RUSKE SLOVO 34

Фото: Любомир Дудаш

■ НА 60. „РУЖИ” НАЙКРАСШИ ГЛА ДАРИНИ МИХНЯК 41

^

ИНТЕРМ ЕЦО

Ж ЕЛЄ НА ОАЗА У БАЧИНЦОХ

НОВИ ПАРК КОЛО ЦЕРКВИ центру Бачинцох опрез будинку Основней школи находзи ше мали парк у хторим єст вецей файти древох, хтори правя влєце хладок. Ту ше у єдней часци находзи и памятнїк погинутим борцом у Другей шветовей войни и лавочки за одпочивок. Тиж покладзени у єдней часци и такволани дзецински мобилияр за бависко и ро­ звагу дзецох. З єдним словом поведзене, желєна оаза у центре валала. Бачинчанє ше можу похвалїц зоз ище з єдну ушорену поверхносцу ко­ ло Сербскей православней церкви и терену за спортски бависка. Слово о засадзених младих древкох хтори маю роснуц и єдного дня будзе и ту хладку и места за одпочивок. Тиж и у тей часци покладзени змисти за ба­ виско и одпочивок дзецох и о даскельо роки и тота поверхносц будзе же­ лєна оаза. Вл. Дїтко

У

2

РУСКЕ СЛОВО

20. АВҐУСТ 2021.

УВО ДНЇК

ЗМИСТ

РУСКЕ ■ Тижньовнїк 4 -5. Семинар Совиту Европи

■ Нашо места 6. Нови члени Совитох месних заєднїцох у вербаскей општини

■ Економия 12-13. Субвенциї велька помоц польопривреднїком

■ Духовни живот 14-15. Людзом потребна вира

■ Култура и просвита 16-18. и 23. Фестивал рускей култури ,Червена ружа”

■ Дом и фамелия 19-22. Здравє на уста уходзи

■ Людзе, роки, живот 26-27. Стретнуце зоз Петром Дешичом, фотодокументаристом зоз Челарева

■ Информатор 28-33. Мали оглашки и Іп тетогіат

■ Спорт 36-37. На початку новей фодбалскей сезони

■ Интермецо 38-39. Хладок и горуци тепши

Насловни бок: 60. Фестивал „Червена ружа” Автор фотоґрафиї: Любомир Дудаш

Пише: Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ, заменїца главного одвичательного редактора

„РУЖА” ГЕРБ НАШОГО РУСКОГО ЄСТВА Нашо найвекше, тродньове швето у култури, ювилейни, 60. Фе­ стивал рускей култури „Червена ружа” отримани прешлого викенду у Руским Керестуре у трох дньох. „Ружа” почала зоз „Червеним пупчом”, манифестацию пошвецену дзецинскей творчосци у школским дворе, а вечар предлужена зоз манифестацию „Одгуки ровнїни”, з наступом фолклорних ансамблох, як за дзеци так и за стар­ ших и зоз наступом шпивацких ґрупох. Змаганє за найкрасши дзивоцки глас и цалосни наступ отримане у сали Дома култури всоботу вечар, а ревиялна часц и кратша ретроспектива на дакедишнї „Ружи” була резервована за нєдзельов вечар. През тоти шейдзешат роки Фестивал ше менял, роснул, мал свойо добри и менєй добри хвильки, алє ше отримал по нєшкайши дні. Паметаме дакедишнї „Ружи” кед цали валал жил за тот Фестивал, кед школски двор у Старей школи бул мали прияц публику, кед на нїм наступали реномовани ансамбли зоз иножемства, хтори свойо наступи мали ище лєм у Беоґрадзе. „Ружа” була наш руски бренд, по „Ружи” за нас знала цала бувша Югославия, а аматере приходзели на Фестивал зоз цалого югославянского простору. „Ружу” провадзела руска интелиґенция од просвитних роботнїкох, та по священство. Нєшка ситуация иншака, жиєме у меншей держави, пошлїдки пандемиї видлїви, озда найбаржей у култури, бо єден рок ше амате­ ре нє могли поряднє сходзиц и вежбац, прето нє зауважуєме нікому нї на яких гришкох и препущеньох. „Ружа” отримана, традиция нє претаргнута, континуитет зачувани, алє чи нєшка Руски Керестур жиє за „Ружу”, чи руска интелиґенция потримує тот фестивал, чи нам „Ружа” тото цо була дакеди Руснацом шейдзешатих, седемдзешатих, осемд зе шатих... На двох „Ружових” вечарох, всоботу и внєдзелю, Фестивал два раз при вита ни лєм на серб ским язи ку у на шим на й век шим руским штредку, у Руским Керестуре, цо претендує буц мац и глава шицким Руснацом! Сучасна сценоґрафия на бини у сали керестурского Дома култури през котру указана и ретроспектива була крашнє обдумана, лєм хи бела и пол на на зва на шо го фе стива ла. За „Ружу” наш вельки поета и писатель Дюра Папгаргаї гварел же є „герб нашого пишного єства”, а я парафразуєм тоту думку же є герб нашого руского єства. „Ружу” убудуце буду будовац ґенерациї цо приходза. Вони буду укладац до нєй свой нови, млади, шмели и сучасни ентузиязем и креативносц, а яка „Ружа” будзе у наиходзацих ро кох, думам же на й вецей будзе за ви шиц од труду и лю бови. Кед ґу тому Фестивалу будзе такей любови, з яку ю дакеди рихтали на­ шо предходнїки, „Ружа” будзе ище длуго, длуго жиц, бо тварди и глїбоки фундаменти давно збудовани.

РУСКЕ

* „РУСКЕ СЛОВО” - гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ „Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. др БОРИС ВАРҐА року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ „Руске слово”, Футожска •к'к'к 2/ІІІ, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторе/ки - Олена Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Главни одвичательни редактор Планчак-Сакач, Ш анта * редакторе/ки рубрикох - Мирон Горняк-Кухар, ИВАН САБАДОШ Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Фейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки - Мария Афич, Влада Дїтко, Лидия Кухар, Андреа Медєши, Оля Русковски, Сандра Саламун * лекторка - Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка - Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки - Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефон: 021/6613-697 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Вапса Іпїеза а.гї. Веодгагї 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня „М ахіта дгаї” Петроварадин * Е-таі1: гегїаксуа@ги§ке§1оуо.сот * ^ е Ь «Не: ^^^.ги§ке§1ото.сот * I88N 0350-4603 * СОВІ88 8К-ГО 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор

20. АВҐУСТ 2021.

Новини „Руске слово” одликовани зоз Орденом братства и єдинства зоз стриберним венцом 1970. року.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖ Н ЬО В НЇК

СЕМИНАР О ПРИМЕНЬОВАНЮ РАМИКОВЕЙ КОНВЕНЦИЇ ЗА ЗАЩИТУ МЕНШИНОХ СОВИТУ ЕВРОПИ У РЕПУБЛИКИ СЕРБИЇ

ДО ЕВРОПИ НЄ МОЖУ ВОЙСЦ ТОТИ ХТОРИ НЄ ПОЧИТУЮ МЕНШИНСКИ ПРАВА У фокусу семинара була промоция розличносци и ровноправно сци у Сербиї, з окремну увагу на промовованю мултикултуралного и интеркултуралного образованя, и збераню и хаснованю податкох о правим числу припаднїкох националних меншинох Пише: Александер ПАЛАНЧАНИН рамикох Заєднїцкей програми Европскей Униї и Совиту Европи отримани семинар под назву „Ногігопіаі Гасіїііу за Заходни Балкан и Турску II”, зоз цильом даваня помоци своїм хасновательом и ускладзованю зоз стандардами и препоруками Совиту Европи, уключуюци ту и напредованє у їх процесу приступаня ґу Европскей Униї. Семинар отримани на Новим Беоґраду у готелу Нуай Кедепсу, у орґанизациї канцелариї Совиту Европи у Беоґраду, Оддзелєня за борбу процив дискриминациї Совиту Европи, и Совитодавного комитету за Рамикову конвенцию за защиту националних мен­ шинох, у сотруднїцтве зоз Министерством за людски и меншински права и дружтвени диялоґ у Републики Сербиї.

У

ПЛАТФОРМА ЗА ДИЯЛОҐ Совитодавни комитет нєзависни фахови одбор котри од­ вичательни за два роботи: 1. прецену применьованя Рамиковей конвенциї у жемох подписнїцох и 2. за совитованє Комитету министрох. Тот семинар мал за циль обезпечиц

ДИСКУСИЯ По першей теми ше явела Анамария Вичек, державни секретар у Министерстве просвити, науки и технолоґийного розвою и обвисцела нас же праве видати приручнїк по питаню стратеґиї 2022-2030. и писаня учебнїкох зоз историї, а и других предметох, котри ше опера на тоти препорученя, бо представителє того Министерства були у Бриселу и уж превжали одвитуюци напрямки котри имплементовани у приручнїку. По трецей теми ше явела Лїляна Михайлович, предсидателька одбору за образованє у Националним сови­ ту Ромох и директорка канцелариї за инклузию Ромох у АП Войводини, и поинформовала нас о вкупним ста­ ну у обласци образованя Ромох у Републики Сербиї и можлївосцами за злєпшанє хвильковей ситуациї котра ище додатно обтерхована зоз пандемию. За гевти други теми констатоване же нєт достаточни информациї и же потребне цо скорей окончиц нєзави­ сни виглєдованя же би ше дошло до релевантних подат­ кох и индикаторох котри ше одноша на запровадзованє уж имплементованих стратеґийох и акцийних планох.

4 РУСКЕ СЛОВО

платформу за диялоґ медзи Совитодавним комитетом и представителями сербскей власци, з єдного боку, и нацио­ налних меншинох и других заинтересованих институцийох у Републики Сербиї же би ше обезпечело оптимални условия за розгварки о препорученьох и препознаваню найефикаснєйших способох у їх применованю у пракси. На семинару були присутни представителє канцелариї Совиту Европи у Беоґрадзе, потим представителє Совито­ давного комитету за Рамикову конвенцию за защиту наци­ оналних меншинох, представителє политичней секциї делеґациї Европскей Униї у Беоґрадзе, представителє Национални совитох националних меншинох у Републики Сер­ биї, орґанизациї цивилного дружтва (як цо то Републични Завод за Статистику, Наукови институт за дружтвени виглє­ дованя и други), академски фаховци, министри и помоцнїки министрох як и державни секретаре и совитнїки зоз рижних Министерствох Републики Сербиї. У уводней часци семинара, присутних привитал и пожадал успишну роботу шеф канцелариї Совиту Европи у Бе­ оґраду, Тобиас Флесенкемпер и здогаднул нас же ше на тей файти роботи, окреме у стандардизциї у процесу приступа­ ня до Европскей Униї, роби уж од 1994. року и же ше континуално роби на надпатраню и оптималним ускладзованю зоз актуалнима ситуациями у сотруднїцтве зоз державами котри виражели жаданє приключиц ше ґу Европскей Униї. Прейґ видео знїмку ше явела министерка Ґордана Чомич, а потим слово вжала Ивана Антич, помоцнїца министерки за людски и меншински права котра вокраци начишлєла ко­ три и кеди шицко прилапени одвитуюци Закони, предписаня, акцийни плани и кеди подписана Рамикова конвенция, а окреме наглашела же ше хвильково роби на писаню Стра­ теґиї. На концу тей уводней часци бешедовал шеф поли­ тичней секциї делеґациї Европскей Униї у Сербиї, Дирк Лоренц, котри нас тиж здогаднул же спрам члену 21. Рамиковей конвенциї, анї єдна держава, кандидат, ше нє може приключиц Европскей Униї кед нє при позна шицки на ционални меншини у своєй держави и обезпечи им шицки пра­ ва предписани зоз тоту конвенцию. Цо ше дотика Републи­ ки Сербиї, то поглавє 23 котре ше, медзи иншим, одноши и на права меншинох. ПИСАНЄ СТРАТЕҐИЇ У першей, дополадньовей сесиї под аґенду промовованя мултикултуралного и интеркултуралного образованя, 20. АВҐУСТ 2021.

ІІ2піоупіік@ ги5кезІоуо.сот

Марие Б. Хаґсґард, предсидателька Совитодавного комитету за Рамикову конвенцию за защи­ ту националних меншинох, нам у пейцох темох представела препорученя єй комитету Перша тема ше одноши на писанє планох и програмох зоз историї, на шицких образовних уровньох, так, же би ше понукли и знаня о ис­ ториї националних меншинох на тих просторох, а нє лєм о историї векшинского народу, бо ше на тот способ елиминую предрозсудки и уключую шицки припаднїки дружтва до процесох дружтвеного живота. Друга тема то билинґвизем або и вецейязичне образованє пре зоперанє асимилациї, односно пре злєпшанє интеракциї медзи векшинскима и меншинскима заєднїцами, бо обачене же ше у векшинских „чистих” штредкох (при Мадярох, Албанцох, Ромох,...), слабо, або аж и нїяк нє хаснує державни язик, та ше траца основни концепти дружтвеного диялоґу, алє и процивно, у таких штредкох дзе векшински народ Серби, случує ше нєвигодна циха аси ми ла ция мен ши нох, пре нє до статок за щ и ти и промоциї язикох националних меншинох. Треца тема то присутносц ромских дзецох у порядней образовней системи котру понука Република Сербия, котра у предходним периодзе зазначела вельки пад, окреме у предшколских установох, док у основних школох пришло до зявеня отвореней сеґреґациї, пре котру ве лї при пад нї ки ром скей за єд нї ци на пу щую образовни процес, цо ше, вшелїяк, муши зопрец и на рижни способи дац потримовку тим дзецом и тей заєднїци. Штварта тема ше одноши на интеркултурални компетенциї и интеракциї медзи етнїчнима Групами, котра ше експлицитно дефинує у члену 6. Рамиковей конвенциї, дзе записане же ше почи то ва нє, толе ран ция и ин тер култу рал на ин тер ак ция ви тво рює през ха сно ва нє основней методи, през диялоґ! Констатоване же по тей теми потребни нєзависни виглєдованя и то цо скорей и у цо ширшим обсягу, так як то наведзене у препорукох Защитнїка гражданох Републики Сербиї, зоз окремним фо­ кусом на Совити за медзинационални одношеня и евалуацию їх функционованя же би ше могло робиц квалитетне провадзенє и по по­ треби периодично робиц ревизиї стратеґиї ко­ тра ше хвильково запровадзує. Пията тема то розпатранє капацитетох Совитох за медзинационални одношеня и Нацио нал них со ви тох на ци о нал них мен ши нох ко три ше одноша на инклузивносц, нєзависносц и репрезентативносц, як и їх капацитети за по ру шо ва нє ин тер култур них ди я ло ґ ох и змоц нь о ва нє мед зи на ци о нал них од но ше нь ох, а окреме змоцнїц ресурси котри ше додзелюю през буджет ски фон ди за їх по ряд ну ро боту. За шицко тото потребне цо скорей наручиц окремну квалитативну студию котра би дала ре ле вант ну сли ку о функ ци оно ва ню Со витох, же би ше обдумали и запровадзели нови спо­ соби за представянє и уключованє припаднї­ кох националних меншинох до процесу прино ше ня одлу кох на ло кал ним уров ню у ме стох у котрих традицийно жию.^ 20. АВҐУСТ 2021.

С ТАНЮ ВиСКА

Пише: Мирон ДЖУНЯ, публициста

ВАЛАЛСКИ ЗЕН (през рефлексию на варош)

Думам же точно знам кеди сом ше одбил од вароша. Даскельо роки тому назад, врацаюци ше дзешка з Босней, як сом прешол мост Шлєбоди, зоз фасади будинку дакедишнього Меркатора, блїсла ми до оч парадна наява за Европски пристол култури 2021; Ш з із пої т у їо'^п апутоге - рефлексно сом подумал и остал зафиксовани на тим становиску по дзень нєшка. Шлїдом спомнутого чувства триюмфу урбициду над местом у хторим сом препровадзел (другу) половку живота потераз, подобну идиосинкрезию сом так интензивно почувствовал ище як тинейджер на два морди цо ше теди актуализовали - Слоба и Цеца. Ище теди, ґу концу ‘80-тих априорно сом знал же ми тоти потво­ ри у рокох цо наиходза, дошлїдно упарто и садистично буду ґаладзиц живот през политичну репресию и културну контаминацию. Мнє и велїм ище коло мнє. Цо час, нажаль, и доказал, през мета­ стазу подоби и дїла їх и їм подобним. ТВ сериял ,Дипасі йоЬа 2Іо§” цо ишол вяри на N1, мал и епизоду зоз такв. „Сербску мацеру”. Задовольни зоз продукцию, шицко сом одпатрел, и подочитовал реакциї патрачох на интернету (одкаль сом и познїмал сериял, бо ми у „шпайзу” даскельо телевизорнї, роками уж одложени). Увагу ми прицагли у полемикох медзи провадзацима коментарами на рахунок спомнутей шпивачки даскельо гласи цо ше озвали за єй охрану, знєважуюци приказ спомнутей, з арґументацию же очиглядно як єй авторе сериялу, нїби, завидза на успиху, публицитету и под. Така перспектива ме менєй чудовала, як цо ме баржей корцело най вигребем адекватни историйни случай з парадиґматским при­ кладом. Нє требало ми длуго; на єдним ренесансним портрету Христа, цо го авторски подписал безсмертни Микеландєло, кед би вериц историйним жридлом - млади ґениє го нарисовал спрам по­ доби любовнїка Чезареа Борджиї, сина папи Алексадра 6-го, цо були теди главна мафия епохи, просто поведзено. О криминалним досиєу Борджийох полни числени историйни рубрики. Праве дисонанца медзи познату биоґрафию модела цо послужел за приказ на образу сина Божого, зоз сакралну димензию пор­ трета, на подобни способ резонує зоз случайом ґдовици Ражнатович(а). Гоч би експлицитнєйша паралела була з Чезарову дзивку Лукрецию, верим же би и то було велїм мало за общеколективни куришлєп на фалшиви вредносци заоквицени з койяким накарадним псеудо-ґламуром. „Филозофия паланки” од Р. Константиновича давно ище стуциозно розробела тот деструктивни механїзем котри ше, ниа, так ґротескно розбуйдошел и вошол до своєй терминалней и траґичней етапи. Виступююци ше цо далєй од тих паскудних ґлобалистичних инверзивних здобуткох (парадоксално провинциялних!), нє чежко констатовац зен у провинциї (понеже ше вона сама як метафора вимесцела до державних центрох и заражела, парализовала систе­ му), за хтору сом редакторови обецал писаниє. Виступйованє яке ефектно приказане у закончуюцих секвенцох филма „Апокалипто”, кед ше домородна фамелия уцагує до глїбини свойого (Еденского) пралєса, спред праве сцигнутей ладї цо у мено Хреста шпанска коруна послала, як ше указало, чортох цо поберу свойо. О тим и таким зену слово. #пупенци #нєфрантуєм Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА

ЗОЗ ЛОКАЛНЕЙ САМОУПРАВИ

МИНИСТЕР ВУЛИН НАЩИВЕЛ КУЛУ Министер Министерства нукашнїх дїлох Александар Вулин, пияток 13. авґуста, нащивел Кулу и локалну самуправу на чолє з предсидательом Општини Кула Дамяном Миляничом. Циль нащиви насампредз бул подзековац локалней самоуправи же наменєла и подаровала будинок за нову полицийну станїцу у Кули, котри ше находзи у Ленїновей улїци у дакедишнїм будинку ДДОР-у. Министер Вулин з тей нагоди визначел же основни циль полициї защита и безпечносц гражданох, алє шицко лєпше и лєгчейше кед у тим ма и потримовку и локалней самоупра­ ви, а як добри приклад визначел сотруднїцтво праве зоз кулску Општину. Вулин тиж наглашел же ше наздава же нови будинок сиґурно допринєше злєпшаню квалитета услугох припаднїкох полициї, а гражданє свойо потреби годни реализовац швидше и ефикаснєйше. У розгваркох з министром Вулином у своїм кабинету, предсидатель Милянич визначел же му була чесц

пре тоту нащиву и наглашел министрово закладанє за свой народ, алє и нєсебичну помоц другим державом сообщене на сайту Општини. М. А.

ВИБЕРАНКИ У ОПШТИНИ ВЕРБАС

НОВИ ЧЛЕНИ СОВИТОХ МЕСНИХ ЗАЄДНЇЦОХ У општини Вербас внєдзелю, 16. авґуста, отримани виберанки за Совити месних заєднїцох шицких населєних местох. Виберало ше дзевецчлени цела котри шлїдуюци штири роки буду водзиц I, II и III месну заєднїцу у Вербаше, як и Месни заєднїци у Коцуре, Савиним Селу, Бачким Добрим Полю, Змаєве и Равним Селу. Як пренєсол општински сайт, у шицких осем Месних заєднїцох вер ба скей општи ни, кан ди дати Серб скей

6 РУСКЕ СЛОВО

напредней странки освоєли вкупно 72 места, тельо кельо и виноши вкупне число членох Совитох шицких МЗ. У Коцуре виберанки були на двох виберанкових местох - у просторийох Основней школи „Братство єдинство” и у просторийох Месней заєднїци. Гласало ше за дзевец членох Совиту, спомедзи дзевец кандидатох зоз лїстини Сербскей напредней странки. До нового зволаня Совиту месней заєднїци у Коцуре на штирирочни мандат вибрани Мария Златович Арсениєвич зоз 909 гласами, Мирко Штрбац Шпанац (895 гласи), Славко Вулин достал 863 гласи, Мелания Мали 862, Стеван Самочета 861, Здравко Бесерминї мал вкупно 860 гла­ си, Синиша Мали 854, Владо Копчански 845, а Андрея Брадич достала 832 гласи. По виберацким списку право гласац у Коцуре мали 3 453 гласаче, а на виберанкох гласали 1 179 особи, цо представя виходносц од 34,14 одсто. За гласанки придати були 3 461 гласацки лїстки, нєвихасновани остали 2 266 лїстки, нєважаци були 39, а важаци 1 140 гласацки лїстки. О. Р.

20. АВҐУСТ 2021.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

КУД „ЗАВИЧАЙНО ВРЕЛО” КОЦУР

НАЩИВЕНИ И БОГАТИ ДНЇ КОЛОНИЗАЦИЇ У Доме култури у Коцуре у викенду за нами, 14. авґуста, КУД „Завичайно врело” означело Дні колонизациї и з тей нагоди пририхтало богату програму. У голу Дома култури того дня була вистава фотоґрафийох пошвецена рочнїци колониза­ циї. За тоту нагоди позберане вельке число старих фотоґрафийох колонистох и їх фаме лийох, як и фотокопиї документох котри шведоча о тей події. Тиж, у малей сали були отворени етно столи на котрих представени числени стари и сучасни сербски и други єдла, а котри пририхтали жени з валалу за шицких нащивительох. Означованє Дньох колонизациї коруноване зоз богатим святочним концертом, на котрим участвовали домашнї зоз КУД „Завичайно врело”, аматере зоз КУД „Жатва” и госци КУД „Младост” зоз Бачу. На бини ше зменьовали танци фолклорних ансамблох и писнї шпивацких ґрупох, учашнїки у святочних народ­ них облєчивох, а кажда точка була випровадзена з моцним аплаузом публики у полней сали Дома култури. По законченей програми, предлужене друженє нащивительох, госцох и учашнїкох у Пелетовей сали на Країшским вечаре. За добру атмосферу и розположенє остарали ше „Момо и Додир” и шпивач Ранко Станич Джими.

По словох орґанизаторох, подзековни су шицким котри вєдно з нїма означели рочнїцу приселєня Сербох з Босней и Герцеґовини до Коцура. Тиж, предсидательство КУД „Завичайно врело” подзековало шицким котри им помогли орґанизовац Днї колонизациї, насампредз Месней заєднїци Коцур, Локалней самоуправи, Туристичней орґанизациї Вербас, Основней школи „Братство єдинство” Коцур, Добродзечному огньогасному дружтву Коцур, як и поднїмательови Божови Любоєвичови зоз Коцура. О. Р.

АКТИВНОСЦИ ЧЕРВЕНОГО КРИЖА У ШИДЗЕ

ПОРЯДНА РОБОТА НАРОДНЕЙ КУХНЇ Народна кухня у рамикох Червеного крижа у Шидзе и єдзенє ше одноши до їх обисца и тераз єст коло 37 осо­ през лєто пририхтує єдла за коло 370 хасновательох би хтори на таки способ доставаю єдзенє. хтори слабшого материялного стану. Як нам гварел Особи хтори жадаю буц хаснователє Народней кухнї, фахови сотруднїк у Червеним крижу Милан Бабич, приявююю ше у Червеним крижу, а вец з помоцу Цен­ пожи ва обез пече на за наступ ни дзе вец тра за социялну роботу ше одредзує мешаци. хто сполнює условиє же би доставал УСЛОВИЯ ВШЕ Основну поживу як цо мука, олєй, єдзенє. ЛЄПШИ цеста, рискаша и присмачки нам обез- Од лєтних активносцох можем печел Червени криж Сербиї. Месо и видвоїц и же 22 дзеци, двойо волон­ Пред даскельома роками Чержелєняву обезпечує локална самоупра­ вени криж достал сучасну кухню тере и єден воспитач пошли на лєтова, а з часу на час маме и донаторох хто- и потребну опрему и ту заняти ванє на Вершецки брег. Слово о дзе­ ри лєбо даю пенєжи, або нам донираю еден кухар и помоцнїк кухар а. цох зоз худобнєйших фамелийох желєняву, або овоц. На таки способ зме Окрем варених єдлох, хаснова- хтори маю помедзи дзевец и 13 порихтани за нєпреривну роботу и при- тельом хтори жию на валалох, а роки. Тиж зме пондзелок отримали рихтованє єдлох - гвари Милан Бабич. слабшого су материялного стану, Наш собешеднїк додава же ше през помага ше и зоз пакетами пожи­ позарядову акцию за добродзечних лєто число хасновательох дакус и змен- ви и средствами за гиґиену. давательох креви, бо влєце слабше Тих дньох би мали буц випору- одволанє давательох креви, а потре­ ша спод 370, алє кед приду жимнєйши днї, вец озно ва будзе макси мал не число чени 250 пакети з поживу и гиґи- ба за креву велька. До конца авґуста хасновательох. Хаснователє особнє енскима средствами хаснова- отримаме ище єдну порядну акцию при ход за превжац варе ни полуд зе нок, а тельом на валалох шидскей опш- даваня креви - гварел Милан Бабич. особом хтори стари, хори и нєрухоми, тини. Вл. Дї.

20. АВҐУСТ 2021.

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА

НА КЕРЕСТУРСКИМ БАЗЕНУ - КУПАЦ ШЕ, ЧИ НЄ?

ПРОБУЄ ШЕ ЗЛЄПШАЦ КВАЛИТЕТ ВОДИ

Мария АФИЧ

БАЗЕН ВЕЛЇМ АТРАКТИВНИ Єдна з вирних нащивительох и купачох на базену и Лїляна Еделински котра зоз своїм мобилним телефоном и того року призначела на нїм наисце прекрасни фотоґрафиї.

- Ми, и велї ґенерациї виросли ту на базену, научели ше плївац и ми и нашо дзеци, и мнє нєшка жаль кед видзим же ше дзеци нє купаю. Питам ше дзе су кед розпуст. И зоз сликами сом сцела указац же наш базен и попри тим, заш лєм атрактивне и природне место за купанє у лєтнїх горучавох, дзе мож кажди дзень прибегнуц, а тиж и за плїванє цо нєпреповедзено доприноши общому здравю - прешвечена Лїля котри тиж шведочи же вода през базен препущена кажди дзень голєм єдну годзину.

8 РУСКЕ СЛОВО

Шлїдом звиту о квалитету води на керестурским базену, котри початком авґуста видал Завод за явне здравє - Зомбор, розпатрели зме ширше чи на базену єст купачох, и яка заправо вода за купанє, чи прецека чи нє, бо горучави вельки, а на базену би ше могло найлєпше розхладзиц. Гоч околїско базену остатнї роки барз атрактивна локация за вилєти у каждей часци рока, сам базен т. є. купанє влєце, Керестурцом вецей нє таке интересантне. Виглєдовали зме прецо то так и цо мож поробиц же би ше купаче врацели помнути звит глаши же вода на кере­ стурским базену хтори ше находзи на Малим беґелю ДТД, квалитетна за купанє и рекреацию, односно, зоз своїм квалитетом є у II класи еколоґийного потенциялу, та є з тим вигодна за купанє, стої у звиту Заводу за явне здравє Зомбор. Прикладнїк води з базену вжати 28. юлия, и у Заводзе окончена анализа, та заключенє о квалитету принєшене на основи провадзених хемийних, физичнохе мийних и микро би олоґийних пара ме трох. Анализи закончени 2. авґуста, а думанє подписала специялиста гиґиєни, др Драґо слава Чубрило. Як стої у звиту, анализа будзе повторена ище раз у авґусту.

С

ПРЕЗ БАЗЕН ВОДА МУШИ ЧЕЧИЦ Урядови звит о квалитету води, видзи ше нам нє мож раховац на длугши период, понеже вода у базену беґельска, та насампредз завиши од води у самим беґелю и од того кельо и з яким интензитетом ше ю препущує през базен. Пре-

пущовац воду обовязка роботнїка поприємства Води Войводини Юлияна Виная, по стародавним бандура, котри тол кує же дина ми ка пре пущованя, насам предз завиши од каждодньового уровня води котри тераз пре вельку сушу и високи температури барз нїзки.

- Воду нє шмем препущиц без одобреня шефа з Нового Саду, а вон одлучує на основи уровня води. Мушим надпомнуц же остатнї роки зоз розвойом польопривреди, т. є. наводньованя вельких поверхносцох жеми, а тиж и велїх рибаловох, з беґельску воду, у лєтнїх мешацох вони маю приоритет кед слово о количеству води. Прето кед нїзки уровень води, роби ше так же ше єдним завре воду а другим пущи, праве по тих при ори те тох - потол ко вал Винаї. Як видза и коментарую Керестурци, нє добра околносц за базен тото же перше базен вичисцени, а потим у беґелю поко­ шена подводна веґетация. Ту, як толкую компетентни, чежко добре координовац медзи общима и локалнима факторами тей роботи.

20. АВҐУСТ 2021.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

Прето, кед вода преходзи през базен, а тераз ноши и траву зоз собу, нє кажди дзень иста ситуация, та завиши як ше натрафи... Но, як хтошка прекоментаровал, трава заш лєм природна, за розлику од пла­ стичних фляшох и мещкох. ЦО МОЖ ПОРОБИЦ

„ДЗЕЦИНСКЕ ЛЄТО” У ВЕРБАШЕ

ИНТЕРЕСАНТНИ ЗМИСТИ ЗА НАЙМЛАДШИХ

Месна заєднїца остатнї роки орґанизує вичисцо ванє базену до чого ше уложи и вельо труду и уключи барз вельо особи рижних ґенерацийох. Пре­ то секретар МЗ Михайло Пашо, одкеди вода слабше препущована през базен, послал допис до подприємства Води Войводини у котрим ше глєдало допущенє же би ше воду обовязно през базен препущовало кажди дзень, гоч и з меншим интензитетом. Главни инжинєр Душан Раїч послал одвит же дал задаток бандурови най вода гоч як покус, алє най константно прецека. И як видзим то ше углав-

ним и почитує, гоч єст дакеди и днї же вода и затравена и нє прецека швидко пре наисце нїзки уровень води и сушу - гвари секретар Пашо, и додал же ше на реаґованє и предкладанє жительох пробовало найсц тирвацше ришенє за подмирйованє керестурского базена з воду. Ту ше уключел и директор „Рускому” Иґор Фейди. Же би ше ришело тот проблем предложене викопац студню и зоз пумпу уруцовац воду до базену же би нє завишела лєм од уровня води у беґелю. Предси датель општи ни нам помо гол найсц спон зора же би ше тота идея и реализовала ище того лєта и робиме на тим. Остава наздавац ше же ше то и зисци, и же ше враца домашнї купаче, бо даскельо роки Керестурци свой базен заменєли зоз другима локациями дзе єст векши комфор за купанє, сучасни базени и подобне. Заш лєм єст и тих цо вирни базену и поряднє ше ту купаю, и старши и младши ґенерациї. И того лєта даскельо млади особи обдумали, финасовали и витворели свою идею уметнїцки офарбиц базен под мосциком.^ 20. АВҐУСТ 2021.

Першу половку авґуста у Вербаше означела манифестация „Дзецинске лєто”. У орґанизациї Канцелариї за младих Општинскей управи Вербас, през вецей днї була пририхтана рижнородна програма за наймладших. Манифестация ше одбувала на теренох и базенох вербаского Цен­ тра за физкултуру и на Площи Николи Пашича, дзе були орґанизовани числени змисти забавного, едукативного и спортского характеру за дзеци. Наймладши тих дньох мали нагоду виражиц ше през мальованє и рисованє, а то у їх возросту вше интересантне и симпатичне. З дзецми робели и творели млади зоз подобовей роботнї котра роби при Културному центру Вербас. През вецей днї манифестациї у центру городу одбавени театрални представи за дзеци, а числена публика ше зоз кажду представу препущовалу швету креативносци и мриї. Ошмихи на дзецинских тварох и моцни аплаузи були найлєпши знак же манифестация успишна. Тетрални представи за дзеци, малярски и скулпторски роботнї, змаганя у кошарки, рукомету, одбойки и фодбалу, обдумани и орґанизовани з цильом же би ше наймладши, котри лєтнї одпочивок преправадзую дома, добре забавели. Окремна програма под час тей манифестациї орґанизована 12. авґуста, кед ше означує и Медзинародни дзень младих, и того дня отримани барз успишни и нащивени Бависка на води, на базенох вербаского Центра за физкултуру. Медзинародни дзень младих представя рочне медзинародне збуванє, а першираз є означени 2000. року. Поента означованя того Дня тота, же би ше обрацело увагу на проблеми, културни и правни питаня младежи, школярох и студентох. Под час пандемиї корона вирусу єден з новонастатих проблемох младежи то зменшана можлївосц же би присуствовали на спортских, културних и музичних манифестацийох, та таки сходзеня у Вербаше оправдали свой циль. Лєтнї днї шицки дзеци, алє и кус старши, мали нагоду у Вербаше препровадзиц у бависку, друженю, рекреациї и забави котри ше того року першираз пририхтую у рамикох вербаского „Дзецинского лєта”.

О. Р.

РУСКЕ СЛОВО

9

ЕКОНОМИЯ

ЗОЗ ВЕРБАСКИХ И КОЦУРСКИХ ОВОЦНЇКОХ

МОГЛО ЛЄПШЕ, АЛЄ ДОБРЕ ЖЕ НЄ ГОРШЕ Пише: Оля РУСКОВСКИ

Початок оберачки яблукох у вербаских овоцнїкох плановани за други тидзень септембра и аґрономи уж тераз можу предвидзиц добри урожай яблукох, алє и бишалмох. Нажаль, то нє мож повесц за други овоцово култури котри уж пооберани, як цо то вишнї и кайси. А и ситуация у коцурских овоцнїкох ше нє вельо розликує од тей од овоцовима културами у вербаским Польопривредним подприємству „Сава Ковачевич” єст вкупно 53 гектари. Од тей поверхносци, 32 гектари под вишнями, пейц под кайсами, на 12 гектарох посадзени яблука, а на поверхносци од 2,5 гектари находза ше бишалми. Поверхносц од 1,5 гектара засадзена зоз лїсковцами. По словох агронома за овоцарство з Польопривредного подприємства „Сава Ковачевич” Бранка Оцоколїча, климатски условия того року були барз чежки за овоцарство. Здогаднїме ше од 5-6. марца та даґдзе по 10. април, кед зме мали 13 ноци зоз винїмно жимну темпера­ туру... Залапели нас моцни позни ярнї мрази, дзе ше темпе­ ратура рушала у интервалу аж од -1, та по -8/-9 ступні. Тот позни ярнї мраз наисце длуго тирвал. Я ше занїмам зоз продукцию овоци коло 10 роки и нїґда ми ше ище нє случело же би бул таки интензитет мразу, же би буквално рушел коло 9, 10 годзин вечар и тирвал по 7 годзин рано - толкує Оцоколїч. Таке тирванє од 9, 10 годзини моцного мразу, интензивней неґативней температу­ ри, гвари вербаски агроном, неґативно

П

вплї во вал на век ши ну ово цох, окре ме на кайси у їх овоцнїкох, алє и на вишнї.

ПОДЛИ РО К ЗА КА Й СИ И ВИ Ш Н Ї - Того року зме нє мали добри урожай кайсох, вимарзованє було 100 одсто. Тиж, тоти позни ярнї мрази вплївовали и на уро­ жай вишньох, котри бул за 20 одсто менши од даякого стандардного, обчекованого, планованого урожаю того року. Урожай вишньох бул менши, алє зато яблу­ ка у їх овоцнїку, так повесц, нє почувствовалем було Гвари, сама физиолоґия яблука ли як мрази. цалком иншака, дзе од пейц, шейсц квиткох, кед ше оплодза лєм два, то достаточно же би бул полни урожай и обчековани род.

- Сортимент яблукох котри заступени на наших поверхносцох то файта Златни делишес, котри плануєме почац оберац даґдзе коло 10. септембра, а тиж маме заступени и файти Айдаред, Ґрени смит и Йоноґолд. Обчекуєме наисце рекордни род яблукох. Визначел бим и бишалми, и за нїх ше тот рок затераз тиж добре указує, так же и за тоту файту овоцох обчекуєме добри урожай. Цо ше дотика даяких климатских факторох, по Оцколїчовим думаню, остатнї дижджи були праве спашенє за велї култури.

- Можем повесц же тоти 100 литри дижджу котри спадли, барз значели нє лєм у овоцарстве, алє ґенерално и у землєдїлстве, насампредз кукурици и сої. У наших овоцнїкох зме опремени зоз систему капка по капка, и у зависносци од потреби рошлїни, з таким интензитетом наводнюєме.

ОБЧЕКУЄ Ш Е ДО БРИ УРО Ж А Й ЯБЛУКОХ Проблеми зоз велькосцу самого плода яблука нє буду мац у овоцнїкох того Польо при вред но го под при єм ства, евен ту ал но же одредзена часц плодох будзе дробнєйша, друга класа. Обчекую же 95 одсто урожаю яблукох буду плоди першей класи.

10 РУСКЕ СЛОВО

20. АВҐУСТ 2021.

- Над нашима овоцнїками маме поставени и процивкаменцово мрежи, котри наисце досц помагаю. Того року на тим поднєбю нє було каменцу, алє мрежи зопераю и же би слунко спекло, або очкодовало лупу плода. Понеже, кед на плоду маце спечену лупу, то вецей нє перша класа, алє треца класа, а розлика у цени велька, аж и даскельо раз. Зоз пласманом своїх продуктох, гвари Оцоколїч, нє маю проблеми. Цала продукция углавним унапрямена на вивоз.

- Остатнї два роки шицка овоц котру випродукуєме у наших овоцнїкох ше ґенерално вивожи. Чи то идзе прейг поштреднїка, углавним вивоз идзе прейг даякей фирми у Сербиї котрей предаме нашу овоц, а вони далєй вивожа за русийске тарґовище, европске тарґовище, и други. периодзе нє бул достаточно ажурни кед слово о пирсканю и задня часц овоцнїка ше обрала зоз такв. „ґараву” храставосцу (ча^ава краставост).

- Процив пепелнїци и ґаравей храставосци потребне пирскац овоц през цали рок, найменєй и по двацец раз. Предня часц овоцнїка ми цалком крашнє випатра, алє у тей заднєй часци ше зявели покус шпляхи и точки по плодох, алє то пойдзе до палєнки. Мушим припознац же кед наишол тот ярнї мраз, нє думал сом же охаби по шлїдки. Тераз аж кед ше зявели плоди, видзим яке преридзене - щири Дадо. По оберанє яблукох, у овоцнїкох вербаского Польопривредного подприємства „Сава Ковачевич” найактуалнєйши роботи то кошенє трави и интензивне наводньованє. Климатски условия, добри аґротехнїчни мири и други роботи заслужни же ше того року обчекує добри род яблукох котри, по думаню фаховцох, прейду и ци­ фру од 70 тони по гектаре.

Л Є М А Й Д А РЕД ОЧКОДОВАНИ Пред даскельома мешацами зоз своїм овоцнїком нас упознал и Владо Дадо Фекете зоз Коцура, котри уж ско­ ро петнац роки у тей роботи. У тим коцурским овоцнїку найвецей заступени яблука, кайси, грушки и шлївки, а яка ситуация з овоцами у тей хвильки, виприповедал нам наш овоцар зоз Коцура. Яблука того року крашнє зродзели, медзитим файта Айдаред змарзла, теди кед и кайси змарзли. Тота файта яблукох скорей квитнє, прето и пришло до вимарзаня, та урожай тей файти будзе вельо менши як други раз. Файти Червени делишес и Златни делишес котри познєйше квитню, тоти ярнї мрази добре пребродзели, нє змарзли, їх єст и будзе плоди, лєм Айдаред очкодовани - гвари Фекете. Ярнї мешаци, кед падали дижджи и спадла температура, при­ несли и проблеми, а як бешедує наш собешеднїк, можебуц у тим Дад0 Фекете 20. АВҐУСТ 2021.

Н АЙ ВА Ж Н ЄЙ Ш Е П РЕБРО ДЗИ Ц ЯР И ЯРН Ї ХОРОТИ Моцне и цепле слунко, горучави яки тирваю окреме у остатнїм периодзе, маю як пошлїдок часточно опечену лупу на плодох, алє гвари вон же такого очкодованя анї нєт вельо. А остатнї векши количества дижджу котри спадли одвитовали древком, понеже пред тим була суша.

- Сущносц на початку яблука защициц од храствосци, же би нє вошла до квитку, а и док плоди ище млади и малки. Познєйше, у юнию, юлию, кед ше пребродзи шицки ярнї хороти, вец шицко вельо лєгчейше отримовац. Алє углавним найгорше зяри... У тим периодзе сом пирскал можебуц кажди дзешец днї, а можебуц требало частейше, кажди шейсц, седем днї, и то добре пирскац. Так же, шицко знаме, а вше дацо нове и дознаме - з ошмихом толкує коцурски овоцар. Прешли рок бул вельо лєпши, було и кайси, и грушки, алє Дадо у позитивним роздумованю гвари же анї нє мо­ же вше шицко дац свой максимум.

- Цена по дутянох видзим же барз добра, алє вироятно то яблука ище нє зоз наших поднєбйох. Чи су прешлорочни, чи увозни, алє цена им добра... А того року цена шицкому скочела. Шлївки и грушки ше тераз поча­ ло оберац, и шлївком тераз вельо векша цена як прешлого року. Яблука углавним предавам по пияцох, контрак­ ти нїяки нє правим. Затераз сом лєм догварел 15 тони яблука за палєнку, лєм ище нє знам яка цена будзе. Прешлого року рушело зоз 10 динарами, а дошло по 14 ди­ нари. Так же, яблука вшелїяк будзе, алє нє буду тунї... Могло шицко буц и лєпше, а могло и горше, та повеме же добре - гварел на концу продукователь овоцох зоз Коцура Дадо Фекете. ■

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ

МИНИСТЕР НЕДИМОВИЧ У РАВНИМ СЕЛУ И САВИНИМ СЕЛУ У ОПШТИНИ ВЕРБАС

СУБВЕНЦИЇ ВЕЛЬКА ПОМОЦ ПОЛЬОПРИВРЕДНЇКОМ Приклади указую же треба хасновац помоц хтору держава дава младим. Сербия 2017. року мала коло 4 одсто польопривредни ґаздовства хтори водза млади польопривреднїки, до 40 роки, а тераз их єст вецей як 16 одсто одпредсидатель Влади Републики Сербиї и министер польопривреди лєсарства и водопривреди Бранислав Недимович 12. авґуста у општини Вербас нащивел польопривредни ґаздовства, и то два у Равним Селу и єдно у Савиним Селу. Вон там бешедовал и зоз вецей дзешатками польопривреднима продукователями о условийох у хторих робя, о мирох и стимулацийох за польопривреду хтори дава держава, прейґ републичней и покраїнскей влади и о планох держави у обласци даль­ шого розвою землєдїлства и статкарства.

П

ДЕРЖ АВА ДАВА П ОЛОВКУ ЗА ТРАКТОР И М АШИНИ Польопривредни ґаздовства продукователя паприґи Милана Николича и продукователя Филипа Чосича у Равним Селу, як и землєдїлца зоз Савиного Села Милоша Мартича, вєдно зоз Недимовичом, нащивели предсидатель Општини Вербас Предраґ Роєвич и предсидателька Скупштини Општини Вербас Саня Жиґич зоз сотруднїками.

- Справди ми задовольство нащивиц тоти места и та­ ки ґаздовства. Людзе хасную субвенциї, думам же нє бул анї єден конкурс на хторим нє участвовали, а прето кон­ курси и маме. Держава дава 50 одсто же би ше купело трактор, машину, же би ше подзвигло пластенїк и то єдини способ же бизме унапредзели польопривредну продукцию. Источашнє, без науки зме у 21. вику нє годни нїч зробиц у польопривреди. Важне хасновац сучасни информацийни технолоґиї, з єдного боку и сучасни знаня о защити животного штредку, з другого боку, бо

12 РУСКЕ СЛОВО

накеди ше за третированє даєдного продукту престанє хасновац одредзени защитни средствами, хтори ше нє прилапює на даєдним тарґовищу на хторе ше вивожи, то такой значи же можеме посцигнуц векшу цену. Тоти млади, школовани людзе, применюю найсучаснєйши знаня и увидзице у наиходзацих рокох же хто нє будзе ха сно вац зна ня, ИТ и водо во ре сур си, нє год зен напредовац - гварел Недимович.

ВЕЛЬКЕ ЧИ СЛО С ЕЗО Н СКИ Х РОБОТНЇКОХ П РИ ЯВЕН Е Вон гварел же польопривреднїки зоз Равного Села и Савиного Села маю идеї як би могли унапредзиц свою польопривредну продукцию.

- У Равним Селу зме ше стретли з людзми хтори продукую паприґу и такой зме им могли пренєсц искуства зоз цалей жеми, а окреме тоти о анґажованю сезонских роботнїкох. Сербия од юния 2018. року применює Закон о сезонских роботнїкох у польопривреди, а то­ го року коло 26 000 людзе анґажоване по тим закону. Тоти людзе тераз маю право на пенз ийне и на здравствене осиґуранє на роботи и право же би им шицки порцийни обо вяз ки на тоти при ма ня були ви плацени. И у Николичовей фамелиї ше будзе хасно вац тоту аплика цию и прейґ мобилного телефона, 20. АВҐУСТ 2021.

екопотуа@ ш 5ке5Іоуо.сот

або компютера кажди дзень приявйовац ро­ ботнїкох, же би нє мушели уходзиц до шивей зони. То драга по хторей треба же би рушели и други дїялносци у Сербиї, насампредз у обласци туризма и будовательства, бо на тот способ шицки доставаме, и роботнїки, и дїлодавци, и держава - визначел Неди мо вич. По словох подпредсидателя Влади и министра польопривреди, Сербия пред штирома роками, 2017. року мала коло 4 одсто по­ льопривредни ґаздовства хтори водза млади польопривреднїки, до 40 роки.

- Нєшка тото число виноши вецей од 16 одсто и у рокох пред нами воно будзе роснуц. То прето же зме имплементовали нови мири финансийней потримовки младим польопривреднїком. Младих треба мотивовац, а то у польопривреди можу зробиц лєм: финансийна потримовка, польопривредна жем и особна жажда за знаньом. Нє була би цена жеми така велька, кед би у тей роботи нє бу­ ло профиту. Жем би коштала 3 000, або 5 000 еври за гектар, а нє 12 000, або 15 000 еври. Кед видзице же до роботи уходза млади, факултетски образовани людзе, хтори сцу на своєй жеми направиц профит, вец ясне же єст хасну - гварел Недимович. Милош Мартич зоз Савиного Села, хтори ма 37 роки, обрабя коло 80 гектари жеми, углавним то державна жем вжата под аренду и у тей роботи ма високи резултати. Вон гварел же хасновал субвенциї од держави, же през ИПАРД програму купел трактор, и же му субвенциї вельо помогли. ?Г'

Предсидатель Општини Вербас Предраг Роєвич, у нащиви ґаздовству Милоша Мартича гварел же и општина Вербас у своїм буджету заплановала средства за потримовку польопривреди, же ше ушорює драги у хотаре, як и же помоц од Покраїни и Републики барз значи и продуковательом и за розвой польопривреди у општини Вербас. ■

М. Тамаш 20. АВҐУСТ 2021.

КУКУРИЦА У СРИМЕ ПРЕЗ ЛЄТО ДОСЦ ПОДРАГШЕЛА

ВИВОЗ ЗВЕКШАЛ ЦЕНУ Кукурица ше на соботовим статковим пияцу у Шидзе тих дньох предавала по 3 500 дина­ ри за 100 килограми. Понукнуце слабше, поглєдованє порядне и дзепоєдни продукователє преценюю же до конца авґуста цена нарошнє и на 4 000 динари за 100 килограми. Цена кукурици почала роснуц ище пред почат­ ком лєта, а цо на таки обставини вплївовало, потолковал нам продукователь кукурици, Никола Стоєцки зоз Шиду.

- Вивоз на иножемне тарґовище, насампредз до Италиї, нагло звекшал цену. Концом мая у силосох бувшого „Статкара” одкупна цена на велько була аж 3 000 динари. За таку добру цену ше швидко дознало и значна часц продуковательох попонагляла кукурицу предац по такей цени, та и заробела. Влонї сом на гольту и пол випродуковал дзевец тони кукурици. Хаснуєм ю як покарму за швинї и кури, алє сом такой олупал и предал шейсц тони, бо цена лєгко могла спаднуц, а вец би вимкла и шанса за заробком - гвари нам Никола Стоєцки и додава же му о два днї после придаваня пенєж лєгнул на жиро рахунок. Кед одкупна цена кукурици на велько була 3 000 динари, такой скочела и цена кукурици на ма­ ло, як ше и предава на статковим пияцу. Цена трима уровень и наш собешеднїк дума же таки стан будзе тирвац ище у авґусту, алє и же цена нє пойдзе на 4 000 динари за метер. И вон зохабел за карменє свойого статку єдну тону, з хторей нє будзе предавац анї на мало и дума же му то будзе досц по нову ламачку кукурици. И того року на полю ма куку­ рицу и барз є задовольни. Гвари нам же кукурица у добрим ста­ ну, на каждей єст по два чутки, зарно ше налїва, а остатнї дижджи после горучавох и знїженє

температури помогло же би кукурица добре поднєсла и прежила „цеплотне вдеренє”.

П И РС К А Н Є П О И Д А Никола Стоецки нам ище гва­ рел же у авґусту планує олупац кукурицу хтору зохабел за карменє статку по нову кукурицу. После того, гвари, як и каждого року, опирска пойд, дзе трима кукурицу, процив чкодлївцох (инсектох). Гаври же так роби кажди рок и прето вше ма квалитетне и здраве зарно.

- Хто запровадзел шицки потребни аґротехнїчни мири, тот на єшень добре и наламе кукурици и нє муши ше обавац же урожай будзе мали. Мойо думанє же урожай будзе на прешлорочним уровню и кед будзе так, вец и я будзем задовольни гварел нам на концу Никола Стоєцки.

Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 13

ДУХОВНИ Ж ИВОТ

ХРИСТИЯНЄ И ЖИВОТ ПОД ПРИЦИСКОМ

И ОЛИМПИЙЦОМ И ОБИЧНИМ ЛЮДЗОМ ПОТРЕБНА ВИРА Пише: Мирон ГОРНЯК КУХАР

Олимпийци були под прициском вельких очекованьох, велї то нє витримали и „зламали ше”, нє указали свойо потенцияли. Алє, и обични людзе у тим швеце жию под прициском, а окреме вирни, з високима стандардами християнства любиц каждого, вше пребачовац, бавиц „фер плей” у манипулативних обставинох осле нєдавних Олимпийских бавискох у Токию, фаховци рижних профилох констатовали же прицисок и очекованя, то процивнїк хтори може победзиц и найвекших шампионох, односно же ше и першокла сни спорти сти дзе кеди нє можу ви бо риц зоз психолоґийним обтерхованьом. Єден искусни спортски психолог гварел же треба научиц як ше ментално при рихтац за змаганя и як ше тримац з власним и цудзима очекованями. Социолоґ Драґан Кокович спозорел на вше векши уплїв пе нє жу у спорту, а ми знаме же то так и у живоце. Попри тим, анализуюци случай „зламаня особи” єдней ґим на сти чар ки хто ра оду ста ла од на сту пу у То кию, вон дума же тота спор тист ки ня нє мала стратеґию як одви то вац на при цисок вельких очековань ох. У анализох було и о тим же родичи нєшка ро зма зую сво йо дзеци, хтори по­ стали пребарз „мегки” у одно ше ню на звла до ванє пре прече нь ох. Пред вид зує ше же у спорту будзе вше вецей психолоґох, а видзиме и же су вше потребнє й ши и обич ним люд зом.

П

14 РУСКЕ СЛОВО

Яки искуства при наших вирних, як вони ноша чежкосци и як им олєгчац и порадзиц их - побешедовали зме з нашима священїками.

П АЦ ЕРКИ М ОЖ У БУЦ ПОМ О Ц Парох у Беркасове о. Владимир Еделински Миколка гвари же у прицискох єдно з добрих ришеньох то пацерки. Прициски нє єднак и нє нєпреривно присутни. Маме габи векших и менших прицискох.

- Кед бизме глєдали єдну молитву, хтора може буц моцнєйша од нашого природно­ го биоритма, кед ше наш биоритем нє мо­ же бранїц од одредзених прицискох, мож повесц же пацерки стабилне ришенє, кед же ми маме сцерпеня прилапиц их до сво­ його живота. Єст ритем як ше пацерки модлї. Кед нам молитва у ритму, наш орґанизем ше стабилизує. И на концу маме молитву хтора диялоґ, розгварка зоз Богом, хтора тиж ритмична. Пацерки маю и други димензиї. Єден мой колеґа гвари же пацерки то яґод „метафизична машина”. Кажда машина то свойофайтови ритем. А ми кед виложени прициску, требали бизме глєдац способ як ше врациц до свойого природного биоритму. Кед маме континуовану молитву, напри­ клад пацеркох, у єдним правилним ритму, то вец у ствари наш природни биоритем, хтори нам од Бога дати, и хтори нам оружиє процив стресу - твердзи о. Еделински Миколка.

П О ТРЕБН А И ПСИХ О ЛО ҐИ Й НА ПОМ О Ц На констатацию же ше чувствує вше век­ ша потреба за психолоґами, вон гвари же пано цо ве хтори ше шир ше и фа хово унапрямую, мултидисциплинарно, пробую роздумац як психолоґийно помогнуц вирним.

20. АВҐУСТ 2021.

сІиИоупі@ги5ке5Іоуо.сот

- Живот так конциповани, же ше од нас глєда цо векши резултати. Наприклад, спортисти були у Токию на Олимпияди, а поента бешеди зведзена на тото же хто кельо и хто ве­ цей освоєл медалї. То прицисок на спортистох, хтори треба же би ше цешели же у своїм живоце вообще були на Олимпияди. Ниа, у нашим народзе, знаме же Яша Баков бул на тим найвекшим змаганю, на гайзибану и там шпивал гимну. Яке то вельке, же чловек там пошол представяц державу. А нам вельо важнєйше, у тим модерним дружтве, кельо єдна група людзох освоєла медалї. Дабоме же тоти особи под вельким прициском, кед ше од нїх очекує найлєпши резултати. З другого боку, барз вельки резултат - пойсц на Олим пи я ду. Можебуц нам треба врациц ше гу тим старим принци­ пом, же важне участвовац, а нє победзиц. Ми тото нєшка забуваме. Кед патриме як духовни особи - важне участвовац у єдним Богослуженю. То нє место дзе ше победзує. По тим ключу патрено, кед бизме похопели же важне участвовац у Богослуженю, то найвекша ствар хтору маме, бо ше ту стретаме зоз живим Богом - надпомина о. Владимир. По його словох, исти тот „ключ” можеме хасновац и у живоце, же важне участвовац у живоце, а нє буц перши, буц побиднїк. Тоти принципи нам надрилєни з боку капиталистичного дружтва. Кажди з нас прейґ рекламох и прицискох у медийох - сце буц змагатель - вец я сцем мац найлєпшу шмату, найлєпши патики, найлєпши резултати, мойо дзеци муша красше випатрац як сушедово... То змаганє, хторе прави прицисок на нас. Прето уходзиме до то­ го же нам потребни психолоґове, же „пукаме” по рубцох. Система од нас очекує вельки резултати, а ми нє формовани так же би зме их витворели и остали здрави - дума о. Владимир.

У КЕРЕСТУРСКЕЙ ПАРОХИЇ ПРЕСЛАВЕНА МАТКА БОЖА

М АРИЯ НАША П О ТЇХ А У парохиї св. оца Миколая внєдзелю, 15. авґуста, преславене найвекше Марийово швето - Успениє пресвятей Богородици, т. є. єй одход з того швета, як ше по християнскей традициї трима же Исусова мац була з целом вжата на нєбо. Швето означене на раншей и вечаршей Служби Божей у катедралней церкви, а найшветочнєйша була велька Служба у Марийовим святилїщу Водици. Служел ю о. Янко Колошнаї зоз Канади котри и наказовал о значеню того швета и Марийовим заступнїцтву и помоци вирним на їх духовней драги. Вирних споведали домашнї капелан о. Владимир Медєши и кулски о. Платон Салак ЧСВВ.

М ИЛОСЕРДНИ У НЄМ ИЛОСЕРДНИМ Ш ВЕЦЕ Парох индїйски и капелан у Руским Керестуре о. Михайло Шанта гвари же жиєме у нємилосердним швеце, алє то так бу­ ло и скорей и нє було лєгко буц християн. Нам важне найсц єден штредок у живоце. Значи, треба ше знаходзиц, „плївац”, алє нє на чкоду другого. Людзе вельо того сцу достац, досцигнуц, дзвигнуц ше понад другого, а вец то значи же дахто муши буц понїжени, знїщени, морално увредзени. То присутне як и у политики, так и у каждодньовим живоце. Випатра яґод же чежко дойсц до дачого, а да други нє церпи.

- Ми, християнє, треба же бизме були розумни и задо­ вольни зоз даяким штредком. Нєшка чловек, кед ма дакус вецей, нє треба то такой осудзовац, бо могол тото цо ма нашлїдзиц, або заробиц зоз своїма руками и то шицко у шоре. А у дружтве, накеди дахто ма вецей, часто ше го осудзує же украднул, же нєчесно дошол до того. То уплїв медийох, пропаганди, потим и нєзадовольства людзох. Прето важне же бизме рушели од „Я”. Же бим як я, нєзадовольни, нє упаднул до осудзованя, нєчесного одношеня гу ближньому, наношеня болю, я мушим сам на себе робиц. Мушим найсц себе задовольство, у своєй фамелиї, у сво-м окруженю, и мац гранїцу у шицким. У потребох, роздумованю, у досцигованю одредзених стварох. Млади ше намагаю дацо здобуц, жиц достойно як чловек и то нормалне. Алє, треба думац и на другого и дзелїц цо мож. Участвованє у одредзених активносцох, указованє любови, можебуц и конкретна материялна помоц дакому у потреби. Дзелєнє так може буц жридло задовольства и позитивней скромносци, а источасно способ огранїчованя проблематичних жаданьох - заключел о. Шанта. ■ 20. АВҐУСТ 2021.

О. Колошняї, Керестурец котри уж велї роки жиє у Канади медзи нашима виселєнцами, од нїх, як виявел на початку казанї, принєсол щири поздрави. Тиж поинформовал же вони там у швеце, дзекуюци тому же ше Служби Божо поряднє директно преноши прейґ Фейсбук боку катедралней церкви, провадза и шицки богослуженя у Водици котра и їм окре ме ми ла. Служба Божа закончена зоз обходом коло церкви и Молебеном до Богородици, а у Водици було кра­ сне число вирних, а медзи нїма и шестри Служебнїци. Шестри ше зишли з нагоди законченя їх Капитули (Скупштини) на котрей за нову провинцийну шестру Провинциї св. Осифа, вибрана потерашня ш. Мартина Кмита. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА І

ЮВИЛЕЙНИ, 60. ФЕСТИВАЛ РУСКЕЙ КУЛТУРИ „ЧЕРВЕНА РУЖА”

с

НА „ПУПЧУ” ПЕЙЦ НОВИ ШПИВАНКИ Ювилейни 60. Фестивал рускей култури „Червена ружа” першого дня Фестивала, почал зоз 53. Музичну манифестацию дзецох „Червене пупче” хторе отримане пияток, 13. авґуста, у дворе Школи „Петро Кузмяк”, пред числену публику равого лєтного пополадня, у веселей атмосфери, наймладши шпиваче виведли 14 шпиванки, а на концу програми додзелєни и награди за найлєшу композицию, як и за найлєпши текст. Так, награду за найлєпшу нову композицию освоєла шпиванка „Вельки, мали чловек”, Кристини Афич, у виводзеню Антониї Рац зоз Бачинцох, а иста композиция достала и награду за найлєпши текст, автора Славка Афича. Друга награда припадла композициї „Майстор татамата”, за котру музику написала Марина Роман, текст Владимир Дудаш, а зоз шпиванку наступел Исак Новта, док треценаградзена була композиция „Бабова вишня”, Дориана Чизмара, на текст Дорики Чизмар, а у виводзеню дуету Сташи Малинович и Ребеки Сабадош. Ма ни фе ста ция отво ре на з тра ди ци й ну шпи ван ку „Нашо швето”, а закончена з „Тисяч радосци”, хтори од­ шпивал Хор „Шкорванчки” Дома култури Руски Керестур, под руководительством дириґентки Лидиї Пашо. На початку наступели и наймладши учашнїки зоз музичней оводи предшколскей установи „Цицибан” у Ру­ ским Керестуре, котри одшпивали писнї „Курчатко и квока”, и „Купанє, плюсканє”. Їх руководителька Таня Фейди, а на гармоники их провадзел Мирон Сивч.

П

Исак Новта

ВИСТАВА „РУСКИ ДЗИВКИ” През шицки три днї М анифестациї, була отворена и вистава фотоґрафийох автора Петра Деш ича, под назву „Руски дзивки” хтора приказала руски дзивки у автен­ тичним, народним облєчиве, а нащивителє могли купиц и рижни колачи и сувенири Здруженя женох „Байка”. Вистава була поставена у рамикох проекту „Дзвери му­ зею” Туристичного здруженя Руски Керестур, а финансийно ю потримала Туристична орґанизация општини Кула, и НВУ „Руске слово”, даруюци свой стари папер на рециклажу з Младежского волонтерского кампу Ту­ ристичному здруженю Руски Керестур.

16 РУСКЕ СЛОВО

Антония Рац Окрем наградзених, на „Пупчу” участвовали и Лена Шомодї и Ста ни сла ва Но ва ко вич хто ри у дуе ту наступели зоз писню „Гудаци прави”, Маґдалени Горняк Лелас, а на текст Ани Тамаш, та Иван Фейди од шпи вал пи сню „Дї до шнїжнїк”, за хтору музику написала Ве­ сна Медєши, а текст Мелания Римар. По­ при пейц нових шпиванкох, на „Пупчу” були ви вед зе ни и пе Сташа Малинович йц шпиванки за хто­ и Ребека Сабадош ри направени рисовани анимациї, та так писню „Гусаре” одшпивали „Шкорванчки”, зоз писню „Перши шнїг” наступел квартет у составе - Ана Мария Сопка, Лара Папуґа, Лена Зелич и Клара Дуджар. Писню „У бабовим заднїм дворе” од­ шпивали Доротеа Рамач и Корина Будински, писню „Нєшор” виведли Ема Живкович и Каролина Пап, и на концу о „Мукох любови” зашпивал трио - Лука Фа, Марко Колошняї и Адриан Гарди. Аранжмани и матрици за нови композициї зробел Ми ро слав Пап, но ви компо зи циї и тексти оце нь овал фа хови жири у составе - Ксения Бодянец, Геленка Гарвильчак, Мирко Преґун и Мирон Сивч, руководителька ,Червеного пупча” и авторка конферанси була Марина Дудаш, а водзели ю Мая Надь и Адриана Надь. Понеже концепция тогорочного „Пупча” була кус вименєна, на школскей бини дзеци наступели лєм зоз шпиванками, а танєчни точки виведли истого дня, на „Одгукох ровнїни”.^ А. Медєши 20. АВҐУСТ 2021.

ОДГУКОВАЛИ И ПИСНІ И ТАНЦИ

Дом култури Руски Керестур

КУД ,,Дюра Киш,, зоз Шиду

Першого дня Фестивалу рускей култури „Червена ружа”, отримани и ревиялни наступ руских ансамблох, „Одгуки ровнїни”, на хторим ше зоз писню и танцом, у вкупно дзеветнац точкох, окрем домашнїх, представели и други ансамбли зоз дзевец наших местох радицийно, Манифестацию отворел Вельки народни оркерстер Дома култури Руски Керестур зоз писню „Ружи, червени ружи”, под руководительом маґистра Мирка Преґуна. После Ружовей „гимни”, предсидатель Вивершного одбору Националного совиту Руснацох Желько Ковач, у мено Орґанизацийного одбору Фестивала и НС, привитал шицких хтори вжали учасц на тогорочним Фестивалу, а шицким Руснацом повинчовал ювилейни, 60. Фестивал рускей култури, и пожадал же би „Ружа” тирвала ище велї роки. Потим ше присутним обрацели и заменїк предсидателя Општини Кула, Кароль Валка, хтори наглашел значносц Фестивала нє лєм за Руску заєднїцу, алє и за општину Кула - Општина Кула позната по тим же ма два Национални совити и надосц национални меншини, скоро 50 одсто, цо на даяки способ и єй вредносц. Наша Општина вельо уклада до тей Манифестациї, и наздава ше же вона и надалєй будзе роснуц и розвивац ше, и же на нєй буду участвовац цо вецей дзеци и млади, хтори наша будучносц. - гварел Валка. Присутни того вечара бул и подпредсидатель Покраїнскей влади и покраїнского секретара за образованє, предписаня, управу и национални меншини - националней заєднїци, Жолт Сакалаш хтори з тей нагоди подзековал же

Т

ФАХОВО РУКОВОДИТЕЛЄ И ХОРЕОҐРАФИ Шпивацки ґрупи за наступ на „Одгукох ровнїни” пририхтали Еуфемия Планкош у Кули, Агнета Тимко Мудри у Коцуре и у Миклошевцох, Владимир Маґоч у Новим Орахове, Драґана Ґлувня Бабич у Бикичу, Снешана Лазич, у Шидзе, Микола Папуґа у Вербаше, Сенка Станкович у Дюрдьове, и Мирко Преґун у Руским Керестуре. Хореоґрафе виведзених танцох були - Звонимир Костелник у Дюрдьове, а фахова руководителька Тамара Салаґ; Миломир Шайтош у Новим Садзе; Микола Ґубаш у Коцуре, а фахова руководителька Тамара Салаґ; фахови руководитель Микола Хромиш у Дюрдьове; Сашо Паленкаш у Руским Керестуре, а музични руководитель Мирко Преґун.

20. АВҐУСТ 2021.

му указана чесц присуствовац на тей „традицийней Манифестациї хтора ше континуовано отримує ище од 1961. ро­ ку, и хтора барз важна за Руску националну меншину.” Подпредсидатель бешедовал и о важносци таких стретнуцох и визначел же Войводина добри приклад у цалей Европи як треба чувац и розвивац меншински права. Покраїнска Влада, як гварел Сакалаш, предлужи потримовац Руснацох у Войводини з оглядом на тото же статут на ционал них меншинох єден од їх приоритетох. После пригодних словох чолних людзох, програма запо­ чала зоз наймладшима аматерами, дзецинску танєчну ґрупу Дома култури Руски Керестур, зоз танцом „На желєней травки” котру поставел хореоґраф Сашо Палєнкаш, а му­ зични руководитель бул Мирко Преґун. Гоч пре численосц учашнїкох, манифестация тирвала дакус длужей, алє публика щиро привитала вибрани шпи­ вацки точки, з хторима ше єй представели скоро шицки нашо КУД-и у Сербиї, як и з Горватскей. На „Одгукох” наступели шлїдуюци жридлово, мишани и женски шпивацки ґрупи - Женска шпивацка ґрупа „Бикичанки”, КПД „Иван Котляревски” з Бикичу, Руского КУД „Др Гавриїл Костельник” зоз Кули, КПД „Карпати” з Вербасу, КУД „Дюра Киш” зоз Шиду, РКЦ з Нового Саду, КУД „Жатва” зоз Коцура, КУД Тарас Шевченко зоз Дюрдьова, КУД „Петро Кузмяк” з Нового Орахова и КУД „Яким Ґовля” зоз Миклошевцох. З танцами на „Одгукох” участвовали фолклорни ансамбли - штири дзецински старосни ґрупи Дома култури Руски Керестур, КУД „Тарас Шев­ ченко” з Дюрдьова, Фолклорни ансамбл ветеранох РКЦ зоз Нового Саду як и КУД „Жатва” з Коцура. Шицки були стандардно добри, но публику окреме нєсподзивал КУД зоз Дюрдьова зоз виводзеньом „Буковинских танцох”. После наступох шицких танєчних и музичних точкох, орґанизаторе пририхтали и такволани „флеш моб”, з цильом же би, за конєц, шицки учашнїки на бини вєдно затанцовали. Руководителька Манифестациї и авторка конферанси була Андрея Штефанко, а през програму нащивительох водзели Адриана Надь и Андрей Орос. По законченю програми, друженє и розвага предлужене до позних годзинох, з музику хтори пририхтали члени Здруженя гражданох „Пакт Рутеноруму”.^ А. Медєши

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

ЗМАГАНЄ У ЗАБАВНИХ „РУЖОВИХ” КОМПОЗИЦИЙОХ Н а д р у ги м ф е с т и в а л с к и м в е ч а р е 6 0 . „ Ч е р в е н е й р у ж и ”, к о ш а р к у ч е р в е н и х р у ж о х и н а г р а д у з а н а й к р а с ш и г л а с о с в о є л а Д а р и н а М ихняк з о з К о ц у р а, а з а ц а л о с н и н а с т у п н а г р а д з е н а А л е к с а н д р а Р у с к о в с к и з Р у с к о го К е р е с т у р а ихнякова наступела зоз шпиванку „Нє можем забуц” Златка Русковския у аранжману Мирослава Папа, а Русковскова зоз шпиванку „Можебуц даке­ ди” Владимира Малацка за хтору аранжман зробел Мирко Преґун. Змагали ше ище и ґрупа „Дахто, дацо, даґдзе” з Руского Керестура, Марко Буила зоз Коцура и Мишана шпивацка ґрупа КУД „Жатва” Ко­ цур, Антонела Надь з Руского Керестура, Младша шпивацка ґрупа КПД „Дюра Киш” зоз Шиду, Мирослав Малацко з Руского Керестура и Дзивоцка шпивацка ґрупа КУД „Тарас Шевчен­ ко” з Дюрдьова. Шпивачох провадзел Фестивалски оркестер под руководством Ми­ рослава Папа котри з Мирком Преґуном пририхтали и аранжмани, а Оркестер после змага-

М

Младша шпивацка ґрупа КПД „Дюра Киш" зоз Шиду

Антонела Надь

тельней часци наступел зоз трома Паповима композициями. Наступ шпивачох оценьовал жири у соста­ ве Геленка Гарвильчак, Златко Русковски и Анамария Регак. Видеа-наяви зробели ЗлатАлександра Русковски ко Русковски и Сенка Русковски Надь, а винаградзена за цалосни наступ део-анимацию Ярослав Планчак. Руководи­ телька манифестациї була Мая Зазуляк Гарди, а водитеФОТОҐРАФИЇ лька Валентина Новта. ЗОЗ ПОТЕРАШНЇХ РУЖОХ Други фестивалски вечар на початку програми привитал предсидатель Општини Кула Дамян Милянич, хтори На другим и трецим фестивалским вечаре 60. „Чер­ визначел важносц и традицию Фестивала. Присутни бу­ веней ружи” у Доме култури, у голу и клубу, присутли представителє Националного совиту Руснацох на чони могли нащивиц окреме пририхтану виставу фото­ лє зоз предсидательом Бориславом Сакачом, державни ґрафийох зоз потерашнїх „Червених ружох”. Коло 120 секретар Олена Папуґа, як и директорка Школи „Петро фотоґрафиї пририхтал Любомир Дудаш Инґе, наш Кузмяк” Наталия Будински. познати фотоґраф и новинар, а з векшей часци е и ав­ Змагательни вечар отримани у Велькей сали Дома кул­ тор тих фотоґрафийох. Нащивителє мали нагоду здотури, а директни пренос прейґ дружтвених мрежох мож гаднуц ше не лем главних програмох котри ше уж 60 було патриц прейґ видео-биму у школским дворе, дзе роки виводзи на Фестивалу, але и провадзаци про­ после змаганя отримана розвага зоз музику. Програми грами од котрих уж дзепоедни и призабути. На фотошицких дньох Фестивала директно були преношени ґрафийох видно учашнїкох и публику, як и случовапрейґ дружтвених мрежох. ■ М. Афич ня за бину.

18 РУСКЕ СЛОВО

20. АВҐУСТ 2021.

РОК XIX ЧИСЛО 8

ЗДРАВЄ ПРЕЗ УСТА УХОДЗИ/ПОЖИВА ЯК ЛЇК ПРЕД НАМИ НАЙБОГАТША ЧАСЦ РОКА

ЄСТ И ОВОЦИ, И ЗАГРАДОВО РОШЛЇНИ Лєто скоро шицки любиме нє лєм пре цепли дні и слунко, рочни одпочивки, алє и прето же праве тераз маме нагоду єсц найсмачнєйши и за нашо здравє найхасновитши швижи овоци и желєняву воци, а окреме заградово рошлїни од давна препознати як винїмно здрава пожива и у исти час найважнєйша за нашо костиранє. Влєце єст вельо рижнородни заградово рошлїни, та кажди дзень можеме виберац цо бизме єдли. Парадичу, паприґу, огурку, цибулю, цеснок, капусту як шалати можеме єсц и з фриштиком и з полудзенком и з вечеру, а уварени, або даяк иншак порихтани, мауну, гращок, белаву парадичу, кромплї, кель, броколи, мархву, ретхву, целер и кукурицу. Вельки вибор сезонскей овоци и рижних желєнявох зоз загради нагода же бизме праве през лєто помогли на­ шому здравю, а кед ше сце посцигнуц и детоксикацию цела, фаховци гваря же вец у тих мешацох треба керовац индустрийно преробену поживу. Пожива хтору ше препоручує то овоци, природни антиоксиданси хтори людзе дзечнє єдза, а їх прикмета же ше лєгко претровюю. Фа­ ховци гваря же квашни и сладки яблука найбаржей по­ магаю детоксикациї цела, бо з вельким количеством Ц витамину чисца печинку од назбераних токсинох, з тим же и заградово рошлїни - кель, броколи, блитва одлично чисца орґанизем, без огляду чи ше их уноши зомлєти на блендеру, як кашу, а чи су уварени, або обарени. Сирови заградово рошлїни тиж чисца цело од шицких чкодлївих материйох. Барз хасновита мархва, цибуля, ка­ пуста, паприґа и цвикла, хтору ше окреме препоручує за чисценє креви. Орехасти плоди и семенка барз добри, та треба єсц маґочки слунечнїку, бундави, лєн и мандулї.

О

20. АВҐУСТ 2021.

ТИЄ ШЕ И ОД ВОДИ, И ВОЗДУХУ? Вельо нас єст цо сцеме схуднуц, та вец або нє єме нїч, або прескакуєме вечеру, а даєдни и полудзенок и вече­ ру, нє єме сладке, одрекаме ше влєце од сладоляду! Заш лєм, нутриционисти твердза же ситуация „нє єм, а тиєм” єдноставно нє можлїви сценарио и же зме вироятно нє свидоми того кельо поєме. Гваря же можлїве же калориї уношиме зоз соками и другима на­ поями, же вироятно заєдаме. Єст способ же би ше то пременєло, а то же бизме водзели дньовнїк костираня, гутори нутриционистка Мария Дюркович. Дньовнїк костираня хасновити за шицких цо ше пи­ таю прецо тию, за особи зоз здравственима пробле­ мами, як и за тих цо думаю же су интолерантни на даяке єдзенє. Вон добри крочай ґу контролованю велькосци порцийох, то-о кельо раз на дзень єдза и на концу того кельо и цо шицко поєдза през дзень. Як ше водзи дньовнїк костираня: 1. Виберце даяку красну теку, або планер, або знєйце себе апликацую.

2. Направце за кажди дзень катеґориї до хторих упишеце цо сце и кеди поєдли, а ґу тому можеце и дописац чи вам єдзенє смаковало, або чи сце после нього були здути, так вибереце цо за вас справди до­ бре єдзенє.

3. Нє спреведайце! Кед заєданя, закуски и лакотки нє рахуєце до єдзеня, то дакеди єдина причина же ше тиє. Прето треба записац кажде заєданє медзи главнима єдли. На концу дня треба детально преанализовац цо и кельо зме єдли.... Можебуц ше и сами нєсподзиваме.

РУСКЕ СЛОВО 19

ДОМ И ФАМЕЛИЯ ВЕЛЬКИ МОЖЛЇВОСЦИ ЗА РИЖНОРОДНЕ КОСТИРАНЄ

ВАЖНЕ ЄСЦ СЕЗОНСКИ ПЛОДИ Заєднїцки прикмети овоци и заградових рошлїнох то релативно мала енерґетска вредносц и же су богате жридло витаминох и минералох и кед ше их кажди дзень є, вец порядно до цела уношиме потребни состойки ажде хто ше сце здраво костирац, треба же би кажди дзень єдол и овоци и рижнородни заградово рошлїни. Нутриционистка Мария Дюркович толкує же кед ше вибера овоци и желєняву, вец треба вихасновац їх найвекши предносци. По єй словох, гоч векшина людзох вери же найвецей витамину Ц маю цитруси, тот витамин у вельо векшим количестве маю киви, паприґа, квашна капуста, броколи....

К

БОБКАСТА ОВОЦ Дюрковичова гвари же на нашим танєру треба же би були заступени шицки файти овоцох и заградових рошлїнох и то у шицких фарбох, шицки су подєднак важни, бо нашому целу обезпечую рижни есенциялни нутритиєнти. По нєй, найздравши овоци тоти бобкасти, маю найвецей антиоксиданси и познати су по тим же нас браня и помагаю вилїченє од велїх хоротох, а окреме од канцероґених и хоротох хтори повязани зоз стареньом як, наприклад, деменция.

Найвецей витамину Ц маю: кайса, ананс, шлївка, брескиня, ґереґа... У меншим количестве овоц ма и витамини К, Е и витамини Б ґрупи. Овоц треба єсц швижу, бо ма ґлукози и дава нам енерґию, помага черевом же би ше випражнєли, злєпшує вид, гидрує скору, охранює нашо цело од шлєбодних радикалох. Барз здрави и соки зоз швижей цадзеней овоци. Овоц подмладзує

20 РУСКЕ СЛОВО

ОГУРКИ, ҐЕРЕҐИ, ДИНЇ, БУНДАВКИ У огурки, як и у ґереґи, динї и бундавки, єст вельо води, ко­ ло 95 одсто, важна є за гидратацию нашого цела и спада до нїзкокалорийней поживи, од хторей можеме буц сити. У огуркох єст вельо витамину Ц и у менших количествох присутни други витамини и каротен, минерали: фосфор, калиюм, желєзо, манґан и йод, совершене одношенє натриюму и калиюму (мало натриюму и вельо калиюму), так же су совершени диуретик хтори помага вируцова нє води и токсинох з орґанизма. Огурки щица мозоґ, защицую од рака, од стресу, ошвижую дих и досц за єден дзень поєсц єдну меньшу огурку, а мож их у шалати комбиновац и з другима заградовима рошлїнами. Ґереґи тиж барз здрави, богати су з витаминами, уключуюци и витамини А, Ц и Б6, маю и маґнезиюм хтори помага функционованє мускулох и нервох. Зменшує боль у мускулох, ма аминоквашнїну ^-сіі^иIіп, хтора злєпшує циркулацию креви през муску­ ли, знїжує кревови прицисок, злєпшує претровйованє єдзеня. Виглєдованя указали же порядне конзумованє динї змен­ шує затитосц и опасносц од диябетеса и кардиоваскуларних хоротох. Ма антиоксиданс зеаксантин хтори бла-отворни за нашо очи, а високи уровень бета каротену и витамину Ц зменшує опасносц од наставаня астми. Диня добра за шерцо, щици од зявеня канцера простати и грубого черева и поспишує нормалну роботу диґестивного тракту, а добра є и за красу, за скору и нохци и отримованє колаґену, хтори обезпечує структури скори и власох. Бундавки ше углавни нє є швижи, гоч и з нїх мож направиц шалату, алє и кед ше их термично оброби вони барз хасновити. Попри шицких витаминох и минералох, хтори маю и спомнути рошлїни, важни су антиоксиданс и пре вельке количество манґану, поспишую функционованє орґанизма.

20. АВҐУСТ 2021.

1атеІуа@ ги5ке5Іоуо.сот

и дава нашому целу енерґию и виталносц и фаховци гваря же погришне кед ше овоц керує прето же ма у себе цукер, бо у швижей овоци єст барз мале количество ґлукози. Овоц нє треба єсц з другим єдзеньом, є ше ю саму бо ше так посцигує найлєпшу абсорбцию и вихасновйованє хасновитих состойкох, а кед ше є на празни жалудок, и то до 12 годзин, барз добре вичисци цело од токсинох.

ПАРАДИЧА, ПАПРИҐА, МАУНИ Парадича ма червену фарбу пре вельке количество ликопену, хтори познати як моцни антиоксиданс, ма достаточне количество витаминох, хтори реґулую количество цукру у креви. Поспишує вируцованє води з орґанизму (лєм кед є нє посолєна), бо ма вельке количество калиюму, так же є добри и за зменшанє писку и каменьча у орґанох за моченє. Позната є и по тим же зменшує ризик од вдереня на мозґу и инфаркта, и прето ше обовязно находзи у єдловнїку тих хтори хори на шерцо. Чува красу, злєпшує вид (дзекуюци витамину А), а нєдавни виглєдованя гваря же є бла -отворна у случаю даєдних неуролоґийних хоротох. Паприґа барз здрава и вона ма аж 300 одсто дньовей потре­ би за Ц витамином, барз є важне жридло витаминох А, Ц и комплекса витаминох Б, найвецей ма Бб, а ту и Б2, Б3, Б5, Б9 и витамини К, манґан и маґнезиюм. Пре синерґию витаминох Ц и А и каротену, ликопену, паприґу антиоксидативна прикмета кладзе до суперпоживи. Добра є за очи, зменшує опасносц од рака простати, благотворна є за тих цо маю проблеми зоз ПМС и цо нє можу заспац, поспишує метаболизем, нєутрализує шлєбодни радикали, моцнї имунитет и треба знац же є 4 раз богатша з ви­ тамином Ц од помаранчеца. Витамин Ц важни за правенє колаґену, так же є добра и за красу, злєпшує квалитет власох, подмладзує скору и треба ю хасновац у каждей файти диєти. Векшина людзох нє барз люби єсц гращок и мауни, алє вони дзекуюци свойому составу барз здрави и треба их часто єсц. Богати су зоз пасмами и минералами и, гевто цо важне за ак­ тивних спортистох, єдна порция ма за пол дня достаточно протеини. Єдна шолька гращку ма скоро 15 одсто желєза, а то два раз вецей як при других желєнявох. Гращок ше препоручує за защиту кардиоваскуларней и респираторней системи. Мауна попри минералох и витаминох ма у себе и омеґа 3 квашнїни и значне количество салициюму, так же є добра за здравє косцох, за очи, черева, моцнї имунитет и поспишує розвой фетуса.

ЗАГРАДОВО РО Ш ЛЇН И По нутриционистки Мариї Дюркович найздравши заградово рошлїни то рижни желєни лїсца, хтори маю найгустейшу заступеносц нутритиєнтох, цо значи же зоз нїма уношиме найвекше количество хасновити материї по єдней калориї. Же бизме себе обезпечели оптималне уношенє нутри­ тиєнтох, важне кажди дзень єсц або желєну шалату, або шпинат, капусту, броколи, або прокель. Сезонски заградово рошлїни тиж познати и як антиоксиданси, маю вельке количество води и прейґ своїх пасмох по­ магаю претровйованє єдзеня. Желєняви ше може єсц шви-

20. АВҐУСТ 2021.

БРЕСКИНЇ, Ш ЛЇВКИ, ГРОЗНО И МАЛИНИ Скоро шицки любя єсц брескинї, бо вони ошвижую и праве су богатство витаминох, влакнох и минералох. Маю маґнези­ юм, желєзо, калиюм, калциюм и ище здрави состойки хтори поспишую функционованє на шого орґанизма. Кажда часц брескинї хасновита, плод, маґочка та и лїсце, зоз хторого ше хаснує чай за лїченє запалєньох и респираторних хоротох. Брескиня одлична за елиминова нє вецей як 20 здравствених охореньох, а препоручує ше и за надополнєнє страценей чечносци пре зноєнє, под час горуцих лєтних дньох. Шлївки маю вельке количество брому и калиюму, хтори бу­ дую и чуваю нашо косци, члєнчки и ставци од озбильних хо­ ротох. Найлєпше єсц пред каждим главним єдзеньом, а до­ бри су и за очуванє флори у наших черевох и як таки су ефикаснєйши од фармацеутских лїкох. Треба их обовязно єсц. Грозно єдна з найздравших овоцох хтору можеме поєсц, бо попри доброго смаку ма и вельку нутритивну вредносц. Ма калиюму, угльово гидрати, протеини, витамин А, витамин Ц, калциюм, желєзо, витамин Бб и маґнезиюм. Ма антиоксидативне дїйство и зменшує запалєнски процеси, ресвератол помага клїтинком же би ше ошлєбодзели од уринарней ква­ шнїни и других токсинох, та зменшує напартосц и боль у мускулох. Добре є за кардиоваскуларну систему, бо полифеноли зоз грозна помагаю зменшанє чкодлївих материйох на кревових судзинох. Щици од канцера, од радияциї, помага кед єст диябетес и активує ґен длуговичносци. Малини нїзкокалорийна и барз хасновита овоц. Пре висо­ ке присуство витамину Ц, моцни су антиоксиданс и помагаю у елиминованю малиґних хоротох.

жи, як шалату, ґриловани, обарени у води и на пари, або як сок, хтори барз здрави. Єден з найпознатших нутриционистох у Сербиї, др Прераґ Ненадич, пропагує кето диєту (є ше шицки файти меса, сир, овоци, желєняви, а нє є ше нїяки житарки), а окреме конзумованє яблукового оцту, за добре здравє и длуговичносц. Не­ надич автор велького числа наукових роботох и кнїжкох зоз тей обласци и вон гвари же найважнєйше мац миру у єдзеню. По нїм, под час тей диєти, заградово рошлїни треба же би завжали 12 одсто, а овоци до 3 одсто дньових потребох за єдзеньом. Кед зме нє на диєти у дньовим єдловнїку 40 одсто можу заберац желєняви, а 20 одсто овоци. ■

РУСКЕ СЛОВО 21

ДОМ И ФАМЕЛИЯ

Я

женоблоґ

и

'Я в

Пише: Ясмина ДЮРАНЇН етаіі: ]азтіпа.фгапіп@дтаіІ.сот №№№.2ЄпоЬІоді]а.сот

О

ш о ш

Е

22 РУСКЕ СЛОВО

ше ми же остатні час »идзи иншака атмосфера у нашей

рускей заєднїци. Гей же нас горучави дотлукли, алє ствар виправели нашо фестивали. Наисце, орґанизаторе вихасновали тот корони-скоре-нєт период, та ше каждого викенду отримує даєдна манифестация. Од Сриму, та ґу Бачки... И добре же так. Людзе уж вистати од шицкого. Каждому треба оддих, каждому треба удихнуц дакус швижого воздуху. А чи єст дацо лєпше од друженя и шпиваня? Так було и мнє прешлого викенду на „Ружи”. Постретала сом велїх людзох, наприповедала ше, лєм сом, правда, нє шпивала. Нє думала сом ше змагац за найкрасши глас, алє так, у себе, пошпивовац. Шицким познате гевто чувство кед вам ше у глави круци даєдна шпиванка, и нєт ґомбички же бисце ю виключели. Я мала пех, бо ми у глави остала єдна стара руска шпиванка, жалосна (нормално, а яка же би була). Нє могла сом сцекнуц од себе. Припознавам, на дїда сом. Добре паметам, кед нас чувал, а кед уж дас два раз одбегнул до Мироня (Керестурци знаю за тоту карчму), вше нам шпивал. И мал добри глас, ша, озда шпивал у хору! Найволєл шпивац Мшєнко, моя,

напой ми коня... Алє накадзи дошол по Нє напоїм, бо ше бої'м... уж було готове - лїґал ґомбовци и лєм одмахнул з руку... Знали зме цо то значи. На бициґлу и знова до Мироня... А и я ше дала на ньго. Кед чуєм даєдну руску шпиванку, вше ме цошка сцишнє у гарлє, очи ше заблїща и вец ше баржей трудзим скриц свою емоцию, як зашпивац. Гоч сом и сама дома, слизи нє можем затримац. Но, та, вец нє слухам, та. Хто ме позна може ше ставиц же сом нїґда нє скакала танцовац чим сом чула перши такти даєдней писнї. Нїґда. Нє любела сом пресцеранє, лєм так, по двойо. А понеже мой ма два лїви, и од того сом ше одвикла. Тераз ше ми видзи же ше вше баржей пресцерам у тих моїх писанийох и прето ше якошик мирим зоз собу. Мирим ше зоз тим же сом така крегка, лєгка на слизох и рускей шпиванки, дїдова, алє сама своя. Мирим ше зоз тим же през писанє дотхнєм велї души, кажду на окремни способ. То божи дар котри дзелїм з другима. Тото прекрасне пресцеранє ме порушує у живоце, а - хто зна? Можебуц єдного дня дїдови, так сциха, и одшпивам Милєнку мою... ■©

20. АВҐУСТ 2021.

РЕТРОСПЕКТИВА „РУЖОВИХ” НАРОДНИХ ШПИВАНКОХ Трецого дня Фестивалу, зоз Ревиялним вечаром - ретроспективу 60 „Червених ружох”, внєдзелю, 15. авґуста, у Велькей сали Дома култури означена 60. рочнїца нашого найстаршого Фестивала рускей култури и закончена тогорочна ювилейна „Червена ружа” 2021 естивал привитала присутна министерка за людски и меншински права и дружтвени диялоґ Ґордана Чомич, а присутна була и єй секретар Олена Папуґа, предсидатель Националного совиту Руснацох Борислав Сакач и предсидатель Вивершного одбору Желько Ковач, як и директорка Школи „Петро Кузмяк” Наталия Будински. У програми ше здогадло на 12 „Ружово” шпиванки у народним духу, од вецей авторох, починаюци од снователя „Ружи” Якима Сивча, Владислава Надьмитю, Любомира Загорянския, Бори Андєлича, Мариї Горняк-Лелас, Мирослава Папа и Славка Бесерминя. Виведли их нашо млади шпиваче хтори за собу уж маю числени наступи, а велї з нїх праве на „Ружи” достали награди за найкрасши дзивоцки и леґиньски глас. Наступели дует Марина Роман и

Ф

ФЕСТИВАЛ ПРИВИТАЛА И МИНИСТЕРКА ЧОМИЧ Ревиялни вечар спред Министерства за людски и меншински права и дружтвени диялоґ отворела Ґор­ дана Чомич. Чомичова поздравкала на руским язику и визначела же очуване идентитета едного народу не значи лєм пестованє писнї и танцу, алє вира до очуваня свойого язика, култури и заєднїцкого нашлїдства котре ше дзелї з другима. Прето 60 роки Фестивала рускей култури ма окремне значенє у очуваню идетитета рускей заєднїци. На концу приємней бешеди ми­ нистерка наглашела же є нє першираз, а напевно анї нє остатнїраз на „Червеней ружи”, и закончела зоз словами: „Най жию Руснаци!”

20. АВҐУСТ 2021.

Кристина Афич, Александар Планкош, Миро­ слав Малацко, Марко Буила, Виктор Хрин, Дарина Михняк, Павле Венчельовски, Валентина Салаґ, Катарина Кочиш, Борис Маґоч и Александра Русковски. Шпивачох провадзел Вельки народни оркестер Дома култури Руски Керестур под руководзеньом Мирка Преґуна. Оркестер на концу тиж виведол даскельо шпиванки, а Фестивал започал и закончел зоз гимну Фестивала Яки­ ма Сивча „Ружи, червени ружи”. Док були виводзени шпиванки, на видео биму на бини ше зменьовали 222 фотоґрафиї у фото-ретроспективи зоз шицких прешлих 60 фестивалох, хтори пририхтал наш познати фотограф и новинар Любомир Дудаш Инґе. Руководителька ретроспективного вечара була Адриана Надь хтора вєдно зоз Андрейом Оросом водзела и конферансу, а хтору зложела Мая Зазуляк Гарди. И тогорочни Фестивал орґанизовал Дом култури Руски Керестур, а финансийно го потримали Општина Кула зоз 1 000 000 динари, Национални совит Руснацох зоз 140 000, Министерство култури и информованя Републики Сербиї дал 120 000, и Покраїнски секретарият за културу, явне информованє и одношеня з вирскима заєднїцами зоз 100 000 динарами.^ М. Афич Фото: Лю. Дудаш/А. Медєши

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ І

НАШ ГОСЦ: КИМО ШАЙТОШ ШЕКИ З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ЛЕЇ - ЦАЛИ ШВЕТ И ИЩЕ ДАКУС ВЕЦЕЙ

л б

дудаш

Поправдзе, вше рускокерестурски Леї були Швет за шицких там народзених, алє и зоз каждей часци Керестура. Швет за себе, пиху и любов. Ґенерациї босих там одросло, школовало ше отамаль, пошли до швета, алє на Леї ше врацало, та гоч и у позних рокох, нє повем иншак... Ходзело ше боси од априла по конєц октобра, же би сандали остали зачувани за швета и за свадзби, бо другей обуї нє було ременєл ше швет, а пременєли ше и Леї. Дакеди на нїх було лєм дикици и руменцу, буячки и сейк на котрим росла лєм мальва... Озда исти остали лєм прави Леянци, а праве таки Яким, Кимо Шайтош, Шеки, як го Керестурци познаю, тельо лєм цо седемдзешати нє ту...

- Нас вше було вельо, нє лєм дома, алє и на ту, на пажици. У каждим обисцу дзеци и бриґи, радосц и смуток. Шицко то лєм єден зоз „пакетох” у живоце - приповеда Кимо Шеки розгаратаюци прах и павучину зоз нагромадзених памяткох.

П

ДЗЕЦИ И УНУЧАТА Кимова супруга Ярослава го занавше, после чежкей хороти, зохабела пред дзевец роками. Праве кед дзеци достали свойо кридла за живот. Тераз уж и вони жию свойо сни. Од сина Бориса тераз ту унука Виктория. Од дзивки Танї, одатей Сабо, Шайтошово достали тройо унучата: Даяну, Монику и Кристияна.

- Жец и дзивка биваю блїзко - гвари Кимо, та ше лєгко и видзиц и чуц, та и то барз вельо значи.

24 РУСКЕ СЛОВО

НЇҐДА ТЕЛЬО ДЗЕЦИ...

- Моя мац Ирина, народзена Бесерминї, Олексова, и оцец Янко, Опека го волали, мали Владу, уж покойного, Янка, тиж, а умар барз млади, и шестру Веруну, одату у Стричка у Кули, мнє и наймладшого, бра­ та Любу. Нїґда зме нє мали, як и шицки Леянци, премало, нїґда превельо - праве тельо кельо нам требало - здогадує ше Ки­ мо, и предлужує: - Хлєба з масцу, солю и мелку паприґу и беж на пажицу. Лєта нам так попреходзели у бависку, а знало нас буц коло двацец рапухи, скоро леґинє. Можем и тераз начитац нас Шайтошових, Регакових, Иванових... Ту були и Кимо Сопка, Чижмарянково, Дюра Чордаш, та познєйше, а младши су, Боднарово, Дудашово, Провчийово, Буила... Тераз и нас, и младших и старших, уж поридко, єст вельо менєй. Дахто пошол занавше, дахто ше одселєл. Дзеци ту нїґда вецей нє будзе кельо нас було. Други то ча­ си, а озда дахто рахує же и дзеци уж „дра­ ги”, луксуз, хто би то знал... Памета Кимо як да вчера було и як ше то сушедство вше нашло у помоци, а чи требало чи нє, о тим ше нє розправяло. Ша, и радио ше нє слухало дома, по само, алє по сушедстве, та раз до єдних, вец до других,

а так було и зоз телевизором. Тераз кажде сам себе достаточни, велїм и превельо. Сушеди вше були перша родзина, чи за спрагованє, чи за иншаку помоц, лєбо лєм на бешеду.

- Наша заграда була велька, скоро польо, на котрим було шицкого. По цале лєто, накеди кукурица прешла млєчну фазу, чутки, по шейсц нараз, варени у „Арану”, мотору за залїванє котри скоро нє трошел гориво, а дуркал так як годзинка, помалючки, а гласно и ясно... Яка то варена кукурица була, знаю лєм тоти цо добре паметаю - гвари вон. По цале лєто ше єдло так як сциговали турґунки, яблучка, кайсочки и заш хлєба з масцу и так доокола. Шицки повирастали и рознєсол их живот на шицки боки, од Керестура, Кули, та по Сплит дзе и його сушед уж скоро пейдзешат роки...

- Здогадуєм ше и добре паметам, при­ поведа Кимо, и Сопчикового салаша. А ту лєм пар сто метери далєй, и лияни котри зме правели, плєтли зоз манили 20. АВҐУСТ 2021.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

видайканей од задружних комбайнерох. Паметам и паданя до води, до истого яр­ ку, лапанє риби у нїм, жимски оруцованя зоз шнїгом, корчоляня на каждей векшей барки долїни, лєбо ярку... Росли зме зоз паридями, стрилами, котлїканьом, мумликаньом. И НЄШКА НЄ РОЗКОШ Кимо Шайтош медзи остатнїма ґенерациями пред єй гашеньом закончел Школу школярох у привреди у Кули, з нєшкайшим язиком поведзено, Школу зоз дуалним образованьом, а за муляра. Шеґертовал сом у майстра Йовґена Ка­ трину, а робел и зоз Мироньом Винцрильом, майстром Владом Монаром, робел у „Изґраднї”, „Дому” и ище у велїх подприємствох од котрих дацо у красним, алє веКиме Шайтош (перши з правого боку) у каждодньовей роботи. лї анї нє у красним паметаню. „Пензия мала, прежиц ше муши!” Мурує и нєшка, гоч є уж пейц, шейсц ро­ ки у пензиї. Иншак нє мож, гвари.

- Пензия мала, скоро вше зме були на минималней плаци, та сцигує лєм за ра­ хунки и дацо дробне, за розкош нєт места И НАЙГОРШЕ ШЕ анї у думкох. Добре же лїки нє треба каПРЕЖИЛО жди дзень. Так, гвари вон, ище док можем, - Не було легко на роботи кед пришли алат до рукох, лєбо ме одвежу, та оправям, доправям, преправям, муруєм, валям, мачаси приватизациї - приповеда Кимо сцим и замацам... Шайтош. Найчастейше ше нє знало хто Прежиє ше и то, шицки прежили, та озда за цо одвитує, хтори директор кого буди я - приповеда наш собешеднїк. зе спреведац, хто плаци, хто нє плаци, кельо кому змераю на концу мешаца, Керестурци у „вше найкрасших лєбо хто цо однєше занавше зоз фирми... ище красших рокох” Кима Шайтоша памеУ найгорших часох сом бул на чолє таю як фодбалера першей класи. „РусиСиндикату у „Дому”. Озда ми тота ленов” фодбалер му бул и брат Владо... янска борбеносц и твардоглавосц и да­ - Велька то була конкуренция теди, прила моци витримац по пензию, та ше поведа Кимо, лєм у подростку було два якош прежило... Но, алє зме ше напаекипи одличних баявячох, а велї анї по татрели шицкого, а мало того доброго у маль нє сцигли. паметаню... Озда праве прето зме, думам и на Рафу Лукача, якош вимкли з того фодбалу и почали бавиц на турнирох. Тирвало то роками. Теди якош настали и „Леянски бомбардере”. Младосц, моц, сцелосц и енерґия, ноги швидки, а дзеки кельо лєм сцеш и, дзе сцеш красши сни... - памета Кимо. Бомбардерох споминаю и нєшка. Окрем Шекия остал запаметани и Рафо, Любо и Дюра Зорово, Генц, Цваньо, Дюра Хома, Мирко Ґвожджак... Нє мож ше шицких анї здогаднуц... Роки робя свойо! Останє запаметане и тото же на тих турнирох скоро цали Кимо Шеки Шайтош, стої у штредку зоз погаром валал бул у публики.^ на турниру у малим фодбалу 20. АВҐУСТ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ: ПЕТРО ДЕШИЧ, ФОТОДОКУМЕНТАРИСТА ЗОЗ ЧЕЛАРЕВА

ИЩЕ ТОТО КУС ЦО ОСТАЛО ТРЕБА ЗАЗНАЧИЦ Пише: І Андреа МЕДЄШИ

У рамикох 60. „Червеней ружи”, у Руским Керестуре, у школским будинку Замок, през три дні Фестивалу була отворена вистава фотоґрафийох фотодокументаристи Петра Дешича. Народне облєчиво Рускиньох, то перше цо на фотоґрафийох нащивителє могли замерковац, а вони робени у амбиєнталним окруженю у Руским Керестуре. На тот завод, подробнєйше о його роботи, побешедовали зме праве зоз самим автором етро Дешич народзени у Челареве. Кед наполнєл два роки, зоз фамелию ше преселєл перше до Дрвару до Босни, потим до Книну, дзе його оцец, як будовательни инжинєр, достал ро­ боту. После „Олуї” 1995. року, ознова ше врацели до Челарева, мацерового родного места. Гоч є по фаху хемийни технолоґ, понеже дипломовал на Технолоґийно-металурґийним факултету у Беоґрадзе, роботу у фаху нє нашол. Заняти є у фабрики пива у Челареве.

- Цо сом блїжей фотоґрафиї, далєй сом од жридлового фаху, понеже я од тих люд­ зох хтори аж кед закончели факултет похопели же то нє за мнє. З часом сом и полюбел фотоґрафию, та себе уж вецей анї нє видзим як инжинєра, алє як фотоґрафа почина Петро.

П

ВРАЦАМ ЧАС - През фотоґрафованє ше намагам зазначиц ориґинални, автентични способ живота хтори пред щезованьом. Циль ми ожиц дух прешлосци, приказац стародавни амбиєнт, врациц ше до часох, можебуц и 100 роки назадок - гвари Петро Дешич.

Його интересованє за фотоґрафию поча­ ло ище под час студентских дньох, кед найвецей сликовал природни мотиви, алє озбильнєйше почал фотоґрафовац аж по законченю факултета, кед мал вецей шлєбодного часу. Року 2014. зоз натуралистичних мотивох преходзи на кус озбильнєйши теми - етнїчни заєднїци, хтори му и нєшка у фокусу, а шицко почало кед почал сликовац Словацох. ПРИЦАГЛА МЕ СТАРИНА - Под час пребуваня у Франєвацким манастире у Бачу упознал сом єдного католїцкого паноца зоз Селенчи. Видзел же сликуєм, та ме поволал же бим сликовал службу у католїцкей церкви „Пресвятого тройства” у Селенчи. То иншак бул мой перши контакт зоз Словацами, и за мнє то було цошка нове. Теди сом першираз фотоґрафовал же­ ни хтори цали живот у народним облєчиве. И нєшка су. Зачували тото автен­ тичне облєчиво. У Селенчи сом теди видзел и рижни стародавни хижи, цер­ ква теди нє була реновирана, и тота

26 РУСКЕ СЛОВО

20. АВҐУСТ 2021.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

естетика ме прицагла. През фотоґрафованє ше намагам зазначиц ориґинални, автентични способ живота хтори пред щезованьом.Циль ми ожиц духи прешлосци, приказац стародавни амбиєнт, врациц ше до часох, можебуц и 100 роки назадок - гвари вон. После Словацох, Петра вше баржей препознавали як фотодокументаристу зоз „оштрим” оком за деталї, та предлужел сликовац и шицки други етнїчни заєднїци по Войводини, сликовал и южно од Сави и Дунаю, а потим и реґион - Славонию, Мадярску и Румунию. Зоз своїм обєктивом зазначел на тисячи фотоґрафиї, нащивел числени места, стретал ше зоз рижнима народами, їх обичаями и менталитетом, алє як гвари, на концу дня шицки людзе подобни.

- Шицки людзе подобни, и то тото цо ме найбаржей фасцинує. Фройдово теориї о людскей психи, наисце точни. Шицки маю исти жридлово людски потреби и проблеми, а покус ми и їх медзисобни нєцерпеня шмишни. Алє, вшадзи то так - приповеда наш собешеднїк и предлужує: - Кед сом, поведзме, фотоґрафовал Руски Керестур, достал сом єдно обсяжне писмо зоз Дюрдьова о тим же як тото народне облєчиво на фотоґрафийох нєдобре, як то шицко погришне итд. То було їх думанє и я ше намагал буц нєутрални, та сом ше тей особи опитал чи би во­ на сцела орґанизовац фотоґрафованє у Дюрдьове, же бим сликовал їх народне облєчиво. Тота особа хтора ми писала гварела „у шоре, розпитам ше” медзитим, то бу­ ло пред двома роками, и од теди ше нїґда нє явела. Пренєсол сом то Керестурцом, алє кельо сом похопел, тот анимозитет бул перше на релациї Керестур-Коцур, тераз то випатра Керестур-Дюрдьов... Руснаци мала заєднїца, од коло 15 тисячи людзох, а ниа, и у нєй єст подзелєня покус розчаровано констатує Петро. ПЕРШИРАЗ НА „РУЖИ” О Руснацох, автор вистави знал лєм основне, а як гвари, мало єст литератури о нас хтора преложена на сербски язик. Прето найволї висц на терен, побешедовац и препровадзиц час зоз людзми. У Керестуре є уж по седми раз, алє його перша вистава отримана праве на тогорочней „Ружи”.

- Кед слово о Руснацох, мою роботу попровадзел єден чловек зоз Кисачу, хтори по мацери Руснак, и вон ми

20. АВҐУСТ 2021.

предложел же бим сликовал Руснацох. Вон ме повязал зоз предсидательку Туристичного здруженя Любицу Няради, и так шицко почало. Нєшкайша вистава требала буц реализована ище влонї у новембру. Любица теди на­ писала проєкт, средства одобрел Завод за културу Войводянских Руснацох, медзитим, пре корону задумане нє могло буц реализоване у подполносци - толкує Дешич. Вон у тей хвильки пририхтує фото-моноґрафию о Словацох у Старей Пазови, хтора би требала буц готова по конєц рока, а як гвари, любел би зробиц и єдну фото-моноґрафию о Руским Керестуре. То мойо жадане, а чи придзе до реализациї, увидзиме. Треба ше потрудзиц зачувац традицию и културни скарб од забуца. Окреме кед знаме же ше людзе вше частейше виселюю до иножемства, же ше траци интересованє за традицию, а стари хижи препадаю. Но, иста ситуация и при других народох. Так и у Мадярскей, и у Румуниї, и у Славониї. З тим же таки мали заєднїци як ваша, то на­ йшвидше почувствую. Людзе одходза, валали, нажаль, оставаю празни. И у Горватскей, гоч є у Евроспкей униї, и там иста ситуация. Цала Славония празна... Прето думам же ше треба потрудзиц зазначиц тото кус цо ище остало, бо питанє цо буд­ зе о даскельо роки. Як гвари єден мой приятель Мадяр, колекционар мадярского народного облєчива, то уж таки час же вецей анї нє 5 до 12, анї 12, тераз то уж 12 и 5 - закончує П етров

РУСКЕ СЛОВО 27

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот

їм М Е М о т А М

ЯРОСЛАВ ПАП

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. авґуста нєсподзивано нас зохабел наш мили супруг и оцец

(1957-2021) У ловиску „Казук”, у Специялним резервату природи „Горнє подунавє”, у ко­ трим де це ни я ми зазначовал велїчезни слики природи котри обишли цали швет, вчера у 65. року нєсподзивано умар Ярослав Пап, єден зоз найпознатш их фоторепортерох нє лєм у Сербиї, алє и у ш ир­ шим окруженю. Пап народзени 7. юлия 1957. року у Лалитю, дзе за­ кон чел основ ну шко лу. Ш тредню фотоґрафску школу „Дьордє Зличич” закончел у Новим Садзе. Зоз фотоґрафию ше професийно почал занїмац 1984. року у редакциї новосадского „Дневнику” дзе прешол драгу од фоторепортера-приправнїка по редактора фотоґ­ рафиї. Од 2013. року робел як фоторепортер и редактор фо­ тоґрафиї у Новинскей аґенциї Танюґ, а од 2018. року и у Радио-телевизиї Войводини. У богатей кариєри, медзи иншим, провадзел и знїмал події вязани за револуцию у Ру му ниї кон цом осемд зе шатих, во й ново збу ва ня у Восточней Славониї, Баранї и за ход ним Сри му на по чат ку дзеведзешатих и аґресию НАТО алиянси на СР Югославию 1999. року. Вецей як 1000 його фотоґрафиї о тих подїйох емитовани у жеми и иножемстве, прейґ найеминентнєйших ш ве тових новин ских аґен ци й ох зоз котри ма сотруд зовал, од Асошиєтед преса по Ро й терс. Коло штири децениї континуовано провадзел и зазначовал и шицки други подїї, од ло кал них по мед зи на род ни,

як цо то стретнуце шве тових ли дерох на Санктпе тер бу рґ ским са ми ту отри ма ним 2017. року. Як руски жец, ча­ сто зазначовал и подїї у рускей националней заєднїци на сам предз у Руским Ке ре сту ре, а активно сотрудзовал и зоз НВУ „Руске слово”. Заш лєм, його перша и права фоторепортерска любов було фотоґрафованє природи, на сам предз у Во й води ни. На стот ки його фото ґ ра фиї ро ш лїн ско го и жи воти нь ско го ш вета обявени у найеминентнє й ших дома шнїх и иножем них ча со пи сох по ш ве це них природи, цо му принєсло и винїмкови медзинародни угляд и видзвигло го до синониму вершинскей фотоґрафиї при­ роди. Мал вецей як 60 самосто й ни ви ста ви, а бул и сно ватель Ф отоґрафского руху „Фо то лови” . Под час барз бо гатей ка ри є ри, Ярослав Пап достал велї ви знач ни дома шнї и мед зи на родни припознаня. Културни цен тер Во й води ни „Ми лош Црнянски” 2020. року видал його екс клу зив ну мо но ґ ра фию „Войводина - ш тири рочни часци” у котрей облапени розкошни и нєповторлїви опус велького майстра, а ровнїна котру безгранїчно любел представена у шицких його найкрасших и найрозкошнє й ших ни ян сох. За Ярославом Папом остали супруга Ксения и син Андрей на котрого пренєсол лю ­ бов ґу обєктиву и котри уж навелько крача по оцових шлїдох. РТВ

ЯРОСЛАВ ПАП (1957-2021) Вично це будземе ношиц у своїх шерцох. Твойо наймилши: супруга Ксения и син Андрей Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Мойому шовґрови

ЯРОСЛАВ ПАП (1957-2021) Нїґда нє забудзем твою помоц и доброту. Навики останєш у моїм паметаню и молитвох. Тета Мара Надьова Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. авґуста нєсподзивано нас зохабел

ЯРОСЛАВ ПАП (1957-2021)

Гелена Скубанова Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. авґуста 2021. року занавше нас зохабел наш шовґор

ЯРОСЛАВ ПАП (1957-2021)

Памятку на ньго навики буду чувац - Владо Надь, Таня Няради, Оля Виславски и Мая Медєши зоз своїма фамелиями Спочивай у мире Божим!

28 РУСКЕ СЛОВО

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нашей милей свахи

ОЛЕНКИ ПАЛАНЧАІ народзена Бучко (1963-2021) з Руского Керестура

Красни памятки на ню буду чувац сватово Бруґошово и Ґовльово Най спочива у мире Божим!

20. АВҐУСТ 2021.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 11. авґуста преселєла ше до вичносци моя мила супруга

ОЛЕНКА ПАЛАНЧАІ народзена Бучко (1963-2021) з Руского Керестура

З любову и почитованьом найкрасши памятки на це и на твою добро­ ту у своїм шерцу навики будзе чувац супруг Янко Спочивай у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 11. авґуста престало дуркац шерцо моєй мацери

ОЛЕНКА ПАЛАНЧАІ народзена Бучко (1963-2021) з Руского Керестура Навики це будзем чувац у думкох и памяткох. Дзекуєм ци за щиру любов и потримовку. Твой син Желько Най це ангели чуваю! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 11. авґуста занавше нас зохабела наша мила шестра и тета

ОЛЕНКА ПАЛАНЧАІ народзена Бучко (1963-2021) з Руского Керестура

Зохабела ши нас смутних и жалосних, навики будзеш у наших думкох и приповедкох. Твоя шестра Тереза Чизмарова зоз фамелию Спочивай у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 11. авґуста преселєла ше до вичносци наша мила кума

ОЛЕНКА ПАЛАНЧАІ народзена Бучко (1963-2021) з Руского Керестура Навики нам останє у красним паметаню єй любов и доброта. Кумово Кимо и Гелена, и кумчата Ясминка и Златко Рацово Спочивай у мире Божим!

20. АВҐУСТ 2021.

ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 11. авґуста занавше нас зохабела наша мила мац и баба

ОЛЕНКА ПАЛАНЧАІ народзена Бучко (1963-2021) з Руского Керестура Зохабела ши нас смутних и жалосних. Навики будзеш у наших думкох и приповедкох. Навше ожалосцена дзивка Ванеса зоз супругом Жельком, и унуки Кяра, Хана и Зара Будинсково Вичная памят! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 11. авґуста занавше нас зохабела наша мила шестра и тета

ОЛЕНКА ПАЛАНЧАІ народзена Бучко (1963-2021) з Руского Керестура Навики нам останєш у красним паметаню. Твоя шестра Фемка Грубеньова зоз фамелию Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 11. авґуста занавше нас зохабела наша мила шестра и тета

ОЛЕНКА ПАЛАНЧАІ народзена Бучко (1963-2021) з Руского Керестура Памятки на це, на твою доброту, навики будземе ношиц у наших шерцох. Твоя шестра Сенка Симуновичова зоз фамелию Спочивай у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ

ОЛЕНКА ПАЛАНЧАІ народзена Бучко (1963-2021) Од братняка Владу Голикового зоз фамелию Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНІ ПОЗДРАВ

ОЛЕНКА ПАЛАНЧАІ народзена Бучко (1963-2021) Од шестринїци Гелени Штранґаровей зоз дзецми Спочивай у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 29

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. авґуста 2021. року упокоєла ше наша мила мац и баба

КСЕНИЯ ДЖУНЯ народзена Макаї (1932-2021) з Руского Керестура Ожалосцена дзивка Фемка, жец Кимо и унук Иванко зоз Любицу Най спочива у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. авґуста 2021. року преселєла ше до вичносци наша мила андя

КСЕНИЯ ДЖУНЯ народзена Макаї (1932-2021) з Руского Керестура Занавше вас будземе чувац у красних памяткох. Славка, Яни и Сара Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. авґуста 2021. року наполня ше два роки як престало дуркац шерцо нашей милей

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. авґуста занавше нас зохабела наша мила шестринїца

СЕНКА СОПКА (1964-2021) з Руского Керестура умарла у Канади Єй ошмих и доброта занавше нам останю у паметаню. Братняк Славко зоз Зденку и Долорес Най спочива у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Моєй милей шестринїци

СЕНКИ СОПКА (1964-2021) з Руского Керестура умарла у Канади Найкрасши памятки на це будзе чувац братняк Мирко Ґовльов зоз фамелию Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. авґуста преселєла ше до вичносци наша мила

СЕНКА СОПКА (1964-2021) з Руского Керестура умарла у Канади Занавше це будземе чувац у найкрасших памяткох. Мижо, Тонка, Лина и Стефан Папуґово Най це ангели чуваю!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. авґуста преселєла ше до вичносци наша мила

ГЕЛЕНА КОРПАШ (1962-2019) з Дюрдьова Твой щири ошмих, мили попатрунок и цепли слова хибя нам кажди дзень. У наших шерцох и думкох занавше будземе чувац памятку на це Твойо: Кимо, Мирослав и Леонка Най це ангели чуваю!

30 РУСКЕ СЛОВО

СЕНКА СОПКА (1964-2021) з Руского Керестура умарла у Канади Навики останєш у красних памяткох и нїґда це нє забудземе. Марча Папуґова Спочивай у мире Божим!

20.АВҐУСТ 2021.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ДЮРА АРТ (22. VI 1944 - 10. VIII 2021) Охабел ши нас, мили наш, нїґда непрежалени. Супруга Славка, синове Иґор и Альоша Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 11. авґуста преселел ше до вичносци

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 11. авґуста занавше нас зохабел наш мили, супруг, оцец, дїдо и прадщо

СЛАВКО БАЛЇЦКИ (1937-2021) з Руского Керестура СЛАВКО БАЛЇЦКИ (1937-2021) з Руского Керестура Од шовґра Юлина Митьового Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 23. авґуста наполня ше 40 днї як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец, дїдо, прадїдо и швекор

Твойо наймилши Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 23 авґуста наполня ше 40 днї як нас занавше зохабел наш мили брат и бачи

ЯНКО РАЦ (1935-2021) з Нового Орахова

ЯНКО РАЦ (1935-2021) з Нового Орахова

У красних памяткох вично це буду чувац супруга Маря, син Яким зоз фамелию и дзивка Фема зоз фамелию Спочивай у мире Божим!

У красних памяткох навики го буду чувац шестра Гелена зоз фаме­ лию, брат Любо зоз супругу и шестра Фема зоз фамелию Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 6. авґуста наполнели ше 8 роки як нас напущел наш мили оцец, дїдо и прадїдо

Дня 16. авґуста наполнели ше 8 роки як нас напущела наша мила мац, баба и прабаба

МЕЛАНИЯ КАТОНА (1937-2013)

ЯНКО КАТОНА (1934-2013) з Руского Керестура Вашо дзеци: Мижо, Яни и Фемка зоз своїма фамелиями

Спочивайце у мире Божим!

20. АВҐУСТ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 31

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. авґуста наполня ше два роки як ше преселєл до вичносци наш мили

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 22. авґуста наполнї ше рок одкеди нє з нами наша мила мац, баба и прабаба

МАРИЯ ГАРВИЛЬЧАК (1946-2020) з Руского Керестура

ЯКИМ ПАПУҐА (1955-2019) з Руского Керестура

З любову и почитованьом красни памятки на ньго навики у своїх шерцох буду чувац - супруга Славка, син Златко, нєвеста Ваня и уну­ чок Павлик Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. авґуста наполня ше 2 смутни роки як нас занавше зохабел наш мили

ЯКИМ ПАПУҐА (1955-2019) з Руского Керестура

З любову и почитованьом найкрасши памятки на вас навики чуваю - дзивка Славка зоз супругом Владимиром, син Владо, унука Марина зоз супругом Сашом, и праунук Тони Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 22. авґуста 2021. року наполня Дня 11. авґуста 2021. року наполнєл ше 2 роки як нас занавше зохабела ше рок и 4 мешаци як нас занавше наша мила мац и баба зохабел наш мили оцец и дїдо

АМАЛИЯ ЛАЗОР народзена Уйфалуши

З любову и почитованьом найкрасши памятки на тебе занавше буду чувац ожалосцени: твоя мац Мелания и шестри Вирка и Геленка з фамелиями Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. авґуста наполнєли ше 5 смутни роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дідо

ЛЮБОМИР ЛАЗОР з Коцура

Пред очми нам ещи вше вашо мили подоби. З любову сце нас дочековали, совитовали и випровадзали. Памятку на вас чуваю син Ириней, дзивка Леонка, нєвеста Мария и унуки Наталия, Єлена и Ана Най вас ангели чуваю! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 19. авґуста 2021. року наполнєли ше штири смутни роки як од нас занавше пошла до вичного спокою наша мила мац, баба и пра­ баба

ЛЕОНА РАМАЧ народзена Медєши (1933-2017) з Руского Керестура

ВЛАДИМИР ЮГАС (1945-2016) з Руского Керестура

Твойо наймилши Най це ангели чуваю!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 13. авґуста наполнєли ше 20 роки як у вичносци пребува наш мили оцец, дїдо и прадїдо

Вше будзеце жиц у наших думкох и молитвох, а вашу нєвичерпну любов, доброту и пожертвовносц вично будземе чувац у найкрасших памяткох. Вашо дзеци, унучата и праунучата Спочивайце у мире Божим з ангелами! НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 20. авґуста наполнюю ше 24 роки як нє з нами наш мили супруг, оцец и дїдо

РУСКЕ . ги 5 к е5 Іо у о . с о т

ОГЛАШОВАНЄ ЯКИМ АФИЧ (1935-2001) з Руского Керестура

У молитвох и здогадованьох памятки на вас чуваю вашо наймилши Спочивайце у мире Божим!

32 РУСКЕ СЛОВО

ЕЛЕМИР ПАПЛАЦКО (1946-1997) з Руского Керестура Нїґда це нє забуду твойо наймилши Спочивай у мире Божим!

Нови Сад 021/6613-697, 069/673328 Руски Керестур 025/703-311, 069/673319 ш и л : ш к т а І()г @ г іМ (Ш (і 20. АВҐУСТ 2021.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот

Ьуецо ЬуЬуе* Ьуецо ЬуЬуе* МАНИФЕСТАЦИЯ „ДНЇ НОВОГО ХЛЄБА” У НОВИМ ОРАХОВЕ

ЯВНА ПОВОЛАНКАЗА ВИДАВАТЕЛЬНИ 2022. РОК

ХХ Културна манифестация „Днї нового хлєба” отрима ше од 21. по 22. авґуст 2021. року у Новим Орахове. Соботу 21. августа на 9,30 годзин почина Мемориялни турнир „Калмар Ґабор” у малим фодбалу, а на 20 годзин змаганє у випваню пива. Нєдзелю 22. авґуста предвидзени рижни збуваня, а на 17, 30 годзин почина културно-уметнїцка програма. МАЛИ ОГЛАШКИ ПРЕДАВАМ ґарсонеру од 24 км2 у Шафариковей улїчки число 33 б. Телефон 063/7273064. МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, инсектох. МОНТИРАМЕ: ■ РОЛЕТНИ

■ ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ ■ ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ ■ МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ ■ ВЕНЕЦИЯНЕРИ ■ ОПРАВКИ Телефон: 025/5827-710, 060/5088-433

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

Улїци Футожска драга число 18, на катастерскей 7994, К.О. Нови Сад I, Город Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 16. августа 2021. року принєсла ришенє число VI501-302/21 з хторим дата согласносц на предметну Студию.. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку ЄПУІГОПОУІ5аГЇ.ОГ£.Г5. Процив того ришеня мо порушац управни суд пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

ОБВИСЦЕНЄ о принешеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проекта базней станици мобилней телефониї „НС Футожска драга” Ношитель проєкта „СЕТIN” гї.о.о. Младежских бриґадох 90, Нови Беоґрад, поднєсол поднєсол тому органу вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станици мобилней теле­ фониї „НС Футожска драга”, у

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 14. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о поднешеней вимоги за одлучоване о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Подприємство „ЬАВШО” гї.о.о. зоз Беоґраду, по овласценю ношителя проєкта „А1 8гЬі]а гї.о.о. Веодгагї”, Милутина Миланковича 1ж, Нови Беоґрад, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефониї „НС2065_01 НС_Нови_Сад_Адамовичово_населєнє” у Улїци Лази Нанчича 47, у Новим Садзе, на катастерскей парцели 3129/1 К.О. Нови Сад II Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

20. АВҐУСТ 2021.

НВУ „Руске слово” 1. януара того року розписала поволанку за придаванє рукописох за обявйованє кнїжкох по руски з обласци поезиї, прози, наукових и есеїстичних жанрох, литератури за дзеци, младих и одроснутих котри буду обявени 2022. року. Рукопис треба же би бул написани по руски, у електронскей форми, унєшени до програми Ворд у системских майкросфтових Виндовс фонтох, треба же би мал помедзи штири и двацец друковани табаки (єден табак - 16 боки) и же би сполньовал нєобходни критериюми, котри оценї фахова комисия Видавательней редакциї. З рукописом треба послац Молбу у котрей буду наведзени точни податки о авторови, мено, презвиско (або псевдоним), електронску адресу и телефон, як и нєобходну информацию котру автор жада сообщиц Редакторови. Рукопис за видавательни 2022. рок треба послац найпознейше по 1. септембер 2021. року на електронску адресу: ги5ке.уігїауаіеЦпа@£таі1.сот. НВУ „Руске слово” нє длужне друковац кажди рукопис котри сцигнє на нашу адресу, а о поступку з рукописом Установа будзе благочасово информовац авторох. Б. В.

ТИРВА ПОПУСТ НА КНЇЖКИ „РУСКОГО СЛОВА” Кнїжки НВУ „Руске слово” по вигодних ценох на попусту од 30 одсто по 31. авґуст. Одредзени вибор кнїжкох зоз прешлорочней и тогорочней продукциї мож купиц и на наши манифестацийох, а найлєгчейше их наручиц прейг сайту ЬЯр8://кп]іткірогшкі. сот/. Лєтнї авґустовски попуст 30 одсто одноши ше на шицки кнїжки НВУ „Руске слово”. Векшина кнїжкох кошта 210 динари, а з тогорочней продукциї на предай пейц нови кнїжки, медзи котрима и нова

сликовнїца за дзеци „Карусел” зоз налїпками, котру НВУ „Руске слово” видала вєдно зоз Заводом за културу войводянских Руснацох (цена 280 дин). На нашим сайту находзи ше и Каталоґ зоз шицкима кнїжками и ценами. Б. В.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СУБОТИЦА

РОЗПОЛОЖЕНИ ИСКРОВО ҐОЛҐЕТЕРЕ ФК „Искра” - ФК „Слоґа” (Остоїчево) 5:2 (3:1) КОЦУР: стадион ФК „Искра”. Голи за Искру дали: Бокан 2, Ґубаш, Комазец и Сердар ИСКРА: Ступар, Иван, Барович (Дякович), Бокан, Ваяґич, Дрляча, Сердар, Малацко (Колошняи), Комазец (Сталевич), Ґубаш и Николчи (Колошняи) Почала нова фодбалска сезона у Подручней лиґи Суботица, а коцурска Искра у першим колє дочекала екипу Слоґи зоз Остоїчева, котра пред початок сезони наявйовала намаганя бориц ше за сам верх таблїчки. Медзитим, внєдзелю у Коцуре наишли на мотивовану Искру, чийо бавяче указали добре, квалитетне бависко. Од самого початку Искра диктирала бависко, тримала лабду у ногох и цо найважнєйше од початку творела шанси за ґол. До предносци Искра пришла уж у 5. мину­ ти кед Сердар з боку уруцел лабду, а Дамян Ґубаш бул найвисши у скоку и з главу дал перши ґол за Искру. Вчасни ґол коцурским фодбалером дал кридла и у 15. минути було 2:0 за Искру, а ґол после єдней красней акциї дал Комазец. Фодбалере Искри ше нє думали ту застановиц и предлужели нападац, а таке бависко ше виплацело у 23. минути кед Бокан дал треци ґол за Искру. И после трецого ґола шанси за Искру ше шоровали, а госци лєм кединєкеди дошли до Искрового ґола. У 40. минути Комазец премахнул стопроцентну шансу и кара сцигла у шлїдуюцим нападу госцох кед єден Искров бавяч направел фаул у своїм каребним просторе, та Слоґа зоз пеналу зменшала

на 3:1 и зоз тим резултатом ше пошло на одпочивок. У другим полчаше публика, котрей после длугшого часу пре пандемию коронавируса дошлєбодзене присц на ста­ дион, патрела ровноправнєйше бависко у котрим шанси було на обидвох бокох, а ґолман Искри Ступар одбранєл даскельо зицери и мож повесц же є найзаслужнєйши же Искра у тих хвилькох ище вше мала предносц. Медзитим, Слоґа заш лєм була на крочай од виєдначеня, понеже у 75. минути зманшала на 3:2. Радосц госцох нє потирвала, понеже Бокан знова потрафел ґол Слоґи и наявел же 3 боди останю у Коцуре. Точку на тото змаганє положел Зоран Сердар, котри у 84. минути поставел конєчни резултат 5:2. У шлїдуюцим колє Искру очекує општинске дерби змаганє процив Пролетера у Равним Селу. З. К.ар

РУСКИ КЕРЕСТУР - ПОЧАЛ ТУРНИР У КОШАРКИ „3 НА 3”

ПРИЯВЕНИ 10 ЕКИПИ Турнир у кошарки „3 на 3” почал пондзелок 16. авґуста на кошаркашским терену на пияцу у Руским Керестуре, а орґанизаторе того спортского змаганя Иван Чижмар и Матей Саянкович. За Турнир ше приявели дзешец екипи, од хторих єдна з Кули, а аж дзевец з Керестура - „Комфорт”, „СФРЮ” „Кула Нове населєнє”, „Комфорт стайл”, „Фаворити”,

34 РУСКЕ СЛОВО

„Зеро бет” „Наш Бомбай”, „Рукометни клуб Русин”, „Мала радионица” и „Пештейово ягодаре”. Екипи подзелєни до двох ґрупох, хтори буду бавиц медзи собу. Бави ше два раз по 10 минути, або док даєдна екипа нє да 21 кош, а док одбави кажде з каждим, перши осем екипи преходза до штварцини финала. За перши три места обезпечени награди - 10 000 за перше место, за друге место награда 6 000 динари, а за треце 4 000 динари. Попри пенєжних наградох, за три найлєпши екипи буду обезпечени и медалї, а за найлєпшу екипу и найвреднєйшого бавяча, такволаного МУР-а, обезепечени и погари. Турнир би требал буц отримани по 27. авґуст, кед дошлєбодзи хвиля, а дньово ше бави по 5 змаганя. Змаганя ше отримує кажди вечар од 20 годзин и 30 минути, та по 23 годзин кед ше закончує остатнє змаганє. Уход шлєбодни за шицких, з тим же хто жада, може донирац пенєж за помоц Здруженю „Белава птица”. Ан. М.

20. АВҐУСТ 2021.

5рогІ@ гизке5Іоуо.сот

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР

ПОЧАЛО НОВЕ ПЕРШЕНСТВО ФК „Русин” - ФК „Борац 46” (Обровац) 2:1 (0:0)

„Русин” наступел у составе Деян Кронич, Стефан Тома, Боян Голик, Александар Кочиш, Андрей Малацко, Деян Павлович, Филип Вуйович (Владан Вуйович), Деян Чернок (Неманя Ковачевич), Янко Кулич, Дарко Сушич, Матей Саянкович, Филип Тома, Божидар Чонка. Ґоли за Русин дал Дарко Сушич. Перше змаганє у новей сезони 2021/2022. Подручней фодбалскей лиґи Зомбор, фодбалере Русина одбавели внєдзелю, 15. авґуста, на своїм терену. После лєтней павзи, до перших бодох русиновци при­ шли чежше як ше обчековало, а госци ше указали як озбильна екипа при хторих боди нє лєгко освоїц. Сам початок змаганя рушел зоз випитованьом єдни других. Гоч до конца першого полчасу фодбалере Ру­ сина мали надосц нагоди дац ґол, Саянкович и Кулич були єдни спомедзи нїх, початни резултат ше нє пременєл. На самим початку другого полчасу, Кулич ше виборел за шлєбодне бице зоз коло 20 метерох, кед го звалєл бавяч зоз госцуюцей охрани. Помоцнєнє у правим смислу слова, Дарко Сушич, виведол шлєбодне бице и то було 1:0 за Ру­ син. Кед ше обчековало и други ґол за Русин, госци вихасновали єдну од двох-трох полушансох и то було 1:1. Место же би водзели зоз даскельо ґолами розлики, при бавячох ше обачела нєсиґурносц и страх од конєчного резултата. Одбавени два чисти пенали на хасен домашніх хтори видзела и публика, но судия видзел лєм єден. Тот єден пенал виведол Янко Кулич, так же госцуюци ґолман рушел на лїви бок, а лабда пошла на прави. Исти бавяч потрафел и ста-

тиву кед вишол сам опрез ґолмана, та яґод же внєдзелю нє було анї спортского щесца за русиновцох. Состав бавячох Русина солидни, но хиби убавеносци на терену. Внєдзелю за Русин по першираз наступел Дарко Сушич, та окрем кра­ сного ґолу хтори дал уж у першим змаганю, мож повесц же Сушич будзе праве помоцнєнє. Пре документацию, виостал и Оґнєн Маркович, хторому за перше коло нє була преложена реґистрация, алє на соботу уж годзен наступиц. Кед сло­ во о помоцнєньох, треба спомнуц и нового ґолмана Деяна Кронича, а интересантне надпомнуц же вон син Владимира Кронича, тиж дакедишнього ґолмана керестурского Русина. З другого боку, шори Русина напущели Душан Даноєвич и ґолман Йовица Калинич, а Реля Ланчужанин покалїчени. У другим колу хторе ше отрима на соботу, 21. авґуста, Ру­ син будзе госц у Бачким Ґрачцу, дзе одбави змаганє процив Борца. Будзе то єдно од сушедних дербийох. Ан. М.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА НОВИ САД

ПЕРШИ ТРИ ҐОЛИ И БОДИ ФК „Динамо” (Будисава) - ФК „Бачка 1923” 0:3 (0:2) БУДИСАВА стадион ФК „Динамо”, патрачох 100. Стретнуце судзел судия Кресич зоз Тителю. Стрилци на стретнуцу були Балоґ у 9. минути, Станкович у 45. и Деян Тривунович у 85. минути. Дюрдьовчанє стрет­ нуце одбавели без судийових опомнуцох, односно без картонох. БАЧКА Иґнїч, М. Станкович (Петрович), Чирин, Маркович, Драґан Тривунович, Вуйович, Р Станко­ вич (Летич), Балоґ, Роґич (Максимович), Дамянович, Деян Тривунович. Дюрдьовска Бачка добре почала нову фодбалску сезону у Подручней фодбалскей лиґи Нови Сад. Од самого почат­ ку нє було дилеми же хто лєпши. На перши ґол чекало ше дзевец минути, а дал го Балоґ.

20. АВҐУСТ 2021.

Свою супериорносц на терену Бачка отримовала у цалим першим полчасу. Вецей ше бавело на половки домашнєй екипи, а друґи гол дал Станкович на самим концу першо­ го полчасу, у 45. минути. У другим полчасу, слика на терену иста. Очиглядно же пририхтованя и пременки тренера и бавячох були адекватни. Конєчни резултат од 3:0 за Бачку поставел Деян Три­ вунович у 85. минути. Стретнуце у Будисави судийове и делеґати оценєли як фер и коректне, а то шведочи лєм єдно опомнуце (жовти картон) хторе достал бавяч домашнєй екипи. Динамо зоз Будисави у даскельо прешлих сезонох бавел и висшим ранґу змаганя, а од того ше врацел до Подручней фодбалскей лиґи Нови Сад. А. П.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ

^

Ш НА ПОЧАТКУ НОВЕЙ ФОДБАЛСКЕЙ СЕЗОНИ

ПОБИДИ НАШИХ КЛУБОХ ФК „Искра” - ФК „Слоґа” (Остоїчево) 5:2; ФК „Динамо” (Будисава) ФК „ Бачка 1923” 0:3; ФК „Русин” - ФК „Борац 46” (Обровац) 2:1. Думам же нє треба окремни обгрунтованя того одличного старту наших фодбалерох у новей сезони. Правда, нє могли зме буц задовольни зоз успихом на концу прешлей сезони. Но, спрам присловки: кед ше по рану дзень позна, вец... голєм єшенска часц першенства най пойдзе так як плановане Пише: Александар ПАЛАНЧАНИН

онцом яри нє були зме цалком задово­ льни зоз успихом наших фодбалских клубох на концу Першенственей сезони 2020-2021. Лєбо можебуц прецизнєйше поведзено, часточно зме були задовольни. Од юлия, шицки зоз лїстини фодбалерох на хторих ше рахує у тим першенстве, по­ чали пририхтованя. Одбавени контролни, пририхтуюци стретнуца и перши першенствени. Затераз, шицки екипи ше можу похвалїц.

цали фодбалски тим, окреме прето же под час тирваня Першенства пременєни тренер. Тераз тренер Душан Тривунович котри превжал тоту одвичательносц и затераз му добре идзе. У новей сезони нам план же бизме екипу змоцнєли зоз ище даскелїма бавячами зоз нашей школи фодбалу, и на таки способ змоцнєли екипу. Тиж так, рахуєме и на врацанє даскелїх бавячох до бависка котри пре калїченє єден час були одсутни приповеда секретар клубу Петар Топчиов. Дюрдьовчанє ше уж роками намагаю НОВИ ТРЕНЕР У ФК „БАЧКА” злєпшац условия тренираня и роботи, и каждого року ше зоз дробнима крочаями, идФодбалски клуб „Бачка 1923” зоз Дюр­ зе напредок. Насампредз сцу оправиц дьова у прешлей сезони виборела свойо ошвиценє на обидвох теренох. место у Новосадскей лиґи. Ище на почат­ - На таки способ бизме шицким фодбалеку сезони до Клуба пришол нови тренер ром оможлївели у лєтним периодзе, кед ве­ цо уплївовало на фодбалски состав. Нови льки горучави, тренирац и у ноцних годзитренер нє зазначовал резултати на яки Бач­ нох. И то за шицки селекциї. То би, вшелїка зви кла, та ше по швидко зно ва преме нє - як, злєпшало резултати у пририхтуюцим пе­ ло тренера, цо досц уплївовало на резулта- риодзе, а потим и конєчни резултати на ти и успихи. стретнуцох - гварел Петар. У лєтнєй павзи и одпочивку, назберали Фодбалски клуб „Бачка 1923” зоз Дюрдь­ ше нови моци и амбициї за нову першен- ова посцигнул шлїдуюци успих - од вкупно ствену сезону. Пририхтованя за нову сезо­ 34 одбавених змаганьох посцигли 12 побину, хтора почала 14. авґуста, почали ди, 11 змаганя одбавени зоз нєришеним рештредком юлия. Од теди фодбалере по- зултатом, а на 11 змаганьох Бачка страцела ряднє трениирааю, а отримани и даскельо од процивнїка. Вкупно дали 60 ґоли, а припририхтуюци стретнуца. яли 56 ґоли. Фодбалске першенство Бачка Даскельо мешаци за нами були досц закончела на 10. месце у таблїчки зоз 47 бочежки и напарти, як за бавячох, так и за дами.

К

36 РУСКЕ СЛОВО

20. АВҐУСТ 2021.

5рогІ@ гизке5Іоуо.сот

У актуалним першенстве Бачка уж у першим колу прозначела побиду у Будисави процив домашнєй екипи ФК „Дина­ мо”. Пред німа ище 29 кола и стретнуца зоз екипами ФК „Татра” зоз Кисачу на своїм терену, ФК „Фрушкоґорац” зоз Сримскей Каменїци хтори будзе домашні на шлїдуюцим. А потим шлїдза стретну­ ца зоз екипами: ФК „Омладинац” (Степановичево), ФК „Єдинство” (Ґосподїнци), ФК „Юґович” (Кать), ОФК „Футоґ”, ФК „ЖСК” Жабель, ФК „Фрушкоґорски пар­ тизан” зоз Буковцу, ФК ,Червена гвизда” зоз Нового Саду, ФК „Борац” зоз Нового Саду, ФК „Славия” зоз Нового Саду, ФК „Шайкаш 1908”, ФК „ТСК” зоз Темерину, ФК „Петроварадин”, ФК „Динамо” зоз Будисави, ФК „Татар” зоз Кисачу, ФК „Фрушкоґорац” зоз Сримскей Каменїци, ФК „Омладинєц” зоз Степановичева, ФК „Єдин ство” зоз Ґосподїн цох, ФК „Юґович” зоз Катю, ОФК „Футоґ”, ФК „ЖСК” Жабаль, ФК „Фрушкогорски пар­ тизан” зоз Буковцу, ФК ,Червена гвизда”, ФК „Борац” и ФК „Славия” зоз Нового Саду, ФК „Шайкаш 1908” ФК „ТСК” зоз Темерину и на концу на своїм терену буд­ зе бавиц процив екипи ФК „Петроварадин”. НЄИЗВЕСНИ КОНЄЦ ЗА РУСИН По сам конєц першенствених змагань­ ох за русиновцох постояла можлївосц аж и буц у баражу, за пласман до Войводняскей лиґи. Медзитим, конєц Першенства могол буц и траґични, понеже 7 екипи випадли зоз Лиґи. ФК „Русин” мал лєм 3 боди вецей як остатня екипа хтора под смужку екипох хтори випадли до нїзшей лиґи. Так после барз добрих резултатох, през векшу часц першенствених борбох, останє записане и запаметане же закончена сезона була барз скромна зоз освоє­ ним 9. местом. Ґенерация хтора могла буц запаметана по барз добрих резултатох, у тим случаю у клубских аналох останє за­ писана як просекова. Од одбавених 34-ох колох, Русиново фодбалере дали 67 ґоли, а найлєпши ґолґетер бул Душан Даноєвич хтори дал 14 ґоли, а за нїм шлїдзи и Матей Саянкович зоз посцигнутима 12 ґолами. Ту и Срдян Дюканович и Янко Кулич хтори дали по 8 ґоли, Иван Рац дал 7 ґоли, Владан Вуйович 4, Боян Бранкович, Филип Вуйович, Деян Чернок дали по 3 ґоли, Неманя Ко­ вачевич 2, а по єден дали - Боян Надь, Деян Будински и Димитриє Шарац. На остатнїм стретнуцу да зме победзели були бизме штварти. Но, так ше случело же зме страцели и спадли зме на дзевяте место. План нам бул же бизме остали и лиґи, а источашнє же би нам и други 20. АВҐУСТ 2021.

селекциї були успишни. Шицко нам ше витворело и прето зме задовольни. У тей сезони наш циль исти - же бизме остали у тей лиґи и розуми ше, же бизме мали цо лєпши пласман. Даскелї бавяче нам по­ шли, медзи нїма и ґолман, алє маме и змоцнєня, бо до Клуба пришли Деян Кронич, Дарко Сушич и Оґнєн Маркович. Щиро поведзене, наш Русин одкеди по­ стої тота лиґа, стандардно ше добре котира. Нїґда зме нє випадли, алє зме анї нє пошли висше. Стандардни зме и прето зме задовольни - гварел тренер ФК „Ру­ син” Златко Саянкович. АМБИЦИЙНИ СТАРТ ИСКРИ Пририхтованя за шлїдуюцу сезону, як указую перши резултати, добре одробени. ФК „Искра” ше добре указ ала и на пририхтуюцих стрентнуцох. Прето навияче коцурскей Искри оптимистични на початку новей сезони. Состав екипи досц пременєни, алє основни циль вибориц оставанє у лиґи и буц у верхнєй часци таблїчки. На першим стретнуцу у новей сезони Искра на своїм терену бавела процив екипи ФК „Слоґа” зоз Остоїчева и победзела зоз резултатом 5:2. Нови тренер еки­ пи Искри Станимир Станимиров Коле, нє скрива задовольство зоз посцигнутим ре­ зултатом.

- Мали зме даскельо стретнуца хтори зме добре одбавели, а победзели зме на турнире у Сириґу. Релативно сом задово­ льни зоз пририхтованями, алє правда и то, же вше мож лєпше. На тренинґох сом поряднє мал 13-14 бавячох, вредно робели и очекуєм лєпши резултати як у пре­ шлей сезони. Затераз атмосфера добра и кед так останє, будзе супер. Вєдно зо мну пришли троме бавяче як помоцнєнє, алє то познати мена хтори були члени тей екипи. То: Ґубаш, Сердар и Малацко. У коцурскей Искри сом уж вецей раз бул тренер, так же ше шицки познаме и од нїх очекуєм борбу за висши позициї на таблїчки - гварел тренер ФК „Искра” Ко­ ле Станимиров.■

РОЗПОРЯДОК ПЕРШЕНСТВА ФК „Искра” у другим колу бави процив Пролетера зоз Равного Села, у трецим процив Обилича зоз Змаєва, и штвартим процив екипи Ядран зоз Фекетичу, у пиятим процив Сутєски зоз Бачкого Доброго Поля, потим процив АФК зоз Ади, ФК „Србобран”, Будучносци зоз Савиного Села, Обилича зоз Нового Кнежевцу, екипи зоз Торньошу, ОФК „Вербас”, екипи зоз Дюрдїну, Бачкей зоз Молу, Напредку зоз Надалю, Радничкого зоз Баймоку... Шицко вєдно 30 стретнуца буду бавиц по конєц єшеньскей часци. ФК „Русин” ма одбавиц тиж тельо стретнуца. Процивнїки русиновцом, углавним позна­ ти. Нови у тим дружтве екипи зоз Силбашу и Червинки.

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМ ЕЦО

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ Сандра Саламун

Чоколадова корн торта Потребне: За цесто ■ 300 ґрами млєти кекси ■ 100 ґрами млєти орехи лєбо лїсковци ■ ложка мелкого цукру ■ ванелийов цукер ■ 60 ґрами розпущеного марґарину, а може и вецей ■ 2-3 ложки чоколадового млєка За фил ■ 400 милилитри шметанки ■ 350 ґрами чоколади ■ 100 ґрами купчи чоколадови корн флекс (лабдочки)

Пририхтованє: Порихтац фурмучку пречнїка 26 центи и намасциц ю зоз марґарином. Доокола фурмочки положиц стреч фолию, лєбо ацеталну фолию же би була педантна до круга. Направиц подлогу торти так же змишаце шицки состойки и поприцискаце з нука плеху. Подлога торти смачнєйша кед ше до нєй положи препражени лїсковци лєбо орехи. Фил порихтац так же ше витрепе шметанку и дода роз­ пущену чоколаду и чоколадови корн фелекс, єст два фа­ йти, лєбо як лабдочки, лєбо випатра як чипс. Шицко преляц на подлогу и прикрашиц по дзеки. Прикрашела сом зоз округлим чоколадовим корнфексом, хтори сом положела и до филу, и зоз рижнофарбовима прикрасками за торту. Най одстої през ноц у фрижидеру. Аж кед ше торта охладзи и сцишнє, зняц ацеталну фо­ лию.

2.

38 РУСКЕ СЛОВО

20. АВҐУСТ 2021.

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Лєто нам приноши слунко, купанє, одпочивок, алє и лєгчейше єдзенє. Швидки и смачни рецепти и нови способи як уживац у єдзеню без вельо випеканя у кухнї то дацо цо жадаме цале лєто.

О шалатох зоз тунєвину ше влєце вельо бешедує, бо ше их швидко рихта и даваю нам максимум смаку. Кажде ма даяки свой рецепт за шалату и гоч яки вибераеце состойки за шалату нє можеце погришиц.

Потребне за 4 особи главка желєней шалати 2 парадичи 2 огурки 20 ґрами червеней цибулї 100 ґрами желєни маслини менша червена паприґа 3 вайца конзерва тунєвини - фалати у маслиновим олєю 2 ложички маслинового олєю 2 ложички есенцу До велькей миски положце умиту и порезану шалату, додайце порезани парадичи, огурки, цибулю и маслини и паприґу порезану на коцочки. Уварце вайца, муша буц тварди, порежце их на штварцини и положце на шалату. Туну одцадзце и положце прейґ вайцох. У окремней судзини вимишайце маслинов олєй и есенц, попопруйце и посольце. Вец то прелєйце прейґ шалати и помали розмишайце.

- » ік л і V Ч ^ * -к. к. . 4 . * X .

Паста зоз огурками Потребне за 4 особи конзерва тунєвини фалати у маслиновим олєю 2 швижи огурки 150 ґрами АБЦ сира 150 ґрами майонезу 250 ґрами увареного цеста

20. АВҐУСТ 2021.

Зоз сира и май­ онезу порихтайце прелїв, положце дакус солї и попру. Тунєвину помишайце зоз швижима огурками хтори порезани на коцочки. Цесто уварце и кед сце го одцадзели додайце ґу тунє­ вини и огурком и прелєйце зоз прелївом.

РУСКЕ СЛОВО

39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШ КИ, ИНТЕРМ ЕЦО

21. авґуст 2021 сала - 2000

ф о т о ґр а ф и я . 0479Р

Ь :4 # оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препоз-

П

нац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґо шових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу за културу войводянских Руснацох на число телефона 021/654-65-34, лєбо на мейл: 2аУод.ги5Іпі@атаіІ.сот.

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

Завод за културу войводянских Руснацох ма нове число телефона 021/654-65-34