RUSKE SLOVO 17

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ÂÈØËÀ ÀÏÐÈËÑÊÀ „ÇÀÃÐÀÄÊÀ”

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

Фотоґрафия: 0220P

Фотоґрафия: 0497P-B365

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на слиП кох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу за културу войводянских Руснацох на число телефона 021/654-65-34, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

Завод за културу войводянских Руснацох ма нове число телефона 021/654-65-34

■ ДОМ И ФАМЕЛИЯ: ЗДРАВЄ И ЩЕСЦЕ ИДУ ВЄДНО ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Фото: Вероника Вуячич

Нашо наймладши, предшколски дзеци и шицки вредни школяре основних школох прешлого тижня достали нове число часописа „Заградка”. На рамику весели дзеци зоз рускей воспитней ґрупи у коцурскей оводи „Герлїчка”. Рубрику „Фото памятки” зоз своїма фотоґрафиями и вистками направели сотруднїки зоз Коцура, Вербасу и Руского Керестура, а и два боки „Висти зоз школох” пририхтали школяре зоз Коцура, Руского Керестура и Дюрдьов. Литературну часц читачом подаровали писателє Ми ха й ло Ко вач, Сил ве стер Д. Ма каї, Са шо Палєнкаш, Микола Шанта, Ирина Гарди Ковачевич, Микола Скубан и Микола М. Кочиш. Найдзеце там яки бриґи приноши пубертет, як уживац на вселенским кораблю, як ше дараз давно правело гу баби и дзе глєдац капурку до раю. Єдним Велька ноц прешла, та уж пречитали о Воскресеню, а другим нєодлуга будзе, та тераз можу дознац дакус вецей о тим найвекшим християнским швету. У „Малей заградки” вельконоцни писньочки и Мини квиз о ремеслох, на бокох „Школяре авторе” вельо красни состави и рисунки сотруднїкох зоз Руского Керестура, Вербасу, Коцура и Дюрдьова. Два Забавни боки дзецом вше барз интересантни, як и рубрика на предостатнїм боку „Най, най…” дзе можеце пречитац чом алиґатор ма протезу на хвосце. М. Римар

РОК LXXVII ЧИСЛО 17 (3938) НОВИ САД, 23. АПРИЛ 2021.

■ И ПЧОЛИ И ПАРАСТИ ЧЕКАЮ КРАСШУ ХВИЛЮ

РКЦ – 75 РОКИ З ВАМИ Пише: Владимир СИВЧ, директор Руского културного центру у Новим Садзе

Нєшкайши Руски културни центер основани 10. фебруара Того року у РКЦ-у ше нє отримовали проби порядно, и 1946. року у Новим Садзе, под меном „Руска матка”. Уж 1948. року будзе чежко реализовац заплановани проєкти и програми за Дружтво пременєло мено до КУД „Максим Горки”, а од тот рок. Заш лєм, наздаваме ше же до конца рока витвориме 1996. по 2011. рок роби под меном Руске културно-просвитне и плановани проєкти, алє и преслави ювилейох (75 роки дружтво. Пред 10 роками, популарна новосадска „Матка” РКЦ и 20 роки „Веселинки”), гоч и прейґ дружтвених урядово постава Руски културни центер Нови Сад. мрежох и онлайн. Даєдни проби уж почали, а почало ше и Основна програмна ориєнтация РКЦ-а то пестованє култури, рихтац представу Драмского студия РКЦ у копродукциї зоз традициї и просвити войводянских Руснацох, а окреме Русна- РНТ „Петро Ризнич Дядя”. цох котри жию у Новим Садзе. Понеже зме у найвекшим Медзитим, час корони вихасновани и на иншаки способ, мултиетнїчним и мултикултунасампредз за обнову часци простоРКЦ вшелїяк ма будучносц прето же є ралним городзе Войводини, нарийох, окреме Клуба младих РКЦ, шо Дружтво отворене шицким мост медзи ґенерациями. Окрем старших дзе зоз добродзечну роботу учакотри ше жадаю уключиц до членох, у нашей популарней новосадскей ствовали и младши и старши його роботи. „Матки” збера ше и вельке число младих, члени Дружтва. Далєй, купени и Нєшка у Дружтве робя велї два нови рахункари, друковач и зоз Нового Саду и зоз других руских секциї – фолклорна (вивoдзацка, половна гармоника, а шицко местох хтори до городу приходза пре ветеранє), хлопска и женска дзекуюци потримовки Националшпивацка ґрупа, Хор „Гармония”, школу, студиї лєбо роботу, а РКЦ ту же ного совиту Руснацох. Позберана би их перши привитал. Попри тим, гоч и ушорена документация Дружтва Народни оркестер РКЦ, Дрампо мену и мисиї руске, нашо Дружтво ски студио РКЦ, дзецински секкотра єдного дня може послужиц постало наисце мултикултурне и циї и роботнї, Клуб младих РКЦ, а як жридло за Моноґрафию РКЦ. у просторийох Дружтва у Улїци Виплацени и заостати длуства отворене шицким креативним и Йована Суботича ше отримую и (комунални и други трошки) творчим людзом з добру намиру велї мултимедиялни програми. котри нє були мали. У Дружтве нєшка єст коло 120 активних членох. У РКЦ-у Руски културни центер практично од снованя, та по нєшка анґажовани велї фахово гонорарни и други сотруднїки, а провадзи проблем же ище вше нє ма свойо просториї, алє є Дружтво ше финансує по проєктней системи. подквартельош, як при нашей Грекокатолїцкей парохиї, так У своєй дотерашнєй 75-рочней историї РКЦ мал богату и при Городу Новим Саду. На велї заводи пробовало ше обнокултурно-уметнїцку дїялносц за котру достал велї награди виц, лєбо направиц нови репрезентативни просториї, котри и припознаня. Медзи нїма Искра култури, Майска награда, би мали и пригодну салу за отримовнє програмох и другу перши места на смотрох, фестивалох, велї дипломи, припознаня провадзацу инфраструктуру хтора нєобходна за порядне и и плакети. РКЦ госцовал и на велїх медзинародних фестивалох нормалне функционованє РКЦ. Думам же би ше у таким и турнейох. През РКЦ прешли велї ґенерациї членох, дзепоєдни подняцу цешели нє лєм члени РКЦ и Руснаци у Новим Садзе, ше у нїм затримали кратше, а дзепоєдни цали живот. По думаню алє и цала наша заєднїца и Город Нови Сад. Гоч ше вше мало ширшей културней заєднїци, єдно є од репрезентативних и добру дзеку, затераз, пре рижни причини то ше нам ище нє водзацих здруженьох тей файти при Руснацох. Того року удало. У тим ювилейним року достали зме обецунки же би Дружтво слави 75-рочнїцу снованя, и 20 роки Фестивала ше за 75. рочнїцу РКЦ-а просториї реновирало зоз помоцу дзецинскей творчосци Руснацох Войводини „Веселинка”. Городу Нового Саду. Тиж так, и попри шицких инициятивох Наисце красни ювилей и обично ше за таку нагоду орґани- и труду през длуги роки, Руски културни центер нє достал зую святочни концерти и програми. Ище ше памета концерти статус Установи, цо би вшелїяк олєгчало роботу и будучносц у Сербским народним театру, Новосадским театру „Бенакиба” Дружтва хторе функционує у штредку хтори по велїх и Ґимназиї „Лаза Костич”, хтори зме орґанизовали скорейших критериюмох розлични од других, општинских єдинкох рокох з нагоди других рочнїцох. локалней самоуправи. Пре ситуацию зоз епидемию вируса корона котра тирва уж Заш лєм, РКЦ вшелїяк ма будучносц прето же є мост вецей як рок, Дружтво нє робело у обсягу на хтори и члени медзи ґенерациями. Окрем старших членох, у нашей попуи публика звикли. Очежани условия роботи були и пре саму ларней новосадскей „Матки” збера ше и вельке число младих, епидемию и нєбезпеку людзох зочених зоз нєпознату хороту, зоз Нового Саду и зоз других руских ме стох хтори до и пре нєпреривно нови и иншаки предписаня и превентивни городу приходза пре школу, студиї лєбо роботу, а РКЦ ту же мири, хторих зме ше, заш лєм, тримали и почитовали их. би их перши привитал. Попри тим, гоч по мену и мисиї Влонї, у зацихох епидемиї, заш лєм, нам ше удало реализовац руске, нашо Дружтво постало наисце мултикултурне и векшину проєктох и програмох котри були заплановани, отворене шицким креативним и творчим людзом з добру гоч у зменшаним обсягу и у виданьох яки присподобени намиру, та ше окрем руских програмох ту отримую и велї общей ситуациї. Отримали зме 19. Фестивал „Веселинка”, други музични и мултижанрово програми и концерти, тa Рочни концерт РКЦ, Дзецинску крачунско-новорочну як културни простор РКЦ постал познати и у Новим Садзе програму „Пахулька”, програму „Стретнуца у РКЦ”, представу и у иножемстве.■ Драмского студия „Забава”, и виставу фотоґрафийох у Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє сотруднїцтве зоз Фондацию „Нови Сад 021”. вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

2 РУСКЕ СЛОВО

23. АПРИЛ 2021.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ, заменїца главного одвичательного редактора

■ Тижньовнїк 4. Национални совити Руснацох и Словацох подписали Меморандум о сотруднїцтве

■ Нашо места 9. У Руским Керестуре мож приявиц „дзиви” шмециска

■ Економия 14–15. Пчоларство, робота на общи хасен

■ Култура и просвита 17. Леона Олеяр найлєпша наставнїца у ОШ „Бранко Радичевич” у Савиним Селу

■ Дом и фамелия 19–22. Щесце як способ живота

■ Людзе, роки, живот 26–27. Стрeтнуце: Ярослав Славо Папуґа зоз Руского Керестура

■ Духовни живот 28–29. Каритасова обука хижного допатраня

■ Информатор

30–33. Мали оглашки и In memoriam

■ Спорт 34. Флорбол клуб „Предаторс” зоз Вербасу

■ Интермецо 38–39. Горуци тепши Насловни бок: Пчоли и квитки, символи яри Авторка фотоґрафиї: Вероника Вуячич

СТРАТЕҐИЯ НЄ МЕРТВЕ СЛОВО НА ПАПЕРУ У тим року пред Националним совитом Руснацох писанє новей стратеґиї, бо предходней вицекол час. Писанє стратеґиї то нє думанє и дзека поєдинца, алє колективитета котри роздумує о своєй будучносци. Цо заєднїца менша, то єй стратеґия важнєйша. Кажде з нас у власним живоце витворює якиш свойо индивидуални стратеґиї коло роботи або кариєри, кажда фамелия роздумує о власней будучносци, кажде нашо КУД витворює свою стратеґию, та по рижни институциї и державни уровень. Же би ше витворело квалитетну стратеґию, за хтору задлужени НС Руснацох, доприношенє можу дац як поєдинци так и колективитети у рускей заєднїци, а будзе требац випочитовац и одредзени процедури. Перши крочаї уж порушал НС хтори през свойо одбори направи анализу предходней стратеґиї, а вец ю надбудує зоз своїма предкладанями и видзеньом, як колективитет. До стратеґиї будзе требац убудовац думаня хтори сцигню и зоз явного дискурсу през рижни розправи и дискусиї, а вшелїяк же ту будзе убудоване и думанє фаховцох зоз тих обласцох у котрих НС ма компетентносц. У будуцим периодзе пред нами найвекша спокуса будзе зачувац руски язик, як и образованє на руским язику, бо то фундамент без котрого вец нєт анї рускей култури, анї руского новинарстава, анї рускей кнїжки, та взагалї анї руского идентитета. Сучасни часи надрилюю ученє нє лєм язика штредка у котрим жиєме, алє вше вецей и странски язики, найчастейше анґлийски, хтори свойофайтови есперанто нєшкайшого швета, так же нашо нови ґенерациї буду мушиц до свойого знаня убудовац троязичносц. Алє найважнєйше же би ше у тим руски язик нє страцел, бо язик наш найглїбши идентитет. На нїм думаме, на нїм шнїєме, на нїм ше радуєме, на нїм читаме и пишеме. Складанє идентитетох ище єдна ґарадича чуваня нашого идентитету, бо нєшка ми гражданє Планети и свойо идентитети складаме од руского по европски, та шветови. Кед же ше процедури випочитує и кед шицки вєдно даме свойо доприношенє на квалитетни способ зоз своїма предкладанями як мож напредок лєпше од того як зме потераз робели, шанси витвориц квалитетну стратеґию єст. Руснаци маю потенциялу и фаховцох хтори тому можу допринєсц, та стратеґия нє будзе мертве слово на паперу, алє жридло зоз котрого ше будзе рушац, на котре ше будзе поволовац и операц, бо тото цо сцеме у чаше пред нами, мушиме на даяки способ обдумац и виплановац, а окреме провадзиц витворйованє. Руснаци на тих просторох уж три вики и нє забули на свой идентитет, знаю и одкаль су, и якей су вири, и хто їх предки и за цо ше вони закладали. Пре наших предкох на чиїх плєцох стоїме, алє ище баржей пре нашо потомки, фундамент терашнєй стратеґиї будзе важни же бизме охабели драгокази як чувац руски идентитет у спокусох пред нами.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року ”у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Футожска 2/III, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe/ки – Олена Планчак-Сакач, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Фейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Лидия Кухар, Андреа Медєши, Оля Русковски, Сандра Саламун * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки – Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефон: 021/6613-697 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ”Maxima graf” Петроварадин * E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

23. АПРИЛ 2021.

Новини „Руске слово” одликовани зоз Орденом братства и єдинства зоз стриберним венцом 1970. року.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК НАЦИОНАЛНИ СОВИТ РУСНАЦОХ И НАЦИОНАЛНИ СОВИТ СЛОВАЦОХ

ПОДПИСАНИ МЕМОРАНДУМ О СОТРУДНЇЦТВЕ У Старей Пазови пияток, 18. априла, заключени Меморандум о сотруднїцтве Национал но го со ви ту сло вац кей на цо нал ней меншини и Националного совиту рускей нацоналней меншини, хтори подписали предсидателє двох совитох Лїбушка Лакатошова и Борислав Сакач. Подписани Меморандум ма седем точки общого характеру и нє огранїчує самостойне и нєзависне дїлованє подписнїкох, а у Точки 2. прецизоване же му циль унапредзенє одношеньох медзи словацку и руску меншинску заєднїцу у Републики Сербиї, медзикултурне

сотруднїцтво и припознаванє традицийних и ис то ри й них вред но сцох двох на родох у Войводини, як и черанка искуствийох у обласци култури, образованя, информованя и службеного хаснованя язика и писма. Здогаднїме, як на остатнєй схад зки Националного совиту Руснацох потолковал предсидатель Борисла Сакач – циль Меморандума, окрем же афирмує и практич но ука зує опредзелєнє подписнїкох ґу мултикултурализму и интеркултурално сци, насампредз же би бул формална основа за будуце апликованє зоз проєктами и хаснованє европских фондох хто ри обез печа век ши сред ства за витворйо ва нє кул тур ней авто номиї двох меншинских заєднїцох. На подписованю Меморандума о сотруднїцтве НС Словацох и НС Руснацох, попри чолнїкох двох совитох, присуствова ли и дер жав ни се кре тар у Ми ни стер стве за людски и меншински права и дружтвени диялоґ Олена Папуґа, и предсидатель Уряду за загранїчних Словацох Словацкей Републики Милан Ян Пилип, хтори тих дньох бул у службеней нащиви дияспори у Републики Сербиї. И. С.

4 РУСКЕ СЛОВО

РУСКИ КЕРЕСТУР

ЄСТ ВЕЛЬО ПРОСТОРУ Нащива то лєм початок медзисобного упознаваня и можлївого конкретного сотруднїцтва о чим ше у будучносци сиґурно будзе вельо вецей бешедовац. Медзитим, уж могло чуц драгоцини и конкретни податки и искуства, насампредз кед слово о чечуцим Попису жительства у Словацкей, а хтори нас чека нарок

У

Руским Керестуре стреду, 14. априла, пребувала делеґация зоз Словацкей Републики на чолє зоз директором Уряду за Словацох котри жию за гранїцу Миланом Яном Пилипом, и заменїком амбасадора Словацкей Републики у Беоґрадзе Иґором Венцелом. Представителє Уряду за Словацох котри жию за гранїцу прешлого тижня були у нащиви словацкей дияспори у Републики Сербиї, а їх приход до Керестура витворени дзекуюци факту же директор Уряду Милан Ян Пилип по народносци Русин зоз Бардейова, активни у русинским руху и член Округлого стола Русинох, а Русинох представя у Державним совиту за национални меншини Словацкей. Домашня госцом у Руским Керестуре була державни секретар у Министерстве за людски и меншински права и предсидателька Одбору за службене хаснованє язика и писма Националного совиту Руснацох Олена Папуґа, а нащивели Школу „Петро Кузмяк”, шедзиско Националного совиту Руснацох, Катедралну церкву св. оца Миколая и Марийово святилїще Водицу. Циль нащиви пана Пилипа Рускому Керестуру бул же би ше упознал зоз нашима искуствами, поготов у обласци образованя и орґанизованого националного живота, а тиж и же би чолнїки нашей заєднїци з першей руки могли дознац русински искуства зоз тогорочного попису жительства у Словацкей, и видзиц можлївосци за дальше сотуднїцтво. УПОЗНАВАНЄ НАШИХ КЛЮЧНИХ ИНСТИТУЦИЙОХ

Перша станїца у нащиви Рускому Керестуру делеґациї Уряду за загранїчних Словакох була керестурска Школа „Петро Кузмяк”. Госцох привитала о. д. директора Наталия Будински хтора их преведла по школи и интернату, а потим упознала зоз тим як финкционує образованє на руским язику, од прешлосци по нєшкайши час. Тиж було бешеди и о потерашнїм, и можлївим сотруднїцтве на тим полю

23. АПРИЛ 2021.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

НАЩИВЕЛА ДЕЛЕҐАЦИЯ ЗОЗ СЛОВАЦКЕЙ РЕПУБЛИКИ

ЗА РОЗВОЙ НОВИХ ВЯЗОХ у будучносци. Госци потим нащивели и шедзиско Националного совиту Руснацох дзе их приял предсидатель Борислав Сакач и заняти у Служби Совиту хтори го упознали зоз роботу Совиту и нашим моделом сполньованя културней самоуправи. И ту ше бешедовало и о потерашнїм сотруднїцтве нашей заєднїци зоз старим крайом одкаль походзи и пан Пилип, и перспективи за будуци часи. Нащива госцох далєй одведла до Катедралней церкви св. оца Миколая дзе их привитал парох о. Михайло Малацко котри их кратко упознал зоз историятом приходу до тих крайох и самей парохиї. Остатня дестинация нащиви було Марийово святилище Водица, дзе го сцом вислужени и полудзенок, хтори обезпечела Школа. ЄДНИ ОД ДРУГИХ МАМЕ ЦО НАУЧИЦ У рамикох тей, наисце згуснутей, вецейдньовей нащиви словацкей дияспори на тих просторох, Милан Ян Пилип час вихасновал и же би ше упознал и зоз животом Руснацох у Сербиї.Нащива то лєм початок медзисобного упознаваня и можлївого конкретного сотруднїцтва о чим ше у будучносци сиґурно будзе вельо вецей бешедовац. Медзитим, уж могло чуц драгоцини и конкретни податки и искуства, насампредз кед слово о чечуцим Попису жительства у Словацкей, а хтори нас чека нарок, понеже Милан Ян Пилип як декларовани припаднїк русинскей меншини активно участвовал у промотивней кампанї за мобилизацию заєднїци. Попис у Словацкей уж скоро закончени, бо коло 85 одсто популациї пописане на електронски способ, а остаток на єшень на традицийни способ поконча пописоваче.

– Знам же и ви ту маце проблем зоз „одлївом мозґох” як и ми у Словацкей, та прето електронски попис добра нагода же би ше позберало и тих цо жию звонка же би ше вияшнєли як Руснаци. А мам информацию же и у вас нарок попис будзе електронски, та и ви годни позберац шицких ваших виселєнцох. Барз важне же би ше шицки вияшнєли, понеже од того кельо вас будзе на попису так ше будзе креирац и дальша културна и образовна политика держави ґу националним меншином – гварел Пипип, и потолковал на яки способ вони анимировали русинску заєднїцу у Словацкей꞉ – Робели зме барз обдумани и масовни кампанї на вецей уровньох, од билбордох, електронїцки, до друкова-

23. АПРИЛ 2021.

ного материялу, хтори ше дзелєло людзом. Орґанизовали зме и рижни стретнуца, и културни и таки мотивацийни же би ше людзе уписали як Русини. Так треба зробиц кампаню и ту, же бисце шицких поинформовали як то можу зробиц, и яки маю права. Найважнєйше облапиц младу популацию, прешвечиц ю же буц Руснак то нє лєм цошка традицийне, алє и сучасне, и модерне. И ми на тото вельо давали, а яки буду резултати увидзиме – пояшнєл госц. На питанє яке сотруднїцтво би Руснаци у Сербиї могли витвориц зоз Словацку як державу, Пилип винєсол свойо намаганя у виробку нового Закону о загранїчних Словацох.

– По потерашнїм закону ми „нє маме компетенциї над вами”, та прето я сцем предложиц до нового, розчленїц дияспору на два ґрупи. Так у єдней би були етнїчни Словаци, а у другей припаднїки других етникумох котрим предки походза зоз Словацкей. Ту би спадали и ви Русини у Войводини, и так бисце могли мац подпору Словацкей держави. Тот закон ма прейсц свою процедуру у Парламенту и увидзиме чи будзе и тото прилапене – потолковал Милан Ян Пилип. Домашня делеґациї зоз Словацкей, Олена Папуґа тиж визначела прецо добре же нам таки госци приходза, же им указуєме на нашим прикладзе же мож после 270 рокох зачувац наш идентитет, поготов у образованю и у вири.

– Зоз директорку Школи жадали зме указац як функционує образованє на руским язику, понеже зме ту далєко напредку од їх держави, а то по думаню и реакциї пана Пилипа добре искуство, як ше образовац на мацеринским руским язику хторе вон може подзелїц дома. Тиж и наш приклад як функционую национални совити у Сербиї им може буц драгоцини, понеже Словацка то затераз ма иншак ришене. Ище вше нє ма Закон о националних меншинох, алє нова влада ма обовязку принєсц таки закон и тераз нагода же би ше меншинска политика злєпшала – визначела Олена Папуґа, и нагадла яки би евентуално потримовка могла присц з другого боку: – Понеже Словацка уж давно у Европскей униї, ми можеме у нїх мац партнерох на европских конкурсох на хтори можеме апликовац, а цо нє можлїве праве без партнера хтори член Униї. Думам же зме и на тим годни дацо поробиц у будуцих нащивох пана Пилипа хтори ту будзе приходзиц ище вельо раз. Нагоди будзе, понеже Словацка будзе финансовац будованє културного центру за Словацох у Републики Сербиї. Планує ше валяц и правиц нови обєкт дзе КУД „Шафарик”, цо Євангелска церква зоз Нового Саду нашлїдзела у реституциї и подаровала словацкому народу у нашей держави, а Словацка Република як матична держава дала три милиони евра же би ше збудовало нови културни центер.■ Мария Афич

РУСКЕ СЛОВО 5

ТИЖНЬОВНЇК ДЕЛЕҐАЦИЯ РУСКЕЙ МАТКИ ЗОЗ ГОРОДОНАЧАЛНЇКОМ НОВОГО СА ДУ

ОБЕЦАНА ВЕЛЬКА ПОТРИМОВКА Де ле ґ а цию Ру скей мат ки вовто рок, 13. апри ла, приял городоначалнїк Нового Саду Милош Вучевич. Стретнуце витворене на поволанку городоначалнїка Вучевича, а по реаґованю Матки и других здруженьох на винєшени оцени под час шветочного одкриваня бисти Тарасови Шевченкови у тим городзе, 10. фебруара того року, о „припаданю” Руснацох у Републики Сербиї до „українско-русинскей заєднїци” и постояню „Катедри за укра їн ски язик” на Фи ло зоф ским фа кул те ту у Новим Садзе. Гоч то бул повод, на стретнуцу з городоначалнїком Нового Саду вецей бешеди було о конкретних пи та нь ох знач них и за Го род, и за Ру ску мат ку и вообще руску заєднїцу. У делеґациї Рускей матки були предсидатель Дюра Папуґа, член УО РМ Михайло Катона и предсидатель Одбору за науку проф. др Михайло Фейса. По словох представительох Матки, городоначалнїк Милош Вучевич ше урядово найщирше пребачел за висловени нєнамирни гришки и понукнул сотруднїцтво Городу Нового Саду зоз Руску матку и другима рускима/руснацкима орґанизациями у АП Войводини у Републики Сербиї. На предкладанє Дюру Папуґу, городоначалнїк Вучевич припапел предкладанє же би Город Нови Сад бул домашнї XVII Шветовому конґресу Русинох/Руснацох/Лемкох, хтори би требал буц отримани у юнию-юлию 2023. року у орґанизациї Рускей матки у Републики Сербиї. На тим Конґресу би требали участвовац вєдно коло 220 урядово поволани делеґати, госци и млади зоз шицких членских орґанизацийох Шветового конґреса. Конґрес будзе тирвац 3 днї, а буду отримани три пленарни зашеданя, зашеданя шейсц конґресних комисийох, зашеданє Шветовей ради РРЛ и пригодни провадзаци културни програми. На Стретнуцу делеґациї Рускей матки зоз городоначалнїком Милошом Вучевичом бешедоване и о пирихтованьох Рускей матки за наступни Попис жительства. У рамикох того Плану активносцох Рускей матки и пририхтованє и видаванє кнїжки под насловом „Мала истоя Русинох”, автора проф. др Ивана Попа зоз Праги за цо городоначалнїк обецал донаторство Городу Нового Саду. На предкла-

данє предсидателя Одбору за науку РМ др Михайла Фейсу, городоначалнїк прилапел и спонзорства за видаванє нового Правопису руского язика и першого Анґлийско-руского словнїка.

Представителє РМ презентовали и почежкосци и проблеми яки маю дзепоєдни руски орґанизациї и институциї у Новим Садзе, як цо то почежкосци за урядове хаснованє новокупених просторийох Заводу за културу войводянских Руснацох у Улїци Матици сербскей, та реконструованю будинку и просторийох Руского културного центра (РКЦ). Окреме розпатрани можлївосци на хтори би Город могол помогнуц коло формално-правних питаньох хтори у його инґеренцийох, а хтори затераз гамую витворенє тих капиталних проєктох. Од городоначалнїка достати одвит же город порихтани финансийно потримац ришованє проблему РКЦ-а, алє за тото потребне же би Новосадска парохия поднєсла вимогу же би ше нашло заєднїцке и усоглашене ришенє. После стретнуца з чолнїками Рускей матки городоначалнїк Вучевич на своїм урядовим инстаґрам профилу визначел же ше на схадзки здогадли на вельку улогу яку Руснаци мали и маю на простору Републики Сербиї, Войводини и Нового Саду, як и на барз добри одношеня сербского и руского народу. Вон тиж визначел же город конитунуовано потримує културно-присвитни активносци Руснацох у тим у городзе у складзе зоз Законом о култури Републики Сербиї. М. Афич

МИНИСТЕРСТВO ЗА ЛЮДСКИ И МЕНШИНСКИ ПРАВА И ДРУЖТВЕНИ ДИЯЛОҐ

ПРЕДСТАВЕНИ ПРИРУЧНЇК ЗА НАЦИОНАЛНИ СОВИТИ

Министерство за людски и меншински права и дружтвени диялоґ и Канцелария Совиту Европи у Беоґрадзе, стреду, 14. априла, представели „Приручнїк за роботу националних совитох националних меншинох у Репшублики Сербиї” Як на промоциї у Палати Сербия гварела министерка Ґордана Чомич, то перша публикация у будуцей тематичней библиотеки Министерства чий циль будзе же би на основу практичних искуствох до хторих ше дойдзе през диялоґ з актерами меншинского живота, понукла конкретни и ефикасни ришеня за замерковани проблеми и алати з хторима то мож

6 РУСКЕ СЛОВО

поробиц. У тим контексту, циль Приручнїка же би националним совитом бул стандардна помоц у витворйованю меншинскиох правох, насампредз кед слово о (нє)применьованю важацих законох у тей обласци. Приручнїк виробени як дайджест, написани є же би бул шицким розумлїви, а настал як одвит и совит на шицки суґе стиї, пригварки и проблеми хтори национални совити приявели, понука швидки поради и ришеня проблемох, а пририхтани є у рамикох заєднїцкого проєкта Европскей униї и Совиту Европи – Промоция розлично сци и ровноправно сци у Сербиї.

23. АПРИЛ 2021.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

ОДБОРИ И РОБОТНИ ЦЕЛА НАЦИОНАЛНОГО СОВИТУ РУСНАЦОХ

КРОЧАЙ БЛЇЖЕЙ ҐУ ЛЄПШОМУ СОТРУДНЇЦТВУ

Фото: В. В.

У просторийох Руского културного центру у Новим Садзе, пияток, 16. априла, отримана схадзка Роботного цела Проєктни биро зоз предсидателями, представителями одборох и других роботних целох Националного совиту Руснацох. Схадзка отимана на вимогу членох Проєктного бироа, понеже робота того цела нє достала потримовку на остатнєй схадзки Националного совиту Руснацох. Пред тим, члени Проєктного бироа ше зишли и з Вивершним одбором НС Руснацох. Указало ше же пре нєдостаток директней комуникациї, дзе без сумнїву причина и у обставинох пандемиї, були нєдосц ясни медзисобни очекованя, односно цо и як Проєктни биро може помогнуц кед слово о конкретних потребох ресорних одборох и роботних целох Националного совиту.

Як у уводних викладаньох надпомли члени РЦ Проєктни биро, Анита Ґовля и Елемир Джуджар, тото роботне цело основане зоз цильом розвою цалей рускей заєднїци през апликованє на рижни конкурси, лобиранє и розвой сотруднїцтва зоз институциями, орґанизациями, фондациями. Примарни задаток Роботного цела Проєктни биро то, насампредз, провадзенє конкурсох, пририхтованє документациї и помоц коло писаня проєктох, як и стаємна едукация у тей роботи. Кед слово о проблемох и обчекованьох хтори представителє целох и одборох маю спрам Проєктного бироа, конкретно вимагана помоц за Роботне цело за спорт, а индиректно и Спортске здруженє Спортских бавискох „Яша Баков”. Як спозорел предсидатель РЦ за спорт Иван Папуґа, Цело як орґан Совиту анї нє постої у нових законских предписаньох хтори реґулую роботу и компетенциї националних совитох. З другима словами законодавец нє видзи у спорту витворйованє меншинских правох. Лоґичне, спрам того, же Цело нє ма анї буджетни прилїв, а як таке би нє требало анї исновац. Кед слово о Бавискох „Яша Баков”, потераз з буджету НС Руснацох на рахунок Спортского здруженя спортских бавискох „Яша Баков” уплацоване по 200 тисячи динари рочнє. Медзитим, як надпомнул Папуґа, реални салдо векши. Ґу тому, чежко найсц конкурси хтори адекватни за спортски активносци того типу. Кед же ше нє найдзе ришенє за финансийни проблем, дойдзе ше по утаргованє РЦ за спорт, а потим би Спортске здруженє спортских бавискох „Яша Баков” мушело прейсц на цалком иншаки способ функционованя и роботи. А. Паланчанин 23. АПРИЛ 2021.

STANOVISKA

Пише: Мирослав ЗАДРЕПКО, новинар

МОЖ КЕД ШЕ СЦЕ

Прешлого пиятку рано два особи нападли радийского водителя Дашка Милиновича. Перше го напирскали зоз слизовим ґазом, а вец го били зоз желєзнима палїцами. Особнє сом думал же и то прейдзе так лєм, як звичайно, же Милинович напад прияви полициї, та вони, нїби, буду глєдац хто го бил, нє найду и нїкому нїч. Сто раз видзена приповедка. Медзитим, тераз раз ме нєсподзивали, понеже после лєм даскельох дньох полиция пренашла хто нападнул Милиновича и по чиїм налогу. Ище баржей ме шицко тото нєсподзивало прето же Милинович активни и гласни антифашиста и, як сам гварел, то бул напад фашистох на антифашисту, а то у тей и такей Сербиї дзе койдзеяки ултраправаше правя странки и „правя шора” на свою року, без урядовей ре акциї и голєм якого-такого напруженя держави же би их положела на место. И цо вец мож заключиц? Га, же кед держава сце ришиц проблем, вец го и може ришиц. Тоти двоме куриплахи хтори нападли Милиновича вироятно даяки марґиналци, потрошна роба, як би ше гварело, и вироятно поробели цо поробели на свою руку лєбо за даскельо червени и ниа, фасовали. Медзитим, кед наприклад людзе зоз нїби „пет-френдли” орґанизациї з назву по библийним чудовиску упадаю до ромских обисцох и грожа им же им вежню конї, бо ше вони спрам тих животиньох нє справую як тоти „фаховци” думаю же би животинї требали буц третирани, вец то друга приповедка. Нє бранїм занєдзбованє лєбо мученє животиньох, аж напроцив, алє держава ма служби чия то робота. Лєбо, кед треба спаковац Фирера до гарешту, вец, боже мой, нє можеме му нїч, нє у Сербиї є, нє на приявеней адреси є, и так далєй. А то лєм аспект ултраправаше-остаток швета. О тим як ше власц бори процив гевтих хтори забиваю лєбо паля хижи новинаром, анї нє вредзи бешедовац. И ту настава проблем. Нормално же ми мило же лапели тих пищалкошох цо нападли Милиновича, нормално же бим любел же би були осудзени и склонєни зоз улїци, алє бим исто так любел и кед би держава указала зуби и склонєла на длугши час одвичательних за напади на других новинарох, и вербални и физични. Любел бим кед би ше политичаре научели справовац културно, нє лєм ґу новинаром, алє ґенерално, и кед би дакус, за пременку, пременєли дискурс и почали ше ґу новинаром и шицким другим хтори пробую робиц свою роботу як ше тому спада а нє по диктату справовац зоз елементарним почитованьом. Власц дава моц, а моц подрозумює и одвичательносц. Одвичательносц за слова и поступки, и думам же аж то кед ше пременї, кед ше власц почнє справовац одвичательно у складзе зоз моцу хтору ма, можеме обчековац же ше дацо у тим дружтве наисце почнє меняц на лєпше. Потама ль, боїм ше, же евентуалне гарештованє (нє забудзме, єдно пренайсц, цалком друге доказац и осудзиц) тих цо нападли Милиновича останє лєм винїмок зоз хторим наша власц будзе махац Европяном пред очми док на шор придзе нови звит о стану медийних шлєбодох и хибох у власци права, а ми ше будземе цешиц даскельо днї зоз Пирову побиду, бо, ниа, голєм дахто хто нападнул новинара загарештовани. Мнє особнє то нїяка нє потїха.■ Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА

У ОПШТИНИ КУЛА

БЛАГЕ ЗЛЄПШАНЄ ЕПИДЕМИЙНЕЙ СИТУАЦИЇ У трецим априлским тижню у Заводзе за явне здравє Зомбор, констатоване же од шицких општинох заходнобачкого округу, Општина Кула и далєй мала найвекше число активних случайох позитивних на вирус корона, а число було векше як 400. Така ситуация тирва остатнї даскельо мешаци, алє ше число позитивних заш лєм, благо зменшує. Прецо така ситуация и цо би могли буц причини, за Кутелевизию бешедовала епидемиолоґ у Заводу др Ґордана Цветич. По єй словох причини то число контактох.

– А тиж и векше число тестираних зоз єдней фамелиї, та нам ше приявюю и таки цо маю благшу клинїчну слику, бо ми евидентуєме лєм активни случаї котри можу буц и з лєгчейшу, и нажаль, з чежшу клинїчну слику. Зоз клад-

ЖИТЕЛЄ ЛЕЙОХ РОЗКЕРЧОВАЛИ ЧАСЦ УЛЇЦИ

На власну инициятиву ґрупа жительох на Лейох на Ленїновей улїци у Руским Кере стуре, 17. априла розкерчова ла часц улїци прейґ драги своїх обисцох, а поконцу заградох з Нового шору, вкупно коло 80 длужни метери. ЯКП „Руском” позбера и одвеже конари. Понеже ше у тей зароснутей часци дзе нєт хижи уж почали зберац и лїшки и други животинї, штирме ва лалчанє цо там биваю, Владо Грубеня, Мирко Еделински, Роберт и Яким Винаї, одлучели ше сами лапиц

8 РУСКЕ СЛОВО

и розчисциц, гоч то анї нє була їх робота. Младнїки баґренкох и други черяки розчисцовали зоз шекеру, ручну и моторну пилу, цо нє була лєгка робота, а як гваря, и надалєй буду кошиц и пирскац и отримовац же би так нє заросло. Таку инициятиву похвалєл и секретар Месней заєднїци, же кажде може допринєсц же би валал и штредок у котрим жиєме бул цо ушоренши, а ЯКП „Руском” ше поднял позберац и одвесц шицко цо розкерчене М. А.

зеньом до карантину и меншим числом контактох обчекуєме и зменшане число активних случайох у тей општини – гварела др Цветич. А же ше ситуация так и справує, потвердзую и нєурядово податки зоз Ковид амбуланти у Кули дзе з тижня на тидзень зменшане число и тестираних и позитивних. У прешлим тижню тоти числа були 224 тестирани, 107 позитивни, а пейц з Руского Керестура. Цо ше дотика вакцинованя у кулскей општини концом прешлого, през викенд и початком того тижня, заинтересовани гражданє ше нє могли вакциновац понеже потрошени шицки дози вакцинох, а нови ше обчекує. По урядових податкох, на дзень 20. априла число вакцинованих у општини було 6 883, а ревакциновани 3 834 особи. М. А.

ИЩЕ ЄДНА КРАДЗА ЗАСТАВИ Позно вноци, 13. априла у Руским Керестуре єден виновнїк знял и украднул заставу Руснацох у Сербиї зоз канделабра у парку у центру валала, а потим иста особа правела нєшор на Фрушкогорскей улїци и украдла бициґлу зоз обисца на Русинскей улїци. На тото збуванє такой вечар реаґовали и секретар Месней заєднїци Руски Керестур Михайло Пашо, як и директор Явного комуналного подприємства „Руском” Иґор Фейди од котрого дознаваме хронолоґию збуваня.

– Пред полноцу младши хлапци Керестурци, а медзи нїма и члени Добродзечного огньогасного дружтва хтори були у центру, приявели же якиш хлапец знял заставу рускей националней меншини у Сербиї зоз канделабра у центру. Тот хлапец познєйше рушел по Фрушкогорскей улїци ґу Кули, махал зоз заставу и розбивал фляши. Такой потим реаґовали Керестурци, приявели полициї, а виновнїк у медзичаше сцекол. Потим зме чули же уж украднул и бициґлу з єдного обисца на Русинскей улїци. Єден авто Керестурцох рушел за нїм пре бициґлу и

здогонєли го на драги ґу Крущичу, у тей хвильки вон зишол з бициґли, охабел ю и предлужел сцекац прейґ ярку. Теди домашнї почекали милицию и дали урядово вияви до записнїка о тей нємилей подїї – потвердзел Фейди. Вельку часц того збуваня шведки документовали зоз фотоґрафиями и видео знїмками. Патрола полициї вишла на терен по реаґованю валалчанох, а цали случай ище вше у процедури. Застава нє пренайдзена, а виновнїка зоз Крущичу препознали шведки тей подїї. И як „Руске слово” нєурядово дознава, слово о особи хтора участвовала и у нєдавней крадзи заставох опрез Рускому, як и у ище даскельо менших крадзох. М. Дж.

23. АПРИЛ 2021.

mesta@ruskeslovo.com

„ДЗИВИ” ШМЕЦИСКА У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ТРЕБА НАЧАС РЕАҐОВАЦ Донєдавна чисти и ушорени валал, Руски Керестур, вше вецей шлїдзи „тренди” векших городох по Сербиї, голєм кед у питаню одруцанє шмеца, а число нєлеґалних, такволаних „дзивих” шмецискох рошнє. Люд зе ше вше вецей поносую на шмеце хторе нєсовисни валалчанє руцаю на места хтори за тото нє предвидзени, а окрем естетики чкодза и животному штредку. Затераз таки шмециска замерковани на шейсцох локацийох – на Беґельскей улїчки при силосох, на початку улїци Ирини Провчи при виходу на бент, у улїци Войводянских бриґадох на такволаней Цегляри, на Краткей улїчки, на Буячей долїни и на Лейох, а же би тоти шмециска нє постали „бреги” шмеца, зоз Месней заєднїци жадаю реаґовац начас.

– У валалє ше людзе вше вецей поносую на нєлеґални, „дзиви” шмециска хтори правя нєсовисни валалчанє, прето жадаме начас реаґовац док нє позно. На тих шмецискох, попри глїни, будовательного материялу и ґраньчох, мож найсц и найлони, рижни пластични одрутки и одрутки од скла, а знаме же у валалє маме окремне шмециско за миша-

НЄСОВИСНИ ВАЛАЛЧАНЬ ЗАГАРТАЛ АТМОСФЕРСКИ ЯРОК Нєдавно, на драги медзи Кулу и Керестуром, нєсовисни Керестурец загартал ярок хтори ма функцию збераня атмосферскей води. Загарнути ярок длужини коло 100 метери, а виновнїкови шлїдзи пенєжна кара по правилу Польочуварскей служби и општинскей одлуки о защити польопривредней жеми.

ни одпад, и Буячу долїну хтору загребуєме и на хтору допущене одвожиц виключно лєм глїну, або будовательни материял, нїяки пластични, склєняни и други одрутки. Гражданє муша дакус подзвигнуц еколоґийну свидомосц кед жадаю же би тот валал бул ушорени як дакеди – гварел секретар Месней заєднїци Михайло Пашо. По словох польочувара Владимира Шимка, проблем дзивих шмецискох зявел ше накадзи, пре приватни причини, одсуствовал 3 мешаци з роботи, та „шмели” валалчанє вихасновали нагоду.

– Керестурци ше, по тим питаню, донєдавна тримали шора, „дзиви” шмециска нє було анї по хотаре, анї у будовательней часци валала. Медзитим, понеже сом пре приватни причини одсуствовал з роботи 3 мешаци, аж на 4 местох у валалє ше у тим периодзе зявели „дзиви” шмециска. Руца ше одпад зоз животиньох, найлон, скло, пластику, будовательни материял, глїну, та аж и конари хтори тиж там нє припадаю, гоч су и биорозпадуюци одпад. Месна заєднїца и Польочуварска служба будз запровадзовац вельку контролу, та вериме же видземе украй и зоз тим проблемом – приповеда Владимир Шимко и додава же ше санкциї за нєлеґалне руцанє одпаду рушаю од 25 000 динари за физични особи и 150 000 за правни особи. У Месней заєднїци апелую и на гражданох хтори видза таки, або подобни нєдопущени роботи же би приявели до Месней заєднїци на число телефона 065/27-03-305, а и попри тим же як доказни материял нє направели фотоґрафиї, або видео знїмок такого поступку, достаточно лєм пошведочиц и подписац прияву процив преступнїка. Ан. М.

У НОВИМ САДЗЕ

НОВИ КОВИД ШПИТАЛЬ ПО СЕПТЕМБЕР Скупштина Городу Нового Саду прешлого тижня принєсла потребни одлуки за нови ковид шпиталь на Мишелуку, хтори, як визначел городоначалнїк Нового Саду Милош Вучевич, будзе закончени по септембер.

– Розпатрали зме вецей локациї, були ту и даєдни воєни обєкти, алє фахово людзе, нє лєм зоз Городу, алє и зоз Министерства здравя и других институцийох, обишли кажду з нїх и Мишелук победзел – виявел у розгварки за Танюґ Вучевич, цо пренєсла РТВ. Як гварел городоначалнїк, чежко мож найсц лєпше место за шпиталь, на три минути од городу, зоз вельким числом приступних драгох, на мирним месце и над городом и же сиґурне же його будованє допринєше ґу розвою тей часци города.

23. АПРИЛ 2021.

– Зоз буджету видзелїме 250 милиони динари за комуналне опреманє, значи за водовод, канализацию, приступни драги, мобилияр и шицко друге цо потребне. Нє треба сановац анї єден динар, бо укладанє до шпитальох и дзецинских заградкох то укладанє до слупох дружтва – визначел Вучевич. Вон наведол же наменка вибраней локациї уж була за социялно-здравствени установи.

– Шпиталь будзе мац 600 посцелї, 400 у полуинтензивним допатраню, а 200 за найчежших пациєнтох и будзе опремени зоз найсучаснєйшима медицинскима апаратами. Чи вон будзе у системи Клинїчного центру Войводини, то нє питанє за городоначалнїка. Но вшелїяк, и кед прейдзе епидемия Ковиду-19, Нови Сад будзе мац шпиталь хтори обезпечи лєпше лїченє шицких гражданох – акцентовал Вучевич. М. Г. К.

РУСКЕ СЛОВО

9

НАШО МЕСТА ОПШТИНА ВЕРБАС

МИЛИОН ДИНАРИ ЗА ВИРОБОК ПЛАНА РОЗВОЮ Покраїнски секретар за реґионални розвой, медзиреґионалне сотруднїцтво и локалну самоуправу Александар Софич уручел концом прешлого тижня, 16. априла, контракти у вредносци од 34 милиони динари представнїком 36 городох и општинох, котри право на средства витворели на основи Конкурсу за софинансованє виробку планох розвою єдинкох локалних самоуправох на териториї АП Войводини. За тоту намену општини Вербас припадло милион динари, а контракт подписал предсидатель општини Предраґ Роєвич. Активносци на проєктох локалних самоуправох з котрима безповратни средства одобрени, одноша ше на виробок и реализацию планох розвою, односно основного стратеґийного документу з котрим треба же би ше дефиновали приоритетни цилї за розвой локалних самоуправох. На уровню єдинкох локалней самоуправи предвидзена законска обовязка прилапйованя планох розвою з боку скупштини городох и општинох, котри по форми и змисту, а окреме по цильох и мирох, муша буц усоглашени з висшима уровнями розвойного планованя.

Фото: www.tvbackavrbas.rs

Предсидатель општини Вербас Роєвич, подписуюци контракт, оценєл же потримовка котру локална самоуправа континуовано достава oд покраїнских и републичних орґанох власци, представя ґарант розвою городу и унапредзенє квалитету живота гражданох. Тиж гварел же є прешвечени же после потримовки котра сцигла за виробок Плану розвою, у шлїдуюцим крочаю сцигнє потримовка за його реализацию у пракси. О. Р.

ШВИДКА ТРАНСПОРТНЇЦА ЗОМБОР–ВЕРБАС–КИКИНДА

РЕАЛИЗАЦИЯ ВШЕ БЛЇЗША По сообщеню компетентного Министерства будовательства и транспорту, план вибудови драги котра би повязовала сиверозаход и сиверовосток АП Войводини, односно гранїчни преходи Бачки Брег и Наково, вше блїжей ґу реализациї. Траса би по проєкту мала буц длугока 175 километери, а вкупна вредносц роботох будзе коло 835 милиони еври. Драга би повязовала вельке число местох, а у велїх би пришло и до премесцаня транспорту зоз самих населєних местох и зоз тим би ше зменшало транспортни гужви. Од Бачкого Брегу, прейґ Зомбора, траса новей транспортнїци ишла би заобиходно коло Сивцу, Червинки и Кули, по-

тим сиверно од Вербасу, дзе би ше крижала зоз авто-драгу. Швидка транспортнїца предлужовала би далєй ґу востоку спрам Србобрану и Бечею, а после моста на Тиси прешла би до Банату, преходзаци коло Нового Бечею и Нового Милошева и коло Кикинди по гранїцу зоз Румунию. Транспортнїца би мала штири траки од по три и пол метера, а превозки би ше могли рушац зоз швидкосцу од 100 км/г. У цеку роботи на виробку Просторного плану, ушорйованє локацийних условийох, як и идейного ришеня за тоту транспортнїцу. Плановани термин за окончованє роботох два и пол роки. О. Р.

У ОПШТИНИ ШИД

НА ВИРУС ПОЗИТИВНИ 140 ОСОБИ

На подручу општини Шид остатнї днї зменшує ше число позитивних особох на вирус корона и як нам (вовторк) гварел др Крсто Куреш, директор Дома здравя у Шидзе, було 140 активни случаї. Пред тим було 240 особи, вец ше тото число зменшало на 185, а потим числ позитивних особох и далєй опадовало. Др Куреш тиж гварел же потераз 7 272 особи достали першу дозу вакцини, а другу дозу 3 541 особа. Вакцинованє ше запровадзує по плану у Доме здравя, а

10 РУСКЕ СЛОВО

на валалох др Куреш гвари же остатнї штварток и пияток у априлу будзе ревакцинованє особох. Гоч епидемийни стан вигоднєйши як цо бул, Општински штаб за позарядово ситуациї и на далєй спозорює на почитованє шицких епидемийних мирох. Зоз Заводу за явне здравє у Сримскей Митровици наводза же найвецей позитивних на вирус корона у Сриме особи од 30 по 50 роки, односно роботно активни людзе. Вл. Дї.

23. АПРИЛ 2021.

mesta@ruskeslovo.com

У ЖАБЛЮ

ДОМ ЗДРАВЯ ДА РОБОТУ ШТИРОМ ЛЇКАРОМ У прешлим тижню Министерство здравя дало дошлєбодзенє же би ше до Дому здравя Жабель заняло ище штирох лїкарох. Дошлєбодзенє, по словох директора Дома здравя Жабель др Якшича, пришло у правим чаше, гоч таке було потребне и скорей, понеже ше здравствени роботнїки часто инфицирую зоз Ковидом-19, у прешлим тижню аж тройо.

– Гоч плановане, кед достанєме тото дошлєбодзенє од Министерства здравя, же

МЛАДИ ШЕ ЧАСТЕЙШЕ ИНФИЦИРУЮ У прешлим тижню ше дакус зменшало число тестираних новоинфицированих, а вакцинованє чече по плану, гражаданє ше одволую. Вакциновац ше годно и у амбулантох у Дюрдьове и Чуроґу док ше достанє достаточне число вакцинох, а потамаль вакцинованє будзе у Спортскей гали у Жаблю. Тото цо позарядове у прешлим тижню, то же ше обачлїво звекшує число новоинфицированих младих котри пре подли стан муша буц госпитализовани. Медзи нїма давецецосемрочни хлоп зоз Чуроґу котри зоз Дому здравя Жабель нагло одвежени до шпиталю у Новим Садзе дзе ше бори за свой живот пре инфекцию зоз Ковидом-19.

дохторе буду робиц у амбулантох у Дюрдьове и Ґосподїнцох, же би ознова було обидва змени за препатрунки у общей пракси, пре стан у централизованей Ковид амбуланти, заш лєм новозаняти дохторе буду робиц у тей централизованей Ковид амбуланти. Медзитим, док инфицировани дохторе виздравя, плануєме орґанизовац, кед нє шицки пейц днї у тижню, голєм даскельо днї же би тоти два амбуланти робели двократно – гварел директор др Якшич. У Доме здравя Жабель робота ше орґанизує на основи можлївосцох и числа занятого медицинского кадру о котрих одлучує Министерство здравя. У тим периодзе приоритет муши буц вакцинованє як защита шицких гражданох, так и економиї, и другого. Зоз Дома здравя Жабель сообщене 20. априла же шицки гражданє општини котри ше нє приявели за вакцинованє на портал Еуправи, а заинтересовани су же би ше их вакциновало зоз вакцину Спутнїк В, або Файзер, за таке ше можу приявиц до управи општини Жабель на число телефона 021 210 22 65, кажди роботни дзень од 8 по 15 годзин. Акция тирва покля єст тоти два вакцини у Доме здравя. С. С.

РОБОТНИ АКЦИЇ ОПРЕЗ КУД „ТАРАС ШЕВЧЕНКО” У ДЮРДЬОВЕ

ШИЦКО ПОРИХТАНЕ ЗА КЛАДЗЕНЄ КАПУРИ И КАПУРКИ Того мешаца опрез Културно-уметнїцкого дружтва „Тарас Шевченко” у Дюрдьове отримани вецей роботни акциї на котрих ше пририхтовало простор и тото цо потребне за кладзенє новей капури и капурки опрез обєкта Дружтва. Тоти акциї и поставянє плановани у буджету за прешли рок и наявени на рочней Скупштини, прето тей яри орґанизовани акциї з цильом же би ше их витворело. Гоч идея о оградзованю настала пред вецей роками, Управни одбор Дружтва ше на таке аж тераз одлучел пре вше частейши вандализми над їх обєктом, насилне уходзенє до просторийох и крадзу инвентару, алє и ламанє, викривйованє и знїманє цивох, рисованє по мурох и друге. Окрем того, опрез обєкта Дружтва ноцами ше збера младеж котра за собу охабя бруд и шмеце. З оградзованьом обєкта ше жада зачувац обєкт, односно гевто до чого ше нєпреривно уклада за цо лєпши амбиєнт, роботу и друженє чланох Дружтва. На акцийох, попри вилятого фундаменту за капуру, вимуровани штирометерови мурик. У акциї участвовали члени Управного одбору и Дружтва, як и його симпатизере.

23. AПРИЛ 2021.

Тераз ше чека же би майстор направел капуру и капурку зоз желєза и же би ше их положело. Капура будзе на прецагованє, а капурка будзе медзи будинком и слупом, опрез ґарадичох. Средства за тоти будовательни роботи обезпечени од Општини Жабель и нашого Националного совиту. С. С.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ЯРНЯ ШАТВА У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ЦЕНА СОЇ ДОСЦИГЛА ИСТОРИЙНИ МАКСИМУМ

У

Продукователє барз задовольни же ше сою предава по 75 динари за килу, жито по 22,5 динари, кукурицу од 22,5 по 23 динари, а тих дньох и слунечнїк „на желєноˮ мож предац по 50 динари

чаше ґлобалней пандемиї вируса Ковид-19, на тарґовищу польопривредних продуктох вше вираженши турбуленциї. Познавателє тарґовищних рушаньох тримаю же то, пре нєизвесносц тирваня пандемиї, баржей психолоґийни причини як цо маю реалне економске покрице. За остатнї даскельо тижнї, нагли скок ценох, окреме сої, алє и слунечнїку, часточно и кукурици, зазначени як у цалим швеце, так и на домашнїм тарґовищу. Тоти цо попонагляли зоз предаваньом, окреме сої, остали „кратких рукавохˮ понеже єй терашня берзанска цена 75 динари за килоґрам, у одношеню на октобер прешлого року, скоро дуплована.

шатви подрагшели и пре нашенє, и пре штучни гної, защитни средства, пре погонске гориво, им тоти трошки нє буду проблем. На цалей жемовей кулї ше ситуация пременєла, а велї ше питаю цо будзе на єшень. Палмов олєй, поведзме, подрагшел на шветовим тарґовищу, и прето поцагує цену рафинованого, слунечнїкового олєю як и цену меркантилного слунечнїку – толкує аґроном Славко Малацко и додава же и репроматериял бул проблем, понеже ше парасти обавали чи будзе досц нашеня.

– Нашенє ше вчас поручовало, резервовало ше го у новембру прешлого року, даяки фаворизовани хижи, алє думам же то векшина уж купела. Нє дай боже же будзе требац прешевац даяку културу, бо вец питанє чи параст дойдзе до того нашеня хторе му будзе потребне. ШИЦКИ ЧЕКАЮ СЛУНКО

Зоз кукурицу ше ище вше добре преходзи, док жито, пред Новим роком мало найлєпшу цену, медзитим велї ше ламали чи го предац. У марцу ушлїдзел пад цени, та обчековани добри заробок на хлєбовим зарну виостал. Правда, и у тей хвильки берзанска цена од 21,5 динари по кили моцнєйша за 3-4 динари од понукнутей пред, и нєпоштредно после жатви. ХТО ЗАЧУВАЛ ЗАРНО, ТЕРАЗ ДОБРЕ ЗАРОБИ – Цени житаркох „пошалєлиˮ. Соя досцигла историйни максимум од 75 динари зоз ПДВ-ом, жито и далєй 22,5 динари за килу, кукурица од 22,5 по 23 динари, а тих дньох и слунечнїк „на желєноˮ мож предац по 50 динари. Но, векшина парастох єшеньски плоди попредали вєшенї, кед соя була 43,5-44 динари, а кукурица до 20 динари. Тераз ситуация добра за тих людзох хтори житарки охабели на чуваню, на лаґеру. За нїх, гоч инпути ярнєй

12 РУСКЕ СЛОВО

Кед слово о ситуациї на терену, векшина парастох адекватно пририхтали поля, тераз ше лєм чека слунко.

– У фебруару була идеална хвиля же би ше першираз заварла єшеньска бразда зоз даяку машину за предшатвове пририхтованє. Векшина людзох то и зробела, поруцани азотни гной уреа, а хто нє руцел вєшенї тераз на яр руцел мишани, значи шицко адекватно порихтане. Можем повесц же концом марца шатва рушела, и кукурици, и сої, и слунечнїку. Медзитим, рушела подозриво, бо пришол период жимних температурох. Коло 5 днї була температура од -1 по -4 ступнї, и ту настал проблем, людзе постали подозриви же цо далєй робиц. Єст дахто хто посадзел и сою, и слунечнїк, и кукурицу. Чи будзе проблеми, нє можем анї сам повесц, прето же то углавним нашенє зоз добрим процентом ключканя и енерґиї. Медзитим, пре период жимней хвилї зоз дижджами и нїзкима температурами, даєдни людзе причекали зоз шатву. Шицким културом тераз потребна лєм добра хвиля, цо вецей слунка же би вицагло ситуацию, но я вше оптимиста же ше мац природа на концу остара – гвари Малацко. И паприґа станула зоз ростом пре нїзки температури, и пожнї два тижнї. Потераз уж требала мац коло 5, 6 лїсца, а вона ма праве два стаємни лїсцочка. Було вельо паприґарох хтори прешевали тоту паприґу хтора була перша пошата и зишла уж у першей декати марца, но понеже шицко пожнї коло два тижнї, и пресадзованє и оберачка приду зоз запожнєньом. ■ Ан. Медєши 23. АПРИЛ 2021.

ekonomija@ruskeslovo.com

ВЕРА ТРИФУНОВИЧ ЗОЗ ШИДУ ДОПАТРА СТАРШИ ОСОБИ

ЦАЛИ ДЗЕНЬ Є НА УСЛУГИ Сучасни способ живота причина же стари особи вше частейше оставаю сами у обисцу, бо дзеци лєбо пре роботу по цали дзень пребарз завжати, лєбо пошли до иножемства, та ше о старих родичих муши дахто други старац

Н

є кажде у познєйших рокох живота ма можлївосц пойсц до старецкого дому, або то анї нє жада, бо нє сце зохабиц свойо обисце, та ше тоти людзе, або їх дзеци, приватно поєднаю з особу хтора их будзе допатрац. Єдна з таких особох, хтора ше стара о старших людзох у потреби и Вера Трифунович, пензионерка зоз Шиду.

полудзенку, старам ше и попораїц хижу, а кед потребне, одвежеме дїда и до дохтора до Шиду, або му принєшем лїки. Понеже вон ма и заграду, догварели зме ше же будземе робиц заграду по поли. Кед красна хвиля, до Беркасова идзем и на бицигли поробиц цо треба – приповеда Вера и додава же єй у роботи велька потримовка супруг Златко, хтори ше стара о отримованю двора и кошеню трави. Од конца прешлого року Вера почала служиц и єдней старшей 80-рочней жени у Шидзе у населєню „Восток”. Перше то була дочасова робота, а уж длугши час ше стаємно о нєй стара.

– Жена хтора єй пред тим служела пошла до Нємецкей на роботу, так же я превжа ла старанє о нєй, а тиж и о єй 86-рочним супругови. Понеже жию у городу, нє проблем ми пойсц до нїх на бициґли два раз на дзень и покончиц шицко цо треба, од преблєканя и гиґиєни, по карменє. Рано кед станєм перше поробим цо треба у своїм обисцу, а вец од 8 по 10 год зин идзем на „Во сток”, до спомнутей малженскей пари. Кед ше врацим варим полуд зенок, и потим одход зим зоз супругом до Беркасова нащивиц дїда о хторим ше стараме, а малженску пару у Шид зе ознова нащивим ище раз од 18 по 19 год зин пред вечаром –приповеда Вера Трифунович. ■ Вл. Дїткo

КАРИТАС И ҐЕРОНТОҐАЗДИНЇ У општини Шид роками ше о старших особох стара и служба Каритасового хижного допатраня, а тиж и ґеронтоґаздинї хтори тоту роботу окончую спред Центра за социялну роботу як у Шидзе, так и у валалох шидскей општини. У Шидзе єст и два приватни доми за змесценє старих особох.

Вона ше тераз стара о трох особох, о єдному хлопови у Беркасове и о старшей малженскей пари у Шидзе. Вера нам започина приповедку же зоз допатраньом почала од лєта прешлого року, а слово о особи, односно хлопови, хторого добре познала зоз Беркасова.

– Дзеци му у иножемстве и з оглядом на тото же зме ше добре познали якошик зме ше згварели же би ше я и мой супруг Златко Манько подняли служиц му. Кажди дзень пририхтуєм полудзенок и вец го, вєдно зоз супругом, одношиме до обисца. Окрем пририхтованя 23. АПРИЛ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 13

ЕКОНОМИЯ ҐОРАН ЮРЧУК, ПЧОЛАР ЗОЗ КОЦУРА

ГОБИ КОТРИ ВИМАГА ЛЮБОВ И ТРУД Пише: Оля РУСКОВСКИ

Єст вецей файти хасну од пчоларства, хованя и хаснованя медоносних пчолох у кошнїцох а то: мед, пчоларски восок, пчолов отров, матични млєч, полен, прополис и опращковйованє польопривредних рошлїнох. Пчоли прави добродїє за здравє чловека, алє и цалей планети

П

ред трома роками до приповедки пчоларства и продукциї меду вошол и, тераз є уж прави млади пчолар, Ґоран Юрчук зоз Коцура. Вєдно зоз пайташом з Бачкого Доброго Поля котри приношел свойо пчоли на пашу до коцурского хотара, Ґоран провадзел як ше коло нїх роби, приповедал зоз нїм, припатрал ше и пошвидко ше у нїм зявело озбильнєйше интересованє за пчоларство.

– Зоз бешеду, помали, пайташ ме уведол до роботи правеня меду, понеже я нє мал искуства, а анї велького знаня о пчоларстве. Помагал ми, досц сом читал и виглєдовал о пчолох, назберал сом искуства и з часом ше то шицко меняло. Пред трома роками перше сом вжал пейц рої, алє ми нє дало мира, та сом провадзел оглашки на интернету и од єдного старшого чловека зоз Жаблю купел сом ище 14 кошнїци, крашнє отримовани пчоли, добри дружтва. Попачело ми ше и так сом одлучел упущиц ше до тей роботи зоз ище векшим числом кошнїцох – бешедує Ґоран. ПЧОЛАРСТВО ТО ПРАВА НАУКА По його словох, на интернету мож видзиц и велї знїмки у вязи пчоларства, вельо того мож пречитац, алє заш лєм, видзиц и вайцо, и лїчинку наприклад, найлєпше мож видзиц кед ци дахто укаже, кед з даским то провадзиш.

– И кед слово о розройованю, думам же то цала єдна наука, а кажде иншак роби, кажде на свой способ, як научи. Дахто вибера з матичняками, дахто купує з матичняками од озбильнєйших пчоларох, дахто матици купує та розроює на матицу... Прешлей

14 РУСКЕ СЛОВО

яри кед квитнул баґрен було дижджу, та сом анї нє сцел фуркац мед, бо сом думал же будзем розройовац и направим ище вецей рої, а на концу шицко цо назберали после баґрену пошло и мушел сом ище и прикармйовац. Так же, учим ище, виправям даєдни гришки котри видзим же сом направел прешлого року, гоч сом и теди зробел так як сом думал же будзе добре – щиро толкує наш млади пчолар. Ґораново пчоли ше находза блїзко при обисцу, а понеже бива у такей часци валала же є окружени з полями, нє ношел их нїґдзе на пашу. Гоч велї пчоларе своїм пчолом нєпреривно меняю место и селя их, Ґоран то затераз нє планує.

– Наисце думам же потребне мац озбильнєйше число кошнїцох же биш их даґдзе ношел на пашу, то можу векши пчоларе. Окрем того, муши ше и барз мерковац, понеже у валалє було и таки ситуациї же крадоше позберали кошнїци зоз паши. Тих дньох и пчоли почали робиц, було кус цеплєйши пар днї, древка порозквитали, а вец знова зажимнєло, та гвари наш собешеднїк же то анї нє так барз добре, и планує их дакус прикармиц зоз сирупом.

23. АПРИЛ 2021.

ekonomija@ruskeslovo.com

НЄ ПИРСКАЙЦЕ ОВОЦ ДОК КВИТНЄ! Здруженє пчоларох Вербасу тих дньох апеловало на польодїлцох же би нє пирскали овоц док квитнє. Пчоларе спозорюю же ше на тот способ спричинює двойнїсту чкоду, понеже доказане же пирсканє овоци док квитнє нє дава нїяки резултати, а на тот способ ше знїщую и пчоли котри главни опращковйоваче овоцох. По сообщеню зоз вербаского Здруженя пчоларох, овоци котри опращковюю пчоли маю за 30 до 80 одсто векшу плодносц. При яблукох у тим случаю за 38 одсто векша плодносц, при ягодох за 55 одсто, при вишньох за 40 одсто, при шлївкох за 72 одсто, а при малинох аж за 80 одсто. Попри тим, Закон о средствох за защиту рошлїнох абсолутно забранює пирсканє рошлїнох док квитню зоз средствами котри отровни за пчоли. Польопривреднїк тераз постава одвичательни кед отрує пчоли зоз пирсканьом з отровнима средствами док квитню и за тото муши плациц за тоталну чкоду пчоларови и до 30 000 динари по кошнїци. Кара за третиранє зоз инсектицидами у квитнуцу за физични особи виноши од 35 000 по 50 000 динари, а за поднїмательох од 300 000 по 500 000 динари, а за правни особи пенєжна кара од 500 000 по 1 000 000 динари. Як наглашене на концу сообщеня, праве ришенє анї нє каранє, анї надополнєнє чкоди, алє порозуменє польодїлцох и пчоларох.

– Прешлого року сом мал проблем кед квитли яблука, бо хтошка пирскал док були у квитнуцу и у даєдних кошнїцох сом обачел же було потровани пчоли. Нє мал сом таки вельки утрати же ми препадли цали дружтва, та гоч трованя нє були екстремни, було их. Забрана стої же ше нє шме хасновац нїяки средства покля древка квитню, алє у нас людзе кус нє роздумую, думаю же зоз пирсканьом щици свойо, а нє подума же начкодзи пчоли котра кед придзе на його яблука, лєм му принєше вецей плоди – гвари наш Коцурец. Ґоран ма реґистроване ґаздовство и приявени кошнїци, алє до даяких здруженьох ше нє учленьовал, а нє упущовал ше анї до глєданя помоци за средства за даяку опрему, понеже затераз ма достаточно. Алє, понеже є приявени, того року би требал достац субвенциї од держави, 700 динари по кошнїци. Його пчоларске ґаздовство ше за тоти пар 23. АПРИЛ 2021.

роки преширело, та тераз ма 35 кошнїци. Алє Ґоран планує тот рок закончиц зоз голєм 50 кошнїцами у своєй загради. КВАЛИТЕТНИ МЕД НАЙДЗЕ КУПЦА З даскельома приятелями бешедує о пчоларстве, чераю искуства, вжиме вецей чита и учи о пчолох, а кед придзе яр, вец применює тото цо научел. Алє, вельо шаблони нєт, гвари Ґоран, кажди рок приповедка за себе.

– Я задовольни зоз тим цо мам и патрим же би ми то бул гоби, затераз робиме лєм так, аматерски. Тадзи людзе ходза на польо и видза кошнїци, та и сами приду питац чи маме меду на предай. Шицок мед котри зме вифуркали зме попредали так з дому, по сушедстве, людзом по валалє, аж и даєдним пайташом пчоларом, а видзи ше ми же и кед би сом мал тону меду, шицко бизме предали – з ошмихом гвари. Кельо рочнє будзе меду, завиши на кельо паши пчоли иду. У даєдних новинох мож видзиц даяки абнормални цифри о количестве меду, а то, гвари Ґоран, вообще нє реалне.

– У нас тераз, наприклад, после баґрена и слунечнїку, даяки 20 до 30 килограми меду би могло буц по кошнїци. Цена слунечнїкового и квиткового меду 600 динари, а баґренового 700 динари, и зоз тим я цалком задовольни. Гоч сом мед нє ношел на випитованє, мед прави и квалитетни, найлєпши указатель тот же на полїчкох нє остал анї єден дунчик – през ошмих гвари млади пчолар. Гоч часто после роботи з пчолами Ґоран и покусани, дакеди и спухнути, од пчолох ше нє бої и наисце у пчоларскей роботи ужива.

– Треба вельо укладац и вельо робиц же би ту бул вельки заробок. Алє, так аматерски, за свою душу, у пчоларстве уживам, а задовольни сом и зоз конєчним заробком. Пчоли знаю цо робя, а кед почувствую же их допатраш, трудзиш ше и любиш тоту роботу, вони ци ше и оддлужа – гварел на концу пчолар зоз Коцура Ґоран Юрчук. ■

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ЗОЗ ШКОЛИ „ПЕТРО КУЗМЯКˮ З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ҐИМНАЗИЯ ВИБРАНА ДО ПЕТНИЦИ На Конкурсу за образовну програму „Знанє за отримуюци розвойˮ Виглєдовацкей станїци Петница и Националного конвенту за Европску унию вибрана участвовац и Штредня школа „Петро Кузмяк” з Руского Керестура, медзи 15 школами, од 102ох приявох кельо сцигли на Конкурс. У програми зоз керестурскей Школи буду участвовац школярки Ґимназиї на руским язику Мария Горняк зоз другей, а и Силвия Маґоч зоз трецей класи, док кординаторки проєкту професорки Лидия Пашо и Тереза Катона. Образовна програма „Знанє за отримуюци розвойˮ ма три цалосци. Перша ше одноши на едукативни семинар за школярох на тему отримуюцого розвою цо будзе реализоване у виглєдовацкей станїци Петница, штредком мая. Друга часц програми ше одноши на доробок проєкту зоз хторим конкуровала кере стурска Школа. Штири найлєпши проєкти буду финансовани зоз по 1 000 еврами, а треца цалосц подрозумує же проєкт ма буц имплементовани у локалней заєднїци. Проєкт потримала Амбасада Нємецкей у Беоґрадзе. М. А.

ЗЛАТНА МЕДАЛЯ САЙМА ДРАГОКАЗИ” ЗА КВАЛИТЕТ ” До Основней и штреднєй

школи зоз домом школярох „Петро Кузмяк” по пошти сцигла Диплома зоз златну медалю 16. Сайма образованя „Драгокази”, котри на Новосадским сайме од 24. по 26. марец 2021. року у условийох пандемиї реализовани онлайн. Як стої у толкованю, припознанє керестурскей школи дод зелєне у оценьованю квалитету роботи Школи, котра на тогорочним Сайме участвовала под покровительством Автономней Покраїни Войводини. Школа „Пе тро Ку змяк” ше на тогорочним Сайме представела у двох катеґорийох, мед зи пре зентациями 70 воспитно-образовних иституцийох зоз Сербиї и Републики Сербскей, цо пририхтала помоцнїк директора Лїляна Фина, як и у катеґориї Оценьованє квалитету роботи воспитно-образовних институцийох зоз пририхтану павер-поинт пре зентацию котру пририхтала педаґоґиня Любица Няради. Най здогаднєме, таке припознанє, златну медалю, керестурска школа достала треци рок за шором, тиж у истей катеґориї, т. є. оценьованю квалитета роботи. И тот факт вшелїяк допринєше добрей репутациї тей нашей єдинственей школи, а єдинствена є насампредз пре порядну наставу у основней школи лєм на руским язику, и пре вшелїяк, руску Ґимназию, прецо „Петро Кузмякˮ АП Войводина ище давно преглашела за Школу од окремного значеня. М. А.

СХАДЗКА АКТИВУ ДИРЕКТОРОХ ВОСПИТНО-ОБРАЗОВНИХ УСТАНОВОХ ОПШТИНИ КУЛА

ФИНАНСИЙНЕ ВИЄДНАЧОВАНЄ

У шветочней сали Скупштини општини Кула 14. априла отримана схадзка Активу директорох воспитно-образовних установох Општини Кула, на хторей тема була як и на яки способ оможлївиц имплементованє Системи финансийного управяня и контроли (ФУК) за воспитнообразовни установи. Попри директорох, медзи хторима

16 РУСКЕ СЛОВО

була и о. д. директора керестурскей Школи „Петро Кузмяк” Наталия Будински, присутни бул и предсидатель Општини Кула Дамян Милянич и просвитни инспектор Зоран Ракич. На схадзки Активу дефиноване становиско же потребне же би шицки образовни установи на териториї Општини заєднїцки поступали по одредбох члена 19 Правилнїка о заєднїцких критериюмох за запровадзованє, функционованє и подношенє звитох о системи финансийного управяна и контроли у явним секторе. На основи члена 19 того Правилнїка руководитель хасновательох явних средствох длужни звит послац министрови финансийох о акдекватносци и функционованю запровадзеней системи финансийного управяня и контроли по 31. марец чечуцого року, за прешли рок, на формуларох котри пририхтує Централна єдинка за гармонизацию. М. А.

23. АПРИЛ 2021.

kultura@ruskeslovo.com

У ТИМ ШКОЛСКИМ РОКУ У ОШ „БРАНКО РАДИЧЕВИЧ” У САВИНИМ СЕЛУ

ЛЕОНИ ОЛЕАР ПРИПОЗНАНЄ ЗА НАЙЛЄПШУ НАСТАВНЇЦУ Наставнїца руского язика зоз елементами националней култури Леона Олеар у Основней школи „Бранко Радичевич” достала припознанє за найлєпшу наставнїцу у школским 2020/2021. року. Олеарова виклада руски язик зоз елементами националней култури у савино селскей основней школи, попри тим порядни є учашнїк на Стретнуцох руских школох котри ше отримую у орґанизациї Дружтва за руски язик, на Подобовей колониї „Стретнуце у Боднарова” у Ґосподїнцох, як и на схадзкох Активу руского язика.

Медзи иншим, директор школи Рахман Тиґань, визначел же професорка класней настави Леона Оле ар занята у ОШ „Бранко Радичевич” уж 17 роки, же за тот час нє хасновала анї єден дзень хорованя, же провадзи и прилапела модерни технолоґиї у настави, же є вельки гуманитарец и почитована з боку колективу, родичох и школярох. Окреме наглашел високи пласмани школярох на змаганьох котри уча руски язик. У спомнутей школи руски язик ше учи од 2008. року, а 2012. року була домашня Стретнуцу руских школох. М. Дж.

ОШ „ЙОВАН ЙОВАНОВИЧ ЗМАЙ” ДЮРДЬОВ

АНДЕРЕЙ БАЛЇНТ НАЙЛЄПШИ НА МАТЕМАТИЧНИМ ЗМАГАНЮ У Основней школи „Йован Йованович Змай”, пред кус вецей як мешацом, 11. марца, отримане Математичне змаганє „Мислиша” котре у сотрудїнцтве зоз школами орґанизує Математичне дружтво „Архимедес” зоз Беоґраду як снователь змаганя. Тото школске змаганє було националне, понеже ше истого дня змагали шицки школи котри ше приявели за участвованє. На тим школским змаганю у дюрдьовскей школи участвовали 67 школяре, дзеветнац школяре зоз першей и другей класи и штерацец осмеро школяре од тре-

ПОХВАЛНЇЦИ МОЛНАРОВИ И РАМАЧОВЕЙ Тото математичне змаганє ма лєм два уровнї змаганя, школске, односно националне, понеже ше исти дзень отримує у шицких школох котри ше за таке приявели и републичне, на котрим ше змаганю лєм учашнїки котри завжали перше место, односно мали одредзене число бодох на школским змаганю.

– Нашо школяре любя участвовац на тим змаганю, а на тогорочним змаганю нашо школяре достали дзешец Похвалнїци, а то нє мало, и то треба похвалїц, бо змагателє муша лоґично роздумовац же би лєгчейше поробели тести, алє муша знац и математику – гварела директорка дюрдьовскей ОШ Любица Клепич. Нажаль анї єден школяр зоз дюрдьовскей школи ше нє пласовал на Републичне змаганє. Медзи наградзенима зоз Похвалнїцу за добре виробени тести и їх намагнє и Владимир Молнар и Мария Рамач, школяре другей класи.

23. АПРИЛ 2021.

цей по осму класу. На Математичним змаганю „Мислиша” школяре ришую задатки баржей лоґичного типу як класичного, у зависносци од возросту. На нїм у дюрдьовскей школи найвецей боди достал Андерей Балїнт, школяр другей класи, котри на основи бодох завжал друге место, а Тияна Малеш, школярка першей класи треце место. Андрей нам пове же як ше пририхтовал за тото математине змаганє, як найволї препровадзовац шлєбоди час, алє и котри кнїжки препоручує за читанє своїм парняком.

– Любим математику и сцел сом победзиц на тим змаганю. Прешлого року сом завжал перше место, бул сом приємно нєсподзивани, понеже то вельки успих, теди ше я и шицки зоз фамилииї радовали. Пририхтовал сом ше зоз кнїжкох за тото змаганє. Прешлого року, кед сом дацо з нєй нє знал поробиц опитал сом ше учительки, а того року ми зоз тих задаткох було шицко ясне бо сом старши и поробел сом як сом знал – гварел Андрей, котри даскельо роки поряднє ходзи до Нового Саду до „Никола Тесла” Центру и Центру за образованє „Кефало” дзе ше учи розвивац лоґику, систему ученя и велї други схопносци. Люби и же у „Кефалу” почал учиц програмованє на компютеру цо го окреме интересує. Кед ма шлєбодного часу найволї читац кнїжки зоз гумористичним змистом. Своїм парняком поручує же би пречитали колекцию романох, дньовнїк-стрип „Дньовнїк Шонявка” автора Джефа Киния, котри йому барз интересантни, та пречитал цалу колекцию. С. С.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА РЕЗУЛТАТИ ЗОЗ ЗОНСКЕЙ СМОТРИ РЕЦИТАТОРОХ

НА ПОКРАЇНСКЕЙ БУДУ УЧАСТВОВАЦ ШТВЕРО ДЮРДЬОВЧАНЄ Тогорочна Покраїнска смотра рецитаторох отрима ше у трох дньох априла, а од дзевецерих рецитаторох котри буду рецитовац на руским язику, штверо зоз Дюрдьова. На Покраїнску смотру, спред Културно-уметнїцкого дружтва „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова пласовали ше, у младшим возросту Владимир Молнар, у штреднїм возросту Марина Барна и Иван Молнар, а у старшим возросту Валентина Салаґ. Рецитаторох пририхтал уметнїцки руководитель Яким Гарди, котри у дюрдьовским Дружтве водзи Рецитаторску секцию без прерви дзешец роки.

– Задовольни сом ре зултатом, понеже є позарядови за нашо Дружтво. Приємно сом нєспод зивани. Думам же то доказ заєднїцкей континуованей роботи. Каждого року про секово пририхтуєм пейц або шейсц рецитаторох. Шицки вони ше порядно змагаю. Ґрупу подмлад зуєм, а рецитаторох виберам по своїм слуху. Мед зи ше сцерима котри ше змагали на Општинскей смотри, а у зависно сци од возро сту даєдни ше першираз змагали, а даєдни дзешати раз. Тоти цо ше нє пласовали за Покраїнску смотру пласую ше о даскельо роки, сиґурни сом – гварел руководитель Яким Гарди котрому ше удава препознац будуцих талатованих рецитаторох на їх наступох у других секцийох у Дружтве, та и по справованю, дикциї и бешеди. После законченя Зонскей смотри од жирия у котрим були: Миодраґ Петрович, Ана Лесковац, Каталин Фазекаш и Амалия Ковач, достали позитивни и неґативни критики, та за тот кратки час намагали ше виправиц цо потребне. Притримуюци ше того так вежбаю за Покра-

їнску смотру котра ше отрима 27. априла за младши возрост, 28. за штреднї и 29. за старши возрост. Знїмки мали послац до 22. априла. Шиц ки штве ро уча шнї ки би ше лю бе ли пла со вац на Ре публич ну смотру, алє и ре ци то вац на жи во пред публи ку. Док год но, алє и кед ше дахто пла сує, як гва ри ру ко води те ль Гарди, у пла нє же би шиц ки ше сце ро ре ци тато ре од пу то ва ли и патре ли як ре ци тую на й у спи шнє й ши ре ци тато ре, а потим вєд но о тим бе шедо ва ли. С. С.

ПЛАСОВАЛИ ШЕ И ПЕЦЕРО КЕРЕСТУРЦИ Зонска смотра рецитаторох зоз Заходнобачкого и Южнобачкого округу, хтору ше иншак орґанизує у Бачу, того року отримана онлайн, 13. и 14. априла. На Покраїнску смотру рецитаторох пласовали ше и дзевецеро рецитаторе по руски, зоз Руского Керестура и Дюрдьова. У младшим возро сту, пласовали ше 14 рецитаторе, а медзи нїма и Исак Новта и Доротеа Рамач зоз Руского Керестура. У штреднїм возросту, медзи 17 пласованима рецитаторами зоз Керестура прешли Ема Живкович и Иван Планчак, а у старшим возросту, на Покраїнску смотру пласовали ше тиж 17 рецитаторе, од хторих и Валентина Новта зоз Керестура. На Зонскей смотри участвовали 116 рецитаторе у шицких трох возростох, а їх знїмки оценьовал жири у

18 РУСКЕ СЛОВО

со ставе: Миодраґ Петрович, Ана Ле сковац, Каталин Фазекаш и Амалия Ковач. Ре ци тато ре у млад шим во зро сту зоз Ру ско го Ке ре сту ра на сту па ли спред Школи „Пе тро Ку змя кˮ, пририхта ли их Ната лия За зуляк и Олен ка Жив ко вич, док уча шнї кох у штреднїм и старшим возро сту спред Дома култури Руски Кере стур пририхта ла Ивана Дудаш. И Покраїнска смотра будзе отримана он-лайн, а нови знїмки рецитаторох, хтори направел Сашо Палєнкаш, послати орґанизатором. Покраїнска смотра за младши возрост будзе отримана 27. априла, 28. априла за штреднї возрост, а 29. априла за старши возрост. Ан.М./МЗГ 23. АПРИЛ 2021.

ТЕМА:ЗАЧУВАЦ ШЕ ОД ХОРОТИ И БУЦ ЩЕШЛЇВИ

РОК XX ЧИСЛО 4

Пише и ушорела: Мартица ТАМАШ

У КОРОНИ ВАЖНЕ СТАРАЦ ШЕ И О МЕНТАЛНИМ ЗДРАВЮ

ПРЕНАЙСЦ ДАЦО ДОБРЕ

Найлєпше ше адаптую тоти людзе хтори терашнї стан можу положиц до ширшей перспективи и найсц даяки позитивни аспекти

З

нагоди Шветового дня здравя, хтори ше означує 7. априла, Совит за здравє општини Вербас явносци упуцел текст др Неди Ґрбович, неуропсихиятра у Общей болнїци у Вербаше, о менталним здравю у дньох пандемиї и борби процив вируса Ковид-19, хтори обявени на порталу www.vrbas.net. У тексту, медзи иншим, пише же природне же чувствуєме нєлагодносц и анксиозносц и то нас наженє же бизме лєгчейше зробели шицко цо треба же бизме защицели свойо здравє.

ЖЕ БИЗМЕ ЗМОЦНЄЛИ ДУХОВНО Пред нами Велька ноц, а вирни у наших парохийох хтори тото вельке швето славя по юлиянским календаре, рихтаю ше го преславиц так як то було роками пред тим, як и нєдавно у Руским Керестуре. Отец Владислав Рац, парох у Коцуре и декан бачки, гвари же ше богослуженя отримує порядно и так ше очекує же будзе и за Вельку ноц и надалєй.

– Того року у Коцуре ше рихтаме же будзе и швеценє паскох у церковней порти, а Богу слава, маме вельку порту, годно ше почитовац дистанцу и рахуєме же ше шицко отрима як треба, же нє будземе прикрацени як гевтого року – гутори о. Рац. Вира до Бога и присиство на богослуженьох у церкви може помогнуц каждому чловекови.

– Хто у хторей мири тому придава увагу, на тельо є стабилнєйши особнє, та духовно и то доприноши стабилнєйшому животу фамелийох. То нам допомага же бизме зачували свойо єство од шицких неґативних уплївох хтори доживюєме кажди дзень. Велька ноц пред нами, маме и вельконоцну споведз и вецей Служби Божо и ту нагода каждому же би „ресетовал” себе духовно, же би нашол помиренє з Богом прейґ споведзи, причасци и участвованя у вичносци. Велька ноц, хтора швето над шветами, ноши виполнєнє шицких очекованьох, особного и фамелийного щесца, поможе каждому же би препознал драгу помиреня зоз своїма ближнїма. Нажаль, вєшенї и у тим року зме мали досц ковид хованьох, то боляце и велї поцерпаю од тей хороти хтора запановала у швеце. Намагаме ше же бизме єдни другим помогли превозисц тоти чежкосци хторим зме виложени, нє зоз свою дзеку, и у тим поглядзе и твориме и модлїме и богослужиме, же би найперше Божи мир завладал понаособ и у нашей заєднїци и при шицких з хторима дзелїме заєднїцки живот – гварел о. Владислав Рац.

23. АПРИЛ 2021.

О. Владислав Рац

Порядна старосц о особней хиґиєни, дезинфекция рукох, ношенє маски и отримованє дистанци, защицую нас од вируса и маме контролу над єдну часцу околносцох у хторих зме – толкує дохторка Ґрбович. Дохторка гвари же людзе маю вельки капацитет прилагодзиц ше ґу новим околносцом и же барз важне найсц позитивни боки околносцох хтори маме пре Ковид.

– Треба свидомо прилапиц искуство як нужну часц живота, докончиц роботи за хтори скорей нє було часу, учиц дацо нове, фокусовац ше на дацо прилагодзене ґу нашим особ-

ДИСЦИПЛИНА И ВАКЦИНОВАНЄ Потераз вельо зробене на колективним имунитету, у Сербиї вакцину процив Ковид-19 достали вецей як три милиони людзе, ревакцину вецей як 1,3 милиони и то вецей як єдна трецина вкупного жительства. За колективни имунитет имунолоґи гваря же треба же би вакцини достало 5,7 милиони, або два трецини популациї старшей од 18 роки, цо значи же ше колективни имунитет годно посцигнуц о даскельо пейц мешаци. Епидемиолоґи спозорюю же пред нами у шлїдуюцих двох тижньох тоти три фактори годни вплївовац на ширенє вируса: жимна хвиля, врацанє школярох до школох и преславйованє Першого мая и Велькей ноци, та поволую на дисциплину и вакцинованє.

ним потребом. Здогаднуц ше цо нам скорей помогло же бизме превозишли виволаня и спокуси, и применїц тераз. Важне отримовац и социялни контакти, бо то амортизує вонкашнї вплїви, алє осторожно, огранїчиц провадзенє вистох на єден або два раз дньово, керовац тот цо нас знємирює. Активно ше одношиц ґу стресу, обдумац час, направиц план, почитовац дньову рутину, а кед треба, поглєдац и помоц при фаховцох. Тераз час за порозуменє, емпатию, солидарносц зоз слабима, чувствительнима. Зробме тото цо можеме, превежнїме индивидуалну одвичательносц же бизме посцигли колективни имунитет – заключує дохторка Ґрбович.■

РУСКЕ СЛОВО 19

ДОМ И ФАМЕЛИЯ

famelija@ruskeslovo.com

МОЖ СЕБЕ ПОМОГНУЦ

Илустрациї: Aнa-Maрия Рац

ЩЕСЦЕ ТО СПОСОБ ЖИВОТА Находзенє щесца и творенє условийох як постац и остац щешлїви – вична тема, алє и єден зоз „сучасних спортох”, важни циль скоро каждого сучасного чловека, хтори у остатнїм року погубело присуство корони и страх од тей оберацей хороти

Є

дних мучи тото же ше нє часто чувствую щешлїви, дру- за щесце. Важне знац же щесце нє задовольство у єдней гих же им вельо койцо губи щесце... Чи досц лєм одлу- хвильки, алє способ живота. Розвой самей особи. То дробнїчиц же зме щешлїви и же би щесце було ту, при нас? О тех- ци хтори нам знача и дїйствую на чувство щесца у хвильки – гвари Соня Алексич. нїкох з хторима себе можеме помогнуц же би щесце було стан у хторим зме, а нє лєм подаєИ ГЕДОНИЗЕМ И ЕУДАМИНИЗЕМ ден момент, толкує Соня Алексич, дипломоваСЦУ МИРУ ни психолоґ, занята у МНРО ,,Белава птица” у Кули и авторка емисиї ,,Швет з другого угла” Наука толкує же єст два файти щесца. Програми на руским язику Радио Нового Саду – Єст два файти щесца и то гедонизем и ЯМУ РТВ, координаторка Каритасу у Руским еудаминизем. Гедонистичне щесце то активКерестуре, авторка велїх текстох у носци хтори анї нє мож одложиц, такой Християнским часопису ,,Дзвони”, як и у муша буц сполнєти, анї нє важни же бизме Часопису за младих МАК. були щешлїви. Наприклад, сцеме одпатриц – Кед приповедаме о тим як буц щешлїви, даяку комедию. Гедонистични активносци єст методи же бизме елиминовали бриґу о прото тоти у хторих людзе уживаю, алє ту барз блемох хтори нє можеме ришиц. Тиж так треба важне мац миру, цилї, буц самостойни и розвивац свойо прикмети за брижносц, доброодвичательни. Гедонисти часто тоти активту, за любов, за мир, же бизме пренашли свою носци видза як нєодложни и значни и вони животну страсц, активносци хтори нас инспиСоня Алексич вец автоматично преставаю робиц активрую, хтори нас виполнюю, тиж так же бизме носци хтори у датей хвильки нєприємни, гоч пестовали вредносци и жаданє же би и други людзе були щешлїви, же бизме помагали другим и же бизме би их така робота и упартосц приведли до щесца на длугобули унапрямени на других людзох. Без роботи на себе и без рочним плану. З другого боку маме еудаминизем, то активособного розвою нє мож присц анї до щесца. Робота на носци хтори нє урґентни, алє су важни. То укладанє до своїх особних прикметох, на самодовирию, на змиреносци, знаня язикох, самодовирия, укладаня до здравого способу на формованю позитивних становискох, зочованє зоз про- живота, здравей поживи, физичней кондициї, до будованя блемами, зоз реалносцу, унапрямованє ґу цильом и уживанє добрих и позитивних одношеньох з другима людзми. Вони у процесу витворйованя цильох то способи же бизме ше нє таки нєодложни, алє су важни бо су здрави и доприноша приблїжели ґу щесцу и були щешлїви – гутори Соня нашому самодовирию. Нє функционалне кед нєпреривно окончуєме гедонистични активносци и керуєме ситуациї Алексич. хтори нам нєприємни, а з другого боку нє функционалне анї кед нє робиме активносци у хторих уживаме, бо вец приходКАЖДЕ МА СВОЙО СУБЄКТИВНЕ ДОЖИЦЕ зи до нєзадовольства, пражнїни. Важне же бизме були умерени и у гедонистичних активносцох. Активносц, хтора нам Кажде ма свойо видзенє же цо то щесце.

– Дакому то добре здравє, дакому то любов, стабилна виволує краткотирваце щесце, нє водзи нас нї ґу чому. Кед вяза, дакому добра материялна ситуация. Дахто будзе щеш- порядно робиме таки активносци, вец твориме роботоголилїви кед ше витвори як родитель, а другому важне витвориц зем, ангедонию (подполне одсуство задовольства), пражнїпрофесийну кариєру. Єдни уживаю у живоце у природи, ну, нєзадовольство. Треба же бизме одвичательно комбинодруги у живоце у городу, цо значи же кажде ма свой список вали и приємносц, и нєприємносц – толкує Алексичова. ПРИЯТЕЛЬСКИ ҐУ ЛЮДЗОМ Гваря же єст природни закон же тото чому ше пошвецуєме, чому пошвецуєме час, увагу, енерґию, то рошнє. Дакеди досц лєм обрациц увагу на тот факт же би ше прерозподзелєло час, увагу, енерґию на тото цо за нас важне... же бизме ше нє потрошели на припатранє на люцки животи, огварянє, поносованє, критики, осудзованє...

– Бертранд Русел дефиновал цо вплївує на нас же бизме були нєщешлїви, а цо то тото прецо зме щешлїви. По нїм нєщешлїви людзе то тоти хтори нє маю за цо жиц, хтори нє маю смисел, тоти хтори ше змагаю з другима, хтори завидни, хторим допито, хтори маю страх од явного преценьованя.

20 РУСКЕ СЛОВО

23. АПРИЛ 2021.

Кед ми свою енерґию укладаме до огваряня, до зависци, то нє тото цо нам стваря щесце. З другого боку, даяке фундаменталне щесце, Русел наволал же то приятельски интерес у людзох и стварох. То значи же ми, кед маме вецей интересованя, маме и вецей нагоди за щесце, а вец и менєй нагоди буц у тим цо нєдобре, цо подле. Та мож повесц же важне же бизме любели и же бизме були любени и давали потримовку, же бизме видзели красу у стварох хтори нас окружую. Медзитим, треба и же бизме робели, же бизме даяк розбили тоту допитосц, а кед будземе робиц, то нам да шансу за успих, за наш смисел, цо пошвидко будзе важне за нашо здравє и менталне и физичне, то цошка на чим ми мушиме робиц. Вец наш живот щешлїви живот и то векше од задовольства и щесца у лєм єдней хвильки. ДАЦ СМИСЕЛ СВОЙОМУ ПОСТОЯНЮ Керол Риф дала напрямки же як можеме постац лєпша особа, же бизме реализовали свойо потенцияли, же бизме прилапели себе, же бизме мали позитивне становиско ґу себе, у одношеню на свою прешлосц, на свою терашньосц и же бизме були одвичательни за свойо поступки. З другого боку, треба же бизме мали свойо цилї, свойо прешвеченя, и свой смисел у живоце. Тиж так же бизме були самостойни, одвичательни, социялно прилапени. Треба робиц на интерперсоналних вязох, треба же бизме були емпатични и прилапени од других, же бизме уклопели себе и свойо окруженє, же бизме творели потенцияли, же бизме ше розвивали и росли. То значи же треба же бизме мали добри и здрави живот, живот хтори подрозумює рушанє ґу цильом, пренаходзенє чогошик у чим зме добри, вежбанє своїх талантох, реализацию даяких своїх потенциялох, а попри шицкого того, же бизме мали добри одношеня зоз другима людзми. Рахує ше же одношеня, рижни вязи и комуникация з другима людзми важни за нашо чувство щесца.

– Позитивни одношеня зоз другима людзми барз важни за нашо щесце, то задоволююци интерперсонални вязи, вязи у хторих єст блїзкосц, у хторих постої емпатия. Число приятельох на дружтвених мрежох нє може буц исте зоз директну комуникацию з членами фамелиї, зоз стварнима приятелями. То єдна окремна тема. Емпатичне справованє мож витвориц лєм кед зме оч до оч зоз особу, чи то зоз дотиком, чи то зоз словами. Млади повязую свойо щесце з числом приятельох на дружтвених мрежох, алє то нє так. За щесце важни здрави, медзилюдски интерпесонални вязи. Вяза зоз приятельом у котрей ше ми будземе чувствовац добре, дзе нас нїхто нє будзе осудзовац, дзе нас буду потримовац, дзе 23. АПРИЛ 2021.

буду вєдно з нами мац емпатиї и то нам важне на длугшу драгу живота – гутори психолоґиня Соня. ТРЕБА РОБИЦ НА СЕБЕ На щесцу треба интензивно робиц.

– Маме людзох хторим познате чувство пражнїни. „Будзем щешлїви док дипломуєм, док достанєм роботу, або док ше повинчам” и у тим и у ствари витворели свой циль, алє идуце питанє – цо вец? Вяжеме свойо щесце за даяки нови цилї, находзиме нови цилї и вше – „док витворим тото, будзем щешлїви, док витворим тото, будзем щешлїви...” И вец ше поставя питанє, кеди на концу конца ти будзеш уж раз щешлїви? Так же можеме повесц же животне щесце нє треба вязац за даяки конкретни циль, бо зме купели нови авто, або маме партнера, нє треба буц зависни од дакого або дачого. То нам створи лєм додатну фрустрацию кед ше поровнуєме зоз другима, прето же, у ствари, и теди кед маме даяки щешлїви циль хтори зме витворели, (купели зме тот авто...) живот и далєй идзе, и далєй постої, и далєй ше розвиваме, так же можеме повесц же длугорочне щесце, треба глєдац нука у себе, робиц на своїм особним розвою, учиц, робиц на себе, дозревац у роздумованю, уживац нє у самим цилю, алє у процесу хтори нас водзи ґу витворйованю циля, як и о дробнїцох хтори виполнюю наш живот – гутори Алексичова. И НЄПРИЄМНИ СИТУАЦИЇ МОЖУ ХАСНОВАЦ Чи важне буц свидоми своїх проблемох и своїх жаданьох, чи нам завадзаю, а чи нам помагаю же бизме „виросли”? Дахто их ришує, а дахто зохабя за познєйше, же, можебуц, сами нєстаню.

– Часто нам ше у живоце случую нєприємни ситуациї и проблеми и праве прето же су нєприємни дзекеди ше намагаме од нїх сцекнуц, або просто чекаме же би ше ришели сами од себе, „ґурнєме их под тепих”, алє после одредзеного часу вони нас, заш лєм, дочекаю. Таки нєприємни ситуациї, нам, у ствари, хасновити и нє треба од нїх сцекац, прето же преход през нїх єдини способ же бизме будовали здраве самодовириє, постали узретши особи и виворели свойо цилї. Значи – нє ґурац под тепих, нє охабяц же би ше ришовали сами од себе, алє ми тоти хтори активно робиме на ришованю тих, аж и нєприємних ситуацийох за нас. Праве так поставаме узретши особи, праве так будуєме свойо самодовириє. Шицки би любели знац рецепт за щесце.

– Ключ здравого щесца нє у моменталней емоциї щесца, алє у нашим способе живота, хтори у себе ма смисел нашого живота, одвичательносц, стараме ше о себе, стараме ше о других, то на длугорочним планє доприноши же зме задовольни зоз собу, зоз другима, зоз своїм власним животом и ґу тому кед додаме умерену каждодньову конзумацию того цо нам малює ошмих на твар, вец будземе мац тот рецепт за щесце – заключує психолоґ Соня Алексич.■

РУСКЕ СЛОВО 21

ДОМ И ФАМЕЛИЯ

famelija@ruskeslovo.com

МОЖ СЕБЕ ПОМОГНУЦ

Илустрациї: Aнa-Maрия Рац

ЩЕСЦЕ ТО СПОСОБ ЖИВОТА Находзенє щесца и творенє условийох як постац и остац щешлїви – вична тема, алє и єден зоз „сучасних спортох”, важни циль скоро каждого сучасного чловека, хтори у остатнїм року погубело присуство корони и страх од тей оберацей хороти

Є

дних мучи тото же ше нє часто чувствую щешлїви, дру- за щесце. Важне знац же щесце нє задовольство у єдней гих же им вельо койцо губи щесце... Чи досц лєм одлу- хвильки, алє способ живота. Розвой самей особи. То дробнїчиц же зме щешлїви и же би щесце було ту, при нас? О тех- ци хтори нам знача и дїйствую на чувство щесца у хвильки – гвари Соня Алексич. нїкох з хторима себе можеме помогнуц же би щесце було стан у хторим зме, а нє лєм подаєИ ГЕДОНИЗЕМ И ЕУДАМИНИЗЕМ ден момент, толкує Соня Алексич, дипломоваСЦУ МИРУ ни психолоґ, занята у МНРО ,,Белава птица” у Кули и авторка емисиї ,,Швет з другого угла” Наука толкує же єст два файти щесца. Програми на руским язику Радио Нового Саду – Єст два файти щесца и то гедонизем и ЯМУ РТВ, координаторка Каритасу у Руским еудаминизем. Гедонистичне щесце то активКерестуре, авторка велїх текстох у носци хтори анї нє мож одложиц, такой Християнским часопису ,,Дзвони”, як и у муша буц сполнєти, анї нє важни же бизме Часопису за младих МАК. були щешлїви. Наприклад, сцеме одпатриц – Кед приповедаме о тим як буц щешлїви, даяку комедию. Гедонистични активносци єст методи же бизме елиминовали бриґу о прото тоти у хторих людзе уживаю, алє ту барз блемох хтори нє можеме ришиц. Тиж так треба важне мац миру, цилї, буц самостойни и розвивац свойо прикмети за брижносц, доброодвичательни. Гедонисти часто тоти активту, за любов, за мир, же бизме пренашли свою носци видза як нєодложни и значни и вони животну страсц, активносци хтори нас инспиСоня Алексич вец автоматично преставаю робиц активрую, хтори нас виполнюю, тиж так же бизме носци хтори у датей хвильки нєприємни, гоч пестовали вредносци и жаданє же би и други людзе були щешлїви, же бизме помагали другим и же бизме би их така робота и упартосц приведли до щесца на длугобули унапрямени на других людзох. Без роботи на себе и без рочним плану. З другого боку маме еудаминизем, то активособного розвою нє мож присц анї до щесца. Робота на носци хтори нє урґентни, алє су важни. То укладанє до своїх особних прикметох, на самодовирию, на змиреносци, знаня язикох, самодовирия, укладаня до здравого способу на формованю позитивних становискох, зочованє зоз про- живота, здравей поживи, физичней кондициї, до будованя блемами, зоз реалносцу, унапрямованє ґу цильом и уживанє добрих и позитивних одношеньох з другима людзми. Вони у процесу витворйованя цильох то способи же бизме ше нє таки нєодложни, алє су важни бо су здрави и доприноша приблїжели ґу щесцу и були щешлїви – гутори Соня нашому самодовирию. Нє функционалне кед нєпреривно окончуєме гедонистични активносци и керуєме ситуациї Алексич. хтори нам нєприємни, а з другого боку нє функционалне анї кед нє робиме активносци у хторих уживаме, бо вец приходКАЖДЕ МА СВОЙО СУБЄКТИВНЕ ДОЖИЦЕ зи до нєзадовольства, пражнїни. Важне же бизме були умерени и у гедонистичних активносцох. Активносц, хтора нам Кажде ма свойо видзенє же цо то щесце.

– Дакому то добре здравє, дакому то любов, стабилна виволує краткотирваце щесце, нє водзи нас нї ґу чому. Кед вяза, дакому добра материялна ситуация. Дахто будзе щеш- порядно робиме таки активносци, вец твориме роботоголилїви кед ше витвори як родитель, а другому важне витвориц зем, ангедонию (подполне одсуство задовольства), пражнїпрофесийну кариєру. Єдни уживаю у живоце у природи, ну, нєзадовольство. Треба же бизме одвичательно комбинодруги у живоце у городу, цо значи же кажде ма свой список вали и приємносц, и нєприємносц – толкує Алексичова. ПРИЯТЕЛЬСКИ ҐУ ЛЮДЗОМ Гваря же єст природни закон же тото чому ше пошвецуєме, чому пошвецуєме час, увагу, енерґию, то рошнє. Дакеди досц лєм обрациц увагу на тот факт же би ше прерозподзелєло час, увагу, енерґию на тото цо за нас важне... же бизме ше нє потрошели на припатранє на люцки животи, огварянє, поносованє, критики, осудзованє...

– Бертранд Русел дефиновал цо вплївує на нас же бизме були нєщешлїви, а цо то тото прецо зме щешлїви. По нїм нєщешлїви людзе то тоти хтори нє маю за цо жиц, хтори нє маю смисел, тоти хтори ше змагаю з другима, хтори завидни, хторим допито, хтори маю страх од явного преценьованя.

20 РУСКЕ СЛОВО

23. АПРИЛ 2021.

Кед ми свою енерґию укладаме до огваряня, до зависци, то нє тото цо нам стваря щесце. З другого боку, даяке фундаменталне щесце, Русел наволал же то приятельски интерес у людзох и стварох. То значи же ми, кед маме вецей интересованя, маме и вецей нагоди за щесце, а вец и менєй нагоди буц у тим цо нєдобре, цо подле. Та мож повесц же важне же бизме любели и же бизме були любени и давали потримовку, же бизме видзели красу у стварох хтори нас окружую. Медзитим, треба и же бизме робели, же бизме даяк розбили тоту допитосц, а кед будземе робиц, то нам да шансу за успих, за наш смисел, цо пошвидко будзе важне за нашо здравє и менталне и физичне, то цошка на чим ми мушиме робиц. Вец наш живот щешлїви живот и то векше од задовольства и щесца у лєм єдней хвильки. ДАЦ СМИСЕЛ СВОЙОМУ ПОСТОЯНЮ Керол Риф дала напрямки же як можеме постац лєпша особа, же бизме реализовали свойо потенцияли, же бизме прилапели себе, же бизме мали позитивне становиско ґу себе, у одношеню на свою прешлосц, на свою терашньосц и же бизме були одвичательни за свойо поступки. З другого боку, треба же бизме мали свойо цилї, свойо прешвеченя, и свой смисел у живоце. Тиж так же бизме були самостойни, одвичательни, социялно прилапени. Треба робиц на интерперсоналних вязох, треба же бизме були емпатични и прилапени од других, же бизме уклопели себе и свойо окруженє, же бизме творели потенцияли, же бизме ше розвивали и росли. То значи же треба же бизме мали добри и здрави живот, живот хтори подрозумює рушанє ґу цильом, пренаходзенє чогошик у чим зме добри, вежбанє своїх талантох, реализацию даяких своїх потенциялох, а попри шицкого того, же бизме мали добри одношеня зоз другима людзми. Рахує ше же одношеня, рижни вязи и комуникация з другима людзми важни за нашо чувство щесца.

– Позитивни одношеня зоз другима людзми барз важни за нашо щесце, то задоволююци интерперсонални вязи, вязи у хторих єст блїзкосц, у хторих постої емпатия. Число приятельох на дружтвених мрежох нє може буц исте зоз директну комуникацию з членами фамелиї, зоз стварнима приятелями. То єдна окремна тема. Емпатичне справованє мож витвориц лєм кед зме оч до оч зоз особу, чи то зоз дотиком, чи то зоз словами. Млади повязую свойо щесце з числом приятельох на дружтвених мрежох, алє то нє так. За щесце важни здрави, медзилюдски интерпесонални вязи. Вяза зоз приятельом у котрей ше ми будземе чувствовац добре, дзе нас нїхто нє будзе осудзовац, дзе нас буду потримовац, дзе 23. АПРИЛ 2021.

буду вєдно з нами мац емпатиї и то нам важне на длугшу драгу живота – гутори психолоґиня Соня. ТРЕБА РОБИЦ НА СЕБЕ На щесцу треба интензивно робиц.

– Маме людзох хторим познате чувство пражнїни. „Будзем щешлїви док дипломуєм, док достанєм роботу, або док ше повинчам” и у тим и у ствари витворели свой циль, алє идуце питанє – цо вец? Вяжеме свойо щесце за даяки нови цилї, находзиме нови цилї и вше – „док витворим тото, будзем щешлїви, док витворим тото, будзем щешлїви...” И вец ше поставя питанє, кеди на концу конца ти будзеш уж раз щешлїви? Так же можеме повесц же животне щесце нє треба вязац за даяки конкретни циль, бо зме купели нови авто, або маме партнера, нє треба буц зависни од дакого або дачого. То нам створи лєм додатну фрустрацию кед ше поровнуєме зоз другима, прето же, у ствари, и теди кед маме даяки щешлїви циль хтори зме витворели, (купели зме тот авто...) живот и далєй идзе, и далєй постої, и далєй ше розвиваме, так же можеме повесц же длугорочне щесце, треба глєдац нука у себе, робиц на своїм особним розвою, учиц, робиц на себе, дозревац у роздумованю, уживац нє у самим цилю, алє у процесу хтори нас водзи ґу витворйованю циля, як и о дробнїцох хтори виполнюю наш живот – гутори Алексичова. И НЄПРИЄМНИ СИТУАЦИЇ МОЖУ ХАСНОВАЦ Чи важне буц свидоми своїх проблемох и своїх жаданьох, чи нам завадзаю, а чи нам помагаю же бизме „виросли”? Дахто их ришує, а дахто зохабя за познєйше, же, можебуц, сами нєстаню.

– Часто нам ше у живоце случую нєприємни ситуациї и проблеми и праве прето же су нєприємни дзекеди ше намагаме од нїх сцекнуц, або просто чекаме же би ше ришели сами од себе, „ґурнєме их под тепих”, алє после одредзеного часу вони нас, заш лєм, дочекаю. Таки нєприємни ситуациї, нам, у ствари, хасновити и нє треба од нїх сцекац, прето же преход през нїх єдини способ же бизме будовали здраве самодовириє, постали узретши особи и виворели свойо цилї. Значи – нє ґурац под тепих, нє охабяц же би ше ришовали сами од себе, алє ми тоти хтори активно робиме на ришованю тих, аж и нєприємних ситуацийох за нас. Праве так поставаме узретши особи, праве так будуєме свойо самодовириє. Шицки би любели знац рецепт за щесце.

– Ключ здравого щесца нє у моменталней емоциї щесца, алє у нашим способе живота, хтори у себе ма смисел нашого живота, одвичательносц, стараме ше о себе, стараме ше о других, то на длугорочним планє доприноши же зме задовольни зоз собу, зоз другима, зоз своїм власним животом и ґу тому кед додаме умерену каждодньову конзумацию того цо нам малює ошмих на твар, вец будземе мац тот рецепт за щесце – заключує психолоґ Соня Алексич.■

РУСКЕ СЛОВО 21

ДОМ И ФАМЕЛИЯ

я

женоблоґ

и

П

Пише: Ясмина ДЮРАНЇН email: jasmina.djuranin@gmail.com www.zenoblogija.com

аметаце тото чувство кед маце часу? Кед нїч нє мушице, а шицко цо маце покончиц нє одбера вельо часу? Кед себе можеце повесц – так ми допито же нє знам цо робиц! Праве сом таке чувство препознала кед сом була остатнїраз на рочним одпочивку. Розуми ше, перши даскельо днї сом анї самей себе нє верела, а потим сом ше звикла на шлєбодни час. Правда, дзеци уж повирастали, та ше мойому рочному вони озда найменєй зрадовали, алє наисце ми нє бриґа.

МУГАР

Одкеди корона, шицки хтори робиме з дому часто зме потрацени у шицким цо през дзень мушиш покончиц. Нє можеш ше позберац на роботу, та голєм дакус забуц на обисце. Е, я тераз забула на роботу.

Руку на шерцо, нє плановала сом билїц, премесцац мебель по обисцу, и цо ци я знам цо. Нїч сом нє плановала, окрем длобац по заградки, розрушац клуби и похребцину од вичного шедзеня за компютером и одпочивац ше. Дакус ше ми плани погубели кед сом ше єдного рана после тушираня почала облєкац. Отворела сом фийовку з ботошами, попрегартала и нашла тоти фини ботоши, дзивчатски з ружичками на котри сом цалком забула. Барз сом ше им зрадовала, бо сом их од єшенї анї раз нє облєкла. Кед сом пошла до кухнї, почувствовала сом як ме на правей ноги под ботошу цошка джобе. Патрим на ботошу, патрим на папучу, нє видзим нїч под милим богом! Опипуєм ю, розцагуєм, запатрам – нїч. Обуєм ю и о єден час ознова. Знова ю зобуєм, розцагнєм и положим на шветло. Пи, ґад! Ша, остал ми у нєй мугар од єшенї! Так ше добре осушел же джобал аж до шпику. Вжала сом пинцету, уключела лампу, як тоти форензичаре, и почала глєдац игелки. Нашла сом цалу громадку, и то нє тим месце дзе ме джобало. Гоч сом уложела вельки труд и потрошела добри пол годзини, ботоши закончели у шмецу. Було емотивно, алє сом пререзала.

photofunia

О даскельо днї, док ме драга одведзе, гм, даґдзе, купим себе други ружичковани. Лєм же, випатра, будзем мушиц преблєкац и ботоши кед идзем вонка робиц.

22 РУСКЕ СЛОВО

Затераз тельо. А и тото мало – було найинтересантнєйше цо ми ше збувало на рочним одпочивку. Задумайце вец себе як себе уживам! ■☺

23. АПРИЛ 2021.

kultura@ruskeslovo.com

КУЛТУРНО-УМЕТНЇЦКЕ ДРУЖТВО „ТАРАС ШЕВЧЕНКО” У ДЮРДЬОВЕ

ПЛАНУЮ ОТРИМАЦ ВЕЛЬКОНОЦНИ РОЧНИ КОНЦЕРТ

Пред нами вельке християнске швето – Велька ноц, а того дня члени Културно-уметнїцкого дружтва „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова традицийно отримую Вельконоцни рочни концерт. На нїм каждого року участвую шицки секциї и указує ше рочна робота того Дружтва. Гоч прешли рок означел вирус корона и мири пре його застановйованє, на даскельо заводи дошлєбодзене же би ше отримовало проби у тим Дружтве, док тогорочна сезона роботи секцийох почала першого априла. Прето ше уж штири тижнї поряднє отримую проби шицких секцийох, члени ше на тот способ пририхтую за перши наступ у тим року, як затераз заплановане, на Вельку ноц, на нєдзелю, 2. мая.

– Провадзиме актуални мири, у дослуху зоз компетентнима. Плануєме же би ше Концерт отримал без, або зоз публику, цо найбаржей завиши од мирох, як и преношиц го директно онлайн. Сала у котрей ше ма отримац концерт ма штиристо квадратни метери, та кед годно у нєй будзе прияте одредзене число публики котри буду мушиц почитовац шицки предписани мири. Ище увидзиме, ми ше рихтаме, а яка орґанизация будзе на концу, благочасово будземе обвисцовац наших валачанох найвироятнєйше на плакатох – гварел Микола Кухар, предсидатель Управного одбору КУД „Тарас Шевченко”. Затераз у планє же би ше Вельконоцни рочни концерт отримало у Велькей сали Задружного дома, як и вше потераз и почал би на 20 годзин. Учасц у онлайн преноше-

ню того Вельконоцного рочного концерту цалком превежнє младеж зоз того Дружтва, котра нєдавно мала схадзку на котрей бешедоване о таких можлївосцох.

– Бешедовали зме же исную два можлївосци за преношенє наживо Вельконоцного рочного концерту. На схадзки младежи зме заключели же то годно буц наживо на Ют′юбу, а на хторим його каналу поинформуєме на Фейсбук профилу KUD Taras Ševčenko” – Đurđevo. Друга ” можлївосц же би наживо преношенє було праве на тим спомнутим Фейсбук профилу – гварел Алексей Кухар, спред Младежи зоз дюрдьовского Дружтва. Плани витвориц и приказац тот Концерт маю и младши и старши у тим Дружтве, а чи их годно витвориц, укаже час. С. С.

У ОСНОВНЕЙ ШКОЛИ „БРАТСТВО ЄДИНСТВО” У КОЦУРЕ

НАЙЛЄПШИ РЕЗУЛТАТИ НА КОМБИНОВАНИМ ТЕСТУ

На концу школского року школяре осмих класох шицких основних школох покладаю три тести, у рамикох закончуюцого испиту за конєц того циклусу образованя. Закончуюцому испиту предходзи пробни закончуюци тест, котри ма за циль шицких малих матурантох пририхтац за найзначнєйши испит котри шлїдзи. Школяре осмих класох основних школох и у вербаскей општини 9. и 10. априла покладали пробни закончуюци испит, та так и мали матуранти у Основней школи „Братство єдинство” у Коцуре. Першого дня школяре покладали пробни закончуюци тест зоз математики, а шлїдуюцого дня виполньовали тест зоз сербского, односно мацеринского язика и комбиновани тест зоз гемиї, физики, биолоґиї, ґеоґрафиї и историї. У коцурскей Основней школи пробни тест ришовали 45-ецеро школяре осмих класох, од того 7-еро школяре зоз руского оддзелєня.

23. АПРИЛ 2021.

По словох фахового сотруднїка-психолоґа Андреи Секулович, пробни закончуюци тести права нагода же би школяре видзели тип питаньох яки заступени на закончуюцим испиту, як и же би окончели самопреценьованє знаня.

– Школяре указали просеково знанє на питаньох основного и стреднього уровня, док задатки на напреднєйшим уровню зробели слабше. Найвекше число бодох освоєли на комбинованим тесту. Думам же пробни закончуюци тест одлична нагода, права симулация закончуюцого тесту, дзе школяре можу видзиц процедуру пополньованя документациї, як и видзиц тип питаньох и окончиц самопреценьованє свойого знаня. Тиж, пробни тест одлични указатель и наставнїком, прето же и вони сами видза на котрих обласцох потребне робиц и дзе потребне помогнуц школяром же би одредзену материю лєпше звладали – гварела Секуличова. Школяре котри закончую основну школу, пред собу маю широки спектер образовних профилох за котри ше можу опредзелїц, а котри буду важни у вибору їх будуцих занїманьох, як и у предлуженю школованя. Упис до жаданих школох у одредзеней мири будзе завишиц и од успиху котри школяре посцигню на закончуюцих тестох. Дзекуюци пробним тестом школяре тестирали уровень свойого знаня, и посцигнути резултати им прави указатель з котрих обласцох и предметох потребне ище додатно робиц, же би на закончуюцим испиту посцигли цо лєпши резултати. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НАША ГОСЦИНСКА: ЕУФЕМИЯ БАРАН З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

У РОБОТИ И ПОМОЦИ НАШЛА СВОЙО ЗА ДОВОЛЬСТВО Даєдни особи ше нє барз упущую до бешеди, алє кед видза же єст роботи, же треба помогнуц, такой ше лапаю и робя. По природи скромни и поцагнути, таки особи як кед би на своїх рукох, зоз свою енерґию, ношели швет Пише: Оленка ЖИВКОВИЧ

Є

дна з нїх и Еуфемия Баран. Народзена є у Чапковей фамелиї у Руским Керестуре, дзе и одросла, закончела основну школу... У фамелиї у котрей одрастала було шесцеро дзеци, з тим же єдного брата анї нє упознала, умар кед мал лєм пейц роки. Окрем нього, було их три шестри и троме браца.

– Кед сом ше народзела, а була сом наймладша, старши ше уж даєдни и попристановяли. Шестри ше поодавали, а я вєдно зоз мацеру чувала їх дзеци. Вше дахто доходзел до нас и нїґда сом нє була сама. Цесно було, бо нас було вельо, алє нє було допито, нєпреривно ше дацо случовало – здогадує ше Еуфемия. Зоз родичами жила за беґельом. Дахто би повед же то далєко, алє вони зоз супругом Янком коло родичох и хижу справели. Бивац за беґельом, дзе цихо, мирно, дзе воздух чисти, поготов вжиме, ма свойо добри боки. Живот як на салашу. И нїґда би, гвари, нє пристала бивац у центре валала. На шеснац роки нємирни дух, на перши погляд цихей, а вредней Еуфемиї, одведол ю до Нємецкей. Жадала мац свой пенєж, свою роботу, жадала видзиц швета...

– Млада сом пошла робиц до Нємецкей, дзе сом робела три роки у кухнї, а вец у єдним шпиталю дзе сом пораєла. Там сом пребувала як туриста, три мешаци сом робела, потим сом пришла дакус до Керестура. Могла сом на полю робиц, алє мнє теди

И дзеци участвую у роботи Центра

24 РУСКЕ СЛОВО

було интересантнєйше пойсц до Нємецкей, як буц у валалє – толкує вона. КЕД ДЗЕЦИ ОДХОДЗА З „ГНЇЗДА” Одала ше, по нєшкайших мерадлох – вчас, на дзеветнац роки за Янка Баранового, зоз котрим ма двойо дзеци. Старша, Вероника Пирожек ше одала до Кули за Українца Златка, и маю двойо дзеци: Даряна и Уну. Син Кристиян зоз супругу Снежану свойо щесце поглєдал у Канади, дзе су уж тринац роки. Перше дзивчатко, Емина ше народзела у Керестуре, док Лара уж народзена прейґ океану. Кажди родитель муши прилапиц же дзеци одходза. Найчастейше ше то случує кед ше починаю школовац у других местох, або кед ше попристановяю.

– Правда, но нє исте кед дзеци нєдалєко, дакус чежше кед су у швеце... Я знала же вони отамаль нє приду, алє и я як млада сцела видзиц вецей од валала, а кед мнє родичи допущели, и я нє бранєла моїм дзецом. Дзеци маю право на свой живот. А як мацери теди, то лєм вона зна. Лєгчейше кед знам же су задовольни, же маю свойо хижи, же добре жию, и ту ше вец найдзе 23. АПРИЛ 2021.

ljudze@ruskeslovo.com

поцешенє. Иншак нє може буц, толкує и источашнє ше розбера наша собешеднїца. САМОТА ЧЕЖКА, ТРЕБА ПОГЛЄДАЦ ДРУЖТВО После трицец дзевец рокох фамелийного живота зоз своїм супругом Янком, Еуфемия остала сама. Дзеци ше, як спомнуте, порозходзели, требало єй научиц жиц сама.

– Спочатку ми шицко було страшне. Нє маш нїкого, а сама у обисцу, дзеци провадза свой живот... Так сом почала ходзиц до Водици. Озда други раз кед сом пошла до Служби, пришла ґу мнє моя школска Меланка Колошняйова и опитала ше ми чи єй поможем. Нє ясне ми було анї цо єй треба, анї яка то помоц, алє сом пристала – з ошмихом приповеда Еуфемия. У Водици пред Службу вше треба дацо поробиц: очухац облаки, фиронґи порайбац, позаметац и посцерац прах, поскладац лавочки, а и после Служби Божей вше

ПАСОЧКИ ЦЕНТРА ЙОСАФАТА Потреб не: Ки ла муки, квас, ½ литри млєка, ложку масци (2 ложки олєю кед нє хаснуєце масц), 1 цале вайцо, и штири жовчки, 1 ванелию 4-5 ложки цукру и 1 ложичку солї. Муку ше преошеє, до муки ше розчуха ложка масци. До кус лїт но го млє ка ше положи квас, ложку цукру и причека най ви ки шнє. Остаток цукру ше положи до остатка млєка, дода ше вайца и жовчки и ванелийов цукер, шицко ше положи до муки, загнєце цесто и охаби най голєм пол годзини кишнє на цеплим. Потим ше цесто претрепе и охаби дас 15 минути най заш кишнє. Вец ше розподзелї до судзинох и ище кус охаби най подкишнє. Треба положиц цеста до трецни шерпенки котра муша буц добре помасцена (хто нє ма шерпенки, може цесто положиц и до паперу за печенє). Кед ше покладзе до шерпенкох, пасочки ше цифра. Зоз муки и води ше загнєце цесточко, розженє и зоз модлу прави цифри. Скорей як ше положи печиц, пасочку ше помасци з розтрепаним вайцом. Положи ше печиц до зо гратей рел ни на 180 ступнї коло 40 мину ти, у за ви сносци яки вельки пасочки. Рецепт зме достали од Еуфемиї Рац.

23. АПРИЛ 2021.

єст даякей роботи. Нє так же вони єдини помагаю, кажде може присц и помогнуц же би тото нашо святилїще було ушорене и приємне за пребуванє, и кажди приход дзечнє будзе прилапени.

– До Водици, а и до Центру Йосафата любим пойсц, бо мам чувство же цошка добре зробиме, а робиме так як думаме же треба. Так ше и ми, а верим и други, приємно чувствуєме – предлужує Баранова. Як цо пришла поволанка од школскей товаришки, обидва их до Центру Йосафата поволала ш. Авґустина Илюк. Нє знали цо буду робиц, алє кед су поволани, раховали же лєм су потребни. Кед у Центру реализовани проєкт „Нїтка любови у фамелиї”, Еуфмия ше тиж анґaжовала.

– У живоце сом вишивала, алє сом волєла геклац. Вишиванє зоз перлами ми було окреме интересантне и цошка нове. Вишила сом уж седем вельконоцни салвети и єден образ – Исус дурка на дзвери. Робела сом нє лєм у Центру, алє и дома, бо то наисце барз велька робота. Кед пада диждж, пол дня пойдзе на вишиванє. Уживам у тей роботи, гоч и руки и ноги зацерпню, я лєм вишивам – припознава вона. А попри вишиваня, Еуфемия участвовала и у правеню капущанїкох у Крачунским и Вельконоцним посце, вєдно зоз другима. Капущанїки ше рихтало же би ше подпомогло роботу спомнутого Центра, a пред Вельку ноцу волонтерки и волонтере надумали правиц и пасочки. На тот завод, попри Еуфемиї, главна „майсторица” за пасочки була Еуфемия Рац, вєдно зоз ш. Авґустину и Славком Ройковим. Анї сами нє знаю кельо пасочки попредали и подзелєли, бо було вельо заинтересованих. Вредни волонтере Центра нє сановали свой час и роботу же би упечени пасочки и подзелєли. Подаровали их особом у потреби, приятельом Центру, самим волонтером, дзецом котри участвовали у роботи... То бул єден наисце красни ґест, єдно приємне чувство и тих цо достали, и гевтих цо рихтали. Кажде хто достал пасочку на дарунок, знал же хтошка думал на ньго. Даровательом саме дарованє принєсло радосц и поцешенє. ■

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ: ЯРОСЛАВ ПАПУҐА ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ОД ДЗЕЦИНСТВА ПО ПЕНЗИОНЕРСКИ ДНЇ МОЖ ТОМИ НАПИСАЦ Но, та, кед уж часто слово о тим визначеним, у тей хвильки найлєпшим и, без сумнїву добрим дуалним школованю у нашей жеми, якош ме застало власне паметанє та, гайд, опитац ше старшим... Видзело ше ми цошка познате, алє нє одтераз. Децениями ше у нас так школовало, а вец зме пожадали буц векши майстрове и од самих майстрох... Пише: Любомир ДУДАШ

СВОЙО ШЕ ЧУВА ·

Кед зме уж коло койдзеякого мудрованя, а єст го и вецей як треба, мушим спомнуц, гвари собешеднїкова супруга, же нам лалицки унучата, так як по сербски и словацки, так исто бешедую и по руски, а коло того и пишу. Нє лєм же су писмени, алє и пишу литературни твори котри уж и наградзовани – цеши ше баба Марча у своїх.

Н

аш собешеднїк Ярослав, Славо Папуґа, Дюрчов, керестурски пензионер, праве по таким способу школованя закончел за муляра. Робел то цали живот, а анї сам нє знал же то дуалне, но та цо? Поправдзе, Славо за муляра закончел медзи остатнїма, реформи сцели буц мудрейши од живота ище теди, штредком седемдзешатих у столїтию за нами.

– Народзени сом пейдзешатого року, точно на половки вика – нашмеял ше и Славо, син єдинєц мацери Амали, ґаздинї и оца Любу, млїнара. Надумал буц, а бул, добри майстор муляр, та будовал цо лєм могол и сцел.

– Нєправо ми кед нєшкайшим младшим, та аж анї унуком, нє можем розтолковац же нас у ґенерациї у Основней школи було сто трицецеро дзеци. Же зме одросли вєдно, у бависку, у дружтве. Же зме вше були научени помогнуц другому... Нашо дзецинство було наисце прекрасне СИН ЯК ШЕҐЕРТ МАЛ ЛЄМ ДАКУС МЕНШУ ПЛАЦУ ОД ОЦА Школа Школярох у привреди, теди ше то так волало у Кули, була праве за тото, а у єдней класи, гвари Славо, було и мулярох, цимерманох, армирачох, лївцох... То так функционовало же, як шеґерт мал мешачну плацу петнац, а власни оцец, у млїну, двацец три тисячи. По правдзе, чи нє?

Дюрчово остатнїраз ладу вожели

26 РУСКЕ СЛОВО

То так було кед ше настава одвивала у школи, а вец на праксу кажди други дзень, хто дзе ишол, односно там дзе себе сам обезпечел место за практичне ученє у фаху. Дзень ту, дзень там, просте же нє може буц простейше, а ефекти були, у першим шоре, добре знанє, и сиґурна робота и то найчастейше там дзе ше ходзело и на праксу. Плановане то уж теди, кеди и кому котрого фаху буду потребни роботнїци, лєм тельо же паметанє часто нєсиґурне, скламе и там дзе би ше дахто упар зоз шицку власну силу.

– Но, нє остал я лєм на тим – припомина собешеднїк. – У рокох после школи сом закончел и за професийного вожача, за шицко, лєм за автобус нє було дзеки. А як почало зоз школску праксу у кулскей ;,Изґраднї”, закончело ше так же праве там и достал роботу.

– Тото же зме мали дуалне школованє, ясне ми постало озда аж у пензиї, анї сами зме нє знали же зме опрез часу и то тельо роки – ошмихнул ше Славо. Шицко єдно, алє стої же Керестурци народзени у „Балашевич” рокох, Славу познали и познаю скоро виключно як ґолмана рукометашох Русина, та дакус як фодбалера на Ярашу, вец ознова у Старей школи на рукомету, вец як танцоша 23. АПРИЛ 2021.

ljudze@ruskeslovo.com

у Доме култури зоз ґенерацию котру на сцену поставял Силво Ґача и так, дакус доокола, по даскельо раз, а енерґиї було за шицко. И НА БИНУ И НА ТЕРЕН, ТРАВУ ЛЄБО ТРОЗҐУ Од рукомета сом ше обрал ище у основней школи – приповеда собешеднїк Славо. – Секцию теди водзел Михал Пицоль, Рац, а озда зме лєм насправди були добри кед зме 1965. року у Панчеву, на уровню школских змаганьох були найлєпши у Покраїни – памета Ярослав.

– По 1966. рок сом бранєл, вец єден рок пришол шор за фодбал, а вец, заш о рок назад на терен и трозґу до Старей школи. Зоз фолклором, а и то приповедка за себе, були зме наисце добри ансамбл, а як нєшка паметам одход до Свиднїку, на швето Руснацох у тедишнєй Чехословацкей – вяже думку за думку Славо Дюрча.

– Паметам же кед нашо зашпивали „Браца Русини”, стануло на ноги на тисячи присутних як ше анї на гимну нє ставало. И тераз чувствуєм як то кед ци шерцо биє до реброх и нє става од щесца и радосци... Мраз треше чловека од щесца! Як то уж и идзе, лєбо голєм теди було так, седемдзешат першого Славо пошол до Войска, а после того, зоз Владом Ґажийом вєдно, бул и у кулским РК „Гайдук”. Шицко то ишло по своїм шоре, праве так як то и треба же би було.

– Остал спорт, та и рукомет и фодбал, дзешка под скору, у креви и ґенох, а кед нє мож вецей анї так побегнуц, спортска гала ту блїзко, та зоз Вельком Петричичом и Козаром души мож пущиц на волю, а уживаю и очи. Петричич ме и нагварел пременїц

Дїдо и баба зоз пецерима унучатми

ЗА ЦЕШЕНЄ, И ТО ЯКЕ... Марча и Славо Дюрчово, Папуґово, маю двойо одроснути дзеци. Уж давно и вони свойо людзе, як то гваря Керестурци. Ясмина народзена перша, одата є Максимович у нєдалєким Лалитю. Єй дзеци зоз супругом Цвияном, собешеднїково унуки, Андреа, Тамара и Микола. Андреа, мастер хемиї и керестурска ґимназиялка, уж и сама занята. Син Желько зоз супругу Ясминку ма Иґора и младшу Лару.

фирму, та сом по сле Кули досц робел и у кере стурским „Домe”. Шицко то уж лєм паметанє – гвари на концу Яро слав Папуґа. Зоз супругу Марчу, дзивоцке Фа, Ґалускову, уживаю у пензийох, алє, гваря, вше то ище єст дзешка и цошка поробиц, доробиц, кафу попиц зоз сушедством, лєбо лєм чекац хторе од пецерих унучатох би могло забегнуц до дїда и баби на кере стурски Збегньов.■

Основна школа: Ярослав, Славо Папуґа, штвари з лївoго боку у другим шоре од горе. Учителька Люпка Медєшова – Так то випатрала класа!

23. АПРИЛ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 27

ДУХОВНИ ЖИВОТ КАРИТАСОВА ОБУКА ХИЖНОГО ДОПАТРАНЯ

ДРАГОЦИНА ПОМОЦ У ОБИСЦОХ

Пише: Мирон ГОРНЯК КУХАР

КЕД ЗМЕ У ЦЕРКВИ, ВЕЦ ЗМЕ И КАРИТАСОВО По словох директора Каритасу Епархиї св. Миколая о. Владислава Варґи, нє може дахто у Церкви повесц же „Я нє у рамикох Каритасу”. Бо, Каритас то официйна гуманитарна орґанизация, институция Католїцкей Церкви. Каритас интернационалис, облапя 200 жеми, зоз шедзиском у Ватикану. Єден кардинал задлужени за шицки гуманитарни католїцки орґанизациї, у рамикох Каритас интернационалис. То треба мац на розуме и похопиц же би ше орґанизованше и лєпше дїйствовало.

Kаритас Сербиї уж вецей як 20 роки ма лиценцовану обуку при Републичному заводу за социялну защиту у Беоґрадзе под назву ,,Интеґрална обука хижного допатраня и помоци у обисцу зоз елементами базичного допатраня”, за чим єст вельки потреби у нашим штредку

К

аритасова интеґрална обука хижного допатраня ше состої зоз двох часцох, медицинскей и психосоциялней. Обука тирва осем днї и кандидати на концу покладаю тести зоз спомнутих цалосцох. Каритас Сербиї и його заняти маю богате искуство коло проєктох хижного допатраня и прейґ своїх акредитованих тренерох тото искуство дзелї зоз другима. З боку Каритасу Епархиї св. Миколая акредитациї маю двойо едукаторе, Анита Ґовля и Елемир Джуджар. Джуджар координатор епархийного Каритасу, а и акредитовани едукатор за психосоциялну часц при Републичному заводу за социялну защиту. Вон од 12. по 19. марец 2021. року отримал обуку на поволанку координатора здруженя Стефана Марковича волонтерох СОС-КОС зоз Косєричу, хтори пред даскельома мешацами почали зоз услугами хижного допатраня и помоци у обисцу. ПОТРЕБНА ДИПЛОМА И РЕПУБЛИЧНИ СЕРТИФИКАТ Же би ше тоти услуги цо квалитетнєйше окончовало, а и по предписањох Министерства за социялну защиту, потребна диплома Каритасу Сербиї и сертификат Републичного заводу за социялну защиту за тоту файту роботи.

28 РУСКЕ СЛОВО

Локална самоуправа Косєрич видвоєла средства за штири особи – ґеронтоґаздинї, а потреби на терену за таку файту услуги барз вељки и глєдало ше средства на вецей бокох прейґ конкурсох. Средства за комплетну едукацию достали од Нємецкей орґанизациї за медзинародне сутруднїцтво ГИЗ, а у сотруднїцтве зоз Националну алиянсу за локални економски розвой НАЛЕД зоз Беоґраду. Обуку успишно закончели дзешецеро кандидати хтори спадаю до ґрупи и чежко-запошлююцих особох. НАГОДА ПРЕДСТАВИЦ И РУСНАЦОХ – Вше кед ме поволаю дзечнє ше одволам и отримам обуку. Кажда обука приповедка за себе, бо идзем першираз до нового штредку, хтори ма свой менталитет и културу, алє то и предносц за усовершованє. На початку дакус чежко, алє домашнї ше вше потрудза и помагаю нам, едукатором, же бизме цо успишнєйше реализовали обуку и пренєсли свойо знанє и искуство у тей роботи на нїх. Остатня обука була чежка, бо ше робело под ковид опрему, а було и страху при людзох, алє нам ше удало реализовац цилї. Зо мну була главна шестра зоз КБЦ „Звездара” у Беоґраду Радмила Ресинич, 23. АПРИЛ 2021.

duhovni@ruskeslovo.com

ПАТРИЯРХ СЕРБСКИ ПРИЯЛ АРХИЕПИСКОПА БЕОҐРАДСКОГО

РОЗВОЙ ПРИЯТЕЛЬСКИХ ОДНОШЕНЬОХ

Його святосц патриярх сербски Порфирий приял 14. априла у патрияршийским двору у Беоґрадзе архиепископа и митрополиту беоґрадского Станислава Хочевара. На сайту Беоґрадскей архиепископиї сообщене же то була перша урядова нащива архиепископа Хочевара хтори патриярхови Порфирийови винчовал вибор и интронизацию на трон предстоятеля Сербскей Православней Церкви, виражуюци свою пошвеценосц розвою приятельских одношеньох медзи Римокатолїцку Церкву и Сербску Православну Церкву. Подобне кратке сообщенє о тей нащиви обявене и на сайту Сербскей Православней Церкви. М. Г. К.

Фото: СПЦ

задлужена за медицинску часц обуки, наисце авторитет у тей роботи, та мож повесц же то чесц робиц зоз ню – виприповедал Джуджар. Як Елемир гварел, вше ма нагоду и нашу руску заєднїцу представиц, бо по наглашки обача же дакус иншак бешедує, а вон им вец потолкує, приблїжи им дакус, нас, Руснацох. Велька векшина нїґда нє чула о нас. На таки способ ше упознава нови предїли, обичаї, кухню и ище вельо того.

– За мнє то барз вельке богатство, бо и после законченей обуки оставам у контакту зоз велїма од нїх през рижни проєкти, совитованя и обуки. Потераз сом отримал самостойни обуки у Чачку, Суботици, Валєве, Коцуре, Рашкей, Бачкей Тополї и Косєричу. Подписал сом вецей як двасто дипломи и сертификати женом и хлопом хтори нєшка скоро шицки робя у домох за старих, державних и приватних, або робя прейґ рижних проєктох хижного допатраня, а дзепоєдни отворели и свойо доми за старих, або аґенциї за хижне допатранє, як у жеми, так и у иножемстве – потолковал Елемир Джуджар.

У ОРДИНАРИЯТУ БЕОҐРАДСКЕЙ АРХИЕПИСКОПИЇ

Пре епидемийну ситуацию ше пожнї зоз обуками, а у цеку пририхтованя за обуки у Брусу, Прешеву и Суботици. Єден зоз цильох Каритасу то врацанє хижного допатраня прейґ рижних проєктох, прето же то глєдана услуга пре людзох у такей потреби. А то нє мож робиц, по державних предписаньох, кед ше нє ма одвитуюци сертификат. СЦУ ЗОЗ ШИЦКИМА СОТРУДЗОВАЦ Директор Каритасу Епархиї св. Миколая о. Владислав Варґа надпомина же у войводянских местох тоти обуки хижного допатраня Каритас вельо скорей поробел, пред вецей роками, до чого ше потим лєгчейше уключели и представнїки општинох, бо ше сце зоз шицкима сотрудзовац.

– Каритас вообще, нєпреривно активни у рижних формох потримовки. Наприклад, ми у Сримскей Митровици, назберали помоц за 15-20 обисца у Митровици, Латярку, Руми, Ириґу. Важне же би ше медзисобно сотрудзовало и же би ше у парохиї знало цо ше случує, же би ше реаґовало швидко, односно благочасово там дзе треба интервеновац. Бо, шицки зме Церква. Мило ми же сом, наприклад, у єдней велькей предавалнї у Новим Садзе видзел плакати акциї „Затичка за гендикеп”, дзе, медзи другима, написане же участвує Каритас, цо позитивне и красне пре гумане сотруднїцтво дзе ґод то мож – гварел директор о. Владислав Варґа. ■ 23. АПРИЛ 2021.

МОНСИНЬОР ХОЧЕВАР ДОСТАЛ ДРУГУ ДОЗУ ВАКЦИНИ

У Ординарияту Беоґрадскей архиепископиї 16. aприла монс. Станислав Хочевар и його сотруднїки прияли другу дозу вакцини процив ковида-19. Як сообщене на сайту Беоґрадскей архиепископиї, архиепископ барз подзековал Институту за явне здравє Сербиї „Др Милан Йованович Батут”, на чолє зоз др Верицу Йованович, директорку Института и секретарку директорки Александру Чиркович, хтори оможлївели же би ше прияло вакцину у Ординарияту. Архиепископ Хочевар з тей нагоди поволал шицких вирних, а и шицких людзох добрей дзеки же би ше старали о своїм здравю, же би ше вакциновали, же би ше цо скорей застановело пандемию. М. Г. К.

У КОЦУРЕ

ВЕЛЬКОНОЦНА СПОВЕДЗ У грекокатолїцкей церкви Успения Пресвятей Богородици у Коцуре, всоботу, 17. априла, була Вельконоцна споведз. Того року, пре терашню епидемийну ситуацию, було вецей Служби Божо же би кажде могол найсц часу приступиц ґу св. споведзи. Служби Божо були на 8 и 10 годзин дополадня и пополадню на 15, 17 и 19 годзин. На Службох споведали вецей паноцове, а парохиянє почитовали предписани мири защити. На парохиї у тим тижню могло уписац старих и хорих за споведз по валалє. За тих цо записани споведз будзе на пондзелок, 25. априла. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 13. априла преселєл ше до вичносци наш мили оцец, дїдо и прадїдо

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 9. априла преселєл ше до вичносци наш жец и шовґор

ЯНКО САЛАМУН (1953–2021) з Дюрдьова Ожалосцени – швекра Ана Сабадошова, Славко зоз супругу Гелену и дзецми Лидию и Кристину зоз супругом Иваном Най спочива у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 9. априла преселєл ше до вичносци наш шовґор и бачи

МИХАЙЛО СЕҐЕДИ (1942–2021) з Руского Керестура З любову и почитованьом найкрасши памятки на ньго навики буду чувац його наймилши – син Владо зоз супругу Златку, унук Кристиян зоз супругу Наташу, и праунучка Мая Най спочива у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 26. априла наполня ше шейсц роки як нє з нами наш мили

ВЛАДИМИР ДУДАШ – Семанов (1949–2015) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на ньго чуваю його наймилши – супруга Гелена, дзивка Наташа зоз мужом Педьом и дзецми Яну, Стефаном и Ивону, жец Дзвонко, як и шестри Етела, Ганя и Ирина зоз своїма фамелиями Спочивай у мире Божим!

ЯНКО САЛАМУН (1953–2021) з Дюрдьова У красних памяткох навики го будземе чувац – Златка зоз дзецми: Борисом, Мижом, Михаелу и Желяну зоз фамелию, зоз Керестура. Най спочива у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 27. априла наполня ше штерацец жалосни днї як нас занавше зохабел наш братняк и бачи

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 27. априла наполня ше штерацец жалосни днї як вецей нє зоз нами мой брат

ВЛАДИМИР СИНКО (1946–2021) з Коцура Красни хвильки хтори зме вєдно препровадзели останю нам у наших шерцох. Мирослав, Ирина, Наташа и Александар Хромиш Най це ангели чуваю!

ВЛАДИМИР СИНКО (1946–2021) з Коцура Красни памятки на його любов и доброту навики останю у наших шерцох. Брат Кирил зоз супругу Марию Спочивай и мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. януара 2021. року наполнєли ше 45 роки як нас зохабел наш мили и нїґда прежалєни брат и бачи

Дня 19. априла 2021. року наполнєли ше 27 роки як нас зохабела наша мила мац, баба и прабаба

ЯКИМ ДЮРКО – Кико (1945–1976) Памятку на вас чуваю вашо наймилши

30 РУСКЕ СЛОВО

ГЕЛЕНА ДЮРКО (1926–1994) з Руского Керестура

Дня 17. януара 2021. року наполнєли ше 8 роки як нас зохабел наш мили оцец, дїдо и прадїдо

ЯНКО ДЮРКО (1923–2013) Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 20. априла 2021. року наполнєли ше 16 роки як нас занавше зохабела наша мила баба, прабаба и швекра

ЛЕВОНА БУЧКО народзена Рац (1918–2005) з Руского Керестура Памятки на Вас чуваю вашо наймилши Спочивайце у мире Божим!

23. АПРИЛ 2021.

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. априла наполнєли ше 40 днї як ше преселєла до вичносци моя мила супруга

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. априла наполнєли ше 40 жалосни днї як нє з нами наш мили супруг, оцец и дїдо

ВЕСЕЛИНКА КОВАЧ (1953–2021) з Руского Керестура Навики це будзем чувац у моїм шерцу и найкрасших памяткох на заєднїцки препровадзени час. Твой супруг Юлиян Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. априла наполнєли ше 40 днї як нас занавше зохабела наша мила супруга, мац и баба

ВЕСЕЛИНКА КОВАЧ (1953–2021) з Руского Керестура Зоз щиру любову и вельким почитованьом будземе це чувац од забуца. Твойо наймилши – супруг Юлиян, синове Владимир и Алекс, и унучата Валерия и Дамир Вичная памят! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. априла наполнєли ше 40 днї од кеди нє з нами наша мила баба

ВЕСЕЛИНКА КОВАЧ (1953–2021) з Руского Керестура Мила бабо, дзекуєме вам за шицко. Спочивайце у мире Божим! Вашо унуки Валерия и Дамир Най Вас ангели чуваю! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. априла наполнєли ше 10 жалосни роки як нас занавше зохабела моя мила шестра

МАРИЯ ГЕРБУТ народзена Хованєц (1953–2011) з Руского Керестура Красни памятки на ню чува шестра Фемка зоз супругом Дьордьом Спочивай у мире Божим!

23. АПРИЛ 2021.

ЮЛИЯН ДУДАШ (1942–2021) з Руского Керестура З любову и почитованьом найкрасши памятки у своїх шерцох на це навики чуваю твойо наймилши – супруга Иринка, син Славко, син Мирко зоз супругу Любку, та мили унуки: Ваня зоз Костом, Борис и Мартинка Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. априла наполнєли ше жалосни 40 днї як нє з нами наш мили шовґор

ЮЛИЯН ДУДАШ (1942–2021) з Руского Керестура Памятку на ньго навики чуваю Меланка Ковачова зоз дзецми и Сенка Миячичова зоз дзецми Най спочива у мире Божим!

NA ZDOGADOVANW

MA]DALENA VISLAVSKI VLADIMIR VISLAVSKI narodzena Monar MIRE, malyr (3. X 1922 – 2. X 1995) (17. I 1924 – 19. IV 2008) z Ruskogo Kerestura Mili rodi~i, va{a dobrota i po`ertvovnosc ostanw nam u vi~nim pametanx. Dzekuwme vam za {icko co sce za nas zrobeli.

Sin Ynko i dzivki Irina, Zlata i Mariy zoz fameliymi Spo~ivajce u mire Bo`im!

РУСКЕ СЛОВО 31

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. априла наполня ше 40 жалосни днї як нас зохабела наша мила мац, баба и прабаба

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 23. априла наполнюю ше пейц жалосни як ше преселєл до вичносци наш мили

ДЮРА БУЛЬЧИК (1943–2016) з Вербасу У найкрасших памяткох навики го буду чувац його наймилши – шестра Ана и Джуджарово зоз Керестура Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 26. априла наполня ше штири смутни роки як ме зохабел мой мили супруг

ОБВИСЦЕНЄ

ЛЕОНА ЧИЗМАР народзена Семан (1929–2021) з Руского Керестура Памятку на Вас буду чувац вашо наймилши Спочивайце у мире Божим!

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює ОБВИСЦЕНЄ о явним увиду, явней презентациї и явней розправи о Студиї о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок Ношитель проєкта „CETIN” d.o.o. Младежских бриґадох 90, Нови Беоґрад поднєсол тому орґану вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС Футожска драга” у улїци Футожска драга число 18, на катастерскей парцели число 7994 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї од 10 по 15 годзин по 24. май 2021. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступку явного увиду, презентациї и явней розправи о студиї о преценьовню вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, 69/05) заинтерсованих орґанох, орґанизацийох и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защиту животного штредку. Явну розправу и презентацию ше отрима 25. мая 2021. року, у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Руменацка 110 а, Нови Сад, на 12 годзин.

32 РУСКЕ СЛОВО

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ВЛАДИМИР МАЛИ (1943–2017) Днї преходза та прешли и штири роки у вельким болю и жалю. Памятку на твою любов и доброту навики будзе чувац твоя супруга Йоска Спочивай у мире Божим!

Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, на основи члена 14. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС” чс. 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта ЯП „Електропривреда Сербиї” Беоґрад, улїца Балканска чс. 13, Оддїл „Панонске ТЕ-ТО” Нови Сади, Булевар ошлєбодзеня чс. 100, Нови Сад, поднєсол вимогу за оредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок за ПРОЄКТ Вибудов акумулатора цеплоти ТЕТО Нови Сад на к.п. число 1912 КО Нови Сад III Податки и документация зоз вимоги ношителя проєкта мож достац на увид у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем и защиту животного штредку Булевар Михайла Пупина 16 (прижемє канцелария чс. 39), на телефон 021/4874690 або на упит на адресу olivera.vucinic@vojvodina.gov.rs и natasa.knezevic@vojvodina.gov.rs. Шицки заинтересовани у чаше од 15 днї од обвйованя того обвисценя можу доручиц свойо думанє у писаней форми на адресу Секретарияту.

РЕПУБЛИКА СЕРБИЯ АВТОНОМНА ПОКРАЇНА ВОЙВОДИНА ГОРОД НОВИ САД Городска управа за общи роботи Городу Нового Саду Улїца Жарка Зренянина чс. 2 21000 Нови Сад Телефон: 021/488-2953

ОБВИСЦЕНЄ

О обявйованю Явного конкурса за пополньованє окончуюцого роботного места на нєодредзени час у Городскей

управи за общи роботи Городу Нового Саду Роботне место: шеф Оддїлу писарнїци, приємних канцеларийох и архиви, хторе розпоредзене до роботного места совитнїк – 1 окончователь. Текст явного конкурса за пополньованє наведзеного роботного места мож превжац на интернет презентациї Городу Нового Саду: http://www.novisad.rs/. Городска управа за общи роботи Городу Нового Саду

о принєшеним ришеню же нє потребне преценьованє вплїву проєкта на животни штредок Ношитель проєкта DOO „CONNECTA – TEAM” Нови Сад Зомборска число 13, поднєсла вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Звекшованє капацитета иснуюцого пошореня за маґазинованє и третман нєопасних одруткох –одрутних древених палетох” хтори ше находзи у улїци Ґаврила Принципа 22, на катастерскей парцели число 7737/9, К.О. Нови Сад I, Город Город Нови Сад. Проєкт подрозумює звекшанє єдночасового капацитета маґазинованя одрутних палетох зоз 100 t на 250 t зоз дньовим уходом одруткох на 40 t/дзень и звекшанє третману зоз 12 t/дзень на 40 t/дзень зоз надпомнуцом же технїчно-технолоґийни поступок репарациї одрутних древених палетох пре повторене хаснованє за першобутну намену остава исти. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 19. априла 2021. року принєсла ришенє число VI-501-180/21 же нє потребне преценьованє вплїву предметного проєкта на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org.rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя, по тим орґану.

23. АПРИЛ 2021.

sport@ruskeslovo.com

informator@ruskeslovo.com РУСКИ НАРОДНИ ТЕАТЕР „ПЕТРО РИЗНИЧ ДЯДЯ” Русинска 75, 25233 Руски Керестур тел/факс: 025 704 605 На основи члена 9. Одлуки о снованю Руского народного театру „Петро Ризнич Дядя” од 30. 06. 2012. року и членох 17. и 18. Статуту РНТ „Петро Ризнич Дядя” од 1. 03. 2017. року, Управни одбор розписує

СТОЛНОТЕНИСКИ КЛУБ „РУСИН” ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ПО РЕЗУЛТАТОХ ИЩЕ НЄ ВИДНО ЖЕ ШЕ НАПРЕДОВАЛО

ЯВНУ ПОВОЛАНКУ

ЗА ВИБОР ДИРЕКТОРА РУСКОГО НАРОДНОГО ТЕАТРУ „ПЕТРО РИЗНИЧ ДЯДЯ” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ Директора ше вибера на 4 (штири) роки, з можлївосцу же би бул ознова вибрани. Попри общих условийох яки предписани зоз Законом о роботи, кандидат за директора треба же би сполньовал шлїдуюци условия: 1. Висока фахова приготовка 2. Найменєй пейц роки роботного искуства 3. Активне знанє руского язика. Кандидат подноши шлїдуюци документи (у ориґиналу, лєбо оверени копиї): 1. Прияву на Явну поволанку 2. Диплому о законченей високей фаховей приготовки 3. Потвердзенє о роботним искустве 4. Потвердзенє о искустве у обласци култури 5. Потвердзенє о знаню руского язика 6. Вивод зоз матичней кнїжки народзених 7. Уверенє о державянстве 8. Потвердзенє же кандидат нє осудзовани и же процив нього нє порушани каребни поступок пред судом Окрем доказох о сполньованю наведзених условийох, кандидат зоз прияву подноши: – Предкладанє програми роботи и розвою РНТ „Петро Ризнич Дядя” за штири роки – CV Особа хтора будзе менована за директора Руского народного театру „Петро Ризнич Дядя” нє засновює роботне одношенє, алє свою роботу будзе окончовац гонорарно. Прияву на Явну поволанку подноши ше Управному одбору РНТ „Петро Ризнич Дядя” у чаше од 15 днї од дня обявйованя тей поволанки. Нєблагочасови и нєподполни прияви ше нє будзе розпатрац. Прияви посилац на адресу: РНТ „Петро Ризнич Дядя”, Русинска 75, 25233 Руски Керестур, з надпомнуцом „За Явну поволанку за директора РНТ „Петро Ризнич Дядя” Управни одбор РНТ „Петро Ризнич Дядя”

ЦЕНИ ОГЛАСНОГО ПРОСТОРУ Од 11. фебруара 2021. року применює ше нови ценовнїк за простор за оглашованє у новинох „Руске слово”.

– мала оглашка (до 20 слова) 300 динари, – посмертна оглашка на 1 полю (45х66 мм) 800 динари, – посмертна оглашка на 2 поля (91х66 мм) 1600 динари, Цену жаданей оглашки треба уплациц на рахунок: 160-92324482 (Банка Интеза). Текст оглашки и фотоґрафиї (за посмертни оглашки) посилац на имейл: informator@ruskeslovo.com лєбо видиктовац на телефон 069 673328 лєбо 069 673319 од пондзелку до пиятку од 9 до 15 годзин. За обявйованє у актуалним тижню, оглашку найпознєйше придац по стреду до 10 годзин.

23. АПРИЛ 2021.

Столнотенисере СТК „Русин” зоз Руского Керестура у прешлих двох викендох одбавели 11. и 12. коло у Южнобачкей лиґи и обидва змаганя страцели. З оглядом на тото же у екипи бавя млади бавяче котри ище збераю искуство, по словох їх тренера Драґана Ковачевича, у Клубу су барз задовольни як млади бавяче бавя и напредую, гоч то по резултатох ище вше нє видно. У 11. колє Русин госцовал у Чуроґу дзе од екипи СТК „Гайдук” страцел зоз резултатом 4:2. За Русин наступели Иґор Фейди, Матей Сабадош, и Стефан Колошняї. Резултати по партийох були таки З. Златанович – Фейди 3:0, Чурчин – Сабадош 0:3, Р .Златанович – Колошняї 3:0, дубл З. Златанович /Чурчин – Сабадош/Фейди 3:1, потим З. Златанович – Сабадош 0:3 и Р. Златанович – Фейди 3:0. У 12. колє Русин бавел дома процив екипи СТК „Жабель” зоз Жаблю и тиж є поражени з резултатом 2:4. Исти бавяче наступели за Русин, Сабадош, Колошняї, Фейди и Макаї. По партийох посцигнути резултати Сабадош – Чончич 3:0, Колошняї – Шилич 1:3, Фейди – Дюрдїч 3:1, дубл Сабадош/Макаї – Чонич/Шилич 1:3, Сабадош – Шилич 1: 3 и Фейди – Чонич 0:3. У шлїдуюцим предостатнїм колє Русин будзе бавиц процив екипи зоз Сербского Милетичу. М. А.

МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакохи дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, инсектох. МОНТИРАМЕ: ■ РОЛЕТНИ

■ ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ ■ ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ ■ МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ ■ ВЕНЕЦИЯНЕРИ ■ ОПРАВКИ Телeфон: 025/5827-710, 060/5088-433

#останьме одвичательни ПОСИЛАЙЦЕ НАМ СВОЙО РЕЦЕПТИ rusmak.ruske@gmail.com viber число069/673328 РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ ФЛОРБОЛ КЛУБ „ПРЕДАТОРС” ВЕРБАС

НОВИ СПОРТ ВШЕ ПОПУЛАРНЄЙШИ МЕДЗИ МЛА ДИМА Файта спорту котра найподобнєйша гокею и спада до тей фамелиї спортох, флорбол вше популарнєйша медзи младима у Вербаше. У тим варошу кус вецей як рок иснує флорбол клуб „Предаторс” чийо млади члени пилно тренираю вєдно з колеґами зоз ище даскелїх клубох. У вербаским Центру за физкултуру „Драґо Йовович” прешлих дньох предаторси ше вєдно пририхтовали зоз членами зомборского клуба „Ред Иґлс”. Флорбол мали тимски спорт розвити у Шведскей пред коло штерацец роками. По сло вох пред си дате ля вер ба ско го флорбол клуб „Предаторс” и тренера Милана Апра, флорбол спада до фамелиї гоФото: www.tvbackavrbas.rs кейного спорту.

– Флорбол ше бави у сали, у интервалох три раз по двацец минути, як и у гокею. Правила у нас котри зме були у якишик вариянтох того спорту, и флорболу, так повесц, вельо нїжнєйши як у гокею, нє розвила ше Лиґа. Хвильково єст штири активни сениконтакт спорт є и бави ше без защитней опреми. Пра- орски клуби у Сербиї, а нєдавно зме до стали и два новила подобни фодбалским правилом. Вариябилного є ви клуби. У Зомборе, Кули, Вербаше мож повесц же типу, бави ше зоз пейцома бавячами плус ґолман, алє ше одлично роби, позберане вельке число младих бамож комбиновац и без ґолмана на мали ґоли, иснує и вячох, а ми зоз Союзу их максимално потримуєме – стрит-вариянта флорболу, мож бавиц и штири на шти- гварел предсидатель Союзу флорболу Сербиї Предраґ ри, и три на три... Затераз у клубу углавним маме дзе- Вельович. Хлапци и дзивчата котри члени вербаского флорбол ци возро сту од 12 до 14 рокох, 12-цецеро дзеци активно тренираю, алє вшелїяк плануєме уключиц ище чле- клубу углавним свойо перши спортски крочаї направели у других спортох, алє тераз су вирни промотере тей нох и шириц тот интере сантни спорт – гварел Апро. На ширеню и популаризованю того спорту роби и дисциплини и жадни по сцигованя спортских успихох. Союз флорболу Сербиї, та у остатнїм чаше звекшане и Флорбол клуб „Предаторс” пошвидко планує и промочисло клубох и младих котри ше сцу опробовац у тим цию своєй роботи по образовних установох з цильом же би позберали цо вецей младих и одховали их як спорту.

– Союз флорболу Сербиї основани 2007. року, на преверених представнїкох того спорту. Краса бависка инициятиву леґиньох зоз Словениї котри дакеди тре- и атрактивно сци флорболу обецую, аж и ґарантую усО. Р. нирали гокей, та почали зоз флорболом. Позберали и пих на тим полю.

ТРЕЦА РУКОМЕТНА ЛИҐА СИВЕР „СИВЕР”

РУСИНОВИ ПРИПАДНУЛ ДЕРБИ ЗОЗ СУШЕДОМ РК Русин – РК Борац (Бачки Ґрачац) 27:20 (12:8)

Предлуженє ярнєй часци Першенства у Трецей рукометней лиґи Сивер „Сивер” за рукометашох Русина почал успишно. У спортскей гали у Руским Кере стуре, Русин у сушедним дербию, вишол як побиднїк процив рукометашох зоз Бачкого Ґрачцу. Од самого початку Русин контроловал бависко, и анї раз през цале змаганє, конєчна побида нє була под знаком питаня. Сиґурни у охрани и розположени у нападу, цала екипа функционовала як гомоґени тим. Заш лєм, треба видвоїц двох вше стандардно добрих бавя-

34 РУСКЕ СЛОВО

чох – капитен Славко Гербут и вше розположени за бависко Филип Орос. Вони двоме були и найефикаснєйши у екипи понеже Орос дал 8 ґоли, Гербут 7, а попри нїх ґоли дали и – Владимир Мудри 4, по два ґоли дали Неманя Стойков, Виктор Микита и Филип Тома, док єден ґол дали Мижо Мудри и Давор Хома. У тей хвильки Русин 4. зоз 8 бодами, а шлїдуюце змаганє Русин одбави у Бездану процив домашнього ФК „Ґрафичарˮ. Ан. М.

23. АПРИЛ 2021.

sport@ruskeslovo.com

РОЗВОЙНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА МЛАДШИХ ПИОНИРОХ

СТАРТОВАЛИ И НАЙМЛАДШИ Прешлей соботи, 17. априла, стартовала новооформена Розвойна фодбалска лиґа младших пионирох у хторей участвую дзеци народзени 2008.

2009 и 2010. року, а хторих тренираю Зденко Шомодї и Деян Йолич. У тей Лиґи, попри пионирох Русина, участвую ище 7 клуби, од хторих 4 фодбалски и општински центри – ФК „Текстилац” зоз Оджаку, ФК „Гайдук” Кула, ФК „Раднички” Зомбор и ФК „Младосц” Апатин, як и ФК „Полет” Каравуково, ФК „Жак” Зомбор, и ФК „Червинка”. Перше коло пионире одбавели всоботу у КараФото: Зденко Шомодї вукове процив ФК „Полет”, у хторим страцели з резултатом 6:3. Но, з оглядом же народзени 2006. фодбал можу младим бавячом то було перше КАДЕТОМ ОДКАЗАНЕ ЗМАГАНЄ тренирац зоз кадетами. змаганє у тей Лиґи, зогриванє лєм У новооформеней Лиґи напочало. Кадети Русина, хтори тераз 5. на таблїчки, сту паю – Андрей Провчи, ЛуРусиново пионире ше цалком всоботу требали одбавиц змаганє процив остатка Фа, Теодор Штранґар, Макровноправно ношели з процивнї- ньопласованого ФК „Стари Ґрад” зоз Бачкей ками. У першим полчасу нє дали Паланки, медзитим пре диждж змаганє було од- сим Като на, Адри ян Гарди, препущиц водзенє, та виєдначенє казане. Так, на соботу кадетох обчекує змаганє у Мар ко Коло шняї, Да ни єл сцигло по 3:3, кед им пред конєц Старим Ґрачцу, а змаганя хтори одложени буду Иванкович, Стефан Настасич, бависка почало нєставац моци. одбавени док будзе школски розпуст, 4. и 16. Алекса Сопка, Кристиян Гайдук, Андрей Чизмар, Вукашин Маюци у оглядзе же пионире лєм мая. Вуйович, Тадия Гарди, Тадей пред 2,5 мешацами почали трениВиславски, Теодор Сеґеди, Дарац, за таки кратки час указали вельку сцелосц и вельке вид Джуня, Валентина Кочиш, Неманя Кушич, Кристизакладанє напредовац у бависку. Понеже зоз старшима пионирами, хтори народзени ян Малацко, Даниєл Надь, Йован Плавшич, Иван План2006. и 2007. року нїхто нє роби, тим ґенерацийом оста- чак. Пионирох у другим колє обчекує велька борба понеже ва можлївосц тренирац фодбал зоз младшима пионирами, цо важи за дзеци народзени 2007, а старши, хтори на нєдзелю, будзе сушедни дерби на домашнїм терену, процив Гайдука зоз Кули. Ан. М.

ОПШТИНА ЖАБЕЛЬ

НАГРАДЗЕНИ НАЙУСПИШНЄЙШИ СПОРТИСТИ

Спортски союз општини Жабель додзелєл рочни награди найлєпшим спортистом, спортским екипом, тренером, фаховцом и спортским роботнїком на териториї општини Жабель. Награду за найуспишнєйшого поєдинєчного спортисту достали моторкаш Марко Мандич зоз Чуроґу и боксерка Єлена Зекич зоз Жаблю, а найуспишнєйши спортисти у младшей катеґориї були боксер Душан Димич и веслачка Светлана Милошевич зоз Чуроґу. За найуспишнєйши спортски екипи преглашени Рукометни Клуб „ЖСК 1955” зоз Жаблю и Одбойкашски Клуб „Жабель волей”, а награда за найлєпшого тренера пошло до рукох Марка Тубича зоз жабельского Боксерского Клуба „Шайкаши”. Награду за вельке доприношенє у афирмациї спорта у тей општини достал директор дома Здравя Жабель, др Никола Якшич, а награди за животне дїло достал Павле Чекич. Тиж так, награду достали и гевти котри успишно орґанизовали рижни спортски змаганя, акциї, а шицко у цилю 23. АПРИЛ 2021.

промовованя спорта и здравого способа живота, а то вшелїяк акция „Джим икстрим – крачаюци по здравє”. Член општинского цела за спорт, Зоран Шолая надпомнул же шицки спортски случованя у општини Жабель були успишно реализовани зоз почитованьом предписаних епидемийних мирох. Л. Кх.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СУБОТИЦА

ЗНАЧНИ ТРИ БОДИ

ФК „Искра” – ФК „Торньош” (Торньош) 3:1 (2:1) Коцур: стадион ФК „Искра”. Ґоли за Искру: Душан Бокан 2 и Дамир Ґубаш ИСКРА: Ступар, Ваяґич (Дакич), Барович, Сталевич (Колошняи), Дякович, Ґубаш, Човс, Иван, Дюрич (Михняк), Бокан и Дрляча (Лукич). У ФК „Искра” стретнуце процив Торньоша, котри єден од главних конкурентох за оставанє у лиґи, дочекали под вельким прициском, понеже бавяче мали императив побиди, а на щесце фодбалере коцурскей екипи тот прицисок витримали и одбавели можебуц и найлєпше змаганє тей сезони. Искра од першого минута рушела аґресивно и мотивовано, алє госци у 5. минути направели єден добри процив напад котри коруновали зоз ґолом. После того ґола велї ше обавали за конєчни резултат понеже Торньош екипа котра ма єдну зоз найлєпших охранох у лиґи и барз чежко доставаю ґоли. Медзитим, домашнї и после приятого ґола предлужели зоз истим темпом аж и подзвигли уровень бависка. На поровнанє резултату ше чекало лєм 10 мину-

ти. Добру акцию зоз ґолом закончел найлєпши бавяч Искри Душан Бокан, котри добре копнул зоз 16 метерох и лабда закончела у ґолу. На одпочивок Искра пошла зоз предносцу. Бавела ше 35. минута, после корнеру за Искру найвисши у скоку бул капитен Искри Дамир Ґубаш и зоз главу дал барз значни ґол. Домашнї фодбалере и у другим полчаше предлужели у истим ритме як и у першим полчаше. Творели шанси, алє лабда нє сцела войсц до ґолу. Госци у тим периодзе мали єдно добре бице зоз коло 20 метерох котре ґолман Ступар зоз праву параду одбранєл. Питанє побиднїка ришене у 80 минути кед досудзени пенал за Искру. сиґурни зоз билей точки знова бул Душан Бокан, котрому то бул 7 ґол на остатнїх 6 змаганьох. После 22. одбавених колох Искра на 13. месце на таблїчки и по тераз освоєла 22 боди. У шлїдуюцим колє Искра будзе госцовац у Новим Жеднику дзе будзе бавиц процив другопласованей екипи ФК „Препород”. З. К.

ФОДБАЛСКА ПАНОРАМА ОПШТИНИ ШИД

МИНИМАЛНА ПОБИДА ОФК „БИКИЧ” У 22. колє Медзиопштинскей фодбалскей лиґи Срим, ґрупа Заход, фодбалере ОФК „Бикич” дома победзели Трґовачки зоз Сримскей Митровици з минималним резултатом 1:0. Сримец з Беркасова страцел у Равню од ФК „Зека Булюбаша” зоз 3:1, Єднота у Шидзе бавела 3:3 процив Ґраничара з Кузмину, а Ґраничар з Адашевцох дома победзел Слоґу з чалми зоз 2:1. И ФК „Ердевик 2017” дома призначел побиду процив Фрушкей Гори з 2:1, ФК „Обилич 1993” у Куковцох декласовал Шлєбоду зоз 6:0, а Єдинство (Р) декласовало Сримец з Ярку зоз аж 7:1. У Ночаю нє було нєсподзиваня, бо домашнї Змай страцел од Фрушкогорца зоз 2:1. На таблїчки Фрушкогорец прешвечлїво перши зоз 52 бодами, Ґраничар (К) други зоз 46, а Єдинство (Р) треце зоз 44 бодами, ФК „Обилич 1993” штварти зоз 43 бодами. ОФК „Бикич” пияти зоз 42 бодами, Сримец (Б) шести зоз 39 бодами. Фрушка Гора седма ма 35, Змай осми зоз 32 бодами кельо боди ма и Зека Булюбаша на дзевятим месце. Ґраничар (А) дзешати зоз 29 бодами, Ердевик 2017 єденасти ма 23 боди, Трґовачки дванасти зоз 22 бодами кельо боди ма и Шлєбода на тринастим месце. На сподку таблїчки досц заоставаю Сримец (Я) на штернастим месце зоз 12 бодами, предостатня петнаста Слоґа (Ч) ма седем боди и остатня шеснаста Єднота зоз лєм пейцома бодами.

36 РУСКЕ СЛОВО

На нєдзелю у 23. колє Ґраничар (К) дочекує Ердевик 2017, Фрушка Гора угосци ОФК „Бикич”, а Трґовачки дочекує Обилич 1993. Шлєбода будзе домашня Слоґи (Ч), у Ярку Сримец дочекує Єдноту, а у Беркасове Сримец домашнї Єдинству (Р). Фрушкогорец одмера моци зоз ФК „Зека Булюбаша”, а Змай дочекує Ґраничар (А). У 12. колє Општинскей фодбалскей лиґи Шид, ОФК „Бачинци” дома победзели Ґраничар з Ямени 3:0, Єдинство у Моровичу страцело од Напредку з Вашици 4:2, у Ґибарцу Синдєлич и ОФК „Бинґула” бавели 2:2, у Батровцох Омладинєц победзел Борец з Илинцох 4:3, а у тим колє шлєбодна була екипа Єдинства (Лю). На таблїчки Напредак перши зоз 31 бодом, ОФК „Бачинци” други зоз 27 бодами, Синдєлич треци и ма 19 боди, Єдинство (Лю) штварте зоз 13 бодами, кельо боди ма и Омладинєц на пиятим месце. Ґраничар шести зоз 11 бодами, седме Єдинство (М) ма дзешец боди, осма ОФК „Бинґула” зоз шейсц, а остатнї дзевяти Борец зоз лєм трома бодами. У 13. колє на нєдзелю дерби у Вашици дзе Напредак доекує ОФК „Бачинци”, Борец будзе бавиц процив Синдєлича, ОФК „Бинґула” дочекує Єдинство (М), а Ґраничар домашнї Єдинству (Лю). Шлєбодна будзе екипа Омладинца. Вл. Дї.

23. АПРИЛ 2021.

sport@ruskeslovo.com

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР

„БУНКЕР” ОД ПЕРШЕЙ МИНУТИ

ФК „Русин” – ФК„ Борац 46” (Обровац) 0:0 ци хвильки. Бавяче зоз Русиновей охрани Русин наступел у составе – Калирушели до нападу, а найчастейше то бул нич, Кочиш, Голик, Ланчужанин, В. лїви бек и капитен Боян Голик, хтори вецей Вуйович, Павлович, Ф. Вуйович (Дюнаруцовал лабди зоз лївого боку, як сами канович), Даноєвич, Кулич, Бранконападаче. До нападу уруцовал ше и високи вич, Саянкович (Чернок) Владан Вуйович, алє и його добре чували. На нєдзельовим змаганю у Подручней Бавяче Русина рушели на „шицко або нїч”, фодбалскей лиґи Зомбор, хторе отримаалє понеже ше приблїжовал конєц змаганя, не 18. априла на керестурским Ярашу, „на силу” нє було анї нагоди, а анї щесца ФК „Русин” одбавел нєришено процив дац ґол. Єдну од красних нагодох мал вше ФК „Борац 46” зоз Обровцу, а з резултадобри Саянкович, хтори вишол сам опрез том 0:0. ґолмана, но и госцуюци ґолман указал своУ 24. колу Подручней фодбалскей лийо квалитети. Найвекша нагода збула ше у ґи Зомбор, фодбалере Русина на своїм остатнєй минути змаганя кед шлєбодне битерену освоєли лєм єден бод. Змаганє це зоз коло 20 метерох виведол „фаховец” процив Борца 46 було дерби кола, понеже Русин забера 4, док Борац 5. место на таблїчки, а ко- за таки нагоди Срдян Дюканович. Зоз лївого боку цильовал сам верхнї, лїви кут госцуюцого ґолмана, но исти зоз нєчни резултат и найреалнєйши по указаним бависку. Госци зоз Обровцу од самого початку змаганя були ори- верхом пальцох вируцел лабду до корнеру. Цале змаганє єнтовани зачувац свою мрежу, цо ше и указало як мудра було фер, без векших фаулох и оштрих стартох. Лєпша тактика. Векшу часц змаганя Русин нападал, бависко ше часц екипи була охрана, хтора була безкомпромисна, дзе найвецей одвивало на процивнїцкей половки, а гоч лабда госцом нє дали анї єдну озбильнєйшу нагоду за ґол. Од з векшей часци була у ногох домашнїх, но шицко остало нападачох лєпши як други указали ше Филип Вуйович и було без резултата. Русин контроловал змаганє, алє бави- Матей Саянкович, хтори ше найвецей трудзели и, за роско цекло без правих нагодох, окреме у 1. половки змага- злику од других бавячох, сиґурно и найвецей пребегли по ня. Шицки напади були такволани полунагоди, но без да- терену. Русин и далєй забера 4. место, и ма три боди меяких виробених акцийох. Госци ше бранєли зоз 7,8 бавя- нєй од трецопласованей Будучносци зоз Младенова. У шлїдуюцим 25. колу, на нєдзелю, Русин будзе госцочами, так же през штредок терена, опрез їх ґолмана, нє було можлїве дац ґол. Подобна ситуация була и у предлуже- вац у Кляїчеве, дзе ше стретнє зоз вше нєзґодним КордуАн. М. ню змаганя, дзе аж сам конєц принєс даскельо возбудзую- ном.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА НОВИ САД

БАЧКА ОДБАВЕЛА НЄРИШЕНО

ФК „Хайдук” (Чуроґ) – ФК „Бачка 1923” 2:2 (1:1) 45. минути, дали ґол, та ше на павзу Чуроґ: Главни судия змаганя бул пошло зоз виєдначеним резлтатом Срдян Станич зоз Тителю, а помоц1:1. ни судия на тим змаганю бул АлекПодли хвильово обставини нє зосандер Євтич зоз Будисави перали бавячох же би ше борели за БАЧКА: Златан Смолян, Никола побиду, так же уж у 68. минути доБалоґ, Ратко Чирин, Стефан Сивчемашнї дали ище єден гол и на кратко вич, Янко Вуйович, Тодор Тривунопревжали резултатску предносц. До вич, Милан Роґич, Драґан Тривуновиєдначеня резултата пришло кед вич, Стефан Максимович, Деян ЛеТодор Тривунович у 76. минути дал тич, Предраґ Маркович ище єден ґол за Бачку. Орґанизаторе Першенствене змаганє 24. кола одбагваря же змаганє прешло у найлєпвене у Чуроґу на котрим бавели ФК шим шоре, шицки опомнуца дати з „Хайдук” (Чуроґ) и ФК „Бачка 1923” зоз причину, ґоли дати на фер и коректни способ. У 90. Дюрдьова. Два подєднак добри екипи так и закончели тото змаганє, минути бавяч Бачкей, Ратко Чирин, як остатнї бавяч зоз виєдначеним резултатом 2:2 (1:1). Стретнуце було на- одбрани направел фаул з оштрим стартом, а то була парте по сам конєц, а бавяче и єдней и другей екипи нє од- причина же би го виключели зоз бависка. После того змаганя ФК „Бачка 1923” зоз Дюрдьова уставали, цо видно и по резултату. У 30. минути бависка затресла ше мрежа домашнього ше находзи на 8. месце у таблїчи и тераз ма 35 боди. тима кед Милан Роґич дал перши ґол на стретнуцу и за Шлїдуюцого викенду Бачка будзе домашня екипи „ЄдинЛ. Кх. Бачку. Домашнї бавяче на концу першого полчасу, у ство”, а змаганє почнє на 17 годзин.

23. АПРИЛ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМЕЦО

ГОРУЦИ ТЕПШИ Лариса Цвеїч

Овоцова торта

Тота торта ше швидко прави, та кед ше вам насмакує сладке, длужей ше торта будзе хладзиц як цо будзе тирвац правенє. Можеце до нєй положиц и други овоци, лєбо направиц зоз мишану овоц. Свою креацию украшованя можеце праве на такей торти указац.

Потребне : ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

литра млєка два ванелийово пудинґи 5 ложки цукру 100 ґрами билей чоколади 150 ґрами масла 2 ложки муки 100 ґрами шметанки (лєбо 4 ложки) ■ 4-5 банани ■ 300 ґрами плазма кекси ■ 2 мещки шлаґу (витрепац по упутству на мещку) ■ швижи ягоди за украшованє Поступок:

1.

2.

ИДЕЇ ЗА УКРАШОВАНЄ

38 РУСКЕ СЛОВО

Розмишац пудинґ, муку, цукер зоз 200 милилитрами млєка и усипац до 800 милилитрох горуцого млєка. Вариц го док нє згушнє. До горуцого положиц билу чоколаду и масло же би ше шицко вєдно зєдинєло. Охабиц же би ше даскельо минути охладзело и положце шметанку. До того филу зоз руку ламце плазму, може и на половку и на трецину. Шицки кекси похасновац. Помишац и єдну половку усипац до округлей фурми велькосци 25 центи. Поскладайце банани и висипце на нїх другу часц филу. Охабце до фрижидера же би ше охладзела. На концу витрепце шлаґ и од горе можеце положиц ягоди, бо вец торта будзе випатрац колоритна и прицагуюца .

23. АПРИЛ 2021.

rusmak.ruske@gmail.com

ГОРУЦИ ТЕПШИ

Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Славица Kaтона, Руски Керестур

Хлєбичкова

Вимишац, усипац до тепшички и положиц до релни. Нє мож лєгчейше и простейше. До тепшички велькосци 12 цм х 21 цм положиц папер за печенє и помасциц зоз олєйом. Тепшичку положце на бок. У ванґлочки розмишац: жовчки, цукер, ванелийов цукер, олєй и маджун зоз дакус млєка. Тому додац шицко друге крем бильчкох. Премишац же би ше достала виєдначена маса и аж тераз додац витрепани бильчки та ознова премишац. Усипце до порихтаней тепши и печце на 190 ступнї коло 45 минути. Треба же би ше добре випекло. Скорей як послужиПотребне: це, колач потребне охлад зиц и посипац ■ 3 жовчки дакус зоз мелким цу■ 120 ґрами цукру кром.

■ мещок ванелийового Же би колач бул сочцукру ни и смачни, найва■ 3 вельки ложки олєю жнєйше похасновац ■ 2 вельки ложки маджун зоз квашней кайсового маджуну овоци.

■ 120 ґрами муки за колачи Надпоминам же сом ■ 80 ґрами хлєбичка хасновала хлєбичок у ■ 1 ложичка сода-бикабони праху – орґански про■ 2 децилитри млєка дукт, прето колач на ■ 2 витрепани бильчки слики таки цми. Може(нє трепац барз на твардо) це похасновац и обични хлєбичок хтори ше предава по шицких предавальньох.

Мария Бауцал, Вербас

Потребне: ■ готови пишкоти – Винцинни (цмейши – мож их купиц у предавальнї) ■ пол литри сладкей шметанки (жимней) ■ 400 ґрами квашней шметанки ■ 100 ґрами мелкого цукру ■ 200 ґрами зомлєти кекси ■ дакус млєка ■ 200 ґрами шлаґу

23. АПРИЛ 2021.

Лєгка торта Сладку шметанку витрепац зоз миксером, потим зєдинїц квашну шметанку, зоз мелким цукром и кексом. Сладку и квашну шметанку зєдинїц зоз миксером и достанєце фил. Пишкоти преляц зоз лїтним млєком. Потим шоровац пишкота+фил+пишкота+фил+пишкота и од горе положиц шлаґ.

РУСКЕ СЛОВО

39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ÂÈØËÀ ÀÏÐÈËÑÊÀ „ÇÀÃÐÀÄÊÀ”

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

Фотоґрафия: 0220P

Фотоґрафия: 0497P-B365

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на слиП кох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу за културу войводянских Руснацох на число телефона 021/654-65-34, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

Завод за културу войводянских Руснацох ма нове число телефона 021/654-65-34

■ ДОМ И ФАМЕЛИЯ: ЗДРАВЄ И ЩЕСЦЕ ИДУ ВЄДНО ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Фото: Вероника Вуячич

Нашо наймладши, предшколски дзеци и шицки вредни школяре основних школох прешлого тижня достали нове число часописа „Заградка”. На рамику весели дзеци зоз рускей воспитней ґрупи у коцурскей оводи „Герлїчка”. Рубрику „Фото памятки” зоз своїма фотоґрафиями и вистками направели сотруднїки зоз Коцура, Вербасу и Руского Керестура, а и два боки „Висти зоз школох” пририхтали школяре зоз Коцура, Руского Керестура и Дюрдьов. Литературну часц читачом подаровали писателє Ми ха й ло Ко вач, Сил ве стер Д. Ма каї, Са шо Палєнкаш, Микола Шанта, Ирина Гарди Ковачевич, Микола Скубан и Микола М. Кочиш. Найдзеце там яки бриґи приноши пубертет, як уживац на вселенским кораблю, як ше дараз давно правело гу баби и дзе глєдац капурку до раю. Єдним Велька ноц прешла, та уж пречитали о Воскресеню, а другим нєодлуга будзе, та тераз можу дознац дакус вецей о тим найвекшим християнским швету. У „Малей заградки” вельконоцни писньочки и Мини квиз о ремеслох, на бокох „Школяре авторе” вельо красни состави и рисунки сотруднїкох зоз Руского Керестура, Вербасу, Коцура и Дюрдьова. Два Забавни боки дзецом вше барз интересантни, як и рубрика на предостатнїм боку „Най, най…” дзе можеце пречитац чом алиґатор ма протезу на хвосце. М. Римар

РОК LXXVII ЧИСЛО 17 (3938) НОВИ САД, 23. АПРИЛ 2021.

■ И ПЧОЛИ И ПАРАСТИ ЧЕКАЮ КРАСШУ ХВИЛЮ