Ruske slovo 29

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ РОК LXXIV ЧИСЛО 29 (3794) НОВИ САД, 20. ЮЛИЙ 2018.

ДРУГА ФАЗА ФАЗА ОБНОВИ ОБНОВИ ■ ДРУГА

НАЙСТАРШЕЙ РУСКЕЙ РУСКЕЙ ХИЖИ ХИЖИ НАЙСТАРШЕЙ

„КОЦУРСКА ЖАТВА” 2018

ЖУРКA ЗА МЛАДИХ „ТАМБУРОВАНЄ”

ОГЛЯД НУ ЦЕ НА ПРЕ ШЛОСЦ оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Фотоґрафия: 0697P-B1279 14

Фото: Ана Маркович

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ „ЖАТВА” НА СЛАВУ ЖИТА И ХЛЄБА

ИНТЕРМЕЦО РУСКА КНЇЖКА У БИБЛИОТЕКИ

Фото: А. Маркович

ВЕРБАС (2)

Б

иблиотека Дружтва „Карпати” оформена пред трома роками, а єй кнїжки годни хасновац шицки гражданє. Фонд кнїжкох коло 2,5 тисячи, и то на трох язикох, а найвецей литератури єст по руски, алє заступени и українски, и сербски. Фонд звекшани и з донацию НВУ „Руске слово” з Нового Саду, а вец и ОШ „Светозар Милетич”, 15. юния, даровала кнїжки до КПД „Карпати”. Библиоте-

ка у „Карпатох” звекшана за вецей як 600 кнїжки, зборнїки, брошури, есеїстичну литературу... Медзи нїма и кнїжки руских авторох, алє и сербских – Чопич, Андрич.., преложени по руски. Таки красни ґест Школа направела з идею же Дружтво место дзе „кнїжки буду жиц”. Найчитанша кнїжка у библиотеки „Река Мономах, мерач посмртног времена” автора др Юлияна Тамаша, а кнїжка хтору Дружтво найчастейше дарує на своїх госцованьох то „Народне облєчиво и танци бачванско-сримских Руснацох”. Найвирнєйши читателє у тей библиотеки пензионере. Ана Маркович

2 РУСКЕ СЛОВО

20. ЮЛИЙ 2018.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Златко КОЛЄСАР, дописователь „Руского слова” з Коцура

■ Тижньовнїк 4–5. Адаптованє найстаршей рускей хижи у Керестуре 7. Комеморация у Поточарох

■ Нашо места 8–9. Схадзки Скупштинох општинох у Вербаше и Кули 10. Схадзка Месней заєднїци Руски Керестур

■ Економия 12–13. Млади статкар Иван Медєши зоз Керестура 14. Капацитети олєярнї „Виктория оил”

■ Култура и просвита 16–18. „Коцурска жатва” 2018.

23. Конґрес медзинародней асоцияциї українистох у Києве

■ Дом и фамелия 19–21. Проблеми у туризме 22. ЖеноблоґИя

■ Мозаїк 24–25. Шлєбода на Еґзиту 2018.

■ Людзе, роки, живот 26–27. Розгварка зоз Пристойковима зоз Канади

■ Духовни живот 28. У новосадскей парохиї преславени Кирбай

■ Информатор

30–33. Оглашки и In memoriam

■ Спорт 34–35. Закончене Шветове фодбалске першенство 37. Турнири у малим фодбалу у Ґосподїнцох и Вербаше

■ Интермецо 38–39. Хладок и горуци тепши На насловним боку „Коцурска жатва” 2018. Автор фотоґрафиї – Ана Маркович

НА МЛА ДИХ ОЧУВАЦ „ЖАТВУ” Традицийна културна манифестация „Коцурска жатва” того року указала же млади наице дали свойо доприношенє же би ше очувало традицию, фолклор и руску шпиванку. У орґанизациї и прешлих рокох млади дали свойо идеї котри наисце чули старши и дзечнє их прилапели, та так Тамбуранє постава синоним за добру забаву и друженє младих и зазберує вше векше число младих коло „Жатви” и зоз других местох, нє лєм зоз Коцура. На Централней манифестациї наступели госци и домашнї, котри през концерт приказали квалитетни фолклор. Єдна зоз провадзацих програмох указала же „нови” млади шпиваче и музичаре зоз Коцура даваю вельку надїю же Коцур и на других наших фестивалох понукнє нову ґенерацию младих вокалох. Нова секция у рамикох КУД „Жатви”, котра порушана прешлого року, профилує и музично формує нових младих тамбурашох, котри указали на концерту же вредно робя и трудза ше же би єдного дня наступали и на других наших фестивалох у оркестру. Провадзаци програми того року, як и прешлих рокох, понукли стаємну програму, алє заш лєм иншаку, понеже вистава прикрашених склєняних предметох Коцурцом указала цошка нове, а младим на „Литературним вечаре” през окреме интересантну програму приказани и описани приход Руснацох на тоти простори. Драмска сличка у котрей описана писня „Рок 1744. Гук зоз Горнїци” Михала Рамача на шицких присутних охабела моцни упечаток, понеже млади часто забуваю же през цо нашо предки прешли дакеди давно же би пришли на тоти простори и ту вибудовали шицко цо нєшка маю – церкви, школи, образованє, фолкор, шпиванку, фестивали и нєшкайшу „Жатву”. На младих „лєм” же би ю отримали и похопели же чувац руски манфестациї муша нє лєм пре себе, алє и пре ґенерациї котри приходза.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/7, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe – Борис Варґа, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Олена Планчак-Сакач, Славица Фейса, Ана Маркович, Вероника Вуячич * новинарке/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Сандра Саламун, Златко Колєсар, Марина Джуджар * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки– Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a . d . B e o g r a d 160-923244-82 * Девизни рахунок 1 6 0 - 0 0 5 0 8 7 0 0 2 4 9 9 9 - 5 3 * Р у ко п и с и ш е н є в р а ц а * Д ру ку є Д ру ка р н я ” M a x i m a g r a f ” П е т р о ва р а д и н * E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директорка МАРТИЦА ТАМАШ *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

20. ЮЛИЙ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК АДАПТОВАНЄ НАЙСТАРШЕЙ РУСКЕЙ ХИЖИ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПОКРАЇНА ФИНАНСУЄ И ДРУГУ ФАЗУ РОБОТОХ Пишу: Марина ДЖУДЖАР Мария АФИЧ

Проєкт обнови, санациї и конзервациї найстаршей рускей хижи вошол до другей фази роботох, котри и на тот завод финансує Покраїна, а шицко зоз потримовку и поштреднїцтвом Националного совиту рускей националней меншини

О РОКАМИ ЗАНЄДЗБАНА Найстарша руска хижа роками у рускей заєднїци була занєдзбана, а пре нєдостаток пенєжу и зложени маєтно-правни одношеня, нєпреривно препадала. Тераз є власносц Националного совиту Руснацох котри ю одкупел у маю 2016. року, а проєкт єй обнови виробени ище 2012. року на основи сотруднїцтва медзи Совитом и Покраїнским секретариятом. Планує ше ю хасновац як туристичне понуканє у валалє.

4 РУСКЕ СЛОВО

статнє адаптованє найстаршей рускей хижи у цалей рускей заєднїци, котра датує зоз осемнастого вику, розпочате прешлого року, а предлужене є и того лєта. Проєкт финансує Покраїнски секретарият за културу, информованє и одношеня з вирскима заєднїцами зоз средствами у суми од три милиони динари. Иста цифра пенєжу була опредзелєна и за прешлорочни роботи. Роботи ше окончує под надпатраньом проєктанта у мено Покраїнского секретарияту, архитекти Єлени Филипович и консултанта др Миряни Дєкич, котра ше уж роками анґажує на очуваню руского културного нашлїдства. ЯК КЕД БИ БУЛ ЗАСТАНОВЕНИ ЧАС – У цеку друга фаза роботох санациї и конзервациї старей рускей хижи. Прешлого року як найважнєйше поробени потребни роботи на закрицу, з чим застановене премаканє и дальше розпадованє набиваних мурох. Тераз предлужуєме роботи санированя новобудованих структурох, понеже було мури котри були ище очкодовани. Майстрове подмурюю, правя нови фундаменти, санирую розпуклїни на му-

рох, малтерую, поставяю облаки и дзвери. Велька робота була кед поставяли падлаш, котри робели скоро од початку, од старого остали лєм древени греди, а тераз поставене нове пасмо наду и блата, та на тот способ вимурована повала – толкує архитекта Єлена Филипович. По явней набавки котру запровадзел Секретарият, роботи окончую искусни виводзаче ново садскей фирми „Архитектура проинґ” з Петроварадину, котри були єдни спомедзи трох виводзачох прешлого року. Найважнєйше же би после адаптованя хижа мала автентични випатрунок, як випатрала у ориґиналу, и праве прето ше шицко роби на стародавни способ и зоз материялами котри були доступни теди.

– Плануєме же би у рамикох тогорочних роботох були комплетно закончени будовательно-ремеселнїцки роботи, цо значи же буду положени уходни и нукашнї дзвери, поставени патоси, и будзе обилєна нукашньосц хижи. Требало би вибудовац ище єден пец котри ше звалєл прешлого року, а маме намиру робиц и вонка – ґу улїци збудовани мурик з валькох, тераз є омасцени, а исте поробене и од задку и зоз боку хижи од сушеда. Зоз улїци поставиме двокридлову древену капуру и капурку за уход, а 20. ЮЛИЙ 2018.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

у планує обилїц и вонкашньосц на било, кед ше нам уда – гвари Филипович. Циль же би випатрунок хижи бул цо блїзши ориґиналу, же би випатрала як кед би бул застановени час у давним осемнастим вику.

– Пробуєме реконструовац хижу хаснуюци стари технїки и технолоґиї зоз материялами з давних часох. Нєшка углавним нєт таких майстрох, алє ми два ше трудзиме же бизме их подучовали робиц цо автентичнєйше. Майстром дзелїме совити, даваме им упутства, приношиме рисунки и фотоґрафиї зоз старого периоду док хижа була цала и док єй ґаздово Надьово у нєй жили. И нєшка надпатраме як чечу роботи, трудзиме ше оправяц и доправяц же би хижа випатрала як кед би була збудована у осемнастим вику. Тота хижа сиґурно найстарша у Руским Керестуре, сиґурно и у цалей рускей заєднїци, та прето заслужує третман културного добра з вельким значеньом, а ми то зробиме як найлєпше буд-

трих бизме могли пестовац руску писню и танєц. Цо ше дотика нашей роботи, ми ше будземе намагац реконструовац цо блїзше ориґиналу и хижу и простор коло нєй, а єст ту и простору же бизме направели у дворе єден функционални куцик же бизме го направели як простор за интерактивни дзецински роботнї, шицко, лєм перше закончиц хижу – толкує др Миряна Дєкич. Хижа ище док ю хасновали єй власнїки, на даскельо заводи була модернизована, о чим шведочи факт же место менших облакох покладзени векши, та ше менял и випатрунок просторийох и їх намена. Исте остало же хижа з улїци шлєпа, односно нїґда нє мала облаки на улїцу, алє лєм до двора.

– Кед ше патри з улїци, перше ше находзи комора, потим єдна хижа, у штредку у приклєце кухня, та задня хижа. Коморки зме врацели випатрунок яки бул, у другей просториї зме отворели єдну часц котра нам хибела, а за котру зме под час адаптованя видзели же така дакеди була. Задню хижу зме правели по фотоґрафийох котри зме мали зоз тедишнього часу, а облаки нароком охабени векши, понеже таки були у тей фази розвою хижи, цо лєм доказ же хижу реконструовали и єй власнїки – гвари Дєкичова. Законченє роботох заплановане по штредок авґуста, а розпочати су концом мая. Тирванє роботох диктує способ, материяли и технїки зоз блатом. То материяли котри вимагаю одредзени час за сушенє и поступносц у роботи.

ОСТАТНЯ РЕКОНСТРУКЦИЯ 1995. Хижа ище од 1965. року под защиту держави, кед була стара коло 200 роки, и теди випатрала як у чаше кед ше у нєй бивало. Будована є по типским моделу яки за приселєнцох предписал державни ерар зоз Кули, та ше предпоставя же перши ґенерациї Руснацох жили у подобних. Од 1991. року є катеґоризована як нєрухоме културне добро од велького значеня у Войводини. Остатнїраз є реконструована скоро од фундаментох и конзервована, 1995. року, з нагоди 250. рочнїци приселєня Руснацох.

земе знац. Жаданє и намира нам же би по законченю роботох хижа була активно хаснована – толкує др Миряна Дєкич. НАЙВАЖНЄЙШЕ ЖЕ БИ ШЕ ХИЖУ ХАСНОВАЛО Хаснованє хижи и єдно з условийох же би ше хижу зачувало. Як толковали нашо собешеднїци, причина препаданя було єй длугорочне нє хаснованє. Кед ю хтошка будзе хасновац, доходзиц и обиходзиц, та вироятнє замеркує кажди нєдостаток. Хижу потребне з часу на час обилїц, замасциц, померковац на закрице и патос. З намиру же би стара руска хижа цо баржей здогадовала на давни часи, глєдали и место дзе була викопана студня, же би ю ознова направели на тим месце. Плановане же би хижа була место котре буду нащивйовац, насампредз, туристи, та и шицки котри ше буду интересовац за руску прешлосц, аж су дзечни тримац и участвовац у рижних роботньох вязаних за руску историю.

– Ниа, ту маце надосц и школярох, приходза вам госци зоз Словацкей, волайце шицких, та ту будземе тримац роботнї на ко20. ЮЛИЙ 2018.

Єден з проблемох з котрима ше стретли майстрове то нєдостаток праве тих природних матерялох, та ше знаходзели на рижни способи. Плєву нашли у околних валалох, а глїну и вальки зоз старших хижох у валалє.

– Ґу тому, ту и обробок древа котре нє шме буц робене з машинами, алє лєм ручно, а таких майстрох єст барз мало у нєшкайшим чаше, алє уж лєм будзе даяк шицко – заключує Дєкичова.■

РУСКЕ СЛОВО 5

ТИЖНЬОВНЇК ПОСЛЕ НАЩИВИ ПРЕДСИДАТЕЛЯ УКРАЇНИ СЕРБИЇ

Предсидатель України Петро Порошенко початком юлия официйно нащивел Сербию, дзе ше стретнул зоз предсидательом Александром Вучичом, предсидательку парламента Маю Ґойкович и патриярхом Сербскей православней церкви Иринейом

Фото: predsednik.rs

2025. РОКУ ВЄДНО ДО ЕУ

П

нє инвестицийней клими у України. З оценами рейтинґу по условийох инвестованя Doing Business, Україна ше рапидно подзвигла зоз 153. на 76. место. Предсидатель Союзу Руснацох Українцох Сербиї Богдан Виславски за „Руске слово” нащиву предсидателя України Петра Порошенка коментарує же до стретнуца, очиглядно, пришло пре взаємни интереси коло медзинародней политики у вязи положеня Косова и Крима, як и перспективи економского сотруднїцтва.

– Позната ситуация же Сербия нє припознала анексию Крима, а Україна видвойованє Косова, та иснує интерес же би при медзинародних орґанизацийох вєдно наступали и усоглашовали свойо становиска – твердзи Виславски. Предсидатель Союзу Руснацох Українцох Сербиї дума же Україна ма барз вельке и рижнородне тарґовище, та иснує и вельки интерес коло хаснованя його капацитету. На тото указую и прегварки коло подписованя Догварки о шлєбодней тарґовини.

– Таки стретнуца вшелїяк же можу помогнуц коло реґулованя медзисобно нєускладзених и нє до конца усоглашених питаньох, як цо то участвованє плацених добровольцох сербского походзеня у зраженьох на Донбасу, нєєднаки критериюми коло етнїчней иденфикациї русинскей заєднїци у Сербиї итд. – гвари Виславски. Вон дума же добра новосц и стретнуце предсидателя України з патриярхом Сербскей право славней церкви Иринейом, з оглядом на компликовану вирску ситуацию у України дзе, медзи иншим, по стоя три право славни церкви и троме патриярхове. Боґдан Виславски заш лєм заключує же по „КРАТКА ИСТОРИЯ УКРАЇНИ” ПО СЕРБСКИ Концом юния беоґрадска видавательна хижа „ДАН-ґраф” обявела тим питаню за тераз надїї же би ше вирски кнїжку „Кратка история України” авторох Аркадия Жуковского и теми могло швидко и на лєгки спо соб роОреста Субтельного. Кнїжку преложели преподаваче Оддзелєня руси- зришиц нє вельки, гоч тирваю прегварки нистики проф. др Янко Рамач и мр Анамария Рамач Фурман, а вида- при патриярхови Константинопольскому ванє финансийно потримало Министерство вонкашнїх дїлох України. Вартоломейови. Предсидатель України Петро Порошенко Як додаток кнїжки обявени и дванац есеї о познатих Українцох од Ярослава Мудрого и краля Данила Романовича по Мазепу, Сково- под час своєй нащиви Беоґраду явно пред мероду, Шевченка, Франка, Довженка и Лїну Костенко. Тоти статї на- диями предсидательови Сербиї Александрописали сербски українисти Людмила Попович, Дюра Гарди, Миха- ви Вучичови подаровал кнїжку „Кратка история України” (опать текст антерфиле).■ йло Рамач и прекладаче „Краткей историї України”. Б. Варґа

осле стретнуца зоз українским колеґом, предсидатель Вучич на конференциї за медиї гварел же Україна потримує териториялни интеґритет Сербиї и же иснує взаємне жаданє за унапредзенє добрих одношеньох.

– Сербия и Україна нє маю отворени питаня и приятельски су держави. Нашо язики медзи найподобнєйшима медзи славянскима язиками – гварел предсидатель Сербиї. За предсидателя України Петра Порошенка териториялни интеґритет його держави тиж приоритет.

– Ми у Києве укладаме шицки моци же бизме обновели суверенитет держави на цалей єй териториї и у тим обчекуєме потримовку Сербиї, кед слово о уводзеню мировней мисиї (на востоку України – ред. ) з надпатрунком Зєдинєних нацийох – гаврел Порошенко и констатовал же заєднїцки циль України и Сербиї – до 2025. року войсц до ЕУ. Медзи приоритетами сотруднїцтва обачлїви економски одношеня, а глави держави у Беоґрадзе очолєли и Українско-сербски бизнис форум. Предсидатель Вучич виявел же є задовольни зоз звекшаньом сербского вивозу до України и же обчекує потримовку Києва по питаню членства Сербиї до Шветовей тарґовинскей орґанизациї. И українски жридла зазначую звекшанє взаємней тарґовини од 34 одсто у одношеню на прешли рок, котра виноши 357 милиони долари. У Сербиї тераз активни 150 українски фирми, а медзи двома державами ше обчекує подписованє спорозуменя о шлєбодней тарґовини. Диялоґ о тим, як поведзене, „нє прости и длуго тирва”. Предсидатель України Порошенко поволал сербских привреднїкох же би вихасновали приватизацию и злєпша-

6 РУСКЕ СЛОВО

20. ЮЛИЙ 2018.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

23. РОЧНЇЦА ҐЕНОЦИДУ У СРЕБРЕНИЦИ

НЄМОЦ ЖЕ БИ ШЕ ПОТОЛКОВАЛО ЗЛОДЇЙСТВО Кажде хто у шерцу и у души осудзує войну и злодїйства над людзми – требал би пойсц до Сребренїци, до Поточарох – поручує сербска опозиция

potocarimc.org

У рамикох вецейдньового сходу поводом означованя 23. рочнїци ґеноциду у Сребреници зоз Сербиї на Маршу мира и комеморациї на теметове Мемориялного центру у Поточарох були лєм представнїки опозициї. З боку Лиґи социялдемократох Войводини на означованю 23. рочнїци ґеноциду була народна посланїца Олена Папуґа, а з боку Либерално-демократскей странки бул єй лидер Чедомир Йованович. Народна посланїца Олена Папуґа гвари же з пред Лиґи социялдемократох Водйводини кажди рок дахто идзе на комеморацию до Сребреници. Вона додава же одход до Сребреници лєм прето же дакого нагварела медзинарона заєднїца, бо жада помиренє, то нє чин людскосци и драга ґу помиреню. За таке дацо кажди човек, зоз шицких бокох конфликту, треба же би тото почувствовал.

– Кажде хто у шерцу и у души осудзує войну и злодїйства над людзми – требал би пойсц до Сребренїци, до Поточарох. ЛСВ потераз дошлїдна тому же би кажди рок представителє нашей странки там ишли, алє иду и на шицки места дзе зробени злодїйства, та прето идземе и до сушедного валалу Братунцу, дзе лєжа сербски жертви – гварела за „Руске слово” Папуґова. Лидер Либерално-демократскей партиї Чедомир Йованович остатнїх рокох тиж на тот датум одходзи до Сребреници.

– Ту иснує єдно нєприємне чувство одвичательносци и нємоци же би ше потолковало людзом цо ше точно случело у Сребреници. Приходзм ту пре Босну, Бошнякох, пре Горватох и мой народ, алє насампредз пре свойо дзеци и шицки други дзеци... – гварел медзи иншим за телевизию Н1 лидер ЛДП.

Дженаза, односно обряд хованя того року окончени 11. юлия за ище 35 особи, зоз чим число похованих жертвох, углавним Бошнякох, на теметове Мемориялного центру у Поточарох виноши 6 610 особи. Велї жертви ище нє найдзени и нє ексгумовани, або су поховани на других местох. Як сообщую медиї и политичаре, нїхто официйно з боку представнїкох власцох и владаюцей коалициї того року нє присуствовал на комеморациї у Сребреници. Александар Вучич ище як премиєр Сербиї нащивел Поточари 2015. року, на 20-рочнїцу ґеноциду. Официйни Беоґрад траґедию у Сребреници третирує як масовне злодїйство, алє нє и як ґеноцид. Б. В.

20. ЮЛИЙ 2018.

STANOVISKA Пише: Александар САВАНОВИЧ, новинар

НОВАК Пред даскельома днями, после финалного меча Шветового першенства у фодбалу и финала у Вимблдону, пита ше ми приятель за кого сом навиял. Гварим му – за Дьоковича. Знам же чекал одвит вязани за фодбал. Мой одвит бул дипломатично одмерани, алє и щири, бо праве Новак Дьокович и його приклад указали кельо тото дружтво затроване зоз мержню и нєможлївосцу же би ше на спортски успихи довчерайших сушедох зоз заєднїцкей держави патрело без политичней и шовинистичней примеси. Праве побиднїкови Вимблдона тот успих бул перши после двох рокох, а бул „герой нациї” док победзовал. Дьокович после двох остатнїх рокох цаганя по найгоршим блаце од истих тих котри го донєдвна воздвиговали по нєбо, пришол до ситуациї же виява потримовки своїм спортским приятельом зоз репрезентациї Горватскей, при часци зоз мержню обшеднутей явносци дзе доминую политични предняки, була оценєна як зрада на найвисшим уровню. Так ше наш нєспорни шампион и єден з найлєпших амбасадорох Сербиї у швеце Новак Дьокович нашол на вдереню „патриотох”, котри у горватским народу видза лєм „усташох”, а у бошняцким – „балийох”. Вони Новака наволали нє лєм же є зраднїк, алє и з вельо горшима словами, цо ми воспитанє нє допущує же бим их цитирал. Парадоксално, алє исти тоти шовинисти внєдзелю мали двойнїсту причину за славенє. Бо, гоч є „зраднїк”, вон заш лєм освоєл Вимблдон, а Горвати страцели финали меч зоз Французами. Шицки щешлїви, поведло би ше. Медзитим, тоти збуваня указую на тото кельо тот наш реґион инфиковани и затровани зоз мержню и кельо политични елити забрудзели медзиетнїчни одношеня. Будзме щири, дзепоєдни вияви зоз табору „коцкастих” солєли стари рани зраженьох у Горватскей котри ше закончели зоз вельким зменшаньом сербскей популациї у тей держави, а котри ше у Сербиї означую зоз комеморациями, а у Горватскей славя як найвекши национални швета. И то вєдно зоз гедлайнером преслави у Заґребе Марка Перковича Томпсона. То було досц тим з того боку гранїци, котри твердза же кажде хто навиял за Горватску репрезентацию – „кретен и хори”. А коментатором з державней телевизиї, котрим под час преносу вибегла даяка емоцийка пре ґол, або добри поцаг горватскей репрезентациї, зауважене и з боку першого чловека Сербиї котри забул же є предсидатель и тим людзом котри ше вияшнюю як Горвати, а жию у Сербиї. На щесце, людзе як Новак Дьокович тиж, нє пре политику алє прето же є спортиста шветового ранґу, може дацо виявиц и же тото пренєшу вельке число медийох. Праве вон горватскей репрезентациї пожадал же би були найлєпши. Вшелїяк, як ше обчекує од найлєпших спортистох, горватски репрезентативци му тиж одвитовали и пожадали му най победзи у Вимблдонє. И вон победзел, а Горвати постали вицешампионє швета у фодбалу. И вони свойо посцигли. Можебуц политичаре думаю „же ше першу мержню нє забува”, алє им вше вецей людзе обрацаю хрибет. Наздавам ше же час роби на хасен таким як Новак, а нє тим цо нє крию мержню ґу другим и иншаким. Прето сом за Новака навиял. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА СКУПШТИНА ОПШТИНИ ВЕРБАС

ПРИЛАПЕНА ОДЛУКА О РЕБАЛАНСУ БУДЖЕТA ЗА 2018. РОК

Прешлого тижня у Вербаше отримана 12. схадзка локалного парламенту на хторей як найзначнєйши точки прилапени Одлука о закончуюцим рахунку буджетa Општини Вербас за 2017. рок и Одлука о ребалансу буджетa Општини Вербас за 2018. рок. Предложени ребаланс обгрунтовал предсидатель Општини Милан Ґлушац, и гварел же плановани вкупни приходи буджетa з Одлуку о ребалансу виноша 1 907 454 831 динари, док з Одлуку о буджету за 2018. рок виношели 1 489 708 027 динари.

– Найвекша причина такого звекшаня и на приходним и на розходним боку нове рефинансованє длугорочного кредиту. Сума од 364 992 409 динари, трансферовани з боку Комерциялней банки, истого дня уплацени на рахунок АИК банки, Ерсте банки и банки Интези, же би ше вимирело обовязки ґу нїм, зоз зменшаньом камати зоз 4,41 на 1,8 одсто. З тим ребалансом ше дошло по отверанє нових позицийох у буджету, и то субвенциї за новоосноване заєднїцке явне комуналне подприємство “Пречисцовач Вербас-Кула” од 10 милиони, як и 300 тиячи динари за роботу социялно-економского совиту – обгрунтовал Ґлушац. Вон з тей нагоди здогаднул и же у случаю кед ше єдинка локалней самоуправи нє найдзе у плану Державней ревизорскей институциї, ма обовязку анґажовац екстерну ревизию хтора дава думанє о закончуюцим рахунку.

– Ревизорска хижа преконтроловала закончуюци рахунок општини Вербас и дала позитивне думанє, перши-

раз од 2009. року одкеди постої обовязка ревизиї финансийних звитох закончуюцих рахункох єдинкох локалней самоуправи. Таке думанє указує вельку одвичательносц занятих у локалней самоуправи и ришеносц локалней самоуправи же би свойо роботи окончовала у согласносци зоз законскима реґулативами – гварел Ґлушац. Окрем тих одлукох, одборнїки прилапели и: Предкладанє одлуки о явних паркинґох, Предкладанє одлуки о розпорядку, початку и законченю роботного часу у Апатики „Вербас”, Ришенє о даваню согласносци на вименки финансийного плану Културного центру Вербас за 2018. рок. Попри тим, на дньовим шоре бул и звит о реализациї Рочного и финансийного плану роботи за роботни 2017/2018. рок Предшколскей установи „Бошко Буха”, предкладанє ришеня о даваню согласносци на Програму роботи тей установи зоз финансийним планом за роботни 2018/2019. рок и друге. А. М.

ВЕРБАС

ОЗНАЧЕНИ ДЗЕНЬ ДЕРЖАВНОСЦИ ЧАРНЕЙ ГОРИ

У Вербаше означени 13. юлий, Дзень державносци Чарней Гори. Члени тей националней заєднїци з местох општини Вербас и околних местох приключели ше ґу тей преслави зоз даскельома активносцами. Дзень почал з покладаньом венцох на памятнїк народному геройови Савови Ковачевичови, хторе традицийно вєдно орґанизую општина Вербас, Општински одбор СУБНОР-у и Польопривредне добро “Сава Ковачевич”. Венци покладли предсидатель општини Милан Ґлушац, представителє СУБНОР-у, як и локалних одборох СНС и СПС. Конєц дня означел вельки концерт поп гвизди Серґея Четковича, хтори орґанизовал На ционални совит чарногорскей националней меншини у Сербиї. Пред концертом отримана святочна академия у хторей участвовал хор Културного центру Вербас “Бачки шпиваче”, фолклорни ансамбл з Бачкого Доброго Поля, ґуслар Мирослав Дракич и пое-

8 РУСКЕ СЛОВО

теса Наташа Караджич. Уметнїцки руководитель академиї була Весна Дринчич Дїлас.

– Жадам визначиц власне задовольство же у општини Вербас жиєме вєдно, у толеранциї, и медзисобним почитованю з припаднїками других народох, будуюци заєднїцку будучносц за наших потомкох. Општина Вербас и у наступним периодзе предлужи потримовац Национални совит Чарногорцох и роботу шицких завичайних здруженьох хтори пестую обичаї и вредносци народу – визначел Милан Ґлушац, у винчованки и додал же Чарна Гора значни партнер Сербиї з хтору роби на реализациї значних инфраструктурних проєктох. Иншак, держава Чарна Гора 13. юлий, Дзень державносци, означує як здогадованє на 13. юлий 1878. року кед є на Берлинским конґресу припозната як самостойна держава, и на 13. юлий 1941. року, кед почало народне повстанє процив фашизма. А. М.

20. ЮЛИЙ 2018.

mesta@ruskeslovo.com

СКУПШТИНА ОПШТИНА КУЛА

ИҐОР ФЕЙДИ МЕНОВАНИ ЗА ДИРЕКТОРА „РУСКОМУ” Отримана порядна дзеветнаста схадзка Скупштини општини (СО) Кула, котру першираз водзела нововибрана предсидателька Тат’яна Квасни, после задзекованя Велибора Милоїчича и його ступаня на место предсидателя Општини

О

Иґор Фейди ознова директор ЯКП „Руском”

зи котрима и ЯКП „Руском” з Руского Керестура у котрим медзи векшима набавками наведзене купованє глїбинскей пумпи за водовод, моторних косачкох и кантох за шмеце. Потим ше гласало и о Звиту о дїлованю Центру за социялну роботу. Зоз функциї окончователя длужносци директора у домох култури Сивец и Червинка и у Центру за социялну роботу розришени Миляна Медоєвич, Миодраґ Ґрубор и Ґордана Вакула, а у ЯКП „Комуналєц” Кула Дамян Милянич и у ЯКП „Руском” Руски Керестур Иґор Фейди. Вони такой потим, а на основи Конкурса и заключеня Мандатно имунитетней комисиї меновани на функциї директорох у спомнутих установох и подприємствох, на период од штири роки. ЯКП „Руском” предлужи и надалєй дїловац по истим планє, понеже його директорови Иґорови Фейдийови то други мандат.

– Руском и нада лєй буд зе окончовац свою роботу цо совиснєйше на хасен цалому валалу. Плани за наступни мандат же бизме закончели фабрику, за котру буду потребни вельки средства, а котра наисце потребна валалу. Попри тим, намира нам купиц ище єден камион за зберанє шмеца, з котрим нам тота робота будзе пошвидшана. Найвироят нєй ше же ше будзе робиц и на преширйованю обсягу нашей роботи – виявел Фейди.■ Я. Винаї/М. Джуджар Фото: Я. Винаї

дборнїки локалного парламенту почали схадзку, хтора отримана 17. юлия, зоз потвердзованьом мандатох одборнїком Зоранови Рашковичови зоз лїстини Сербска напредна странка Александар Вучич – Србия победзує и Еми Ловро Вулич зоз лїстини Союз войводянских Мадярох – Иштван Пастор, на одборнїцки места котри остали празни после пременкох до котрих пришло после задзекованя и менованя на други функциї. После того, одборнїки прилапели шицки точки хтори були на дньовим шоре, а вкупно их було дзевец. Перше прилапена Одлука о максималним чишлє занятих на нєодредзени час у системи локалней самоуправи за 2017. рок. Обгрунтуюци тоту Одлуку, секретар Скупштини општини Милорад Вуксан визначел же ше вона приноши у складзе зоз Законом о локалней самоуправи зоз хторим предвидзене же у системи максимално може буц 437 занятих на нєодредзени час и же ше зоз тоту одлуку число роботнїкох нє звекшує. Одборнїки вигласали и нову Одлуку о снованю Явного комуналного подприємства „Пречисцовач Кула – Вербас” Вербас и зоз назви новоформованого подриємства вируцене слово „заєднїцке”, понеже то було условиє за реґистрованє у Аґенциї за привредни реґистри. Шлїдуюца точка дньового шора прилапена без розправи, а слово о Одлуки о прилапйованю рочного ликвидацийного звиту Явного подрприємства „Завод за вибудов” Кула – у ликвидациї, а вигласана и Одлука о финансийним звиту того подприємства зоз станом на дзень 31. децембер 2017. року. Потим прилапени звити о дїлованю явних подприємствох, чий снователь Општина, за 2017. рок зоз одлуками о розподзельованю заробку, мед-

20. ЮЛИЙ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 9

НАШО МЕСТА КОНСТИТУТИВНА СХАДЗКА СОВИТУ МЕСНЕЙ ЗАЄДНЇЦИ РУСКИ КЕРЕСТУР

ВЛАДИМИР ОЛЕЯР ПРЕДСИДАТЕЛЬ И НОВОГО ЗВОЛАНЯ На першей схадзки нового зволаня Совиту Месней заєднїци (МЗ) направене огляднуце на тото цо поробене у прешлим мандату Совиту, кельо уложене до валалу, а заключене же потребне отримовац цо моцнєйши контакти з локалну самоуправу у Кули, понеже шицок пенєж розподзелює праве вона

О

д єденац членох Совиту котри вигласани на виберанкох 8. юлия, спомедзи єденац кандидатох, схадзки присуствовали дзешецеро. Медзи нїма тройо котри були члени прешлого зволаня − Владимир Олеяр, Тихомир Медич и др Златана Надь. Нови члени Совиту то Михайло Фейди, Желько Папуґа, Михайло Пашо, Дюра Сабадош, Славко Бучко, Илона Зарубица, Єлена Сивч и Марина Преґун. На предкладанє др Златани Надь котре єдногласно потримане зоз явним гласаньом, за предсидателя Совиту вибрани Владимир Олеяр. За його заменїка Олеяр предложел Тихомира Медича котри тоту длужносц окончовал тиж у прешлим мандату. Схадзки присуствовали посланїки у Скупштини општини Кула Мария Шепински и Владимир Варґа, як и директор ЯКП „Руском” Иґор Фейди, а то особи з котрима би, по словох Олеяра, Совит требал найцеснєйше сотрудзовац, понеже посланїки у можлївосци представяц його плани локалней самоуправи у Кули, а ґу тому робота Совиту тиж цесно вязана зоз дїялносцу Рускому.

Владимир Олеяр предсидатель Совиту

Олеяр на самим початку схадзки винєсол информациї о роботи Совиту у прешлим мандату, шицки штири роки були подзелєни дотациї здруженьом гражданом зоз самодоприносу, на два заводи ше чисцели ярки, поставяли ошвиценє и асфалтовало ше найкритичнєйши улїци, а попри тим предсидатель Совиту визначел ище даскельо инвестициї.

– Як зме пришли пред штирома роками перше зме отворели Спортску галу з помоцу локалней самоуправи у котрей тераз тренираю од 250 до 300 дзеци, поставени беха-

тон на автобускей станїци и у центру коло Дому култури. У амбуланти поставени цегелки и клими. На початку 2015. року зме поставели видео надпатранє у валалє, з котрим зме по словох милициї зменшали крадзи за коло 70 одсто, поробена фонтана у центру, та сала за винчаня, а теди направени и проєкт терашнєй реконструкциї центру. На початку 2016. року положени нови столїки на пияцу и кров на амбуланти. У 2017. поробени проєкт фабрики води, а 2018. року ше роби реконструкция центру – виявел Олеяр.

ЦО ЗОЗ САМОДОПРИНОСОМ – Самодоприносу уж два роки нєт, а на рахунку Месней заєднїци з приходох по тей основи остало ище 7 милиони динари, маме план же би ше тот пенєж унапямело за фабрику води. То би була учасц валалу, понеже керестурска фабрика по проєкту будзе коштац 58 милиони динари, а векшину средствох ше обчекує з уровня покраїнскей власци – толковал Олеяр

За штиророчни мандат Совиту од 2014. по 2018. рок, МЗ участвовала як орґанизатор преслави Нового року, Кирбаю, „Червеней ружи” и др, та роботних акцийох чисценя базену и на теметове. Дотациї и донациї здруженьом гражданом и установом кажди рок опредзельоване зоз самодоприносу, а на штирочним уровню вкупно роздзелєни 9 милиони 777 тисячи 937 динари. За инвестициї у валалє през тот час були опредзелєни 21 милион 205 тисячи 321 динари, а вкупно то нєполни 31 милион динари за штирочни мандат прешлого Совиту.■ М. Джуджар

10 РУСКЕ СЛОВО

20. ЮЛИЙ 2018.

mesta@ruskeslovo.com

ЗОЗ ШИДСКЕЙ ОПШТИНИ

ҐЕРОНТО ҐАЗДИНЇ ПОМАГАЮ СТАРИМ И ХОРИМ У општини Шид уж треци рок як ше запровадзує проєкт помоци у обисцу од ґеронто ґаздиньох. Слово о проєкту хтори вєдно витворюю Министерство за роботу, занятосци, борецки и социялни питаня, локална самоуправа у Шидзе, а ношитель проєкта Каритас Святей Анастазиї зоз Сримскей Митровици. Зоз буджету Републики Сербиї обезпечени средства за финансованє проєктох з обласци социялней защити на локалним уровню хтори реґуловани з одвитуюцима предписанями з тей обласци.

– Општина Шид розписала тендер и уж треци рок Каритас Святей Анастазиї достава довириє витвориц го. Општина Шид нам партнер и помага же би ше тендер витворел на два способи. Перше зоз дотацию 10 одсто вкупних средствох за роботу нашей служби хтора достата од ресорного министерства, а други способ же нашо ґеронто ґаздинї достали на хаснованє електро бициґли, та так звекшана рухомосц и швидкосц ґеронто ґаздиньох. Новосц того року же уведзена партиципация хасновательох (учасц) – гвари Кристина Драґишич, координаторка Каритасу Свята Анастазия и Служби помоци у обисцу на подручу општини Шид.

КОНКУРС ШВАЙЦАРСКЕЙ ВЛАДИ Влада Швайцарскей тиж потримує социялно иновативни проєкти у обласци социялней защити и през програму SWISS PRO опредзелєла 420 000 еври за орґанизациї цивилного дружтва и локални самоуправи за проєкти з обласци социялней защити. Конкурс тирва по 3. авґуст, а средства достаню коло 25 проєкти з вредносцу проєкта од 10 000 по 14 000 еври.

Як нам гварела наша собешеднїца, ресорне министерство опредзелєло за спомнути проєкт седем милиони динари. У проєкту робя 23 ґеронто ґаздинї з хторих три у Шидзе, а други у валалох шидскей општини так же зоз услугами закрити и шицки валали. Општина Шид принєсла и Правилнїк о вино су партиципациї хасновательох у цени услуги. Осо би хто ри маю пензию або други приход по 15 000 ди нари нє плаца нїч. За тих цо маю приходи од 15 000 по 20 000 динари учасц виноши 25 одсто, або 63 ди нари по нащиви, од 20 000 по 25 000 динари учасц 50 по сто (125 динари) од 25 000 по 30 000 виноши 75 одсто (188 динари) и понад 30 000 динари учасц 100 одсто, або 250 динари. Слово о ценох за роботни днї. З правилнїком реґуловани и цени услугох за викенд и швета и виноши 50 одсто од полней цени. Як нам обгрунтовала Драґишичова, партиципация оможлїви самоотримованє проєкта же би служба робела и през жиму, бо по прешли два роки робела шейсц мешаци, а вец була пауза. Вл. Дїтко

НАШО МЕСТА

ВОЛОНТЕРЕ ЗОЗ ГОЛАНДИЇ РОБЕЛИ И У ДЮРДЬОВЕ Коцурска євангелска церва тогорочну сезону волонтеризма отворела у маю кед пришли перши волонтере зоз голандского места Зволе. Прешлого тижня до Коцура

20. ЮЛИЙ 2018.

сцигла нова ґрупа волонтерох, тиж зоз Голандиї, алє тераз зоз места Стриєн. Волонтере зоз Стриєну у Сербиї по 20. юлий, а роботи котри робели були вязани углавним за Дюрдьов. Волонтере у Дюрдьове робели на ушорйованю євангелскей церкви, офарбели ограду на стадиону ФК Бачка, ушорели дзецинске бавилїще и дзелєли пакети зоз поживу и средствами за гиґиєну. Нови волонтере прейґ євангелскей церкви до Коцура приду 30. юлия зоз Оуд Баєланду, тиж зоз Голандиї и у Коцуре буду два тижнї. Шлїдуюца ґрупа волонтерох планує предлужиц роботи на ушорйованю кампу церкви на Косанчичу, оспособиц нови просториї у євангелскей церкви у Коцуре у котрих би ше могла отримовац виронаука, як и орґанизовац дзецински камп у природи у котрим би дзеци спали под шатрами. З. Колєсар

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ МЛАДИ СТАТКАР ИВАН МЕДЄШИ ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА

И СТАТКАР И ПАПРИҐАР Статкарсто у нашей держави уж роками занєдзбане и нє препознате як приоритетне. За доставанє релативно малих субвенцийох котри би мали буц потримовка статкаром, треба сполнїц рижни условия, а пре исти велї од нїх одустаню и скорей як конкурую Пишe: Марина ДЖУДЖАР

И

ван Медєши зоз свою фамелию остал на валалє, ту по крочайох своєй фамелиї предлужел ше занїмац зоз польопривреду. Познати є як єден з успишнєйших паприґарох, а зоз статкарством ше занїма по спатраню на дїда.

– Зоз статкарством ше занїмам коло три роки, мал сом статку и скорей, алє нє так озбильно, затераз садзим ище вше и паприґу, а мам намиру озбильно ше опробовац у статкарстве. Мам коло 50 швинї, стари прашачки, прашата, та карми и дзешец буяци рижних ґенерацийох. Вельке стадо уматичених овцох сом предал нєдавно пре нєдостаток простору, а з намиру же преширим хлїв за буяци – гвари Иван Медєши. Буяци котри у його хлїве чистей сименталскей раси, а швинї ище вше хова тоти цо нє у раси, но плани и робота так одцека же нарок вироятнє буду и вони чистей раси.

– Ище вше мойо швинї нє расни, алє праве тераз плануєм почац набавяц чисту расу, та можебуц прейдзем кармиц исту. Трошок же бим прешол на хованє чистей раси швиньох релативно вельки. Тераз сом купел єдну стару швиню, треба же би ше опрашела уж други раз, плацел сом ю 300 евра.

ВИСОКИ КРИТЕРИЮМИ ЗА СУБВЕНЦИЇ У своїм польопривредним ґаздовстве ма реґистровано и статку, та подноши вимоги за субвенциї и по тей основи, медзитим, нє хаснує шицко цо понукнуте, бо критериюми досц високи.

12 РУСКЕ СЛОВО

ПОЛНИ ДВОР ЖИВОТИНЬОХ З любову ґу животиньом и парасценю у дворе Ивана Медєша Насцикового попри животиньох котри трима за карменє, єст и други животинї. Ту и квочка зоз курчатми, качки, а у хлїве при буяцох млади конь котрого Иван планує рихтац за обегованя, понеже вон и активни член Конїцкого клубу „Русин”.

– Нє сцем уходзиц до процесу тетовираня и матиченя статку, то вельки процес, а треба мац и роботи зоз державу. Виамгам лєм основни субвенциї, пред роком сом придал вимогу, та сом тераз нєдавно достал субвенциї за єдного буяка 10 000 динари. Тиж сом глєдал субвенциї и за овци, за приплодни гарла, од теди прешол рок и пол, а я ище нє достал нїяки одвит, а овци уж и предати. Мойо искуства зоз субвенциями релативно подли, тераз плануєм придац за перши швинї, та увидзим кеди и чи добиєм – заключує Медєши, та додава же кед сце достац субвенциї за швинї вони муша мац маркици и нє муша буц тетовирани, односно уматичени. Намира му достац основни субвенциї, цо 1 000, чи 1 200 динари по єдней швинї. Условиє за їх доставанє то предац швинї месарови, котри пополнює папери и наплацує 300 динари, без огляду на число вивежених швиньох.

– Кед сцем предац буяци, вец муша задовольовац картон вакцинованя, а ту и рижни вакцини од котрих муши прейсц одредзени час, та и тоти котрим нє шме прейсц 20. ЮЛИЙ 2018.

ekonomija@ruskeslovo.com

одред зени час, так же вецей ветеринаре одлучую же кеди мож предац.

ЦЕНА НЄСИҐУРНА, АЛЄ ЗАТЕРАЗ Є СОЛИДНА Шицку покарму продукує сам на своїм полю, єдино сою ноши на преробок, цо ше наплацує з мирку. Прето ма менши видатки по тей основи, а як нам толковал наш собешеднїк вон хова и предава, а смужку на паперу нє подцаговал.

– Цена швиньом у благом поро снуцу, перша класа швиньох длуго була 130 динари, нєдавно сом вивезол по 160, а тераз є уж векша. Цена буяцом донєдавна стаґнирала на 210 до 215, а тераз чуєм же идзе и до 250 динари. Рентабилносц сом на папер нє кладол, ховам, кармим, предавам. З пороснуцом цени живей ваги статку, поросла цена и целятом, котри вшелїяк на обставини у статковим фонду, як у валалє так и околїску, барз чежко найсц.

– Проблем набавяц целята, з єдного боку их нєт, а з тим су и драги. Целята котри ище цицкаю мож найсц од 250 до 350 еври, алє з нїма велька бриґа мнє котри нє мам краву, то значи же таким мушим куповац млєко у праху и кармиц их, а ту и вельки ризик од хороти и загинуца, та ше я опредзелюєм за купованє векших целятох за котри видвоюєм коло 400 до 450 еври, та и по 500. Познам людзох котри тарґовели целята першей класи, чежини коло 150 килоґрами за 620 еври, алє з такима и векша сиґурносц же буду швидше напредовац, а ризик од захореня минимални. – гвари Иван. Млєкарство у Руским Керестуре озбильно загрожене кед заварта и млєкарня за одкуп, а з тим заварти и дзеври меншим статкаром же би мали кому предац звишок млєка.

– На па льцох можем почитац людзох у валалє котри маю крави, а то статкаре котри праве и ховаю целята за предай. Намагам ше куповац целята цо блїжей, так кед глєдам обидзем перше валал, а потим околни ме ста. Углавним найдзем у Кули, Крущичу або Србобрану. Вшелїяк же сом нє роздумовал о млєкарстве, а анї нє будзем роздумовац. ■ 20. ЮЛИЙ 2018.

БЕРЗА РОБОТИ

ДРАГА ВОДЗИ ДО ВЕКШИХ ГОРОДОХ По податкох републичного заводу за статистику прешлого року вецей як 120 000 особи глєдаюци роботне место, пременєли адресу биваня. Просекова старосц таких особох 34 роки, цо указує же слово о особох хтори роботно способни

Но, нє шицки спомнути особи пременєли адресу пре роботу. Од того числа 35 одсто роботно активне, 8 одсто ше преселєли, гоч маю стаємну роботу, а аж 57 одсто витримовани особи. Беоґрадска реґия и Войводина ище вше найприцагуюцши дестинациї за селєнє и стаємне биванє. Статистични податки указую же у других часцох републики (заходна, южна и восточна) векше число бивательох хтори ше виселєли як таких хтори ше доселєли. Найвецей особи ше преселєло до Беоґрадскей реґиї – кус менєй як 49 500, а до реґиону Войводини ше

РОБОТНИ МЕСТА ПРИВОДЗА НОВИХ ЖИТЕЛЬОХ Кельо отверанє нових роботних местох и приход добрих иножемних инвеститорох значни у миґарациї жительства, добре илуструю приклади општинох Печинци, Стара Пазова и Рума. Спомнти городи лидере кед слово о странских укладаньох. До Печинцох ше прешлого року приселєли 360 особи, до Старей Пазови 975, а до Руми 748. То єдини Сримски општини хтори призначели позитивни салдо кед слово о нових приселєнцох.

преселєли вецей як 27 000 особи. У истим периодзе прешлого року зоз спомнутих реґийох ше виселєло так повесц исто тельо особи. Кед ше од числа населєнцох одвежнє число виселєнцох виход зи же Беоґрад „богатши” за 6 437 особи, а Войводина за 670. Як и потераз найвецей особох ше до Войводини приселєли особи до Южнобачкей обласци – 10 980. Окрем того важне надпомнуц же ше прешлого року зоз тей обласци приселєли вецей як 9 000 особи. З другима словами, Южнобачка обласц ма коло 1 800 особи вецей. До Сивернобанатскей обласц ше приселєли 1 708 особи, а виселєли ше 1 960 особи. До Нового Саду ше прешлого року приселєли 7 802 особи. На другим месце по числу приселєних особох ше находзи Бачка Паланка – 553, на трецим месце Вербас – 443 и Темерин зоз 485 особами. Фаховци у компетентни х институцийох нє можу дац адекватни одвит же прецо ше случую таки миґрациї жительства. Медзитим, єдини одвит на тот питанє то же ше у спомнутих реґионох и векших городох отвера вецей роботни места. А. П.

РУСКЕ СЛОВО 13

ЕКОНОМИЯ ОЛЄЯРНА „ВИКТОРИЯ ОИЛ” ЗОЗ ШИДУ СПОЛНЮЄ ПЛАНИ

ОЛЄЙ ВИВОЖА ДО ШВЕТА „Виктория оил” рочно випродукує 65 милиони фляши рафинованого олєю з чого вецей як половку пласує на иноженмне тарґовище до 12 державох насампредз у реґионє

У

олєярнї „Виктория оил” у Шидзе поряднє сполнюю зарисовани плани, а у тей хвильки актуална и пременка власнїцкей структури. Як наводза у „Виктория ґрупи” чия олєярня у Шидзе членїца, „МК ґрупа” розпочала поступок пребераня банкарских кредитних поглєдованьох спрам членох „Виктория ґрупи”. Зоз кредиторами „Виктория ґрупи” „МК ґрупа” подписала контракт о пребераню их кредитох и обчекує ше же поступок нєодлуга будзе и закончени. Директор „МК ґрупи“ Душан Радичевич виявел же зацикавеносц „МК ґрупи” за преберанє кредитних поглєдованьох дава дїловну можлївосц за дальши розвой обидва компаниї и вообще аґрару у Сербиї и принєше хасен. „МК ґрупа“ уж дїлує у 70 општинох у Сербиї и обрабя 30 000 гектари жеми у Сербиї и єден є з найвекших вивознїкох житаркох у Сербиї. Од аґрара достава вецей як 600 милиони еври заробку, а дїлованє од 2015. року преширела и на Словению, Горватску и Чарну Гору и

14 РУСКЕ СЛОВО

постала предняк кед слово и о готелиєрстве, туризме и банкарстве. З другого боку „Виктория ґрупа” єдна з найвекших компанийох у аґро бизнису у Сербиї з векшинским домашнїм власнїками чия основна робота преробок и тарґовина з олєярками. Компания сотрудзує з вецей як 300 польопривреднима задруґами и з 40 000 польопривреднїками и ма вецей як 1 300 занятих роботнїкох. Од снованя компания уложела вецей як 260 милиони евра до осучасньованя фабрикох хтори дїлую у єй рамикох, а продукти зоз слунєчнїку и сої вивожи. Од 2014. року „Викторя ґрупа” ше находзи у поступку финансийного реструктурованя и репрограмованя одплацованя кредитох зоз запровадзованьом интерних мирох оптимализациї дїлованя. „Виктория оил” рочно випродукує 65 милиони фляши рафинованого олєю з чого вецей як половку пласує на иноженмне тарґовище до 12 державох насампредз у реґионє. Кельо того року будзе одкупене слунечнїку у олєярнї нє наводза, алє наглашую же то будзе по прерабяцких можлївосцох и по плана продукциї. Тиж так нєт анї одвита же кельо будзе виношиц тогорочна одкупна цена за слунечнїк, алє гваря же цена будзе одредзена у складзе зоз референтнима шветовима берзами, як и тарґовищнима ценами у жеми и реґионє. Компания позната и по продукциї макуху и уж два роки за шором достава припознанє од здруженя „Жито заєднїца” як найвекши вивознїк макуху зоз слунечнїку и сої, а окремносц на тарґовищу Сербиї и продукция макуху зоз олєйовей цвиклочки. ■ Вл. Дїтко

20. ЮЛИЙ 2018.

ekonomija@ruskeslovo.com

ЯКП „КОМУНАЛЄЦ” ПРОВАДЗИ ПРЕДПИСАНЯ У ОБЛАСЦИ УПРАВЯНЯ З ОДПАДОМ

У ВЕРБАШЕ БУДЗЕ ТРАНСФЕР СТАНЇЦА Кед слово о значнєйших проєктох хтори чекаю Сербию коло ушореня обласци за одкладанє одпаду, то гашенє постояцих нєсанированих депонийох и вибудов нових реґионалних шмецискох Стратеґия управяня з одпадом Републики Сербиї за период од 2010. по 2019. рок подрозумює вибудов реґионалних центрох за управянє з одпадом, а на подручу Сербиї потераз формовани осем таки шмециска. Же би ше проблем ришело одкладаня шмеца у општинох Вербас, Темерин, Жабель, Беочин и Бачки Петровец, допоможе вибудов реґионалного центру у Новим Садзе. Без огляду же ше Вербас може похвалїц же ма добру нєсанитарну депонию на хторей постої рампа, контролує ше уход и виход превозкох, водзи ше евиденцию о количествох и файтох унєшеного одпаду, як и о месце його депонованя, цалком сиґурне же у блїзкей будучносци тото шмециско будзе заварте.

– Попри вибудови Реґионалней депониї у Новим Садзе, єст ище даскельо причини же би ше заверло депонию у Вербаше. Два трецини шмециска окружую водоцеки, а одкладальня стара вецей як 40 роки цо спричинює са-

мозапалнєня пре длугорочне нєадекватне приступанє ґу депонованю одпаду – потолковал координатор управяня з одпадом у ЯКП „Комуналєц” Славиша Божович. Формованє реґионалних депонийох и вообще управянє з одпадом значни у процесу приблїжованя Сербиї ґу Европскей униї, а тота обласц часц прегваряцкого поглавя 27. Як визначел Божович, Реґионални центер подрозумює вибудов реґионалней депониї, пошореня за сепарацию рециклабилного одпаду, трансфер станїцу, як и пошоренє за компостованє.

– Явне комуналне подприємство порушало инициятиву за дополнєнє Просторного плану општини Вербас на одредзених катастерских парцелох пре вибудов трансфер станїци зоз рециклажним центром и компостилїщом. Локална самоуправа достала милион динари од Покраїнскей влади за виробок Студиї виводлївосци уключованя трансфер станїци з рециклажним центром и компостилїщом у Вербаше до реґионалного центру управяня з одпадом. На тот способ бизме достали цалосц хтора облапя шицки операциї и поступки управяня з одпадом од його наставаня по тирваце обезпечованє – гварел Божович и додал же ше локална самоуправа, як снователь „Комуналцу” стара о тей обласци о чим швечи и нєдавно подписане спорозуменє о сотруднїцтве з Нємецку орґанизацию за медзинародне сотруднїцтво (ҐИЗ) о участвованю општини Вербас у проєкту „Управянє з одпадом у контексту климатичних пременкох”. А. М.

ШИД: ПРИРИХТОВАНЄ ЗА НОВЕ ЛИЦИТОВАНЄ ДЕРЖАВНЕЙ ПОЛЬОПРИВРЕДНЕЙ ЖЕМИ

СТАТКАРОМ ВЕЦЕЙ ЯК ДВА ТИСЯЧИ ГЕКТАРИ У Шидзе ше пририхтую за нове розподзельованє державней польопривредней жеми. Општинска рада прилапела Рочну програму ушореня и хаснованя державней польопривредней жеми и остава же би ше о тим значним документу вияшнєли и дали конєчне слово и одборнїки Скупштини општини Шид. Зоран Семенович, заменїк предсидателя општини Шид, хтори источасно по положеню и заменїк предсидателя Општинскей ради, 20. ЮЛИЙ 2018.

новинаром гварел же по тей програми за статкарох будзе опредзелєни 2 094 гектари по праву першенства закупа, просеково 25 гектари по єдним статкару, а єст их вкупно 83. Тиж за лицитованє будзе и 1 818 гектари хтори буду понукнути другим польопривредним продуковательом и за тоти поверхносци по законских предписаньох нє годни конкуровац статкаре. Семенович додал же шицки роботи буду благочасово покончени же би

ше до польох могло войсц у октобру. Вон ище додал же бизовно будзе и даяки проблеми коло поверхносцох хтори хасновали месни заєднїци, або су власносц локалней самоуправи, а дзепоєдни поверхносци анї нє одвитую за польопривренду продукцию. Тиж так, дзепоєдни поверхносци буду и менши од єдного гектара, алє и вони годни прицаговац наприклад тих хтори сцу засадзиц овоцнїки. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОТРИМАНИ ФЕСТИВАЛ ФОЛКЛОРУ РУСНАЦОХ И ДРУГИХ НАЦИОНАЛНИХ ЗАЄДНЇЦОХ „КОЦУРСКА ЖАТВА”

ЗАРНО ЖИТА ЗЛАТА ВРЕДЗИ Пишу: Ана МАРКОВИЧ Златко КОЛЄСАР

Прешлого викенду у Коцуре отримана традицийна манифестация фолклору на котрей Коцурци и нащивителє зоз других наших местох и госци зоз иножемства през два днї могли уживац у богатей програми котру пририхтали орґанизаторе КУД „Жатви”

К

расна и приємна хвиля, яка була прешли викенд, потримала шицки програми котри орґанизаторе „Жатви” плановали отримац на отвореним. Перша подїя на отвореним бул Литературни вечар котри бул пошвецени нашому познатому писательови Михалови Рамачови, а отримани є под орехами у дворе Етно клуба „Одняте од забуца”, як и Тамбуранє, придаванє хлєба зоз нового жита и дзецинска фолклорна програма. Етно стол бул поставении у физкултурней сали ОШ „Братство єдинство”, а централна манифестация отримана у велькей сали Дома кулутури. Числени Коцурци и госци котри пришли потримац и опатриц шицко цо орґанизаторе пририхтали могли наисце уживац у дводньовей богатей програми котра тирвала 13. и 14. юлия. Централна манифестация жридловей фолклорней творчосци Руснацох „Коцурска жатва” була богата зоз шпиванками и танєчнима точками котри пририхтали вредни хореоґрафове и руководителє наших Дружтвох. После интонованя гимни Сербиї и шветочней шпиванки Руснацох у Сербиї, на бину вишли водителє програми – Емилия Ружич и Стеван Самочета, котри поволали предсидателя Вивершного одбору Националного совиту Руснацох Желька Ковача и предсидателя Општини Вербас Милана Ґлушца же би привитали публику у сали Дома култури. Фестивалска часц почала зоз наступом дзецинскей домашнєй ґрупи КУД „Жатва” и шпиванками жатвовей Женскей шпивацкей ґрупи, а потим ше шоровали танци КПД „Иван Котляревски” зоз Бикич Долу, КУД „Петро Кузмяк” зоз Нового Орахова, КУД „Яким Ґовля” зоз Миклошевцох, КУД „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова, РКЦ Нови Сад, КПД „Дюра Киш” зоз Шиду, КУД „Завичайне врело” зоз Коцура, пририхтуюца ґрупа Дома култури зоз Руского Керестура, а програму заварли домашнї тан-

16 РУСКЕ СЛОВО

цоше КУД „Жатва”. Шицки точки числена публика наградзела зоз моцнима аплаузами. По завераню Фестивала друженє учашнїкох и публики предлужене у Пелетовей сали зоз оркестром КУД „Жатва”. ВИСТАВА МАЛЮНКОХ НА СКЛУ ГЕЛЕНИ ХОМА Перша провадзаца програма на першим дню „Жатви” була вистава малюнкох на склу Гелени Хомовей, як и вистава малюнкох зоз подобових колонийох, котра отимана у просторийох Етно клуба „Одняте од забуца”. На самим початку першей провадзацей програми нащивительох привитал предсидатель КУД „Жатви” Микола Шанта, котри отворел тогорочни Фестивал, привитал госцох зоз наших местох и иножемства и присутних упознал зоз роботу на склу креативки Гелени Хома, а сама авторка бешедовала о тим же на котри способ пренаходзи мотивацию за роботу и кельо єй значи тот хоби. Числени нащивителє котри на тот завод пришли до Етно клуба могли опариц наисце прекрашнє прикрашени склєняни фляши, дунчики и маґнети за чийо украшованє Гелена Хома уложела вельо часу и труду. Мотиви котри намальовани на склу були рижнородни як цо то наприклад шерца, мотилї, птички або балерини и нащивителє наисце були заинтересовани за нїх. Виставу склєняних прикраскох и предметох нащивителє могли опатриц и ютредзень у Руским доме. СТИХИ МИХАЛА РАМАЧА У другей провадзацей програми манифестациї „Коцурска жатва” присутни могли уживац, окрем у стихох Михала Рамача, драмскей слички, и у прекрасним амбиєнту двора Етно клуба „Одняте од забуца”.

20. ЮЛИЙ 2018.

kultura@ruskeslovo.com

ОТРИМАНИ ФЕСТИВАЛ ФОЛКЛОРУ РУСНАЦОХ И ДРУГИХ НАЦИОНАЛНИХ ЗАЄДНЇЦОХ „КОЦУРСКА ЖАТВА” През драмску сличку котру пририхтали Аранка Медєши и Мария Горняк, котри и сами участвовали у тей драмскей слички, Мария Дудаш Фейса, Микола Горняк, Микола Ґайдош, Владимир Маґоч, Владимир Тамаш, Миленко Тамаш, Борис Фейди, Микола Рускаї, Петар Бесерминї, Альоша Дудаш, Ален Мученски, Мартина и Мая Ґайдош приказали перформанс на тему приселєня Руснацох зоз старого краю на тоти простори. Перформанс инспировани зоз поему „Рок 1744. Гук зоз Горнїци” Михала Рамача, писателя котрому бул и пошвецени литературни вечар. На Литературним вечаре окрем драмскей слички, були пречитани и твори спомнутого писателя, а публики их пречитали Мария Горняк, Микола Шанта, як и сам автор Михал Рамач. Предсидатель КУД „Жатва” Микола Шанта присутних упознал зоз животом и дїлом Михала Рамача, а на концу литературного вечара Марко Буила и Дарина Михняк виведли и єдну музичну точку. По законченю литературного вечара, програма предлужена у коцурским Доме култури дзе отримани концерт наймладших шпивачох и тамбурашох КУД „Жатви”. КОНЦЕРТ НАЙМЛАДШИХ На початку концерта першираз наступели млади коцурски тамбуркаше, подпомогнути зоз дзивчатми зоз Равного Села, одграли штири писнї, а потим ше представели и млади шпиваче КУД „Жатви” Ален Мученски, Катарина Кулич, Єлена Чордаш, Наташа Тамаш и Роберт Байор. Млади шпиваче и тамбураше ше добре знашли пред полну салу Дома култури и трему нє могло обачиц, а же би им було лєгчейше постарали ше и коцурски искусни шпиваче Дарина Михняк и Марко Буила котри тиж одшпивали даскельо шпиванки. На концерту ше як водителє програм опробовали Силвия Маґоч и Алексей Салонтаї. Перши дзень манифестациї „Коцурска жатва” закончени як и прешлих рокох зоз журку за младих под назву Тамбуранє, а того року було на тему „Вечар леґинь, рано сеґинь”. Млади ше зишли, традицийно у центру, на

ГОСЦИ НА „ЖАТВИ” Централну програму на тогорочним фестивалу жридлового фолклору зоз публики провадзели и Олена Папуґа, посланїца у Народней скупштини Републики Сербиї, предсидатель Совиту Месней заєднїци Коцур Желько Бєлан, представнїца Руснацох у Осєцко-бараньскей жупаниї Агнетка Балантинац, окончователь длужносци помоцнїка покраїнского секретара за туризем и реґионално-привредне сотруднїцтво Серґей Тамаш, предсидатель Союзу Руснацох Українцох Сербиї Боґдан Виславски, представитель УО Заводу за културу войводянских Руснацох Миломир Шайтош, панї Людмила Шандалова зоз Словацкей, як и представителє наших установох, институцийох, медийох, роботних целох, уметнїцких дружтвох и други.

площи опрез Руского дома дзе бул импровизовани кафич, а у духу „Коцурскей жатви”. Тема тогорочноней журки котру орґанизовали млади КУД „Жатви” були стари руски присловки, а на Тамбураню, окрем младих було и кус старших Коцурцох, як и младих зоз Руского Керестура, Вербасу и других сушедних местох котри пришли уживац у друженю и музики. За веселу атмосферу наисце нащивеней и веселей журки остарал ше мишани оркестер составени од музичарох зоз Коцура, Нового Саду и Вербасу, а красна хвиля того року потримала, та друженє младих тирвало до ранших годзинох. Журка була удатна и каждого року є вше нащивенша. И СОБОТОВА ПРОГРАМА БУЛА БОГАТА ЗОЗ ЗМИСТАМИ Други дзень „Коцурскей жатви” всоботу, 14. юлия, почал зоз традицийним придаваньом хлєба зоз тогорочного жита на площи опрез Руского дома и Дома култури. Госцох привитал предсидатель Орґанизацийного

20. ЮЛИЙ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОТРИМАНИ ФЕСТИВАЛ ФОЛКЛОРУ РУСНАЦОХ И ДРУГИХ НАЦИОНАЛНИХ ЗАЄДНЇЦОХ „КОЦУРСКА ЖАТВА” одбору „Коцурскей жатви” и предсидатель КУД „Жатви” Микола Шанта хтори з тей нагоди здогаднул же тота манифестация постої на славу роботох у продукциї жита и хлєба, хтори тирваю тисячи роками пред нами. На тот завод хлєб прияли заменїца предсидателя Скупштини општини Вербас и директорка НВУ „Руске слово” Мартица Тамаш и член Орґанизацийного одбору манифестациї и Управного одбору „Жатви” и найстарши член хтори ше занїма з аматеризмом Микола Ґубаш. КОЦУРЦИ ШЕ МАЮ У ЧИМ ЦЕШИЦ – Почитовани домашнї, винчуєм вам на „Жатви” хтору ше того року отримує на славу хлєба, бо хлєб живот. Видзим же Коцурци вельо зробели же би отримали манифестацию, и вчера зме мали прекрасну програму, а так и нєшка. Думам же ше Коцурци маю у чим цешиц – гварела Тамашова. Ґубаш з тей нагоди здогаднул же кажде зарно жита злата вредзи, и присутним пожадал вельо успиху и вельо здравя зоз новим хлєбом. После придаваня хлєба на площи наступели три дзецински ґрупи, односно ансамбли – „Завичайне врело” з Коцура, „Жатва” з Коцура и „Карпати” з Вербасу. АКТИВ ЖЕНОХ ВЕЛЇ РОКИ ВЄДНО З „КОЦУРСКУ ЖАТВУ” После тей програми у школскей физкултурней сали ОШ „Братство єдинство” представени етно лакотки. Тоту часц програми отворела Мартица Тамаш, а госцох привитали и Коцана Колєсар и Мария Дудаш з Активу женох, Микола Шанта и Микола Ґубаш.

– Почитовани учашнїки манифестациї, витам вас у мено општини Вербас и у мено Установи „Руске слово”, а секция за дружтвену активносц женох уж роками роби вєдно зоз манифестацию „Коцурска жатва”, та так и того року. Потримую ю, сервисую, и як видзиме нєшка, на тим етно столу маме барз богати мени, вельо колача, дакедишнї, сучасни, а дзекуюци Активу женох велї традицийни дакедишнї єдла зачувани – гварела Тамашова, хтора Активу женох и „Коцурскей жатви” пожадала и надалєй вельо успиху у роботи.

МАНИФЕСТАЦИЮ ПОТРИМАЛИ Отримованє манифестациї жридловей фолклорней творчосци Руснацох „Коцурска жатва” потримали и финансийно помогли Општина Вербас, Амбасада України у Беоґрадзе, Покраїнски секретарият за културу, явне информованє и одношеня зоз вирскима заєднїцами, Национални совит Руснацох, Завод за културу войводянских Руснацох, Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу националних меншинох, як и привреднїки и приятелє Фестивалу „Либела продукт”, Бензинска пумпа „Тутнєвич” и ЗЗ „Клас”.

Колєсарова з тей нагоди подзековала шицким вредним коцурским женом хтори ше велї роки трудза направиц красни єдзеня за тоту нагоду. Як визначела Серафина Киш з Активу женох, на столє були руски, сербски, мадярски, ромски єдзеня, наисце вельо того як наприклад рейтеши, капущанїки, геровци, брескинї, а за богати стол остарали ше коло 40 коцурски жени. МАНИФЕСТАЦИЮ РИХТАЛ ЦАЛИ ВАЛАЛ – Манифестацию „Коцурска жатва” орґанизує цали валал, односно Орґанизацийни одбор направени з вецей ґрупох. КУД „Жатва” ношитель того, и по проєктох, финансийох и найвекшим заклданю. Алє наш циль же бизме зазберовали шицки нєвладово ґрупи и вєдно ше нашли на таких манифестацийох, и же бизме шицки вєдно ту робели. У орґанизованю тей манифестациї участвовали КУД „Жатва”, Етно клуб „Одняте од забуца”, Актив женох, коцурски жени, „Прело”, пензионере, „Каритас”,.цали валал. Бо тота манифестация валалска – визначел Шанта и додал же циль заєднїци у таких орґанизацийох указац компактносц, и подзековал шицким хтори одвоєли свойо материялни средства и свой час же би етно лакотки були порихтани, и госци у нїх уживали. ■ Фото: З. Колєсар и Ана Маркович

18 РУСКЕ СЛОВО

20. ЮЛИЙ 2018.

РОК XVII ЧИСЛО 6

Наша тема: ПРОБЛЕМИ У ТУРИЗМЕ

Число ушорела: Славица ФЕЙСА

ИСТА ПРИПОВЕДКА, ЛЄМ ДРУГИ СПОРАЄНИ Лєто ище, так повесц, лєм цо почало, а висти о спреводзкох туристичних аґенцийох єдна за другу, бомбардовали домашню яв носц. Док ше єд ни туристи нє могли врациц з моря з Греческей, велї хтори уплацели лєтованя нажаль, того лєта Греческу, алє анї други дестинациї, нє увидза. Перши путнїки хтори вицагли грубши конєц були тоти цо прейґ аґенциї „Флай флай” купели авионски карти и уплацели аранжмани. Потим путнїки САБ травела остали дома, бо тота аґенция одказала шицки драги ґу морю, як поведзене, пре финансийни проблеми. Треци рушели до Греческей, алє нє оди шли да лєй од Краґуєвца, так же коло сто путнїки аґенциї „Джез травел” зоз Чачку о годзину як вошли до автобуса, мушели з нього висц и сами ше врациц дому... Нє по шли на лє то ва нє анї туристи зоз Суботици, а шицко тото ше случовало за єден мешац. Цо вельо, вельо! Ясне аж и барз – предаванє сумнївих аранжманох предлужене и того року, гоч вельо того остало нєдоповедзене. Як ше вообще може случиц же ше туристи оддакаль нє можу врациц, чи туристом хтори нє одпутовали, а ище вжиме уплацели лєтованє, буд зе врацени пенєж..., чи держава може тому стануц на хвост? Проблемом у туризме даваме найвецей простору у нашим Додатку.

20. ЮЛИЙ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 19

famelija@ruskeslovo.com

Наша тема: ПРОБЛЕМИ У ТУРИЗМЕ

КОМУ ВЕРИЦ? Тот хто того року уплацел лєтованє, а нє остал дома пре даєдну туристичну аґенцию, добре прешол. Бо тот хто очкодовани, чежко же задурка на дзвери даєдней з туристичних аґенцийох. Кед ше пошвидко дацо нє пременї у тей обласци, особни контакт зоз самим власнїком апартману, або готелом прейґ интернету, буду на першим месце Пишу Сандра САЛАМУН Славица ФЕЙСА

П

ре спреводзки туристичних аґенцийох, Александар Сеничич, директор Националней асоцияциї туристичних аґенцийох Сербиї (Юта), тих дньох бул части госц у медийох и бешедовал о озбильних проблемох у туризме. Вон, медзи иншим, гварел же у тей обласци нє мож твардо стац на обидвох ногох, бо робиц у туризме барз вельки ризик, а ґаранциї путнїком нє постоя. Алудировал на туристичну аґенцию САБ, хтора, як гварел, роками, та и децениями робела на сербским тарґовищу и нїґда нє мала скандал, а вец ше заш лєм случело же очкодовала на тисячи туристох. На питанє новинарох же як ше таке дацо могло случиц, директор Юти одвитовал же то пре барз амбицийни плани аґенцийох, пре нєдобре виплановану сезону... Вон надпомнул же нє пресудне анї тото чи аґенция член Юти, або нє же би настал проблем, и додал же Сербия ма барз вельо туристични аґенциї, односно тур-оператерох хтори у каждей хвильки порихтани спреведнуц клиєнта. Бешедовало ше нашироко и надлугоко, лєм на тото цо найважнєйше нє було одвиту – кому вериц? Кому вериц, до хторей туристичней аґенциї ше упутиц, уплациц пенєж за путованє и буц на мире? На тото питанє пробовали зме достац одвит и од Вери Божич Трефалд спред Министерства туризма у Беоґрадзе, односно туристичней инспекциї.

– Кед даєдна туристична аґенция ма намиру по спреведац путнїкох, вона их спреведзе и нє мож буц сиґурни чи тота, або даяка друга аґенция добре робя, або нє. Законски рамики таки яки су, и кед ше питаце чи можу буц лєпши, верим же гей. На остатку, законски одредби анї нє писани на основи лєм неґативних бокох хтори настали у тим секторе. Значи, треба лєпше ушориц дзепоєдни одредби Закона же би до таких спреводзкох як цо зме мали, нє приходзело. Бо, туристична инспекция лєм пред даскельо мешацами була у аґенциї САБ и нє мож було нагаднуц же цо ше пошвидко случи... Но, тото цо нам, туристичней инспекциї найважнєйше, то же би путнїком була надополнєта чкода – гвари Божичова и додава же

20 РУСКЕ СЛОВО

НА ЦО ТРЕБА МЕРКОВАЦ Кед глєдаце змесценє прейґ сайту, добре меркуйце цо ше опитаце, мушице буц прецизни и вимагац исти таки одвити. Найчастейше ше зна случиц же власнїк нє да точни податки же би прицагнул цо вецей туристох. Оддалєносц од моря ище барз важна, и нє исте чи 200 метери по морйо идзеце по ровним, чи до брега. Прето ше нє треба опитац лєм кельо змесценє оддалєне од моря, алє и кельо треба ходзиц по морйо. Треба ше и добре информовац о змесценю и околїску, та и яка квадратура просторийох. Велї сликую апартмани з окремним обєктивом, та вец просториї випатраю векши, або морйо хторе далєко, нараз блїзко. Прето ту социялни мрежи предносц, и вше вам дахто може прейґ телефона висликовац тото цо вас интересує, и послац раз-два. кед настаню бриґи таки як остатнї мешац, шицко идзе по стандардней процедури. Инспекция дава предклад же би ше орґанизаторови путованя вжало лиценцу, поднєсло потупову прияву... и так далєй. А ПОКЛЯ ШЕ ОДРЕДБИ НЄ ПРЕМЕНЯ? Упутенши до проблемох у туризме гваря же єден з найвекших проблемох у сербским туризме то „заґулєна” бирократия и нєрозуменє закона и правилнїка. Часто ше случує же инспекция у єдним ме сце закон толкує на єден спо соб, док инспектор у другим варошу цалком иншак. Єден з проблемох и тот же туристичну аґенцию може отвориц, так повесц, хто сце. Нєт векши укладаня, правда, треба закупиц апартмани, алє добре познати „прицагуюци” попусти ище вжиме прицагню и тих цо нє раховали на одпочивок. Значи, аґенциї робя з пенєжом од перших уплатох путнїкох баз даякого мониторинґа, надпа-

20. ЮЛИЙ 2018.

траня компетентней державней институциї, одно сно финансийней контроли. КЕД ШЕ НЄ РОБИ ПО ЗАКОНУ Кед конкретно слово о Греческей, велї нашо аґенциї шорово робя, так як диктую и нашо и гречески закони, но вше єст и тих хтори Закон пробую заобисц и направя курцшлус. Вони звичайно апартмани капаришу без озбильнєйшого контракту, часто лєм на словох, понеже то одвитує и єдним и другим (и нашим людзом и Греком), же би заобишли порцийни трошки. Проблем настава кед ше рати за апартмани хтори порадзени, нє плаци поряднє, алє лєм, наприклад, першу рату, кед Греки замкню апартмани. Вец настава проблем. Праве прето министер тарґовини и туризма Расим Ляїч виявел же у пририхтованю нови Закон о туризме хтори би мал пооштриц условия за снованє туристичних аґенцийох.

– На нашим тарґовищу єст 560 туристични аґенциї и исто тельо субаґентох. То барз вельо. По терашнїм Закону предписане же кажда туристична аґенция же би робела, обовязно муши мац полису осиґураня у суми од 300 000 евра. Тих дньох розпатраме або звекшац тоту суму на 500 000 евра, або охабиме потерашню суму за обовязну полису осиґураня, а уведземе депозит хтори аґенция будзе мушиц приложиц при снованю – виявел медзи иншим Ляїч за медиї наглашуюци же ше муши увесц шора у роботи аґенцийох и защициц путнїкох од спреводзкох. По податкох Юти, за остатнї седем роки було вецей як 15 аґенциї хтори очкодовали путнїкох и за тото нїхто нє одвитовал.

20. ЮЛИЙ 2018.

Чкоду чежко вимерац, а пенєж очкодованим путнїком, гоч и будзе врацени, довириє котри мали до аґенцийох врациц нє годни так швидко. Ясне же ше нїґдзе нє мож защициц од спреводзкошох, алє лєпши закон, по хторим

ПРЕМЕНЄЛИ ПИРЄ, АБО ФУРКЛИ Туристична аґенция „Флай-флай травел” з Беоґраду очкодовала на тисячи своїх путнїкох, алє и велїх тур-оператерох, а за два милиони еври. Предавала авио-карти и аранжмани хтори нє були резервовани. Рахунок аґенциї даскельо тижнї бул у блокади, а пререґистрована робела як субаґент другим аґенцийом хторим тиж остала длужна. Робела под назву „Кофер турс” и предлужела спреведац своїх клиєнтох. Туристична аґенция САБ травел одказала шицки догварени путованя, на тисячи путнїки остали спревед зени, а власнїк суботицкей аґенциї „Sun&Sea зоз пенєжом путнїкох хтори прейґ нього уплацели лєтованє, сцекнул до Мадярскей. би ше знало ясну процедуру и правила у тей обласци, ище як би ше здали. Потамаль будзе вше вецей таких хтори буду патриц же би особнє контактовали з власнїком змесценя и о условийох и о шицким цо го интересує. Та, заш лєм, и ту ше зна случиц же нє шицко пойдзе о плану.■

РУСКЕ СЛОВО 21

famelija@ruskeslovo.com

Наша тема: ПРОБЛЕМИ У ТУРИЗМЕ

КОМУ ВЕРИЦ? Тот хто того року уплацел лєтованє, а нє остал дома пре даєдну туристичну аґенцию, добре прешол. Бо тот хто очкодовани, чежко же задурка на дзвери даєдней з туристичних аґенцийох. Кед ше пошвидко дацо нє пременї у тей обласци, особни контакт зоз самим власнїком апартману, або готелом прейґ интернету, буду на першим месце Пишу Сандра САЛАМУН Славица ФЕЙСА

П

ре спреводзки туристичних аґенцийох, Александар Сеничич, директор Националней асоцияциї туристичних аґенцийох Сербиї (Юта), тих дньох бул части госц у медийох и бешедовал о озбильних проблемох у туризме. Вон, медзи иншим, гварел же у тей обласци нє мож твардо стац на обидвох ногох, бо робиц у туризме барз вельки ризик, а ґаранциї путнїком нє постоя. Алудировал на туристичну аґенцию САБ, хтора, як гварел, роками, та и децениями робела на сербским тарґовищу и нїґда нє мала скандал, а вец ше заш лєм случело же очкодовала на тисячи туристох. На питанє новинарох же як ше таке дацо могло случиц, директор Юти одвитовал же то пре барз амбицийни плани аґенцийох, пре нєдобре виплановану сезону... Вон надпомнул же нє пресудне анї тото чи аґенция член Юти, або нє же би настал проблем, и додал же Сербия ма барз вельо туристични аґенциї, односно тур-оператерох хтори у каждей хвильки порихтани спреведнуц клиєнта. Бешедовало ше нашироко и надлугоко, лєм на тото цо найважнєйше нє було одвиту – кому вериц? Кому вериц, до хторей туристичней аґенциї ше упутиц, уплациц пенєж за путованє и буц на мире? На тото питанє пробовали зме достац одвит и од Вери Божич Трефалд спред Министерства туризма у Беоґрадзе, односно туристичней инспекциї.

– Кед даєдна туристична аґенция ма намиру по спреведац путнїкох, вона их спреведзе и нє мож буц сиґурни чи тота, або даяка друга аґенция добре робя, або нє. Законски рамики таки яки су, и кед ше питаце чи можу буц лєпши, верим же гей. На остатку, законски одредби анї нє писани на основи лєм неґативних бокох хтори настали у тим секторе. Значи, треба лєпше ушориц дзепоєдни одредби Закона же би до таких спреводзкох як цо зме мали, нє приходзело. Бо, туристична инспекция лєм пред даскельо мешацами була у аґенциї САБ и нє мож було нагаднуц же цо ше пошвидко случи... Но, тото цо нам, туристичней инспекциї найважнєйше, то же би путнїком була надополнєта чкода – гвари Божичова и додава же

20 РУСКЕ СЛОВО

НА ЦО ТРЕБА МЕРКОВАЦ Кед глєдаце змесценє прейґ сайту, добре меркуйце цо ше опитаце, мушице буц прецизни и вимагац исти таки одвити. Найчастейше ше зна случиц же власнїк нє да точни податки же би прицагнул цо вецей туристох. Оддалєносц од моря ище барз важна, и нє исте чи 200 метери по морйо идзеце по ровним, чи до брега. Прето ше нє треба опитац лєм кельо змесценє оддалєне од моря, алє и кельо треба ходзиц по морйо. Треба ше и добре информовац о змесценю и околїску, та и яка квадратура просторийох. Велї сликую апартмани з окремним обєктивом, та вец просториї випатраю векши, або морйо хторе далєко, нараз блїзко. Прето ту социялни мрежи предносц, и вше вам дахто може прейґ телефона висликовац тото цо вас интересує, и послац раз-два. кед настаню бриґи таки як остатнї мешац, шицко идзе по стандардней процедури. Инспекция дава предклад же би ше орґанизаторови путованя вжало лиценцу, поднєсло потупову прияву... и так далєй. А ПОКЛЯ ШЕ ОДРЕДБИ НЄ ПРЕМЕНЯ? Упутенши до проблемох у туризме гваря же єден з найвекших проблемох у сербским туризме то „заґулєна” бирократия и нєрозуменє закона и правилнїка. Часто ше случує же инспекция у єдним ме сце закон толкує на єден спо соб, док инспектор у другим варошу цалком иншак. Єден з проблемох и тот же туристичну аґенцию може отвориц, так повесц, хто сце. Нєт векши укладаня, правда, треба закупиц апартмани, алє добре познати „прицагуюци” попусти ище вжиме прицагню и тих цо нє раховали на одпочивок. Значи, аґенциї робя з пенєжом од перших уплатох путнїкох баз даякого мониторинґа, надпа-

20. ЮЛИЙ 2018.

траня компетентней державней институциї, одно сно финансийней контроли. КЕД ШЕ НЄ РОБИ ПО ЗАКОНУ Кед конкретно слово о Греческей, велї нашо аґенциї шорово робя, так як диктую и нашо и гречески закони, но вше єст и тих хтори Закон пробую заобисц и направя курцшлус. Вони звичайно апартмани капаришу без озбильнєйшого контракту, часто лєм на словох, понеже то одвитує и єдним и другим (и нашим людзом и Греком), же би заобишли порцийни трошки. Проблем настава кед ше рати за апартмани хтори порадзени, нє плаци поряднє, алє лєм, наприклад, першу рату, кед Греки замкню апартмани. Вец настава проблем. Праве прето министер тарґовини и туризма Расим Ляїч виявел же у пририхтованю нови Закон о туризме хтори би мал пооштриц условия за снованє туристичних аґенцийох.

– На нашим тарґовищу єст 560 туристични аґенциї и исто тельо субаґентох. То барз вельо. По терашнїм Закону предписане же кажда туристична аґенция же би робела, обовязно муши мац полису осиґураня у суми од 300 000 евра. Тих дньох розпатраме або звекшац тоту суму на 500 000 евра, або охабиме потерашню суму за обовязну полису осиґураня, а уведземе депозит хтори аґенция будзе мушиц приложиц при снованю – виявел медзи иншим Ляїч за медиї наглашуюци же ше муши увесц шора у роботи аґенцийох и защициц путнїкох од спреводзкох. По податкох Юти, за остатнї седем роки було вецей як 15 аґенциї хтори очкодовали путнїкох и за тото нїхто нє одвитовал.

20. ЮЛИЙ 2018.

Чкоду чежко вимерац, а пенєж очкодованим путнїком, гоч и будзе врацени, довириє котри мали до аґенцийох врациц нє годни так швидко. Ясне же ше нїґдзе нє мож защициц од спреводзкошох, алє лєпши закон, по хторим

ПРЕМЕНЄЛИ ПИРЄ, АБО ФУРКЛИ Туристична аґенция „Флай-флай травел” з Беоґраду очкодовала на тисячи своїх путнїкох, алє и велїх тур-оператерох, а за два милиони еври. Предавала авио-карти и аранжмани хтори нє були резервовани. Рахунок аґенциї даскельо тижнї бул у блокади, а пререґистрована робела як субаґент другим аґенцийом хторим тиж остала длужна. Робела под назву „Кофер турс” и предлужела спреведац своїх клиєнтох. Туристична аґенция САБ травел одказала шицки догварени путованя, на тисячи путнїки остали спревед зени, а власнїк суботицкей аґенциї „Sun&Sea зоз пенєжом путнїкох хтори прейґ нього уплацели лєтованє, сцекнул до Мадярскей. би ше знало ясну процедуру и правила у тей обласци, ище як би ше здали. Потамаль будзе вше вецей таких хтори буду патриц же би особнє контактовали з власнїком змесценя и о условийох и о шицким цо го интересує. Та, заш лєм, и ту ше зна случиц же нє шицко пойдзе о плану.■

РУСКЕ СЛОВО 21

ДОМ И ФАМЕЛИЯ

женоблоґ

Пише: Ясмина ДЮРАНЇН

www.thinkinghumanity.com

НИЯНСИ

email: jasmina.djuranin@gmail.com www.zenoblogija.com

я

и

Одкеди паметам, од дзецинства, нїґда сом нє любела даєдного одредзеного ґлумца, ґлумицу, ґрупу, филм, лєбо дацо цо зме уписовали док зме пополньовали лексикони. Вше сом писала тото цо було теди популарне, тото цо и векшина любела. Нє барз сом ше знала ношиц зоз свою нєодлучносцу, бо сом ше нє сцела розликовац од других. Лїпкали зме зоз шестру по муре постери New kids on t he blo ck у природней велькосци и вец виберали хтори наша ♥. Припатрала сом ше на нїх дзень а ноц, задумовала як би було кед бизме ше стретли... А кед ше ми шестра опитала за хторого бим ше одала, хтори ми най, най – нє знала сом одвитовац. Єден крашнє шпивал, други танцовал, треци мал наааайкрасши ошмих на швеце, гевтот белави очи... Понеже шицки повиберали, мнє остал Джонатан. Свашта... Нєдавно сом видзела як нєшка випатра... Свашта... Шалєна

*** Длуго сом нє знала анї яки крой шматох ми найлєпше стої, модел обуї пре широку талпу, лєбо фризури пре ценки власи... Нє знала сом анї хтору фарбу найволїм. А тераз, кед сом уж дацо у своїм живоце и прегирмела, видзим же ше то нє муши любиц анї фарбу, анї музику, филми, спортски клуби... Тераз наисце видзим же сом вше любела – ниянси. Ниянса то тото цо одред зує чи похмарене, чи зме щешлїви, чи нас болї. Ниянси то ми, то наша перцепция швета коло нас и одраз нашей души у тим швеце. И тото прецо зме таки єдинствени. Шицко друге то конформизем, пот реба припадац дружтву, потреба пачиц ше другим и пре тото приставац на койдзеячини. *** Нєшка уж знам же себе мушиме допущиц же бизме ше меняли. Нє пре других, алє пре себе. Природа ше коло нас меня, а нам, як єй состойней часци, пременка потребна. Затримовац у себе дацо цо би висц вонка, цо сце пойсц од нас, нє треба сперац. Кед дацо сце пойсц, значи же вецей од нього нє маме хасну. На тото место придзе дацо лєпше и тото цо нам потребнєйше. Прето ше од пременкох нє треба бац. Пременки нам при нє шу тоту ниянсу котра злєпша наш живот. Ниянсу пре котру ше будземе лєпше чувствовац, будземе задовольнєйши и з вецей дзеки будземе ставац кажде рано. *** Тераз ми лєгчейше кед знам же нїч нє мушим. Же кажда моя пременка умножи мойо ниянси. Прекрасне чувство... ☺■

22 РУСКЕ СЛОВО

20. ЮЛИЙ 2018.

kultura@ruskeslovo.com

ІХ КОНҐРЕС МЕДЗИНАРОДНЕЙ АСОЦИЯЦИЇ УКРАЇНИСТОХ У КИЄВЕ

ЗДОБУТКИ, УТРАТИ И ПЕРСПЕКТИВИ РОЗВОЮ

У Києве отримани ІХ Медзинародни конґрес Українистох, од 25–28. юний, на котрим участвовали коло 400 учашнїки з України и коло 100 з иножемства. Отверанє Конґресу було у святочней сали Городскей ради, на високим уровню, з участвованьом представнїкох власци, односно одвитуюцих ресорних министерствох

З

оз Сербиї на конґресу участвовали штверо: проф. др Людмила Попович, др Милена Иванович и мр Анастазия Тепшич з Филолоґийного факултету у Беоґрадзе и проф. др Янко Рамач з Филозофского факултету у Новим Садзе. Зашеданя и робота по секцийох ше одбувала у просторийох Националней академиї наукох України.

– Основна тема Конґресу „Национална академия наукох України за 100 роки: здобутки, утрати и перспективи розвою”. По законченю пленарного зашеданя дальша робота Конґресу, читанє рефератох и дискусия ше окончовали по секцийох, як то єдино и можлїве кед участвує таке импозантне число учашнїкох. Под час Конґресу, окрем роботи по секцийох, були заплановани и реализовани и даєдни други активносци, тематски конференциї и округли столи. Як у роботи по секцийох, так и на тематских конференцийох и округлих столох живосц и праву наукову атмосферу витворйовали дискусиї, часто и оштри и полемични, у котрих учашнїки отворено виношели свойо становиска. Таки способ роботи вше интересантни и барз хасновити, бо праве зочованє розличних, часто и процивставених становискох, найлєпша драга же би ше могло пойсц голєм крочай далєй у наукових здобуткох – потолковал Рамач. Як часц конференциї, окреме за тих зоз иножемства и тих з України, котри нє так часто маю можлївосц нащивиц визначнєйши културни памятнїки, институциї и нови часци престолнїци, орґанизовани окремни екскурзиї. За учашнїкох зоз Словацкей и Сербиї орґанизована нащива до сканзену „Музею народней архитектури и каждодньового живота України” при Києве. Комплекс ше пресцера на поверхносци скоро 150 гектари, на котрей змесцени коло 300 уникатни памятнїки народней архитектури од ХVІ по ХХ вик, од древених церквох, школох, хижох за биванє, економских будинкох коло обисца, з коло 70.000 предметами декоративней и применєней уметносци, алатами, судзину, предметами за хаснованє у каждодньовим живоце, мебльом, иконами, облєчивом,

вишиваньом и тканьом, керамику, народнима инструментами. Шицко тото представене по окремних ґеоґрафских зонох и змесцене до „природного амбиєнту”, так же карпатски ареал наисце змесцени на найвисшей точки сканзену, одкаль мож видзиц гевти нїжей, дознаваме од Рамача.

– У бешеди зоз фаховцами сканзену могли зме зрозумиц з якима почежкосцами ше каждодньово стретаю. Окрем финансийних почежкосцох котри нєпреривно провадза чуванє такей файти културних памятнїкох, ту ше нєпреривно треба зочовац зоз саму природу и зубом часу, котри стаємно нагриза остатки материялней култури з прешлосци. Часто проблем найсц добрих конзерваторох/майстрох котри знаю и можу „лїчиц” и реставровац стари будинки и предмети. Чежко найсц и квалитетну ражову сламу з котру ше закрива будинки, а ище чежше найсц майстрох котри добре познаю технїку и знаю оправяц або правиц таки закрица – гварел Рамач. Народней шпиванки ше пошвецує вельку увагу, и то нє лєм тей котру ше виводзи у сучасним маниру. Велї млади музичаре и фаховци одходза на терен и там СОТРУДНЇЦТВО ГОРБАЧА И КОВАЧА знїмаю праве народне шпиванє од старших людзох, Проф. Янко Рамач участвовал на Конґресу з рефера- записую го и так го и виводза. Под час Конґре су учатом на тему: „Сотруднїцтво Олекси Горбача з Руснацами шнїки мали нагоду слухац таке виводзенє народней у Югославиї 50-60-их рокох ХХ вику”. Тема нєпозната писнї. Часц того фолклору мож видзиц и на улїцох у ширшей рускей явносци, а Олекса Горбач перши линґ- виводзеню бандуристох и бандуристкиньох, появиста з иножемства котри озбильнєйше почал виучовац шнєл Рамач. руски язик и публиковац о тим роботи. Олекса Горбач – Цо ше дотика самого Конґресу и участвованя на сотрудзовал найвецей з писательом Михайлом Ковачом. нїм, треба повесц же и попри тим же число учашнїкох Скоро двацец роки ше дописовали. Ковач му помагал обезпечиц потребни материял за виучованє язика, а вон було импозантне, шицко одлично функционовало. Кус зоз свою „критику” и совитами помагал и унапрямовал чежше ше було знайсц у програми, найсц назву одвинашого писателя у литературней и прекладательней ро- туюцей секциї и просториї, бо програма мала коло 90 О. П-С. боки – гварел Рамач.■ боти – гварел проф. др Янко Рамач.

20. ЮЛИЙ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 23

МОЗАЇК НА ПЕТРОВАРАДИНСКЕЙ ТВЕРДИНЇ ЗАКОНЧЕНИ „FREEDOM EXIT”

ОПРАВДАНА ТИТУЛА НАЙ ЕВРОПСКОГО ФЕСТИВАЛA Пишe: Лидия КОСТЕЛНИК

Од 12. до 15. юлий отримани 18. Еґзит фестивал, на хторим уметнїки зоз цалого швета на вецей як 40 бинох мали нагоду розвешелїц публику. През фестивалску капуру за штири днї прешло вецей як 200 000 нащивительох

Ф

естивалска церемония почала зоз наступом шветового познатого балетана Серґея Полунїна, хтори вєдно зоз гудацким составом Almezian Simphony виведол перформанс на тему особней шлєбоди, цо бул и мото вкупного Фестивала. По законченю того спектакла, на нєбе над Петроварадинску твердиню блїснул найвекши потераз фестивалски огньомет, хтори тирвал вецей як 12 минути. Главну бину отворели новосадски Фрайли и „зогривали” публику же би потим на бини наступела препознатлїва америцка рокерка LP, хтора доказала же моцни глас, ґитара и гаризма то шицко цо треба єдному

Еґзит – Шлєбода

музичарови. После нєй бину превжала Шведянкa Fever ray, єдна зоз найвекших гвиздох алтернативней сцени. По словох велїх уметнїкох и нащивительох, главну титулу за перши дзень Фестивала и одличну атмосферу на главней бини, достали абсолутни владаре нєшкайшей гип-гоп сцени Migos, а вирни „фани” их дочекали зоз наученима словами їх писньох. Бина хтора пошвецена любительом електронского звука, Dance Arena, тиж була пополнєта зоз публику хтора нєсцерпезлїво чекала найвекши мена зоз швета ди-джеїнґу як цо то Adam Bayer, Ida Enberg и початнїца у освойованю techno бини, а уж

Cocta Beat & Bass – „Керестурски стейдж”

24 РУСКЕ СЛОВО

найглєданша продуцентка на швеце, Amelie Lens зоз Белґиї. ДРУГИ ДЗЕНЬ ОЗНАЧЕЛ СИН БОБА МАРЛИЯ Пияток, други дзень Фестивала зазначел Ziggy Marley, икона модерного часу, шпивач, текстописатель, продуцент и вельки гуманиста. Зоз писню „,Love is my religion” вон рознїжел и порушал шерцо шицких присутних и самим тим доказал же яке важне вериц до любови. Попри реґе икони на Main стейджу, наступел и гитмейкер Jax Jones, хтори зоз своїма гитами як цо „You don’t know me” бул на верху лїстини house музики. На ткв. Денсу наступел и ґлобално познати єден зоз найлєпших ди-джейох и продуцентох восточней Европи, Марко Настич, хтори зоз своїма пайташами нашол заєднїцку вязу клубских сценох на Балкану о хторих писали велї познати медиї. На Fusion стейджу у ранших годзинох публику тримал будну електро-поп дуо, Nipplepeople, хтори на наступох препознатлїви по своїх маскираних шматох. Репере зоз Bad Copy наступели зоз оштрима и сатиричнима текстами, приказуюци стварносц таку яка є наисце, та аж и карикираньом истей. Публика их провадзела 20. ЮЛИЙ 2018.

mozajik@ruskeslovo.com

зоз уживаньом и зоз гармоничним репованьом на спомнути нумери. СОБОТОВА ЕУФОРИЯ Перши два днї ясно гуторели о тим же Еґзит и того року посцигнє свой максимум. На трецим дню Фестивала було 53 000 людзох, цо и нови соботови рекорд. Централне место завжала Grace Jones хтора пожнєла, та нєсподзивала публику же предлужела концерт за 45 минути. Єй публика нє ма старосну гранїцу. Вистатосц ше на нєй нє видзела, упрекосц роком, вона нєпреривно танцовала и енерґично шпивала, а 20 минути пред конєц концерта обрацала обруч коло бруха, цо велїх нєсподзивало з оглядом же у публики було и таких хтори и три раз младши од нєй. Епицентер случованя на главней бини були и Баяґа и Инструктори хтори ту першираз и вєдно зоз розпивану публику отримали лекцию рокенрола. Тисячи людзох енерґично шпивали вєдно зоз Французом Ofenbah-ом, шоруюци актуелни гити и мелодиї хтори швидко уходзи до уха.

На Денсу, як и прешлих рокох, та так и того главна гвизда вечара бул уметнїк електронскей музики Solomun, хтори зоз ошмихом на твари и без шлїду вистатосци, тримал публику на ногох до рана. После вельких овацийох, резидент Фестивала одлучел же би свою публику позитивно нєсподзивал зоз предлуженьом концерта ище за пол годзини. РЕКОРДНА НАЩИВЕНОСЦ НА ФИНАЛНИМ ВЕЧАРЕ Спектакуларно Еґзит заварли найлєпши ди-джейове на швеце – Martin Garrix и David Guetta. Ту бул и гитмейкер Mahmut Orhan, рок гвизда Alice Merton и мистерийни уметнїк ZHU, хтори допринєсли же би праве остатнї дзень бул найнащивенши.

Alice Merton зогривала публику зоз найвекшима гитами, а єден зоз нїх, „No Roots”, преглашени як найвекши на Фестивалу. Добра атмосфера и еуфория остала медзи нащивителями за чеканє спектакла наймладшого и два раз

преглашеного найлєпшого ди-джея на швеце Martin Garrix-а. Бина випатрала нєреално, а ритем провадзели шветлосни, видео и други сценски ефекти, як и огень хтори ше пущало зоз бини у ритме гитох. Млади, 22-рочни уметнїк, оправдал прецо є медзи найпопуларнєйшима на швеце. Поспишело му ше войсц до историї електронскей музики як наймладши добитнїк припознаня за найлєпшого шветового ди-джея, други раз за шором. Наймоцнєйши овациї на Фестивалу достал добре познати David Guetta хтори, як гвари, барз люби наступац на Еґзит фестивалу. Найуспишнєйши музични продуцент 21. вику и єдини ди-джей хтори предал вецей як 50 музични албуми и огромне число синґлох, вецей як дзевей милиярди прегляди на YouTube каналу и вецей як осем милиони провадзачох на дружтвених мрежох. На концу наступу гласно скричал: „Eгзите, волим те!”. Денс Арену заварла традицийно Nina Kraviz уж пондзелок рано. МЕНШИ БИНИ, АЛЄ НЄ МЕНШЕ ДОЖИЦЕ Добре позната бина Cocta Beat & Bass основана прешлого року, медзи хторима орґанизаторе Drop Sensei орґанизациї тей швижей бини двоме хлапци зоз Руского Керестура, а то Борис Ройко и Бранимир Боянович хтори направели атмосферу хтора ше будзе паметац, а и хтору вони буду паметац зоз нєдзельовим наступом, остатнїм дню Фестивала. Латино бина була єдна зоз интересантнєйших бинох пре своїх виводзачох хтори ше максимално пошвецели своїм наступом. Од облєчива, дзивкох у ширших сукньох, квитох у власох, червеного кармина и ципелкох зоз малу пету, до хореоґрафиї, сценоґрафиї прейґ музики хтору їх цело прецизно почувствовало и указало на прави способ. Кажди оддуркани латино ритем бул провадзени зоз рухами целох. За таку одличну атмосферу остарали ше DJ Jesus, Tito, MC Choma, Alexis El Loco и велї други. ■ Фото: Андреа Новак

20. ЮЛИЙ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ РОЗГВАРКА ЗОЗ ПРИСТОЙКОВУ ФАМЕЛИЮ ЗОЗ КАНА ДИ

ДОМА ЛЄМ ПО РУСКИ

Пише: Марина ДЖУДЖАР

Владимир зоз свою мацеру и синами

После 11 рокох у Канади, трецого приходу до родного Керестура, зоз оцом Владимиром и синами штернацрочним Владком и шеснацрочним Славком, през розварку заключуєме же одлука за преселєнє була добра ДЗЕЦИ ЯЗИК ШВИДКО НАУЧЕЛИ – Здогадуєм ше моїх перших дньох у Канади, а накадзи пришли до оводи ми требало, гваря родичи, дас тидзень же бим ше звикнул, а язик зме обидвоме научели швидко – гвари старши Славко

26 РУСКЕ СЛОВО

В

ладимир Пристойко пришол уж треци раз, а хлапцом то друга нащива Рускому Керестуру. Дзечнє приходза, ту родзини, ту приятелє, а список тих котрих треба нащивиц нє ма конца.

– Пошли зме за лєпшим животом, же бизме створели лєпши условия и себе и дзецом, Владко мал три роки, а Славко пейц. Початок бул чежки, алє нїґда сом нє подумал врациц ше. Початок у Канади чежки шицким нашим доселєнцом, алє ми Руснаци ше тримаме вєдно – гвари наш собешеднїк Владимир Пристойко. Причина чом Канада роками була отворена за доселєнцох, чом ше там висельовали людзе зоз цалого швета, то же там пановала велька потреба за роботну моцу, же чежко найсц роботнїкох и же их єст наисце менєй, а тому шведочи и искуство нашого собешеднїка котри опробовал буц професийни маляр, цо праве було його занїманє и пред виселєньом.

– Отворел сом малярску фирму, понеже сом у Керестуре пред одходом праве тото и робел. Цо ше дотика малярства, робота ишла цалком добре, без бриґи, та и по препорукох зме вше мали нови роботи, алє проблем сом мал зоз находзеньом роботнїкох – толкує оцец Владимир. После бриґ-

ох коло самостойней роботи, почал вожиц камион на нафтним полю. НАЙЛЄПШЕ ЗОЗ СВОЇМА Хлапци, Славко и Владко прави Канадянє, чудни им стил живота у Керестуре, анґлийски бешедую без наглашки, алє праве тот наглашок чуц кед приповедаю по руски. Нє таке цепле лєто у Сербиї за нїх уж барз горуце, а обидвоме гваря же крашнє ту присц. Медзитим, з другого боку би уж и ишли дому понеже їм тирва розпуст, та би вихасновац нагоду за одпочивок и за друженє зоз товаришами, а гваря же приду о два роки ознова. Хлапцом то була друга нащива Рускому Керестуру, по приходзе до валалу обидвоме ше такой пошли прешейтац по валалє. Швидко ше прилагодзели, здобули нових товаришох, були на єдним осемнастим родзеним дню, з котрого пришли на штири годзин рано, а як нам толкую, за нєполнолїтних у Канади предписани правила по котрих нє шму буц так длуго вонка. Обидвоме ходза до штреднєй школи, котра обовязна, а цалосне обовязне образованє трива 12 роки, цо подрозумює основну и штредню школу. Перши дзешец класи то обще и всестране образованє, а у 20. ЮЛИЙ 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

двох закончуюцих класох зоз вибором предметох ше опредзелює за одредзену обласц.

– Тераз будзем школяр 11. класи, а намира ми предлужиц ше школовац у обласци медицини, нарок закончуєм штредню школу – гвари Славко. Владко ше надовязал, та толкує же од єшенї почнє до 9 класи, и ище вше нє ришел же за цо ше будзе школовац далєй.

– Я нє мушим тераз о тим одлучовац, мам часу по 11. класу, понеже теди уж треба знац же за цо бим ше опредзелєл, пре виборни предмети котри буду блїзки и з обласци мойого дальшого школованя – гвари Владко. ДЖУДО – ОД РЕКРЕАЦИЇ ҐУ УСПИХОМ Шицки троме уж осем роки тренираю джудо, спорт котри у першим шоре обдумани за одбрану, у котрим ше нє копа, нє биє з песцу и нє покалїчує процивнїка, алє заш лєм калїченя и ту состойна часц. Оцец ше занїма зоз джудом пре рекреацию, а обидвоме синове потераз посцигли значни успихи на шицких уровньох.

– Идзе нам барз добре, тренираме два раз у тижню за „Батлефорд джудо клуб”. Ґу тому, порядни зме на джудо кампох, а ходзиме на тренинґи и ґу Ейми Котон, джудистикнї котра два раз наступала на олимпияди, и котра єдна спомедзи найлєпших. Вона нас пририхтує и потераз зме наступали на змаганьох по цалей Канади. Найвекши успих нам бул наступиц на державним змаганю у Калґарию, дзе зме ше змагали медзи 900 змагательами – толкує Владко. Вельки успих пойсц и наступиц на таким змаганю, а попри спорту, ту и нагода за части путованя по цалей держави. Змагали ше на змаганьох у Калґарию, Винипеґу, Ванкуверу, Едмонтону и велїх других.

– Нєдавно сом зламал локец, мал сом ґипс два мешаци, кед сом на джудоу спаднул на главу, а пре тото покалїченє сом нє тренирал єден час – гвари Славко. Зоз калїченьом ше стретнул и Владко, праве на єдним змаганю кед дожил треше-

Браца Славко и Владко

нє мозґу, цо и була причина же мал мало часу за пририхтованє за державне першенство. У Пристойкових шицко подредзене джудоу, спорту котри популарни у Сербиї, односно Европи як цо то фодбал, кошарка або рукомет там нє таки популарни. ДОМА ПО РУСКИ, З ТОВАРИШАМИ ПО АНҐЛИЙСКИ, У ШКОЛИ ПО ФРАНЦУЗКИ

Владко и Славко активно, та скоро професийно ше занїмаю и з музику, уж длугши час граю у валалским оркестру. Попри тим, анаґажовани су и у танєчних секцийох, док були младши кед мали вецей часу, та ходзели и на годзини руского язика ґу Весни Фа. У порядних школских активносцох звладали скиянє, та тераз ше скияю и звонка настави. Треба надпомнуц же обидвоме ходза до школи зоз французким наставним язиком котри чечно бешедую, з товаришами приповедаю по анґлийски, а з родичами вше по руски.

– У пиятей класи сом почал грац на кларинету, а одтеди сом лєм предлужел и на других инструментох. Тераз граєм на ґитару, класичней, акустичней и електричней, та укулелу и клавире. Под час нащиви у Керестуре сом ше зацикавел за гармонику, понеже то инструмент котри там нєт, та ми оцец и баба заказали єдну З ДОМУ ПО ДОМ 24 ГОДЗИНИ годзину при Миронови Сивчови. Хлапцом и другим младишим ґенерацийом Гармонику сом першираз видзел медзи нашима виселєнцами у Канади, там и кед зме були на родзеним дню бабодом, а Керестур место одкаль походза и котре вей шестри на Лонґове, и барз ше ше дзечнє нащиви, алє старшим дом и ту, и там. ми попачела – гвари Славко. Владко грає, почал зоз клави– Мнє то треци приход до Керестура, а раз нас нащивели и мойо родичи. Же бизме прешли да- ром, а предлужел на флаути, а под лєку драгу з Батлефорду по Руски Керестур на конєц школского рока направел тей релациї три раз прешедаме на авиону, та паузу з музику, бо школа и джудо нам з дому по дом треба 24 годзини. за ньго приоритети. ■

20. ЮЛИЙ 2018.

ПОЧАТОК ВШЕ ЧЕЖКИ – Класни розлики медзи жительством нєт, алє заш лєм видно же ше кажде баржей трима вєдно зоз своїм народом. Ми, Руснаци, ше наисце дружиме, правда, шицки ми маме приятельох медзи другима, алє якошик найлєпше зоз своїма. Тота характеристика ше вецей нє одноши на дзеци, вони ше у школи дружа подєднак зоз шицкима, а можебуц найменєй з нашима прето же их мало єст зоз истих ґенерацийох. Дзеци ше одомашнєли, дзеци нам там одросли, Канада їх прави дом – визначує Пристойко

РУСКЕ СЛОВО 27

ДУХОВНИ ЖИВОТ У НОВОСАДСКЕЙ ПАРОХИЇ ПРЕСЛАВЕНИ КИРБАЙ

РАДОСЦ ЗАЄДНЇЦТВА На швето апостолох Петра и Павла, по юлиянским календаре, 12. юлия, у грекокатолїцкей церкви св. Апостолох Петра и Павла у Новим Садзе у присустве велького числа вирних и госцох, преславени Кирбай. Кирбайску архиєрейску Литурґию предводзел апостолски еґзарх за грекокатолїкох у Сербиї преосвящени владика кир Георгий Джуджар, а вєдно з нїм сослужели нашо священїки: о. Михайло Малацко, протоєрей ставрофор, о. Владислав Рац, протоєрей ставрофор, о. Роман Кандрач, єромонах з України, о. Алексей Гудак, о. Платон Салак, ЧСВВ, о. Михаил Холошняй, о. Дарко Рац, и о. Даниєл Задрепко.

– Нєшка швециме основу и слупи Церкви. Перши бул верховни апостол, якого сам Христос вибрал, бул основни камень Церкви у тим слупе, а други ше потрудзел вецей як други апостоли. Вони основа, вони слупи, вони фундаменти Церкви уж два тисячи роки, бо вони ишли перши, заорали и пошали слово вири Христовей. Святи верховни апостол Петро бул розопяти. И умар. Алє його особа жиє на вики, жиє по нєшка у його нашлїднїкох верховних архиєрейох – папох римских. Особа верховного архиєрея нє умера – визначел у своєй казанї владика кир Георгий.

О святих апостолох Петрови и Павлови, хторим пошвецена новосадска церква, преосвящени владика кир Георгий Джуджар гварел: – Апостол Павло бул вибрана судзина Христова. Бул прешвечени фарисей. Алє кед ше му Христос обявел, зрозумел вон на якей є драги. Цалком пременєл свой живот и шведочел за Христа. И сам твердзел же ше трудзел вецей як други апостоли – гварел у своєй казанї владика кир Георгий. На Служби присуствовал и домашнї парох о. Юлиян Рац. Вон привитал нашого владику кир Георгия и подзековал на його прекрасним духовним слове за радосц заєднїцтва. Тиж привитал и подзековал священїком же нашли часу подзелїц тоту духовну радосц зоз домашнїма, шестром служебнїцом на духовней потримовки, панїматком и шицким госцом и парохияном на помоци, потримовки и порозуменю.

– Окреме привитуєм и наш Хор котри ше нєшка придружел ґу тому дружеству, котри зоз любову ґу шпиваню украшує нашо шпиванє єдней нєдзелї у мешацу – гварел о. Юлиян Рац, новосадски парох. На концу було мированє, а Кирбай предлужени у обисцох парохиянох у Новим Садзе з найблїзшима, госцами и приятелями. В. Вуячич

ДУХОВНЕ СТРЕТНУЦЕ У КУЛИ

ПЕТРОВО ПРИПОЗНАНЄ ЛЮБОВИ

Духовне стретнуце на тему: „Споведз апостола Петра” отримане вовторок, 17. юлия у Манастире оцох василиянох у Кули. На инциятиву шестри Кекилиї (СНМД) ко-

28 РУСКЕ СЛОВО

тра у бешеди зоз вирнима цо приходза до церкви и виражели жаданє же би ше орґанизовало таке стретнуце, а у поради и орґанизациї оцох василиянох зоз Кули о. Дамяна Кича ЧСВВ, иґумена манстира и о. Платона Салака ЧСВВ, иницировала його реализацию. О теми бешедовала шестра Авґустина Илюк (СНМД). Присутни були углавним вирни зоз Кули, алє и єдна особа зоз Коцура и двойо зоз Босней. Учашнїки барз з увагу слухали и замодлєли же би то нє було єдине таке стретнуце, алє же би ше орґанизовало цали єден циклус, алє тото цо могли чуц од шестри Авґустини то же споведз апостола Петра нє була як наша споведз, споведз дзе чишлїме свойо грихи. То було Петрово припознанє любови ґу Исусови и вири котру Петро мал до Исуса. Учашнїки чули слова о любови з котру нас Исус люби и пребачує нам нашо грихи кед ше щиро каєме, та нас ознова враца до вичного живота. О. Живкович 20. ЮЛИЙ 2018.

duhovni@ruskeslovo.com

СТРЕТНУЦЕ „МАРИЯПОЛИ” НА ЧАРДАКУ

ЗОЗ СВОЇМ ЖИВОТОМ СЛАВИЦ БОЖЕ МЕНО На Делиблатскей писковини, на Чардаку, отримане духовне стретнуце – одпочивок „Марияполи” хторе орґанизує Рух фоколарох а тим Стретнуцу, котре отримане од 12. по 15. юлий участвовало и вельке число Руснацох, окреме младих – коло 40 з Руского Керестура, Коцура, Нового Саду и Кули. „Марияполи” то духовне стретнуце, алє и одпочивок, понеже ше отримало у природним амбиєнту Делиблатскей писковини, у одпочивалїщу. Подобни стретнуца ше отримую по цалим швеце, а на нїм ше шицки учашнїки у тим Марийовим городу – Марияполию намагали жиц по християнски у шицких активносцох – и духовних, и рекреативних. Учашнїки були рижних ґенерацийох, вирох и националносцох, та и Стретнуце було у духу екуменизма. Кажди дзень була Служба Божа хтору єден дзень предводзел беоґрадски надвладика Станислав Хочевар, а раз була и православна Литурґия. Понеже було рижни ґенерациї – од найменших дзецох, та до старших особох орґанизовани и пригодни активносци за рижни возрости. Заєднїцка тема за шицких була Мария Богородица – як ю християнє можу нашлїдовац у каждодньовим живоце. Тема розпатрана през шицки днї у кратких рисох, а була подкрипена зоз шведоченями особох котри ше так намагаю жиц – фамелиї, священїки, млади. То порушує чловека же би и вон так жил. У тим духу була и казань надвладики Хочевара хтори учашнїком поручел – зоз своїм животом шпивайце о любови Божей и славце Його мено! МЛАДИ ШЕ ОКРЕМЕ АНҐАЖОВАЛИ Млади, медзи хторима и Керестурци, ше окреме анґажовали коло пририхтованя духовно-рекреативних змистох: теми, музични точки, розвага, франтовлїви скечи... а єдна учашнїца виприповедала и свойо особне шведоченє.

Фото: К. Консильо

Н

Надвладика Хочевар на Стретнуцу

Учашнїки були на вилєту у Смедереве, а кажди дзень могли послухац и викладаня на форумох зоз трох темох – о фамелиї на хторих бешедовал православни священїк хтори ма дзевецеро дзеци, о Мариї – з аспекта рижних церквох, а Соня Виславки, дипломовани психолоґ з Руского Керестура, пририхтала тему о депресиї и осаменосци. Млади мали окремну ґрупу на хторей було бешеди о сполносци, а дзеци мали свою програму зоз хтору ше шицким представели. По ґрупох ше бешедовало о дожицу темох зоз цильом же би ше потримали на духовней драги. Тоти котри атеисти ше тиж намагаю жиц морално и находза заєднїцки циль – намаганє жиц позитивно на роботним месце, у фамелиї. Як заєднїцке заключенє на дискусийох було же важне знац же зме нє сами и треба ше потримовац як заєднїца, понеже швет коло нас жиє иншак и чловек кед сам нє може витримац. ВЕЛЬКЕ ШВЕТОВЕ СТРЕТНУЦЕ ЗА МЛАДИХ – ДЖЕН ФЕСТ У МАНИЛИ Остатнї дзень Михайло и Мария Римарово бешедовали о вельким шветовим стретнуцу за младих – Джен фесту хторе ше отримує кажди 6 роки у рижних державох. Того року є отримани у Манили, на Филипинох. На нїм були и штверо представителє зоз Сербиї, а медзи нїма и Римарово з Нового Саду. Вони иншак путовали аж штири днї и такой з драги пришли на тото стретнуце за хторе пририхтали презентацию о Джен фесту. Тото стретнуце – одпочивок була нагода прешириц духовни видогляди и шерца и достац нови порив за духовни живот дзекуюци програми и красному амбиєнту у природи. ■ М. Стрибер

Мария и Михаїл Римарово на Джен фесту у Манили

20. ЮЛИЙ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. юлия 2018. року престало дуркац шерцо нашому милому оцови

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нашому оцови и дїдови

МИРОН ОРОС (1930–2018) з Руского Керестура Памятку на його доброту и пожертвовносц вично буду чувац син Юлин и нєвеста Ґенка Вичная Вам памят!

МИРОН ОРОС (1930–2018) з Руского Керестура Вашу любов и доброту, у шерцох и молитвох занавше буду чувац син Мирко, нєвеста Ксения и унук Славко Спочивайце у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нашому милому дїдови

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. юлия 2018. року преселєл ше до вичносци наш мили дїдо

МИРОН ОРОС (1930–2018) з Руского Керестура Нїґда нє забудземе вашу любов, доброту и вше мили слова, унука Ясна зоз дзецми Спочивайце у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 12. юлия 2018. року у своїм 88. року живота занавше ше преселєла до вичносци наша мила мац, швекра, баба и прабаба

МЕЛАНА САБАДОШ (1931–2018) з Руского Керестура З любову, почитованьом и подзековносцу памятку будземе чувац у своїх шерцох. Вашо наймилши: дзивка Фемка-часна шестра Емилия, дзивка Марча зоз супругом Мироном, унука Михаела зоз супругом Владом, унук Деян зоз супругу Таню, унук Мирко зоз супругу Терезку, та праунучата Дияна, Арияна, Матеа, Кристиян и Дамян Спочивайце у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. юлия преселєл ше до вичносци мой мили братняк

МИРОН ОРОС (1930–2018) з Руского Керестура

МИРОН ОРОС (1930–2018) з Руского Керестура Красни памятки на його любов з почитованьом буду чувац унука Весна зоз супругом Драґом и дзецми Вичная Вам памят!

Вично го будзе паметац и ношиц у своїм шерцу його шестринїца Гелена Джуджарова зоз фамелию Вичная му памят!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. юлия 2018. року занавше Дня 20. юлия 2018. року наполнї нас зохабел наш мили бачи ше рок як нє з нами наша мила мац

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 24. юлия 2018. року наполня ше шейсц смутни мешаци як ме занавше зохабела моя мила супруга

МИРОН ОРОС (1930–2018) з Руского Керестура Памятку на ньго буду чувац шестринїца Гелена и Владимир Джуджарово Спочивайце у мире Божим!

АМАЛИЯ МАҐОЧ (1929–2017) з Руского Керестура У красних памяткох Вас чуваю синове Йовґен и Дюра зоз фамелию Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 24. юлия 2018. року наполня ше шейсц смутни мешаци як ше преселєла до вичносци наша мама и баба

ИРИНА ЦАП народзена Уйфалуши (1939–2018) Дзекуєме ци на твоєй доброти, на ошмиху и любови з хтору ши нас дочековала и випровадзовала. Памятку на це занавше чуваю син Борис, нєвеста Марияна и унука Лариса Спочивай у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

ИРИНА ЦАП народзена Уйфалуши (1939–2018) Чежко ше звикнуц же це нєт. Барз ми хибиш. Вше думам на тебе. Твой супруг Яким Най це ангели чуваю! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 24. юлия 2018. року наполня ше шейсц смутни мешаци як ше преселєла до вичносци наша мама и баба

ИРИНА ЦАП народзена Уйфалуши (1939–2018) Любов и доброту нє забуваме, як и твою милу и цеплу подобу. З почитованьом и подзекованьом чуваме у шерцу памятку на тебе, на красни хвильки хтори ши нам подаровала. Остали зме нєпририхтани на боль з хторим мушиме жиц. Дзивка Таня, жец Юлиян и унуки Ваня и Федя Спочивай у мире Божим!

20. ЮЛИЙ 2018.

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 19. юлия наполнєли ше шейсц мешаци як вецей нє з нами наш оцец и дїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 19. юлия наполнєли ше шейсц мешаци як вецей нє з нами мой мили супруг

ИРИНЕЙ САБАДОШ (1941–2018) з Руского Керестура Патриме на нєбо чи можлїве же ши вецей нє з нами, душа нас болї, очи нам плачу, а шерцо пука. Занавше нам останєш у думкох. Твоя дзивка Биляна и унука Кристина Спочивай у мире Божим!

ИРИНЕЙ САБАДОШ (1941–2018) з Руского Керестура Час преходзи, алє жаль и смуток нє преходзи. Остали ми лєм красни здогадованя на тебе. Твоя супруга Ирина Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 19. юлия наполнєли ше шейсц мешаци як нє пребува медзи нами

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 19. юлия 2018. року наполнєли ше шейсц смутни мешаци як нас зохабел наш мили шовґор

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 18. юлия наполнєли ше шейсц мешаци як нас занавше зохабела наша мила супруга и мац

НАТАЛИЯ ИВАН народзена Ежденци (1945–2018) з Руского Керестура памятку на це будземе чувац у своїх думкох и шерцох. Супруг Янко и дзивка Лидия зоз Владимиром Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 22. юлия 2018. року наполнї ше смутни рок як нас занавше зохабел наш мили супруг и оцец

ИРИНЕЙ САБАДОШ (1941–2018) з Руского Керестура Оцец, памятки на тебе жию и так це нє даю забуцу. Твойо Таня, Зоран, Анабела и Лореана Спочивай у мире Божим!

ИРИНЕЙ САБАДОШ (1941–2018) з Руского Керестура Його любов и доброту у шерцох буду вично чувац Дюла, Мария и Анастазия Фаркашово Спочивай у мире Божим!

Памятку наньго чуваю супруга Славка и дзивка Валентина Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. юлия наполня ше два смутни роки як ше преселєл до вичносци наш мили супруг, оцец и дїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 19. юлия 2018. року наполнєли ше 20 роки як нас занавше зохабел наш мили супруг и оцец

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 24. юлия 2018. року наполнї Дная 15. юния 2018. року наполнєше пейц роки як нас занавше ли ше шейсц роки як нас занавше зохабел наш мили оцец и дїдо зохабела наша мила мац и баба

ВЛАДО ШОВШ (1941–2016) з Руского Керестура Памятку на ньго чуваю його наймилши Спочивай у мире Божим!

ЯКИМ КОВАЧ (1941–1998) з Руского Керестура Памятку на ньго будзе чувац супруга Ирина зоз дзецми Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. юлия наполнєли ше 10 роки як нє з нами наш мили супруг, оцец и дїдо

СЛАВО ПРИСТОЙКО (1952–2008) з Руского Керестура Було то пред дзешец роками, лєдво зме ше врацели зоз далєкей драги. Ти пошол ознова сам, и вецей ши ше нїґда нє врацел. Тота драга водзи лєм там. Ми ше у нашим доме зишли шицки, алє тераз без тебе. Твойо наймилши, супруга Марча, дзивка Марча, жец Славко, та унуки Желько и Андрейка Папуґово, син Владимир и унуки Славко и Владко зоз Канади Спочивай у мире Божим!

20. ЮЛИЙ 2018.

ВЛАДИМИР СЕҐЕДИ (1950–2017) з Руского Керестура

ЮЛИЯН (1930–2013)

МАРИЯ (1933–2012) НОВТА з Руского Керестура

Памятку на нїх занавше чуваю дзивка Славица и унука Валентина Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. юлия наполнєли ше 10 роки як нас занавше зохабел мой брат

СЛАВО ПРИСТОЙКО (1952–2008) з Руского Керестура Роки преходза, а тебе нєт. Пошол ши. Гоч час лїчи рани, заш лєм зохабя красни памятки и здогадованя хтори ше збули у живоце. Твой брат Ґоґо зоз супругу Биляну и дзецми Мануелу, Стефаном и Давидом Драшкичово зоз Канади Спочивай у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 31

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. юлия наполнєли ше 10 роки як нє з нами наш шовґор

ИНФОРМАТОР Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, na osnovi ~lena 10. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<”, ~islo 135/04) obyvxw

OBVISCENW

СЛАВО ПРИСТОЙКО (1952–2008) з Руского Керестура Прешли 10 роки як нам шовґор пошол на драгу зоз котрей нєт врацаня. Хиби нам барз, алє заш лєм красни памятки на ньго чуваю, нина Амала и шовґор Любо Планчаково, Пишта, Марча, Стево и Сашка Франичово Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. юлия наполнєли ше 10 роки Дня 16. юлия наполнєли ше 10 роки як нас занавше зохабел мой мили як нас занавше зохабел мой мили брат брат

o podnw{enej vimogi za odlu~ovanw o potrebi виробку студиї о precenqovanю vpl>vu na `ivotni {tredok No{itelq Prowkta, Город Нови Сад, Городска управа за будовательну жем и инвестициї, улїца Стевана Брановачкового число 3, podnwsol vimogu za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl<vu na `ivotni {tredok пrowkta Вибудов транспортних поверхносцох, атмосферскей канализациї, водоводу и явного ошвиценяна Сентандрейскей драги (од улїци Приморскей по улїцу Велебитску) у Новим Садзе, na katasterskих парцелох ~islo 10374/1, 10391, 1685, 1684, 1683/1, 1210, 1209, 10390, 1211, 1212, 860, 767/1, 844, 634/7, 806, 805, 779, 634/1, 10393, 10374/4, 767/3, 766, 167, 164, 163, 641/8, 168/2, 10400, 1215, 1236/1, 1237, 641/1, 1214/11 K.O. Novi Sad I, Gorod Novi Sad. Podatki i dokumentacix zoz vimogi no{itely Prowkta mo` vidzic u prostorijoh Покраїнского секретарияту за урбанизем и za|itu `ivotnogo {tredku, Булевар Михайла Пупина 16, Novi Sad (прижемє, канцелария 39). [icki zainteresovani, za 10 dn< od dny obyvjovany togo obvisceny, mo`u dac svojo dumanw u pisanej formi na adresu Секретарияту.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює СЛАВО ПРИСТОЙКО (1952–2008) з Руского Керестура Красни памятки на це буду чувац брат Владо зоз супругу Марчу Пристойково и їх фамелию Спочивай у мире Божим!

СЛАВО ПРИСТОЙКО (1952–2008) з Руского Керестура Красни памятки на це буду чувац шестра Ганча зоз супругом Мирославом Варґово и їх фамелию Спочивай у мире Божим!

ЦЕНОВНЇК КНЇЖКОХ НВУ “РУСКЕ СЛОВО” Владимир Ґарянски: КОНЬ ЗОЗ ЧУДЕСНЕЙ НОЦИ . .400 дин. Дюра Латяк: РУСНАЦИ (I том) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 ДИН. Мелания Римар (вибрала и пририхтала): КОГУЦИК ЯРАБИК . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200 дин. Юлиян Тамаш: СКЛАДАНЄ ИДЕНТИТЕТОХ . . . . . . . .500 дин. Себастиян Няради: ИНИСУР –РИКА КНЯЗА . . . . . . . .300 дин. Саша Сабадош: ДАРМОЄДИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .200 дин. Гавриїл Костельник: РОСА И СЛУНКО . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Микола Мушинка: ОД УСНЕЙ ПО ПИСАНУ ЛИТЕРАТУРУ . . . . . 400 дин. Олена Планчак-Сакач: ШИТКО . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300 дин.

Mihajlo Kova~: ^ELYDZ DRINKOVA . . . . . . . . . . . . . .400 din.

Irina Gardi-Kova~evi~: КОТУЛЬКИ И ҐОМБУЛЬКИ .300 дин. Људмила Попович и Надија Мирошниченко: САВРЕМЕНА УКРАЈИНСКА ДРАМА . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Людмила Попович и Надїя Мирошниченко: СУЧАСНА УКРАЇНСКА ДРАМА . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Любомир Белей: СЛАВЯНСКИ ЯЗИК . . . . . . . . . . . . . . . 400 дин. Янко Рамач: НА КРИЖНЕЙ ДРАГИ . . . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Мелания Римар: ГАЙЗИБАН НА ШПАРҐУ . . . . . . . . . . .300 дин. Микола Шанта: ШАНТОВКИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .400 дин. Серафина Макаї: ЗЛАГОДА . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300 дин. Славица Шовш: БЕЗСОНИ ЛАНЦУЩОК . . . . . . . . . . . .300 дин. Мирон Жирош: ГОРНЇЦА БАЧВАНСКО-СРИМСКИХ РУСНАЦОХ (II тї: ОСЦЕ И ЧЕРЕШНЇ . . . . . . . .300 дин. Ирина Гарди-Ковачевич: ГАЛОВ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Мирон Жирош: ГОРНЇЦА БАЧВАНСКОСРИМСКИХ РУСНАЦОХ (I том) . . . . . . . . . . . . .500 дин. Юлиян Тамаш: ЦЕНТУРИОН – ДЗЕШЕЦ ЛЮБОВНИ ЗАПОВИДИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .700 дин.

Ev}enij ^akan: BA^VANSKI SAFARI . . . . . . . . . . . . .300 din.

Vasilq Mudri: BUDZENW YRI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .300 din.

32 РУСКЕ СЛОВО

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшєним ришеню же нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефониї „НС Бистрица 4” Ношитель проєкта „Telenor Common Operation”, конар Беоґрад–Нови Беоґрад по овласценю ношителя проєкта „Telenor” д. о. о. Младежских бриґадох 90, Нови Беоґрад поднєсол вимогу тому орґану за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта – радио базней станїци мобилней телефониї „НС Бистрица 4” у улїци Булевар Йована Дучича 1, у Новим Саду, на катастерскей парцели чс. 7770/31 К. О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 16. юлия 2018. року принєсла ришенє число VI–501–398/18 же нєпотребне преценьованє вплїву на животни штредок . Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзини на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www.environovisad.org.rs. Заинетерсована явносц ше може жалїц процив того ришеня у терминє од 15 днї од дня обявйованя у средствох явного информованя, прейґ того орґану.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нови Сад на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на животни шредок („Службени новини РС” чс. 135/04 и 36/09) оглашує

OБВИСЦЕНЄ

о явни увид, явней презентациї и явней розправи о Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Подприємство „КОДАР ЕНЕРҐОМОНТАЖА” ДОО зоз Беоґраду, по овласценю Ношителя проєкта „ВИП МОБИЛЕ” доо, Милутина Миланковича 1ж, Нови Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС2375-01 НС-Нови Сад-Шумадийска” у улїци Шумадийска 16, на на к.п. чс. 9328/2 КО Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож достац на увид у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нови Сад, Руменацка 110 роботни днї од 10 г до 15 г по 27. авґуст 2018. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступку явного увиду, презентациї и явней розправи о студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05) заинтересовани орґани, орґанизациї и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студию о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защиту животного штредку. Явна розправа и презентация отрима ше 28. авґуста 2018. року у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нови Сад, Руменацка 110, Нови Сад з початком на 11 годзин.

20. ЮЛИЙ 2018.

informator@ruskeslovo.com * дзе цо будзе *

ВОЛОНТЕРСКИ КАМП

У Руским Керестуре од 23. юлия по 4. авґуст будзе отримани 12. Медзинародни волонтерски камп. Лидер тогорочного кампу млади атлетичар Деян Будински, а орґанизаторе Туристичне здруженє Руски Керестур и Млади виглєдоваче Сербиї. Шицки цо заинтересовани же би участвовали можу ше приявиц на официйним Фейсбук боку кампу Медзинародни волонтерски Камп, лєбо при предсидательки Туристичного здруженя Любици Няради, як и лидерови кампу.

МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох з неопрен ґуму. Щици од витру, жими, праху и шпорує на зогриваню. Монтираме и оправяме ролетни, гармониково дзвери, пантлїково фиронґи, мрежи од суньоґох. 060/5088-433 и 025/5827-710 *** ВЛАГА? Изолуєме влажни хижи.

063/440-470 и 063/102-41-14.

ОПШТИНА ЖАБЕЛЬ

ОТВОРЕНИ КОНКУРС ЗА СПОРТСКИ АКТИВНОСЦИ Општина Жабель розписала конкурс за сoфинансованє и финансованє промотивних и едукативних трибинох и роботньох на тему физичней активносци у функциї здравя. Циль конкурса стимулация младих же би ше физично активовали кед маю шлєбодного часу Важне надпомнуц же проєкт ма циль розвивац физичну активносц през промоцию интересованьох нових функцийох – задовольство, забава, авантура, рекреация, здравє, возбудзенє, сензация, особна мотивация и активни стил живота. З другого боку проєкт ма и едукативни змист, а то подзвигованє физичней писменосци хтора би требала буц централна стратеґия на котрей треба робиц з фамелиями, школами, у образованю и зоз здравственима установами. Сума средствох котри општина видвої за спомнути проєкт и акцию 1 200 000 динари.

– З конкурсом жадаме потримац спортски идеї и активносци, у першим шоре активовац младих и унапрямиц их на здрави способ живота и роздумованє. Шицки нашо спортски активносци мож провадзиц и на урядовим сайту Спортского союзу Општини Жабель. Шицки котрим нєясне дацо о конкурсу най наволаю, напишу на маил або приду на розгварку до општини – гварел Зоран Шолая член општинскей ради задлужени за спорт. Право участвовац маю установи, орґанизациї и здруженя чийо шедзиско, або конар на териториї Општини Жабель дзе ше проєкт ма реализовац по конєц рока. Конкурс тирва по 24. юлий по 13 годзин. Потребну документацию мож превжац на урядовим сайту општини www.zabalj.rs, а вецей информациї мож достац и при Зоранови Шолайови, членови општинскей ради котри задлужени за спорт, на тел.: 064/8679173 Зоран Шолая, або на меил solajaopstina@gmail.com и vece@zabalj.rs. Прияви треба послац на адресу Општина Жабель, Николи Тесли 45, 21230 Жабель, зоз назначеньом – Конкурс за софинансованє и финасованє промотивних и едукативних трибинох и роботньох на тему физичней активносци у функциї здравя. С. Саламун

20. ЮЛИЙ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ 21. ШВЕТОВЕ ФОДБАЛСКЕ ПЕРШЕНСТВО

ЕУФОРИЧНЕ ФИНАЛЕ

Пише: Александар ПАЛАНЧАНИН

Остатнє виданє Шветового фодбалского першенства будземе паметац по велїх стварох. Насампредз же финалне змаганє бавели екипи Французкей и Горватскей, а да нашо перши сушеди дакус озбильнєйше бавели могли буц и побиднїки. Вшелїяк паметац го будземе по велькей еуфориї хтора у дзепоєдних сеґментох превозиходзи адекватне справованє

Л

БЕЛҐИЯ ТРЕЦА ФОДБАЛСКА СИЛА У змаганю за треце и штварте место бавели репрезентациї Анґлиї и Белґиї. На тот завод лєпш були Белґиянци хтори на стадиону „Петровски” у Санкт Петербурґу победзели репрезентацию Анґлиї зоз резултатом 2:0. Стретнуце судзел судия Алиреза Фаґани зоз Ирану, а змаганє на стадиону патрели вецей як 64 000 патраче. Ґоли дали Мениє у 4. минути и Азар у 82. минути.

34 РУСКЕ СЛОВО

єгко буц ґенерал после битки – гвари стара присловка. Анї у сну ридко хто мал сиґурни одвит же хто будзе фодбалски шампион, а ище менєй же хто ше будзе бориц за тоту важну титулу. Углавним прето же зме як фодбалска нация оддавна мали подли искуства кед слово о таким вельким змаганю як цо шветове першенство. ФИНАЛЕ ПРЕД ФИНАЛОМ Так охарактероване перше полуфиналне змаганє екипох Французкей и Белґиї. Змаганє бавене у Санкт Петербурґу на стадиону „Крестовски”, на хторим було 78 000 навиячох. Стретнуце судзел Андрес Куня зоз Уруґваю. Стретнуце почало осторожно и цали петнац минути нє було анї полунагоди за ґол. Белґиянци перши почали отворенше бавиц. Витворели даскельо нагоди, алє без ефектней реализациї. Екипа „ґалских когутох” швидко пременєла способ бавеня та и вони мали даскельо нагоди. Но, то було шицко кед слово о першим полчасу. Закончене є без ґолох. У другим полчасу, з початку бависко було исте, як и на початку стретнуца. Осторожне. Алє лєм перши шейсц минути. Еки-

па Французкей била лабду зоз корнера, а у гужви опрез ґолмана Белґиї Куртоа найлєпше ше знашол Умтити и опрез Белґиянца Фелаиния послал лабду до ґола – 1:0 за Французку. После того ґола „когути” и далєй прицискали на ґол Белґиї. Мали даскельо добри нагоди, алє без ґола. Тренер екипи Белґиї направел даскельо вименки бавячох, змоцнєл напад и остатнї петнац минути стретнуца Белґия мала теренску предносц. Мали вецей добри нагоди, алє ґолман екипи Французкей Лорис бул фантастични у одбранох. Зоз минималним резлтатом Французи ше пласовали до финалней часци змаганя. Побида була заслужена, гоч у питаню були ниянси у квалитету и ефикасносци бависка. За репрезентацию Французкей то бул треци пласман до финалних змаганьох. НЄОБЧЕКОВАНИ УСПИХ ГОРВАТСКЕЙ ЕКИПИ Мало було таких хтори очековали же ше у полуфинанлней часци змаганьох на Шветовим фодбалски першенстве пласує репрезентация Горватскей. Окреме же то будзе стртнуце зоз репрезентацию Анґлиї.

20. ЮЛИЙ 2018.

sport@ruskeslovo.com

Стретнуце бавене у Москви на стадиону „Лужнїки” пред вецей як 78 000 навиячами. Стретнуце судзел судия Ґунейт Чакир зоз Турскей. На перши ґол ше чекало лєм пейц минути. После фаула хтори направел Модрич на двацец метери од ґола Субашича. З ефикасним бицом на ґол Трипиє дава ґол – 1:0 за репрезентацию Анґлиї. После приятого ґола Горватом требало вельо часу же би консолидовали свойо бависко. З другого боку, репрезентация Анґлиї, задовольна з резултатомм, схопно чувала свой ґол. То бул резултат з хторим ше пошло на одпочивок. У другим полчасу Горвати мали инициятиву на терену. Мали вецей нагоди, а єдну з нїх вихасновал Перишич у 68. минути и вировнал резултат. По конєц стретнуца вецей нагоди и то добри мали репрезентативци Анґлиї, алє одбрана Горватскей добре була поставена, та аж и лабди хтори, так повесц були у ґолу, зопарли. З нєришеним резултатом закончени реґуларни час стретнуца. Перши петнац минути предлуженя нє було побиднїка, алє у 109. минути, 4. минути другого предлуженя, Мандїкич дал други ґол за Горватску. З резултатом од 2:1 репрезентация Горватскей виборела пласман до финалного стретнуца зоз Французку. Нашо сушеди добре бавели процив репрезентациї Анґлиї, три раз ше врацели до бависка зоз резултатского минусу, цо указує на вельку мотивованосц и упартосц бавячох. „ҐАЛСКИ КОГУТИ” ДРУГИ РАЗ ШАМПИОНЄ Шейдзешат штварте стретнуце на 21. Шветовим фодбалски першенсте, финалне, бевене у Москви на стадиону „Лужнїки” пред вецей як 78 000 навиячами. Судзел го судия Нестор Питана зоз Арґентини. Финалне змаганє требали судзиц нашо судийове на чолє зоз Милорадом Мажичом, алє пре язичну блїзкосц нашого интернационлного судиї по правилох ФИФИ од тей одлуки ше мушело одступиц. Було то добре, алє нєзвичайне стретнуце. У векшей часци екипа Горватскей була лєпши тим, контроловали бависко, алє як же им щесце обрацело хрибет. З другого боку екипа Французкей бавела сцерпезлїво, вецей у одбрани свойого ґола, цо им ше по конєц виплацело. З початку репрезентация Горватскей рушела отворенше бавиц, а нападох Французкей, так повесц, анї нє було. Перши ґол за Французох дал Мнджукич – автоґол у 18. минути, кед судия судзел фаул за Французку. Репрезентативец „ґалских когутох” Ґризман бил шлєбодне бице, а у велькей гужви у каребним просторе Горватскей, лабда заквачела 20. ЮЛИЙ 2018.

главу Манджукича хтори пременєл драгу лабди и вона закончела за хрибтом ґолмана Субашича. Автоґол нє уплївовал вельо на бависко Горватскей, та лєм дзешец минути познєйша, у 28. минути, Перишич дал ґол за Горватску и вировнал резултат. Други ґол за Французох дал Ґризман у 38. минути. То бул резултат на концу перешого полчасу. У другим полчасу, слика на терену була иста – Горватска репрезентация мала инициятиву. Мали добри нагоди, алє без ґола, бо ґолман Французкей Лорис бул на правим месце. Треци ґол Французи дали кед репрезентация Горватскей найвецей прицискала на їх ґол. Поґба ше у 59. минути найлєпше знашол у каребним просторе Горватскей и дал треци ґол за Французох. Лєм шейсц минути познєйше до лїстини стрилцох за Французку екипу ше уписує и Мбапе, а конєчни резултат на стретнуцу посцигунул Манджукич после гришки ґолмана Французкей Лориса – 4:2. Репрезентация Французкей други раз постала шампион швета у фодбалу. Пред тим шампионє були 1998. року. ВЕЛЬКА РАДОСЦ Репрезентация Горватскей посцигла вельки успих на тим шветовим першенстве. Екипу творели интернационални бавяче, односно бавяче хтори бавя у велїх фодбалских клубох у Европи. Стнадардни су першотимци у Реалу, Атлетику, Ювентусу... Маю вельке искуство хторе здобули у стретнуцох у европских лиґох, способ роздумованя, стил бависка. Конєчно мали и дакус щесца на тим першенстве. Прето заслужели титулу вицешампиона швета и мали причини за славенє и радосц. Як и вше на таких вельких спортских змаганьох, перши места на навияцких трибинох резервовани за чолних людзох державох хторих спортисти представяю. Таке место мала и актуална предсидателька Републики Горватскей хтора анї у єдней хвильки нє скривала щесце и задовольство пре посцигнути успих. Можебуц же, велї маю право же єй еуфория дакус превозишла адекватне справованє лидера держави, алє... Нє случую ше часто таки успихи. ■

МОДРИЧ НАЙЛЄПШИ БАВЯЧ НА ПЕРШЕНСТВЕ За найлєпшого бавяча на 21. Шветовим фодбалски першенстве преглашени бавяч Горватскей репрезентациї, Лука Модрич. Вон єден з бавячох хтори найзаслужнєйши за успих Горватскей репрезентациї, та му прето шветочно уручена награда „Златна лабда”. Наймладши и найлєпши бавяч на першенстве бул дзеветнацрочни репрезентативец Французкей Килиян Мбапе, а за найлєпшого ґолмана преглашени Француз Уґо Лорис хтори достал награду „Златна рукавица”.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ СПОРТИСТИ РУСИНА НА КОНЦУ ПОЛСЕЗОНИ

ЦО РОБИЦ КЕД ЛАБДА МИРУЄ? Фодбалере, рукометаше и рукометашки Русина закончели свойо першенства. Резултати вшелїяки – чи то успих, чи нєуспих

Ф

одбалере Русина змагали ше у Подручней лиґи Зомбор–Бачка Паланка и од 15 екипох завжали 13. место, а освоєли 28 боди, 7 змаганя достали, 7 одбавели нєришено, а 14 змаганя страцели, посцигли 46 ґоли, а достали 67. НОВИ ТРЕНЕРЕ Велї думали же ярня часц першенства принєше и лєпши резултати, голєм так було дотераз, но нє и того першенства. Екипа пременєла тренера, место Саянковича пришол Зоран Маливук хтори започал пририхтованя хтори пре добру хвилю отримани на стадионє. На тренинґох штирме-пейцме бавяче, углавним младшого возросту. Тренер Маливук орґанизує приятельски змаганя на хторих присутни вецей бавяче, алє таки змаганя було лєм три, а то були за дзепоєдних и єдини тренинґи. Започало першенство, перши 4 змаганя зоз процивнїками хтори були кандидати за перше место. Резултати слаби. Ознова приходзи до пременки тренера, тераз место Маливука приходзи Ранко Делич, хтори пребера екипу таку яка є. Но, пременки настали, бавяче почали приходзиц на тренинґи у векшим чишлє, алє резултати ище далєко. У шицким тим покалїчує ше Катона и Чизмар, ґолґетере Русина, а кажде змаганє ше бави за оставанє у лиґи, а зоз таким прициском барз чежко бавиц. Но, заш лєм, на концу Русиново бавяче зоз даскельо побидами обезпечели оставанє у лиґи.

ВИРНИ НАВИЯЧЕ ЗА ОДЛИЧНУ ОЦЕНУ Найвецей у тим шицким треба похвалїц русинову публику хтора кажде змаганє на Ярашу и у спортскей гали провадзела у вельким чишлє. На каждим стретнуцу их було 200–300. Кед Русин бавел на цудзим терену, було их вецей як домашнїхй навиячох. З другима словами були велька потримовка екипом рукометашох и фодбалерох. Були бавяч вецей. Прето заслужую одличну оцену.

На управи ше стої, тераз док лабда мирує, опитац ше же цо ше то збуло?! Екипа Русина составена зоз бавячох зоз Керестура, бавяче у просеку маю 22–23 роки. Чи им тоти роки и оправданє же би нє приходзели на тренинґи, чи им робота оправданє, чи им нєпорихтани терен, або хибенє опреми оправданє за слаби резултати – вшелїяк же нє. Младосц би им требала давац борбеносц (фодбалске знанє маю), на стадиону єст ошвиценє хторе оможлївює тренирац и у вечарших годзинох, та им робота нє може буц оправданє, опреми маю досц, а терен бул вше одлично порихтани. И, дзе вец проблем? Велї людзе укладали свойо средства, свой шлєбодни час же би тоти млади бавяче мали условия и за тренинґ и за змаганя, алє вони випатра же свойо обовязки ґу тому шицкому похопели досц нєозбильно. Алє, критиковац их, чи нє? Велї би поведли же добре же и приходза,

36 РУСКЕ СЛОВО

бо по других местох ше случує и же ше клуби гаша, праве прето же нєт досц бавячох зоз того места, а пенєжи за других нєт. У паузи першенства треба направиц озбильну анализу, видзиц на кого мож раховац, а на кого нє, як у управи так и у екипи. ПРОБЛЕМИ РУКОМЕТАШОХ И РУКОМЕТАШКОХ Рукометаше и рукометашки Русина маю єден заєднїцки проблем, а то нєдостаток управи. Нє може екипа остац нє єдним, або на двох членох, нє може буц бавяч источашнє и тренер екипи, а зоз лавочки нєт хто водзиц екипу. Рукометаше Русина започали пририхтованя ознова у малим чишлє, у спортскей гали, у чаше хтори им одвитовал, а заш их лєм було мало. Зоз екипу робел Дзвоно Планчак хтори тиж заняти, а заш лєм приходзел на тренинґи и зоз бавячами кельо их було, робел. Започало першенство, а Русин трацел змаганя єдно за другим и од екипох хтори у єшеньскей часци першенства победзовал. Перши пол час, док мали моци, бавели добре, а у другим, пре нєдостаток кондициї, бавели слабо. Но, випатра же кажде змаганє бул и озбильни тренинґ, бо на нїх були шицки бавяче. Остатнє змаганє процив екипи Борца указало тот квалитет яки зме звикли видзиц од Русинових бавячох. Тренер Планчак до екипи уводзел и младих бавячох хтори оправдали свойо бавенє и заслужую довириє. Випатра же яка лиґа, а вона була досц нєозбильна, и скоро нїґда ше нє знало же з ким ше и кеди бави, таке було и Русиново бависко. Рукометаше Русина ше змагали у трецей лиґи ґрупа Бачка, од 7 екипох завжали 4. место. Зазначели 5 побиди и дожили 7 пораженя, посцигли 307, а достали 320 ґоли. През паузу би требали оформиц управу, одредзиц же би Планчак бул лєм тренер, а попри одличного ґолмана Миленковича, пренайсц ище єдного. За рукометашки Русина би могло повесц же су добра екипа, алє кед би бавели у пионирскей конкуренциї. Нажаль, вони ше змагали у другей лиґи сивер, ґрупа Срим – Бачка, завжали 7. место од 8 екипох, єдно змаганє достали, а на 13 змаганьох дожили пораженя. Гоч резултати слаби, вельки успих то же Русин ма женску екипу хтора ше змага, екипа хтора ма ище вельо часу же би напредовала. Зоз добрим тренером и управу, зоз добру роботу и вельким сцерпеньом од тих дзивчатох мож обчековац резултати. Чежко критиковац тих младих фодбалерох, рукометашох и рукометашки. Вони свойо шлєбодни викенди препровадзую на теренох, свой шлєбодни час на тренинґох, дружа ше медзи собу, поставаю лєпши, дружтвенши особи, звикню и на побиди и на пораженя, отаргнути су голєм на хвильку од компютерох, кафичох. Треба их потримац, бо вони з нашого валалу, боря ше як знаю и можу за фарби Русина. ■ Я. Виславски 20. ЮЛИЙ 2018.

sport@ruskeslovo.com

ФОДБАЛСКИ „ТУРНИР УЛЇЦОХ” У ҐОСПОДЇНЦОХ

БУДЗЕ ТИРВАЦ ТРИ ТИЖНЇ Уж штернац роки за шором, каждого лєта у Ґосподїнцох, на валским полиґону млади орґанизую „Турнир улїцох” на котрим ше у фодбалу змагаю екипи подзелєни по улїцох. Тогорочни турнир почал 10. юлия, а будзе тирвац три тижнї На змаганю буду участвовац дзеветнац екипи у трох катеґорийох. Штири екипи пионирох возро сту основней школи, шейсц екипи кадетох возросту штреднєй школи, а шицки старши спадаю до ґрупи екипох сениорох у котрей єст дзевец екипи.

– Змаганє першенствено обдумане як спортске друженє, а того року ше змаганю млади од седем по штерацец роки. Дакеди ше на тим турнире змагало по улїцох и у екипи могли буц змагателє лєм зоз тей улїци, алє ми им дакус попущели, та зме ше нє тримали на тельо того правила – гварел Милан Кужетин, єден з орґанизаторох турнира. Пиониром и кадетом судзи Петар Бубнєвич, тренер зоз ФК „Єдинство”, а сениором орґанизаторе, односно познавателє фодбалу и його правилох. Орґанизаторе задовольни з числом екипох, окреме же того року єст ве-

цей екипи сениорох. На змаганю шицки учашнїки достали по маїцу, а по законченю турнира до станю и Припознанє. За найлєпшу екипу обезпечени турнирски погар. На турниру по традициї будзе преглашени найлєпши ґолман, екипа, стрилєц и фер екипу.

– У орґанизациї нє маме почежкосци, алє бим любел кед би ше наймладших змагательох вецей наградзовало, бо вони нє лєм нашлїднїки того, алє ше найвецей и найщирше зрадую каждому дарунку. По законченю турнира вше орґанизуєме закуску и коктел на котрим ше шицки вєдно дружиме – гварел Милан. Турнир барз добре нащивени, а на трибинох и коло терена фодбал провадза шицки возрости, од дзецох у

кочикох по найстарших пензионерох. Кед хвиля будзе красна, будзе ше отримовац кажди дзень, три тижнї односно по 1. авґуст. Турнир отвераю наймладши, змага ше по єдна екипа пионирох, потим кадетох, а завераю настарши зоз трома змаганями. Кажди полчас тирва петнац минути, єдно змаганє пол годзини. Турнир почина на 19.30, а закончує ше на 23 годзин. Турнир потримали Месна заєднїца Ґосподїнци и Општина Жабель, як и валалски Фодбалски клуб „Єдинство”. С. С.

У ВЕРБАШЕ БУЛ ТУРНИР У МАЛИМ ФОДБАЛУ

СХОПНОСЦ У ФОДБАЛУ ОСНОВНОШКОЛЦОХ Спортске здруженє „Младосц” з Вербасу пред двома тижнями орґанизовало ювилейни 10. турнир у малим фодбалу за дзеци основношколского возросту. Тоти турнири ше указали як барз значни, понеже зазберую вельке число наймладших Вербащаньох. На отвераню турнира бул и предсидатель Општини Милан Ґлушац, хтори визначел же таки турнири то промоция спорту и здравого дзецинства.

20. ЮЛИЙ 2018.

– Ми ше як локална самоуправа вше намагаме помогнуц у согласносци з нашима можлївосцами, а наздавам ше же и видно резултат медзи локалну самоуправу и спортскима здруженями. Тото здруженє мушим окреме похвалїц, односно способ як воно роби и отримує тот комплекс – гварел Ґлушац. Як визначел предсидатель Спортского здруженя „Младосц” турнир тирва лєм єден дзень, и финансовала го општина Вербас, на чим єй з тей нагоди и подзековал, алє и шицким спонзором хтори помогли же би тот традицийни турнир и того року бул отримани. Орґанизаторе турнира окреме задовольни з числом одволаних учашнїкох, понеже на тогорочним турниру були приявени 10 екипи хлапцох, и 2 екипи дзивчатох. Так наймладши Вербащанє мали нагоду змагац ше спортски, пестовац солидарносц, активно ше занїмац з спортом, и на лєтнїм розпусту уживац у фодбалу. А. М.

РУСКЕ СЛОВО 37

Аня Гудак

ИНТЕРМЕЦО

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ (од Ясмини Дюранїн)

Дунайски габи

Кед пра ви це Потребне: шо ра у змар жля ку и на ■ 8 вайца идзе це на ■ 8 ложки цукру змарз ну ти ви ■ 8 ложки муки шнї, та гоч и ■ 2 ложки олєю два гар сци, ■ мещок пращку пробуйце смаки дома шнїх за печенє за до волїц зоз ■ ложка какава тим колачом. Думам же мож Прелїв: поха сно вац и шви жи ви шнї, ■ 2 ванелийово пудинґи а по не же их (ува риц у 6 дцл млєка) вецей нєт, ви■ сок з єдного лимуна. роятно можу и тоти з дунца. Колач ше швидко прави, ошвижує, а боме каждого и заслад зи. Ґлазура: Так треба приготовиц: Витрепац на твардо бильчки, додац цукер и єден по єден жовчок.

■ 100 ґр чоколади Кед маса пенаста, додац олєй и муку, и помали шицко зєдинїц. Тепза варенє шу помучиц и помасциц, и до нєй уляц половку цеста, а до другей ■ 50 ґр масла половки додац какао и змишац. Кафову масу преляц прейґ билей, най ше змиша цесто як сце. Одцадзени вишнї розподзелїц по цесту лєбо марґарину. и печиц у зогратей релни (готове кед ше краї одвоюю од тепши). На охладзене цесто положиме два уварени ванелийово пудинґи до хторих зме умишали сок з єдного лимуна (хто люби на кваскаво). Од горе пририхтаме чоколадову ґлазуру – на пари розпущиме 50 ґр масла лєбо марґарину и 100 ґр чоколади. Препуручуєм же би чоколада була лєпшого квалитету, бо на концу вона дава и конєчни упечаток каждому колачу. Смачного!

(од Ясмини Дюранїн)

Вишнї як декорация

Кед любице украшовац торти и колачи, сиґурно ше нє спреведнєце зоз вишнями лєбо черешнями. Таки, посипани з мелким цукром, випатраю як кед би на нїх падал шнїг, лєбо як кед би змарзли.

38 РУСКЕ СЛОВО

Потребне: вишнї, лєбо черешнї з конарчками (пре лєгчейше хаснованє)мелки цукер витрепани бильчок. Так треба пририхтац: витрепац бильчок з хторим премасциме кажду вишню. З малу ложичку порозтресаме по нїх мелки цукер, так же би ше цалком билєли. Потим их поскладаме на подкладаче з дроту же би ше вишнї цалком осушели и ствардли.

20. ЮЛИЙ 2018.

ИНТЕРМЕЦО ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ

(од Терези Катона)

M АКСИМАЛ (Максимова овоцова шалата) Потребне ■ 1 векша банана ■ 2 векши мандарини ■ 1 векше помаранче ■ 27 бобки сухого грозна ■ 6 бадеми ■ 2 сухи смокви ■ 2 сухи кайси ■ коло 40 заренка нару Способ приготовйованя: Овоц добре розмерац, очисциц, порезац и помишац у мисочки. По смаку мож додац цимет и хлєбичoк, а Максим часто є зоз варену рискашу або даєдну другу житарку.

Пише: Емилия ЧИЗМАР

РОЗДУМОВАНЄ НАГЛАС – У ХЛА ДКУ Думаш же познаш дакого и вец по шедзеню пове та нє будземе нїч...” ТАКА” ТОКСИЧНА БЕШЕДА МИ У ЖИВОЦЕ НЄ ТРЕ-БА! #можекафа#можесок #можеторта#можеджобнуц и, авион т и Н вка ьо? м вел лє кед дзи аца а д є л Г еш ,а миони ц чи того мстролоґа, а к т и а н а вибер чи на муши меролоґа, исце... ну на да на е вец роки дотри а в д о тку# грома а н с е #п

цки Минут цихосци за, ши добри фазони хтори шицка нє обявени прето же ово” сл е родзина чита ”Руск #зтейнагоди#поздрав ей” ореск єйшим п у енїца ” сийн Служб з найпрофе ове: п хтора на швеце у” гласом дну хвильк с на тото у є ”Лєм ацаци фок чиц н р т о и нє умала зак ену” д ж цо на ста Блиц прели а. ”до конц и мбуцт е ц с м є ирошн #докв

20. ЮЛИЙ 2018.

РУСКЕ СЛОВО 39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ РОК LXXIV ЧИСЛО 29 (3794) НОВИ САД, 20. ЮЛИЙ 2018.

ДРУГА ФАЗА ФАЗА ОБНОВИ ОБНОВИ ■ ДРУГА

НАЙСТАРШЕЙ РУСКЕЙ РУСКЕЙ ХИЖИ ХИЖИ НАЙСТАРШЕЙ

„КОЦУРСКА ЖАТВА” 2018

ЖУРКA ЗА МЛАДИХ „ТАМБУРОВАНЄ”

ОГЛЯД НУ ЦЕ НА ПРЕ ШЛОСЦ оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Фотоґрафия: 0697P-B1279 14

Фото: Ана Маркович

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ „ЖАТВА” НА СЛАВУ ЖИТА И ХЛЄБА