Ruske slovo 16

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

РОК LXXIII ЧИСЛО 16 (3729) НОВИ САД, 20. АПРИЛ 2017.

ХРИСТОС ВОСКРЕС!

ВОИСТИНУ ВОСКРЕС!

■ ЧИ БЛЇЗКО

КОМПРОМИС У ЗАВОДЗЕ?

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Фото: Марина Джуджар

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ ВЕЛЬКОНОЦНА РАДОСЦ

ПОМОГНЇЦЕ, РОЗПИТАЙЦЕ ШЕ, ПРЕПОЗНАЙЦЕ! Фотоґрафия: K006b_0179P

ЕВРОПА БЕЗ ГРАНЇЦОХ Пише: Михал РАМАЧ, писатель и новинар

Европа престава там дзе почина Путинова Русия и Ердо- Кед пришла на шор Україна, єй тедишнї предсидатель ґанова Турска. Европски парламент початком априла ше, под прициском Кремля, нагло предумал. Процив уведол безвизни режим за Україну. Гранїци Европи, сли- його нєрозумней одлуки перше ше побунєли студенти, ковито поведзено, премесцени коло тисяч километри на вец почали масовни протести – Револуция достоїнства. восток. Там дзе им и место, бо Харков и Одеса зачували Була то, насампредз, еврореволуция: борба за живот доевропски дух и душу и под царским корбачом и под ко- стойни чловека и за придружованє ґу Европи без гранїмунистичну чижму. Гражданє Сербиї ище паметаю часи цох. Єдно без другого нє идзе. кед ше за кажде путованє до иножемства мушело модлїц Три роки по валяню диктаторского режима українски визу и плациц за ню, та барз добре розумя цо за гражда- державни орґани окончели свою часц роботи и вона донох України значи утаргованє визох: початок новей ери. стала позитивну оцену. Початком лєта гражданє України Гражданє дакедишнєй (СФР) Югославиї могли без визох годни рушиц до жемох Униї без понїжуюцого чеканя путовац до вецей як 130 державох. Векша часц швета по- пред конзулатами. То перша, алє барз велька ґарадича на читовала тоту державу длугокей драги до поли верела єй. Кед почали Гранїци Европи, сликовито поведзено, премесцени ноправного членства. войни, уведзени визи. Патраци краткорочно, коло тисяч километри на восток. Там дзе им Хто дзеведзешатих роЕвропа нє достава веи место, бо Харков и Одеса зачували европски дух кох путовал до иножемцей як своєчасно дои душу и под царским корбачом ства, зна як понїжуюцо стала з отвераньом и под комунистичну чижму ше чувствовал кед мудзверох худобней Поршел до формуларох туґалиї, Румуниї або уписовац безчислени Болгарскей. Як и спомподатки о себе, о своїм роботним месце и плаци, о чле- нути жеми на початку европскей драги, так и Україна данох фамелиї, родичох, дакеди и о бабох и дїдох... Так ше лєко од европских нормох у шицких обласцох живота и чувствовали людзе зоз шицких бувших комунистичних роботи. Праве прето єй потребна потримовка и строги жемох док нє утаргнути визни режим, зоз чим им були надпатрунок. одхилєни дзвери за членство у Европскей униї. З длугорочного становиска, континент достанє штераЕвропа прияла Литву, Латвию и Естонию, Польску и цец пейц милиони шлєбодних гражданох. Єдинствена Мадярску, Ческу и Словацку, Румунию и Болгарску нє Европа заснована, насампредз, на людских правох и прето же их сановала и нє прето же би им помогла. При- шлєбодох, а з нїх вишлїдзело заєднїцке законодавство и яла их прето же вони єй часц, котра роками була оддзе- строги „правила бависка” цо важа за шицких. Без прилалєна зоз „желєзну завису”. Прияла их нє як туню робот- пйованя и применки тих правилох нєт анї злєпшаня жину моц и жридло сировинох, цо були под московску чи- вотного стандарда з котрим Европа прицагує милиони жму, алє як ровноправних партнерох. Так прияти и Сло- жительох других континентох. вения и Горватска. Шицки пред тим мушели прейсц Векшина гражданох Сербиї, тоти цо нїґда нє путовали „приправнїцки стаж”, односно сполнїц одредзени усло- до иножемства, нє почувствовала хасен од утаргованя вия же би ше прилагодзели ґу правилом котри важа у ро- визох. Так будзе и з Україну. Безвизни режим важни за звитшей часци континента. привреднїкох, науковцох, просвитних роботнїкох, студентох, уметнїкох – за тоти дружтвени пасма котри ношителє вкупного розвою. Векшина почувствує злєпшанє теди кед почнє функционовац правна держава. Теди, кед ше шлєбодни гражданє виборя за тото же би нїхто нє бул над законом; кед парламент будзе над вивершну власцу, а нє вона над нїм; кед державни орґани буду викореньовац, а нє шириц корупцию. Злєпшаня нє будзе без нєзависного судства и нєзависних медийох. Домашнї задатки котри Европа по ставя пред кандидатох за членство нє лєгки. Алє, вони условиє вибудови демократичного и стабилного дружтва. Док на своїх окраїскох ма нєстабилни держави, Европа ше нє може чувствовац безпечно. Кед допринєше їх стабилизациї и уключи их до своїх рамикох, буд зе то на заєднїцки добробут.■ Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

2 РУСКЕ СЛОВО

20. АПРИЛ 2017.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Мирон ГОРНЯК КУХАР, редактор рубрикох Духовни живот и Економия

■ Тижньовнїк 4–5. Чи блїзко компромис у Заводзе?

6. Ситуация з миґрантами у Шидзе

■ Духовни живот 8–12. Велька ноц по наших местох

■ Економия 13. Информованє Коцурцох о державней помоци у польопривреди

■ Нашо места 15. Активносци Туристичней орґанизациї зоз Шиду 16–17. Виберанки у Вербаше

■ Култура и просвита 20. Вербаски уметнїки достали свойо просториї 21. Вельконоцни концерт КУД „Тарас Шевченко”

■ Мозаїк 22. Кевин Дудаш на шветових змаганьох у танцованю

■ Руске слово у швеце 24–25. Активносци Руснацох у Словацкей и Канади

■ Людзе, роки, живот 26–27. Катонова фамелия з Нового Саду

■ Информатор

30–34. Оглашки и In memoriam

■ Спорт 36–37. Локални фодбалски лиґи 38–39. Треци полчас – Атлетика фамелийни спорт На насловним боку – Облїванє у Керестуре Авторка фотоґрафиї – Марина Джуджар

ЦО КЕД НАИСЦЕ ВОСКРЕШНЄМЕ

Добре же єст Бога, же є добри, барз сцерпезлїви и же Христос воскреснул, та вец можеме и ми, односно же нє завиши шицко од нас. Штреднє патрено, як актуална дозрета ґенерация хтора креирує живот, ми нєуспишни, млади то похопели, нє веря нам же зме способни за лєпше и сцу пойсц од нас, гоч и на други конєц швета. Уж роками, децениями, упарто тримаме водзаци места у неґативносцох у блїзшим и дальшим околїску. Наприклад, без социялного осиґураня аж 570 000 заняти „на чарно”. И док ми углавним импровизуєме живот, знанє и роботу, фаховци вираховали же стопа ризику од худобства у Сербиї 25,5 одсто, по чим зме у европским верху. Кажди штварти житель у ризику од худобства. Найвиложенши ризику од худобства то млади од 18 по 24 роки (32,7 одсто), потим гевти младши од 18 роки (30,2 одсто), док найменшу стопу ризика од худобства маю особи старши од 65 рокох (19,1 одсто). Штреднї нето заробок (без порцийох и доприносох) на початку того року бул 41 500 динари. Як ми вообще преживюєме? Углавним так же ше креативно „знаходзиме” и трудзиме цо вецей достац и вжац од заєднїци, зоз цо менєй укладанями. Прето заєднїца, штреднє патрено, охудобнює и уж децениями є на нїзких конарох. Психолоґове гваря же кажди чловек ма потенцияли за креативносц, без огляду на интелиґенцию, образованє, статус итд. Тоту креативносц ми надосц хаснуєме за одберанє од постояцого, а нє за творенє нового и вредного. Ґу тому мож додац же з виглєдованями установене же ше найлєпше спреведа, и найчежше то одкриц, кед ше спреведа самого себе. Филозофове науки твердза же ше даєдни парадиґми (способи живота, твореня и справованя) нє меня анї з еволуцию, анї з револуцию, алє так же щезню (помру) їх заступнїки. Млади и без филозофиї и науки „сконтали” же найлєпше нїч нє чекац, алє пойсц отадз. Шицко то живот, и можеме цо сцеме, лєм нє докля сцеме. Мушиме умрец. Пойсц там дзе можебуц думаме же нєт нїч (а цо то нїч?). Медзитим, цо кед ше раз пребудзиме и наисце, воистину воскрешнєме, и кед нам хтошка пове же зме нїч нє принєсли од того цо зме мали, а же нашо лєм тото добро цо зме дали другим?

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/7, 21000 Нови Сад * Редакция: заменїк одвичательного редактора Иван Сабадош – редакторе/ки – Дюра Винаї, Мирон Горняк-Кухар, Михайло Зазуляк, Александар Паланчанин, Олена Планчак-Сакач, Славица Фейса, Ясмина Дюранїн; новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Сенка Надь, Сандра Саламун, Ана Маркович, Златко Колєсар * Язична редакторка – Блажена Хома-Цветкович * Технїчна редакторка – Люпка Цвеїч; компютерски обробок – Вероника Вуячич, Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жирорахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ” Maxima graf” Пет роварадин * E-mail: ruske.redakcija@gmail.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Direktorka MARTICA TAMA[ *** Odvi~atelqni redaktor dr BORIS VAR]A

20. АПРИЛ 2017.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК УПРАВНИ ОДБОР ЗАВОДУ ЗА КУЛТУРУ ВОЙВОДЯНСКИХ РУСНАЦОХ

ДЛУГОКА ДРАГА ПО КОМПРОМИС Окрем же треба присподобиц Статут ґу законским предписаньом, розписац конкурс и вибрац директора, пред Заводом за културу войводянских Руснацох однєдавна ище єден задаток – меновац нови Управни одбор. Проблем же чежко обдумац комбинацию хтора каждому будзе по дзеки

Пишу: М. ЗАЗУЛЯК И. САБА ДОШ

К

ед ше початком того рока у Заводзе за културу войводянских Руснацох ступело до ришованя, мож повесц, єдноставного процедуралного поступку – ускладзованя Статуту Заводу з новим Законом о култури, яки пред тим нє раз робени, нїхто нє обчековал же тот обовязни „процедурални поступок” видзе до першого плану и вирошнє до проблему з хторим ше тераз зочую чолни институциї у нашей заєднїци. По остатнїх информацийох, Вивершни одбор Националного совиту Руснацох би концом тижня членству на гласанє мал прешлїдзиц нови, часточно кориґовани предлог нового составу Управного одбору Заводу, а резултат будзе познати по нєдзелї. ҐЕНЕЗА Отже, дзевецеро члени Управного одбору Заводу за културу штредком фебруара нє принєсли одлуку о вименки Статуту Заводу у членох хтори ше одноша на условия за вибор його директора, так же соснователь Заводу – Национални совит Руснацох, на своєй порядней схадзки 7. марца того року з векшину гласох розришел Управни одбор, а як теди потолковане, то бул єдини способ превозисц „пат-позицию”, гоч остава дилема чи блокаду нє могло ришиц на елеґантнєйши способ. Початком того мешаца, Совит на гласанє предложел мена кандидатох за нови Управни одбор. Медзитим, на електронскей схадзки Совиту (отриманей од 7. по 10. април), 12 предложени кандидати нє достали потребну векшину гласох членох Совиту, та ушлїдзели розгварки и догварки же би ше тоту ситуацию превозишло.

ДИНАМИКА Тераз розпущени Управни одбор Заводу за културу нє зложел анї рок – Национални совит и його Одбор за културу предложели го влонї у априлу, а потим го меновала Покраїнска влада. Уж теди то бул полу-нови полустари Одбор, понеже членство з часци було нове. Национални совит го розпущел початком марца того року, а од теди тирваю консултациї о составе нового Управного одбору. У медзичаше, и на чолє Заводу було пременки, понеже у влонї юлию з функциї директора на нове задлуженє у Покраїнскей влади пошол мр Серґей Тамаш, потим за о. д. директора менована Ивана Дудаш, чий мандат тирвал шейсц мешаци. Пре пременку законскей реґулативи соснователь Заводу, Покраїнска влада суґеровала вибор новей особи на позицию окончователя длужносци директора Заводу. За о. д. Заводу предложена Анамария Ранкович. По тераз нє познате становиско Покраїнскей влади, хтора як соснователь дава конєчне слово о кадрових ришеньох у Заводзе за културу войводянских Руснацох.

4 РУСКЕ СЛОВО

Пробує ше направиц потребни компромис у предкладаню кандидатох за членох УО Заводу, з котрих 9 членох потим менує Покраїнска влада, як други соснователь. КАНДИДАТИ З єдного боку, лїста кандидатох муши буц прилаплїва векшини з 19 членох и седем лїстинох заступених у Националним совиту. З другого боку, вшелїяк треба мац у оглядзе же после прешлорочних априлских виберанкох владаюца структура пременєна и у Покраїни, дзе главне жридло финансованя Заводу. Тото визначує и предсидатель Националного совиту Славко Рац, хтори ше, на нєсподзиванє велїх, можебуц и найбаржей у векшинскей ґрупациї заклада за компромис – Нєобходни нам компромис хтори нє будзе преглїбйовац постояци подзелєня у рускей заєднїци. Лєм кед у Совиту будземе єдинствени, укажеме же зме и озбильни и одвичательни. То конкретно значи же ми Руснаци у покраїнских институцийох, дзе ше случели политични пременки, и далєй мушиме мац партнера. Прето векшу улогу муши достац опция хтора тото партнерство лєгчейше витвори – толкує Славко Рац. Вон гвари же драга по пораду нє лєгка и длуго тирва, алє би векша чкода настала кед би ше „ламало прейґ колєна” цо би на концу вироятно нїкому нє було по дзеки. Кельо нєурядово мож дознац, поради о кадрових ришеньох блїзко при розришеню, а становиско шицких актерох, од Покраїни по Национални совит односно опцийох хтори у нїм заступени, же би ше з кандидатами нє виходзело до явносци покля поступок менованя нє будзе закончени. Насампредз же слово о особох хтори припознати у фаху и заєднїци, та ше нє жада лицитовац з менами. Начално, почитує ше принцип же би у УО Заводу мали буц заступени особи хтори маю фаховосц и компетенцию у рижних обласцох култури, од вершинскей по аматерску. Предсидатель Совиту Славко Рац гвари же праве з тей обласци консултовани руски Дружтва и КУД-и з локалу, хтори жадали баржей участвовац у роботи нашей кровней институциї култури. Вецей їх представительох у будуцим УО Заводу би мала буц главна розлика у одношеню на предлог хтори нє прешол на предходним гласаню. Член Националного совиту и длугорочни роботнїк у култури Миломир Шайтош тиж акцентує же у тей ситуациї нєобходна одвичательносц ґу интересу цалей рускей заєднїци, и наздава ше же ю членство Националного совиту тераз укаже.

– Завод муши достац управни одбор хторому приоритет будзе цо скорей ришиц назберани административни и правни питаня, же би ше вец зоз шицку моцу могло пошвециц рускей култури. По шоре, треба усоглашиц Статут зоз зако20. АПРИЛ 2017.

ном о култури, принєсц интерни Правилнїк о роботи, потим розписац конкурс за директора... понеже то процедури до хторих уключени и снователє – Совит и Покраїна, шицко вимага часу, та го нє мушиме ище и ми сами трошиц. Окреме же Нови Сад пошвидко будзе и Европска престолнїца култури и Младежска престолнїца. Кед Завод, хторому шедзиско у Новим Садзе, нє вихаснує таку нагоду промововац Руснацох и здобуц хасен за заєднїцу, вец зме наисце нєозбильни – коментарує Шайтош. У случаю же заш лєм нє будзе компромису, остава остатнє ришенє же Покраїна превежнє право и без препорученя Совиту менує нови состав Управного одбору. Нашо собешеднїки свидоми же то опция хтору гоч як треба обкеровац. ДИРЕКТОР После формованя нового Управного одбору, на шор придзе и питанє нового директора Заводу. После своєй одлуки од 14. фебруара, Национални совит Покраїнскей влади предложел розришованє з тей функциї терашнєй окончовательки длужносци директора Заводу Ивани Дудаш, тиж пре процедуралну причину, бо у складзе зоз спомнутим новим Законом о култури нє сполнює єдно з условийох за директора, хторе ше тераз одноши и на стан о. д. – нє ма потребни 5 роки роботного искуства („стажу”). За нового о. д. директора

ПРИЧИНИ КРИЗИ Остатнї случованя у Заводзе прекоментаровали и дзепоєдни члени Националного совиту Руснацох. Дакедишнї директор Заводу Мирослав Кевежди хтори гвари же, окрем же нєосторожно розпущени предходни Управни одбор тей институциї, ище вше нє маме ясни критериюми транспарентного вибераня того цела.

– Значни кадрово питаня ше нє шме ришовац на електронских схадзкох, алє през явну розправу. Членство УО шицких институцийох треба виберац прейґ явней поволанки дзе потенциялни кандидати укажу жаданє, алє и буду порихтани же би їх професийна биоґрафия була оценєна. Кед маме людзох без искуства, знаня, квалификацийох, Завод вец лєм инструмент политики Националного совиту – коментарує Кевежди. Олена Папуґа трима же криза Управного одбору штучно индукована, понеже ше предходне, тераз розпущене зволанє одуперало надрилєним ришеньом верху Националного совиту: – Думам же прешле зволанє УО заводу було цалком компетентне, таке яке може дац руска заєднїца. У нїм було фахових людзох хтори нє були порихтани патриц през даяку политичну лєбо интересну призму, алє робиц професийно и на хасен Руснацох. Тераз зме тих людзох практично одогнали зоз заєднїци и нє верим же их годно врациц, а анї нє верим же место нїх достанєме лєпши, лєбо фаховши УО Заводу – заключує Олена Папуґа.

20. АПРИЛ 2017.

Фото: В. Вуячич

ТИЖНЬОВНЇК

Совит источашнє предложел Анамарию Ранкович, редакторку у Редакциї на руским язику Трецей програми радия РТВ Войводини, алє до нєшка тото розришенє и менованє на Покраїнскей влади ище нє окончене. Потамаль, Завод у пракси и далєй водзи дотерашнї руководитель. Дудашова на место о. д. директора Заводу менована 3. авґуста 2016. року, а стан окончователя длужносци директора може буц найдлужей рок. У тим периодзе ма буц ускладзени Статут Заводу зоз Законом о култури и по нїм розписани конкурс за директора.

– Гоч теди Националному совиту од другого соснователя Заводу суґероване же би цо скорей предложел нове мено за о. д. директора, цо и поробене, други о. д. ище нє меновани, так же покля нє маме нове менованє, я и надалєй правни заступнїк Заводу, бо єдна така установа нє може функционовац без одвичательней особи – гвари Дудашова, надпоминаюци же, формално и практично, ище вше нє розришени анї Управни одбор.

– Зоз Совиту дата инициятива за його розришенє, а тераз ше роби на тим же би ше Покраїнскей влади предложело и мена за членох нового УО. Обчекуєме же на истей схадзки Покраїнска влада перше розриши терашнї, потим такой менує нови УО Заводу, як и же вєдно з тим мнє розриши, а менує нового о. д. директора. Но, то лєм наша предпоставка, бо остатнї час з Покраїни, односно Покраїнского секретарияту за културу, явне информованє и одношенє з вирскима заєднїцами нє маме нїяки повратни информациї. Нє лєм ми, бо у медзисобних контактох знаме же подобне искуство тераз маю и други меншински заводи за културу – гвари Дудашова, визначуюци же Завод, гоч очежано, бо є ище без средствох, функционує, окончує свою роботу и праве пред тижньом, 14. априла, закончени Конкурс за орґанизованє манифестацийох у обласци защити нєматериялного културного нашлїдства Руснацох у 2017. року, хтори ше одноши на софинансованє орґанизованя наших манифестацийох и фестивалох з Календару репрезентативних манифестацийох Руснацох у тим року. Практично, у Заводзе тераз шицко на чеканю – чека ше на розришенє терашнього УО и менованє нового, розришенє терашнього о.д. директора и менованє нового о.д., ускладзованє Статуту з новим Законом о култури и на основи нього розписованє конкурсу за директора, потим и сам вибор директора. Шицко би, з почитованьом потребней процедури, мало буц покончене по початок авґуста. То узки часови рамик, алє витворлїви кед ше почнє такой.■

РУСКЕ СЛОВО

5

ТИЖНЬОВНЇК ОПШТИНА ШИД

БУДЗЕ МЕНЄЙ МИҐРАНТОХ, АЛЄ ЦЕНТЕР ЗАТЕРАЗ ОСТАВА Локалней самоуправи придата гражданска петиция за заверанє. Прилапююцого центру за миґрантох у Шидзе. Центер затераз нє будзе заварти, алє на подручу Општини будзе зменшане число миґрантох, насампредз тих хтори пребуваю нєлєґално. Гражданє хтори вимагаю заверанє Прилапююцого центру за миґрантох у Шидзе, вовторок отримали протестни сход опрез Културно-образовного центра, а потим петицию придали до Општини Шид. Петиция насловена на Владу Републики Сербиї, Министерство охрани, Комесарият за вибеженцох и миґрациї и Општину Шид. Коверту з потписами блїзко 3.000 гражданох придала Бранислава Штимац, чийо єденацрочне дзивче и єй пайташку нєдавно знємирел миґрант кед вошол до їх обисца зоз шекерку и окраднул обисце, а приял их заменїк предсидателя Општини Шид Зоран Семенович. У петициї ше вимага заверанє прилапююцого центру,а кед ше то нє витвори, же би у городзе нє було илеґалних, нєреґистрованих миґрантох, и же би им рушанє у городзе було огранїчене. Подписнїки ше наздаваю же на тот способ уровень безпечносци шицкиох гражданох будзе на висшим уровню.

ҐУ ДРУГЕЙ

НОВИ ПЛАТФОРМИ ЯК НАДБУДОВ Презентовани резултати, як и напрямки хтори з нїх шлїдза, добри початни основ за виробок шлїдуюцей пейцрочней Медийней стратеґиї хтора би мала предлужиц процес реформованя и трансформованя домашнїх медийох, алє и ришиц проблеми хтори замерковани у примени предходней стратеґиї

Н

а основи анализох традицийних друкованих и електронских медийох на меншинских язикох Калмана Кунтича, онлайнмедийох на меншинских язикох Мирослава Кевеждия и резултатох теренского виглєдованя меншинских и вецейязичних медийох Владимира Илича, концом марца у Беоґрадзе отримана конференция з назву „Информованє на язикох националних меншинох – децению познєйше”. Сход орґанизовал Центер за розвой цивилного дружтва, а з потримовку Фондациї за отворене дружтво, а з нїм цивилни сектор почина явну розправу о новей медийней стратеґиї. Шицки три виглєдованя о хторих бешедоване пошвидко буду видруковани у Зборнїку, а потим плановани ище три трибини же би ше их представело цо ширшому пасму явносци – перше у Новим Садзе, вец знова у Беоґрадзе и у Новим Пазару. Презентовани резултати спозорюю. Насампредз слово о процесу приватизациї медийох, як и їх пошлїдкового проєктного финансованя дзе поступки часто нєтранспарентни и окончую ше по нєясних критериюмох. Медзитим, кед слово о спомнутих виглєдованьох, у їх фокусу меншински и вецейязични медиї, а дати конкретни препорученя и практично-политични мири як превозисц релативно узки рамик у хторим функционую. ПЕРСПЕКТИВА У ОН-ЛАЙН СФЕРИ

Зоран Семенович гражданом гварел же општина Шид о проблему обвисцела компетентни державни орґани и же ше обчекує же ше найдзе ришенє за тот проблем. Локална самоуправа по тим питаню на истим становиску як и гражданє, понеже одскорей тиж вимага же би бул заварти Прилапни центер за миґрантох при гайзибанскей станїци у Шидзе. Медзитим, по нависценю компетентних, затераз то ше нє случи алє число миґрантох на шидским подручу, хторих єст реґистроване коло два тисячи особи, будзе зменшане. После нєдавного спомнутого инцидента, Штаб за позарядово ситуациї отримал урґентну схадзку и заключел же треба од компетентних державних орґанох глєдац заверанє Центру у Шидзе. Таку одлуку потримала и Општинска рада, а одредзене число нєзадовольних гражданох почали протести и петицию з вимогу же би бул глєдаюци заварти спомнути прилапни центер. После инцидента полиция зоз Шиду дислоцировала коло 200 миґрантох хтори нє були реґистровани у Прилапююцим центре и врацени су до Прешева. Медзитим, комесар за вибеженцох и миґрациї Републики Сербиї Владимир Цуцич виявел медийом же центер пре його значносц и положенє блїзко гранїци нє будзе заварти. У медийою ше оглашел и державни секретар у Министерстве роботи, занятосци, борецких и социялних питаньох Ненад Иванишевич, хтори виявел же число миґрантох на подручу шидскей општини будзе зменшане, а єдна часц преруцена до менших прилапююцих центрох. Вл. Дїтко

6 РУСКЕ СЛОВО

Насампредз, препоручене обезпечиц ефикасни алє и економични модели финансованя, хтори уважа єднаки права шицких заєднїцох на информованє. У тим контексту, позитивна пракса софинансованя меншинских медийох на подручу АП Войводини требала би буц запровадзена на териториї цалей держави, а РТС би ше у тей обласци требал упатрац на РТВ. Тиж препоручене на сербскей програми явних сервисох звекшац обсяг информованя о меншинских заєднїцох. Медзитим, меншинским медийом потребни викрок з класичних друкованих и електронских формох до он-лайн сфери, дзе нєобходна потримовка финансиєрох и сновательох. Нєзависни явни медийни сервиси хтори финансую гражданє, а нє держава, як и дошлїдни професийни и етични стандарди новинарства предусловия без хторих нє мож витвориц квалитетне информованє анї у векшинскей, анї у меншинских заєднїцох, заключене у напрямкох. Ту предложене же би ше часц даваньох за явни медийни сервиси оддзельовало за реґионални и локални медиї хтори би на терену окончовали исти задаток, а предложени и комбиновани модели явно- медийох цивилних орґанизацийох. Ту єст простора за класични приватного партнерства у медийох, як и векша потримовка снованю електронски медиї як радио, алє и нови он-лайн платформи. Кед слово о онлайн-медийох, Мирослав Кевежди визначел же вони тунї и вигодни способ информованя за меншински национални заєднїци, бо за мали пенєж рижни снователє можу направиц медиї, и кед их реґиструю, можу участвовац на конкурсох локалних самоуправох.

20. АПРИЛ 2017.

ТИЖНЬОВНЇК МЕДИЙНЕЙ СТРАТЕҐИЇ

ТРАДИЦИЙНИХ ВИДАНЬОХ

– У општинох дзе Руснаци жию у векшим чишлє а руски язик у службеним хаснованю, локална самоуправа ма обовязку оможлївиц, односно финансовац информованє на мацеринским язику. То нагода за снованє он-лайн медийох понеже су туньши як класични медиї. То була тиж и нагода, можебуц уж препущена, за локални медиї хтори загашени у приватизациї – гвари Кевежди. Вон обчекує же традицийни и нови медиї можу функционовац вєдно, алє лєпшу перспективу ма он-лайн информованє. Нєшка у Сербиї єст коло 600 функционални он-лайн медиї, а тренди указую же их о дзешец роки годно буц дзешец раз вецей. ЯВНЕ ИНФОРМОВАНЄ НА ЛОКАЛУ

Як уж вецей раз спозорене, потерашнї резултати медийней реформи – приватизация и проєктне софинансованє у обласци информованя, нє цалком сполнєли обчекованя. Як предложене на схадзки у Министерстве култури и информованя з представителями националниох совитох националних меншинох у Сербиї хтора тиж отримана концом марца у Беоґрадзе, по новим Закону о явним информованю и медийох општини и городи буду обовязни з найменєй єден одсто зоз свойого цалосного буджету софинансовац проєкти з обласци информованя у локалним штредку. Попри дефинованя спомнутого проценту, цо дотераз нє було, у новим законє буду дефиновани и термини кеди локални самоуправи маю розписац конкурс за проєкти з обласци информованя, же би медиї на локалним уровню, та и хтори информую на язикох националних меншинох, од початку буджетного рока мали средства за проєкти явного инфмормованя. Попри закладаня за прецизнєйши конкурсни процедури, национални совити окреме инсистую на обовязкох хтори превжали власнїки приоватизованих медийох, гварела заменїца предсидателя Одбору за образованє Националного совиту Руснацох Анамария Ранкович, хтора з директорку НВУ „Руске слово” и предсидательку НАР-у Мартицу Тамаш, участвовала на сходзе.

– Зоз представителями Министерства догварене же би шицки национални совити послали информацию о нєпочитованю Закона зоз 2014. року хтори наклада же би нови власнїк после приватизациї нє менял програмску шему. То барз значне за програму по руски на локалних медийох. Одбор за информованє поднял крочаї же би випитал кельо ше обсяг и квалитет тих програмох пременєл през виглєдованє запровадзує зоз НАР-ом, цо нам да урядово податки на хтори зме ше годни поволац. На основи того Министерство пошлє налог Аґенциї за приватизацию, односно Министерству привреди и РЕМ-у же би реаґовали. Державни секретар у Министерстве култури и информованя Нино Брайович тиж нагаднул даєдни зоз резултатох интерного виглєдованя о проєктним финансованю, так повесц, мешинских медийох, хтори указали же єст мало и же ше нє досц финансую портали на меншинских язикох, а окреме двоязичних. То значи же у шлїдуюцих проєктних циклусох можебуц праве на тим будзе акцент и то треба вихасновац – толкує Анамария Ранкович, и гвари же на сходзе вельо бешедоване и о составе комисийох хтори одлучую о додзельованю средствох по проєктох. Перша Медийна стратеґия Сербиї, односно Стратеґия розвою явного информованя, прилапена 2011. року и була важаци документ по конєц прешлого року. Вєдно з важацим сетом медийних законох, стратеґия представя основ за процес приватизованя медийох и проєктного софинансованя явного интересу у обласци информованя. Медзитим, найлєпши резултати витворени у технїчним домену, як наприклад процес диґитализованя електронских медийох. У шлїдуюцим документу требало би баржей инсистовац на сущним принципу – преправиц драгу ґу плуралней медийней сцени розтерхованей од политичних и економских прицискох и контроли, цо и перИ. Сабадош ши циль медийней реформи.■ 20. АПРИЛ 2017.

STANOVISKA Пише: Mирон ДЖУНЯ, публициста

ХТО ЦО (ПО)ДУМА, ХТО ЦО ПОВЕ Бо, гат, гей – Руснаци ше нїґда нїзач нє буня, реторично наглашує раз єден челєднїк, а руски жец. Лєбо – Рускинї положнїци найцихши у вербаским породзилїщу (озда бо ганьба видавац зоз себе, та гоч ше породзуєш) – слова моєй нєвести нєрускинї, после приношеня ище єдного малого Джуню на тот швет. Парадиґматске, нїч нове. Най ше врацим на наслов – Видрижнює ше ми мой млади приятель же як ме порихтал кед ме замодлєл купиц два „100с” ризли на будки у центре, алудируюци на компромитуюцосц поступку, цо мнє одвикнутому дзешка у малим мозґу як таке. Най нє правим даяки соблажнююцши поровнаня – алє я нє мам проблем з фактом же хто у валалє зоз ким лєгнул, лєбо цо кури, та гоч и на Пасху пополадню, як цо и сама подїя одбуваня. Напевно же сом уж барз длуго у варошу. Друге – гоч сом нє засциг буц облапени зоз сучасну образовну схему – розликуєм виронауку и гражданске воспитанє, та нє мам проблем зоз авторитетами, як у фамелиї так у дружтве, котри гнєтка примушени на компромиси и пошлїдкову гипокризию. Гей, верим же праве о тим слово. Психосоциялни корень би добре розтолковали нашо фаховци калибра Дула, Кевежди напр. Єдно то плєтки, а друге общи дружтвени интерес. Точка. Кельо то знаме розликовац? Кельо робиме на тим консензусу? Чи идземе на то хто кельо дорве, а хто зорве? Длуго сом уж скептик коло институцийней функционалносци, тиж свидоми медийней попутаносци пре икс причини, прето ме и порвал одход Томи качмара з Матки у найглїбшим националним чувстве, та аж и у онтолоґийним смислу, пре будуцу судьбу истей. Менєй пре конзум ликвидох, бо мам алтернативни шанки у варошу, алє праве пре простор у котрим мож чуц на власним язику збир актуалносцох з руского микрокосмосу. Пре зменшани прицисок инхибируюцих факторох тей лєбо гевтей файти, тримам карчму у РКЦ Нови Сад за руску Аґору, сходзиско и крижанє шицких релевантнєйших струйох и информацийох котри би могли интересовац просекову Рускиню, Руснака, ту и тераз. Културни змисти ше подрозумюю. Дакеди то бул пияц, лєбо час и простор по служби коло церкви (ту зме!), а тераз то Матка (праве мено, права локация, традиция лєм потвердзує). Так же – кед ше анї у рамикох ФБ чи других формох интернета нє да чуц правдиви, автентични Vox populi, верим же спомнуте место представя єдини бизовни простор отвореного и шлєбодного стретаня и чераня думаня и становискох наших людзох. Прето и гласам за отримованє Матки по кажду цену, та гоч гнєтка здабе як у Ковачовей писнї: Хижочко стара, худобко наша... Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 7

ДУХОВНИ ЖИВОТ ХРИСТОС ВОСКРЕСЕ! ВОИСТИНУ ВОСКРЕСЕ!

ТОРЖЕСТВО НОВОГО ЖИВОТА Пасху зме шветочно преславели з нашим еґзархом кир Георгийом Джуджаром у Руским Керестуре, Новим Садзе и Коцуре, а у шицких церквох було вельо вирних, радує же було и младих, и пошвецени вельо паски. У менших местох ище вше ше отримує традицию облїваня РУСКИ КЕРЕСТУР

ВОСКРЕСНЇМЕ ДО ЩЕШЛЇВЕЙ ВИЧНОСЦИ Вирни парохиї св. оца Миколая у Руским Керестуре Пасху, на векшини богослуженьох у катедралней церкви з крашнє обновену фасаду, преславели з нашим еґзархом кир Георгийом Джуджаром и домашнїма, парохом о. Михайлом Малацком и капеланами о. Владимиром Медєшом и о. Михайлом Шантом, а тиж и зоз своїма фамелиями и госцами. У Страсним тижню, на Вельку стреду служена остатня Служба Божа преждеосвящених дарох, а на Желєни штварток на Литурґиї Василия Велького владика Георгий окончел и обряд умиваня ногох членом Церковного одбору, на памятку як то зробел Исус апостолом на Тайней вечери. На Вельки пияток на 15 годзин владика предводзел и Вечурню з покладаньом плащанїци, а присутни були велї парохиянє. На Перши дзень Велькей ноци, до хторого ше вошло всоботу вечар на Всеночним богослуженю на 20 годзин, Велька пасхална архиєрейска Служба Божа и пошвецанє паскох була на 10 годзин. Євангелия читана на церковнославянским и ище на пейц язикох – латинским греческим, руским, українским и горватским. Попри дзияка Янка Виславския, шпиванє на Служби предводзел и

У КОЦУРЕ

домашнї Мишани хор Дому култури и Катедралней церкви св. оца Миколая, зоз солистом Михайлом Рамачом, а под руководительством Лидиї Пашо. У казанї владика Георгий надпомнул же преславюєме найвекше и найторжественше швето у церковним року – воскресенє Исуса Христа и його вельку побиду добра над злом и живота над шмерцу. Пасхални кошарки пошвецени у церкви и порти, а було надосц вирних, алє и їх госцох з других местох. У просторийох Каритасу у церковней порти орґанизована и Вельконоцна вистава, хтору пририхтал волонтер Каритасу Славко Ройко. М. Афич

***

ИСУС НАМ ДАЛ НА ДЇЮ Вовторок, на Треци дзень Велькей ноци у Коцуре вирних у церкви Успения Пресвятей Богородици нащивел владика кир Георгий Джуджар, хтори, вєдно зоз парохом о. Владиславом Рацом, о. Яковом Куличом и о. Михайлом Шантом служел шпивану Службу Божу. Еґзарх у казанї поручел же нам Исус дал надїю за вични живот, а од способа живота на жеми, завиши и нашо воскресенє. Внєдзелю, о. Рац и о. Кулич у полней церковней порти пошвецели 303 кошарки. Служба Божа и пошвецанє паскох внєдзелю були и у Савиним Селу, дзе о. Яков Кулич пошвецел 12 кошарки з пасхалним єдзеньом, а на Служби було 30 вирних. Служби з мированьом у були и на Шветли пондзелок. Пондзелок, у римокатолїкей церкви у Коцуре дзеци котри ходза на виронауку, мали кратку програму з тему воскресеня Исуса Христа, шпивали и рецитовали, а по-

8 РУСКЕ СЛОВО

рихтала их Ґабриєла Зупко, на сербским и мадярским язику. Шицки достали дарунки, котри пририхтали священїки и члени Церковного одбору римокатолїцкей церкви. Пондзелок пополадню, кед ше дакус вихвилєло, хлапци ишли по облїваню, а вовторок дзивчата. З. К.

20. АПРИЛ 2017.

ДУХОВНИ ЖИВОТ ХРИСТОС ВОСКРЕС! ВОИСТИНУ ВОСКРЕС! НОВИ САД

ВИБЕРЕМЕ ВИЧНИ ЖИВОТ, ЛЄБО МУКИ

На Други дзень Велькей ноци, на Шветли вовторок, у Новим Садзе Архиєрейску Службу Божу служел наш еґзарх кир Георгий Джуджар, а сослужел парох о. Юлиян Рац, хтори и причащали, и мировали вирних. Шпивал Хор „Гармония” з дириґентку Весну Кесич Крсманович и солистку Ану Римар.

– Свята Церква то ми, хтори тераз славиме найвекше швето – Воскресенє Господа нашого Исуса Христа, торжество побиди живота над шмерцу и добра над злом – гварел владика у казанї. – Христос нам дава тварду надїю за нашо воскресенє, алє чи вибереме радосни вични живот, чи муки и церпенє, то завиши од нас. Намагайме ше буц достойни вичней радосци з нашим Господом – надпомнул кир Георгий. На Перши дзень Пасхи у Новим Садзе, шпивану Службу Божу служел парох о. Юлиян Рац, хтори пошвецел паски у полней церкви св. апостолох Петра и Павла, и пречитал вельконоцну винчованку нашого еґзарха кир

ДЮРДЬОВ

Георгия Джуджара. Ґу владиковей винчованки, винчовал и парох, тиж и у мено панїматки, Церквоного одбору и шицких хтори ше трудза коло Церкви. Парох окреме подзековал секретарови Церковного одбору Владимирови Римарови за фахову роботу и позлату на царских дзверох у церкви. Тиж, о. Рац виглашел и же вишла нова кнїжка о. Франї Шанєка и о. Романа Миза „Улога Церкви у историї чловечества”, хтору мож купиц за 300 динари. М. Г. К.

***

НА ПАСХУ ПРИШЛИ И ЗОЗ ИНОЖЕМСТВА На Перши дзень Велькей ноци у Дюрдьове шпивану Службу Божу служел о. Борис Холошняй, а на нєй шпивали члени Хора „Розанов”, як и дюрдьовски капелан о. Михаил Холошняй.

Kошарки з пасхалним єдзеньом числених вирних з Дюрдьова, алє и з иножемстава и других наших местох, пошвецени у церковней порти. На Други и Треци дзень Служби служели о. Борис и о. Михаил, по котрих було и мированє, а швичакаре були виронаучни дзеци з дюрдьовскей ОШ. На Службох и того року були госци зоз України, роботнїки котри уж длугши часц робя у Жаблю.

У МИКЛОШЕВЦОХ

ЗДОГА ДОВАНЄ НА ИСУСОВУ ЖЕРТВУ

***

У миклошевскей грекокатолїцкей церкви Рождества Пресвятей Дїви Мариї, Вельку ноц преславели числени домашнї, як и госци зоз жеми и иножемства. Службу Божу на 11 годзин служели о. Владимир Маґоч, парох вуковарски и декан сримски Крижевского владичества и домашнї парох о. Яким Симунович. У казанї о. Маґоч пречитал вельконоцну винчованку Крижевского владики кир Николи Кекича и здогаднул на Исусову жертву за людски род. Кир Кекич наглашел же 20. АПРИЛ 2017.

Гоч було жимно, у Дюрдьове ше ходзело по облїваню, а облїваче и облївачки у шицких обисцох достали по писанку. С. Б. Швето нагода же бизме пренашли Исуса у своїх шерцох, и як цо ше з яри будзи природа, и ми пребудзели духовносц за своїх блїжнїх. По Служби Божей о. Маґоч пошвецел кошарки зоз пасхалним єдзеньом. Другого дня, по Служби Божей було мированє. Красне число парохиянох ше и причащало, и мировало.

К. Лї.

РУСКЕ СЛОВО

9

ДУХОВНИ ЖИВОТ ХРИСТОС ВОСКРЕС! ВОИСТИНУ ВОСКРЕС! НОВИ ВЕРБАС

ЗОЗ ДЇЛАМИ ПОТВЕРДЗМЕ ВИРУ У нововербаскей парохиї св. Владимира, на Вельку ноц, по Служби Божей пошвецени 107 кошарки з пасхалним єдзеньом. У полней церкви нововербаски парох о. Иґор Вовк пречитал Вельконоцну винчованку преосвященого владики и еґзарха кир Георгия Джуджара, а у казанї наглашел значносц Исусового Воскресеня за нас, алє же и ми з нашима дїлами перше мушиме указац же вериме. У филияли нововербаскей Церкви у Змаєве, о. Вовк всоботу пошвецел кошарки. На Други и на Треци дзень Велькей ноци у церкви Святого Владимира у Новим Вербаше Служби були на дзевец годзин.

СТАРИ ВЕРБАС

У парохиї Святого Владимира ше на Вельки пияток и Вельку соботу уж по традициї чувало Христов гроб. Чували го парохиянє хтори ше сами приявйовали, а велї вирни пришли помодлїц шпе и поциловац плащанїцу. А. Л.

***

ГУМАНИТАРНА АКЦИЯ ЗА ПРИКЛАД

У старовербаскей парохиї Покрова Пресвятей Богородици Служба Божа з пошвецаньом кошаркох була нащивена, а пошвецени вецей як 90 кошарки з вельконоцним єдзеньом. Парох о. Алексий Гудак вирним пречитал Вельконоцну винчованку владики кир Джуджара, а у казанї наглашел же би було крашнє кед би парохиянє затримали добри обичай и приходзели у таким вельким чишлє и на други Служби до церкви и же окреме важне же би приводзели дзеци до церкви и на мированє. Швета означела и гуманитарна акция зоз хтору ше почало три тижнї пред Вельку ноцу. Парохиянє до каритасових касочкох пущали донациї спрам своїх можлївосцох, а идея була же би ше зоз тих пенєжох помогло парохияном хтори у чежкей ситуациї и же би ше за вельконоцни швета тим фамелийом помогло зоз купованьом продуктох за пасхални єдзеня у кошарки.

– Назберани 9 650 динари зоз хторима купене шицко цо треба за кошарку за Пасху. У пакетох були шунка,

НОВЕ ОРАХОВО

колбаса, вайца, масло, хрин, а дали зме випечиц и паски. Дзекуєм шицким хтори помогли же би ше швета у тей парохиї дочекало достоїнствено о торжествено – гварел о. Алексий. Пакети помоци даскельо днї пред Вельку ноцу достали седем фамелиї зоз старовербаскей парохиї, а купованє поживи и додзельованє пакетох орґанизовал Церковни одбор и людзе добрей дзеки. А. Л.

***

И ВИРНИ З БАЧКЕЙ ТОПОЛЇ У церкви Христа Царя у Новим Орахове, на Перши дзень Велькей ноци, Служба Божа була рано на пол осмей, а служел о. Владислав Рац. На Богослуженє пришли и вирни зоз Бачкей Тополї. Парох о. Рац пречитал Вельконоцну винчованку нашого владики кир Георгия Джуджара. Того року пошвецени шейсц вельконоцни кошарки и Служба закончена з мированьом. Шлїдуюца Служба Божа у Новим Орахове будзе 6. мая пополадню, на два годзин. Лю. Р.

10 РУСКЕ СЛОВО

20. АПРИЛ 2017.

ДУХОВНИ ЖИВОТ ХРИСТОС ВОСКРЕС! ВОИСТИНУ ВОСКРЕС! У ШИДСКЕЙ ОПШТИНИ

ВЕЛЬО МЛА ДИХ И ДЗЕЦИ

У Шидзе парох о. Михайло Режак служел Служби Божо на Вельки штварток, потим на Вельки пияток, кед було хованє Исуса Христа, и на Вельку соботу. На Перши дзень церква була полна, окреме було вельо младих и дзеци, а анї дижджовна хвиля нє погубела дожице Христового воскресеня.

Отец Режак пречитал Вельконоцну винчованку кир Георгия и наглашел же най радосц воскресеня будзе пренєшена и до обисцох вирних. Пошвецени вецей як 50 паски, а Другого дня швета, после Служби Божей було мированє. Богослуженє було и на Треци дзень швета. И вирни у Бачинцох торжествено означели Вельку ноц зоз Святу споведзу на Квитну нєдзелю, а на Вельки штварток парох о. Дарко Рац служел Службу Божу Святого Василия Велького зоз Вечурню. На Вельки пияток було хованє Исуса Христа, потим вечар и Вечурня зоз читаньом 12 Євангелийох. Всоботу рано о. Рац служел Єрусалимску утриню, а вечар Вельконоцне всеночне. На перши дзень швета на Служби Божей пошвецени 17 кошарки з вельконоцним єдлом, у полней церкви. Другого дня швета було мированє, а Служба Божа служена и на Треци дзень швета.

СРИМСКА МИТРОВИЦА

Вельку ноц з богослуженями и молитву означели нашо вирни у Беркасове и Бикичу, дзе служел о. Владимир Еделински Миколка. По розпорядку богослуженьох, на Вельки пияток Христово хованє и покладанє плащанїци перше було у Бикичу, а потим и у Беркасове. На Перши дзень, по традициї у бикичскей церкви Служба Божа з пошвецаньом кошаркох була на осем годзин рано. Того року пошвецени 24 кошарки. У беркасовскей церкви

истого дня на Служби Божей пошвецени 11 кошарки з пасками. Другого дня швета тиж служени Служби Божо у обидвох церквох, кеди було и мированє, а у Беркасове Служба Божа була и на Треци дзень. Як узвичаєне, на Други дзень о. Еделински благословел гроби у Беркасове и у Бикичу. Вл. Дї.

***

ВЕЦЕЙ ЯК 1ОО ПАСКИ

Пасха у Митровици того року преславена окреме святочно. У воскресней Утринї, котра почала на 5 годзин рано, зоз традицийнима стражарами при Исусовим гробе од пиятку, знята плащанїца и зоз обходом коло церкви вирни одшпивали радосне Христос Воскрес! По Служби Божей пошвецени вецей як 100 паски. Першираз пришли и вирни з околних местох, а медзи нїма и Папуґова фамелия зоз Прхова, општина Печинци, зоз двоїма дзецми.После раншей Служби, и Служби у Латярку – була ище єдна Служба на 11 годзин, на котрей було досц дзеци котри принєсли свойо кошарочки и представели свойо писанки и рисунки котри направели всоботу пред Квитну нєдзелю. Тиж так успишно реализована акция Каритасу “Други то дар за мнє” у котрей дзеци и одроснути принєсли 20. АПРИЛ 2017.

54 касочки до котрих през пост руцали свой динарчок, а наменєли тоту скромну акцию за дзеци широти на України. В. В.

РУСКЕ СЛОВО 11

ДУХОВНИ ЖИВОТ ХРИСТОС ВОСКРЕС! ВОИСТИНУ ВОСКРЕС! КУЛА

ТРА ДИЦИЙНИ КОНЦЕРТ У парохиї Священомученїка Йосафата у Кули Богослуженя предводзел домашнї о. Платон Салак ЧСВВ, а бул помогнуц и о. Михайло Станько ЧСВВ, зоз Закарпатя, з України. Шицки богослуженя Страсного и Швитлого тижня були крашнє нащивени, а на Перши дзень Пасхи, на двох Службох Божих, пошвецени вєдно коло 260 кошарки. Отец Платон служел и у филияли кулскей парохиї у Крущичу, дзе пошвецел и пасхалне єдзенє. На шицких Службох священїки по руски и по українски пречитали Вельконоцну винчованку нашого владики кир Георгия. На Други дзень бул и традицийни Вельконоцни концерт, на хторим наступели коло 80 члени КУД „Иван Сенюк” з Кули, дзеци, млади и старши. И у Кули, у меншей мири, зачувани обичай вельконоцного облїваня. Як традиция у кулскей парохиї, мированє ше окончує на шлїдую-

Фото: Я. Такач цу, Томову нєдзелю, а на тот дзень ше идзе и на теметов, Так на Городским теметове на 16 годзин ше будзе служиц Панахиду за шицких покойних, а на новим теметове у часци грекокатолїцкого теметова на 17 годзин будзе Парастос. Окремни панахиди ше будзе служиц на гробох тих цо умарли прешлого року, односно у чаше од Пасхи по Пасху. М. А.

***

БЕОҐРАД

ВЄДНО РИЖНИ НАЦИЇ Потераз ище нє було тельо людзох у Беоґрадзе у церкви у Вишеґрадскей улїци на Пасху, як всоботу, 15. априла у вечарших годзинох. После Воскресней утринї и Служби, домашнї и госци, котрих було коло седемдзешат особи, принєсли пошвециц аж 47 кошарки з вельконоцнима єдлами. Медзи присутнима бул и амбасадор України у Сербиї Олександр Александрович зоз супругу и сотруднїками, а тиж и два пари зоз америцкей амбасади зоз пецерима дзецми, котри грекокатолїцкого походзеня. Були и други дзеци, котрим наша парохия подзелєла слатки лакотки. Декан беоґрадски о. Владислав Варґа пречитал владикову винчованку по руски, українски и сербски, понеже були присутни особи рижних националносцох, та и вирох.

ИНДЇЯ

Беоґрадски вирни до дзвончка за акцию за дзеци на України назберали коло 13 000 динари. Святочне шпиванє предводзел сримскомитровацки дзияк Славко Прецеп. В. В.

***

ВИСПОВЕДАНИ СТО ОСОБИ Пред Пасху, у Индїї ше висповедали аж коло сто особи, а Воскресну утриню служел парох о. Петро Дутка на 6,30 годин. Потим, на 9 годзин пошвецени паски. И того року до Индїї на Вельку ноц пришли и вирни з околних местох, Люкова, Бешки, Земун Поля, а були и зоз Швайцарскей. Внєдзелю, по словох о. Дутки, як и на Вельки пондзелок и Вельки вовторок благословени теметови, Штреднї, Нови и Стари теметов. Мированє у Индїї на Томову нєдзелю, кед и благослов теметовох у Земун Полю, односно Бежанийскей коси. М. Г. К.

12 РУСКЕ СЛОВО

Фото: О. Стецюк

20. АПРИЛ 2017.

ЕКОНОМИЯ КОЦУРЦИ ИНФОРМОВАНИ О ПОМОЦИ ДЕРЖАВИ У ПОЛЬОПРИВРЕДИ

ИНТЕРЕСОВАНЄ ЗА КРЕДИТИ И УСЛОВИЯ Коцурски парасти ше стретли зоз чолнима людзми Покраїнского секретарияту за польопривреду, водопривреду и лєсарство, а стретнуце орґанизовало коцурске здруженє „Бачки малинаре”. Найвецей ше бешедовало о конкурсох, кредитох, укладаньох до польопривреди и державней потримовки у купованю машинох и тракторох

Н

а стретнуцу зоз фаховцами зоз Покраїнского секретарияту, вовторок, 18. априла, нашо парасти дознали новосци о помоци держави у польопривреди и яки новосци и нови мири компетентни секретарият запровадзує. Покраїнски секретар за польопривреду, водопривреду и лєсарство мр Вук Радоєвич присутним гварел же за польопривреду обезпечене 70 одсто вецей средства як цо то було потераз. Радоєвич тиж так потолковал же на котри способ мож достац врацанє средствох, алє и спозорел же кед на даяким конкурсу пише же держава враци и до 50 одсто средствох, то нє муши значиц же будзе 50 одсто, алє же може буц и 30 одсто, и 40 одсто. Потим, парастох упознал з тим же яки мири потримовки за статкарство и як дойсц до нових погонских и приключних машинох. Понеже на схадзки було польопривреднїкох котри ше занїмаю и зоз продукцию малинох, польодїлством, алє и тих котри ше сцу упущиц до польопривреди, та и питаня за Покраїнского секретара були розлични. Парастох найвецей интересовали информациї о державней потримовки за купованє нових тракторох и приключних машинох. МЛАДИХ ИНТЕРЕСУЮ „СТАРТ-АП” КРЕДИТИ

З другого боку, малинарох интересовало же яку потримовку держава дава за правенє хладзальнї, понеже коцурске здруженє малинарох шлїдуюцого року ма у плану прейсц до задруґи и направиц свою хладзальню, та дознали же Покраїна видвоєла штири раз вецей динари як потераз за опрему хладзальньох и сушарньох и же по

20. АПРИЛ 2017.

трох основох можу буц врацени средства и до 11 милиони динари. Младих котри були на схадзки, а потераз нє мали ґаздовство, найвецей интересовало же як дойсц до „стартап” кредитох и яки условия же би ше до нїх дошло, та покраїнски секретар гварел же тих дньох будзе схадзка зоз Министерством польопривреди, же би ше одредзело точни условия за доставанє тих „старт-ап” кредитох. ВЕЦЕЙ ПЕНЄЖИ ЗА ТРАДИЦИЮ Тото цо нове од того року, то же Покраїна од того року видвоєла три раз вецей динари за потримовку орґанизованя традицийних манифестацийох. Тиж так, на векши уровень подзвигнуте и сотруднїцтво Покраїни и локалней самоуправи кед у питаню отримованє дильовох, виходних драгох зоз валалу и правенє местох за отресованє тракторох и машинох же би ше блато нє уношело до валалу. Директор фонду за польопривреду Александар Боґданович упознал парастох зоз кредитами котри понука держава, о кредитних лимитох и каматох за купованє новей механїзациї, пластенїкох и склєнярнїкох, процивкаменцових мрежох, копанє студньох и купованє системи за залїванє, опреми за пчоларство и вецейрочни засади. До Коцура, окрем покраїнского секретара мр Вука Радоєвича и директора фонда за польопривреду Александара Боґдановича, пришли и його помоцнїки Младен Петкович и Владислав Крсманович, а з локалней самоуправи бул предсидатель Дочасового орґану Општини Вербас Милан Ґлушац и предсидатель Месней заєднїци Коцур Желько Бєлан. ■ Златко Колєсар

РУСКЕ СЛОВО 13

НАШО МЕСТА ЯВП „ВОДИ ВОЙВОДИНИ” ВИЧИСЦУЄ БЕҐЕЛЬ У ВЕРБАШЕ

ПОЧАЛА ПЕРША ФАЗА ВИМУЛЬОВАНЯ Тих дньох ше закончую роботи на вимульованю беґелю у Кули у длужини од 1,3 километри од електричного до понтонского моста. На тей локациї предвидзене виберанє вецей як 30 тисячи кубни метери мулю зоз беґелю. Роботи, хтори коштаю 14,4 милиони динари, окончує ДВП „Бачка” зоз Вербасу, хторе роби у рамикох подприємства „Води Войводини”. Того тижня ше почина и зоз вимульованьом 1,6 километри беґелю на двох локацийох, у Бечею и Вербасу. Плїваюци баґери у Вербаше вируцую муль на коло пейц километри беґелю, у напряме од гидроґузла ґу вичерпней станїци за реґионалну подсистему Кула–Мали Идьош. Имре Ґшвенґ, инжинєр мелиорациї, шеф роботного сектору сектора Гидросистеми ДТД ЯВП „Води Войводини”, гвари же найвекши вплїв тото вимульованє ма на польопривреду.

– У Вербаше ше пред даскельома роками почало вимульовац беґель, а тераз ше лєм предлужує роботи хтори тирваю од 2014. року. До нїх потераз уложене 47 милиони динари. Рушели зме од вичерпней станїци прето же найвекши хасен зоз вимульованя беґелю маю нашо польопривреднїки, бо беґель, єден зоз найзначнєйших факторох у наводньова-

Плїваюци баґери вируцую муль

ню жеми. Вичерпней станїци треба обезпечиц добри прецек, а то значи же ше шицок муль муши виняц – гварел Имре Ґшвенґ. Як потвердзую зоз подприємства, вимульованє беґелю цалкомо безпечне за жительох хтори биваю коло беґeлю и нїяки неґативни пошлїдки тото вимульованє нє будзе мац за животни стредок.

– То порядна дїялносц нашого подприємства, лєм же тераз векше укладанє до тих проєктох, та векши и роботи. Гражданє можу мац лєм хасен з того, прето же кед касети зоз мульом на побрежю беґелю буду загарнути, ту буду ушорени дражки за шпациранє и пребуванє у природи, а тота часц беґелю будзе чиста и безпечна – додава Ґшвенґ.

Зоз тим нє треба мишац еколоґийну катастрофу хтора и далєй грожи жительом Вербасу и Кули. Нажаль, им и далєй остава шмердзаци беґаль и беґель Дунай-Тиса-Дунай хтори преходза през центри тих городох и у себе ноша одрутни води зоз индустрийох тих местох, алє и канализацию околних местох. Покля ше нє закончи централни пречисцовач у Вербаше хтори шицки тоти води будзе зберац и прерабяц, тот водови цек будзе и далєй найвеша еколоґийна катастрофа у Европи, та ше поставя питанє же кельо вредза тоти слики чистого беґелю и телї укладаня, кед даскельо метери коло нього чечу одрутни води, фекалиї и шмеце. А. Лендєр

КАРИТАС У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ЄДЗЕНЄ ДОСТАЛИ 25 ФАМЕЛИЇ Як то уж традиция, рускокерестурски Каритас и того року на Вельку соботу орґанизовал зберанє пасхалного єдзеня за особи котрим то потребне. Парохиянє, а з найвекшей часци пекарня „Макаї” и месарня „Байо”, подаровали єдзенє, хторе капеланє о. Владимир Медєши и о. Михайло Шанта пошвецели пред дзелєньом. Волонтере на своїх превозкох пасхалне єдзенє поодношели 25 керестурским фамелийом, же би могли достоїнствено преславиц вельконоцни швета. М. А.

14 РУСКЕ СЛОВО

20. АПРИЛ 2017.

НАШО МЕСТА АКТИВНОСЦИ ТУРИСТИЧНЕЙ ОРҐАНИЗАЦИЇ ЗОЗ ШИДУ

УВАГА БИЦИҐЛИСТИЧНОМУ ТУРИЗМУ Жительом Шиду нє премкли нови ознаки хтори замерковали у городзе, а вони информую бициґлистох и унапрямую их на такволану Реґионалну бициґлистичну маршруту Срим. По словох Кристини Радосавлєвич, директорки Туристичней орґанизациї Шид, слово о витвореню проєкта зоз 2013. року у хторим участвовали Привредна комора Сриму, Реґионална розвойна аґенция Срим и сримски општини. Вона руша од гранїчного преходу Товарнїк з Републику Горватску по локацию Банстол на Фрушкей гори, а други напрям идзе од гранїчного преходу Сот у напряме Бачкей Паланки и Беочину.

– На розкрижйох, алє и там дзе их нєт, на одредзених километрох драги поставени тоти ознаки. Преценює ше же през тото подруче рочно прейду коло 7 000 бициґлисти. Шид познати по добрих бициґлистох и ма

ТУРИСТИ У ЧИСЛОХ Директорка Туристичней орґанизациї Шид наводзи же у 2016. року у шидксей општини реґистровани 7 200 ноцованя туристох. Тиж, призначени и 1 600 нащиви Туристичному инфо-центру, а Спомин памятнїк „Сримски фронт” при Адашевцох нащивели 1 800 туристи, нє рахуюци манифестацию означованя 12. априла на тим памятнїку. Обчекує ше же ше число туристох у тим року звекша.

Кристина Радосавлєвич

два успишни бициґлистични клуби, чийо члени на змаганьох доставаю награди. Тиж ше и у нашим штредку отримує бициґлистични змаганя, та познате обегованє „По улїцох Сави Шумановича”, а нєдавно и БК „Єднота” бул домашнї европского КУП першенства за бициґлистох зоз инвалидитетом – визначує директорка Радосавлєвич. Медзитим, наша собешеднїца гвари же и попри розвитшого бициклизма як спортскей дїялносци, нє розвити ище такволани цикло-туризем. То би подрозумйовало же би ше бициґлисти поєдинєчно або у ґрупох застановйовали на тим подручу, ноцовали и пребували у природи и опатрали туристични понукнуца того краю Срима. Праве означованє бициґлистичней рути на вельке значенє

же би ше у тим напряме дацо пременєло на лєпше и почал розвивац цикло-туризем. Директорка Радосавлєвич додава же ТОШ будзе наступац на Медзинародним сайме туризма у Биєлїни 12. мая, бо як наглашує, праве тото подруче „цильна ґрупа” за прицагованє туристох. На сайме буду представени и туристични понукнуца цалей Бо сни и Герцеґовини, Републики Горватскей, а партнере и туристични дїяче зоз Греческей, Македониї и Болгарскей.

– Гоч ма характер медзинародного, тот саям нє таки вельки, алє за нас є значни. Окрем порядового представяня наших туристичних понукнуцох, акцент будзе на промоциї нашей традицийней манифестациї „Сримска куленияда” хтора будзе отримана у Ердевику 3. юния. На сайме у Биєлїни представиме сушени продукти з меса, а найвецей сримски кулен, домашню поживу и мед. Тиж, укажеме и промо спот хтори зме зробели за тоту манифестацию – гвари Кристина Радосавлєвич. Вона додава же би од велького хасну була и обнова гайзибанскей драги Шид–Биєлїна, нє лєм за привредне повязованє, алє и за розвой туризма. Нажаль, дтага уж роками нє у функциї (подобне як и у других часцох Войводини), алє було инициятиви же би ше тото питанє порушало и же би аж и ЕУ зоз своїх предприступних фондох финансовала ревитализацию спомнутей драги. Владимир Дїтко

У СЛИКИ И СЛОВОХ

ЗМАГАНЄ ЗА НАЙТВАРДЕЙШУ ПИСАНКУ На Перши дзень Велькей ноци у Руским доме у Шидзе у орґанизациї КПД „Дюра Киш” отримане традицийне змаганє за наймоцнєйшу писанку. Приявели ше 13 змагателє, а змагало ше по системи елиминованя. Наймоцнєйшу писанку того року мал Саша Ящур, хтори освоєл перше место, други бул Марко Бебек, а треци Милан Гарвильчак. За наймладшого учашнїка змаганя преглашени шейсцрочни Лука Бебек. Побиднїкох орґанизатор наградзел зоз пригоднима дарунками. Вл. Дї.

20. АПРИЛ 2017.

РУСКЕ СЛОВО 15

НАШО МЕСТА ВИБЕРАНКИ 2017

ВЕРБАЩАНЄ ГЛАСАЮ ЗА ОПШТИНСКИ ПАРЛАМЕНТ Локални виберанки за одборнїкох до Скупштини општини Вербас розписани за 23. април, а Вербащанє нове руководительство буду виберац зоз шейсц лїстинох: Сербска напредна странка, Социялистична партия Сербиї, Сербска радикална странка (двотрецинска лїстина зоз 24 кандидати), Покрет социялистох, коалиция Ошлєбодзме Вербас (Демократска странка, Социялдемократска странка и Лиґа социялдемократох Войводини) и Ґрупа гражданох „Рух Досц було” (єднотрецинска лїстина зоз 12 канидатами). Главни кандидати за предсидателя општини Вербас и перши кандидати на лїстинох: Милан Ґлушац (СНС), Маряна Мараш (СПС), Боян Марко-

вич (СРС), др Милутин Мркша (Рух социялистох), Драґан Стєпович (коалиция Ошлєбодзме Вербас) и Душан Вуланович (Досц було).

ДОНАЦИЯ ШВАЙЦАРСКЕЙ ВЛАДИ

Министер енерґетики и рударства у Влади републики Сербиї Александер Антич нащивел Општину Вербас, а рамикох нащиви бешедовал зоз руководзацим кадром вербаскей Канцелариї за енерґетски менаджмент. Вона позната як найуспишнєйше цело зоз тей обласци у Сербиї прето же ма сертификат 5001 хтори маю мало општини у Европи, алє и Акцийни план за адаптацию будинкох шицких явних обєктох же би були енерґетски ефикасни. Министер Антич похвалєл роботу того цела и гварел же Вербас лидер у применьованю енерґетскей ефикасносци.

– Вербас приклад як локална самоуправа треба же би сотрудзовала зоз своїма целами и як треба же би ше старала о животним стредку. Предлужиме добре сотруднїцтво зоз Канцеларию за енерґетски менаджмент. Тоту донацию вам нїхто нє дал, ви ю заслужели – гварел Александер Антич.

Донация швайцарскей влади хтору обезпечела Влада Републики Сербиї оможлїви адаптацию штирох школох и штирох оводох у општини Вербас, а министер нащивел и основну школу “20. oктобер”, як и будинок у центру хтори ма енерґетски пасош. Министра Антича привитал предсидатель Дочасового орґану општини Вербас Милан Ґлушац, народна посланїца Маряна Мараш, як и представнїки Канцелариї за енерґетски менаджмент Ґоран Пейович и Никола Вуйович. А. Лендєр

16 РУСКЕ СЛОВО

Вкупно ше за одборнїкох за локални парламент буду кандидовац 180 канидати зоз чого єст шейсц дохторох медицини, тринац економистох, дзешец правнїкох и адвокатох, осем професорох и учительох, седемнац студени, осем пензионере и других, а просекова старосц кандидатох 41,5 роки. У просеку, вецей як дзешец кандидати зоз околних валалох, а найменєй кандидатох єст зоз Коцура, лєм седем. Право вибрац нового предсидателя општини Вербас и состав Скупштини ма 35 961 граждан општини, а гласац ше будзе на 36 виберацких местох. Дзеветнац места у самим городзе, а двацец седем у населєних местох, од чого штири у Коцуре. А. Лендєр

ОТВОРЕНА ОРДИНАЦИЯ КОМИСИЇ ЗА ПРЕПАТРУНКИ

Министер за роботу, обезпечованє роботи, борецки и социялни питаня Александер Вулин нащивел општину Вербас и отворел ординацию за медицинску експертизу у филияли републичного Фонду за пензийно-инвалидне осигуранє у Вербаше. Министер Вулин визначел же политика министерства хторе под його надпатраньом же би ше воно приблїжело ґу гражданом Сербиї и же би робело на добре шицких нас.

– Тота ординация будзе на хасен вецей як штерацец тисячи осиґурани зоз вербаскей филияли, а окреме будзе хасновац вецей як тисяч гражданом рочнє хтори потераз одходзели до Нового Саду, плацели драгово трошки и вельки трошели, прето же ше лєм там могли препатриц за обезпечованє права на цудзе допатранє и помоц, лєбо инвалидску пензию. Тото окреме важне кед ше ма у оглядзе число рокох и здравствени стан тих людзох – гварел министер Александер Вулин. У делеґациї на чолє зоз министром Вулиново були и директор покраїнского Фонду за пензийно-инвалидне осигуранє Славко Имрич хтори гварел же иснує можлївосц же би у будучносци и гражданє Кули ходзели на препатрунки до Вербасу, место до Зомбора. На шветочним отвераню просторийох присуствовали и покраїнски секретар за социялну политику, демоґрафию и ровноправносц полох Предраґ Вулетич, як и предсидатель Дочасового орґану општини Вербас Милан Ґлушац.

20. АПРИЛ 2017.

НАШО МЕСТА ОПШТИНА ВЕРБАС

ШКОЛОВАНЄ ПО ПОТРЕБОХ ПРИВРЕДИ

Министер просвити, науки и технолоґийного розвою Младен Шарчевич нащивел вчера општину Вербас дзе бешедовал о уводзеню дуалного образованя до образовних институцийох у нашей жеми, алє и у Вербаше. Министер у нащиви визначел же за шейсц мешаци, одкеди тирва проєкт дуалного образованя, констатоване же 1 840 ком-

паниї заинтересовани за тот модел образованя кадрох и же формовани 15 нови профили по потребох привреди, а обчекує ше и вецей. Министра Шарчевича привитал предсидатель Дочасового орґану општини Вербас Милан Ґлушац зоз хторим нащи-

вел Стредню фахову школу „4. юлий” дзе бешедовали зоз руководством школи и з подприємствами хтори заинтересованима сотрудзовац зоз образовнима установами. У рамикох нащиви школи министер Шарчевич гварел же у Вербаше направени добре одношеня медзи Министерством за образованє, локалну самоуправу и привреднима субєктами.

– Прешлого року зме мали добре сотруднїцтво зоз општину Вербас хтора препознала значносц уводзеня дуалного образованя, а резултат тот же маме планске уписованє дзецох до стреднїх школох и маме можлївосц такой по законченю обезпечиц им роботу. Вербас може бул модел як ше уводзи дуалне образованє – гварел министер Младен Шарчевич. У СФШ „4. юлий” потераз направени образовни профил месар зоз єдну компанию, а у цеку нащиви бешедоване и о формованю профила за вожача моторних превозкох.

САЯМ У ҐОСПОДЇНЦОХ

ВИЛОЖЕНИ РИДКИ ФАЙТИ РОШЛЇНОХ Активисти Еколоґийного здруженя „Баґрен били” зоз Ґосподїнцох и того року, дзекуюци помоци Месней заєднїци и Општини Жабель орґанизовали Саям гортикултури, етно и ручних роботох.

НОВИ МИРИ ЗА ЛЄПШУ ДЕМОҐРАФИЮ Министерка без портфеля задлужена за демоґрафию и популацийну политику у републики Сербиї, Славица Дюкич Деянович, бешедовала у Вербаше на трибини „Ґу лєпшей демоґрафскей будучносци Сербиї” хтору орґанизовал Форум женох Социялистичней партиї Сербиї и комисия за родну ровноправносц општини Вербас, а министерку привитала републична по сланїца и членїца Дочасового орґану општини Вербас Маряна Мараш. Министерка Джукич Деянович на трибини ви нє сла де мо ґ раф ски податки и бешедовала о нових популацийних и про ната ли тет них мирох Републики Сербиї хтори би мали резултировац позитивнєйшу демоґрафску слику кед у питаню одношенє наталитета и морталитета, як и миґрациї жительох.

– Вербас єден зоз 134 општинох хтори маю неґативни миґрацийни салдо, одходзи ше до векших городох, алє и 20. АПРИЛ 2017.

на заход. Ґу тому, млади ше вше познєйше одлучую на перше дзецко. Влада Републики порихтана зоз новима мирами популацийней политики злєпшац тоту подлу статистику дружтва – гварела министерка. По словох министерки, Република Сербия планує ище вецей динари укла-

дац до лїченя стерилитета, у цеку пременка закона хтори усоглаши одношенє роботи и мацеринства, роби ше же би ше знїжело психолоґийну цену мацеринства, алє и едукує будуцих оцох, о тим же обидвойо родичи єднак важни и уключени до воспитованя и подзвигованя дзецка.

Пияти Саям орґанизовани 12. априла у дворе ОШ „Жарко Зренянин”, а отворел го предсидатель Општини Жабель Чедомир Божич. На нїм були виложени ручни роботи поєдинцох, школярох ґосподїнскей школи и здруженьох, квеце, жимжелєни древка и други рижни заградково рошлїни. Госцох и домашнїх привитал и предсидатель Совиту Месней заєднїци Борис Страживук, а у рамикох Сайма того року бул и Вельконоцни вашар, а отримана и пригодна културно-уметнїцка програма. У нєй участвовали два Дружтва, „Дєрдан” з Ґосподїнцох и „Прело” з Чуроґу и школяре ОШ „Жарко Зренянин”. С. С.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА У ШИДЗЕ ОТРИМАНЕ ЗМАГАНЄ ШТРЕДНЬОШКОЛЦОХ

ПРИРИХТОВАНЄ ЗА ВИТВОРЛЇВИ БИЗНИС Висока школа за дїловну економию и поднїмательство зоз Беоґраду, зоз помоцу локалней самоуправи, орґанизовала у Шидзе змаганє школярох штреднїх школох у виртуалним бизнису под назву „Млади поднїматель”.Змагали ше вкупно осем екипи, пейц зоз Ґимназиї „Сава Шуманович” и три зоз Технїчней школи „Никола Тесла”. Побиднїк екипа „Serbian food energy” зоз Ґимназиї, хтора освоєла 213 боди. Друге место завжала екипа „Sweet gifts” тиж зоз Ґимназиї зоз 207 бодами, а треце место припадло екипи „Лешник” зоз Технїчней школи хтора освоєла 197 боди. Як обгрунтовал професор доктор Йован Живадинович, директор спомнутей беоґрадскей школи, у екипи було по пейц школярох хтори мали пейц минути же би фаховей комисиї представели дїялносц виртуалного подприємства уж хто ше як опредзелєл за одвитуюцу дїялносц видуманого подприємства.

– Комисия вислухала викладаня и оценьовала понукнути проєкт, потим реалистичносц, иновативносц, отриманосц и витворлївосц идеї и тимску роботу членох екипи. Кажде зоз спомнутих мерадлох ношел одредзени поени и на концу, кед ше шицко поздавало, пришло ше по побиднїцку екипу. Цикаво як млади людзе наисце тото змаганє добре похопели и добре ше порихтали за презентацию, як и идеї хтори понукли – гвари Любица Момчилович, директорка Дїловней єдинки NLB банки у Шидзе и членїца фаховей комисиї. За свой труд три найлєпше пласовани екипи достали и красни награди. Општина Шид ше остарала обезпечиц погари за екипи и медалї за каждого члена, Туристична орґанизация Шиду обезпечела пригодни дарунки як и ваучери за полудзенок або вечеру за членох наградзених екипох, Ґалерия малюнкох „Сава Шуманович” даровала репродукциї малюнкох познатого маляра, а окремни награди додзелєла и Висша школа з Беоґраду. Кажди член першопласованей екипи достал ваучер на винос 50 од-

сто школарини у тей школи (коло 500 евра), члени другопласованей екипи достали ваучер на вредносц 30 одсто школарини (300 еври), а члени трецепласованей екипи достали ваучер на 10 одсто вредносци школарини (100 еври). Як визначел директор школи Йован Живадинович, школа задовольна зоз одволаньом школярох хторим тото змаганє и наменєне же би ше з помоцу своїх професорох и менторох уключовали до швета бизнису и же би єдного дня наисце и сами мали и водзели свойо подпрИємства. Змаганя отримани у вецей городох Сербиї, а найлєпше пласовани екипи ше буду змагац на закончуюцим змаганю у Беоґрадзе. Зоз змаганьом бул задовольни и Драґан Ґутич, член Општинскей ради, задлужени за привреду, хтори гварел же локална самоуправа дзечнє потримала єдно таке змаганє, бо у нїм препознала можлївосци младих же би цо вецей достали знаня з економиї и бизнису и же би можебуц єдного дня тото знанє хасновали у своїм подприємстве. Вл. Дїтко

ОБНОВЕНИ ПОКРАЇНСКИ ПРОЄКТ

ПОЧАЛ КВИЗ „КЕЛЬО ШЕ ПОЗНАМЕ” Квалификацийни змаганя єденастого циклусу квизу штреднїх школох „Кельо ше познаме”, хтори орґанизує Покраїнска влада з назву „Афирмованє мултикултурализма и толеранциї у Войводини – мири за моцнєнє медзисобного довирия при младих”, почали 18. априла, а Штредня школа „Петро Кузмяк” з Руского Керестура ше будзе змагац 25. априла. Ношитель проєкта Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини-национални заєднїци, а витворює ше го у

18 РУСКЕ СЛОВО

сотруднїцтве з численима орґанизациями и установами з Войводини. Квиз обновени по двох рокох прерви, а як сообщене зоз спомнутого Секретарияту, у тогорчним квизу участвую 44 штреднї школи з цалей Войводини, и новосц же ше школяром питаня будзе поставяц и на їх мацеринским язику, а так годни и одвитовац. Перши реґионални квалификацийни змаганя 18. и 19. априла були отримани у Суботици, 20. априла у Ковачици, а од 21. по 25. април буду у Сримскей Митровици, Зомборе и Вербаше.

На зма га ню у Вер ба ше 25. апри ла буд зе уча ство вац и Штред ня школа „Пе тро Ку змяк”, а як до зна ва ме од про фе сор ки ис то риї Лю би ци Илич, у еки пи штве ро зма гате лє: Ива на Ни ки то вич, Йова на Стоя но вич, Кри сти на Кал мар и Иґор Ма но й ло вич шиц ки школя ре II-3 од дзе лє ня Ту ри стич ни тех нї чар. По законченю реґионалних ква лификацийних змаганьох найлєпши екипи ше буду змагац у полуфиналних, а на концу и у финалних змаганьох. М. З. и М. А.

20. АПРИЛ 2017.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ЗОЗ ШКОЛИ ЗА ОСНОВНЕ МУЗИЧНЕ ОБРАЗОВАНЄ У КУЛИ

ТАМБУРАШЕ НАГРАДЗЕНИ НА ВОЙВОДЯНСКИМ УРОВНЮ Пецеро школяре Школи за основне музичне образованє (ШОМО) зоз Кули, и його оддзелєня у Руским Керестуре освоєли награди на 14. Фестивалу войводянскей тамбури хтори отримани у Сонти 5. априла. Зоз керестурского оддзелєня Иґор Папуґа, школяр IV класи на тамбури прим, достал I-1 награду зоз 98 бодами, Матей Катрина, школяр V класи на тамбури бас прим, достал I-3 награду з 93ома бодами, а Виктор Хрин, школяр V класи на тамбури прим, достал II-4 награду з 83,6 бодами. Шицки су школяре у класи Гелени Гарвильчак. На истим змаганю успишни були и школяре зоз Кули у класи Владимира Медєша, та Дияна Чуде, школярка VI класи на тамбури бас прим, достала II-1 награду з 89,6 бодами, а Марко Алексич тиж школяр VI класи на тамбури прим, достал II-4 награду и 87 боди. Так школяре тей Школи предлужую традицию успихох на змаганьох, бо кажди рок принєшу вецей награди зоз змаганьох на рижних уровньох. Тогорочни Фестивал войводянскей тамбури отримани у Сонти дзе од влонї отворене оддзелєнє Музичней шко-

Наградзени тамбураше зоз Кули и Руского Керестура

ли з Апатину у класи тамбури. На фестивалу зоз 14 школох участвовали 140 тамбураше хтори потвердзели же тамбура нє лєм традицийни инструмент, алє же на нїм квалитетно мож виводзиц и класичну музику. М. А.

ПРЕДСТАВИ КЕРЕСТУРЦОХ НА ЗОНСКИХ ЗМАГАНЬОХ

„БОИНҐ-БОИНҐ” ИДЗЕ НА МЛАДЕЖСКИ ФЕСТИВАЛ ствовали седем представи, медзи нїма аж пейц з местох кулскей општини, а селектор Смотри Миливоє Младєнович за найлєпшу представу на змаганю преглашел „Малогражданску свадзбу” Бертолда Брехта, у режиї Радоя Чупича, а у виводзеню Театра „Стеван Сремац” Дома култури Червинка. Представа „Перша журка” Тодея Николетича, у режиї Ксениї Бодянец, a у виводзеню Дзецинскей ґрупи Драмского студия „АРТ” Дома култури Руски Керестур на Зонскей смотри дзецинскей драмскей творчосци участвовала 10. априла. Шедзиско и тей Смотри у Червинки, алє ше представи бави и по других местох, та Керестурци свою представу одбавели у Кули и резултати змаганя буду познати познєйше. З кулскей општини ше на Зонску смотру дзецинскей драмскей творчосци пласовали пейц представи, а селектор на Општинскей смотри, на хторей у Крущичу и других местох участвовали 12 представи, бул режисер Владимир Надь Ачим з Руского Керестура. М. З. Фото: З. Р.

Младежска и дзецинска представа Драмского студия „АРТ” Дома култури Руски Керестур у тим мешацу участвовали на зонских змаганьох у своїх конкуренцийох и представа „Боинґ-Боинґ” Марка Камолетия, у режиї Владимира Надя Ачима, будзе участвовац на Войводянским младежским фестивалє, хтори у маю будзе у Кули. Зонска смотра театралней аматерскей творчосци за старших отримана од 3. по 9. април у Червинки, уча-

20. АПРИЛ 2017.

РУСКЕ СЛОВО 19

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

НА МЕДЗИНАРОДНЕЙ ВИСТАВИ МИРК У БАЧКЕЙ ТОПОЛЇ

НАГРАДЗЕНИ И НАШО УМЕТНЇКИ

На 47. Медзинародней вистави ручних роботох и уметносци МИРК, хтора отримана од 13. по 18. април у Бачкей Тополї, першу награду за малюнок з назву „Шветлосц любови”, хтори робени у технїки енкаустики з розпущеним воском по походзеню ище зоз Старого Єгипту и досц компликованей технїки, достала и аматерска малярка Соня Папуґа з Беґечу, а другу награду за малюнок „Конї” достал Янко Парошкай зоз Руменки. Ободвойо су члени Здруженя подобових уметнїкох ЛИКУМ з Нового Саду. На вистави участвовали шейсц здруженя малярохаматерох, а медзи нїма и ЛИКУМ хторе як здруженє достало першу награду и погар, а його членом, жири поєдинєчно додзелєл штири златни уровнї, штернац перши места, дзешец други и три треци места. Як за „Руске слово” з тей нагоди виявела Соня Папуґа, хтора нєдавно мала самостойну виставу и на Драм-

ским мемориялє у Руским Кере стуре, и тота награда єй барз значи и мотивує ю за дальшу роботу и творенє, бо єй потвердзує же єй труд вредзи и же то други припознаваю. Уметнїк Янко Парошкай заступени у Подобовей моноґрафиї Руснацох (2003) як и у моноґрафиї „Стретнуца у Боднарова” (2015.) хтори видало Дружтво за руски язик, литературу и културу. М. А.

ЗДРУЖЕНЄ ПОДОБОВИХ УМЕТНЇКОХ ВЕРБАСУ ДОСТАЛО СВОЙО ПРОСТОРИЇ

ХТО СЦЕ – НАЙДЗЕ СПОСОБ Здруженє подобових уметнїкох Вербасу иснує скоро пол вика и єдно є зоз найстарших здруженьох у општини Вербас хторе континуовано роби, а вироятно и єдно зоз ридких хторе роками нє мало свойо просториї, та аж анї адресу. Тото Здруженє конєчно до стало свойо просториї, а факт же по тераз уж мали дзешатки вистави и акциї, досц гутори о тим же кельо тоти просториї були потребни.

– Скорей зме ше чувствовали як кед бизме були на остатнїм ступню приоритетох. У єдней хвильки почала ро снуц огорченосц и демотивация мед зи уметнїками. Запалєла

ЄДНО З НАЙСТАРШИХ ЗДРУЖЕНЬОХ Здруженє подобових уметнїкох Вербасу формоване ище 1970. року, спонтано и без вельких амбицийох, алє зоз жажду за твореньом и заєднїцтвом тедишнїх уметнїкох општини Вербас. Од снованя Здруженє пестує подобову творчосц. Єдно є зоз найстарших Здруженьох, а ма вецей як сто членох з рижних народох и националних заєднїцох. Члени Здруженя и дакеди и нєшка академски уметнїки, алє и аматере, алє шицки вони робя вєдно и зложно.

20 РУСКЕ СЛОВО

ше червена лампочка. Теди зме ре аґовали при компетентних зоз локал ней са моу пра ви и во ни нам обезпечели про сториї. Рахуєме же тото лєм початок, бо маме ище вельо плани – гварела предсидателька Здруже ня подо бо вих умет нї кох Вербасу Тамара Барановски. Просториї хтори Здруженє достало наволани „Наша ґалерия” и уж помали почина жиц як нови ґалерийни простор у Вербаше. Даскельо вистави и гуманитарни акциї були достаточни же би Вербащанє почувствовали же то нови простор за вистави на хторих можу видзиц роботи своїх пайташох, колеґох, сушедох...

– Роками ше уж бориме же бизме креировали дацо красне за наших гражданох и збогацовали културноуметнїцки змист Вербасу, а и далєй зме були якошик на боку. З отвераньом про сторийох отворели ше и дзвери ґу змоцньованю и преглїбйованю вязи мед зи нашу публику и членами Здруженя – додава Барановска. Мед зи найзначнєйшима, алє и найстаршима манифе стациями Здруженя ше наход за праве подобово салони – ярнї и єшеньски, хтори представяю полрочни препатрунок творчо сци членох Здруженя. Окремни вистави и гевти гуманитарни зоз хторима уметнїки прикрашели му-

ри и про сториї школох, шпиталю... Про сториї „Нашей ґалериї” мали, дакус вецей як 40 квадрати, алє руководство прешвечене же ше и у тих малих про сторийох можу одбувац вельки подїї. – Моя особна парола и мото хтори преношим на членох то думка же там дзе єст дзеки, найд зе ше и спо соб як дацо поробиц. Праве так як цо гварел и феноменални Пабло Пикасо: Хто сце – найд зе спо соб, хто нє сце – найд зе вигварку – гварела Тамара Барановски.■ А. Лендєр 20. АПРИЛ 2017.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА РОЧНИ ВЕЛЬКОНОЦНИ КОНЦЕРТ КУД „ТАРАС ШЕВЧЕНКО” З ДЮРДЬОВА

БОГАТИ ЗМИСТ И МОЦНИ АПЛАУЗИ На Вельку ноц, внєдзелю 16. априла, аматере дюрдьовского КУД „Тарас Шевченко” отримали рочни Вельконоцни концерт, хтори ше без прерви орґанизує вецей як трицец роки

Ч

ислену публику у Велькей сали Задружного дома, як и присутних госцох, у мено домашнього Дружтва привитал Мирослав Чакан предсидатель Скупштини Дружтва, а на початку Концерта Вельку ноц присутним повинчовали и наш владика, кир Георгий Джуджар и предсидатель Општини Жабель Чедомир Божич.

– Нєшка славиме найвекше швето у церковним року, воскресенє нашого Господа Исуса Христа, швето побиди добра над злом и живота над шмерцу. Тото швето нам приноши вельку радосц, же нам з Христовим воскресеньом даровани живот вични. З тей нагоди жадам привитац шицких учашнїкох котри по традициї отримую концерт на тото швето кед укажу цо рихтали през цали рок. Шицким вам жадам повинчовац и жичим же бисце чували радосц того швета у своїх шерцох и пестовали го – гварел владика Георгий Джуджар. У двогодзиновей програми у 22-ох точкох ше зменьовали аматере рижних возростох, котри рецитовали, танцовали, соло грали и шпивали, як и у дуетох и шпивацких ґрупох. У програми були велї премиєрно виведзени точки, а длуги и моцни аплаузи публики ше окреме чули под час и после виводзеня танца з Южней Сербиї фолклорашох з виводзацкей фолклорней ґрупи „Танци з Пчинї”, шпивачки

РУКОВОДИТЕЛЄ СЕКЦИЙОХ ДРУЖТВА Учашнїкох пририхтали уметнїцки руководителє Дружтва – наймладших танцошох и наймладшу дзивоцку шпивацку ґрупу Мария Хромиш и Тамара Салаґ, виводзацку и пририхтуюцу фолклорну ґрупу Саня и Микола Хромиш, оркестра Михал Лїкар и Срдян Цуцич, дзивоцку и хлопски жридлову ґрупу и старшу дзивоцку Сенка Станкович, а рецитаторох Яким Гарди и Єлена Салаґ. Сценоґрафию обдумали млади креативци того Дружтва, за ошвиценє и озвученє були задлужени Мирослав Шарик и Микола Роман. Конферансу написал Яким Чапко, а водзели ю Кристина Горняк и Тарас Чапко.

20. АПРИЛ 2017.

Уна Молнар и Тамара Салаґ котри одшпивали русийску шпиванку „БелЫм снегом”, як и рецитатор Иван Молнар котри рецитовал стихи „Писня у цмоти” М. Симуновича, зоз котру ше идуцей соботи, як єден од трох представительох дюрдьовских Руснацох, будзе змагац на Покраїнскей смотри рецитаторох у Сечню. Шицки аматере на бини указали цо през рок научели, указане рижне народне облєчиво, насампредз нашо руске, а дзивки були и крашнє зачесани у складзе з танцом и шмату. Шицки вони ище раз оправдали епитет добрей презентациї нашей култури, алє и почитованя других. Медзи госцами на Концерту були и предсидатель Скупштини општини Жабель Радован Чолич, членїца Општинскей ради задлужена за културу Нерима Шовлянски, як и член Општинскей ради задлужени за драги и ошвиценє и предсидатель Совиту Месней заєднїци Дюрдьов Душко Михелц. По програми друженє предлужене у просторийох КУД, дзе предложена традицийна пасхална вечера. Витворенє рочного Вельконоцного концерту финансийно помогли Покраїнски секретарият за културу и явне информованє, Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини-национални заєднїци, Општина Жабель, Национални совит Руснацох и Завод за културу войводянских Руснацох.■ С. Саламун

РУСКЕ СЛОВО 21

МОЗАЇК „JUST DANCE” У ПАРИЗУ

МОТИВАЦИЯ ДОБРИ ПОРУШОВАЧ Кевин Дудаш, Руснак зоз Нємецкей, представял державу Мадярску на шветовим змаганю у видео-бависку „JUST DANCE” у Паризу. Кевин успишни у танцованю, освоєл перше место у Европи и єденасте место у швеце

М

лади танєчнїк народзени у Нємецкей, алє после двох рокох зоз фамелию ше приселєл до Руского Керестура дзе одрастал и започал основне образованє у керестурскей Школи „Петро Кузмяк”. У седмей класи ОШ ше ознова преселєл до Нємецкей и там предлужел зоз обовязками и школованьом. Бависко „Just Dance” модерне видео-бависко у котрим бавяче танцую на познати музични нумери и имитираю рухи котри приказани на екрану. У бависку ше зоз гвиздочками оценює їх способносци, же би цо прецизнєйше имитирали бавячох на екрану и їх рухи при вибраней писнї. Кевин танцує од 2012. року, и тото бависко зоз часом полюбел, та му танцованє постало гоби. Змаганя основани 2014. року, и теди ше Кевин по першираз приявел, алє ше нє квалификовал. Специфичносц тота же вон представя Мадярску, прето же ище вше нє ма Нємецки пасош и державянство.

– Накадзи сом видзел же тото бависко мож купиц, такой сом

купел и почал танцовац. Танцуєм уж вельо роки и пачи ми ше, понеже єст вельо писнї зоз уж обдуманима хореоґрафиями. Вибере ше писня на котру ше будзе танцовац, а потим ше положи камера котра це знїма и оценює твойо рухи. Крочаї ше оценюю зоз гвиздочками – толкує Кевин. Вон ше 2015. року ознова приявел на змаганє дзе му ше удало указац свой талант, и то у Паризу. Змагал ше на двох розличних местох, зоз осемнац бавячами зоз цалого швета. Упознал велїх товаришох и то го мотивовало же би бул цо успишнєйши. Нє удало му ше освоїц даяке место, а жири го критиковал же би обрацел увагу на свою фациялну експресию док танцує, же би нє бул нервозни и же би уживал у тим цо роби. Того року Кевин ше ознова приявел. Циль му бул же би победзел голєм

АПРИЛСКИ „МАК” У ДРУКУ

єдну рунду, од штирох. Кажди дзень ше пририхтовал од два до три годзини, а през викенд видвоєл и вецей часу за тото змаганє у Паризу. Прилапел шицки критики од жирия, и намагал ше буц цо успишнєйши.

– За тоти два роки бул сом у контакту зоз тима товаришами котрих сом упознал на змаганю, совитовали зме ше медзи собу, консултовали коло хореоґрафийох, виберали писнї за танцованє и чекали же бизме ше ознова видзели у Паризу. Пошол сом на змаганє зоз мацеру, обрацел увагу на шицки прешлорочни критики и освоєл перше место у Европи и єденасте место у швеце. Жири ме похвалєл, нєсподзивали ше же сом так напредовал и посцигнул таки високи пласман. Гварели ми же тераз вельо лєпше випатрам на бини, же мам вецей самодовирия и же сом ше наисце намагал буц цо лєпши – толкує Кевин. Дудаш задовольни зоз своїм напредованьом и друженьом у Паризу, зоз новима товаришами зоз котрима є ище вше у контакту. Лидия Костелник

ВИХОДЗИ НОВИ

Нови, априлски МАК видзе на идуци тидзень, а „У фокусу” того, штвартого тогорочного числа ґлумица Ребека Планчак з Керестура и млади члени музичней ґрупи, як и длугорочна сотруднїца часопису МАК У рубрики „МАК-ов колаж” дознаце цо то „Уфоткаванє”, а у „Упечаткох” сце годни пречитац дожице з Бриселу, хторе преноши керестурска ґимназиялка Дорис Бучко. Рубрика „Дньова доза Руснацох” вас и тераз годна нашмеяц, а у „Так и

22 РУСКЕ СЛОВО

нїяк иншак” научиц дацо нове. „Швет науки и технолоґиї”, медзи иншим, пише о нових технолоґийох и потенциялох, а „Спорт и рекреация” у априлским чишлє представя бициґлисту Андрея Гирйоватого з Вербасу. Ма. З.

20. АПРИЛ 2017.

МОЗАЇК ВЕЛЬКОНОЦНИ ШВЕТА И ОБЛЇВАНЄ

ОБИЧАЙ ШЕ ПОЧИТУЄ

В

оскресенє Господнє, або Пасха ше слави внєдзелю, а на Шветли пондзелок и вовторок ше ходзи по облїваню. Леґинє ходза перши дзень, а други дзень дзивки „врацаю” пожичене. Найчастейше ше облїва зоз воду, а дзекеди и зоз пахняцу водичку. Облїванє символизує умиванє, а „Христос Воскрес” гутори тот цо облїва, и „Воистину Воскрес” одвитує тот кого ше облїва.

20. АПРИЛ 2017.

РУСКЕ СЛОВО 23

ROK XII

СЛОВАЦКА

АПРИЛ 2017 ^islo 29 (131)

Рубрику ушорели: Михайло ЗАЗУЛЯК Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ

МУЗЕЙ МОДЕРНЕЙ УМЕТНОСЦИ ЕНДИЯ ВАРГОЛИ У МЕДЗИЛАБОРЦОХ

ТРИЦЕЦ РОКИ БЕЗ КРАЛЯ ПОП-АРТУ Того року, 22. фебруара, наполнєли ше 30 роки як до уметнїцкого нєба занавше пошол ексцентрични Енди Варгол. З тей нагоди руководство Музею модерней уметносци Ендия Варголи у Медзилаборцох, у Словацкей, пририхтало символичну пиєтетну памятку Почитованє указане з палєньом швички при Ендийовим памятнїку и символичним кладзеньом двох билих ружох ґу його ногом, гварел старатель Музею Михал Бицко, наглашуюци же „то чарни дзень у историї уметносци” Енди Варгол народзени 6. авґуста 1928. року у америцким Питсбурґу, як наймладши син Андрия и Юлиї Варголових, емиґрантох з општини Микова у Словацкей. Кариєру започал як рекламни ґрафичар, а нєшка го цали швет позна як краля поп-арту. Преславел ше з малюнками конзервох „Кампбельовей юшки” и портретами славних особох, як цо то Мерилин Монро, лєбо Елвис Присли. Умар на 58 роки у Нюйорку, под час реконвалесценциї после операциї жовчу, 22. фебруара 1987. року.

– Памятку на тоту смутну подїю зме нє унапрямели лєм на тот єден дзень, алє шицки активносци у 2017. року буду у тим духу. Цали живот Ендия Варголи бул попреплєтани з якимашик таїнством, чи стретнуцом двох розличних животох у єдней особи. Од дзецинства ше у нїм преплєтала ґениялносц з поцагнутосцу. Тота двойнїстосц го провадзела аж до конца, а як и цали живот, и його шмерц ше находзи под закрицом нєясносци – гварела директорка Музею модерней уметносци Ендия Варголи Людмила Стецова.

– Зоз комуникациї з його живу родзину, котра з Ендийом була блїзка, знаме же ше остатнї мешаци пред шмерцу обавал за свой живот. То була єдна з причинох прецо ше, пре свойо проблеми зоз жовчом, у державним шпиталю оперовал под тайним меном – додала директорка. По службеней

СТРИБЕРНА ФАБРИКА У збиркох MMУЕВ и дїло хторе злучує конкретни дзень Варголового упокоєня и мено Билия Нейма, длугорочного сотруднїка Ендия Варголи, його асистента, приятеля, фотоґрафа и концептуалного уметнїка, котри умар прешлого року (22. II 1940 – 18. VII 2016). Вєдно з Ендийом, Били Нейм (власне мено Вилиям Линич), робели и жили у заєднїцким ателєу, 60-тих рокох познатим як „Silver Factory” („Стриберна фабрика”). Нейм надумал зєдинїц фаребносц простору з помоцу стриберней фарби и алуминиюмских фолийох, та спонтано настало спомнуте мено, популарне на нюйоркскей уметнїцкей сцени. Живот уметнїкох медзи „стрибернима мурами” велїх интересовал, а Били Нейм постал свойофайтови архивар и фотоґраф збуваньох у ателєу, зазначовал подїї и людзох, ситуациї, портретовал Ендия под час твореня. Єдну купальню преправели на фото-комору, дзе вирабял и розвивал филми, а понеже у исти час робел и як ошвицовач у театре, експериментованє зоз шветлом видно и у його приступу ґу фотоґрафиї. Енди Варгол о нїм гуторел: „Билийово фотоґрафиї були єдина ствар хтора дакеди удатно облапела и приблїжела ат, мосферу ,Силвер Фактория у шейдзешатих рокох”.

24 РУСКЕ СЛОВО

информациї, умар пре постоперативни компликациї два днї по операциї жовчу, пре занєдзбаносц у здравственим допатраню. Аж познєйше явносци обявене же у шпиталю умар славни Енди Варгол.

– У його ателєу остали числени уметнїцки дїла, хторим уметнїк нє сцигол дац назви, а єдно з нїх „portfolio Camouflage” мож видзиц у стаємней експозициї Музею Ендия Варголи у Медзилаборцох – гварела Стецова. Музей модерней уметносци Ендия Варголи (ММУЕВ) специфична институция музейно-ґалерийного типу, хтора ше занїма, насампредз, зоз животом и дїлом Ендия Варголи, алє и актуалнима тенденциями сучасней уметносци. Музей основани 1. септембра 1991. року и прешлого, 2016. року означел 25-рочнїцу постояня. Основу Музея творя три стаємни постановки, з хторих два пошвецени животу и дїлу Ендия Варголи, а єдна уметнїковому походзеню и состої ше з вецей артефактох, документох и фотоґрафийох. Главна и найобсяжнєйша часц Музею – „Стаємна експозиция дїлох Ендия Варголи“ – концепцийно обробена так же у нєй облапени шицки значни творчи периоди уметнїка, виражени у його доминантних творчих темох. Били Нейм бул велї роки у контакту з главним старательом Музею модерней уметносци Ендия Варголи у Медзилабороцох Михалом Бицком, дзекуюци котрому Музей у своєй збирки ма його уникатни авторски сиґнатуровани фотоґрафиї зоз „Фабрики“ Ендия Варголи. Тиж так, Музей орґанизовал и вецей заєднїцки вистави дїлох Варголи и Билия Нейма нє лєм у Словацкей, алє и у иножемстве – записали концом фебруара „Подвигорлатски новини”.■ Пририхтали М. З. и Дю. Л.

20. АПРИЛ 2017.

РУСКЕ У ШВЕЦЕ

СЛОВАЦКА

ПЕТРО СОКОЛ И ДАЛЄЙ ПРЕДСИДАТЕЛЬ СОЮЗУ РУСИНОХ-УКРАЇНЦОХ

У Центре українскей култури у Прешове початком того рока, 21. януара, отримана Седма Скупштина Союзу Русинох-Українцох Словацкей Републики (СРУСР), хтору ше отримує кажди штири роки, так же була и виберанкова. На Скупштини присуствовали 50 делеґати з 52-ох основних орґанизацийох и клубох Союзу у Словацкей, а предсидатель Централней ради Союзу Петро Сокол на тим зашеданю окреме привитал и госцох - Свитлану Гончаревску з Амбасади України у Словацкей, предсидателя Асоцияциї українистох Словацкей Миколу Мушинку, уметнїцкого руководителя и дириґента Українского народного хору „Карпати” Левка Довговича, котри и почесни предсидатель Европского ко-

нґресу Українцох, предсидателя Здруженя українских писательох Словацкей Ивана Якцанина, предсидателя Дружтва Словацко-українского приятельства Антона Новака, як и других визначних госцох, медзи нїма и директорох образовних и културних установох. У шветочней часци схадзки, представителька Амбасади України у Словацкей Свитлана Гончаревска академикови Миколови Мушинкови уручела „Ювилейну медалю 25 роки нєзависносци України”, за його окремне особне доприношенє у моцнєню медзинародного авторитету українскей держави, та популаризованє єй историйного нашлїдства и сучасней надбудови, з хторим го одликовал предсидатель України.

На Скупштини прилапени звит о штиророчней роботи, а после ширшей дискусиї и основни напрямки дїялносци СРУСР по 2020. рок, дзе визначене же окремну увагу треба пошвециц школству и младим пре барз вельке асимилованє, робиц на обезпечованю средствох за дїялносц Союзу, а попри розрабяня концепциї роботи, ришиц кадрово и финансийни питаня Центру українскей култури у Прешове. У планох за наступни час окреме наглашене же потребне баржей пропаґовац дїялносц Союзу и прейґ медийох, почац роботу на видаваню Словнїка култури РусинохУкраїнцох Словацкей, як и розробиц нову концепцию Швета култури Русинох-Українцох у Свиднїку. На Скупштини з тайним гласаньом вибрани 25 члени до Централней ради СРУСР, пейцчелнова Централна ревизийна комисия, а такой на своїм першим зашеданю, Централна рада вибрала 11членове Предсидательство. За предсидателя Централней ради СРУС знова вибрани Петро Сокол зоз Старей Любовнї, а за його заменїкох Павло Боґдан з Прешова, Виктор Бандурчин з Гуменого и Людмила Ражина зоз Свиднїку. М. Илюк/ М. З.

КАНАДА

ОБЯВЕНИ „НАРИС ИСТОРИЇ КАРПАТОРУСИНСКЕЙ ЛИТЕРАТУРИ”

Концом прешлого рока у Торонту, у Канади, з потримовку Торонтского универзитету, на українским язику вишла кнїжка „Нарис историї карпаторусинскей литератури“ кандидата филолоґийних наукох Валерия Падяка, викладателя на Прешовским универзитету у Словацкей. То уж треце виданє того ужгородского виглєдовача зоз спомнутей тематики – перше на українским язику обявене у Ужгородзе 2010. року, а друге на карпаторуским язику у Прешове 2012. року. „Нарис историї карпаторусинскей литератури” дава прегляд и представу о литературним живоце Карпаторусинох през вельо вики и розвой уметнїцкей думки у рижних историйних реґионох карпаторусинского швета – на Подкарпатскей Руси, на Лемковщини, на Прешовскей Руси, у сербскей Войводини и горватским Сриме. Обробена и мало позната история карпаторусинскей литератури у Зєдинєних Америцких Державох, дзе ше у першей половки 20. вику Русином за океаном коло 50 роки удавало 20. АПРИЛ 2017.

видавац новини и часописи, а перши роман у карпаторусинскей литератури Емилия Кубека ше зявел тиж у Америки. Ґу тому, за уводзенє критичного реализма, америцка литература на анґлийским язику подзековна праве карпаторуинскому писательови Томасови Белови (Т. Белейчикови). У новим виданю Валерий Падяк наглашує же литературна традиция карпатских Русинох пре велї историйни обставини у прешлосци мала ознаки вецейязичносци, и лєм у чаше народняцтва (1870-их рокох) значна часц творчей интелиґенциї вибрала литературни язик, створени на основи народней бешеди. Нєшка ше литературни язик Русинох цалком записує до поняца народного язика, гоч єст даскельо стандарди – за кажди реґион окреме. У векшини державох дзе жию тот стандард литературного язика и кодификовани, алє нє и у України, пише Падяк. М. З./Дю. Л.

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ З МИХАЙЛОМ И СИЛВИЮ КАТОНА З НОВОГО СА ДУ

Пише: Славица ФЕЙСА

КЕД ЖИВОТ ДОБРЕ ПОСКЛА ДА КОЦОЧКИ

М

ихайло Катона родом з Керестура, и нє пре скочел анї єдну ґарадичу у школованю – од тей основней, прейґ штреднєй Електротехнїчней у Суботици, а вец на факултету у Новим Садзе. По закончених студийох електротехнїки и рахункарства, Михайло маґистровал, а 2008. року докторовал на Факултету технїчних наукох на Одсеку за рахункарску технїку и рахункарски комуникациї. Тема фахова, обичному чловекови то чежше розумиц, та просто поведзено Михайло робел на тим же би ше злєпшало приєм ТВ сиґналу, же би ше го очисцело од шицких завадзаньох цо по стоя, по ясну слику, же би тота технїка Нє мож повесц же єст велїх таких як Михайло Катона хтори лєм цо була цо квалитетнєйша, пре шол штерацец роки, а за собу ма искуство роботи на факултету, туньша и доступнєйша. у приватних фирмох хтори ше занїмаю з новима технолоґиями, Михайло робел у науобишол швета, а Европу воздлуж и попрейґа. ки, и на едукованю студентох, робел у инду- Нєт тей фирми дзе го нє почитую, успишни є шветови чловек, а наш. стрийним инжинєрстве У роботи го потримує фамелия на правеню интеґрованих колох чипох за ТВ. Понеже робел и на факултету и у шка заняти у фирми „Фробас”, и пре потреби роботи и приватней фирми, пришло по тамаль же нє могол шиц- далєй путує. Остатнїраз бул три днї у Израїлу упознац ко постарчиц. Катоново уж теди мали и другого сина людзох з хторима мал робиц, бо, як гвари, и попри тим же инжинєре пред тим як почню робиц упутени до шицАлексу, и дзень постал кратки.

– Церпело шицко, а окреме фамелия церпела и видзе- кого, людски контакт нє мож заменїц.

– Добре кед сом там, виприповедам ше з колеґами, ли зме же дацо мушиме пременїц. У Новим Садзе отворена нємецка фирма у хторей глєдали тото цо знам ро- видзим цо обчекую, з єдним словом – знам як маме робиц, а то проєктованє чипох, и лєгко сом ше порадзел. И биц. Углавним то таке як даяка тимска роботня, а накадзи ше врацим, на истим проєкту робиме и ми ту, и вони ниа, уж сом з нїма пейц роки – гвари наш собешеднїк. там. Шицко робиме прейґ интернету, мейлу, скайпу... язик – анґлийски... ЧЕЖШЕ З ЛЮДЗМИ, ЯК З КОМПЮТЕРОМ И попри тим же є науковец, вон ше нє нательо фокусовал на теорию, алє свойо знанє имплементує до реалПрейґ приватней фирми, алє и Факултету на хторим но го шве та. Михайло водзи тим, розпоредзує проєкти робел, Михайло обишол векшу часц Европи. Нє затримовал ше длуго у тих жемох найдлужей бул у Австриї – хтори у тим тиму, стара ше о тим же би проєкти були успишни, и вєдно роби з инжинєрами. шейсц тижнї, як и у Америки.

– Найлєгчейше буц инжинєр, шеднуц опрез компюте– Єден час сом ше добре чувствовал, а после даскелїх мешацох путованя пришло до засиценя. Но, вшелїяк ра и патриц до монитора и ришовац, но висц з людзми же то була часц роботи з хтору нам ше удало ту обезпе- украй, е, то уж инше... З людзми треба знац, треба буц чиц живот. То цена праве того – гвари Катона хтори нє- добри психолоґ. Алє, кед нам ше уда зробиц тото цо зме

26 РУСКЕ СЛОВО

20. АПРИЛ 2017.

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ задумали, шицки задовольни – приповеда Михайло о своєй роботи. ВЕЛЬКЕ ЗАДОВОЛЬСТВО У КРЕИРОВАНЮ Супруга Силвия задовольна же Михайло тераз лєм у єдней фирми. Припознава же було вельо на ню и попри тим же є нєзанята, гоч є дипломовани биолоґ.

– Спочатку сом глєдала роботу, посилала CV, алє нє було нагоди за роботу. Як биолоґ могла бим робиц у школи, алє бим мушела покладац даєдни педаґоґийни предмети. Тото цо знам, то же нас, биолоґох, єст досц и длуго ше чека на роботу. Так же я дома – розвожим, варим, кончим з дзецми, а Михайло роби и зарабя. Добре, Пред кажду нову роботу порада з людзми барз важна дакеди подумам же чкода же нє мам даяку кариєру, алє хто зна, дзеци вше векши, вше меМОЖ ЗАРОБИЦ, ЛЄМ ТРЕБА РОБИЦ нєй им будзем требац. Можебуц же ше и я – Нєшка час комуникацийох и ми нє можеме найсц телїх людзох баржей анґажуєм коло даякей роботи – гвари кельо маме проєкти. Вшадзи треба чипи, на шици боки єст проєкСилвия хтора правда ґаздиня, алє и шведок ти, а чипи вше зложенши и робота муши буц тимска. За єден чип же кед чловек наисце дацо люби, тото може и як пол нохца треба екипу од 500 людзох лєм же би преверели, скоствориц, преточиц до гобия. рей як пойдзе до Самсунґу лєбо индзей, же чи добре роби. До того Вона люби робиц з пальцами – штрика, ше муши дойсц, учиц, муши ше робиц и зберац искуство и знанє. гекла, шиє и през франту гвари же фина мо- Тераз барз популарни ИТ сектор, бо єст роботи, алє людзе нє свиторика при нєй барз розвита. доми же тота робота як хлєб з вецейнїсту, тварду скорку. Треба барз – Одмалючка сом тото научела од баби и ма- вельо робиц, днї часто длугши як 8 годзини... Алє, правда же мож и цери. Паметам же сом на 11 роки и сама блу- добре заробиц – гвари Михайло. зну зошила. Нє знам анї як, алє то остало на тим. Аж кед ше Иван народзел, купела сом мали свой живот так як им одвитує. Кед Михайло на драшину и почала шиц шмати, нам, дома, односно дзецом, и ги, каждодньово ше видза прейґ скайпу, та гоч є на тисято ме опущує. За материял ше знаходзим, крої находзим у чи километри далєко, дньово ма информацию цо ше слу„Бурди”... Шестра ми тиж ту у Новим Садзе, та вєдно лєг- чує у обисцу. чейше гоч цо ушиєме, справиме бависка за дзеци, за– Иван ше уж сам учи, вон пията класа а Алекса перглавчки, прикраски, райфи, ланцущки, маски... – гвари ша, та ше з нїм учим док нє годзен сам. Нєшка треба веСилвия хтора идеї находзи на интернету, а костими дзе- льо робиц з дзецми, нажаль така образовна система, алє цом за маскенбал, сама видума, ушиє... Дацо ше єй уда так вшадзи... Ту у варошу их одводзиме на „Капуеру”, предац, но то наисце скромни приклади и затераз ше нє бразилски танєц, шпиванє, гранє и акробациї... То и усудзує з тим озбильнєйше занїмац. Гвари же би ище лю- акробатика, бо ше зогинаю на сто способи и розвиваю бела научиц скравац, та увидзи кадзи ю то одведзе. рух з музику. През явни наступ здобуваю самодовириє, цала ґрупа ше нє змага медзи собу. У тим наисце ужиОСТАЛИ ТУ ваю – гвари Силвия. Свой шлєбодни час нашли и нашо собешеднїки, та и Катоново вецей раз сцели оталь пойсц. То нє нєзвичайне, вони вежбаю, тренираю. Вони ґрупни тренинґи найволя. окреме младим паром з малима дзецми, та, заш лєм, цошка Силвия ходзи кед хлапци у школи, а Михайло кед законих затримало же би нє пошли жиц до другей держави. чи роботу. Вибрали тото цо им одвитує и хасную пред– Превагло тото же з мою роботу ми ту маме пристой- носци єдного вароша. ни живот, а кажди одход – цена того же на длугши час – Дзеци любя валал пре шлєбоду, алє и Иван и Алекоставаце без найблїзших. Ми нє сцели охабиц родичох, са любя технолоґию и то часц їх живота. Кед маме чаприятельох, а живот як живот, и там и ту нє без пробле- су, одходзиме до його родичох, до Керестура, або мох. И там дзешка за гранїцу єднак так як и ту – фаме- обидземе мацер и брата у Петровцох. У варошу и килия преходзи през вшелїяки спокуси. Дзеци ходза до но, базени, и нашо приятелє... Жиєме так як и велї друшколи, и кед ше похоря, родичи маю бриґу як шицко по- ги, намагаюци ше жиц цо лєпше, и наздаваюци ше же кончиц, поскладац – гваря Катоново, хтори зорґанизова- хлапци раз буду добри и успишни людзе. ■

Силвийово креациї

20. АПРИЛ 2017.

РУСКЕ СЛОВО 27

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ РОЗГВАРКА З КРЕАТИВКУ И ЦУКРАРКУ ТИЯНУ БАНДИЧ З КЕРЕСТУРА

СКРИТИ ТАЛАНТ ПРИНЄСОЛ БИЗНИС Пише: Maя ЗАЗУЛЯК

Кед Тияна Бандич з Руского Керестура пред пейцома роками закончела факултет и постала дипломована банкарка, похопела же нє лєгко найдзе роботу. Же би заробела даяки пенєж, алє и прето же жадала буц на хасен, почала предавац медовнїки. З часом таки продукти було вше вецей, та гоби преширела до малого бизнису, нєзнаюци же у нєй скрити и тот, креативни бок

Ч

асто ше схопносци и таланти особи знаю указац ище у дзецинстве, медзитим, при Тияни то нє було так.

– Кед сом дипломовала, сцела сом виполнїц свой час и буц хасновита. Перше сом лєм за нас дома правела медовнїки, а вец ми мац предложела же бим их пробовала предавац. Була сом щешлїва, и помали преширйовала роботу. Но, нїґда бим нє верела же будзем робиц таке дацо, бо сом анї сама нє знала мам у себе и тот креативни бок. Алє, просто, кед нє маш цо робиц, лапаш ше до гоч чого. Дакеди и зоз допитосци видзе цошка хасновите – гвари наша собешеднїца. Нє мож з єдним словом повесц цо шицко Тияна роби

ТАРҐОВИЩЕ ПРЕЗАСИЦЕНЕ Тияново роботи мож видзиц и наручиц у нєй дома, у „Байки”, на рижних збуваньох, у керестурскей кнїжкарнї, на сайту „Сувенири Србиє”, як и на єй Фейсбук бокох – „Земля слаткиша” и „Venчaнє u stilu”.

– Проблем предаваня на интернету тот же ше краднє слики, та ше ми людзе часто питаю же чи я и наисце робела тото цо приказане на фотоґрафиї. Наприклад, видзела сом на даскелїх сайтох мой погар за винчанє. Но, гоч зме у чаше интернета, барз чежко пласовац робу, бо тарґовище презасицене. Єст барз вельо понуканя, и кед дахто сце дацо наручиц, нє зна дзе ме може найсц. То вироятнє прето же ше уж барз велї занїмаю з таким або подобним ремеслом, окреме млади, бо нє маю роботи – толкує Тияна.

28 РУСКЕ СЛОВО

и прави, а и вона през франту гвари же уж вецей анї сама нє зна цо перше. Кед зме ю нащивели пред Вельку ноцу, була досц заробена, як и звичайно пред велїма шветами. У єй обисцу хторе претворела до своєй роботнї, сушели ше писанки и рижни украси з ґипсу, а з другей просториї пахли питки и колачи, хтори мала понаручовани за тото швето.

– Прикрашуєм писанки, видувам их, гоч ше то вецей нє роби так як ше дакеди робело. Тераз єст, най го так наволам, апарат, хтори помага же би ше видуло писанку. Тиж, нє робим з воском, алє з акрилнима фарбами, додавам циркони, рижни мотиви, лєбо их робим з декупаж технїку. Правим и декорациї на палїчкох – заячки, курчатка, писанки, хтори мож положиц до вазни, до икебани, як и писанки хтори мож завишац на древка, хтори тераз, на Паску, наисце модерни, а писанки за дзеци правим зоз стиропору – гвари Тияна. ДЗЕЦИ ЄЙ НАЙВЕКШИ КРИТИЧАРЕ Окрем спомнутих продуктох, тота млада креативка и цукрарка прави и мендюши, ланцущки, наруквици, торти, як и мафини, хтори остатнї час окреме популарни медзи младима.

– Кед ше нє спреведам, однєсла сом раз мафини на „Днї паприґи”, та ше людзом попачели. Кед сом положела идеї на интернет, наручела єдна дзивка, видзели єй пайташки, та ше то так пречуло и преширело. Найе20. АПРИЛ 2017.

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ фектнєйша реклама кед людзе чую єдни од других же цошка було смачне, лєбо добре упечене лєбо справене, а вшелїяк же нєшка и Фейсбук ма значну улогу. Мафини углавним наручую як дарунок за родзени днї, за дзивоцки вечари, свадзби, кресцини... Можем повесц же од лакоткох вони при младших найпопуларнєйши, а при старших торти – визначує Тияна и додава же сувенири хтори вона тиж прави, посила по цалим швеце.

– Привязки, фитьовки, маґнети, годзинки, блочки, дещички, шицко то сувенири хтори прикрашуєм з мотивами Руского Керестура, Руснацох, алє и з мотивами Войводини и Сербиї. Велї з нїх закончели у Канади, алє и по обисцох у других часцох швета – гвари з поцешеньом, бо єй то и мотивация за роботу. Уж тераз нє лєм госци ноша млодятом дарунки на свадзбу, алє и млодята дакеди дарую свадзебним символични дробнїци. Нєшка уж так же нєт свадзби без даякей декорациї, та прето Тияна нєдавно одлучела увесц и таки понукнуца.

– Украшуєм млодятом погари, а починам правиц и поволанки за свадзби и числа на столи. Думам же уж шицко почина здабац єдно на друге, єднаке и презасицене... Шицко ше прави на исти „калуп”, а я вше сцем дацо иншаке. Мам класични ствари, алє и ориґинални як наприклад, поволанки з мотивами зоз сериї „Бависка пристолу”... Барз ше ми пачи и кед дахто зна зробиц декорацию свадзбох. И я би любела робиц даяки дробнїци, можебуц централну декорацию на столи, тематски деталї, сладки стол, хтори тераз вше популарнєйши, лєм треба до того уложиц и

розвиц роботу. Можебуц би було найлєпше кед бим ше здружела з даским – роздумує Тияна о своїх планох и додава же уж єден час прави и медовнїки хтори млодята дарую своїм госцом.

– Патрим же би медовнїки були и смачни, а нє лєм же би крашнє випатрали, окреме медовнїки хтори правим за дзеци, бо ми дзеци и найвекши критичаре. Вони вше щиро поведза же чи ше им дацо пачи, чи нє – припознава вона. ЧЕЖКО НАПЛАЦИЦ СВОЮ РОБОТУ Як гвари Тияна, креативки часто медзи собу бешедую о тим як чежко можу наплациц свою роботу, и случує ше же вецей раз враци лєм уложене.

– Думам же ше нє досц ценї нашу роботу. Велї ми гуторели же док нє почали сами дацо правиц, нє знали кельо то у сущносци треба уложиц нє лєм пенєж, алє и свой труд, час... Та гоч дахто и ценї, нєт пенєжи, а то наисце видно, бо людзе у нашей жеми дакеди нє маю анї за даяки основни 20. АПРИЛ 2017.

ствари. Прето ше уж вше частейше одлучую и сами правиц, наприклад, декорацию за свадзби и подобне. Вец, наприклад у предавальньох им ствари доступнєйши, та людзе воля пойсц там дзе им шицко понукнуте, як ше кус баржей потрудзиц – обачує вона. Но, гоч то дакеди и так, наша собешеднїца наисце ужива у своєй роботи, цо видно и по тим як о нєй бешедує.

– Опущує ме, а можем повесц же ми то и робота, и задовольство. Давам себе, свою креативносц. Волїм робиц таке, буц дома, сама орґанизовац свой час, и буц сама свой ґазда, цо найлєпше. Финансиї то уж друга ствар, понеже то з єдного боку, у ствари, лєм гоби. Треба вельо укладац, цо думам же найбаржей и одбива людзох у тей роботи, а потим то треба дзешка и пласовац. Мушиш купиц материял, а нє знаш чи предаш тот продукт. Одо мнє углавним купую Керестурци, алє мам досц муштериї и з Беоґраду. Наручовали одо мнє и за семинари, и подобни збуваня зоз здруженьох, фирмох. Лєм, проблем тот же людзе часто нє розумя же я векшину стварох правим з руками, а вони сцу же би то було готове за дзень-два, а то нєможлїве – гвари Тияна и визначує же проблем и тот же велї з городох нє сцу куповац фабричне, а сцу же би продукт випатрал як кед би вишол спод машини, а то чежко вивесц лєм з двома руками. НАЙМЛАДША ЧЛЕНЇЦА „БАЙКИ” Нєодлуга потим як ше почала занїмац з ручнима роботама, Тияна ше учленєла и до керестурского Здруженя женох „Байка”, у хторим є наймладша членїца.

– Любела бим кед би ше приключели и други млади хтори ше занїмаю з такима, або подобнима стварами. Єдна з предносцох членства тота же ше ходзи на рижни збуваня и виклада продукти, гоч зме остатнї час углавним лєм у Керестуре. Пробовала сом и ткац, и то наисце интересантне, алє сом похопела же то, заш лєм, нє за мнє – припознала млада креативка и на концу нам одгадла же би раз любела робиц и рестаурацию старих стварох.■

РУСКЕ СЛОВО 29

OСТАТНЇ ПОЗДРАВ На новосадским теметове, 17. априла, одпитали зме ше од нашей милей

баби МАРКИ

OСТАТНЇ ПОЗДРАВ Пондзелок, 17. априла до вичного дому на новосадским теметове випровадзели зме нашу мацер, швекру и бабу

МАРИЮ ДЖУНЯ народзена КОЛЄСАР (1929–2017)

Пожертвовносц, щиросц и нєсебична любов буду нам приклад як крачац през живот. Любиме це и спочивай у мире Божим! Унука Мая Йованович зоз супругом Небойшом и дзецми Дарком и Ксению

Єй доброта, пожертвовносц и любов оставаю жиц вично з нами Спочивай у мире Божим! Дзивка Маруся, жец Яни и унука Марияна Бучково

OСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня, 17. априла, випровадзели зме до вичного дому нашу єдину андю

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 17. априла занавше ме зохабела моя мила шестра

МАРИЮ ДЖУНЯ (1929–2017)

МАРИЯ ДЖУНЯ народзена Колєсар (1929–2017)

Вично останє у нашим паметаню єй мила подоба и доброта Иван и Буба Джуньово зоз дзецми и Єлена Павлович зоз дзецми

Ожалосцена шестра Геленка Канюхова зоз синами Мирком и Алексейом, нєвестами Марчу и Сашку и их дзецми Иваном, Андрейом, Урошом и Тамару Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Наполнєл ше 41 рок як нас зохабел наш мили брат и бачи

Дня 19. априла ше наполня 23 роки як нас зохабела наша мила мац, баба и прабаба

Наполнєли ше 4 роки як нас охабел наш мили оцец, дїдо и прадїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. априла наполнюю ше шейсц роки як вецей нє з нами наша мила супруга, мац и баба

МАРИЯ ГЕРБУТ народзена Хованєц (1953–2011) з Руского Керестура Памятки на ню чуваю єй наймилши Спочивай у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. априла 2017. року наполнюю ше шейсц жалосни роки як нас у смутку зохабела наша мила шестра и нина

ЯКИМ ДЮРКО (1945–1976)

ГЕЛЕНА ДЮРКО (1926–1994)

ЯНКО ДЮРКО (1923–2013)

з Руского Керестура Прешли уж велї роки як сце нє з нами, алє вше сце у наших думкох. Вашо наймилши Спочивайце у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

МАРЧА ГЕРБУТ народзена Хованєц (1953–2011) з Руского Керестура Марчо чуваме це у найкрасших памяткох. Спочивай у мире Божим!

20. АПРИЛ 2017.

OСТАТНЇ ПОЗДРАВ

Милей баби

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 13. априла 2017. року занавше нас зохабела наша мила мац, швекра, баба и прабаба

МАРКИ

Вично будзеш жиц у наших шерцох. Твоя любов, пожертвовносц и доброта глїбоко оставаю у наших памяткох. Спочивай у мире Божим! Твоя унука Таня Дюранович зоз супругом Драґаном НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. марца 2017. року наполнєли ше шейсц мешаци як нас занавше зохабела наша мила мац, швекра, баба и прабаба

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Даринковей мацери

ЛЕОНА ОРОС народзена Надь (1933–2017) з Руского Керестура ИРИНА ПРИСТОЙКО

народзена Сеґеди (1933–2016) з Руского Керестура Навики останєш у наших шерцох, а памятку на тебе буду чувац дзивка Ганча, жец Мирослац, унука Любка, унука Златка зоз супругом Алексом и праунучата Милица, Лана и Тим Спочивай у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. марца 2017. року наполнєли ше шейсц мешаци як нас занавше зохабела наша мила мац, швекра, баба и прабаба

ИРИНА ПРИСТОЙКО народзена Сеґеди (1933–2016) з Руского Керестура Навики останєш у наших шерцох, а памятку на тебе буду чувац син Ґоґо, нєвеста Биляна и унучата Мануела, Стефан и Давид зоз Канади Спочивай у мире Божим!

ЛЕОНИ ОРОСОВЕЙ народзена Надь (1933–2017) з Руского Керестура Од Гелени Скубановей Най спочива у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 23. априла наполнї ше рок як вецей нє з нами наш

ДЮРА БУЛЬЧИК (1943–2016) з Вербасу Памятку на його доброту и пожертвовносц навики буду чувац шестра Ана и фамелия Джуджарова

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 23. априла 2017. року наполня ше 10 чежки и жалосни роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

МИРОН САЛОНТАЇ (1946–2007) з Коцура

З почитованьом и любову памятки на тебе чуваю супруга Серафина, син Мирослав зоз фамелию и дзивка Славица Байор зоз фамелию Спочивай у мире Божим!

20. АПРИЛ 2017.

Памятку на ню вично буду чувац син Дюра, дзивка Даринка зоз супругом Михалом, син Михал зоз супругу Душицу Унуки Дзвонко зоз супругу Савку, унук Мижо, унук Владко зоз супругу Наташу, унук Желько зоз супругу Андрею и унук Борис Праунуки Филип, Рената, Елена, Николина и Надя Спочивайце у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 20. априла наполнєли ше 10 роки, як нас напущел наш супруг, тато и дїдо

МИХАЙЛО ВАРҐА (1940–2007)

Памятку на ньго чуваю супруга Ксения, дзеци Борис и Татиана и унучок Андрей Спочивай у мире Божим!

NA ZDOGADOVANW

MA]DALENA VISLAVSKI VLADIMIR VISLAVSKI narodzena Monar MIRE, malyr (3. X 1922 – 2. X 1995) (17. I 1924 – 19. IV 2008) z Ruskogo Kerestura Mili rodi~i, va{a dobrota i po`ertvovnosc ostanw nam u vi~nim pametanx. Dzekuwme vam za {icko co sce za nas zrobeli.

Sin Ynko i dzivki Irina, Zlata i Mariy zoz fameliymi Spo~ivajce u mire Bo`im!

РУСКЕ СЛОВО 31

НА ЗДОГАДОВАНЄ Преходза чежки и жалосни роки як вецей нє з нами нашо мили шовґор и нина

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 6. априла наполнєл ше рок як ше преселєла до вичносци наша мила мац, швекра и баба

АМАЛИЯ НАДЬФЕЇ (1932–2016)

МИХАЛ НАДЬФЕЇ (1931–1997) з Коцура

Памятку на нїх чуваю фамелиї Шкорич, Пушкаш и Болтич НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 13. априла 2017. року напол- Дня 3. марца 2017. року наполнєли нєл ше рок як нє з нами наша ми- ше пейц роки як нє з нами наш мила мац, швекра, баба и прабаба ли оцец, швекор, дїдо и прадїдо

ГЕЛЕНА ФУТО народзена Шимко (1933–2016)

ЯНКО ВАРҐА ИРИНА ВАРҐА (1938–2012) народзена Варґа (1938–2016) з Руского Керестура Мили нашо, вашу любов, доброту и пожертвовносц навики будземе чувац. Син Мирослав, нєвеста Ганча, унука Любка, унука Златка зоз супругом Алексом и праунучата Милица, Лана и Тим

Любов и памятки оставаю як потїха на вас. Син Янош, нєвеста Олеся и унуки Констанция и Юлия Спочивайце у мире Божим!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Прешли петнац роки як нас занавше охабела наша мила мац

Покраїнски секретарият за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни шредок („Службени новини РС” чс.

135/04 и 36/09) обявює

OБВИСЦЕНЄ

ЛЮБА КОЛОШНЯЇ (1927–2002) Вично це ше здогадую син Владимир и дзивка Марча зоз фамелиями Спочивай у мире Божим!

CENOVN>K MALIH I POSMERTNIH OGLA[KOH – mala ogla{ka do 20 slova ko{ta 200 dinari – mala ogla{ka vecej yk 20 slova ko{ta 300 dinari – uramikovani tekst ogla{ki, abo vin~ovanki ko{ta 500 dinari – posmertna ogla{ka na wdno polqo ko{ta 600 dinari – posmertna ogla{ka na dva poly ko{ta 1 200 dinari.

Cenovn<k va`i od 1. мая 2015. roku Ogla{ki mo` poslac na mejl office@ruskeslovo.com лєбо ruske.redakcija@gmail i uplacic na rahunok Novinsko-vidavatelqnej ustanovi “Ruske slovo” u banki Inteza ~islo 160-923244-82. Informaci< mo` dostac na telefon 021/ 6613-697.

32 РУСКЕ СЛОВО

OGLA[OVANW 021/6613-697, 021/ 6624/708 e-mail: ruske.redakcija@gmail.com

O поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта NOVI TRADING NS д.о.о. Змаєво, улїца Маршала Тита 66, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Виберанє ричного наношеня зоз плївней драги у кориту рики Дунай од км 1260+000 на часцох к.п. чс. 4023 КО Сримска Каменїца и 7856/5 КО Нови Сад II. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мо достац на увид у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, Булевар Михайла Пупина 16, Нови Сад (прижемє, канцелария ч. 39). Шицки заинтересовани, у чаше од 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу доручиц свойо думанє у писаней форми на адресу Секретарияту.

20. АПРИЛ 2017.

ИНФОРМАТОР

НОВИ КНЇЖКИ

MALI OGLA[KI

Нову кнїжку, автобиоґрафски роман, академика Юлияна Тамаша по сербски „Reka Monomah, merač posmrtnog vremena”, котри видала хижа „Орион спирит” зоз Сримскей Каменїци, по цени од 500 динари можеце купиц прейґ колпортера Янка Киша на телефон 064/218-70-84 и у кнїжкарнї „Соларис”, у Новим Сазде (тел. 021/662-43-87).

ВЛАГА? Изолуєме влажни хижи.

063/440-470; 063/102-41-14. *** DIHTOVANW oblakoh i dzveroh zoz neopren-}umu.

Telefon: 063/8238-767.

PRAVIME po meri roletni i garmonikovo dzveri. Tel: 063/8238-767 i (025) 58-27-710. *** ГЛЄДА ше младшу, вредну женску особу за помоц у обисцу у Австриї. Вецей информациї прейґ имейл адреси the.best@gmx.at.

Покраїнски секретарият за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни шредок („Службени новини РС” чс. 135/04) обявює

OБВИСЦЕНЄ

O поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта Город Нови Сад, Городска управа за будовательну жем и ивестициї, улїца Стевана Брановачкоґ чс. 3, Нови Сад, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Вибудов приступних драгох друмско –желєзнїцкого моста у Новим Садзе на к.п. чс.

4156/1, 4156/7, 4156/9, 4156/10, 10423/1, 10423/3, 10423/6, 10423/7, 10423/8, , 9344 и 10539/1 К. О. Нови Сад I и 2944/8, 2944/11, 2944/17, 2944/20, 2960/1, 2960/5, 2960/6, 2960/7, 2960/10, 2960/15, 2960/15, 2960/16, 2960/17, 2960/18, 2961, 660/1 и 6660/2 КО Петроварадин. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мо достац на увид у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, Булевар Михайла Пупина 16, Нови Сад (прижемє, канцелария ч. 39). Шицки заинтересовани, у чаше од 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу доручиц свойо думанє у писаней форми на адресу Секретарияту.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню же нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефониї „НС2369_02 НС_Нови_Сад_Авиятичарске_населєнє_2” Ношитель проєкта „VIP MOBILE” D.O.O., Нови Беоґрад, Милутина Миланковича 1ж, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – радио базней станїци мобилней телефониї „НС2369_02 НС_Нови_Сад_Авиятичарске_населєнє_2”, у Улїци Миленка Ґрчича 6а, у Новим Садзе, на катастерскей парцели 3806, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 18. априла 2017. року принєсла ришенє число VI-501-783/16 зоз хторим дата согласносц на предметну Студию. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org. rs. Процив того ришеня може порушац управни спор пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС166, НСУ166, НСЛ166-Бул. Войводи Степи II (ИДЕА)” Ношитель Проєкта „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта –базней станїци мобилней телефониї „НС166, НСУ166, НСЛ166-Бул. Войводи Степи II (ИДЕА)”, у улїци Булевар войво-

20. АПРИЛ 2017.

ЗНЄЙЦЕ НАШУ АПЛИКАЦИЮ Но вин сковидавательна установа Руске слово ма свою апликацию за мобилни теле фони у предавальнї апликацийох Google play. Апликация предвидзена за хасновательох иос и андроид оперативних системох на своїх телефонох и таблетох, а мож пречитац вистки з катеґориї Руске слово, Рутенпрес, МАК и вистки о Руснацох хтори преложени на сербски язик. Апликация безплатна, а мож ю зняц на телефон так же ше пойдзе на play.google.com и удурка ше Ruske slovo.

ди Степи 32, у Новим Садзе, на катастерскей парцели 10753/19, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 12. априла 2017. року принєсла ришенє число VI-501-114/17 зоз хторим дата согласносц на предметну Студию. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org. rs. Процив того ришеня може порушац управни спор пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

РУСКЕ СЛОВО 33

На основи члeна 3. Правилнїка о додзельованю буджетних средствох Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци за финансованє и софинансованє програмох и проєктох у обласци основного и штреднього образованя и воспитаня у Автономней Покраїни Войводини („Службени новини АПВ”, число 6/17), члена 3. Покраїнскей скупштинскей одлуки о додзельованю буджетних средствох орґанизацийом националних меншинох – националних заєднїцох („Службени новини АПВ”, число 14/2015), а у вязи зоз Покраїнску скупштинску одлуку о буджету Автономней Покраїни Войводини за 2017. рок („Службени новини АПВ”, число 69/16), Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци розписує

КОНКУРС

ЗА ФИНАНСОВАНЄ И СОФИНАНСОВАНЄ ПРОГРАМОХ И ПРОЄКТОХ ЗДРУЖЕНЬОХ У ОБЛАСЦИ ОСНОВНОГО И ШТРЕДНЬОГО ОБРАЗОВАНЯ И ЗА СОФИНАНСОВАНЄ ОРҐАНИЗАЦИЙОХ НАЦИОНАЛНИХ МЕНШИНОХ – НАЦИОНАЛНИХ ЗАЄДНЇЦОХ У АП ВОЙВОДИНИ ЗА 2017. РОК Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци (у дальшим тексту: Секретарият), у складзе зоз Финансийним планом и финансийнима можлївосцами у буджетним 2017. року, будзе финансовац и софинансовац здруженя зоз шедзиском на териториї АП Войводини, за програми и проєкти у обласци основного и штреднього образованя у АП Войводини у суми 362.500,00 динари и у обласци активносцох и роботи орґанизацийох националних меншинох у суми 1.873.000,00 динари.

I) РОЗПОДЗЕЛЬОВАНЄ СРЕДСТВОХ У ОБЛАСЦИ ОБРАЗОВАНЯ Право участвовац на Конкурсу маю здруженя зоз шедзиском на териториї АП Войводини хтори як єден зоз цильох здружованя зоз Статутом предвидзели активносци у обласци образованя. Средства у суми 362.500,00 динари наменєни за финансованє и софинансованє шлїдуюцих приоритетох: 1. модернизация образовно-воспитней роботи; 2. усоглашованє образованя з потребами тарґовища роботи; 3. пестованє мултикултуралносци/интеркултуралносци и традициї, мацеринского язика припаднїкох националних меншинох – националних заєднїцох; 4. потримовка инклузивному образованю и превенция вчасного напущованя формалного образованя; 5. стимулованє звонканаставних активносцох. Критериюми за додзельованє средствох тоти: 1 ) одвит на тему програми/проєкту; 2 ) уплїв предложеней програми/проєкту; 3 ) компетентносц предкладача и потерашнє искуство. Потребна документация яку ше подноши ґу прияви: 1) фотокопию ришеня о упису до реґистру при Аґенциї за привредни реґистри; 2) фотокопию потвердзеня о порцийним идентификацийним чишлє; 3) фотокопию виводу зоз Статута здруженя або сновательного акту (у яким утвердзене же ше цилї здруженя витворює у обласци хтора предвидзена зоз конкурсом), хтору оверело здуженє.

II) РОЗПОДЗЕЛЬОВАНЄ СРЕДСТВОХ У ОБЛАСЦИ АКТИВНОСЦОХ ОРҐАНИЗАЦИЙОХ НАЦИОНАЛНИХ МЕНШИНОХ – НАЦИОНАЛНИХ ЗАЄДНЇЦОХ Право участовац на Конкурсу маю реґистровани правни особи – орґанизациї и здруженя припаднїкох етнїчних заєднїцох зоз шедзиском на териториї Автономней Покраїни Войводини, чия ше дїялносц засновює на очуваню и пестованю националного и културного идентитету або чия ше дїялносц засновює на очуваню и унапредзованю медзинационалней толеранциї зоз териториї

34 РУСКЕ СЛОВО

Автономней Покраїни Войводини, хтори ше занїмаю: ■ з очуваньом и пестованьом язика, народних обичайох и старих ремеслох; ■ з пестованьом и стимулованьом народней творчосци; ■ з орґанизацию програмох и проєктох мултикултуралного характеру пре розвиванє духа толеранциї; ■ з представяньом културних доброх од окремней значносци за национални заєднїци; ■ зоз защиту и презентацию фолклорного нашлїдства; ■ з пестованьом литературней, драмскей, сценскей, музичней и подобовей творчосци; ■ з орґанизацию мемориялох, фестивалох, манифестацийох, ювилейох, колонийох, кампох; ■ з пестованьом и розвойом аматеризму; ■ з науковима и другима виглєдованями; ■ з пестованьом сотруднїцтва з матичнима жемами и другима формами медзинародного сотруднїцтва; ■ з видавательством у обласци правох националних заєднїцох- националних меншинох; ■ з очуваньом и пестованьом медзинационалней толеранциї; ■ з очуваньом и пестованьом националного и културного идентитету припаднїкох ромскей националней заєднїци пре реализацию афирмативних мирох и процесох за интеґрацию Ромох; ■ з орґанизованьом семинарох, конференцийох и других формох наукових и едукативних сходох, односно културних, образовних, спортских и других манифестацийох; ■ з другима програмама и проєктама хтори унапрямени на витворйованє правох националних меншинох. Средства у суми 1.873.000,00 динари наменєни за софинансованє: – порядней дїялносци; – набавки опреми и – програмох и проєктох орґанизацийох националних меншинох - националних заєднїцох з териториї Автономней Покраїни Войводини. Критериюми за додзельованє средствох тоти: – процентуалне участвованє поєдиней националней меншини-националней заєднїци у вкупней меншинскей популациї у АП Войводини; – численосц єй орґанизацийох и їх активносцох у чиїм ше софинансованю участвує; – вкупни материялни трошки; – просторни характер и значносц манифестациї або проєкту (медзинародни, мултиетнїчни, од ширшого значеня, медзиопштински, локални итд.); – часово тирванє манифестациї або проєкту; – число учашнїкох манифестациї або проєкту; – интересованє и нащивеносц публики; – континуитет и порядне отримованє манифестациї; – медийни публицитет (телевизийни и радио преноси або знїмки, информованє преси и други способи презентациї); – провадзаци и дополнююци активносци (окремни наступ и представянє побиднїкох, ґала вечари, видаванє зборнїкох, каталоґох и других публикацийох и под.); – число занятих особох у подношитeля вимаганя; – други активносци, манифeстациї и програми хтори орґанизує подношитeль вимаганя; – финансованє манифeстацийох з боку других орґанох, орґанизацийох, фондох, спонзорох або донаторох зоз жeми або иножeмства. Потребна документация яку ше подноши ґу прияви: 1. Фотокопия ришеня о упису до реґистру при Аґенциї за привредни реґистри; 2. Потвердзеня о порцийним идентификацийним чишлє (ПИЧ); 3. Доказ о отвореним рахунку при дїловней банки або доказ о отвореним рахунку при Управи за трезор з назначеньом єдинственого числа хаснователя явних средствох при Управи (ЄЧ ХЯС). ЗАЄДНЇЦКИ УСЛОВИЯ КОНКУРСУ: ■ Прияви ше подноши лєм на конкурсних формуларох Секретарияту, за наменки яки предвидзени з тим конкурсом – за обласц образованя

формулар 1, за обласц националних меншинохнационалних заєднїцох формулар 2; ■ На Конкурс ше нє можу приявйовац директни буджетни хаснователє; ■ Нєблагочасни прияви, нєподполни прияви або нєправилно пополнєни прияви, прияви хтори нє поднєсли овласцени особи, як анї прияви хтори нє предмет Конкурсу ше нє будзе розпатрац; ■ Прияви учашнїкох на Конкурсу хторим додзелєни средства на основи предходних конкурсох Секретарияту, а хтори нє вимирели превжати обовязки по тих конкурсох або нє вимагали благочашнє од Секретарияту предлужованє термину за реализацию средствох яки достати по основи скорейших конкурсох Секретарияту ше нє будзе розпатрац.

■ Секретарият затримує право од подношителя вимаганя питац, по потреби, додатну документацию або информациї або висц на саме место, односно за додзельованє средствох одредзиц виполньованє дополнююцих условийох; ■ Секретарият нє ма обовязку обгрунтовац свойо одлуки; ■ Процив Одлуки о додзельованю средствох нє мож уложиц жалбу; ■ Прияви на конкурс ше подноши од дня обявйованя Конкурсу, а найпознєйше по 15.новембер 2017. року; ■ Средстава по конкурсу ше будзе розподзельовац по утрошок средствох яки опредзелєни зоз Конкурсом, у чаше 45 дньох од подношеня прияви; ■ Прияви и приложену документацию ше подношительом нє враца; ■ Єдна правна особа може поднєсц найвецей єдну прияву. СПОСОБ ПОДНОШЕНЯ ПРИЯВИ Форулар 1 и формулар 2 прияви як и текст Конкурсу мож превжац од дня обявйованя Конкурсу у просторийох Секретарияту (канцелария 63/I) або на web адреси Секретарияту www.puma.vojvodina.gov.rs Прияви на конкурс ше подноши на сербским язику або на язику националней меншини-националней заєднїци хтори ше службено хаснує у роботи орґанох Автономней Покраїни Войводини. Прияви ше подноши: 1 ) особнє з придаваньом на писарнїцу покраїнских орґанох управи у Новим Садзе; 2 ) по пошти на адресу: Покраїнски секретарият за образованє,предписаня управу и национални меншини – национални заєднїци 21000 Нови Сад, Булевар Михайла Пупина 16. З НАЗНАЧЕНЬОМ: За конкурс за финансованє и софинансованє проєктох у обласци образованя або За конкурс за софинансованє активносцох и роботи орґанизацийох националних меншинох ПРИМЕНЬОВАНЄ ЗАКОНА О ЯВНИХ НАБАВКОХ Кед ше на хасновательох средствох Конкурсу применює член 2. пасус 1. точка 2) Закона о явних набавкох („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 124/2012, 14/2015, 68/2015), односно кед ше средства яки витворени по тим конкурсу будзе хасновац за набавку роботох, доброх або услугох, а учасц тих средствох твори вецей як 50% вредносци набавки, хаснователя средствох ше будзе тримац за наручителя и вон ма обовязку применьовац Закон о явних набавкох. ОЦЕНЬОВАНЄ ПРОЄКТОХ И ОДЛУЧОВАНЄ О ДОДЗЕЛЬОВАНЮ СРЕДСТВОХ Поднєшени прияви будзе розпатрац Комисия хтору формує покраїнски секретар за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци; Ришенє о розподзельованю средствох приноши покраїнски секретар, на основи предкладаня Конкурсней комисиї; Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци, заключи контракт о финансованю, односно софинансованю з подношителями приявох хторим одобрени средства. Резултати конкурсу ше обяви на урядовей web адреси Секретарияту. ПОКРАЇНСКИ СЕКРЕТАР, Михаль Нїлаш, с.р.

20. АПРИЛ 2017.

ИНФОРМАТОР/СПОРТ УСПИХИ КОЦУРСКИХ КАРАТИСТОХ

ОСВОЄНИ ДВАЦЕЦ МЕДАЛЇ Каратисти зоз Коцура участвовали на Вельконоцним турнире хтори всоботу, 15. априла, отримани у Бачу. На змаганю були каратисти початнїки котри маю били, жовти и помаранчецово паси. Тренер коцурских каратистох Йован Сабо добре пририхтал школярох за змаганє, понеже освоєли аж 20 медалї. Коцурски млади каратисти освоєли 10 бронзово медалї, 5 стиберни и 5 златни медалї. Шлїдуюце змаганє котре очекує коцурских младих каратистох то покладанє за висши пас котре будзе початком юния. Карате секция у Коцуре функционує як оддзелєнє Карате клуба „Вербас” зоз Вербасу. З. К.

КАРАТЕ КЛУБ „РУСИН”

ЄДНО ПЕРШЕ, ДВА ДРУГИ И ЄДНО ТРЕЦЕ МЕСТО Штверо млади каратисти рускокере стурского „Русинa”, а тельо и участвовали, освоєли штири места на нащивеним Вельконоцним турнире, хтори всоботу, 15. априла отримани у Бачу. У катеґориї младших пионирох у виводзеню катох Иґор Фейди освоєл друге, а

Мирко Малацко 3. место, док у катеґориї старших пионирох, тиж у катох, Ґлориян Штранґар освєл друге место. У катеґориї кадеткиньох на тим турнире у Бачу, на хторим участвовали коло 500 змагателє зоз Сербиї, Сара Планчак у борбох освоєла перше место. М. З.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

о принєшеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС1У119, НС-КАНАЛСКА (ДАНУБИУС)” Ношитель Проєкта „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – базней станїци мобилней телефониї „НС1У119, НС-КАНАЛСКА (ДАНУБИУС)”, у Улїци Каналска число 1, у Новим Садзе, на катастерскей парцели 4154/1, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 13. априла 2017. року принєсла ришенє число VI-501-141/17 зоз хторим дата согласносц на предметну Студию. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org. rs. Процив того ришеня може порушац управни спор пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

о принєшеним ришеню же потребне преценьованє вплїву и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву проєкта на животни штредок Ношитель проєкта „NEPI REAL ESTATE PROJECT ONE” D.O.O., Нови Беоґрад, Милутина Миланковича 9ж, поднєсол тому орґану вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Вибудов пословного обєкта – тарґовинского центра” NEPI ONE” поверхносци сутерен, прижемє, поверх (Су+П+1) до сутерен, прижемє и три поверхи (Су+П+3)” на углє Булевара цара Лазара и Булевар ошлєбодзенє, на катастерскей парцели число 900/18, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 4. априла 2017. року принєсла ришенє число VI-501-155/17 зоз хторим дата согласносц на предметну Студию. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org. rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя, по тим орґану.

ОБВИСЦЕНЄ

20. АПРИЛ 2017.

ОБВИСЦЕНЄ

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР–БАЧКА ПАЛАНКА

ЗА ПЕЙЦ МИНУТИ ДВА ҐОЛИ ФК „Русин” – ФК „Будучносц” (Младеново) 1:1 (1:1)

Руски Керестур: стадион ФК „Русин”, патрачох 500. Судия: Янкович (Оджак). Ґол за Русин дал С. Бранкович. Жовти картони при Русиновцох достали: Павлович, Бранкович и Ивич. РУСИН: Ж. Орос, Гарди, Ивич, Грнчяр, Кончар, Павлович (Кулич), Будински (Орсаґ), Бранкович (Чизмар), Катона, Тешович, Б. Орос. Рускокерестурски ФК „Русин” на домашнїм терену, з „Будучносцу” з Младенова одбавел нєришено 1:1 у 21. колє Подручней фодбалскей лиґи Зомбор–Бачка Паланка. Ґол за „Русин” дал Стефан Бранкович у трецей минути змаганя. Радосц

швидко посцигнутого ґола нє тирвала длуго, бо госци зоз Младенова два минути познєйше вировнали резултат. То бул резултат з хторим ше пошло на одпочивок, алє и конєчни резултат змаганя, бо у другим полчасу нє посцигнути анї єден ґол. Шлїдуюце змаганє Керестурци бавя уж на стреду, 19. априла, процив „Ґайдобри” у истоменим месце, а на нєдзелю, 23. априла, у Керестуре госцує ФК „Стари Город” з Бачкей Паланки. После того змаганя „Русин” ма 33 боди и з пиньвицку „Славию” дзелї пияте, односно 6. место. А. П.

ОСМИ РУКОМЕТНИ ТУРНИР ЗА НАЙМЛАДШИ СЕЛЕКЦИЇ

ЗМАГАНЯ 15. КОЛА ОПШТИНСКЕЙ ФОДБАЛСКЕ ЛИҐИ ШИД

КЕРЕСТУРСКИ ШКОЛЯРЕ ДОБРЕ БАВЕЛИ

ПОРАЖЕНЄ БАЧИНЧАНЬОХ У БЕРКАСОВЕ

На осмим Вельконоцним мини-рукометним турнире „Червинка 2017”, хтори 15. априла отримани у Червинки, медзи шеснац екипами наймладшого возросту змагали ше и школяре з рускокерестурскей ОШ „Петро Кузмяк” – члени Рукометней секциї хтору водзи Славко Надь. Керестурска хлапцовско/дзивчатска екипа бавела штири змаганя и зазначела два побиди (з резултатами 10:5 и 15:14), єдно змаганє одбавела нєришено (12:12) и єдно страцела (17:12), так же ше, як оценєл тренер Надь, на турнире досц добре указали. Участвовали вецей як 220 дзеци зоз Зомбора, Приґревици, Баймоку, Сивцу, Крущичу, Червинки, Вербасу, Керестура, як и з Бєлїни, та турнир мал и медзинародни характер, а орґанизовал го Рукометни клуб „Червинка”. М. А.

36 РУСКЕ СЛОВО

Внєдзелю, 16. априла, одбавени змаганя 15. кола Општинскей фодбалскей лиґи Шид. Нєсподзиванє того кола була побида Сримца хтори у Беркасове побед зел ОФК „Бачинци” зоз 3:2. ОФК „Бикич” и на далєй добре бави и дома Бикичанє победзели Єдноту зоз Шиду 5:3. У Ямени, Ґраничар страцел од Напредку з Вашици 4:2. Омладинєц зоз Батровцох победзел з минималним резултатом 1:0 ФК „Борац” з Илинцох, а ОФК „Бинґула” и Синдєлич з Ґибарцу бавели нєришено 1:1. Шлєбодна у тим колє була екипа Єдинства з Люби. На таблїчки ОФК „Бикич” на першим месце зоз 34 бодами, три вецей од другопласованей ОФК „Бинґули” хтора ма 31 бод. Напредак треци зоз 28, а Синдєлич штварти зоз 27 бодами. На пиятим месце ОФК „Бачинци” маю 25, а шесте Єдинство ма 21 бод. Єднота на седмим месце ма 17, осми Омладинєц 13, а дзевяти Ґраничар дзевец боди. Без огляду на побиду, Сримец и далєй на сподку таблїчки на дзешатим месце зоз осем, а останї єденасти Борец ма лєм штири боди. У 16. Колє, на нєдзелю, ОФК „Бачинци” дочекую ОФК „Бикич”, Напредак будзе бавиц процив Сримца, Єднота дочекує Омлaдинєц, а Єдинство дочекує ОФК „Бинґулу”. Тиж буду бавиц и Синдєлич процив Ґраничарa, а шлєбодна екипа Борца. Вл. Дї.

20. АПРИЛ 2017.

СПОРТ МЕДЗИОПШТИНСКА ЛИҐА БАЧКА ТОПОЛЯ–МАЛИ ИДЬОШ–ВЕРБАС–БЕЧЕЙ

ИСКРА ПРЕДЛУЖЕЛА ЗОЗ ПОБИДАМИ ФК „Шлєбода” (Стара Моравица) – ФК „Искра” 0:2 (0:0)

Стара Моравица: стадион ФК „Шлєбода”. Патрачох: коло 100 ИСКРА: Ступар, Дрляча, Барович, Юшкович, Дамир Ґубаш, Ваяґич, Малацко, Везмар, Николич, Дамян Ґубаш и Сердар. До бависка вошол: Иван. Ґоли за Искру: Дарко Николич и Тони Иван Друге коло ярнєй часци першенства принєсло Искри змаганє процив остатньопласованей екипи Шлєбоди у Старей Моравици, та ше очековала рутинска и прешвечлїва побида. Розлика у квалитету тих двох екипох була обачлїва од самого початку, а добри терен оможлївел коцурскей екипи же би лєгко розвила свойо бависко од ноги до ноги. Искра нападала и бавело ше углавним пред ґолом Шлєбоди, алє нє рушело шицко по плану. Проблем котри уж єден час провадзи Искру, то вельо указани шанси, котри нє вихасную, а тото ше предлужело и на тим змаганю и знова було проблем „отвориц” процивнїка. Шоровали ше шанси, а найлєпшу мал Дамир Ґубаш котри нє вихасновал пенал и лабда потрафела греду. Кед ше нє вихасную добри шанси обично приходзи до нервози при бавячох и тото нє заобишло анї Искру, та ше на одпочивок пошло зоз резултатом 0:0. Други полчас, заш лєм, поставел ствари на свойо место. Од телїх указаних шансох, даєдна мушела буц виха-

снована. Ґол котри дал Дарко Николич конєчно оможлївел же би бавяче коцурскей екипи у предлуженю змаганя бавели опущено и вельо мирнєйше. Питанє побиднїка цалком ришене после ґолу котри дал Тони Иван, котри и поставел конєчни резултат. Зоз тоту побиду Искра змоцнєла перше место на таблїчки, понеже у дерби змаганю того кола медзи другопласованим Обиличом зоз Змаєва и трецепласовану екипу Младосц-Радосц зоз Србобрану нє було побиднїка, резултат бул 2:2, та хвильково Искра ма 26 боди, три вецей од другопласованей екипи Обилич. На нєдзелю пред Искру ище єдно „на паперу” лєгке змаганє процив Младосци зоз Радичевичу. Змаганє у Коцуре почнє на 16 годзин на Искровим стадионє. З. Колєсар

НОВОСАДСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА

ЛЄМ БОД, А МОГЛА БУЦ ПОБИДА ФК „Петроварадин” – ФК „Бачка 1923” 1:1 (1:0)

Петроварадин: стадион ФК „Петроварадин”, патрачох 100. Судия: Димовски (Нови Сад). Ґол за Бачку дал Деянович у 55. минути. Жовти картони у екипи Бачкей достали: Деянович, Матич и Пантич. БАЧКА: Калайджич, Ерделян, Данґубич, Курушич, Павлов, Пантич, Летич, Рац (Дякович), Деянович (М. Тривунович), Янкович, Цвиїч (Матич). Бачка добре бавела прешлей нєдзелї у Петроварадину. Успишно бранєли свой ґол по хвильку кед бавяч домашнєй екипи Иконич зоз фантастичним бицом зоз трицец метерох 20. АПРИЛ 2017.

нєсподзивал цалу охрану Бачкей и ґолмана Калайджича. Було то при концу першого полчасу, та то бул резултат зоз хторим ше пошло на одпочивок.

У другим полчасу Бачка змоцнєла свой напад кед вошол Матич. Дюрдьовчанє були офанзивнєйши и мали добри нагоди за ґол. После успишней акциї и асистенциї Матича, Деянович зоз прецизним бицом зоз смуги каребного простора дал ґол и вировнал резултат. Матич по конєц змаганя мал ище єдну добру нагоду за ґол алє ю нє вихасновал. После того змаганя ФК „Бачка 1923” на дзевятим месце на таблїчки зоз 29 бодами. На нєдзелю, у 22. колу Бачка на своїм терену бави процив екипи ОФК „Футоґ”. Змаганє почина на 17 годзин. А. П.

РУСКЕ СЛОВО 37

СПОРТ

ДАНИЛ НЯРА ДИ ЗОЗ ВЕРБАСУ

Пише: Александар ПАЛАНЧАНИН

Я

АТЛЕТИКА ФАМЕЛИЙНИ СПОРТ Вецей раз зме ше прешвечели же у спорту, як и у велїх других обласцох, важна потримовка. Окреме од фамелиї. Медзитим, нєт вельо приклади же ше цала фамелия опредзелї за єден спорт. Нярадийова фамелия зоз Вербасу єдна з таких. Атлетску „дражку”, по хторей рушел оцец Владислав, успишно предлужели його синове Ненад и Данил. Гоч їх активна змагательна кариєра престала, ище вше су на рижни способи у спорту

к ше спортске „нашенє” шеє у фамелиї одвити ище вше у рамикох теоретичних нагадованьох. Насампредз прето же за творенє успишних спортистох нєобходно створиц числени други условия. Медзи нїма важне место забера потримовка од фамелиї.

– Нє здогадуєм ше периода у живоце у хторим у Нярадийовей фамелиї спорт нє мал важне место. Найвекшу заслугу за тото ма наш оцец Владислав. Атлетика була вична тема о хторей зме медзи собу найвецей бешедовали, та так, перше мой брат Ненад почал тренирац тот прекрасни спорт, а вец и я. Ненад рушел по оцовей дражки, бо тренирал дисциплину троскок, а я скаканє до далєка. Кеди то точно почало нє можем ше здогаднуц, алє пошвидко зме доминовали у спомнутих дисциплинох, кажди у своєй дисциплини – гварел Данил Няради. ОЦЕЦ И ТРЕНЕР З оглядом на тото же Данилов оцец, Владислав, здобул вельке спортске искуствиє у чаше кед бул активни змагатель, вон им бул и перши тренер.

– Оцец бул одлични тренер, бо бул одлични и атлетичар. Успишно и на прави способ нам пренєсол свойо вельке атлетске искуствиє. Насампредз при нас створел добру базу, пренєсол любов спрам того спорта, а то найважнєйша ствар у спортскей кариєри. Прето нам з нїм нє було чежко тренирац. Познєйше зме у своїх кариєрох, и я и Ненад, мали других тренерох. Мой найлєпши резултат сом посцигол кед ми тренер бул Валерий Чередниченко зоз України. Нажаль, час у хторим зме сотрудзовали бул чежки. Бул то период санкцийох, як економских, та так и спортских. Ненад у своєй кариєри мал вецей щесца, а тренирал зоз русийским тренером. Партнер хтори му спаринґовал бул познати и актуални шветови шампион Леонид Волошин – гварел Данил. Участвовали на числених вельких змаганьох дакедишнєй СФРЮ, Сербиї и Войводини на хторих освоєли числени припознаня. Но, важне надпомнуц же Владислав Няради мал богату и успишну кариєру. Атлетику и дисциплину троскок почал тренирац у Вербаше, потим под час студентских дньох тренирал и змагал ше за Атлетски клуб „Партизан” зоз Беоґраду.

Ненад, Владислав и Данил Няради

– Оцец Владислав у своєй спортскей кариєри бул велї роки член репрезентациї СФРЮ. Бул шампион Балкану, а найлєпши резултат у його кариєри то освоєне треце место на Медитеранских бавискох, хтори отримани у Напулю. Пре вельо посцигнути позарядово резултати, у дружтве є найлєпших спортистох Спортского дружтва „Партизан”. И кед закончел активну спортску кариєру у єдним мандату бул член Югославянского Олимпийского комитета, а цо найважнєйше, бул наш перши тренер – гварел Данил. Док ище тренирал, Данил даскельо раз бул шампион Войводини и Сербиї. Бул член репрезентациї Войводини, а зоз його найлєпшим резултатом у скаканю до далєка виборел свойо место у репрезентациї СФРЮ и пласман на змаганє за Куп Европи. Теди прескочел до далєка 7 метери и 27 центи.

ДОМИНАЦИЯ НЯРАДИЙОВЕЙ ФАМЕЛИЇ – Оцец Владислав длуго тримал рекорд Войводини у троскоку. Його найлєпши резултат бул 15 метери и 75 центи. Ненад, хтори ше змагал у истей дисциплини, тиж мал добри резултати. Вецей раз бул член репрезентациї СФРЮ, СРЮ, СЦҐ, а найлєпши резултат направел кед прескочел 16 метери и 26 центи. Тот резултат звалєл оцов рекорд, а ище вше є актуални рекорд Войводини. Велька ствар то спознанє же у тей дисциплини наша фамелия абсолутно доминує вецей як пейдзешат роки – гварел Данил.

38 РУСКЕ СЛОВО

Треце место на першенству СФРЮ за младших юниорох 1990. року

20. АПРИЛ 2017.

СПОРТ Нажаль, вельке жаданє бранїц фарби своєй держави на таким вельким змаганю му нє було сполнєте пре санкциї у хторих теди була наша держава. СПОРТСКА ШКОЛКА „ДЖАМПЕР” Ненад ище вше у спорту. Тераз як кондицийни тренер призначує вельки успихи зоз екипами на хтори преноши свойо искуства. Успихи му отворели дзвери нє лєм державох у околїску, алє и у цалей Европи. Данил закончел Факултет физичней култури и роби як професор у вербаскей Ґимназиї. Спортску кариєру предлужел и през Школку спорта „Джампер” хтору як проєкт отворел 2006. року, а наменєна є дзецом од 4 до 9 рокох.

– Як тренер робим уж седемнац роки. Перше сом бул тренер у вербаским Плївацким клубу. Лєм за рок тренираня плївачох посцигли зме вельо добри резултати. Теди у Клубе тренирал фантастични плївач Дюра Горняк хтори у дисциплини плїваня на хрибце посцигнул велї добри резултати и на наших и на иножемних плївацких змаганьох. Пред єденац роками сом отворел Школку спорта за дзеци. То красна робота, алє и чежка и вимага вельо схопносци и моци – гварел Данил. У школки, як надпомнул, дзеци уча перши спортски крочаї. З другима словами, дзеци до школи приходза зоз минамалним, лєбо нїяким, предзнаньом о спорту и тренинґу. Кед ше роби з дзецми найважнєйше же би им було интересантне и окреме же би було забавне. Насампредз же слово о дзецох од 4 до 9 рокох.

– Тренинґ почина зоз приповедку о тим же цо им ше того дня случело у оводи, лєбо школи. Дзецински приповедки интересантни и закончую ше зоз шмихом и у такей, опущеней атмосфери починаме тренинґ. Обовязне зогриванє хторе облапя бежанє и бависко, а потим преходзиме на вежби розрушованя. Главна часц тренинґу тирва пол годзини, а на концу, заш ше врацаме на забаву и ошмих. Значи, конєц тренинґу резервовани за забавни активносци хтори при дзецох подзвигую розположенє – гварел Данил. Познате же дзеци хтори уключени до даякей спортскей секциї, школки, лєбо спорту, уча и розвиваю психосоциялни и психофизични схопносци. Лєгчейше им найсц нових пайташох и науча яке значне буц часц тиму. Окрем того, здравши су, мускулову и косцову систему маю моцнєйшу и менши ризик же би охорели од кардиоваскуларних хоротох.

– У Школки дзеци уча активносци хтори ускладзени зоз їх возростом. Основни циль тей Школки спорту же би през специфичну програму и едукацию позитивно уплївовавли на моторички, ментални и биолоґийни розвой. Насампредз ше то одноши на правилне триманє цела, а вшелїяк и розвиванє мотивациї же би у живоце, после дзецинства, були активни спортисти – надпомнул Данил. „АТЛЕТСКА ЯР” У орґанизациї Школки „Джампер” ше уж даскельо роки отримує вельку дзецинску спортску манифестацию „Атлетска яр”. Тото змаганє бул лоґични шлїд хтори при дзецох и їх 20. АПРИЛ 2017.

родичох подзвигує свидомосц о значносци спортскей активносци. Бо познате же яки пошлїдки охабяю компютерски бависка, подли звикнуца у поживи и слаба спортска активносц при наймладших.

– Потераз отримани два таки змаганя. На першим, хторе отримане пред двома роками, участвовали 200 дзеци зоз вербаскей Предшколскей установи „Бошко Буха”. О даскельо днї зме орґанизовали ище єдно змаганє на хторим участвовали дзеци зоз Србобрану. Пред роком зме тиж мали змаганє на хторим зме преславели ювилей – дзешец роки Школки „Джампер”. На тим змаганю зме мали 100 учашнїкох. За тот рок зме уж придали програму, алє, нажаль, зоз

Данил и його мали спортисти

општинского буджета зме нє достали нєобходни пенєжи за отримованє змаганя. За перши два змаганя зме достали средства и зоз општини и зоз Покраїни, а найвекшу часц зме достали од спонзорох без хторих би нє було отримане анї єдно змаганє. Мушим надпомнуц же зме нє одустали од отримованя наших змаганьох, а наздавам ше же назбераме пенєжи же би ше их отримало – гварел Данил. Школка „Джампер”, окрем порядних тренинґох, орґанизовала вецей раз и друженя зоз познатима спортистами хтори дзецом приблїжели и спортски конари як цо: кошарка, рукомет, карате... з цильом же би дзеци од искусних спортистох достали прави информациї о спорту хтори би им помогли у виборе. У планє Школки и числени други проєкти хтори приблїжа спорт ґу наймладшим, а насампредз им помогню у перших спортских крочайох.

– Кед спорт у питаню шицки мойо плани, як и плани моїх сотруднїкох, же бизме спорт у Вербаше ище баржей омасовели и унапредзели. Мушим надпомнуц же у тренерскей роботи, за хтору сом ше опредзелєл, нєт лєгкей роботи. Без огляду же чи тренираш одроснутих, чи дзеци. Кажди возрост ма свойо специфичносци. У роботи з дзецми конєчни резултат нам же би полюбели спорт и же би у спорту остали и кед вирошню. Затераз, после дзешец рокох, кельо по стої Школка „Джампер”, можем повесц же сом задовольни и же цилї хтори зме себе поставели кед зме ю формовали, сполнюєме – Санкциї го зопарли же би бранєл фарби гварел на концу Данил Няради.■ державней репрезентациї

РУСКЕ СЛОВО 39

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

РОК LXXIII ЧИСЛО 16 (3729) НОВИ САД, 20. АПРИЛ 2017.

ХРИСТОС ВОСКРЕС!

ВОИСТИНУ ВОСКРЕС!

■ ЧИ БЛЇЗКО

КОМПРОМИС У ЗАВОДЗЕ?

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

П

Фото: Марина Джуджар

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ ВЕЛЬКОНОЦНА РАДОСЦ

ПОМОГНЇЦЕ, РОЗПИТАЙЦЕ ШЕ, ПРЕПОЗНАЙЦЕ! Фотоґрафия: K006b_0179P