Ruske slovo 31

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ РОК LXXIV ЧИСЛО 31 (3796) НОВИ САД, 3. АВҐУСТ 2018.

МУ ДР ЛТИК УЖ УЛТ ЕН Є МУРАЛ НЕ ЛА ДИ X

ОГЛЯД НУ ЦЕ НА ПРЕ ШЛОСЦ оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Фотоґрафия: 0698P-B1281

■ ФЕСТИВАЛ „ЛЕМКОВСКА ВАТРА” У ЖДИНЇ У ПОЛЬСКЕЙ

ЦЕНА 30 ДИНАРИ Фото: Mарина Джуджар

Медзинародни волонтерски камп у Руским Керестуре насампредз мултикултуралне друженє, на котре приходза млади котри любя путовац, виглєдовац, упознавац нових людзох, нови штредок и нови култури

■ ВОЛОНТЕРСКИ КАМП У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ИНТЕРМЕЦО

БАЧИНЦИ

Фото: Владимир Дїтко

РУСКА КНЇЖКА У БИБЛИОТЕКИ

Основна школа „Бранко Радичевич”

Х

то у Бачинцох зацикавени пречитац руски кнїжки може их найсц у Подручней школи Основней школи „Бранко Радичевич”. Наставнїца Златка Сивч Здравич хтора виклада годзини руского язика з елементами националней култури як виборни предмет, гвари же НВУ „Руске слово” збогацує школску библиотеку зоз своїма виданями, як и Дружтво за руски язик, литературу и културу. Школяре можу хасновац кнїжки за

спомнути годзини по руски, а младши хасную и руски сликовнїци. Руски виданя мож до стац и на нашей парохиї у Бачинцох, а парох о. Дарко Рац гвари же з його приходом обновена парохиялна библиотека, бо кед пришол до тей сримскей парохиї було нєвельо кнїжки и молитвенїки хтори ше хаснує на Службох Божих. През роки парохия до ставала кнїжки хтори Бачинчаньом даровали НВУ „Руске слово” и Дружтво за руски язик, литературу и културу з Нового Саду. Тиж нам парох Рац гварел же ма и власну библиотеку у хторей єст досц значни и ридки виданя, так же кому потреба дацо пречитац, научиц и дознац шлєбодно ше може опитац на парохиї. Вл. Дїтко

2 РУСКЕ СЛОВО

3. АВҐУСТ 2018.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Борис ВАРҐА, заменїк главного одвичательного редактора

■ Тижньовнїк 4–5. Зоз схадзки Координациї националних совитох

■ Нашо места 6. Схадзка Скупштини општини Кула 7. Лєтни активносци Червеного крижа у Шидзе 8–9. Медзинародни волонтерски камп у Руским Керестуре

■ Економия 10–11. Пририхтованя за „Днї керестурскей паприґи” 12–13. Продукция желєняви у Дюрдьове

■ Култура и просвита 14. Фестивал „Лемковска ватра” у Ждинї у Польскей 16–17. Колония подобових уметнїкох „Стретнуце у Боднарова”

■ Руске словечко 18–19. Лєто и розпуст

■ Мозаїк 20–21. Млади на „Лемковскей ватри” у Польскей

■ Людзе, роки, живот 22–23. Маґистер фармацийних наукох Юлиян Фейди 26–27. Стретнуце зоз Ромком Макайом зоз Коцура

■ Духовни живот 28. У Новим Вербаше преславени Кирбай

■ Информатор

30–33. Оглашки и In memoriam

■ Спорт 36–37. Резултати фодбалерох на концу сезони

■ Интермецо 38–39. Хладок и горуци тепши На насловним боку – Зоз Волонтерского кампу у Керестуре Авторка фотоґрафиї – Марина Джуджар

НЄТ КЕДИ ЗА ДЗЕЦИ У нашим обисцу вше ше чуло голєм три славянски язики. Як дзеци, у Керестуре зме научели по сербски бешедовац насампредз зоз дзецинских шпиванкох. Нєшка мой син Андрей слуха писнї по словацки, анґлийски, сербски, українски, русийски и по руски. Тото „и” то лєм прето же нїґдзе нєт компилация писньох по руски, плейлиста, або ютюб канал, котра би тримала динамику наймладшим. А за глєданє, премотованє допитих шпиванкох попри пелюхох и кашочкох – просто нєт кеди. Прето „тато пират” у бависку зоз дзецком направел двогод зинову компилацию найлєпших руски писньох за дзеци и положел ю на Фейс бук. Нєвироятно як шветово и добре звучи палета шпиванкох з рижних часох – од „Хто ше вола Микола” по „Нє за дзеци”... Єст ту ище вельо того цо хиби за дзеци по руски. Онлайн рисовани филми синхронизовани по руски права ридкосц. Лєм пред тижньом Александра Живкович Бучко отворела перши ютюб канал РТВ „Risovani filmi – ruski jazik: Нарисуй ми приповедку”. И вец ше отвераю велї питаня: Очуванє традициї и обичайох то фундаменти рускей заєднїци, а цо вец єй надбудов? Дзе ту „закрице” и верхи култури? Чи мож жиц з прешлосци, а дзецом и младим понукац лєм историю и традицию? Вшелїяк же нє. Велї Руснаци потримую руски фестивали, алє кед пойду дому, дзецом пуща змисти на других язикох. Дзепоєдни анї нє думаю же потребно правиц сучасни змисти по руски, та и за дзеци, кед єст уж шицко тото „вельо квалитетнєйше” по сербски, чи по анґлийски. А мнє з ухох нє виходза прекрасни руски шпиванки, котри сом учел у оводи и школи, а котрих сом нє нашол у вибору за спомнуту компилацию. Мeдзи нїма: „Заграл Дюри на пищалки”, „Мали мотилї”, „Тисяч радосци”, „На желєней травки”, „Трицец и першого”... Наздавам ше же дахто найдзе часу же би ше и их у студию зняло и направело официйну компилацию. Кед будзе таке, „тато пират” и тото „подзелї”, най уча дзеци язик.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/7, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe – Борис Варґа, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Олена Планчак-Сакач, Славица Фейса, Ана Маркович, Вероника Вуячич * новинарке/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Сандра Саламун, Златко Колєсар, Марина Джуджар * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки– Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a . d . B e o g r a d 160-923244-82 * Девизни рахунок 1 6 0 - 0 0 5 0 8 7 0 0 2 4 9 9 9 - 5 3 * Р у ко п и с и ш е н є в р а ц а * Д ру ку є Д ру ка р н я ” M a x i m a g r a f ” П е т р о ва р а д и н * E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директорка МАРТИЦА ТАМАШ *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

3. АВҐУСТ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК ЗОЗ СХАДЗКИ КООРДИНАЦИЇ НАЦИОНАЛНИХ СОВИТОХ

НОВИ ЗАКОН О НАЦИОНАЛНИХ СОВИТОХ

Пише: Марина ДЖУДЖАР

Концом юлия у Сенти була отримана порядна квартална Схадзка Координациї националних совитох националних меншинох, з котру руководзел єй предсидатель мр Єне Гайнал

У

ЯК ШЕ КАНДИДОВАЦ? Же би лїстина вошла до виберанковей процедури за национални совити, потребне же би мала потримовку найменєй 100 припаднїкох националней меншини, цо ше потвердзує зоз числом оверених подписох. Подписи потримовки ше оверює у канцеларийох нотара, лєбо у суду або при матичарови у локалних самоуправох дзе нєт меновани нотар. Тоту оверу ше нє наплацує у суду и у матичара, а компетентни дали одвит Координациї же би то требало буц безплатне и у нотара, за цо у їх ценовнїку стої надополнєнє од 360 динари як награда за роботу.

4 РУСКЕ СЛОВО

мено Националного совиту рускей националней меншини (НС) на схад зки при су ство ва ли пред си дате ль Ви вершного одбору Желько Ковач и секретар Таня Арва Планчак. Ище раз найвецей бешедоване о вименкох и дополнєньох меншинского законодавства, о зауважованьох Координациї на нови Закон о на ци о нал них со ви тох котри те раз уж прилапени, и пременкох з котрима ше зоча национални совити, а начално бешедоване и о наступних виберанкох.

– Спомедзи седем заувагох котри придала Координация на нови закон о националних совитох, дацо прилапене у цалосци, а дзепоєдни голєм часточно, док єст и тото цо цалком нєприлапене. И тота ситуация тераз лєпша яка була пред стретнуцом зоз премиєрку и ресорнима министрами, кед Координация вимагала ище єдну нагоду же би ше розтолковало причини за нашо зауваги, после того вельо койцо ище було прилапене – гвари Желько Ковач.

– Виберанки за национални совит буду розписани у период зе мед зи 26. юлийом и 27. авґустом, а нєурядово з медийох дознаваме же министер державней управи и локалней самоуправи Бранко Ружич розпише виберанки у другей половки авґуста, а на Координациї нам потверд зене же найвироятнєйше же виберанки буду отримани остатнєй нєд зелї у октобру, або першей у новембру – толкує Ковач, та додава же ше податки у окремним виберацким списку ажурую автомат ски на основи общого виберацкого списку, та же нєт потреби за приявйованє истих. О СЕДЕМ ЗАУВАГОХ КООРДИНАЦИЇ

Координация мала седем зауваги на нови Закон коло котрих ше зложели шицки

на ци о нал ни со ви ти, а єст и то ти зау ва ги чи йо нє при ла пй о ва нє и те раз нє о сно ва не за Ко ор ди на цию.

– Нє при ла пе на нам ви мо га зме же би ше ре ґ уло ва ло статус чле на на ци о нал них со ви тох, од но сно же би чле ни на ци о нал них со ви тох мо гли при су ство вац на схад зкох и окон чо вац за дат ки вя за ни за то ту функ цию, без то го же су оч кодо ва ни кед су за ня ти. Те раз кед чле ни ко три за ня ти при ход за на схад зку, им ше тот дзе нь нє ра хує як ро бот ни, во ни му ша вжац шлє бод ни дзе нь, або дзе нь з роч но го од почив ку, и пре то су оч кодо ва ни. На при клад, кед за ня ти осо би ис точа шнє и од бор нї ки у ло ка лих са моу пра вох, окон чо ва нє тих обо вяз кох ше им ра хує як ро бот ни дзе нь, а член ство у на ци о нал них со ви тох з то го бо ку нє ви длї ве – тол кує Та ня Ар ва План чак. Тиж у ца ло сци нє при ла пе не зау ва жо ва нє Ко ор ди на циї вя за не за по ли ти за цию на ци о нал них со ви тох, так же по но вим За ко ну о на ци о нал них со ви тох функ цию пред си дате ля на ци о нал но го со ви ту и чле нох ви верш но го од бо ру нє можу окон чо вац ру ко вод за ци функ ци о не ре по ли тич них стран кох, можу буц лєм чле ни на ци о нал но го со ви ту. Ко ор ди на ция по тим пи та ню ви ма га ла пре мен ки же би ше то то нє од но ше ло на по ли тич ни стран ки на ци о нал них мен ши нох, цо тиж нє при ла пе не.

– При ла пе на ви мен ка ко тру пред кла да ли на ци о нал ни со ви ти же ше у пред ложе них ви мен кох уста но ви кул ту ри ко три ше пре ва жно за нї маю зоз кул ту ру на ци о нал них мен ши нох, же би ше то то пре ва жно за ме нє ло зоз сло вом „окре ме”. По не же анї єд на серб ска уста но ва кул ту ри ше нє може за нї мац 3. AВҐУСТ 2018.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

пре ва жно лєм зоз културу националних меншинох, алє лєм окреме, цо значи же у своєй роботи пе стує и роботу даєдней националней меншини – визначує Арва Планчакова. ИНШАКИ СПО СОБ РОЗ ПОД ЗЕЛЬОВАНЯ СРЕДСТВОХ Ище єдна заувага Координациї котра нє прилапе на, а дотика ше финансованя, одно сно правилох роз под зельованя средствох з републичного буд же ту, на основи чого найвекши хасен буду мац на й век ши национални совити, а найдрастичнєйше зменшанє зазнача найменши.

– Цо ше дотика финансова ня, национални совити предклада ли же би розпод зельованя средствох зоз републич ного буджету бул реґуловани на исти спо соб як и потераз. Мед зитим тото нє прилапене, та тераз пред нами цошка цалком нове. Потераз ше до критериюмох розпод зельованя рахова ло число припаднїкох националней меншини по попи су, кельо єст школи дзе ше окон чує на става на язику националней меншини, про стор у електорон ских и друкованих медийох. Тераз би ше ма ло вредновац лєм число припаднїкох по попису и число сновательних правох националного со виту. НС снователь Рускей фондациї „Рутенорум”, Рускому народному те атру „Петро Ризнич Дядя”, НВУ „Руске слово” и со снователь зоз Покраїну За воду за културу войводянских Руснацох – наглашує Арва Планчакова. Як предлужела толоковац секретар НС, манди на ци онални совити з таким буду найбаржей очкодова ни, а мед зи нїма и Национални совит Руснацох. Нє зна ше точно на яке зменшанє средствох тре ба раховац. Вшелїяк же ца ло сна сума средствох з буджету нє буд зе зменшана, и тераз остава так же 30 одсто буджету ше буд зе розпод зельовац на єднаки часци шицким националним совитом як и потераз, а други 70 одсто по нових предпи са ньох – виявела Таня Арва Планчак. Национал ни совит Руснацох, гоч бул єден з мен ших, по дотерашнїм спо собе розпод зельованя сред ствох роз полагал зоз релативно добрим будже том. Гоч руска заєднїца по остатнїм попису ма 14 246 особи, руски язик у службеним хаснованю у пе й цох локалних самоуправох и Городу Новим Сад зе.

– Нє маме ище информацию же кельо хто добиє и на яки спо соб ше то розпод зелї, тераз ше отвера пи танє и проблем опасно сци же национални сови ту буду рапидно сновац громаду того лєм же би до ста ли цо вецей, а цо би заш лєм треба ло буц реґ уловане з критериюмом зоз часом и условийом функционованя того цо ше оснує. Предсидатель Координациї визначел же ше по пи таню заувагох и уплївованя на нови Закон наисце вельо по сцигло з тим же Координация особнє заува ги предтставела премиєрки и ре сорним мини стром, цо ре зул това ло зоз прилапйованьом вимен кох и дополнєньох у остатнєй хвильки.■ 3. AВҐУСТ 2018.

STANOVISKA Пише: Лариса ОНОДИ, новинарка

ЯВНИ ИНТЕРЕС, ЧИ ВЛАСНИ ХАСЕН? Перши днї рочного одпочивку вше потрошим на спанє и читанє кнїжкох. После того почнєм роздумовац кадзи би одпутовац. Нащивиц нови места, рики, прейсц по иншаких дражкох. Того року драга нас одведла до сушедней держави. Нє далєко, по прейдзених километрох, алє нас дочекал иншаки способ живота, у котрим ше чувствує же у центру уваги заєднїца, а нє поєдинєц. Дзе шицки меркую же би валал бул чисти. У котрим уж на 22 годзин завераю карчми же би ше гражданє могли виспац. Вноци нам, звикнутим на галайк и транспорт, було чежко заспац прето же цихосц преривала лєм писня цверчкох. Од гранїци по тот валал, а верим и далєй, през шицки населєня коло драги направена бициґлистична дражка. На хасен жительох и других котри на бициґлох преходза громаду километри. Коло тей дражки трава крашнє покошена, а на нєй нєт дзири. Таке єдноставне, а хасновите. Знам же ту по Войводини жителє велїх валалох вимагаю од локалних власцох же би им олєгчали живот и вибудовали коло главних драгох и дражки за бициґли, алє затераз то поробене лєм даґдзе. Як да у питаню нє знам яки компликовани проєкти. Алє, озда нїхто нє ма з того конкретни заробок, та нач вецка и починац? Тогорочни юлий, окрем каждодньового дижджу, означела огромна траґедия – огень у Греческей, у котрим погинули и покалїчени стотки особи. Днями сциговали страшни знїмки згоренїскох, ґару и згорених автох, дакедишнїх хижох и лєсох. Спекуловало ше у медийох же огень нароком запалєни на вецей локацийох, алє страшни факт же людзе котри сцекали од огня нє могли найсц ратунок, прето же улїци попреградзовани зоз мурисками. Такой по траґедиї зявели ше тексти о тим як ше у єдним з валалох котри горели будовало нєплановано, будинки ше цискали єдни ґу другим, улїци и преходи заверани з мурами. Прето мам упечаток же ше анї ту нє мерковало на тото цо интерес гражданох, алє лєм як вибудовац цо вецей и цо вецей заробиц. Тото барз здогадує и на Нови Сад, у котрим ше збули два траґични огнї у котрих погинули вецей млади особи, прето же нє було випочитоване же локали муша мац виход за евакуацию. Прешлого мешаца порушани инициятиви и протести активистох за защиту рикох у Сербиї, а процив будованя мини-гидроелектрарньох. По їх словох, тоти пошореня би знїщели иснуюцу природу и рики, прето же плановане же буду будовани и у защицених паркох природи. Як то будзе потолковане и чи ше годно повесц же тоти пошореня буду мац явни интерес? Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА СКУПШТИНA ОПШТИНИ КУЛА

ДЕРЖАВНУ ЖЕМ ШЕ ЗМЕНШУЄ ПРЕ РЕСТИТУЦИЮ Схадзка Скупштини општини (СО) Кула, двацета по шоре, отримана 25. юлия, заказана по наглим поступку, понеже исновала потреба же би ше прилапело Рочну програму защити, ушореня и хаснованя польопривредних поверхносцох на териториї општини Кула за 2018. рок, цо нєобходне скорей як почнє нова аґроекономска сезона 2018/2019

Р

очну програму одборнїком представел Ґоран Круплянин, предсидатель Комисиї за єй виробок. Медзи иншим, поведзене же поверхносци державней жеми котру ше дава под аренду у општини Кула виноша 6 010 гектари, котри ше розподзелює физичним и правним особом по основи права першенства арендованя и по основи статкарскей дїялносци, а лєм 35 гектари опредзелєни по основи за инфраструктуру, и то тром правним особом. Плановани тогорочни приходи по тей основи, вєдно зоз средствами котри пренєшени з прешлих рокох буду 145 милиони 140 тисячи динари. Пред одборнїками на дньовим шоре було и прилапйованє Одлуки о преношеню правох хаснованя на здравствeним обєкту специялистичних службох з пасарелу и трафостанїцу, з Општини як снователя и софинансиєра на Дом здравя Кула. Уводну часц тей точки дньового шора представела Славка Кочонда, руководителька Оддзелєня за урбанизем, комунално-квартельни и маєтно-правни роботи, котра медзи иншим наглашела же ше з тоту одлуку – обовязку управяня, отримованя, зношеня трошкох чечуцих и инвестицийних отримованьох, як и законских и других обовязкох у складзе зоз Законом о явней власносци за нововибудовани будинок здравственого обєкту специялистичних службох, преноши з Општини Кула як снователя и софинансиєра на Дом здравя Кула. З тей нагоди ґу одборнїком ше обрацел предсидатель Општини Велибор Милоїчич котри визначел кельо ше средства видвоєло з општинскей каси за Дом здравя потераз, та и плани дальших укладаньох.

– У периодзе од 2017. року з буджету Општини Кула на мено обовязкох Општини як снователя Дома здравя видвоєни 120 милиони 351 тисяча динари, з котрих 43

6 РУСКЕ СЛОВО

милиони 656 тисячи за софинансованє вибудови нового будинку Дома здравя, за чечуци оправяня и инвестицийни укладаня опредзелєни 3 милиони 618 тисячи, за купованє медицинскей опреми и превозкох 9 милиони 181 тисяча динари. З истих средствох видвоєни и 63 милио-

ДЛУСТВО АПАТИКОХ И ДАЛЄЙ РОШНЄ Од октобра 2017. року по нєшка длуства апатикох виноша 15 милиони динари, цо значи же исти буду вимирени з општинскей каси, а як поведзене на СО, єден з цильох же би ше по вимиреню длуствох державни апатики видало, цо би було и тирваце ришенє за Општину, Дом здравя Кула и шицких занятих у апатикох. Як спомнуте у розправи, правда же апатики длужни добавячом, алє з другого боку, ту и длуство РФЗО ґу апатиком.

ни 779 тисячи динари за обовязки одредзени зоз Законом и актом о снованю, з котрих 95 одсто видвоєни за длуства котри направени за лїки у предходним периодзе. У цеку 2018. року з општинскей каси будзе видвоєни 91 милион динари як наша обовязка як снователя ґу Дому здравя, з котрих за законченє роботох за вибудов нового будинку 43 милиони, за инвестицийне отримованє обєктох 4 милиони, за купованє меблю за нови будинок 4 милиони, а за други обовязки 37 милиони з котрих 35 милиони за реґулованє длуствох ґу добавячом лїкох до апатикох. Попри тим, зоз средствох буджетней резерви видвоєни 3 милиони за купованє новей превозки. значи у 2018. року, реализация тих средствох уж вецей як 85 одсто. Заключно зоз 31. децембром 2018. року у остатнїх пейцох рокох з општинскей каси видвоєни 211 милиони динари, а то нє шицко, понеже зме пред трома роками посцигли „звонкасудске поровнанє з добавячом лїкох веледроґерию „Фемникс, заключно з 31.12.2019. дзе мешачна рата виноши милион 800 тисячи, алє зме ушпоровали на камати – гварел Милоїчич. Вон визначел же єден з наступних планох будзе же би ше на подобни способ укладало и до здравствених обєктох по других местох општини, з чим би шицки гражданє Кули мали приступ здравственей защити у истих условийох. Шицки точки дньового шора прилапени з векшину одборнїцких гласох, скоро без розправи. Так прилапена и останя точка з котру дата согласносц на вименки и дополнєня Програми дїлованя − ребаланс финансийного плану ЯКП „Комуналєц” з Кули за 2018. рок.■ М. Джуджар 3. AВҐУСТ 2018.

mesta@ruskeslovo.com

НОВИ БУДИНОК ДОМУ ЗДРАВЯ КУЛА

НАЩИВA ВИЗНАЧНИХ ГОСЦОХ Прешлого тижня нововибудовани будинок Дома здравя Кула нащивели софинансиєре, представнїки Општини Кула, Министерства привреди и Пол Хики представнїк, Европскей инве стицийней банки, з чийого кредиту финансована часц роботох. Плановане же би до єшенї почали робиц шицки специялистични служби у новим будинку, та же ше и зоз старого будинку пре селї рендґенска служба. З буджетней резерви Општини Кула видвоєни дополнююци средства за купованє канцеларийного меблю и медицинских апаратох, цо єдна од закончуюцих фазох роботох. Попри тим потребне же би будинок задоволєл формално сци коло сполньованя стандардох котри наклада инспекция Министерства здравства, а цо ше обчекує нєодлуга. Предсидатель Општини Кула Велибор Милоїчич з тей нагоди здогаднул же Министерство видвоєло 55 милиони, а Општина обезпечела 77 милиони динари за вибудов нового будинку Дома здравя. Попри тим Општина обезпечела ище 6 милиони динари за трафостанїцу. Же функционалносц нового будинку будзе на хасен и пациєнтом и шицким занятим, толковал директор Дома здравя у Кули Жарко Шевин. Шицки специялистични служби буду робиц на єдним месце, а заняти после велїх рокох буду робиц у адекватним просторе.

Нови будинок опремени зоз лифтом, як и зоз приступом за инвалидох, так же нєт бариєри за чежко рухоми особи. Цалосна установа Дома здравя у Кули функционує на кадровским минимуму, гварел Шевин. З тей нагоди вон апеловал на компетентни институциї, насампредз на Министерство здравя же би дало дошлєбодзенє за приманє одредзенего числа дохторох. М. Дж.

У ЧЕРВЕНИМ КРИЖУ У ШИДЗЕ ЄСТ АКТИВНОСЦИ И ПРЕЗ ЛЄТО

ПОМОЦ ПРЕЗ РОБОТНЇ У Червеним крижу у Шидзе ше уж 17 роки успишно орґанизує програми психосoциялней помоци дзецом зоз инвалидитетом. Урядово тогорочна програма закончена у першей половки рока – 31. мая, алє по словох Душици Полетан, секретарки Червеного крижа, активносци предлужени и далєй.

– Програми витворюєме з помоцу Червеного крижа Сербиї и донаторох. Концом мая зме закончели програму плановану за перше полрочє, а активносци зме предлужели и през лєто. Вовторками од 10 по 13 годзин, а док тирва школски рок од 12 по 15 годзин, отримуєме роботнї на хторих участвую коло 20 дзеци и младих од трецей класи

3. AВҐУСТ 2018.

основней школи, та аж до 30 рокох живота. На роботнї приходза и родичи – гвари нам Душица Полетан. Червени криж ма вельку потримовку од Основней школи за дзеци з окремнима потребами „Йован Йованович Змай” у Шидзе и Дружтва за помоц ментално нєдостаточно розвитим особом. Душанка Пестелек водзи роботнї, а часто помагаю и волонтереки Червеного крижа з програми “Бриґа о старих особох”. Роботнї обдумани же би були креативни и прилаплїви дзецом, найчастейше то подобово роботнї, вирабя ше у технїки декупаж потим ше прикрашує фляши и други прикраски хтори ше потим виклада на виставох, а дакеди вони маю и предавацки характер. Душица Полетан додава же ше отримує и едукативни роботнї з програми зопераня тарґовини з людзми, алє вони присподобени ґу спомнутим дзецом. Дзеци мали нагоду орґанизовано нащивиц Ґалерию малюнкох „Сава Шуманович”, орґанизую ше и вилєти и обовязно ше каждому дзецку орґанизує преслава родзеного дня цо ше дзецом, а и їх родичом пачи. Медзитим, же би то шицко так и було, потребни средства.

– Ми поволуєме донаторох же би нам и надалєй помагали и потримали тоту нашу вецейрочну програму. За тоти потреби хаснуєме и средства зоз порядней дотациї хтору рочнє достава Червени криж з општинского буджета. Медзитим, вше треба вецей же би ше витворело шицко цо зме заплановали – гварела на концу Душица Полетан. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА XII МЕДЗИНАРОДНИ ВОЛОНТЕРСКИ КАМП У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

СЕДМЕРО ВОЛОНТЕРЕ ЗОЗ ИНОЖЕМСТВА Пише: Марина ДЖУДЖАР

Медзинародни волонтерски камп у Руским Керестуре ше отримує уж по дванасти рок, циль му же би ше промововало валал и Руснацох другим нацийом, госцуюцим волонтером, же би тото збуванє охабело и тирваци шлїд цо ше спатра през поробени проєкти заплановани зоз кампом

Т

огорочни Медзинародни волонтерски камп у Руским Керестуре почал пондзелок 23. юлия, а будзе тирвац по 4. авґуст. Орґанизаторе кампу Туристичне здруженє „Руски Керестур” и Млади виглєдоваче Сербиї, а тогорочни лидер домашнї Деян Будински и Вук Мулич котри приходзи з Беоґраду. Пондзелок, нултoго дня кампу домашнї дочекали седмерих волонтерох зоз иножемства – два дзивки зоз Мексика зоз Южней Америки, двоїх зоз Турскей, єдну Русиянку, и по єдного Ирца и Италияна. У роботи кампу активно участвую и пецеро волонтере зоз Сербиї, як и красне число домашнїх з Руского Керестура, котре вше иншаке з дня на дзень. Домашнї Керестурци маю вельку обовязку представиц себе и валал у цо красшим шветлє, а госцом обезпечиц цо приємнєйше пребуванє у кампу. Роботнї буду орґанизовани у трох часцох – правенє терену за одбойку на писку на базену, фарбенє огради коло церкви и огради коло будинку Замку, и роботи у найстаршей рускей хижи. ВЕЧАР МУЛТИКУЛТУРАЛНОСЦИ Пондзелок за волонтерох бул орґанизовани вечар мултикултуралносци, дзе кажди волонтер представел свою културу, а то була источашнє и нагода за упознаванє. Медзи волонтерами з иножемства єст и тих котри уж по други рок у керестурским кампу, як цо то учитель по фаху зоз Ирскей Денис котри одушевени зоз валалом, як и нашу културу. Першого дня волонтере почали зоз планованима активносцами, та почали при-

8 РУСКЕ СЛОВО

рихтовац ограду коло Катедралней церкви св. оца Миколая за фарбенє. Фарбенє огради волонтере закончели релативно швидко, у роботох пририхтованя им помогли и члени Церковного одбору. Єден вечар бул опредзелєни же би домашнї представели Руски Керестур и Сербию през єдну презентацию. Волонтере за єден роботни дзень офарбели ограду коло будинку Замку. БУДЗЕ ТУРНИР У ОДБОЙКИ Друга часц роботних активносцох то правенє терену за одбойку на писку, а з тима роботами волонтере почали пондзелок 23. юлия. Законченє терену за одбойку плановане по 2. авґуст, кед заплановани змагательни Турнир у одбойки на писку на котри орґанизаторе поволую шицких заинтересованих же би ше приявели, а будзе ше бавиц по правилох два на два. Финале турнира будзе отримане 3. авґуста.

РОБОТА З РОЗВАГУ – Важне надпомнуц же волонтерски кампи нє вязани лєм за роботу. Камп насампредз мултикултуралне друженє, на котре приходза млади котри любя путовац, виглєдовац, упознавац нових людзох, нови штредок и нови култури. Кажди волонтер зоз собу приноши цошка окремне и розличне, а найинтересантнєйше же ше шицки тоти розлични особи найду на єдним месце – потолковал нам лидер кампу Деян Будински.

3. АВҐУСТ 2018.

mesta@ruskeslovo.com

Волонтере єден дзень були помогнуц коло розчисцованя двора у найстаршей рускей хижи у Руским Керестуре, понеже ше ю источашнє и адаптує. Внєдзелю була орґанизована єднодньова екскурзия котра була як файта награди волонтером за уложени труд. Медзи каждодоньовима активносцами предвидзени и шлєбодни час, як и час за розвагу и туристичне упознаванє валалу. На бициґлох котри настали як продукт роботи волонтерох у прешлорочним кампу, нови волонтере мали нагоду прейсц ше до Водици, а попри тим бициґли хасную каждодньово, цо и єдно потвердзенє же праве то була права одлука прешлорочного кампу. На роботньох зоз Здруженьом женох „Байка” правели домашнї резанки, цо потим вихасоване у пририхтованю єдзеня за нїх. Єдно пополаднє будзе резероване за правенє традицийних руских капущанїкох, котри буду послужени за вечеру. ГОДНИ ШЕ ПООБЛЄКАЦ ЯК РУСНАЦИ У Доме култури волонтером будзе представене рускe народнe облєчиво, цо потерашнї роки було наисце привитане медзи волонтерами, бо ту буду мац нагоду и пооблєкац ше як Руснаци зоз давних часох. То єдна спомедзи планованих активносцох, алє ище вше нє сиґурне чи будзе витворене, понеже заняти у Доме култури на рочним одпочивку. Осми дзень заплановани за руски и сербски народни писнї, а дзевяти за туристичне розптранє валалу у парадних запрагох цо ше витвори прейґ сотруднїцтва зоз локалним Конїцким клубом „Русин”. Камп потримали велї орґанизациї, здруженя, приватни поднїмателє и гражданє Руского Кере-

стура. Помогнуц прейґ спонзорства мож и под час кампу, а то вшелїк средства котри ше укладаю до валалу. И попри тим же волонтерска робота наишла на порозуменє векшини Керестурцох, орґанизаторе ше зоочели и з почежкосцами кед глєдали помоц зоз трактором и прикочом коло терену за одбойку, як и кед розпочали роботи на базену, зоз питанями же чи маю допущеня за исти, толковала нам Нярадийова. Камп ше реализує прейґ проєкта „Млади су закон”. Госци волонтере и того року змесцени у Спортскей гали, а костиранє и велї други активносци ше одвиваю у просторийох Каритасу, у Водици, як и у просторийох Туристичного здруженя на Маковским шоре.■ 3. АВҐУСТ 2018.

ОКРУГЛИ СТОЛ У БОСИЛЕҐРАДУ

МЕДИЇ МЕНШИНОХ У НЄДЕФИНОВАНИМ СТАТУСУ У Босилеґраду прешлого тижня, точнєйше 25. юлия, отримани округли стол котри вєдно орґанизовали Болгарска телеґрафска аґенция (БТА) и здруженє гражданох зоз Босилеґраду ҐЛАС. Тема о котрей ше бешедовало на тим сходу була Улога националного совиту у медийох на болгарским язику – терашнї стан и перспектива. На поволанку до Босилеґраду пришли представителє шицких релевантих медийох на болгарским язику у Сербиї, представителє Болгарскей телеґрафскей аґенциї котра того року означела 120. рочнїцу иснованя, цивилного сектора, експерти зоз обласци меншинских медийох и меншинских правох, представителє держави Сербиї, представителє националних совитох националних меншинох у Сербиї и представителє амбасади Болгарскей у Сербиї.

Округли стол робел у двох панелох и у першей часци найвецей слова було о стану у медийох на болгарским язику и їх проблемох. З тей нагоди констатоване же у Сербиї постої инфлация медийох на болгарским язику. У тим смислу Єлена Перкович як предсидателька Одбору за информованє НСРНМ винєсла податок Аґенциї за привредни реґистри котри нєдвосмислово указую на континуовани рост реґистрованих медийох у Сербиї (податок зоз 2017. року, а єст вецей як 2000), а источашнє ше зменшує маркетинґски пенєж за оглашованє, державни буджет рестриктивни, a ище вше нєт законски дефинованей обовязки кельо локални самоуправи длужни видвойовац за информованє зоз своїх буджетох. По єй думаню предклад Нарису медийней стратеґиї ґура меншински медиї до моделу цивлного сектору, цо вшелїк нє обезпечує континуоване и квалитене информованє, цо зоз Уставом ґарантоване меншинске право. Праве, по єй думаню, тот проблем би требали вєдно ришовац шицки национални совити, експерти, же би ше зопарло конфузию котра панує у обласци меншинского информованя, углавним на локалним уровню. У другей часци Округлого стола бешедоване о шлєбоди у медийох потреби винаходзеня моделу функционованя котри сполнї основни принципи демократского плурализма, алє и реални можлївосци континуованей финансийней потримовки у информованю. Учашнїки ше зложели же таки сходи и вецей як потребни, и же нєобходне змоцньовац и диялоґ медзи представнїками меншинох и держави. На таки способ би ше змоцнєло черанку искуствох медзи меншинскима заєднїцами. Є. П.

РУСКЕ СЛОВО 9

ЕКОНОМИЯ

ПРИРИХТОВАНЯ ЗА „ДНЇ КЕРЕСТУРСКЕЙ ПАПРИҐИ”

БОГАТШИ ЗМИСТИ СЕДМЕЙ МАНИФЕСТАЦИЇ

Пише: Марина ДЖУДЖАР

Туристично-привредно-културна манифестация у Руским Керестуре будзе отримана 25. и 26. авґуста по седми рок. Препозната є у европским проєкту, з боку Општини Кула, Покраїнского секретарияту за польопривреду, числених спонзорох и др. Обчекує ше приход госцох зоз Мадярскей, Словацкей, представнїкох локалней и покраїнскей власци, як и заградкарох зоз цалей нашей держави

Д

СПОНЗОРЕ ФИНАНСУЮ МАНИФЕСТАЦИЮ Манифестацию з векшей часци ше финансує праве зоз спонзорствох, дзе вони видза нагоду же би рекламовали свойо продукти, а велї ше з нїх представя и на своїх штандох. Ту буду нашеньски и хемийни хижи, осиґуруюци дружтва, банки, одкупйоваче и др. По проєкту Покраїнского секретарияту Здруженє достало 80 000 динари, а кельо видвої Општина Кула ище вше точно нє дефиноване.

10 РУСКЕ СЛОВО

зекуюци прейґгранїчному сотруднїцтву Општини Кула зоз Калочу у Мадярскей у рамикох програми Интереґ ИПА и заєднїцкому проєкту Мадярска–Сербия 2014–2020 под назву „Стари обичаї у новей форми”, и манифестация „Днї керестурскей паприґи” будзе часточно финансована зоз тих средствох. З европских фондох за тот проєкт опредзелєни 200 тисячи еври, а у рамикох проєкта плановане отримованє керестурскей манифестациї, „Днї традициї” котри орґанизує мадярска заєднїца у Кули, як и фестивал паприґи у Калочи. По проєкту предвидзене же ше средства подзеля 60 одсто Калочи и 40 одсто Општини Кула, так же за два домашнї проєкти у Кули и у Руским Керестуре опредзелєни коло 10 милиони динари. ЦО КОНКРЕТНО ДОСТАВА ЗДРУЖЕНЄ Средства розподзелєла Општина Кула, и часц котра видвоєна за кере стурску Манифе стацию нє мож повесц же анї мала, та анї велька, а цо конкретно до става Здруженє кере стурских паприґарох „Капсикум анум” як орґанизатор паприґарскей Манифе стациї, за нашо новини толко ва ла його пред си дате ль ка Ду ши ца Орос.

− Здруженє нє до става пенєж, алє зме зоз представнїками локалней власци розпатрали цо би ше могло финансовац. Зоз тих средствох Општина видвоєла за полудзенок котри будзе орґанизовани у ре сторану за го сцох, потим нам вони обезпеча бину, наступ „Пицикато бенду” и бенду „Ґарави сокак”, як и зме сценє за го сцох зоз Мадярскей. Општина тиж зоз тих средствох купела шатор котри будзе служиц за шицки локални манифе стациї, а котри ше похаснує першираз у Кере стуре − гвари Оро сова. ЗМАГАНЄ У ВАРЕНЮ АЙВАРУ Концепт тогорочней паприґарскей манифе стациї будзе з часци вименєни, а програма будзе збогацена з вецей змистами. Же би у фокусу Манифе стациї була насампредз кере стурска паприґа, першираз орґанизаторе обдумали и змаганє у вареню айвару.

3. АВҐУСТ 2018.

ekonomija@ruskeslovo.com

Змагац ше може кажде хто сце и хто дума же є до статочно схопни у тей кухарскей дисциплини, а приявиц ше мож по 20. авґуст. Орґанизаторе за тоту нагоду обезпеча материял, одно сно паприґу, шпоргети и дунчики, а змагателє задлужени же би принєсли свойо присмачки. Уж традицийно, од першого року Манифе стациї ту будзе и богате понуканє єдлох варених у котлох, за чийо варенє ше тиж можу приявиц шицки заинтере совани, а вироятнє же буду понукнути и даскельо файти печеня зоз рожню, пражена риба и паприґа полнєта зоз сиром. Познате же на тот дзень нїхто у валалє нє вари полудзенок, алє ше идзе полудньовац на Манифе стацию. ВИПАТРА ЖЕ БУД ЗЕ БЕЗ ОГЛЯДНОГО ПОЛЯ − Як нам повед зене, того року нє буд зе орґанизовани виход на оглядне польо, пре нєзаин те ре со ва носц матич ней ком па ниї, алє вшелїяк же ми буд земе орґанизовац виход на терен дзе ше нащиви даскельо парцели зоз паприґу, понеже спатранє ре алней ситуациї на терену одкупйовачом значи же би зна ли цо обчековац од кере стурскей се зони − потолкова ла Оро сова. Вона надпомла же гоч паприґарска се зона нє за хва лєнє, заш лєм єст и красни паприґи, а з другого боку треба же би ше нащивело и поля на котрих бактериоза охабела пошлїдки, же би ше спатрело причини и рижни можлїво сци як ре аґовац превентивно у наступних рокох. ЛОКАЦИЯ ОСТАЛА ИСТА Локация на котрей ше отрима централна пре слава тей Манифе стациї оста ла иста – у ма лим парку у центру дзе буду по ставени штанди спонзорох и ручних роботох котри представя наш ва лал и край. Шицки штанди буду участвовац у змаганю за найкрасши штанд, а за найлєпшу обезпечена награда. Награди буду дод зелєни и за найчежшу паприґу − уж традицийно то мажочка. За наймладших котри манифе стацию збогаца зоз темат ским маскенба лом, тиж обдумани награди за найкрасши маски. Другого дня Манифе стациї ше потераз вше отримова ло конїцки обегованя, алє понеже ше тогорочни термини у ка лендаре обегованьох преклопюю зоз другима змаганями, та тоти змисти вио станю. Мед зитим, члени Конїцкого клубу „Русин” за го сцох зоз Мадярскей и Европскей униї обдума ли воженє и туристичне розпатранє ва ла лу на парадних запрагох.■ 3. АВҐУСТ 2018.

У КОЦУРЕ

КАМЕНЄЦ ОЧКОДОВАЛ ПАПРИҐУ

Того року у Коцуре паприґарство главна тема медзи младима польопривреднїками, понеже ше посадзело векши поверхносци зоз паприґу як прешлих рокох. Велї анї нє були свидоми до чого ше упущую, а потрафели можебуц и найчежши рок у остатнїх даскелїх рокох за продукцию добрей паприґи Подла хвиля, вельо дижджу и слунка, барз вигодни за розвой инсектох, бактериози и рижних хоротох котри у „нормалних” рокох нє таки части. З такима условиями ше чежко боря и искусни паприґаре. Коцурски паприґаре окрем проблеми зоз бактериозу и другима хоротами, того року мали и проблем зоз каменцом котри на даскельо заводи падал у коцурским хотаре и направел чкоду. Зоран Ракич, котри ше стара о велїх парцелох под паприґу у Коцуре, гвари же чкоди од каменцу було, алє на щесце, парасти осиґурали паприґу, та достаню надополнєнє за прецерпену чкоду.

– Нє паметам таки чежки рок за продукцию паприґи. Од рана до вечара сом у хотаре. Найвекши проблем бул кед диждж падал дзень за дньом. Треба робиц, а до поля нє мож войсц. За розлику од прешлих рокох кед Коцур ка ме нєц за о би ход зел, то го року падал на два заводи, кон цом мая и почат ком юлия. Каменцу було на поцагу од Но во го Се ла ґу Са ви ному Селу и прейґ беґелю, а чкода на парцелох коло 40 одсто. Паприґа ше окрипює, а чи год на „ви дри лїц” ве ль ки плоди, то уж увидзиме – гварел Зоран Ракич зоз Коцура.

За велїх младих паприґарох таки чежки перши рок годзен значиц и конєц паприґарства, понеже єст вельо вецей роботи, а и вельо вецей укладаня як, наприклад, прешлого року.

– Дакус ми жаль же ше початнїки у паприґарстве такой стретли зоз такима проблемами, та увидзиме нарок же хто останє витримовни. Ентузиязем на початку бул вельки и розвой паприґарства у Коцуре ишол у добрим напряме. После того, винїмно чежкого рока, верим же будзе таких цо одустаню, а чи будзе нових паприґарох, увидзиме на концу сезони – заключел Ракич. З. К.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ПРОДУКЦИЯ ЖЕЛЄНЯВИ У ДЮРДЬОВЕ

НЄ РОЗДУМОВАЛО ШЕ ЖЕ ШЕ НЄ ПРЕДА

Пише: Сандра САЛАМУН

ДЗЕ ПЕРСПЕКТИВА Перспективу у пестованю желєняви видза лєм теди кед би держава робела на свой хасен и на хасен своїх жительох.

– Най нє увожа желєнаву. Вец би було вецей продуковательох, бо людзе жадни роботи и заробку. Вецей би нє пановала худоба, як цо тераз и остатнї двацец роки. А потамаль, нєт вельо надїї за польопривреду у тей винїмково плодней Войводини – гварел Михайло.

12 РУСКЕ СЛОВО

Папова фамелия зоз Дюрдьова, Михайло и Люба, продукую желєняву вецей як трицец роки, почали на велько, а остатнї двацец роки вше на менєй. Од продукциї нє дзвигли руки, бо им ше фамелия звекшала, маю штверо унучата од сина и дзивки. Садза и шею за три фамелиї и за купцох, тельо за кус додатного заробку. А дзечнє ше здогадую як то дараз було пестовац желєняву

У

Дюрдьове желєняву тримали и родичи Михайла Папа, та зоз ступаньом до малженства зоз Любу, вон предлужел фамелиярну продукцию, гоч мал порядну роботу у „Юґоалату” у Новим Садзе.

– Шицко цо зме порихтали за предай було швидко попредане. Теди ше анї нє роздумовало же ше дацо нє преда. Кажде знал свою роботу и обовязку, вчас ше ставало, оберало, паковало и одвожело на пияци – гварел Михайло. Було вецей одкупни места, як у валалє так и у околних местох. Предавали нє лєм цалу желєняву, алє и часци з нєй. Так, наприклад, дубели паприґу за одкуп єй заренкох у Тителю. НА МЕНШЕ ДАКЕДИ БУЛО НА ВЕКШЕ Найволєли предавац на менше, гоч тото дакеди на менше, нєшка ма значенє на векше, бо ше дакеди вельо вецей предавало. Найчастейше предавали на Рибним пияцу у Новим Садзе, на „бувляку” у Суботици и Каленичовим пияцу у Беоґрадзе, дзе паприґу предавал и з оцом, велї роки пред женїдбу.

За даскельо годзини кажди дзень предавали по два тони, полни камион. На пол ноци рушели, од двох предавали, а на седем рано уж були дома и такой до поля. Рядошлїд ше знало – рано ше оберало, потим паковало и ознова на пол ноци, або вчас рано на пияц. Гоч дакеди предавали и накупцом, заробок бул сиґурни и добри. Вшелїяк ше барз добре з того жило, гоч вше продуковали на даскелїх ланцох жеми. З роками, динар, та и желєнява, почали трациц вредносц. КАЖДЕЙ ДЕКАДИ ВШЕ ГОРШЕ Перших рокох по своєй свадзби Михайло и Люба Папово продуковали целер, желєняву, паприґу, динї и ґереґи. Познєйше и огурки и парадичи. Теди, концом осемдзешатих рокох, були щешлївши часи, а то гутори и факт бо ше теди кажди дзень у Суботици предали по два и пол тони ґереґи. Поляци були главна муштерия. Медзитим, уж 2004. року нє було тельо заробку у бостану, та одлучели претаргнуц традицию. Перши дзешец роки були добри, и Михайло ше як вчера здогадує прецо престали пестовац паприґу.

3. АВҐУСТ 2018.

ekonomija@ruskeslovo.com

Дзеведзшетатих рокох уж було вельо горше за продукцию и предай желєняви. Нє було кому предац, а мушело ше укладац.

– Пришол єден чловек и опатрал паприґу, гварел же є фина, алє и же му треба купиц соль и есенц же би ю положел до дунца, цо вкупно за ньго було драге. Абсурдно було шицко драге, алє лєм прето же людзе нє мали пенєж. Теди тот мех желєняви, поровнуюци з нєшкайшу вредносцу, бул медзи сто и двасто динари. Дому сом пришол под чежким упечатком и порадзели зме ше же вецей нє будземе пестовац паприґу – гварел Михайло. Познєйше у инфлациї було чежко заробиц и уложене, алє було роки кед надополнєли предходни подли часи. Алє шицко постало нєсиґурне, та и заробок, бо вон шицко порушує. Динар пред трицец роками мал векшу вредносц, могло ше за ньго вецей купиц. Михайло гвари же дакеди з єднодньовей наднїци було досц за основни потреби за живот седем днї, а нєшка, кед ше у наднїци зароби медзи тисяч и пол до два тисячи динари, мож жиц два днї. З тим же тот хто кури циґари, тому тото нє досц. УВОЗ ГАМУЄ РОЗВОЙ ПРИВРЕДИ И ПОЛЬОПРИВРЕДИ Штредком осемдзешатих рокох у Дюрдьове було коло 25 продуковательох желєняви, початком дзеведзешатик 15, а познєйше вше менєй. Таких продуковательох як дакеди у валалє вецей нєт. И векшина ше базовала лєм на свойо потреби. Тото цо дакеди була продукция желєняви у Дюрдьове, млади анї нє можу задумац. У валалє ридко хто пестує желєняву у загради, а польопривреднїки и привреднїки ше безовали на житарки, цо ше указало як менєй ризичне, алє нє и з лєпшим заробком.

3. АВҐУСТ 2018.

Чежко плановац, та искуснєйши думаю же о тим, очиглядно нє вредзи вельо розбивац главу. А потим и чежко найсц дзе купиц добри сорти, репроматериял вше драґши, як и трошки за живот.

– Парадичу виношим до Дюрдьова на пияц. Окрем мнє, ище лєм три особи ю там предаваю як свою продукцию, вецей єст накупцох. Того року желєнява драга, кила парадичи шейдзшат динари, а цо то за єдну штирочлену фамелию, лєм за даскельо днї. Иста цена була и прешлого року, а без огляду на таки стан, ридко хто у валалє ю сце продуковац, бо коло нєй треба робиц – гаврела Люба. Прешлого року була суша, того року вельо дижджи, та ше Паповим видзи же будзе требац голєм два роки же би ше жем окрипела. ФОКУСОВАЦ ШЕ НА ЦО МЕНШИ РИЗИК Дватисячитих рокох почало масовнєше гашенє и предаванє державних фирмох, людзе оставали без роботи, алє и перспективи. Велї нє знали як заробиц и нє мали дзе. Без роботи остал и Махайло, а Люба достала лєм дочасову роботу. Фокусовали ше на продукцию за їх потреби.

– Шицко вецей од того то ризик, бо вше ше може случиц же ше нє преда. Або предаме, алє будземе без заробку, або анї трошки нє покриєме. Пестуєме шицку потребну желєняву за обисце, а шицко чого єст вецей предам на пияцу, або опрез хижи дзе вше викладам сезонску желєняву – гварела Люба котра мам стаємних купцох, алє и гевтих котри обача же єй продукти домашнї и пахняци. Парадичи предава за каждодньову поживу, алє и за варенє парадичанки. През рок на пияц виноши вецей сорти сезонскей желєняви. Пирскаю лєм зоз белавим каменком, бо сцу єсц здраве. Углавним ю пестує у пластенїку котри ю щици од нєвигодней хвилї. ■

РОБЕЛИ И ЗАРОБЕЛИ – Можебуц ше анї нє муши гуториц же дакеди було лєпше, бо то озда уж познате и старшим и младшим. Робели зме и зарабяли. Дзеци зме вишколовали, оправели хижу, направели додатни обєкти, а мало ше и за укладанє. Мали зме, якошик, нормални живот з перпесктиву. Тераз ше нє зна до чого уложиц же би ше заробело. Шицко ризик. Велька чкода же вецей нєт державни задруґи котри би одкупйовали домашнї продукти, а звишок же би ше вивожело, як цо було дакеди. У нас то иншак, най повем, наспак – гварела Люба.

РУСКЕ СЛОВО 13

КУЛТУРА И ПРОСВИТА 36. ФЕСТИВАЛ „ЛЕМКОВСКА ВАТРА” У ЖДИНЇ У ПОЛЬСКЕЙ

УЧАСЦ ВЖАЛИ ВЕРБАЩАНЄ Трицец шести фестивал „Лемковска ватра”, отримана од 20. по 22. юлий, у месточку Ждиня, у южней Польскей, у Малопольским войводстве. На тим Фестивалу наступело вецей як 1 500 учаснїкох, а того року учасц вжало и нашо Културно-просвитне дружтво „Карпати” зоз Вербасу

В

ербащанє з тей нагоди наступели всоботу на пополадньовим концерту зоз фолклорним ансамблом зоз Словацкей „Краснобродичанка”, шпивачку Лосю Юлию Дошну, єдну зоз найпознатших шпивачкох народней лемковскей музики у Польскей. На истим концерту наступел и ансамбл писнї и танцу зоз Якубянох зоз Словацкей Републики. Тиж так, наступели и „Бетяре”, фолклорни квинтет зоз Мукачева зоз України. Ґу нїм ше приключели и свиднїцки „Гелиґонкаре“, хлопски шпивацки колектив зоз Свиднїку зоз Словацкей, зоз хторим руководзи длугорочни културни дїяч Янко Чизмар. Всоботу предполадньом одслужени парастос на здогадованє жертвом акциї „Висла”, од хторей ше того року наполнюю 70 роки. Фестивал урядово отворени, а шицких госцох привитал предсидатель Здруженя Лемкох зоз Горлицох пан Штефан Клапик. Други наступ „Карпати” мали внєдзелю пополадню, на концерту под назву „Бодай ше когут забановал, кед ме рано пребудзел”. Ґу уж спомнутим колективом, приключели ше и репрезентативни ансамбл Здруженя Лемкох зоз Польскей „Семерацка ружа”, як и „Бавнїца”, дзецински ансамбл народного танцу зоз места Жимна Вода при Львове у України. На концерту наступела и театрална ґрупа зоз Ряшова при Прешове зоз Словацкей Републики, а представу за тоту нагоду пририхтала и режирала Лина Гватьова, длугорочна глумица професийного театру зоз Чернївцох у України. На 36. Фестивалу лемковскей култури отримани и числени вистави, округли столи, промоциї книжкох и други манифестациї, а пияток тот фестивал почал зоз дзецинским фестивалом „Ватрочка“. Пияток вечар отримани вечарши концерт за младих под назву „Заграйце гудаци, на полни смик, а я вам заплачем кед предам конїка”. На тим концерту наступели

ЗАШЕДАНЄ СФУЛО Под час Фестивалу, пияток и всоботу, отримана схадзка зашеданє СФУЛО, Шветовей организациї Лемкох, Руснацох и Українцох хтору водзела панї Ярослава Галик, а на хторей були присутни и активно участвовали у роботи представителє зоз України, Словацкей, Сербиї, Америки и Канади и домашней Польскей. На зашеданю нє були присутни лєм представителє зоз Горватскей. Найвецей ше бешедовало о проблемох хтори исную медзи представителями нашого народу у спомнутих жемох. Всоботу зоз зашеданьом руководзел Боґдан Виславски, а шицки зоз присутних понукли ришеня як висц зоз терашнїх условийох и робиц лєпше и успишнєйше. Єдно зоз заключеньох було же бизме лєпше робели шицки, мушиме ше лєпше познац и вецей сотрудзвац медзи собу, през рижни форми и у рижних обласцох. На Фестивалу направени и нови контакти медзи учашнїками зоз рижних жемох.

14 РУСКЕ СЛОВО

„Оркестер Св. Миколая” фолклорни ансамбл, зоз Лублину зоз Польскей, „Стропковянє” вокално инструментални ансамбл зоз Стропкова зоз Словацкей Републики. Павлина Хмара зоз своїм огньовим шоуом, „Бурян” фолклорни ансамбл зоз Горлицох у Польскей, „Надия” фолклорни рок ансамбл зоз Лешна Горишнього зоз Польскей. Концерт тирвал до ранших годзинох з оглядом же у кампу на Фестивалу було вельо младих медзи хторима и дзешецеро нашо млади Руснаци. Пияток вечар отримана промоция кнїжки „З очми вигнатих” автора Александра Маслея зоз Горлицох, а тематика кнїжки виганянє Лемкох у операциї „Висла” зоз матичних територийох найвецей зоз долїни нафти од Кракова по Львов. Фестивал ше закончел внєдзелю вечар зоз концертом под назву „Уж сом ше оженєл, будзем свою мац, и уж вас дзивчата нє будзем любовац“. Додайме гу тому же на тим концерту наступели „Роса” младежски вокални ансамбл зоз Устя Руского зоз Польскей, „Дивоцвит” женски вокални трио зоз Жимней Води зоз України, Патрик и Майка Шуркалово вокални дует зоз Бехерова зоз Словацкей, „Стебничанка“ вокални ансамбл зоз Стебнїку зоз Словацкей, як и „Кечера” ансамб писнї и танцу зоз Якубянох зоз Словацкей. Зоз госцованьом на тогорочней „Ватри” вербаски аматере задовольни прето же им нащиви таким фестивалом, а слово о найвекшим фестивалу Лемкох, Руснацох и Українцох у Европскей Униї, даваю нови порив за дальшу роботу. Тото госцованє Вербащаном оможлївели Союз Руснацох Українцох Сербиї, Национални совит Руснацох и Општина Вербас. ■ Велимир Паплацко 3. АВҐУСТ 2018.

kultura@ruskeslovo.com

ПРОМОЦИЯ КНЇЖКИ ВЛАДИМИРА САБО-ДАЙКА

ДАВНИ ЧАСИ И АРХАЇЗМИ

Н

У Подручней канцелариї Националного совиту Руснацох у Коцуре всоботу, 28. юлия, отримана промоция кнїжки „Вибрани писнї и проза” покойного визначного коцурского културного дїяча Владимира Сабо-Дайка

а нащивеней промоциї кнїжки Владимира Сабо-Дайка були присутни велї културни дїяче зоз Коцура и зоз других местох котри почитую його роботу и дїло и шицко цо за живота дал рускому народу. Промоцию отворел координатор Подрученй канцелариї Националного совиту Руснацох Микола Ґубаш, котри привитал госцох и визначел же му мило же ма тоту чесц.

– Канцелария служи праве за тото, за цо є и отворена, а то орґанизованє промоцийох кнїжки, литературних вечарох и зазберованя младих – гварел Ґубаш. Кнїжку видало Дружтво за руски язик, литературу и културу, а предсидатель Скупштини дружтва проф. др Юлиян Рамач присутних поинформовал о роботи Дружтва, о змисту у кнїжки и спомнул тих котри заслужни же кнїжка видрукована.

– Кнїжка „Вибрани писнї и проза” вишла у едициї литаратура Дружтва за руски язик литературу и културу, а кнїжка вибор писньох, приповедкох и прозних творох Владимира Сабо-Дайка – гварел проф. др Юлиян Рамач.

Биоґрафию Владимира Сабо-Дайка пречитала Силвия Маґоч котру написал проф. др Михайло Фейса, а потим Катарина Ґайдош пречитала писню и приповедку зоз кнїжки. Рецензентка кнїжки „Вибрани писнї и проза” мр Гелена Медєши тиж була присутна на промоциї и присутним представела вичерпну анализу дїла Владмира Сабо-Дайка.

– Поезия Владимира Сабо-Дайка двояка, любовна у котрей преовладую смутни чувства пре траценє любеней особи и родолюбива у котрей ше слави оцовщина, Руснак, алє и смуток пре одход младих до Канади. Поезия Владимира Сабо-Дайка написана єдноствно, нє з велькима словами, алє лєгко, щиро, чувствительно и поучно. Авторово приповедки преткани з моцнима чувствами за доброту, гуманосц и чловечносц, за любов ґу людзом и ґу природи. Його приповедки здогадую на давни часи, а младим през читанє можу приблїжиц прешлосц. Значносц Сабо-Дайкових приповедкох и у тим же хаснує стари слова котри помали падаю до забуца – визначела Медєшова. Нащивительом промоциї у Руским доме Єлена и Дария Чордашово ище дакус приблїжели твори бачика Владимира Сабо-Дайка. У остатнєй часци промоциї предсидатель КУД „Жатви” Микола Шанта, котри бул и модератор тей промоциї виприповедал три анеґдоти котри дожил зоз покойним Владимиром Сабо-Дайком. Кнїжку „Вирани писнї и проза” видало Дружтво за руски язик, литературу и културу, а финансовали Сабо-Дайкова дзивка Люпка и унукове Иван и Виктор Црнчич котри жию у Нємецкей. З. Колєсар

НА „ФЕСТИВАЛУ ФЕСТИВАЛОХ” У ТРЕБИНЮ

„РОДОЛЮБЦОМ” АЖ СЕДЕМ НАГРАДИ На тогорочней, 61. Смотри аматерских театрох „Фестивал фестивалох”, хтора отримана у Требиню од 21. по 27. юлий, представа Йована Стериї Поповича „Родолюбци”, хтору режирал Драґан Остоїч, а виведол ю ансамбл Културного центру Кула, достала златну маску за найлєпшу представу у цалосци. Тиж так, режисер Остоїч достал златну маску за режию, як и за сценоґрафию, златна маска за найлєпшу хлопску улогу припадла Зоранови Радуловичови, за найлєпшу хлопску епизодну улогу Страхиньови Щекичови, док Бранислав Унґинович и Каменко Бертич достали награду за партнерске бавенє, а награду за найлєпшу представу Фестивала „Родолюбцом” додзелєл и жири публики. На „Фестивалу фестивалох” виведзени представи зоз державох з реґиону, а оценьовал их фахови жири – режисер Йовица Павич, театролоґ Снежана Кутрички и ґлумец Небойша Кундачина. „Родолюбци” участвовали на тим Фестивалу потим як у юнию освоєли друге место на 60. Фестивалу аматерских театрох Сербиї, хтори отримани праве у Кули. М. З. Г.

3. АВҐУСТ 2018.

ВИПРАВКА НА ТЕКСТ ПОСТАВЯНЄ ПАМЯТНИХ ПЛОЧОХ У 30. чишлє „Руского слова” у тексту „Поставянє памятних плочох” превжати нєточни податки зоз звиту зоз схадзки новосадского Церковного одбору, а одноша ше на биоґрафски податки др Янка Сабадоша. Сабадош, як пише у звиту, „препровадзел свой цали роботни вик у Беоґрадзе, нє бул член нашей парохиї, та би швечело же би вон бул визначени на беоґрадскей, лєбо у дюрдьовскей парохиї, там дзе є народзени” . У тим виреченю нє точне же препровадзел цали роботни вик у Беоґрадзе, як пише, алє єден час жил и робел и у Новим Садзе, а место його народзеня нє Дюрдьов, алє Руски Керестур.

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА КОЛОНИЯ ПОДОБОВИХ УМЕТНЇКОХ „СТРЕТНУЦЕ У БОДНАРОВА”

ТРИ УМЕТНЇЦКИ ДНЇ Прешлого пиятку, всоботу и внєдзелю у голу Основней школи „Жарко Зренянин” у Ґосподїнцох отримана 14. колония подобових уметнїкох „Стретнуце у Боднарова”, а внєдзелю у рамикох тей колониї отримана и 17. дзецинска подобова колония. Подобову колонию орґанизовало Дружтво за руски язик, литературу и културу Пише: Сандра САЛАМУН

У

трох уметнїцких дньох у Ґосподїнцох участвовали трицец шесцеро старши уметнїки, цо потераз найвекше число учашнїкох.

– Дали зме им шлєбоди, та кажде мальовел кеди сцел и на шлєбодну тему. Єдна трецина академски маляре, друга трецина подобово уметнїки и педаґоґи, а треца трецина аматере. По законченю Колониї увидзиме яки нам стан зоз финансиями, та ше одлучи кельо малюнки буду урамиковани за виставу у шлїдуюцим року – гварела Владимир Салонски у мено Орґанизацийного одбору Дружтва за руски язик, литературу и културу. Старших, та и младших подобових уметнїкох привитали члени Орґанизацийного одбору Дружтва.

комбинованима технїками, а шицко з цильом цо ориґиналнєйшого виражованя.

ДЗЕЦИ МАЛЬОВАЛИ СЛУНЕЧНЇКИ И тогорочна Колония збогацена з нащиву писательа Владимира Кочиша, хтори присутним пречитал свойо твори и твори Миколи Кочиша, а гуторел и о композициї, дзе шицко композициї у уметносци єст и кельо єй було док тирвала тогорочна Колония. Вон мал задаток обдумац и цо дзеци буду рисовац.

– Добредзечнє сом прилапел тоту красну и инспиративну роботу у тим духовно надбудованим штредку, на тей Колониї котра тирва велї роки. Тему за дзеци сом вибрал слунечнїки у глїняним гарчку на вишиваней хлєбовки. Верим же им було инспиративне, бо слунечнїки инспирация велїм уметнїком, гварел Владимир. Присутних пред початком Дзецинскей подобовей колониї привитала Нерима Шовлянски у мено Општини Жабель, котра гварела же општина порихтана помагац тоту Колонию, и Мелания Римар, одвичательна редакторка часопису за дзеци „Заградка” и предсидателька Одбору за образованє Националного совита Руснацох.

– Радуєм ше же видзим вельо дзеци котри любя и знаю мальовац. Поволуєм вас же би сце посилали свойо

– Вельо значи буц у школи под часц Колониї, подзековни зме тим шицким котри нам помагаю у орґанизациї. Нам, Руснацом, барз значне же бизме з рока на рок, з часу на час у Ґосподїнцох орґанизовали пригодни програми по руски и каждого року у школи ученє руского язика – гварела Ирина Папуґа, у мено Орґанизацийного одбору Дружтва, котра з тей нагоди представела найновши каталоґ зоз Колониї. Старши уметнїки мальовали на платнох рижних пропорцийох и з рижнима технїками як цо олєй и акрилни фарби на платну, з енкаустику мальованє з во сковима фарбами и зограту пейґлу, творели малюнки и зоз писком, лїпкачом за древо, ґитом и другима

16 РУСКЕ СЛОВО

3. АВҐУСТ 2018.

kultura@ruskeslovo.com

малюнки до Заградки. Национални совит потримує таки активносци. Нїґда нє забудзце цо сце и хто сце, чувайце свой мацерински язик хтори ґод вон бул и нє дайце го одложиц до другого плану – гварела Мелания Римар. Дзецинска подобова колония почала внєдзелю на поладнє, участвовало двацец єдно дзецко, а рисовали на летенки з клайбасом, водовима печацами, темперами або крейдочками. Орґанизацию 14. Колониї подобових уметнїкох и 17. Дзецинскей колониї „Стретнуце у Боднарова” у Ґосподїнцох материялно помогли, Општина Жабель котра найвекша финасова потримовка, Национални совит Руснацох, Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци и спонзоре. У орґазнизациї помогли и Месна заєднїца Ґосподїнци и валаска Основна школа „Жарко Зренянин”.

НА КОЛОНИЇ И НАШО УМЕТНЇКИ Уметнїки дзечнє участвую на Колониї подобових уметнїкох „Стретнуце у Боднарова” у Ґосподїнцох, вона им окреме значна, бо ше стретню з особами котри маю исти прихильносци, алє и прето же ше вше презнаю о новей технїки и можлївосцох мальованя. З нову технїку мальовала Наташа Макаї Мудрох зоз Нового Саду, аматер уметнїк, котра поряднє участвує на тей Колониї.

ТРАДИЦИЮ ШЕ ПРЕДЛУЖУЄ Остатнї дзень Подобовей колониї, внєдзелю, учашнїки нащивели Ґалерию Месней заєднїци Ґосподїнци дзе виложени роботи зоз прешлорочней, Тринастей подобовей колониї. Перша вистава тогорочних роботох традицйно будзе отворена на Вилїю вечар, тиж у Ґалериї.

3. АВҐУСТ 2018.

– Технїку котру сом вибрала то сухи пастел, нарисовала сом коня. Фарбу найволїм розмасцовац зоз пальцами, бо ю так найлєпше чувствуєм. Робела сом и зоз єдну нову технїку з пену за бритвенє котра подзековна у роботи з дзецми, єдноставана и интересантна – гварела Наташа, и потолковала процедуру.

– На алуминиюмску фолию ше на єден центиметер нанєше пену за бритвенє, а на ню ше

попирска есенция за колачи у фарби и з палїчку поцага по пени. Так настаю мотиви. На тото треба положиц платно най одстої петнац минути. Мария Йозанов, народ зена Канюх, зоз Нового Саду уметнїк аматер, на колониї участвовала вецей раз и углавним вше рисує з акрилну фарбу.

– Од кеди сом у пензиї частейше малюєм и вше вноци. На тей Колониї сом ше одлучела намальовац пейзаж, салаш и слунечнїки у природи, гварела Мария котра на тей Колониї потераз углавним вше мальовала руски шмати. Вона малює одмалючка, а одкеди є у пензиї закончела иконописну школу, була анґажована у вецей церквох як иконописец и малярка за портрети священїкох и иконох. Золтан Феєш, уметнїк аматер зоз Ґосподїнцох, поряднє участвує на нашей Колониї, а за нарок уж обдумал цо будзе мальовац. Потераз найчастейше мальовал свой валал, а на тогорчней колониї грекокатолїцку церкву Святого Михаїла Архангела котра звалєна.

– Одлучел сом же бим на чесц Руснацох котри жию и у нашим валалє намальовал тоту церкву же би вона остала у паметаню. Слику церкви сом нашол у чарно билих новинох, а по валалє сом ше розпитовал яки були фарми на нєй. Шицко сом зложел и ту продукт – гарел Золтан Феєш, котри по фаху фирмописец. Подобова колония отримана у рамикох рочнїцох учашнїкох Подобовей колониї „Стретнуце у Боднарова“ – 80 рокох од народзеня подобового педаґоґа Гелени Канюх и 50 рокох од народзеня подобових уметнїкох Владимира Вєштици, Mаї Дороґхази и Весни Йович. ■

РУСКЕ СЛОВО 17

Число 12 Ушорела: Славица Фейса

ШО А Н

КИ Ч ДО З ГВИ

ХАНОВ ОФАРБЕНИ ШВЕТ Хана Кочиш з Нового Саду на тогорочней „Веселинки” мала першу свою самостойну виставу подобових малюнкох. Тот хто на нєй бул, могол видзиц же є наисце барз талантована

И

попри тим же одмалючка єй рисунки и у оводи, а вец и у школи часто були виложени, Кочишова свой талант розвива при озбильних фахов-

18 РУСКЕ СЛОВО

цох. Уж два роки ходзи на годзини подобовей уметносци до Музею сучасней уметносцо, точнєйше до Студия „Мано”. Там два наставнїци, Миа и Даяна, велї дзеци школского возросту, медзи хторима и Хана, упутюю до швета уметносци. Рисую, малюю у рижних технїкох, зоз сухима пастелами, акварел технїку, технїку з тушом...

– Окреме ми интересантне кед малюєме „контра шветло”, а то випатра так же наприклад, птици хтори малюєм чарни, а доокола даяка „квичаца” позадина. А любим и теди кед нам задате же маме робиц у даєдней технїки познатих шветових уметнїкох, як наприклад сликара Енди Ворхола, вец иста слика у вецей фарбох – гвари Хана хтора люби рисовац людзох, алє нє у реалносци, алє так як их вона видзи и задумує. Инспирована зоз шицким цо коло нєй дооокола, а окреме кед попатри през облак и кед цали Нови Сад опрез нєй престарти, часто шеда за стол и малює, експериментує... Дакеди то природа, дакеди дацо видума, а ище вше люби рисовац облюбеного юнака з даєдного рисованого филма. Хана ма лєм єденац роки и нєдавно закончела штварту класу ОШ „Йован Ґундулич” у Новим Садзе. Нє роздумує о тим цо будзе робиц о даскельо роки, гвари, тераз лєм малює, бо тото барз люби. ■ С. Ф.

3. АВҐУСТ 2018.

slovecko@ruskeslovo.com

ЛЄТНЇ ТЕМИ НА НА РОЗПУСТУ

БАВИМЕ ШЕ, ЧИТАМЕ,... ОДПОЧИВАМЕ

Р

ебека и Хана Семаново, шестри з Руского Керестура тих дньох у баби и дїда у Коцуре, и гваря же им там нїґда нє допито, бо там маю пайташки, а и родзину, та треба шицких обисц. Нєдавно ше врацели з моря, а упечатки ище швижи: – Були зме у Горватскей, у Цриквеници и було нам барз крашнє. Мнє ше найбаржей пачело кед зме були у Аквариюму, бо там єст барз вельо морски животинї, риби, а крокодил и коритнявка найкрасши... Лїзали зме и „мрак”сладоляд, од хторого нам були и ґамби и язик барз чарни, та зме страшели маму и тату... – одушевена дзевецрочна Хана. Єй шестра Ребека закончела шесту класу и гвари же лєдво чекала пойсц на морйо. И єй ше там барз пачело окреме атмосфера пре побиду горватскей фодбалскей репрезентациї у Русиї, та приповеда же Цриквеница була як на Нови рок, ошвицена з огньометами и ракетами у воздуху, а понеже їх апартман бул у центре, уживали у вешелю людзох у тим поморским месце. Ребека люби и читац кнїжки, а ниа, цо препоручує: – Кнїжку „Мой сладки живот” од Мариї Жежель сом раз-два „прелїґла”, а вец сом пречитала и „Онлайн дзивка” од Зои Саґ, перше перу часц, вец другу, та и трецу. Жаль ми лєм же нєт ище даєдна и лєдво чекам нови предлуженя – гвари Ребека.

– Мария Горняк зоз Дюрдьова закончела седму класу и єдна є з найактивнєйших читателькох кнїжкох у школскей библиотки. Одкеди тирва одпочивок уж пречитала три кнїжки: „Пребачце же бим дахто да ме люби” Юхана Тидела, „Дзивки оставаю до позно” и „Розпла-

Найволї читац у мегким „лейзи-беґу” (Фотка М. Горняк)

3. АВҐУСТ 2018.

Сладоляд „мрак”– фантастични! (Фотка Хана и Ребека)

кани дзивки” Джеклин Вилсон. Тих дньох почала читац и штварту хтора о одрстаню, а наслов – „Ана и французки поцилунок” Стефани Паркинс. Препоручує их шицким, окреме тинейджером єй рокох котри любя кнїжки на любовни теми, алє и франти.

– Найволїм тинейджерски приповедки, бо ше у нїх случує шицко тото през цо и сама преходзим. Любим читац, бо вец о тим роздумуєм – гвари Мария. Окрем кнїжкох, дружи ше и з пайташками, була у „Петроленду” у Бачким Петровцу, а любела би того лєта пойсц и на морйо. Потамаль будзе ходзиц на хор, солфедьо и клавир, бо у авґусту поклада за штварту класу Музичней школи. Мария и того лєта помага родичом на полю коло продукциї капусти и у загради коло желєняви и овоцох. У фамелиярней роботи участвую и єй шестринїца Єлена и братняк Владимир, та робота злєгка идзе кед ше у роботи и франтує... ■ С. Ф./С. С.

РУСКЕ СЛОВО 19

МОЗАЇК МЛАДИ НА „ЛЕМКОВСКЕЙ ВАТРИ” У ПОЛЬСКЕЙ

ПУТЕШЕСТВИЄ ДО ЖДИНЇ И НЄ ЛЕМ

Пише: Яким ВИНАЇ

В

Отворени простор дава вецей способи доживйованя самого искуствия „Лемковскей ватри”, дзе шатри змесцени висше од самей бини, на брегу, и у каждим моменту мож провадзиц и сам Фестивал и шицко цо ше долу случує, а же би ше нє ишло далєй од самого змесценя

овторок, 24. юлия, у позних пополадньових годзинох зоз Ждинї у Польскей врацели ше млади котри були на екскурзиї Роботного цела за младеж Националного совиту Руснацох. Гоч першобутно було плановане же би на тото путованє пошли дванацецеро млади зоз шицких наших местох, пре обєктивни причини, на фестивал „Лемковска ватра” до Ждинї зоз

20 РУСКЕ СЛОВО

Руского Керестура вчас рано, пияток 20. юлия, рушели осмеро.

ЗМЕСЦЕНЄ НА ОТВОРЕНИМ На конкурс хтори розписало Роботне цело за младеж Националного совиту Руснацох, явели ше коло 10 млади особи зоз скоро шицких местох у котрих жию Руснаци, а условия котри мушели сполнїц, медзи иншим, були же муша буц активни у културним, або просвитним живоце и уписани до Окремного виберацкого списку. На таки способ вибрани Деян Папуґа, Милица Кнежевич и Йован Живкович зоз Руского Керестура, Владимир Венчельовски зоз Нового Саду и Алексей Виславски зоз Дюрдьова. Делеґацию предводзел предсидатель Роботного цела за младеж Сашо Сабадош зоз Зомбора, а зоз нїм ишли и двойо члени того цела – Яким Винаї зоз Руского Керестура и Хелена Папуґа зоз Вербасу. Прешлого року така екскурзия организована у Свиднїку у Словацкей, а того року то була

„Лемковска ватра” у Ждинї у Польскей. Тогорочна екскурзия ше од прешлорочней розликовала и по тим же змесценє було на отвореним, точнєйше кажде мал задаток остарац ше и зоз собу вжац шатор за кампованє и мех за спанє. Отворени простор дава вецей способи доживйованя самого искуствия „Лемковскей ватри”, дзе шатри змесцени висше од самей бини, на брегу, и у каждим моменту мож провадзиц и сам Фестивал и шицко цо ше долу случує, а же би ше нє ишло далєй од самого змесценя. Вшелїяк же „Лемковска ватра” зоз вецей углох здабе на нашо фестивали, алє заш лєм, ма цошка окремне цо треба видзиц и дожиц. Тиж так, и хвиля барз швидко може погубиц цале дожице, алє, на щесце, праве тот викенд було слунечно и цепло. Треба наглашиц же члени тей екскурзиї мали окремни статус, були привитани як госци и уживали у шицких вигодносцох котри було, як цо то окремни паркинґ, безплатни уход и камп, бони за єдзенє и друге, 3. АВҐУСТ 2018.

mozajik@ruskeslovo.com а шицко тото насампредз орґанизовал Сашо Сабадош.

КРАКОВ И БАРДЕЙОВ Пред тим як ше сцигло до Польскей, перша станїца бул

ФУЗИЯ ТРАДИЦИЙНОГО И СУЧАСНОГО Предсидатель Роботного цела за младеж Националного совиту Руснацох Сашо Сабадош, гарел же упечатки вязани за нащиву младих тогорочней „Лемковскей ватри” вецей як позитивни. Одличне же ше им того року заш удало одвесц ґрупу младих Руснацох на єден фестивал на Горнїци як цо то було влонї з одходом на „Русински фестивал” до Свиднїку, гвари Сабадош и назадава ше же Роботне цело и у шлїдующим мандату предлужи зтаку праксу.

– Друга значна ствар хтору мушим спомнуц то же сам одход на „Лемковску ватру”, по моїм думаню, охабел барз добри упечаток на наших младих и же тота одлична фузия традицийного и сучасного яка ше уж вецей роки успишно реализує у Ждинї то єдно искуство хторе млади, на хторих остава реализация будуцих змистох у нашей култури, можу голєм з часци применїц и у наших условийох. Тиж так, важне визначиц же учашнїки у нашей екскурзиї нє лєм упознали єден аспект Горнїци хтори по тераз нє знали, алє ше упознали медзисобнє и створели вязи хтори можу буц претворени до чогошик цо важне и на медзилюдскей, и на креативней бази – гварел Сабадош.

3. АВҐУСТ 2018.

Прешов и окрипенє после длугей драги. По програми путешествия, у Ждинї требало остац до пондзелку рана, кеди була планована факултативна нащива Кракова, а потим драга до Бардейова у Словацкей, алє як то уж и идзе при младих, єдногласно одлучене же би ше уж внєдзелю рушело до Кракова и там ноцовало. То була окремна нагода же би ше нащивело тот прекрасни туристични город, и же би було вецей часу за розвагу, а нє лєм факултативно, як першобутно плановане. До Кракова ше сцигло нєдзелю пополадню, змесценє було орґанизоване у хостелу у самим центру и до пондзелку, до поладня, бул час предвидзени за розвагу и упознаванє зоз Краковом, його историю и културу. Пондзелок коло поладня ше рушело на уж добре познату дестинацию, до Бардейова у Словацкей, дзе тиж було часу за шпацир, розвагу и остатнє ноцованє пред драгу до дому. Вовторок дополадня, направена ище єдна станїца у Прешове же би ше окончело остатнї пририхтованя за длугоку драгу до Керестура, купени лакотки, сувенири, єдзенє и вода за драгу. Пракса свойофайтовей награди за шицких младих Руснацох установена прешлого року, кед Роботне цело одлучело же єдну часц буджету зоз хторим розполага опредзелї праве за таки екскурзиї, же би на одредзени способ стимуловало младих же би ше цо вецей активовали у своїм штредку, правели вязи медзи младима Руснацами, а шицко тото през якуш нєформалну орґанизацию и друженє. Потераз ше указало же тота екскурзия дава резултати, млади задовольни, прави ше вязи и контакти, и вшелїяк же треба таку праксу и предлужиц. ■

МЛАДИ ЗОЗ КУД ,,ТАРАС ШЕВЧЕНКО” З ДЮРДЬОВА

,,ALOHA SUMMER” – НОВА ЛЄТНЯ ЖУРКА ,,Гаваї парти” ше отрима на пияток 10. авґуста у просторийох Дружтва у Дюрдьове, а почнє на 21 годзин

Потераз наймладша, треца ґене-

рация младих зоз Културно-уметнїцкого Дружтва ,,Тарас Шевчено” зоз Дюрдьова, ознова орґанизує лєтню журку ,,Гаваї парти”. Журка ма и нове мено ,,Aloha summer”. Млади у континуитету отримали пейц таки лєтнї журки од 2012. року, алє прешлого року першираз журка нє була орґанизована. З тей нагоди одшмелєли ше ю орґанизовац пецеро млади, медзи осемнац и двацец роки, Алексей Кухар, Оливера Пап, Тамар Чордаш, Мария Барна и Лидия Вереш. Иншак, проєкти лєтнїх жуткох були найнащивенши змисти за младих.

– Велї нам ше питали же прецо вецей нєт тей журки, та зме ше догварели викасац рукави и зорґанизовац ю. Дзекуюци потримовки старших ґенерацийох, котри ю прешлих рокох орґанзиовали, нє маме нєясносци як то треба поробиц. Правда, треми єст чи шицко покончиме добре, алє и чи ше нащивительом будзе пачиц як и прешлих рокох кед було вецей як тристо шейдзешат нащивительох – гварела Лидия Вереш. ,,Гаваї парти”, односно ,,Aloha summer”, ше и того року отрима у просторийох Културно-уметнїцкого дружтва ,,Тарас Шевчено”. Амбиєнт будзе весели и прикрашени з квецом, надом и другима лєтнїма прикрасками. За музику буду задлужени штирме ди-джейове, котри буду пущац рижну музику, углавним комерциялну. На журки будзе и коктел майстор, а нове тото же ше напой будзе куповац з бонами. Число местох огранїчене, та го мож резервовац при Лидиї Вереш на число телефона 062/814-37-00. Уходнїца двасто динари. С. С.

РУСКЕ СЛОВО 21

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ МАҐИСТЕР ФАРМАЦИЙНИХ НАУКОХ ЮЛИЯН ФЕЙДИ

СВОЙО ДРАГИ БУДУЄМЕ САМИ Пише: Любомир ДУДАШ

Тих ше дньох наполнєли дзешец роки одкеди маґистер фармацийних наукох Юлиян Фейди пошол до заслуженей пензиї. Дзешец роки пирхли як хвилька, алє єст и тельо же би ше спатрело прейдзену драгу зоз шицких бокох, радосних, веселих, боляцих, чежких и шицких котри живот наруцел, положел як спокусу, лєбо лєм припомнул о смислу нашого єства и живота вообще

Н

ЗОЗ ВЛА ДИЧЕСКИМ БЛАГОСЛОВОМ – Нє дало ми мира похопююци цо шицко мож и треба поробиц, дал сом себе обецунку и задаток уключиц ше до роботи Церковного одбору. Тот Одбор озда и єдини по и од теди робел у предлуженим мандату, зоз владическим благословом, лєм же би шицко плановане и було зробене. И сам, кед тераз опатрим цо поробене, мушим припознац же зме поробели тото цо роками нїкому нє пошло од рук – гварел Юлиян Фейди.

22 РУСКЕ СЛОВО

ародзени сом на самим початку 1945. року, война ище вше дубонєла анї нє так далєко, док мобилизовано оцец Емил, скравец лєбо шнайдер, виганял Нємцох дзешка по Горватскей и Словениї… Таки початок, повойнова худоба и мало того чому ше було радовац, нагадовало и дальши надосц роки – приповеда Юлин, до пред дзешец роками керестурски апатикар. Памятки, як збуртани рибки, вше численши, множа ше, и як хмарка лєбо слунко виволую ошмих, лєбо лєм глїбши ранци на чолє: – Такой по войни требало пойсц до Ґунарошу, Нового Орахова, збудовац нови живот у новим валалє, алє – нє дало ше. Приповедка далєй чече вше гладше, бистрейше и яснєйше. Дїдо мой, Грубого бул процив: – Та, яки ци то валал, анї церкву нє маю… Пристал и оцец Емил и мац Леона и остало ше у валалє и просто до школи. Школа, як права повойнова, мала нас по штерацец пецеро у класи, а зоз старших, штреднїх, та и младших, нє було то анї важне, рушело ше до школи и нїґда вецей ученє нє заставало – приповеда Юлин. Сама фамелия и воспитанє уж теди нагадовали драгу по котрей ше руши далєй… Перше буц швичкар, порядно ходзиц до церкви, нє прето же ше муши, алє же так треба и то зоз полну виру у себе. У тих часох анї учителька себе нє верела кед написал же будзе паноцец, дабоме, док вирошнє, а настава була така же добре було

и у маґарчей лавки, голєм ми нїхто нє досадзовал – здогадує ше Юлин. ДРАГА ПЕРША Так то и рушело, после основней ушлїдзела мала семинария у Заґребе, потим студий теолоґиї… Алє, пукло цошка и после закончених двох рокох наш будуци апатикар после совитованя зоз владиком Букатком и Сеґедийом, достал благослов напущиц Богословию и поглєдац себе другу драгу.

– Цо и робиц, кадзи рушиц… Оцец Емил препоручел фармацию, а я, поправдзе нє мал вельо знаня о тим, алє учиц сом ше нє бал. Зоз надосц страху зоз диплому школи котру, гоч є по програму класична ґимназия, рушел до Беоґраду и прияли го накеди спатрели шицки оцени, документи и дзеку будуцого студента за науку. У медзичаше сцигла хорота, теди чежка, алє ученє нє преставало, а и час за женїдбу бул, а роки и розуму мал.

– Хемию сом наисце любел и бул сом медзи найлєпшима, а гевто ше научело. Медзи професорами бул и др Йован Туцаков, наш, а шветово припознати, фаховец за лїковити рошлїни и їх хаснованє у народней и официйней медицини. Любов ґу лїковитим травом остала и по нєшка, здогадує ше маґистер Юлин. Помоц була и супруга Меланка, алє уж и народзена дзивка Терезка. Факултет закончени, драга далєй ше указовала и сама. И так до пред дзешец роками у 3. AВҐУСТ 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

у билим мантилу, у атмосфери препознатлївих пахох апатики. Вше у служби лєбо на вислуги шицким у потреби. ДРАГА ДРУГА У нашей ше фамелиї и обисцу вше шпивало, а знало ше. Знал и я и цо ище важнєйше и любел сом то, озда од вше. После числених радзеньох и порадох, основани хлопски хор у церкви св. Отца Миколая, у валалє. Шпивал сом и з дзеку и роками и док хор водзел о. Онуфрий Тико, та и роками после. Шпивала и супруга док дома нє превжала векши обовязки и тераз уж и ґу синови Тихомирови.

– Таки яки зме були теди, думам на шейдзешати роки, енерґиї превельо, розваги нїґдзе, народзена з нашого боку и „Червена ружа”. Шицко на борґ, аж и награди шпивачом, проби до рана билого, алє зме направели цошка наисце вельке, наглас себе Юлин. Нє знали зме анї сами дзе то дойдзе. Хор бул порядна обовязка и задовольство. На даскелїх, перших „Ружох” шпивал и сам.

– Чудо, ми були, алє и час. Вельо зме теди вєдно робели зоз младежу з Филїпова, Бачкого Ґрачцу, наисце вельо. Єден рок у нїх, єден у нас и тирвало то шицким на радосц и потїху. И тоту драгу музика, шпив, провадзела цали час. ДРАГА ТРЕЦА Кус покус, нєсвидомо у каждим случаю и почало ше и зоз частейшим и частим хаснованьом алкоголу. Думал сом, кед же сом теди знал о тим роздумовац, же дзеци нє гладни, уча ше добре, хижа збудована, же то шицко було под контролу, алє,... Контрола, док єй и єст, вше слабша, а розум у чистих дньох, ше зоз шицку силу бори процив. Вищи. Нарату, док нє спознаш же ши скруцел зоз драги котра була добра.

– У шицким тим достац помоц, прави благослов. Як медицински роботнїк сом бул у контакту зоз рижнима фаховцами и з помоцу дохтора и дохторки Меденица, та др Ани Форґачовей и Вери Блануша пришло до спознаня же то наисце хорота зоз котру ше муши бориц зоз шицку силу. Кед уж маш потримовку, вельо, вельо лєгчейше бориц ше, а почали нас потримовац и општински структури у Кули и рушело то як тому швет. Року 2001. у валалє оформени Клуб антиалкоголичарох „Здрави живот”. Формовани и терапийни екипи фаховцох… Наисце нє мале число Керестурцох, та и з других бокох, у самим Клубу нашло моци врациц ше до звичайно нормалного живота. Найвецей з нїх закончело и претаргнуте школованє, фамелиї почали жиц як фамелиї.

3. АВҐУСТ 2018.

Цешим ше у тим, нє мала то ствар – потвердзує Юлин, вецей за себе. ДРАГА ШТВАРТА – Ловар сом постал анї сам нє знам як. Перше ме покойни майстор Янко Бириня, електричар, просто нагеркал зоз заячу колбасу же бим себе доказал же знам справиц и лєпшу. Тельо-лєм, же заяца требало вибрехац и забиц на полю, зоз ловарами. Покус, и так и я постал ловар, а о тей колбаси можем приповедац днями, ище єст смаку у устох – смакує себе наш апатикар у пензиї. Зоз добрим знаньом язикох, барз швидко постал и прекладатель и фахови водзач, теди талиянским ловаром. Почало так, цекло роками, преросло до приятельствох, та тераз уж покойни Дюзепе Клеричи зоз Линїна, нє лєм же там, о своїм трошку, одведол цалу класу керестурских штредньошколцох, алє и бул окремне поволани як почесни госц на свадзби сина Тихомира и нєвести Танї. Зоз дзецми пана Клеричия сом и тераз у контакту, таи гоч ловаре вецей нє заходза на лови до валалу.

ПОРОБЕНЕ ЦО РОКАМИ ЧЕКАЛО – Ушорени теметов, поставена красна и комплетна ограда на ньго, мури Катедралней церкви св. отца Миколая, пререзани, влага одклонєта. Потим и обити од малтеру шицки муриска, и церква достала нови, фунционални и сиґурни випатрунок. Купене озвученє, обновени електрични инсталациї и склонєти су зоз иконостасу – потолковал Юлиян Фейди.

И ТЕРАЗ УЖ НАЙКРАСША ДРАГА Дзивка Терезка, одата Семан, предлужела фармацию, закончела и давно уж то роби. Од нєй и жеца Михала ту и унука София, тераз уж велька дзивка. Од сина Тихомира, електроинженєра, и нєвести Танї, маме, супруга и я, тройо унучата. Найстарша, Валентина на єшень почина до ґимназиї у валалє, нєодлуга за штредню школу сцигнє и Ивана, а наймладши, Иґор активни и у Доме култури и у спорту, на вецей бокох.

– Цешиме ше, так и треба, а мнє и супруги тераз остало дзекеди причувац їх обисца, кед одпутую на одпочивок, накармиц домашнї животиньки и щенята и зоз задовольством ище по хто зна хтори раз потвердзиц же драги котри зме сцели, сами и будуєме и одредзуємє их покля ше нє зявя нови. И так доокола – закончує приповедку мр Юлиян Фейди, по дакедишнїм Костйови Солонарови, наволаним з истим назвиском.■

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ РОЗГВАРКА ЗОЗ ЛЮБИЦУ КНЕЖЕВИЧОВУ

Пише: Марина ДЖУДЖАР

ШИЦКО РОБИ ЗОЗ ЛЮБОВУ

Самостойна є, млада, успишна, способна и мац двох дзивчатох. Нажаль, пре животну судьбу уж є седем роки ґдовица. Свойо радосни и жалосни хвильки значи на паперу, а потим их чита наймилшим. Дзивчата єй найвекша пиха и потримовка, вони три нє можу єдна без другей, за нїх нєт блїзшого одношеня котре полне довирия и порозуменя

Н ЛЮБИМ КЕРЕСТУР, ТУ МОЙ ДОМ – Любим польо, любим Керестур, ту мой дом. Гей, роздумовала сом и о преселєню, алє якошик одлука вше була остац ту, задовольна сом ту. Любим Керестур прето же сом ту народзена, а думам же тото чувство любови ґу родзеному валалу з роками вше баржей моцнї. Вше частейше ме дотхнє руска шпиванка, хвильки зоз дзецинства и зоз живота котри вязани праве за тот наш валал.

24 РУСКЕ СЛОВО

їґда нє знаш яки ши моцни, док нє придзе хвилька за тото. То виреченє з котрим млада Любица Кнежевичова почала розгварку за нашо новини. Дзивка є Варґова, мац осемнацрочней Милици и дванацрочней Лани. Милица од октобра пойдзе на факултет, закончела оддзелєнє рускей Ґимназиї, а на факултету ше уписала на напрям физики. То школярка котра ше визначовала з успихами у вецей обласцох. Младша Лана народзена єден дзень, односно даскельо годизни скорей и прето почала до першей класи як наймладша, зоз ґенерацию котра рок страша од нєй. Як нам потолковала Любка, єй младша дзивочка Лана наисце креативна душа. Дзечнє би заобишла школски обовязки, лєм прето же би мала свойо хвильки мира и нагоду за виражованє креативносци.

– Углавним ше зоз дзивчатми барз добре складаме, я була мац скоро цали час котра ше стретала зоз тинейджерами. Милица праве преросла тот период, а Лана лєм тераз уходзи до ньго. Интересантни нам велї хвильки у нашей фамелиї, кажде нєпорозуменє ше намагам превозисц през розгварку и зоз цо адекватнєйшим совитом.

Наша собешеднїца тиж уметнїцкей души, лєм же вона свойо хвильки значи зоз клайбасом на фалатку паперу. Твори поезию, котру з часу на час даґдзе и обяви, а найважнєйше єй же би записане дотхло чувства и читачох.

– Писац сом почала пред даскельома роками назад, вше сом любела читац, перше сом почала писац, а потим сом написала и потераз мой єдини, перши роман „Монах и я”. То бул мой способ же бим свойо чувства преляла на папер до словох, же би мойо чувства дотхли и других – гвари Любка. Пише з намиру же би єй твори були читани, дзечнє их пречита и сама вона и по даскельо раз после, ознова и знова вони дотхню єй душу, а нє однїма ше пречитац анї своїм найблїзшим, окреме тим котрим тоти стихи и наменєни.

– Роман сом пречитала за собу вєдно зоз пайташками. Им сом читала, а вони були барз сцерпезлїви и полни порозуменя. Мам два барз добри товаришки котри ту вше за мнє, толерую ме и вше су порихтани вислухац ме. Роман ище вше нє обявени, алє нажаль финансийна ситуация нашей видавательней дїялносци досц нєви3. АВҐУСТ 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

годна, та остава лєм назадванє же будзе дакеди видруковани. Писню вше перше пречитам особи котрей є и наменєна. ЄЙ ПРИПОВЕДКА О ПЧОЛОХ Пчоларство у Варґовей фамелиї ма длугоку традицию, єй оцец ховал пчоли роками, вєдно з нїм пчоли полюбела и Любица. Зоз пчолами ше нє мож занїмац пре хасен, так гваря и найвекши пчоларе, дружтво пчолох то приповедка сама за себе, на чию орґанизацию ше людске дружтво може лєм спатрац. Нашу собешеднїцу робота коло пчолох виполнює, пчоли ту же би абсорбовали чежки животни хвильки.

– Мнє то треце лєто як мам пчоли, алє нє и початок пчлорства у моєй фамелиї. Пчоларство тото дзекуюци чому заєднїцки дїлуєме зоз моїм татом. То постало заєднїцке польо интересованьох, котре зме преширйовали и збогацовали зоз искуствами и нашим знаньом. Перши раз сом ше о пчолох почала интересовац ище як тинєйджерка, коло оца, вон теди мал вельо вецей кошнїци, а я их тераз уж мам 35, жадам мац 50, то и циль ґу котрому чежим, а тельо бим могла и самостойно допатрац. РОБОТНИ ДЗЕНЬ ОД ШТИРОХ РАНО Попри тим же є сама мац двоїх дзецох, же хова пчоли, помага оцови на фарми, вона занята и у пекарнї.

– Мой дзень почина рано, барз вчас. Ставам на 4, после роботи у пекарнї идзем дому на кратко, а понеже ту и обовязка коло пчолох ґу котрим любим пойсц кажди дзень, та

3. АВҐУСТ 2018.

вше ше ми уда викомбиновац и тоту обовязку до роботного плану. Сама жена релативно огранїчена з тим же цо може робиц, робота зоз пчолами праве и була причина же бим ю почала, а ту бул оцец котри ми дзечни помогнуц, а без чиєй помоци бим нє могла – толкує Любица, а закончує зоз словами же кажда ситуация приноши нови виволаня.

– Сама робота зоз пчолами интересантна, нє чежка, алє мушиш єй буц цалком пошвецени. Нїґда нє знаш кельо ше тота робота виплаци, шицко завиши од квалитету паши, котра зна буц барз продуктивна, а у дижджовних рокох скоро нїяка. Нїґда нє знаш цо пред тобу скорей як цо отвориш кошнїцу. Дакеди там наисце змирене дружтво, а єст днї кед пчоли нервозни пре хвилю и скромну пашу, та то днї кед лєм заврем кошнїцу и трудзим ше нє виволовац дополнююцу нервозу у тей складней заєднїци. За ню пчоларство лєм гоби, занїмац ше зоз пчолартвом як економски рентабилним бизнисом з котрого може жиц фамелия, то значи же потребне мац голєм 100 кошнїци. При пчолох одпочинє од напартого дня, а єст велї виглєдованя котри потвердзую же пчоли пребераю неґативну енерґию з чловека. На оцовей фарми котру нащивює каждодньово єст коло 300 овци, нє рахуюци млади баранчатка. Зоз животинями одросла и Любица, а и єй дзеци. Можебуц то и причина прецо младша Лана надумана предлужиц школованє за ветеринара, а єй мама ю вшелїяк видзи у сфери даякей креативней роботи зоз руками. Уж роки принєшу, и укажу кадзи ше унапрями Лана. Попри овцох, ту и конь липицанер котрого себе купел Любков оцец же би сполнєл дзецински сон. Як нам потолковала Любка, конь животиня з вельким шерцом, котри ше да любиц, а полни є енерґиї. О коньови ше стара Любкова мац, а шицки го дзечнє шедлаю.През розгварку од Любки дознаваме же єй родичи през живот вше були велька потримовка, так и шестра котра тераз одата и зоз фамелию жиє у Австриї, алє кед придзе, вше су ту же би помогли. ■

ВШЕ МОЖ ДОЗНАЦ ДАЦО НОВЕ – Пчоли барз интересантни, кед ше патри гоч з котрого аспекту, вше их мож преучовац и дознац дацо нове. Ту и велї емисиї и преподаваня о нїх. Якошик шицки пчоларе маю цошка заєднїцке и тоту нїтку на основи котрей ше шицки медзисобно розумя. Пчоларе окремни и по тим же шицки дзечнє подзелїме знанє, искуства и совити. Нєт нїяки тайни и скриваня причинох и рецепту успиху.

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ РОМКО МАКАЇ ЗОЗ КОЦУРА

УМЕТНОСЦ У ДУШИ И ҐЕНОХ Пише: Златко КОЛЄСАР

Же ше чловек на шицко може звикнуц кед муши указує животна приповедка Ромка Макая зоз Коцура котри у своїх найкрасших рокох малженства и фамелийного живота дожил боль кед остал сам зоз сином, та през ноц мушел постац и оцец и мац свойому осемрочному синови Алексейови и ґазда и ґаздиня у обисцу

У

ВАЖНЄЙШЕ КУПИЦ ХЛЄБ ЯК СЛИКУ – Розумим же уметносц у Сербиї нє на цени. То пре таки стан у держави, понеже людзом важнєйше купиц хлєб и месо як слику и я того свидоми – гвари Ромко

метнїк у души, Ромко, котри одроснул у фамелиї дзе ше поезия, руски язик и мальованє лєм зменьовали, а вон попри тих талантох ма и талант за музику, ґитару. Ромкова фамелия позната, бо його родичи, уметнїки Серафина и Силвестер Макайово, а директорка Руского културного центру у Новим Садзе Наташа Макаї-Мудрох його шестра. Ромкового сина Алексея тиж интересує уметносц у котрей гвари же ше пренашол. Макаї закончел стредню польопривредну школу у Руским Керестуре, уписал ше и на висшу школу у Осєку, алє нажаль, пре животни обставини ю нє закончел. Нєшка роби у фабрики, алє и малює и ма плани напредовац у тей обласци. ЧЕЖКО БУЦ И ОЦЕЦ И МАЦ СИНОВИ Свою покойну супругу, Коцурску, Татяну, упознал у Руским Керестуре дзе ходзели

до стреднєй школи. Обидвойо любели поезию, Татяна ґлумела, вон грал и мальовал и о даскельо роки, кед ше побрали, достали и сина Алексея, котри нєшка ма 19 роки. Гоч були, теди тоти познати, дзеведзешати роки, вони уживали у одрастаню свойого сина, алє после штернац рокох малженства, Татяна ше похорела и занавше их охабела.

– Було барз чежко, за нас то бул огромни стрес, за нашого сина тиж так. Но, живот нє могол стануц. Алексей мал 8 роки, ходзел до школи, требал му родитель, оцец, мац, дахто хто му навари, попейґла, порихта го до школи, будзе ше з нїм учиц и подобне... Влапел сом ше до роботи и одлучел же у тим будзем успишни. Нє жадал сом ше женїц, понеже Алексей бул мали, а найвекша потримовка зме були єден другому, алє нїґда нє позно, вон уж тераз вельки и ми двоме оцец и син, алє и товарише – гвари Ромко. По сле 14 рокох любови зоз Татяну, нє було лєгко предлужиц сам, алє нє було вибору. НЄ БУЛО ВИБОРУ, ОКРЕМ ПРЕДЛУЖИЦ ДАЛЄЙ

Супруга Таня (клайбас)

26 РУСКЕ СЛОВО

Син Алексей (клайбас)

Попри стараня о синови, требало и заробиц пенєж, та Ромко робел наисце дзе сци гол. Ро бел и зоз ма ля ра ми, грал на 3. АВҐУСТ 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

свадзбох, робел у фабрики, дзе ґод лєм могол заробиц пенєж, а вец до помоци коло Алексея ускаковали баби. Нєшка Ромко роби у „Реал Книтинґ” фабрики за продукованє ботошох, а у шлєбодним чаше, котрого нє ма вельо, малює портрети и пейзажи.

– Од уметносци нє мож жиц, голєм нє мож витвориц порядни приманя, так же то може буц лєм хоби, або додатне дополньованє буджету. З другого боку, уметносц може буц лїковита, голєм на хвильку. Малюєм уж вецей як 30 роки, а мам нєполни 52 роки. Одро снул сом зоз фарбами, красним словом и у доприношеню нашей заєднїци – гвари Ромко. Ромкова фамелия го нїґда нє прицискала же би ше активно анґажовал у дружтвеним живоце Руснацох, алє му дали шлєбоду же би сам участвовал кельо му то одвитує. У младосци ґлумел, бул член драмскей секциї, ходзел на фолклор, писал поезию, котру пише и нєшка, алє и грал у коцурских бендох.

– Кед поезия у питаню, мам тельо писнї написани же бим могол видац збирку, пишем и нєшка кед мам шлєбодного часу. Любел сом участвовац на подобових колонийох котри були отримовани по наших местох, алє кед ше Руснаци почали роздзельовац и вадзиц, я у тим нє жадал участвовац, виберац боки, та сом ше поцагнул. Мальовал сом дома за свою душу и кед дахто поручел портрет або даяку одредзену слику – гвари Макаї, котри зоз своїм оцом Силвестером намальовал и портрети паноцох котри виложени у коцурскей церковней сали. Ромко Макаї уметнїцку нїтку виражовал и на сцени, односно поставял сценоґрафию на коцурскей манифестациї „Жатва”, алє и на „Червеней ружи” у Руским Керестуре. Зоз своїма сликами учасвовал на рижних самостойних и колективних виставох, а єдного року на „Ружи” бул и госц уметнїк зоз своїма роботами. МУЗИКА МОЖЕ ЛЇЧИЦ НА ХВИЛЬКУ Макаї ходзел и до школи за ґитару у основней школи и барз полюбел тот инструмент, а найволї грац рок балади. После шмерци своєй супруги, два роки анї нє вжал ґитару до рукох, алє после похопел же му музика може залїчиц душу голєм на хвильку, кед уж нє може пременїц реалносц.

– На ґитари граєм и вецей як 30 роки, док зме були млади мали зме и свой бенд, наступал сом и по свадзбох зоз Дюлом Байором, а єден час сом бул член бенду „Баґрена 3. АВҐУСТ 2018.

била” и з нїма сом грал на свадзбох и рижних вешельох – гвари Ромко. ПОРУШАЛ КОЦУРСКИ ОГЛАШНЇК НА ФЕЙСБУКУ – Пре нєдостаток места дзе би ше пласовало того цо ше у Коцуре предава, а Фейсбук бул место дзе кажде уж ма профил, видзел сом потребу же би и Коцурци могли мац место дзе буду оглашовац тото цо предаваю, та сом отворел бок. Медзитим, то була велька обовязка, а попри того, людзе котри ше ту оглашовали, або дацо жадали купиц, або просто лєм ше жадали вадзиц, почали на тим боку писац „свашта”, и бридко ше виражовац, а я то нє могол зопрец, препущел сом водзенє того боку тим цо маю вецей часу и моци за таке. Випадло барз добре, понеже нєшка Коцурски оглашнїк ма вецей як 5 000 членох и информациї ше швидше ширя, а мнє мило же сом го порушал – гвари Ромко. Пре заробок и цо лєпши условия живота кед нє мал стаємну роботу, Ромко предавал и (половни) ношени шмати. З початку ищла робота, а вец пришло до засиценя и вон достал роботу у вербаскей цукровнї, а потим прешол до фабрики за правенє ботошох, та було чежко уклопиц зменску роботу и предаванє, и одлучел же зоз предаваньом закончи.

– Пробовал сом, ишло док могло, а кед сом видзел же далєй нє мож, охабел сом и нє бануєм. Уметнїцки слики робим константно, наручую ми людзе прейґ интернету, найчастейше ми поручую портрети, котри ше рушаю од 6 до 7 000 динари. Любим барз мальовац и мам плани розвиц тоту роботу и у иножемстве – гвари Ромко.

– Мой син Алексей нашлїдзел любов ґу уметносци, алє нагина баржей гу модернизованому мальованю. Вон малює зоз спреями на платну, а зоз дїдом Силвестером роби и виписованє буквох на памятнїкох – верим же будзе мац вельо успиху у уметносци, алє затераз жада уписац студиї на Катедри за руски язик на Филозофским факултету, понеже люби и язики – гвари Ромко Ромко моц за напредованє и розвой черпа у своєй фамелиї, зоз своїм сином ма щире одношенє, трудзи ше розумиц младосц и жада же би його син мал красну будучносц и же би му ше витворели сни, а вон вше ту як його потримовка. ■

КОМБИНОВАНЄ ТРОХ ТЕХНЇКОХ – Жадам напредовац у мальованю, робиц так як ше у Европи роби и тото пласовац з вонка Сербиї. Плануєм комбиновац три технїки, мишанє акрилних фарбох зоз алкоголом и силиконом. Така файта уметносци ценєна у иножемстве и мож ю наплациц, лєм треба буц реґистровани як маляр и слика муши мац печац, понеже то уметнїцке дїло и нє мож лєм так послац прейґ гранїци. По тераз сом найвецей робел зоз олєйом на платну, алє ше анґажуєм дакус и у тей обласци – гвари Ромко

РУСКЕ СЛОВО 27

ДУХОВНИ ЖИВОТ У НОВИМ ВЕРБАШЕ ПРЕСЛАВЕНИ КИРБАЙ, ШВЕТО СВ. ВЛА ДИМИРА

ПРИЯЛ ХРИСТИЯНСТВО И ШИРЕЛ БОЖЕ СЛОВО У Новим Вербаше внєдзелю, 28. юлия, преславене швето Святого Владимира, односно Кирбай. Шветочну Службу Божу служели беоґрадско-банатски декан о. Владислав Варґа, парох старовербаскей парохиї о. Алексий Гудак и коцурски капелан о. Данил Задрепко. Отец Владислав Варґа у казанї вирним приблїжел живот св. Владимира котри бул вельки владар и котри свойо царство ширел зоз силу и мечом, а котри ше потим як приял християнство, пременєл и почал шириц любов и Боже слово. Паноцец Варґа наглашел же на прикладу св. Владмира можеме видзиц же ше нїґда нє позно пременїц и же нам нашо грихи буду пребачени кед ше щиро покаєме. На Служби у Новим Вербаше з нагоди Кирбаю госц бул амбасадор України Олександр Александрович котри парохови нововербаскей парохиї о. Иґорови Вовкови подаровал икону св. Миколая. Медзи иншим, вон визначел же ше у України тераз водзи велька борба за автокефалносц Українскей православ-

ней Церкви, котра ище под юрисдикцию Русийскей православней Церкви и то у України тераз найвекше вирске, а и єдно зоз найвекших политичних питаньох. Домашнї о. Иґор Вовк привитал вирних, котри виполнєли грекокатолїцку церкву у Новим Вербаше. Парохиянох пред Службу споведал о. Салак зоз Кули, а после Служби було мированє. З. К.

У ВОДИЦИ

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ВИЧИСЦЕНА СТУДЗЕНКА

ДУХОВНА ОБНОВА ШЕСТРОХ СЛУЖЕБНЇЦОХ

Члени Церковного одбору Катедралней церкви у Руским Кере стуре пре шло го ти жня ма ли вецей акциї у Водици и у церковней порти. Вони у Води ци ви чи сце ли студзенку з хторей перше вицагали воду, а потим ю вичисцели и заменєли де ску на хтору ше кладзе кабли. Як виявел тутор Водици Вла ди мир Чи змар, сцигує и материял за заФото: М. Рамач

28 РУСКЕ СЛОВО

крице на будинку при церквочки – док сцигнє шицко, почню и роботи замени закрица. Орезани и конари коло Водици и у церковней порти, окреме коло огради. Од бор ци вєд но з еки пу ма й стра Яки ма Папу ґи, при рихта ли ограду за фарбенє, за цо були порихтани волонте ре Мед зи на род но го волонтерского кампу. М. С.

У манастире шестрох служебнїцох Непорочней Дїви Мариї, у Руским Керестуре 27. юлия була Духовна обнова за шестри Служебнїци. Духовнїк бул о. Роман Кандрач з України хтори родом з Вербасу. Вон отримал теми „Ношиц свой криж” и „Зависц и любомора”. Цикаве же на тим стретнуцу були власни шестри: Воротняково – Михаїла и Славомира, потим тиж Воротняково – Надїя и Тат′яна, шестри Костюк – София и Клаудия и Суботнїцки – Цецилия и Ксения. У манастире єст ище два власни шестри Ребачук – Гавриїла и Агнета, а скоро шицки шестри медзи собу и родзина. М. С.

3. АВҐУСТ 2018.

duhovni@ruskeslovo.com

ПАЛОМНЇКИ З УКРАЇНИ НАЩИВЕЛИ НАШУ ПАРОХИЮ У БЕОҐРАДЗЕ

НАПОЛНЄЛИ ШЕРЦА Гоч наша грекокатолїцка парохия у Беоґрадзе нє ма пароха котри би там бул частейше, потреба за присутносцу вельо раз барз виражена. Так ше нє раз на нашу адресу обрацаю рижни особи зоз других Церквох, а окреме паломнїки котри преходза през Беоґрад, цо ше случело и всоботу, 28. юлия. Путуюци зоз паломнїцтва по греческих манастирох, грекокатолїцки парох Петро Басараб зоз Ивано-Франкивскей обласци з України наволал пароха беоґрадского же би им помогнул обисц дзепоєдни дестинациї у Беоґрадзе и оможлївел им одслужиц внєдзелю, 29. юлия, Службу Божу у нашей церкви. З оглядом на тото же церква у Вишеґрадскей улїци пре технїчни причини нє могла прияц полни автобус паломнїкох, а домашнї паноцец о. Владислав Варґа предводзел и наказовал исти дзень на Кирбаю св. Владимира у Вербаше, вон замодлєл Олґицу Радович Лендєр зоз Нового Беоґраду же би госцох з України дочекала и оможлївела им мац Слу-

жбу у нашей бувшей церкви у Хаджи Милентиєвей улїци, такволаней катедрали. Так ше то и збуло, госци пришли коло 17 годзин и радосно одшивали Службу котра тирвала скоро два годзини, шицки ше причащали, цилуюци по їх обичаю Євангелию, а Олґица им у мено нашей парохиї була домашня и потолковала екуменску димензию абсиди церкви Вознесения – Успения Пресвятей Богородици. Госци обишли и церкву Святого Сави, окреме прекрасну крипту, велї други церкви, музей Николи Тесли... Коло 22 годзин, нашо мили госци зоз України, глїбоко подзековни Господу и нашей парохиї, рушели на далєку драгу до своїх домох на Україну. Уж дасекельо раз наша парохия була домашня таким и подобним паломнїком, цо гутори яка була оправдана визия нашого владики кир Георґия котри обновел духовни живот у Беоґрадзе. На идуци рок тота парохия означи и 15-рочнїцу од своєй духовней обнови. О. Р.

ЖИТО МА ВАЖНУ УЛОГУ У ХРИСТИЯНСКИМ ЖИВОЦЕ

БОЖИ БЛАГОСЛОВ ЗА ДОБРИ УРОЖАЙ У прешлосци и нєшка за добри урожай жита людзе глєдали Божи благослов, а праве о тим одредзени толкованя нам дал о. Михайло Режак, декан сримски и парох у Шидзе.

– Жито ше у обисцу шеє до судзинох на швето Святей Варвари пред Миколайом. По Вилїю воно крашнє вирошнє и кладзе ше на стол кед Вилїйова вечера. Жито тиж прикрашує и нашо церкви под час крачунских шветох. Воно символ нового живота и плодносци, бо Исус народзени на Крачун, а до штредку ше кладзе швичку. Тото жито же и надалєй чува у обисцу и после Крачуна аж по Богоявлєнє, односно по приход паноца же би благословел обисце. И теди ше палї швичку и вєдно зоз обисцом и вирнима ше пошвеци и жито. После того воно ше ношели до своїх обисцох. Нєшка ше найчастейше жито нє одруци, алє ше на валалє найчастейше дава статку. пошвеца у церковних портох так же ше порихта штири снопчки жита хтори покладзени на Так пошвецене жито ноши символиштири боки швета. Чита ше молитви ку же би и урожай на полю бул добри КЛАСКИ У ЗАГРАДКИ и потим жито пошпвеци.

– гварел о. Режак.

– То моцни молитви з нагоди поПошвецене жито на Богоявлєнє Символику жито ма и з нагоди швета Велькомученїка Георгия – Дзуря, нє муши ше такой дац статку. Мож швецаня жита, бо ше глєда Божа защкед ше тиж пошвеца жито. Дакеди- го, наприклад, кед нє моцна жима, ита за нашо поля и урожаї. Аж ше шнї обичай бул же би ше з процесию пресадзиц до заградки, або загради. плєце и венчики зоз жита и кладзе на ишло до хотара, каждого року на дру- Воно ше приме и рошнє як на по- криж. Вирни беру пошвецене жито лю, и кед тому придзе час, дава но- дому дзе го виложа на пригодне место ги бок, дзе ше жито пошвецало, а ви класки и заренка жита.

– додава о. Михайло. Вл. Дї. вирни так пошвецене жито таргали и 3. АВҐУСТ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 5. авґуста наполнї ше смутни рок як нас занавше зохабела наша мила мац, баба и прабаба

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 19. юлия 2018. року наполнєли ше 40 днї як нас зохабел наш жец

МЕЛАНИЯ МИХНЯК (1924–2017) з Нового Саду народзена у Ґосподїнцох Памятку на Вашу любов буду чувац Вашо наймилши: дзивка Мария и жец Бора Дрндаревич, дзивка Славица Михняк и унука Мая Петричич зоз Єлену и Биляну Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 4. авґуста 2018. року наполнї ше жалосни рок як нас занавше зохабела наша мила супруга и мац

АКОШ ФУТО (1963–2018) зоз Швайцарскей

МАРИЯ ДЖУДЖАР народзена Надь (1960–2017) з Нового Саду З твоїм одходом настала велька пражнїна. Вше баржей нам хиби твоя доброта, любов, пожертвовносц и вше красни ошмих. Памятку на це навики буду чувац твойо наймилши: супруг Славко Джуджар Джеко и син Иґор зоз заручнїцу Бояну Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 4. авґуста 2018. року наполнї ше жалосни рок як нас занавше зохабела наша мила нєвеста

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Початком авґуста наполнєли ше трицец роки од шмерци нашей милей мацери и баби

МАРИЯ ДЖУДЖАР народзена Надь (1960–2017) з Нового Саду Мила Марчо, днї преходза, а боль и смуток навики оставю. Вично ожалосцени оцец Йовґен, мац Ксения и Тереза Джуджарово з Руского Керестура Най це ангели чуваю!

АМАЛИЯ ДУДАШ народзена Малацко (1925–1988) з Руского Керестура И дзень нєшка у хвилькох смутку и цихосци у наших памяткох ожиє твоя подоба, бешеда, благосц, любов, доброта... Занавше ожалосцени синове Владислав и Яким зоз фамелию з Нємецкей Вичная памят!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Мила наша, єденасти раз як ши зоз нами нє преславела родзени дзень

Дня 3. авґуста 2018. року напоня ше дванац роки як нє з нами наш мили

Доброту и пожертвовносц навики буду чувац швекра и швекор Олеарово Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. юлия наполня ше седем роки як нє з нами наш мили оцец, син, брат и унук

ЖЕЛЬКО НАДЬ (1982–2011) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятку на ньго чуваю його наймилши Вичная памят! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 24. юлия 2018. року наполнєли ше 17 роки як нє з нами наша мила мац, баба и прабаба

Дня 25. децембра 2018. року наполня ше 22 роки як нє з нами наш мили оцец, дїдо и прадїдо

МИХАЛ НАДЬ (1929–1996) з Руского Керестура Кажди дзень у шерцох и думкох Ваших наймилших: мами и супруги Красни памятки на нїх чуваю їх наймилши! Мариї, шестри и дзивки Наташи зоз фамелию Спочивайце у мире Божим! ТАМАРА ПАП (1979–2008)

30 РУСКЕ СЛОВО

МИХАЙЛО ПАП (1949–2006)

ЄЛКА НАДЬ (1928–2001)

3. АВҐУСТ 2018.

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. юлия занавше нас зохабел наш мили оцец, дїдо и прадїдо

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. юлия занавше нас зохабел наш мили оцец и дїдо

ДЮРА КОЛОШНЯЇ (1937–2018) з Руского Керестура ДЮРА КОЛОШНЯЇ Наисце умарти лєм тоти хтори (1937–2018) забути. з Руского Керестура У найкрасших памяткох навики Дзивка Оленка, жец Славко и унуки Тони и Ади це чува супруга Натала Спочивай у мире Божим! Спочивай у мире Божим!

ДЮРА КОЛОШНЯЇ (1937–2018) з Руского Керестура Красни памятки на його любов вше буду у шерцу ношиц син Владо, нєвеста Сенка, и унуки Ясминка зоз фамелию, Ивана зоз фамелию и Даниєлка Спочивай у мире Божим!

ДЮРА КОЛОШНЯЇ (1937–2018) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятки у своїх шерцох чуваю дзивка Натка, жец Михал, та унуки Иван зоз Даниєлу и Соня зоз супругом Владом Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 2. авґуста наполнєл ше рок як занавше престало дуркац шерцо нашого милого, супруга, oца и дїда

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 2. авґуста наполнєл ше рок як нас занавше зохабел наш мили шовґор

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. авґуста 2018. року наполнєл ше рок як вецей нє з нами наш мили шовґор

СЛАВКО ҐОВЛЯ (1945–2017) з Бечу Памятку на його любов и доброту навики будземе чувац у своїх шерцох. Гена, Янко, Марко и Деян Чизмарово Спочивай у мире Божим!

ЮЛИЯН ИҐРАЧКИ (1958–2017) З любову и почитованьом памятки на нго чуваю Амала и Велемир Контра и Весна и Владимир з фамелиями

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. юлия занавше ме зохабел мой супруг

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. юлия занавше нас зохабел наш мили оцец и дїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. авґуста 2018. року наполнел ше рок як вецей нє з нами наш мили супруг, оцец и дїдо

СЛАВКО ҐОВЛЯ (1945–2018) з Бечу Хибиш нам, час преходзи, а боль стої и жиє у смутку и пражнїни котру ши за собу зохабел. Красни памятки на тебе у думкох и шерцох занавше чуваю твоя супруга Ната, син Кристиян зоз супругу Таню, та унуки Кристина и Адрияна Най це ангели чуваю! Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 4. авґуста 2018. року наполня ше 10 смутни роки як нас занавше зохабел наш Зоки

ЮЛИЯН ИҐРАЧКИ (1958–2017) з Дюрдьова Чуваме це у наших шерцох и памяткох. Хибиш нам! Твойо наймилши, супруга Ганча, дзивка Саня, син Саша, жец Любиша и унукове Предраґ, Дьордє и Давид НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. авґуста 2018. року наполнєл ше рок як вецей нє з нами наш мили

OGLA[OVANW ЗВОНКО ВИСЛАВСКИ (1971–2008) Памятку на його доброту и милу подобу вично буду чувац тета и шовґор Лендєрово, Мирослав и Таня зоз фамелиями

3. АВҐУСТ 2018.

ЮЛИЯН ИҐРАЧКИ (1958–2017) Красни памятки у своїх шерцох и думкох чуваю Таня, Златко, Кристина и Виктор Будинского

021/6613-697, 021/ 6624/708 e-mail: ruske.redakcija@gmail.com

РУСКЕ СЛОВО 31

ИНФОРМАТОР * дзе цо будзе *

НА СОБОТУ У КЕРЕСТУРЕ „ВЛАСНИ ПЕЧАЦ МЛА ДИХ” На „озерку” у Руским Керестуре на соботу, 4. авґуста, будзе отримане литературно-музичне стретнуце „Власни печац младих”, у орґанизациї младежского здруженя „Pact Ruthenorum” и часопису МАК. Млади авторе з Руского Керестура, Коцура и Дюрдьова представя свою литературу на тим стретнуцу, хторе будзе збогацене и зоз музику. Тиж так, нащивителє годни опатриц и фотоґрафиї 16 младих авторох, хтори обявйовани у МАК-у. „Власни печац младих” почнє на 19 годзин, а поволани шицки заинтересовани. ***

55. САМОСТОЙНА ВИСТАВА ПОДОБОВИХ РОБОТОХ ВЛАДИ НЯРАДИЯ У РУМИ

ПОСИЛАЙЦЕ НАМ СВОЙО РЕЦЕПТИ Як и прешлого року, „Руске слово”, як часц лєтнєй шеми, предлужи зоз рубрику „Хладок и горуци тепши”. Поволуєме вас шицких же бисце зоз читачами ”Руского слова” подзелєли рецепти, дали поради коло вареня, як лєгчейше и швидше направиц полудзенок, колачи и даяки єдла. Пишце нам на адресу – РУСКЕ СЛОВО (ЗА РУСМАК), Булевар ошлєбодзеня 81, Нови Сад 21000, лєбо на емаил rusmak@gmail.com. Можеме сотрудзовац и пейґ Вайберу 069 67 33 15. Пошлїце нам идеї и висликуйце свой стол, окреме кед є креативни, бо зоз тим, єдни другим даме дзеку и вариц, и це йме, пиихш у з аранжирац. д у р т о ц с

у , Ище раиз най нам з мгонро пахнє! нам фурт приє тепшох

На вовторок, 7. авґуста на 20 годзин, у Завичайним музею у Руми у рамикох „Културного лєта 2018” будзе отворена 55. самостойна вистава подобових роботох Влади Нярадия, нашого подобового уметнїка з Вербасу. Няради ше представи з циклусом „Записи з Метеорох”. Виставу годно опатриц по 7. септембер 2018. року. ***

ЗА ВИКЕНД – ТУРНИР У ВЕЛЬКИМ ФОДБАЛУ

За викенд, 4. и 5. авґуста, у Коцуре будзе отримани Турнир у вельким фодбалу у рамикох Спортских бавискох „Яша Баков”. На соботу на програми полуфинални змаганя. У першим полуфиналним змаганю котре почнє на 15,30 годзин буду бавиц ФК „Русин” зоз Руского Керестура и ФК „Бачка 1923” зоз Дюрдьова, а друге полуфиналне змаганє ше будзе бавиц на 17,30 годзин медзи домашню „Искру” и ОФК „Бикич” зоз Бикичу. Финалне змаганє и змаганє за треце место ше будзе бавиц на нєдзелю. ***

ПОЧАЛО ПРИЯВЙОВАНЄ ЗА ЛОВАРСКУ ҐУЛАШИЯДУ

На соботу 11. авґуста на валалским спортским полиґону у Дюрдьове будзе орґанизована Ловарска ґулашияда. Котизация 4 000 динари, у екипи можу буц пейцчлени, орґанзизаторе обезпечую три килограми меса з єленя, столи, лавки и слункобрани. Приявиц ше мож по вовторок, 7. авґуст. Кажда екипа ма себе обезпечиц плинску фляшу и печарку, и обовязне мац сиґурносни вентиль. Орґанизаторе обезпеча шицким членом екипох маїцу, а за найлєпших награди, припознаня и медалиї. Ґулашияда почина на 15 годзин. Орґанизатор Ловарске Дружтво „Дюрдьов” зоз Дюрдьова.

32 РУСКЕ СЛОВО

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню жє потребне преценьованє вплїву на животни штредок и о одредзованю обсяу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта „Вибудов станїци за обезпечованє зоз горивом и чечним нафтним ґазом” Ношитель проєкта „БОБАР БЕШКА” ДОО, Бранка Баїча 9, Нови Сад, поднєсол тому орґану вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Вибудов станїци за обезпечованє зоз горивом и чечним нафтним ґазом”, у улїци Булевар Европи, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 3373/2 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. По сле запровадзеного по ступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 27. юлия 2018. року принєсла ришенє число VI-501-399/18 же потребне преценьованє вплїву застатого стану на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org.rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя, по тим орґану.

МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох з неопрен ґуму. Щици од витру, жими, праху и шпорує на зогриваню. Монтираме и оправяме ролетни, гармониково дзвери, пантлїково фиронґи, мрежи од суньоґох. 060/5088-433 и 025/5827-710 *** ВЛАГА? Изолуєме влажни хижи.

063/440-470 и 063/102-41-14.

3. АВҐУСТ 2018.

informator@ruskeslovo.com Република Сербия МИНИСТЕРСТВО ЗАЩИТИ ЖИВОТНОГО ШТРЕДКУ Беоґрад На основи члена 10, пасус 5., а у вязи зоз чл. 29. пасус 1. и 3. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок (Сл. Глашнїк РС” 135/04 и 36/09), дава шлїдуюце

ОБВИСЦЕНЄ

Обвисцує ше явносц и занитере совани орґани и орґанизациї же тот орґан принєсол ришенє зоз хторим ше одлучує же нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок проєкта Мрежней системи WIFI ACCESS POINTA-a и радио базних станїцох мобилней телефониї сербия на локациї Ковиль, NSU249, NSL249, NSW135 на КП 6854, КО Ковиль, на териториї СО Нови Сад, заведзени под числом 353-02000679/2018-03, од 19.03.2018 роки. Увид до предметного ришеня може ше окончиц у про сторийох Министерства защити животного штредку у Новим Беоґрадзе, Младежских бриґадох 1, канцелария 426, кажди роботни дзень од 11-14 годзин у чаше од 10 днї од дня обявйованя того обвисценя. Заинтере сована явносц и ношитель проєкта можу виявиц жалбу Влади Републики Сербиї прейґ того орґана, у чаше од 30 днї од дня обявйованя огласа.

РЕПУБЛИКА СЕРБИЯ АВТОНОМНА ПОКРАЇНА ВОЙВОДИНА ГОРОД НОВИ САД Служна за заєднїцки роботи Жарка Зренянина 2 21000 Нови Сад Телефон:021/529-770

ОБВИСЦЕНЄ

о обявйованю Явного конкурса за пополньованє окончуюцого роботного места на нєдредзени час у Служби за заєднїцки роботи Городу Нового Саду 1. Роботне место: Шеф Оддїла за отримованє обєкта, пошореньох и опреми, сотруднїк -1 окочователь, на нєдредзени час. Текст Явного конкурса за пополньованє наведзеного роботного места мож превжац на интернет презентациї Городу Нового Саду: http://www.novisad.rs/ Служби за заєднїцки роботи Городу Нового Саду

ЦЕНОВНЇК КНЇЖКОХ НВУ “РУСКЕ СЛОВО” Владимир Ґарянски: КОНЬ ЗОЗ ЧУДЕСНЕЙ НОЦИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .400 дин. Дюра Латяк: РУСНАЦИ (I том) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 ДИН. Мелания Римар (вибрала и пририхтала): КОГУЦИК ЯРАБИК . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200 дин. Юлиян Тамаш: СКЛАДАНЄ ИДЕНТИТЕТОХ . . . . . . . . . . .500 дин. Себастиян Няради: ИНИСУР – РИКА КНЯЗА . . . . . . . . . . . .300 дин. Саша Сабадош: ДАРМОЄДИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200 дин. Гавриїл Костельник: РОСА И СЛУНКО . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Микола Мушинка: ОД УСНЕЙ ПО ПИСАНУ ЛИТЕРАТУРУ . . . . . . . . . 400 дин. Олена Планчак-Сакач: ШИТКО . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300 дин.

Mihajlo Kova~: ^ELYDZ DRINKOVA . . . . . . . . . . . . . . . . . .400 din.

Irina Gardi-Kova~evi~: КОТУЛЬКИ И ҐОМБУЛЬКИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300 дин. Људмила Попович и Надија Мирошниченко: САВРЕМЕНА УКРАЈИНСКА ДРАМА . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Людмила Попович и Надїя Мирошниченко: СУЧАСНА УКРАЇНСКА ДРАМА . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Любомир Белей: СЛАВЯНСКИ ЯЗИК . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400 дин. Янко Рамач: НА КРИЖНЕЙ ДРАГИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Мелания Римар: ГАЙЗИБАН НА ШПАРҐУ . . . . . . . . . . . . . . . . . .300 дин.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву застатого стану на животни штредок проєкта Подприємство „Тelenor Common Operation” D.O.O., Оддїл Беоґрад-Нови Беоґрад, по овласценю ношителя проєкта TELENOR” D.O.O., Нови Беоґрад, Младежских бриґадох 90, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву застатого стану на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС Авиятичарске населєнє” у улїци Миленка Ґрчича 6а, на катастерскей парцели число 3806, К. О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110 a, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

CENOVN>K MALIH I POSMERTNIH OGLA[KOH – mala ogla{ka do 20 slova ko{ta 200 dinari – mala ogla{ka vecej yk 20 slova ko{ta 300 dinari – uramikovani tekst ogla{ki, abo vin~ovanki ko{ta 500 dinari – posmertna ogla{ka na wdno polqo ko{ta 600 dinari – posmertna ogla{ka na dva poly ko{ta 1 200 dinari.

Cenovn<k va`i od 1. мая 2015. roku Ogla{ki mo` poslac na mejl office@ruskeslovo.com лєбо ruske.redakcija@gmail i uplacic na ra hu nok No vin sko-vi da va tel qnej ustanovi “Ruske slovo” u banki Inteza ~islo 160-923244-82. Informaci< mo` dostac na telefon 021/ 6613-697.

3. АВҐУСТ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ ПОДЛА СЕЗОНА ЗА КУПАНЄ НА БАЗЕНОХ У ШИДЗЕ

БАЗЕНИ БУЛИ ПОЛНИ ЛЄМ ДВА, ТРИ ДНЇ

Як нїґда потераз на базенох Спортско-рекреацийного центру „Посейдон ин” у Шидзе нєт купачох, а причина уж добре позната – подла хвиля. Цена уходнїцох иста як и прешлого року, а дзеци до осем рокох нє плаца уходнїцу Власнїк базенох Слободан Филипович одмахує з руку коло наполнєтих базенох з воду, алє без нащивительох. Гвари же од 2003. року, од кеди базени исную, сезона нє була нїґда горша.

– Почали зме сезону коло 10. юния такой кед и школяре пошли на лєтнї одпочивок. Анї сом ше нє наздавал же хвиля будзе така подла. Спочатку юния сом верел же бизовно шицко придзе на свойо у юлию кед звичайно вельки горучави и красна хвиля, алє сом ше спреведнул. Диждж часто пада, або похмарене и швиже зоз витром так же купачох нєт, та вец нє роби анї наш ре сторан у хторим звичайно понукаме дацо поєсц и попиц, одно сно ошвижиц ше – приповеда Филипович. Нащивительом на розполаганю вельки базен 130 зоз 15 метери потим два базени 12 зоз осем метери и єден миниятурни базен за наймладших такволани „брчкавец”. Цена уходнїци остала нє прменєта и виноши 300 динари за дзень, а за дзеци 6 000 динари за цалу сезону, а дзекуюци средством општини Шид хтора субвенционує уходнїци за дзеци по осем роки уход шлєбодни. За окремни термин од 18 по 20 годзин и треба за-

плациц 3 000 динари у сезони. Обезпечена и школа плїваня за гевтих хтори сцу научиц плївац, алє за тераз з того нїч. Гоч прецерпел утрату, Филипович ше наздава же хвиля у авґусту будзе вигодна (бо метеоролоґове и по конєц юлия предвидзую премнелїву хвилю) и же базени конєчно ожию на радосц шицких хтори зацикавени ошвижиц ше у своїм городзе. На питанє чи можебуц сезона будзе дакус предлужена кед же у першей половки септембра будзе красна хвиля, Филипович надпомнул же сезону закончи 1. септембра з початком нового школского року Вл. Дї.

ЮНИОРСКИ КУП НАЦИЙОХ У БОКСУ

ДО ВЕРБАСУ ПРИДУ БОКСЕРЕ ЗОЗ 22 ЖЕМОХ У Вербаше пред двома тижнями отримана друга схадзка Орґанизацийного одбору Юниорского купу нацийох у боксу, хтори у Вербаше будзе отримани од 15. по 19. авґуст. На схадзки розпатрани дзевец значни теми, а як сообщене, уж тераз приход на єдну з найвекших шветових боксерских манифестацийох у 2018. року потвердзели скоро 200 репрезентациї зоз 22 жемох.

– Боксере зоз штирох континентох буду пребувац пейц днї у нашим городу. То одлична нагода же бизме указали яки зме домашнї и же би зме ше медзисобно повязали и преширели сотруднїцтво з представителями вельких жемох. Будзе то испит и за шицки явни подприємства и установи хтори участвую у орґанизациї – визначел после схадзки предсидатель општини Вербас Милан Ґлушац.

– То за нас єдно вельке искуство понеже слово о найвекшим спортским турниру у Европи у 2018. рок. Конєчне число приявених жемох и змагательох будземе знац 5. авґуста. Сам факт же до нашого малого городу

34 РУСКЕ СЛОВО

приду найлєпши боксере з Анґлиї, Велсу, Америки, Русиї, Казахстану, Нємецкей, и велїх других жемох, кладзе нас опрез велького виволаня и озбильни задаток, алє добра ствар же ше Вербащанє здружели и уключели до орґанизациї – визначел секретар

турниру Иґор Шкундрич. Святочна церемония отвераня и шицки борби буду отримани у Центре за физичну културу „Драґо Йовович”. Вербаски Бокс клуб „Чарнок” найзаслужнєйши за отримованє Юниорского купу нацийох у Вербаше, а на тим вельким змаганю го будзе представяц Стефан Цамович, хтори того року шампион Сербиї и шампион Войводини. Конєчне число учашнїкох и вецей информациї о тим спортским спектаклу и єдним з наймоцнєйших змаганьох у Европи буду обявени после идуцей схадзки Орґанизацийного одбору хтора заказана за 6. авґуст. А. М.

3. АВҐУСТ 2018.

sport@ruskeslovo.com

ФК „ИСКРА”

ПОДЛА УВЕРТИРА ПРЕД ТУРНИРОМ СБ „ЯША БАКОВ”

Пририхтованя за єшеньску часц сезони у Подручней лиґи за ФК „Искру” почали пред двома тижнями, а всоботу, 28. юлия, Искра у Коцуре одбавела друге пририхтуюце змаганє котре страцела од подростку екипи ТСЦ зоз Бачкей Тополї зоз резултатом 2:0 Младосц и лєпша физична пририхтаносц госцоюцих пи ТСЦ. Заш лєм, нє могол одбранїц шицко, та по конєц младих фодбалерох на тим змаганю була одлучуюца и змаганя госци коруновали лєпше бависко ище зоз єдним ґолом, и змаганє ше закончело зоз резулпревагла же би победзели. татом 2:0 за подросток екипи ТСЦ зоз Фодбалере зоз Бачкей Тополї од початку ИСКРА МА Бачкей Тополї. указали же на тим змаганю вони буду тоти НОВОГО ТРЕНЕРА Шлїдуюци змаганя котри „Искра“ будзе котри буду диктовац ритем и темпо бавибавиц у рамикох приритованя за нову сеска. Искрово фодбалере на тим змаганю нє Од вовторку фодбалерох зону буду на турниру Спортских бавискох могли повториц добре бависко котре указали на першим пририхтуюцим змаганю про- Искри тренира нови тре- „Яша Баков“ котри на програми шлїдуюцив Сутєски зоз Бачкого Поля. Першу, и на нер. Место Бори Ерцеґа ко- цого викенду у Коцуре. Полуфинални змаганя ше будзе бавиц концу випадло и єдину, шансу за ґол мал три зоз Искру почал приДарко Николич у 15. минути змаганя и то рихтованя, на место трене- на соботу. Перше полуфиналне змаганє було шицко цо домашнї фодбалере напра- ра поставени Александар ше будзе бавиц на 15 и 30 годзин медзи вели по конєц змаганя. После тей Искровей Аца Петрович зоз Вербасу екипами ФК „Русин” зоз Руского Керешанси, госци превжали бависко и у 25. ми- котри пред даскельома ро- стура и ФК „Бачка” зоз Дюрдьова. Друге нути дали перши ґол. Зоз резултатом 1:0 ше ками уж на єден завод бул полуфиналне змаганє на програми на 17 и тренер Искри. Нови тре- 30 годзин у котрим буду бавиц домашня пошло на одпочивок. Други полчас почал так як ше закончел нер, окрем Искри, потераз ФК „Искра” зоз Коцура и ОФК „Бикич” перши, а то зоз лєпшим бависком госцох водзел на два заводи зоз Бикич Долу. Финалне змаганє и змаганє за треце мезоз Бачкей Тополї. На щесце, ґолман Искри Обилич зоз Змаєва, а тераз Калинич бул розположени на тим змаганю є тренер пиониром ОФК сто ше будзе бавиц на нєдзелю. З. Колєсар и одбранєл ище даскельо добри шанси еки- „Вербас”.

ҐОСПОДЇНЦИ

ОТРИМАНИ ДВА МЕМОРИЯЛНИ ТУРНИРИ На стадиону Фодбалского клуба „Єдинство” у Ґосподїнцох, а у рамикох тогорочного Турнира улїцох отримани два ревиялни мемориялни турнири пошвецени младим спортистом Николови Живковичови и Даркови Додичови зоз Ґосподїнцох. На обидвох турнирох ше змагали по штири фодбалски екипи. Пияток, 20. юлия на першим змаганю, мемориялним турниру за Николу Живковича перше место завжала екипа „Любим Ґосподїнци” зоз Ґосподїнцох котру формовали пайташе и бавели у маїцох зоз його слику. Другопласовани Фодбалски клуб „Слоґа” зоз Темерину, трецеопласовани Фодбалски клуб „Єдинство” зоз Ґосподїнцох, а штвартопласовани екипа Штреднєй школи „22. Октобер” зоз Жаблю. Други мемориялни турнир за Дарка Додича отримани внєдзелю, 22. юлия. Гоч и на тим змаганю резултати нє були важни, цо потвердзели учашнїки и орґанизаторе, дахто заш лєм мушел победзиц. Перше место завжала екипа „Дарково товарише з валалу”, друге екипа Општинскей управи Општини Жабель, треце екипа Станїца полициї Жабель, дзе Дарко робел, а штварте место завжала екипа „Леґинє” зоз Чурогу. После обидвох турнирох змагателє єдни другим винчовали на участвованю. Но, вшелїяк за шицки екипи була 3. АВҐУСТ 2018.

велька чесц же були часц того меморияла котри здогаднул на двох младих шорових леґиньох котри нєщешлїво настрадали. Медзи двома турнирами, всоботу 21. юлия на Єґричкей у Ґосподїнцох отримани турнир на писку и змаганє у скаканю до води котри як и мемориялни турнири орґанизовали млади зоз Турнира улїцох у тим валалє. Хвиля добре послужела, та було вельо патрачох, алє и змагательох. Одбойка ше бавела три на три медзи дванац екипами. Паралелно з турниром у одбойки скакнє до води оценьовал жири. Найлєпши три екипи и троме скакаче достали по металию од орґанизатора. С. Саламун

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ РЕЗУЛТАТИ ФОДБАЛЕРОХ НА КОНЦУ СЕЗОНИ

Пишу: Александар ПАЛАНЧАНИН и Златко КОЛЄСАР

РЕАЛНИ РЕЗУЛТАТИ – УСЛОВИЯ БИ МОГЛИ БУЦ ЛЄПШИ Очековали зме вецей од наших фодбалских клубох. Но, з оглядом на тото же бавели у висшим ранґу – у Подручних лиґох, у новим дружтве, посцигнути резултати реални. Насампредз зме очековали же Искра зазначи лєпши резултат и же пойдзе ище єдну ґарадичу горе. До ище висшого ранґу. Алє... нє идзе вше так як ше планує и задумує

Д

акедишнї тренер Искри Здравко Бабич хтори добре позна обставини у Коцурским Фодбалским клубе, часто виявйовал же найважнєйше же би бавяче „перше победзели сами себе”. Односно, же би були свидоми своїх квалитетох, знаня и схопносци, як цо познаю екипи з хторима бавя першенствени змаганя. На концу ярнєй часци першенства Искра закончела на трецим месце на таблїчки. Вошли до баражу за уход до висшого ранґу, алє сон бавячох и управи Клуба ше нє зисцел. Можебуц праве пре тото же бавяче нє похопели найлєпше слова свойго дакедишнього тренера Бабича. Кед требало же би заблїсли и одбавели без гришки, нє бавели як знаю и трацели змаганя. ИСКРА У ИСТИМ РАНҐУ У першенственей часци Искра бавела 28 змаганя. Вецей як половку змаганьох победзели – осемнац, штири бавели нєришено, а шейсц страцели. На змаганьох дали 85, а прияли 32 ґоли, та су у плус скору од 53 ґоли. Рушело добре и Искра на старту ярнєй часци победзела на чежким госцованю у Равним Селу. У другим колу Искра була

36 РУСКЕ СЛОВО

шлєбодна, а у трецим дожила пораженє од Обилича у Новим Кнежевцу, екипи котра ше тиж до конца борела за уход до Войводянскей лиґи. Пораженє у Новим Кнежевцу, на єден способ, було и очековане и шицки знали же Искра там чежко освої шицки три боди. Шлїдзели два сиґурни побиди, а потим нєочековане пораженє на домашнїм терену од екипи Виноґадар зоз Гайдукова. После того пораженя Байша зашедла на перше место и було ясне же така озбильна екипа чежко випущи лидерску позицию по конєц першенства. Надїя и далєй исновала, понеже о два кола Байша требала госцовац у Коцуре и зоз побиду би ше Искра ознова врацела на перше место. Медзитим, за таке требало победзиц у Фекетичу екипу Ядрану. Тото значне змаганє Искра срацела, та резулатат 2:2 процив Байши у Коцуре уж нагаднул шампиона, а то була екипа Байши. Серия подлих резултатох ше предлужела и у шлїдуюцим колу кед Искра знова дома страцела од Нєґоша зоз Ловченца и приведла до питаня и бависко у баражу за котре на концу требало завжац друге, або треце место. На концу, заш лєм Искра освоєла треце место зоз 58 освоєнима бодами и обезпечела бависко у баражу. Систем бависка у ба3. АВҐУСТ 2018.

sport@ruskeslovo.com

ражу бул таки же ше бавело два полуфинални змаганя, а вец побиднїки медзисобно одлучовали же хтора екипа пойдзе до Войводянскей лиґи. Искра як трецепласована у полуфиналу бавела процив другопласованей екипи зоз Подрученй лиґи Зомбор, а то бул ФК „Червинка” зоз истоменного места. Червинка победзела у обидвох змаганьох, у Червинки зоз 2:0 и у реваншу у Коцуре прешвечлїво зоз 5:1.

– Часточнє можеме буц задовольни, патраци на пласман на концу сезони. Остава смуток же ше нє вихасновало нагоду же би Искра направела найвекши успих у историї, а то пласман до Войводянскей лиґи–сивер. Шицки условия за добри резултати маме. Остава лєм же би екипа мала вецей довирия до себе и квалитетох хтори ма. До Клубу пришли даскелї нови бавяче, а екипу змоцнєл и нови тренер. Як будзе у новей сезони, увидзиме. Шицко завиши як ше стартує – гварел Радосав Сталевич, предсидатель ФК „Искра”. РУСИНОВО ТУРБУЛЕНЦИЇ Пременки у способе финансованя и законскей реґулативи у тей обласци бул єден з векших проблемох у дїлованю Спортского дружтва „Русин”. Клуб у составе Дружтва ше тераз финансує по конкуросох.

– По питаню финасийох обставин у СД „Русин” нїяки. Уж два роки ше Дружтво нє финансує зоз буджету локалней самоуправи. Клуби сами конкурую и доставаю средства за свою дїялносц по конкурсох. Так же проблем финансованя спортских клубох ришени на таки способ и вони маю пенєжи за розлику од СД „Русин” хтори остал нєпрепознатлїви у Законских предписаньох. Праве щесце же маме право ище достац средства зоз валалского самодоприно су. Ище того року зоз того жридла ище достанєме пенєжи, а вец би нам витримац штири роки же би ше рахунок нє загашел, бо предстої преслава велького ювилея, сто роки СД „Русин”. Кельо мнє познате клуби нє достали пенєжи по конкурсох, та нє можем твердзиц же хто кельо достал – гварел Драґан Ковачевич, предсидатель СД „Русин”. Русиново фодбалере прешлого року мали вельо проблеми з пенєжом. Вецей раз им на Ярашу була виключена струя, а за опрему ше Клуб знаходзел прейґ спонзорствох и донацийох. З другого боку и у Управи Клуба було досц пременки и турбуленциї. За єдне рок прменєли ше вецей тренере. Конєчни успих фодбалерох на таблїчки вшелїяк резултат таких обставинох.

– Клуб сом превжал кед ше бавело шесте коло. Бавело ше змаганє процив екипи ФК 3. АВҐУСТ 2018.

„Крила Країне” у Бачкей Паланки. До Клубу сом пришол, бо ме поволал дакедишнї бавяч и тренер ФК „Русин” Борис Шайтош. Такой сом обачел же бавяче маю подле одношенє ґу своїм обовязком приходу на трениНови тренер ФК „Искра” нґи. Дакус ше то з Александар Аца Петрович початку злєпшало, алє накадзи зме вишли з опасней зони випадованя зоз лиґи, ознова ше бавяче врацели на исте старе нєкоректне одношенє. Ґу тому покалїчели ше двоме ключни бавяче Катона и Чизмар, цо бул вельки хендиБИЛАНС НАШИХ кеп за екипу. Мушел сом пренайсц замени ФОДБАЛСКИХ КЛУБОХ и на щесце ту були Саянкович и Кочиш хтори одлично заменєли покалїчених бавяПо законченю чох. По конєц першенства нам ше удало фодбалского остац у лиґи, алє назадавам ше же до попершенства ФК чатку нового першенства Клуб будзе консо„Искра” завжала треце место зоз 58 лидовани у каждим поглядзе и же од єшенї бодами. Од 28 будземе мац лєпши успихи. Особнє верим стретнуцох Искра же ше пласуєме до верху таблїчки – гварел победзела на 18, на 4 тренер ФК „Русин”, Ранко Делич. БАЧКА У СИҐУРНЕЙ ЗОНИ – Особнє сом задовольни з посцигнутим резултатом на концу сезони. Думам же зме могли буц пияти або шести, цо цалком реалне. З початку зме мали дакус проблеми бо було досц бавячих хртори були покалїчени, а було и каребни картони. Алє я прешвечени же шицки дали свой максимум, так же сом задовольни. Очекуєм же у пририхтуюцей фази бавяче озбильнєйше похопя обовязки и же буду поряднєйши на тренинґох. Кед слово о других условийох, у Клубе маме солидни условия. Доставаме средстав зоз буджету локалней самоупшрави по нових Законских предписаньох. Вше мож лєпше, алє и так добре – гварел Раденко Шарович, тренер першого тима ФК „Бачка 1923” з Дюрдьова. Тоту часци сезони Бачка почала як штернастопласована екипа, у цеку першенства ше найвецей затримовала у горнєй часци таблїчки, а найвекши пласман им було шесте место. По ище вше нєурядових податкох, у Подручней фодбалскей лиґи Нови Сад будзе реорґанизациї. Найвироятнєйше пейц екипи зоз сподку таблїчки напуща лиґу. Дюрдьовска Бачка ше спрам того виборела остац у лиґи, бо под собу ма седем екипи. ■

бул нєришени резултат, а 6 страцела. Искра дла 85 ґоли, а прияла 32, та су у плусу од 53 ґоли. ФК „Русин” одбавел тиж тельо стретнуца – 28. Седем победзела, исто тельо бавела нєришено, а страцела 14. Русиновци дали 46 ґоли, а прияли 67. Призначели неґативни скор од 21 ґола. На таблїчки була на 13 месце зоз 28 бодами ФК „Бачка” бавел 34 стретнуца. На 11 победзел, 13 бавел нєришено, а 10 страцел. Бачково фодбалере дали 73 ґоли, а прияли 61. Скор им позитивнми од 12 ґоли. Завжали 11 место на таблїчки зоз 46 бодами.

РУСКЕ СЛОВО 37

Аня Гудак

ИНТЕРМЕЦО

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ (од Ясмини Дюранїн)

Печена овоц

Кед жадаце даєдней лакотки дац окремну ноту, вец єй додайце тоту запечену овоц. Злєпша смак сладоляду, а мож ю додац и на фалаток коху зоз ґрису, або мафин (до основного рецепту нє треба додац какао лєбо чоколаду). Тота печена овоц наисце да окремни смак. Овоц хтору хаснуєме у тим рецепту нє треба же би була презрета. Лєпше и же би була кус твардейша, же бизме ю нє зджамели у руки. У тим рецепту хасновани брескинї, шлївки, смокви, грушки, чернїци, а мала сом змарзнуте дас гарсц йости, та сом и ю положела. Най надпомнєм же овоц пред тим вшелїяк треба умиц и розрезац на подєднаки велькосци и повиберац маґочки. Овоц мож хасновац гоч хтору, по власним вибору и у гоч хторим количестве. Кед зме пририхтали овоц, улєєме дас 150 мл даякого алкоголу. Я положела цмого руму, а мож додац коняк, виски або други алкоголни напой. Нє старайце ше! Шицок алкогол випари, а дзекуюци цукру (я додала од ока, дас пол шольки кафового цукру), и соку хтори пущи овоц, достанєце сируп. До овоци треба уруциц и арому ванелиї, циметову палїчку, нє вельку, хтору нє треба забуц виняц. Смак овоци збогаци и пошекана швижа розмария и лимунова трава котру до нєй умишаме.

(од Ясмини Дюранїн)

Кох зоз ґрису

Єден з добрих а преверених рецептох за колач хтори тунї, швидко ше го прави а подложни є прилагодзованю и надбудовйованю смакох, то кох зоз ґрису. Витрепац пену з бильчкох з миксером, а кед є наисце тварда, додац 4 ложки цу-

38 РУСКЕ СЛОВО

Я овоц волїм печиц сциха, гоч и кус длужей, на 180 ступнї (кажде свою релну найлєпше позна). Чечносц треба же би сциха булькала. Под час печеня добре дакус з ложку премишац овоц и позалївац ю зоз тим сирупом. Овоц упечена кед дакус поцмеє, а з чечносци ше справи сируп. Печену овоц барз смачнє комбиновац зоз сладолядом, найлєпше з ванелийовом, алє велї любя мишани смаки. Хто люби колача, нєутралному колачу без филу мож додац печену овоц. Наприклад кох зоз ґрису, достава окремну ноту.

кру. Кед ше добре зєдинї додавац єден по єден жовчок, а на концу и 16 ложки ґрису, пращок за печенє и кус олєю. До помученей и помасценей тепши (лєбо обложеней з папером за печенє) усипац цесто и печиц. Кед ше краї почню одвойовац од тепши и кед зме зоз зубодлопку преверели чи цесто упечене, порежеме го на фалатки и прелєєме зоз горуцим млєком до котрого зме додали шольку цукру и пол марґарину. Горуце цесто преляц зоз горуцим прелївом. Кед ришице упечиц овоц як у предходним рецепту, послужце го вєдно зоз кохом и нїхто нє останє ровнодушни.

Потребне: ■ 8 бильчки ■ 8 жовчки ■ 4 ложки цукру

■ 16 ложки ґрису

■ дакус олєю ■ пращок за

печенє. Прелїв: ■ литра млєка ■ шолька цукру ■ пол марґарина.

3. АВҐУСТ 2018.

ИНТЕРМЕЦО ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ

(од Ясмини Дюранїн)

Сладоляд

Тот рецепт преверени! Кед Потребне же жадаце домашнїх обрадовац зоз смачну лакотку по ■ 650 мл млєка (лєпше горучави, шлєбодно им натото цо ма вецей млєчправце тот сладоляд. Поненей масци) же основна маса кваскава, ■ 200 ґр цукру препоручуєм же би ше дода■ мещок лимунтусу ло овоцово смаки (котри ■ 200 ґр шлаґу (думам мож купиц у малих фляшочже мож хасновац и кох у скоро каждим дутяну). сладку шметанку, алє Думам же би ше чоколадов сом нє пробовала) смак вообще нє складал, Смаки по вибору. алє сом нє пробовала. Найволїм додац смак ягоди, ванелиї, боровници и лимуну, а верим же ше и смак помаранчеца барз склада. Мушим пробовац! Так треба приготовиц: Зограц 500 мл млєка, склонїц з ринґли и додац цукер и лимунтус. Мишац же би ше цукер розпущел и охабиц най ше охладзи. Потим пресипац до даякей пластики и положиц до змаржляку. Витрепац шлаґ зоз 150 мл млєка котри кус-покус додаваме. З ложку виберац змарзнуте млєко, класц до шлаґу и добре розмишац з миксером док нє потрошице шицке млєко. Можебуц лєпше же би млєко нє було барз, барз змарзнуте, бо кед у миски єст вельо шлаґу а змарзнути грудки млєка мали, та их нє мож добре розмишац и нє барз приємне кед ше на нїх наидзе у сладоляду. Подзелїц пририхтану масу до телїх пластикох кельо жадаце смаки. До каждей накапкайце смак и дооообре розмишайце. Врацце до змаржаляка и нєодлуга є готови за коштованє. Надпомнуце: Кед ше положи швижу овоц до сладоляду воно го розводнї, та ше направя кришталї ляду и нє будзе таки смачни. Окремне дожице кед ше го понукнє зоз печену овоцу.

Пише: Емилия ЧИЗМАР

РОЗДУМОВАНЄ НАГЛАС – У ХЛА ДКУ Нови гоби як вигварка за кулиранє старих НЄ СТАРЧИМ ДО ТЕРЕТАНИ, МУШИМ ЗАВЕРШИЦ ТОТ ҐОБЛЕН

д при й е п и оми а пр зажил ашина за пша и б е Час ж якош ми мпотребнєй данач вильково ванє хж як му иц лєгкож о т о к #чеж

ень як Пайташков родзени дз дацо цо нагода купиц себе будзе стац у нєй. предаНє сабат гладне до фон. вальнї и пияне на теле ба е тре е ц с и и ш и наиии ? Одрекнєм ем и м з е д Чи бу воц м арох, д у жи прихо ялних ств а, пос ад зи и к р н у мате до сл ц и р т па ку.... заград рана ожого и б о г о #кажд зи2аларм д #поме спекция о р #инт

3. АВҐУСТ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ РОК LXXIV ЧИСЛО 31 (3796) НОВИ САД, 3. АВҐУСТ 2018.

МУ ДР ЛТИК УЖ УЛТ ЕН Є МУРАЛ НЕ ЛА ДИ X

ОГЛЯД НУ ЦЕ НА ПРЕ ШЛОСЦ оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Фотоґрафия: 0698P-B1281

■ ФЕСТИВАЛ „ЛЕМКОВСКА ВАТРА” У ЖДИНЇ У ПОЛЬСКЕЙ

ЦЕНА 30 ДИНАРИ Фото: Mарина Джуджар

Медзинародни волонтерски камп у Руским Керестуре насампредз мултикултуралне друженє, на котре приходза млади котри любя путовац, виглєдовац, упознавац нових людзох, нови штредок и нови култури

■ ВОЛОНТЕРСКИ КАМП У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ