RUSKE SLOVO 16

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ÐÅÖÈÊËÓÉÖÅ – ÄÀÊÎÌÓ ÏÎÌÎÆÅÖÅ Здруженє „Зоз затичку до ошмиху” од снованя успишне у акциї збераня пластичних затичкох зоз хтору змоцнюю потримовку поєдинцом и фамелийом особох зоз инвалидитетом. Шицки проєкти гуманитарноеколоґийни и найчастейше у основи маю едукацию наймладших, алє и старших о рециклажи одруткох, а так же би ше достало финансийни средства и купело рижни помоцни средства дзецом зоз инвалидитетом. Велїм ше дзецом дотераз, дзекуюци тим акцийом, помогло. Алє то нє шицко – окрем дотерашнїх рижних едукацийох наймладших о значносци рециклажи одруткох, од початку 2021. року, у Новим Садзе Здруженє рушело зоз реализацию проєкта „Екокараван”. Идея им же би едуковали и анкетовали жительох на тему примарного роздзельованя одруткох. Так, опрез Здруженя у Улїчки Чирпанова 25, положели канти у рижних фарбох зоз ясно виписаним и намальованим знаком яки одрутки до хторей канти треба одложиц.

РОК LXXVII ЧИСЛО 16 (3937) НОВИ САД, 16. АПРИЛ 2021.

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Подпредсидатель Здруженя Борко Петкович гварел же людзе потримую и тоту акцию. Приходза зоз уж у мещкох роздзелєнима одрутками и одкладаю их до одвитуюцих кантох. И тото рециклованє одруткох ма исти гуманитарни характер як и затички. Затераз тоти контейнери положени лєм на тей локациї у Новим Садзе, а кажде хто жада може присц и ту охабиц одрутки, хтори на таки способ поставаю сировина, так як цо охабяю и затички. Тиж надпомнул же и того року планую складанє мозаїку зоз затичкох, алє найскорей же то будзе у Суботици. В. В.

Фото: Мария Афич

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

Фотоґрафия: 0369P

Фотоґрафия: 0371P

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на слиП кох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу за културу войводянских Руснацох на число телефона 021/654-65-34, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

Завод за културу войводянских Руснацох ма нове число телефона 021/654-65-34

■ ОТРИМАНИ ПРОБНИ ЗАКОНЧУЮЦИ ИСПИТ

ҐУ ЗЛАТНОМУ ЮВИЛЕЮ ФОДБАЛСКОГО КЛУБА „РУСИН” Пише: Йоаким ГРУБЕНЯ, тужитель у пензиї

Приблїжели ше 100 роки, прешол уж скоро цали вик, кед у

Руским Керестуре хлапци позоблєкани до ґачох и боси почали бавиц фодбал. Млади людзе, „залюбени до нового бависка”, нєодлуга потим и основали фодбалски клуб и дали му мено „Русин”. Тото мено од 1923. по нєшка ше нє меняло. Перши клубски ювилей, 10-рочнїца, нє отримана. Преслава 20-рочнїци спадла 1943. року, праве у штред войни и под час фашистичней мадярскей окупациї. Преславело ше ювилей без велького oглашованя и церемонийох. Як остало зазначене, „Русинова управа уложела максимум свойого закладаня и до Керестура приведла ужгородски СК ′Рус′, тедишнї член II мадярскей союзней лиґи”. Такой по законченю Другей шветовей войни и ошлєбодзеню Югославиї „Руске слово” (числo 4, од 6. юлия 1945. року) обвисцує читачох: „На Яна 7. юлия обновени СК Русин одбави свойо перше фодбалске змаганє на своїм терену процивнїк будзе СК ‘Шечерана’ зоз Червинки а наздаваме ше же ше му на длугей паузи заш зиду шицки нашо навияче. Такой други дзень на нєдзелю одбави ше реванш у Червинки”. У Руским Керестуре було: ФК „Русин” – СК „Шечерана” 6:1 (1:1). Состав Русина: Такач-Мудри Ст., Мудри Мл.-Ґнип, Чакан, Орос-Медєши, Папуґа, Надь, Баков и Планчак. Ґоли посцигли Планчак (Любомир, волани „Пуби”) 4, и Медєши 2. „Руске слово” 1949. року у 39. чишлє, медзи иншим, писало: „Русин-Пролетер (Вербас) 1:0. В нєдзелю 25. септембра у Руским Керестуре одбавене змаганє медзи ФК „Русин” и ФК „Пролетер” зоз Вербасу за перше место у кулским срезу и дальше квалификованє за ґрупне змаганє, у котрим заступени найлєпши представителє трох срезох: кулского, зомборского и оджацкого” (Вербас теди бул у кулским срезу – Й. Г.). Внєдзелю, 2. октобра 1949. року у реваншу квалификацийох у Вербаше: ФК „Пролетер” – ФК „Русин” 2:2 (1:2). Русин перши у кулским срезу и конєчно ше пласовал до Ґрупного першенства. Обидва часци Ґрупного першенства Фодбалского центру Зомбор одбавели ше у истим календарским 1950. року, а змагали ше 11 екипи: Желєзничар (Зомбор), Текстилац (Оджак), Русин (Руски Керестур), Славия (Вербас), Тврдява (Бач), Пролетер (Вербас), Сидро (Апатин), Спартакус (Червинка), Славия (Пиньвиц) Младост (Стапар) и Єдинство (Колут). По начишлєним шоре бул и конєчни пласман екипох. Бул то, до теди, найвекши успих Русина од його снованя. Шлїдуюцого, 1952. року, Русин тиж бавел у тим ґрупним першенстве, алє на концу сезони випаднул. Керестурски фодбалере 30-рочнїцу преславели у маю 1953. року у найнїзшим ранґу (ступню) змаганя. Од сезони 1954/55. рок Русин мал свойо найуспишнєйши роки у першенствених фодбалских ранґох тедишнєй Югославиї. Концом 1959. року почала длугорочна криза керестурского фодбала. Преславу 40-рочнїци Русин у юлию 1963. року дочекал у найнїзшим ранґу... Преслава заш лєм отримана, алє 1964. року нє требало вельо и нє було далєко же би ше загашел фодбал у Керестуре. Алє, нашли ше ентузиясти у валалє хтори нє дошлєбодзели же би престал зоз роботу єден од найстарших фодбалских клубох у штреднєй Бачки. З нагоди 50 рокох од снованя Фодбалского союзу Югославиї (1919. року), тота найвисша национална фодбалска орґанизация фодбала у новембру 1969. року Русинови додзелєла

2 РУСКЕ СЛОВО

Екипа ФК „Русин” 1950. року. З лїва на право: Йовґен Медєши, Янко Пастернак, Йоаким Чижмар (Ержань), Юлин Рац („Ґриз”), Янко Сеґеди („Пипо”), Янко Дудаш („Шимрак”), Йоаким Грубеня („Гоxсайд”), Йовґен Панкович (Бириня); клєча з лїва Любомир Планчак („Пуби”), ґолман Яков Хромиш (?) и Юлин Новта (Корпаш). Сликоване 12. марца 1950, за (закриту) трибину на Русиновим стадионє на Ярашу пред стретнуцом зоз ФК „Желєзничар” (Зомбор) у Ґрупним першенстве.

Златну плакету ФСЮ. Стриберну плакету ФСЮ достал Владимир Малацко – Учо, тедишнї тренер и бувши першотимец ФК „Русин”. Тоти припознаня були „витор до хрибта” Керестурцом. Тренер Малацко 1970. року уведол ФK „Русин” до Бачкей фодбалскей зони. Керестурци були три сезони стандардни зонаш, могло ше и далєй, алє...

50-рочнїца фодбалерох преславена у авґусту 1973. року на початку новей кризи фодбалу у Руским Керестуре... Русин вишол зоз тей кризи, алє од теди по нєшка, нє посцигнул резултати подобни тим хтори направели ґенерациї русиновцох за перши 50 роки Клуба, у єдней и териториялно и фодбалски векшей держави. Тоти факти сом винєсол найбаржей прето же би ше видзело же ФК „Русин” свойо перши пейц ювилеї лєбо нє преславйовал, лєбо их славел у кризох (своїх власних, державних, та аж и шветових). Остатнї пейц децениї Русин бавел фодбал и складал роки, сезони и ювилеї, алє без векших резултатох. До 100-рочнїци єст ище дакус часу. Можебуц ше шицко потамаль виправи у остатнєй хвильки... Окреме же од 2017. року наисце єст причини и основи за надїю и оптимизем. ФК „Русин” од 2017. року стаємни и стандардни учашнїк у Подручней фодбалскей лиґи Зомбор. То пияти державни ранґ (ступень) фодбалских першенствох у Републики Сербиї. Остатнї роки Русин закончовал сезони при верху таблїчки. Тераз, початком ярнєй часци першенственей се зони 2020/21, Русин ше тима при верху. „Русиновци планую же до конца успишно законча першенство и же ше пласую до висшого ранґу змаганя”, так гваря у екипи и управи Клуба, а тому ше наздаваю и навияче. Була би то наисце красна прикраска за поровнованє зоз успихами ґенерацийох Русина од 1949. по 1973. рок. Амбицийом бавячох и управи Русина требали би уж од тераз почац помагац – цали валал и кажде хто ше цеши и почитує сторочну роботу и успихи керестурского фодбалу.■ Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

16. АПРИЛ 2021.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Иван САБАДОШ, главни одвичательни редактор

■ Тижньовнїк 4–5. Заєднїцка схадзка Одбору за културу и Вивершного одбору Националного совиту Руснацох

■ Нашо места 9. Успишна гуманитарна акция за Ваню Романа зоз Дюрдьова

■ Економия 11. Продукция квеца – заробок добри и у пандемиї

■ Руске словечко 12–13. Як интересантно виполнїц шлєбодни час

■ Култура и просвита 16–17. Ярослав Планчак, визуални уметнїк зоз Руского Керестура

■ Мозаїк 20–21. Михайло Ждиняк зоз Шиду

■ Людзе, роки, живот 24–25. Стретнуце: др Никола Новта зоз Дюрдьова

■ Духовни живот 26–27. Настава виронауки у пандемиї

■ Информатор

28–33. Мали оглашки и In memoriam

■ Спорт 37. Рочна скупштина Спортского здруженя СБ „Яша Баков”

■ Интермецо 38–39. Горуци тепши Насловни бок: Пробни закончуюци испит у керестурскей школи Авторка фотоґрафиї: Мария Афич

ДИҐИТАЛНА АРҐУМЕНТАЦИЯ Вистка од прешлого тижня же Народна скупштина Републики Сербиї прилапела вименки Закона о Попису жительства, обисцох и квартельох по хторим тото вельке подняце, свойофайтове подцагованє смужки и правенє державного билансу „главох и блага” место у октобру того року, поцагнуте за исти период 2022. року була обчекована, алє тоти обчекованя аж тераз и урядово потвердзени з одлуку Парламента. Як цо знаме, Попис хтори ше роби раз на 10 роки, перше заплановани бул за терашнї час, односно април 2021. року. Медзитим, епидемия вирусу корона спричинєла же би ше го начално поцагло за октобер того року, алє ше указало же и тот термин бул пребарз оптимистични, маюци на розуме шицки компликациї и можлїви ризики. Рахує ше же о рок и пол будземе знац на чим зме, голєм кед слово о епидемиї. Шицки актере дружтвеного и политичного живота хторим резултати попису (насушно) важни, на тот способ достали додатни час, ище єден, „треци полчас”, же би ше цо лєп ше при рихта ли и ани ми рова ли гра ждан ство най ше пред пописовачами вияшнї шмело и шлєбодно же хто є и цо є. Розумлїве же меншински национални заєднїци, и национални совити хтори их репрезентую, маю ище и додатни мотив и векши наздаваня кед слово о успиху и резултатох попису. Бо, од того кельо нас буд зе, завишиц буд зе и як нам буд зе, насампредз кед слово о на ци о нал них ства рох, пе стова ню и чу ва ню иден ти те ту, же би зме були и остали тото цо зме. Пририхтуюци ше (за октобер 2021), вельо ше уж формално и нєформално бешедовало медзи актерами руского явного живота – особами з Националного совиту и його целох, политики, медийох и институцийох, та и у каждодньовей бешеди медзи приятелями, же цо нам ту муша буц приоритети, же би ше енерґия и „гумани капитал” нє дробели и розсиповали доокола без потреби, и без ефекту. О тим у року и пол пред нами вшелїяк будзе поведзене вельо вецей и вельо ширше. Медзитим, єст голєм єдна ствар за хтору ше уж тераз треба анґажовац и заложиц. Особнє сом прешвечени, и поцешени, же сом нє єдини медзи велїма собешеднїками з хторима ше розправяло на тоту тему, же меншински заєднїци час хтори заправо достали нїодкадз, вихасновац муша насампредз же би лобирали дзе ґод и як ґод лєм мож, за запровадзованє комбинованого модела попису – директного з пописовачами и електронского, так як ше то уж роби у велїх державох реґиону, Европи и швета. Циль и намира, же би ше на тот способ дошло до числених виселєнцох и дияспори (окреме економскей и интелектуалней) хтору кажда заєднїца ма у иножемстве, хтора ище у державянстве Републики Сербиї, а пре практични причини, нє може участвовац на директним попису. Тоту инициятиву треба „дриляц” и прейґ поєдинєчних совитох, и прейґ Координациї, и през ресорне Министерство за людски и меншински права и дружтвени диялоґ хторе ше указує як бизовни и щири партнер меншинскей културней автономиї. Цо найлєпше, видзи ше ми же то и у державним интересу, бо кед ше на актуални природни неґативни демоґрафски тренди (депопулация пре „билу чуму”) ище одпише и такв. „механїчни одлїв” жительства, шицки приповедки о економских резултатох и чудесох спадню до води. Цо ище лєпше, на прикладзе ефикасней и функционалней акциї за приявйованє на тестиранє и вакцинованє прейґ порталу еУправа односно еЗдравє, на нашим боку уж маме моцни и нєпобиваюци арґумент же то можлїве орґанизовац, и же держава ма и ресурси, и капацитети за електронски попис.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року ”у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Футожска 2/III, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe/ки – Олена Планчак-Сакач, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Фейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Лидия Кухар, Андреа Медєши, Оля Русковски, Сандра Саламун * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки – Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефон: 021/6613-697 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ”Maxima graf” Петроварадин * E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

16. АПРИЛ 2021.

Новини „Руске слово” одликовани зоз Орденом братства и єдинства зоз стриберним венцом 1970. року.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК ЗАЄДНЇЦКА СХАДЗКА ОДБОРУ ЗА КУЛТУРУ И ВИВЕРШНОГО ОДБОРУ НАЦИОНАЛНОГО СОВИТУ РУСНАЦОХ

РОЗПОДЗЕЛЄНИ ПЕНЄЖ З ПОКРАЇНСКИХ И РЕПУБЛИЧНОГО УРОВНЯ На схадзки визначене же ше средства розподзельовало спатраюци ширшу слику, т. є. шицки можлївосци дзе кажди поєдинєчни апликант мал нагоди достац потримовку за свойо проєкти. Намира такого приступу же би кажди субєкт нашей култури достал потримовку голєм зоз єдного жридла

Н

а заєднїцкей схадзки прейґ Зум платформи хтору 13. априла отримали Одбор за културу и Вивершни одбор Националного совиту Руснацох, прилапени предкладаня як розподзелїц средства по Явних конкурсох за софинансованє програмох и проєктох у 2021. року зоз хторима конкуровали нашо Дружтва, институциї и здруженя до покраїнских секретариятох за национални меншини и за културу, и до Министерства култури Републики Сербиї. На схадзки потримани шицки 13 субєкти цо конкуровали на перши конкурс до Покраїнского секретаряту за образованє, предписаня, управу и меншински национални заєднїци, на конкурс Покраїнского секретарияту за културу, явне инфомованє и одношеня зоз вирскима заєднїцами у двох катеґорийох, потримани шейсц од дзевец, односно три проєкти од осем, док на конкурсу Министерства сцигли 11 вимоги за рижни проєкти и манифестациї, а нашо Одбори шицким розподзелєли пенєж по приоритетох.

КОНКУРС СЕКРЕТАРИЯТУ ЗА МЕНШИНСКИ ЗАЄДНЇЦИ На явни конкурси Покраїнского секретарияту за национални меншини за унапредзенє правох националних меншинох у рижних обласцох, за цо Секретарият опредзелєл вєдно милион 200 тисячи динари, конкуровали 13 субєкти зоз шейсц наших местох, а одобрени средства росподзелєни шицким, у минималней суми 50, и максималней 150 тисячи динари. Треба спомнуц же минимална сума, 50 тисячи и максимална 300 тисячи, тиж одредзени зоз условиями конкурсу.

Дружтву за руски язик, литературу и културу опредзелєни 50 000 динари за проєкт Литературне стретнуце и фахови сход у обласци руского язика з нагоди 50-рочнїци од виходзеня Правопису Миколи М. Кочиша (Нови Сад, 1971-2021). КПД „Карпатиˮ за Фестивал хорского шпиваня достал 150 000, Союз Руснацох Українцох Сербиї 100 000 за означованє 30-рочнїци Союзу, а тельо достал и КПД „Дюра Кишˮ зоз Шиду за проєкт „Сценски приказ руских представохˮ. Руска матка по 50 000 достала за два проєкти, за одход єй делеґациї на 16. Шветови конґрес Русинох у Кринїци у Польскей, и за „Пестованє, розвиванє и популаризованє руского язика, писма, култури, науки, литератури, уметносци и традициї Руснацохˮ. КУД-у „Тарас Шевченкоˮ з Дюрдьова

4 РУСКЕ СЛОВО

за „Участвованє на фестивалох и манифестацийохˮ опредзелєни 100 000 динари, а РНТ „Петро Ризнич Дядяˮ достал 50 000 за проєкт „Вандровкаш 3ˮ, и тиж 50 000 за „Виробок сайту РНТ „Петро Ризнич Дядяˮ з нагоди 50-рочнїци иснованяˮ. За тот ювилей по окремним проєкту Театра опредзелєни и 150 000 динари. Рускому културному центру з Нового Саду за проєкт „Театрална представа – Скорей як когут закукурикаˮ опредзелєни 150 000 динари, а тиж така сума додзелєна и КУД „Жатвиˮ з Коцура за манифестацию „Коцурска жатваˮ. Здруженю гражданох „Рустемˮ з Руского Керестура припадли 50 000 за проєкт „Петро Кузмяк алумни рочна скупштинаˮ.

ПОТРИМОВКА ОД СЕКРЕТАРИЯТУ ЗА КУЛТУРУ Покраїнски секретарият за културу, явне информованє и одношеня з вирскима заєднїцами рускей заєднїци того року опредзелєл вкупно у двох катеґорийох 350, односно 250 тисячи динари. Перши розподзелєни на шейсц проєкти од дзевец кельо конкуровали, а други розподзелєни на три проєкти од осем кельо сцигли на тот конкурс. Перша сума, 350 000 динари, наменєна за софинансованє проєктох з обласци защити нєматериялного културного нашлїдства и сучасней уметнїцкей творчосци, а подзелєна є на 60. Фестивал рускей култури „Червена ружаˮ хтори достал 100 000 динари, Фестивал хорского шпиваня Карпати 50 000, Новинарскей асоцияциї Руснацох НАР за проєкт „Подобови космополитизем у збирки портретох грекокатолїцкого Епископата – нєпозната робота Арсения Теодоровичаˮ – 50 000 динари. По 50 000 динари опредзелєни и РКЦ Нови Сад за проєкт „РКЦ 75 роки зоз вамиˮ, КУД „Петро Кузмякˮ за „Означованє 13. мая приселєнє Руснацох до Нового Ораховаˮ, и Рускей матки за 3. Подобову колонию „Еуфемия Гардиˮ. Сума од 250 000 динари наменєна за проєкти з обласци видавательней дїялносци на язикох националних меншинох, а розподзелєна є НВУ „Руске словоˮ – 150 000 за Руску трилоґию: Янко Павлович, Кристина Афич, Владо Няради. За Зборнїк роботох „Студия Рутеникаˮ 26, Дружтва за руски язик, литературу и културу з Нового Саду опредзелєни 50 000, а тиж тельо и Союзу Русинох Українцох Сербиї за Часопис „Глас союзуˮ.

КОНКУРС МИНИСТЕРСТВА ЗА КУЛТУРУ Члени обидвох Одборох прилапели и предклад за розподзельованє средствох хтори по конкурсу за руску заєднїцу опредзелєло Министерство за културу и информованє, за финансованє и софинансованє проєктох з обласци културней дїялносци националних меншинох. На тот Конкурс зоз нашей заєднїци апликовали 11 субєкти, а потримани шицки їх вимоги. НВУ „Руске слово” за Алманах Руски календар 2022 достал 300 000 динари, а таку суму достал и 60. Фестивал рускей култури „Червена ружа” чий орґанизатор Дом култури Руски Керестур. Вон достанє 16. АПРИЛ 2021.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com 200 000 динари и за 53. Драмски мемориял Петра Ризнича Дядї, а за Часопис за науку, литературу, културу и уметносц Шветлосц НВУ „Руске слово” достанє 350 000. За 28. Манифестацию „Костельникова єшень” опредзелєни 150 000, за „Коцурску жатву” 120 000, за 20. Дзецински фестивал Руснацох „Веселинка” РКЦ Нови Сад достанє 370 000, а Завод за културу войводянских Руснацох 310 900 динари за проєкт „Руски виртуални етно-збирки”. Моноґрафия 50 роки РНТ „Петро Ризнич Дядяˮ до станє 330 000 динари. Дружтву Русинох Сримскей Митровици и НАР за заєднїцки проєкт „Ирени Коле сар з почитованьом” опредзелєни 170 714 динари, а Асоцияциї „Културанова” з Нового Саду 1 016 000 динари за проєкт „Сучасна руска уметнїцка творчо сцˮ.

РУСКИ МАНИФЕСТАЦИЇ На схадзки ше розпатрало и розписованє Конкурсу за орґанизованє руских манифестацийох у 2021. року, та о тим будзе орґанизована окремна схадзка. Потримани и проєкти наших институцийох цо конкурова ли до Городу Нового Саду, а принєшени одлуки и о поступку анализи Националней стратеґиї Руснацох хтору маю окончиц члени ресорних одборох Националного совиту Руснацох у наступним периодзе, а тиж и предкладаня напрямкох новей стратеґиї цо потим будзе дате на явну дискусию, до котрей ше уключи и фаховцох и руски медиї. Схадзку водзели предсидатель Одбору Микола Шанта, и предсидатель Вивершного одбору Желько Ковач, присутни були 7 од 11 членох Одбору за културу и 5, а познєйше 6, од 7 членох ВО. Присутни були и предси-

КОНКУРС ГОРОДУ НОВОГО САДУ У медзичаше на схадзку двом Одбором сцигли на розпатранє и проєкти з хторима ше апликовало на конкурс Городскей управи Городу Нового Саду, и шицки три проєкти потримани. Там ше зявели Завод за културу войводянских Руснацох з проєктом „Приповедки винїмково каждодньових стварох”, и Руски културни центер Нови Сад зоз двома проєктами – „РКЦ 75 роки зоз вамиˮ, и „Стретнуца у РКЦˮ.

датель Националного совиту Борислав Сакач и секретар Таня Арва Планчак. Одлуки ше приношело, лєбо з векшину гласох присутних, понеже було и стриманих коло одлукох цо ше одношели на розподзельованє пенєжу, лєбо єдногласно. Як визначели предшедуюци, средства ше розподзельовало у поради, и спатраюци ширшу слику, т. є. спатрало ше шицки можлївосци дзе кажди поєдинєчни апликант ма можлївосци достац средства за свойо проєкти, та ше ровнали по принципу же би кажде даяки пенєж, и оддакаль, достал за свойо проєкти з хторима годзен витвориц активносци и у тим, заш лєм, специфичним и нєизвесним року. Тиж наглашене же пенєж цо опредзелєни за проєкти або манифестациї хтори нє буду реализовани, орґанизатор будзе мац обовязку врациц на концу рока, тому хто их опредзелєл. Мож повесц же заєднїцка схадзка двох Одборох прешла у конкструктивней атмосфери, обєктивно ше намагало найсц цо лєпши ришеня у такей чувствительней теми як цо розпод зельованє пенєжу, котри, нажаль, з рока на рок вше менши, а тераз ище додатно закомпликовани зоз станом епидемиї хтора окреме уплївує на културни и явни живот.■ Мария Афич 16. АПРИЛ 2021.

STANOVISKA

Пише: Мария ПЕРКОВИЧ, новинарка и активистка

„РОКЕНРОЛА”

Досц лєм най полнолїтна особа ступи на тарґовище роботи без партийного хрибта, та барз швидко похопи же „наша держава” заправо „їх держава”. Кус вецей часу потребне розмервиц же хто то шицко „вони”. Гоч номинално Сербия держава сербского народу и шицких гражданох хтори у нєй жию, зоз каждодньовей пракси нам ясне же, гоч сце ше можебуц пописали як Сербкиня, нє будзеце мац исти права як богата Сербкиня. Ище баржей, гоч сце у катеґориї „шицких гражданох”, нє будзеце мац исти прaва як странски инвеститор, хтори, ґу шицкому, по Уставе анї нє препознати як ношитель народного суверенитету. Зоз тима фактами зочує ше младеж народзена, одхована и одроснута у диґиталним чаше нових технолоґийох, у держави хтора на окраїску капитализма, алє зоз остатками инфраструктури знїщеней социялистичней держави – солидним штреднїм и високим образованьом, и солидну интренет мрежу. Младеж хтора зоз такима преференцами идеална; квалификована, а туня, роботна моц за странски капитал. Формално-правне и животне положенє роботнїкох на интернету лєбо такволаних фриленсерох (freelancer), хтори од прешлого тижня протестую пред Домом Народней скупштини у Беоґрадзе, ище раз указує праву природу держави и оголює шицки мити и заблуди коло того возвишеного поняца. Най здогаднєм, Република Сербия у штред пандемиї, додумуюци нови способи як дополнїц державну касу, здогадла ше же у власней популациї ма єдно нове, а нарастаюце пасмо (само)занятих на интернету, та ше осетела же би власни закони, хтори ма алє их нє применьовала, тераз було зґодно активовац и фриленсером почац наплацовац порцию. Медзитим, понеже спомнута леґислатива длуго забута зберала прах, комушик у державним верху блїсла идея же би порцию могло наплациц и ретроактивно, алє так да ше опорцийованим нє припознава и ретроактивни стаж, анї шицки социялни права хтори порцийни обвизнїки маю зоз самим тим же порцию плаца. Тиж, за убудуце держава обдумала и проґресивно високи порцийни стопи за занятих на интернету, бо, гат, робя за иножемство та маю... У исти час, странским инвеститором розрезую ше шмишно нїзки порциї, бо, гат, то добри дїловни амбиєнт. Попри шицкого, скоро державна тайна чи тоти инвеститоре порцию плаца поряднє, чи ше длуства громадза. Здогаднєм ище и же держава влонї дошлєбодзела явним вивершительом наплацовац длуства гражданох хтори ше цагаю и по 20 роки. Видзели зме случаї же пре камати на нєплацени комунални рахунки, стари людзе оставаю без квартельох, на улїчки. Шицко тото вєдно значи лєм єдно. Кед сце мали и худобни, робице нєсиґурни и слабо плацени роботи. Векшина фриленсерох барз блїзко ґу тей катеґориї. Правда, можебуц тераз зарабяю вецей, алє природа дочасовей роботи праве така – дочасова. Медзитим, зоз даваньох и порцийох тих и таких, оможлївює ше же би богати и вельки плацели менєй, лєбо нїч, лєбо ище и доставали субвенциї. Резултат: Ми худобнєйши, вони богатши, а розлика лєм рошнє. За конєц, кед же сце подумали же ствари так стоя бо „ми специфични”, же Сербия „нє прав(н)а держава”, же шицко то пре „ендемичну корупцию”, єст єдно лїковите дїло хторе розбиє и тоту делузию. Слово о филму „Рокенрола” Ґая Ричия. Гоч ше случує у финансийней метрополи шветового капитализма, а нє транзицийней банана-держави, а знїмани є у восточним Лондону а нє у восточней Европи, розлики заправо нєт. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА У ОПШТИНИ КУЛА

ПРОМОЦИЯ ВАКЦИНОВАНЯ У општини Кула вакцинованє и ревакцинованє процив Ковиду-19 чече поряднє, по остатнїх податкох (зоз штредку прешлого тижня), обидва дози вакцини прияли вецей 3 400 гражданє, а першу дозу вецей як 5 147 гражданє, дознаваме зоз вакцийного пункту у Кули, хтори ше однєдавна находзи на новей адреси, а то Младежски дом у улїци Дюри Струґара число 54. Од соботи, 10. априла, нови пункт за вакцинованє отворени и у Крущичу, а з цильом же би ше можлївосц вакцинованя приблїжело ґу цо вецей жительом, понеже Крущич найодалєнши од Кули и главного пункту за вакцинованє. Тота пракса ше почала запровадзовац одкеди дата можлївосц же вакцину мож прияц и без предходного заказованя прейґ еУправи. Циль же би ше цо вецей особи вакциновали, и локална самоуправа ше у тим вельо намага, цо наявел и предсидатель Општини Кула Дамян Милянич, як робя на тим же би ше тото оможлївело и у других местох Општини, та и у Руским Керестуре. Медзитим, реализованє вакцинациї по местох завиши насампредз од числа „шлєбоднихˮ вакцинох хтори затераз нєт дост, а по словох предсидателя, нєт досц анї медицинских роботнїкох за тоту роботу, а же би ше нє загрожело и порядне функционованє Дому здравя и шицких його службох, уключуюци и нєпреривну роботу Ковид амбуланти. Як визначел Милянич, даваю шицко од себе же би ше шицки потребни компоненти за таку можлївосц добре зложели. Ґу тому, локална самоуправа промовує вакцинованє и поволує гражданох же би ше вакциновали и зоз промотив-

ним видео знїмком у рамикох кампанї „Да вратимо животˮ у хторим предсидатель Општини поволує жительох же би ше вакциновали, бо ше и вон вакциновал. Промотивни видео знїмок поставени на урядовим општинским сайту и на Ют′юб каналу. Як познате, у местох општини Кула зазначене найвекше число инфицированих зоз вирусом корона, на уровню цалого заходнобачкого округу. Тоти числа за кулску општину тижнями були найвекши зоз активнима случаями и досцигли 587, цо и нєдавни податки, алє заш лєм, прешлого тижня ше зазначує менше число нових случайох. Так по нєурядових податкох зоз Ковид амбуланти у Кули, у прешлим тижню менше и число тестираних, а то 244 (тидзень пред тим було 310), од того 131 позитивни случаї (тидзень пред тим було 172), од чого тераз 3 особи зоз Руского Керестура (док пред тим зазначени 10 особи). Но и далєй єст и жительох з општини котри зоз чежку клинїчну слику у зомборским шпиталю, та и на респираторох, а єст и велї фамелиї котри у изолациї. М. А.

РОЗПИСАНИ 13 ЯВНИ ПОВОЛАНКИ И КОНКУРСИ ЗА ЗАНЯТОСЦ З цильом реализациї мирох активней политики занятосци, Национална служба за занятосц розписала 13 Явни поволанки и конкурси, медзи хторима и поволанка за самозанятосц за 2021. рок. З помоцу тих 13 поволанкох и конкурсох ше през директну финансийну потримовку поднїмательом и нєзанятим особом, уключи вецей як 18 000 нєзанятих людзох. За тоти наменки опредзелєне 5 милиярди 750 милиони динари, од чого ше 550 милиони динари видвої за особи зоз инвалидитетом. Як и прешлих рокох, акцент будзе на катеґорийох хтори чежше находза роботу, а особи хтори ту спадаю то – млади до 30 рокох, без законченей штреднєй школи, старши од 50 рокох, Роми, особи зоз инвалидитетом, длуготирвацо нєзаняти, хаснователє пенєжней социялней помоци, як и жертви фамелийного насилства. Кед слово о Явней поволанки за додзельованє субвенцийох за самозанятосц, субвенциї ше додзелює у єднократним виносу од 250 000 динари, односно 270 000 динари за нєзаняти осо-

6 РУСКЕ СЛОВО

би зоз инвалидитетом, и то за снованє предавальнї, задруґи, або другей форми поднїмательства, як и за снованє привредного дружтва. Вимогу за додзельованє субвенциї можу дац особи хтори приявени на евиденциї нєзанятих особох, хтори маю закончену обуку за розвой поднїмательства. Право на субвенцию мож витвориц и зоз здружованьом вецей нєзанятих особох, зоз снованьом привредного дружтва з цильом самозанятосци. Остатнї термин за придаванє вимогох зоз бизнис планом 17. май 2021. рок. Векшина явних поволанкох и конкурсох будзе отворена по 30. новембер 2021. рок, термин за придаванє вимогох за мири хтори наменєни особом зоз инвалидитетом по 31. децембер 2021. рок, а шицки потребни информациї мож достац у каждей орґанизацийней єдинки Националней служби за занятосц, прейґ Центру Националней служби на число телефона꞉ 0800300-01 або на сайту꞉ www.nsz.gov.rs Ан. М.

16. АПРИЛ 2021.

mesta@ruskeslovo.com

У ОПШТИНИ ВЕРБАС

ПРИПОЗНАНЯ ЗДРАВСТВЕНИМ РОБОТНЇКОМ Усиловносци котри здравствени роботнїки укладаю до борби процив вирусу Ковид-19 и їх помаганє гражданом похвалєни потераз вецей раз, алє, нє згоршого здогаднуц на тоти усиловносци, и прето локална самоуправа прешлого тижня у Вербаше и орґанизовала окремну пригоду у Центру за физкултуру „Драґо Йовович”. З нагоди означованя Шветового дня здравя, 7. априла, предсидатель општини Вербас Предраґ Роєвич уручел подзекованя и плакети медицинским роботнїком зоз Общого шпиталю Вербас, Дома здравя „Велько ВлаФото: www.vrbas.net хович” и Ґеронтолоґийного центру у Вербаше котри робя у червеней зони борби процив Ковиду-19. Припознаня достали коло 100 гражданом обезпечела лєпши условия за роботу и лїченє. дохторе и медицински шестри и технїчаре.

– Того року, у сотруднїцтве зоз Канцеларию за явни По Роєвичових словох, гуманосц медицинских роботнї- укладаня Влади Сербиї, укладаме вецей як 100,7 милиони кох то найвекше геройство, бо вони каждодньово ризикую динари до адаптациї Общого шпиталю Вербас. Предлусвойо животи же би зачували животи других. З тей наго- жиме и з модернизованьом здравственей системи у Вербади, апеловал на шицких гражданох же би ше вакциновали ше, и з инвестованьом до лєпшого живота жительох Веру цо векшим чишлє, же би борба процив вирусу Ковид-19 басу, Равного Села, Змаєва, Бачкого Доброго Поля, Коцубула цо ефикаснєйша. ра и Савиного Села – гварел Роєвич. Вербаски Дом здравя у тей хвильки анґажовани на имуЗ тей подїї послате и порученє же конєчне законченє низациї жительства, покля у компетентносци Общого борби процив корона вирусу будзе побида науки и фаху, а шпиталю Вербас Ковид оддзелєнє дзе змесцени животно їх представяю праве здравствени роботнїки, од медициннайзагроженши пациєнти. ских технїчарох и дохторох по науковцох на институтох и Тиж, предсидатель општини визначел же локална само- факултетох. О. Р. управа уклада максималну усиловносц же би дохтором и

СОВИТОВАЛЇЩЕ ЗА ОСОБИ ЗОЗ ИНТЕЛЕКТУАЛНИМ ИНВАЛИДИТЕТОМ И ЇХ ФАМЕЛИЇ

„НЄ БУДЗ САМ/А” Союз здруженьох за помоц ментално нєдостаточно розвитим особом у АП Войводини у сотруднїцтве зоз Здруженьом за помоц ментално нєдостаточно розвитим особом „Хижочка” („Кућица”) зоз Вербасу порушує на уровню цалей Войводини Совитовалїще за особи зоз интелектуалним инвалидитетом и їх фамелиї под назву „Нє будз сам/а”. У периодзе од марца по децембер 2021. року будзе запровадзене Совитовалїще на покраїнским уровню за даванє адекватних и правочасових информацийох и совитох фамелийом дзецох и одроснутих особох зоз интелектуалним инвалидитетом о їх правох и способох витворйованя правох, як и за даванє психолоґийней и дефектолоґийней потримовки. Шицки заинтересовани ше можу явиц до Совитовалїща од 1. априла на число телефона 021/ 444 219 кажди роботни дзень од 10 по 12 годзин, а одвит достаню у року од 24 годзини. През мултидисциплинарни приступ будзе ше ришовац проблеми фамелийох, односно особох зоз интелектуалним инвалидитетом, помогнє ше звладац препреченя з котрима ше фамелиї и особи з интелектуалним инвалидите16. АПРИЛ 2021.

том зочую у обласци здравственей защити, социялней защити, образованя, занятосци и других релевантних обласцох. Совитовалїще будзе давац совитодавно-едукативну и информативну потримовку у витворйованю правох особох зоз интелектуалним инвалидитетом, а шицко з цильом змоцньованя же би ше могли уключиц до шицких обласцох дружтвеного живота. Совитовалїще витвори сотруднїцтво и зоз институциями у обласци социялней и здравственей защити, образованя, находзеня роботи, цивилним сектором же би ше дало консултативну потримовку професионалцом у тих системох и робело на унапредзеню медзисекторного сотруднїцтва у потримовки особом зоз интелектуалним инвалидитетом и їх фамелийом. Услуги Совитовалїща наменєни шицким фамелийом и поєдинцом (родичом, старательом, виховательом, родзини и особом зоз интелектуалним инвалидитетом) котри маю потребу за таку потримовку. За вецей информациї ше мож явиц на число телефона 021/ 444 219, лєбо на мейл адресу mnro.voj@gmail.com. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА У ВЕРБАСКЕЙ ОПШТИНИ

ОЗНАЧЕНИ ШВЕТОВИ ДЗЕНЬ РОМОХ У општини Вербас 8. априла означени Шветови дзень Ромох, дзень преславйованя ромскей култури и освидомйованя о проблемох з котрима ше Роми зочую. Шветови дзень Ромох официйно преглашени 1990. року у месту Сероцк у Польскей, на 6. Шветовим ромским конґресу Медзинародней ромскей униї, як памятни знак першого векшого медзинародного стретнуца ромских представнїкох котри отримани коло Лондону од 7. по 12. април 1971. року. Тот рок и ювилейни, понеже од того дня, кед принєшени значни одлуки котри у интересу нациФото: Фб Полицийна станїца Вербас оналней заєднїци Ромох, прешло 50 роки. У општини Вербас у трох циклусох образованя (предшколским, школским и стреднїм) єст вецей – Верим же тота нащива розбила предрозсудки и страх як 100-церо дзеци зоз ромских фамелийох. През образова- котри дзеци маю од полициї. Шицки полицає дали шицко нє ше зочую зоз численима виволанями и почежкосцами. од себе же би дзеци уживали у нєсподзиваньох котри им З нагоди Шветового дня Ромох помоцнїца предсидателя пририхтали. Наисце було вельо емотивни хвильки – гварел општини Вербас Мария Милинич и предсидателька Здру- Суботин. женя Ромох Вербасу Милица Шаїн нащивели Дзецинску По його словох, на першим Шветовим конґресу Ромох заградку „Дуга” у Равним Селу и дзецом ромскей нацио- прилапени одлуки о ромскей застави и официйней гимни, налносци подзелєли дидактични прибор, же би их мотиво- а тиж преглашени и официйни ромски язик. Тиж прилапевали най вредно уча и робя у школских лавкох. на и назва „Ром”, цо на ромским язику значи „чловек”. Тиж так, на тот дзень и представнїки Полицийней станїЗ нагоди швета Ромох и на будинку општинскей управи ци Вербас нащивели у Коцуре Євангелску церкву и дзецом у Вербаше поставена застава тей заєднїци. Червене колєсо отримали едукативну роботню на тему „Безпечносц у у стредку символизує рух и миґрациї тей етнїчней ґрупи. транспорту”. Предпоставя ше же на швеце єст найменєй 20 милиони Наймладшим з тей нагоди подаровали едукативни мате- Ромох, док их у нашей жеми єст коло 150 тисячи, зоз чим риял Аґенциї за безпечносц у транспорту. Пастор Євангел- представяю єдну з найчисленших и найрозширенших менскей Церкви Александар Суботин подзековал полицайом шинских националних заєднїцох. же дзецом пошвецели увагу на тото значне швето за шицО. Р. ких Ромох.

У ДОМУ ЗДРАВЯ „ВЕЛЬКО ВЛАХОВИЧ”

ИНТЕРЕСОВАНЄ ЗА ИМУНИЗАЦИЮ БЕЗ ЗАКАЗОВАНЯ У Доме здравя „Велько Влахович” у Вербаше прешлого тижня було вакцинованє без предходного приявйованя прейґ порталу еУправа, лєбо кол-центру, без заказованя и чеканя на поволанє за вакцинованє.

8 РУСКЕ СЛОВО

Вербас єден зоз 50 варошох у котрих були отворени пункти за вакцинацию без приявйованя, цо треба же би допринєсло швидшей и масовней имунизациї жительства. Гражданє вербаскей општини указали вельке интересованє за окончованє имунизациї без предходного приявйованя. По словох компетентних державних орґанох котри принєсли одлуку о масовней акциї, имунизация на тот способ зоз китайску вакцину Синофарм и зоз британску АстраЗенека. Предходни два мешаци у општини Вербас гражданє имунизовани з дозами вакцинох шицких продуковательох и подзелєни коло 10 700 дози, а вецей як 5 000 людзе достали обидва дози, гварела епидемиолоґ др Браяна Николич. О. Р.

16. АПРИЛ 2021.

mesta@ruskeslovo.com

У ОПШТИНИ ЖАБЕЛЬ

ВЕЦЕЙ ЯК 400 АКТИВНИ ИНФИЦИРОВАНИ СЛУЧАЇ По найновших податкох хтори сообщел директор Дома здравя др Никола Якшич, на подручу општини Жабель потераз вакциновани 5 000 особи. З першу дозу вакцини вакциновани 2 800 особи, а другу дозу достали 2 200 особи. Од прешлей стреди, 7. априла, по пондзелок, 9. априла, вакцинованє ше нє мушело заказац, а першираз є окончоване на вецей пунктох Дома здравя Жабель. Орґанизоване є у амбулантох у Чуроґу штварток, 8. и пияток, 9. априла од 15 годзин по 19 годзин, як и Дюрдьове пияток, 9. априла од осем рано по дванац годзин зоз вакцину Синофарм. Вакцинованє жительох општини Жабель предлужене – До вкупного числа вакцинованих з єдну або у Спортскей гали у Жаблю обидва дозами, нє ураховани ище коло 600 особи котри вакциовани у тижню за нами у амбулантох у Чуро- орґанизуєме пункти у других местох и чи ше будзе вакциґу и Дюрдьове. Орґанизация вакцинованя по местох ше новац без заказованя термину. Задовольни сом зоз одволаньом гражданох у тей остатуказала як добра, так же ше будземе намагац ознова таке орґанизовац, понеже зме свидоми же то комфорнєйше за нєй акциї кед ше гражданє нє мушели приявиц за вакцинаших гражданох – гварел директор Дома здравя др Нико- нованє – гварел директор др Якшич. Орґанизация розподзельованя числа вакцинох и котри ла Якшич. Од пондзелку, 12. априла, вакцинованє поряднє предлу- вакцини ше достаню, централизована и орґанизована по жене у Спортскей гали у Жаблю котра ше находзи за До- еУправи. Вистка, кеди мож достац вакцину без заказованя мом здравя Жабель, а того дня ше ище нє мушело приявиц обявює ше лєм на Фейсбук боку Општини Жабель – Opза вакцинованє. Орґанизация акциї даваня вакцинох без stina Zabalj. На початку того тижня, на подручу општини Жабель бузаказованя и на вецей пунктох, завиша од числа вакцинох ло 427 активни случаї вируса корона, а у истим периодзе з котрима Дом здравя розполага.

– Пред двома тижнями зме поглєдовали тисяч пейцсто пред мешацом, у марцу було 140 активни случаї. Од повакцини, а достали зме шейсцсто. У реґиону у тим истим чатку пандемиї по тот тидзень инфицировани 2 282 житепериодзе поглєдованя були дзеветнац тисячи вакцини, а лє тей општини. С. С. достате осем тисячи. Так же нє можеме знац напредок чи

У ДЮРДЬОВЕ

НАЗБЕРАНИ ПОТРЕБНИ СРЕДСТВА ЗА ВАНЮ РОМАНА О мешац после порушованя акциї збераня средствох за єденацрочного Ваню Романа зоз Дюрдьова, школяра пиятей класи руского оддзелєня дюрдьовскей Основней школи, прешлого тижня назберани шицок потребни пенєж за обидва операциї. Средства донировали велї Дюрдьовчанє приватни поднїмателє, поєдинци, здруженя, дружтва, Основна школа и велї людзе добрей дзеки, зберани су и до шкатулох у апатикох и дутянох у Дюрдьове, Жаблю и Апатину, а пред двома тижнями, внєдзелю, 28. марца, Дюрдовчанє за Ваню орґанизовали Гуманитарни базар „Же би Ваня могол ходзиц”. За операциї значни средства видвоєла и Општина Жабель. Найвецей средства назберане з донацийох, а потим на Базару. Дзекуюци Гуманитарней фондациї „Будз 16. АПРИЛ 2021.

Дзекуюци людзом добрей дзеки Ваньови заказана перша опeрация

гумани – Александар Шапич”, за Ваню послати коло 1 140 порученя. Понеже за Ваню назберане достаточно средства, плаката зоз його меном, слику и числом на котре мож донировац пенєж або уплациц на жиро-рахунок вецей ше нє находзи на урядовим сайту Фондациї. Медзитим, кед же будзе потребне ознова зберац средства за Ваньово постоперативне лїченє и регабилитацию, ознова будзе активоване його число на сайту Фондациї. Дзекуюци шицким людзом добрей дзеки, Ваньово родичи, Ксения и Микола Роман, приявели го за операциї – перша ма буц о три тижнї, односно у першим тижню мая, а друга у авґусту. С. С.

РУСКЕ СЛОВО

9

ЕКОНОМИЯ НА ПЛАТФОРМИ НОВОСАДСКОГО САЙМА

Саям поднїмательства за микро, мали и штреднї подприємства хтори ше на платформи Ново садского сайма ExpoOnline.rs отрима 22. и 23. априла, креировали Покраїнски секретарият за привреду и туризем и Новосадски саям. Циль же би ше поднїмательство Войводини направело моцнєйше и одпорнєйше на числени виволаня, як и же би ше, у виртуалним окруженю, привреднїки повязали, же би ше медзи собу упознали, вичерали идеї, догварели роботи и же би пренашли инспирацию за нови дїловни подняца. На сайму ше представя фирми зоз рижних секторох привреди, хтори понукаю продукти и/або услуги домашньому и медзинародному тарґовищу. Попри компанийох, на сайму буду участвовац и ресорни Секретарият и институциї хтори даваю потримовку бизнису – од финансованя по иновативни ришеня. Саям наменєни нє лєм привреднїком зоз Войводини и Сербиї, алє шицким хтори жадаю пренайсц потенциаялних инвеститорох и хасновательох, дистрибутерох, як и гевтих хтори им з иновациями, искуствами и знанями можу олєгчац розвой бизнису. Шицким учашнїком, за тоти два днї сайма, 22. и 23. априла будзе дата можлївосц за директне контактованє и Б2Б схадзки зоз дїловну публику, як и за участвованє у онлайн конференцийох.

www.sajam.net

ПЕРШИ ОНЛАЙН САЯМ ПОДНЇМАТЕЛЬСТВА ВОЙВОДИНИ

Плановани теми зоз обласцох: реґионалного повязованя привреди, поднїмательства и туризма, женского поднїмательства, повязованя привреднїкох до кластерох и инкубаторох, унапредзеня обласци ремеселнїцтва у Войводини, як и з обласци потенциялних жридлох финансованя малих и штреднїх подприємствох у Войводини. Нагоду за наступ привреднїкох на першим онлайн Сайму поднїмательства Войводини оможлївел Покраїнски секретарият за привреду и туризем. Намира Секретарияту и Новосадского сайму же би таки саям бул отримани и у єшеньским термину у галох и у Конґресним центру „Мастер”, кед же ситуация, пре ґлобалну пандемию то допущи, гвари ше у сообщеню Новосадского сайма. М. Т.

БУДЗЕ РОЗПИСАНА ЯВНА ПОВОЛАНКА ЗОЗ ПРОГРАМИ ЗА КОНКУРЕНТНУ ПОЛЬОПРИВРЕДУ

ҐРАНТИ ОД ШВЕТОВЕЙ БАНКИ Перша явна поволанка зоз Програми за конкурентну польопривреду, такволаней Програми Шветовей банки, найвироятнєйше будзе розписана концом того тижня, а прияви ше годно посилац од 22. априла. Будзе розписани и друга Явна поволанка зоз тей програми, алє аж на єшень. Тот априлски конкурс, будзе ше одношиц лєм на инвестициї до физичного маєтку польопривредних ґаздовствох. Тоти инвестициї нє годни буц менши од 20 000 еври, анї векши од 50 000 еври, зоз ПДВ-ом. За потримовку можу конкуровац польопривреднїки – физични особи, ношителє польопривредних ґаздовствох, поднїмателє, привредни дружтва и землєдїлски задруґи. Средства мож похасновац за вибудов обєктох и набавку машинох, за плановани инве стициї у продукциї млєка, ме са, пчоларства, аквакултури, овоци, заградових рошлїнох, квеца, грозна, других реме селских културох и укладанє до старих и уметнїцких реме слох. Шиц ки под но ши те лє ви мо ги му ша мац ґаздовство у активним статусу. Друга Явна поволанка за такволаних ґенераторох, правни особи – орґанизаторох продукциї, хтора ше од-

10 РУСКЕ СЛОВО

ноши на инвестициї до преробки польопривредних продуктох, дзе ґранти иду од 25 000 до 400 000 еври, будзе розписана у септембру. Вкупни фонд у рамикох Програми за конкурентну привреду, хтори будзе тирвац по 2024. рок, будзе виношиц 50 милиони долари. У рамикох тей програми буду розписани даскельо поволанки рочнє, а принцип таки же 50 одсто нєврацаюци средства од Шветовей банки, 40 одсто вигодни кредити банкох и 10 одсто власна учасц хаснователя ґранта. Ище нє обявени список банкох, хтори буду давац кредити, алє ше очекує же вон будзе познати пред розписованьом Явней поволанки, цо значи тих дньох. Програма обдумана же би облапела шицких тих хтори нє можу сполнїц условия у поглядзе капацитетох продукциї за участвованє на ИПАРД програми. Текст правилнїка находзи ше на сайту Минстерства польопривреди http://www.minpolj.gov.rs/download/pravilniko-dodeli-bespovratnih-sredstava-u-okviru-projekta-zakonkurentnu-poljoprivredu/ и мож го превжац. М. Т.

16. АПРИЛ 2021.

ekonomija@ruskeslovo.com

ПРОДУКЦИЯ КВЕЦА

ДОБРИ ЗАРОБОК И У ПАНДЕМИЇ Док велї дїялносци прецерпели неґативни пошлїдки пре корона вирус, квецаре гваря же продукция и пласман нє станули и у тих чежких часох и же затераз робота добре идзе

Є

дна зоз длугорочних продукователькох квеца то Драґана Дюрендич зоз Шайкашу котра надалєко позната по велькей и квалитетней продукциї квеца. Як тот розсаднїк квеца постал прави приклад успишней продукциї квеца, виприповедала нам праве його власнїца Драґана.

– Зоз продукцию квеца зме почали пред шеснац роками и то зоз вельо меншим количеством як цо маме нєшка. Як цо и кажди початок нє лєгки так нє бул анї наш, алє зме анї у єдней хвильки нє одустали. Тераз маме осем пластенїки на поверхносци коло два тисячи квадратни метери з квецом, а його успишна продукция з рока на рок нам дава ище векши мотив робиц, розвивац ше и преширйовац продукцию. Маме вельо и рижни файти квеца, а роботи єст през цали рок. Зоз предаваньом починаме у марцу, кед ше найвецей предава циклами, виоли, белис, а потим починаю доходзиц мушкатли, петуниї, сурфиниї. После того маме кратку павзу у продукциї, док нє руши єшеньске квеце – приповеда Драґана. ТРЕБА ВЕЛЬО УЛОЖИЦ И ВЕЛЬО РОБИЦ

вали, робота идзе вельо лєгчейше. Гевто цо барз важне у тей роботи то каждодньове провадзенє рошлїнох и вчасне обачованє хоротох котри можу буц опасни, а барз важна превентива, як и добре нашенє. Без того нєт добрей продукциї. Можем повесц же хто жада робиц тоту роботу на високим и квалитетним уровню, укладаня барз вельки. Вельо ше уклада до опреми, до репро материялу, до роботней моци, алє ше на концу достава одлични резултат, цо и найважнєйше. Ми вихасновали субвенциї котри держава давала, иншак би шицко тото було чежко витвориц – приповеда Драґана.

И гоч на перши попатрунок продукция квеца випатра лєгко, продукователє нас прешвечели же то заш лєм нє так. Продукция вимага вельо часу, труду, роботи и укладаня, окреме кед ше роби на векших поверхносцох як цо то роби Дюрендичова фамелия.

– На початку нам було барз чежко, док зме нє уведли автоматичне зогриваУГЛАВНИМ ПРЕДАВАЮ НА ВЕЛЬКО Драґана Дюрендич нє пластенїкох. Теди супруг мушел цалу ноц дежурац и мерковац на огень, а през дзень бул у Дюрендичова Фамелия свойо квеце предава углавном пластенїку. Одкеди зме то автоматизовали и модернизо- на велько, предаваю го на пияцох у Новим Садзе, у своєй општини, як и у Дюрдьове и, як гваря, затераз таки способ предаваня одлично идзе. Даґана ма вельку помоц од своїх дзецох и супруга, котри тиж уключени до продукциї.

– Тото цо интересантне же нам прешли рок бул одлични рок, без огляду на цалу ситуацию. Озда людзе були вецей дома, ушорйовали обисца и двори, так же нам предаванє ишло барз добре. И кед нє були дошлєбодзени пияци людзе приходзели до нас дому и на таки способ зме шицко предали – гвари Драґана. Часто робота у пластенїкох анї кус нє лєгка, окреме влєце, алє кед ше робота роби зоз любову и вельким трудом, як цо то роби Дюрендичова фамелия, вец видно и добри резултати.■ Л. Кухар 16. АПРИЛ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 11

Число 39 Пририхтала: Оля РУСКОВСКИ

ЦО РОБИЦ У ШЛЄБОДНИМ ЧАШЕ?

Цали рок за нами бул полни виволаньох. Школи були часто дочасово заварти, наставу ше провадзело з дому, и вельо вецей часу зме були у своїх домох, у своїх куцикох. Та, заш лєм, попри школских обовязкох, вше було часу и за даяку интересантну кнїжку, можебуц даяки филм, алє и за бависко, або активносци вєдно з приятелями и найблїзшима. У шлїдуюцих шорикох вам предложиме як можеце красше препровадзиц час у своїм доме и розбиц допитосц у котрей ше можебуц з часу на час найдзеце ОРҐАНИЗУЙЦЕ „ЛОВИ НА БЛАГО” Тото бависко можеце бавиц з родичами. Най вам направя мапу шлїдох за вишлїдзованє за благом у доме (а може буц и обратно – нарисуйце мапу и будзце прави гусаре). Шлїди можу буц рижни кратки питаня лєбо загадки з котрима вас родичи упознаю можебуц з даякима предметами за котри сце нє знали зач служа у обисцу. Благо може буц даяка облюбена лакотка, лєбо „ваучер” за окончованє даякей активносци (лєбо нєокончованє даяких обовязкох) – гоч цо цо вам придзе на розум, цо пожада ваша мрия...

12 РУСКЕ СЛОВО

СПРАВЦЕ СВОЙ ПЛАСТЕЛИН Кед любице правиц рижни фиґурки з пластелину, а любице вариц, тото бависко вам будзе барз интересантне. Ниа, рецепт як направиц пластелин: Можеце го офарбиц як сцеце, додавац „шльокици”, рижни прикраски... Идеї єст громаду, лєм закашце рукави и варешку до рукох! За ваш пластелин будзе вам требац: – шолька муки – шолька води – 1/4 шольки солї – два ложки олєю – ложка винского пращку за печенє – пакованє желатину.

Шицко тото зєдинїц и вариц на нїзкей температури, часто мишац. Вариц од 5 до 7 минути, мишац з варешку, а кед тото у шерпенки почнє здабац на лабду и престанє буц лїпкаце кед дорушице з пальцами, теди треба шерпенку зняц зоз шпоргета. Кед ше дакус охладзи, витрешце шицко на даяку поверхносц (пред тим сце додали фарби, алє и друге цо сце жадали) и ваш пластелин порихтани за вашо идеї, цифровани фиґурки и мрию без гранїцох.

16. АПРИЛ 2021.

slovecko@ruskeslovo.com

ТАНЦУЙЦЕ И ШПИВАЙЦЕ Танєц и рушанє барз добри кед почувствуєце же сце напарти, а през шпиванє указуєце и свойо чувства и радосц... Танцуйце и шпивайце пред жвератком, преблєчце ше и задумуйце же сце даяка шпивачка, або ґлумец... Микрофон може буц гоч хтори предмет, наприклад далїнски управяч, а фалаток тепиху вам може буц як права ґламурозна сцена. Поможе вам облюбена музика зоз филму, рисованого филму, лєбо даяки музични спот хтори вас годзен ище баржей инспировац. *(Танєц и писня анґажую велї часци и функциї у мозґу, а неуронаука потвердзує же поспишую розвой мозґу, язични, моторични и социялни схопносци.) Цо то значи? Будзеце мудрейши, схопнєйши и красше сце ше годни виражовац у бешеди.

За тото бависко вам будзе потребне: – розлични файти музики (швидка, весела, класична, модерна...)

– даскельо предмети (ручка з метли, щетка, фен, калап, хусточка...)

– видео споти кед вам будзе хибиц инспирациї и идеї – и на концу, часц празного простору и енерґия котру треба потрошиц!

жридло: unicef.org 16. АПРИЛ 2021.

ФИЛМСКИ ПРЕДКЛА ДАНЯ – ЦО ПАТРИЦ НА ТВ? У даєдней хвильки ше можебуц случи же вистанєце од школских обовязкох и бависка, теди можебуц час же бисце кус одпочинули и препущели ше маґийному швету филмох. Ми вам предкладаме же бисце обовязно одпатрели шлїдуюци филми: 1) „МУЛАН” Епска приповедка о леґендарней китайскей борительки, у филму у котрим шмела млада жена ризикує шицко цо ма, пре любов ґу своєй фамелиї и держави, и постава єдна з найвекших борителькох котри Китай вообще мал. Кед китайски цар послал декрет у котрим пише же кажда фамелия муши послац єдного члена котри ше придружи ґу Царскому войску у охрани жеми од освойовачох зоз сиверу, Хуа Мулан, найстарша дзивка преславеного борителя, заменї свойого хорого оца.

2) „СИМОНОВ ДАР” Симон ма 8 роки и широта є. Його сон же би нашол фамелию котра би була порихтана прилапиц го. Медзитим, Симон нє дзецко як и шицки други. Вон ма нєзвичайни тайни и моци, вон ма способносц же би превжал випатрунок каждей особи котру дакеди дорушел.

РУСКЕ СЛОВО 13

КУЛТУРА И ПРОСВИТА У ШКОЛОХ „ПЕТРО КУЗМЯК” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ И „ЙОВАН ЙОВАНОВИЧ ЗМАЙ” У ДЮРДЬОВЕ

ОТРИМАНИ ПРОБНИ ЗАКОНЧУЮЦИ ИСПИТ Як и у шицких основних школох у Сербиї, и у Основней школи „Петро Кузмяк” 9. и 10. априла отримани пробни Закончуюци испит за школярох осмей класи хтори у керестурскей школи покладали 32-йо школяре, а у дюрдьовскей школи „Йован Йованович Змай” тест робели пейдзешат шесцеро школяре, тройо по ИОП програми

П

ерши дзень на 13 годзин школяре виполньовали тест зоз математики, а други на розпорядку од 9 до 11 годзин бул тест з мацеринского одн. руского язика, док од 11,30 по 13,30 бул час за комбиновани тест зоз пейцох предметох: историї, ґеоґрафиї, биолоґиї, хемиї и физики. Школяре хтори покладаю тест 28-еро зоз порядней настави, двойо наставу провадза по Индивидуалней образовней програми (ИОП), та таки и тести покладали, и двойо школяре зоз специялного оддзелєня. На испиту були подзелєни у штирох ґрупох и исто тельо учальньох. Резултати тестох буду за интерну информацию Школи одн. школяром и наставнїком же би видзели на чим ище треба робиц и пририхтовац ше же би резултати на правим Закончуюцим испиту були цо лєпши, понеже вон условиє закончиц основношколске образованє. ЕПИДЕМИЙНИ МИРИ ВИПОЧИТОВАНИ Покладанє пробного закончуюцого испиту керестурска Школа на чолє зоз о. д. директорку Наталию Будински орґанизовала по предписаньох за тот испит, як и зоз строгим почитованьом епидемийних мирох. О тим як випатрало пририхтованє за испит у тим специфичним школским року кед настава вецей була прейґ интернету як у школи, директорка Будинскова нам потолковала перши дзень испиту.

– Понеже ше настава найвецей окончовала онлайн, так онлайн були и пририхтованя, наставнїки кладли материяли до ґуґл и онлайн учальньох и школяре ше на тот способ могли пририхтац. Отримуєме тиж и ґуґл годзини прейґ видео вязи, та ше и так школяром помагало, єст и збирки задаткох, так же у рамикох тих условийох яки нєшка, на тот способ ше окончовали и пририхтованя. Я ше наздавам же ше школяре добре пририхтали, вони ище вше маю часу свойо знанє полєпшац, та увидзиме яки буду резултати, а буду од пондзелку, алє су лєм за интерни информациї за наставнїкох и школярох. Ґенерално ми провадзиме їх роботу, а кед резултати укажу же дзе нашо школяре и кед дакому потребна даяка додатна помоц, вшелїяк же то будзе орґанизоване. И предметним наставнїком котри викладаю тот, векшином онлайн школски рок, анї кус нє лєгки, а о тим як робели зоз школярами и як им помагали у пририхтованю за тот важни испит опитали зме ше єдней зоз оддзелєнских старшинох осмей класи, наставнїци музичного воспитаня Лидиї Пашо.

– Тоти дзеци уж вельо самостойнєши у роботи, лєпше ше знаходза у онлайн окруженю, а сиґурно же було и почежкосци, алє з другого боку ми уж досц длуго у тим шицким, та ше ми видзи же звикли ше уж и школяре, гоч нє ду-

14 РУСКЕ СЛОВО

мам же ше им пачи, и нїкому ше нам нє пачи. Мушиме затераз так робиц и досц добре то здумане най повем цала система прейґ ґуґл учальнї то єден фини алат и досц добре мож з нїм вивесц наставу, а трудзели зме ше им помогнуц и надпоминац же би робели и задатки зоз збиркох, и кед дакому требало даяку помоц векшном було на таки способ. УПЕЧАТКИ КЕРЕСТУРСКИХ ШКОЛЯРОХ Кед прешол пробни испит опитали зме ше о упечаткох и двоїм школяром, Андреї Надьовей и Борисови Жирошови.

– Я думала же задатки буду барз чежки, поготов з математики, алє сом ше нєсподзивала, бо було цалком процивно. З математики сом думала же нє будзем знац, алє ше ми пачи як сом поробела, комбиновани тиж, и други гварели же нє бул чежки, а з руского пар задатки були нам дакус нєясни. Я ше за испит почала сама рихтац од новембра покус, вец сом предлужела концом януара, и сама сом вежбала задатки зоз збирки. Нє мали зме нагоди вельо у школи вежбац, з математики дакус було, алє озда будзе ище нагоди тераз кед знова будземе ходзиц до школи. Наставнїки нам онлайн досц надпоминали най ше рихтаме, а даєдни нам и материял посилали – дознаваме од Андреї. Єй товариш Борис Жирош тиж задовольни як „пребили лядˮ.

– Я ше нє наздавал же будзе таке лєгке, бо сом обчековал же будзе чежке и же од пиятей класи ґрадиво нє будзем знац, алє сом скоро шицко знал. Єдино сом даяки задатки з руского нє розумел, а комбиновани цошка ми лєгко пошло. Рихтац сом ше почал лєм даскельо тижнї скорей пред испитом, опатрал сом и збирки задаткох, и сами зме ше рихтали, а наставнїки нам надпоминали же цо и як треба. Понеже зме векшином наставу мали онлайн, мнє дакус брат помогнул, а и други ше так знаходзели. Будземе мац ище дакус часу до правого испиту, та верим 16. АПРИЛ 2021.

kultura@ruskeslovo.com

же ше кажде ище пририхта кому тераз нє пошло як сцел – дознаваме од Бориса.

СМОТРА РЕЦИТАТОРОХ У БАЧУ

ЦО ГВАРЕЛИ ДЮРДЬОВСКИ МАЛОМАТУРАНТИ

ПЕЦЕРО ДЮРДЬОВЧАНЄ ШЕ ПЛАСОВАЛИ НА ЗОНУ

– Онлайн школа и ученє нє исте як и каждодньове ученє у школи, так же єст пошлїдки на нашо знанє. Намагал сом ше научиц кельо сом могол, а як будзе на концу, и зоз оценами, тестами и уписом до штреднєй, увидзиме. Добре сом поробел тести, тераз остава лєм чекац резултати, алє думам же будзем мац дас половку добре виполнєних тестох, и же достанєм голєм по двацец боди зоз каждого тесту – гварел Михал Хромиш, школяр осмей класи руского оддзелєня котри би ше любел уписац до Штреднєй польопривредней школи у Футоґу, напрям рукователь-механїчар польопривредней технїки. Там би ше найволєй уписац, бо одмалючка помага оцови у польопривреди, а у Школи би могол научиц вельо и так допринєсц у фамелиярней роботи.

На першим пробним тесту руски язик покладали пецеро маломатуранти вецей як прешлого року, односно дзевецеро, и шицки су зоз руского оддзелєня осмей класи, медзи нїма попри Михала Хромиша и його парняк зоз класи Никола Орос.

– Ходзел сом на пририхтованя и зоз руского язика и зоз других предметох. Задовольни сом як сом поробел тести. Тераз сом ше нє бал, алє будзе страшнєйше на правим испиту на лєто, понеже вон барз значни за упис до штреднєй школи. Тот перши пробни тест бул єдна форма проби же бим видзел цо треба же бим вецей учел – гварел Никола Орос котри ше ище нє опредзелєл до котрей школи би ше найволєл уписац. О тим одлучи док будзе знац кельо ма вкупно боди. Векшина маломатурантох ше ище вше нє одлучела до котрей штреднєй школи ше жада уписац, а векшина дума же тест зоз математики бул найчежши, медзи нїма и Милан Тривунович маломатурант зоз сербского одзелєня.

– Думам же сом добре поробел тести. Нє знам кельо боди достанєм, а любел бим цо вецей. Тест зоз математику бул найчежши. Найволєл бим ше уписац до Транспортней школи, напрям вожач, понеже любим вожиц и любел бим буц професийни вожач – гварел Милан Тривунович. ■ М. Афич/С. Саламун 16. АПРИЛ 2021.

Пред двома тижнями, 30. марца у жабельскей општини отримана Општинска смотра котру орґанизовала Општинска народна библиотека „Велько Петрович” Жабель. Пре нєвигодну епидемийну ситуацию, смотра отримана онлайн, та шицки учашнїки були зняти як рецитую, а їх знїмки послати орґанизаторови смотри. Рецитаторох оценьовал Миодраґ Петрович, ґлумец зоз Сербкого народного театру у Новим Садзе. На основи його оцени на Зонску смотру, од шесцерих рецитаторох котри рецитовали на руским язику пласовали ше пецеро. Вони тей стреди, 14. априла на Зонскей смотри рецитаторох

класи рецитовал „Учитель” Меланиї Римар. Младша возростна ґрупа; Владимир Молнар, школяр другей класи котри рецитовал „Шмела миша” Юлияна Папа. Рецитаторох пририхтал уметнїцки руководитель Яким Гарди. Шицки тоти млади рецитаторе ше успишно и порядно змагаю на рецитаторских смотрох вецей роки за шором. Єдногласно ше зложели же рецитованє пред публику заш лєм лєпше, понеже мож видзиц їх реакциї, алє и лєпше рецитовац дакому, як нїкому односно камери. Зонска смотра отримана на исти способ як и општинска, онлайн. Наздаваю ше, вєдно зоз своїм уметнїцким руково-

у Бачу у шицких трох возросних ґрупох представяли Дюрдьов, општину Жабель и КУД „Тарас Шевченко”, спред котрого наступели. Старша возростна ґрупа; Валентина Салаґ школярка штвартей класи штреднєй школи котра рецитовала „О нас” Наталиї Канюх и Милица Михальовски, школярка другей класи штреднєй школи котра рецитовала „Мацери при кудзелї” Миколи М. Кочиша. Штредня возростна ґрупа; Марина Барна, школярка осмей класа „Любовна школа за початнїкох” Дюри Папгаргая и Иван Молнар, школяр пиятей

дительом, же ше голєм Покраїнска смотра рецитаторох отрима пред публику. Окрем нїх пецерих, на Зонскей смотри рецитаторох зоз Дюрдьова, а спред Основней школи „Йован Йованович Змай” участвовала єдна школярка, Уна Костич, школярка штвартей класи котра рецитовала „Любов” Алека Марянова. Рецитовала на сербским язику, пририхтала ю учителька Єлена Салаґ котра водзи школску рецитаторску секцию. Резултати зоз Зонскей смотри рецитаторох би требали буц познати концом того тижня. С. Саламун

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА РОЗГВАРКА З ЯРОСЛАВОМ ПЛАНЧАКОМ, ВИЗУАЛНИМ УМЕТНЇКОМ З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ПРИРОДА ЙОГО НЄПРЕСУШНЕ ЖРИДЛО ИНСПИРАЦИЇ

Пише: Андреа МЕДЄШИ

НА ДРАМСКИМ МЕМОРИЯЛУ ПЕТРА РИЗНИЧА ДЯДЇ Ярослав участвовал и на прешлорочним Драмским мемориялу зоз двома проєкциями хтори пририхтал за монодраму „Сон шмишного чловекаˮ, а свой творчи опус, по першираз у Руским Керестуре, будзе мац нагоду приказац и на тогорочним Мемориялу. Ярослав керестурскей публики планує приказац ретроспективну виставу авто -портретох, алє и свойо малюнки, кратки филми и видео-анимациї.

16 РУСКЕ СЛОВО

Кеди и як Ярослав Планчак ошлєбодзел уметнїка у себе, нє зна точно анї вон сам, алє 2008. рок за ньго бул преламни. Як двацецрочни леґинь з Руского Керестура, теди, пред 13 роками, на Телевизиї Б92 госцовал у емисиї „Марка жвакаˮ з нагоди освоєного 2. места на конкурсу за кратки автобиоґрафски филм

П

осле того госцованя, заплавоˮ на хторей були замерковала го тедишня ступени мишани медиї – директорка французкей меслики и видео-анимациї. дийней компаниї „ПублиРобел и як фриленсер, а цис”-а – часописа за младих у доставал и рижни приватобласци култури. Ярослав тени анґажмани. Яро слав ди першираз достал озбильуж 7 роки зашором учанєйше анґажованє, як дизайствує и на дизайнованю нер за їх новини, а потим плакати за филмски фейого интересованя рушели у стивал „Мерлинкаˮ, хтори тим напряме. промовує филми о – Вше сом мал афинитету „LGBTˮ популациї, а преґу дизайнованю и рисованю, шлого року по першираз бавел сом ше и зоз фото-шоосвоєл и 1. место. пом, алє вше то було вецей як гоби, як виглєдованє. Аж ВИЗУАЛНА после тей награди, почал сом УМЕТНОСЦ ЙОГО ДРАГА озбильнєйше роздумовац о тим же би визулана умет– Уж седем роки учаносц могла буц моя драга. ствуєм на конкурсу за диЯрослав Планчак Видзело ше ми же би дизайн зайнованє плакати того фебул найпрактичнєйши, понеже бул досц ко- стивалу и вше сом освойовал високе место, мерциялни, и найвецей ше го плацело – алє прешлого року першираз же сом достал приповеда Ярослав.

1. награду. На концу, нїґда ми нє таке важне После анґажованя у тей медийней хижи, анї було победзиц, понеже сом анї нє актиЯрослав предлужел самоуко усовершовац виста, алє ми було важне же бим ше през свой талант. Даскельо мешаци робел у фо- свою роботу борел за векшу видлївосц то-студию „Кенон емˮ у Новим Садзе, а по- LGBT популациї, и же бим указал же кажде тим у Беоґрадзе у Ґалериї „Тамарам” отри- може допринєсц тому до чого вери, кед нє мал виставу на хторей були поволани велї директно, вец гоч лєм през уметносц – толуметнїки, а под назву „Експериментално кує Ярослав Планчак. Кед слово о диґиталней уметносци, Ярослав у тей хвильки, окрем авто-портретох хтори обявює на своїм Инстаґрам налогу @spektarnektar, а хтори, як гвари, дзешка помедзи илустрацию и фото-колажом, овладал и зоз анимацию, монтажу, и другима формами видео-уметно сци. Но, кед слово о мальованю з традицийнима технїками, Яро слав найчастейше хаснує пастел, акварел, акрил, а однєдавна почал робиц и мурали.

– Думал сом же то будзе барз чежко, алє до конца випадло же ше на муре ище лєгчейше вира16. АПРИЛ 2021.

kultura@ruskeslovo.com

жиц як на паперу. Мам анґажмани и за тот способ мальованя, и пачи ше ми як идзе, понеже мур дава векшу шлєбоду як папер. Но, ту барз важне „мац окоˮ за проєкцию, а понеже я досц абстрактно рисуєм, мнє то нє на тельо проблем, алє дахто хто у своїм стилу ма форму, важне же би скицу добре пренєсол на мур. Тиж треба мерковац и на шицки други елементи у тим просторе дзе ше роби мурал, понеже ше ту вецей нє роби о роботи хтору можеш пренєсц, алє вона занавше остава на тим месце – толкує Планчак. Його нєпресушне жридло инспирациї природа, а на його фотоґрафийох превладує колоритносц, луцидносц, спонтаносц... У ДИҐИТАЛНИМ ШВЕЦЕ – Природа ме найвецей инспирує. Шицки форми хтори мнє интере сую походза зоз природи. Окрем природи, ту и класична музика, понеже є барз гармонична. Тиж и социялни контакти, рижни ниянси фарбох и їх склад, гармония... шицко тото опрез форми або фотореализма. Од визуалних уметнїкох любим Ешера (Cornelis Esher), понеже вон шицко представел математично, а илустрациї му барз символични и часто ше занїмал зоз метаморфозу самей форми, так же ме вон инспировал у чистоти визиї. Тиж ту и Василь Кандински (Wassily Kandinsky) и Джексон Полок (Jackson Pollock) – приповеда нам Яро слав. Визуални уметнїк нєшка муши буц и диґитални уметнїк же би дошол до публики. Свидоми того, Ярослав найвецей хаснує сучасну „ґалериюˮ – Инстаґрам, дзе кладзе свойо „виставиˮ.

– Нєшка кед ши диґитално нєобразовани, уж до половки людзох нє дойдзеш. На вистави можеш мац и 300 людзох, то заш лєм мало, у одношеню на Инстаґрам дзе єден пост можу видзиц и 10 000 людзе за даскельо минути. Но, ту ше зявює єден проблем – як „виплївацˮ у морю талантованих, младих людзох з цалого швета? Алє думам же ориґиналносц и автентичносц, заш лєм, победзую. И вшелїяк, вельо роботи, бо талант без роботи нє вредзи нїч – приповеда Ярослав, а за конєц поручує же би людзе цо вецей були креативни, и же би нє подценьовали уметносц, та гоч и нє приноши „хлєбаˮ.

– Нєшка велї родичи одгваряю дзеци ше би ше занїмали з уметносцу, и уметносц барз подценєна, а барз є потребна. Култура вше потребна чловекови. Дава му инспирацию же би живот видзел зоз лєпшого угла. Видзим же млади нє маю цо робиц, нє маю ше кадзи унапрямовац, а до уметносци ше нє уходзи „лєм такˮ. Треба розвивац тото „дзецкоˮ у себе, бо кед раз почнєме твердзиц правди и кед ше раз престанєме бавиц, теди починаме стариц – заключує Ярослав.■ 16. АПРИЛ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА КЕРЕСТУРСКА ШТРЕДНЯ ШКОЛА „ПЕТРО КУЗМЯК”

УНАПРЯМУЄ НА ПРАВУ ДРАГУ Школяре осмих класох маю ище дакус вецей як два мешаци опредзелїц ше за штредню школу до хторей ше сцу уписац. И Штредня школа „Петро Кузмяк” у Руским Керестуре малим матурантом понука свойо три напрями – туристично-готелиєрски, як и сербске и руске оддзелєнє Ґимназиї. Як дознаваме, того року би ше нє требал повториц прешлорочни проблем зоз числом школярох хтори ше упишу до руского оддзелєня Пише: Мая ЗАЗУЛЯК ГАРДИ

П

андемия и Школу „Петро Кузмяк” зопарла у отримованю промоцийох по других школох, медзитим вони вшелїяк хасную интернет и дружтвени мрежи же би будуцим кузмяковцом представели цо понука тота єдинствена Школа.

– Уж зме були у даєдних школох, нащивели зме цалу оджацку општину, вербаску з часци, а док ше тота ситуация дакус злєпша, на шоре и кулска општина, як и места дзе ше учи руски язик, ту ше анґажуєме вєдно зоз Националним совитом Руснацох. Пандемия нас зопарла, алє зме у поради зоз школами, лєм чекаме же би ше отворели. На промоциї ходза професоре и терашнї школяре, углавним матуранти. Єдну презентацию зме порихтали на дакус иншаки способ, у духу є нєшкайшого часу. Маме промоцию на сайту, дзе кладземе рижни информациї, алє и на дружтвених мрежох. Єдноставно, колєсо ше назад нє обраца, та ше и школи муша прилагодзовац и провадзиц тото цо школяром блїзке и интересантне. Нєшка ше шицки дописуєме и прейґ Инстаґраму и Фейсбуку, а кед би то нє могло применьовац и у образованю, то би було штучне, нє так як у реалним швеце – толкує о. д. директора керестурскей Школи Наталия Будински. МЕНШИ ОДДЗЕЛЄНЯ, ВЕКШИ ПРЕДНОСЦИ Прешлого року ше до руского оддзелєня Ґимназиї уписали лєм тройо школяре, после чого ше вельо розправяло о тим проблему, дахто нагадовал аж и конєц рускей Ґимназиї. Як дознаваме у Школи и од даєдних малих матурантох, того року би ше нє требал повториц таки сценарио, бо уж єст заинтересованих за руске оддзелєнє. Медзитим, нє мож обчековац же ище дакеди будземе мац коло двацец школярох як дараз, бо треба буц свидоми же дзеци ґенерално єст вше меней.

– То нє проблем лєм у Керестуре, алє у шицких школох хтори маю наставу на меншинских язикох, аж и на векшинским, окреме у малих штредкох. Ми нє сцеме по кажду цену уписац школярох, алє им указац же наша Школа сучасна, провадзи тренди, же ту мож достац квалитетне образованє и же ше уклада вельо труду. Крашнє то пойсц до штреднєй школи до велького варошу, алє вельки штредки приноша и вельки виволаня, а ту дзеци у єдним малим, мирним штредку, провадзи ше их, и тот наставни, алє и воспитни контекст. Намагаме ше направиц з нїх людзох и кед пойду з нашей Школи же би ше могли знайсц у тим ґлобалним швеце. Робели зме анкету, єст тих хтори ше уж опредзелєли за руске оддзелєнє Ґимназиї и нє требало би же би бул проблем зоз барз ма-

18 РУСКЕ СЛОВО

лим числом школярох у першей класи, як прешлого року – оптимистична Будинскова. Же руска Ґимназия значна за цалу нашу заєднїцу, та ше праве прето вєдно мушиме закладац же би вона и обстала, свидома и Татяна Штранґар зоз Руского Керестура, чия дзивка Теодора матуровала у руским оддзелєню пред вецей як дзешец роками, а тераз по єй крочайох идзе и брат Ґлориян.

– Теодора була вуковец и такой зме ю унапрямели на Ґимназию, бо вона одмалючка гуторела же будзе професор анґлийского, та нам то бул реални вибор. Ґлориян ше тиж так може уписац гоч дзе, бо и вон будзе вуковец, алє ше у керестурскей Ґимназиї за штири роки годзен опредзелїц кадзи пойдзе далєй на студиї. Думам же мушиме чувац свойо док ище маме – визначує Штранґарова, а Ґлориян, успишни школяр и спортиста додава же о другей штреднєй школи анї нє роздумовал.

– Жадам остац ту, як перше прето же ше можем школовац на мацеринским язику, а и прето же нє мушим нїґдзе путовац, оставам у нашей школи, дзе ми шицко познате. Найволїм природни науки, а после Ґимназиї бим любел предлужиц школованє у ИТ сектору – гвари будуци руски ґимназиялєц. Ище єден приклад же вецей дзеци у фамелиї ходза до рускей Ґимназиї то и шестри Новаковичово зоз Руского Керестура. Теодора тераз закончує Ґимназию, а єй младша шестра Лора будуца школярка руского оддзелєня.

– Роздумовала сом дзе бим ше могла уписац, алє сом нєсиґурна цо сцем, а понеже сом чула же велї хваля нашу Ґимназию, медзи нїма и моя ше стра, опредзелєла сом ше за ню. Думам же Ґимназия добри вибор за тих хтори сцу по сле предлужиц школованє, бо кед ше трудзиш и маш добри оцени, можеш ше уписац на гоч хтори факултет – дума Лора, а то потвердзує и єй ше стра Теодора.

16. АПРИЛ 2021.

kultura@ruskeslovo.com

– У нашей Ґимназиї мож здобуц квалитетне знанє. Нормално, то важи за тих хтори ше сцу учиц, бо вона нє за каждого. И я Лори гуторела най останє дома, нач най ше уписує дзешка лєм бодай би ше уписала, кед є ище нєсиґурна цо сце. Ми тераз 12-еро закончуєме руску Ґимназию, а я ше рихтам за анґлийско-нємецки на Филозофским факултету у Новим Садзе – гвари матурантка Теодора. НАШ ПЕРШИ УЧИТЕЛЬ МА СВОЙОГО АВАТАРА Керестурска Школа уж єден час на Инстаґраму обявює годзини у „Петровей учальнї”, дзе професоре аватаре, як и Петро Кузмяк, кажди дзень дзеля интересантносци зоз рижних обласцох.

– Кажди професор ма свойого аватара, хтори направени на основи його випатрунку, а Петро Кузмяк ше вше зявює на початку и на концу. У сторийох дзелїме даяки интересантносци зоз наших предметох, нє наставни материял. То наменєне шицким, нє лєм нашим терашнїм школяром, алє и бувшим и будуцим, и шицким хтори нас провадза. Мушиме школяром „войсц” и до телефонох, бо су вше „на нїх”. Нє мож дзелїц превельо тексту, бо то школяре нєшка нє любя, алє ше дзелї слику з минималним текстом, же бизме их заинтересовали. Провадза нас и младши, можебуц нашо будуци штредньошколци – толкує професорка хемиї Ясминка Надь як випатра єден зоз сучасних способох на хтори ше промовує керестурску Школу. Треба спомнуц и тото же Школа „Петро Кузмяк” своїм школяром зоз других местох понука и пребуванє у интернату, хтори ма 80 места. У нїм до прешлого року бул и Марко Буила зоз Коцура, хтори закончел праве руску Ґимназию, а вец ше уписал на Педаґоґийни факултет. Гоч му керестурска Ґимназия нє була перши вибор, указало ше же була прави вибор.

– Барз ме прицаговал Нови Сад, та мойо перше жаданє була ґимназия праве у тим варошу, алє пре нєдосц боди, бул сом прияти до другей школи. То була Ґимназия у Руским Кере стуре. Здогадуєм ше же сом бул барз нєзадовольни и же сом ишол з тоту 16. АПРИЛ 2021.

СТИПЕНДИЇ ШКОЛЯРОМ ПЕРШЕЙ КЛАСИ РУСКЕЙ ҐИМНАЗИЇ Одбор за образованє Националного совиту Руснацох од школского 2004/2005. року додзелює стипендиї школяром руских оддзелєньох Ґимназиї. За тоти роки, меняли ше и условия, та тераз стипендию (5 000 динари мешачно у школским року) доставаю школяре першей класи руского оддзелєня хтори на ранґ-лїстини медзи першима дзешецерима. Тиж так, шицким школяром першей класи рускей Ґимназиї хтори у школярским доме, Национални совит плаци пребуванє.

намиру же пробуєм найсц даяки найшвидши спо соб най ше зоз нєй такой на самим початку „преруцим” до Нового Саду. Мед зитим, уж такой перши дзень у тей Школи почувствовал сом барз приємну енерґию и шицки тоти идеї о преписованю скапали. Як класа зме барз добре функционовали, мали зме барз добру класну, и наисце ше чувствовала якаш цеплота у нашим оддзелєню. Попри квалитетного знаня понука наисце рижни конкурси и путованя до хторих уключує своїх школярох. Так сом, наприклад, у першей класи путовал до Белґиї. У интернату сом бул штири роки, цо знова якеш окремне искуство. Вон такой при Школи, так же нам то бул єден вельки плус. Ґимназия ме формовала як особу и унапрямела по драги хтора ми ше наисце пачи. Нє прешол ище анї рок, а уж ми почали хибиц стредньошколски днї. Єдна з найвекших предрозсудкох о тей школи, то можебуц праве єден викривени попатрунок хтори люд зе маю кед слово о школованю на руским язику. Шведок сом же по сле законченей Ґимназиї на мацеринским язику нєт абсолутно нїяки почежко сци на факултету кед у питаню сербски язик – констатує Марко, а тото же руски язик нє препреченє за дальше школованє, доказали и наисце велї други бувши Кузмяковци, хтори тераз успишни фаховци у своїх обласцох.■

РУСКЕ СЛОВО 19

МОЗАЇК МИХАЙЛО ЖДИНЯК ЗОЗ ШИДУ

ЧУВАЙМЕ СВОЙ ИДЕНТИТЕТ!

Пише: Тамара САЛАҐ

Раз зо мну контактовал єден мнє нєпознати леґинь, гварел ми же би любел научиц бешедовац по руски, та чи бим му у тим помогла. Подумала сом себе, чи наисце ище єст младих хтори жадаю научиц бешедовац по руски? Було ми барз мило же ше праве мнє опитал, прето же ми то була нагода дакого научиц тото цо знам, алє и научиц го мой мацерински язик

К

ед слово о мишаних малженствох, єст дзе ше єднак пестує и єден и други язик, алє думам же у векшини случайох постанє доминантни лєм єден язик, а други останє занєдзбани. Таки случай и при Михайлови Ждинякови зоз Шиду. Вон дзецко зоз мишаного малженства, и при ньому праве тот случай же сербски язик зна барз добре, служи ше каждодньово зоз нїм, а руски язик нє мал нїґда нагоди научиц бешедовац. Без огляду же Михайло дзецко зоз мишаного малженства, одкеди сом ше зоз нїм упознала, видзим и чувствуєм при ньому моцне жаданє пестовац руски идентитет. Михайло ма 25 роки и пришол зоз Шиду до Нового Саду студирац. Закончел основни студиї на Природно-математичним факултету напрям ґеоґрафия и тераз є на мастер студийох на напряму професор ґеоґрафиї. Нашол и роботу у компаниї Кока-кола, дзе почал свою кариєру пред роком и пол и тераз там роби як бизнис девелопер.

ФОДБАЛСКИ СУДИЯ – Коло своєй роботи, хтора вимага вельо часу, мам и вецей гобиї. Тоти хтори бим могол видвоїц то судзенє на фодбалских змаганьох, судия сом

20 РУСКЕ СЛОВО

другей катеґориї. Судзим у подручней фодбалскей лиґи на уровню Сриму. Зоз тим сом ше почал занїмац пред седем роками и пренашол сом ше у тим, то єдна зоз моїх любовох – почина приповедку Михайло Ждиняк.

УПАРТИ ГАРМОНИКАШ Спорт, т. є. судзенє, нє єдини Михайлов гоби. Окрем того, у його живоце вельку улогу ма и музика.

– Музика єдна од моїх найвекших любовох. Кед сом мал осем роки уписал сом ше до основней музичней школи ,,Филип Вишнїч” у Шидзе на напрям гармоника. На пейц, шейсц роки сом танцовал у фолклорней ґрупи у Културно-просвитним дружтве ,,Дюра Киш” у Шидзе, а познєйше сом почал и грац на гармоники. Тиж так, цо ше музики дотика спомнул бим и анґажованє и у школским хору, и у универзитетским хору ,,Ювентас”, а тераз сом активни член шпивацкей мишаней ґрупи у КПД ,,Дюра Киш” – приповеда Михайло. Наш собешеднїк люби слухац музичну ґрупу ,,Роса”, слуха їх шпиванки и барз му ше пача, найбаржей прето же вони на якишик иншаки способ грали и интерпретовали руски и українски шпиванки,

були ориґинални, интересантни и барз музикални, як Михайло гвари, и прето му ше барз пачи тота ґрупа.

– На Националним швету у Шидзе упознал сом пана Мирона Сивча зоз Руского Керестура хтори ми приклад, угляд и єдноставно, одушевюєм ше зоз його схопносцами у музики. Одшмелєл сом ше, побешедовал сом зоз нїм и опитал сом ше му же чи трима годзини гармоники, вон ми дал потвердзуюци одвит, та сом зоз нїм контактовал и почал сом ходзиц до ньго на годзини. И кед сом каждого штвартку преходзел скоро 150 километри, нє було ми чежко, аж сом то зоз радосцу и ошмихом робел, прето же сом од нього доставал знанє, емоцию и людскосц. Мали зме барз добри початок, пачи ми ше же зме робели сербски традицийни кола, на чим сом вежбал технїку, а нормално, робели зме и руску музику и писнї, а ту зме наприклад грали ,,Марусю”, хтора ми барз интересантна, алє можем повесц и барз чежка за гранє. Єдна од милших руских шпиванкох ми 16. АПРИЛ 2021.

mozajik@ruskeslovo.com бим ище и розгварки прейґ телефону, кед сом бешедовал по руски зоз даєднима милима особами, а и зоз Тамару, а коментари моїх приятельох були барз позитивни. Тоти хвильки були емотивни за мнє и виволали ми ошмих на твари – гутори Михайло. Зоз тим, най так повеме, националним будзеньом, т. є. кед чловек постава буц свидоми же хто є и кед ше чувствує як часц єдней националней заєднїци, ,,Били орґони”. Тераз маме павзу зоз годзинами, прето же нє сцигуєм ходзиц на годзини пре роботу, алє вшелїяк же плануєм предлужиц – гвари Ждиняк. Коло музики и фодбала, Михайло люби и ґеоґрафию, историю, дружтвени науки, люби читац фахову литературу зоз тих обласцох, а тиж так и фотоґрафованє. Член є и у єдним дружтве на Универзитету, сходзи ше з нїма раз тижньово и отримую преподаваня, рижни роботнї хтори ше дотикаю ґеоґрафиї, маю и заєднїцки терени, кампи и то тото цо люби робиц у шлєбодним чаше.

БУДЗЕНЄ НАЦИОНАЛНЕЙ СВИДОМОСЦИ Влонї ше Михайло одлучел на ище єден крочай. А то же би научел руски язик.

– Думам же кажда особа ма даяки стадиюм у своїм живоце кед приходзи до будзеня у смислу националней свидомосци. Тото будзенє при мнє ше случело пред дас штирома, пейцома роками, кед нє и скорей, кед сом ше реактивовал як член КПД ,,Дюра Киш” у Шидзе. Кед сом бул у дружтве своїх товаришох, приятельох, людзох зоз КПД, а хтори бешедовали по руски, я их нє розумел, та вец вони мушели бешедовац по сербски. Мнє ше тото барз нє пачело, и нє чувствовал сом ше приємно. Так же, то єдна од причинох прецо жадам научиц бешедовац по руски, а з другого боку чувствуєм же ше тот язик якошик траци и нє жадам буц активни член у тим, напроцив, жадам робиц на тим же би ше вон отримал и же би жил – щиро гвари Михайло. Єдного дня Михайло шедзел у приємней бешеди зоз свою шестринїцу зоз Дюрдьова и гварел єй же жада научиц, най так повеме, свой други мацерински язик.

– Замодлєл сом шестринїцу най ми пренайдзе особу хтора би ме сцела и могла научиц бешедовац по руски. Так сом дошол до Тамари Салаґ хтора пристала зо мну робиц. Видзел сом же маме досц 16. АПРИЛ 2021.

заєднїцки теми и подобне роздумованє, и то ми дакус олєгчало, и так зме почали тот, най так повем, мини проєкт. Намагали зме ше голєм раз у тижню отримац годзину руского язика и можем повесц же сом вельо того научел, тераз уж розумим скоро шицко, лєм же ище вше мам дакус проблем при конверзациї, гоч и то мож вилїчиц, кед ше дакус ошлєбодзим. З оглядом на тото же сом скорей барз мало розумел, я тераз барз задовольни – приповеда щиро Михайло. Михайло ходзи на годизни руского язика уж рок, и дума го и далєй усовершовац и ошлєбодзиц ше при бешеди, алє припознава же му даєдни часци були чежки.

– Думам же сом найлєгчейше и найшвидше похопел способ на хтори треба же бим вигварял руски слова, т. є. акцентованє, а то сиґурно прето же сом вельо слухал бешеду по руски, поготов на радию. Найчежше ми було звладац часци зоз ґраматики хтори нє маю вельо подобносци зоз сербским язиком. Дефинитивно ми найинтересантнєйши були годзини конверзациї на хторих сом ше зоз петох намагал одвитовац на питаня и бешедовац по руски. Було ту шицкого, и мишаня сербских и руских словох, алє на концу вше добре випадло. То ми якошик наймилши хвильки, прето же сом ту голєм часточно сцигол до конєчного циля хтори сом себе поставел на початку, а то же бим бул активни учашнїк у розгварки на руским язику. И видвоєл

приходзи и упознаванє зоз прешлосцу свойого народу, читанє и розпитованє о його историї, так и Михайло досц научел о Руснацох. Вон и участвовал на рижних наших фестивалох, як цо ,,Мелодиї Руского двору”, ,,Червена ружа”, ,,Жатва”, ,,Най ше нє забудзе”, а тиж так провадзи и шицки нашо медиї.

– Кед слово о планох за далєй, плануєм вельо напредовац у роботи, мам вельки амбициї цо ше дотика компаниї у хторей сом заняти. Цо ше дотика музики, як цо сом уж гварел, плануєм предлужиц ходзиц на годзини до пана Сивча и усовершовац мойо гранє на гармоники, а можебуц єдного дня оснуєм и сам свой мали состав. Пре терашню ґлобалну ситуацию, а и пре тото же жиєм у Новим Садзе, менєй сом активни у КПД ,,Дюра Киш” у Шидзе, алє вшелїяк, дзе ґод закончим, то мойо матичне дружтво и останєм му вирни. Любел бим помогнуц нашей заєднїци на даяки културни, музични и традицийни способ. А цо ше дотика руского язика, мой финални циль же бим єдного дня зоз своїма дзецми бешедовал по руски и на тот способ предлужел вик тирваня нашого язика, нашо постоянє вообще. Вшелїяк, потамаль єст ище вельо роботи, треба вельо учиц, алє порихтани сом на тото – закончує Михайло Ждиняк. На нашо щесце, ище єст младих людзох хтори свидоми своєй националней припадносци и чуваю ю, кажде на свой способ. ■

РУСКЕ СЛОВО 21

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НА ДА И ЗВОНКО САБА ДОШОВО ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ОДДАВНА АЖ И РОЗДУМУЄ ПО РУСКИ Пише: Андреа МЕДЄШИ

У мултикултуралним и вецейязичним штредку як цо Войводина, мишани малженства вше були звичайне зявенє, а уж роками, и у Руским Керестуре єст вше вецей дзеци праве з таких малженствох. Векшина нєвестох и жецох хтори ше застановя у валалє ше швидко „асимилує”, прилапя руски язик, културу и обичаї, но єст и таких хтори думаю же дзецко досц же би знало лєм векшински язик. Кед слово о почитованю люцкей култури, Нада Антич, тераз уж Сабадош, керестурска нєвеста за приклад

З

МОЖ И ИНШАК У дзепоєдних руских штредкох, у мишаних малженствох, пракса нажаль, гутори же кед мац нє Рускиня, дзеци найчастейше нє науча бешедовац по руски, понеже праве вона тота хтора ше учи зоз дзецми и з нїма препровадзує найвецей часу. Як пошлїдок и того, медзи иншим, з часом ше барз зменшали, а даґдзе и скапали оддзелєня на руским наставним язику. Медзитим, Сабадошова фамелия, контра приклад такей пракси.

22 РУСКЕ СЛОВО

а Кере стурца, Звонка Са ба до ша, ода ла ше 2010. року, а до Кере стура пришла з родней Червинки. Свойо почитованє ґу мужови и його фамелиї указала так же за кратки час цалком прилапела нови язик и нову културу, а и нови штредок єй нєодлуга приро снул ґу шерцу. Свойого супруга Звонка упознала 2008. року, истого року ше и заручели, а два роки познєйше и повинчали. Спочатку вагали дзе „пуща коренїˮ, алє на концу одлука спадла на Кере стур.

– Ламали зме ше чи жиц у даяким квартелю у Кули, чи у Керестуре, алє понеже Звонко мал хижу у хторей и тераз жиєме, а хтору нашлїдзел од своєй баби, лоґичне було же то будзе Керестур – почина Нада свою приповедку. БАБА НАТАЛА ЗА ШИЦКО „ВИНОВАТА” – Теди кед зме ше повинчали и почали жиц вєдно, Звонко вельо робел и прето ридко кеди бул дома. Понеже сом у Кере стуре нє мала нїкого, найвецей часу сом препровадзовала зоз його бабу Наталу, швекрову мацеру. Натала слабше знала по сербски, та єй якош зґоднєйше було бешедовац зо мну по руски, и праве вона найвецей заслужна же сом ше так швидко прилагодзела ґу новому штредку и же нєшка так добре бешедуєм по руски – приповеда Нада. Гоч єй родне место лєм даскельо километри оддалєне, Нада гвари же розлики у менталитету, заш лєм, чувствує. За Керестурцох твердзи же су вредни и скромни, алє нїяк скупи.

– Кед сом ше приселєла до Керестура барз ми завадзало же прецо сушеди так барз сцу шицко знац. Кед сом чула гевто – „Здраво сушедо, кадзи же идзеш?” або „Дзе же ши була?” завадзало ми, бо сом думала же то дакус нєкултурне випитовац ше так до детальох. Медзитим, после ми було ясне же ше Керестурци так оздзиваю єдни ґу другим, нє зоз цильом же би наисце дознали дзе тота особа идзе, або дзе була, понеже думам же их то анї нє тельо интересує, алє то баржей лєм способ на хтори людзе сцу започац даяку комуникацию. Сцели ше зо мну упознац, та то робели так, най повем, индиректно – приповеда Нада, и предлужує: – Знам же нє мож ґенерализовац, бо вшадзи єст вшелїяких людзох, но заш лєм бим поведла же ше менталитет у Керестуре и у Червинки досц розликує. Людзе у Червинки ше барз любя скаржиц. Кед ци ше сушед пита: „Як ши?ˮ, обчекує даяке поносованє, та им вец, озда, лєгчейше же 16. АПРИЛ 2021.

ljudze@ruskeslovo.com

им самим анї нє так подло. З другого боку, нє раз сом чула же ше поносую же нєт роботи, а кафичи у Червинки полни. У Керестуре людзе вреднєйши, вецей ше трудза дацо створиц, як би ви поведли, „хвастаю” ше за живот, нє ганьба ту анї робиц на полю, анї ходзиц на наднїци, док велїм Червинчаньом ходзиц на наднїцу понїжуюце – твердзи Нада и надпомина же гоч Руснаци за себе твердза же су скупи, вона иншак дума.

– Тото же Руснаци за себе гуторя же су скупи, то сом чула вецей раз. И мой супруг так нєраз за себе пове у франти, алє я то нє видзим. За цо ґод требало дац пенєжи у обисцу, нїґда нє сановал. Нє здобула сом таки упечаток же Керестурци скупи, можебуц баржей скромни – прешвечує нас наша собешеднїца. ЧИТАЦ УЧЕЛА З „РУСКОГО СЛОВА” На початку, як гвари, бешеда по руски єй ишла на силу и спомалшено. Пре гришки хтори правела у бешеди нє вишмейовал ю нїхто, алє ю ридко кеди и виправяли. Аж после рок и пол ше зошицким одшмелєла, та єй супруг дзекеди у франти пове же по руски бешедує лєпше як на своїм мацеринским язику.

– По сле пол рока, розумела сом вельо того, алє ми бешеда ишла досц на силу. Мушим повесц же скорей як цо сом почала бешедовац по руски, перше сом научела читац, а читац сом учела праве зоз „Руского словаˮ. То бул мой перши контакт зоз писаним руским язиком. Дакус сом мишала букви, окреме „г” и „х”, алє тераз ми нє проблем анї тото. Знала сом дзекеди и пермутовац даяки слова, та сом длуго ме сто „могла” хасновала „молга”, но нїхто ме нє виправял. У медзичаше ше ми и Кере стур барз попачел, упознала сом велїх людзох и шицки були нєсподзивани як сом добре научела бешедовац по руски. По сле, одприлики рок и пол, бешедовала сом чечно. Здогадуєм ше же як ми, кед сом по сле длугшей павзи як сом пре положнїцтво нє ходзела на роботу до „Яфиˮ, до Червинки, колеґове у фабрики гуторели же сом по стала права Рускиня, бо сом уж превжала и руски акцент. Гуторели ми и же кед почнєм роздумовац по руски, вец то значи же сом права Рускиня. А я уж оддавна роздумуєм праве так, по руски – гвари вона. ШИЦКИ ШВЕТА ПОМНОЖЕНИ Надово становиско же ше нє треба бриґовац же дзеци буду очкодовани або же буду мац даяки бриґи кед буду знац язики обидвох родительох. Як гвари, кельо важне чувац и почитовац свойо походзенє, тельо важне почитовац и културне нашлїдство других, окреме кед то особа зоз хтору твориме фамелию. Як гвари, 16. АПРИЛ 2021.

дзецом нє будзе хибиц нїч кед прейґ родичох упознаю и прилапя два култури. Напроцив, буду богатши за два язики, два Вельки ноци, два Крачуни...

– Кед сом ше одала, роздумовала сом так же, кед сом ше уж одала за Руснака, до Керестура, лоґичне же бим знала бешедовац по руски, а тиж и почитовала руски обичаї. Роздумовала сом и о тим же кед ми дзеци почню ходзиц до школи, будзе ми требац знац по руски же бим им могла помагац коло ученя. Так же, кед мойо дзивче, Тияна, почала до школи, и я уж подполно була порихтана за школу – покус у франти приповеда Нада. У обисцу Сабадошових означую ше и сербски швета, а од руских, Нади ше найбаржей пача обичаї за Пасху. Попри тим, и руска кухня єй интересантна, окреме, як гвари, нєзвичайна комбинация сладко-сланих єдлох.

– Мнє ше, наприклад, барз пача вашо обичаї коло Пасхи, и барз крашнє видзиц же людзе тото почитую. Научела сом правиц и сирец, и капущанїки, и пачи ше ми же кед дахто сце дацо научиц, людзе отворено помагаю и указую. И руска кухня ше ми пачи, точнєйше, нєзвичайни комбинациї сладко-сланих єдзеньох. Поведзме, сирец хтори таки сладкави у комбинациї зоз слану шунку, желєна шалата зоз шметанку и цукром або поведзме вишньова мачанка зоз ме сом... Барз смачне. Док сом ище нє була одата, швекра ми окреме рихтала слану парадичову мачанку, а вец сом ше єй раз опитала прецо мнє так окреме рихта, а вона озда думала же ше ми тота сладкава нє будзе пачиц. Медзитим, я ше одушевела з парадичову мачанку и ґене рал но зоз ва шу кухню, понеже тоти нєзви ча й ни ком би на циї сладко-сланих смакох, да ваю єдлу якуш окремносц – закончує руска нєве ста.■

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ: ДР НИКОЛA НОВТA ЗОЗ ДЮРДЬОВА

У ПЛОДОХ ЦО ДОНЄДАВНА ШАЛ, ТЕРАЗ УЖИВА

Пише: Лидия КУХАР

ПУТОВАНЯ И КНЇЖКИ У РУКОХ Його шлєбодни час вше бул виполнєти зоз добрима кнїжками, зоз путованями по цалим швеце зоз свою супругу Веру и як гвари, таки искуства би нї за цо на тим швеце нє черал. Найдальша дестинация му була Америка кед бул у нащиви своєй дзивки Наталиї. Бешедує по сербски, руски и русийски, а подпомага ше и зоз словацким, українским, французким и анґлийским язиком.

24 РУСКЕ СЛОВО

Дохтор Новта, як го велї познаю, єден з гевтих людзох котри на початку свойого школованя нє знал цо будзе його вибор и кадзи ше ма рушиц. По законченей ґимназиї думал же будзе наставнїк литератури, медзитим, драга го одведла на цалком другу обласц – медицину. У нєй бул успишни даскельо децениї

М

ала сом вельку чесц бешедовац зоз чловеком котри, шлєбодно можем повесц, єдини од наших найеминентнєйших руских дохторох, (ґинеколоґ/онколоґ), котри свой цали роботни вик пошвецел своїм пациєнтом. Нєшка др Новта у осемдзешат штвартим року зоз вельку любову приповеда о своєй животней драги и о медицини котра ше му барз давно уцагла под скору.

– Було то так же сом ше по законченей основней школи у Дюрдьове, у котрим сом и народзени, уписал до ґимназиї „Йован Йованович Змай” у Новим Садзе, а потим сом ше заинтересовал за литературу. Медзитим, уж после першого року студийох ми було ясне же то нє за мнє робота, нє могол сом себе задумац як професора на факултету, та сом пошвидко одустал од тей задумки. Понеже мой брат жил у Беоґрадзе, пошол сом єден час жиц до ньго, роздумуюци же цо бим могол робиц єдного дня... Дошол сом до єдней практичней идеї, а то бул медицински факултет. Сиґурно ше опитаце же прецо праве медицина? Як перше, прето же сом мал добри оцени зоз предметох котри були важни за тот конар, а друга причина була тота же зме бивали блїзко при Карадьордєвим парку у котрим ше находзел Медицински факултет. Пошол сом на примаци испит, бул сом прияти и од того часу мой живот бул пошвецени тей озбильней науки за котру сом жил, и ище и нєшка жиєм – приповеда дохтор Новта. ОБРАЗОВАНЯ НЇҐДА НЄ ДОСЦ У розгварки видно як люби свою роботу, та у каждним виреченю, у каждей думки мож препознац нїтку котра вязана праве за його професию. И кед би наша бешеда рушела у другим напряме, пошвидко бизме ше врацели на медицину, перше на тот час кед закончел факултет и кед почали рижни усовершованя...

– По законченим факултету почал сом робиц у Дюрдьове як лїкар общей пракси. Медзитим, нє затримал сом ше длуго на тим, рок або два. Теди ше у Доме здравя

зявели три можлївосци за специялизацию, а я бул таки амбицийни же сом ше 1970. року уписал на специялизацию зоз ґинеколоґиї и акушерства на Медицинским факултету у Новим Садзе. Пред тим сом закончел обовязни лїкарски стаж, без котрого ше нє могло далєй школовац, як и постдипломски курс – Социялна ґинеколоґия, тиж на Медицинским факултету у Новим Садзе. Под час специялизациї сом робел у Жаблю, дзе сом седем роки бул Управнїк диспанзера за жени зоз породзилїщом, а по законченей специялизациї уписал сом ше и на субспециялизацию зоз клинїчней онколоґиї котра тирвала два роки и там ше мойо формалне образованє закончело. Постал сом примариюс, цо ми було барз важне. То видава Предсидательство сербского лїкарского дружтва зоз Беоґраду, а особнє ми го додзелєл Министер здравя – приповеда дохтор. Кед ше породзилїще у Жаблю утаргло, Новта прешол робиц як лїкар специялиста на Институт за онколоґию до Сримскей Каменїци на котрим робел по пензию. У медзичаше, бул и шеф оддзелєня за пририхтованя за операциї, тиж на Институту у Сримскей Каменїци.

16. АПРИЛ 2021.

ljudze@ruskeslovo.com

– До пензиї сом пошол 2002. року, алє ше моя робота теди нє застановела. Можем повесц же сом озбильни пензионер остатнї штири роки, а потеди сом бул активни и робел сом дзе ґод ме поволали. Роками то було у Специялним гирурґским шпиталю „Здравє” у Бачким Петровцу котра реґистрована на мойо мено пре лиценцу котру мам и котру ше обновйовало на кажди седем роки. Тиж сом робел и у ґинеколоґийей амбуланти „Еуролаб”, лабараториї зоз поликлинїку у Новим Садзе – гвари дохтор. СВОЇМ ВЕЛЬО ДОПРИНЄСОЛ Дохтор Новта попри тим же бул фаховец у медицини, коло роботи вше находзел часу за рижни дружтвени и гуманитарни активносци, котри му, як вон гвари, виполньовали душу.

– Можем повесц же ше найбаржей цешим зоз написаним Словнїком медицинскей терминолоґиї Руснацох у Сербиї. То наисце ридке зявенє, а тот проєкт я иницировал, но нє писал сом го сам, мал сом велїх сотруднїкох котри робели на тим проєкту, а котри тирвал три роки. Попри мнє участвовали ище седем руски лїкаре котри допринєсли же би ше словнїк успишно закончело, а видал сом вецей як двацец популарни фахово публикациї зоз ширшей обласци ґинеколоґиї и акушерства и коло штерацец у рижних фахових часописох. Роками сом писал статї за Руски календар и то од 1970–2010. рок. То були едукативни и популарни статї зоз ґинеколоґиї котри були читани и хасновити велїм женом. Вше сом свойо знанє и искуство нєпреривно дзелєл зоз другима, то ми було барз важне. Окреме кед у питаню превенция при женох, та сом так вельо раз орґанизовал рижни преподаваня на тоту тему – гвари наш собешеднїк. За свою професийну роботу Новта достал велї припознаня, подзекованя, а од 2009. року Совит месней заєднїци Дюрдьов дохторови додзелєл припознанє почесного граждана Дюрдьова. Як руски интелектуалєц и нєшка як пензионер, Новта провадзи шицки руски манифестациї, член є Дружтва за руски язик, литературу и културу у Новим Садзе, а у своєй младосци бул активни член у култури и на валалє, и у городзе. ОАЗА МИРА Власни мир и цихосц дохтор Новта уж роками пренаходзи на Ядранским морю у Чарней Гори дзе ма хижу у

16. АПРИЛ 2021.

котрей препровадзує пол рока. Зоз нашей Панонскей ровнїни дохтор одходзи веслац каяк, плївац, гонїц бициґлу и ище вельо того.

НОВТОВА ФАМЕЛИЯ Дохтор Новта ше барз цеши у своїх дзецох, дзивки Наталиї и синови Евґенийови котри нєшка успишни и одроснути людзе.

– Моя дзивка жиє у Америки у Вашинґтону вєдно зоз супругом. По законченим Гарвардским универзитету на котрим студирала Економски факултет, уписала ше на докторски студиї у Нюйорку. Нєшка є занята у ММФ-у, роби тото цо люби, и барз є успишна. Син Евґениє закончел Стоматолоґийни факултет у Новим Садзе, роби як асистент на истим факултету, а у медзичаше рихта и докторску дисертацию у Беоґрадзе. Супруга Вера уж длуго роки пензионер, а свой роботни вик препровадзела зоз своїма студентами. Була порядна професорка на Природно-математичним и Медицинским факултету у Новим Садзе, а преподавала орґанску хемию.

– Помали пакуєм куфри за морйо и одходзим до моєй оази мира у котрей оставам по новембер, кед морйо постава нємирне и кед нє можем веслац каяк по мирним Ядранским морю, або плївац и шпацирац ше. И знаце цо, одмалючка любим гонїц бициґли. Барз уживам у тим, и нє раз прейдзем и 35 км нараз – з радосцу приповеда дохтор Новта.■

РУСКЕ СЛОВО 25

ДУХОВНИ ЖИВОТ ИСКУСТВА ОНЛАЙН И НЄПОШТРЕДНЕЙ НАСТАВИ ВИРОНАУКИ

НАЖИВО ЛЄПШЕ, АЛЄ ФОРМИ ШЕ И НА ДОПОЛНЮЮ

Пише: Мирон ГОРНЯК КУХАР

НА ЛЕНИЇ НАСИЛСТВА – Створели зме дружтво медзисобней мержнї и дошли до лениї за насилство – гварел судия Миодраґ Маїч, цо пренєсли медиї на початку того тижня. Искуснєйши християнє знаю же уж початни неґативни думки треба сперац и одруцовац, бо кед ше их занєдзба и пущи, познєйше их вше чежше мож контроловац, а приходзи ше и до ситуациї кед запаную з нами зоз чежкима и траґичнима пошлїдками. Неґативни думки часто нє мож звладац зоз своїма силами и прето ше треба модлїц. Точнєйше, вше ше треба модлїц. Дзепоєдни тоти правилносци мож научиц у дзецинстве и младосци и то треба вихасновац на виронауки.

26 РУСКЕ СЛОВО

У прешлим року настава у школох, та и настава виронауки була, а и тераз є и онлайн и нєпоштредна, та ше здобуло одредзени искуства хтори треба вихасновац за доставанє цо лєпших резултатох. За нєпоштредну наставу ше гвари же є лєпша, алє и гевта онлайн ма свойо добри боки

Ш

коляре у дюрдьовскей основней школи „Йован Йованович Змай” на годзини виронауки, у другим полрочю, ходзели до школского будинку. За розлику од першого полрочя кед настава, пре епидемийну ситуацию, була онлайн прейґ ґуґл учальнї, школяре ше врацели до школских лавкох и поряднє ходзели на годзини виронауки. Як виявела вироучителька Лидия Кухар, годзини ше отримую раз у двох тижньох як блок настава и таки способ роботи ше указал як добри.

– Онлайн настава була цалком цошка нове за шицких, требало часу звикнуц ше на нови и иншаки способ роботи, алє школярох можеме похвалїц и повесц же и у ґуґл учальнї були активни и поряднє окончовали свойо обовязки. През розгварку зоз нїма видзиме же вони баржей любя ходзиц до школи на годзини виронауки, як их провадзиц од дому прейґ компютеру, алє єст и таких котри баржей полюбели онлайн наставу – гварела Кухарова. ЗАДАТКИ ДАКЕДИ МОЖУ БУЦ ЛЄГЧЕЙШИ Єдна з нїх школярка шестей класи, Ивана Пеичова котра гварела: – Кед бим могла виберац медзи онлайн наставу и наставу у школи, вибрала бим

першу наставу. Попачел ми ше таки способ ученя. Вельо ми лєгчейше задатки котри наставнїца пошлє до ґуґл учальнї поробиц з дому, як исц до школи. Настава у школи тиж так ма свойо предносци, там можеме вельо вецей бешедовац на одредзену тему, виношиц свойо думаня, робиц по ґрупох, цо окреме любиме – потолковала школярка Ивана. По словох Кухаровей, заш лєм, и школяре и наставнїки ше зложели же красше учиц у школи, же квалитет годзинох вельо лєпши, же мож провадзиц напредованє каждого школяра и же ше вельо вецей научи на таки способ. Попри настави у школи, школяре можу присуствовац и на практичней настави котра ше отримує у церкви. У нїзших класох ше на таких годзинох школяре уча як ше справує у церкви, правилно жегна, руша по церкви и подобне, а у виших класох ше практична настава хаснує за применьованє наученого ґрадива. Школяре ше радую практичней настави, та вец треба цо частейше орґанизовац таку файту годзинох. ЄСТ ВЕЦЕЙ УСЛОВИЯ ЗА ДОБРИ РЕЗУЛТАТИ Як гварела Ксения Бесерминї, вироучителька у Коцуре, виронаука функционує як и 16. АПРИЛ 2021.

duhovni@ruskeslovo.com други предмети у школи. Значи, нїзши класи маю наставу наживо, поряднє, а од пиятей по осму маю онлайн. Ксения трима виронауку у Коцуре и Бачким Петровцу за католїкох, гоч там барз мала ґрупа школярох, а вкупно єст 150 школярох. Могли ше опредзелїц за виронауку, лєбо гражданске воспитанє, з тим же ше векшина опредзелєла за виронауку, чи за нашу грекокатолїцку, чи за православну.

– Жива настава, так повесц, то права ствар за едукацию, а онлайн ма предносц же мож прейґ интернету по слац надосц рижни материяли, лєм питанє кельо дзеци то совисно поопатраю и поробя. Їх свидомосц о потребох и одвичательно сци ше розликує. Потим, нє маю шицки дома потребну технїчну опременосц. И то єден нєдо статок. Ище и кед ше их нє оценює, вец их у дзепоєдних случайох нє мож анї прициснуц на одред зени спо соб, одно сно мотивовац. Попри тим, виронаука звичайно остатнї предмет по розпорядку у єдним дню, при висших класох окреме, то так. Кед даєдна годзина седма, на концу, вец дзеци вистати и гоч хтора да то годзина, гоч кельо же дахто трудзи же би то було интересантне и поучне, чежко витвориц добри резултати. При нїзших класох то иншак, пре вирус корона иншаки розпорядок, та, наприклад, того року виронаука нє на концу роботного дня. Наживо ше мож и лєпше дружиц, социялизация лєпша, та и мотивация иншака – заключела Ксения Бесерминї.

ПАРОХИЙНИ КАРИТАС У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

И ОБДАРОВАНИМ И ДАРОВАТЕЛЬОМ ШЕРЦА ПОЛНИ Того року, на Вельку соботу, 3. априла, з нагоди швета Велькей ноци, парохийни Каритас парохиї св. оца Миколая у Руским Керестуре ознова орґанизовал успишну акцию – дзелєнє паскалного єдзеня фамелийом и особом у потреби. Волонтере були на 24 адресох. Символични дарунки ше однєсло и старим парохияном. Паскалне єдзенє ше по обичаю приношело у чаше од 13 по 14 годзин, волонтере го порихтали до красних пакетох, а потим их парох о. Михайло Малацко пошвецел. Екипа волонтерох у даскелїх ґрупох пакети такой порозношела до обисцох. На тоту акцию ше одволали велї, єдзенє даровали парохиянє, а донирали и даскельо фирми и поєдинци окрем з Керестура, и з Кули и з Коцура. Даровало ше зоз шицкого по покус, а то традицийни єдла з паскалней кошарки – пасочки, писанки, сирец, шунка...

УЖ ПРОСТЕЙШИ ФОРМИ СПОЗНАНЯ – ЗЛОЖЕНИ ЗА ПОХОПЙОВАНЄ Науково психолоґийно патрене, главни психични процеси, хтори у интеракциї, то мотивация (воля), чувства (емоционални живот) и спознанє (коґниция). Спознанє то здобуванє, чуванє, отримованє и хаснованє знаня. Спознанє творя перцепция (обачованє), увага, ученє, мемория, язик, думанє и свидомосц (чловек ма свидомосц о себе, з тим же ше вельо того случує и нєсвидомо). Зоз того видно пред яку зложену роботу ше наход за и школяре и наставнїки кед сцу дацо научиц, а окреме кед треба дацо научиц о Богу и духовним живоце. Уж єдноставнєйши, початни крочаї у спознаню одредзеного зявеня, як цо перцепция, обачованє – през слух, вид, пах, смак, дотик и ориєнтованє, указую ше як зложени за похопйованє и о нїх єст розлични теориї. Дакеди и барз розлични. Дзе и як вец зоз висшима процесами спознаня, як цо увага, ученє, паметанє, язик, думанє и свидомосц. Заш лєм, досц того ше о шицим тим и зна. Чловек зоз своїм розумом може одкривац тайни того швета, та и того цо божеске. Попри тим, маме и совисц (глас Бога у нас), о чим ше нажаль мало бешедує, лєбо вообще нє бешедує, окрем на виронауки. Ту и претканосц думкох, чувствох и жаданьох, односно волї. Наприклад, за чувства мож повесц и же су „цепли”, лєбо „горуци” думки. Чловек спознава нєпоштредно и поштредно, прето и настава може буц така, односно наживо и онлайн, а треба хасновац шицко цо нам помага. ■ 16. АПРИЛ 2021.

Так пасочки даровали и керестурска Пекара „Макаїˮ, потим Центер Йосафата, шестри служебнїци з манастира у Кули и два коцурски, Ирина Хромиш и Мария Малїк, котри и волонтерки Каритасу. Шунку подаровали двоме приватнїки зоз Кули, подароване векше количество млєка и вайцох зоз котрих Каритасово волонтерки наварели сирца, а було и пенєжни прилоги. За нїх купени соки, а у тим участвовала и предавалня „Фрешˮ. Шестра Михаїла виробела вельконоцни карточки котри подаровани до пакецикох старим парохияном. Попри паскалного єдзеня за особи у потреби, волонтере порихтали и 8 пакецики зоз символичнима вельконоцнима дарунками старим особом, котри ше сходзели на свойо штвартково друженя у Каритасу, док нє почала епидемия. Як визначує нова координаторка Каритасу Соня Алексич, на таки способ ше сцело и тим парохияном указац малу увагу, и з тим им пошведочиц же ше их нє забуло, гоч таки длуги час уж нє маю свойо стаємни друженя, котри им, як познате, барз значели. Так велї дали свойо доприношенє у тей акциї хтора ознова позберала и вецей як 15 волонтерох рижних ґенерацийох, а дзечнє ше одволали и млади. Як чуєме, шерца були полни шицким, и тим цо достали и тим цо даровали, чи єдзенє, чи свой час. Най здогаднєме, влонї, пре епидемию швето Пасхи преславене у специфичних условийох, т. є. бул полицийни час и онєможлївени приход до церкви. Прето застановена и векшина активносцох парохийного Каритасу у тей парохиї, та тогорочна акция Паскалне єдзенє, мож повесц як перши ярнї вистнїк и наздаванє же ше ситуация, та и робота Каритасу, нєодлуга нормализує. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 27

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 9. априла преселєл ше до вичносци мой наймилши супруг

ЯНКО САЛАМУН (1953–2021) з Дюрдьова Мили мой, нєт слова цо остали после тебе. Цихосц, пражнїна и вельки боль у моїм шерцу. Дзекуєм ци за шицко цо ши зробел за мнє. Най це вично чуваю нєбесни ангели! Спочивай у мире Божим! Твоя супруга Наталия ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 9. априла до вичносци ше преселєл наш мили оцец

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 6. априла преселєл ше до вичносци наш мили супруг, оцец, дїдо и прадїдо

ЯКИМ КРЕНЇЦКИ (1934–2021) з Руского Керестура Найкрасши памятки на ньго навики буду чувац у своїх шерцох його наймилши – супруга Ирина, дзивка Златка, унук Александар зоз супругу Саню и дзецми Сару и Минеу, унук Йоаким зоз супругу Амалию, унука Мая зоз супругом Бобаном и дзецми: Мину, Машу и Миланом Най спочива у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 6. априла преселєл ше до вичносци наш шовґор

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. априла наполнюю ше 10 роки як ше преселєл до вичносци

ЯКИМ КРЕНЇЦКИ (1934–2021) з Руского Керестура Красни памятки на ньго у наших шерцох будземе чувац навики. Ожалосцени Варґово – Ганча, Звонко зоз супругу Геленку, Ромко зоз супругу Терезку, и їх дзеци Спочивайце у мире Божим!

МИРОСЛАВ ПАВЛОВИЧ – Саболов (1961–2011) з Петровцох Мили наш приятелю, красни памятки на тебе занавше будземе ношиц у своїх шерцох. Споминаме це часто, а таки людзе як ти занавше жию. Кед нє з нами, вец у наших думкох и душох. Твойо приятелє зоз Руского Керестура Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. априла 2021. року наполнєли ше 13 смутни роки як ше преселєла до вичносци наша мила супруга, мац и баба

ЯНКО САЛАМУН (1953–2021) з Дюрдьова Гоч чи вецей нє медзи нами, покля ми жиєме, и ти будзеш жиц у наших шерцох и памяткох. Ожалосцени твойо дзеци: син Мирослав и син Иван зоз супругу Йовану Спочивай у мире Божим!

28 РУСКЕ СЛОВО

ДЮРДЇНКА ХОМА (1940–2008) з Руского Керестура Красни памятки на єй любов и доброту буду чувац єй наймилши Най спочива у мире Божим!

16. АПРИЛ 2021.

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. мая 2021. року наполня ше 13 роки як нас зохабел наш мили оцец, дїдо и прадїдо

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 8. априла 2021. року занавше нас зохабела наша мила мац, баба и прабаба

МАРИЯ народзена Пап (1939–2021)

ХОМОВО

ЮЛИЯН (1931–2008)

з Руского Керестура Мили нашо, нєт слова з котрима бизме описали цо остало после Вас – цихосц, пражнїна и вельки боль. Дзекуєме Вам за шицко цо сце поробели за нас. Вашо дзивки Марча, и Сенка зоз супругом Славком, унуки: Борис, Иван, Марина, Кристиан, Антония, та праунуки: Ален, Михаелка, Ивка, Аня и Андрей Спочивайце у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 8. априла 2021. року преселєла ше до вичносци моя мила шестра и наша нина

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 12. априла наполнєли ше 40 днї як нє з нами наш мили оцец, дїдо и прадїдо

Дня 19. априла наполнї ше рок як нє з нами наша мила мац, баба и прабаба

ВЛАДИМИР ДУДАШ зубар (1933–2021)

АНА ДУДАШ (1936–2020)

МАРИЯ ХОМА народзена Пап (1939–2021) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на це навики будзе чувац твоя шестра Сенка Монарова зоз супругом Якимом и дзецми Снежану и Жельком зоз фамелиями зоз Вербасу Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. априла наполня ше 10 роки як ше преселєла до вичносци наша мила

МАРИЯ ГЕРБУТ народзена Хованєц (1953–2011) з Руского Керестура

з Руского Керестура

Мили нашо, дзекуєме вам за шицко. З любову и почитованьом, вашо наймилши – дзивка Златка, син З любову и почитованьом найкрасши памятки на ню у своїх шерцох Александар зоз супругу Ружицу, унуки Антонина и навики чуваю супруг Владо, син Владо зоз фамелию и син Злато зоз Александра зоз фамелиями, и праунучка фамелию Спочивайце у мире Божим! Най спочива у мире Божим!

16. АПРИЛ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 29. марца престало дуркац шерцо нашей милей шестри, нини и андї

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 11. априла нєсподзивано нас зохабела наша мила супруга, мац и баба

АНИ-СЛАВКИ НОТА народзеней Рац (1938–2021) з Нового Орахова Красни памятки вично буду чувац єй наймилши Най спочива у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. марца нас нєсподзивала смутна вистка же у Бардейове у Словацкей умар вельки приятель Руснацох Войводини, окреме Коцурцох

Красни памятки на сотруднїцтво и приятельство зоз нїм буду чувац його приятелє зоз Коцура и аматере КУД „Жатва” Спочивай у мире Божим!

МАРИЯ ФЕЙСА народзена Русковски (1962–2021) з Коцура Занавше будзеш у наших шерцох и думкох. З любову и почитованьом твойо наймилши: супруг Микола, дзивка Олеся, жец Мирослав, унучата Николина и Лука, син Дарко, нєвеста Єлена, унучата Дина и Филип, син Любомир, нєвеста Сузана, унучата Матео и Петра Най це ангели чуваю! Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 11. априла нєсподзивано нас зохабела наша мила шестра и кума

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 11. априла нєсподзивано нас зохабела наша мила шестра, андя и тета

инжинєр МИЛАН БУЙДА (1959–2021) з Курова (Бардейов)

МАРИЯ ФЕЙСА народзена Русковски (1962–2021) з Коцура З любову и почитованьом, занавше будземе чувац у наших шерцох памятку на твою милу подобу. У смутку и жалю твойо: брат Любо зоз супругу Маю, дзивку Олю, сином Альошом и нєвесту Бланку Най це ангели чуваю! Спочивай у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

МАРИЯ ФЕЙСА народзена Русковски (1962–2021) з Коцура З любову и почитованьом, занавше це будземе чувац у наших шерцох и молитвох. Навики ожалосцени: брат Микола зоз супругу Слободанку, дзивку Биляну, жецом Жельком и унуку Дуню Най це ангели чуваю! Спочивай у мире Божим!

16. АПРИЛ 2021.

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. априла наполнєли ше 12 роки як нас зохабела наша мила супруга, мац и баба

МЕЛАНИЯ РАМАЧ народзена Сивч (1944–2009)

Дня 13. априла наполнєли ше 6 мешаци як ше до вичносци преселєла наша мила – супруга, наша дзивка, шестра, нєвеста и тета

з Руского Керестура

ГЕЛЕНКА РАМАЧ народзена Тиркайла (1965–2020)

З любову и почитованьом памятку на вас чуваю вашо наймилши – Рамачово, Тиркайлово и Катоново Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 13. априла наполнєли ше 6 мешаци як нас нєсподзивано зохабела наша мила кума

ГЕЛЕНКА РАМАЧ (1965–2020) з Руского Керестура

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 13. априла наполнєли ше шейсц мешаци як ше преселєла до вичносци наша мила

ГЕЛЕНКА РАМАЧ народзена Тиркайла (1965–2020) з Руского Керестура

З любову у наших шерцох чуваме памятки на нашо щири стретнуца. Кумово Надьово Спочивай у мире Божим!

Памятку на твою доброту и мили ошмих занавше чуваме. Наташа, Миле, Лена и Лука Зеличово Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 13. априла наполнєли ше шейсц мешаци як нас занавше зохабела наша мила

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. априла наполнєли ше дзеДня 16. априла наполнює ше вец смутни роки як ше до вичноссмутни рок як ше до вичносци ци преселєла наша мила мац, преселєл наш мили оцец, дїдо и баба и швекра швекор

ГЕЛЕНКА РАМАЧ (1965–2020) з Руского Керестура

Геленко, най це ангели чуваю. У каждей хвильки ши зоз нами. Фамелиї – Шимково, Сератличово, Тиркайлово, Пашово, Медєшово и Пашово Спочивай у мире Божим!

16. АПРИЛ 2021.

ЯНКО ЛАЗОР ЛЕОНА ЛАЗОР (22. IX 1935 – 16. IV 2020) (1. I 1940 – 10. IV 2012) з Руского Керестура Памятку на їх любов и доброту навики буду чувац їх наймилши – син Янко, нєвеста Оленка и унуки Желько и Вероника Спочивайце у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 31

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. априла наполнюю ше 40 жалосни днї як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. априла наполня ше 40 жалосни днї як нас у жалосци зохабела наша мила шестра

МИХАЙЛО ЧОРДАШ (1944–2021) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на ньго чуваю його наймилши – супруга Ксения, дзивка Блаженка зоз супругом Юлияном, син Александар зоз супругу Бланку, и унуки Ивона, Тимеа, Матео, Корнелиа и Давид Най спочива у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. априла наполнюю ше 40 днї як нас занавше зохабел наш шовґор

ВЕСЕЛИНКА КОВАЧ народзена Бесерминї (1953–2021) з Руского Керестура Ожалосцена – шестра Маря зоз супругом Юлином и дзецми, и шестра Фемка зоз супругом Михалом и сином Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 17. априла наполня ше 6 мешаци як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

МИХАЙЛО ЧОРДАШ (1944–2021) з Руского Керестура

ЮЛИЯН ПАШО (1953–2020) з Руского Керестура

Красни памятки на Вас буду чувац фамелиї – Рускайово, Бучково и Владо Кишондеров Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 20. априла наполня ше штири жалосни роки як нас занавше зохабела наша мили супруга, мац и баба

З любову и почитованьом останє навики медзи нами. Супруга Еуфемия, и синове Яким зоз фамелию и Михайло зоз фамелию Най спочива у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 17. априла наполня ше 6 мешаци як нас занавше зохабел наш шовґор

НАТА МИЛЮШ народзена Михальовски (1944–2017) з Нового Саду

ЮЛИЯН ПАШО (1953–2020) з Руского Керестура

Памятки на ню буду вично чувац єй супруг Миле, дзивка Мира, жец Станко, унуки Марина и Боян Зельковичово зоз Петроварадину Вичная памят, спочивай у мире Божим! Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок Ношитель проєкта „ҐЕПАРД - ВИС” Д.О.О. Нови Сад, Кочи Ивана число 2, хторого по ополномоцнєню заступа „ECOlogica Urbo” D.O.O. Краґуєвац, Сави Ковачевича 3/1 поднєсла вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Вибудов продукцийно-маґазинского

32 РУСКЕ СЛОВО

У красних памяткох го буду паметац фамелиї – Тиркайлово, Сератличово, Шимково, Медєшово, и Пашово кумово Най спочва у мире Божим!

будинку за продукцию ципелох зоз административну часцу поверхносци прижемє (П), и часц прижемє и поверхносц (П+1)” у улїци Руменацка драга бб на катастерскей парцели число 500/5, К.О. Нови Сад IV, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

* дзе цо будзе * дзе цо будзе *

ЯРНЇ ПИЯЦ КВЕЦА У КУЛИ Ярнї пияц квеца будзе орґанизовани на платоу опрез пошти у улїци Йосипа Крамера 16. и 17. априла од 8 до 19 годзин. Заинтересовани продукователє квеца и викладаче рижних продуктох треба же би ше приявели до Канцелариї за локални економски розвой на телефонски числа 025/751-189 од 7 до 15 годзин. Орґанизаторе манифестациї Општина Кула и Туристична орґанизация општини Кула.

16. АПРИЛ 2021.

informator@ruskeslovo.com Република Сербия Автономна Покраїна Войводина Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – нацио-

нални заєднїци Булевар Михайла Пупина 16, 21000 Нови Сад Тел.: +381 21 456 217, 487 4604 Факс: +381 21 456 217, ounz@vojvodinа.gov.rs На основи члена 24. пасус 2. Покраїнскей скупштинскей одлуки о покраїнскей управи („Службени новини АПВ”, число 37/2014, 54/2014 – др. предписанє, 37/2016, 29/2017, 24/2019 и 66/2020) у вязи зоз членом 11. и 23. Покраїнскей скупштинскей одлуки о буджету Автономней Покраїни Войводини за 2021. рок („Службeни новини АПВ”, число 66/2020), а у вязи зоз Покраїнску скупштинску одлуку о додзельованю буджетних средствох за унапредзенє положеня националних меншинох – националних заєднїцох и розвой мултикултурализма и толеранциї („Службени новини АПВ”, число 8/19), у рамикох проєкту „Афирмация мултикултурализма и толеранциї у Войводини»” Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци, розписує

ЯВНИ КОНКУРС

ЗА СОФИНАНСОВАНЄ ПОДПРОЄКТУ„МУЛТИКУЛТУРАЛИЗЕМ НА КЛИК” Явни конкурс ше розписує за додзельованє дотацийох Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци, реґистрованим правним особом (здруженьом, асоцияцийом и другим субєктом зоз шедзиском на териториї Автономней Покраїни Войводини) за орґанизованє 6 наградних конкурсох од общого явного интереса, за школярох основних и штреднїх школох зоз АП Войводини и то у обласци мултикултурализма, толеранциї и очуваня и промовованя етнїчней рижнородносци и културного идентитету националних меншинох – националних заєднїцох Войводини. Явни конкурс ше розписує на вкупну суму 500.000,00 динари.

I ОБЩИ УСЛОВИЯ КОНКУРСА Средства ше додзелює за орґанизованє 6 наградних явних конкурсох у 2021. року.

II УСЛОВИЯ КОНКУРСА •На явни конкурс ше можу приявиц лєм реґистровани правни особи – орґанизациї, здруженя, асоцияциї и други субєкти зоз шедзиском на териториї Автономней Покраїни Войводини.

•На явни конкурс ше нє можу приявйовац директни и индиректни буджетни хаснователє, привредни дружтва и национални совити националних меншинох.

•На явним конкурсу ше додзелює средства за орґанизованє 6 наградних явних конкурсох по шлїдуюцим: •наградни конкурси ше розписує за подношенє роботох на вибрани теми з обласци мултикултурализма, толеранциї и очуваня и промовованя етнїчней рижнородносци и културного идентитету националних меншинох – националних заєднїцох Войводини; •наградни конкурси наменєни за школярох основних и штреднїх школох зоз АП Войводини, з хторих 3 наменєни школяром основних школох а 3 школяром штреднїх школох; •наградни конкурси явни з обовязку вибраного хаснователя же би у писаней форми (або по електронскей пошти) обвисцел шицки установи основного и штреднього образованя у АП Войводини о условийох и терминох конкурса; •наградни конкурси ше муши реализовац у 2021. року.

• Подношителє прияви на явни конкурс, ґу прияви, обовязно подноша и: • детально розробени план подпроєкту и опис активносцох; • предкладанє динамики реализациї активносцох у 2021. року; • предкладанє темох и форми роботох хтори буду предмет наградних конкурсох; • предкладанє наградного фонду и форми наградзованя;

16. АПРИЛ 2021.

• предкладанє буджету подпроєкту; •предкладанє моделу сотруднїцтва зоз Секретариятом у реализациї подпроєкту; •урядови доказ о реґистрациї подношителя прияви (фотокопию).

III ОКРЕМНИ УСЛОВИЯ Явни набавки Кед хаснователь средствох зоз того конкурса подпада под реґулацию Закона о явних набавкох, односно кед ше средства хтори витворени по тим конкурсу буду хасновац за набавку роботох, доброх або услугох, а учасц явних средствох твори вецей як 50% вредносци набавки, хаснователя средствох ше будзе тримац за наручителя и вон ма обовязку применьовац Закон о явних набавкох.

IV СПОСОБ АПЛИКОВАНЯ •Прияви на конкурс ше подноши у єдним прикладнїку, лєм на конкурсних формуларох Секретарияту; •Конкурсну документацию мож превжац од 14. априла 2021. року у просторийох Секретарияту або на web-адреси www.puma.vojvodina.gov.rs; •Подношитель прияви може поднєсц лєм єдну прияву на Конкурс; •Прияви на конкурс ше подноши на сербским язику або на язику националней заєднїци хтори ше службено хаснує у Автономней Покраїни Войводини; •Прияви ше подноши особнє, з придаваньом на писарнїци покраїнских орґанох управи у Новим Садзе (будинок Покраїнскей влади) або ше их посила по пошти на адресу: Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци, 21000 Нови Сад, Булевар Михайла Пупина 16 З назначеньом: ЯВНИ КОНКУРС ЗА СОФИНАНСОВАНЄ ПОДПРОЄКТУ „МУЛТИКУЛТУРАЛИЗЕМ НА КЛИК” ·Конкурс отворени по 23. април 2021. року.

V ОЦЕНЬОВАНЄ ПРОЄКТОХ И ОДЛУЧОВАНЄ О ДОДЗЕЛЬОВАНЮ СРЕДСТВОХ Поднєшени прияви будзе розпатрац Комисия хтору менує покраїнски секретар за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци; • Комисия нє будзе розпатрац нєблагочасни и нєподполни або нєправилно виполнєни прияви, прияви хтори поднєсли особи хтори нє овласцени, прияви хтори виписани нєчитко або з ґрафитним клайбасом, як анї прияви хтори нє предмет Конкурса; • Критериюми хтори ше будзе применьовац при одлучованю о виборе орґанизаторох змаганьох: • предкладанє форми роботох и темох наградних конкурсох; • квалитет предкладаня активносцох, оценьованя ефикасносци и можлївосци подполней реализациї циля и теми конкурса; • предкладанє динамики реализациї наградних конкурсох у 2021. року; • предкладанє форми наградзованя и буджету подпроєкту; •предкладанє моделу сотруднїцтва зоз Секретариятом у реализациї подпроєкту; • предходни активносци подношителя прияви у вязи з обласцами на хтори ше одноша наградни конкурси.

• Комисия нє будзе розпатрац прияви подношительох хторим додзелєни средства по основи предходних конкурсох Секретарияту, а хтори нє вимирели превжати обовязки по тих конкурсох; • Секретарият затримує право од подношителя прияви питац, по потреби, додатну документацию и информациї або висц на саме место, односно за додзельованє средствох одредзиц виполньованє додатних условийох; • Ришенє о додзельованю средствох приноши покраїнски секретар, на основи предкладаня конкурсней комисиї; • Прияви и приложену документацию ше подношительом нє враца; • Зоз подношительом прияви хторому одобрени средства, Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци заключує контракт о софинансованю активносцох по основи хторого ше средства виплацує.

• Резултати явного конкурса ше обявює на урядовей web-адреси Секретарияту по законченю Конкурса. Покраїнски секретар, Жолт Сакалаш с.р.

МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, инсектох. МОНТИРАМЕ: ■ РОЛЕТНИ ■ ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ ■ ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ ■ МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ ■ ВЕНЕЦИЯНЕРИ ■ ОПРАВКИ Телeфон: 025/5827-710, 060/5088-433

ЦЕНИ ОГЛАСНОГО ПРОСТОРУ Од 11. фебруара 2021. року применює ше нови ценовнїк за простор за оглашованє у новинох „Руске слово”.

– мала оглашка (до 20 слова) 300 динари, – посмертна оглашка на 1 полю (66х45 цм) 800 динари, – посмертна оглашка на 2 поля (91х66 цм) 1600 динари, Цену жаданей оглашки треба уплациц на рахунок: 160-92324482 (Банка Интеза). Текст оглашки и фотоґрафиї (за посмертни оглашки) посилац на имейл: informator@ruskeslovo.com лєбо видиктовац на телефон 069 673328 лєбо 069 673319 од пондзелку до пиятку од 9 до 15 годзин. За обявйованє у актуалним тижню, оглашку найпознєйше придац по стреду до 10 годзин.

#останьме одвичательни ПОСИЛАЙЦЕ НАМ СВОЙО РЕЦЕПТИ rusmak.ruske@gmail.com

viber число 069/673328

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ ФОДБАЛСКА ПАНОРАМА ОПШТИНИ ШИД

ПО ТРИ, И ВЕЦЕЙ, ҐОЛИ НА СТРЕТНУЦОХ

У 21. колу Медзиопштинскей фодбалскей лиґи Срим – Заход, прешлей нєдзелї фодбалере дали 25 ґоли, односно просеково на каждим стадиону дали вецей як три ґоли. У Мандєлосу, домашня екипа ФК „Фрушкоґорац” победзела екипу Ґраничара зоз Адашевцох зоз резултатом 1:0. У Беркасове ФК „Сримец” прешвечлїво страцел од екипи ФК „Замй” зоз Ночаю, а резултат бул 5:2 за госцох, ФК „Сримец” зоз Ярку победзел екипу ФК „Зека Булюбаша” зоз Равню зоз 3:0. У Кузмину, домашнї Ґраничар победзел екипу ФК „Єденство” зоз Руми зоз резултатом 2:1, а у Руми дзе бавели ФК „Фрушка ґора” и Єднота зоз Шиду резултат бул 5:1 за домашнїх. Трґовачки зоз Сримскей Митровици и ФК „Ердевик 2017” бавели нєришено 1:1. ФК „Слобода„ на своїм терену у Шашинцох страцела од госцинскей екипи ОФК „Бикич” зоз резулта-

том 0:1. На своїм терену у Чалми страцела и екипа ФК „Слоґа” од ФК „Обилич” зоз Кукуєвцох, а резултат бул 0:2. На нєдзелю у 22. колу, адашевски ФК „Ґраничар” на своїм терену бави процив ФК „Слоґа ” зоз Чалми, у Кукуєвцох Обилич 1993 на своїм терену дочека екипу ФК „Слобода” зоз Шашинцох. ОФК „Бикич” бави процив екипи ФК „Трґовачки” зоз Сримскей Митровици, у Ердевику госц будзе екипа ФК „Фрушка ґора” зоз Руми. Екипа Єдноти у Шиду бави процив екипи Ґраничара зоз Кузмину, Єдинство у Руми дочека екипи Сремац зоз Ярку. ОФК „Зека Булюбаша” у Равню бави процив екипи ФК „Сремац” зоз Беркасова, а екипа ФК „Змай” у Ночаю дочека першопалсовану екипу на таблїчки ФК „Фрушкоґорац” зоз Мандєлосу. А. П.

БАЧИНЦИ НА ДОБРЕЙ ПОЗИЦИЇ У Општинскей фодбалскей лиґи Шид у 11. колу одбавени три стретнуца на хторих фодбалере дали осем ґоли. Мож повесц же просек на стретнуцох по датих ґолох и у тим нїзшим ранґу змаганя нє подли. ОФК „Бунґула” на своїм терену бавела нєришено процив екипи ФК „Омладинац” зоз Батровцох, резултат бул 0:0. У Вашицох дзе бавели екипи ФК „Напредак” и ФК „Синдєлич” зоз Ґибарцу домашнї були прешвечлїви, а резултат бул 5:0. Єдинство як домашня на терену у Люби страцела од екипи ОФК „Бачинци” зоз резултатом 1:2.

Шлєбодни у тим колу були екипи ФК „Борац” зоз Илинцох и ФК „Ґраничар” зоз Ямени. На нєдзелю у 12. колу ОФК „Бачинци” на своїм терену буду бавиц процив екипи ФК „Ґраничар” зоз Ямени. Першопласована екипа ФК „Напредак” у Моровичу бави процив екипи ФК „Єдинство” зоз Моровичу, ФК „Синдєлич” у Ґибарцу бави процив екипи ОФК „Бунґула” и ФК „Омладинац” у Батровцох бави процив екипи ФК „Борац” зоз Илинцох. У тим колу шлєбодна будзе екипа ФК „Єдинство” зоз Люби. А. П.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СУБОТИЦА

ТРЕЦИ ДЕРБИ – ИСКРА БЕЗ БОДОХ ФК „Обилич” (Змаєво) – ФК „Искра” 2:0 (1:0)

Змаєво: стадион домашнєй екипи ФК „Обилич”. ИСКРА: Скубан, Ваяґич, Барович, Дякович, Ґубаш, Дрляча (Колєсар), Човс (Колошняи), Сталевич (Михняк), Лукич, Бокан и Дакич. Внєдзелю у Змаєве Искра одбавела треци општински дерби за шором, на тот завод процив домашнього Обилича. Обилич екипа котра у остатнїх даскельох змаганьох указала же є у форми, а понеже Искра на тото госцованє пошла без даскелїх стандардних бавячох пораженє нє було нєсподзиване. Попри пораженя коцурски фодбалере одбавели добре змаганє, з векшей часци змаганя були лєпши на терену, творели шанси, алє нєискуство пришло до вираженя та теренска инциятива нє корунована зоз ґолом. У першим полчаше Искра мала даскельо добри шанси, медзитим домашнї ґолман внєдзелю бул розположени за бависко, та одбранєл

34 РУСКЕ СЛОВО

шицко цо ишло до його ґолу. Першу шансу мал Барович зоз шлєбодного бица на половки першого полчасу. Добре бице зоз коло 20 метерох ґолман одбранєл кед уж шицки на стадиону видзели лабду у ґолу. Искра у першим полчаше наисце мала вецей лабду мадзи ногами, а домашнї даскельо раз загрожели зоз процив нападох, алє ше у даєдних хвилькох визначел и млади 17-рочни Искров ґолман Никола Скубан и одбранєл дватри шанси. Зоз єдного такого процив нападу домашнї були у предносци у 20. минути. Искра и у другим полчаше мала вецей мала лабду, медзитим нє у тей мири як цо то було у першим полчаше. У другим периодзе, гоч Искра и мала инциятиву, нє вихасновала ю. Медзитим, домашнї вихасновали ище єдну шансу после 10 минутох бависка у другим полчаше. Ґол бул подобни як и перши. После 21. одбавеного кола Искра на 13. месце на таблїчки зоз 19 освоєнима бодами. У шлїдуюцим колє Искра у Коцуре дочека Торньош. З. К.

16. АПРИЛ 2021.

sport@ruskeslovo.com

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА НОВИ САД

БАЧКА СТРАЦЕЛА ОД СВОЙОГО ИМЕНЯКА ЗОЗ БЕҐЕЧУ ФК „Бачка 1923” – ФК „Бачка” (Беґеч) 2:3 (1:1)

Дюрдьов: Стадион „Бачка” у Дюрдьове, главни судия змаганя бул Йован Чулум зоз Шайкашу, а помоцни судия бул Тихомир Миланович зоз Нового Саду БАЧКА: Златан Смолян, Ратко Чирин, Стефан Деянович, Стефан Максимович, Илия Данґубич, Предраґ Маркович, Милан Роґич, Неделько Тривунович, Драґан Тривунович, Деян Летич, Тодор Тривунович Домашня екипа ФК „Бачка 1923” ше нє преславела зоз бависком на стретнуцу прешлого викенду на домашнїм терену. У 23. колє першенственого змаганя Бачка страцела од госцох зоз Беґечу зоз резултатом 2:3 (1:1). По словох тренера Блажича, екипа добре бавела и указала одличне бависко, алє нажаль нє достаточне, бо екипа зоз Беґечу указала векшу схопносц и порихтаносц на терену. Домашня екипа до бависка вошла зоз добру енерґию и тактику цо указал и перши дати ґол уж у 18. минути Деяна Летича. Госци пошвидко превжали бависко, та так уж у 21. минути лабда затресла мрежу ґола, а резултат бул виєдначени. У другим полчасу екипа зоз Беґечу указала лєпшу схопносц на терену, мала вецей нападаня, та зоз таким бависком дали ище два ґоли. Ґол у 48. минути дал Александер Косич, а лєм шейсц минути после Никола Ледя-

нац дал треци и остатнї ґол за екипу Бачка зоз Беґечу. Фодбалере Бачкей им пробовали на вецей способи вжац лабду, алє без успиха. Други ґол за домашню екипу у 66. минути дал Неманя Иґнїч котри до бависка вошол як резерни бавяч. Лєм два минути познєйше Райко Павлов достал жовти картом пре нєспортске справованє на терену, а у 80. минути судия подзелєл ище два жовти картони пре нєспортске бависко. Стретнуце оценєне як фер и корентне зоз трома жовтима картонами, ґоли були дати на реґуларни способ. После того пораженя Бачка ше находзи на 34. месце у таблїчи, а шлїдуюце змаганє Бачка будзе бавиц процив екипи „Єдинство”. Л. Кх.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР

НАЙЧЕЖШЕ ПОРАЖЕНЄ ДОТЕРАЗ ФК „Будучносцˮ (Ґложан) – ФК „Русинˮ 3:0 (1:0)

Русин наступел у составе – Калинич, Тома С. (Джуджар), Вуйович В. (Чернок), Павлович, Вуйович Ф, Кулич, Дюканович, Бранкович, Саянкович, Тома Ф. У 23. колу Подручней фодбалскей лиґи Зомбор, внєдзелю, 11. априла, госцованє фодбалерох Русина у Ґложану, процив ФК „Будучносцˮ, любителє русиФото: ФК „Русин” новцох зоз поцерпаньом чекали конєчни резултат. Будучносц тераз найуспишнєйша екипа у ярнєй часци першенства, на хторей од пейцох колох, у штирох закончели змаганє як побиднїки. З другого боку, Русин од пейцох колох, перши два кола победзел, док три змаганя за шором страцел. Реално, нєдзельове пораженє ище вше нє дава место за панїку. Но, шлїдуюце коло риши дилему чи Русин у кри16. АПРИЛ 2021.

зи, чи то лєм хвильково потераз слабши резултати. На нєдзелю до Керестура приход зи „Борац 46ˮ зоз Обровцу, екипа хтора точно „за петамиˮ Русинови, одно сно, на єдним месце є спод Русина, а розлика 4 боди на хасен Русина. Цо ше дотика остатнього змаганя, внєдзелю Русин нє здабал на екипу хтора ше намага „конкуровацˮ за

найвисши верх. Гоч тераз нападаче Русина друга найефикаснєйша екипа зоз 55 датима ґолами, охрана анї приблїжно нє така успишна. Чим екипа достанє тельо ґоли, значи же цошка „шкрипиˮ. Чежко указац зоз пальцом же хто ту найбаржей виновати, но то уж и так робота тренера Саянковича. Ан. М.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ ЗОЗ ЖЕНСКОГО РУКОМЕТНОГО КЛУБУ „ДЕРОНЄ”

АНЯ СИМИЧ МЕДЗИ НАЙЛЄПШИМА У ВОЙВОДИНИ Млада рукометашка ЖРК „Деронє”, Аня Симич зоз Руского Керестура, була на кампу и тестираню найперспективнєйших дзивчатох и хлапцох зоз простору АП Войводини, хтори 5. априла у Бачкей Паланки орґанизовал Рукометни союз Войводини. Камп трох катеґорийох наймладших хлапцох и дзивчатох од 12 – 16 роки и їх тестиранє пририхтал Покраїнски завод за спорт и медицину спорту, цо велька потримовка РС Войводини хтори потераз сам окончовал тоту роботу

А

ня вошла перше медзи 22, а вец и медзи 18 найлєпши бавячки у своєй конкуренциї Ж-12 (дзивчата народзени 2008. року и младши). По словох єй тренера Славка Надя, ма вельки шанси войсц и медзи 16 найлєпши бавячки после ище єдного кампу котре ма буц перши викенд у маю. УСПИШНИ КЕРЕСТУРЦИ У ДИРОНЮ Аня уж даскельо роки тренира и бави за дироньски клуб зоз ище даскелїма товаришками зоз Керестура, а клуб водза тиж Керестурци Славко Надь, а помага му Николина Зорич. Аня тераз бави за младшу екипу Ж12, дзе є капитен, а того року ю тренер уключел и до сениорскей екипи, вєдно з другима младшима бавячками. Єй квалитет и талант хвалї и тренер Надь.

– Аня тераз и капитен, бави на позициї штреднї бек и єдна є од ґолґетерох нє лєм у нашей екипи, алє и у цалей лиґи. Вона наисце талантована за спорт и за рукомет, уж вецей роки тренира, участвовала и на наших рукометних кампох у Оджаку. Ма одредзени квалитети, и думам же пред ню єдна красна кариєра кед будзе и далєй вредна и упарта – гвари тренер Славко Надь. Аня Симич тераз школярка шестей класи Основней школи „Петро Кузмяк” у Керестуре, и о своїм рукометним анґажованю нам з тей нагоди гварела же люби рукомет и нїч єй нє чежко кед тот спорт у питаню.

– Рукомет сом почала тренирац такой од першей класи, и то перше у школи, а потим у Дироню. Тренираме два раз до тижня, и нє чежко ми гоч и путуєме, бо наисце любим бавиц рукомет, а найкрасше кед ше да ґол. Мило ми же сом тераз добре прешла у Бачкей Паланки – гварела Аня. АМБИЦИЇ И ПЕРСПЕКТИВА

Можлївосц буц замерковани Аня достала кед єй екипа прешлого року виборела уход до Супер лиґи Войводини. Як надпомнул тренер Надь, екипа посцигла вельки успих и ма перспективу направиц ище векши.

– Тераз зме дзешка у штредку таблїчки, а крайнї циль нам буц медзи першима штирома екипами цо водзи на державне першенство. Медзитим, мали зме одредзени почежкосци, та зме у Дироню нє могли тренирац скоро полни 7 тижнї, понеже зме мали забрану пре даяки нєушорени ситуациї у Клубу и у оджацкей Општини зоз нашима руководителями. Прето зме з тим дакус очкодовани, и нє знам чи досцигнєме тот циль, алє заш лєм и так успих же ше и ми пласовали медзи тоти седем екипи. Понеже то найуспишнєйши екипи зоз цалей Войводини, за єден мали клуб як цо Деронє то заш лєм вельки успих. А успих и кед наша бавячка Аня, войдзе до селекциї Войводини, чому ше я барз наздавам – визначел Аня у репрезентациї – у другим шоре треца з правого боку тренер Надь.■ М. Афич

36 РУСКЕ СЛОВО

16. АПРИЛ 2021.

sport@ruskeslovo.com

РОЧНА СКУПШТИНА СПОРТСКОГО ЗДРУЖЕНЯ СB „ЯША БАКОВ”

ПРИНЄШЕНЕ РИШЕНЄ О ДАЛЬШЕЙ РОБОТИ Чи Спортске здруженє Спортских бавискох „Яша Баков” будзе исновац и надалєй чи нє, було єдно од главних питаньох на Рочней скупштини Спортских бавискох „Яша Баков”. Схадзка отримана всоботу, 10. априла, у просторийох Културно-уметнїцкого дружтва „Тарас Шевченко” у Дюрдьове

Н

а Скупштини було штири точки дньового шора. Перша точка ше дотикала самого звиту о роботи здруженя за прешли 2020. рок. БАВИСКА ОПРАВДАЛИ СВОЙО ИСНОВАНЄ

Предсидатель Управного одбору Иван Папуґа шицким присутним пречитал звит у котрим, медзи иншим, було спомнуте же у прешлим року, котри за шицких бул чежки, заш лєм отримани осем екипни и два поєдинєчни змаганя. Руководство СЗСБ „Яша Баков” пробовало максимално сполнїц план у чаше кед ситуация дошлєбодзовала отримованє спортских змаганьох. Як заключенє першей точки було тото же СЗСБ „Яша Баков” и того року, гоч у зменшаним обсягу витворело и оправдало иснованє Спортских бавискох „Яша Баков”, як способ отримованя и змоцньованя вязох медзи местами у котрих жию Руснаци. Друга точка дьового шора ше одношела на финансийни звит за 2020. рок. Як поведзене на схадзки, и кед би пришло до гашенє того здруженя, односно Бавискох, то би було з найвекшей часци праве пре финансийни почежкосци зоз котрима ше тото здуженє стрета. ОЧЕЖАНИ ФИНАНСИЙНИ УСЛОВИЯ Од 2012. року по 2019. рок здруженє по ришеню Националного совиту Рускей националней меншини котре опредзелєне за роботу роботного цела за спорт, доставало 200 000 динари на рочним уровню . Медзитим, за прешли рок тоти средства ше зменшали аж за 50 одсто, та тераз виноша 100 000,00 динари. Маюци тото у оглядзе Управни одбор СЗСБ „Яша Баков” принєсол ришенє

16. АПРИЛ 2021.

о зменшованю средствох за 1/3 по змагательови (зоз 300 на 200 динари) на котре соорґанизаторе по местох можу раховац. Пошлїдки того же шицки вони муша уложиц вецей средства зоз свойого боку, цо нє одвитує шицким. Достати 100 000 динари нє достаточни за роботу СЗСБ Яша Баков, а таке ришенє принєшене же би ше нє претаргла робота тих спортских бавискох. По словох орґанизаторох, зоз такима средствами здруженє чежко же може „прежиц”. У остатнїх двох точкох дньового шора було слово праве о тим як зачувац Спортске здруженє Спортски бависка „Яша Баков”. ПЛАНУЮ ДВАЦЕЦ ПЕЙЦ ЗМАГАНЯ – За наиходзаци XXX Спортски бависка плани направени. Планує ше отримац 17 екипни и 8 поєдинєчни змаганя. Потенциялни домашнї „пренайдзени”, алє тото цо ше ище нє зна и цо шицких бриґує то финансийна конструкция. Стан таки же кед ше пошвидко нє пренайдзе и обезпечи стаємни и бизовни способ финансованя, СЗСБ „Яша Баков” нє обстанє и пошвидко будзе загашене – гварел предсидатель Управного одбору СЗСБ „Яша Баков” Иван Папуґа. После длугей и конструктивней розгварки члени скупштини и присутни принєсли єдногласне ришенє, же Спортски бависка нє треба гашиц же би то була барз велька чкода. Тиж так, принєшене ришенє же ше Спортски бависка єден час нє будзе орґанизовац до часу док ше нє пренайдзе вигодне ришенє за їх финансованє.■ Л. Кухар

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМЕЦО

ГОРУЦИ ТЕПШИ Андреа Шанта, зоз Дюрдьова

Колачи брескинї

Потребне : ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

2 вайца 170 ґрами цукру ванелийов цукер 50 милилитри млєка 180 милилитри олєю пращок за печенє коло 500 ґрами муки маджун рум

1. Поступок:

2.

3.

38 РУСКЕ СЛОВО

Розмишац вайца, цукер, ванелийов цукер, млєко и олєй. Окреме розмишац муку и пращок за печенє. Зєдинїц чечну мишанїну зоз суху и замишиц цесто мегчейше, так же би могло правиц лабдочки. Прекриц цесто зоз мещком най одпочинє годзину у фрижидеру. Правиц зоз цеста мали лабдочки, зоз двома дланями шулькац лабдочку доґод лабдочка нє постанє швицаца, бо вец нє будзе пукац при печеню. До тепши положиц папер и складац лабдочки. Зограц релну на 150 ступнї и печиц 15-20 минути, треба же би були тварди и же би достали дакус фарбу од долу. Од горе нє шму почервенїц, бо вец знаю попукац док их будзеце видубйовац. Зоз ножом видубиц кажду лабдочку. До отрушинкох зоз видубених лабдочкох додац 3-4 ложки маджуну и кус руму. Мишанїна треба же би була штреднє густа. Кажду брескиню наполнїц и злїпиц два лабдочки. До води розпущиц дакус червеней фарби (може и сок зоз вишнї), на швидко их замачац и такой их мачац и до цукру. Филовац можеце и зоз плазму и розпущену чоколаду, уж по своїм смаку. Смачного!

16. АПРИЛ 2021.

rusmak.ruske@gmail.com

ГОРУЦИ ТЕПШИ

Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Милана Младеновски (инстаґрам cooking.with.love_mm)

Америцка пита зоз ягодами У судзини зєдинїц цукер, муку, соль и ванелийов цукер. Марґарин розпущиц и зєднїц зоз витрепанима вайцами. Чечни состойки преляц пре йґ су хих и шиц ко поми шац. Млє ко поступнє додавац и так ше достанє лїпкаца мишанїна. Ягоди порезац на поли. Часц ягодох додац до пририхтаней мишанїни, а часц охабиц же бисце их покладли одгоре. Положиц мишанїну до окру глей огньоодпорней (ватросталПотребне: ■ 300 ґрами цукру ■ 350 ґрами муки ■ ложичка солї ■ 50 ґрами марґарину ■ 2 вайца ■ ванелийов цукер ■ 2 деци млєка ■ 500 ґрами ягоди

16. АПРИЛ 2021.

ней) судзини – моя ма пречнїк 26 цм) лєбо тепши, а положиц од горе ягоди. Питу печиц у релни на 200 ступнї док нє почервенї. Кед ше охладзи посипац ю зоз мелким цукром.

РУСКЕ СЛОВО

39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ÐÅÖÈÊËÓÉÖÅ – ÄÀÊÎÌÓ ÏÎÌÎÆÅÖÅ Здруженє „Зоз затичку до ошмиху” од снованя успишне у акциї збераня пластичних затичкох зоз хтору змоцнюю потримовку поєдинцом и фамелийом особох зоз инвалидитетом. Шицки проєкти гуманитарноеколоґийни и найчастейше у основи маю едукацию наймладших, алє и старших о рециклажи одруткох, а так же би ше достало финансийни средства и купело рижни помоцни средства дзецом зоз инвалидитетом. Велїм ше дзецом дотераз, дзекуюци тим акцийом, помогло. Алє то нє шицко – окрем дотерашнїх рижних едукацийох наймладших о значносци рециклажи одруткох, од початку 2021. року, у Новим Садзе Здруженє рушело зоз реализацию проєкта „Екокараван”. Идея им же би едуковали и анкетовали жительох на тему примарного роздзельованя одруткох. Так, опрез Здруженя у Улїчки Чирпанова 25, положели канти у рижних фарбох зоз ясно виписаним и намальованим знаком яки одрутки до хторей канти треба одложиц.

РОК LXXVII ЧИСЛО 16 (3937) НОВИ САД, 16. АПРИЛ 2021.

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Подпредсидатель Здруженя Борко Петкович гварел же людзе потримую и тоту акцию. Приходза зоз уж у мещкох роздзелєнима одрутками и одкладаю их до одвитуюцих кантох. И тото рециклованє одруткох ма исти гуманитарни характер як и затички. Затераз тоти контейнери положени лєм на тей локациї у Новим Садзе, а кажде хто жада може присц и ту охабиц одрутки, хтори на таки способ поставаю сировина, так як цо охабяю и затички. Тиж надпомнул же и того року планую складанє мозаїку зоз затичкох, алє найскорей же то будзе у Суботици. В. В.

Фото: Мария Афич

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

Фотоґрафия: 0369P

Фотоґрафия: 0371P

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на слиП кох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу за културу войводянских Руснацох на число телефона 021/654-65-34, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

Завод за културу войводянских Руснацох ма нове число телефона 021/654-65-34

■ ОТРИМАНИ ПРОБНИ ЗАКОНЧУЮЦИ ИСПИТ