RUSKE SLOVO 2-3

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ РОК LXXVII ЧИСЛО 2-3 (3923-3924) НОВИ САД, 15. ЯНУАР 2021.

Фото: о. Дарко Рац

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

■ НАЦИОНАЛНЕ ШВЕТО РУСНАЦОХ Фотоґрафия: 0432P

Фотоґрафия: 0667P

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу за културу войводянских Руснацох на число телефона 021/654-65-34, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

Завод за културу войводянских Руснацох ма нове число телефона 021/654-65-34

НОВИ САД 2021

ЗМИСТ

■ Тижньовнїк

■ Економия

4–5. Националне швето Руснацох, од задумки по нєшка

24. Ґазовод „Балкански цек” отворени при Ґосподїнцох

■ Нашо места

■ Людзе, роки, живот

9. Почало вакцинованє у кулскей општини

26–27. Стретнуце: Славко Ждиняк зоз Миклошевцох

■ Духовни живот

■ Информатор

12–15. Преславени Крачун по юлиянским календаре

28–35. Мали оглашки и In memoriam

■ Руске у швеце

■ Спорт

16–15. Дзень Руснацох ширцом швета

36–37. Треци полчас: Велько Петричич, доаєн керестурского рукомету

■ Култура и просвита 20–21. Ювилей: 75 роки од снованя КУД „Тарас Шевченко” у Дюрдьове

■ Интермецо 38–39. Горуци тепши

Насловни бок: Конкатедрална церква св. апостолох Петра и Павла у Новим Садзе Автор фотоґрафиї: о. Дарко Рац * ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року ”у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Футожска 2/III, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe/ки – Олена Планчак-Сакач, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Фейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Лидия Кухар, Андреа Медєши, Оля Русковски, Сандра Саламун * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки – Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ”Maxima graf” Петроварадин * E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

2 РУСКЕ СЛОВО

Новини „Руске слово” одликовани зоз Орденом братства и єдинства зоз стриберним венцом 1970. року.

15. ЯНУАР 2021.

ТИЖНЬОВНЇК НАЦИОНАЛНЕ ШВЕТО РУСНАЦОХ

ЯСНА ВИЗИЯ И ЧИСТА ПЕРСПЕКТИВА ЗА 2021. РОК Пише꞉ Борислав САКАЧ, предсидатель Националного совиту Руснацох

Ц

алому рускому народу винчуєм Националне швето У тих остатнїх 100 рокох основани ище велї здруженя, Руснацох у Републики Сербиї, хторе ше по 14. раз култур но-про свит ни и кул ту рно-умет нїц ки дружтва, преславює, з тей нагоди, у окремних условийох у городу образовни установи, радия, телевизиї и як и други значни Новим Саду хтори того, 2021. року, преглашени за европску институциї, цо шицко вєдно шведочи же наш руски народ на престолнїцу култури. тих просторох цалком свидоми свойого єства, свойого У року за нами пандемия у значней мири поремецела велї идентитету и традицийних вредносцох котри ше преноша з обласци нашого живота, и то у першим шоре нашо одношенє колєна на колєно уж виками! ґу здравю, та и саме здравє, културу, У тим ро ку нас че каю ище образованє, економию, наш дружтвени да скельо барз значни задачи котри Од наступного Попису жительства живот, нашо емоциї... Пришли зме у велькей мири опредзелюю нашу у 2021. року завиша, насампредз, нашо будучносц на тих просторох, а до ситуациї же тото цо було заплановане часточно було одказане, часточно образовни и информативни установи, то у першим шоре, попис житекултурно-уметнїцки дружтва, та вименєне, а на концу вельо того було льства котри ше окончує кажди витворене у модификованей форми. поволуєм же бизме ше шицки обовязно 10 ро ки и од котро го цал ком Так настала и наша нова реалносц! вияшнєли на тим попису як припаднїки завиши наш будуци маєтни стан, У таких обставинох постало алє и велї други аспекти карускей националней меншини нам цалком ясне на кого и на цо ждодньового живота у Републики ше можеме опрец, а то нас шицких Сербиї. Прето уж тераз надпопознєйше виполнєло зоз радосцу и подзековносцу же зме през минам цалому нашому рускому народу же од того попису тоти чежки хвильки дошли до векшого медзисобного порозуменя, завиша насампредз, нашо образовни и информативни до розвою векшей сцерпезлївосци и до векшого зблїжованя. установи, културно-уметнїцки дружтва и поволуєм, же бисце Прето зме окреме подзековни шицким тим котри нєви- ше шицки обовязно вияшнєли на тим попису як припаднїки черпно робели цали час у другим плану, часто у барз чежких рускей националней меншини. и нєвигодних условийох, окончуюци свойо каждодньово заДруга значна задача то анализа старей и писанє новей датки, а окрем того, сполньовали и додатни вимоги у таких Националней стратеґиї за наиходзаци период. Можеме ше екстремних условийох. Ту у першим шоре думам на меди- цешиц и пишиц зоз тим же ми єдна од ридких националних цински, образовни кадер и занятих у Националним совиту.... меншинох у Републики Сербиї котра ма таки документ и дзе Нїґда нє забудземе на вас и вашу пожертвовносц. зме часто представени як єдна од найажурнєйших и найорґаШицки тоти прешлорочни подїї и почежкосци нам оможлївели низованших националних меншинох, а без окремней помоци же бизме научели цошка нове, же ше можеме прилагодзиц, матичней держави на котри ше скоро шицки други меншини пренайсц нови ришеня, же зме здобули нови искуства и же до операю! То ище єден доказ же кельо зме унапрямени єдни на того Нового 2021. року уходзиме зоз цалком ясну визию и чисту других и кельо зме єдинствени у тей роботи, операюци ше перспективу у котрей зме годни превжац инициятиву, ознова нєпреривно на власни моци и схопносци! будземе активни у полней моци и витвориме нєсполнєти плани. Треца, нє менєй важна задача, то активованє роботи у Цалком сом прешвечени же шицки вєдно, злучени у заєднїц- под руч них кан це ла ри й ох, пре йґ котрих ше на ма га ме ких мрийох и цильох, можеме посцигнуц значни успихи котри витвориц обезпечованє додатних средствох за локални себе поставиме у Новим 2021. року. За нами длугока и богата потреби и лагоднєйши живот у тих местох за припаднїкох история на тих просторох од скоро трох викох, и най спомнєм нашей рускей заєднїци, през проєктне финансованє. лєм даскельо значни рочнїци котри указую же зме упарти, Далєй, плануєм за тот рок активованє роботного цела за дошлїдни и витирвали у шицких животних обласцох: 100 роки медзинародни одношеня и традицию, кед же то финансийни як обявени перши Руски календар котри видало Руске стан до шлєбод зи, бо на цио нал ни со вити од нєдавна под народне просвитне дружтво, 100 роки як обявени перши юрис дик цию окрем но го Ми ни стер ства за люд ски и Буквар на руским язику, 98 роки як обявена перша руска меншински права и дружтвени диялоґ. Уж на першей схадзки Ґраматика котру написал др Гавриїл Костельник, 75 роки од котра отримана у Беоґрадзе, концом новембра 2020. року, було снованя означела наша Новинско-видавательна установа поведзене же ше вимага значне звекшанє финансийней „Руске слово”, 50 роки прешло од снованя Руского народного потримовки з боку держави, бо буджети националних совитох театру „Петро Ризнич Дядя”, тиж, 50 роки прешло од на истим уровню од 2014. року, вимоги вше векши, звекшало снова ня Дружтва за ру ски язик, ли те рату ру и кул ту ру, ше и число националних совитох, а и инфлация однєсла значну 40 роки прешло як почала робиц студийна ґрупа за руски вкупну вредносц у реалносци каждодньового живота. язик и литературу, а нєшкайша є Катедра за руски язик и На концу, винчуєм ище раз цалому рускому народу Националне литературу на Филозофским факултету у Новим Садзе. швето и жадам вельо здравя и успишни 2021. рок.■ 15. ЯНУАР 2021.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК НАЦИОНАЛНЕ ШВЕТО РУСНАЦОХ

ДЗЕНЬ ХТОРИ СЛАВИ ШИЦКИ ОДРЯДНЇЦИ НАШОГО ЄСТВА Пише: Славица ФЕЙСА

ШИРЦОМ БАЧКЕЙ И СРИМУ

Фото: Дю. Винаї

Одлука о Националним швету Руснацох, застави и гербу принєшена у априлу 2007. року, а першираз Централна преслава отримана у Новим Садзе. Потим ше найважнєйша програма преслави селєла од места до места, а по рокох то випатрало так: 2008. року у Новим Садзе 2009. у Руским Керестуре 2010. у Шидзе 2011. у Коцуре 2012. у Дюрдьове 2013. у Сримскей Митровици 2014. у Новим Орахове 2015. у Вербаше 2016. у Кули 2017. у Бикичу 2018. у Суботици 2019. у Руским Керестуре 2020. у Шидзе

4 РУСКЕ СЛОВО

Того року, док ше рихтаме преславиц Националне швето Руснацох по штернасти раз, примушени зме означиц наш национални дзень скромнєйше и у иншаким формату як зме звикли, пре епидемолоґийни стан у нашей жеми. Прето, врацаме ше на початки, здогаднуц ше як Дзень Руснацох од задумки постал нашо праве народне швето

П

редходни тринац роки по местох дзе жию Руснаци славели зме Националне швето Руснацох як дзень кед ше здогадуєме хто зме и цо зме, же зме, ище дакус та три столїтия оддалєни на стотки километри далєко од своєй матки Горнїци, очували руске мено и язик, етнїчни, културни и вирски идентитет, же зме вибудовали и нєшка маме шицко тото цо твори єдну формовану меншинску заєднїцу, цо здобуток з хторим би ше могли цешиц и вельо векши заєднїци як наша руска.

ЧУВСТВО ЗАЄДНЇЦТВА А початки були у априлу 2007. року кед принєшена Одлука о Националним швету Руснацох, застави и гербу. О нєполни рок, у януару 2008. року у Новим Садзе орґанизована преслава першого Националного швета Руснацох. Национални совит Руснацох бул глава цалей задумки, а предсидатель Другого зволаня Националного совиту Руснацох хтори ю витворел теди бул Славко Орос, нєшка одвичательни редактор редакциї на руским язику РТВ, хтори ше после вецей як єдней децениї добре здогадує на спомнути часи.

– Наймоцнєйши упечаток хтори остал по нєшка то нєсподзивююци консензус хтори ше случел знука заєднїци и кед слово о националних символох (герб, гимна и застава) и кед слово о датуму його отримованя – 17. януар. З тим баржей же период пред самим снованьом Националного совиту, та и на початку його роботи характеровали наисце вельки подзелєня и часто нєприємни розправи, окреме по питаню похопйованя нашого националного идентитета – памета Орос, наглашуюци же кед ше после длугшей явней розправи Зоз Централней шветочносци у Новим Садзе 2008. року

и датей можлївосци понуканя рижних ришеньох конєчно преламало, од тей хвильки, та по нєшкайши дзень нє видзел, голєм нє у явносци, даяки векши и релевантни зауваги, на принєшени одлуки.

– Напроцив. Як кед би превладало чувство заєднїцтва и потреби нє лєм дзешка припадац, алє и дац свойо креативне доприношенє у шицких обласцох хтори нас идентификую пред шветом. Паметам нєзвичайни ентузиязем и окремне чувство гордосци хторе сом видзел на велїх тварох, окреме младих людзох, паметам поволанки и приходи огромного числа людзох до шедзиска Националного совиту же би достали лєбо купели заставу, заставку лєбо даяки други символ нашого идентитета… Велї з тих символох становели ше на руских свадзбох лєбо вешельох у Канади, Нємецкей, Швайцарскей, Австралиї… Тота добра, огромна енерґия хтора ше як рика зляла до шицких сеґментох означованя Националного швета Руснацох, окреме перших рокох, то наймоцнєйши слики хтори остали доминантни и по нєшка. Тота енерґия у кратким чаше народзела и Национални оркестер, и Завод за културу войводянских Руснацох и аґенцию Рутенпрес и Новинарску асоцияцию Руснацох… Институциї без хторих, после вецей як єдней децениї, чежко и задумац нашо постоянє на тих тих просторох. Як кед би ше подрозумйовало же су ту и же просто настали сами од себе… А вони були резултат праве тей заєднїцкей роботи на истим цилю.

ПОДЗЕКОВНОСЦ ЛОКАЛНИМ РУСКИМ ЗАЄДНЇЦОМ Од самого снованя, Централна шветочносц преслави Националного швета Руснацох у Сербиї була єдна з обсяжнєйших активносцох у рамикох рочних Програмох роботи Заводу за културу войводянских Руснацох. Фокус вше бул на визначованю того цо найквалитетнєйше и найрепрезентативнєйше у явним културно-уметнїцким живоце Руснацох, ту дзе зме. Цо ше з тим достало, и яки мало одгук, Ана Мария Ранкович, директорка Заводу за културу войводянских Руснацох найлєпше зна. Позната по тим же о шицким вше добре розштудира, Ранковичова каждому сеґменту у спомнутей орґанизациї, давала окремну значносц.

– На тот способ презентовали зме посцигнуца войводянских Руснацох и нашей, алє и ширшей 15. ЯНУАР 2021.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com заєднїци. Ротация отримованя Централней шветочносци по местох дзе жию Руснаци, кажди рок у другим месце, була єдна файта подзековносци локалним руским заєднїцом пре длугорочне закладанє за очуванє рускей култури, язика и нашлїдства, алє и способ анимированя тей заєднїци у дальшей роботи. Потерашня пракса при самей орґанизациї Швета указала же през сотруднїцтво зоз локалнима културно-уметнїцкима дружтвами и локалима самоуправами, потримовку Радио-телевизиї Войводини, наших медийох и других локалних установох и орґанизацийох, як цо то рижни музеї, ґалериї, школи и анґажованє фаховцох за музичну, подобову и орґанизацийну часц, доставаме квалитетну, репрезентативну подїю хтору по нєшка нащивел сам верх госцох зоз рижних обласцох явного живота АП Войводини и Републики Сербиї – гвари Ана Мария Ранкович.

У НОВИМ ФОРМАТУ

Фото: В. Вуячич

Шветочне означованє Националного швета Руснацох, того року, 14. по шоре, будзе означене у цалком новим формату, як мултимедиялни змист и у складзе зоз терашню епидемиолоґийну ситуацию. З потримовку Националного совиту рускей националней меншшини, Радио-телевизиї Войводини, програми на руским язику и Парохиї св. апостолох Петра и Павла, одлучене же то будзе на нєдзелю, 17. януара.

– Вечар на 18 годзин будзе Благодарна служба Божа, а годно ю провадзиц на фейсбук боку Парохиї св. Апостолох Петра и Павла. На 19 годзин, на урядовим Фейсбук, Ютюб бокох и Инстаґраму Заводу за културу войводянских Руснацох бокох, бо будзе емитована окремна програма пошвецена тому нашому швету, а понеже того року централна шветочносц мала буц отримана у Новим Садзе, тота програма будзе окремни шпацир праве по тим месце и представи найзначнєйши точки повязаносци зоз Руснацми: нашо значни институциї, места, подїї и особи. Здогаднєме ше на 1919. рок кед поставени тварди фундаменти розвою нашей заєднїци; на учительох и паноцох задлужених за отримованє нашого язика и култури; увидзиме хтори то значни институциї маю шедзиско у Новим Садзе; хтори особи участвовали и у ширшим новосадским окруженю, алє нє забували на свой руски идентитет. Попри тим, здогаднєме ше и на найлєпши наступи з прешлих 13 шветох. На РТВ2, програми на руским язику, у узвичаєним руским термину од 20 годзин будзе емитована пригодна програма Руснаци у Новим Садзе и ретроспектива скорейших преславох Националного швета. У истим термину шветочну програму будзе емитовац и руска редакция на РНС3. Епидемиолоґийни мири нас зопарли же бизме наживо преславели Националне швето 2021. року у Новим Садзе, а сущносц означованя нашого швета же бизме ше вєдно здогадли, постретали зоз шицких наших местох и вєдно преславели тот значни датум – гвари Ана Мария Ранкович. З другима словами, намира Орґанизацийного одбору Националного швета Руснацох и Заводу як ношителя Централней шветочносци, отримац програму гоч и у даєдним познєйшим термину, кед епидемиолоґийна ситуация будзе безпечна.

яки способ ше жадало означиц 250-рочнїцу од приселєня (1995. року) – виноши свойо роздумованя о. Владислав Рац, парох коцурски, о преслави шветох дакеди и нєшка и улоги церкви у рамикох пририхтованя и преслави.

– Облапело ше шицки важни одряднїци нашого єства. Шицко тото вєдно указало нашу красу як другим так и нам, а на першим месце – хто зме, цо зме, по чим ше препознаваме и яка наша драга. Гоч нашо предки нє мали урядову заставу, герб и гимну, як цо ю ми маме од прешлей децениї, заш лєм жили, розвивали ше, чували и пестовали свою мацеринску бешеду, оцовску виру и свою културу. Од приселєня наших предкох вельо койчого нє було цо нєшка єст, алє єдно цо стаємно вше ту и будзе – то праве наша Церква. Найвекше ми поцешенє же припадам тей нашей Церкви, котра у своїм служеню була пожертвовна мац шицким своїм духовним дзецом през шицки часи и як цо чувала, так и надалєй чува нашу свидомосц зоз прешлосци, терашньосци, а верим и у будучносци. Як перше, нє жадам вистирчовац свою националну свидомосц, алє ю препознавам у служеню своєй Церкви. Так и на шицких потерашнїх означованьох нашого националного

ЦЕРКВА ВШЕ БУЛА И БУДЗЕ ТУ Факту, же Националне швето Руснацох од початку прилапене и зажило у нашей заєднїци як праве народне швето, сущно допринєсло же го такой прилапела и потримала и Церква, єден з ношацих слупох нашого идентитету.

– Роздумуюци о тим, цо представя нашу сущносц и вредносц од приселєня наших предкох Руснацох, грекокатолїкох, на Бачванску ровнїну, врацим ше 25 роки назадок, бо паметам на 15. ЯНУАР 2021.

Зоз Централней шветочносци у Шидзе 2020. року

швета бул сом и участвовал у тим чому припадам, радуюци ше краси тим котри доприношели зоз своїма нїтками же бизме шицки вєдно у терашньосци виткали наш „святочни руски парток”. Хто го позна, тот го люби, почитує го и чува, бо ше го виклада кед цошка святочне, гоч на нїм нїч нє пише, алє праве цихо гутори о краси шицких нїткох зложно и вєдно витканих. Правда, спред Церкви, благодариме Богу, бо маме за цо и за кого, тримаюци ше и надалєй тей драги – служиц Богу и народу свойому – гвари о. Владислав Рац. Сиґурно же после тринац рокох од першого означованя швета Руснацох нє мож вше очековац єднаки ентузиязем. Славко Орос то добре илуструє зоз словами же и „студзенка з хторей ше черпа ло кре ативни змисти уж у добрей мири вичерпана”, a и дружтвени околносци иншаки.

– И ми вецей нє таки млади як цо зме були кед зме тото починали. И гоч звучи песимистично, праве тоти факти треба же би були инспирация за нови змисти и нови форми хтори тому нашому швету удихню и нову енерґию. Окреме инспирация тим хтори, кед зме шицко тото починали, були дзеци, а нєшка су одроснути людзе – гвари на концу Славко Орос. Швето пред нами. Чи го дожиєме прейґ дружтвених мрежох, и чи таке будзе одвитовац сензибилитету нєшкайшей публики, можебуц анї нє таке важне. Кед будзе нагоди за даєден други датум у тим року, кед ситуация дошлєбодзи же бизме ше зишли наживо, так як зме звикли и як ше тому швечи, сиґурно же нє препущиме нагоду указац же у континуитету своєй роботи и живота, як мала, алє витирвала заєднїца чежиме ґу самому верху.■

РУСКЕ СЛОВО 5

ТИЖНЬОВНЇК ИНТЕРВЮ

ОЛЕНА ПАПУҐА, ДЕРЖАВНИ СЕКРЕТАР МИНИСТЕРСТВА ЗА ЛЮДСКИ И МЕНШИНСКИ ПРАВА И ДРУЖТВЕНИ ДИЯЛОҐ

МЕНШИНСКИ ЗАЄДНЇЦИ У СЕРБИЇ: „МАЛА ГРУДА, АЛЄ...” На схадзки Влади Републики Сербиї хтора отримана концом децембра прешлого року, а на предклад министерки за людски и меншински права и дружтвени диялоґ, Ґордани Чомич, на функцию Державного секретара Министерства за людски и меншински права и дружтвени диялоґ вибрана Олена Папуґа. На тей функциї вона насампредз будзе задлужена за права меншинских заєднїцох на териториї Републики Сербиї

З

менованьом Олени папуґовейза державного секретара, руска заєднїца достала найвисше позиционовану особу у державней администрациї у новшей историї. З єдного боку то причина за поцешенє и пиху, алє тота функция вимага и вельо обовязки, схопносци и искуства, цо Олена Папуґа здобула у своїм политичним анґажованю и як член Нароней скупштини Републики Сербиї. Од 2008. по 2020. рок була народна посланїца у Народней скупштини Републики Сербиї спред Лиґи социялдемократох Войводини. После прешлорочних виберанкох вибрана є за посланїцу у Скупштини АП Войводини. За тоти дванац роки у парламентарним живоце, була член Одбору за людски, меншински права и ровноправносц полох, Одбору за просвиту, науку и технолоґийни розвой и информатичне дружтво, а у центру єй уваги було образованє припаднїкох националних меншинох. У двох мандатох була предсидателька Роботней ґрупи за национални меншини у Народней скупштини. Була активна и як координаторка Женскей парламентарней мрежи у чиїх рамикох орґанизовала и водзела седму Националну конференцию Женскей парламентарней мрежи – „Нє у моїм парламенту – процив шицких формох дискриминациї женох”.

У своєй политичней кариєри потераз сце насампредз були у орґанох законодавней власци. Як ше случела тота велька пременка, преход до вивершного конара?

РС

– Мойо менованє за державного секретара задлужену за национални меншини у новоформованим Министерстве за людски и меншински права и дружтвени диялоґ ушлїдзело после поволанки ресорней министерки Ґордани Чомич же бим прилапела тоту роботу. То була моя особна одлука, алє о тим сом информовала

З БИОҐРАФИЇ Олена Папуґа народзена 1964. року у Вербаше. Основну и штредню школу закончела у Руским Керестуре, а потим школованє предлужела на Филозофским факултету у Новим Садзе на Катедри за Руски язик и литературу дзе дипломовала 1989. року и здобула званє професора руского язика и литератури и професора сербско-горватского язи ка. По 2008. рок ро бе ла як лек тор и нови нар у Новинско-видавательней установи „Руске слово”, а и нєшка є у новинарстве. Авторка є кнїжки на тему етнолоґиї „Стара руска хижа” хтора видата на руским, сербским и горватским язику. Член є актуалного и претходних двох зволаньох Националного совиту Руснацох.

странку хторей припадам, на цо сом достала потримовку. Порозуменє за мойо интересованє за права националних менши нох у Ли ґи со ци ялде мо кратох Во й водини вше постояло, так же ме и тераз потримали.

У Скупштини Републики Сербиї сце як народна посланїца вше були активни кед у питаню меншински права и ровноправносц полох. Кельо вам тото искуство помогнє у нових задлуженьох?

РС

6 РУСКЕ СЛОВО

– Свою посланїцку роботу сом нє похопела лєм як дискутованє у сали на схадзкох, алє сом през шицки роки вельо робела и у Одборе за людски и меншински права и у Одборе за просвиту,

а шицко ше одношело на права националних меншинох и на їх образованє. Велї мойо амандмани прилапени праве зоз тих обласцох, та закони злєпшали положенє националних меншинох у нашей жеми. У двох мандатох сом була предсидателька Роботней ґрупи за национални меншини у Народней скупштини Републики Сербиї цо подрозумйовало стаємни контакти з националнима совитами, министерствами, нєвладовима и медзинароднима орґанизациями, окреме тих з Бриселу, бо им важне поглавє 23, хторе ше дотика правох националних меншинох. Шицка тота робота помогла же бим, нє лєм зоз шерцом, алє и през законску реґулативу упознала цо трапи национални меншини у нас. Терашня министерка за людски и меншински права и дружтвени диялоґ Ґордана Чомич провадзела мою роботу у Народней скупштини, вельо зме робели и вєдно, так же у министерстве лєм предлужиме роботу хтору зме робели дотераз. Меншинску политику, людски права дотераз провадзела Канцелария за людски и меншински права, а у тим мандату Влада Републики Сербиї формовала министерство. Понеже є нове, будзе требац кус часу же би ше, най так повем, розробело, алє го чекаю велї закони хтори нам надрилює Европска уния пре придружованє, та ше уж навелько роби.

РС

Пред Министерством вельки и обсяжни роботи у наиходзацим периодзе?

– Будзе ше мушиц виправиц подли оцени зоз Звиту Европскей комисиї хтори зме достали прето же нам стан людских и меншинских правох нєдобре ушорени. Кед то нє виправиме, буду мушиц одвитовац и Скупштина и Влада и нєвладово орґанизациї и национални совити, а и новоосноване министерство. Кед то до рока нє виправиме и нє злєпшаме оцену, нє будземе мац доказ же ше Сербия пременєла на лєпше и то нам загамує придружованє до ЕУ. Же би ше плани министерки Чомич и єй тиму, дзе и я, витворели, нє треба пенєжи, окрем за функционованє националних совитох, а за шицко треба лєм пременїц справованє, почитовац дотерашнї закони и принєсц сучасни. Шицки закони 15. ЯНУАР 2021.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com хтори ше дотикаю националних меншинох буду таки яки сцу национални совити. Прето их улога велька и одвичательна. Того року будзе попис жительства од хторого ше треба бац, бо нам принєше иншаку статистику од тей цо була пред 10 роками. Будзе вона жалосна, бо нас шицких єст вельо менєй, алє то треба же би нас, припаднїкох националних меншинох, одшмелєло же бизме ше нє бали буц тото цо нам дїдове охабели. Най национални меншини у тей держави буду и мала груда, алє сами сир. Так и ми Руснаци. Министерство за людски и меншински права и дружтвени диялоґ ше активно анґажує же би помогло припаднїком националних меншинох у цалей Сербиї же би ше на попису шлєбодно вияшєли по националней основи. Будзе ше бешедовац зоз рижнима институциями же би помогли, а тиж и зоз явнима сервисами же би промововали попис жительства хтори у нас будзе у октобру. ри ище приоритети буду пред Министерским РС Хто тимом у тим мандату?

– Єден од приоритетох министерства будзе и пририхтованє националних меншинох за виберанки за национални совити 2022. року, та особнє, окремну увагу у своєй роботи пошвецим репрезентативносци и участвованю припаднїкох националних меншинох у державей управи, полициї же би число припаднїкох меншинох нє було лєм число, алє и доказ же ше озбильно дума кед ше бешедує о правох на їх заступеносц и же ше и роби тото цо ше бешедує. Ту лєм предлужим роботу хтору робим у Националним совиту Руснацох у Одборе за службене хаснованє язика и писма. Наш Совит єдини хтори почал обиходзиц локални самоуправи и контроловац хаснованє руского язика, а то буду мушиц поробиц и други национални совити же бизме до стали праву слику о хаснованю уставних правох. Прето схад зки Координациї националних совитох буду частейши и будзе з часом огранїчене цо совити муша поробиц. Други приоритет будзе у вязи зоз пандемию. Такой после менованя, министерка Ґордана Чомич замодлєла национални совити же би писмено одвитовали яки пошлїдки корона пандемия охабела на кажду заєднїцу, яки маю предкладаня за попис, як жадаю же би медийни сервиси провадзели їх роботу, хтори главни причини депопулациї, прецо ше меншини числено зменшую, цо треба меняц у виберанкох за членох националних совитох. На тоти питаня одвитовали скоро шицки национални совити так же у моєй роботи то будзе основа и тоти одвити ме буду водзиц. Кажду националну заєднїцу трапя власни проблеми, а велї заєднїцки. На основи тих одвитох министерство формує вименки законох и преложи нови закони.

Чи евентуално єст формални препреченя у вашей роботи кед слово о важних функцийох хтори окончуєце у Националним совиту и тераз як державни секретар у Министерстве?

РС

– Влада Републики Сербиї ме за державного секретара меновала 24. децембра, а понеже сом дотеди була посланїца у Скупштини АП Войводини врацела сом мандат, понеже робота и законодавней, и вивершней власци у зраженю интересох. Членство у Националним совиту Руснацох затримам и будзем и далєй робиц у Одборе за службене хаснованє язика и писма. Дотераз сом робела у Народней скупштини дзе ше приношело закони, тераз у вивершенй власци, односно у Министерстве тоти закони треба запровадзовац, контроловац, робиц же би вони були на хасен гражда нох. Ви верш на власц ма моц, и вона вше муши робиц за дацо и за дакого, а нє над даким. Тото нове министерство чия сом часц будзе так и робиц. Мойо доприношенє будзе – чуванє и унапредзованє правох националних меншинох.■ Александар Паланчанин 15. ЯНУАР 2021.

STANOVISKA

Пише: др Яков КИШЮГАС

ХЛЄБ РУСНАЦИ И ШАЛИ, И ЖАЛИ, И ЗОЗ ШИЦКИМА ДЗЕЛЄЛИ Пред 250* роками ше перши руски фамелиї спущели з Карпатох на долню жем, з наздаваньом же ше пастир и лєсоруб претвори до параста и з вреднима руками з мочара направи плодну жем, и обезпечи себе и потомком ме сто за живот и дзецом хлєба. У парастови концентровани ца ли универ зум – жем долу, нєбо горе, а вон медзи нїма, частейше зогнути як ви про сце ни. Ви про сцал ше наш чло век зоз ви ру, образованьом, почитованьом звичайох – своїх и цудзих, подзвиговал дзеци. И попри велького труду, нє заобишли нас анї войни, анї вельки хороти. Заш лєм, таки яки зме, скептични у роздумованю, а толерантни у справованю, нє войовали зме про цив анї єд но го на роду, а анї єден на род нє войовал процив нас як Руснацох, и ро сли зме вєдно з другима. Од давного писемка писаного з руку до старого краю наро сли зме по нєшкайши висти о Руснацох хтори з модерну технолоґию путую ширцом швета; од з руку преписаней кнїжки – по даскельо стотки авторски дїла; з параста до модерного польопривреднїка, школованого майстра, привреднїка, уметнїка, спортисти... До владикох, докторох наукох и академикох. Од традицийней народней култури – наро сли зме по уметнїцку творчосц европского кругу. Нєшка при Руснацох єст вецей инжинєрох, лїкарох, профе сорох и других факултетски образованих людзох, як цо було тих котри з торбичку сцигли на тоту ровнїну. Прето Карпатом, з хторима нєшка отримуєме одношеня лєпше як гоч кеди – чесц и слава. Алє, подзекованє за тото цо зме и хто зме – длужни зме, насампредз, своїм моцом и спо собно сцом. Вшелїяк, припознанє припада и шицким народом з котрима жиєме у Сербиї, бо ше нє лєм ми ґу нїм одношели миролюбиво, з почитованьом, алє ше и вони исто так одношели ґу нам. Давни лїтописец записал же Руснаци на далєку драгу рушели за хлєбом. Хлєб Руснаци и шали и жали, и зоз шицкима дзелєли. Источашнє стваряли и другу файту хлєба – духовни хлєб, бо праве ту, написани пер ши буквари и ґраматики, учело ше и преношело молитви, пра ве ло шко ли, цер кви, до ми кул ту ри... Зачу ва ли Ру сна ци сво йо и свой ру ски язик, а при дру гих ше записовали з добрима дїлами. На нас же бизме нє страцели тото цо нам предки охабели, же би ше потомки за нас нє ганьбели. Пред на ми вред на ро бо та, ми ро лю би восц, толеранция, ви ра, про сви та и кул ту ра – бо шиц ко то то Руснацом оможлїви живот и тирванє. На многая и благая лїта! *Текст написани 1995. року з нагоди преаслави 250-рочнїци приселєня Руснацох

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА ПРИРИХТОВАНЄ ПРЕСЛАВИ НАЦИОНАЛНОГО ШВЕТА РУСНАЦОХ

ОЗНАЧОВАНЄ ПРЕЙҐ МУЛТИМЕДИЯЛНИХ ЗМИСТОХ

Национални совит Руснацох у винчованки членом и подручним канцеларийом, хтору подписал предсидатель Борислав Сакач, препоручел же би ше Дзень Руснацох означело пригодно, у складзе з важацима епидемиолоґийнима мирами и можлївосцами, без сходох потримовку Националного совиту рускей националней меншини, Радио-телевизиї Войводини, Програми на руским язику и Парохиї св. Апостолох Петра и Павла, праве на нєдзелю, 17. януара, будзе емитована окремна програма пошвецена тому нашому швету. По програми, на 18 годзин будзе Благодарна служба Божа – Фейсбук боки Парохиї св. апостолох Петра и Павла у Новим Садзе и Заводу за културу войводянских Руснацох. На 19 годзин Руснаци у Новим Садзе и найлєпши наступи на Централних преславох – Фейсбук, Ют’юб и Инстаґрам Заводу за културу войводянских Руснацох. На 20 годзин Радио телевизия Войводини – РТВ2 – Руснаци у Новим Садзе и скрацена верзия найлєпших наступох. На РНС3 – полна верзия найлєпших наступох. ПОСТАВЯНЄ ЗАСТАВОХ Означованє Националного швета Руснацох 17. януара, у Руским Керестуре и у Кули того року нє будзе, пре епидемию вируса. Тото зме дознали у Служби Националного совиту котри вєдно зоз Домом култури Руски Керестур звичайно орґанизовал локалне означованє Швета. Таку одлуку принєсли и у РКУД „Др Гавриїл Костельникˮ у Кули, хторому на чолє предсидатель Владо Бучко, а дзе ше тиж находзи и подручна канцелария Националного совиту. Националне швето звичайно ше у Керестуре кажди рок означовало и у образовних установох. Дознали зме же Швето будзе означене у Дзецинскей заградки „Цицибанˮ ПУ „Бамбиˮ, на пондзелок, 18. януара. Пре почитованє предписаних мирох, Националне швето Руснацох у Републики Сербиї того нє будзе означене анї у Коцуре зоз святочну програму по дотерашнєй традицийней орґанизациї. На нєдзелю, 17. януара, на будинку Подручней канцелариї Националного совиту Руснацох у Коцуре будзе поставена застава. У Вербаше, у КПД „Карпати”, святочна програма з нагоди Националного швета Руснацох тиж нє будзе отримана. На нєдзелю, 17. януара у Дюрдьове на 12 годзин почнє святочне поставянє трох заставох. Перше на будинку Месней заєднїци, потим Рускей школи, и на будинку КУД „Тарас Шевченко”. У Ґосподїнцох святочна програма того року нє будзе отримана. РОБОТНЕ СТРЕТНУЦЕ У БИКИЧУ Националне швето Руснацох у општини Шид ше нє означи як у потерашнїх рокох з пригоднима програмами, алє у Бикичу отримаю роботне стретнуце. Як нам гварел Златко Манько, предсидатель КПД „Дюра Киш” зоз Шиду, на нєдзелю, 17. януара, ше у Бикичу зиду предсидателє домашнїх КПД „Иван Котляревски” з Бикичу, КПД „Драґутин Драґен Колєсар” з Бачинцох, КПД „Дюра Киш”, координаторе

8 РУСКЕ СЛОВО

Фото Вл. Дїтко

З

Зоз прешлорочного означованя швета у Бачинцох

Подручних канцеларийох Националного совиту зоз спомнутих трох местох, як и подпредсидатель Националного совиту Руснацох Зденко Лазор.

– Будзе то єдно роботне стретнуце на хторим ше порадзиме о сотруднїцтве трох дружтвох у року хтори почал. Порадзиме ше цо можеме вєдно зробиц и єдни другим помогнуц у орґанизациї и отримованю рижних преславох. Тиж будземе бешедовац же бизме убудуце Националне швето Руснацох вєдно орґанизовали – гвари Манько. Його думанє же би орґанизованє єдней преслави швета на подручу општини Шид допомогло же би тота преслава, як и сама програма, була квалитетнєйша и богатша. Тиж би вона була орґанизована каждого року у другим месце, односно зменьовали би ше Шид, Бикич и Бачинци як домашнї. Таке роздумованє потримує и Деян Бобаль, предсидатель КПД „Иван Котляревски” з Бикичу. По його словох вецей людзе даваю и вецей идеї и квалитет програми, а добра задумка и же би ше кажди рок меняло домашнього преслави. У Бачинцох прешлого року першираз отримана локална преслава означованя националного швета, як у тим валалє штредком децембра 2019. року снована Подручна канцелария Националного совиту. Борис Надь, предсидатель бачинского Дружтва тиж у началє потримує таке закладанє. Подпредсидатель Националного совиту Руснацох Зденко Лазор (з Бикичу) гвари же вон ище пред двома роками предложел таку идею.

– Удатнєйше би було кед би три дружтва вєдно орґанизовали програму, бо би була богатша и понукло би ше дацо нове. Достаточно же би тирвала 45 минути, або годзину, кед ше укаже квалитет. Окрем бешедней часци и шпиваня, мож орґанизовац и вистави малюнкох, читанє поезиї и подобне. Маме и комби, цо олєгча превоз учашнїкох кед би кажди рок друге место було домашнї преслави – гвари Зденко Лазор. ■ Редакция и дописователє 15. ЯНУАР 2021.

mesta@ruskeslovo.com

У ОПШТИНИ КУЛА И ОКРУГУ

ПОЧАЛО ВАКЦИНОВАНЄ Перши дози вакцини процив Ковиду-19 пондзелок, 11. януара сцигли и до Кули, та почала и перша фаза вакцинованя, а ище скорей и у цалим заходнобачким округу. Иншак, число активних случайох у цалим округу та и у општини Кула ше значно зменшує, пишу локални и покраїнски медиї. Вакцини перши прияли заняти у Доме здравя Кула, и то здравствени роботнїки з найвекшим ризиком од инфекциї, потим заняти у социялней защити, то значи и у Доме за старих, а потим и хаснователє тих установох, одн. найстарши жителє, у Доме у Кули и його оддзелєню у Руским Керестуре. Файзерову вакцину ище у прешлим тижню тиж прияли и здравствени роботнїки у Зомборе и Апатину, и то приоритетни, як у домох здравя, так и у Общим шпиталю Зомбор. У цалим округу число активних случайох Ковиду-19 значно зменшане, на менєй як 800 особи, найвецей и далєй у Зомборе 319, вельо менше число у Кули дзе активни 215 (док пред тим було вецей як 800), у Апатину 93, а у Оджаку 97 случаї.

Дом за старих у Руским Керестуре

Вельо менше число, за скоро 20 одсто, и тих цо ше тестираю, а число тих цо на лїченє послати до шпиталю тиж менше за 30 одсто, и у рамикох републичного просеку. У тей хвильки у зомборским шпиталю ше лїча 37 особи, а анї єдна нєт на респиратору, виявене зоз Заводу за явне здравє Зомбор. М. А.

УШОРЙОВАНЄ КОЛО КЕРЕСТУРСКОГО БЕҐЕЛЮ

РОЗЧИСЦЕНИ ЗАРОСНУТИ ЧАСЦИ Беґеляр Юлиян Винаї зоз Руского Керестура, хтори заняти у подприємстве „Води Войводини”, на свою инициятиву почал розчисцованє зароснутей часци коло беґелю, такволане лєсово преридзованє, на часци з правого боку моста ґу базену. За коло два тижнї розчисцел поверхносц длугоку коло 400 метери, а широку 25 метери, хтора ше потим зужела на 10 метери. Як дознаваме, после того як прешлей єшенї розчисцовал зароснути часци ґу беґелю на улїци Ирини Провчи, Винаї ознова порушал ушоренє и часцох хтори зме спомли. Гоч му то нє у опису роботи, достал за тото потребни допущеня.

– За часц цо ю розчисцуєм, перше сом питал допущенє од мойого шефа, а вец и од роботней єдинки хтора би ше мала старац о тей часци керестурского припобрежя Малого бачкого каналу. Робим такв. лєсово преридзованє, зоз моторну ручну пилу зрезуєм вигнанци, младнїки, шицко ше розчисца, як и пняки од дакедишнєй крадзи,

15. ЯНУАР 2021.

бо ше 90. рокох барз крадло древо, та остали пняки, и то досц високи – потолковал беґеляр. Крашнє видзиц як шицко вигромадковане. Найценше ґранє, хторе лєбо понукнє на тарупированє, а кед ту останє, з часом ше претвори до гумусу. Винаї у розчисцованю дошол до часци дзе ше побрежє спущує, а тераз ше лапа далєй од базену назад дзе остало ище 300 метери, а потим як гвари, селї ше на други бок беґелю, од улїци Ирини Провчи дзе єст места тиж барз зароснути до велькей гущави.

– Кед ше преридзи, древо ма вецей воздуху, слунка, иншак рошнє, т. є. швидше рошнє, пендра ше до горе и нормално же будземе мац красни древа, 90 одсто то баґреново, а гевто турґунї – потолковал Винаї. Керестурци можу буц задовольни. Тота часц беґелю остатнї роки барз у обтоку, бо попри рибарох, тамаль ше каждодньово велї шпацираю у каждей часци рока, та и тераз вжиме.

– Тих дньох на такв. Буджацкей часци беґелю, будземе правиц на кажди сто метери прерези у гущави ґу побрежю, т. є. на косини ґу води. Там будзе очисцене же би рибаре могли зисц ґу води. Предложел сом най на кажди сто метери по 20 метери будзе розчисцене, та то будзем означовац. Гоч би, поправдзе, цала тота косина требала буц чиста, алє воно швидше рошнє як цо ми постарчиме поробиц. Єст за тото машински тарупи, алє то шицко вельо кошта, а и чом би себе дахто з компензацию нє обезпечел древа за огриву. Уж тих дньох мам два особи хтори почню робиц, а можебуц будзе и вецей таки ґрупи цо ше ту уключа – гварел беґеляр Винаї. М. А.

РУСКЕ СЛОВО

9

НАШО МЕСТА ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ПАКЕТИ СОЦИЯЛНО ЗАГРОЖЕНИМ ФАМЕЛИЙОМ У просторийох Месней заєднїци, 29. и 30. децембра подзелєни гуманитарни пакети социялно загроженим жительом Руского Керестура. Коло 800 пакети поживи и средствох за дезинфекцию обезпечени за територию општини Кула, а 80 пакети загроженим фамелийом у Руским Керестуре подзелєла активна волонтерка Червеного крижа Соня Сабадош. З тей нагоди, секретар Червеного крижу Неда Раячич, подзековала Месней заєднїци на просторе у хторим ше дзелєло паке-

ти, а визначела и добре сотруднїцтво зоз гражданами Керестура.

– Окреме ше цешиме зоз нашим сотруднїцтвом, як зоз Месну заєднїцу, так и зоз гражданами Руского Керестура, зоз значним числом добродзечних давательох креви котрих маме у Керестуре, а тиж и зоз сотруднїцтвом зоз Основну школу – гварела Раячичова. Червени криж пакети обезпечел вєдно зоз Општину Кула и компанию „Сиґмаˮ зоз Кули, котра и донатор. Ан. М.

У ДЮРДЬОВЕ

ГУМАНИ ДАВАТЕЛЄ КРЕВИ

У святочней сали Месней заєднїци Дюрдьове, 29. децембра орґанизована остатня акция добродзечного даваня креви у 2020. року. На акцию ше одволали 36 особи, а после препатрунку крев дали 30 особи. Було 12 жени, а єден добродзечни даватель драгоциней чечносци ю дал першираз. У Войводини, та и у цалей Сербиї, од початку преглашеня пандемиї вируса, людзе ше слабше одволую на тоти акциї.

– То нє так и у Дюрдьове, хтори вше бул гумани штредок, та и у року за нами. Апелуєм на давательох креви же би ше одволали, а гевти котри то жадаю першираз, же би

ше перше информовали у Заводу за трансфузию креви у Новим Садзе, або на їх сайту. Концом рока зме мали менєй креви як цо було потребне, нє знаме покля будзе тирвац пандемия, та нам потребни резерви пре гевтих котрим то наисце потребне – гварел др Мирослав Петкович зоз Заводу за трансфузию креви Войводини. Вон тиж гварел же давателє маю обовязку явиц ше до Заводу кед же ше чувствую хори два тижнї после даваня креви. Акция орґанизована у сотруднїцтве Червеного крижа Жабель и Заводу за трансфузию креви Войводини. С. С.

ДОМ ЗДРАВЯ ЖАБЕЛЬ

ПРИПОЗНАНЄ РТВ „КОПЕРНИКУС”

МЕНЄЙ ГОСПИТАЛИЗОВАНИХ ПАЦИЄНТОХ

ДОСТАЛИ ПЛАКЕТУ ПРИВРЕДНЕЙ КОМОРИ

Шори у општини Жабель, у ковид амбулантох, менши як цо були пред Новим роком и шветами, а чи ше ситуация пременї на лєпше, чи на горше, увидзиме у дньох котри пред нами.

– Епидемиолоґийна ситуация у општини Жабель тераз стабилна, зменшує ше число нових хорих пациєнтох, тиж так менєй єст и препатрунки у ковид амбуланти, а шицко нам то указує же ситуация стабилна. Як будзе у наиходзацих дньох и тижньох то нє можеме знац твердзиц, бо ефекти шицких шветох цо за нами увидзиме у наиходзацим периодзе – гварел директор Дома здравя Жабель др Никола Якшич. На початку тижня у општини Жабель було 416 активних пациєнтох, цо вельо менше число у одношеню на пред трома тижнями.

– Зменшало ше и число пациєнтох котри зме посилали на госпиталне лїченє, у одношеню на период за нами. Пред Новим роком зме мали минумум штверих пациєнтох дньово, а тераз тото число менше – гвари др Якшич. Роботни час ковид амбуланти и надалєй од седем годзин рано по дзеветнац годзин вечар, кажди дзень. Л. Кх.

10 РУСКЕ СЛОВО

Концом рока звичайно ше здава рахунки цо ше зробело у року хтори на одходу, та так було и у РТВ „Коперникус” зоз Шиду кед остатнї днї децембра до тей медийней хижи, з традицию информованя од 1969. року, сцигло значне припознанє. Слово о плакети хтору дод зелєла Реґионална привредна комора за сримски управни округ зоз Сримскей Митровици. Предраґ Муйкич, директор Комори, вєдно зоз Зорану Каралич, координаторку за сектор услугох

(дзе припадаю и медиї, одно сно информованє) придал плакету Небойши Суботич, новинарови РТВ „Коперникус”. Муйкич з тей нагоди виявел же робота, односно информованє РТВ „Коперникус” у тей часци Сриму препознатлїве и слухачом и фаховцом Комори. Суботич подзековал на припознаню и додал же то ище векша обовязка же би ше и на далєй добре робело и информовало слухачох, одно сно гражданох Сриму. Вл. Дї.

15. ЯНУАР 2021.

mesta@ruskeslovo.com

ЯКП „ЧИСТОТА” ЖАБЕЛЬ

Явне комуналне подприємство „Чистота” Жабель по поступку явней набавки, за розчисцованє шнїгу и того року анґажовала ДОО „Тадис” зоз Ґосподїнцох. Понеже општинске ЯКП нє ма свойо машини за таки роботи, каждого року опредзелює средства за тоту дїялносц. За тоту жимску сезону з буджета општини ознова видвоєне коло милион и пол тисячи динари. Як и прешлих, так и того року анґажовани пейц машини. По єдна за кажде општинске место и ище єдна котра розчисцує стару драгу ґу Зренянину, од семафора у центру Жабля по крижанє з маґистралну драгу Нови Сад–Зренянин. З тоту машину ше будзе розчисцовац парки, менши улїци, преходи ґу явним институцийом у шицких штирох општинских местох и друге цо потребне. Явне комуналне продприємство „Чистота” Жабель отримує лєм општински драги. У Дюрдьове општински драги шицки, окрем главней, отримує Подприємство „Драги Сербиї”, а у Ґосподїнцох општинске подприємство отримує шицки драги.

Фото: Д. Йованович

ПОРИХТАНИ МАШИНИ ЗА ШНЇГ

О стану драгох и дражкох кед напада шнїг у местох општини задлужени надпатрац предсидателє месних заєднїцох, котри члени општинского Штабу за позарядово ситуациї, та на схадзкох гуторя о потребох у своїх местох, кед слово о розчисцованю шнїгу. ДОО „Тадис” зоз Ґосподїнцох анґажоване од 15. новембра того року по 31. марец 2021. року. Чольнїки општини, як и представнїки ЯКП „Чистота” здогадую же кажде длужен розчисциц шнїг опрез свойого обисца, односно будинку. С. С.

ОПШТИНА ЖАБЕЛЬ

НОВИ САД – КОВИД-19

НОВИ НАДПИС НА ДВОХ МЕСТОХ

ЧИСЛА ВИСОКИ, АЛЄ НЄ РОШНЮ

15. ЯНУАР 2021.

Фото: В. Вуячич

Явне комуналне подприємство „Чистота” зоз Жаблю, у сотруднїцтве зоз Месну заєднїцу Дюрдьов и Жабель, як и Туристичну орґанизацию општини Жабель, спатраню на вельки вароши и туристични центри, у остатнїм тижню 2020. року поставели надпис двох местох општини – Жабель и Дюрдьов. Надписи на кружней драги Жабель–Дюрдьов, Нови Сад–Зренянин. Слова у трох фарбох, червеней, белавей и билей, по рядошлїду фарбох застави Републики Сербиї. Як сообщене зоз ЯКП „Чистота”, исти таки надписи з менами местох пошвидко буду и у других валалох општини. С. С.

З Института за явне здравє Войводини на початку того тижня сообщене же у Войводини реґистровани коло 270 случаї инфекциї вируса корони, та у Покраїни було активни коло 15 000 случаї. Епидемиолоґийна ситуация у Войводини оценєна як позарядова, зоз стабилизацию тренда охорйованя на високих уровньох. Найвекше число нових инфекцийох, коло 60, реґистроване у Новим Садзе, а менше число реґистрованих случайох пошлїдок меншого числа вимогох за лабораторийним тестираньом за швето. Очекує ше дальше поступне опадованє активних случайох, а дотераз найвецей було у Новим Садзе, коло 3 390, а у Зренянину и Панчеве було вецей як 1 200 случаї. У сообщеню Института констатоване же здравствена ситуация и далєй чежка, алє и же єст полєпшаня. У Клинїчним центре Войводини на лїченю було коло 220 пациєнти, 18 на респиратору. У ВМЦ у Петроварадину 10 пациєнти.

– Ситуация лєпша як цо була, алє нас нє шме спреведац, бо слово о чежких случайох – виявела за РТВ директорка КЦВ др Едита Стокич. Вона наявела же помоцнєно будзе предлужена вакцинация здравствених роботнїкох. Почала 5. януара и з Файзерову вакцину, а вакциновани тоти хтори були дежурни. Шицки хтори вакциновани чувствую ше добре, нєт нєжадани ефекти, и вони порядно окончую свойо роботи – гварела Стокичова. М. Г. К.

РУСКЕ СЛОВО 11

ДУХОВНИ ЖИВОТ ХРИСТОС РАЖДАЄТСЯ! СЛАВИТЕ ЄГО!

УПОВАНЄ НА СПАСИТЕЛЯ У СЛАБОСЦОХ Гоч було менєй людзох у храмох, традицийно радосно преславене Рождество Христово у наших церквох, зоз шпиванками Спасительови и з упованьом на Бога у наших слабосцох и крегкосци, бо маме помоц и надїю у живоце КОЦУР

ОЖИВОТВОРЮЙМЕ ДОБРО У СЕБЕ На Вилїю, 6. януара, у Коцуре служене всеночне, а крачунски Служби Божо були провадзени зоз колядами з котрима вирни возвелїчали и прикрашели тото найрадоснєйше християнске швето. Колядованє було чуц у велїх домох, колядовали и тамбураше, алє нє у такей мири як предходних рокох пре епидемиолоґийну ситуацию. Шпивану, вельку Службу Божу на Други дзень Крачуна служел парох коцурски о. Владислав Рац, а того дня було и мированє. Означованя Христового Рождества було на святочни способ одшведковане.

– Тото шицко цо чувствуєме и маме потребу, то праве же бизме ше духовно радовали тей подїї котра ше збула давно, алє котра нас оживотворює же бизме и нєшкайши дух новонародзеного предлужели, жили и уношели добро медзи фамелиями, добро до нашого околїска, а добро будзе вше кед будзе перше знука у нас самих – гварел о. Рац.

Крачун у Коцуре преславели и православни вирни. На Вилїю, у порти православней церкви Успения Пресвятей Богородици и того року традицийно запалєни бадняк. Числени православни парохиянє провадзели палєнє бадняку котре закончене зоз огньометом. О. Р.

ҐОСПОДЇНЦИ

ВЕРБАС

БОГ ШЕ НАРОДЗУЄ ЯК ДЗЕЦОЧКО

З КОЛЯДАМИ ВОЗВЕЛЇЧАНЕ ШВЕТО

Вирни грекокатолїцкей церкви Святого архангела Михаїла у Ґосподїцох у своєй церкви и дома зоз фамелиями святочно преславели Христово Рождество и крачунски швета. Стреду, 6. януара, на Вилїю всеночне було на 16 годзин, а ютредзень штварток, 7. януара, на Перши дзень Крачуна о. Михаил Холошняй на Служби Божей шицким присутним пречитал Крачунску винчованку владики кир Георгия Джуджара – же ше Бог народзує як дзецочко, Спаситель, и тото подїя нєпреривно актуална. На Перши, Други и Треци дзень Крачуна, Служби Божи були на 12 годзин, а на Други дзень и мированє. Пре нєвигодну епидемиолоґийну ситуацию и у Ґосподїнцох менше число вирних дочековали шпивачох же би им винчовали народзенє Исуса Христа, нашого спасителя и Крачун, алє и вельо менше число шпивачох ходзело по шпиваню. С. С.

12 РУСКЕ СЛОВО

У церкви Покрова Пре святей Богородици у Старим Вербаше крачунски Служби Божо служел парох о. Алексий Гудак, а було красне число парохиянох. Служби були з мированьом, а вирни возвелїчали Рождество Христово з молитву и шпиваньом колядох. Парох о. Гудак здогаднул шицких же так и треба преславиц тото швето, традицийно, по християнски. У церкви Святого Владимира у Новим Вербаше тиж були крачунски Служби Божо и мированє вирних, а служел парох Иґор Вовк, зоз численима парохиянами. Вон служел и у Змаєве, та и там було мированє. У Вербаше Крачун преславели и православни вирни. Традицийно, у порти церкви Воведения Пресвятей Богородици у Старим Вербаше и опрез храму Святого Вознесения Христового у центре Вербасу палєни бадняк. О. Р.

15. ЯНУАР 2021.

duhovni@ruskeslovo.com

ХРИСТОС РАЖДАЄТСЯ! СЛАВИТЕ ЄГО! ДЮРДЬОВ

НА ТРЕЦИ ДЗЕНЬ БУЛО МИРОВАНЄ Рождество Христово у дюрдьовскей церкви Рождества Пресвятей Богородици преславене святочно, як и у обисцох вирних. На Перши дзень Крачуна, штварток 7. януара, у Служби Божей о. Михаил Холошняй особнє, и у мено членох Церковного одбору дюрдьовскей Церкви шицким винчовал Крачун и пречитал винчованку нашого владики кир Георгия Джуджара. У нєй написане же ше сполнєла обецунка, безконєчни и вшадзи присутни Бог ше народзує на Жеми як дзецочко. У тим року Рождество Христово славиме на нєобични способ, у обставинох як нїґда потераз, алє ше заш лєм Спаситель може народзиц и у нас и провадзиц нас до живота вичного. На крачунских Службох шпивали члени церковного Хора „Розанов”. Пияток, 8. януара на Други дзень Крачуна и всоботу, Служби Божи були на 10 годзин, як и на Перши дзень швета, а на Треци дзень и мированє. Шицки крачунски Служби могло провадзиц на живо, алє и на одложено на Фейсбук про-

филу домашнього о. Михаила Холошняя – Mihail Holosnjaj. У Дюрдьове того року на Вилїю вельо менєй фамелиї чекали шпивачох, капури були углавним позамикани, алє и вельо менєй шпиваче ходзели винчовац пре ище вше актуални корона вирус. С. С.

БЕОҐРАД

ИНДЇЯ

ЗИШЛИ ШЕ 25 ВИРНИ

РАДОСНИ ШПИВАНКИ

Крачунска Вилїя у Беоґрадзе почала 6. януара на 16 годзин у церкви Христа Царя у Крунскей улїци ч. 23, зоз всеночним и зоз крачунску Службу Божу на котру ше, гоч падал вельки диждж, зишли 25 беоґрадски вирни зоз шицких крайох Беоґраду и зоз Добановцох. Апостол на Служби читал студент Алекса Стаменич, а парох пречитал виривки зоз владиковей винчованки на трох язикох и повинчовал шицким крачунски швета. Вирни ше у молитви здогадли и свойого активного члена полковнїка Патра Надича, котри нєдавно похованого у Беоґрадзе. Шицки присутни радошнє шпивали традицийни коляди, а после мированя, Яринка и Назар Мельничуково одшивали два писнї и єдну винчованку, та их вирни наградзели зоз дарунками. После Служби Божей шицки ше позберали до церковней сали и здогадли на свойо традицийни капущанїки и други вилїйово лакотки котри поприношели зоз собу и догварели ше же идуци раз на Вилїю Богоявления отримаю и Националне швето Руснацох у Беоґрадзе. О. Р.

15. ЯНУАР 2021.

Фото: ш. М. Воротняк

Радосне швето Рождество Христово святочно преславене и у Церкви Успения Пресвятей Богородици у Индїї. Парох о. Михайло Шанта служел крачунску Службу Божу штварток, 7. януара на 11 годзин, на хторей, и попри нєвигодней епидемиолоґийней ситуациї, було красне число вирних, вецей як двацец особи, хтори шпивали крачунски шипиванки. Як гварел парох о. Шанта, пречитана пригодна винчованка нашого епарха, владики кир Георгия Джуджара, по українски, як то обичай. Було и мированє. Того року нє була даяка програма, як предходних рокох. Пред шветом була свята споведз, на хторей тиж було красне число парохиянох. По словох о. Михайла, то час и кед ше зводза рахунки о подїйох у своїм штредку, з тим же було надосц умарти особи, а у парохиї ше тераз рихтаю за преславу швета Богоявлениє. М. Г. К.

РУСКЕ СЛОВО 13

ДУХОВНИ ЖИВОТ ХРИСТОС РАЖДАЄТСЯ! СЛАВИТЕ ЄГО! ОПШТИНА ШИД

НА ДОСЦ ЛЮДЗОХ НА ВСЕНОЧНИМ У парохиї у Бачинцох торжествено преславене Рождество Христово, з богослуженями и молитвами. На Вилїю парох о. Дарко Рац дополадня служел Василийову Службу Божу зоз вечурню, а потим Царски часи. На 22 годзин служел крачунске всеночне и було коло 30 вирних. На Перши дзень Крачуна тиж БИКИЧ служел Службу Божу, а потим було и мированє. Бого служеня були и на Други дзень швета Собор Пре святей Богородици, як и на Треци дзень, на швето першомученїка Штефана.

БАЧИНЦИ

ШИД

У Шидзе новонародзеного Исуса привитали з молитву и шпиваньом колядох. Парох о. Михайло Режак на Вилїю служел всеночне на 20 Фото: В. Еделински Миколка годзин, а було красне число вирних. О. Режак наглашел значносц Христового народзеня як спасителя и же шицки у молитви вєдно и з тима хтори нє могли присц на богослуженє. На Перши дзень швета парох пречитал крачунску винчованку владики кир Георгия, а по Служби Божей було мированє. Шлїдуюцих дньох було менєй вирних у церкви. Торжествено було и у наших церквох у Беркасове и Бикичу. По словох пароха о. Владимира Еделинския Миколки, у Беркасове всеночне служене на 19 годзин, у Бикичу на 21 годзин, а младша виронаучна ґрупа дзецох шпивала коляди. На Други дзень було и мированє. Вл. Дї.

КУЛА

МЕНЄЙ ВИРНИХ НА БОГОСЛУЖЕНЬОХ

У грекокатолїцкей парохиї св. Йосафата у Кули крачунске Вельке повечериє зоз литию, всеночне, було на Вилїю на 19 годзин, а служел домашнї парох о. Дамян Кича ЧСВВ. Служена и утриня зоз Царскима часами, а потим и вечурня з литию Василия Велького. Пред тим вирни мали нагоди и за св. споведз. На Перши дзень Крачуна Литурґию на 9 годзин служел капелан о. Платон Салак, на 10 годзин Служба Божа

Фото: ш. М. Воротняк

14 РУСКЕ СЛОВО

була и у Крущичу, а служел ю парох о. Дамян Кича ЧСВВ. Место казанї пречитана крачунска винчованка нашого владики кир Георгия. На обидвох Службох, и у Кули и у Крущичу хтори филияла кулскей парохиї, було и мированє вирних. На Други и Треци дзень швета на Службох на 9 годзин, преславени Собор Богородици и Осифа заручнїка, одн. першомученїка Штефана, а вечар на 16 була вечурня з литию. Як уж традиция у кулскей парохиї, парох и вирни пририхтали и вертеп опрез олтара, а того року виронаучни дзеци зоз ш. Михаїлу Воротняк пририхтали малу виставу крачунских винчованкох, котра тиж була виложена у церкви. Того року нє бул традицийни Крачунски концерт у церкви хтори пририхтовало КУД „Иван Сенюкˮ, а пре познати причини епидемиї. И на богослуженьох нє було тельо вирних як то звичай на вельки швета кед церква була полна, тиж ше менєй ходзело и по шпиваню, алє ше швето сиґурно преславело у домох, у кругу найблїзшей фамелиї. М. А.

15. ЯНУАР 2021.

duhovni@ruskeslovo.com

ХРИСТОС РАЖДАЄТСЯ! СЛАВИТЕ ЄГО! СРИМСКА МИТРОВИЦА

НАЙРА ДОСНЄЙШИ БУЛИ НАЙМЛАДШИ Пре пандемию вируса, у Сримскей Митровици ше Вилїйово всеночне служело на 20 годзин, а нє на 23 як звичайно, а позберало ше красне число вирних зоз Мартинцох, Латярку, та аж и Прхова. Найрадоснєйши були наймладши котри ше дружели и шпивали коло вертепу под ядловцом. Помагал споведац сушедни паноцец Едвард Шпанович. После всеночного вирни винчовали парохови крачунски швета зоз колядованьом у церкви коло ядловца и Вертепу. През шицки три днї швета церква була окреме нащивена, парохови помагали троме митровицки богослове, римокатолїцки, православни и греко-

католїцки, а шицки днї ше и мировало. Внєдзелю, 10. януара, вирни ше крашнє одволали на Каритасову акцию и назберали 18 500 динари як помоц людзом цо дожили трешенє жеми у Горватскей. о. В. В.

НОВИ САД

У ПАРОХИЇ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ВИХАСНУЙМЕ ЧАС ЗА СПАШЕНЄ

ПРЕСЛАВЕНЕ БОГОЯВЛЄНЄ ГОСПОДНЄ

Фото: В. Вуячич

У Новим Садзе стреду, 6. януара на Вилїю, парох о. Юлиян Рац служел крачунске вельке повечериє з литию – всеночне, а на Перши дзень крачунску Службу Божу. Вирних було надосц, гоч нє як прешлих рокох, кед нє була пандемия вируса. Парох пречитал крачунску винчованку нашого епарха кир Георгия Джуджара у хторей вон суґеровал застановиц ше, же бизме подумали цо славиме, оценєли тото цо прешло и подумали о будуцим, кадзи идземе и у яким напряме ше рушаме. Треба вредновац кажду хвильку и вихасновац час, здобуц спашенє. Владика гварел же нас нїч нє може зопрец же би ше у нас народзел Христос Спаситель и пожадал же би шерцо каждого з нас постало Вифлеємски яшелька.

– Унєшме дацо з владиковей винчованки до живота. Кельо наисце нашо шерца буду отворени и Вифлеємски яшелька, за спашенє у вичносци? Кельо розумиме же нас Бог люби и нїґда нє охабя? Винчуєм Крачун и жадам щешлїви Нови рок! – гварел парох о. Юлиян Рац. М. Г. К.

15. ЯНУАР 2021.

Вирни у Кере стуре пре славели Богоявлєнє Го споднє – Трокра лї. Шпивану Службу на 10 годзин служели парох о. Михайло Малацко и капелан о. Михайло Шанта. Парох Ма лацко здогаднул на значенє и моц швеценей води за тих цо веря.

– Кажде Богоявлєнє пригадованє тей подїї же Исус приходзи на Йордан кресциц ше, алє и же ми кресцени зоз Духом святим. То єден чин хтори особни, зоз тим пошвецаньом води на єден способ обновюєме и нашо кресценє и нашу припадносц Богу, нашу любов ґу ньому и наш заєднїцки живот з Господом Богом – заключел о. Малацко. По Служби Божей, з приволованьом Духа Святого, священїки окончели и обряд пошвецаня води, парох зоз ню пошвецел церкву и присутних вирних, хтори себе по Служби могли набрац з тей води и однєсц до своїх домох. Того року нє було пошвецанє обисцох зоз богоявлєньску воду, алє кажде могол голєм сам пошвециц свой дом и членох своєй фамелиї. Внєдзелю 10. януара, на шицких трох Службох Божих керестурски парохиянє назберали 106 300 динари и 80 еври, як пенєжни прилоги до „дзвончкаˮ хтори наменєни як помоц до Горватскей, за пошлїдки жемотрешеня. Парох о. Малацко похвалєл же Керестурци вше маю чувство солидарносци у таких нагодох. Зберанє помоци порушане по препоруки нашого владики Георгия Джуджара, односно Владическей конференциї Кирила и Методия и то би мало буц и у других наших парохийох, та и у шицких католїцких владичествох. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 15

РОК XV

ЯНУАР 2021. число 01 (152)

ШИЦКИ РУСНАЦИ У ШВЕЦЕ МАЮ СВОЙ НАЦИОНАЛНИ ДЗЕНЬ

Ушорела: Олена ПАПУҐА

ЗДОГАДНУЦ ШЕ, И УКАЗАЦ ХТО ЗМЕ Пише: Олена ПАПУҐА

Порученє руского националного дня, же наша заєднїца чува и пестує свою културу, идентитет и окремносц, и на тот способ презентує ше и державним власцом, од хторих ше обчекує и достава финансийну потримовку у рамикох їх меншинских политикох

Ґ

у тому дню, шицки Руснаци вибрали и гимну, заставу и герб хтори промовую на тот и други днї. То їх особеносц. Руснаци зоз Сербиї и Горватскей за гимну маю писню „Браца Русиниˮ, а шицки други Духновичову писню „Я Русин был, єсьм і будуˮ.

У ГОРВАТСКЕЙ:

У Горватскей ше Дзень Руснацох отримує 25. мая, на дзень кед 1836. року основана перша грекокатолїцка парохия у Горватскей у Петровцох

ПОЧАЛА КООРДИНАЦИЯ, ПРЕДЛУЖУЮ РАДИ

Дзень Руснацох у Републики Горватскей ше преславює 25. мая, а отримує ше го од 2010. року. Швето, на вимогу Координациї рускей националней меншини преглашела Влада РГ, точнєйше Совит за национални меншини, а тиж так пред 11 роками преглашена и шветочна писня, герб и застава. Отримую ше концерти на тот дзень, та перши отримани у Вуковаре, други у Миклошевцох, треци у Петровцох, а потим шицки далєй у Вуковаре, тиж так даєдни КУД-и у валалох и учительки у школох з дзецми преславюю тото швето.

– Державни функционере потераз нє приходзели. Покровитель першого Дня Руснацох бул тедишнї предсидатель РГ Иво Йосипович, на швето нє пришол, алє мал свойого висланїка. Вше присутни жупан вуковарскосримски, або дожупан и часто городоначальнїк Вуковару и начальнїкове општинох дзе жию Руснаци. Покровителє Дня Руснацох руска Координация, жупания Вуковарско-сримска.

Держава директно нє дава пенєжи. Пенєжи ше достава спрам трошкох отримованя и потераз нє було проблеми. Нажаль, на концу предходного мандату загашена Координация, бо тедишнї члени нє були заинтересовани за предлуженє єй роботи. Требало ю пререґистровац, алє то по нєшка нє поробене, то єст нє оформена нова Координация, бо нєт дзеки при векшини членох, так же тераз кажда Рада и представителє робя кажди за себе. Того року покровитель требала буц жупанийска рада ВСЖ з финансийну помоцу Жупаниї. Познєйше, за єшень, ше средства достали и од Министерства просвити, алє нажаль, Дзень Руснацох нє бул отримани – толкує предсидатель Ради рускей националней меншини Вуковарско-сримскей жупаниї Яким Еределї. Вон визначел и же тото швето Руснаци у Горватскей орґанизую, насампредз, пре себе и за себе, и нє такой-так им важна промоция пред векшинским народом. Медиї досц провадза, и хто сце знац за швето, ма дзе дознац.

У УКРАЇНИ:

НА ДЗЕНЬ НАРОДЗЕНЯ ДУХНОВИЧА

Русини у України свой национални дзень вибрали у догварки зоз Шветовим конґресом Русинох, бо зоз державу то нє могли, понеже су у тей держави нє припознати як окремна национална заєднїца. Орґанизую го кажди рок у другим месце у Закарпатскей обласци, реґиону дзе их найвецей и єст. През промоциї кнїжкох, вистави, академию, промовує ше

Русини у України свой национални дзень славя 24. априла на дзень народзеня русинского будителя Александра Духновича

16 РУСКЕ СЛОВО

15. ЯНУАР 2021.

rsusvece@ruskeslovo.com русинску културу, язик и идентитет. Учашнїки на академиї, госци и домашнї зоз места дзе ше одредзеного року отримує Дзень Русинох, маю дефиле зоз русинскима заставами, шицки шпиваю и гваря – же теди енерґия велїчезна. У Виноградове, кед орґанизоване швето на штред варошу, положени венєц на памятнїк Александра Духновича.

У МАДЯРСКЕЙ:

ДЕРЖАВА АКТИВНО УЧАСТВУЄ У ШВЕТУ

Мадярска держава потримує Националне швето Русинох и на академийох, виставох, промоцийох кнїжкох хтори ше орґанизую 22. мая вше у другим месце дзе єст Русинох, вше присуствує дахто зоз державного верху.

– Окремни пенєжи за отримованє националного швета держава нє дава. Их ше видзелює зоз пенєжу хтори наша меншина достава за роботу русинского Совиту за меншини. Медиї провадза активносци кед националне швето – визначел др Штефан Лявинец, предсидатель Шветового конґресу Русинох. Орґанизатор Националного швета Русинох у Мадярскей то Цалодержавни русински совит, а швето вше ма покровителя. То министер за меншини, державни секретаре, єдного року то була Бира Гириц, посланїца за Русинох у державним парламенту. На швето зоз цалей Мадярскей приходза автохтони Русини з тей держави, доселєнци, углавним зоз Подкарпатя, хтори робя у Мадярскей. Руснаци у Мадярскей свойо националне швето славя 22. мая. Тот дзень вибрани прето же на тот дзень 1703. року Томаш Есе поволал подкарпатских Русинох до ошлєбодительней войни процив Туркох, хтору предводзел Ференц Ракоци Други. Пре їх вирне служенє, Ференц Ракоци Русинох преглашел за найвирнєйши народ

У АМЕРИКИ:

РУСИНИ БУЛИ АКТИВНИ ЧЛЕНИ МЕДЗИНАРОДНЕЙ ПОЛИТИКИ

Шветови конґрес Русинох вигласал же би и Русини у Сиверней Амерки мали свой национални дзень. Датум вибрани по тим же 26. октобра 1918. року до Ню Йорку вєдно зоз двацец другима державотворнима народами пришла и делеґация Русинох же би формовали Штреднєевропску демократичну унию у Сали нєзависносци у Филаделфиї, нєдалєко од будинку дзе 1776. року преглашена Америцка декларация нєзависносци. Тот податок гутори же Русини були активни субєкт медзинародней политики. Националне швето ше отримує зоз виставами и главним концертом. Пред початком академиї, делеґация Русинох ше стрета зоз америцким сенатором з Огая, Майкельом Скиндельом, хтори ма русински коренї. Бешедує ше з нїм о правох националних меншинох и о Русинох у Америки. Руснаци у Америки од 2010. року славя Дзень Русинох 26. октобра у варошу Кливленд

У ПОЛЬСКЕЙ:

ШВЕТО ПОШВЕЦЕНЕ РАДОСНЕЙ ПОДЇЇ

Каждого року, Лемки свой национални дзень у Польскей славя у будинку Рускей бурси у Ґорлицох. Там ше, насампредз, здогадую на визначних Лемкох хтори пред 103 роками формовали першу русинску-лемковску републику у Флоринци, цо шведочи же на Лемковини вше жили Лемки. За нїх то и смутни здогадованя, бо тота република тирвала 15. ЯНУАР 2021.

кратко, а понеже Масарик нє мал интерес Русином направиц праву державу, часц Лемковини подаровал Поляком. На тот дзень каждого року до Бурси приду почитователє лемковскей култури, шпиванки, писаного слова. Швето ше нє отримує лєм єден дзень, алє и даскельо тижнї зоз рижнима змистами. Дзеци варя русински єдла, уча ше вишивац, старши им приповедаю о историї. Держава дава средства по проєкту за тоту намену и на ню вше приду функционере за державного верху. Подїя хтора ше случела 5. децембра 1918. року у Флоринци на Лемковини, була радосна цалому лемковскому роду. Теди, Лемки достали свою републику, а на тот датум им и национални дзень

У СЛОВАЦКЕЙ:

РОСЛИ З РОКАМИ

Датум кеди буду славиц свой национални дзень, Русини зоз Словацкей вибрали сами, а потвердзели го делеґати на Шветовим конґресу Руснацох 2009. року. Держава ше до того нє мишала. Перших рокох то бул лєм обични дзень без даяких указованьох цо Русини робя. Остатнїх рокох ше тото швето навелько слави зоз ґала-концертом, манифестацию у рецитованю „Духновичов Прешов” итд. Прешлого року ше швето нє преславйовало, алє предсидателька Словацкей Републики Сузана Чапутова, послала поздрави шицким Русином у Словацкей зоз апелом же би чували свой идентитет. Кед ше орґанизує тото швето пише ше проєкт на основи хторого ше достава средства през проєктни модел зоз Фонду за потримовку националних меншинох. На тот дзень державни медиї досц уваги пошвецую Русином, та зоз тим даваю знац векшинскому словацкому народу же у держави жию и Русини. Русини у Словацкей вибрали 12. юний за свой национални дзень, бо на тот дзень 1933. року поставени памятнїк Духновичови у Прешове, авторки Елени Мандич

НАРОДНИ БУДИТЕЛЬ У ПРЕШОВЕ Дня, 12. юния 1933. року, кед у Прешове поставени памятнїк русинскому будительови Александрови Духновичови, вельо людзе пришли на тоту подїю. Гайзибани були полни, велї пришли на кочох. Шицки у народним русинским облєчиве. Владика Павел Ґойдич служел Службу Божу и панахиду Духновичови. Шпивал грекокатолїцки хор. Цала улїца медзи нєшкайшим готелом „Дукля” и нєшкайшим будинком театру Йонаша Заборского була полна з людзми зоз Подкарпатскей Руси и Прешовщини. Памятнїк Духновичови бул на штред центра у Прешове. Шицки шивали писню „Я Русин был, єсьм і будуˮ. Така подїя анї по нєшка нє була у Прешове. Подїю зазначели новини „Руске словоˮ, хтори видавала Прешовска грекокатолїцка парохия. Фото: фейсбук википедия, Лем.фм, info rusyn

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ҐРУПА „АРИЯˮ ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА ЗНЯЛА МУЗИЧНИ СПОТ

НУМЕРА У НОВОРОЧНИМ ДУХУ

Женска музична ґрупа „Ария” зоз Руского Керестура, хтору творя Марина Роман, Дорика Чизмар, Наташа Колесар, Саня Чапко и Йована Ноґавица, за початок 2021. року, своїм слухачом подаровала нову шпиванку и спот под назву „Нашим дзецом”. Тескт за шпиванку написала Дорика Чизмар, музику Марина Роман, а аранжман и продукция шпиванки и спота котри зняти за тоту нагоду поробел Сашо Палєнкаш. Спот за кратки час на Ют’юб каналу зазначел красне число препатрункох, а о способе аранжированя писнї, идеї же би ше зняло спот, як и атмосфери под час знїманя, Сашо Палєнкаш гвари: – Примарна идея цалого проєкту, у ствари, була лєм писня. Дзивчата пришли зоз идею же маю авторску шпиванку хтору би сцели зняц, послали ми акорди и текст, та док я рихтал музику за знїманє вокалох, прейґ телефона зме бешедовали о опциї знїманя и даякого видеa, понеже ми якош нє ишло же нова писня, за швета, на интернет, а без видеа – приповеда Сашо.

– Вельо зме ше радзели же як би сцели же би писня звучала, понеже могло направиц аранжман зоз комплетним бендом – буґни, бас, ґитари, клавир, смиково инструменти, а могло єдноставно охабиц лєм саму сущносц їх бенда – пейц дзивчата з вецейгласним шпиваньом у провадзеню акустичней ґитари. Превагнул тот други аранжман, хтори ше мнє особнє и баржей пачел. Нормално, коло ґитари пододавани ище даяки инструменти лєм же би дополньовали динамику шпиванки, алє же би ше нє ремецело главни концепт и же би писня звучала так як треба, односно як „Ария”. После знїманя писнї, на шор пришло и розпатранє идейох за видео, а як гвари Сашо, понеже кажде ма власни обовязки, найвекши проблем бул буц у исти час у валалє.

– Початком децембра зме мали перши и єдини термин за знїманє вокалох, та кед зме закончели цо зме мали, шедли зме и побешедовали о можлївим концепту спота. З оглядом на тото же нас час оганял, понеже попри знї-

маня потребни и одредзени час же би ше видео и вимонтирало, порадзене же би видео бул поскладани з двох приповедкох и же би бул зняти у єдним дню. Так зме дополадня зняли приповедку дзе дзивчата розноша пакецики по валалє, а вечар знята їх приповедка як бенда – „Ария” у шветочней атмосфери виводзи шпиванку наживо. Накадзи идея видеа була дефинована, знїманє ишло наисце досц швидко. Шицко було зняте за даяки шейсц годзини. Медзитим, понеже шицко знїмане у децембру и вонка по жими, на коло осем локацийох, з тим же ше даєдни сцени знїмали зоз вецей кадрох, та було и досц повторйованя, мушим припознац же було досц интересантно и атмосфера цали час була барз позитивна. Же би видео бул начас положени на интернет и подзелєни по дружтвених мрежох, мал сом дас єдно пополаднє часу за монтажу, а потим ище дзень за виправки. Щесце же скоро шицко пошло на „першу лабдуˮ, з даякима дробнима корекциями, та ше удало цали проєкт закончиц пред Вилїю – закончує Сашо. Спот „Нашим дзецом” мож одпатриц на Фейсбук боку и Ют’юб каналу ґрупи „Ария”. Ан. М.

ВИСТАВА МАЛЮНКОХ З ПОДОБОВЕЙ КОЛОНИЇ „СТРЕТНУЦЕ У БОДНАРОВА” У ҐОСПОДЇНЦОХ

ПОСТАНОВКУ МОЖ ОПАТРИЦ ЦАЛИ РОК

Гоч ше на Вилїю по юлиянским календаре, 6. януара у Ґосподнїнцох у ґалериї Месней заєднїци Ґосподїнци традицийно отвера вистава з останєй Подобовей колониї „Стретнуце у Боднарова” того року, пре епидемиолоґийну ситуацию є нє отворена на традицийни способ. Без огляду же нє булa урядова и святочна програма з нагоди отвераня вистави, члени Орґанизацийного одбору, валалчанє и учашнїки Подобовей колониї пред Новим роком у Ґалериї МЗ поставели зарамиковани ма-

18 РУСКЕ СЛОВО

люнки зоз прешлорочней Подобовей колониї „Стретнуце у Боднарова” за старших и малюнки дзецох котри участвовали на тей Колониї. Малюнки буду виложени цали рок, по 6. януар 2022. року кед ше планує заквачиц нови малюнки, зоз 17. Подобовей колониї „Стретнуце у Боднарова” котра ше ма отримац у тим року.

– Гоч нє мож предвидзиц яки будзе тот рок, ми плануєме орґанизовац тогорочну Колонию, алє час укаже чи годно. Прешлорочну нам ше, пре стан зоз корона вирусом, удало орґанизовац аж з трецого. У тим року, док дошлєбодзи час, плануєме промоцию найновшого каталоґу малюнкох зоз остатнєй Колониї – гварел Владимир Салонски зоз Ґосподїнцох спред Дружтва за руски язик, литературу и културу котре ораґанизотор Подобовей колониї „Стретнуце у Боднарова” у Ґосподїнцох. Малюнки можеце опатриц кажди роботни дзень у периодзе док роби Месна заєднїца Ґосподїнци, односно од седем рано по петнац годзин пополадню. С. С.

15. ЯНУАР 2021.

kultura@ruskeslovo.com

МОНОҐРАФСКИ ЗБОРНЇК „РУСКЕ СЛОВО 1945–2020”

ФУНДАМЕНТАЛНЕ ВИДАНЄ НАШОГО НОВИНАРСТВА З тоту кнїжку зме достали материял розличней документованосци, алє барз подзековни за даяке наукове преценьованє, котре будзе релевантне, аж и заключеня о функционованю информативного простору на руским язику у, дакеди югославянских, а нєшка сербских рамикох

М

оноґрафски зборнїк „Руске слово 1945–2020. рок” нє мож читац як даєдну з литературних виданьох Новинско-видавательней установи „Руске слово”, a заш лєм є фундаменталне виданє тей видавательнeй хижи, котра у року нєвигодним нї за яки винїмково преслави, та вец анї такого значного ювилея як цо то три штварцини вика од снованя, з нагоди котрого є видрукована. Саме єй виходзенє историйна подїя у културним, информативним и образовним живоце Руснацох, бо є преполна з податками, датумами и менами, правдива история руского новинарства котра залапює вецей як єдно столїтиє. Червена нїтка котра повязує шицки сеґменти вецейдеценийного живота роботи видавательней хижи од националней значносци то, з котрима шицко почало и тирвало и кед ше други єй сеґменти през кризи, Сцили и Гарибди у турбулентних часох, утарговали, по нєшка. То новини, котри, як видно и з нєшкайшей кнїжки и пестую исти дух новинарства хтори нашлїдзени од „Руских новинох”, новинки цо виходзели по руски медзи двома войнами, та утапшали дражку по котрей рушело повойнове „Руске слово”. То новини котри як и їх предходнїки од початку, пред седем и пол децениями, та по нєшка, творени зоз свидомосцу же маю окончовац вецейнїсту улогу информованя, а источасно и стражариц на шицки змисти з котрима ше отримує и розвива национална свидомосц и источасно, пестує свою интеґрацийну улогу рускей заєднїци зоз стредком у хторим вона витвоює свойо природни, политични и социялни права. З оглядом на вецейнїсти орґанизацийни и функционални состав и улогу „Руского слова” и кнїжка, природно, колажного типу. Зложена є зоз прилогох котри писали особи котри зоз власним искуством и прихильносцу компетентни за окремни часци. Можебуц так кнїжка интересантнєйша за читача, бо кажде читанє ше лєгчейше провадзи кед є дачия особна приповедка. Так зме достали материял розличней документованосци, алє барз подзековни за даяке наукове преценьованє, котре будзе релевантне, аж и заключеня о функционованю информативного простору на руским язику у, дакеди югославянских, а нєшка сербских рамикох. Читачови котри активно преживює историю руского новинарства, а хтора, як поведзене, нєрозлучно вязана и за историю рускей култури, образованя, та социялних и националних рушаньох, як и дружтвено-политичного живота ше може привидзиц же уводна часц нашироко елаборує шицки тоти рушаня у руским народзе на початку 20. вику. Поправдзе, история руского новинарства там дзешка и почина, и розумлїве же вец авторови тей часци, Дюрови Латякови, було лоґичне детальнєйше обробиц праве його фундаменти, початки. Любопитлївим можебуц то будзе аж и нєдосц, бо тоти перши децениї снованя и розвою информованя на руским язику, вязани за артикулованє националней свидомо15. ЯНУАР 2021.

сци за собу нє охабели велї документовани шлїди... Медзитим, и просекови новинарски инстикт гутори же дакеди тота кнїжка годна буц документ и жридло преучованя нє лєм информативней, алє и шицких других обласцох живота Руснацох на тих просторох. У науки кажди деталь важни, та ше наприклад, преучовач информованя на руским язику на тих просторох опита и за таки деталї котри задзераю до прешлосци далєй пред початками, пред „Рускима новинами”, на улогу Михаила Капраля и статї з „Неділї” о бачванских Руснацох, або чи таки написи нє було и индзей, можебуц вецей о проросийскей „Зарї” итд... Углавним, цо и розумлїве, пре историйну дистанцу, тот предрускословски период скоро же романтизовани и швечи му таки пикантериї яки дал Латяк. То оживює и час, и атмосферу. У тей, предрускословскей фази информованя би ше можебуц здало и вецей о руских календарох, бо ше их децениями у „сушних рокох” хасновало як фамелийне, або аж и дружтвене читанє... „Руске слово” за собу охабело документацию яку схопни документариста, як цо то Дюра Латяк, дошлїдно вичитує. Свой мандат як директорки Мартица Тамаш дала цалком информативнo и приказала у одношеню на Латяка другу димензию еґзистованя єдней такей важней институциї як „Руске слово”. Поєдинєчни прилоги даєдних занятих котри дали видзенє свойого мандату (директорох, углавним, а и редакторох) маю гнєтка цалком особни приступи документованим часом и, цо найинтересантнєйше, окреме важним пременком у живоце новинох, а познєйше и розвитей новинско-видавательней институциї. Кнїжка о „Руским слове” бешедує и о литератури у новинох и у окремних кнїжкох видавательного оддзелєня, о язику у шицких виданьох, о часопису „Шветлосц”, о часопису за младих МАК и часопису за дзеци „Заградка”. Могла бим тоти часци похвалїц же су стилски и язиково найчистейши, цо одвитує змисту о котрим ше у тих часцох бешедує... Можебуц же хиби текст о видавательней дїялносци, аж и фаховши прилог о визуалней трансформациї новинох, часописох, шицких трох. Тота часц, правда, дата интеґрално з текстами о спомнутих часцох, алє би можебуц було места за окремни додаток о концепту визуалней идентификациї и промоциї новинох и шицких виданьох. Углавним, и читаче и шицки цо спомнути, а и тоти цо нє спомнути, алє ше подрозумює же були часц 75-рочного єствованє НВУ „Руске слово”, и його читаче можу буц задовольни зоз тим цо кнїжка шицко и як облапела. Вона шведоченє о часу и людзох у тих часох, о тим як ше вони пред бурями тримали и цо за собу охабели, праве през писане слово. Окремну документарносц кнїжки дава вибор фотоґрафийох и ефектне законченє з анеґдотами и як точка на и, з карикатуру Любомира Сопки! ■ Ирина Гарди Ковачевич

РУСКЕ СЛОВО 19

КУЛТУРА И ПРОСВИТА 75 РОКИ ОД СНОВАНЯ КУД „ТАРАС ШЕВЧЕНКО” У ДЮРДЬОВЕ

КОНТИНУИТЕТ И ВИТИРВАЛОСЦ ТО ЇХ СИМВОЛ Пише: Сандра САЛАМУН

Мурованє новей часци обєкта КУД Тарас Шевченко” ”

КЛЮЧНИ РОКИ Найуспишнєйши роки Дружтва то период од конца дзеведзешатих и початком дватисячитих, кед у нїм почали дїловац предняки котри ознова ожили роботу у нїм. Удало им ше покончиц же би Дружтво мало свойо просториї, свой печац, ознова ше почало орґанизовац руски бал, а дзекуюци новому и барз дїлотворному Управному одбору и здобуц стабилни интеґритет и авторитет на шицких уровньох. Їх дїлованє и резултати успишней роботи чувствую ше ище вше, насампредз дзекуюци тому же мали моци, знаня и сцелосци буц отворени за бешеду, розумиц стан, ришовац проблеми и потреби, алє и же им ше удало нєпреривно подмладзовац УО и Дружтво.

20 РУСКЕ СЛОВО

Пред кус вецей як мешацом, Културно-уметнїцке дружтво „Тарас Шевченко” з Дюрдьова наполнєло 75 роки од снованя. Гоч ше пририхтовали преславиц тот значни ювилей, пре почитованє епидемиолоґийних мирох застановйованя ширеня корона вируса, преслави нє було. Заплановане же ювилей будзе означени у наиходзцим периодзе, аж док векши сходи буду дошлєбодзени

Б

огата история Културно-уметнїцкого дружтва „Тарас Шевченко” з Дюрдьова указує же воно мало вельо успишни роки и даскельо преламни, после котрих ше робело ище лєпше. Його стан найвецей диктовал стан у дружтве и держави, обходзенє державних установох и институцийох ґу дружтвом котри пестовали културу и традицию, алє и способносц водзацих. За тоти вецей як седем децениї иснованя и континуованого твореня, мож повесц же дюрдьовске Дружтво мало даскельо значнєйши периоди. Ище 1918. року парох Дюра Биндас послал писмо руским предняком же у Дюрдьове єст потреби за снованьом Дружтва у котрим би ше пестовала руска фолклористика, култура, литература и друге. Водзаци ше з тоту идею, 30. новембра 1945. року у Дюрдьове основани Месни одбор Рускей матки, як оддзелєнє керестурскей цантрали котра мала повязац руководительох и руководзиц зоз оддзелєнями котри сновани у каждим месце дзе жию Руснаци. О три роки, точнєйше 1948. року Одбор прероснул до Културно-про свитного дружтва „Тарас Шевченко” и осамостоєл ше. Мено котре ноши нєшка, Културно-уметнїцкого дружтва „Тарас Шевченко” пременоване на Виберанковей скупштини 1981. року. Мед-

зитим, шицки Дюрдьовчанє, як Руснаци так и припаднїки других националносцох у валалє, и нєшка найчастейше хасую першобутну назву Матка. МЛАДЕЖ ОЖИЛА РОБОТУ Дружтво стаємно робело од снованя. Збогацовало ше програму и робело на звекшованю членства. Медзитим, о двацец роки од снованя, 1968. року зазначене мале число програмох, нєдостаточна масовносц членства, як и слабе закладанє просвитних и дружтвених роботнїкох, младежи и интелиґенциї. Седем роки потим, 1975. року, младеж масовно приступела до Дружтва. Формовани велї секциї, ожита и злєпшана робота скорейших секцийох и ознова орґанизовани дружтвени бали хтори теди скоро же замарли. Членство у тим периодзе могло буц охрабрене, понеже успихи призначовали драмска, литературна, фолклорна, хорска, музична, соло шпивацка, танєчна и фото-кино секция. Конєц шейдзешатих и початок седемдзешатих бул преламни рок, бо до Дружтва приступели велї значни особи котри и нєшка успишно дїлую у Дружтве. Їх дїло и мена познати и припознати нє лєм у дюрдьовским Дружтве, алє у цалей на15. ЯНУАР 2021.

kultura@ruskeslovo.com

шей заєднїци як витирва ли предняки котри ше нєпре ривно закладаю за руску заєднїцу у шицких єй значних ре сорох. РЕОРҐАНИЗАЦИЯ ОДБОРУ Барз значни, алє преламни рок бул и 1995. Уж спомнути особи, после младежских активносцох у Дружтве, помали по ставали найважнєйши слупи КУД „Тарас Шевченко” з Дюрдьова. Теди, пред вецей як двацец роками у дюрдьовским Дружтве отримана централна преслава з нагоди 250 рокох од приселєня Руснацох до тих крайох. За предсидателя Орґанизацийного одбору Преслави вибрани Мирослав Чакан, котри пошвидко вибрани и за предсидателя Пошвецанє просторийох КУД ”Тарас Шевченко”– нашо владикове и паноцове зоз предняками дюрдьовского Дружтва Управного одбору КУД „Тарас Шевченко”. Од теди настали велї пременки. Єдно з перших то реорґанизация Дружтвох. Дзекуюци анґажованю андьох з Ґрупи, млади УО. Нови предсидатель Чакан шлїдзел свойо думанє же дзивки ше од нїх почали учиц облєкац пасово сукнї, ушоу нїм нє треба же би з векшого були уметнїцки руково- рйовац их, одкладац, алє и намесцац баршонь и фитюлу. дителє, як потеди, алє и майстрове, интелектуалци, при- Праве тоти андї були инспирация за порушованє нового ватни поднїмателє, економисти, однофестивалу при Руснацох, Фестивалу жридлосно особи розличних профилох же би вого шпиваня „Най ше нє забудзе”, котри ше у кажде мал нагоду дац свойо допринодюрдьовским Дружтве отримує од 2003. року. шенє, а уметнїцки руководителє водза Медзитим, у прешлим року, пре актуални висекциї. Пошвидко ше тота одлука укарус Фестивал по першираз нє отримани. зала як єдна з важнєйших, понеже швидко водзела ґу цилю – злєпшац ДРУЖТВО ДОСТАЛО СВОЙ ҐРУНТ стан, положенє и условия за роботу. Вельке доприношенє у роботи у периГоч ище нє прешли войново часи, 1998. роодзе док предсидатель Чакан бул на ку случело ше цошка епохалне. Матка достатей функциї, дали уметнїцки руковола ґрунт, свойо просториї, у народзе наволане дитель драмскей секциї Яким Чапко и руске обисце. Такой теди УО почал оспособйфолклорней секциї Звонко Барна. овац тот обєкт. О кратки час зоз власнима мо– Коло себе сом мал витворени млацами оспособели го за хаснованє, а потим на ди особи, з котрима сом дзелєл думадва заводи добудовали и два часци обєкта. У нє. Управни одбор постал функциоєдней часци простор за кухню, а у другей чаМирослав Чакан нални. Мали зме ясни план. Ишло сци простор з єдним поверхом дзе ше находнам од рук витвориц цилї, Одбор добре дїловал. Вельку за канцелариї, ґардеробер и санитарни ґузли. Тоти пропотримовку зме мали и од спонзорох з нашого валалу, з сторї Дружтво хаснує од 1999. року. Шицко поробене на других наших местох, та и иножемства. Вони нам нєсе- мольбу, дзекуюци членом и симпатизером Дружтва кобично помагали – гварел Мирослав Чакан, котри на чо- три приходзели и з других наших местох каждодньово лє Дружтва бул тринац роки, од 1995. по 2008. рок. Дзе- помагац. Нови и ушорени просториї Дружтва 17. януара куюци його схопносцом и потримовки членох УО котри 2004. року, пошвецели Владика кир Славомир Микловш давали вельке доприношенє, Дружтво нє лєм же доста- и Владика кир Георгий Джуджар. Теди тоти дюрдьовски ло свойо просториї, алє з часом ше омасовело його член- предняки мали таки ентузиязем же го нє мож поровнац з сто, формовани и обновени секциї котри почали зазна- нї зоз чим цо ше од теди случело. Зєдинєно дїловали, пучовац окремни резултати и поряднє участвовац на По- товали до иножемства же би ше витворело контакти зоз країнских, та и Державних смотрох, як и поряднє путо- нашима Дружтвами и вигосцовали их. Перше путованє вац до иножемства. Дружтво почало оживйовац у шиц- було до Няґова и Медзилаборцох у Словацкей 1996. роких сеґментох. Таки були зложни же з роками здобули ку, а окрем до Словацкей, порядно почали путовац и до довириє валалчанох, спонзорох, та и значних функцио- Польскей, Мадярскей, Горватскей и України. нерох на вецей уровньох. Руснаци поросли у очох век– З часом Дружтво мало стабилнєйшу финансийну пошинского народу у Дюрдьове, постали значнєйши, як тримовку, котра була значна за розвой. Як ше розвивала вредни народ котри ма богату историю котру позна и мо- робота Дружтва, так ше шицко розвивало и у Дружтве. же указац другим. Дружтво помали поставало институ- През роки зме здобули богату програму, таку же зме моция од довирия. Тото є и нєшка – гварел Чакан. гли, а и ище вше можеме, самостойно дац вецейгодзиноФормовани вецей секциї и ґрупи у нїх, а окремне ошви- ву програму – гварел Мирослав Чакан, котри од 2009. женє и збогацованє роботи у Дружтве допринєсло формо- року окончує длужносц предсидателя Скупштини КУД ванє Женскей жридловей шпивацкей ґрупи, котра перши- „Тарас Шевченко”. Док бул предсидатель Дружтва орґараз наступела 1997. року. Зоз їх снованьом ожило хасно- низовани вецей значни програми, а медзи нїма пейдзеванє руских пасових сукньох на бини и шпиванє жридло- шата рочнїца од снованя Дружтва и велї други.■ вих шпиванкох, як у дюрдьовским, так и у других наших (Предлужи ше) 15. ЯНУАР 2021.

РУСКЕ СЛОВО 21

ЕКОНОМИЯ ЖЕЛЬКО САБА ДОШ ЗОЗ КОЦУРА, ПРОДУКОВАТЕЛЬ ШВИНЬОХ

РОБОТА ПРЕ КОТРУ Є ЗАДОВОЛЬНИ

Пише: Оля РУСКОВСКИ

За успих у гоч хторей обласци привреди за хтору шe чловек опредзелї, треба буц вредни и упарти, алє тиж нєобходна и добра дзека и любов ґу рижним роботом котри конкретни привредни конар облапя

Г

оч швинярство єден зоз найнєстабилнєйших конарох привреди, кажди млади продукователь швиньох котри у тей роботи напредує заслужує увагу, а єден з таких и Коцурец Желько Сабадош. Желько заняти у Индустриї меса „Карнекс” у Вербаше, алє попри порядней роботи, наш собешеднїк ше уж длугши час занїма и зоз продукованьом швиньох.

– У сущносци, у тей роботи сом од малючка, понеже зме вше у обисцу ховали швинї, алє лєм за свойо потреби. Коло оца сом и полюбел тоту роботу, та сом ше ришел и активнєйше пошвециц тей часци привреди. Можем повесц же ше активно занїмам зоз продукованьом швиньох уж коло дзешец роки – почина приповедку наш Коцурец. Идея за швинярство, гвари Желько, пришла якош сама од себе. А шицки роботи котри тот привредни конар облапя йому нє чежко зробиц и найвекшу часц окончує сам, без векшей помоци з боку. О ШИЦКИМ ШЕ СТАРА САМ – З початку сом мал лєм пар швинї, вец сом вжал ище даскельо, помали преширйовал роботу и обовязки, и тераз мам коло петнац швинї. Нє тримам нїяку одредзену расу швиньох, углавним берем били швинї. Шицки роботи коло нїх покончим сам, од гиґиєни, отримованя, напаваня, по рихтанє самей покарми – гутори Желько. Концентрат сам пририхтує, нє купує готови мишанїни, алє по своїх рецептох под-

22 РУСКЕ СЛОВО

мирює шицки потреби швиньох и прашатох. Од примишкох хаснує програму продуктох фирми „Ґеби” ДОО зоз Чантавиру, и зоз квалитетом є барз задовольни, як и зоз їх одношеньом ґу купцом и зоз ценами.

– Купуєм примишки и вец сам додавам кукурицу, слунечнїков макух, сою, отруби, даяки витамини котри потребни, алє шицко пририхтуєм сам. По його словох, искуство комбинує зоз знаньом котре о тей файти продукциї здобул зоз часом, та сам прашата и вакцинує.

– Кед придзе час же би ше прашачка прашела, я вше ту присутни и провадзим же би шицко прешло у шоре. Давам єй одредзени инєкциї од больох, шицко цо потребне у тим моменту, як и терапию котра нєобходна после прашеня. У зависно сци од ситуациї, кед ше случайно зяви потреба, же дацо нє у шоре, вец волам ветеринара же бим ше консултовал зоз нїм цо мам робиц. Робота коло прашаткох ми тиж нє проблем – трецого, штвартого дня им дам желєзо, познєйше их вирезуєм, оламуєм зубки, режем хвости, шицко робим сам – толкує Сабадош. Кед слово о субвенцийох, Желько гвари же ше до того ище нє упущовал. Розпитовал ше и зберал информациї, алє затераз на тим и остало.

– Чул сом од других продуковательох швиньох котри доставаю субвенциї, же окрем реґистрованого комерциялного фамелийного польопривредного ґаздовства, нєобходне потвердзенє зоз ветеринарскей 15. ЯНУАР 2021.

ekonomija@ruskeslovo.com

станїци о здравственим стану швиньох кед их предаш, а муша буц и означени. Шицки потребни потвердзеня и формулари муши овериц Републични ветеринарски инспектор, прида ше вимогу и теди мож обчековац средства. Доставало ше 1 000 динари по швинї. Тиж, од держави могло достац и средства за опреманє фармох, одредзени процент од цени опреми, алє тоту файту помоци нє сиґурне чи достанєш, чи нє, а и чежко дойсц до того. Так же, шицко затераз стої лєм на зазберованю инфомацийох – щиро гвари Желько.

ПОЛЬОПРИВРЕДНА ФАХОВА СЛУЖБА ЗОМБОР

ОБЩОМУ ШПИТАЛЮ ДОНИРАНИ АПАРАТИ

По словох нашого собешеднїка, зоз цену швиньох яка у тей хвильки, вон нє задовольни. У одношеню на лоньски рок, цена спадла, а як гвари Желько, причина за тото то атуална ситуация зоз Ковидом-19.

– Предходних рокох случовали ше вельки варираня ценох, бо ше цена меняла и по 70, 80 одсто, алє того року думам же наисце досц спадла. У тим рочним периодзе одкупна цена за прашата коло 200 динари, цена викармених швиньох за кланє коло 150 динари, а прашачки ище туньши и предава ше их по цени од 120-130 динари. Реално, кед чловек шицко поздава и пооднїма, нє ма даякого рахунку, алє наздаваме ше же будзе лєпше – визначел Сабадош. Желько нє продукує швинї на велько, гвари же ше то баржей зведзе на приватне задовольство и свойо потреби, за людзох зоз сушедства и тих зоз окруженя котрих позна. Дакеди сотрудзує и зоз месарнями у Коцуре и Вербаше котри одкупюю швинї, алє то нє так часто, бо углавном шицко попреда приватно. ПЛАНУЄ ПРЕШИРИЦ РОБОТУ – Мож повесц же конкуренция досц велька и нєпреривно присутна. Продукователє швиньох котри маю векши фарми випродукую и по 300 до 500 прашата мешачно. Алє, якошик ше знаходзиме. Я за своїм продуктом вше гордо стоїм и ґарантуєм за квалитет швиньох и прашаткох котри виду з мойого обора – гвари наш Коцурец. Окрем шицких тих обовязкох котре вимага швинярство, Желько зоз своїм братом роби и услужне кланє швиньох. Понеже тераз сезона забивачкох и рихтанє масци, шкваркох, колбаси, шункох и других месових продуктох за наиходзаци период, як гвари, роботи єст тельо же нє сцигує анї вшадзи пойсц кед го людзе волаю. Гоч му дакеди хиби шлєбодни дзень, шлєбодни тидзень лєбо рочни одпочивок, Желько гвари же одпочивку нєт кед ше занїмаш зоз продукованьом швиньох. Без огляду на шицко, як додава, швинї карми, хова, допатра и шицко окончує зоз добру дзеку.

– Я любим тоту роботу коло виховйованя швиньох, находзим сам себе у нєй, спричинює ми задовольство у каждим смислу. Плануєм продукованє швиньох и прешириц. Як и у каждей дїялносци и ту єст периоди же шицко идзе добре, а єст и таки же ше стої у месце, або стаґнує, но сиґурни сом же нє одустанєм од тей роботи котра ме наисце виполнює – щиро гвари на концу Желько Сабадош, продукователь швиньох зоз Коцура.■ 15. ЯНУАР 2021.

Фото:Sombor.rs

ЦЕНА НЄЗАДОВОЛЮЮЦА

Дзекуюци доброму сотруднїцтву Городу Зомбору и Польопривредней фаховей служби Зомбор (ПФС), Общи шпиталь „Др Радивой Симонович”, достал вредну донацию. ПФС шпиталю донировала медицински апарати – пациєнт-монитор и ЕКҐ апарат, у вредносци 600 000 динари, хтори ше будзе хасновац при лїченю найчежших пациєнтох, пише на сайту Зомбор.рс. Донация орґанизована на инициятиву занятих у ПФС Зомбор, а 30. децембра апарати шпиталю уручели директор ПФС Владимир Сабадош и городоначальнїк Зомбора Антонио Раткович. Драґан Растович, директор Общого шпиталю, подзековал ПФС и Городу за донацию, хтора барз швидко реализована и визначел же вона барз будзе значиц за шпиталь у Зомборе.

– Роби ше о пациєнт-монитору за провадзенє виталних параметрох витално загрожених пациєнтох, вязано, насампредз за ковид оддзелєнє и троканални ЕКҐ апарат за зазначованє ЕКҐ функцийох шерца. Ище раз бим подзековал директорови и наздавам ше же тота вредна донация бизовно допринєше добрей роботи шпиталю. Апарат ше находзи на ковид оддзелєню за плюца, там дзе ше находза пациєнти зоз найчежшу клнїчну слику – потолковал Растович.

– Донацию реализуєме вєдно зоз городом Зомбором, з хторим Польопривредна фахова служба ма барз добре сотруднїцтво, як и зоз општинами Оджаки и Апатин. То було жаданє занятих и наших руководзацих же бизме помогли. Понеже ми релативно мали колектив, алє у власно сци Републики Сербиї, удало нам ше позберац тоти средства. Подзековал бим доручовачови, же вони о седем днї по сле уплацованя принєсли опрему, хтора однєшка будзе у функциї хорих на оддзелєню, так же ше наздаваме же и медицинским роботнїком и пациєнтом помогнєме з тоту опрему – гварел директор Польопривредней фаховей служби Зомбор Владимир Сабадош. М. Т.

РУСКЕ СЛОВО 23

ЕКОНОМИЯ ПРЕДСИДАТЕЛЬ РЕПУБЛИКИ СЕРБИЇ НАЩИВЕЛ ҐОСПОДЇНЦИ

ОТВОРЕНИ БАЛКАНСКИ ЦЕК

Фото: www.zabalj.rs

На перши дзень 2021. року, 1. януара, предсидатель Републики Сербиї Александар Вучич нащивел Ґосподїнци и з тей нагоди урядово отворел Балкански цек, нови ґазовод у Републики Сербиї

Б

елави енерґент почал чуриц по Балканским цеку до нашей жеми того дня, на шейсц год зин рано, кеди є и урядово отворени, понеже теди поча ло хаснованє ґазу за комерциялни потреби. Урядове отверанє було у хотаре у Ґосподїнцох одка ль ше ґаз розвод зи през систему при мар но го и се кун дар но го ґазоводу, а вод зи од болгарскей по мадярску гранїцу. Теди предсидатель Вучич гварел же зоз тим Балканским ґазоводом Сербиї обезпечени вецейнїсти економски хасен, енерґет ска стабилносц и безпечносц, цо важне за прицагованє нових инве ститорох, алє и нїзшу цену ґазу. Ґаз по тим ґаздоводу до става ше по цени од 155 долари за тисяч кубни метери и з нїзшу цену транспорта, як по других ґазоводох по котрих зме потераз подмирйовани. Предсидатель Вучич здогаднул и же дистибуция ґазу прейґ України и Мадярскей до Сербиї наплацована додатни трицец долари за тисяч кубни метери и ище осемнац дола-

24 РУСКЕ СЛОВО

ПРИСУТНИ БУЛИ На отвераню ґазоводу були и директор Явного подриємства „Сербияґаз” Душан Баятович, амбасадор Русиї у Републики Сербиї Александар БоцанХарченко, министер будовательства, транспорту и инфраструктури Томислав Момирович, предсидатель Покраїнскей Влади Иґор Мирович, бувши министер енерґетики Александар Антич, як и предсидатель Општини Жабель Урош Раданович.

ри за розвоженє по териториї Сербиї. Пре новоотворени цек, ме сто тих штерацец осем доларох буд земе мац трошок мед зи дванац и штернац долари. Капацитет ґазоводу Балканского цеку 15,75 милиярди кубни метери ґазу рочнє, ма штири станїци и єдна з нїх ше наход зи у Ґосподїнцох, одно сно з лївого боку драги кед ше путує од Жаблю. Од вкупного капацитету Сербиї до ступне 13,8 ми-

лиярди кубни метери. Зоз Балканским цеком створени условия за швидшу ґазификацию у нашей жеми. Гоч приключок за ґаз 780 еври, тота сума гражадом у даєдних општинох звекшана и за дупло од вредно сци приключку, понеже ше ма пла циц ло кал ну таксу, як и опрему. Прето на урядовим отвера ню, пред си дате ль Алексан дар Вучич гварел же приключок муши буц туньши же би ґаз сцигол до цо векшого числа обисцох у Сербиї.

– Зоз представнїками „Сербияґазу” плануєме найсц ришенє же би приключок бул туньши. Жадаме почац наплацовац ґаз, а през його наплацованє обезпечиме вецей пенєжу. Так буд земе мац и чистейши воздух, бо нє буд зе тельо пеци на углє и древа – гварел предсидатель Вучич. Иншак, Република Сербия ґази фи ко ва на лєм пет нац од сто. По Балканским ґазоводу през Сербию ґазоводна мрежа буд зе исц ґу Мадярскей и Бо сни и Герцеґовини, а иснує можлївосц и ґу другим жемом реґиону. ■ С. Са ламун 15. ЯНУАР 2021.

ekonomija@ruskeslovo.com

ВАЛЕНТИНА ВАНЯ КИШ, УСПИШНА ПОДНЇМАТЕЛЬКА ЗОЗ ШИДУ

У РОБОТИ ВЕРИЦ ДО СЕБЕ Валентина Киш зоз Шиду, або Ваня, як ю людзе найбаржей познаю, успишна поднїмателька хтора шмело рушела до власного бизнису и отворела креативну роботню „Ваня” за продукцию и предаванє прикраскох

У

Кишовей фамелиї поднїмательство нє нове и нє од вчера, бо Ваньов супруг Ґоран тиж познати по своїм подприємстве „Спин” за сучасну технїку. Же би Ваня сама започала тоту роботу вплївовал на ню конкурс орґанизациї „ХЕЛП”, хтора финансийно помага поднїмательом початнїком же би порушали и унапредзели свой бизнис.

– Пред двома роками сом ше приявела на конкурс „ХЕЛП”-а и моя дїловна идея препозната як добра и достала сом финансийни средства же бим могла започац

ДАВА СОВИТИ И ПОРАДИ Ваня вше порихтана помогнуц муштериї з пораду або совитом кед ше нє може одлучиц цо купиц. Гвари же то у роботи досц значне, бо циль же би муштерия цошка купела и задовольна пошла з роботнї. Алє и же би ознова пришла, а и своїм познатим препоручела дзе єст купиц дацо красне, а за вшелїяки нагоди.

роботу. Слово о 2 400 еврох, а и сама сом мушела участвовац зоз 10 одсто средствами. Дїловни простор сом уж мала од скорей и достала сом два нови шиваци машини, єдну хасновану, алє у добрим стану, як и пресу за пейґланє. И так шицко почало – приповеда Ваня Киш, хтора пред тим бизнисом водзела Дзецинске бавилїще (ткв. иґраоницу) хторе тераз заварте. Наша собешеднїца гвари же сама обдумує и прави рижни прикраски и бависка за дзеци, хтори присподобени ґу рижним шветочним нагодом, як цо народзенє дзецка, родзени днї... Барз є успишна и у технїки декупаж и, кед ма вельо роботи, помагаю єй супруг Ґоран, порихтац древени часци, як и син Педя, дзивка Марина и мац Ганча. У єй предавальнї єст купиц и игли и цверни за шицe, вули за ґоблени, шицко цо треба за декупаж, ножнїчки, гомбички и подобне.

– Робим и як шивачка, кед треба пременїц цибзар (по сримски такв. райсфершлус), кед треба дацо поплатац, скрациц, зужиц або прешириц, шицко то робим. Мала

15. ЯНУАР 2021.

сом добре понукнуце прикраскох за новорочни и крачунски швета, а тераз уж помали роздумуєм о тим цо будзем рихтац за Вельку ноц. Вше ше муши обдумац и понукнуц дацо нове и купцом ше то вец барз пачи. У рижнородносци вше дацо найду за себе, або за подаровац другим – приповеда Ваня.

ПОРУЧЕНЄ ПОЧАТНЇКОМ На питанє цо би могла поручиц особом хтори ше обаваю войсц до власного бизнису, Ваня поручує: – Як перше треба вериц до себе же задумку мож успишно витвориц. Треба випитовац и провадзиц тарґовище и нєпреривно понукац дацо нове. Тиж потребна и упартосц, бо вшадзи єст почежкосци и нє шме ше такой одустац од роботи. Верим же и у нас вше вецей будзе заступене интернет предаванє, як и вшадзи у швеце.

Як и шицких поднїмательох и ю потрафела пандемия вируса корона бо ше зменшало число купцох хтори приходзели зоз сушедней Републики Горватскей. Ваня ше тиж присподобела ґу околносцом пандемиї и такой штредком марца почала шиц защитни маски. Коло 400 фалати подаровала занятим у рижних подприємствох, а шила их и за предай, та их вше єст купиц у єй предавальнї. Єй роботни простор бул и место за друженє. Одпочатку пандемиї вируса корона у єй роботнї ше раз тижньово зберали коло 10 жени, робели ручни роботи и дружели ше. Нє слово о даяким здруженю, алє жени почувствовали потребу дружиц ше на таки хасновити способ хтори тераз прервани. Ваня ше наздава же корона нєодлуга будзе победзена и же ше шицко враци на часи пред корону. А вец ознова, окрем роботи, будзе и друженя.■ Вл. Дїткo

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ: СЛАВКО ЖДИНЯК ЗОЗ МИКЛОШЕВЦОХ

КЕД ДЄПЛОВИ У СИҐУРНИХ РУКОХ Же нєшка живот на валалє може буц динамични, а окреме же дружтвени живот нє огранїчени лєм на место дзе ше жиє, потвердзую велї млади, а медзи нїма и Славко Ждиняк. Активни на велїх конарох дружтвеного и културного живота у своїм валалє и у општини, тот млади челєднїк шицко постарчи, з єдним словом, цо надума, младосц задрилї, а сцелосц покончи Пише:

Агнетка БАЛАТИНАЦ

С

лавко Ждиняк Миклошевчань, и гоч од младосци роздумовал о анґажованю у спорту, його професийна ориєнтация заш лєм остала на польодїлстве.

– Парастски живот, то мой живот одмалючка – почина Славко о тим цо го прицагло и тото цо нєшка роби.

– Дзеци на валалє, та и я, шицко науча робиц од своїх родичох, а потим, як одрастаю и дозреваю, предкладаю и прилапюю и нови идеї, и кед слово о новим способе обрабяня жеми, статкарстве, продукциї млєка... Так и я. Робим жем, алє дома маме и статку, и продукуєме млєко. Мац и я сами у обисцу, оцец умар, а шестра ше одала, так же ше шицко на нас стої. Алє, нє понoсуєм ше – предлужує вон.

– Попри каждодньовей роботи у обисцу и на полю, активни сом и у дружтвеним живоце нашей валалскей заєднїци – гвари Славко, задовольни же и на таки способ годзен допринєсц свойому валалу. НА ДОБРЕЙ ДРАГИ Славко Ждиняк предсидатель Ради рускей националней меншини општини Томповци, заменїк началнїка општини Томповци, предсидатель КУД „Яким Ґовля” з Миклошевцох, активни у ФК „Русин”, на Спортских бавискох „Яша Баков” у Войводини...

– Кед ше так почнє чишлїц, випатра як кед бим насправди мал барз вельо функциї,

алє то шицко попреплєтане, и спорт, и култура, и политика, и дружтвени живот, и нє мож нїч спатрац поєдинєчно, окреме нє на валалє. Кед жиєце у меншим месце, дзе ше шицки медзи собу познаю, велї тиж уключени до даєдних зоз спомнутих активносцох спрам своїх можлївосцох и способносцох. Як житель Миклошевцох, попри шицких функцийох хтори у тей хвильки мам, барз сом задовольни як функционуєме як заєднїца. Вше мож вецей зробиц, та и лєпше, и я того свидоми, алє у нєшкайших обставинох думам же зме як руска национална заєднїца хтора у Миклошевцох жиє уж вецей як 170 роки, хтора очувала свой язик, писмо, виру и културу, на добрей драги же обстанєме и у будучносци – констатує Ждиняк. ВАЖНЕ ВИХАСНОВАЦ МОМЕНТ

Зоз членами КУД Яким Ґовля” ”

26 РУСКЕ СЛОВО

Руснаци по заступеносци жительства у општини Томповци, маю право на заменїка општинского началнїка, а на тото место, як спомнуте, вибрани праве наш собешеднїк.

– Буц нєшка заменїк началнїка, то нєм лєм формалносц. То барз добре, а ниа и прецо. Таки часи же велька часц средствох 15. ЯНУАР 2021.

ljudze@ruskeslovo.com

хтори понука Европска уния наменєни праве меншином у дружтве, та так и националним меншином. Треба вихасновац тот момент, зробиц дацо, або вибудовац... Наостатку, гоч цо кед ше злєпша у заєднїци, будзе лєпше як цо було. А шицко мож, лєм дзека потребна – гвари Славко, и указує на проєкт дружтвеного дому у Миклошевцох, хтори, як гвари, давно мал буц справени, алє озда аж тераз пришол на ньго шор, та є, конєчно, пред законченьом.

– Єст ище вельо того о чим бим могол приповедац з позициї заменїка општинского началнїка, лєбо предсидателя Ради рускей националней меншини, алє мушим цошка припознац, барз любим спорт и културу – з ошмихом предлужує млади Ждиняк.

– Попатьце лєм яке маме успишне Културно-уметнїцке дружтво у валалє, а тельо нас мало єст. Влонї зме означели 35 роки манифе стациї „Миклошевци” и 70. рочнїцу КУД „Яким Ґовля”. И попри пандемиї вирусу корона, по спишело ше нам отримац єдну з успишнєйших манифе стацийох. Правда, так о нєй гуторели тоти цо були присутни, алє верим же були щири – гвари Славко.

Славко Ждиняк з госцами на манифестациї у Миклошевцох

ФОДБАЛ ОДМАЛЮЧКА Його велька любов хтору спомнул то и фодбал. Дакеди бавел, тренирал, а нєшка углавним помага у фодбалским клубу „Русин”.

– Бавиме у 3. жупанийскей фодбалскей лиґи Вуковарско-сримскей жупаниї. Маме штирох векших спонзорох з валалу, а и општина дзекеди „ускочи” з финанcиями, же би клуб могол успишно робиц. Кажде помага хто цо може. Дахто покоши траву, дах-

ПОРАДА ВШЕ ВАЖНА – По попису жительства зоз 2011. року, мам податок же у Миклошевцох було 378 жительох, од того, коло 80 одсто були Руснаци. Велї, як и з других местох, нє вязане за националносц, поодходзели робиц до Заходней Европи, и нєшка слика кус иншака. Верим же єст вельо менєй жительох. Но, як сом уж спомнул, векшина у валалє активни у дружтвеним живоце, и нє упера ше з пальцом нї на кого же хто цо по националносци – надпомина Славко, задовольни же ше коло того цо найважнєйше, вше може порадзиц.

15. ЯНУАР 2021.

У Бавискох Яша Баков” Славко роками ”дзечнє участвує

то помогнє ушориц просториї, терен, та и увариц котлїк кед прейдзе даяке змаганє.

– Любим Бависка „Яша Баков”. Роками одходзиме на змаганя, а пред даскельома роками орґанизовали зме єдно змаганє и у Миклошевцох. Тераз, пре пандемию нє мож путовац прейґ гранїци, алє накадзи годно, такой ше зявиме. Уж нам барз хибя тоти друженя – гвари Ждиняк и додава же фодбалски клуб з Миклошевцох уключени и до змаганя за Русин куп у Словацкей.

– Любиме пойсц до Прешова. Як и у Бачкей, и у Прешове зме як дома – гвари Славко, хтори, правда, малей бешеди кед бешеда о нїм, алє цалком иншаки кед слово о його валалу.

– Маме ми ту у валалє и Ловарске дружтво, а єст и Рибарске, толкує вон, поцешени, алє покус и нєсцерпени же ше пандемия так розцагла.

– Шицко будзе лєпше док зме заш годни нормално жиц, дружиц ше и робиц – гвари на концу наш собешеднїк. ■

РУСКЕ СЛОВО 27

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2020. року преселєл ше до вичносци мой мили супруг

ВЛАДИМИР ЛЕНДЄР (1946–2020) з Дюрдьова Пошол ши сциха и нєсподзивано, а мнє ши охабел у жалосци и болю. Занавше будзеш у моїм шерцу, думкох и молитвох. Твоя супруга Марча Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2020. року преселєл ше до вичносци наш мили оцец, швекор и дїдо

ВЛАДИМИР ЛЕНДЄР (1946–2020) з Дюрдьова Твою любов и доброту ґу нам вично будземе чувац и паметац у наших шерцох. Твоя дзивка Таня, жец Янко и унуки Оливера и Серґей Папово Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2020. року преселєл ше до вичносци наш мили брат и уйко

ВЛАДИМИР ЛЕНДЄР (1946–2020) з Дюрдьова Красни памятки на це вично чуваю твоя шестра Геленка и шовґор Яким Кереґдяртово, Наташа и Владимир з фамелиями зоз Австралиї Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2020. року преселєл ше до вичносци наш шовґор Влада

ВЛАДИМИР ЛЕНДЄР (1946–2020) з Дюрдьова

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. децембра занавше нас зохабела наша андя

АНКИЦА СЕМАН (1944–2020) з Руского Керестура Памятку на ню буду чувац андя Маря, як и Владо и Сашо Семаново зоз своїма фамелиями Най спочива у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2020. року преселєл ше до вичносци наш мили оцец и дїдо

ВЛАДИМИР ЛЕНДЄР (1946–2020) з Дюрдьова Твою любов и доброту ґу нам вично будземе чувац и паметац у наших шерцох. Твой син Мирослав и унуки Иван и Марта Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2020. року преселєл ше до вичносци наш мили брат и стрико

ВЛАДИМИР ЛЕНДЄР (1946–2020) з Дюрдьова Красни памятки на це вично чуваю твой брат Микола, андя Нада, Керол зоз дзецми и Дени Лендєрово зоз Австралиї Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2020. року преселєл ше до вичносци

ВЛАДИМИР ЛЕНДЄР (1946–2020) з Дюрдьова Будземе го паметац по його доброти и любови на хторей му дзекує Памятку на це будзе чувац сваха Марча Папова фамелия Виславски зоз Петроварадину Спочивай у мире Божим! Спочивай у мире Божим!

28 РУСКЕ СЛОВО

OGLA[OVANW e-mail: informator@ruskeslovo.com роботни дзень од 9-14 годзин дочасове число телефона 021/3020162 15. ЯНУАР 2021.

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. януара 2021. року преселєла ше до вичносци моя мила мац

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2020. року пошол на остатню драгу наш

ИРИНА МЕДЄШИ (1938–2021) з Руского Керестура Мила моя мамо, дзекуєм вам за вашу любов, доброту и пожертвовносц хтору сце ми нєсебично давали. Вично вас будзем чувац у своїм шерцу. Ваш син Мирон Спочивайце у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. януара 2021. року преселєла ше до вичносци наша мила мац и баба

ВАНЯ СТРИБЕР (1967–2020) з Дюрдьова ИРИНА МЕДЄШИ (1938–2021) з Руского Керестура Мамо, дзекуєме вам за вашу щиру любов, доброту и пожертвовносц. Памятку на вас вично будземе чувац у наших шерцох. Дзивка Марча зоз супругом Миколом, и унуки Владко и Геленка Папуґово Спочивайце у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. януара 2021. року преселєла ше до вичносци наша мила мац и баба

Вельорочни шпивак Хора „Розанов”. Найскромнєйши у словох, а щедри у дзелєню свойого прекрасного тенорского гласу. Упокоєл ше у своєй хижи як зоз сказки, у Дюрдьове. Памятку на ньго вично буду чувац члени Хора „Розанов”. Най му Господ да Царство Нєбесне. Спочивай у мире Божим и шпивай з ангелами! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 12. януара наполнєли ше 40 днї як ше преселєла до вичносци наша мила

ИРИНА МЕДЄШИ (1938–2021) з Руского Керестура Мамо, дзекуєме вам за вашу щиру любов, доброту и пожертвовносц. Памятку на вас вично будземе чувац у наших шерцох. Дзивка Иринка зоз супругом Йовґеном и унуки Дамир и Иван Кишово Спочивайце у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. януара 2021. року занавше нас зохабела наша мила мац, баба и прабаба

ИРИНА МЕДЄШИ (1938–2021) з Руского Керестура Зоз любову и почитованьом памятку на вас вично буду чувац нєвеста Мария, унуки Дарко и Деян зоз супругу Весну и праунучка Катарина Медєшово Спочивайце у мире Божим!

15. ЯНУАР 2021.

ЕУҐЕНИЯ ОРОС (1949–2020) з Руского Керестура Красни памятки у своїх шерцох и думкох на ню навики чуваю єй наймилши – супруг Юлин, дзивка Весна зоз супругом Драґом, дзивка Ясна, и унуки: Виктория, Катарина, Валентина, Инес и Анастазия Най спочива у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 3. януара преселєла ше до вичносци наша мила мац, баба и прабаба

ЕМИЛИЯ МЕЦЕК народзена Хома (1943–2021) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки навики будзе чувац син Славко зоз фамелию Най спочива у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 3. януара преселєла ше до вичносци наша мила мац, баба и прабаба

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. децембра преселєл ше до вичносци наш мили брат и бачи

ВЛАДИМИР ПАПУҐА (1947–2020) Дзекуєме шицким цо го пришли випровадзиц на його остатню драгу. З любову и почитованьом памятку на ньго буду чувац – брат Йовґен зоз супругу Ирину; Оленка зоз супругом Тибором, Наташа зоз Дарком; зоз дзецми: Рудийом, Милицу и Беату Ванюрово, Тамару, Татяну и Терезу Будинсково Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ЕМИЛИЯ МЕЦЕК народзена Хома (1943–2021) з Руского Керестура

З любову и почитованьом красни памятки навики будзе чувац дзивка Оленка зоз фамелию Най спочива у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15, януара наполнюю ше 5 жалосни роки як ше преселєл до вичносци наш мили супруг, оцец и дїдо

ВЛАДИМИР ПАПУҐА – Дюрчов (1947–2020) ВЛАДИМИР КОЧИШ (1955–2016) з Руского Керестура Пошол ши од нас швидко и вчас. Гоч час преходзи, ти нам и далєй хибиш як першого дня кед ши пошол. Памятку на це, з любову и почитованьом чува супруга Живана, дзивка Марина и унучата Радош и Андєла Най це ангели чуваю! Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. януара наполнюю ше 5 жалосни роки як нас занавше зохабел наш мили оцец, швекор и дїдо

ВЛАДИМИР КОЧИШ (1955–2016) з Руского Керестура Красни памятки на твою любов и доброту навики будземе чувац у своїх шерцох – син Владимир, нєвеста Марияна, и унуки Владимир и Ана Мария Спочивай у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

Добри и мили Боже, ошвиц шерцо нашого милого бачика зоз вичну шветлосцу и дошлєбодз му пойсц там дзе нєт болю, дзе панує лєм радосц и любов нєбеска. Най це ангели чуваю! Ожалосцени – Сенка, Микола, Владимир и Таня Жирошово Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. януара наполнюю ше 5 жалосни роки як нас занавше зохабел наш мили оцец, швекор и дїдо

ВЛАДИМИР КОЧИШ (1955–2016) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятку на це у своїх шерцох навики чуваю син Александар, нєвеста Миряна, и унуки – Александар, Стефан и Валентина Спочивай у мире Божим!

15. ЯНУАР 2021.

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 5. януара 2021. року занавше нас зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

МИХАЙЛО МУЧЕНСКИ ЮЦКО (1950–2021) з Коцура Дзекуєме на твоєй велькей любови, доброти и потримовки. Твойо наймилши: супруга Цила, син Здравко, дзивка Сенка и унучата Снежана и Дарко Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. януара наполнєл ше рок як нас занавше зохабела наша мила мац, швекра, баба и прабаба

МАРИЯ БАЛЇНТ (ВЕСЕЛА) (1931–2020) з Дюрдьова

Памятку на ню вично буду чувац дзивка Хелена зоз супругом Силвийом, унуки Мирко, Весна и Борис зоз своїма фамелиями Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 7. януара наполнєли ше штири роки як нас зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

ЙОВҐЕН ЗАДРИПКО – ҐЕЦА (1949–2017) з Бачинцох Час преходзи алє ти и далєй у наших шерцох и думкох. Твоя наймилша супруга Иринка, син Ґоран, дзивка Снежана зоз супругом и дзецми зоз Нємецкей. Спочивай у мире Божим!

15. ЯНУАР 2021.

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Родичом, хтори нас на швидко и єдно за другим нєсподзивано зохабели

ВЛАДИМИР И ЛЕОНА ТИРКАЙЛА з Дюрдьова

Синове Мирослав и Славе зоз фамелиями Спочивайце у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ВЛАДИМИР И ЛЕОНА ТИРКАЙЛА з Дюрдьова Красни памятки на вас и своїх шерцох занавше будземе чувац. Твой братняк Владимир и Власта Венчельовски зоз дзивку Ивету и єй фамелию Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. януара наполнєли ше три роки як вецей нє з нами наша мила мац, швекра, баба и прабаба

МАРИЯ МЕДЄШИ (1936–2018) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на ню чуваю наймилши Най спочива у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 31

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 11. януара упокоєл ше мой брат

КИРИЛ ФЕЙСА (1953–2021) з Вербасу Сходзели зме ше и розходзели. Нажаль, розишли зме ше занавше. З любову и почитованьом красни памятки на заєднїцки хвильки з тобу, вично будзе чувац брат Силва зоз супругу Веру Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 11. януара занавше нас зохабел и до вичносци ше преселєл

КИРИЛ ФЕЙСА (1953–2021) з Вербасу Красни хвильки з тобу препровадзени будземе навики паметац. Мирослав зоз Славку и дзецми, Таня зоз дзецми Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 11. януара занавше нас зохабел и до вичносци ше преселєл

КИРИЛ ФЕЙСА (1953–2021) з Вербасу Вично будзем паметац нашо стретнуца и час хтори зме вєдно препровадзовали през цали живот. Тета Афия Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 6. януара наполнєли ше 40 жалосни днї як нас занавше зохабел наш мили оцец и дїдо

ВЛАДИМИР БУЧКО (1952–2020) з Руского Керестура З любову и подзековносцу памятки на це у своїх шерцох навики буду чувац – син Желько зоз супругу Весну, и унуки Родерик и Ребека зоз Деяном Спочивай у мире Божим!

32 РУСКЕ СЛОВО

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 25. децембра преселєл ше до вичносци

ВЛАДО ОЛЕЯР зоз Кули Здогадовац на ньго ше буду дакедишнї сушедово Папово зоз Руского Керестура Най спочива у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 6. януара наполнєли ше 40 жалосни днї як ше преселєл до вичносци мой мили супруг

ВЛАДИМИР БУЧКО (1952–2020) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятку у своїм шерцу навики будзе чувац супруга Радмила Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 6. януара наполнєли ше 40 жалосни днї як нас зохабел наш мили оцец и дїдо

ВЛАДИМИР БУЧКО (1952–2020) з Руского Керестура Твою любов и доброту нїґда нє забуду твойо наймилши – дзивка Биляна зоз супругом Дадом, и унукове Леон и Оґи Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 6. януара наполнєли ше 40 жалосни днї як нас занавше зохабел наш мили оцец и дїдо

ВЛАДИМИР БУЧКО (1952–2020) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на це навики буду чувац – син Владимир зоз супругу Сенку, и унуки Сани и Мелиса Спочивай у мире Божим!

15. ЯНУАР 2021.

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 3. януара преселєл ше до вичносци мой брат

ЛЮБОМИР ВИСЛАВСКИ (1952–2021) з Нового Саду З любову и почитованьом памятку занавше на це буду чувац – твой брат Ярослав зоз супругу Славку, и дзецми Мирославом и Соню зоз Стефаном Поховани є на новосадским теметове 11. януара 2021. року Спочивай брату, у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. януара 2021. року наполнєли ше 40 днї як вецей нє з нами наша мац, баба и швекра

ФЕБРОНА ПАВЛОВИЧ народзена Шовш (1938–2020) з Руского Керестура

З любову и почитованьом паметац ю буду – син Янко зоз супругу Зденку, дзивка Мария, и унучата Ясна и Деян Най спочива у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 3. януара 2021. року зохабел нас наш мили брат и бачи

НА ЗДОГАДОВАНЄ Днї преходза, а памятка на тебе нїґда нє вибляднє

ЛЮБО ВИСЛАВСКИ (1952–2021) з Нового Саду Красни памятки на тебе вично МАРИЯ ВИСЛАВСКИ ЙОВҐЕН ВИСЛАВСКИ буду чувац брат Йовґен зоз супру(1928–2014) (1929–2014) гу Марию; Златко зоз Ясмину, з Руского Керестура Памятки на нїх чуваю син Йовґен зоз супругу Марию и унуки Златко Филипом и Ивану; Сашо зоз Сандру, Тадейом и Тонийом и Сашо зоз фамелиями Спочивай у мире Божим! Спочивайце у мире Божим!

ЯСМИНКА БУДИНСКИ (1976–2016) Твойо приятелє – Мая и Сани, и Дарко и Маруся Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 4. авґуста 2021. року наполДня 26. януара 2021. року ня ше седем роки як вецей нє з наполня ше седем роки як нами наша мац, швекра, баба и вецей нє з нами наш оцец, прабаба швекор, дїдо и прадїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 11. януара наполнєли ше 6 жалосни мешаци як нас занавше зохабела наша мила мац

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. януара наполнєли ше 5 роки як нас занавше зохабела наша мила мама, супруга, дзивка и шестра

МЕЛАНИЯ ДЖУДЖАР народзена Паплацко (1938–2020) з Руского Керестура

Остали нам красни памятки котри нас буду навики здогадовац на це. Вично ожалосцена дзивка Вирка и жец Душко Спочивай у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ Прешли два роки як нас занавше зохабел наш

ЯСМИНКА БУДИНСКИ народзена Горняк (1976–2016) з Руского Керестура МИКОЛА ЧИЗМАР (1955–2019) з Вербасу Любени нє умераю покля жию тоти цо их любя! Спочивай у мире Божим!

15. ЯНУАР 2021.

У красних памяткох, з любову и подзековносцу занавше останєш у наших шерцох. Твойо наймилши Спочивай у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 33

informator@ruskeslovo.com

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Мила душо, ангелку наш... Дня 16. януара наполнюю ше штерацец чежки и жалосни днї як ши нас, наймилша наша, животу наш, нєсподзивано зохабела у превельким болю и чежким жалю.

ЦЕЦИЛИЯ ЧЕЛЬОВСКИ народзена Бесерминї (1950–2020) з Коцура Час преходзи, а боль и смуток поставаю вше векши и векши. Мила, вше баржей нам хибиш. У нашим доме, без тебе мамочко, вично буду пановац лєм смуток, слизи, боль и велька пражнїна. Нє можеме вериц же ши вецей нє зоз нами. Хибиш нам, мила душичко, до безконєчносци. Чекаме це кажди дзень у надїї же ше нєсподзивано зявиш и же ше учує твой мили и цепли глас полни любови. Опатраме заєднїцки фотоґрафиї дзе зме вєдно притулєни и нашмеяни полни надїї до красней будучносци. Боляци здогадованя на днї полни любови хтори зме вєдно препровадзовали. Мамко, так ши любела крачунски швета. Тельо зме их чекали и радовали зме ше Крачуну. Шицко остало започате, нєдокончене, нєвиповедзене... Вше ши жадала же бизме були шицки вєдно живи и здрави. Мила, ти вично будзеш жиц у наших шерцох, думкох, цеплих и красних памяткох. А, очи нашо вично це буду випатрац и чекац. Нєт це, алє ши ту, нє видзиме це, алє це чувствуєме. Жиєш и вично будзеш жиц у наших шерцох. Знам, чувствуєм, мила душо, же нас ти и надалєй чуваш. Мамко, душо наша, занавше останєш у шерцу твоєй наймилшей дзивочки Славки и супругови Ґаброви Мамочко, ангелку наш, най це ангелчки чуваю у мире Божим! Вично будземе жиц у надїї до воскресеня!

34 РУСКЕ СЛОВО

15. ЯНУАР 2021.

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. ануара наполнюю ше штерацец боляци и жалосни днї як моя мила шестра вецей нє з нами.

ЦЕЦИЛИЯ ЧЕЛЬОВСКИ народзена Бесерминї (1950–2020) з Коцура Пошла ши сциха и нєсподзивано. Барз сом це любел. Тераз ши ми вше у шерцу, думкох и молитвох. Мила моя шестро, хибиш нам барз вельо. Вично будзеш жиц у моїм шерцу. Ожалосцени брат Янко зоз фамелию Спочивай у мире Божим! Най це ангелки чуваю! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 19. януара наполнї ше рок як нас занавше зохабел наш мили

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 2. януара преселєла ше до вичносци наша мила супруга, мац и баба

МАРИЯ САЛОНТАЇ (1948–2021) з Коцура Пошла ши сциха и нєсподзивано. Твою любов и доброту ґу нам вично будземе чувац и паметац у наших шерцох, думкох и молитвох. Твой супруг Микола, синове Владимир и Славко, нєвести Агнета и Зденка и унуки Желько, Ясмина, Владимир, Микола и Михаела Спочивай у мире Божим! Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

ВЛАДО ПАПУҐА (1936–2020) з Вербасу

Занавше це чуваме у наших шерцох и красних памяткох. Супруга Веруна, син Владимир и дзивка Весна зоз фамелиями Спочивай у мире Божим!

Општинска управа општини Вербас, на основу чл.102. Закону о занятих у автономних покраїнох и єдинкох локалней самоуправи ( „Службени глашнїк РС” ч. 21/2016, 113/2017- I, 113/2017дер.закон, 95/2018, 86/2019- дер.закон), обявює;

ОБВИСЦЕНЄ

о оглашки о явним конкурсу за пополньованє окончовательних роботних местох у Општинскей управи општини Вербас Явни конкурс за пополньованє окончовательних роботних местох: – порцийни инспектор контроли и наплацованя I у Оддзелєню за локални явни приходи; – службенїк за роботи информованя у Оддзелєню за урбанизем, квартельни роботи, защиту животного штредку и енерґетски менаджмент. Обявени на интернет презентациї општини Вербас

15. ЯНУАР 2021.

о принєшеним ришеню же потребне преценьованє вплїву и о одредзованю обсягу и змисту студиї о прецeньованю вплїву на животни штредок проєкта „Продукцийни обєкт за продукцию орґанского гною (преробок гною)” на катастерскей парцели число 208 К.О. Ченей Город Нови Сад, ношителя проєкта „MIVAKA” ДОО, Беоґрад Ратка Митровича 75 дь, у повтореним поступку Ношитель проєкта „MIVAKA” ДОО, Беоґрад Ратка Митровича 75 дь, поднєсол тому орґану вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Продукцийни обєкт за продукцию орґанского гною (преробок гною)” на катастерскей парцели число 208 К.О. Ченей Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 6. януара 2021. року принєсла ришенє число VI-501-465/18 же потребне преценьованє вплїву на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок, у повтореним поступку. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org.rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя, по тим орґану.

МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, инсектох. МОНТИРАМЕ: – РОЛЕТНИ – ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ

– ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ – МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ – ВЕНЕЦИЯНЕРИ – ОПРАВКИ 025/5827-710, 060/5088-433

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ ВЕЛЬКО ПЕТРИЧИЧ ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА, ДАКЕДИШНЇ БАВЯЧ, ТРЕНЕР, РУКОВОДИТЕЛЬ

ЗНАЧНА КАРИЧКА КЕРЕСТУРСКОГО РУКОМЕТУ

Пише: Мария АФИЧ

Ювилейни рок за рукомет у Руским Керестуре, понеже 60рочнїца як ту одбавене перше рукометне змаганє, означена. На тот завод ошвижиме памятки на рукометни початки у валалє зоз Вельком Петричичом, дакедишнїм бавячом, тренером и руководительом, Кулянцом, алє и Керестурцом. Вон пришол до екипи талантованих бавячох як цо Юлиян Дудаш, Кимо Мудри, Юлиян Надь... и гоч бавел лєм три роки, а источашнє бул и тренер, приведол екипу аж по Войводянску лиґу

И

И СПОРТСКИ РИБАР Велько одмалючка бул и страсни рибар, та дознаваме и о тим же як пришол до Керестура и постал порядни на нашим беґелю. Од 1964. року є и член Здруженя „Коляк”. Може ше похвалїц же медзи першима у валалє влапел 25-килову харчу, гоч риби до Керестура поряднє ходзел лапац и док бивал у Кули. Та, гоч є уж у осмей децениї и здравє вецей нє таке як було, одходзи на беґель ище и нєшка. И налапа риби, алє звичайно то найвецей терпеши...

36 РУСКЕ СЛОВО

нтересантна и нєзвичайна приповедка як ше Велько нашол у керестуркей рукометней екипи. Вироснул у Кули од свойого трецого мешаца дзе з родичами приселєл зоз краю коло Плитвицох у Горватскей. Кед уж закончел штредню будовательну школу и войско, поволали го робиц на познатим воєним аеродроме нєдалєко од Заґребу. Пристал там пойсц, там му и шицка родзина була, алє цошка сцело иншак.

– Уж сом там бул прияти, пришли ме поволац Керестурци робиц до тедишнього общеремеселского подприємства „Радник” за технїчного директора. Понеже сом бул досц вязани за родичох и шестру, пременєл сом одлуку и пришол робиц до Керестура. Було то 1962. року. Дознали ше о тим и рукометни предняки, та ме поволал учитель Владо Семан до себе на полудзенок и прешвечел най ше уключим до Русиновей екипи, цо ми нє було чежко, бо сом рукомет любел, а гоч сом мал лєм 22 роки, назберал сом красне искуство – приповеда нам пан Велько. ТАЛАНТОВАНИ ЗА ВЕЦЕЙ СПОРТИ Дознаваме же вон ту пришол уж як афирмовани рукометаш, а бул барз талантовани и за други спорти, та ше ище у младих рокох опробовал перше як фодбалер, вец и як успишни атлетичар, та и ру-

кометни ґолман и бавяч. И як таки, приходзи до Керестура.

– Рукомет сом почал бавел за екипу Железничара у Новим Садзе як штредньошколєц, хтора була квалитетна, аж мала и єдного державного репрезентативца, а я бавел и ревиялне змаганє як репрезентативец Войводини. То було док сом ходзел до штреднєй будовательней школи у Новим Садзе. Но, перше сом тренирал фодбал у екипи Нови Сад дзе бул теди познати тренер и державни селектор Ришевлянин, тренирал сом єдну полусезону атлетику за Войводину зоз репрезентативку Олґу Ґерель. Участвовал сом и на тробою Червена Гвизда–Партизан– Войводина.

– Ту мам єдну нєвироятну приповедку. Док зме путовали до Беоґраду тренер гвари же, понеже нє маме скакача з палїцу, чи ше дахто прияви. Нїхто, нїч, а вец ше я одшмелєл. Одроснул сом на пажици дзе зме прескаковали зоз древену палїцу, и то ми добре ишло. Сцигли зме на змаганє, перша дисциплина скаканє з палїцу... можеце задумац, я хлапец з малого варощику медзи партизановима и гвиздовима 15. ЯНУАР 2021.

sport@ruskeslovo.com

асами, першираз мам у рукох праву палїцу... Но случело ше же сом медзи нїма освоєл друге место. То було праве нєсподзиванє – памета пан Велько. З РУСИНОМ ДО ВОЙВОДЯНСКЕЙ ЛИҐИ Таки талантовани спортиста и рукометаш, котри ше ище як 16-рочни уключел случайно и до екипи кулского Гайдука дзе перше бул ґолман, а вец найвецей на позицийох остатнього бавяча и лївого бека, одкаль з лєгкосцу давал ґоли, найвецей пре моцни одскок и висину, ступел и до шорох Русина. Нєодлуга потим як почал бавиц превжал екипу и як тренер и, як и сам гвари, була то златна екипа хлапцох.

– Було медзи нїма вельо талантованих, од Дудаша, Надя, Мудрия, бавели з нами и троме Кулянци, Бучко Славко и други... и можеце думац кед зме победзели екипи Катю, на молбу попущели Пролетерови зоз Зренянину... Думам же теди Русин и досцигнул найвисши ранґ т. є. до Войводянскей лиґи – здогадує ше наш собешеднїк. А цо ше случело далєй зоз його спортску кариєру, од Петричича дознаваме же, заш лєм, спорт остал з боку, а превагла пошвеценосц його ремеслу, т. є. будовательству. Понеже видзел, як нам виприповедал, и бул прешвечени антикомуниста од младосци, же то єдна велька спреводзка. Пре таки опредзелєня, нє мог остац анї на месце директора у керестурских будовательних подприємствох, цо радше препущел другим, а сам ше врацел робиц до Кули, дзе пред 30 роками постал приватни поднїматель,

Велько у екипи Гайдука з Кули

аж по пензию. З одходом з Керестура, престало и його спортске анґажованє, алє ше знова уключел 2002. кед го поволали за предсидателя РК „Русин”. Пробовал, алє чежко могло дацо вецей поробиц на финансийним змоцнєню Клубу, гоч му формално мандат нїґда нє претаргнути. Порядни, зато, бул вше у публики, уж найвецей як Керестурец, з др Бараном, а тиж и на ювилейних сходох дакедишнїх русиновцох дзе дзечнє приходзел и дзе було прекрасне друженє. По його думаню, добре друженє було барз важне и цалому аматерскому рукометному спорту, и то младим хлапцом наисце значело. Виволал нам пан Петричич и свойо думанє же у Керестуре вше було вельо талантованих спортистох, цо озда ґенетска преддиспозиция. Начишлєл велїх цо досягли державни успихи, а кед бешеда о рукометашох, визначел феноменалного Козара, а окреме Гербута, хтори нажаль, пре обставини у яких бул нє посцигнул анї приблїжно тото цо могол.■

ИНТЕРЕСАНТНОСЦИ ЗОЗ ЖИВОТА Петричич як технїчни директор „Раднику” 1962. року докончел вибудов Дома култури, понеже перше була збудована лєм сала. Памета як ходзел и уживал на пробох тедишнього хору, а ище як хлапчик на оцовей бициґли нє раз приходзел на керестурски шлайс и нє мог ше напатриц на тото ремек-дїло будовательства. Цеши ше и же як директор стипендовал нароком єдного Руснака, Надя, котри бул и рукометаш. Познєйше основал и будовательне подприємство „Дом” хторе теди робело з одличнима плацами, а загашене є у найновших приватизацийох. Велько одмалючка почитовал Руснацох, бо вироснул з Новтовима у Кули, у Керестуре нашол и супругу Сенку, дзивку учителя Дюру Дудаша, з хтору маю дзивку и сина, а и нєвеста му Керестурска, и гвари же ту вше бул крашнє прияти. Цагало го ту, та 2000. року ше приселєли ознова жиц до Керестура, гоч супруга анї нє барз сцела.

Сход рукометашох Русина з нагоди 50-рочнїци Клуба, ту и Велько

15. ЯНУАР 2021.

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМЕЦО

ГОРУЦИ ТЕПШИ Лїляна Еделински

Биле месо зоз шампиньонами и гращком Подинстац Потребне: на олєю празилук и биле ■ 500 ґрами билого меса месо. Кед ■ 500 ґрами шампиньони омегча, додац ■ 500 ґрами гращку порезани шам■ празилук пиньони, гра■ ровна ложка солї щок и заляц зоз воду так ■ ровна ложка веґети же би ше ■ ровна ложка цукру шицко прекри■ ровна ложичка попру ло. Положиц ■ ровна ложичка присмачкисушеного копру соль, веґету, ■ говедзинова коцка цукер, попер, за юшку коцку за юшку, ■ ½ литри шметанки копер и най ше за варенє вари 40 мину■ квашна шметанка ти под закрив■ 0,5 децилитри олєю ку. Потим ■ прилог – дробни додац шметанку за варенє, макарони повариц ище пейц минути и на самим концу умишац квашну шметанку. Сервирац ґу єдзеню обарени макарони як прилог. Смачного!

5.

1.

38 РУСКЕ СЛОВО

2.

3.

4.

15. ЯНУАР 2021.

rusmak.ruske@gmail.com

ГОРУЦИ ТЕПШИ

Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Aна-Мария Ивков (инстаґрам ana.love.cooking)

Гнїзда з нутелу

До єдней шерпенки насипац воду и цукер, положиц най зовре и вец сцагнуц зоз шпоргета, до того положиц масло и чоколаду. Мишац док ше нє розпущи и крашнє зєдинї, а вец додац зомлєти кекси и кокос и добре премишац. Положиц мишанїну до фижидеру дас 2 годзини же би ше охладзела. Зоз жимней мишанїни правиц лабдочки яки сцеце (мойо Потребне нам: ■ 200 милилитри води ■ 130 ґрами цукру ■ 160 ґрами масла ■ 100 ґрами чоколади ■ 120 ґрами кокоса ■ 250 ґрами зомлєтих кексох ■ 2 ложки нутели ■ и ище дакус кокоса же би ше могло оваляц до ньго лабдочки

були коло 30 ґрами), потим направиц малу дзирочку на штредку и вец оваляц до кококса. До штредку зоз шприцлу положиц дакус нутели и положиц ище дакус до фрижидера же би ше сцагли.

Мелания Радич

Швидка проя За 12 прої потребне: ■ погар од 2 деци (за меранє) ■ погар паленти ■ погар муки ■ пол погара олєю ■ погар и пол йоґурту лєбо млєка ■ ложичка солї ■ пращок за печенє ■ вайцо ■ 200 ґрами дробного сира

15. ЯНУАР 2021.

Шицко змишац и положиц до фурмочкох за мафини, дас до 2/3 фурми, бо нарoшню. Зограц релну и печиц их пол годзини на 200 ступнї. До прої мож положиц и шпинат. Наприклад до пол тей мишанїни додац дас 250 ґрами увареного шпинату.

РУСКЕ СЛОВО

39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ РОК LXXVII ЧИСЛО 2-3 (3923-3924) НОВИ САД, 15. ЯНУАР 2021.

Фото: о. Дарко Рац

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

■ НАЦИОНАЛНЕ ШВЕТО РУСНАЦОХ Фотоґрафия: 0432P

Фотоґрафия: 0667P

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу за културу войводянских Руснацох на число телефона 021/654-65-34, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

Завод за културу войводянских Руснацох ма нове число телефона 021/654-65-34

НОВИ САД 2021