RUSKE SLOVO 35

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

НАЙКРАСШИ ЗАГРАДКИ

ÂßÇÀ ÇÎÇ ÏÐÈÐÎÄÓ

РОК LXXVI ЧИСЛО 35 (3904) НОВИ САД, 28. АВҐУСТ 2020.

500

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

К: 2 ЬНИ ЕТ ЗА Л Е Т Л С П М КО И КО ЦА Л

Фотоґрафия: 0180P

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Фото: Владимир Дїтко

Найкрасши куцик у обисцу звичайно заградка, а кед є ушорена, вец любиме у нєй одпочивац, припатрац ше на посадзене квеце, упивац пахи покошеней трави и одпочивац погляд на желєнїдлу. У городзе єст вше менєй желєнїдла, а велї гражданє ше намагаю и найменши простор ушориц и на малим просторе посадзиц заградку хтора будзе и красна и хасновита. Мали куцик коло хижи у новосадскей часци Детелинара Мария Дудаш отримує прето же ше добре чувствує кед у хладку на дворе може почувствовац вязу зоз природу. У малей и цихей улїчки, хтора нєдалєко од високих будинкох, мож почувствовац мир. Марча гвари же єй шветова епидемия и шицко тото зоз новим вирусом нє барз пременєло способ живота и звикнуца, бо ма дворик. У дворику роками рошнє шлївка, хтора того року тельо зродзела же ше конари по жеми цагали. Коло шлївки цага ше киви, а хладок прави и яблоня. Коло мурика окрем рижного квеца рошнє и дробна парадича такволани чери, а у черепох єст и рижни рошлїни хтори Дудашова хаснує як присмачки. Жемна ягода ше шири и цали рок дава плоди коло старoдавней червеней ружи, а док придзе час, двор прикраша и єшеньски ружи, хтори Марча наволала по своїх дзивкох. На дворе була и пауловния, хтора правела вельки хладок и вяри барз пахла, алє мушело ше ю прирезац, бо завадзала дротом за струю. На малим просторе у каждей часци рока даєдна овоц дава плоди, а рижнородне заквитнуте квеце прикрашує двор. В. В.

Фотоґрафия: 0181P

Фотоґрафия: 0224P

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох П на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

■НА КИРБАЙ У ШИДЗЕ ПОШВЕЦЕНА ОВОЦ

ИНТЕРМЕЦО ДОБРОДЗЕЧНИ ОГНЬОГАСНИ ДРУЖТВА

Д Ю Р Д Ь О В ( II )

Н

єшка ситуация у ДОД Дюрдьов кус лєпша, єст коло дзевец активних членох. Дружтво през свою историю преходзело и през красни и през чежки хвильки, алє заш лєм у паметаню оставаю лєм гевти красни. У периодзе кед предсидатель Дружтва бул Стева Антич, ходзело ше и на рижни змаганя, а дому ше нїґда нє врацало без погара. Нажаль, у тим чаше до Огньогасного дружтва вошли крадоше котри шицко побрали, и медалї, и погари, слики котри були поквачени по мурох нєстали, так же таки памятки, тото Дружтво нє ма. Нєшкайше ДОД ше намага отримац традицию ходзеня и участвованя на рижних змаганьох. Каждого року участвую на змаганю добродзечних огньогасних Дружтвох Шайкашскей реґиї. Цо ше дотика опреми, вона досц стара и дотирвала, алє ше можу похвалїц зоз новима униформами котри достати на конкурсу од Влади Войводини. ДОД Дюрдьов под час позарядового стану и надалєй окончує дезинфекцию явних поверхносцох у општини и помагаю шицким котрим помоц потребна. Л. Кх.

2 РУСКЕ СЛОВО

28. АВҐУСТ 2020.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ, заменїца главного одвичательного редактора

■ Тижньовнїк 4–5. Зменшанє числа занятих на РТВ и пошлїдки на меншинске информованє

■ Нашо ме ста 6–8. Конститутивни схадзки локалних скупштинох

■ Економия 13. Продукция парадичох у Дюрдьове

■ Духовни живот 14. Преславени Кирбай у Шидзе

■ Култура и про свита 18. Одказани тогорочни Мемориял и „Червена ружа”

■ Литературне слово 19–22. Поезия, проза и подобово прилоги

■ Людзе, роки, живот 24–25. Наш госц: Андрий Рац зоз Руского Керестура

■ Информатор 28–33. Мали оглашки и In memoriam

■ Спорт 34. ФК „Искра” зазначела важну побиду

■ Интермецо 38–39. Хладок и горуци тепши

Насловни бок꞉ У Шидзе на Преображенє пошвецена овоц Автор фотоґрафиї꞉ Владимир Дїтко

ШКОЛСКИ РОК ПОЧИНА, ПАНДЕМИЯ ТИРВА Школяре ше врацаю до школских лавкох, алє зоз шицкима предписанима мирами безпечносци у чаше пандемиї, цо подрозумює дистанцу, ношенє маскох и дезинфикованє учальньох. Шицки основни школи у нашим окруженю, як и у Европи, починаю наставни процес у школских учальньох. Интересантни податок же ше аж 97 одсто родичох у нашей держави опредзелєло за ученє у школи. Ученє процес хтори двонапрямни, контакт медзи школяром и наставнїком барз важни, як и ученє у дружтве парнякох. Школски процес подрозумює нє лєм напредованє, розвой и дозреванє дзецка, алє и вельо ширше, подрозумює и процес социялизациї. Пре обставини у хторих зме ше нашли будзе то и нагода же би ше школяре на конкретним прикладзе научели як ше треба справовац у чаше пандемиї, як зачувац свойо здравє. Настава у тим школским року будзе орґанизована углавном комбиновано, єдна часц у учальнї, друга на далєко. Лєм за нїзши класи основней школи настава будзе орґанизована лєм у школи. Сама орґанизация наставного процесу будзе завишиц од школи до школи, бо школи зоз меншим числом школярох ше лєгчейше прилагодза у тей ситуациї, як гевти векши. Годзини буду тирвац у скраценим обсягу од 30 минути, школяре буду мац найвецей пейц годзини дньово, а у учальнї годно буц найвецей 15 школярох. Шицки преверйованя знаня и тестованя буду орґанизовани лєм у школи. Психолоґове визначели же настава на далєко нє оможлївює социялну интеракцию, а школяре хтори участвовали у рижних анкетох гварели же у онлайн настави було вельо задатки хтори требало ришиц за кратки час, та були обтерховани зоз змистами. Тиж так школяре визначели же пояшнєня хтори доставали од наставнїкох у учальнї були вельо интересантнєйши и лєгчейше ше их розумело и паметало, як тоти цо доставали прейґ интернету. Найвекши нєдостаток ученя на далєко то же нє було интеракциї. Ученє, заш лєм, социялни процес, нєт ученя без интеракциї, а диґитална технолоґия нє була достаточно вихаснована, та у предходним школским року була углавном єднонапрямна. За шицких нас тот нови школски рок будзе велька спокуса и укаже кельо ше успишно можеме орґанизовац у пандемиї и, кельо зме у стану притримовац ше предписаних мирох. Здравствену ситуацию ше будзе провадзиц, бо очувац здравє школярох, алє и наставнїкох и шицких занятих у школи, заш лєм, императив. Живот под час пандемиї нє може стануц. Процес образованя барз важни у каждим дружтве, бо у питаню його будучносц. Прето потребне зробиц шицко же би ше тот процес цо безпечнєйше одбувал и у таких нєвигодних условийох.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/VII, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe/ки – Олена Планчак-Сакач, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Олена Папуґа, Мартица Тамаш, Славица Фейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Лидия Кухар, Андреа Медєши, Оля Русковски * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки – Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ” Maxima graf” Петроварадин * E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

28. AВҐУСТ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК РАДИО ТЕЛЕВИЗИЯ ВОЙВОДИНИ

НАЯВЕНИ ОДПУЩОВАНЯ ОЗБИЛЬНЕ ВДЕРЕНЄ НА ИНФОРМОВАНЄ МЕНШИНСКИХ ЗАЄДНЇЦОХ Понеже руководство Явней медийскей установи Радио-телевизиї Войводини початком авґуста наявело же пре чежку финансийну ситуацию од 1. септембра коло 200 особи котри у покраїнским медийним сервису робя прейґ аґенцийох як стаємни сотруднїки останю без роботи, громадза ше протестни реакциї хтори спозорюю же на тот способ загрожене функционованє РТВ, алє и сполньованє гражданского права меншинских заєднїцох на териториї АП Войводини же би ше информовали на мацеринским язику

В

ажаци контракт з аґенцию за обезпечованє роботи прейґ хторей у РТВ донєдавна були анґажовани вецей як 250 особи у рижних редакцийох и орґанизацийних єдинкох тей медийней хижи, закончує ше 30. авґуста. Понеже по остатнїм, априлским ребалансу державного буджета, за 201 милион динари зменшани даваня за РТВ у тим року, руководство Установи сообщело же контракти зоз 200 занятима, насампредз, младима фаховима особами, нє буду предлужени тей єшенї. Як за медиї виявел ґенерални директор РТВ Миодраґ Копривица, у руководстве ше наздаваю же спомнути сотруднїки буду лєм „дочасово одпущени” и же ше концом рока враца на роботу, кед же з остатнїм ребалансом державного буджета РТВ-у будзе врацена сума на хтору ше раховало у 2020. року. Нєурядово, у управи РТВ наздаваю ше же актуална Влада Сербиї и скорей, уж у септембру, по урґентней процедури видзе вочи покраїнскому медийному сервису, же би ше нє мушело чекац формованє новей Влади и евентуални ребаланс. Медзитим, затераз нєт бизовни арґументи, односно реакциї з верху держави, же таки сценарио можлїви, а дзе извесни – гоч криза у РТВ уж два тижнї тема у явносци, ище нєт урядовей реакциї комптетнтних з державного уровня. У тей ситуациї, позитивне же РТВ достал согласносц од спомнутих 257 особох (од хтроих 90 на новинарских задлуженьох), анґажованих прейґ аґенцийох, 50 особи затримац на основи директного контракту, односно дац им стаємну роботу. З другого боку, одпущени, у статусу технолоґийного звишку, по тей основи годни доставац надополнєнє од держави.

йох на меншинских язикох, понеже їх кадрово утрати, пре реалну язичну бариєру нє годно евентуално надополнїц зоз других редакцийох РТВ. Иста ситуация и у секторох реализациї програми, дзе нєобходни специялизовани фахово и технїчни компетенциї. Подобни становиска виражели и новинарски здруженя – Нєзависне дружтво новинарох Войводини (НДНВ), Асоцияция нєзависних локалних медийох Локал прес, Асоцияция он-лайн медийох (АОМ) и Нєзависне дружтво новинарох Сербиї (НУНС). Пре актуалну ситуацию оглашели ше и заняти у меншинских редакцийох Радия Нови Сад. Свойо нєскладанє зоз кадровску политику у тей медийскей установи виражели перше заняти у Редакциї на мадярским язику на Другей програми радия, котри за штири мешаци остали без штверих занятих, а планує ше одпущиц ище шейсц до осем особи, цо директно загрожує функционованє цалодньовей програми тей редакциї. Як гварели у сообщеню, порихтани су и на протести кед же РЕАКЦИЇ руководство Установи нє почнє водзиц диялоґ о кадровских Синдикат „Нєзависносц”, з надпомнуцом же РТВ у юлию уж пременкох. Вони здогадую же меншински заєднїци маю розтаргнул контракти зоз вецей як 50 так занятима особами, ная- уставне право информовац ше на мацеринским язику, а медивел же применї шицки правни и синдикални мири же би зопар од- йни явни сервис, хтори и припаднїки меншинских заєднїцох пущованє, а порихтани є орґанизовац граждански протести у слу- як гражданє Републики Сербиї, витримую прейґ порциї, праве чаю же ше преспектива и статус покраїнского явного медийного прето и постої. У случаю же руководство нє може ришиц чечуцу кризу, треба же би задзековало на функциї, поручене у сервиса нє риши на адекватни способ. По словох поверенїка Синсообщеню мадярскей редакциї хторе подписала векшина занядикату Дарка Шпера, окреме загрожене функционованє редакцитих. Вимоги колеґох з мадярскей редакциї з протестним писмом потримали и редакНВУ „РУСКЕ СЛОВО” ПОТРИМУЄ КОЛЕҐОХ циї на руским, словацким и румунским НВУ „Руске слово” потримує свойо колеґинї и колеґох у Радио-телевизиї Войво- язику Трецей програми радия, хтори сподини, у радию и телевизиї, и проциви ше їх одпущованю – наведзене у Сообщеню зорели же и у тих редакцийох ситуация иста. „Зоз одпущованьом занятих хтори директора НВУ „Руске слово” др Бориса Варґи о наявених одпущованьох у РТВ. „Одкази новинаром, окреме младим, нє лєм вдеренє по новинарскей професиї у анґажовани прейґ аґенциї, нашо редакциї Републики Сербиї, алє и директне загрожованє информованя на язикох национал- траца вельке число новинарох и редактоних заєднїцох у Войводини” – пише у сообщеню. Директор НВУ „Руске слово” здо- рох, зоз чим значно загрожена програма гадує же єдна з основних причинох формованя вецейязичней Радио-телевизиї Вой- на словацким, румунским и руским язиводини – потреба информованя националних заєднїцох. Тиж так, зоз одпущованьом ку”, наводзи ше у сообщеню. „Руководновинарох и загрожованьом меншинскей програми, директно ше потупює медийни ство Радио-телевизиї Войводини наисце закони Републики Сербиї з котрима информованє на язикох националних заєднїцох нє водзи нїяки диялоґ зоз занятима и о тим явни интерес. Варґа дума же „за новинарох и новинарки у Радио-телевизиї Войво- цо ше случує баржей дознаваме зоз друдини треба же би ше заложели їх предпоставени, новинарски здруженя, колеґове и гих медийох, як зоз власней хижи”, пише орґанизациї за защиту людских правох”. у сообщеню. „Складаме ше же число занятих

4 РУСКЕ СЛОВО

28. АВҐУСТ 2020.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com у РТВ нєпреривно рошнє, алє ше то нє одноши на меншински програми, у котрих число роботнїкох опадує. Вше вецей людзе одходза до пензиї, на їх места ше нїхто нє прима, цо приведзе до ище меншого числа членох редакцийох, а зоз тим и до дальшого знїжованя квалитета и обсягу програми” – стої у писме. Заняти на Трецей програми радия наведли же ше руководство и снователь часто и дзечнє поволую на важносц меншинских медийох и вецейязичносци у Радио-телевизиї Войводини, алє, як наводза, прецихно доприноша знїщованю истих. Вони ше и далєй наздаваю же руководство будзе мац слуха за проблеми з котрима ше зочую и же их на найлєпши способ и риши. РУСКИ РЕДАКЦИЇ Понеже сотруднїкох занятих прейґ аґенциї єст у шицких службох, редакцийох и орґанизацийних єдинкох РТВ, наявена масовна кадрова утрата вшелїяк будзе уплївовац на цалу Установу. Медзитим, за нас найважнєйша ситуация у руских редакцийох радия и телевизиї. Як тераз ствари стоя, по тей основи горше прейдзе Руска редакция на Другей програми радия, понеже годна страциц трох новинарох, а телевизийна редакция єдного. Одвичательна редакторка радийскей програми по руски Татяна Беук-Латяк спозорює же актуална ситуация лєм часц проблема, понеже у меншинских редакцийох уж зменшовани кадрово ресурси, а обсяг програми роснул. Ґу тому, старосна структура занятих нєвигодна – єдно число пред пензию, а при концу и контракти младих новинарох занятих на одредзени час.

– Ми у програми попри информативи уж мали 18 емисиї на 17 занятих. Кед останєме без новинарох, нєт простору прерозподзельовац задатки, алє нам суґероване зменшац обсяг програми, односно число емисийох, цо на єден способ загрожує нашо здобуте и ґарантоване право на информованє. Руководство Установи розпатра можлївосц анґажовац новинарох по иншаких контрактох, алє то нїч ище нє дефинитивне... По найгоршим сценарию, наша Редакция ше до рока годна зменшац скоро на половку, а реализованє програми будзе нєотримуюце. – спозорела Татяна Беук-Латяк. Колеґох зоз руских редакцийох РТВ, алє и других занятих чийо роботни места загрожени, потримал и Одбор за информованє Националного совиту Руснацох, и поволал руководство медийного сервиса же би ше пренашло способ зачувац роботни места. Одбор визначел же ше зоз зменшованьом числа занятих, окреме у редакцийох хтори програму емитую на меншинских язикох, загрожує їх функционованє, а зоз тим и способ информованя припаднїкох националних заєднїцох, хтори и потераз нє бул у завидним стану. „Окреме ше наздаваме же руска редакция Радия и Телевизиї РТВ предлужи зоз свою програму и шицкима занятима як и потераз, же ше нє зменшаю права хтори здобути зоз Уставом Републики Сербиї и же после приватизациї 2015. року, пре хтору зме страцели одредзене число медийох на руским язику, тераз нє останєме и без информованя на покраїнским Явним сервису” – сообщел Одбор за информованє Националного совиту Руснацох.

– Як новинар хтори тиж заняти у тей Установи, алє (ище) нє залапени з актуалним проблемом, потримуєм колеґох зоз руских и зоз других редакцийох. До структури РТВ и єй ушорйовацкей политики нє уходзим, алє по тим яки информациї доступни, здобува ше упечаток же ше на якиш способ „жертвує” меншини. Кед то так, вец питанє же за чий хасен? Вельо ше ту питаня нагадую. Тот проблем нє од вчера, а анї нє будзе ришени такой наютре, алє ше обавам же ситуация озбильна и нє идзе на добре – прекоментаровал предсидатель Одбору за информованє и член Националного совиту Руснацох Яким Винаї.■ И. Сабадош

28. АВҐУСТ 2020.

STANOVISKA Пише: Мария ПЕРКОВИЧ, новинарка и активистка

ЄДЕН ДЗЕНЬ, ЧИ ШТИРИ РОКИ? У авґусту у фокусу шветових медийох протести у Билорусиї. Брутални одвит держави обчековани, як цо гинто бул обчековани брутални одвит и на протести такв. „жовтих лайбикох” у Французкей пред пандемию, як цо обчекована и вше вираженша суровосц и репресия державних орґанох ширцом швета над кажду форму протеста и бунта у чаше корони, без огляду на повод, причину лєбо мотив. У случаю Билорусиї и „остатнього диктатора у Европи”, як Лукашенка накресцели ґлобални медиї, директни повод за протести покраднути предсидательски виберанки. Як цо нєшка знаме, Джордж Буш Младши, а як сумняме, алє ище нє дефинитивно доказане, и Доналд Трамп на власц пришли на покраднутих виберанкох. Правда, нє так екстремно же би виберанкова крадза була очиглядна, и же би ше поставяло превельо питаня. Поука ясна – нє краднї вельо. Полицийна бруталносц ше тиж розлично мера, зависно од того чи сце часц Заходного швета (хтори, иншак, и єдини дефинує цо диктатура, цо бруталносц и цо правда), чи нє. Демонстрована полицийна бруталносц Трампови, Макронови лєбо Джонсонови нє прилїпи етикету диктатора, та анї автократи. Лєбо, ситуация кед сце 10 роки дефакто власц у странскей держави хтора вас нє виберала, нє ваша є, и за тот час ю приведзеце до банкроту и длужнїцкого рабства за даскельо шлїдуюци ґенерациї, анї то ше нє рахує бо сце нємецка канцеларка, а нє якаш там Греческа. Чи я з тима словами релативизуєм грихи „остатнього диктатора у Европи?” Гей. Його грих у очох заходней явносци, кед нє розпатраме формални и административн дробнїци, у тим же штрелянє на демонстрантох и одбиванє покруткох нє розказал по слову закона нпр. министер з странки коалицийного партнера хторого меновал Парламент, алє вон сам. Тиж так, заходни швет и билоруска штредня класа тиж веря же информованє о порядним зменьованю власци на чолє репресивного державного апарату, зменшанє порцийох богатим, утаргованє сиґурного роботного места и пензиї, безплатней школи, факултету и шпиталю и приватизованє шицкого, убудуце треба же би водзел дахто з опозициї, чом да нє? Розумлїве, заш лєм найвекши грих „остатнього диктатора у Европи” же пребарз помали отвера билоруске тарґовище за заходни капитал хтори ше муши обрацац же би приношел профит. Релевантни податки, зоз Шветовей банки, гуторя же стопа худобства у остатнїм упорищу державного социялизма у Европи виноши 0,44 одсто, а у Баварскей, найбогатшей нємецкей держави, тот процент 3,9 одсто, нє арґументи у капиталистичним швеце. Застава людских, гражданских и политичних правох дзвига ше до висоти на рахунок економских и социялних правох. Тот єден дзень, кед гражданство може сполнїц перши сет правох и гласац, випатра важнєйши и векши од штирох рокох пристойного, нормалного каждодньового живота. Чи виберанки наисце важнєйши од живота? Превреднованє и редефинованє остатнього бастиону социялизма у Европи, алє и цалей Европи и нєшкайшого швета, нє може буц спатране лєм през призму политичних правох. Вони сами нє можу нас очувац од пендрекох и лихварох, од гладу и хороти. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА КОНСТИТУТИВНА СХАДЗКА ГОРОДСКЕЙ СКУПШТИНИ НОВИ САД

ШЕСЦЕРО ОДБОРНЇКИ У ОПОЗИЦИЇ Скупштина Городу Нового Саду конституована прешлого пиятку, 21. авґуста, а за предсидательку вибрана Єлена Маринкович Радомирович зоз Сербскей напредней странки. Єй заменїца будзе Бранка Бежанов (з Руху обнови Кральовини Сербиї). Городоначалнїк нє бул вибрани на схадзки, а потерашнї, Милош Вучевич, виявел же нє видзи причину пре котру би нє предлужел окончовац тоту функцию

З

а Єлену Маринкович Радомирович гласали одборнїки коло коалициї СНС, СПС, ЛСВ, СВМ, Правди и Русийскей странки, а нє гласали одборнїки СРС, ДСС и СПАС-а. Нову предсидательку Городскей Скупштини предложели одборнїки Сербскей напредней странки, а вона дотераз була од бор нїк тей стран ки. На функциї заменїка предсидате ля Скуп шти ни Го рода оста ла Бран ка Бе жа нов зоз Руху обнови Кральовини Сербиї хтора тоту роботу робела и у предходним мандату.

Фото: www.vojvodina.gov.rs

СЕКРЕТАР И ЙОГО ЗАМЕНЇК ОСТАЛИ ИСТИ Нєт пременки анї кед слово о функциї секретара и заменїка секретара Городского парламента. На тих функцийох остали Марко Радин зоз Сербскей напредней странки, як секретар, а його заменїк Данило Дурутович зоз Руху обнови Кральовини Сербиї. На конститутивней схадзки, хтора отримана у сали Скупштини АП Войводини пре епидемиолоґийни обставини, нє були вибрани други орґани локалней управи. Затераз, док ше нє формує републична Влада, ше ище вше нє зна хтори партиї буду у коалициї зоз СНС,

6 РУСКЕ СЛОВО

хтора на прешлих виберанкох освоєла найвекше число одборнїцких мандатох. Заш лєм, зна ше же власц будзе и Рух обнови Кральовини Сербиї, Социялдемократска партия Сербиї, з чим би тота коалиция мала до статочно гласи за водзенє Городу. И ДРУГИ СЦУ ҐУ ВЕКШИНИ Очекує ше же ше ґу тей коалициї приключа СВМ (двойо одборнїки), СПС-ЄС (10 одборнїки), а же би партициповали у власци уж указали и одборнїки коалициї Войводянски фронт (3 одборнїки). Напредняки можу ра хо вац и на потри мов ку трох од бор нї кох СПАС-а и по єдного одборнїка Правди и Русийскей странки. У опо зи циї буду троме од бор нї ки Сербскей радикалней странки и тиж тельо одборнїки Демократ скей странки Сербиї. Кед же напредняки прилапя шицких хтори им ше понукаю, Нови Сад першираз од уводзеня вецейпартийней системи, будзе мац так повесц „єднодумну” Скупштину. У наиходзацих трицец дньох, як наявене, буду вибрани шицки орґани вивершней власци у Городу, а тиж так наявени и числени пременки у со ставе Радох и руководствох явних подприємствох.■ Пририхтал А. Паланчанин 28. АВҐУСТ 2020.

mesta@ruskeslovo.com

ВЕРБАС

ПРЕДСИДАТЕЛЬ ОПШТИНИ ПРЕДРАҐ РОЄВИЧ, А СКУПШТИНИ САНЯ ЖИҐИЧ После схадзки пияток, у новим зволаню парламента и руководства, за предсидательку Скупштини општини Вербас вибрана Саня Жиґич, єй заменїца Мила Сузич, нови предсидатель Општини Предраґ Роєвич, а на место заменїка вибрани Милан Ґлушац. Члени Општинскей ради Срдян Станич, Даниєла Илич, Ивор Лукин, Никола Ґашович, Маряна Мараш, Наташа Милович и Ґабриєла Синко. До мандатано-имунитетскей комисиї меновани Єлена Антич, предсидателька, Миляна Пилипович, єй заменїца, Ясна Комативич, Михайло Киш, Кадя Балетич, Владимир Ґолуб и Милица Йованович, члени. Комисию за кадрово и административни питаня и роботни одношеня творя Саня Жиґич, предсидателька, Марияна Айдукович, заменїца предсидательки, Маряна Мараш, Драґо Биєлич и Нада Четкович, члени.

– Єден з главних приоритетох у нашей роботи у шлїдуюцим перидозе будзе локални и економски розвой. Зоз потримовку Влади АПВ и Влади Републики Сербиї, шицки започати проєкти буду реализовани у наступним пери-

Фото: www.vrbas.net

одзе и будземе ше намагац же би Вербас бул лєпше место за живот шицких гражданох. З добру орґанизацию, одвичательносцу и енерґию, сиґурни сом же можеме посцигнуц завидни реузултати – гварел после схадзки предсидатель Предраґ Роєвич, цо пренєсол сайт www.vrbas.net. Нову скупштинску векшину творя одборнїки з лїстини „Александар Вучич – За нашо дзеци” и „Ивица Дачич – Социялистична партия Сербиї”, „Єдинствена Сербия – Драґан Маркович Палма” и „Др Воїслав Шешель – Сербска радикална странка”. Як констатоване на општинским сайту, опозиция тей векшини буду одборнїки лїсти Ґрупи гражданох „Ошлєбодзме Вербас” и лїсти „Рух обнови кральовини Сербиї – ПОКС”. М. Г. К.

КОНСТИТУОВАНА СО ЖАБЕЛЬ

РАДОВАН ЧОЛИЧ НА ЧОЛЄ ЛОКAЛНОГО ПАРЛАМЕНТУ У велькей скупштинскей сали Општини Жабель, 21. авґуста отримана конститутивна схадзка скупштини општини. За предсидателя Скупштини Жабель вибрани Радован Чолич зоз Дюрдьова, котри достал 20 гласи на тей схадзки, а потвердзени и мандати 21 одборнїка зоз шейсцох виберанкових лїстинох. Нове зволанє Скупштини општини Жабель ма 15 одборнїкох зоз виберанковей лїстини „Александар Вучич – За нашо дзеци”, двох одборнїкох зоз виберанковей лїстини „Ивица Дачич – Социялистична партия Сербиї”, єдного одборнїка зоз лїстини „Єдинствена Сербия – Драґан Маркович Палма”, єдного одборнїка зоз лїстини „Войводянски фронт – Ненад Чанак”, єдного одборнїка зоз виберанковей комисиї „Др Воїслав Шешель – Сербска радикална странка” и єдного одборнїка зоз лїстини „За кральовину Сербию – За кральовску општину Жабель”. На схадзки ше шицки присутни притримовали предписаних мирох защити пре зоперанє пандемиї хтора настала з вирусом Ковид-19.

28. AВҐУСТ 2020.

Предсидатель Скупштини општини Жабель подзековал на указаним довирию и наглашел же ше Општина Жабель и надалєй будзе намагац робиц на злєпшаню квалитета живота у тей општини, тиж так и на злєпшаню инфрастурктури, як и зопераню вируса у тей општини. Л. Кх.

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА ОПШТИНА ШИД

ПРЕДСИДАТЕЛЬ СКУПШТИНИ ТИХОМИР СТАМЕНКОВИЧ Точно o два мешаци, после отриманих виберанкох, прешлого пиятку, отримана и конститутивна схадзка Скупштини општини Шид, на хторей за предсидателя парламента вибрани Тихомир Стаменкович

Т

ихомир Стаменкович вибрани на предлог одборнїкох лїстини „Александар Вучич – За нашо дзеци” и Социялистичней партиї Сербиї – Ивица Дачич. Тоти два лїстини творя коалицийну власц, а за заменїцу предсидателя СО вибрана Николина Бибич (24), студентка зоз Шиду. За секретара СО меновани Ромко Папуґа, хтори потерз бул заменїк секретара. ВИБРАНА И ВИВЕРШНА ВЛАСЦ Окрем конституованя општиснкого парламента, на предлог Општинскей ради, дополнєти дньови шор же би була вибрана и вивершна власц. Одборнїки з та„ЗА НАШО ДЗЕЦИ” йним гласаньом (як и за горе спом28 МАНДАТИ нути функциї) за предсидателя општини вибрали Зорана СеменовиНа початку конститутивней схад зки ча, потерашнього замeнїка предси- Скупштини, пред вибором предсидателя, дателя, а його заменїк будзе Дьор- предшедовал найстарши одборнїк Никола дє Томич, хтори бул помоцнїк Видич, а помагали му два наймладши одпредсидателя општини. борнїки. Звит Виберанковей комисиї о заНови члени Општинскей ради провадзених виберанкох поднєсол Милан Катарина Митрович зоз Привиней Филипович, предсидатель Виберанковей Ґлави, Далибор Старовлас зоз Ва- комисиї. шици, Цвєтко Ракич зоз ВишнїчеЛїстина „Александар Вучич За нашо ва, Милош Милошевич, Милена дзеци” освоєла 28 мандати, лїстина СоцияПетко, Єлена Малич и Ґоран Кова- листична партия Сербиї – Єдинствена чевич, шицки зоз Шиду. Тиж одлу- Сербия пейц мандати, а Сербска радикалчене же би Митровичова и Старо- на странка и Войводянски фронт по три влас були на стаємней роботи у мандати. За вибор функционерох, окрем напреднякох и социялистох хтори у коалиОпштинскей ради. Одборнїки меновали Комисию за циї, гласали и СРС и Войводянски фронт. примо-придаванє длужно сци на

чолє з Миланом Филиповичом, општинским правобранїтельом, а вибрали и Одбор за административни и мандатно-имунитетски питаня, на чиїм чолє Снежана Павлица, а єй заменїк Зоран Видович. Як сообщел предсидатель Тихомир Стаменкович, шеф одборнїцкей ґрупи „За нашо дзеци” Зоран Видович, а його заменїк Деян Коїч. Социялистом шеф одборнїцкей ґрупи Милош Радека, а його заменїк Драґан Панич. Радикалє за шефа одборнїцкей ґрупи меновали Воїслава Кулачанина. НА ХАСЕН ШИЦКИM ГРАЖДАНОM

После вибору на функцию предсидателя општини Зоран Семенович гварел же будзе робиц на хасен шицким гражданом и без огляду хторей партиї припадаю.

– Обчекуєм потримовку шицких одборнїкох СО и же би злєпшали роботу општинскей управи, явних подприємствох и установох. Будзем ше закладац за отверанє нових роботних местох и витворенє лєпших условийох за живот у наших валалох. Єден зоз значних документох будзе Просторни план општини пре леґалне будованє, як и снованє роботних зонох у населєних местох. Кед ше даґдзе нє роби достаточно, укажце на гришки же би то було виправене и же би ше робело на хасен шицких – гварел Семенович.■ Вл. Дїтко

8 РУСКЕ СЛОВО

28. АВҐУСТ 2020.

mesta@ruskeslovo.com

КОВИД-19 – НОВИ САД

СПРАВОВАЦ ШЕ ОДВИЧАТЕЛЬНО – И ДАЛЄЙ По остатнїх информацийох и доступних податкох, на початку того тижня, у новосадских шпитальох ше од хороти вируса корона лїча 98 особи. У одношеню на предходни обявени резултати, число хорих ше зменшало за два особи У Клинїчним центре Войводини, початком тижня, од хороти вируса корона лїчели ше 87 особи, од хторих пейц були на респираторох (штучних плюцох). Вельке число хорих, пре общу здравствену слику, окрем порядней терапиї, маю интензивну помоц зоз оксиґеном. У Воєним шпиталю у Петроварадину ше лїча 11 пациєнти, хтори позитивни на вирус корона. Пре вше лєпши обставини у цалей Републики Сербиї ше ублажує мири осторожносци. Нови одлуки Кризного штабу, ше углавним, одноша на орґанизовани културни манифестациї. Но, и далєй максималне число нащивительох на културних збуваньох годно буц до 500 особи з обовязнима масками и оддалєносцу, метер и пол медзи особами. Пред отвераньом театрох, кинох и других институцийох култури, обовязне детальне пораєнє салох, а обовязне будзе визначиц информациї о мирох безпечносци и превенциї ширеня вирусу. Медзи проєкциями, гали у кинох ше будзе луфтирац кельо то можлїве. Препорученя за театри то же би ше оможлївело физичну дистанцу медзи актерами на бини, лєбо же би ше обезпечело физични бариєри дзе то можлїве, наприклад превидни плексиґлас мури, котри можу буц инсталовани на местох у публики дзе нє мож роздвоїц патрачох. Препору-

У ОПШТИНИ КУЛА

СИТУАЦИЯ СТАБИЛНА

У Руским Керестуре, по нєуроядових информацийох, епидемиолоґийна ситуация зоз вирусом корона стабилна. Нєвельо людзе, хтори позитивни на вирус, углавним нє маю чежку клинїчну слику, док за други места општини Кула урядово информациї о епидемийней слики явносци нєпознати. У валалє, гражданє и далєй хасную маски у предавальньох, явних установох и у других завартих обєктох, дезобариєри и дезинфекцийни средства тиж обезпечени на уходзе до каждого обєкту. По обвисценьох зоз Кризного штабу за зоперанє епидемиї вирусa корона у Сербиї, розпатра ше условия за предлужованє отримованя културних манифестацийох, медзи хторима и отверанє кинох, театрох, концертних сезонох. Заш лєм, зоз Кризного штабу наявюю же за попущованє мирох у рамикох даєдних дїялносцох и обласцох ище треба причекац, а попущованє мирох ше будзе одношиц лєм на тоти одредзени обласци. Ан. М.

28. AВҐУСТ 2020.

ченє же би ше таки бариєри поставело и медзи дириґентом и оркестру, медзи одредзенима секциями у оркестри и же би ше поряднє дезинфиковало. Шицки актере, котри буду на бини и нє буду ношиц маски або визири, муша окончиц систематични препатрунок и буду тестирани пред представу. За тото буду обезпечени окремни лабораториї. За концерти потребне обезпечиц безконтактне предаванє и плаценє картох, а обовязне обезпечиц физичну дистанцу кед ше уходзи и виходзи на концерт и зоз концерту. Шицки инструменти, микрофони и шицко цо ше хаснує на бини, муши ше дезинфиковац пред хаснованьом. За вельки концерти, вецей як 500 особи у публики, потребне допущенє Кризного штабу, а за концерти у завартим треба обезпечиц штири квадратни метери по особи, або єдно до два шлєбодни места медзи патрачами у сали. После вецей мешацох дошлєбодзени нащиви домом за старих. Кажди хаснователь може мац найвецей два нащиви тижньово по петнац минути у периодзе од 10 до 18 годзин. Нащиви муша буц наявени и заказани, а шицки предвидзени мири осторожносци и защити муша буц випочитовани. По думаню Кризного штабу, ношенє маскох, отримованє дистанци и порядне и частейше умиванє рукох ище длуго будзе на моци. А.П./Я.Дю.

АКЦИЯ КАРИТАСУ

ЗОЗ НОВИМ ПРИБОРОМ ДО ШКОЛСКОГО РОКУ Уж традицийно, пред початком нового школского року почала акция керестурского Каритасу – зберанє школского прибору за дзеци у потреби. Пред каждим новим школским роком, керестурски волонтере, як виявела Снежана Малацко, орґанизую акцию збераня школского прибору у хторей мож даровац прибор, або дац пенєжи. Шицко тото мож придац волонтером Каритасу, або на парохию. Волонтере Каритасу дзекую шицким цо ше одволаю на акцию, котра ше указала як велька и значна помоц школяром у потреби пред початком нового школского року. Ол. Ж.

РУСКЕ СЛОВО

9

ЕКОНОМИЯ СЛАДОЛЯД У „ОАЗИ” У КОЦУРЕ

НАЙГЛЄДАНША ЛАКОТКА У ЛЄТНИХ ДНЬОХ Пише: Оля РУСКОВСКИ

Сладоляд сиґурно же єдна зоз ошвижуюцих лакоткох котру любя шицки ґенерациї – наймладши, алє и гевти кус старши, та и найстарши. Настал пред вельо виками, у Китаю, дзе го правели з ляду и млєка и на тот способ доставали тоту лєтну лакотку

Дамян Колошняї

П

ознєйше ше сладоляд розширел по цалим швеце, та пришол и до Италиї, за котру ше часто гвари же то жем котра ноши титулу найлєпшого сладоляду. З часом, тота лакотка дожила рижни трансформациї, та нєшка постоя сладоляди зоз найрижнороднєйшима смаками. Єдно зоз местох дзе ше жителє Коцура, алє и шицки котри го нащивя, можу розхладзиц зоз сладолядом у цеплих лєтних дньох то Самостойна погосцительна предавальня „Оаза”, котра ше находзи у самим центру валала. Як нам гварела власнїца „Оази” Любица Колошняї, на першим месце то гамбурґерия, дзе окрем єдзеня шицки госци можу поручиц и рижни файти напою, а однєдавна у лєтней сезони понукаю и сладоляд.

– Зоз погосцительством ше занїмаме уж длуго. До роботи зоз сладолядом зме вошли цалком случайно, пред пейцома роками. Кед зме поставяли тенду на „башту”, понеже зме ю прекупели, на тенди було виписане „цукрарня”. И так нам почали приходзиц госци и глєдац сладоляд, а ми го нє мали. Теди зме пришли на идею опробовац ше и у тим, и попри иншого

10 РУСКЕ СЛОВО

предавац у „Оази” и сладоляд – почина приповедку Любица. СЕЗОНСКЕ ПОНУКНУЦЕ Як гвари, з початку ше кус и обавала, понеже досц роботи було и у гамбурґериї, алє єй супруг Златко бул оптимистични и рушели зоз ширеньом роботи у тим напряме. До свойого понукнуца додали и сладоляд, котри з початку брали од єдного поднїмателя зоз Коцура.

– Крашнє зме сотрудзовали, алє после даякого часу зме видзели же нєт ту даякого заробку, цена нам нє барз одвитовала, а шицка робота нам досц часу однїмала. Алє, понеже ше нашо госци уж звикли же ше у нас можу засладзиц и ошвижиц з тоту лакотку, ришели зме почац правиц наш сладоляд – толкує Колошняйова.

28. АВҐУСТ 2020.

ekonomija@ruskeslovo.com

ПОШВИДКО НОВЕ НАГРАДНЕ БАВИСКО МИНИСТЕРСТВА ФИНАНСИЙОХ

ОД ТАРҐОВЦА ТРЕБА ПИТАЦ ФИСКАЛНИ РАХУНОК Дакус ше попрезнавали и порозпитовали як то шицко функционує, яки машини им потребни, а найвецей информациї Златко достал на єдним Польопривредним сайме у Новим Садзе котри нащивел. Ту ступел до контакту зоз фаховцами котри и продукую шицки потребни состойки за сладоляди.

– Фирма з котру зме почали сотрудзовац послала свойого роботнїка котри нас обучел и указал як ше точно роби и прави сладоляд. З початку то робел Златко, а однєдавна шицку тоту роботу на себе превжал наш син Дамян. Заинтересовал ше за цали поступок продукциї сладоляду, и о тим тераз найвецей вон водзи рахунку. Златко му помогнє кед потребне, обезпечи шицки потребни состойки, алє премерйованє и мишанє состойкох, сипанє до шкатулох за сладоляд, пакованє до змарзовачох найчастейше роби сам Дамян – цеши ше Любица. По єй словох, затераз нє маю амбициї преширйовац роботу зоз сладолядом, цалком достаточно тельо кельо направя. Дамян ище вше ходзи до стреднєй школи, та як гвари Любица, можебуц кед закончи школованє будзе жадац усовершовац ше у тим напряме, алє то уж укаже час. БОГАТСТВО ФАРБОХ И СМАКОХ Тота лєтня лакотка ше добре предава, госци задовольни, а то найбаржей потвердзує тото же ридко кеди нєт госцох опрез витрини виполнєтей з рижнима фарбами и найрижнороднєйшима смаками сладоляду.

– Старши ше найчастейше опредзелюю за смаки як цо то ванелия, чоколада, пунч, лїсковец, ягода, малина и тоти сладоляди вше мушиме мац. Младши и дзеци любя кус модернєйши смаки, та ту вец и лимун, йоґурт-вишня, йоґурт-ягода, рафаело, нутела, яфа, плазма, сникерс, лєсова овоц, желєне яблуко, киви, черешня-кола, страчатела, еврокрем... Алє, тельо єст рижни смаки же анї нєможлїве мац шицки, бо би нам за тото требало барз вельо простору. Ослухуєме наших госцох и намагаме ше понукнуц им тото цо им найцикавше и цо найвецей жадаю – приповеда Любица. Як нам гварела на концу Колошняйова, з роботу су задовольни, планую продуковац сладоляд и надалєй, а нашмеяни, часто и мурцави, дзецински твари док ше засладзую з тоту лакотку – то их найвекша награда. ■ 28. АВҐУСТ 2020.

Министер финансийох Сербиї Синиша Мали виявел же єст проблем же ше нє видава фискални рахунки.

– Порцийна управа у остатнїх 10 дньох преверйовала фискални каси у вецей як 500 пекарньох у Сербиї. У вецей як 60 одсто з нїх було нєреґуларносци, як цо нєевидентованє обтоку, цо значи же нє видавали фискални рахунки и нєприявйованє роботнїкох. У Беоґрадзе тот процент векши и виноши вецей як 70 одсто – виявел Мали у интервюу за новини „Политика”. Вон гварел же контроловани 508 обєкти, а же нєреґуларносци утвердзени у 307 привредних обєктох. Министер Синиша Мали апелує на гражданох же би питали фискални рахунок при каждим купованю, бо ше з того пенєжу од наплацованя ПДВ будує шпиталї, школи и авто-драги. Вон наявел же у цилю зопераня шивей економиї у наиходзацих мешацох будзе порушане наградне бависко, хторе будзе подрозумйовац зберанє фискалних рахункох, з тим же на тот завод цали процес будзе реализовани на електронски способ. Министер гварел же наплацованє домашнього ПДВ лєпше од плану хтори предвидзени з ребалансом буджета, и же векша порция на добиток як ше обчековало, та и доприношеня на заробки за авґуст. На питанє чи явни финансиї останю здрави по конєц рока, министер Мали гварел же єднократне звекшанє дефициту и явного длуства у 2020. року нє приводзи до питаня отримуюцосц явних финансийох у Сербиї, а доприноши меншому паду БДП и швидшому економскому окрипеню. Министер визначел же Министерство финансийох затераз остава при фискалному рамику за 2020. рок, хтори предвидзени при виробку ребаланса буджета. Дефицит общей держави проєктує ше на уровню 7,2 одсто БДП (394,8 милиярди динари), а за буджет републики од 6,9 одсто (382 милиярди динари). Явне длуство нє прейдзе гранїцу од 60 одсто БДП. Бешедуюци о тим же держава сце стимуловац купованє и же єст хасну од виплацованя 100 еврох помоци каждому гражданови. Так за ПДВ за прешли мешац уплацени 50,1 милиярду динари место обчекованих 45,5 милиярди. То за 32 милиярди вецей од приходу планованого з ребалансом, а 10 милиярди вецей у одношеню на ориґинални буджет за 2020. рок, цо барз добри резултати у чаше кед ше цали швет зочує зоз кризу кед у питаню трошенє. Министер Мали гварел же треба буц осторожни при приношеню одлуки о минималней цени роботи, бо вона прешлого року звекшана за 3 000, цо ше роками нє случело. Того року ситуация специфична пре пандемию и муши ше буц осторожни и мудри при приношеню одлуки, вєдно зоз представнїками роботодавцох и синдикатох. М. Т.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ЛАЗАР УҐРИНЧИЧ З БЕРКАСОВА О СТАНУ У ПОЛЬОПРИВРЕДИ

ВЕЛЬО ТРУДУ, МАЛО ЗАРОБКУ

У

Фаховци з обласци польопривреди уж днями гуторя же того року польопривредни рошлїни добре зродзели, а чи парасти и заробя, остава питанє без одвиту

єдним виреченю актуални стан у польопривреди з його боку патреня винєсол нам Лазар Уґринчич з Беркасова, хтори кратко гвари „вельо роботи и труду, а нєт досц заробку”. Наш собешеднїк гвари же у тей продукцийней сезони ма 30 гольти кукурици и 26 гольти слунечнїку. На його польох звичайно и соя, того року ю нє ма, а жито нє шеє, як гвари, уж коло 20 роки.

а дзепоєдни одкупйоваче за кукурицу понукали напредок 1 500 динари по метеру. Цо ше дотика кукурици, прешлого року половку комбайновал у чуткох, а половку витлачел. Витлачене зарно чувал у сило су ПП „Албатрос” у Шидзе. Од урожаю будзе завишиц и яка будзе тогорочна цена. А кукурица хтору зме сци до чардаку вше през рок попреда на статковим пияцу соботами и вше принєше дому швижи заробок. ДОБРИ РОК, ЛЄМ НАЙ ХВИЛЯ ПОТРИМА – Нїґда напредок нє знаме яки буду одкупни цени, а гориво и хемийни средства вше драгши. Тиж и субвенциї од держави нєдостаточни. Прето велї роки нє шеєм жито, бо нєт хасну, а з других рошлїнох ище дацо и капнє, у зависносци яки рок. Дакеди рок сушни, дакеди дижджу єст кеди треба, та продукция нїґда нєсиґурна. Алє, познате же парасти вше на час обробя жем и нє зохабяю ю нєобробену и попри шицких почежкосцох – заключує Уґринчич.

ЧЕКА НА ВРАЦАНЄ ЖЕМИ Лазар Уґринчич гвари же ище пред коло 30 роками, кед держава почала врацац парастом дакеди вжату жем, одредзени поверхносци достал назад. Алє....

– Остало ми ище у Илинцох же би ми держава врацела коло 20 гольти, а то нїяк же би ше случело, а нє знам анї кеди будзе. Прето сом примушени жем брац под аренду, док чекам на свою – гвари Уґринчич.

– Дижджи нападали у останєй хвильки, алє нє знам кельо помогли вчасним сортом кукурици. Гевтим познєйшим ше барз здали за налїванє зарна. Наздавам ше же урожай будзе добри, алє ище треба причекац бо и я, як и други парасти, нєпреривно патрим на нєбо и наздаваме ше же хвиля будзе добра и же шицко прейдзе на мире. На вистох провадзим же єст у даєдних местох части бурї з витром и каменцом и наздавам ше же до нас така хвиля нє придзе. Затераз ше шицко добре заклада, алє заш лєм напредок нє мож проґнозовац кельо зарна змесциме до чардаку и силосу – щиро гвари Лазар Уґринчич. КЕД БИ ШЕ НАПРЕДОК ЗНАЛО ОДКУПНИ ЦЕНИ А як и каждого року, напредок ше нє зна одкупни цени, и о нїх ше лєм нагадує. Уґринчич гвари же чул же ше за слунечнїк будзе плациц 36 динари за килограм,

12 РУСКЕ СЛОВО

Беркасовачанє познати и як добри винїцаре и продукователє вина, та и наш собешеднїк. Такой при манастире Свята Петка ма винїцу зоз 400 чокотами лози. Тиж ту ма и овоц: шлївки, брескинї, яблука и грушки, алє гвари того року пре нєвигодну хвилю слабо зродзели. За палєнку и вино за свойо потреби будзе достаточно. Лазар гвари же його уж прицискаю роки и же тераз главни польопривредни роботи на його синох, Душанови (44) и Предраґови (42), хтори зоз потребну механїзацию шицко постарча, а вон им помага у роботи, так як може. ■ Вл. Дїтко 28. АВҐУСТ 2020.

ekonomija@ruskeslovo.com

ПРОДУКОВАТЕЛЄ ПАРАДИЧОХ ЗОЗ ДЮРДЬОВА

ОД РОБОТИ ШЕ НЄ БОЯ У фамелиї Михайловски зоз Дюрдьова продукция парадичох тирва полни трицец штири роки. Мелания вєдно зоз своїм супругом Дюром на далєко познати по добрих и здравих парадичох котри продукую у своєй загради

Н

а самим початку то була мала поверхносц под парадичами, алє як роки преходзели и як ше парадичи вше вецей глєдало, фамелия Михайловски свою продукцию звекшовала и преширйовала. Перши даскельо роки парадичи им були у пластенїку, а познєйше пре мало места у загради, прешли на продукцию на отвореним. Мелания нам виприповедала як випатра така файта продукциї, яка то робота и кельо єст одреканя.

– Роботи коло парадичох починаю уж у фебруару, кед ше жем пририхтує и прикармює, а вец приходза и други роботи як цо шаце зарна до малих контейнерох, потим ше пикира у пластенїку, а у другей половки априла виношиме их вонка, теди ше парадичу потачка и повяже. Осататнї даскельо роки кладземе мрежу пре вельки горучави, и на таки способ ю пробуєме зачувац од моцного слунка, котре вона нє барз люби, бо ше на вельких температурох, так повесц, увари, алє мрежа источашнє чува и од шпакох котрих єст вельо менєй, бо им нє дошлєбодзує же би пришли до самого плоду – приповеда Мелания. Того року пре дижджи котри падали у юнию мали проблем зоз рижнима хоротами, алє кед ше на час обачи,

28. АВҐУСТ 2020.

мож лєгко ришиц и таки спокуси котри єст у каждей продукциї.

ПАРАДИЧАНКУ ШЕ ВШЕ ВЕЦЕЙ ГЛЄДА Мелания приповеда же парадича барз подзековна за продукованє, бо нє треба вельо укладац, а урожай досц вельки и нїч ше нє руца, а сезона дакеди потирва и даскельо мешаци, аж по перши мраз. Парадичи котри одпадню и котри нє за предай, их ше видвоює и иду до парадичанки. Одкеди маю парадичи, варя и парадичанку котру ше у остатнїх даскельо рокох барз глєда.

– Варенє парадичанки досц длуги процес котри дакеди потрива и цали дзень, завиши яке количесто у питаню. Парадичи ше поумива, пореже и вари ше их у котлє. Таку уварену и охладзену ше прецадзи, бо вец будзе вельо лєпша, густейша парадичанка, а вец ше ознова вари и на концу, кед ше уж охладзи, сипе до фляшох. Длугоки процес, алє ше ю добре предава, може стац, хаснує ше през цали рок, та ше вредзи потрудзиц коло вареня. Правим и горку парадичанку котру людзе тиж так досц купую, як додаток ґу єдзеню. То горка, млєта парадичанка зоз горку

папричку, петрушковим лїсцом и зоз цеском. Людзе ю кладу до рибовей юшки, пасулї, капусти – приповеда Мелания.

ТОГОРОЧНА ЦЕНА ДОБРА Продукователє зоз тогорочну цену парадичох задовольни, гваря же цена на велько у початку сезони була пейдзешат динари, алє то кратко тирвало, пофришко цена пошла на седемдзешат, осемдзешат динари, а на мало ше предава по цени од сто динари. Мелания свойо продукти предава углавном дома, гвари же ма стаємни муштериї котри уж роками приходза на парадичи. Вона ма и свой локал у котрим, попри парадичох и парадичанки, предава ище вельо того. Ту мож купиц домашнї продукти котри вона сама направи, а то маджуни, соки зоз рижней овоци, яблука, грозно, бундавки, горки папрички, а понука и домашнї резенки котри сама гнєце. ■ Л. Кухар

РУСКЕ СЛОВО 13

ДУХОВНИ ЖИВОТ КИРБАЙ У ШИДЗЕ

СКРОМНЄЙША, АЛЄ ТОРЖЕСТВЕНА ПРЕСЛАВА

П

арохия и вирни у Шидзе на швето Преображеня Господнього 19. авґуста преславели храмове швето Кирбай, 217. по шоре, зоз шветочну Службу Божу хтору служел парох о. Михайло Режак, хтори у казанї визначел одход Исуса Христа на гору Тавор зоз апостолами Петром, Йоаном и Яковом у присустве пророкох Мойсея и Илиї. Исус вибрал апостола Петра прето же вон бул будуци слуп Христовей церкви и бул розопяти на крижу як и Исус. Якова вибрал як будуцого першого владику у Єрусалиме после шмерци и Исусового воскресеня, а Йoана вибрал прето же бул наймладши медзи апостолами и найприхильнєйши ґу Исусови.

– Исусова молитва на гори Тваор нїґдзе нє записана, бо ше вон модлєл у себе оддалєни од апостолох, хто-

ри у єдней хвильки од вистатосци заспали. Зобудзели ше кед зоз шветлей хмари озвал Бог и поручел им же би вони слухали його Сина и же би радосц преображеня пренєсли другим апостолом, алє кед Исус воскрешнє з мертвих и же би теди пошведочели цо видзели – гварел, медзи иншим, у казанї о. Михайло Режак. Парох о. Режак додал и же тот Кирбай на одредзени способ смутни и же такей преслави нє було, а озда и нє будзе (пре пандемию вируса корона), бо на Богослуженю нє бул присутни преосвящени владика кир Георгий

ВАШАРСКА ЧАСЦ Кирбай у Шидзе уж роками познати и по богатей, такволаней, вашарскей часци. Рижни авта у луна-паркох, колїмбачки, ринґишпили и столїки з бависками прицаговали вельо людзох, насампредз дзеци и млaдих. Того року, медзитим, було иншак пре пандемию вируса корона. Локална самоуправа нє дошлєбодзела же би у улїци Дюри Киша була вашарска часц. Медзитим, поднїмателє забави и бавискох же знашли та ше єдни змесцели у дворе приватного подприємства такой при церкви, а други дас 500 метери далєй, тиж у дворе єдного приватного подприємства. Улїца Цара Лазара од центру ґу Лєтнєй влaдическей резиденциї прето нє була заварта за транспорт (як було роками пред тим), алє людзе заш лєм, по звикнуцу, приходзели до руского краю до забавного парку. У Карадьордєвей улїци, хтора у вечарших годзинох була заварта за транспорт, кафичи робели, та ту було и налоґи...

14 РУСКЕ СЛОВО

Джуджар, за хторого гварел же є зоз молитву и думками зоз вирнима у Шидзе. Нє були присутни анї числени паноцове з других парохийох, як цо то було пред тим каждого року, анї нє було госцох и вельо вирних у церкви. На Служби Божей апостол читала Евґения Данчо, а вирни вєдно зоз парохом шпивали на Богослуженю. После Служби Божей, як и каждого року, пошвецена овоц, а вирни потим у своїх обисцох предлужели пре славйовац Кирбай. ■ Вл. Дїтко 28. АВҐУСТ 2020.

duhovni@ruskeslovo.com

У БЕОҐРАДЗЕ ПРЕСЛАВЕНА РОЧНЇЦА ОД ПОШВЕЦЕНЯ КАТЕДРАЛИ

Пририхтуюци ше за швето Велькей Матки Божей, зоз Службу Божу, хтору предводзел архиепископ и митрополит беоґрадски монс. Станислав Хочевар, преславена и рочнїца пошвеценя Катедрали Вознесения Блаженей Дївици Мариї. Катедралу ше обнавя, та Богослуженє було у помоцних просторийох. Як пренєшене на сайту Беоґрадскей ахриепископиї, монс. Хочевар наглашел же би вирнїки, подобно як до будинку, требали глїбше войсц до своєй нукашньосци.

– Знаме кельо нариси и плани треба кед ше обновює и будує церкву, алє опитайме ше кельо усиловносци и ми укладаме до вибудови власного Божого святилїща – гварел архиепископ и додал же би нїч нє хасновало кед би Беоґрадска архиепископия мала велїчезну церкву, а кед би у нєй було вирних.

– Ми як меншинска Церква мушиме будовац заєднїцтво, бо кед го нє будуєме, то прераста до велькей опасносци и тота праслава то поволанка же бизме були при Богородици, хтора породзела Христа и хтора була послухна Божому Духу – акцентовал монс. Хочевар.

Фото: www.kc.org.rs

ЯК МЕНШИНСКА ЦЕРКВА МУШИМЕ БУДОВАЦ ЗАЄДНЇЦТВО

Здогаднїме же после законченя будованя новей церкви, 14. авґуста 1988. року, обновена потеди од снованя Архиепископиї, нїґда нєдокончена церква хтора пошвецена за катедралну на чесц Воснесения Блаженей Дївици Мариї. З тим Беоґрадска архиепископия достала нову достойну катедралу место потерашнєй катедрали Христа Краля, хтора була пребарз мала. М. Г. К.

У ДЮРДЬОВЕ

ПРЕОБРАЖЕНЄ У СРИМСКЕЙ МИТРОВИЦИ

З ГЛЇБОКУ МОЛИТВУ БУДЗЕМЕ ЛЄПШИ

ПОВОЛАНИ ЗМЕ ЖИЦ НА СЛИКУ БОЖУ

У грекокатолїцкей церкви Рождества Пресвятей Богородици у Дюрдьове, 19. авґуста було швето Преображенє Христово. Службу Божу, на 10 годзин, служел о. Михаил Холошняй. Швето Преображенє Христово єдно од 12 вельких церковних шветох котре славиме, а пошвецене є Исусови Христови и здогадованю на подїю його преображеня на гори Тавор у Святей жеми. У своєй казанї о. Холошняй гварел же Євангелия шицких нас поволує на преображенє. Кед же сцеме пременку у наших душох, шерцох, кед ше сцеме преображиц, сцеме постац лєпши и хасновитши за свойо околїско, то зме годни лєм зоз глїбоку молитву. Єдино на таки способ можеме дожиц свойо стварне, цалосне, нукашнє и вонкашнє преображенє. На концу Служби Божей о. Михаил пречитал молитву котру ше чита кед ше пошвеца овоци, насампредз винїци, а вец пошвецел овоц котру парохиянє порихтали за тоту нагоду. Л. Кх.

28. АВҐУСТ 2020.

У Сримскей Митровици, притримуюци ше мирох защити од вируса корони, 19. авґуста на Служби Божей були вельо вирни, а кошарки з овоцу хтори принєсли, пошвецел домашнї парох о. Владислав Варґа. Окрем зоз Сримскей Митровици, на Служби були и даскельо вирни зоз сушедного Латярку. На Богослуженю асистовали митровицки богослове – Филип Суботич з богословиї у Риме, Милан Кузминац з богословиї у Марибору, хтори читал Апостол и Ярослав Варґа з богословиї у Заґребу. Як наказовал парох о. Варґа, шицки зме поволани свой живот преображиц на слику Божу и слухац Исуса, як то глас Бога Оца прегварел на гори Таворскей при апостолови Петрови, Яковови и Йоанови, а то значи жиц свойо кресценє у полноти дзецох Божих. Н. П.

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОШ „ЙОВАН ЙОВАНОВИЧ ЗМАЙ” У ДЮРДЬОВЕ

ОД СЕПТЕМБРА НАСТАВА ПО КОМБИНОВАНИМ МОДЕЛУ РОБОТИ Школяре у ОШ „Йован Йованович Змай” у Дюрдьове од септембра буду мац нагоду наставу провадзиц и у школи, алє и на далєкосц. Резултати анкети котру родичи пополньовали, указую же ше векшина опредзелєла за наставу у школи

П

ред нами нови школски рок котри по шицким будзе иншаки од прешлих. Заняти у школи, родичи и дзеци буду ше мушиц прилагодзиц новей, иншакей настави котра почнє першого септембра. Перши крочай у орґанизациї нового школского рока була анкета у котрей ше родичи вияшньовали на яки способ жадаю же би їх дзецко провадзело наставу, у школи, чи на далєкосц – онлайн. Резултати указали же школяре наставу жадаю провадзиц у школи, а як будзе

ПРИЄМ ПЕРШОКЛАСНЇКОХ Тогорочни приєм першокласнїкох у ОШ „Йован Йованович Змай” у Дюрдьове будзе на пондзелок, 31. авґуста, на 17 годзин у школским дворе. Родичи и шицки присутни буду ше мушиц притримовац мирох защити.

Любица Клепич

СТРОГЕ ПРИТРИМОВАНЄ МИРОХ ЗАЩИТИ Даскельо днї пред початком настави у школи будзе окончена дезинфекция шицких просторийох, котру финансує општина Жабель. У школи буду окремни уходи през хтори дзеци буду уходзиц и виходзиц зоз просторийох у менших ґрупох. На уходзе до школи будзе стац єдна особа котра дзецом будзе дезинфиковац дланї и будзе вельо вецей дежурних наставнїкох по школских конкох котри буду провадзиц дзеци и їх справованє. Општина Жабель тиж так шицким школяром обезпечи защитни маски, котри обовязне ношиц цали час док школяре у школи.

16 РУСКЕ СЛОВО

випатрац настава и на яки способ будзе орґанизована же би ше почитовало шицки епидемиолоґийни мири защити, гварела нам директорка школи Любица Клепич.

– Настава у Дюрдьове будзе орґанизована по комбинованим моделу, цо значи же школяре буду мац нагоду свойо знанє здобувац и у школи, и на далєкосц. Потераз ше мале число школярох опредзелєло за наставу на далєкосц и то углавним школяре котри маю даяки окремни здравствени проблем, котрим би пре таки причини було лєгчейше наставу провадзиц з дому. Им ше видзе вочи так же наставу буду провадзиц онлайн, прейґ телевизиї, а учителє и наставнїки буду посилац потребни материял прейґ рижних платформох. Кед слово о наймладших школярох, од першей по штварту класу, вони буду ходзиц кажди дзень до школи и то лєм дополадня. Оддзелєня котри маю вецей як 15 школярох, буду ше дзелїц на менши ґрупи. Єдна ґрупа школярох будзе приходзиц од 8 годзин по 10 годзин, а друга ґрупа од 10 годзин и 45 минути. Буду мац по штири годзини дньово котри буду тирвац 30 минути. Понеже у руских оддзелєньох єст менше число школярох, их ше нє будзе дзелїц. Одпочивки тиж так буду иншак орґанизовани як по тераз. Будзе єден векши одпочивок од 15 минути, а у павзи помедзи змени будзе ше дезинфиковац учальнї. У тим тижню будземе мац наставнїцку раду на котрай будзе слово о орґанизациї настави, о тим як дзеци буду подзелєни по учальньох – потолковала директорка школи.■ Л. Кухар

28. АВҐУСТ 2020.

kultura@ruskeslovo.com

ЗОЗ ОСНОВНЕЙ И ШТРЕДНЄЙ ШКОЛИ „ПЕТРО КУЗМЯК” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ГОДЗИНИ БУДУ КРАТШИ, А ОДДЗЕЛЄНЯ МЕНШИ У Основней и штреднєй школи зоз домом школярох „Петро Кузмякˮ у Руским Кере стуре, тих дньох ше родичи опредзелєли за модел по хторим їх дзеци буду слухац наставу у наиходзацим школским року. Так родичи школярох од 5. по 8. класу вибрали основни модел, док школяре штреднїх школох вибрали комбиновани модел провадзеня настави. За школярох од 1. по 4. класу основней школи предвидзена обовязна каждодньова нєпоштредна настава у школи. Як познате, основни модел настави хтори вибра ли родичи школярох од 5. по 8. класу подрозумює же ше БУДЗЕ ОДДЗЕЛЄНЄ ПО РУСКИ У ҐИМНАЗИЇ До Основней и штреднєй школи зоз домом школярох „Петро Кузмякˮ у Руским Керестуре, зоз Покраїнского секретарияту за образованє, сцигло допущенє за формованє оддзелєня Ґимназиї на руским язику зоз трома школярами. Як уж познате, понеже у першим уписним кругу до Ґимназиї, до оддзелєня на руским наставним язику були уписани лєм тройо школяре, а за минималне оддзелєнє були потребни пецеро школяре, зоз школи „Петро Кузмякˮ глєдане окремне допущенє зоз Министерства просвити, а хторе потримал и Национални совит, його Одбор за образованє.

наставу буд зе ре а лизовац каждодньово у школи, а кажде оддзелєнє буд зе мац лєм до 15 школярох. Кажда ґрупа буд зе мац свою уча льню, а кед школа нє ма таки про сторни можлїво сци, препоручене же би школяре ишли до школи у двох терминох, у процивних зменох. Настави у кабинетох нє буд зе, а провад зенє школярох, їх напредованє и оценьованє, ше буд зе орґанизовац лєм у школи, алє ше буд зе провад зиц и анґажованосц и формативне оценьованє на да лєкосц. По основним моделу, школяре буду мац по 5 год зини дньово, школска год зина буд зе тирвац 30 минути, а предвид зена и павза за пораєнє уча льньох у тирваню од 20 минути мед зи зменами. За школярох штреднїх школох, оддзелєня ше буду дзелїц на 16 школярох, школска год зина, як и у нїзших класох, буд зе тирвац 30 минти, а понеже ше школяре опред зелєли за комбиновани модел настави, у истей змени найвироятнєйше буду 1. и 2. класа, а 3. и 4. би були у процивней змени. Школяре тиж годни провад зиц год зини хтори зняти на Явним сервису РТС-у, як и прейґ образовних платформох, а общеобразовни предмети и ключни фахово предмети буду приоритет у розпорядку. З оглядом на тото же ше настава у штреднїх школох буд зе одвивац и з дому и на далєкосц, школяром буду понукнути и услуги интернату, а тиж и предлужене пребуванє за школярох нїзших класох основней школи. Ан. М.

ВИШОЛ ВЕЦЕЙЯЗИЧНИ ЛЕКСИКОН ПРАВНИХ И ЕКОНОМСКИХ ПОНЯЦОХ

ЗАСТУПЕНИ И РУСКИ ЯЗИК

Тих дньох вишол Вецейязични лексикон правних и економских поняцох язикох на хторих ше бешедує у Войводини – водзач за судских прекладательох/толмачох и други нєправни фахи, хтори облапя язики националних заєднїцох и меншинох у АП Войводини: бунєвацки, ромски, румунски, руски, словацки и чески. То треци том такого лексикону: перши том обєдиньовал одреднїци пояшнєни на сербским язику, а потим преложени на анґлийски, нємецки, италиянски, гречески, мадярски и русийски. Други том, задумани як Водзач през правни системи реґиону, облапя поняца преложени так як язична норма предвидзує у Горватскей, Босни и Герцеґовини, Чарней Гори, Словениї и Сиверней Македониї. Тот, треци том, по першираз обєдинює язики националних меншинох и ромски, бо пракса указала же и за язики хтори ше нє хаснує службено, а хтори ше факултативно виучує у вецей општинох, єст оправдана потреба, окреме у судско-прекладательней роботи, документох у административним хаснованю и текстох з обласци права и економиї. Лексикон видало Здруженє стаємних судских прекладательох и толмачох Сербиї, хторе ше з вельким ентузиязмом и трудом прилапело тей, анї кус нє лєгкей и одвича28. АВҐУСТ 2020.

тельней роботи же би обезпечело язично досц компетентних прекладательох за односни язики, алє и досц фахових за обласц права и економиї, нєпреривно ше вагаюци чи прекладанє ремесло, чи схопносц. Одвит, вшелїяк, анї єдно – анї друге. Праве пре тоти причини направени тот приручни лексикон хтори судским толмачом помогнє знайсц ше у велїх ситуацийох. У Лексикону пояшнєни на сербским язику и на спомнути язики преложени 332 термини и вирази, а одреднїци на руски язик преложели мр Гелена Медєши (хтора попри Сладяни Милинкович одвичательна редакторка того виданя) и Боґдан Рац, професор руского язика и литератури и стаємни судски прекладатель за руски язик, заняти у Служби за прекладательни роботи при Секретарияту за образованє, управу, предписаня и национални меншини/национални заєднїци. Здруженє стаємних судских прекладательох и толмачох Сербиї планує видац ище єден лексикон, у хторим би були преложени тоти термини и вирази на албански, арабски, болгарски, ґорански, китайски и українски язик. Г. М.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА СХАДЗКА УО ДОМА КУЛТУРИ РУСКИ КЕРЕСТУР

АНЇ ДРАМСКИ МЕМОРИЯЛ, АНЇ „РУЖА” НЄ БУДУ ОТРИМАНИ На схадзки Управного одбору Дома култури хтора отримана штварток, 20. авґуста, у преширеним составе зоз предсидателями фестивалох Драмского мемориялу Петра Ризнича Дядї и „Червеней ружи”, и зоз предсидателями комисийох тих двох фестивалох, одлучене же тогорочни Драмски мемориял и „Червена ружа” нє буду отримани

Я

к гварене на схадзки, фестивали нє буду отримани пре актуалну ситуацию зоз вирусом корона, з тим же представи хтори були заплановани за тогорочни Драмски мемориял буду виведзени на Мемориялу шлїдуюцого 2021. року. З другого боку, Фестивал рускей култури „Червена ружа” нє будзе отримани у такей форми як потерашнїх рокох, алє єдна часц того Фестивалу, точнєйше „Червене пупче”, будзе отримане у видео форми. Як потолковала руководителька „Червеней Ружи” Мая Зазуляк Гарди, у наиходзацих дньох у планє вибрац даскельо дзецински композициї зоз прешлих „Пупчох” за хтори ше направи компютерску анимацию, а хтори би по конєц рока були положени на интернет, на Ют’юб канал Дома култури.

– Мали зме задумку же би ше змаганє за найкрасши глас отримало без публики и же би ше го зняло и приказало на Ют’юбу, можебуц и на телевизиї. Медзитим, на схадзки заключене же би и ту мушело буц уключени вельо особи, од технїки по учашнїкох, и нє сиґурне чи би и то могло буц реализоване так же би ше випочитовало шицки мири хтори би у тим периодзе були запровадзени. Же би голєм дацо було отримане того року, пришло ше на идею же би то було тото цо нашей рускей заєднїци хиби, а то анимирани дзецински шпиванки по руски. Дзеци нєшка вельо хасную тот авдио-визуални медий дзе слухаю и патра шпиванки на других язикох, а на сво-

18 РУСКЕ СЛОВО

їм мацеринским язику нє маю тоту можлївосц, та ше наздаваме же до конца рока то годно буц доступне и же ше потим и предлужи таку праксу – гварела Мая Зазуляк Гарди. Кед слово о розполаганю зоз средствами за тогорочни Драмски мемориял и „Червену ружу”, и о можлївих пренаменкох средствох, секретар фестивалох Михайло Бодянец гварел же тот поцаг завиши од одлуки компетентних орґанох.

– Средства и за Драмски мемориял и за „Червену ружу” одобрени и з боку Министерства култури и з боку Покраїнских секретариятох, з тим же ше од нїх будзе глєдац пренамена же би ше средства вихасновало за дацо друге. Єдна часц пенєжох хтора ше одноши на Драмски мемориял и потрошена за пририхтованє, понеже Мемориял уж практично и бул порихтани за виводзенє, а за средства хтори остали будземе глєдац допущенє же би ше их уложело чи до опреми, чи до дачого иншого, а шицко у догварки зоз компетентнима орґанами хтори тоти средства и одобрели. Цо ше „Ружи” дотика, єдна часц будзе потрошена за правенє компютерскей анимациї за дзецински шпиванки, а кед нам пренамени буду одобрени, увидзиме на цо би остаток средствох могол буц потрошени, у догварки зоз компетентнима орґанами хтори их одобрели – виявел Бодянец.■ Ан. Медєши 28. АВҐУСТ 2020.

АВҐУСТ

2020. рок ЧИСЛО 8

Славко ВИНАЇ

ЖИМНИ ВОЗДУХ НЇОДКАДЗ Дакеди ми ше видзи же хибим, шалєєм; окреме кед сом сам зоз собу заварти у хижи. Хижа щезує, мури поставаю превидни и чувствуєм швижи жимни воздух... Хто зна одкадз приходзи!? Звичайно анї нє патрим на тоти пременки алє сом их свидоми и так лєм зоз кончиком ока нагадуєм же коло мнє цошка нєзвичайне... Реални швет лєм покля столна лампа зарї руца а споза тей моєй хижней гранїци шветлосци безконєчно вельо цмоти и нєсподзиваня... Застрашуюце, нє? Дакеди ше наисце и злєкнєм и твардо прицискам з ногами спод стола... и нє дай боже же бим ше огляднул бо... а дакеди ми приємно, швижо и жимно; слухам музику и пишем тексти праве як тот цо пред вами.

28. АВҐУСТ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 19

literaturne@ruskeslovo.com

ЗОЗ ОСТАТНЄЙ ФИЙОВКИ

Ваня ДУЛА

Иван-Мария СЕМИГОРСКИЙ

ГЕРОЙ

●

БАҐРЕНИ

„Нєт побиди значнєйшей од вирносци самому себе у пораженю. Tиж так анї векшого пораженя од зраднїцтва самого себе пре побиду.”

– Драґош Калаїч

Яка красна гевта улїчка на концу валала, там, дзе баґрени у двох шорох стоя и уж додня, кажде рано припатраю ше на тих цо сцело понагляю до поля. Тоти баґрени з першей яри попущали нови конари, а лїсца повипуковани праве ноша здогадунки дакеди швижи, а тераз – стари, котри ме здогадую же – И там, гет далєко исти таки баґрени стали… зоз билима квитами махали нашим хлапцом кед понагляли до бою. Гей, теди їх баґрени поздравяли з далєка витор одгук писнї ношел; а з часу на час чул ше дзивчатски плач… и од теди шицко замарло. Тераз приповедаю: баґрени того року там нє розквитаю; (а и нач би розквитали?) Вони иншаку – нашу яр чекаю кед знова нови, желєни конари попущаю; а лїсца повипуковани и вец нас здогадовац буду на тих цо пре нас – позабивани.

Тот, котри вично глєда Нє блука Вибор му нїґда нє погришни Тот, котри щирого шерца Надмоцнює шицки божества Лєм герой святи Кед сцека, од циґанствох нових У нєгеройским чаше Шарканї позабивани /витребени Шицки глави зразу одоцати Мертви язики вирвани Нїхто вецей стару правду вигвариц нє зна Спознац ознова Живот, клубко можлївосци Замервени конци Конци и початки Дзе мудри станє, вично на прагу задумани Лєм шмели закрочи Лавиринт свой, гоч и без виходу Любиц вон муши И буц зохабени И од самого себе Жиц и после шмерци Вон научиц муши.

БОГОВЕ ПОЗИХОДЗЕЛИ НА СТЕПУ И лїсца нєшка пахню, а роса нє роса, алє диямант; витор и Зевс и Марс.

Нє верце, то сцела так Венера (и конари орґонох, орґони) то наша краса, то писня нашого параста, то душа нашого живота.

ДРЕВО

Жено нє нарикай, бо шерцо Ци шпива. Ти моцна и велька и власа Ци єдна уж шива.

Фундамент нєба Опарти на слуп жеми Вироснул на штред ровнїни Знак дзиви Же висоти од глїбинох оддзелєни Лєм нам ше слабовидим видзи Нєбесну коруну кед блїскавка полови Нєбо на жем зиходзи Пуща корень Препиха ше з глїбини Як жридло през камень У жеми сон напава Ище нєродзених Спод каменя, з каждей шмерци Рошнє помали Витирвало гонї Конари вше глїбше Коренї вше висше Нєбо и жем трима Завше звязани.

И ти, хлапче, напий ше нектару; жили з моцу най ци ше вистирча уж ютре будзеш стац на олтару нашого Краю.

– Жено, нє нарикай… пребудзце ше шицки, бо нас вола и Зевс и Марс до бою.

Писнї обявени 1940. року у часопису „Думка”.

20 РУСКЕ СЛОВО

28. АВҐУСТ 2020.

28. АВҐУСТ 2020.

ХИПЕРБОРЕЙЦИ Ми, вше дзвигаме глави Ґу слунку на вершини Намагаме ше Од циньох наших буц висши Наш бок вично утвердзени Штредзиско кудзелї Судьба Коло нас ше окруца Витор жимни Алє шерца нам нїґда нє маржню Крев пекельна, рай нє шнїє Живот на жеми вични Покля зоз шмерцу воює У желєзней ноци Искри зме На своїм ковадлу Сами себе куєме По штред чола, з млатком упарто тлучеме Вично свою моц преверюєме Запатрени до найвисшей точки И у бездни зме Шветло З огнїска єдней прастарей жирячки У ляднїку дом цо пренашло Нашо очи, нєбесни Вично будни Спод клїпкох надвладац страх Шмели блїскавки До утроби цмоти запатрени И кед шицко згори Од нас нє останє анї прах Цело нам и так ляд Жеми лєм слизи зохабя Дих огня, наш дух Високо ше дзвига Понад гори З громом причащани Ми, вше дзвигаме глави Ґу слунку на вершини.

РУСКЕ СЛОВО 21

literaturne@ruskeslovo.com

ЗОЗ ОСТАТНЄЙ ФИЙОВКИ

Ваня ДУЛА

Иван-Мария СЕМИГОРСКИЙ

ГЕРОЙ

●

БАҐРЕНИ

„Нєт побиди значнєйшей од вирносци самому себе у пораженю. Tиж так анї векшого пораженя од зраднїцтва самого себе пре побиду.”

– Драґош Калаїч

Яка красна гевта улїчка на концу валала, там, дзе баґрени у двох шорох стоя и уж додня, кажде рано припатраю ше на тих цо сцело понагляю до поля. Тоти баґрени з першей яри попущали нови конари, а лїсца повипуковани праве ноша здогадунки дакеди швижи, а тераз – стари, котри ме здогадую же – И там, гет далєко исти таки баґрени стали… зоз билима квитами махали нашим хлапцом кед понагляли до бою. Гей, теди їх баґрени поздравяли з далєка витор одгук писнї ношел; а з часу на час чул ше дзивчатски плач… и од теди шицко замарло. Тераз приповедаю: баґрени того року там нє розквитаю; (а и нач би розквитали?) Вони иншаку – нашу яр чекаю кед знова нови, желєни конари попущаю; а лїсца повипуковани и вец нас здогадовац буду на тих цо пре нас – позабивани.

Тот, котри вично глєда Нє блука Вибор му нїґда нє погришни Тот, котри щирого шерца Надмоцнює шицки божества Лєм герой святи Кед сцека, од циґанствох нових У нєгеройским чаше Шарканї позабивани /витребени Шицки глави зразу одоцати Мертви язики вирвани Нїхто вецей стару правду вигвариц нє зна Спознац ознова Живот, клубко можлївосци Замервени конци Конци и початки Дзе мудри станє, вично на прагу задумани Лєм шмели закрочи Лавиринт свой, гоч и без виходу Любиц вон муши И буц зохабени И од самого себе Жиц и после шмерци Вон научиц муши.

БОГОВЕ ПОЗИХОДЗЕЛИ НА СТЕПУ И лїсца нєшка пахню, а роса нє роса, алє диямант; витор и Зевс и Марс.

Нє верце, то сцела так Венера (и конари орґонох, орґони) то наша краса, то писня нашого параста, то душа нашого живота.

ДРЕВО

Жено нє нарикай, бо шерцо Ци шпива. Ти моцна и велька и власа Ци єдна уж шива.

Фундамент нєба Опарти на слуп жеми Вироснул на штред ровнїни Знак дзиви Же висоти од глїбинох оддзелєни Лєм нам ше слабовидим видзи Нєбесну коруну кед блїскавка полови Нєбо на жем зиходзи Пуща корень Препиха ше з глїбини Як жридло през камень У жеми сон напава Ище нєродзених Спод каменя, з каждей шмерци Рошнє помали Витирвало гонї Конари вше глїбше Коренї вше висше Нєбо и жем трима Завше звязани.

И ти, хлапче, напий ше нектару; жили з моцу най ци ше вистирча уж ютре будзеш стац на олтару нашого Краю.

– Жено, нє нарикай… пребудзце ше шицки, бо нас вола и Зевс и Марс до бою.

Писнї обявени 1940. року у часопису „Думка”.

20 РУСКЕ СЛОВО

28. АВҐУСТ 2020.

28. АВҐУСТ 2020.

ХИПЕРБОРЕЙЦИ Ми, вше дзвигаме глави Ґу слунку на вершини Намагаме ше Од циньох наших буц висши Наш бок вично утвердзени Штредзиско кудзелї Судьба Коло нас ше окруца Витор жимни Алє шерца нам нїґда нє маржню Крев пекельна, рай нє шнїє Живот на жеми вични Покля зоз шмерцу воює У желєзней ноци Искри зме На своїм ковадлу Сами себе куєме По штред чола, з млатком упарто тлучеме Вично свою моц преверюєме Запатрени до найвисшей точки И у бездни зме Шветло З огнїска єдней прастарей жирячки У ляднїку дом цо пренашло Нашо очи, нєбесни Вично будни Спод клїпкох надвладац страх Шмели блїскавки До утроби цмоти запатрени И кед шицко згори Од нас нє останє анї прах Цело нам и так ляд Жеми лєм слизи зохабя Дих огня, наш дух Високо ше дзвига Понад гори З громом причащани Ми, вше дзвигаме глави Ґу слунку на вершини.

РУСКЕ СЛОВО 21

Марина ХОМА

БУБА „Шедзим уж длуго на своєй планети и роздумуєм. Скочиц би на Жем. Алє дзе? До хторого цела? Цо будзем? Чловек? Жена? Животиня, лєбо инсект? Нє, нє жадам буц кухньов хробак, такой ме дахто зґажи”, роздумовала покля єй цело поставало чарне, влажне и цесне. Уцагла ше през дзирку и нашла ше у шмердзацей купальнї. Дакус виглєдовала околїско, медзитим, нараз обачела як ше од горе цошка, з вельку швидкосцу приблїжує. Злєкла ше, алє у тей хвильки остала нєрухома. Огромна талпа ю зровнала зоз жему, точнєйше цегелку. Нє, нє будзе буба, нєт шанси, повторйовала у себе, таргаюци ше зоз фантазиї. А нє будзе анї чловек. Чом же би, без роздумованя, ґажела живи єства. Останє ище дакус на своєй планети. На ютре одлучи.

ПУТОВАНЄ „Ух, конєчно сом ше го ошлєбодзел”, гварел дух патраци на заспане цело. Дух нїґда нє шпи, вично є нємирни и у глєданю нових способох же би ше витворел. Проблем настава теди кед цело нє у станю попровадзиц жаданя духа. Прето йому найлєпше кед цело шпи. Може лєциц зоз димензиї до димензиї и комуниковац зоз розличнима ентитетами и цудзима манифестациями. „Ей! Анї ти нє шпиш?” Стретнул ище єдного духа на драги. Зрадує ше кажди раз кед похопи же є нє сам и же громада других духох так исто глєда смисел себе и цела. Дакеди му чежко думац за двойо, алє то живот духа! Зна же їх заєднїцки смисел нє може буц лєм у материялних стварох, так же кед наидзе на блїщаци билборди и продукти, зна же го то нє дотика. Богатство нє за ньго. „Можебуц є за цело, алє воно тераз шпи”, кихота ше и предлужує. „Як то крашнє буц шлєбодни”, дума у себе. Вше кед прелєтує през розлични епохи у релиґиї, култури, уметносци и вше ше чувствує витворено, бо зна же раз бул чияшик мала идея хтора преросла до чогошик импозантного у физичней реалносци. Алє вец придзе ґу себе, бо почувствовал же ше цело кормаца у сну. Нє зробел би вон нїч без нього. Час за будзенє!

Число ушорел Сашa Сабадош, фотоґрафиї Марияна Павлович

22 РУСКЕ СЛОВО

28. АВҐУСТ 2020.

kultura@ruskeslovo.com

У ШИДЗЕ ПЛАНУЮ ОТРИМАЦ ФЕСТИВАЛ „МЕЛОДИЇ РУСКОГО ДВОРУ”

РЕВИЯЛНИ ХАРАКТЕР МАНИФЕСТАЦИЇ Порадзене же би ше Фестивал отримало 12. септембра, а госцуюци оркестри би були заступени прейґ напредок знятих знїмкох хтори би були указани на видео биме. Наступи би були ревиялни, без змаганя

З

вичайно роками Фестивал тамбурових оркестрох „Мелодиї Руского двору” хтори орґанизує Културнопро свитне дружтво „Дюра Киш” отримує ше першей соботи у авґусту. Так було плановане и того року медзитим, пандемия вируса корона плановане погубела. З оглядом на тото же у остатнїм чаше епидемиолоґийни стан у општини Шид злєпшани, руководзаци руского Дружтва ше нєдавно ознова зишли порадзиц кеди и у якей форми отримац Фестивал. Яки одлуки Управного одбору КПД „Дюра Киш” о тим питаню потолковал нам Златко Манько, предсидатель Дружтва.

– Догварели зме ше же кед же епидемиолоґийни стан будзе вигодни, Фестивал бизме отримали 12. септембра як и звичайно, на лєтнєй би-

НЄ БУЛО АНЇ „КУЛТУРНЕ ЛЄТО” Того лєта културни подїї у Шидзе и општини Шид пре пандемию вируса корона ощербени, бо ше нє отримало анї традицийну културну манифестацию „Шидске културне лєто” хтора звичайно починала концом юлия, а закончовала ше 19. авґуста, на Кирбай и швето Преображеня Господнього.

28. АВҐУСТ 2020.

ни, у порти Лєтнєй владическей резиденциї. Медзитим, нове би було тото же би госцуюци оркестри зоз наших Дружтвох нє участвовали директно на фестивалє, односно нє приходзели би до Шиду, алє би ми на видео биме пущали їх напредок зняти интерпретациї, подобне як даяки онлайн наступ – гвари нам о основней концепциї Фестивала по нових околносцох Златко Манько. На тот способ би ше нє зберало вельке число людзох на єдним месце, а пре пандемию проблеми єст и коло транспорту през Републику Горватску и гранїчни контроли так же би наступ на знїмкох бул одвитуюце ришенє. Же би Фестивал затримал одредзену „живосц” остарали би ше домашнї зоз КПД „Дюра Киш” чий оркестер би наступел на бини.

– Задумали зме же би, окрем нас як домашнїх, наступели и два оркестри як госци, а хтори зоз Шиду. То словацке СКУД „Єднота” и горватске ГКУД „Шид”. На тот способ би Фестивал затримал одредзену динамику, а за тот рок нє плановане змаганє, алє Фестивал будзе мац ревиялни характер. Тиж будземе водзиц рахунку и о чишлє публики, и о розпорядку шедзеня так як буду накладац епидемиолоґийни мири – додава Манько. Наш собешеднїк предлужує же ше бешедовало и о означованю значного ювилея 100- рочнїци од иснованя КПД „Дюра Киш”. Було плановане же би ше отримало пригодни програми на хторих би були представени секциї Дружтва и їх робота, як и история Дружтва. Пре нови околносци одлучене же би уж од конца авґуста тот способ означованя бул преложени на габи РТВ „Коперникус” Шид у руских емисийох стреду и внєдзелю, дзе би у каждей емисиї вше дахто од собешеднїкох бешедовал о одредзеней теми.■ Вл. Дїтко

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НАШ ГОСЦ: АНДРИЙ РАЦ З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ПРЕЙҐ ОКЕАНУ ЖИВОТ ЛАГОДНИ, АЛЄ ПРЕБАРЗ ШВИДКИ Пише: Андреа МЕДЄШИ

О його дворочним искустве здобутим у Зєдинєних Америцких Державох, даскельо боки на паперу мало. Авантуристични дух, ризик, динамика живота з єдного боку, а з другого – жажда за ровновагу, миром и ученьом ПОМОЦ ЗА ОДХОД – Пренашол сом способ по хторим би людзе з наших просторох могли присц леґално робиц до Америки. Виза „H2Bˮ ше достава кед ше идзе робиц на Аляску, медзитим пре „дзируˮ у закону кажде хто достанє роботну визу за Аляску, може кед уж сцигнє на Аляску пременїц авион и присц до Сиєтлу, а роботна виза и социялне число му оставаю, та роботу мож найсц и индзей. Кед дакому треба подробнєйши информациї, може зо мну контактовац прейґ дружтвених мрежох – гвари Андрий.

24 РУСКЕ СЛОВО

ед ше пред двома роками упутел на драгу до Америки Андрий Рац, родом з Руского Керестура, анї сам нє знал кадзи го драга поводзи. Знал лєм же його нємирному духу постало цесно у традицийним и конзервативним дружтве у Сербиї, та за свою дестинацию вибрал „жем можлївосцох”. До Америки пошол як студент, а кед му виза престала важиц, ризиковал и остал „на свою руку” з цильом же єдного дня достанє америцке державянство. У тей хвильки ма социялне число, одно сно „Social security number”, прейґ хторого поряднє плаци порцию и леґално пребува у держави, лєм нє роби зоз роботну дозволу. Вон толкує же то анї нє таки проблем, понеже шицки роботи хтори Американци нє сцу робиц мож робиц без роботней дозволи, та охрабрує велїх людзох зоз швета пойсц праве там и понука им конкретни спо соб на хтори до заробку мож дойсц. По одходу до Америки Андрий робел перше як келнер у готелу „Гаятˮ у Мериленду, потим одлучел преселїц ше до Лас Веґасу, до дакус, як гвари, либералнєйших

К

крайох. Драгом обишол и препутовал цале заходне побрежє, а потим ше застановел у Калифорниї дзе започина свойо нєзвичайне роботне искуство у продукциї канабису. САДЗЕНЄ ПОДОБНЕ ЯК И ПРИ ПАПРИҐИ – У Калифорниї сом мешац робел на леґалней плантажи марихуани, и то було барз интересантне искуство. Место на хторим сом бул ше вола „Murder mountainˮ („Гора забойнїкˮ) прето же пред даскельома роками садзенє марихуани на тим месце було илеґалне, та було барз вельо однїманя кед ше закончело пресадзованє. Таке як кед би садзенє паприґи у Керестуре було илеґалне, и кед би людзе ускаковали продуковательом до двора и крадли пресаду паприґи – у франти започина приповедку о своїм искустве зоз садзеньом спомнутей рошлїни. По приходу на плантажу, Андрий глєдал документи же би преверел чи робота леґална, та кед ше прешвечел, свойо вецейрочне искуство у польопривреди могол почац применьовац.

28. АВҐУСТ 2020.

ljudze@ruskeslovo.com

– Сам поступок садзеня марихуани нє даяки нєзвичайни и досц єдноставни. Мали зме осем пластенїки зоз пресаду хтору требало залївац, винїмац захорени лїсца, требало ю попирскац, отверац и заверац пластенїки, подобне як и зоз паприґу – толкує вон. Числени плантажи, медзи хторима и тота на хторей и сам робел, були у власнїцтве Болгарох и Чарногорцох, зоз хторима ше познєйше и сприятелєл, а як гвари, у реґуларних дутянох дзе ше медзи иншим предаваю и продукти зоз канабису, а хтори ше находзели у горох даскельо километри оддалєни од населєних местох, нє було нєзвичайне чуц праве болгарску и чарногорску бешеду.

– Робота ишла барз добре, медзитим, проблем бул у тим же транспорт марихуани дакус законски закомпликовани, понеже допущене мале количество за преношенє тей рошлїни, та ше марихуана леґално продукує, алє нєлеґално транспортує – гвари Андрий и додава же садзенє тей рошлїни „вельки бизнисˮ, алє ше за тот пенєж людзе вельо и наробя.

– Роби ше 7 днї у тижню по цали дзень и нєт шлєбодни дзень, а вноци ше преверює пресаду. На спомнутих горох нєт анї драги анї струї, та зме ше туширали вонка на импровизованих тушох аж и по шнїгу, а струю зме доставали на акумулатор. Но, мож добре заробиц з оглядом на тото же роботи єст од марца та аж даґдзе по децембер. Роботнїк може заробиц коло 4 000 долари мешачно, а нє мушиш плациц анї змесенє, анї єдзенє. Вельки пенєж ту мож заробиц, окреме власнїки тих плантажох, медзитим чежко найсц леґалне место дзе ше будзе садзиц марихуану, понеже поглєдованє вельке, а полициї вше єст, та аж и геликоптери надпатраю тоти места. Як ми приповедали, пред коло пейцома роками кед геликоптери наишли, людзе сцекали, скривали ше, понеже шицко було нєлеґалне – приповеда Андрий. После роботи на плантажи засицел ше пластенїкох, та одлучел пойсц до Сиєтлу, дзе и тераз жиє, а роботу нашол у италиянским ресторану, чийо главне шедзиско було у Лас Веґасу, дзе тиж робел. Робота нє чежка, плаца добра, лєпша як на плантажи, а тото цо йому найважнєйше – конєчно ма шлєбодного часу. О АМЕРИКАНЦОХ О предпрешвечньох же Американци любя пенєж и же у тей жеми нєт моралу, Андрий гвари же су нє далєко од правди, а прешвечує нас и же вельо лєпши квалитет нашого єдзеня нє мит, алє жива правда.

– Нє любим ґенерализовац, бо думам же вшадзи єст и добрих и злих, алє здобул сом упечаток и думам же нє гришим кед повем же у Америки кед би дахто умар на улїчки людзе би го заобишли, и предлужели далєй. Кажде ту патри лєм на себе, сушедство их нє интересує, жиєш през роботу, кельо пенєжи справиш, тельо вредзиш, и так направена система. Нє жию морално, пенєж им барз важни, алє нє мож их прето анї осудзовац, бо вони за лєпше нє знаю.

28. АВҐУСТ 2020.

Иншак, ту досц узвичаєне видзиц вельо старшого, богатого чловека зоз младу дзивку. У нас медзилюдски одношеня иншаки, вецей ше стараме єдни о других, а вони того нє маю. Но, я им на богатстве нє завидзим. Можем лєм чежиц ґу тому же бим дацо научел од нїх, понеже су у правеню пенєжох барз схопни – приповеда наш собешеднїк, а од наших предносцох визначує, у першим шоре, квалитет єдзеня.

– Точне тото цо шицки тведза же у Америки єдзенє нєсмачне. Овоц як пластика, и ту лєм важне же би єдзенє крашнє випатрало, алє кед им жада дацо смачне, вони дзечни добре заплациц. Прето сом роздумовал як би добре було вивожиц нашо продукти зоз Сербиї до Америки, а упознал сом и чловека хтори ма дозволу за инпортекспорт прейґ хторого бим любел витвориц тоту идею. За два роки кельо є у Америки, Андрий Рац стретал рижни народи, здобул вельо познанства и животного искуства, и нє планує ше застановиц на тим. Интересує го власни духовни и тїлесни розвой, запровадзованє дисциплини и самоконтроли, одношеня медзи свидомосцу и физичним шветом инспировани зоз гиндуизмом и медитацию... Таки и подобни теми обрабяли велї, алє йому окреме инспиративни Robin Sharma, Bob Proctor и Tony Robbins. Кажде рано става на 4 и 45, ма предвидзени час од 20 минути за интензивни тренинґ, медитацию и писанє дньовнїка у хторим виражує подзековносц за шицко цо ма, бо як гвари „у живоце нє можеш напредовац кед ши нє подзековни за тото цо уж маш”.

– Док ше закончи шицко тото зоз корону, плануєм ше преселїц до Сан Диєґа, у хторим ше находзи гиндуистични храм, а понеже ме интересує медитация и вообще восточна филозофия, любел бим жиц там як монах и преучовац моци розуму. Прицагує ме спиритуалносц Индиї, понеже гиндуистична релиґия то єдина релиґия хтора нє ма главного поглавара. Прицагує ме идея же можеме контроловац сами себе през власни розум, през медитацию, моц пост-диєти и нутриционизем. Думам же зоз своїм розумом можеш вельо того пременїц, уплївовац на свойо цело и здравє, дойсц до одвитох хтори заходна медицина нє дава. У Сербиї ше затераз нє видзим, алє понеже ми там фамелия и приятелє, моя прешлосц там, и вше будзе постояц цошка цо ме вяже за ню – закончує Андрий. ■

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ 75 РОКИ „РУСКОГО СЛОВА” 1945–2020 (IХ)

ЧОЛНИ ЛЮДЗЕ У „РУСКИМ СЛОВЕ” 1945–1985

Пише: Дюра ЛATЯК

На розвойней драги Новинско-видавательней роботней орґанизациї „Руске слово” oстало нам спатриц и хто були тоти чолни людзе, цо були найодвичательнєйши (або аж и найзаслужнєйши). И на тот завод нашо спатранє дзелїме на два часци: перша часц то период од 1945. по 1951, а друга после 1951. року „Руске слово” прешло през вецей орґанизацийни форми, у першим периодзе од 1945 по 1951. и после 1951. року, кед основане окремне подприємство под спомнуту назву. Та так: у першим периодзе на чолє „Руского слова” були: Штефан Чакан (1945–1947 и 1948–1950) Дюра Варґа (1947–1948), и Любомир Такач 1950–1951). Од 1951. року, кед уж „Руске слово” конституоване як окремне подприємство, його чолни людзе були: 1. Любомир Такач (1951–1955), директор и главни и одвичательни редактор новинох; 2. Дюра Варґа (1955–1963), директор и главни и одвичательни редактор новинох, а 1963–1965 лєм директор.

3. Дюра Латяк (1963–1965), главни и одвичательни редактор новинох, а од 1965–1970 и директор подприємства; 4. Микола Москаль (1970–1974), директор и главни и одвичательни редактор новинох; 5. Дюра Когут (1974–1979), директор подприємства, 6. Любомир Рамач (1974–1979), главни и одвичательни редактор новинох, а од 1979–1983. и директор подприємства, та 1983–1987 лєм директор.

26 РУСКЕ СЛОВО

7. Ирина Гарди-Ковачевич (1983–1987), главни и одвичательни редактор новинох. ДРУГИ ВИДАНЯ И ЇХ ЧОЛНЇКИ „Пионирска заградка”: Штефан Чакан (1947); Дюра Варґа (1947–1948, 1954–1955. и 1958–1963); Владо Костелник (1948–1949), Владо Рогаль (1949–1951), Василь Мудри (1951–1952 и 1955–1958), Микола М. Кочиш (1952–1954) Янко Рац (1963. по одход до пензиї 1992. року). МАК (Младосц, активносц, кре ативносц): Янко Рац (1972–1974), Ирина Гарди-Ковачевич (1974–1981), Гавриї Колєсар (1981–1985). „ШВЕТЛОСЦ”: Дюра Варґа (1952–1954), Дюра Папгаргаї (1966. по одход до пензиї 1993. року) Видавательна редакция: Дюра Латяк (1970. по одход до пензиї 1991. року).

28. АВҐУСТ 2020.

ljudze@ruskeslovo.com

Треци розвойни период бизме могли означиц аж по 1991. рок, бо теди права снователя превжала на себе Скупштина АП Войводини и „Руске слово” од теди функционує як новинско-видавательна установа. Медзитим, час од 1985. року надалєй нє спада до рамикох котри одредзени за нашо розпатранє. На концу, можеме заключиц же кажда ту розпатрена розвойна фаза ма свойо специфичносци по котрих є препознатлїва. ФАЗИ ТРАНСФОРМАЦИЇ И ОСЦИЛАЦИЙОХ Першу розвойну фазу можеме наволац и як период консолидациї, або трансформациї до видавательно-друкарского подприємства. У тим периодзе ше почина видавац новини „Руске слово” (од 15. юния 1945. року), Руски народни ка лен дар (1946–1949, Роч на кнїж ка 1951), часопис за дзеци „Пионирска заградка” (од 1947. року) и часопис за лите рату ру и кул ту ру „Шве тлосц” (1952–1954. и 1966. надалєй) и єдно число кнїжкох белетристичного, науковопо пулар но го и поли тич но го зми сту, углавним преложене на наш язик. Зоз волонтерского преходзи ше на професийне анґажованє редакторского и новинарского кадра. На планє орґанизацийного устройства формовани два орґанизацийни цало сци: „Друкарня Народного фронту Руски Керестур” и Редакция и администрация „Руске слово” як окремна цалосц. О кратки час вони постали филияли Видавательного и друкарского подприємства „Братство-Єдинство” зоз централу у Новим Садзе, а од 30. юния 1951. року ше Редакция и администрация зєдинюю зоз Друкарню до Видавательно-друкарского подприємства „Руске слово” Руски Керестур, чий снователь була Дирекция привредних подприємствох Покраїнского одбору Народного фронта Сербиї за Войводину з Нового Саду. Другу розвойну фазу можеме раховац и як период котри почина зоз велькима осцилациями у дїялносци и проблемами коло финансованя. Єден час наша видавательна хижа остала без дотацийох зоз Покраїни и, лєм дзекуюци порозуменю и финансийней помоци землєдїлских задруґох зоз дзепоєдних наших местох и скромней помоци тедишнього срезу Вербас, нє пришло до єй гашеня. У перших двох рокох видавало ше лєм новини на 4 бокох зменшаного формата и дзецински часопис „Пионирска за28. АВҐУСТ 2020.

Любомир Рамач

градка”. Алє, дзекуюци помоци землєдїлских задруґох и нєсебичному закладаню членох роботного колектива (котри без надополнєня робели звонка роботного часу як у друкарнї так и у редакциї), уж концом 1956. року обновене видаванє Народного календара за 1957. рок, котри од теди без прерви виходзи аж по нєшка. Од 1960. року дїялносц хижи ше знова почина финансийно помагац зоз покраїнских жридлох и зоз тим отворена яснєйша перспектива як за видавательну дїялносц у цалє, так и за розвой друкарнї окреме. Набавени нови друкарски машини и з тим значно звекшани продукцийни капацитети. Од 1961. року знова починаю виходзиц и поєдинєчни публикациї. По конєц 1965. року вишли 8 нови наслови з обласци ориґиналней литературней творчосци, 4 преложени твори за дзеци, 7 сликовнїци, 3 политични брошури и 5 други наслови. Значи, попри 9 календарох видати и 27 окремни наслови, зоз чого лєм коло половка з дотациями, а друга половка зоз добродзечним анґажованьом членох роботного колектива.■ (Предлужи ше)

РУСКЕ СЛОВО 27

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 28. авґуста наполнює ше смутни рок як ме занавше зохабела моя мила супруга

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 22. авґуста 2020. року после длугей и чежкей хороти занавше нас зохабела наша мила

МАРИЯ ДЕРЕТИЧ народзена Гербут (1943–2020) з Кули Памятку на ню вично буду чувац єй син Драґан, унук Митро, нєвеста Драґица и шестра Злата Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 28. авґуста наполнює ше смутни рок як нас занавше зохабела наша мила мац и баба

ИРИНКА НЯРАДИ (1963–2019) з Руского Керестура Памятки на єй любов и доброту навики будзе чувац супруг Дюра Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 28. авґуста 2020. року наполнює ше рок як престало дуркац шерцо нашей милей шестри

ИРИНКА НЯРАДИ народзена Винаї (1963–2019) з Руского Керестура Шестринску любов у своїх шерцох чуваю твойо браца Янко, Дюра и Микола з фамелиями Спочивай у мире Божим! ЖАЛОСНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 26. авґуста наполнєли ше 15 чежки и боляци роки як ме охабела моя мила дзивка Ганьча и преселєла ше до вичносци

АНА-ГАНЬЧА КАНДРАЧ (1949–2005) з Коцура Вично ши зо мну Ганьчо, у моїм шерцу, думкох и молитви. Твоя ожалосцена мац Маря Спочивай у мире Божим!

28 РУСКЕ СЛОВО

ИРИНКА НЯРАДИ (1963–2019) з Руского Керестура Памятки на ню навики у своїх шерцох и думкох буду ношиц дзеци – Сандра з фамелию, Павлина з фамелию и Ивица Спочивай у мире Божим!

ЖАЛОСНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 27. априла наполнєло ше 9 роки як престало дуркац шерцо мойого мужа и преселєло ше до вичносци

МИКОЛА КАНДРАЧ (1926–2011) з Коцура Роки преходза, а жаль и смутки оставаю занавше. Твоя ожалосцена супруга Маря Спочивай у мире Божим!

28. АВҐУСТ 2020.

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГОДОВАНЄ Прешли уж 40 жалосни днї як вецей нє з нами наш наймилши супруг, тато и дїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 29. авґуста 2020. року наполнї ше смутни рок як ше преселєл до вичносци наш мили супруг и оцец

ЯНКО КЕРЕҐДЯРТО (1949–2019) зоз Петроварадину Памятку на ньго вично буду чувац супруга Мария, син Саша зоз фамелию и син Борис Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. авґуста наполнєл ше смутни рок як ме занавше зохабел мой мили супруг

ВЛАДА ОЛЕЯР (1959–2020) з Нового Саду Место радосней 40. рочнїци у тим мешацу у смутку и болю преходза 40 найжалоснєйши днї без тебе. Остал ши у наших думкох и снох – здрави, весели и щешлїви яки ши бул донєдавна. Любя це и споминаю, а у шерцох чуваю твойо ожалосцени наймилши: супруга, дзеци и унук Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. авґуста наполнєл ше смутни рок як нас занавше зохабел наш мили оцец, швекор и дїдо

ЯНКО САБАДОШ (1936–2019) з Руского Керестура

ЯНКО САБАДОШ (1936–2019) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на ньго навики будзе чувац супруга Мелания Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. авґуста наполнєл ше смутни рок як нас занавше зохабел наш мили

ЯНКО САБАДОШ (1936–2019) з Руского Керестура

З любову и почитованьом красни памятки на ньго навики будзе чувац син Дюра зоз супругу Весну и дзецми Ясмину, Деяном и Наташу Спочивай у мире Божим!

З любову и почитованьом красни памятки на ньго навики будзе чувац син Янко з фамелию Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 24. авґуста 2020. року наполнєли ше 8 роки як нас занавше зохабела наша мила

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. авґуста 2020. року наполня ше штернац смутни роки як нас занавше зохабел наш добри супруг, оцец, швекор и дїдо

НАТАЛИЯ ДЖУНЯ народзена Будински (1933–2012) з Бачкей Тополї З любову и почитованьом памятку на ню чуваю супруг, дзеци и унука Спочивай у мирe Божим!

28. АВҐУСТ 2020.

МИКОЛА ЦАП (1933–2006) з Коцура Памятку на його любов и доброту вично буду ношиц у своїх шерцох: супруга Ирина, син Микола, дзивка Мелания, нєвеста Весна, жец Микола, унуки Димитрий, Ирина и о. Михайло з фамелию Вичная му памят!

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. авґуста наполнєли ше 6 мешаци

Дня 23. авґуста наполнєли ше 10 мешаци

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 14. авґуста наполнєли ше 8 Дня 21. авґуста наполнєли ше роки як нас зохабел наш мили 40 днї як нас зохабела наша оцец и дїдо мила мац и баба

як нє з нами нашо мили родичи

ГЕЛЕНА БУДИНСКИ ЯНКО БУДИНСКИ (1938–2020) (1935–2012) з Руского Керестура Час преходзи, алє вашу любов и доброту вично буду чувац у своїх шерцох син Юлиян и дзивка Геленка зоз своїма фамелиями Спочивайце у мире Божим! Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС” чс. 135/04) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

МАРИЯ ИВАН (1940–2020)

ЯНКО ИВАН (1938–2019)

з Коцура Мили мойо родичи, нїґда нє забудземе днї кед ше занавше загашела шветлосц у ваших очох, кед престали дуркац вашо шерца. Памятку на вас вично чуваю: син Юлин зоз супругу Марию и дзецми Даниєлу и Иваном зоз фамелиями Спочивайце у мире Божим!

РУСКИ КНЇЖКИ МОЖ КУПИЦ ПРЕЙҐ ИНТЕРНЕТУ

О принєшеним ришеню o нєприступаню виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, дня 13.08. 2020. принєсол ришенє o нєприступаню виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок ПРОЄКТА Ґазовод МС4 – ҐРЧ Ґосподїнци. Ношитель проєкта ЯП „Сербияґаз” улїца Народного фронта чс. 12 Нови Сад. Ришенє o нєприступаню виробку Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок за предметни проєкт мож достац на увид у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем и защиту животного штредку Булевар Михайла Пупина 16 (прижемє канцелария чс. 39), або на трелефон 021/4874690 або на адреси oliveravucinic@vojvodina.gov.rs и natasa.knezevic@vojvodina.gov.rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу на принєшене ришене у чаше од 15 днї од дня обявйованя того обвисценя.

Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС” чс. 135/04) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

Интернет кнїжкарня НВУ „Руске слово” оформена у децембру 2016., а початком того рoку достала нови випатрунок. То єдини сайт на котрим прейґ интернету мож купиц руски кнїжки котри видало Видавательне оддзелєнє НВУ „Руске слово”, а котре промовує нє лєм руски язик, кнїжки, алє и руских писательох. У кнїжкарнї у тей хвильки мож купиц даєдну спомедзи 120 кнїжкох у вецей жанрох – поезию, прозу, кнїжки за дзеци, нашо рочни календари, науково-публицистичну литературу и други. Потераз предати вецей як 50 кнїжки на териториї цалей Републики Сербиї, а процес купованя єдноставни – пополнї ше формулар, кнїжки сцигую по пошти, а плаценє ше окончує док сцигню на написану адресу. Нашу интернет кнїжкарню можеце нащивиц кед удуркаце: www.knjizkiporuski.com, а на Фейсбуку ю можеце провадзиц под меном: knjizki po ruski.

30 РУСКЕ СЛОВО

О принєшеним ришеню o нєприступаню виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, дня 19.08. 2020. принєсол ришенє o приступаню виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок ПРОЄКТА Виробок роботного обєкта – продукцийна хала зоз маґазионом иуправну часцу на катастерскей парцели чс. 3318/1 КО Адашевци Ношитель проєкта „Termowool“ д.о.о. Шид, улїца Цара Душана чс. 17. Ришенє o нєприступаню виробку Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок за предметни проєкт мож мож достац на увид у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем и защиту животного штредку Булевар Михайла Пупина 16 (прижемє канцелария чс. 39), або на телефон 021/4874690 або на е-адреси oliveravucinic@vojvodina.gov.rs и natasa.knezevic@vojvodina.gov.rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу на принєшене ришене у чаше од 15 днї од дня обявйованя того обвисценя.

МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, праху, инсектох. МОНТИРАМЕ: – РОЛЕТНИ – ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ – ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ – МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ – ВЕНЕЦИЯНЕРИ – ОПРАВКИ 025/5827-710, 060/5088-433

OGLA[OVANW 021/6613-697, 066/202-414 e-mail: informator@ruskeslovo.com роботни дзень од 9-14 годзин 28. АВҐУСТ 2020.

informator@ruskeslovo.com

28. АВҐУСТ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 31

informator@ruskeslovo.com

32 РУСКЕ СЛОВО

28. АВҐУСТ 2020.

ИНФОРМАТОР/СПОРТ

БЕЗПЛАТНИ ЕЛЕКТРОНСКИ КНЇЖКИ Пласованє нових диґиталних змистох єден з длугорочних планох НВУ „Руске слово”, а медзи нїма и обявйованє кнїжкох у рижних електронских форматох. Кнїжка Ирини Гарди Ковачевич „Нєбо над Керестуром”, обявена 2012. року и мож за ню повесц же є „руски бестселер”, бо вишла у двох тиражох, котри цали предати, або подзелєни. НВУ „Руске слово” кнїжку приповедкох Славомира Олеяра „Нашенє” обявелa 2014. року, у котрей понукнута тематика з таковалней рускей дияспори на заходзе. Сучасни роман, „Шпацири по сподку дунца” познатого автора младшей ґенерациї Ивана Медєша Шукса треца Шуксова кнїжка, котру НВУ „Руске слово” обявело вєдно зоз Студентским културним центром з Нового Саду 2011. року. Тоти три електронски кнїжки у ПДФ формату можеце превжац зоз нашей интернет кнїжкарнї на интернет адреси www.knjizkiporuski.com.

ЦЕНОВНЇК КНЇЖКОХ НВУ “РУСКЕ СЛОВО” Юлиян Тамаш: ТРИСКИ З ВЕЛЬКЕЙ ДУШИ . . . . . .300 дин. Гавриїл Костельник: ЧЛОВЕК И ШВЕТ . . . . . . . . . . . . 500 дин. Анамария Фурман и др Борис Варґа: БУКВАР . . . . . . 300 дин. ГУМНО 2 Дзеци з дружтвених мрежох . . . . . . . . . . . . .300 дин. Дюра Латяк: РУСНАЦИ (II том) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 ДИН. Любица Фа-Гарди: ЯК ШЕ ТРОЙО ПРАШАТА РИХТАЛИ ЗА ЖИМУ . . . . . . . . . .300 дин. Юлиян Тамаш: ЇЖИК ГОЛИК . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300 дин. Силвестер Д. Макаї: БОСИ ПО ПРАХУ . . . . . . . . . . . . .300 дин. Ирина Гарди-Ковачевич: ЗА ГЛАВКИ У ЛАВКИ . . .300 дин. РУСКИ ХРИСТИЯНСКИ КАЛЕНДАР 2020 . . . . . . .500 дин. Славко Роман Рондо: ОДНЯТИ ОД ПСОХ . . . . . . . . . . .300 дин Звонимир Павлович: ЗАЗБЕРОВАЧЕ ТРУПЛОХ . . . . .500 дин. Олена Планчак-Сакач: ВЕЦЕЙ ОД БЕШЕДИ . . . . . . . .500 дин. РУСКИ ХРИСТИЯНСКИ КАЛЕНДАР 2019 . . . . . . .500 дин. Мелания Римар (вибрала и пририхтала): ДРАГА ДО ШВЕТА . . . . . . . . . . . . .300 дин. Агнета Бучко Папгаргаї: ТАМ ДЗЕ СЛУНКО ВИХОДЗИ . . . . . . . . . . . . . . . . .300 дин Яким Чапко: ЦЕРЕНЬ СПОД НОХЦА . . . . . . . . . . . . . .300 дин. Тамара Хрин Рончевич: КАПКА НА КОНЦУ НОХЦА . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300 дин. Михал Рамач: ДУГА НАД ДУНАЙОМ . . . . . . . . . . . . .300 дин. Владимир Ґарянски: КОНЬ ЗОЗ ЧУДЕСНЕЙ НОЦИ .400 дин. Дюра Латяк: РУСНАЦИ (I том) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 ДИН.

28. АВҐУСТ 2020.

МЕДЗИОПШТИНСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СРИМ – ЗАХОД

БИКИЧАНЄ СЛАВЕЛИ У ЕРДЕВИКУ Внєдзелю ше бавело стретнуца другого кола Медзиопштинскей фодбалскей лиґи Срим, ґрупа Заход. Фодбалере ОФК „Бикич” призначели другу побиду од початку першенства. Зоз госцованя у Ердевику врацели ше дому з минималну побиду 1:0 процив Ердевика 2017. И беркасовски Сримец призначел побиду дома процив Ґраничара з Кузмину 3:1, а Єднота дома у Шидзе ознова страцела з високим резултатом 6:1 процив екипи ФК „Обилич 1993” зоз Куковцох. Єдинство у Руми було лєпше од Слоґи зоз Чалми, та победзели зоз резултатом 4:0. ФК „Зека Булюбаша” славел процив Шлєбоди зоз 4:1, ФК „Змай у Ночаю” победзел Трґовачки зоз Сримскей Митровици 3:1. ФК „Фрушкогорац” страцел од Фрушкей Гори 2:1, а у Адашевцох Ґраничар победзел Сримец (Я) зоз 3:0. На таблїчки ОФК „Бикич” перши зоз 6 бодами, кельо маю и Обилич 1993 на другим, Зека Булюбаша на трецим, и Сримец (Б) на пиятим месце. Єдинство (Р) на

ПОЧИНА ОПШТИНСКА ЛИҐА На нєдзелю зоз стретнуцами першого кола почина и першенство у Општинскей фодбалскей лиґи Шид. У тей лиґи ше буду змагац фодбалере зоз дзевец местох шидскей општини. У першим колє Єдинство з Люби дочекує Єдинство з Моровичу, Ґраничар у Ямени будзе бавиц процив Синдєлича з Ґибарцу, а у Вашици Напредак дочекує Омладинєц з Батровцох. ОФК „Бинґула” домашня Борцу з Илинцох, а шлєбодна екипа ОФК „Бачинци”.

шестим месце зоз трома бодами кельо маю и Фрушкогорец на седмим, Ґраничар (К) на осмим, Змай на дзевятим, Фрушка Гора на дзешатим и Шлєбода на єденастим месце. Без бодох и далєй Ердевик 2017 на дванастим месце, Трґовачки на тринастим, Сримец (Я) на штернастим, Слоґа на петнастим и Єднота на шеснастим месце. На нєдзелю у трецим колє Обилич 1993 дочекує Ердевик 2017, Слоґа (Ч) будзе бавиц процив Єдноти, Трґовачки дочекує Зеку Буклюбашу, Фрушка Гора на своїм терену бави процив екипи ФК „Змай у Ночаю”, Ґраничар (К) дочекує Фрушкогорец, Сримец(Я) будзе бавиц процив Сримца з Беркасова, а у Бикичу ОФК „Бикич” бави процив Ґраничара з Адашевцох. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СУБОТИЦА

ТРИ БОДИ ПОСЛЕ ВЕЛЬКЕЙ БОРБИ ФК „Искра” – ФК „Дюрдїн” (Дюрдїн) 2:1 (2:0) Коцур: стадион ФК „Искра”, без публики. Ґоли за Искру: Бокан и Янкович. Червени картони у екипи Искри достал Живанович ИСКРА: Вучинич, Ваяґич, Петрович (Дакич), Сталевич, Ґубаш, Живанович, Комазец (Кудєрски), Иван, Янкович (Човс), Бокан (Юрчук), Тешанович. У Подручней фодбалскей лиґи Суботица одбавени два кола, а Искра зоз Коцура после чежкого пораженя у першим колє у Сенти, зоз новим тренером и нову енерґию збила шори и зазначела значну побиду процив добрей екипи зоз Дюрдїну. Искра у першим колє зоз резултатом 7:0 страцела од Сенти, котра найвекши фаворит за перше место, та то бул сиґнал же ше дацо муши пременїц. Прето руководство Искри у прешлим тижню принєсло заключенє, же би дацо пробовац же би ше екипа зоз новим тренером даяк таргла, та по хто зна хтори раз за нового тренера поставени Здравко Бабич. Резултат тей пременки обачел ше такой по одволованю бавячох на тренинґи, а внєдзелю ше то обачело и по бависку процив екипи Дюрдїна. Одпочатку змаганя ше видзело же Искрово бавяче до бависка вошли мотивовани указац же прешлотижньове пораженє у Сенти була лєм хвилька слабосци, а нє правдива слика квалитету екипи. Домашнї фодбалере од початку диктовали темпо и тримали лабду. Таке бависко дало резултат уж у 10. минути кед после добре наруценей лабди Комазеца, Душан Бокан звладал госцуюцого

34 РУСКЕ СЛОВО

ґолмана и принєсол вельку радосц Искровим бавячом. Коцурци и после ґола предлужели нападац, алє кущик хибело же би госци зоз єдного контранападу виєдначели резултат. Нападач Дюрдїну вибил сам опрез ґолмана Вучинича, котри у ситуациї єден на єден вишол як побиднїк и зачувал свой ґол. У першим полчаше було ище даскельо шанси на обидвох бокох, а при концу першого полчасу на Боканову асистенцию Янкович вибил сам опрез ґолмана, вихасновал шансу и звекшал Искрову предносц на 2:0. Чкода же публика нє могла присуствовац на змаганю, понеже други полчас бул праве тото прецо публика и люби присц на стадион. Борба за кажду лабду, шанси на обидвох бокох и єден ґол. У другим полчаше Искра тиж вошла сиґурно до бависка и нїхто нє подумал же на терену будзе така драма. Одлучуюца хвилька случела ше у 55. минути кед штопер Искри, Боян Живанович достал други жовти, односно червени картон. Госцом то бул сиґнал же би зоз шицкима моцами рушели на ґол Искри, чийо фодбалере грожели зоз контранападох. Ту треба надпомнуц же Искров ґолман Вучинич на даскельо заводи одлично интервеновал и бранєл лабди котри уж шицки видзели у ґолу. Прицисок Дюрдїна ше ище баржей звекшал од 75. минути, кед госци зменшали на 2:1. А хто будзе побиднїк, могол ришиц Тешанович, котри после єдного контранападу крашнє залапел єдну наруцену лабду, алє вона прешла коло самей стативи и нє вошла до ґола. Заш лєм, Искрово бавяче витримали до конца и зазначели барз важну побиду, насампредз прето важну пре самодовириє и психолоґийни момент у бависку. Искра у наиходзацих трох колох одбави три чежки змаганя. На нєдзелю будзе госцовац у Фекетичу процив екипи ФК „Ядрану”, котри єден од главних претендентох за перше место, потим до Коцура приходзи Пролетер зоз Равного Села, а после Пролетера ю чека ище єден општински дерби, у Савиним Селу процив ФК „Будучносц”.■ З. Колєсар 28. АВҐУСТ 2020.

sport@ruskeslovo.com

МИОДРАҐ ПЕКОВИЧ З ВЕРБАСУ

СКЛЕКИ ЗА ҐИНИСОВУ КНЇЖКУ РЕКОРДОХ Младому спортистови з Вербасу Миодраґови Пековичови ше поспишело звладац нєзвичайни спортски рекорд, з котрим постава кандидат за упис до Ґинисовей кнїжки рекордох

Т

Фото: www.nasemesto.rs

тим як и сам пробовал, удало ми от студент на Факултету спорше зробиц 150 склеки през 5 пита и физичного воспитаня снї одразу, односно 17 минути указал же ма вельку физичну моц сом робел склеки зоз найправили витримовносц и дал добри однєйшу форму виводзеня самей вит на виволанє у числу зробених вежби. Даскельо минути после склекох. Зоз тим Пекович нє затого виволаня сом нє бул свидозначел лєм свой особни успих з ми цо сом посцигнул, прето же котрим ше може цешиц, алє то цело було приведзене до крайнїх успих и Спорт ского здруженя гранїцох витримовносци – тол„Йоаким Киме Виславски”, попукує Пекович. ларного вербаского Пекаму, на чиїх теренох ше тот млади спортиста рихтал и тренирал. УСПИХ БУДЗЕ ПРЕДСТАВЕНИ Слово о окремней файти спортИ У БЕОҐРАДЗЕ ского виволаня котре вимага же би ше, провадзаци ритем котри Як гварел Миодраґов ментор и диктує темпо писнї „Bring Sally тренер, професор физичного Up”, за 3 минути и 30 секунди воспитаня Велько Вукичевич, Миодраґ Пекович у штредку зробело 30 склеки витримовки. поступок яки тот млади спортиМиодраґови ше тото поспишело ста зробел вимага вельку физичповториц аж пейц раз, цо нїхто пред нїм скорей нє по- ну, алє и менталну моц. сцигнул.

– Крашнє було патриц як дахто напредує з дня на дзень. Барз ми мило же Миодраґ посцигнул свой циль кед слово И ФИЗИЧНА ВИТРИМОВНОСЦ И МЕНТАЛНА МОЦ о тим виволаню, прето же ше робота и труд вше виплаца. Часто любим повесц же сам тренинґ анї нє даяка велька – Саме тото виволанє ми ше попачело прето же вимага наука, алє наука нам помага же бизме тренирали моцнєйвисоки уровень витримовносци и менталней моци. Здога- ше, баржей и лєпше. За мнє, як професора, виволанє буддуєм ше кед ми професор гварел же шицко у глави и же зе у даєдним з будуцих моїх школярох препознац потенми ше сиґурно поспиши то зробиц, кед достаточно пре- циял котри годно вихасновац. А шицким, як младим так и швечим свой розум. Мушим припознац же ми то у тей старшим, бим поручел же би ше цо активнєйше уключели хвильки нє було найяснєйше – бешедує Пекович. до гоч якей форми рекреациї, и най нє забуду, же физична Тренинґи мускуловей витримовносци, беганє, прескако- активносц може заменїц кажди лїк, а анї єден лїк нє може ванє штранджґу, кардио вежби, под час позарядового ста- заменїц физичну активносц – визначел докторанд на Фану и полицийней годзини кед тренирали у складзе з мо- култету спорту и физичного воспитаня Вукичевич. жлївосцами такого стану, заменєли з вежбами моци, и теТому посцигнутому успиху допринєсла и добра атмосди Миодраґ успишно одробел єдну цалу писню. фера котра влада на теренох вербаского Пекаму, дзе нє– Дознали зме же шветови рекорд кус вецей як 16 мину- давно, зоз закладаньом младих, поставена нова терховня ти и одлучели зме дефинитивно нападнуц го. Предлужели на отвореним. Шицким им спорт, очиглядно, послужел як зме з тренинґами, и после пар днї павзи и одпочивку пред лїк процив пандемиї корона вирусу, алє и як драга ґу звладованю и дзвиганю гранїцох особних можлївосцох. Сцигла и поволанка же би свой успих представели у Беоґраду, а планую го приявиц и до Ґинисовей комисиї и зазначиц до кнїжки рекордох.

– Мнє мило же ми ше поспишело зробиц дацо таке екстремне и же сом з тим виволаньом указал же ше робота и самодовириє вше виплаца. Бул бим нєправдиво скромни кед бим повед же бим нє любел кед би ше мой рекорд нашол у Ґинисовей кнїжки рекордох – гварел на концу млади вербаски спортиста, и рекордер, Миодраґ Пекович.■ О. Русковски 28. АВҐУСТ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ МИРОСЛАВ ЧАКАН ЗОЗ ДЮРДЬОВА – ДАКЕДИШНЇ ФОДБАЛЕР, ТЕРАЗ ҐУҐЛАШ

ЛЮБОВ ҐУ СПОРТУ НЄ ЗНА ЗА РОКИ

Пише: Лидия КУХАР

Любов ґу спорту и фодбалу при Мирославови почала ище у першей класи основней школи кед од родичох достал першу лабду. Фодбал ше бавело у школи и на улїчки зоз парняками. Од теди по нєшка у креденцу стоя велї його погари и медалї зоз рижних змаганьох

Н

аш собешеднїк ше на хвильку врацел до часох активного бавеня фодбалу и виприповедал нам як то теди випатрало. Насампредз прето же бул младши.

– Фодбал и лабду сом одмалючка полюбел ище кед зме го бавели по улїчкох и на школским терену, док сом нє наполнєл досц роки же бим могол почац тренирац у фодбалским клубу. Теди цали валал фодбал бавел по улїчкох по импровизованих теренох и у каждим краю могло чуц дзецински галайк праве пре фодбал. Нажаль, нєшка того єст вше менєй – приповеда Мирослав. ПЕРШОТИМЕЦ ОД ПОЧАТКУ

Погар освоєни на турниру „3 на 3” у Дюрдьове

36 РУСКЕ СЛОВО

Седемдзешатих рокох Мирослав вошол до подростку ФК „Бачка”, а истого року вошол и до першого тиму. Бавенє ше предлужело и тирвало аж по 1983. рок. У медзичаше Мирослав одслужел и войско, та то була причина же направел кратшу павзу и у тим спорту, алє накадзи ше врацел, лабда му була ознова на першим месце.

– Условия за трениранє и отримованє особней гиґиєни були лєпши як дома. Бачка теди мала гидрофор, купальню и мали зме ше нагоду и окупац после тренинґу, цо нє було звичайне у гевтих часох. Попри велькей любови ґу тому спорту, друга причина прецо сом любел препровадзиц час на терену то добра екипа. У моєй екипи були углавном Руснаци и ми ше барз добре розумели и були зме наисце єден добри и квалитетни тим. Пайташе котри теди зо мну тренирали

то: Мирон Сабадош, Мирослав Провчи, Славомир Молнар, Михал Лїкар, Янко Саламун, Дюра Виславски, Янко Саламун и велї други – здогадує ше Мирослав Чакан. Тренинґи теди, як надпомнул, були наисце озбильни. Нє шмело ше запожнїц на тренинґ, бавело ше и по дижджу, и по шнїгу, и по блаце, а кондиция и убавеносц були важни.

– Теди нє було тельо лабди и добрей опреми кельо того єст нєшка, мали зме єдну лабду котру зме хасновали, а копачки сом мушел чекац же бо ше ше дахто зобул, а вец их я обул и у нїх бегал. Були обовязни шпитальски препатрунки на початку каждей сезони. Попри шицкого того ми мали вельку дзеку тренирац и давац шицко од себе у каждей хвильки. Шлєбодно можем повесц же сом жил за фодбал – приповеда Чакан. У паметаню му остали и путованя до сушедней Горватскей и велїх других крайох у котрих його тим зазначовал добри резултати. ТУРНИРИ И ЗМАГАНЯ Же важне участвовац то правда, алє кед у питаню колективни спорт, як цо фодбал, у котрим ше кажде намага дац свой максимум и посцигнуц цо векше число ґолох, вец за таки тим важна и побида. Праве у таким 28. АВҐУСТ 2020.

sport@ruskeslovo.com

єдним бавел наш собешеднїк котри ше здогадує участвованьох на рижних змаганьох як у нашей жеми, так и споза єй гранїцох.

– Нам, як тиму, були важни турнири и змаганя за котри зме ше длуги период рихтали. Мали зме турнири на котри зме ходзели каждого року, а то бул тедишнї познати општински турнир „Стеван Дивнин Баба” на котрим ше стретали фодбалски клуби зоз општини, зоз Ґосподїнцох, Жаблю, Чуроґу и Дюрдьова. Тиж так зме участвовали на турниру у фодбалу „Руского слова” котри у гевтих часох бул на барз високим уровню, добре орґанизовани, и котри ше отримовало по руских местох. З початку сом бавел лїве кридло, бул сом досц швидки цо ми давало предносц, та сом мал и таку позицию на терену, а познєйше и у центру. Дакеди ше фодбал вельо вецей ценєло и було то цошка вельке за цали валал, було вельо вецей патрачох на стадиону як цо их єст нєшка. Кед до Дюрдьова приходзел даєден векши фодбалски клуб як „Цемент” зоз Беочину и ОФК „Беоґрад” зоз Беоґраду знало ше случиц же було и коло тисяч патрачох – приповеда Мирослав. Раз рочнє младеж у валалє орґанизовала, такволани жимски турнир „три на три” котри бул барз важни за шицких котри теди тренирали фодбал. Вон ше отирмовал у нєшкайшей Велькей сали. Мирослав бавел у екипи под назву „4М”. Роками екипа призначовала добри успихи, а єдного року освоєла перше место. Же екипа була наисце добра и же була гармонична, потвердзує и тото же ше ище и нєшка стретаю раз рочнє и през фотоґрафиї и видео знїмки ше здогадую тих часох, коментарую як то дакеди було, як то нєшка, здогадую ше красних и успишних хвилькох, алє и гевтих менєй красших и страцених стретнуцох. Мирослав гвари же за дванац роки активного бавеня фодбалу одбавел медзи 400 и 500 стретнуца, а дал вецей як 100 ґоли. Його найвекши успих бул кед на стретнуцу процив ФК „Цемент” зоз Беочину котри теди бул барз моцни клуб, дал ґол. Нажаль, тото стретнуце страцели, алє остал му у паметаню тот особни успих. Мирко ше здогадує дня кед напущел клуб як бавяч, то було 1983. року кед го животна драга одведла до Цукровнї 28. AВҐУСТ 2020.

ФК „Бачка” 1977. року; Мирослав други з лївого боку

робиц и, як гвари, мушел виберац, та вибрал роботу.

– Кед ше закончело Першенство у фодбалу, вжал сом свою реґистрацию и копачки и то було мойо остатнє зявйованє на фодбалским терену у улоги бавяча. Но и надалєй сом бул присутни у клубу, алє як член фодбалского Одбору, а познєйше и як предсидатель и як ветеран коло дзешец роки. НЄШКА АКТУАЛНЕ ҐУҐЛАНЄ После законченей фодбалскей кариєри Мирослав предлужел буц активни и опробовал ше у новим спорту, а то було ґуґланє. Вон особа котра люби спорт и котри ше люби опробовац у каждим спорту. Як студент бегал маратон и бавел рукомет, а нєшка є активни у ґуґланю.

– Кед ме у Цукровнї, у котрей сом вельо роки бул заняти, поволали ґуґлац ше за екипу фабрики, прилапел сом и нє жаль ми прето, бо и нєшка активно ґуґлам и барз сом полюбел тот спорт. З часом ше у Дюрдьове позберала добра екипа з котру сом часто ходзел до Петроварадину и зоз котру зме зазначовали добри успихи на рижних змаганьох. Мой успих котри сом зазначел у тим спорту було змаганє на Роботнїцких спортских бавискох Войводини и бул сом треци. Найвекше знанє зме здобули на ґуґларнї у Бачким Ґрадишту дзе зме и найвецей часу препровадзели. У Ґрадишту єст стретнуце такволане „Лиґа без бриґа” у котрей ше змагаю екипи и указую цо научели, то наисце красне стретнуце и друженє у котрим шицки уживаме – приповеда Мирослав. Вон и його екипа ище и нєшка участвую на Спортских бавискох „Яша Баков” и вше ше дзечнє одволаю на тот турнир. ■

ФОДБАЛСКА, ЧИ ПРОФЕСИЙНА КАРИЄРА Ище єден од значних турнирох бул „Дневников” турнир котри ше бавело на Новосадским сайме, на котрим участвовала цала Войводина. ФК „Бачка” каждого року участвовала, а єдного року Мирко памета же ше пласовали барз високо. У януару 1975. року Мирко дал аж штири ґоли на єдним стретнуцу, а такой по законченю го вербовали най бави за ФК „Кабел” з Нового Саду.

– Нєсподзивал сом ше и було ми барз мило и наисце велька чесц добиц таку поволанку, медзитим, я теди бул на трецим року факултету, мал сом вельо обовязки коло того, а вони у тот час ишли на пририхтованя до Поречу, волали ме най идзем з нїма, алє сом одлучел остац дома и пошвециц ше дальшому студираню – гвари Мирослав.

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМЕЦО

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ коляре зоз руских оддзелєньох Ґимназиї „Петро Кузмяк” вєдно зоз професорку Ш руского язика и литератури, Люпку Малацко

под час позарядового стану кед наставу провадзели онлайн, мали задаток записац рецепт по руски, меркуюци на правопис, а вец и висликовац тото єдло. Рецепти подзелєни на три ґрупи: єдла хтори рихтаме за фриштик, за полудзенок, и лакотки. Тоти рецепти обявени

и у окремним онлайн виданю Кухарки. Марина Надь дизайновала кухарку „Фриштик”, Сара Планчак „Полудзенок” а Силвия Маґоч „Райски лакотки”. Ґу тей редакциї ше приключела и професорка Тереза Катона так же школяре мали задаток вираховац калорийну вредносц єдзеня. У шїдуюцих числох „Руского слова” на бокох „Хладок и горуци тепши” буду обявени смачни школярски рецепти.

Мирон Буила

Цескова мачанка, кромплї и печене месо Поступок готовеня: На масци попражиц муку. Цеснок на дробно порезац. Кед мука попражена, такой додац тот цеснок и усипац млєко. Мишац док ше нє зєдинї. Кед є досц густе, додац до того на дробно порезани огурки, мархву, Состойки: ложку шметанки, сенф и посолїц по смаку. Очисциц ■ ложка масци дас 4-5 кромплї и порезац их ■ 2 ложки муки на 4 часци. Тепшу добре подмасциц, кромплї посолїц и ■ 3 або 4 струча цеску повеґетовац. Помедзи кром■ 2 менши квашни огурки плї положиц живинске месо.

■ варена мархва Поверху посипац кус сухого ■ дас пол литри млєка вашильцу и на дробно поре■ ложка шметанки заного цеску. Мож положиц и ■ хто люби може кус сланїнки. Тепшу прикриц и ложичку сенфу и печиц годзину на 220 ступнї.

Єдло ма 2585 кило-калориї, а єдна порция ма 600 кило-калориї.

Тереза Будински

Ролат зоз банановима чоколад ками

Состойки: ■ 2 вощини ■ 4 вайца ■ 200 ґрами цукру ■ 250 ґрами марґарину ■ 8 бананово чоколадки ■ 300 ґрами зомлєти плазма кекси

38 РУСКЕ СЛОВО

Поступок готовеня: Два вощини положиц на жимни помиток. Вайца и цукер увариц на пари. Кед ше увари додац цали марґарин и зомлєти плазма кекси. Потим шицко вєдно добре розмишац. Кед ше фил охладзи треба го подзелїц на два єднаки часци. Потим, намасциц вощину зоз єдну часцу, поскладац на фил бананово чоколадки и скруциц ю до ролату. Поступок повториц и зоз другу вощину и другу часцу фила. Вєдно 4733 кило-калориї.

28. АВҐУСТ 2020.

rusmak.ruske@gmail.com

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ

Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Валентина Полдруги

Геровци – Череґи

До судзини усипац муку, додац жольчки и вайцо. До добре розмишаней маси додац палєнку або рум, соль, цукер и шметанку. Шицко полєгко змишац. Додац муки и мишац док ше нє достанє цесто хторе кус мегчейше як за резанки. Цесто Состойки: мишиц и розцагнуц же би було ценке, а ■ 4 жовчки потим порезац на ■ єдно вайцо ценко. Таке порихтане ■ соль, тельо на верх ножа пражиц го на олєю ■ ложичку цукру лєбо масци. Кед ■ погарик палєнки або руму достаню златну ■ два ложички шметанки фарбу значи же су ■ муки тельо же би ше готови и мож их виняц замишело цесто и класц други.

■ цукер у праху (по жаданю) Положиц их на салвету а вец ■ ванелийов цукер (по смаку) на тацну и посипац мелки цукер по нїх. Вєдно 3250 кило-калориї.

Валентина Фейди

Слани мафини зоз сиром и шметанку Состойки: ■ 200 ґрами муки ■ 200 ґрами фета сира або швабского сира ■ 250 ґрами шметанки ■ 2 вайца ■ єден децилитер олєю ■ ложичка пращку за печенє 28. AВҐУСТ 2020.

Уключиц релну на 180 ступнї пред тим як цо ше направи цесто. Поступок готовеня: Змишац сир, шметанку и вайца. Додац муку, пращок за печенє и соль. Добре розмишац. Фурму за мафини помасциц зоз олєйом и до каждого положиц ложку цеста. Печиц коло 25 минути док нє почервеня. Виду дас 24 мафини. Мож послужиц зоз йоґуртом. Вєдно 2018 кило-калориї, а 84 кило-калориї по порциї.

РУСКЕ СЛОВО

39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

НАЙКРАСШИ ЗАГРАДКИ

ÂßÇÀ ÇÎÇ ÏÐÈÐÎÄÓ

РОК LXXVI ЧИСЛО 35 (3904) НОВИ САД, 28. АВҐУСТ 2020.

500

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

К: 2 ЬНИ ЕТ ЗА Л Е Т Л С П М КО И КО ЦА Л

Фотоґрафия: 0180P

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Фото: Владимир Дїтко

Найкрасши куцик у обисцу звичайно заградка, а кед є ушорена, вец любиме у нєй одпочивац, припатрац ше на посадзене квеце, упивац пахи покошеней трави и одпочивац погляд на желєнїдлу. У городзе єст вше менєй желєнїдла, а велї гражданє ше намагаю и найменши простор ушориц и на малим просторе посадзиц заградку хтора будзе и красна и хасновита. Мали куцик коло хижи у новосадскей часци Детелинара Мария Дудаш отримує прето же ше добре чувствує кед у хладку на дворе може почувствовац вязу зоз природу. У малей и цихей улїчки, хтора нєдалєко од високих будинкох, мож почувствовац мир. Марча гвари же єй шветова епидемия и шицко тото зоз новим вирусом нє барз пременєло способ живота и звикнуца, бо ма дворик. У дворику роками рошнє шлївка, хтора того року тельо зродзела же ше конари по жеми цагали. Коло шлївки цага ше киви, а хладок прави и яблоня. Коло мурика окрем рижного квеца рошнє и дробна парадича такволани чери, а у черепох єст и рижни рошлїни хтори Дудашова хаснує як присмачки. Жемна ягода ше шири и цали рок дава плоди коло старoдавней червеней ружи, а док придзе час, двор прикраша и єшеньски ружи, хтори Марча наволала по своїх дзивкох. На дворе була и пауловния, хтора правела вельки хладок и вяри барз пахла, алє мушело ше ю прирезац, бо завадзала дротом за струю. На малим просторе у каждей часци рока даєдна овоц дава плоди, а рижнородне заквитнуте квеце прикрашує двор. В. В.

Фотоґрафия: 0181P

Фотоґрафия: 0224P

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох П на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

■НА КИРБАЙ У ШИДЗЕ ПОШВЕЦЕНА ОВОЦ