше нє опита як ши. Ту вше єст цо робиц – приповеда Кижмишка, хтори дзечнє помагал и помага валалу.

– Уж 15 роки сом зоз Церковним одбором, гоч сом нє член, алє вше участвуєм у акцийох. Наприклад, на теметове сом правел ограду... А кед у валалє були волонтере, помагал сом им, до тижня сом ход зел робиц, а и малу трибину на Ярашу сом правел. Любим ше дружиц, а тото цо робим дома ми бависко. Цошка мушим робиц, нє буд зем шед зиц на драже. Дакеди робим и до валалу „браварию” кед дакому треба, а тих дньох клад земе плехове закрице хторе тераз модерне алє, поправдзе, то робим баржей прето же би ми прешол дзень – припознава наш собешеднїк.■

Любел свою роботу, гоч волєл майстровац (Янко на роботи 1976. року)

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НАШ ГОСЦ: ЛЮБОМИР САБО ЗОЗ КОЦУРА

ДАВА ОД СЕБЕ, А СВОЇМ Пише: Златко КОЛЄСАР

ВЕРА СВАШКА, ЛЮБО СТАРОСТА На велїх руских свадзбох, Вера була свашка, од давна барз добре бешедує по руски, а Любо на свадзби хтора ма буц нєодлуга, будзе по 70ти раз староста.

– Велька то чесц буц староста на свадзби, а любим шицки нашо обичаї, тримам же их треба почитовац и преношиц з колєна на колєно. Пошвидко будзем по 70-ти раз староста на свадзби у фамелиї дзе сом бул и млодийовому оцови староста пред вецей як 20 роками.

Любомир Сабо зоз Коцура длугорочни активиста при наших здруженьох и церкви, алє го велї валалчанє найбаржей познаю по улоги старости на наших руских свадзбох. Оженєти є зоз Веру, родом з Босни, та тот хто нє зна же Вера нє Рускиня, пристал би положиц и три пальци на Євангелию, же то нє так. А велї нє знаю и тото же Любо мал буц паноцец, и свою приповедку так почина...

– Оженєл сом ше на 30 роки, зоз мою Веру, котра теди о Руснацох нїч нє знала, понеже жила у Босни. Вона зоз першого малженства ма дзивку Милку, котру тримам за свойо дзецко, алє мушим припознац же сом бул найщешлївши у живоце кед ми ше народзела дзивка Мария, Мая, а потим и син Желько. Вони тройо ми подаровали вєдно осмеро унучата у котрих нєшка уживам – почина Любо приповедку о своїм живоце. Гоч ше Любово родичи з нїм, ище з малючким натрапели по дохторох, бо завчасу охорел од дзецинскей парализи, (одняти му були нога и рука), щесцу нє було конца кед є успишно вилїчени, зоз минималнима пошлїдками. Теди, пейдзешатих рокох, Любо бул перше вилїчене дзецко од дзецинскей парализи у Югославиї. БАНУЄМ ЖЕ СОМ ШЕ НЄ ПОШВЕЦЕЛ ЗА ПАНОЦА Кед ше Любов оцец нагло похорел, вон праве закончел основну школу у Коцуре, та нє предлужел такой науку, бо ше мушел старац о обисцу. Кед оцец виздравел, Любо пошол до Риму зоз вельким жаданьом же постанє паноцец.

– На седемнац роки сом пошол до Риму и там сом остал седем

26 РУСКЕ СЛОВО

роки. Закончел сом Ґимназию и филозофию. Паметам же ми там було прекрашнє, було 115 школярох, зоз тедишнєй Юго славиї, алє и з Белґиї, Французкей, Арґентини, Польскей... Правда, дисциплина строга, алє ма ло то и свойо добри боки, то бул тренинґ за мозоґ. Понукнуте ми пойсц до Канади и там буц паноцец, алє моя фамелия то нїяк нє жада ла, а я ше нє сцел вадзиц, та сом нє пошол. Одлучел сом же лєпше буц добри християн, як подли паноцец и врацел сом ше до Коцура. Мед зитим, мушим припознац же од законченя школованя нє прейд зе анї єден дзень а да нє побануєм же сом ше нє пошвецел за паноца. Думам же би мой духовни живот, и живот ца лей моєй фамелиї, бул богатши – гвари Сабо. За тедишнї часи, Любомир ше нєзвичайно и оженєл. На єдней свадзби одлучел же би його тедишня дзивка Вера пришла до його обисца як його супруга.

– Були зме на свадзби у паноца Михала Симуновича и паметам же була єшень, та я Вери предложел же бизме ше побрали. И вона пришла. Розуми ше, моїм родичом то було нєзвичайне, родзина бешедовала же ше Любо оженєл, та мой оцец наглас гварел же 11. октобра будзе у нас свадзба. И супругову дзивку, нашу Милку кресцели зме у рускей церкви.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

О рок ше народзела наша Мая. Вера прилапела шицки нашо обичаї, учела ше коло моєй мацери, а и дзень-нєшка у нашим обисцу почитуєме и мойо, и єй обичаї коло шветох. Вилїя по моїм, перши дзень Крачуна по єй, итд... Окреме ми мило же моя супруга за шицки тоти 37 роки малженства шицко цо робим и любим потримує, аж и дзечнє участвує у шицким – гвари Любо. Любо ужива свойо знанє преношиц на младих, и гвари же його унуки, баржей як його дзеци заинтересовани за очуванє руских обичайох.

– Унук Андрей, котри закончел другу класу ОШ, всоботу вечар люби присц спац до нас же бизме внєдзелю рано вєдно пошли до церкви. Мам унучата тинейджерох и тих, наймладших. Розуми ше, старшим нє таке интересантне ходзиц до церкви, и покус ми цлїво же то так, но, розумим, нє треба нїч прицискац, бо кед ше маме повадзиц же би пошли до церкви, вец наша молитва у церкви нє вредзи нїч. Треба мац сцерпеня, скорей ше так уключа – прешвечени Любо. ОДБОРНЇК У ЦЕРКОВНИМ ОДБОРЕ И ДЗИЯК У ТОРЖИ Гоч Любомир нє дошнїл свойо сни же би постал паноцец, при церкви є активни цалого живота. Уж два мандати є у коцурским Церковним одборе, дзечнє участвує у роботних акцийох коло церкви, велї роки з паноцом ходзи по пошвецаню обисцох, а у церкви у Торжи уж 30 роки шпива як дзияк. Найлєпше сотруднїцтво витворел зоз дакедишнїм коцурским парохом о. Владиславом Варґом.

– З нїм сом ше найлєпше розумел, понеже по моїм думаню, найлєпше знал на яки способ людзох позберац и отримац коло церкви. Паметам же, давно, док служел Служби и у Торжи, фамелия Иванових як бебу до церкви приношела и єдну Єленку котра у служби часто плакала. Паноцец родичом гуторел же най ю нє виноша з церкви, док ше звикнє, гварел, будзе ходзиц док дакус вирошнє, и нє будзе плакац. Но, тота наша Єленка, нєшка уж велька и цо може кончи коло церкви. Окреме ми мило же там на Службох церква на вельки швета вше полна. ЗЛАГОДА У ФАМЕЛИЇ БАРЗ ВАЖНА У Саболовей фамелиї ше вше жило у злагоди и мире, а шицки проблеми пред котри их живот кладол ришовали з догварку. Його здравє одмалючка було крегке, а кед мал 40 роки достал тромбоемболию, бул у шпиталю, успишно ше окрипел, алє го то трапи, так як вон гвари, на кажди дзешец роки. Нє да ше.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

– Контролуєм здравє, трудзим ше жиц змирено, фамелия ми ту, уживам у своїх дзецох и унучатох. У пензиї сом, правда, нє велька є, понеже сом до пензиї пошол зоз места портира. Робел сом у Коцуре як кнїжководитель у нашей Землєдїлскей задруґи, а кед препадала, так ше и мойо места на роботи меняли и на концу сом пошол до пензиї як потрир – гвари Сабо. Любова дзивка Мая основну школу закончела по сербски, бо супруга теди нє робела и була догварка же ше вона будзе учиц зоз ню, та обидвом будзе лєгчейше по сербски.

– Кед син Желько закончел предшколске у руским оддзелєню, анї нє сцел чуц же би ход зел до сербскей класи у школи, бо там мал пайташох. Вон нєшка полицай. Наша Милка, супругова дзивка, тиж бешедує по руски лєпше як два коцурски нини. Милка и Ивица маю тройо дзеци, Мая и Дарко тиж тройо, а Желько и Ивана двойо. Шицки унучата бешедую по руски – поцешени Любо. Кельо му значи руснацтво и активизем при очуваню руских обичайох и традициї, шведочи и його анґажман у драмским живоце и у КУД „Жатва”.

– Ґлумел сом у наших руских представох, алє сом бул и член орґанизациї першей, алє и наиходзацих коцурских „Жатвох”. За шицки тоти роки и унучата участвовали у даяким сеґменту и у рижних секцийох, алє нажаль, нє нательо кельо я жадал, но, нє позно, ище су млади – гвари Любо и додава же у нїм кажде будзе мац вельку потримовку кед пожада часц свойого живота и шлєбодного часу дац култури и очуваню руского живота у валалє. ■

Любово и Верово дзивки, син, жецове, нєвеста и унучата

ХАСНОВИТИ ЗНАНЯ Же добре учиц о шицким, бо нїґда нє мож знац цо живот принєше, шведочи и Любо хтори у Риме под час школованя мал нагоду учиц и о природи у пракси. Там ше старал о овоцнїку и о пчолох. Пред даскельома роками ше зоз сином лапели до пчоларства, почал тримац пчоли, и велї знаня вихасновал у продукциї меду.

Памятка з Риму: Паноцец Михайло Малацко, о. Владислав Варґа, о. Йоаким Рац и Любомир Сабо

РУСКЕ СЛОВО 27

ДУХОВНИ ЖИВОТ У ДАБЛИНУ ОТРИМАНЕ IX ШВЕТОВЕ СТРЕТНУЦЕ ЗА ФАМЕЛИЇ

ШВЕТУ ПОТРЕБНА РЕВОЛУЦИЯ ЛЮБОВИ И НЇЖНОСЦИ У Даблину, главним городзе Ирскей, од 22. по 26. авґуст отримане IX Шветове стретнуце фамелийох на хторим 25. и 26. авґуста участвовал и папа Франциско. То медзинародна подїя хтора позберала тисячи фамелиї з цалого швета же би вєдно славели Литурґию, модлєли ше и роздумовали яке важне супружество и фамелия, як фундамент наших животох, дружтва и Церкви. Тема Стретнуца „Євангелия фамелиї – радосц за швет”, а вершина Стретнуца була Служба Божа хтору 25. авґуста предводзел папа Франиско хтори поручел же „Швету потребна револуция любови и нїжносци”. Як явяю медиї, папа бул пред тим присутни и на Фестивалу фамелийох дзе ше стретнул зоз 350 заручнїками

ПОМИРИЦ ШЕ КАЖДИ ВЕЧАР Як фамелийом поручел папа, єдноставни ґести пребачованя фундамент на хторим ше будує християнски фамелийни живот и прето фамелийом муша буц блїзки слова „пребач”, „модлїм” и „дзекуєм”. Папа тиж порадзел же би ше кажди вечар помирели.

и младима супружнїками хторим одвитовал на числени питаня и потримал их у намаганьох чувац супружество и фамелию як найвекши вредносци и же би „обнародовали до швета радосц Божей любови, були ношителє мира и як таки надїя за Церкву и швет”. Папа ше стретнул и зоз жертвами сексуалного насилства католїцкого клеру у Ирскей, нащивел и Центер за бездомних котри водза монахи францисканє, а стретнул ше и з найвисшима представителями власци у Ирскей. Перше Шветово стретнуце отримане пред скоро 25 роками, 1994. року, а на инициятиву тедишнього папи Йоана Павла Другого, хтори теди виявел же „потребне будовац цивилизацию любови”. Стретнуца потераз отримани на трох континентох у шейсцох городох, у Риме два раз, потим у Рио де Жанеиру, Манили, Валенсиї, Мексику и Филаделфиї. Най здогаднєме, на стретнуцу у Манили 2003. року нашу жем представяли супружнїки Мелания и Владимир Римарово з Нового Саду. На тогорочним Стретнуцу у Даблину Сербию представяла фамелия Месарош зоз Панчева. М. А.

З ПАРОХИЙНОГО КАРИТАСУ

У НОВИМ САДЗЕ

ШКОЛСКИ ПРИБОР И „СЛОВО ЖИВОТА”

ВИХАСНУЙМЕ МОЖЛЇВОСЦ ГРЕКОКАТОЛЇЦКЕЙ ВИРОНАУКИ

Парохийни Каритас у Руским Керестуре и того року орґанизовал Акцию помоци збераня школского прибору за дзеци зоз фамелийох у потреби. За младих на соботу будзе стретнуце „Слово живота”. У традицийней акциї парохиянє ище вще можу помогнуц зоз своїм пенєжним прилогом, або подаровац школски прибор, а шицко мож придац лєбо волонтером Каритасу, вовторок вечар, лєбо кажде дополаднє у парохийним уряду. Парохийни Каритас почина и зоз мешачнима стретнуцами за младих „Слово живота”. То стретнуца на хто-

28 РУСКЕ СЛОВО

рих ше преанализує єдно виреченє зоз Євангелиї по хторим ше пробує жиц у конкретним живоце. Тераз то виреченє „Зоз полну чесноту примце усадзене слово хторе ма моц спашиц вашу душу” (Як 1,21). Стретнуце на хторе поволани млади од 14 по 30 роки, будзе 8. септембра на 19,30 годзини, у просторийох Каритасу, а госц на нїм будзе Владимир Малацко зоз Кули. М. А.

У парохийней сали, од 1. септембра, стредами на 20 годзин, почала грекокатолїцка виронаука у Новим Садзе за школярох основней и штреднєй школи, хтору трима вироучитель о. Дарко Рац. По його словох, єст грекокатолїкох хтори уписали римокатолїцку, православну виронауку, лєбо гражданске воспитанє, а пред тим мали вецей роки грекокатолїцку виронауку, та лоґичне же би ю и предлужели у Новим Садзе, бо за тото єст добри условия. М. Г. К.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

duhovni@ruskeslovo.com

ДАРУНОК О. ЯКОВА НОВАКА ЗОЗ КОЦУРА

РИМОКАТОЛЇЦКА ЦЕРКВА ДОСТАЛА „КРИЖНУ ДРАГУ” Же у Коцуре иснує злагода медзи народами котри ту жию, уж добре познате. То мож видзиц на рижних културних манифе стацийох, виражене пе стованє мултикултурално сци, а добри одношеня медзи Церквами потвердзує и дїло грекокатолїцкого паноца Якова Новака, котри даровал Римокатолїцку Церкву. Отец Новак подаровал 15 образи, односно „Крижну драгу” през котру приказане страданє Исуса Христа, а образи купел зоз своїх средствох. „Крижну драгу” котру достала римокатолїцка церква Шицки святи, Коцурци мали дакеди кед ту бул паноцец Дюра Абрагамски.

– Кед сом чул у нєофицийней розгварки же римокатолїцка церква у Коцуре нє ма „Крижну драгу”, а жадали би, ришел сом же даяк уж найдзем способ же бим им ю подаровал. Розпитовал сом ше же яку би жадали, а член Церковного одбору Силвестер Надьфеї ми скромно гварел же кажда добра. Понеже я паметам яка дакеди ту була „Крижна драга”, глєдал сом праве таку яку мали дакеди и кед сом у Заґребе нашол тоту цо сом купел, на перши погляд сом ше одушевел яка є красна, ришел сом же ю купим такой – гвари паноцец Яков Новак.

Образи котри представяю „Крижну драгу” накадзи сцигли до Коцура, такой су и по ставени у церкви, а римокатолїцки паноцец Кароль Сабадий их и пошвецел. Понеже паноцец Новак парохияном од шерца подаровал тоти образи, о. Кароль Сабадий и диякон Карло Милер на чесц паноца Новака служели Службу Божу, а члени Церковного одбору римокатолїцкей церкви го почасцели зоз полудзенком же би му подзековали за таке красне добре дїло и дарунок. З. К.

З НОВОВЕРБАСКЕЙ ПАРОХИЇ

ПРАВОСЛАВНИ СОБОР У ИСТАНБУЛУ

ПРЕШИРЕНА АКЦИЯ „ЗАТИЧКА ЗА ГЕНДИКЕП”

У УКРАЇНИ СЦУ САМОСТОЙНУ ЦЕРКВУ, АЛЄ МОСКВА ПРОЦИВ

Акция „Затичка за гендикеп” преширела ше на ище дзепоєдни парохиї нашого Еґзархату, а нововербаски парох о. Иґор Вовк после даскелїх гуманитарних акцийох у догварки з ище дзепоєднима парохами преширел тоту акцию нє лєм на нашо парохиї, алє и на евангелистични и православни. Циль акциї нє кошта нїч, понеже потребне лєм зберац затички зоз пластичних фляшох, а за 2,5 тони назбераних затичкох, єдно дзецко, або старша особа, достанє кочик або бициґлу наменєну за рижни файти парализох. Парох о. Вовк пре свою учасц у акциї достал статус волонтера за Бачки округ.

– Часто чловек патри на телевизиї худобни и фамелиї у потреби хтори себе нє можу купиц основни ствари за живот. Можебуц му будзе жаль, и подума як би дзечнє помогнул, алє нажаль тото чувство часто тирва лєм док тирва емисия. А одволанє у гуманитарних акцийох нє вельке, та и у гевтей хтора нє кошта нїч – гварел з тей нагоди о. Вовк и додал же ше наздава же з часом змоцнї тоту акцию, бо як стої и у Євангелиї, „по дїлох ваших будзем вас познац”. А. М.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

Представнїки Церквох и державох у Москви и Києве очекую одлуку о тим же чи Україна достанє нєзависну Церкву, односно одлуку патриярха Константинополя Вартоломея на соборе, познатого як „перши медзи єднакима” у верху Православей Церкви, на українску молбу же би претаргла духовни вязи з Москву. У медийох ше преноши же експерти оценюю же би така одлука представяла вдеренє русийскому духовному авторитету у православним швеце. Вселенски патриярх Вартоломей з тей нагоди виявел: – Понеже Русия, як одвичательна за терашню боляцу ситуацию у України, нє може ришиц проблем, Вселенска па-

трияршия превжала на себе инициятиву за ришованє проблема у складзе зоз компетенциями хтори єй даваю канони и правна одвичательносц за епархию Києва, понеже достала о тим молбу од українскей Влади и нову молбу патриярха києвского Филарета же би ше розпатрело його случай. Гоч Царгородска патрияршия найстарша православна Церква, гевта у Москви наймоцнєйша и ма найвецей вирних. Єст рижни коментари и предвидзованя з нагоди тих подїйох, алє ище нє ясне цо би у пракси значело припознаванє автокефалносци Українскей Церкви. М. Г. К.

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. авґуста упокоєл ше

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. авґуста преселєл ше до вичносци

ЯКИМ РАЦ ЯКИМ РАЦ (1932–2018) (1932–2018) з Руского Керестура з Руского Керестура Од Весни, Славка, Бориса и Дорис Од Владимира, Олї, Мирослава и Бучкових Марияни Виславскових Спочивай у мире Божим! Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. авґуста преселєл ше до вичносци

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. авґуста упокоєл ше

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 22. авґуста 2018. року занавше нас зохабела наша мила мама и баба

МАРИЯ ФА (1936–2018) з Руского Керестура Умарла мирно и цихо так як жадала, а нас нєсподзивала. Єй наймилши вше ше єй буду здогадовац: дзивка Геленка, унук Здравко и унука Таня зоз фамелию Най спочива у мире Божим!

OСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нашей добрей нини

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 2. септембра 2018. року наполнєл ше рок як вецей нє з нами наша мила и добра андя

МАРИЯ ФА народзена Малацко (1936–2018) з Руского Керестура МАРИЯ СОПКА ЯКИМ РАЦ ...лєм хвильки щезли занавше, шицз Руского Керестура (1932–2018) ЯКИМ РАЦ ки надїї и наздаваня. Чежко прилаКрасни памятки на ню чуваю: з Руского Керестура (1932–2018) пиц правду же вас вецей нєт. андя Мария Сопкова и єй дзеци Од Витомира и Снежани Виславз Руского Керестура Ожалосцени Владислав и Яким з фаТерезка и Любко зоз фамелиям скових Од Марчи Виславсковей мелию з Нємецкей Вичная памят! Спочивай у мире Божим! Спочивай у мире Божим! Вичная памят! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 4. септембра наполнєл ше смутни рок без вас оцец

Уж 11 роки без щирого ошмиху милих словох и вашей помоци

ЙОВҐЕН МЕДЄШИ (1937–2017)

АМАЛИЯ МЕДЄШИ (1940–2008)

Преселєли сце ше з хижи, з двора, з поля до наших думкох, до наших шерцох. З щиру любову и вельким почитованьом памятку на вас чуваю синове Дюра и Славо зоз супругами Славку и Верунку

Думки нашо и далєй з вами. Памятку на вашу пожертвовносц за нашо щесце, глїбоко у шерцох чуваю синове Дюра и Славо зоз супругами Славку и Верунку

з Руского Керестура

Спочивайце у мире Божим!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Dny 15. decembra 2018. roku na- Dny 4. septembra 2018. roku napolny {e dvanac `alosni roki yk polnwlo {e dvacec `alosni roki nw z nami na{ mili ocec, d>do i yk nw z nami na{a mila mac, baba prad>do i prababa

VLADO PA[O AMALA PA[O (1932–2006) z Ruskogo Kerestura (1933–1998) Pamytku na >h lxbov i dobrotu naviki budu ~uvac u svo>h {ercoh dzivki Irinka i Senka zoz fameliymi Spo~ivajce u mire Bo`im!

30 РУСКЕ СЛОВО

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Милим, предобрим нашим, дїдови и баби

АМАЛИЯ МЕДЄШИ ЙОВҐЕН МЕДЄШИ (1940–2008) (1937–2017) з Руского Керестура Нє було дня кед зме нє бегали по вашим дворе, хижи и кухнї. Вше сце нас дзечнє дочековали, дарунки даровали и щири поцилунки дзелєли. У наших шерцох жиєце, у думкох наших и далєй ше з нами радуєце. Вашо унуки Марина, Марияна, Ивана, Наташа, Ясна и Кристина СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 14. септембра 2018. року напол- Дня 18. мая 2018. року наполнєли ня ше пейц смутни роки як вецей ше тринац смутни роки як вецей нє з нами нє з нами

АМАЛИЯ МАЛАЦКО (1931–2013)

ЛЮБОМИР МАЛАЦКО (1930–2005)

Мили нашо, ваша любов, вашо старанє о шицких нас и шицко вашо занавше останє у наших шерцох Вашо наймилши Спочивайце у мире Божим!

7. СEПТЕМБЕР 2018.

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Наполнєли ше 40 днї як нє з нами наш мили

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 2. септембра у 78. року живота зохабел нас мой мили супруг

МИРОН СИВЧ (1940–2018) з Кули Супруга Мария зоз котру пожили 59 роки заєднїцкого живота Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ нашому милому оцови и дїдови

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ нашому милому оцови, дїдови и прадїдови

ДЮРА КОЛОШНЯЇ (1937–2018) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятку на тебе вично чуваю твойо наймилши Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 7. септембра 2018. року Дня 26. авґуста 2018. року наполнюю ше седем боляци наполнєли ше тринац чежи чежки роки ки роки як нас зохабели нашо мили

МИРОН СИВЧ (1940-2018) з Кули Од дзивки Фемки и унукох Златка зоз супругу Марияну и од унука Мижа Спочивай у мире Божим!

МИРОН СИВЧ од сина Мирона зоз супругу Геленку и од унукох Алексея зоз заручнїцу Саню, унуки Николаї зоз супругом Мирком и сином Виктором, и од унука Леонтия

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. септембра 2018. року наполня ше два смутни роки як вецей нє з нами наш мили супруг, оцец и дїдо

ЛЮБОМИР МОЛНАР (1959–2016) з Дюрдьова Памятку на це чуваю супруга Феброния, синове Микола и Иван, нєвеста Бояна и унуки Ґабриела и Анастасиа Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 8. септембра наполня ше седем смутни роки як ше преселєл до вичносци наш мили супруг, оцец и дїдо

ДЮРИ ЧОРДАШ (1967–2011)

ЯКОВ ЧОРДАШ (1942–2005) з Кули

Мили нашо, зоз памятками и любову котру шмерц нє претаргує, з вельким больом хтори час нє лїчи. Живот идзе далєй, алє нє мож зрозумиц тоти слова, же нїґда вецей. У цихосци вичного мира най Вас провадзи наша любов. Вично ожалосцени Вашо наймилши Спочивайце у мире Божим!

7. СEПТЕМБЕР 2018.

ЮЛИЯН НАДЬ Надьордьов (1948–2011) Навики будзеш у наших думкох, шерцох и молитвох. Твойо наймилши Спочивай у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 31

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. септембра занавше зме ше розишли зоз нашу

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

АНУ РАЦ народзену Медєши (1931‒2018) з Руского Керестура Руски народни театер „Петро Ризнич Дядя” Вичная єй памят! РЕПУБЛИКА СЕРБИЯ АВТОНОМНА ПОКРАЇНА ВОЙВОДИНА ГОРОД НОВИ САД Городска управа за комунални роботи Жарка Зренянина 2 21000 Нови Сад Телефон: 021/4882-987

ОБВИСЦЕНЄ

РЕПУБЛИКА СЕРБИЯ АВТОНОМНА ПОКРАЇНА ВОЙВОДИНА ГОРОД НОВИ САД Городска управа за комунални роботи Жарка Зренянина 2 21000 Нови Сад Телефон: 021/4882-987

ОБВИСЦЕНЄ

о обявйованю Явного конкурса за пополньованє окончовательного роботного места на нєодредзени час у Служби за комунални роботи Городу Нового Саду 1. Роботне место: Руководитель Ґрупи за нормативни и общи роботи, зоз званьом самостойни совитнїк –1 окочователь, на нєодредзени час. Текст Явного конкурса за пополньованє наведзеного роботного места мож превжац на интернет презентациї Городу Нового Саду: http://www.novisad.rs/ Городска управа за комунални роботи Городу Нового Саду

о обявйованю Явного конкурса за пополньованє окончoвательного роботного места на нєодредзени час у Служби за комунални роботи Городу Нового Саду 1. Роботне место: Окончователь за финансийни роботи, зоз званьом младши совитнїк –1 окочователь, на нєодредзени час. Текст Явного конкурса за пополньованє наведзеного роботного места мож превжац на интернет презентациї Городу Нового Саду: http://www.novisad.rs/ Городска управа за комунални роботи Городу Нового Саду

OGLA[OVANW 021/6613-697, 021/ 6624/708 e-mail: ruske.redakcija@gmail.com

о принєшеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС2375_01 НС_ Нови_Сад_Шумадийска” Подприємство „KODAR ENERGOMONTAŽA” D.O.O. з Беоґраду, по овласценю ношителя проєкта „VIP MOBILE ” D.O.O. Милутина Миланковича 1ж, поднєсло тому орґану вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефониї „НС2375_01 НС_ Нови_Сад_Шумадийска” у Улїци Шумадийска 16, на катастерскей парцели число 9328/2 К. О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 4. септембра 2018. року принєсла ришенє число VI501-458/18 же потребне преценьованє вплїву застатого стану на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org.rs. Процив того ришеня мож порушац управни спор пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня його обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

МАЛИ ОГЛАШКИ ВИДАВАМ хижу у квартелю, у центру, на Булевару ошлєбодзеня, прейґ Футожского пияцу, студентови (нє муши буц), хтори нє кури. Телефон: 064/37-57-946. *** ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох з неопрен ґуму. Щици од витру, жими, праху и шпорує на зогриваню. Монтираме и оправяме ролетни, гармониково дзвери, пантлїково фиронґи, мрежи од суньоґох.

060/5088-433 и 025/5827-710 *** ВЛАГА? Изолуєме влажни хижи.

063/440-470 и 063/102-41-14.

ПОСИЛАЙЦЕ НАМ СВОЙО РЕЦЕПТИ Як и прешлого року, „Руске слово”, як часц лєтнєй шеми, предлужи зоз рубрику „Хладок и горуци тепши”. Поволуєме вас шицких же бисце зоз читачами „Руского слова” подзелєли рецепти, дали поради коло вареня, як лєгчейше и швидше направиц полудзенок, колачи и даяки єдла. Пишце нам на адресу – РУСКЕ СЛОВО (ЗА РУСМАК), Булевар ошлєбодзеня 81, Нови Сад 21000, лєбо на емаил rusmak@gmail.com. Можеме сотрудзовац и прейґ Вайберу 069 67 33 15. Пошлїце нам идеї и висликуйце свой стол, окреме кед є креативни, бо зоз тим, єдни другим даме дзеку и вариц, и м аранжирац. ишце на

ме, п отрудззуйгоруцих є! с , з а р е Ищ и най нам иємно пахн урт пр тепшох ф

32 РУСКЕ СЛОВО

7. СEПТЕМБЕР 2018.

ИНФОРМАТОР/СПОРТ

* дзе цо будзе *

НА СОБОТУ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ СХАДЗКА АКТИВУ ВИХОВАТЕЛЬКОХ На со боту, 8. сеп тем бра 2018. року, на 10,30 годзин, будзе 18. схадзка Активу вихователькох руского язика у Предшколскей установи „Бамби” у Руским Кере стуре на хторей буду представени штири сликовнїци за предшколски дзе ци хто ри обя ве ни 2017/2018. року. ***

ВИСТАВА ФОТОҐРАФИЙОХ ИВАНИ МЕДЄШИ

У про сторийох „Медия Ґрупи” у Новим Садзе, на нєдзелю, 9. септембра, будзе отворена само стойна вистава фотоґрафийох Ивани Медєши з Руского Кере стура. Виставу на 18 годзин отвори директор „Медия Ґрупи” Слободан Йованович, а годно ю опатриц през цали шлїдуюци тидзень. То Иванова перша само стойна вистава, а фотоґрафиї єй уж були викладани на даскелїх ґрупних виставох. „Медия Ґрупа” ше находзи на Булевару Михайла Пупина 3, на трецим поверху.

ОТВОРЕНИ КОНКУРС У ЕДИЦИЇ ИНОВАЦИЇ „ВЛА ДИМИР ҐАРЯНСКИ” Завод за културу войводянских Руснацох 3. септембра розписал Конкурс за публикованє мастер або маґистерских роботох од окремного значеня у Едициї иновациї „Владимир Ґарянски”. Конкурс ше одноши на одбранєни мастер або маґистерски роботи зоз обласци дружтвених наукох повязаних з розвойом рускей заєднїци, окреме з об-

ласци язика, литератури и историї, а хтори ище нє публиковани на другим месце. Резултати Конкурса буду по конєц мешаца, а наукова мастер або маґистерска робота будзе видрукована по конєц рока. Конкурс отворени од 3. до 23. септембра 2018. року, а потребну документацию мож превжац на сайту Заводу: www.zavod.rs.

CENOVN>K MALIH I POSMERTNIH OGLA[KOH – mala ogla{ka do 20 slova ko{ta 200 dinari – mala ogla{ka vecej yk 20 slova ko{ta 300 dinari – uramikovani tekst ogla{ki, abo vin~ovanki ko{ta 500 dinari – posmertna ogla{ka na wdno polqo ko{ta 600 dinari – posmertna ogla{ka na dva poly ko{ta 1 200 dinari.

Cenovn<k va`i od 1. мая 2015. roku Ogla{ki mo` poslac na mejl offi ce@ ru ske slo vo.com лєбо ruske.redakcija@gmail i uplacic na rahunok Novinsko-vidavatelqnej ustanovi “Ruske slovo” u banki Inteza ~islo 160-92324482. Informaci< mo` dostac na telefon 021/ 6613-697.

ОПШТИНСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ШИД

ОМЛАДИНЄЦ З МОЛОВИНУ ВИСТУПЕЛ З ЛИҐИ Внєдзелю бавени змаганя другого кола Општинскей фодбалскей лиґи Шид. Пре виступанє з лиґи ФК „Омладинєц” з Моловину пришло и до пременкох у розпорядку змаганьох. Змаганє медзи Напредком з Вашици и Омладинцом з Батровцох, хторе анї по розпорядку змаганя першобутно нє було плановане, пре нови околносци анї нє бавене и будзе познєйше одбавене. Пре тоти причини анї нє дата таблїчка лиґи. Сримец з Беркасова на госцованю у Ямени зазначел побиду з минималним резултатом 1:0 процив Ґраничара. И у других змаганьох госци були успишнєйши. У Бачинцох ОФК „Бачинци” страцели од Єдноти зоз Шиду зоз 4:2, Ердевик 2017 победзел у Илинцох ФК „Борац” зоз 4:0, а Єдинство зоз Моровичу у Ґибарци нєсподзивало 7. СEПТЕМБЕР 2018.

ФК „Синдєлич” и победзели зоз 4:2. Пре виступанє зоз лиґи фодбалерох з Моловину будзе направени и нови розпорядок змаганьох од трецого кола. У Медзиопштинскей фодбалскей лиґи Срим, у трецим колє фодбалере ОФК „Бикич” на госцованю победзели Крушедол зоз 1:0, у Бешенову ФК „БСК” и Обилич 1993 бавели без ґолох 0:0, а Гайдук з Вишнїчева победзел ФК „Фрушка гора” з Руми 1:0. На таблїчки ОФК „Бикич” пияти зоз шейсцома бодами, кельо ма и Гайдук на шестим месце, а Обилич 1993 осми зоз штирома бодами. У штвартим колє Младосц зоз Будяновцох дочекує ОФК „Бикич”, ФК „Шумар” з Оґара ФК „Гайдук” з Вишнїчева, а Обилич 1993 будзе домашнї фодбалером ФК „Напредак” зоз Жарковцу. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ СПОРТСКИ ВОЛОНТЕРЕ ПЕТРО КИРДА И МИОДРАҐ КУШИЧ З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

УХОДНЇЦИ ПРЕДАВАЮ УЖ ДВА ДЕЦЕНИЇ У Руским Керестуре, на уходзе на стадион Фодбалского клубу „Русин” дочекаю вас особи цо предаваю уходнїци за змаганя. Tо нормалне вшадзи. Алє каждей нєдзелї, 18-20 роки, на Ярашу, а скорей и на рукометних змаганьох, та на валалским Ноцним турнире, публику вше дочекаю Петро Кирда и Миодраґ Кушич. За нїх двох у тей обовязки, нєт подлей хвилї, чи цепло, чи пада диждж – вони вше там. За тельо роки такей роботи потребна велька любов и сцерпенє, бо з людзми и пенєжом, нє вше лєгко. На змаганя Русина уходнїци нє плаца дзивчата, дзеци, члени Спортского клубу, алє велї з тих цо би требали плациц пробую прейсц коло Петра и Миодраґа, а же би нє заплацели за уходнїцу, нє роздумуюци же кажди динар вельо значи за Клуб. Но, прето вони там.

– Часто уходнїцу нє жадаю плациц навияче хтори приходза зоз екипу з других местох. Алє ми двоме упарти у своєй длужносци, та зоз розгварку, уходнїцу заш лєм на-

плациме – гварел Петро Кирда. Їх робота волонтерска, та вериме же таких витирвалих у тей длужносци телї роки, вецей нєт нїґдзе. А Кирда и Кушич дзешка вєдно започали свою „кариєру” предаваня уходнїцох на змаганьох Русина, як рукометного так и фодбалского клубу. Обидвоме перше були у Вивершним одборе рукометного клубу, дзе Кирду поволал тедишнї секретар Михайло Киш, а Кушича, Славко Надь и тедишнї тренер Гарди – Вили. Як приповедаю обидвоме, кед почувствовали потребу же нєт хто „шедзиц на картох”, вони ше дзечнє прилапели тей роботи, алє и велїх других. Окреме интересантна приповедка вязана за Кушича хтори до Керестура пришол як вибеженєц зоз Борова Населя 1999. року. Дознаваме же и там бул активни коло спорту, бо робел на отримованю стадиона у Борове, а помагал и кед екипи бул потребни месар, так же вон у Керестуре лєм предлужел подобне анґажованє у тих роботох хтори у клубох навиячом нє таки видлїви, алє без хторих кажди клуб нє може функционовац. Я. В.

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ „БИЗНИС ЛИҐА” У МАЛИМ ФОДБАЛУ

НАЙЛЄПША ЕКИПА „КОМФОРТ”

Прешлого штвартку, 30. aвґуста, закончени перши Турнир поднїмательох у малим фодбалу, такволана „Бизнис лиґа” у орґанизациї кере стурских привреднїкох, хтори почал 15. авґуста, а бавело ше з прерву за викенд. На Турнире участвовали 10 екипи, составени з роботнїкох подприємствох зоз Руского Керестура, а участвовала и єдна екипа зоз Кули. По законченю бависка кажде з каждим, найлєпши штири екипи бавели за пласман од 1-4. место. За треце и штварте место стретли ше екипи тепетариї „Тина” и тапетариї „Мая”. Резултат бул 3:2 за екипу тапетариї „Тина” та вони освоєли 3. место. У змаганю за 1. и 2. место видзени одлични фодбал. Стретли ше екипи „Комфорт” и екипа „Мандич” зоз Кули, дзе екипа з Керестура була лєпша. Резултат бул 3:1, так же пласман од 1. по 4. место таки: 1. „Комфорт” Руски Керестур, 2. „Мандич” Кула, 3. „Тина” Руски Керестур, 4. „Мая” Руски Керестур. Судийове на стретнуцу були Борис Орос и Ґоран Новакович.

34 РУСКЕ СЛОВО

Орґанизаторе на тоту идею пришли з упатраньом на подобни турнир хтори у Керестуре отримани пред вецей як дзешец роками, а як од нїх дознаваме, його циль, насампредз, друженє и розвага, та и награди були символични. На концу, як ше указало, треба припознац же ше на дзепоєдних змаганьох бавел прави „хлопски фодбал”. Орґанизаторе подобни турнир планую отримац и на жиму у спортскей гали. Я. В.

7. СEПТЕМБЕР 2018.

sport@ruskeslovo.com

ВЕРБАСКИ РУКОМЕТАШКИ НАЙЛЄПШИ НА МЕДЗИНАРОДНИМ ТУРНИРУ У ОСИЄКУ

ШЛЇДЗА ПРИЯТЕЛЬСКИ СТРЕТНУЦА Женски рукометни клуб „Вербас” почал пририхтованя за нову сезону у хторей ше будзе змагац у Супер „Б лиґи” Сербиї. За нове дружтво, у висшим ранґу змаганя, рукометашки вредно тренираю цали мешац. Шлїдза остатнї преверйованя форми ририхтованя почали початком авґуста и буду тирвац по початок октобра, односно по 6. октобер, кеди буду бавиц перше стретнуце у новей сезони процив екипи ЖРК „Панчево”. Перше официйне приятельске змаганє було прешлей соботи на медзинародним „McDonalds турниру” у Осиєку, у Републики Горватскей. На тим турниру участвовали штири екипи – зоз Тузли, Берчкей, Осиєку и Вербасу. Вербаска екипа ма седем нови рукометашки, хтори заменєли даскельо стари и на тот способ ше значно змоцнєли шицки позициї у тиму у одношеню на предходну сезону. У Клубу „Вербас” тераз бави млада репрезентативка Чарней Гори Сара Медєдович, Дияна Муґоша, тиж репрезентативка з Чарней Гори, вец Ана Шаранович, членїца юниорскей селекциї Чарней Гори, як и стаємни бавячки юниорского тиму Чарней Гори на остатнїм Европским першенстве – Ивана Раичкович и Ивана Бойович, ище єдна бавячка зоз сушедней Чарней Гори.

П

ПЕРШЕ СТРЕТНУЦЕ БУЛО ЗОЗ ЕКИПУ З ТУЗЛИ Перше официйне приятельске стретнуце на турниру у Осиєку, у новим составе, Вербащанки одбавели процив ЖРК „Єдинство” зоз Тузли, хтори вицешампион Босни и Герцеґовини. Побиду лєгко витворели, а финалне стретнуце зоз ЖРК „Осиєк” одбавели два годзини познєйше. Екипа з Вербасу уж у першим полчасу витворела значну розлику, а у другим полчасу и дзивки зоз лавки достали шансу и вербаски тим вєдно з тренером Милутином Лучичем стретнуце рутински приведол ґу концу. Як визначели з вербаского Клубу, за найлєпшого бавяча турнира преглашена Зорана Милич з екипи „Вербас”, а окреме видвоюю „торнадо” з правого кридла вербаского тиму, лїворуку Сару Медєдович.

– За Сару процивнїк нє мал ришенє, як и Дияну Муґошу и Єлену Мажич, хтори ше покус бавели з процив7. СEПТЕМБЕР 2018.

нїком. За капитена екипи Йовану Василькович нє треба коментар – була як и вше одлична, а и млада Ана Булатович указала же ма вельки талант и же єй будучносц у Клубу – пише у сообщеню ЖРК „Вербас”. ЦИЛЬ ИМ СУПЕР „А” ЛИҐА ЖРК „Вербас” у перших двох контролних змаганьох у новей сезони указал доминацию на терену. Шлїдза контролни стретнуца у Мадярскей, 4. септембра у городу Оросхаза, а того викенду, односно 8. септембра на 19 годзин буду бавиц и у Вербаше, з екипу ЖРК „Осиєк”. Даскельо приятельски стретнуца по конєц пририхтованьох ЖРК „Вербас” будзе бавиц и зоз єдну екипу з Румуниї, а постої и план же би два стретнуца були одбавени зоз екипу ЖРК „Будучносц” з Подґорици, Чарна Гора. Як поручели зоз Женского рукометного клубу „Вербас”, план Клубу перше место у Супер „Б лиґи” у хторей ше хвильково змагаю, як и уход до Супер „А лиґи” Сербиї, як и знова заберанє купа Войводини и напад на куп Сербиї без респекту процивнїка. Иншак, треце виданє турниру у Осиєку одбавене у дворани „Зринєвац”, у орґанизациї ЖРК „Осиєк”, на хторим участвовали вкупно 8 екипи, а турнир бул подзелєни на два часци, у першей часци стретнуца ше бавели 2x20 минути, а у другей, моцнєйшей часци турнира бавело ше 2x25, и у тей часци „Вербас” бул прешвечлїво найлєпши.■ А. Маркович

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР – АПАТИН

НЄРОВНОПРАВНИ ПРОЦИВНЇКИ ФК „Русин” – ФК „Липар” (Липар) 5:0 (1:0)

Руски Керестур: стадион на Ярашу, патрачох коло 300. Ґоли за Русин дали: Дюканович 2, Стефан Кочиш, Маркович и Чизмар РУСИН: Надь Михайло, Ланчужанин, Надь Боян, Весeлинович, Катона, Орос, Маркович, Голик, Дюканович, Чизмар и Стефан Кочиш. У другим полчаше тренер Делич окончел три вименки: Катону заменєл Малацко, Чизмара Будински, а Голика Саянкович. Же екипа Липара нєровноправни процивнїк було видно од початку змаганя. Русин бавел одлично, бавяче нє трацели лабду, у охрани бавели одлично, а бавяче на штредку терена зоперали кажде пробованє бавячох Липара же би орґанизовали бависко. Русин творел нагоди, а же резултат у першим полчаше бул лєм 1:0, „виновати” госцуюци ґолман хтори одлично бранєл и бул найлєпши бавяч Липара гоч приял 5 ґоли. Други полчас Русин почал ище моцнєйше, творел нагоди, алє тераз бавяче давали и ґоли. Други ґол хтори посцигнул Кочиш кед претриблал трох бавячох охрани Липара бул знак же госци „дозрели” прияц ище ґоли. Марковичов и Чижмаров ґол були зоз одлично виробених акцийох, алє остатнї ґол Дюкановича бул прави евро-ґол. Треба наглашиц же шицки Русиново ґоли були посцигнути зоз одлично виведзених акцийох.

Кельо Русин бул лєпша екипа видно и по тим же госци зоз Липару лєм два раз копли на ґол Русина. Треба похвалїц цалу екипу Русина за одличне бависко, но заш лєм, кед же би ше мушело преглашиц бавяча змаганя то би бул Боян Надь, хтори бул одлични у охрани. Закончел ше и преходни термин, та тераз конєчно можеме потвердзиц хто пришол, а хто напущел Русин. Бавяче хтори пришли до його составу то Маркович, Боян Надь, Веселинович, Шарац, Ланчужанин. Вони векшина уж бавели за Русин, окрем Марковича и Веселиновича. Екипу напущели браца Янїч, ґолман Живко, и Барна, а бавиц престал пре роботни обовязки Павлович. На нєдзелю, 9. септембра, Русин госцує у Параґох, дзе будзе бавиц процив екипи ФК „Будучносц”, а змаганє почнє на 16 годзин. Я. В.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА НОВИ САД

ДВА ЗМАГАНЯ – ТРИ БОДИ

ФК „Омладинєц” (Степановичево) – ФК „Бачка 1923” 0:0 (0:0) Степановичево: стадион ФК „Омладинєц” Степановичево, патрачох коло пейдзешат. Главни судия Зорана Стоїлькович зоз Нового Саду, помоцни Марко Ґруїч зоз Нового Саду и Деян Ґаламбош зоз Сримскей Каменїци. Змаганє закончене без ґолох. БАЧКА: Иґнїч, Дякович, Данґубич, Деянович, Павлов, Пантич, Петрович, Маркович, Д. Тривунович, Солдат и Ґелич. Вименки: у другим полчасу у 63. минути до бависка вошли Летич место Петровича, у 71. минути Лю. Тривунович место Пантича, а у 87. минути Роґич место Д. Тривуновича. У трецим змаганю єшеньскей часци першенства, стреду 29. авґуста, на стадиону у Степановичове домашнї клуб дочекал фодбалерох ФК „Бачка 1923” з Дюрдьова, а на змаганю нє було ґолу. Анї пременки Бачкового составу пред конєц змаганя нє допринєсли же

36 РУСКЕ СЛОВО

би даєдна лабда закончела у процивнїцким ґолу. Но, на штвартим змаганю у першенстве, внєдзелю 2. септембра, гоч Бачка ознова госцовала, на стадиону ФК „Индекс” зоз Нового Саду Дюрдьовчанє ше лєпше указали, та победзели домашню екипу зоз 0:3 (0:0). Ґол за дюрдьовски фодбалски клуб дали Душан Тривунович у 50. минути и 62. минути, а Янкович у 58. минути. После тих двох и вкупно штирох змаганьох у тей часци першенства дюрдьовска Бачка забера високи пласман, пияте од шеснац местох на таблїчки Подручней лиґи Нови Сад зоз 7 бодами. Шлїдуюце змаганє за ФК „Бачка 1923” будзе на нєдзелю, 9. септембра на 16.30 годзин, на домашнїм терену зоз ФК „Єдинство” зоз Руменки, котри осмопласовани з 5 бодами. С. С.

7. СEПТЕМБЕР 2018.

sport@ruskeslovo.com

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СУБОТИЦА

ЧЕЖКА ПОБИДА НА ДОМАШНЇМ ТЕРЕНУ ФК „Искра” – ФК „Пролетер” (Нєґошево) 2:1 (2:1)

Коцур: патрачох коло 250. Ґоли за Искру дали: Радивоє Ґаґович 2 ИСКРА: Калинич, Иван, Дрляча, Пєшевац (Златич), Дякович, Родич (Ваяґич), Ґаґович, Малацко, Янкович (Сталевич), Ґубаш и Сердар. Червени картон за Искру: Предраґ Дрляча У трецим колу у Подрученей лиґи Суботица, Искра на домашнїм терену дочекала Пролетер зоз Нєґошева и зоз чежку, алє заслужену побиду од 2:1 зазначела другу побиду за шором и наявела добри бависка и резулати у наиходзацим периодзе. Бавяче Искри ришенo вошли до бависка же буду бавиц найлєпше цо можу, и же зоз добрим бависком пробую зазначиц побиду котра ище баржей подзвигнє самодовириє бавячом и да им кридла же би и у шлїдуюцим колу на госцуюцим терену зазначовали цо лєпши резултати. Змаганє було праве таке пре яке публика и приходзи на стадион. Було доброго бависка, красни акциї, ґоли, борби медзи бавячами пре котри обидва екипи змаганє закончели зоз бавячом менєй на терену. Искра лєпше отворела змаганє и у першим полчаше була лєпша екипа на терену. Контроловала бависко и у 25. минути Ґаґович после єдней наруценей лабди надскочел ґолмана госцох и дал перши ґол. После першого ґолу Искра ище баржей змоцнєла прицисок на ґол Пролетеру, а Янкович у 30. минути могол звекшац на 2:0, алє його бице застановела греда и резултат остал исти. Тото цо ше нє удало Янковичови удало ше Ґаґовичови осем минути познєйше. Знова Янкович потрафел греду, лабда ше одбила до Ґаґовича котрому нє було чежко дац ґол. Подумали велї же Искра лєгко, рутински приведзе змаганє ґу концу, алє у остатнїх минутох першого полчасу госци зоз шлєбодного бица зоз 18 метери зменшали на 2:1 и зоз тим резултатом ше пошло на одпочивок. Други полчас мож подзелїц на два часци, першу у котрей госци були лєпши, шоровали шанси и бу-

ли барз блїзко другому ґолу, и другу у котрей Искра могла дойсц до прешвечлївшей побиди. Ґол у остатнїх хвилькох першого полчасу як кед би охабел шлїд на Искрових фодбалерох котри на початку другого полчасу нє були анї блїзко екипи зоз першого полчасу. Могли госци у 55. минути лєгко вировнац резултат, понеже госцински центарфор вибил сам опрез ґолмана Искри, медзитим нє бул прецизни. У другим полчаше ше бависко розжирячело, найвецей пре подлого судию котри зоз своїма одлуками дзвигнул тензию на терену, пре котри ше бавяче медзи собу зражели та змаганє було претаргнуте коло 10 минути, а кулминовало зоз по єдним червеним картоном за бавячох обидвох екипох. Менше число бавячох на терену баржей одвитовало Искри котра знова превжала инциятиву и знова шоровала шанси од котрих даєдни було чежше

НАЙСТАРШИ ИСКРОВО НАВИЯЧЕ На змаганю медзи Искру и Пролетером були присутни и двоме найстарши Искрово навияче: Михайло Киш и Ириней Киш, котри наполнєли 88 роки и котри роками були порядни на каждим Искровим змаганю. Покля им здравє дошлєбодзовало. Михайло Киш жиє прейґ драги стадиона и вон ище вше порядни на каждим Искровим змаганю у Коцуре, а Ириней на стадион може присц лєм кед го дахто привеже, та остатнї даскельо роки лєм кеди-нєкеди може присц одпатриц даєдно Искрово змаганє.

7. СEПТЕМБЕР 2018.

премахнуц як дац. Медзитим, резултат ше у другим полчаше нє менял и змаганє закончене зоз Искрову побиду од 2:1. После трох одбавених колох Искра освоєла 6 боди и находзи ше на 6. месце на таблїчки. У шлїдуюцим колу Искра у Сенти будзе бавиц процив истоменовей екипи котра после трох колох ма три освоєни боди и находзи ше на 12. месце на таблїчки.■ З. Колєсар

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМЕЦО Аня Гудак

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ Кед же ше вам наявя госци, зоз тим рецептом буду шицки задовольни, окреме прето же є смачни и крашнє випатра у танєру. Лєгко ше прави, лєм є кущичко драгши бо потребни рижни состойки, алє прето полудзенок будзе богати.

(од Люпки Цвеїч)

Госцински специялитет Поступок:

Потребне: ■ 1 килу билого меса ■ пол кили печарки ■ єден празилук

■ пакованє ширших Видинстовац прарезанкох зилук, зоз билим ■ дакус солї месом и печарками. Посолїц по смаку и ■ маслинов олєй динстовац док ше (мож и обични) шицко нє увари. На концу преляц зоз ■ купчу шметанку шметанку за варенє за варенє хтора да специфич■ 2 бундавки ни и добри смак. Окреме обариц ■ дакус пармезану, резанки у солї. За лєбо трапист сира декорацию порихтац ґриловану бундавку и печарки. Печарком зняц конарки, бо ше знука печарки достанє смачна юшочка, а бундавку очисциц и воздлуж порезац. До палачинкарнї положиц маслинов олєй, и на горуце положиц бундавку и печарки же би ше у власним соку обарели и запражели. То похасновац за декорацию, а окреме же є и смачне. На концу сервирац на танєр. Перше положиц оцадзени резанки на танєр, вец преляц зоз месово-печарковим прелївом и од горе посипац дакус пармезану, лєбо зоз трапистом. Танєр украшиц зоз бундавку и печарками. Смачного!

38 РУСКЕ СЛОВО

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

ИНТЕРМЕЦО ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ

(од Люпки Цвеїч)

Маджун зоз шлївкох Час за правенє маджуну зоз шлївкох. Кед же ше вам пощесци найсц сладки шлївки, менєй вам будзе требац цукру, алє зато треба стац длуго коло шпоргета доґод ше маджун нє сгушнє же би ше нє погубел. Даєдни ґаздинї кладу джемфикс хтори мож положиц до ридше уварених шлївкох. Нашо баби и мацери пощикали шлївки, положели до котла, ми зоз тей нагоди можеме и у трох шерпеньох, на цихим огню и з часу на час мишац. Длуго ше вари бо муши шицка шлївкова юшка виврец, а кед почина гуснуц, вец ше муши нєпреривно мишац же би маджун нє загорел. Кед маджун таки густи як замешка, положи ше цукер по смаку, дахто положи и конзерванс, гоч кед ше маджун добре зашруби зоз покривку од дунца и посклада єден коло другого и закриє зоз партком так же би ше посцигнул нукашнї вакум же би ше маджун нє губел. Кед ше прави маджун, вец звичайно того дня ше є швабска питка. Добре и положиц цали шлївки до змаржляку за жиму, бо сце вец годни правиц ґомбовци зоз шлївками. Вихаснуйце терашню сезону шлївкох и обезпечце себе добри слатки лакотки за жиму.

7. СЕПТЕМБЕР 2018.

Пише: Емилия ЧИЗМАР

РОЗДУМОВАНЄ НАГЛАС – У ХЛА ДКУ Морска диєта: идзеш на морйо – за єдзенє видзелєне поценко. #нїґданєвчас #лєто2019 полни ше дакеди: адує, м а в о л е ч у рз Сл улїца, вито нє. а н л о п , и к ру їм реклоп? Ан а шос на п

„Придзеш зо мну най положим пирсинґ на язик док лєгнє плаца?” #виреченяхторинєобчекуєшпондзелокрано #шалєнетажиє ераш к ше уж ше о д н и л дрена кош ци Нїч як а райбачки, а я червена ю єдна до бубн нука и е ж е з вед рондя. ше #потїха в #пинкза

Руку горе хто би даяк зрозумел по сербски и кед би нє було синхронизоване! Руку горе хто станє заєсц дацо, видзе прешейтац пшичка, потим ше окупа, загаши ТВ и нїґда ше нє враци вше кед даєдна вариянта Славяна з иножемства нєсинхронизовано мелє пол годзини, а ти лєм сцеш одслухац даєдного Радишича лєбо Таниту, и чуц як зродзел слунечнїк по наших хотарох! #добривечардовидзеня

РУСКЕ СЛОВО

39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ НАЙКРАСШИ ЗАГРАДКИ У ДЮРДЬОВЕ

РОК LXXIV ЧИСЛО 36 (3801) НОВИ САД, 7. СЕПТЕМБЕР 2018.

ясне чом нас упутели на тоту адресу. Опрез красней хижи засадзени вельки ядлїново древа, а у заградки мушкатли, и у черепкох, и у жеми, медовина, йорґиньки, хлопска ката, беґония, „пшички”, петуния, пиштики... Беґониї посадзени и у бетонских жардинєрох коло сушедовей хижи, а вонконцом, покля видно двор, при нїх и медовина, а коло лавочки и розконарени красни „кайсово” ружи.

– Крашнє випатра, и сам припознава Владимир хтори ше о квецу, алє и випатрунку двора и заградкох сам стара, и додава – любим кед обисце крашнє ушорене, лєм треба мац сцерпеня за шицко, та и часу, бо ше муши поотарговац осушене лїсце и квеце, позаметац двор – гвари наш собешеднїк, указуюци на явор хтори саме лїсце, а же би бул таки красни, вше ше го муши доокола оштригац. Кед зме були у Влади Сеґедия, дозревали чернїци, а приємни амбиєнт домашнї справел праве там, за хижу, дзе засадзени углавним вецей файти травох, квеце „самошейки” и ружи. Кед слунково зарї и ту допру, одпочивац мож на тераси, дзе доокола модерни черепки и цагаце квеце, „марийово слизи” и „древо живота” прикрашую час за одпочивок. Обачиц же коло обисца поставени и фонтана, лебеди, божа катичка, пшичок, хижка або патульки, хторим ше найбаржей радує Владов унук. Шицко то допатра, залїва, пресадзує праве Владо, познати и по любови ґу голубом, о чим зме зазначели и у наших новинох. У шицким спомнутим ужива, розуми ше, теди кед зидзе з трактора и закончи шицки роботи на полю. С. Ф.

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

ОГЛЯД НУ ЦЕ НА ПРЕ ШЛОСЦ

Фотоґрафия: 0706P

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Фото: Вероника Вуячич

риємно нєсподзивани же кельо єст красни и ушореП ни обисца у Дюрдьове, отвераме капурку Владимира Сеґедия и такой нам

Фото: В. Вуячич

И ХЛОПИ ЗНАЮ КОЛО КВЕЦА

■ МЕЛОДИЇ РУСКОГО ” ДВОРУ” У ШИДЗЕ