RUSKE SLOVO 22

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ВИШЛА МАЙСКА „ЗАГРАДКА” позарядовим стану пририхтане и майске число часопису за дзеци „Заградка”, а дзекуюци вирним читачом и вредним сотруднїком – школяром и їх учительком и наставнїцом, материялу було як нїґда потераз. Фотоґрафия на насловним боку, на хторей два пайташки у Руским Керестуре шлєбодни час препровадзовали з домашнїма любимцами, як и рубрика „Фото памятки” на 2. боку гутори же дзеци, кед ше нє могли дружиц у школи, на драже, у парку, або на ярку, бавели ше дома зоз баранчатми, кощатми, конїками, заяцами, пшичками и мачичками. У рубрики „Облачок до швета” дознаваме яки приповедки за дзеци єст на Ют’юб каналу „Руского слова”, а зоз творчосци за дзеци у тим чишлє часописа вибрани стихи хтори написали нашо писателє Ирина Гарди Ковачевич, Тамара Хрин

РОК LXXVI ЧИСЛО 22 (3891) НОВИ САД, 29. МАЙ 2020.

У

Рончевич, Юлиян Пап, Владимир Дїтко, и приповедка Агнети Бучко Папгаргаї. У додатку за наймладших „Мала заградка” Квиз о мешацу маю, єдна басна Штефана Чакана и писня о чистих рукох Цецилиї Мудри, а ту и даскельо рисунки наймладших читачох, и вельо илустрациї за вифарбйованє. На бокох „Школяре авторе” зоз литературнима и подобовима роботами заступени школяре зоз Руского Керестура, Коцура, Дюрдьова, Вербасу, Нового Саду и Ґосподїнцох, а як ше уча у онлайн школи, дознаце на 18. и 19. боку. За розвагу ту два Забавни боки и рубрика „Най, най…” М. Римар

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

Фотоґрафия: 0283P

Фотоґрафия: 0328P

Фотоґрафия: 0282P

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґП рафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

Фото: Лука Вуячич

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ МЛАДИ ПЕРШИ „ПРЕБИЛИ ЛЯД”

КОРОНА, КАРАНТИН, КУЛТУРА – МОЖЛЇВОСЦИ ДИҐИТАЛНЕЙ ЕРИ Пише: Анамария РАНКОВИЧ, директорка Заводу за културу войводянских Руснацох

Г оч ше у ча сох ве ль ких кри зох чло век при род но Пре почитованє нашлїдзеного и одвичательносц ґу гев-

тим хтори приходза после нас, у тих позарядових часох орґанизовали зме и едукативни онлайн роботнї за дзеци на теми як цо то Велька ноц, яр, руске народне облєчиво и проєкциї рисованих филмох хтори провадзела и пригодна креативна роботня. Рисовани филми реализовала Новинарска асоцияция Руснацох прейґ проєкту „Учме вєдно руски язик. Читай ми” хтори финансовал Завод. Слово о рисованим филму на адаптацию сказки „Червена шапочка” и приповедки Меланиї Римар „О цмоЗ оглядом на дисперзию нашей заєднїци О чиглядне же ше люд зе ти”. Першу роботню по по цалим швеце, тоти часи корони нам зоз кул ту ри и умет но сци податкох Фейсбуку папослужели и як здогаднїк, и як опомнуце. у ца лим шве це остат нї трели 184 особи, а остатЦо векше число диґитализованих ентитетох два и пол ме ша ци ров на ню на тему нашо народне нашей култури муша буц доступни шицким, ли по ми му хто ри кружел облєчиво аж 730. Тоти гоч кеди, гоч дзе и на тото ше у вир ту ал ним про сто ре змисти и далєй доступни треба фокусовац же Шек спир на пи сал на ютюб каналу Заводу и „Кра ля Ли ра” под час ка Фейсбук боку у часци ран ти ну пре коле ру. Кул ту ра ше ско ро цал ком пре се - Призначки (Notes), так же гевти хтори ше нє могли орґалє ла на ин тер нет: без плат ни пред ста ви, фил ми, вир- низовац патриц премиєру и одробиц креативни роботнї туал ни ту ри, фе сти ва ли и подоб не по нук ну ти пре йґ такой, можу то поробиц и познєйше. Попри тим, спомнури жних фа й тох дружтве них мре жох и плат формох у ти рисовани, и гевти хтори направени скорей зме и титлона ма га ню до при нєсц колектив ней од ви чате ль но сци вали по сербски, а у планє титловац и роботнї. и потри мац апел епи де ми оло ґ ох же тре ба остац дома. Кул ту ра нє оста ла нє до ступ на гра жда ном, без Єден зоз наймоцнєйших упечаткох з того часу останє огля ду же уста но ви и орґ а ни за циї за варли сво йо инициятива институцийох анґажовац своїх хасновательох през креированє рижних интерактивних змистох дзве ри. и виртуално повязац людзох у чувству заєднїцтва. Як К орона криза, розуми ше, вплївова ла и на роботу гваря, кажде препреченє источашнє и нагода, шанса. З За воду за кул ту ру во й водян ских Ру сна цох. Гоч и по- оглядом на дисперзию нашей заєднїци по цалим швете раз знач на часц актив но сцох була по шве це на ди ґ - це, тоти часи корони нам по служели и як здогаднїк, и и та ли за циї на шо го кул тур но го скар бу, Ко вид-19 лєм як опомнуце. Цо векше число диґитализованих ентиположел век ши ак цент на ви длї восц тих мате ри я лох. тетох нашей култури муша буц до ступни шицким, гоч Од ско рей на са й ту За воду (у ча сци би бли оте - кеди, гоч дзе, и на тото ше треба фокусовац. ка/електрон ска ба за) уж були до ступ ни ди ґ и та ли зо ва ни мате ри я ли зоз Ар хи ву Во й води ни, да єд ни ста - Заш лєм, и диґитални активносци и презентация у вирри публи ка циї як цо то „Правди католїц кей ви ри”, та туалним просторе коштаю. Главне питанє нєшка: як ше и ске ни ра на ру ска пре са: „Пра во слав ни вист ник”, доступни средства буду рушац того и идуцих рокох, по„Дум ка” и „За ря”. Те раз на са й ту до ступ ни и 724 чи - неже значна сума з буджетох за културу тераз будзе зменсла „Ру ских но ви нох”, як и коло 30 ви да ня са мо го шана и преунапрямена на санированє пошлїдкох пандеЗа воду (у ча сци ви да вате ль ство), мед зи хто ри ма на - миї. То уж видно по урядовим обвисценю зоз Буджетской по пулар нє й ши пер ши том Серб ско-ру ско го слов нї - го фонду за национални меншини. Гевто цо нам остава, ка. По швид ко ту год но на йсц и шиц ки 850 ди ґ и та ли - то одупрец ше чежким часом и витирвац, без огляду на зо ва ни склє ня ни плочи Будин ско вих фото ґ ра фох зоз почежкосци. Зоз спокусох часох карантину и позарядоРу ско го Ке ре сту ра, дру ги том уж спом ну то го слов - вого стану тиж будземе паметац моц институцийох кулнї ка и, як зме поте раз оце нє ли, коло 400 нот ни запи - тури же би ше швидко прилагодзели ґу пременком и веси за на шо хо ри, вєд но зоз текстом шпи ван кох и їх рим же то лекция хтору треба часто споминац.■ Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє му зич ним при ка зом. об ра ца ґу пре жи вй о ва ню, а кул ту ра вше яко шик дри лє на на бок, ди ґ и тал на ера у хто рей жи є ме да ла можлї восц ви пол нїц час у изола циї зоз ве ль ким чи слом кул тур них зми стох до ступ них на „клик”. Виртуал ни швет ин тер не ту ука зал ше з тей на годи барз ха сно ви ти, нє лєм у обез печо ва ню зми стох и отри мо ва ню кон ту ни у те ту ро боти, алє и як сред ство за од кло нь о ва нє дум кох зоз ко ро ни и очу ва нє мен тал но го здра вя.

вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

2 РУСКЕ СЛОВО

29. МАЙ 2020.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Иван САБАДОШ, главни одвичательни редактор

■ Тижньовнїк 5. Резултати конкурсу за младежски проєкти

■ Нашо места 8. Водоводна мрежа сцигнє по Водицу

■ Економия 10–12. Робота за гранїцу – кеди ше годно врациц?

■ Духовни живот 15. Преславени Кирбай у Беоґрадзе

■ Култура и просвита 16. Покраїнска потримовка за проєкт Оддзелєня за русинистику

■ Литературне слово 19–21. Поезия, проза и подобово прилоги

■ Людзе, роки, живот 26–27. Стретнуце꞉ Любица Симич зоз Шайкашу

■ Информатор 30–34. Мали оглашки и In memoriam

■ Спорт 35. СД „Русин” – даєдни клуби почали тренинґи, даєдни ище на павзи

■ Интермецо 38–39. Горуци тепши Насловни бок꞉ Зоз схадзки Роботного цела за младих Автор фотоґрафиї꞉ Лука Вуячич

ОБЕГОВАНЄ З ЧАСОМ Кед ше после утаргованя позарядового стану почало подцаговац смужку под чкоду хтору у шицких обласцох живота и дружтва спричинєла корона, велї ше оптимистично наздавали же пошлїдки буду тирвац кельо и сама епидемия – мешац, два, можебуц три, зависно од того же кельо, кого, и з яку силу потрафела корона. Даскельо тижнї познєйше, нагадуєме лєм контури чкоди, и примушени зме вельо реалнєйше патриц на шицко тото цо ше нам (нє)случело. Точнєйше, обчековац же нам спомнути мешац, два, лєбо три, потребни буду лєм же бизме спатрели єй конєчни зрозмири. Аж вец годно бешедовац о одклоньованю пошлїдкох, цо сиґурно нє будзе анї лєгко, анї швидко. Кед же ше дальша ситуация з вирусом будзе розвивац так як епидемиолоґове проґнозую, найлєпше чому ше мож наздавац же аж у другей половки лєта, евентуално, буд земе абсолутнo безпечни. Потамаль, цо робиц? Як ше справовац? Дзе тота гранїчна точка помедзи одвичательносцу и розумну осторожносцу, наспрам глєданя вигварки за (нє)поробене и справдованя зоз висшу силу? Затераз, у такей зме ситуациї як тот славни цми вилаєт зоз народного фолклору. Кед цошка робиш, покаєш ше, кед то нє робиш, тиж ше покаєш. А час идзе, лєци, здоганя це. Шицки тоти питаня нє даяка моя особна еґзистенциялистична розпука и криза, алє их чуєм, лєбо сам поставям вше кед ше розпочнє бешеду же цо будзе зоз рижнима фестивалами и манифестациями хтори, лєбо уж пожня, лєбо їх, так повесц, „мирнодопски” термин уж нєприємно блїзко. Кед слово о нас, цо будземе з Мемориялом, „Ружу”? Дораз ту и „Коцурска жатва”... Прескочиц их и нє отримац, верим же нїкому нє план и опция. Алє кадзи их подзец? Ґу єшенї ту уж Днї паприґи, Дюрдьов, вец почина школа, факултет, приходза други фестивали. Озбильне питaнє як ше то годно шицко нараз постарчиц, а да ше нє ощерби їх квалитет, лєбо загрожи континуитет. Чи можебуц на єшень будзе накнадно отримани Польопривредни саям у Новим Садзе? Та, гоч и у штред ламачки и звонка узвичаєних аґрарних кредитних циклусох без хторих нє будзе бог зна якей тарґовини и олдомаши. Чи Еґзит свой 20-рочни ювилей на Твердинї преслави у одложеним терминє, авґусту лєбо септембру, та гоч и лєм пред домашню публику? А, нє забудзме, слово о найвекших реґионалних подїйох у своїх доменох, и ґу тому найвекших ґенераторох живого капиталу у найвекшим городзе Войводини. Тоти шицки начишлєни подїї, питаня и дилеми, находза ше знука круга од лєм 100 километери доокола (векшини) з нас. Кельо их векши и важнєйши єст на ґлобалним уровню, чежко и страшно аж и думац.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/VII, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe/ки – Олена Планчак-Сакач, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Фейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Сандра Саламун, Андреа Медєши, Оля Русковски * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки – Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ” Maxima graf” Петроварадин * E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

29. МАЙ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК ВИБЕРАНКИ 2020

ЛЇСТИНИ МОЖ ПРИДАВАЦ ПО 5. ЮНИЙ олитични странки, коалициї и здруженя гражданох, по 5. юний на пол ноци Републичней виберанковей комисиї можу придавац лїстини за участвованє на парламентарних виберанкох 21. юния, а за кандидованє лїстини на републичним уровню треба придац 10 тисячи оверени подписи полнолїтних державянох Републики Сербиї.

П

РЕПУБЛИЧНА ВИБЕРАНКОВА КОМИСИЯ https://www.rik.parlament.gov.rs/

довириє гражданох, планую ше закладац за реформу виберанковей системи у держави, з пропорцийней на векшинску.

Осма преглашена лїстина Академик Муамер Зукорлич – Лєм про сто – Странка правди и помиреня (СПП) – Демократска партия Македонцох (ДПМ) / Akademik Muamer Zukorlić – Samo pravo – Stranka pravde i pomirenja (SPP) – Демократска партија на Македонците (ДПМ). Tота лїстина придата як меншинска, на нєй 86 кандидати за народних посланїкох, а предводзи ю академик Муамер Зукорлич зоз Нового Пазару хтори и предсидатель СПП. Як поручене зоз тей лїстини, їх приоритет закладац ше за злєпшанє положеня и живота шицких гражданох, а насампредз припаднїкох меншинских заєднїцох. Як главни задаток, треба застановиц висельованє младих, а як мири предкладаю злєпшанє реґионалних политикох, вигодне кредитованє малих подприємствох и укладанє до польоривредних ґаздовствох младих фамелийох.

Дзевята по шоре преглашена виберанкова лїстина МЕТЛА 2020 хтору придал рух под исту назву. Рух МЕТЛА 2020 концом 2019. формовали Демократска странка Сербиї (ДСС) и вецей реґионални здруженя гражданох, позберани коло заєднїцкей платформи хторей у фокусу, як гваря, врациц державу народу. Нєобходна департизация, викореньованє корупциї и ткв. дебеоґрадизация политичного живота, цо предусловиє же би политични партиї нє були моцнєйши од держави и єй институцийох. Лїстина МЕТЛА 2020 ма 235 кандидатох за народних посланїкох, перши на нєй Милош Йованович, предсидатель ДСС, а други Новица Антич, предсидатель Воєного синдикату Сербиї. Кед достаню

4 РУСКЕ СЛОВО

Затераз остатня, дзешата по шоре преглашена виберанова лїстина то Mилан Стаматович – Здраве най победзи – Драґан Йованович – Лєпша Сербия – Здрава Сербия. Тота лїстина ма 181 кандидата за народних посланїкох, перши на нєй Милан Стаматович, длугорочни предсидатель Општини Чаєтина и странки Здрава Сербия, други Веролюб Стеванович, дакедишнї городоначалнїк Краґуєвцу и лидер Руху за Шумадию, а треци Драґан Йованович, предсидатель Општини Тополя и странки Лєпша Сербия. Попри спомнутих искусних локалних политичарох, медзи кандидатами тей лїстини доминую особи зоз Заходней и Централней Сербиї, а Здраве най победзи заступа политику традицийних вредносцох, реґионализациї и децентрализациї у цилю охрани и розвою руралних штредкох и валалского живота. Як поручую, намира им Сербию меняц знука, зоз бази, односно нукашньосци (провинциї) дзе ище очувани здрави дух народу и держави.■ Пририхтал И. С.

ПОНЇЩЕНА, ТА ПОТВЕРДЗЕНА ЛЇСТИНА ЗАВИТНЇКОХ Републична виберанкова комисия як 11. за парламентарни виберанки преглашела лїстину СДА Санджаку – Др Сулейман Уґлянин / SDA Sandžaka – Dr Sulejman Ugljanin хтора ма 27 кандидатох. РВК прешлого тижня понїщела виберанкову лїстину Милица Дюрдєвич Стаменковски – Сербска странка Заветници пре процедурални нєправилносци. Понеже тота странка придала нову документацию у предвидзеним термину, РВК ознова преглашела їх лїстину хтора тераз ма 250 кандидатох, як 12. по шоре.

29. МАЙ 2020.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

РОБОТНE ЦЕЛO ЗА МЛАДИХ НАЦИОНАЛНОГО СОВИТУ РУСНАЦОХ

РОЗПОДЗЕЛЄНИ ПЕНЄЖ ЗА ПРОЄКТИ Руски културни центер у Нови Садзе пондзелок, 26. мая, бул домашнї штвартей схадзки Роботного цела за младих Националного совиту Руснацох, на хторей дати предклад як ше розподзелї средства за дзевец проєкти кельо сцигло на Конкурс, хтори предходно бул розписани за младежски активносци. З тей нагоди проєкти хтори Цело будзе софинансовац у тим року на Конкурс послали нашо здруженя и институциї зоз Руского Керестура, Нового Саду, Коцура и Дюрдьова. На схадзки були члени Роботного цела, Националного совиту, як и представителє приявених на Конкурс. Спрам апликованей документациї, за шицки дзевец проєкти вимагане 595 000 динари, алє того року наш Национални совит за потреби младих и їх рочни програми видвоєл дупло менєй средства – 300 000 динари. З другима словами, Роботне цело за младих мушело окончиц рестрикцию планох. „Туристичне здруженє Руски Керестур” зоз Руского Керестура придало два проєкти – „Отворени дзвери музея” и 14. Волонтерски камп „За красши Руски Керестур 2020”. За перши проєкт з буджета годно видвоїц 50 000 динари, а за други 5 000 динари. Плановане же Волонтерски камп будзе отримани од 23. юлия по 1. авґуст, а програма „Отворени дзвери музея” будзе отримана у периодзе од мая по октобер. За проєкт „Дньовка” Pact Ruthenorum зоз Руского Керестура видвоєни 45 000 динари. Пенєж, як прецизоване, з векшей часци будзе потрошени за миксету и пропаґандни материял, а остаток за отримованє друженя после програми. Важне надпомнуц же у тей младежскей асоцияциї подмладзене руководство, а того року будзе отримана 23. Дньовка. До прешлого року, як надпомнул Борис Югик спред Pact Ruthenorum, обставини нє були найлєпши, алє одкеди им у реализациї помагаю „Ступиденти” рушело на лєпше, та ше наздаваю же тогорочна програма будзе удатна. Дньовка будзе отримана у новембре. За проєкт „Едукация младих – проєктне финансованє – умрежованє” здруженя „Софиа” видвоєне 25 000 динари. Програма будзе отримана у юлию и авґусту у Новим Садзе. За проєкт „10 роки стретнуца младих” Коцурского здруженя младих видвоєне 50 000 динари, а програму ше отрима у юлию и октобру. За новосадски Руски културни центер опредзелєни 70 000 динари за реализацию проєкта „Клуб (младих) аматерох РКЦ”, а за други проєкт „Пратки у Матки” 15 000 динари. Важне надпомнуц же ше перши проєкт одноши на адаптацию простору у РКЦ хтори хасную млади – плановане же ше на тим проєкту будзе робиц през лєто, а кед слово о Праткох, їх реализация планована за период од октобра по децембер. За проєкт „Лєтна школа атлетики” Атлетского клуба „Русин” зоз Руского Керестура, хтора ше отрима у авґусту, видвоєне 20 000 динари. За проєкт „10. Литературни вечар младих” КУД „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова видвоєне 20 000 динари. Реализация проєкта планована за децембер. А. П.

29. МАЙ 2020.

STANOVISKA

Пише: Каролина ДЖУДЖАР, професорка руского язика

ГЛАВКИ-БУНДАВКИ Вельо раз ше любим здогаднуц даєдних присловкох цо ище нашо стари хасновали, а верим же су здобути зоз правим животним искуствийом. Єдна од нїх то же кед садзиш зоз дяблом бундави, о главу ци ше обию. И же на концу концох, робел ти добре або нє, шицко кеди-теди придзе на наплату. Нє можем тото нє повязац зоз нєшкайшу ситуацию у школстве. Же нас позрядова ситуация застала нагло и без наявйованя, и то правда. Же ше шицки нєсподзивали, и то правда. Правда и тото же ше и школяре и просвитаре нашли у чимшик новим, нєпознатим, дзе ше буквално прейґ ноци мушело прейсц „зоз древянкох” до виртуалней учальнї. У шоре, и то ше поробело. Дакому було чежше, дакому лєгчейше, алє ше якош удало шицким войсц до новей роботней „рутини”. Робиц ше робело, нормално он-лайн пре безпечносц себе и других. Указало ше же ситуация у ученю, голєм цо ше мойого скромного думаня дотика, цалком иста. Даєдни школяре и далєй вредно и совисно робели, даєдни споли же раз поробели, раз нє, а єст и таких котри таки способ настави вихасновали як єден длугши розпуст, нєдзбаюци анї о пошлїдкох, а вера боже, анї о своєй власней будучносци. Же шицко сцигнє на наплату, то праве тераз тот наиходзаци период кед треба покладац примаци або матурски испит. Стрес и страх од хороти поробя свойо, цалком розумлїве. Нєрозумлїве тото же шицки обрацаю увагу на тоти два мешаци котри ше одрабяли прейґ ґуґл учальнї, яґод кед би предходни седем и пол рока (и три и пол рока у штреднєй школи) школованя нїч нє значело. Резултат успиху на матурским або примацим испиту, то праве тото. Испит дозретосци. Чи ше дозрето приступа ґу роботи, чи нє. Вигварки за тих цо нє сцу робиц, наисце вшелїяки. Од проблемох зоз интернетом, по заламани нохец. Найвекши проблем з наставу зоз дому же ше нїґда нє будзе знац же хто стої за школярскима роботами, прето же нє постої можлївосц контролованя. Просто, робота иншака кед школяре у школи, яґод кед су нє. Алє, обачлїве и тото же ше дзепоєдним уровень знаня дзвигнул за два оцени висше, а дзепоєдним ше аж и рукопис прекрашел. Кед би ше мало оценьовац знаходзенє, верим же би ту векшина прешла зоз одличним успихом. У каждим случаю, часи ше меняю, алє зато принцип (нє)роботи остава исти. Хто ше сце учиц та ше учи, а хто нє сце – найдзе вигварку. Чи то поправдзе спрам тих цо поряднє, чесно и совисно робя, най ше опитаю тоти цо нє робя так. А верим же ше препознаю. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА ВИБЕРАНКИ 2020 ЗОРАН СЕМЕНОВИЧ О АКТУАЛНОСЦОХ У ОПШТИНИ ШИД

НЄ БУЛО НОВИ ОХОРЕНЯ ОД КОВИДУ 19 жованя припаднїкох Войска Сербиї На конференциї за новинарох прехтори пришли на подруче општини шлого штвартку, Зоран Семенович, пре контролованє безпечно сци кед заменїк предсидателя општини Шид, слово о миґрантох, понеже после утарбешедовал о актуалносцох у општигованя позарядового стану миґранти ни Шид. Вон демантовал же у Ердеможу шлєбодно виходзиц зоз прилавику при Шидзе призначени нови пююцих центрох дзе су змесцени. случай вируса корона при єдному Пре безпечносну ситуацию, а пре старшому чловекови. По його слозащиту маєтку гражданох и общей вох, гоч було сообщене же тота особа безпечносци, предсидатель Републипозитивна на вирус, а таку информаки Сербиї и верховни командант цию пренєсли велї медиї и ТВ зоз наАлександар Вучич принєсол розказ о ционалну фреквенцию, после повтоЗоран Семенович посиланю Войска до општини Шид и реного тестираня особа була неґативна и Семенович ше пре виволани нєприємносци преба- контролованє прилапююцих центрох з миґрантами. Медзи актуалносцами Семенович видвоєл и пририхтучел тей особи и єй фамелиї. Новинаром гварене и же Општинска рада отримала юци роботи на обезпечованю потребней документациї за телефонску схадзку на хторей одлучене же би закупци вибудов драги од валалу Ямена ґу Рачиновцох у Репуна Желєним пияцу були ошлєбодзени од плаценя пияча- блики Горватскей, а вибудов би мала почац пошвидко. И роботи на водоводней мрежи у Моловину би мали рини за марец, април и май. Тиж одлучене же би од плаценя були ошлєбдзени под- почац нєодлуга, а шицки активносци коло вибудови вонїмателє за викладанє розхладзуюцих витринох на явних доводу у Люби закончени. Семенович ше тиж огляднул и на транспортни ознаки поверхносцох. Семенович бешедовал и о потреби анґаз назвами дзепоєдних населєних местох, хтори виписаДЕЗИНФЕКЦИЙНИ СРЕДСТВА ни и по руски, а за цо преценєте же су нєточно виписани, та од ЯП „Сербия драги”, алє и од компетентних орґНА ДВОХ МЕСТОХ анох, Општина Шид глєдала обгрунтованє. Зоран Семенович гварел же гражданє у Шидзе од те– Ми будземе чекац по 10. юний одвити, а кед же их раз на двох локацийох годни вжац дезинфекцийне нє достанєме, после того датума о трошку општини средство хторе у пластичних судзинох поставене при спомнути ознаки буду зняти и покладзени гевти хтори Ерсте банки и при Културно-образовним центре. Вон були и пред тим, а за хтори думаме же су у складзе зоз додал же єст досц дезинфекцийни средства и же го грашицкима предписанями – гварел Зоран Семенович. жданє шлєбодно можу вжац. Вл. Дї.

СХАДЗКА СКУПШТИНИ ОПШТИНИ ЖАБЕЛЬ

У ОПШТИНИ ШИД

НОВИ СЕКРЕТАР ПЕТАР САМОЛОВАЦ

ПРЕГЛАШЕНА ЛЇСТИНА СПС

На 38. схадзки Скупштини општини Жабель, 22. мая, присутни єдногласно за нового секретара СО вигласали Петра Самоловца, дипломованого правнїка. Схадзку отворел предсидатель Скупштини општини Жабель Радован Чолич и шицких присутних упознал зоз дньовим шором котри мал дзевец точки, а перша точка ше одношела на приношенє ришеня о преглашеню секретара СО Жабель. Присутни ше притримовали мирох защити, ношели защитни маски и рукавици и почитовало ше физичну дистанцу медзи присутнима у сали. Л. Кх.

6 РУСКЕ СЛОВО

Општинска виберанкова комисия преглашела ище єдну, трецу по шоре, виберанкову лїстину за локални виберанки у општини Шид. Слово о лїстини „Ивица Дачич – Социялистична партия Сербиї СПС” хтора на лїстини предложела 26 кандидатох, од 39 местох кельо ма општински парламент. Перша на лїстини Николина Бибич, студентка зоз Шиду. Од познатших менох кандидатох на 13 месце Ивица Йович, инженєр менаджменту зоз Беркаосва. На 23. месце на лїстини Владимир Задрипко, колар зоз Бачинцох. Потераз преглашени лїстни „Александар Вучич – За нашо дзеци”, коалиция Сербскей напредней странки и Партиї зєдинєних пензионерох Сербиї и лїстина „др Воїслав Шешель – СРС”. Вл. Дї.

29. МАЙ 2020.

mesta@ruskeslovo.com

ОЗНАЧЕНИ ДЗЕНЬ МЕСНЕЙ ЗАЄДНЇЦИ ШИД

ПРИПОЗНАНЄ СКРАВЕЦКЕЙ РОБОТНЇ „ЧЕМАН” З нагоди 22. мая, швета Пренощеня мощох Святого отца Миколая, або познатше як Святи Миколяй лєтнї, Месна заєднїца Шид означела свой Дзень. Источасно то и швето храму Сербскей православней церкви хтора пошвецена тому святительови. Пияток рано у Месней заєеднїци отримани традицийни вирски обряд пошвецаня славского поґача у присустве членох Совиту МЗ Шид и найвисших представнїкох општини Шид. Милан Ґербер, предсидатель Совиту МЗ, привитал присутних и здогаднул на богату историю и традицию Шиду, алє як гварел, гоч є по фаху историчар, з тей нагоди нє жадал бешедовац о прешлосци, алє о терашньосци и будучносци.

– У чежких часох зме указали яки зме моцни кед зме зложни спроцивиц ше шицким почежкосцом як цо була борба зоз нєвидлївим нєприятельом вирусом корона. И у таких обставинох зме зоз добру орґанизацию и роботу зачували здравє наших гражданох. Праве и кандидати за нашо „Святоникольске припознанє” були институциї и поєдинци хтори дали вельке доприношенє у позарядовим стану. Окрем главней награди, додзелюєме и три подзекованя – гварел Милан Ґербер. „Святониокольске припознанє” достала Самостойна скравецка роботня „Чеман” зоз Шиду, а то сообщела и пречитала обгрунтованє за награду Саня Степанчевич, заменїца предсидателя Совиту Месней заєднїци. Милан Ґербер припознанє придал Милошови Чеманови, власнїкови спомнутей роботнї.

Чеман под час позарядового стану виробел вецей як 10 000 защитни маски и даскельо тисячи защитни визири и донировал Општинскому штабу за позарядово ситуациї у Шидзе, алє донирал и другим городом. Подзекованя достали Општински штаб за позарядово ситуациї, Радивой Лазич, писатель и публициста зоз Шиду, як и роботнїки задлужени за гиґиєнске отримованє городу зоз ЯКП „Стандард”. Тогорочна кума слави була Миленка Субич. У Церкви пренощеня мощох Св. отца Миколая служена Свята Литурґия, а потим през главни шидски улїци прешла лития. Вл. Дї.

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПОСТАВЕНИ ЗАМКИ ЗА ШЕРШЕНЬОХ

Члени Добродзечного огньогасного дружтва на вецей местох у Руским Керестуре прешлого тижня покладли замки за шершеньох. Замки зоз пластичних фляшох до хторих усипани сок, положени су опрез предавальнї „Ґомекс”, при полицийней станїци, опрез будинку ПУ „Бамбиˮ, а замки плановане положиц и до двора Школи. По словох члена ДОД Славка Надя, гнїзда шершеньох буду знїщени на й ви роятнє йше зоз хемийним средством, а людзе хтори у своїх хижох на скритих ме стох найду векши гнїзда, можу ше явиц до Огньогасного дому, та члени Дружтва виду на терен. По словох фаховцох, шершень ридко кеди напада, найчастейше кед ше бранї и кед щици свойо гнїздо, а як Славко совитує, шершеньох би нє 29. МАЙ 2020.

требало забивац понеже, з власного искуства, твердзи же у тим случаю ище векше число тих инсектох може нападнуц чловека. Як визначую дзепоєдни фаховци, отров шершеньох мож поровнац зоз отровом других осох, алє по составе є нє єднаки, аж є и менєй токсични. Медзитим, уджобнуце шершеньох баржей пече од уджобнуца осох пре векше количество неуротрансмитера ацетилхолина, субстанци хтора виволує тото чувство. Попри тим, жадло шершеньох грубше и длугше, та предзера и по чувствительнєйше пасмо скори, а прето и боль векши. Кед тот инсект укуши чловека, звичайно то нє опасне и закончи ше зоз благим напухнуцом, алє ше може случиц же алерґийна реакция може загрожиц аж и живот, гваря фаховци. Ан. М.

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА РОБОТИ ЯКП „РУСКОМˮ И ЦЕРКОВНОГО ОДБОРУ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

КОПАНЄ ВОДОВОДНЕЙ МРЕЖИ ДО ВОДИЦИ Явне комуналне подприємство „Рускомˮ, вєдно зоз ЯКП „Комуналацˮ и ЯКП „Водоводˮ од 12. мая интензивно копу трасу за поставянє цивох водоводней мрежи по Марийово святилїще Водицу у Руским Керестуре

К

опац трасу по Водицу помагаю вецей комунални подприємства зоз општини Кула хтори донирую машини и роботну моц, а циви за водоводну мрежу обезпечели ЯКП „Рускомˮ и „Комуналацˮ зоз Кули. По словох директора ЯКП „Рускомˮ Иґора Фейдия, длужина траси будзе коло 2 380 метери, пресцерац ше будзе по державней жеми коло беґельчика, а роботу ше будзе окончовац у координациї зоз членами Церковного одбору и Комуналнима подприємствами з општини Кула. ТРАСА ДЛУГОКА КОЛО 2 400 МЕТЕРИ – Траса будзе мац коло 2 380 метери, медзитим, будзе и длугша, бо зме ю предлужели и тадзи за Водицу дзе ше положи окремни циви за вонка, а скапчаме ю у улїчки Ирини Провчи. Траса идзе по державней жеми коло беґельчика и идзе под правим углом на лїво ґу Водици. Водоводну мрежу поставяме у кординациї зоз вецей комуналнима подприємствами зоз општини Кула, понеже маю моцнєйши машини, а помагаю нам и члени Церковного одбору, Владо Чижмар и Михайло Рамач. У роботи нє маме стаємно три машини, комунални подприємства нам помагаю з баґерами, а понеже робя волонтерски, приходза кеди можу. У їх роботи случую ше и даяки нє плановани препреченя, гавариї, у тей хвильки шицки три баґери погубени и анї єден нє у функциї. Док ше баґери нє оправи, нє можеме нїч плановац. Затераз поробена трецина, алє досц лєм два баґери кед би робели голєм штири днї, роботу би ше приведло ґу концу – гвари Фейди. По словох тутора Церковного одбору Владимира Чижмара, у Водици було технїчней води, понеже вибита студня и намесцени гидропак хтори отримовал прицисок, медзитим, водовод нє бул уведзени. Вибудов тей водоводней мрежи окреме важни пре проєкт хтори порихтани уж два роки, за будованє, за початок, лєм сали, а познєйше и санитарних просторийох, хижох за спанє, кухнї и єдного помоцного обєкту. Сала би требала мац капацитет за 200 особи. Як визначел Чижмар, плани за тот проєкт уж придати до Општини, лєм ше чека же

8 РУСКЕ СЛОВО

би були одобрени, а же би ше достало хасновательну дозволу, а муши буц поставени и городски водовод. ВАЖНА ДОБРА ПОРАДА – Сцел бим визначиц же и Месна заєднїца, и ЯКП „Рускомˮ, Добродзечне огньогасне дружтво, Церковни одбор, шицки наступаме вєдно же бизме достали средства. Кед сом зоз Мироньом Семаном, хтори тиж як и я задлужени за Водицу, бул на розгварки при предсидательови Општини Кула, Дамяном Миляничом, о поставяню водоводней мрежи до Водици, як и у вязи доставаня порипаного асфалту же бизме го насипали коло калдерми ґу Водици, предсидатель нам понукнул 6 шлепери того асфалту. Познєйше, кед зоз комисиї видзели як робиме, достали зме ище 6 шлепери асфалту. Тот асфалт зме посипали коло калдерми ґу Водици, бо калдерма поробена, лєм нєт банкини, та ше почала одламовац. Зоз тим асфалтом поробени и паркинґ при теметове, уход до шмециска, паркинґ и простор за шейтанє коло базену, а тиж и паркинґ у Водици. Иґор Рац нам дал опрез своєй фирми уход же би шлепери могли викоповац асфалт, а ми го такой розвожели же би и йому нє завадзало. Кед зме орезовали древа, поорезовани конари зме розвожели людзом хторим було потребне на огриву. Сцем повесц же шицко мож поробиц кед порада добра. Прето бим любел кед би людзе з валалу мали дакус порозуменя за тото цо робиме, бо ше наисце вельо трудзиме. Нєправо ми барз кед видзим же дахто руца шмеце, або даяки остатки загинутих животиньох, коло калдерми хтора водзи по Водицу. Уж кед нє сцу помогнуц, голєм най нє правя чкоду. Требали бизме шицки участвовац у тим же би нам валал бул цо красши и ушоренши, а нє лєм же би кажде патрел свой интерес – поручує Чижмар. ПЛАТАНЄ ДЗИРОХ У ВАЛАЛЄ Подприємство „Extra auto transportˮ зоз Вербасу, 20. мая почало платац дзири по шицких улїчкох у Руским Керестуре. Средства за санированє дзирох обезпечела Локална самоуправа, а розписани су за цалу општину Кула. За тоту намену Керестур достал коло 50 тони материялу и преценює ше же тото количество будзе достаточне же би ше поплатало шицки векши дзири у валалє, та ше роботи на драгох будзе окончовац док ше нє потроши шицок достати материял. ■ Ан. Медєши

29. МАЙ 2020.

mesta@ruskeslovo.com

ЧЕРВЕНИ КРИЖ ВЕРБАС

ВЕЦЕЙ ЯК 400 ПАКЕТИ СОЦИЯЛНО ЗАГРОЖЕНИМ

www.tvbackavrbas.rs

Министерство за роботу, занятосц, борецки и социялни питаня випоручело шицким орґанизацийом Червеного крижа у Сербиї пакети з поживовима артиклами и средствами за гиґиєну, як и 10 кг муки социялно найзагроженшим особом. Општинска орґанизация Червеного крижа Вербас достала 425 пакети котри у наиходзацих дньох буду подзелєни. То нє першираз же Министерство за роботу, занятосц, социялни и борецки питаня помага загроженим гражданом у општини Вербас. Пакети розподзелєни на основи загроженосци и приоритетних потребох у координациї Червеного крижа и Министерства. У анализованю и формованю лїстинох потребох, попри локалних самоуправох и орґанизацийох Червеного крижа, Министерству помогли и центри за социялну роботу, месни канцелариї, координаторе за ромски питаня, педаґоґийни асистенти и други. О. Р.

У ДЮРДЬОВЕ

ЦО ПЛАНОВАНЕ, TOТО И ПОРОБЕНЕ Стара руска школа у Дюрдьове котра под защиту Покраїнского заводу за защиту памятнїкох, коло будинку, пондзелок, 18. мая, достала длуго чекану ограду, котра нє лєм же му дала красши випатрунок, алє го и защицела. У децембру прешлого року, кед опрез того здания положена биста Яши Бакова, було слова и о поставяню огради, котра на даяки способ тот обєкт и бисту защици, та ше праве тото и

поробело. Роботи финансовала и потримала Општина Жабель. Попри огради, у Дюрдьове ше поплатало и дзири у рамикох ярнього отримованя драгох, а тоти роботи поробело Явне комуналне подприємство „Чистота Жабель”. Роботи почали у Дюрдьове, а потим ше будзе робиц и други драги у општини. Акцент на найфреквентнєйших крижних драгох, а потим ше будзе робиц и у других улїчкох. Л. Кх.

У ШИДЗЕ

„ОХУДОБНЄНИ” ВАШАР После двох мешацох як є нє отримани пре епидемию вируса корона, традицийни вашар хтори ше у Шидзе отримує каждого 15. у мешацу, отримани у маю. Як зоз ЯКП „Стандард” и нависцели, перше цали простор дезинфиковани, а на уходох поставени дезинфекцийни бариєри. На простор вашарища ше могло войсц и без защитней маски и рукавицох, а хто их нє ношєл, дезинфекцийне средство му попирскане по рукох. Такой на перши попатрунок могло обачиц же пре заварти гранїци було менєй штанди з робу за предай, як и погосцительох, а тиж и менєй нащивительох як звичайно. Обаванє од вируса корони ище присутне и то вплївовало же вашар бул „охудобнєни”.

29. МАЙ 2020.

Вашар чежко задумац без печеней баранчецини, а хто пожадал дацо добре поєсц, або однєсц печене дому, мушел заплациц 1 700 динари. Куповало ше рижну робу за обисце. Тарґовци зоз Кленку у општини Рума пришли предавац препилки по 250 динари за фалат, а такволани домашнї курчата по 80 динари за фалат. Предавало ше и рижни пориска, квеце, конфекцию, поживу... Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 9

ЕКОНОМИЯ ВПЛЇВ ПАНДЕМИЇ ВИРУСУ КОРОНА НА РОБОТУ КОЦУРЦОХ У ИНОЖЕМСТВЕ

З НЄСЦЕРПЕНЬОМ ШЕ ЧЕКА НОРМАЛНУ СИТУАЦИЮ Пише: Оля РУСКОВСКИ

Живот после утаргованя карантину пре епидемию вирусу корона тирва уж пар тижнї. О вплїву яки пандемия мала на їх роботи у иножемстве и животи у цалосци, виприповедали нам даскельо людзе зоз Коцура

П

о утаргованю позарядового стану и зоз слабеньом присуства вирусу корона живот велїх Коцурцох ше врацел до нормалного цеку. Векшина и далєй осторожни и притримую ше шицких предписаних мирох защити, алє врацаю ше ґу своїм порядним обовязком и роботом. Кус иншака ситуация при людзох котри робя у иножемстве, котри пре пандемию вирусу корона нє могли одпутовац, лєбо остали зарабровани и нє могли ше врациц. РОБОТА НА ЛАДЇ

Єлена Татич и Йосеф Алярд Делос Сантос

10 РУСКЕ СЛОВО

Єлена Татич зоз Коцура уж роками занята у компаниї Princess Cruises и єй робота, як и живот – на ладї. Тераз є у своїм валалє, дзе кус скорей як преглашени позарядови стан допутовала зоз леґиньом, котри з Филипинох, а вола ше Йосеф Алярд Делос Сантос.

– Були зме у Дубаию кед ше шицко почало случовац, и лєм дзень пред тим як ше позаверали аеродроми, ми з одпочивку пришли до Сербиї. Цала ситуация з корону поремецела нам шицким животи. У контакту сом була каждодньово з моїма колеґами котри остали на морю, на ладї, а даєдни и 60 днї нє видзели копно. На менших ладьох им приношели єдзенє и шицко цо им було потребне, прето же анї єдна держава нє допущовала же би ше ладя застановела у пристанїщу и спущела котву. Аеродроми були позаверани, и пред даскельома днями наша компания ознова почала на ладьох од Америки, прейґ Африки, по Азию розвожиц своїх роботнїкох. Даєдни ладї рушели и до Европи, понеже єст вельо людзох зоз Сербиї, Русиї, України, Болгарскей. Велї ище вше на морю, и ище вше нє сцигли по Азию. У Манили, главним городу Филипинох, у тей хвильки ше находза 22 ладї, а през шицки контроли и далєй муша преходзиц. Як гвари Єлена, ладя на котрей робя вона и Йосеф, место дзе вони попри окончованя

роботи – и жию. Шицки су там як єдна велька фамелия, понеже 6 мешаци вєдно препровадзую, а єст их 54 розлични нациї.

– Шицким нам чежко було пре тоту ситуацию, прето же нам нашо колеґове мили и блїзки людзе. Окрем финансийного боку, на котри тота ситуация будзе вплївовац, нам и животи поремецени, прето же ладї уж роками наша каждодньовосц. Нєвироятно як нам то барз хиби, и як нас барз цага назад – щиро бешедує Єлена. По Єленових словох плановане було же би 30. марца обидвойо вошли на ладю и потим одлєцели до Австралиї, алє шицко було одказане пре позарядови стан и цалу ситуацию, та Йосеф остал у Сербиї. Алє, з оглядом на шицко, щешлїви су обидвойо же су ту.

– Йосеф и я ше намагаме квалитетно препровадзиц час, провадзиме он-лайн курси, робиме у ресторану котри моя фамелия ту ма. Мушиме вицагнуц и дацо позитивне зоз шицкого, нє шмеме буц лєм неґативни. Плануєме у септембру войсц на ладю, то остатня информация котру маме и щиро ше наздавам же ше то нє пременї. Тота нєсиґурносц, то дакус бриґа и мученє. Алє, радуєме ше одходу на ладю, то наш живот. Там нам кажди дзень иншаки и цалком виполнєти з новима искуствами и новима людзми, а то наисце праве богатство – визначела на концу Єлена Татичова зоз Коцура. СТАРАНЄ О СТАРШИХ Лидия Такач уж пар роки одходзи до Нємецкей дзе водзи рахунку о старших особох, котри нєрухоми, лєбо полурухоми. Кед почал позарядови стан и цала ситуация з корону, вона ше случайно нашла дома, прето же мала смертельни случай у фамелиї. Потим и остала у Коцуре причекац и видзиц же як ше ситуация будзе розвивац.

Лидия Такач

29. МАЙ 2020.

ekonomija@ruskeslovo.com

– Одходзим на одредзене место, покля пациєнт добре и покля я можем витримац таку ситуацию яка є. Понеже мам ЕУ папери, нє условена сом нї зоз чим, останєм кельо мнє одвитує, лєбо уж яка догварка з фамелию – бешедує Лидия. Як гвари, єй обидвоме синове жию и робя у иножемстве – младши Тони у Нємецкей, а старши Карло у Норвежскей, и була з нїма нєпреривно у контакту под час позарядового стану.

– Карло роби на нафтней платформи як кухар, а жиє у Ослу. Гварел ми же под час тей ситуациї робели зоз зменшаним капацитетом, погосцительни обєкти нє робели, оводи и школи тиж так. Препоручене им було же би ше притримовали мирох защити, алє и же би ше дружели, же би дзеци нє були изоловани. Подобна ситуация була и у Нємецкей. Видзи ше ми же у нїх нє були таки строги мири и же нє були таки изоловани як ми – гвари наша собешеднїца. Лидия планує кус пойсц ґу младшому синови и чувац унучата, пред тим як ше враци на свою роботу.

– Обчекуєм тих дньох, найпознєйше о два, три тижнї поволанку од фамелиї до котрей треба же бим пошла. Верим же концом юния цала робота будзе функционовац нормално – позитивно закончела Лидия Такач. Ище єдна жена зоз Коцура у подобней ситуациї – Марґарета Фаркаш.

– На мою вельку жалосц, я остала „заглобена” у Сербиї. План бул же бим пошла до Нємецкей 29. марца, та мой куфрик спаковани ище од преглашеня позарядового стану. Там робим як ґеронто-вихователька, старам ше углавним о старших и дакеди о тих з окремнима потребами – бешедує Марґарета. До Нємецкей одходзи прейґ Марґарета Фаркаш аґенциї, а кус скорей як почала цала ситуация з корону, и єй младши син Даниєл почал вожиц жени до Нємецкей.

– Даниєл ше праве врацал кед почали заверац гранїци, та зме ше злєкли чи годзен войсц до Сербиї. На щесце, пришол дому, алє мушел буц у карантину 14 днї. Милиция волала кажде рано же би преверели чи є дома, а з епидемиолоґийней служби волали пополадню же чи ма горучку, чи ше добре чувствує. Праве кед мал висц з карантину, явели му же ше карантин предлужує, та мушел остац у изолациї аж 28 днї – толкує Фаркашова. Як гвари, даєдни єй колеґинї остали у Нємецкей и нє могли ше врациц дому пре цалу ситуацию. Им там покончели предлуженє оставаня, покля ше ситуация нє змири.

– Аґенциї ище нє маю точни информациї кеди ше почнє порядно робиц, а тота велька нєсиґурносц, то чловека барз мучи – щира Марґарета. НЄ МОГЛИ ШЕ ВРАЦИЦ ДОМУ У Нємецкей, у месту Валдорфу, нєдалєко од Гайделберґу, остала и жена зоз Коцура, Єлена Тимко, котра тиж чува старших.

– Ту сом сцигла 29. фебруара и дому сом ше мала врациц 9. априла. Алє, нажаль, пре цалу тоту ситуацию, 29. МАЙ 2020.

я ище вше у Нємецкей. Цо ше дотика позарядового стану ту ситуация була така же ше могло шлєбодно рушац и виходзиц, алє лєм по двойо у ґрупи. Оддалєносци ше ище вше муши притримовац, а обовязни и маски, без нїх нє мож войсц анї до єдней предавльнї – гвари Єлена. Остатню информацию котру ма Тимкова то же нєт вецей тестиранє на корону на уходзе до держави, нєт анї карантин, та ше наздава же так и останє и же нормално годна присц дому 5. юния, як планує. Микола Ґайдош ше тиж под час корони нашол на роботним месце, Єлена Тимко у Мадярскей, у месту Кишкунфеледьгаза, 70 км од нашей гранїци, и цали час док бул позарядови стан нє приходзел дому.

– Я заняти у индустриї меса, робим у швиньским панґлераю. Цали час зме робели нормално, єдина пременка була же нам почали мерац горучку на уходзе и шицки роботнїки обовязно мушели ношиц защитни маски. Два мешаци сом нє ишол дому, прето же бим вец мушел пойсц до изолациї, нє могол бим робиц, а то би уж бул проблем. Прето сом ришел же останєм ту, покля ше нє створя условия же бим нормално пошол дому и врацел ше – бешедує Микола. Як гвари Ґайдош, под час позарядового стану у Мадярскей нє було полицийни час, анї забрани рушаня. У априлу, кед бул тот найгорши период, предкладало ше же би од 9 по 12 годзин лєм пензионере одходзели до дутянох покончиц цо маю, а други людзе, гоч би и нє були покарани кед би вишли у тим периодзе, почитовали дати предклад и оставали у своїх домох.

Микола Ґайдош зоз дружтвом у Мадярскей

– Защитни маски и далєй обовязне ношиц до предавальнї, рукавици нє муша, а обовязне ше притримовац и оддалєносци. Були запровадзовани мири защити, алє думам же нє було таке риґорозне як у Сербиї. Викенди нам шлєбодни, та зме ту нєдалєко од места дзе зме змесцени, у парку варели котлїк, пасулю, пекли роштиль, намагали ше прекрациц себе тот час покля зме були одвоєни од своїх фамелийох. Прешлого тижня сом бул дома, наисце вельке щесце. Тераз кед гранїци отворени, наздавам ше же шицко будзе функционовац як и скорей, и же кажди викенд будзем препровадзовац зоз своїма дзецми и супругу – гутори Микола Ґайдош. ■

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ РОБОТА ЗА ГРАНЇЦУ – БРАНИСЛАВА БЕСЕРМИНЇ З ДЮРДЬОВА

ДОБРЕ ЖЕ ФАМЕЛИЯ БУЛА ВЄДНО У нєшкайшим чаше кед роботни места нєсиґурни, а вец и живот нє таки єдноставни, велї людзе одходза до иножемстве и там пренаходза роботи котри им буду приношиц векши заробок, а насампредз, сиґурнєйшу еґзистенцию. Принєсц таку одлуку скоро нїкому нє лєгко. Зохабиц фамелию на даскельо мешаци, живот пременїц з кореня и пойсц жиц до нєпознатого, нового, за велїх виволанє. Позарядови стан и заверанє гранїцох людзом котри робя прейґ гранїци така ситуация принєсла велї проблеми, пременки планох, та аж и пременку роботи. Наша собешеднїца, Бранислава Бесерминї, уж штири роки роби у Словацкей у автоиндустриї и як гвари, тота пандемия єй пременєла плани, алє єй принєсла и вельо доброго.

– Супруг Милан и я робиме у Словацкей, вон пейц роки, а я штири и зоз таку ситуацию, же зме ше нє могли врациц на роботни места, ше першираз стретаме. Ми ше 2. марца врацели до Сербиї пред завераньом гранїцох, так же зме мали щесца. До Словацкей ше плануєме врациц док гранїци ознова буду отворени, и док ше цала ситуация дакус змири, док прейдзе обовязка тестираньох, врацаме ше на

Милан, Николая, Стефан и Бранислава Бесерминї

роботни места. Мали зме и тото щесце же робиме у велькей компаниї котра нє одпущовала своїх роботнїкох, так же нас роботни места чекаю. Понеже нам дзеци полнолїтни, маю право пойсц робиц, та ше и вони на таке одшмелєли, так же пойдземе робиц цала фамелия – приповеда Бранислава. Як гвари, тот вирус и цала ситуация за нїх ма и свой позитивни бок, а то же цала фамелия була вєдно, а после длугшого часу поробело ше велї роботи котри потераз чекали на шор и ище вельо того доброго. Л. Кх.

ПАНДЕМИЯ ВИРУСУ КОРОНА ЗОХАБЕЛА ПОШЛЇДКИ И НА ЗАНЯТИХ ЗОЗ СЕРБИЇ У ЕВРОПСКИХ ДЕРЖАВОХ

РОБОТНИ МЕСТА ШЕ ТРАЦИ, АЛЄ И ДОСТАВА Нєт урядово податки кельо точно особи зоз општини Шид пошло робиц до европских державох, кельо з нїх ше врацели дому кед почала пандемия вирусу корона, и кельо пооставали без роботних ме стох на хторих пред тим робели. Єдно число, после врацаня зоз Сербиї после крачунских шветох, остало у иножемстве, и попри тим же и Иван Шандор там преглашена пандемия корони. Єден з роботнїкох хтори уж длугши час роби у Словацкей то Иван Шандор зоз Шиду.

12 РУСКЕ СЛОВО

После роботи по даскельо мешаци, кед достал урядово папери робота му олєгчана, медзитим, и то нє вше дава подполну сиґурносц.

– Остал сом без роботи, нє робел сом коло мешац и пол. Перши без роботи оставали тоти хтори робели прейґ аґенцийох. Тераз сом ознова у фабрики „Дема” дзе ше составя, т. є. склада бициґли, там дзе сом и робел, алє тераз робим без поштредзованя аґенциї. Мам контракт директно з роботодавцом. Добре ми, за тераз, же плаци порядни. Кед роботнїк ма контракт подписани з роботодавцом, кед є директно заняти у фабрики, вец и кед є послати на примушуюци одпочивок дому, достава 75 одсто плаци. Тоти хтори робели прейґ аґенцийох, пре корону остали и без роботи, и без плаци, бо тоти контракти нєвигодни за роботнїкох – гвари Шандор.

А же роботне место мож и достац и страциц, приклад нам ище єден роботнїк хтори роби у Нємецкей, алє хтори нє жадал же би му ше спомло мено. Вон у фабрики за преробок древа робел од марца по конєц децембра прешлого року, а вец кед ше робу слабше предавало, єдна часц роботнїкох до стала одкази медзи хторима бул и вон.

– За Крачун сом 15 днї бул дома и врацел сом ше назад до Нємецкей, бо мам право шейсц мешаци доставац надополнєнє прето же сом остал без роботи. Тераз то уж помали виходзи, глєдам нову роботу (цо там обовязка док доставаш надополнєнє), придал сом CV до єдней фабрики дзе ше составя мебель и наздавам ше же там роботу достанєм – гвари тот роботнїк. Вл. Дї.

29. МАЙ 2020.

ekonomija@ruskeslovo.com

ОБОВЯЗКА ЗА НЄКАТЕҐОРОВАНИ ПОГОСЦИТЕЛЬНИ РОБОТНЇ У ШИДСКЕЙ ОПШТИНИ

ПРИЯВИЦ ШЕ ДО СИСТЕМИ Е-ТУРИСТА Зоз локалней самоуправи у Шидзе обвисцели шицких власнїкох нєкатеґорованих погосцительних роботньох и подприємствох же би ше приявели до информацийней системи Е-туриста. Як здогадую зоз општинскей Kанцелариї за локални розвой, по Закону о погосцительстве зоз 2019. року, шицки тоти субєкти обовязни приявиц ше до спомнутей системи. Обовязка ше одноши на власнїкох гостелох, будинкох за ноцованє, готелох, етно хижох, вилох, ловарских хижох, салашох и просторох за кампованє. Приявиц ше муша привредни дружтва, алє и други правни особи хтори понукаю погосцительни услуги и поднїмателє, гуторя у Канцелариї за локални економски розвой. Причина за реґистрацию же би ше олєгчало дїлованє, а тиж и же би державни орґани и туристични орґа-

низациї мали на розполаганю податки о шицких туристичних понуканьох у општини. Тиж треба поряднє и благочасово приявиц и одявйовиц туристох, процедура подрозумює же би ше до прияви уписало основни податки о туристох, як цо назва держави зоз хторей приходза, роки їх народзеня, пол, у хторим туристичним обєкту и на хторей туристичней локациї ше одпочивали, кельо часу ту препровадзели, як и чи напла- Хижа за видаванє туристом у Моровичу при Шидзе ми. Познате же уж даскельо роки у цена такса за пребуванє и порция. У канцелариї нам нє гварели кельо даєдних валалох у општини Шид єст потенциялних туристичних поднїма- обисца хтори започали приєм турительох єст на подручу општини стох и розвой валалского туризма, а Шид, а то ше вироятно будзе знац аж найпознатши таки места у МоровиВл. Дї. кед ше приявя до спомнутей систе- чу и Ердевику.

ЖЕЛЬКО ЧОВИЧ ЗОЗ ДЮРДЬОВА

КВЕЦЕ ШЕ КУПОВАЛО И ПОД ЧАС ПАНДЕМИЇ У Дюрдьове нєт вельо продуковательох квеца, алє тоти людзе котри робя тоту файту роботу пошвецени су єй и у нєй уживаю. Медзи нїма и наш собешеднїк Желько Чович, котри уж дзешец роки роби як продукователь квеца.

– Розсаднїк квеца „Коле” постої дзешец роки. Нашо початки, док зме нє мали розсаднїк и пластенїки випатрали так же зме квице продуковали вонка на отвореним, у условийох яки зме мали у дворе. Теди зме од квеца мали хризантеми, єшеньски ружи, а познєйше як час преходзел и як ше робота ширела и розвивала, почали зме продуковац и у защиценим про сторе. Нєшка маме єден пластенїк, а попри нього и єден мотажно-демонтажни котри хаснуєме по потреби. Од квеца

29. МАЙ 2020.

маме понукнуц винки, мацерову душичку, мушкатли, а маме и коло два, три тисячи квеца у вишацих черепох, а тиж тельо и „шедзацих” рошлїнох у черепкох. У тей хвильки цала фамелия уключена до роботи, цо ми окреме мило видзиц. Плануєме прешириц и свою роботу подзвигнуц на кус виши уровень – гвари Желько. Под час позарядового стану кед нїч нє робело, та анї пияци, котри продуковательом квеца главне место предаваня своїх продуктох, нє було лєгко пренайсц драгу до купцох, алє кед шицко прешло и кед ше положело на папер, гваря же рахунок анї нє таки подли.

– Квеце углавним предаваме на пияцох по цалей општини Жабель и у општини Титель, алє понеже зме ше нашли у такей ситуациї и то нє було можлїве, иншак зме ше зорґанизовали. Квеце зме предавали з дому и можем повесц же зме нє прешли нїч подлєйше як прешлих рокох. На нас и на нашу роботу позарядови стан нє барз вплївовал. Людзе котри роками од нас купую квеце, тераз го нє куповали на пияцу, алє у нас дома, и то шицка розлика – приповеда Желько. Желько под час позарядового стану пришол на идею формовац ґрупу на Фейсбуку котра ше вола „Пияц Дюрдьов”, з идею же би на єдним месце позберал шицких людзох котри маю понукнуц даяки продукти, а нє маю го дзе предац. Гвари же интересованє було барз вельке, же людзе задовольни и зоз таким тарґовищом. Ґрупа и надалєй будзе активна, та поволує шицких най ше ґу нєй придружа и най у нєй виложа свойо продукти. Л. Кх.

РУСКЕ СЛОВО 13

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПРЕСЛАВЕНЕ ШВЕТО СВ. КИРИЛА И МЕТОДИЯ И КИРБАЙ У БЕОҐРАДЗЕ

ЗАЖА ДАЛИ ШЕ ЄДНИ ДРУГИХ После многолїтствия присутни ше Беоґрадски вирни парохиї св. дружели на своїм традицийним аґаКирила и Методия ше першираз, пеу, цо окреме повязує розошатих 23. мая, зишли на Богослуженє вирних Руснацох и Українцох у тим после епидемиї вируса корона. То милионским городзе. була источашнє и кирбайска Служба Божа зоз котру вони того роПРИСЦ ДО ЦЕРКВИ ку починаю означовац свой краТО ДУХОВНА ПОТРЕБА сни, 90-рочни ювилей од снованя своєй парохиї. Гоч велї нє пришли, єдни пре роПопри домашнього пароха о. боту, а други пре обаванє, як и пре Владислава Варґи со служел и рестриктивни мири котри ище на дон Александар Ковачевич, ґенемоци, посходзело ше красне число рални викар беоґрадскей надбивирних, аж и зоз Добановцох, а троскупиї и парох церкви Христа йо були у дзевятей децениї живота. Краля (дзе ше вирни преселєли То бешедує о їх геройстве и духовод прешлого року). Апостол чиней потреби присц до своєй церкви тал богослов Ярослав Варґа, а коМитрополита Станислава Хочевара привицурски паноцец Данил Задрепко тал парох беоґрадски о. Владислав Варґа и до своєй заєднїци. наказовал на трох язикох. ВИТИРВАЛИ У ОЧУВАНЮ ИДЕНТИТЕТА У своєй казанї о. Данил ше здогаднул на славянских братох Кирила и Методия, на историю беоґрадскей парохиї и подзековал вирним на їх витирвалосци у очуваню свойого вирского и националного идентитета.

– Буц християн то значи подаровац себе другим, бо и Кирил и Методий то пошведочели зоз своїм животом, так же шицко охабели пре других. И св. Авґустин подаровал самого себе зоз свою науку ближнїм, та пошведочел же найвисши ступень вири – придац ше Богу по закону Євангелиї, же би шицки були єдно. Прето, кед сцеме жиц у заєднїцтве, мушиме ше даровац єдни другим и на тот способ шведочиц Христа – гварел о. Задрепко. На концу ше вирним приключел и повинчовал ювилей и Кирбай архиепископ и митрополит Станислав Хочевар. Вон наглашел вельку улогу нашей Церкви у беоґрадскей метрополи, єй екуменску димензию котру вона приноши у своїм шведоченю и присутносци у общей Католїцкей Церкви.

Ниа и єден з велїх упечаткох присутних: – Було нам прекрашнє на Кирбаю, духовно зме ше виполнєли. Дзекуєме Господу Богу на шицким. Шпиванє було прекрасне, як и аґапе на отвореним у дворе парохиї. Дзекуєме митрополитови Хочеварови же нас нащивел и духовно потримал як духовни пастир. Дзекуєме домашньому парохови Ковачевичови, сакристанки Мирели и єй дзивки, як и нашим паноцом. Барз зме ше зажадали єдни других после тельо часу. О. Р. Л.

ГРЕКОКАТОЛЇЦКА ЦЕРКВА РОЖДЕСТВА ПРЕСВЯТЕЙ БОГОРОДИЦИ У ДЮРДЬОВЕ

ПОЛОЖЕНИ 20 НОВИ СТОЛКИ

У грекокатолїцкей церкви Рождества Пресвятей Богородици у Дюрдьове положени 20 нови столки.

– Пенєжна помоц досатата од Општини Жабель прейґ розписаного конкурсу за додзельованє финансийней помоци Церквом на териториї Општини за 2019.рок. Достате 500 000 динари и шицки средства дати на правенє столкох. Окончователь роботох бул „Дуборезни ателє св. Трифуна” зоз Тителю, чий руководитель Сима Будиша – гварел о. Михаил Холошняй. Накеди ше дойдзе до нових средствох, предлужи ше зоз обезпечованьом меблю ентериєру у храме, а приоритет – столки. Л. Кх.

14 РУСКЕ СЛОВО

29. MAЙ 2020.

duhovni@ruskeslovo.com

У ПАРОХИЇ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ ПРЕСЛАВЕНЕ ВОЗНЕСЕНИЄ ГОСПОДНЄ

НАГА ДОВАНЄ ВИЧНОГО ЖИВОТА У Парохиї св. o. Миколая, по григориянским календаре, 21. мая означене швето Вознесениє Господнє, хторе вязане за швето Пасхи. Служба Божа була на 10 годзин у Марийовим святилїщу Водици, першираз того року, а у катедралней церкви Служба була лєм на 19 годзин. Вознесениє ше преславює 40 днї по Велькей ноци, понеже ше по євангелийским запису, Исус Христох вознєсол на нєбо 40 днї потим як воскреснул. ОДБОРНЇКИ ШЕ СТАРАЮ О БЕЗПЕЧНОСЦИ Швето було ознечене зоз мирами безпечносци пре зоперанє ширеня епидемиї корона вирусу, и вирни ше притримую мирох, а о дезинфекциї ше у церкви окреме стараю члени сол на нєбо, бо вецей нє бул з нїма физично же би их потримовал, поучовал. Но, як Исус гварел, идзе прето же би нам Церковного одбору. На Служби Божей у Водици було вельке число парохия- пририхтал место, и прето же би пришол Поцешитель – Дух нох шицких ґенерацийох, и шицких привитал парох о. Ми- Святи зоз хторим ше народзує права заєднїца, т. є. Церква. Тото швето нам тиж гутори же прави живот нє на тим хайло Малацко. Вон висловел радосц же ше видза у векшим швеце, дзе є лєм як єден чишлє после длугшого часу и чежким периодзе пре пандемию, хтора ВОДИЦОВ ТИДЗЕНЬ ПРЕД РУСАДЛЯМИ фалаток того живота хтори нас чека и предлужи застановела звичайни живот вооОд пондзелку, 25. мая, почал и традицийни Водицов ше у вичносци хтору мабще, та и у нашей церковней заєдтидзень, т. є. каждодньово Служби Божо у тим святилїщу, ме посцигнуц. Вериме же нїци. и тот час пандемиї, гоч Толкуюци значенє швета Возне- у остатнїм тижню мешаца мая. Служби кажди вечар (окрем соботи) на 19 годзин, а за- яки неґативни, Бог вихасения, о. Малацко визначел же конченє зоз Службу Божу 31. мая на 19 годзин. Того дня ве- сновал отвориц нам роправе и тот чежки период сиґурно чарша Служба у катедралней церкви нє будзе. Того року допринєсол же бизме глїбше випи- тот тидзень праве и пред шветом Русадля хтори буду пре- зум за тоти вични правди, тали и свою виру и цо нам вона славени од нєдзелї 31. мая по 2. юний, кед будзе Завитни же бизме их цо глїбше прилапйовали и жили – значи. дзень у Водици. Служба Божа на 10 годзин. Дзень пред тим, 1. юния, у заключел о. Малацко. Служба Божа закончеГЛЇБШЕ ВИПИТОВАНЄ ВИРИ Водици будзе вечарша Служба на 19 годзин зоз мированьом, а пред тим на 17 годзин з церковней порти руши про- на зоз молебеном до Богородици, алє без тради– Можебуц и нам тото швето нє цесия до Водици. Всоботу, 30. мая, у катедрали рано на 8 годзин будзе гра- цийного обходу коло цертаке ясне, як поведзме цо розумиме Пасху, лєбо Сошествиє Св. Ду- мотална Служба Божа за шицких покойних, понеже то пи- кви, а то тиж пре мири заха. Так исто и сами апостоли були ята Задушна собота, а вечар на 19 Служба Божа и всеноч- щити. М. А. покус збунєти кед ше Исус вознє- не пред шветом Русадля.

КАРИТАСОВ „МАРИЙОВ ДОМ” У КОЦУРЕ

РОБОТНА АКЦИЯ У ПРОСТОРИЙОХ У просторийох коцурского Каритасу „Марийов дом” прешлого викенду орґанизована роботна акция, як то и звичайно каждей яри и єшенї. Так ше зишли волонтере Каритасу, на чолє зоз його координатором Янком Салонтайом, як и часц Церковного одбору и други жени котри ту поряднє приходза помагац. З тей нагоди одборнїки вєдно з волонтерами пораєли двор, а жени поскладали и порихтали шмати котри людзе приношели до Каритасу за шицких у потреби.

29. МАЙ 2020.

Як гварел координатор Салонтаї, затераз ище нє плановани дальши активносци и акциї.

– Гоч позарядови стан закончени, мири защити од вирусу корона ше ище вше запровадзує, та пре тото одкладаме шицки активносци и сходзеня у Каритасу, покля ше ситуация нє нормализує. Орґанизовали зме роботну акцию же бизме просториї и простор коло будинку ушорели, же би шицко було порихтане за початок наших активносцох, котри, наздавам ше, почню пошвидко – потолковал Салонтаї. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОДДЗЕЛЄНЄ ЗА РУСИНИСТИКУ ФИЛОЗОФСКОГО ФАКУЛТЕТА У НОВИМ САДЗЕ

ДОСТАЛИ СРЕДСТВА ЗА ВИГЛЄДОВАНЯ По поволанки совитнїци у Покраїнским секретарияту за високе образованє и наукововиглє до вац ку дї ял носц др Кла ри Тот-Ґлем ба, шлїд зело и святочне уручованє ришеня о дод зельованю средствох по конкурсу за финансованє наукововиглєдовацких и розвойновиглєдо вац ких про єктох на ци о нал ни мен ши нох– националних заєднїцох у АП Войводини у 2020. року, котра отримана 19. мая у голу Покраїнскей влади. Оддзелєнє за русинистику Филозофского факултету до стало средства за проєкт под назву „Русинистични виглєдованя як одвит на вимаганя диґиталней ери/ Rusynist Researches in Response to Digital Age Demands”, а руководитель проєкту проф. др Михайло Фейса.

– Од обявйованя першого приручнїка за ученє анґлийского язика котри обявени 1998. року, закладам ше же би нови ґенерациї Руснацох знали бешедовац три язики – руски язик як мацерински, сербски як язик стредку и анґлийски котри перши язик шветовей комуникациї. Тот проєкт унапрямени на оможлївйованє припаднїком рускей националней заєднїци же би ше у значней мири уклопели до сучасного информатичного дружтва – визначел проф. др Михайло Фейса. Як гварел проф. др Фейса, у рамикох проєкту ше видзелюю три подпроєкти – „Анґлийско-руски словнїк”, „Словнїк компютерскей терминолоґиї” и „Правопис руского язика зоз правописним словнїком”.

– Резултат першого подпроєкта представя условиє за финализацию „Руско-анґлийского словнїка”, хтори би у доглядним чаше, уключуюци резултати контрастивней студиї анґлийских и руских виреченьох (2015), оможлївел виробок електронского анґлийско-руского/руско-анґлийского прекладателя. Кед слово о других двох подпроєктох, по анализи електронских и писаних медийох на руским язику, а окреме язика младих у єдиним часопису за младих МАК и на дружтвених мрежох, тоти подпроєкти буду финализовани зоз публико-

ваньом „Словнїка компютерскей терминоло ґиї” и „Правописа руского язика зоз правописним словнїком” концом 2020. або початком 2021. року. Того 2021. Нови Сад будзе европска пре столнїца култури, а будзе ше означовац и 50 роки од публикованя першого руского правописа. Як додал руководитель проєкту, паралелно зоз лексичнима, фразеолоґийнима и синтаксичнима виглєдованями, члени тима буду диґитализовац и найзначнєйши роботи зоз своїх обласцох язика, литератури, историї, фолклористики, з помоцу ре сурсох Филозофского факултета. Зоз тим наукововиглєдовацки тим да и одредзене доприношенє намаганьом Заводу за културу войводянских Руснацох же би диґитализовал руски писани скарб у трецей децениї 21. вику.

– Тримам же Проєкт у цалє представя адекватни одвит на вимаганя диґиталней ери и у подполно сци є усоглашени зоз опредзелєнями Националного совиту рускей националней меншини винєшенима у Националней стратеґиї Руснацох – гварел за конєц проф. др Михайло Фейса спред Оддзелєня за русинистику Филозофского факултету у Новим Садзе. О. Р.

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ БУДУ ДВА ОДДЗЕЛЄНЯ

ДО ПЕРШЕЙ КЛАСИ ПРИЯВЕНИ 39 ДЗЕЦИ

Тих днь ох у Основ ней школи „Петро Кузмяк” у Руским Кере стуре, закончене приявйованє дзецох до пер шей кла си за шлї ду ю ци школски рок, а приявели ше 39 дзеци. Спрам того числа дзецох годни буц формовани два оддзелєня першокласнїкох. Того року приявйованє почало од 1. априла, алє як познате, пре специфичну ситуацию зоз вирусом коро-

16 РУСКЕ СЛОВО

на, окончовало ше прейґ интернету. Так ше приявйовали дзеци народзени од 1. марца 2013. по 1. марец 2014. року, а же би ше и уписали до школи обовязни су закончиц Предшколску пририхтуюцу програму у предшколскей установи, мац лїкарске потвердзенє, а тиж прейсц и одредзене тестованє. Того року уписна процедура дакус вименєна так же шицки други спомнути условия за

упис дзецка буду витворени у наиходзацим периодзе, по упутствох хтори и у тим сеґменту одредзи Министерство просвити, науки и технолоґийного розвою. Як дознаваме, накадзи Школа достанє потребни упутствия, поинформує и родичох о тим кеди, дзе и як будзе тестованє дзецох и о других потребних информацийох. М. А.

29. МАЙ 2020.

kultura@ruskeslovo.com

ЗОЗ ШКОЛИ „ПЕТРО КУЗМЯК” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ЗАКОНЧУЮЦИ АКТИВНОСЦИ У ТИМ ШКОЛСКИМ РОКУ Тих дньох и у Основней и штреднєй школи Петро Ку” змяк” у Руским Керестуре пририхтую ше за закончуюци активносци у тим школским року хтори бул цалком нєзвичайни. Як познате з Министерства просвити, науки и технолоґийного розвою обявене же ше 29. мая закончує ТВ настава за школярох основних и штреднїх школох, а потим закончуюци активносци, як виправянє оценох, покладанє пробного и самого закончуюцого орґанизую сами школи. Як познате осмаки лєбо мали матуранти праве у тим периодзе маю и найвецей обовязки на концу свойого основного школованя. Так им тераз по одлуки Мини-

ПОЧИНА УПИС ДО 1. КЛАСИ Же би уписали дзецко до першей класи родичи од 28. мая на порталу eУправа годни заказац термии хтори отворела керестурска Школа. Термини треба заказац за упис и тестованє хтори буду источашнє у чаше од 1. по 15. юний (без 2. юния). На заказани термин родичи приду до школи зоз дзецком. Док родитель окончи упис, дзецко будзе тестоване. За упис нє потребне приношиц нїяки документи, бо их школа набави електронски. Телефон за информациї 703-041 або 064/6489059.

стерства просвити 1. и 2. юния шлїдзи пробни закончуюци испит (а перши пробни мали он-лайн). Тот испит орґанизовани так же 1. юния од 9 по 10 годзин, школяре маю присц до Школи превжац тести зоз мацеринского язика и комбиновани зоз пейцох предметох, алє их маю робиц дома. Ютредзень, т. є. 2. юния од 8 по 10 годзин у школи буду покладац тест зоз математики. Керестурска Школа пририхтує шицки потребни условия зоз превентивнима здравственима мирами защити од Ковиду 19. У таких условийох будзе и закончуюци испит 17. 18. и 19. юния. Потим Школа малим матурантом да можлївосц школяром осмей класи же би од 1. по 5. юний могли виправиц оцени, и то у поради зоз предметнима наставнїками годно буц лєбо у школи, лєбо он-лайн. Школяре шицких других класох оцени годни виправиц по 16. юний. Штредньошколци матуранти оцени годни виправиц од 1. по 3. юний, а од 3. по 12. буду покладац матурски испити. Други школяре штреднєй школи оцени годни виправяц од 8. по 19. юний. Треба надпомнуц же того року пре специфичну ситуацию матуранти и основней и штреднєй школи законченє свойого школованя нє годни пре славиц зоз матурским вечаром. М. А.

ОШ „ЙОВАН ЙОВАНОВИЧ ЗМАЙ“ У ДЮРДЬОВЕ

УСПИХ ШКОЛЯРОХ НА МАТЕМАТИЧНИМ ЗМАГАНЮ „Математика за шицких” мото тогорочного Националного математичного змаганя „Мислиша” котре було отримане 12. марца того року, у орґанизациї Математичного дружтва „Архимедес” зоз Беоґраду. На змаганю участвовалi вецей як 54.500 школярe зоз коло 640 школох. Шицки учашнїки достали сертификат Мария Рамач о участвованю, дарунок (теку „Мислиша”), налїпку „Мислиша” и членску карту за клуб „Мислиша”. Координатор змаганя дюрдьовскей школи була наставнїца математики Биляна Кнежевич, котра похвалєла орґанизацию цалого змаганя.

– Наша школа уж треци раз участвує на тим змаганю и можем повесц же зме прето барз щешлїви, як и пре резултати котри нашо школяре на нїм посцигую. Змаганє „Мислиша” школяром жада приблїжиц математику на кус иншаки способ, и жада же би ше кажде могoл опробовац у тим. Прето и їх мото глаши „Математика за шицких”. Ми, наставнїки, ше намагаме же би школяре полюбели математику и сцеме им указац же вона наисце красна наука и шицким хасновита – гвари наставнїца Биляна.

29. МАЙ 2020.

На змаганю могли участвовац школяре од першей класи основней школи по штварту класу штреднєй школи. Дюрдьовски школяре ше за змаганє пририхтовали од початку школского року зоз своїма учетельками и наставнїками, алє ше математику и дома вежбало. Вельки труд и одреканє школярох першей класи приведли по Андрей Балїнт сам верх змаганя. Медзи нїма Андрей Балїнт котри завжал перше место зоз освоєнима максималнима 60 бодами, а Мария Рамач завжала друге место. Пририхтовала их учителька Єлена Кухар.

– За змаганє зме ше вельо пририхтовали и вежбали. У школи нам учителька на дополнююцих годзинох задавала задатки за вежбанє, алє зме вельо и дома учели. Задатки на змаганю нє були таки чежки, алє сом ше коло єдного заш лєм дакус натрапел. Пре вирус котри нам ше случел резултати змаганя зме аж нєдавно дознали и кед ми мама гварела же сом завжал перше место, бул сом барз щешлїви. Тераз мам ище векши мотив учиц ше и вежбац математику – приповеда Андрей. Як нам гварене зоз Математичного дружтва „Архимедес”, Републичне змаганє, за тераз, нє будзе. Л. Кх.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ЗОЗ ПУ „БАМБИ” ОДДЗЕЛЄНЯ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПОЧАЛ УПИС И ДЗЕЦИ ШЕ ВРАЦЕЛИ Упис дзецох до Предшколскей установи „Бамби” за идуци школски рок почал пондзелок, 25. мая, и будзе тирвац по 5. юний. У керестурским оддзелєню „Бамбия” – „Цицибан” упис тиж у спомнутим термину кажди дзень од 14 до 19 годзин

Р

одичи дзецко можу пойсц уписац особнє до установи, або то покончиц електронски, цо першираз способ уписованя того року, потолковала директорка Установи Снежана Булатович, а шицки подробносци о тей можлївосци упису мож прейґ еУправи, односно „еВртића” обявени на сайту Бамбия. На тей адреси обявени и комплетни Конкурс за упис дзецка до предшколскей установи, а обявени є, окрем на сербским, ище и на мадярским и руским язику, хтори и службени язики у општини Кула. Од документациї за шицки дзеци потребне кресцене писмо и потвердзенє о роботно-правним статусу родичох, за чувствительни ґрупи дзецох потребна и друга, досц обсяжна документация, цо тиж мож найсц на спомнутим сайту. ОГРАНЇЧЕНЕ ЧИСЛО ОВОДАРЦОХ После утаргованя позарядового стану, од 11. мая ПУ „Бамби” почала робиц зоз огранїченим числом дзецох т. є. лєм з тима котри могли дац писмене потвердзенє же обидвойо родичи заняти. Таки дзеци було барз мало на уровню цалей Установи, лєм дас 20 одсто од вкупного числа. У Руским Керестуре, у „Цицибану” дознаваме од главней виховательки Олени Русковски, же ше од пондзелку 25. мая до дзецинскей заградки врацели ище и други дзеци, тоти котрим родичи за тото маю потребу пре роботну анґажованосц, алє тераз и без потвердзеньох, а потребне лєм лїкарске потвердзенє о здравственим стану дзецка. У керестурским оддзелєню „Цицибан” за таку вариянту ше опредзелєло значне число родичох, та од 25. мая ше у тим обєкту обчекує коло 70 дзеци, место 34-их кельо витворели право врациц ше у першей часци попущованя мирох защити процив Ковиду-19.

18 РУСКЕ СЛОВО

Подрозумює ше же воспитни процес и у тей предшколскей установи орґанизовани зоз строгим притримованьом шицких предписаних мирох защити процив Ковиду19. Як потолковала Русковскова, достали рестриктивни мири препоручени од Установи т. є. од Министерства. ПРИХОД И ОДХОД ШЕ ПРЕМЕНЄЛ – У тим смислу шицко ми робиме як и потераз цо ше дотика гиґиєни, нормално же ше о тим максимално стараме и ту ше нїч нє пременєло. Лєм нам иншаке приманє дзецох и придаванє родичом после пребуваня, а пременєло ше и место дзе ше костираю, та тераз дзеци нє єдза у єдальнї, алє у учальнї, а котри сцу спац там и шпя. Кед ше бавя вонка патриме же би нє було мишанє медзи дзецми, та ше старши бавя на єдним месце у парку, младши индзей, а вец ше пременїме. Тот нови ритем активносцох нам и дава можлївосци же би дзеци нє були у вельких ґрупох. Меня ше єдино приєм же кажде рано родитель приведзе дзецко лєм по дзвери дзе го превежнє медицинска шестра и вон кус причека док му нє помера чи нє ма горучку, дезинфикує руки, воно станє до дезобариєри и вец войдзе нука до своєй класи. А так исто и кед виходзи – потолковала Русковскова. Треба надпомнуц же тото нове допущенє же би ше до дзецинскей заградки могли врациц вецей дзеци як на початку барз значи велїм родичом на валалє, та и у Керестуре. Велї з нїх на початку врацаня нє могли приводзиц дзеци, бо нє мали потребне роботне допущенє. То родичи хтори робя на сезонских роботох у польопривреди дзе су тиж анґажовани кажди дзень бо тераз пресадзованє паприґи, або и таки цо робя у подприємствох алє су нє приявени, та нє могли достац потребне потвердзенє.■ М. Афич

29. МАЙ 2020.

МАЙ

2020. рок ЧИСЛО 5

Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ

ГИПАТИЯ

ЗДОГАДОВАНЯ

Того розквитнутого марцовского рана хмари були пошоровани як ґузли на моряцким штранґу кед Гипатия завязала трибон и зоз своїма школярами подзелєла нове науково одкрице же драга жемовей лабди елипса.

Цошка мойо нєпреривно пада до часу цо стої капка каждодньово до вичного.

Журавлї ше рихтали на далєку драгу кед ше у каруцох врацала дому през гужву александрийских улїцох. Библиотека уж теди була спалєна парабалани ю одцагли до храму Цезарий дзе ше єй душа боляцо розишла зоз целом кед ше слунко на рубу нєба чиряло до моря.

Розлєца ше зоз каждим моїм дотхнуцом до новей цифри, нового здогадованя и пременя ме як цо ше думки меняю.

Здогадованя як нєстаємни одблїск слунка на габох як шлїди пальцох цо капу на склу.

Власи и цело спалєни на Кинарону одгукли крики чайкох по морю, алє єй душа пренашла драгу до гвиздох и назад, спущуюци ше до своєй апотеози, а здогадованя на єй даровитосц, упартосц, знанє и угляд зоз епистолох ше преселєли до вичного тирваня.

МОЙОМУ ГОРОДУ На винскей и римскей драги на дну висхнутого моря з мулю, писку и солї вираста город на побрежйох райскей рики. През пасма часу у заспаних здогадованьох розпука тайна хтору ше нагадує на печацу шветлого, шлєбодного кральовского городу. Повелї, едикти, герби, застави, скрити лавиринт людских судьбох жительох и поданїкох, знаки часу у памятнїкох вири, велькосци, алє и нїчомносци. На рубе Балкана и Медитерана зоз розкошнима барокнима палатами, площами, студнями и фонтанами обтерховани зоз смислом тирваня и здогадованя. У фарби позного пополадня помали нєстава жима у крочайох преходнїкох зоз турнї чуц вечарши дзвон одгукує тирваце и вичне лєм рушанє.

29. MАЙ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 19

literaturne@ruskeslovo.com

ПРЕДСТАВЯМЕ ВАМ

Далибор ТОМАСОВИЧ

Мирослава ДАЖДИУ

ОЦОВИ

ПОЛУОСТРОВО Ту ше, по улїчкох и квартельох, воднє и вноци, смуткує. Ферментує. Однїма шерцо, як медуза и жиє. Богує ше. Виоштрує нєзлюднєйше, меркує же би ше нє народзел погански спиритуализем, нова єшень, и шмерц. Яґод квас. Видихуєме. Ту у нас приповедаю историї и шлєбоди прешлого, ходзиме по словох, гипервентилуєме овци, пестуєме кафичи и банки. Витирвало отримуєме явни превозки, преноси, шори чекаме и можебуц, дакеди, дахто ше розквитнє до ґазу, лєбо вирошнє лїсковец у гарлє Далибор Томасович (Зомбор, 1989) Занїма ше з писаньом. Перши поетски рукопис му онлайнзбирка под назву 29 обявена на його особним веб-боку www.dalibortomasovic.com a за други рукопис под назву Онисм достал награду Млади Дис Городскей библиотеки Владислав Петкович Дис у Чачку хтора му спомнути рукопис и обявела 2018. року.

Ранци на твари витор вицинал бразди як вичносц стали з власним знойом ши их залївал же бизме хлєба мали. Оцова рука тварда, парастка нїжна яґод павучина кед благословел дзеци свойо кед гласкал дзивку и сина. Оцови слиза єдна, єдина нє зрадзела нїґда око бо у нєй бовчи любов цепла цо му у шерцу глїбоко. Хлєб ши подзелєл на ровни часци лєм твоя найтвардейша, а молитва твоя без словох вше була найгласнєйша.

(збера шицко цо є, годзен т. є. як пове; ожиє вивирку у ухох, дзень по дзень отримує фоликул меланхолиї, лєбо диждж и любов у неокортексу календар як мед ше учи) потим, меркує парафразує себе до инструменту цо виєда нервну систему до шмерци.

Мало слова ти приповедал крижом у гарлє були знал ши без гласа виповесц вельо, а ми то добре чули.

Саша САБАДОШ *** Стоїм над розпуклїну власного походзеня самодефинованя и идентитету. Розпуклїна ме фаластує на штири часци. Нєпреривно ше намагам Предсказац власну будучносц – даремна и исконски глупа робота. Глєдам одвити: Як висц зоз блата уряднїцкей каждодньовосци? Як зачувац и розум и достоїнство? Дзе почина Вернон Саливен, а дзе ше закончує Борис Виян? Дзе скапал селен з „Карадьордя“? Як ше стало же ше Зомбор нє находзи медзи Кляїчевом и Руским Керестуром, алє на концу тей драги? Лєбо аж на початку? И дзе ту Нови Сад? Чи ти и далєй будзеш у нїм кед же ше єдного дня до ньго врацим?

ЧАСТО Часто меням часто ше дараз и дараз меням дараз нїґда покля ше нє приселїм до розликованя себе. Озда. Прето пишем; Нїґда. Часто ше попреплєтам до триковох маджуну млєка до запятох лєбо до асфалту цо водзи ґу глїбоко белавому ґу кертицом чарному лєбо жеми згушнєм ше дараз и дараз пасту за зуби кладзем на клїпки допечем тото цо слунко забуло знука и нїґда тото нє наволам шерцом. Так забувам на флору и фауну з хрибту и на мотиви на поезию на покровец на ґенетику и автодраги по центер за ровновагу за вчасновагу и мачки у ручнїкох. Нїґда нє штудирам о японских богох шмерци анї о фриштику о народних писньох лєбо як настала коритнявка а анї ше нє будзим. Анї нє любим. Кед же страцим руки за столом вецка будзем бешедовац о любови.

Жарко ОСТОЇЧ

НАЙКРАСШИ БЛУЗ Нагнївай ше и идз, и нє гутор ми нїч. Поведз ми: „Будало, идз ше лїч”, Зармуц ме як Дунай мутни. Найкрасши блуз ше грає кед ши смутни. Звикла ши себе за других нє давац, А боме ши научела и цудзи шерца ламац. Но, гайде и мойо, лам го у цалосци. Найлєпши блуз ше грає у жалосци. Нє гутор ми здраво, анї ше нє явяй. Идз дзе сцеш, та ше там забавяй Кед ми нїч нє идзе, ище горше най ми руши, Найкрасши блуз ше грає з души. Шицко злам, шицко розбий, облаки и погари, Вежнї шицко, вежнї злато, вежнї шицки динари. Лєм ю ми нє бер, вежнї шицки други ствари бо блуз найкрасше звучи на ґитари.

Соня ПАПУҐА

ПАЦЕРКИ З РОЗКВИТНУТИХ БИСЕРОХ Виплєцем ци венчик з польского квеца И додам бетелїнку зоз штирома лїстками З нїм же биш ше квецел кед дружтвуєш з витрами Кед видзиш мешац цо по жеми ходзи Скриваюци попатрунок успаного квитку Хмари буду з розквитнутих ружох А нашо поля златних житох Укажу ци драгу Полну блаженства Нєпогубеного швета И да ци надїю за даяке лєпше ютре.

(Зоз сербского язика преложел Сашо Сабадош)

20 РУСКЕ СЛОВО

29. МАЙ 2020.

29. МАЙ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 21

literaturne@ruskeslovo.com

ПРЕДСТАВЯМЕ ВАМ

Далибор ТОМАСОВИЧ

Мирослава ДАЖДИУ

ОЦОВИ

ПОЛУОСТРОВО Ту ше, по улїчкох и квартельох, воднє и вноци, смуткує. Ферментує. Однїма шерцо, як медуза и жиє. Богує ше. Виоштрує нєзлюднєйше, меркує же би ше нє народзел погански спиритуализем, нова єшень, и шмерц. Яґод квас. Видихуєме. Ту у нас приповедаю историї и шлєбоди прешлого, ходзиме по словох, гипервентилуєме овци, пестуєме кафичи и банки. Витирвало отримуєме явни превозки, преноси, шори чекаме и можебуц, дакеди, дахто ше розквитнє до ґазу, лєбо вирошнє лїсковец у гарлє Далибор Томасович (Зомбор, 1989) Занїма ше з писаньом. Перши поетски рукопис му онлайнзбирка под назву 29 обявена на його особним веб-боку www.dalibortomasovic.com a за други рукопис под назву Онисм достал награду Млади Дис Городскей библиотеки Владислав Петкович Дис у Чачку хтора му спомнути рукопис и обявела 2018. року.

Ранци на твари витор вицинал бразди як вичносц стали з власним знойом ши их залївал же бизме хлєба мали. Оцова рука тварда, парастка нїжна яґод павучина кед благословел дзеци свойо кед гласкал дзивку и сина. Оцови слиза єдна, єдина нє зрадзела нїґда око бо у нєй бовчи любов цепла цо му у шерцу глїбоко. Хлєб ши подзелєл на ровни часци лєм твоя найтвардейша, а молитва твоя без словох вше була найгласнєйша.

(збера шицко цо є, годзен т. є. як пове; ожиє вивирку у ухох, дзень по дзень отримує фоликул меланхолиї, лєбо диждж и любов у неокортексу календар як мед ше учи) потим, меркує парафразує себе до инструменту цо виєда нервну систему до шмерци.

Мало слова ти приповедал крижом у гарлє були знал ши без гласа виповесц вельо, а ми то добре чули.

Саша САБАДОШ *** Стоїм над розпуклїну власного походзеня самодефинованя и идентитету. Розпуклїна ме фаластує на штири часци. Нєпреривно ше намагам Предсказац власну будучносц – даремна и исконски глупа робота. Глєдам одвити: Як висц зоз блата уряднїцкей каждодньовосци? Як зачувац и розум и достоїнство? Дзе почина Вернон Саливен, а дзе ше закончує Борис Виян? Дзе скапал селен з „Карадьордя“? Як ше стало же ше Зомбор нє находзи медзи Кляїчевом и Руским Керестуром, алє на концу тей драги? Лєбо аж на початку? И дзе ту Нови Сад? Чи ти и далєй будзеш у нїм кед же ше єдного дня до ньго врацим?

ЧАСТО Часто меням часто ше дараз и дараз меням дараз нїґда покля ше нє приселїм до розликованя себе. Озда. Прето пишем; Нїґда. Часто ше попреплєтам до триковох маджуну млєка до запятох лєбо до асфалту цо водзи ґу глїбоко белавому ґу кертицом чарному лєбо жеми згушнєм ше дараз и дараз пасту за зуби кладзем на клїпки допечем тото цо слунко забуло знука и нїґда тото нє наволам шерцом. Так забувам на флору и фауну з хрибту и на мотиви на поезию на покровец на ґенетику и автодраги по центер за ровновагу за вчасновагу и мачки у ручнїкох. Нїґда нє штудирам о японских богох шмерци анї о фриштику о народних писньох лєбо як настала коритнявка а анї ше нє будзим. Анї нє любим. Кед же страцим руки за столом вецка будзем бешедовац о любови.

Жарко ОСТОЇЧ

НАЙКРАСШИ БЛУЗ Нагнївай ше и идз, и нє гутор ми нїч. Поведз ми: „Будало, идз ше лїч”, Зармуц ме як Дунай мутни. Найкрасши блуз ше грає кед ши смутни. Звикла ши себе за других нє давац, А боме ши научела и цудзи шерца ламац. Но, гайде и мойо, лам го у цалосци. Найлєпши блуз ше грає у жалосци. Нє гутор ми здраво, анї ше нє явяй. Идз дзе сцеш, та ше там забавяй Кед ми нїч нє идзе, ище горше най ми руши, Найкрасши блуз ше грає з души. Шицко злам, шицко розбий, облаки и погари, Вежнї шицко, вежнї злато, вежнї шицки динари. Лєм ю ми нє бер, вежнї шицки други ствари бо блуз найкрасше звучи на ґитари.

Соня ПАПУҐА

ПАЦЕРКИ З РОЗКВИТНУТИХ БИСЕРОХ Виплєцем ци венчик з польского квеца И додам бетелїнку зоз штирома лїстками З нїм же биш ше квецел кед дружтвуєш з витрами Кед видзиш мешац цо по жеми ходзи Скриваюци попатрунок успаного квитку Хмари буду з розквитнутих ружох А нашо поля златних житох Укажу ци драгу Полну блаженства Нєпогубеного швета И да ци надїю за даяке лєпше ютре.

(Зоз сербского язика преложел Сашо Сабадош)

20 РУСКЕ СЛОВО

29. МАЙ 2020.

29. МАЙ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 21

Марина ХОМА

БАВИСКО Б

уло то на пойдзе у остатнєй хижи з лївого боку, у улїци вельких хижох при парку. Поправдзе, як да нїч анї нє було, з оглядом на мир и цихосц, хтора виполньовала єй мури и просториї. Випатрала скоро цалком напущено, а заш лєм, як кед би мала вельо того повесц, як старша сушеда хтору сце охабели на пол бешеди, бо вас дзецко вола глєдаюци увагу. Як да вам ма вириповедац даяку нєдокончену приповедку. Стари тапети и дополи розпаднути мебель пахли на якушик меланхолию, а вшадзи ше ширел пах старосци, на моменти помишани з алкоголом, давно конзумованим, алє уцагнутим до єй каждей пори. Ниґда нє любела алкогол, анї лїки хтори стали скрити у фийовкох, а хтори оцец часто мишал з напойом. Алє нє могла нїч зробиц, то було процив єй природи. Вше була циха и мирна, прилапйовала кажду увреду, кажде вдеренє и ламанє. Упивала шицки оцово препаднути роботи, висипани погари и шицко чувала як тайну, а нови тайни ше дакеди зявйовали кажди дзень. Час найдзечнєйше препровадзовала на пойдзе, бо лєм там була видвоєна од шицких, а найбаржей у дотику зоз собу. Позно пополадню ше часто видвойовала и помали пендрала, по шкрипацих ґарадичох до подкровя, барз меркуюци же би нє станула на погришну ґарадичу и пребудзела оца. Чежко. Храпенє заменєло звук цихосци. Пойд бул мали и цми, як и кажди пойд, з облаком хтори давал барз мало шветлосци, алє цалком досц же би ше ошвицели централни фиґури у просториї. Було ту вельо шкатули, стара бициґла, преджобнута лабда, на хторей ище вше було видно дзири од псовских зубох, стари очкодовани шерпенї, телевизор... Ту жили ствари хтори, у других просторийох, вецей нє мали употребну вредносц, алє им нє требало чловека же би им дал намену, бо вони уж мали свою приповедку. И жили ю од початку кажди дзень. Три длугоки снопи шветлосци падали з облака, дорушуюци ствари як даяки рефлектор хтори дава чесц їх иснованю. Воздух виполньовал прах хтори лєцел як блїщаци пахуљки на витру, хтори ше помали, алє сиґурно, лїпели за жем. На штредку стали шкатули, украшени зоз дробнима дзирами, хтори направели миши и през хтори викуковали ствари. У єдней зоз шкатулох за ципели стали фотоґрафиї. То цошка цо єй вше прицаговало увагу, бо могла задумовац кому цо припадало и як их їх власнїки хасновали, гоч их нє познала. Даєдни з нїх були зарамени, цо може значиц же були значнєйши од других, та як таки, очиглядно мали привилеґию же би були заквачени на муре, лєбо можебуц стали на витрини у приклєце. Були чарно-били и видзело ше

єй же припадали периоду медзи двома войнами, алє то нє могло сиґурно потвердзиц, бо нє мали нїяки датум на себе лєбо гоч цо друге зоз чим би ше могло одредзиц период їх наставаня. На єдней з нїх бул хлапец, вироятно мал коло шейсц, седем роки. На себе мал школярску униформу, а на хрибце ташку. Можебуц є фотоґрафовани кед першираз починал до школи. Гей, будзе же так. Медзитим, гоч людзе на старих фотоґрафийох углавним озбильни, хлапец мал благо смутни попатрунок. Можебуц ше му лєм нє ишло до школи, нє кажде дзецко ентузиястичне кед треба до школи, подумала. Длуго патрела на слику, яґод да чекала же би ше порушала. Хлапец стал нєрухомо. Вшадзи ше чувстоввало гевтот характеристични пах моря, помишани витор зоз солю у воздуху, а под ногами мокри мегки писок. Чайки и галайк на задку, а у першим плану дзецочко хторе ше бави у писку. З вельку увагу з ручками прави каштель и задумує як до ньго уселї длуговласу принцезу Рапунзел. Нє обраца увагу на воланє своїх товаришох, хтори ше на пар метери од нього лабдаю, же би ше ґу нїм приключел. Пребарз є заокупировани зоз свою приповедку. И фино му. Чувствує ше добре лєм кед є сам и кед прави хижки за бабки, хтори нїґда нє будзе мац. Кажди раз кед дахто наидзе, швидко винїма авточко хтори вше трима у кишенки и прави ше же ше бави зоз нїм, а хижка постава ґаража за авто. Кед би поведол правду, вельо би го коштало, а и так уж мал досц збелавени руки пре ню. Школа лєм почала. Чайки ище раз прелєцели по нєбе, поцифрованим у фарбох сладоляду, а вец наишла вона. Пришла ґу ньому и була цошка найкрасше цо видзел. Стала нємо при ньому, а вец го вжала за руку и рушели ґу води. Пребудзели ше зоз сна, патраци на окраїско зоз хторого вишли, одда лююци же од шветла. Були на цмим пойдзе, прещешлїви. У гевтих вельких шкатулох, на штредку про сториї, пренашли вельо шмати и бависко могло почац. Бавели ше на принцези и шарканї, зявйова ли ше и щезовали у старим бакарним жвератку, оганяли ше над шкрипацу повалу, алє меркуюци же би нє зобудзели оца. Пренашли стари полцорови чайнїк зоз розбиту покривку, хтори пошвидко постал чаривна лампа! Обидвойо сцели буц принцеза, та лєм цо ше нє повадзели коло розподзельованя улогох, алє ше догварели же ше буду меняц. Випатрало як да ше оцец нїґда нє зобудзи, єдини знак же є живи було безконєчне храпенє, хторе лєм меняло интензитет. Ноц тиж була безконєчна, алє ошвицена зоз дзецинску радо сцу. Кед уж вецей нє знали зоз чим ше бавиц, ознова вжали шкатулу, одразу гевту зоз фотоґрафиями. Пренайду ище дакого и поволаю го бавиц ше. Вонка и так нїч нє важне, а ту нє иснує початок и конєц. Лєм про стор, же биш бул шицко цо пожадаш и нє чуц галайк цалого швета. Лєм безконєчне храпенє хторе нїч нє меня.■

Число ушорела Олена Планчак-Сакач, подобово прилоги Драґан Тошич

22 РУСКЕ СЛОВО

29. МАЙ 2020.

kultura@ruskeslovo.com

РУСКИ ДРУЖТВА ПОСЛЕ ПОЗАРЯДОВОГО СТАНУ

МАНИФЕСТАЦИЇ И ФЕСТИВАЛИ У ДРУГЕЙ ПОЛОВКИ РОКА Пре Одлуку о позарядовим стану у Републики Сербиї хтора принєшена 15. марца, шицки установи култури почали одказовац музични и драмски фестивали, концертни збуваня и шицки явни манифестациї. Од теди прешло вецей як два мешаци, позарядови стан утаргнути, медзитим, одредзени мири защити ище вше остали на моци, хтори културним дїячом гамую роботу

П

Плановал сом, допис зоз Министеро словох о.д. директора Дома кулства здравя хтори сцигнул до Дому тури у Руским Кере стуре, Владикултури, а хтори вимага одред зени ми ра Надя, на нє давно отриманей превентивни мири защити у роботи, схадзки директорох Домох култури з же бим подзелєл своїм сотруднїком општини Кула, представени допис зоз хтори задлужени за фолклорну секРепубличного министерства за култуцию, хор, шпивацки ґрупи, орке стер, ру як и зоз Покраїнского секретарияту за рецитаторску секцию, же би кажде за културу по хторим ше компетентни видзел чи под датима мирами защити требали вияшнїц чи планую реализоможе окончовац роботу. Тоти мири вивац свойо фе стивали по 31. децембер магаю же би ше проби окончовало у 2020. рок, на хтори конкуровали скомаскох и рукавицох, же би ше шицки рей позарядового стану. реквизити хасновани на пробох поряд– Мали зме три днї часу одреаґовац нє дезинфиковало, же би ше водзела на тот допис, та зме дали даяки свойо евиденция о евентуалним присустве предкладаня. Вшелїяк же нам средства Владимир Надь симптомох вирусу, же би ше тримало буду потребни, заплановани представи буду реализовани, як и шицки културни манифестациї и одвитуюцу дистанцу и подобне. Операм ше на искушицко будзе у скалдзе зоз одредбами. У приношеню бу- ство моїх сотруднїкох, вони маю свою методолоґию по лояких одлукох ше будземе преилагодзовац условийом и хторей робя, и найлєпше знаю преценїц на яки спо соб обставином хтори паную – гвари директор Дома култу- ше буду рихтац – потолковал Надь. Предсидатель Руского културного-уметнїцкого друри, Владимир Надь, и додава же тота културна установа подобну ситуацию позарядового стану прецерпела ‘90- жтва „Гавриїл Костельникˮ зоз Кули, Владимир Бучко, их рокох, кед шицки векши културни манифестациї: гварел же ше ище даяки час, у їх Дружтве, проби нє буДрамски мемориял „Петро Ризнич Дядяˮ, Фестивал ру- ду отримовац – Ришели зме же ше по 1. юний нє будземе сходзиц у скей култури „Червена ружаˮ и Културна манифестация Држтве же бизме нє потупйовали рижни закони хтори „Костельникова єшеньˮ були отримани у октобру.

– Предложели зме же би шицки тоти манифе стациї ше од нас вимагаю пре почитованє превентивних мирох були отримани у октобру, у прилагодзених вариянтох, защити, а тиж и же би ше и людзох нє приведло до прояк будзе накладац ситуация. Док школи почню з робо- блемох. Познєйше ше будземе рихтац и за шицки нашо ту у септембру, мали бизме голєм єден мешац же би манифестациї хтори буду отримани, алє зоз пробами задзеци навежбали тото цо потераз робели. Но, як будзе- тераз причекаме. Зоз дзецинску представу „Белава принме надалєй зоз пробами, ище вше нє знаме. По 1. юний цезаˮ потераз зме наступели у Дюрдьове, у Новим Садпроби у Доме култури нє почню, а за далєй увидзиме. зе, премиєрне виводзенє зме мали у Кули, а плановали зме з ню нащивиц и Коцур, Шид, Вуковар, алє як ше после тей пандемиї ситуация будзе одвивац, ище увидзиме – гварел предсидатель РКУД „Гавриїл Костельникˮ Режисер спомнутей представи „Белава Принцезаˮ Янко Лендєр, гварел же по Драмски мемориял будзе цалком досц часу же би млади ґлумци ознова вошли до кондициї, а гоч з пробами ище нє почали, розположенє таке же ше проби нєсцерпезлїво обчекує.

– Требало би нам лєм даскельо проби же бизме обновели представу. Тераз през лєто питанє чи бизме и нашли дзе госцовац понеже чекаме же би нашо Дружтва почали з роботу и же бизме мали дзе пойсц наступиц, алє ми вшелїяк сцеме зачувац представу, будземе ю ище бавиц, понеже зме потераз мали лєм три виводзеня – гварел Лендєр. ■ Ан. Мeдєши 29. МАЙ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НАШ ГОСЦ: МИОДРАҐ МИШA МИЛА ДИНОВСКИ ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА

КОНЬ, МОЙ ВИРНИ ПРИЯТЕЛЬ Пише Андреа МЕДЄШИ

Миодраґ Мишо Миладиновски родом зоз Кули, по оцови Македонєц, а по мацери Нємец. Конї полюбел ище як дзецко. Тота любов з роками нє щезовала, напроцив, поставала вше моцнєйша. Нєшка, после велїх рокох, на наймилшого приятеля остали лєм здогадованя и красни памятки. Гвари же доброго коня мож мац лєм раз у живоце, и його ше памета занавше

М

иодраґ ше до Керестура приселєл ‘90тих рокох, перше на Леї, цо блїжей ґу Гиподрому, а потим на други конєц валала, коло базену, дзе и нєшка жиє зоз свою супругу Юдиту. Як член Конїцкого клубу „Русинˮ, вельо допринєсол же би ше справело дражку за конїцки обегованя, же би ше ожелєнєло простор коло Гиподрома, а роками участвує и на манифестациї „Днї керестурскей паприґиˮ, окреме кед треба прешейтац поприберани конї, попрагани до прекрасних каруцох. О любови ґу тим животиньом, ґу конїцким обегованьом, о успихох свойого коня Арманда, як и о членству у Конїцким клубе „Русинˮ, Миодраґ приповеда: – Любов ґу коньом, алє и ґу другим животиньом, мам одмалючка. Ище як дзецко сом кажди школски розпуст препровадзовал у мойого бачика и тети хтори бивали у Кули на салашу. Мой дїдо, Якоб Хуперт, мал роботни конї, вон тиж барз любел животинї и барз их почитовал. У його обисцу нїхто нє шмел шеднуц за стол и полудньовац, док пред тим нє накармел шицки животинї. Кед ишол на польо, станул на два годзин рано и перше коньом дал єсц, а аж вец ше сам нафриштиковал. Конї перши мушели буц сити – почина свою приповедку Миодраґ, познати як Миша. НАЙЛЄПШИ АРМАНД Року 1972. Миодраґ почал ходзиц на конїцки обегованя, а конь Арманд хтори му окреме прицаговал увагу, як гвари, на каждим обегованю „ношел дражкуˮ. Три роки

24 РУСКЕ СЛОВО

провадзел його обегованя, уживал у його швидкосци, моци, благородним випатрунку, а кед Арманд победзел и освоєл погари, цешел ше у нїм як кед би бул його. У новембру 1990. року пожадал го купиц. Бул то, по словох Миодраґа, найлєпши конь у тедишнєй Югославиї.

– Власнїк того коня го барз форсирал. Сцел же би Арманд мал цо вецей погари и медалї, сцел буц на трибинох и з нїм ше сликовац. З часом коньови страдали тетиви (жили) на преднїх ногох, та го теди власнїк надумал предац. Кед го предал до Таванкуту, здогадуєм ше, бул пондзелок. Пошол сом за нїм, и у того нового ґазду од 16 годзин пополадню до 2 годзин рано ми двоме ше єднали коло цени того коня. Сцел сом го купиц. Кед сом уж барз вистати помали почал одуставац од тарґовини, нови власнїк одлучел же ми заш лєм преда коня. За Арманда сом му дал єдного трирочного коня и єдного младого коня хтори мал рок и пол, а понукнул сом му и 1 600 швайцарски франки, хтори теди мали вредносц коло 8 500 марки. Сцел сом мац того коня, та гоч би нїґда вецей нє ходзел на змаганя. Було би ми досц, гоч бим ше лєм припатрал на ньго. Кед сом го купел, истей ноци сом го сцел одвесц дому же би ше власнїк случайно до рана нє предумал. Окончели зме черанку уж коло 5 годзин рано – приповеда тот страствени любитель коньох. Тих перших дньох зоз новим членом фамелиї, Миодраґ Мишо Миладиновски, лєм уживал у його присустве. И док му други гуторели же є шалєни же таки пенєж дал за 29. МАЙ 2020.

ljudze@ruskeslovo.com

„калїкуˮ, Миодраґ свойому коньови кажди дзень превивал рани, ходзел з нїм пешо на тренинґи длугоки и по 10 километери, чекал першу раншу росу же би му место облогох залїчел боляци ноги...

– Перши даскельо мешаци намагал сом ше залїчиц його очкодовани тетиви же би ознова врацел свою моц и ґрациозносц. Єден колеґа зоз Суботици ми зоз Анґлиї набавел чечносц за блистиранє з хтору сом Армандови три днї нєпреривно масцел тетиви, а треци дзень му положени ґипс. Тото блистиранє коня барз болєло, бо ше тетива чежко реґенерує. Видзел сом як ше зноєл од больох, аж и стукал як чловек, алє ше нє бранєл. Так сом му тоти преднї ноги вецей раз на дзень масцел и превивал, а после одредзеного часу рушели зме и зоз тренинґами – приповеда Миладиновски.

– Кед зме после даскельо мешацох лєгких тренинґох вишли до хотара, видзел сом по нїм яки є моцни и жадни обегованьох. Нє знал цо зоз собу. Каждодньово пририхтованя за обегованя тирвали найменєй 100 днї – памета наш собешеднїк. Од 1992. по 1995. рок, Арманд бул стационовани на беоґрадским гиподроме. По Миодраґових словох, конї вше були вельки финансийни трошок, алє теди, давно, награди на конїцких обегованьох були вельо векши. Под час найвекшей инфлациї у тедишнєй Югославиї, кед ше за єдну просекову плацу могло купиц килу яблука, за 1. освоєне место на спомнутих обегованьох, могло ше заробиц и по 600 тедишнї марки.

– Нєшка, награди на тих конїцких обегованьох барз мали, а конь заш лєм вимага нє мали финансийни видатки. Кед медзи 12 гарлами хтори участвую у обегованю, лєм перши штири места доставаю награди, а зоз освоєним штвартим местом власнїк достанє тельо же лєдво закриє драгово трошки, а вельо раз анї тото, вец можеце задумац яки то мали награди. У САМИМ ВЕРХУ Теди, ‘90-их рокох, у Беоґрадзе, каждого тижня були конїцки обегованя хтори тирвали од мая по новембер, кед була красна хвиля. То значи, коло 30 обеговацки днї. У остатнєй сезони, даґдзе ‘95. року, Арманд мал вкупно 19 старти, од хторих у 14 освоєл перше место, а 11 тижнї за шором бул перши. У гевтих 5 змаганьох бул други, або треци. Нє занєдзбуюце наглашиц и тото же конь од хторого трацел перше место бул наисце вершински. То бул конь Риано, власнїка Бранислава Юришича зоз Беоґраду, хтори участвовал и на конїцких обегованьох у Нємецкей, и там освойовал перши места. Од такого коня нє було ганьба страциц. Паметам же после єдного змаганя, 1992. року, єден старши чловек, Сербиянєц, при29. МАЙ 2020.

шол ґу мнє и гварел ми: „Дете, кол’ко ћеш да ти давам за то коњће?ˮ Я патрел на ньго збунєто, а вон понука: „Ће ти дам десет хиљда марониˮ. Понеже сом бул дакус безобразни, гварим му: „Ће дате 15 хиљда марони, па да гу носите?ˮ А вон лєм знял шайкачу, подзековал, и пошол. Нїґда ше ми после того нє питали за цену, анї вон, анї дахто други. А у тедишнїм чаше, за тот пенєж, за 10 тисячи марки, могол сом купиц 10 гольти жеми на липарскей драги. Та, яка жем?... Нє могол сом го предац. Барз сом любел того коня. ТЕДИ КЕД НА ГИПОДРОМЕ НАПРАВЕЛИ ДРАЖКУ Кед ше у Керестуре правела обеговацка дражка на Гиподроме, на Лейох, Мишо теди ище жил у Кули, алє уж бул член Конїцкого клубу „Русинˮ. Участвовал у шицких роботних акцийох, од садзеня древкох по ровнанє дражки.

– Дзеведзешатих рокох сом ше и приселєл на Леї, и там ми було барз добре. Барз мирни и красни край, а и Гиподром ми бул блїзко, цо у ствари и найважнєйше – гвари наш собешеднїк. Миодраґ нєшка и далєй жиє у Керестуре и нє барз ходзи на конїцки обегованя. Тельо лєм два раз до рока, у Керестуре, або пойдзе до Суботици. Припознава же кед би ознова почал ходзиц на змаганя, нє могол би престац. Участвує на керестурскей манифестациї „Днї керестурскей паприґиˮ кед запрагнє конї свойого товариша Владу Медєша, и то му духовна покарма. Року 2011, кед покалїчел колєно, престал и участвовац на конїцких обегованьох, та тераз ужива у кус менших животиньох. Каждодньово ше стара о барз красних псох, чивавох и кавказких овчарох, а ма и даскельо мачки, заяци, мал и голуби... Алє любов ґу коньом, тим животиньом чия моц и краса, гвари, нєпреповедзена, а благородносц и вирносц за кажде почитованє... нїґда нє престала.■

ШИЦКИ ЗМЕ ИСТЕ ЛЮБЕЛИ – Мал сом у Керестуре вельо пайташох хтори тиж барз любели конї. Конїцки клуб „Русинˮ основали Юлиян Надь, Владо Медєши, Кимо Паланчаї, Янко Планчак и Дюра Шовш, та вони и правели тоту дражку на Гиподроме, алє и я участвовал у тим. Перше обегованє отримане пред коло 25 роками, а я и нєшка чувам тоту членску кнїжочку – гвари Миодраґ.

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ: ЛЮБИЦА СИМИЧ ЗОЗ ШАЙКАШУ

ҐЕОҐРАФИЯ – ЛЮБОВ И ЖИВОТНИ ВИБОР Пише: Лидия КУХАР

Одмалючка при нєй було видно любов ґу путованьом и ученю других, а кед ше тоти два єй любови попреплєтали до єдней, то може буц лєм наставнїца ґеоґрафиї. И после велїх рокох остала дошлїдна и єдному и другому

Н

аша собешеднїца Любица Симич путуюци обишла велї краї. Гвари же ю таки способ живота виполнює и теди є найщешлївша, а свойо животне искуство и знанє нєсебично дзелї зоз своїма школярами. А дакеди и вона була школярка у Дюрдьове.

– Найвекшу часц свойого дзецинства сом препровадзела на Лебарцу у валалє. Мала сом безбрижне дзецинство и накадзи ше врацим до тих часох, лєм на красне думам. Паметам же наша улїчка, теди Иви Лоли Рибара, нєшкайша Карадьордьова, вше була полна з дзецинским галайком. Слики з тей улїчки, як цо то пендранє на древо, пильканє и скриванє по яркох, нїґда нє пожовкню. Дожиц таке дзецинство, то праве богатство – гвари наша собешеднїца и предлужує о тим же ище як дзивче знала же нє будзе дохторка або фризерка, алє же будзе других учиц.

– Мала сом пайташку хтора нє знала бешедовац по руски, а барз сцела научиц. Учела сом ю читац и писац по руски, и озда теди настала тота моя велька жажда преношиц знанє. Уж у осмей класи основней школи сом знала же сцем студирац ґеоґрафию, а през цалу штредню школу сом ше унапрямовала и пририхтовала ше праве за тоти студиї. „ВИНОВАТА” НАСТАВНЇЦА

Любица у Италиї

26 РУСКЕ СЛОВО

Кажде з нас ма розлични интересованя, дахто люби мальовац, дахто шпивац або танцовац, а Любица свойо интересованє и любов пренашла у ґеоґрафиї и путованьох.

– Добре паметам же ме у седмей класи моя наставнїца з ґеоґрафиї поволала же бим ше порихтала за змаганє. Посцигла сом добри успих, а то ше повторело и у осмей класи и вироятно ме тото порушало. Верим же и то була єдна з причинох же сом ше опредзелєла праве за ґеоґрафию. У просвити, як 29. МАЙ 2020.

ljudze@ruskeslovo.com

наставнїца робим 32 роки, у Основней школи „Йован Йова но вич Змай” у Дюрдьове, и од першого дня сом полю бе ла тоту ро боту. Окреме ми мило же мам нагоду робиц у руских оддзелєньох и викладац ґеоґрафию по руски. Дзе ше роби зоз школярами у менших ґрупох, вше лєпши резултати. А мойо початки у роботи паметам по тим же ше праве теди школу реновирало, та зме робели у чежких условийох, алє ше шицко пошвидко закончело и мали зме красни про стор за роботу. Школяре теди вельо векшу увагу давали ученю и настави як терашнї ґенерациї, котри ше нє барз любя учиц. Нїґда нє забуд зем як єдна школярка жадала виправиц петичку, бо нє була задовольна зоз своїм одвитом, гоч мала найвисшу оцену. Нєшка таки часи же таке дацо чежко мож дожиц, алє вше єст и вше було школярох котри сцу робиц, жадаю векшу оцену, цо ше, вшелїяк, почитує. Нєшкайши спо соб ученя и преношенє знаня ше досц розликує од дакедишнїх. У настави ше часто хаснує компютер и други рижни средства котри помоц при ученю, а думам же и школяре полюбели тот нови спо соб роботи – приповеда Любица. ЧАСТО БУЛА У ДРАЖЕ Любица у младо сци вельо путовала зоз своїма приятелями, окреме памета путованя на морйо котре орґанизовала школа, до сушедней Горватскей, алє и путованя зоз Културно-уметнїцким дружтвом „Тарас Шевченко” у котрим, у шпивацкей ґрупи шпивала шейсц роки.

– Час препровадзени у КУД-у, шицки проби, друженя и путованя ми остали у барз красним паметаню. Здогадуєм ше як зме путовали до Македониї, Бо сни и Герцеґовини, а вец до України, котра нам теди була барз велька и далєка. Моя любов ґу путованю наста ла у штреднєй школи – ґим на зиї „Йован Йова но вич Змай”. Часто зме мали орґанизовани вилєти по Сербиї, окреме по во сточней Сербиї котра и нєшка интере сантна и вшадзи доокола єст цо видзиц. Родичом було нєзвичайне кед сом, наприклад, цали викенд остала дома и кед сом нє була на да я ким те ре ну або пу то ва ню – з ошмихом приповеда Любица. Путованє на морйо наставнїца пренєсла и на своїх школярох котри велї роки вод зе ла на лє то ва ня, и як гва ри, то окремни дожица, котрим циль нє лєм ку29. МАЙ 2020.

панє и слункованє, алє на тих вилєтох дзеци вше цошка и научели. Вше було приповедки о стинох коло побрежя, плими, осеки, та и на таки спо соб школяре свойо здобути знаня зоз годзинох ґеоґрафиї, могли и практично применїц. Любица єдну часц свойого живота препровадзела у иножемстве, у Бечу.

– Там народзени обидва мойо дзивчата, Єлена и Александра. Щешлїва сом же сом мала нагоду упознац ше зоз шицку красоту того городу, и привитац у нїм велїх своїх приятельох – гвари Любица. „ПРАТКОВАНЄ” ПОСТАЛО ТРАДИЦИЯ Кус нєзвичайне чуц же би ше нєшка дзивки або жени „пратковали”, а велї думаю же тот руски обичай остал у историї. Же то нє так, и же ше на пратки и нєшка ходзи, прешвечела нас наша собешеднїца.

– Мойо товаришки и я ше на праткох сходзели ище у основней школи и тоту традицию зме зачували по нєшка. Було то єдней жими, пред даскельома децениями кед кажда з нас була у своїм обисцу, и кед зме надумали зисц ше. Так и було. Вец зме ше раз мешачно сходзели и то вше у другей. Тото звикнуце при нас остало и ище и нєшка тирва. На тих праткох зме вишивали, ткали, плєтли, картали ше и так нам жими швидше преходзели. Нєшка ше на праткох здогадуємє на тоти давни часи вєдно препровадзени, франтуєме, дружиме ше и заєдаме тото цо нам ґаздиня порихта. Тримаме ше вєдно, и з єдним словом уживаме – гвари на концу Любица Симич.■

ДЗИВКИ НА МАЦЕР Любица попри ґеоґрафиї и путованьох ужива у пестованю квеца, а и кнїжки, як гвари, виполнюю єй душу. Дзивки Єлена и Александра рушели по мацерових шлїдох, обидва любя путовац и виглєдовац нови дестинациї. Єлена закончела Туризмолоґию на Природно-математичним факултету, а Александра на истим факултету– Ґеоґрафию.

РУСКЕ СЛОВО 27

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ 90 РОКИ ОРҐАНИЗОВАНЕЙ ДЇЯЛНОСЦИ И РОБОТИ ОГНЬОГАСЦОХ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ (IV)

СЛУЖБА ПРЕДЛУЖЕНА И ПО ВОЙНИ Пише: Любомир ДУДАШ

Од кеди чловечество спознало огень, од теди важело же „Огень добри слуга, алє зли пан”. Шицки ше мушели того тримац нє лєм пре власне добро, алє и добро цалей заєднїци на шицких уровньох. Таки начала тирваю виками и буду тирвац зоз новима людзми и новима досягами у науки и технолоґиї…

З И ЖЕНИ БУЛИ ОГНЬОГАСЦИ У порядно водзеним реґистру членох ДОД-а Руски Керестур записани 103 огньогасци рижних професийох, шицки зоз положеним огньогасним испитом. Ту були и два жени, Терезия Надь и Мелания Бучко. Медзи керестурскима огньогасцами єден час було нє мале число добродзечних огньогасцох и зоз Кули, алє членох ДОД-а Руски Керестур.

28 РУСКЕ СЛОВО

40-рочнїца Дружтва 1970. року

оз законченьом войни и формованьом новей, народней власци, предлуженa и робота керестурских огньогасцох у, так повесц, истих условийох, з истима проблемами и способом орґанизованя. Вибрани нови людзе команди Добродзечней огньогасней милициї, так як то накладали нови правилнїки о роботи. У руководстве остало досц людзох котри и пред тим були активни члени Дружтва, алє обачлїве и обновйованє членства, з новима менами котри ше зявюю у зачуваних документох. Обачлїве и евидентне же ше окрем порядних дїялносцох вельку увагу дава и рижним дежурством у валалє, односно же би як пара младшей особи вше бул и дахто старши, з искуством, алє и младши, цо вше давало добри резултати. Окреме ше водзело рахунку о дошлїдней евиденциї трошеня пенєжу, материялних средствох и иншим, як и о преширйованю жридлох зоз котрих Дружтво могло обезпечиц пенєж. Звити о евиденцийох подношел кажди од орґанох окреме, од руководзацих, та по оперативних руководительох. Кед було

потребне, обновело ше руководзаци кадри так, же би вше було и старших и младших. ОПРЕМА, ЗНАНЄ И СХОПНОСЦ НА ВИСОКИМ УРОВНЮ Нови часи приношели нови бриґи, або остали скоро зошицким исти: отримованє и набавянє новей опреми, чуванє постояцих средствох, униформох, орґанизованє забавних вечарох и иґранкох зоз котрих Дружтво обезпечовало сиґурне жридло пенєжу. Водзело ше рахунку о нових досягох, нових апаратох и технолоґийох гашеня огньох. Нє мож, алє и нє треба заобисц податки же Дружтво добре сотрудзує и роби вєдно, там дзе ше то вимага, зоз Месним Народноошлєбодительним одбором. Так за потреби означованя 200-рочнїци, (нє назначене окреме, алє слово о рочнїци досельованя до валалу зоз Горнїх крайох), Одбору огньогасци пожичели на 25 днї 60 тисячи динари, з ґаранциями о врацаню пенєжу.

29. МАЙ 2020.

ljudze@ruskeslovo.com

Концом 1947. року, на позарядовей схадзки порушана и дискусия о потребох набавяня камиона за потреби дїлованя, односно роботи. Зоз порядних звитох видно и же у року пред тим Дружтво орґанизовало 22 вежби и 12 школи (курси) за членство. Зоз истих звитох ясне же огньогасци на розполаганю маю и апарати за гашенє зоз пену, цо значи же орґанизованосц и материялне обезпеченє и далєй на високим уровню. Зоз єдного звиту видно и тото же ше у валалє помали траци свидомосц о потреби роботи и дїло-

НА НЇХ ШЕ МОГЛО ОПРЕЦ Члени управних и руководзацих орґанох ше роками борели за цо лєпши статус и положенє Дружтва, а тиж и за шор и дисциплину членства. Теди предсидатель ДОД-а бул Яким Сивч, секретар Йовґен Миячич, командир Яким Бесерминї и його заменїк Яким Папуґа. У руководзацих структурох були и Владо Шанта, бувши заповиднїк Дюра Папуґа, Яким Ежденци касир, Йовґен Киш воднїк, Янко Чижмар оружар, Яким Пастернак подпредсидатель, Владимир Джуня, Дюра Шугайда, Йовґен Штранґар, Осиф Мельнїк, Яким Джуджар, Штефан Семан, Йовґен Кочиш, Дюра Фа, Владо Еделински, Владо Салонатї, Любо Малацко, Яким Малацко, Любо Рускаї, Владо Варґа, Дюра Джуня, Владо Пап, Яким Маґоч, Янко Дудаш, Любо Киш и Янко Сивч, як найактивнєйши огньогасци.

ваня Дружтва, хторе нє постої лєм пре и за себе, алє за потреби валала и жительох у нїм, односно за очуванє людзох и шицких материялних доброх у Керестуре, кельо то лєм мож. КОНТРОЛОВАЛО ШЕ И СПРАВОВАНЄ ЧЛЕНОХ Под час порядних дїялносцох у ДОД як нове ше зявела потреба нєпреривного контролованя лєгко запалївих средствох у цалим валалє, їх надпатрунок и контрола роботи зоз нїма. О роботи и дїлованю звонка процивогньовей защити шведочи податок же ше за компетентного за културу и просвиту задлужує Яким Джуджар, за физкултуру Владо Салонтаї, за шах Любо Киш, за дилетантох Дюра Фа, и за мла- Микола Павлович бул єден од сновательох ДОД-а деж Любо Рускаї. Источасно ше строго надпатра и контролує справованє членства у Дружтве, алє и вонка з нього, так же членом котрих вецей раз були под дїйством алкоголу, вирекнути опомнуца, кари, та и вилючованє зоз Дружтва. На општинских, републичних и теди союзних змаганьох по 1971. рок, зоз кересТРУД НЄ БУЛ турского Дружтва участвовали 49 огньоДАРЕМНИ гасни екипи. По истих податкох ше медзи жридлами, лєбо причинами огня, найчасЧислени активносци у тейше спомина будовательни нєдостатки валалє (випровадзанє обєктох, нє меркованє людзох, електрична штафети, роботни инсталация и други, менєй заступени приакциї, преслави Пешого мая, спортски бависка), чини медзи котрима часто були и нїґда нє преходзели дзецински бависка.■ без участвованя (Предлужи ше) Керестурцох, огньогасцох. Же робота и дїялносц огньогасцох були замерковани илуструє и податок же 1970. року од Огньогасного союзу Сербиї и других орґанох одликовани Владимир Фейса, Дюра Грубеня, Ириней Колошняї, Микола Медєши, Славо Дудаш, Янко Керекдярто, Любомир Надь, Дюра Колєсар, Юлин Колошняї, Яким Рац, Владимир Джуня, Дюра Фа, Яким Джуджар, Йовґен Киш, Любомир Киш, Михайло Голик, Данил Голик и Владимир Канюх.

Огньогасци контролую комбайни за жатву

29. МАЙ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. мая занавше нас зохабела наша мила мац

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. мая занавше нас зохабела наша мила мац

МАРИЯ ФА народзена Сабадош (1948–2020) з Руского Керестура Памятку на ню вично буду чувац син Владимир и нєвеста Таня Най спочива у мире Божим!

МАРИЯ ФА народзена Сабадош (1948–2020) з Руского Керестура Памятку на ню вично буду чувац син Миронь зоз супругу Люпку и Никийом Най спочива у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. мая занавше нас зохабела наша мила баба и прабаба

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. мая занавше нас зохабела наша мила баба

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 24. мая у своїм 75. року живота у смутку и болю зохабел нас мой супруг и наш мили оцец и дїдо

ВЛАДИСЛАВ БУДИНСКИ СЕМАН (1945–2020) з Руского Керестура МАРИЯ ФА народзена Сабадош (1948–2020) з Руского Керестура Занавше ожалосцени унук Мирко и унука Мелиса зоз фамелиями ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

МАРИЯ ФА народзена Сабадош (1948–2020) з Руского Керестура Занавше ожалосцени унуки Флориян и Стефан ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. мая занавше нас зохабела наша мила и почитована кума

МАРИЯ ФА народзена Сабадош (1948–2020) з Руского Керестура Памятку на ню чува сваха Мария Кирдова

МАРИЯ ФА (1948–2020) з Руского Керестура Красни памятки на ню буду чувац и вше ше на ню буду здогадовац кумово Гайдуково, як и єй кумчата Зденка и Любка зоз своїма фамелиями Най спочива у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВНЄ Дня 30. мая наполня ше 6 смутни роки як нас занавше зохабел наш мили

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. мая наполня ше 6 роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец, швекор и дїдо

ВЛАДИМИР ГАРВИЛЬЧАК (1954–2014) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятки у своїх шерцох чуваю брат Йоаким зоз фамелию Най спочива у мире Божим!

ВЛАДИМИР ГАРВИЛЬЧАК (1954–2014) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятки у своїх шерцох чуваю його наймилши Спочивай у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

Чуваме красни памятки на твою любов – супруга Гелена, дзивка Славица, дзивка Весна и жец Мижо Дудаш, дзивка Геленка и жец Владко Гарвильчак, унуки Деян, Валентин, Теодор и Кристина Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 24. мая занавше нас зохабел наш мили

ВЛАДИСЛАВ БУДИНСКИ СЕМАН (1945–2020) з Руского Керестура Пошол ши нєсподзивано и без поздраву. У наших думкох вше останєш у красних памяткох. Фамелиї Шомодї, Будински и нина Амала Гардийова Спочивай у мире Божим!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 29. мая 2020. року наполнєли ше дванац смутни роки як нас занавше зохабела наша наймилша

АМАЛКА САБАДОШ народзена Тиркайла (1953–2008) з Дюрдьова Памятку на ню вично чуваю Иван, Марина, Влада и Марко, Мирослав, Оля, Максим и Андрей и Мирко Спочивай у мире Божим!

29. MAЙ 2020.

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 28. мая наполнєл ше смутни рок як ше преселєл до вичносци наш брат и бачи

Дня 3. юния наполня ше два смутни роки, як ши нас занавше зохабела

ИРИНА СКУБАН (1954–2018) Остали нєвиповедзени слова, смуток и боль. Останєш нам занавше у шерцох. Твою любов, доброту и пожертвовносц будземе паметац: супруг Дюра и дзивки Татияна зоз фамелию, Мариєта и Ясмина зоз дзецми Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. юния наполнї ше смутни Дня 24. септембра наполня ше рок як нас зохабел наш мили два жалосни роки як нас зохабела наша мила андя и тета брат и бачи

о. ЙОАКИМ ДЖУДЖАР прелат (1930–2019) З любову и почитованьом памятку на ньго чуваю шестра Маря, брат Юлин и андя Маря з фамелиями

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 28. мая наполнєл ше смутни рок як ше преселєл до вичносци наш бачи и уя

ШТЕФАНИЯ ДУДАШ СИЛВЕСТЕР ДУДАШ народзена Хaлапия (1943–2019) (1940–2018) зоз Вараждину Памятку на їх доброту у своїх шерцох навики чуваю шестра Мелания Козарова, Борис зоз супругу Ану и його фамелия и Тат’яна Киш зоз сином Мижом Спочивайце у мире Божим! Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 5. юния наполня ше 4 роки як нє з нами наша мила супруга, мац, баба и прабаба

ОБВИСЦЕНЄ

о. ЙОАКИМ ДЖУДЖАР прелат (1930–2019)

Красни памятки на ньго буду чувац братово и шестрово дзеци

29. МАЙ 2020.

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта ЯКП „Городске желєнїдло” Нови Сад, Темеринска драга бб, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок „Вибудов компостилїща у рамику розсаднїка ЯКП „Городске желєнїдло” у улїци Темеринска драга бб, на катастерских парцелох число 1423/3, 1424/3 и 1422/10 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

МЕЛАНА ВИСЛАВСКИ народзена Гарди (1941–2016) з Руского Керестура У красних памяткох ю навики чуваю єй наймилши Спочивай у мире Божим!

МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, праху, инсектох. МОНТИРАМЕ: – РОЛЕТНИ – ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ – ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ – МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ – ВЕНЕЦИЯНЕРИ – ОПРАВКИ 025/5827-710, 060/5088-433

РУСКЕ СЛОВО 31

informator@ruskeslovo.com Република Сербия Автономна Покраїна Войводина Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци На основи члена 3. Правилнїка о додзельованю буджетних средствох Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, управу и национални меншини ‒ национални заєднїци за финансованє и софинансованє активносцох, програмох и проєктох националних совитох националних меншинох у обласци основного и штреднього образованя („Службени новини АПВ“ число 9/16 и 36/17), а у вязи зоз Покраїнску скупштинску одлуку о буджету Автономней Покраїни Войводини за 2020. рок („Службени новини АПВ“, число 54/19, 12/20, 19/20, 22/20 и 25/20) и Ришеньом Покраїнскей влади о хаснованю средствох чечуцей буджетней резерви 127 число: 4017/2020-35 од 20.5.2020. року, Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини ‒ национални заєднїци розписує

КОНКУРС

ЗА ФИНАНСОВАНЄ И СОФИНАНСОВАНЄ АКТИВНОСЦОХ, ПРОГРАМОХ И ПРОЄКТОХ НАЦИОНАЛНИХ СОВИТОХ НАЦИОНАЛНИХ МЕНШИНОХ У ОБЛАСЦИ ОСНОВНОГО И ШТРЕДНЬОГО ОБРАЗОВАНЯ У АП ВОЙВОДИНИ ЗА 2020. РОК Конкурс ше розписує за финансованє и софинансованє активносцох, програмох и проєктох националних совитох националних меншинох у обласци розвою и дзвиганя квалитету основного и штреднього образованя на язикох националних меншинох ‒ националних заєднїцох у Автономней Покраїни Войводини. Средства яки опредзелєни зоз тим конкурсом наменєни за унапредзованє линґвистичних компетенцийох наставнїкох/наставнїцох основних и штреднїх школох хтори реализую наставу на мадярским, руским, румунским, горватским и словацким язику, окреме зоз тих предметох хтори ше поклада на закончуюцим испиту. Конкурс ше розписує на вкупну суму 1.548.000,00 динари хтори ше розподзелює: 1.за активносци, програми и проєкти у обласци основного образованя 774.000,00 динари и 2. за активносци, програми и проєкти у обласци штреднього образованя 774.000,00 динари. Право участвовац на Конкурсу маю Национални совити националних меншинох зоз шедзиском на териториї Автономней Покраїни Войводини хтори участвую у реализациї Проєкту Министерства просвити, науки и технолоґийного розвою Републики Сербиї – „Моцнєнє язичних компетенцийох наставнїкох/наставнїцох хтори преподаваю на осем язикох националних меншинох“. При розпатраню поднєшених приявох на конкурс и одлучованю о розподзельованю средствох ше применює шлїдуюци критериюми: 1. Одвит на тему проєкту (цилї и активносци проєкту у складзе зоз приоритетами конкурсу, цилї проєкта ясни, конкретни и витворлїви, активносци реални и адекватни за посцигованє цильох); 2. Уплїв предложеного проєкту (велькосц цильней ґрупи, ступень уключеносци цильней ґрупи хторей проєкт наменєни, видлївосц проєкту, отримуюцосц резултатох проєкту); 3. Компетентносц предкладача и потерашнє искуство (потерашнї искуства у реализациї проєктох хтори доприноша унапредзованю образовно-воспитней роботи). Поднєшени прияви розпатра Комисия хтору менує покраїнски секретар за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци (у дальшим тексту: покраїнски секретар). Комисия нє будзе розпатрац нєблагочасни и нєподполни прияви, прияви цо поднєсли особи хтори нє овласцени, як анї прияви цо су нє предмет Конкурсу. Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци (у дальшим тексту: Секретарият) затримує право од подношителя прияви, по потреби, питац додатну документацию и информациї, односно за додзельованє средствох одредзиц виполньованє додатних условийох. Прияви и приложену документацию ше подношительом приявох нє враца. Ришенє о розподзельованю средствох приноши покраїнски секретар, на основи предкладаня Комисиї. Ришенє покраїнского секретара конєчне и процив нього нє мож уложиц правни лїк. Резултати Конкурсу ше обяви на сайту Секретарияту, при чим Секретарият нє ма обовязку обгрунтовац свойо одлуки. Зоз подношителями приявох хторим средства одобрени Секретарият заключи контракт о финансованю, односно софинансованю активносцох на основи хторого ше виплаци средства. Термин за подношенє приявох то 3.6.2020. року. Прияви ше подноши лєм на конкурсних формуларох Секретарияту. Конкурсну документацию мож превжац од 27.5.2020. року на web адреси Секретарияту: www.puma.vojvodina.gov.rs. Ґу прияви ше обовязно подноши копиї шлїдуюцих документох: потвердзенє о реґистрациї националного совиту при компетентним орґану; потвердзенє о порцийним идентификацийним чишлє (ПИЧ) и доказ же национални совит хтори подноши прияву учашнїк Проєкту Министерства просвити, науки и технолоґийного розвою Републики Сербиї ‒ яки наведзени у тексту того конкурсу. Прияви ше посила по пошти на адресу: Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци, 21000 Нови Сад, Булевар Михайла Пупина 16 ЗОЗ НАЗНАЧЕНЬОМ: ЗА КОНКУРС ЗА ФИНАНСОВАНЄ И СОФИНАНСОВАНЄ АКТИВНОСЦОХ, ПРОГРАМОХ И ПРОЄКТОХ НАЦИОНАЛНИХ СОВИТОХ НАЦИОНАЛНИХ МЕНШИНОХ У ОБЛАСЦИ ОСНОВНОГО И ШТРЕДНЬОГО ОБРАЗОВАНЯ У АП ВОЙВОДИНИ ЗА 2020. РОК. ПОКРАЇНСКИ СЕКРЕТАР, Михаль Нїлаш

32 РУСКЕ СЛОВО

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о явним увиду, явней презентациї и явней розправи о Студиї о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок Ношитель проєкта „Телеком Сербия”, а.д. Таковска 2, Беоґрад поднєсол тому орґану вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проєкта базней станїци мобилней „НС136, НСУ136, НСЛ136, НСО136 НС – РУМЕНАЦКА (МЕРКУР)” НОВИ САД, у улїци Руменацка 150, у Новим Садзе на катастерскей парцели 3849/1 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї од 10 по 15 годзин по 24. юний 2020. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступку явного увиду, презентациї и явней розправи о студиї о преценьовню вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, 69/05) заинтерсованих орґанох, орґанизацийох и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защиту животного штредку. Явну розправу и презентацию ше отрима 25. юния 2020. року, у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Руменацка 110 а, Нови Сад, на 12 годзин.

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о явним увиду, явней презентациї и явней розправи о Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта „Телеком Сербия”, а.д. Таковска 2, Беоґрад поднєсол тому орґану вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней „НС43, НСУ43,НСЛ43,НСО43 КИСАЧ” КИСАЧ, у улїци Яношикова бб, у Новим Садзе на катастерскей парцели 1676 К.О. Кисач, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї од 10 по 15 годзин по 24. юний 2020. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступку явного увиду, презентациї и явней розправи о студиї о преценьовню вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, 69/05) заинтерсованих орґанох, орґанизацийох и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защиту животного штредку. Явну розправу и презентацию ше отрима 25. юния 2020. року, у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Руменацка 110 а, Нови Сад, на 12,30 годзин.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню же нє потребне преценьованє вплїву проєкта на животни штредок Ношитель проєкта „НИС”а.д. Нови Сад, Народного фронта 12, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Вибудов и реконструкция (зоз пременку намени) обєкта привредного комплекса у Новим Садзе (Вибудов пошореня за продукцию AdBlue, цивового моста и закрица автоуцекалїща и реконструкция иснуюцого обєкта – пунїлїща битуменом и його пременка намени до маґазионованє сировинох – уреа, деминерализована вода и AdBlue розтвор, шицко поверхносци П” на катастерскей парцели број 2555/14, К.О. Нови Сад III, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 20. мая 2020. року принєсла ришенє число VI-501-42/20 з хторим дата согласносц на предметну Студию. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org.rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя, по тим орґану.

29. МАЙ 2020.

informator@ruskeslovo.com

29. МАЙ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ/ИНФОРМАТОР Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС” чс. 135/04) обявює

ФК „БАЧКА 1923” ЗОЗ ДЮРДЬОВА

ОТРИМАНИ ТУРНИР ЗА КОГУЦИКОХ

ОБВИСЦЕНЄ

явни увид студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта „НИС” а. д. Нови Сад, улїца Народного фронта чс. 12, Нови Сад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок ПРОЄКТА Реконструкция резервоара пумпней станїци, цивоводней инсталациї и прецекалїща ваґон цистерни за чарни деривати на к.п. чс. 2498/18, 2498/32, 2555/1, 2555/14 и 2556/3 КО Нови Сад III на Терминалу за претоварйованє и маґаинованє нафтних дериватох. Податки и документация зоз вимоги ношителя проєкта мож достац на увид од 10г до 14 г у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем и защиту животного штредку Булевар Михайла Пупина 16 (прижемє канцелария чс. 39) и у канцеларийох Городскей управи Нови Сад, улїца Руменацка чс. 110, по 30. 06. 2020. року. Под час тирваня явного увида заинтересована явносц може у писменей форми поднєсц заиваги и думаня на виложену студию о преценьованю вплїву на адресу Покраїнского секретарията. З цильом орґанизованя здравствено безпечних условийох за отримованє явней розправи и презентациї нєобходне же би шицки заинтересовани наявели свойо участвованє на телефон +381 21 487 46 90 лєбо по електронкей пошти на е-маил: еkourb@vojvodina.gov.rs. Явна презентация отрима ше 01. 07.

2020. року у будинку Влади АП Войводини (прижемє, канцелария чс.

39) на 12 г.

У орґанизациї ФК „Бачка 1923”, внєдзелю 24. мая на домашнїм терену отримана приятельске фодбалске знаганє на котрим участвовали три наймладши селекциї екипох: ФК „Чукарички” зоз Беоґраду, ФК „Войводина” зоз Нового Саду и ФК „Бачка 1923” зоз Дюрдьова. То перши стретнуца хтори отримани после пандемиї, а хтори одбавени на стадиону ФК „Бачка”.

– Така файта змаганя ше першираз орґанизує у Дюрдьове. На таки способ жадаме посцигнуц векше сотруднїтство медзи клубами, а ище вецей жадаме указац кельо зме посциглу у нашей роботи зоз наймладшима. Тиж так то и

нагода же би дзеци научели дацо нове и дружели ше зоз парняками хтори любя фодбал – гвари Душан Тривунович. После двомешачней павзи, тренинґи ше поряднє отримую и дзеци ше пририхтую за змаганя котри пред нїма. Приятельска стретнуца закочени зоз шлїдуюцима резултатами: ФК „Бачка 1923”– ФК „Войводина” 2:1, ФК „Чукарички”– ФК „Войводина” 15:3, а ФК „Бачка“ – ФК„Чукарички” 2:12. У екипох бавели дзеци возросту 9 роки. После змаганя, домашнї за шицких учашнїкох приготовели смачни полудзенок, а дзеци ше мали нагоду дружиц и медзисобно упознавац. Л. Кх.

ТОНИ ДЄРОНА – НОВИ СЕЛЕКТОР РУКОМЕТАШОХ СЕРБИЇ

ЕКИПА ВАЖНЄЙША ОД ТРЕНЕРА, ЛЄБО БАВЯЧА

34 РУСКЕ СЛОВО

Шпански фаховец заменєл селектора Ненада Перуничича и очекує сотруднїцтво зоз шицкима домашнїма тренерами, же би черали искуство, думаня и поради. Єдини рецепт, по його думаню, же би ше ишло напредок и у истим напряме. До репрезентациї треба вибрац найлєпших бавячох без огляду кельо маю роки, хтори буду сполньовац циль опрез нїх. У тим смислу, надпомнул, же у комбинациї за националну селекцию буду шицки бавяче хтори дакеди бавели, а тиж так и нови и младши квалитетни бавяче. Бо, тим важнєйши од шицкого другого, надпомнул Тони Дєрона, селектор националней рукометней репрезентациї.

A. П. Фото: rss.org.rs

Нови селектор хлопскей рукометней репрезентациї Сербиї Тони Дєрона, пребераюци селекторску функцию виявел же фундамнет шицкому же би шицки селекциї бавели на исти способ, а „дзвери” националней селекциї отворени за шицких рукометашох. Як пояшнєл, кед сениоре бавя на єден способ, а юниоре на други, вец то даремна робота и траценє часу. Кед юниор научи бавиц рукомет на єден способ будзе му вельо чежше звикнуц ше на вимоги бависка у сениорскей селекциї. Прето, наглашел Дєрона, шицки мушиме робиц у истим напряме цо подрозумює сотруднїцтво зоз клубами у хторих бавя члени репрезентациї.

29. МАЙ 2020.

sport@ruskeslovo.com

СД „РУСИН” ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ТРЕНИРАНЄ НА ОТВОРЕНИМ – ПЕРШЕНСТВО НА ЄШЕНЬ После стабилизованя епидемийней ситуациї у Сербиї и швеце, каждодньови живот ше поступнє враца до нормали, а з отвераньом установох, институцийох и рижних обєктох, на шор пришли и спортски активносци. Так после вецей як мешаца павзи, спортистом допущене врациц ше на порядни тренинґи

Н

а нєдавней схадзки Штабу за позарядово ситуациї предсидатель Штабу принєсол Заключенє по хторим ше од 15. мая оможлївює предлужиц тренинґи професийним и другим спортистом у системи спорту Републики Сербиї, на териториї општини Кула. Тренинґи оможлївени у шицких спортских обєктох у кулскей општини, окрем у галох у школох. Тренинґи ше годно предлужиц кед шицки субєкти – спортисти, тренере, овласцени особи спортских клубох и спортских обєктох, буду мац можлївосц притримовац ше одредзених мирох превенциї, як цо: дезинфикованє преблєкальньох, тушох и кабинох после каждого хаснованя, и буц оддалєни на тренинґох од найменєй 5 метери, а орґанизато-

процив кадетох з Бачкого Ґрачцу, а плануєме одбавиц и єдно змаганє у Зомборе процив ФК „Радничкиˮ, зоз дзецми истих рокох. Векшина тих стретнуцох будзе ше бавиц на домашнїм терену, на Ярашу, та обчекуєме и потримовку од публики, док придзе за тото час – гвари тренер кадетох ФК „Русин, Зденко Шомодї. ТРЕНИНҐИ КАРАТИСТОХ БЕЗ КОНТАКТУ Тренер Карате клубу „Русин”, Марина Надь, гвари же зоз школярами нєдавно почали отримовац тренинґи три раз до тижня, у керестурскей Спортскей гали. Успишна каратистка, ма дзешецерих школярох возросту од 6 по 11 роки, а як гвари, тренинґи зведли так же би ше цо вецей притримовали предписаних мирох превенциї.

– На уходзе до гали маме дезинфекцийни средства, та хаснуєме тоти мири защити. Окрем того, керуєме на тренинґох правиц блїзки контакти, робиме други вежби, вецей кондицийни тренинґи же би нє було директного контакту. Меркуєме же бизме випочитовали шицки предписани мири превенциї, алє зоз тренинґами зме уж вецей нє могли чекац, понеже и дзецом, а боме и їх родичом, уж барз хибел тот спорт. – толкує Марина. РУКОМЕТАШЕ ТРЕНИРАЮ – ФОДБАЛЕРЕ ИЩЕ НЄ

ре тренинґох, у сотруднїцтве зоз одвичательнима особами, би требали за кажди тренинґ водзиц евиденциї тренираня. Так орґанизатор тренинґу будзе мац обовязку позберац информациї од каждого спортисту, тренера и других технїчних роботнїкох, о постояню даякого симптому хтори може указовац на инфекцию з вирусом (горучка, ослабнутосц, кашлянє, очежане диханє). Тиж нєобходне дезинфиковац и шицки спортски справи, лабди и други спортски реквизити, а часова оддалєносц у розпорядку медзи двома тренинґами би мушела буц найменєй 15 минути. ЧЕЖКО ВИПОЧИТОВАЦ ШИЦКИ МИРИ Чи спортски клуби у Руским Керестуре маю условия же би випочитовали препорученя компетентних институцийох и окончели шицки нєобходни пририхтованя за окончованє тренинґох дознали зме од даскелїх керестурских тренерох.

– Даяке урядове обвисценє же чи мож почац зоз тренинґами, и кед мож, под якима условиями, як тренер сом ище вше нє достал. Но, я ше сам интересовал од членох ФК „Радничкиˮ зоз Зомбора, понеже вони, як найвекши клуб у Заходно-бачким округу буду перши обвисцени о тим. По їх словох, дзеци би найвироятнєйше требали почац тренирац од 1. юния. Ми би можебуц могли уж почац тренирац, лєм сом нє сиґурни чи бизме шицки тоти мири защити могли сполнїц. Вшелїяк плануєме одбавиц реванш процив першого тима з Лалитю, процив кадетох ФК „Искраˮ зоз Коцура, 29. МАЙ 2020.

По словох тренера рукомету Славка Надя, за тих хтори тренираю у школскей гали, трениранє ище вше нє дошлєбодзене, та млади рукометаше тих дньох годни почац тренирац на терену у кере стурскей Старей школи. Кед у питаню предлужованє змагательней сезони, за перши тим ФК „Русинˮ першенство нє будзе предлужене, та фодбалере Русина през лєто нє буду анї тренирац. З другого боку, когуцики, як и младши и старши кадети, уж по початок юния почню зоз порядним пририхтованями за приятельски змаганя и рижни турнири.

– Таблїчка у тей сезони будзе замарзнута, резултати останю таки яки були по преглашованє позарядового стану, а од єшенї почнє нова сезона 2020/2021. Тренинґи нє будземе отримовац, понеже вимагаю финансийни трошок, а першенство ше вшелїяк нє предлужи, та нашо пририхтованя за шлїдуюцу сезону почню концом юлия, або початком авґуста. Зоз младшима фодбалерами будземе мац тренинґи, когуцикох обчекую турнири, та рахуєм же з нїма тренинґи почню пошвидко. – гвари член Управного одбору Денис Югик. Здогаднїме, Русиново бавяче остатнє 17. коло одбавели на домашнїм терену процив ФК „Будучно сцˮ зоз Параґох, а з резултатом 0:0. Так ше Русин на концу тей ярнєй часци сезони нашол на 5. ме сце на таблїчки зоз 30 бодами, зоз 9 побидами, трома нєришенима змаганями и пейц пораженима. Нови схопно сци на терену, своїм вирним патрачом, годни указац аж на єшень у сезони 2020/2021.■ Ан. Мeдєши

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ ЮВИЛЕЙ: 60 РОКИ РУКОМЕТНОГО КЛУБА „РУСИН” (IV)

ПОТВЕРДЗЕНЄ ВЕЛЬКЕЙ УПАРТОСЦИ И ЛЮБОВИ Пише: Александар ПАЛАНЧАНИН

После НАТО бомбардованя, наяр 1999. року, кед ше нє бавело урядови змаганя, влєце окончена нова реорґанизация и Русин ше нашол у Другей сербскей лиґи – ґрупа Бачка.

Р

ПРЕДСИДАТЕЛЄ КЛУБА Перши предсидатель Вивершного одбору, хтори бул найвисши орґан Клуба, бул Томислав Регак. Потим на найвисшей функциї були: др Ярослав Колбас, Яким Грубеня Бора, Яким Орос, Янко Папуґа, Владимир Такач Тале, Янко Хома, Любомир Еделински, Йоаким Стрибер. Шицки були особи хторим рукомет бул при шерцу – бувши бавяче, лєбо спортски роботнїки.

36 РУСКЕ СЛОВО

усин у новим ступню змаганя, у сезони 1999/2000. року, Русин бавел процив екипох: Нєґош зоз Ловченцу, Бироґрафика зоз Суботици, Гайдук зоз Кули, Ґрафичар зоз Бездану, Сивец 69, Станишич, ПИК Приґревица, Кляїчево, Раднички Фиделинка II зоз Баймоку, Червинка II, Спартак зоз Суботици, Бачки Винїци и Апатин II. Нова лиґа и дружтво були права спокуса, алє Русин нє посцигнул векши успих. Бавел барз подло, та на концу єшеньскей часци першенства бул на сподку таблїчки. Но, од яри Керестурци почали бавиц лєпше, та сезону закончели у дружтве екипох хтори им обезпечели остац у лиґи. У НОВИМ ДРУЖТВЕ Нову змагательну сезону 2000/2001. року, керестурска екипа почала зоз новим тренером и зоз подмладзену екипу. Тренер бул Владо Планчак, а од двацец рукометашох лєм пейцме були старши од осемнац рокох. Була то екипа у тим составе: Грубеня, Планчак, В. Салак, Папуґа, Надь, Миячич, С. Стрибер, Пристойко, Б. Гафич, Н. Сти-

бер, Маґоч, С. Салак, Шимко, Колбас, С. Гафич, Гербут, Рац, Медєши, Сопка, Тиркайла. У єшеньскей часци першенства Русин завжал место у штредку таблїчки. Таки пласман затримани и у ярнєй часци першенства, а од єшенї, у новей сезони, Русин стартовал зоз новим тренером. Екипу ознова почал водзиц Владимир Гарди Вили, а до екипи пришли двоме бавяче – Чалия и Миле Зелич, хтори бул ґолґетер у лиґи. У Сербскей лиґи – ґрупа Войводина (сиверна часц), бо ше тота лиґа так волала даскельо идуци роки зоз меншима пременками, Русин ше змагал зоз розличним успихом идуцих рокох. Бул кандидат за випадованє, алє дзекуюци амбицийному руководству Русин бул и кандидат за найвисши пласман. То период у Клубу хтори би нє обстал без спонзорства. ТУРНИР ПЕРШОЛИҐАШОХ Рукометни турнир у Руским Керстуре хтори отримани 2003. року, з нагоди 80рочнїци Спортского дружтва „Русин”, бул 29. MAЙ 2020.

sport@ruskeslovo.com

наймоцнєйши у потерашнєй историї того спорт ского дружтва. Участвова ли штири екипи – домашнї Русин и першолиґаше: Червинка, Фиделинка зоз Суботици и Юґович зоз Катю. Бул то турнир хтори ше, вериме, и нєшка памета, бо то була перша и єдина нагода же ше у Руским Кере стуре на єдним ме сце могло вид зиц вецей як трицец першолиґашких рукометашох. Мед зи нїма були дзешец тедишнї репре зентативци. За таки ва лал, як пише у рукометних ана лох Русина, то наисце вельо и вид зиц, та прето турнир длуго буду паметац нє лєм Русиново рукометаше, алє и числена публика на турнире. На турнире перше стретнуце бавели Фи де лин ка и Ру син. Ке ре стур ци страцели зоз ре зултатом 30:14, а у другим стретнуцу Юґович побед зел Червинку зоз ре зултатом 25:14. Тото друге стретнуце указа ло праве одношенє моцох першолиґашких екипох, алє и Русиново зао ставанє за спомнутима екипами. У змаганю за треце ме сто Русин страцел од Червинки зоз ре зултатом 24:17, а у стретнуцу за перше ме сто Фиделинка була лєпша од Юґовича и побед зела зоз ре зултатом 30:21. Теди тренер Русина бул Зоран Пузович, славни рукометаш репре зентативец и интернациона лєц зоз Вербасу. За Ру син те ди ба ве ли: Са вич, Планчак, Пузович, Гафич, Тиркайла, Папуґа, Надь, Вуйович, Маґоч, Сопка, Миятович, Миленкович, Гербут и Гайдук. Тот турнир орґанизовани дзекуюци амбицийному тедишньому предсидательови Клуба и главному спонзорови Йоакимови Стриберови Жакови и Славкови Надьови, коло хторого ше „обраца ли” шицки збуваня у Клубе. ВЕЛЬКИ ОЧЕКОВАНЯ ОД ПЕРШЕНСТВА До нового першенства у Сербскей лиґи – Войводина, заход, Русин вошол зоз велькима амбициями – завжац ме сто у горнєй часци таблїчки. По конєц се зони, то им ше и уда ло, алє по сле подло одбавеней першей, єшеньскей часци. Созону 2003/2004. року Русин почал барз подло. У конкуренциї екипох Радничкого и Желєзничара зоз Нового Саду, Новей Пазови, Сивцу, Желєзничара зоз Индїї, Нєґоша зоз Ловченцу, Єдинства зоз Бачкого Пе29. МАЙ 2020.

тро во го Се ла, Ста рей Па зо ви, Сри му зоз Срим скей Ми тро ви ци, Зомбора и Руми, Русин завжал предо статнє, 11. ме сто на таблїчки. Побед зе ли лєм на трох стретнуцох, раз бавели нє ри ше но, а се дем стретнуца страцели. У яр нєй ча сци пер шенства Русин бавел вельо лєпше, та ме сто кандидата за випадованє, як випатра ло по сле єшеньскей часци, кере стурски рукометаше „сцигли” до ше сто го ме ста на та блїч ки. То бул ус пих, алє пре подло одбавену першу часц змаганя, менєй як ше очекова ло и наявйова ло. ЛИДЕР НА ТАБЛЇЧКИ

Владо Гербут, Яким Бора Грубеня и Владимир Гарди Вили

Лиґа нєпреривно меняла мена, алє со став екипох бул исти. До нового першенства, тераз Ква литетней войводянскей лиґи – сивер, кере стурски рукометаше вошли амбицийно. Императив и жаданє им було завжац ме сто у горнєй часци таблїчки, бо ше предвид зова ло нову реорґанизацию лиґи – творенє лиґи зоз двох часцох до єдинственей, тераз Першей сербскей лиґи – Войводина. У тей лиґи, окрем Русина бавели екипи ТСК зоз Темерину, Партизан зоз Горґошу, Сивец 69, Апатин, ПИК При ґ ре ви ца, Зом бор, Єдин ство зоз Бачкого Петрового Села, Раднички Фиделинка II зоз Баймоку, ЖСК зоз Жаблю, Єдинство зоз Нового Бечею и Желєзничар зоз Нового Саду. У тим першенстве, окрем скорей спомнутих рукометашох, за Русин бавели: Четкович зоз Ловченцу, єден з найлєпших пивотох у лиґи, и Чанчаревич, рукометаш хтори могол бавиц на шицких позицийох у екипи. Зоз таким со ставом екипи Русин оправдал улогу єдного зоз главних фаворитох и на концу єшеньскей часци бул перши. До остатнього кола вошли три екипи зоз истима шансами за перше ме сто. Нажа ль, Кере стурци були треци, алє то им нє завад за ло же би ше у новей се зо ни 2005/2006. ро ку зма га ли у Першей сербскей лиґи – Войводина. (Предлужи ше)

РУСИНОВЦИ У ДРУГИХ ЕКИПОХ През свою историю Руски Керестур бул розсаднїк добрих рукометашох и рукометашкох, та анї нє чудне же велї з нїх були интересантни и другим екипом. Нє лєм други екипи, алє и „вельки” клуби интересовали ше за Владу Гербута. Глєдали го велї клуби, алє вон бавел лєм за екипи зоз Червинки и у коцурским Омладинцу. Єден час го поряднє волали до составу младежскей репрезентациї Югославиї. За коцурски Омладинєц бавели: Козар, Любо Еделински, Янко Фурик, Яким Грубеня Боро. Боро єден рок бранєл капуру кулского Гайдука. За Гайдук зоз Кули и Сивер зоз Суботици бавел Русинов ґолґетер Юлин Регак, Дюра Дудаш бавел за екипу Челїк зоз Бачкого Ярку и Войводину зоз Нового Саду. Славо Будински и Йоаким Стрибер бавели у Гайдуку зоз Кули, Славко Дюрко бавел за екипу Текстилац зоз Оджаку, а Славко Джуджар бавел за екипу Милиционер зоз Нового Саду. Як пише у аналох Клуба, шицки спомнути мали добри успих и нє „зогривали лавочку”.

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМЕЦО

ГОРУЦИ ТЕПШИ Люпка Цвеїч

Єдноставни и швидки колач зоз ягодох (нє пече ше)

Пририхтованє:

Потребне: ■ 300 ґрами кекси ■ 3 мещки ванелийового пудинґу (120 ґрами) ■ 11 ложки цукру ■ ванелийов цукер ■ литру млєка ■ 200 ґрами марґарину ■ мали погар шметанки 180 ґрами ■ 500 ґрами швижи ягоди ■ 150 ґрами шлаґу

На векши фалатки поламац кекси (може Петит, лєбо Плазма кекс). Увариц 3 пудинґ у єдней литри млєка и такой положиц 11 ложки цукру. До цеплого пудинґу положиц єден марґарин и зняц зоз ринґли. Вимиксовац зоз миксером. Додац ванелийов цукер и шметанку. Ознова вимиксовац. До векшей пластики зєдинїц кекси, пудинґ и ягоди хтори сце порезали на фалатки. До тепши димензиї 33 зоз 20 центи положиц ценки превидни мещок шицку мишанїну висипац и положиц до фрижидера єдну годзину же би ше колач сциснул. Преврацуц наспак на жадану тацну, зняц мещок, вимиксовац шлаґ и премасциц колач. На концу мож украшиц зоз розпущену чоколаду (як на слики) и кед ше пореже на фалатки, на кажди фалаток мож положиц по єдну ягоду.

Колач зоз ягодох и йоґуртом (прави ше за 10 минути и хасную ше лєм 5 состойки)

Пирихтованє: Кекс поламац на векши фалати, усипац йоґурт, цукер (хто люби сладше, може положиц вецей мелкого цукру) и ягоди. Шицко змишац и до тепши положиц ценки превидни мещок, кед же нє маце тот купчи, мож и намасциц тепшу зоз марґарином, и висипац направену мишанїну. Положиц до фрижидера же би Потребне: ше колач сциснул – охладзел. Витрепац ■ кила Петит кекса шме танку, премасциц колач и ознова поло■ литра йоґурту жиц до фрижидера. Кед ше колач охладзи, ■ 50 ґрами мелкого цукру порезац на коцочки, на верх можеце украшиц ■ 500 ґрами ягоди (а може буц и друга овоц) зоз офарбеним шлаґом, як наприклад на вер■ 300 милилитри шметанки за шлаґ ху целову ружичку, а достава ше з помоцу рижних модлох и по вашей креациї.

38 РУСКЕ СЛОВО

29. МАЙ 2020.

rusmak.ruske@gmail.com

ГОРУЦИ ТЕПШИ

Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Лїляна Еделински

Орео зоз ягодами и шметанку

1.

Потребне: За подлогу:

■ 300 ґрами Орео помлєти кекси

■ 200 ґрами

марґарину

■ 200 ґрами

мелкого цукру

■ 200 милилитри соку зоз вишнї За фил:

■ 500 милилитри

2.

сладкей шметанки

■ 400 ґрами квашней шметанки

■ 800 ґрами швижи ягоди За украшованє:

■ шлаґ, цали ягоди и млєти орео кекси

5.

4.

3.

Пририхтованє: Тацну посипац зоз помлєтим кексами, дас три гарсци (слика 2.) и на тото положиц подлогу. Направиц подлогу так же ше зєдинї помлєти кекси, сок, цукер и марґарин (слика 3.). Витрепац сладку шметанку и до нєй умишац квашну шметанку. Премасциц подлогу (слика 4.), поскладац порезани ягоди на коцочки (слика 5.), посипац зоз помлєтима кексами. Повториц поступок док єст филу. На верх витрепац шлаґ и украшиц зоз ягодами и помлєтима кексами. Смачного!

29. МАЙ 2020.

РУСКЕ СЛОВО

39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ВИШЛА МАЙСКА „ЗАГРАДКА” позарядовим стану пририхтане и майске число часопису за дзеци „Заградка”, а дзекуюци вирним читачом и вредним сотруднїком – школяром и їх учительком и наставнїцом, материялу було як нїґда потераз. Фотоґрафия на насловним боку, на хторей два пайташки у Руским Керестуре шлєбодни час препровадзовали з домашнїма любимцами, як и рубрика „Фото памятки” на 2. боку гутори же дзеци, кед ше нє могли дружиц у школи, на драже, у парку, або на ярку, бавели ше дома зоз баранчатми, кощатми, конїками, заяцами, пшичками и мачичками. У рубрики „Облачок до швета” дознаваме яки приповедки за дзеци єст на Ют’юб каналу „Руского слова”, а зоз творчосци за дзеци у тим чишлє часописа вибрани стихи хтори написали нашо писателє Ирина Гарди Ковачевич, Тамара Хрин

РОК LXXVI ЧИСЛО 22 (3891) НОВИ САД, 29. МАЙ 2020.

У

Рончевич, Юлиян Пап, Владимир Дїтко, и приповедка Агнети Бучко Папгаргаї. У додатку за наймладших „Мала заградка” Квиз о мешацу маю, єдна басна Штефана Чакана и писня о чистих рукох Цецилиї Мудри, а ту и даскельо рисунки наймладших читачох, и вельо илустрациї за вифарбйованє. На бокох „Школяре авторе” зоз литературнима и подобовима роботами заступени школяре зоз Руского Керестура, Коцура, Дюрдьова, Вербасу, Нового Саду и Ґосподїнцох, а як ше уча у онлайн школи, дознаце на 18. и 19. боку. За розвагу ту два Забавни боки и рубрика „Най, най…” М. Римар

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

Фотоґрафия: 0283P

Фотоґрафия: 0328P

Фотоґрафия: 0282P

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґП рафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

Фото: Лука Вуячич

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ МЛАДИ ПЕРШИ „ПРЕБИЛИ ЛЯД”