RUSKE SLOVO 12

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

РОК LXXV ЧИСЛО 12 (3829) НОВИ САД, 22. МАРЕЦ 2019.

ИДЕНТИФИКОВАНЄ ОСОБОХ И ПОДЇЙОХ ЗОЗ СКЛЄНЯНИХ ПЛОЧОХ ФОТОҐРАФОХ БУДИНСКИ У проєкту идентификованя особох и подїйох зоз склєняних плочох фотоґрафох Будински зоз Руского Керестура, котру орґанизує Завод за културу войводянских Руснацох (ВР), а котри уж длугши час обявйовани на остатнїм боку новинох „Руске слово”, потребна векша помоц ширшей явносци. Велї од обявених фотоґрафийох уж идентификовани, алє єст одредзене число о хторих потераз нє зазначени анї єден, лєбо барз мало податки. Прето на Фейсбук боку Заводу за културу ВР до окремного албуму положени тоти фотоґрафиї, та ше модлї шицких котри дацо знаю о особох, подїйох, часу, обставинох, обичайох, облєчиве и инши податки хтори вязани за тоти фотоґрафиї же би ше явели.

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Явиц ше мож прейґ порученя на Фейсбуку або коментару на фотоґрафиї, на имейл zavod.rusini@gmail.com лєбо на телефон 021/548-421. Кажда информация значна. Дзекуюци фотоґрафийом хтори настали у фотоґрафскей роботнї Будинскових, а котри диґитализовани на склєняних плочох, зачува ше шведоченє о живоце людзох и подїйох и велїх податкох цо припадаю културно-историйному скарбу Руснацох на тих просторох.

Фото: Maрина Джуджар

Фотоґрафия: 0268P

Фотоґрафия: 0724P

Фотоґрафия: 0386P-a

■ ЯРНЄ ПОРАЄНЄ ВАЛАЛА

ТЕАТЕР НА КРИЖНЕЙ ДРАГИ Пише: Славко ОРОС, директор РНТ „Петро Ризнич Дядя”

Руски народни театер „Петро Ризнич Дядя” ше два роки пред

вецей нє може буц, анї є нє єдна од ридких валалских, та и городвельким ювилейом, пред означованьом пол вика од снованя ских забавох чи розвагох, окреме од часу розвою нових медийох ознова, хто зна по хтори раз находзи на крижней драги, пред и интернета. У такей конкуренциї, театер би зоз своїм репертоавелькима спокусами хтори ше дотикаю насампредз його ста- ром мушел каждого з нас котри го любиме, нагнац на роздумотуса, його континуованого финансованя, та у добрей мири и ванє о тим цо зме видзели. Кед же уж нє ма одвити, мушел би гойого мисиї, перше у рамикох рускей националней заєднїци, а лєм поставяц питаня о феноменох о котрих бешедує: о дружтве у хторим жиєме, о цивилизациї яку зме створели, о характерох потим и ширше, на териториї Войводини и Сербиї. Основани як аматерски, а потим през рижни трансформациї яки ношиме, о смислу и мотивох наших каждодньових активнотретировани, лєбо наволовани як полупрофесийни, лєбо „у сцох и живота вообще... Театер би требал буц, на єден окремни функциї професийного” вон нїґда нє бул, а анї є нєшка нє про- способ наша совисц, хтора превипитує кажди наш и цудзи жифесийни театер у полним смислу того слова. Одрастал сом од вотни крочай. Же би театер тото бул, вон муши мац компетентвчасного дзецинсва зоз нїм, и буквално у нїм, и бул вецейдеце- них и креативних людзох у управи хтори превипитую, обдумую, нийни шведок же бим могол арґументовано пошведочиц же и креирую репертоар, тих хтори професийно и компетентно водплеяда наших визначних поєдинцох потрошела свойо креатив- за политику театра, муши мац професийне ядро технїчно компетентних и образованих фаховцох, муши ни, политични, дружтвени и людски поРНТ „Петро Ризнич Дядя” остал, мац ширши ґлумецки колектив составетенциял же би ше тот ступень досцигнул, алє ше по нєшкайши дзень тото нє удало. практично, єдина руска институция, ни зоз талантованих и креативних поєдинцох хтори третировани, односно Лєм у остатнїх 18 рокох, кед сом уж и сам односно установа чия бул у позициї вплївовац на даяки збуваня, професионализация нє приведзена плацени так як тота професия и файта (лєбо сом думал же можем вплївовац), о до конца, за чийо позиционованє уметносци вимага, муши мац простор и пенєжи же би и технїчно и визуелно мостатусу и финансованю нашого Театра нє було, и ище вше нєт, гол збогациц тото цо таки колектив у бешедоване найменєй зоз пейцома минидостаточно слуха там дзе ше креативним смислу може вивориц. страми култури Републики Сербиї, двома наисце одлучує и дзе ше находза Шицко друге лєм импровизация хтора и предсидателями Влади Сербиї и Войвомеханїзми и пенєжи кед ма релативно успишни конєчни редини, двома предсидателями Скупштини зултат вше на гранїци поєдинєчного Войводини, найменєй пейцома секретарами за културу и за национални меншини и безчисленима по- ексцеса, лєбо винїмок хтори потвердзує правило. Таку визию темоцнїками и заменїками на покраїнским и на општинских уров- атра нє може витвориц єден, лєбо даскельо поєдинци. ньох. И попри шицким тим РНТ „Петро Ризнич Дядя” остал, О такей лєбо подобней визиї би мушела постояц свидомосц и о практично, єдина институция, односно установа чия професио- нєй би ше мушела зложиц критична маса поєдинцох, насампредз нализация нє приведзена до конца, за чийо позиционованє нє бу- у нашей заєднїци, же бизме арґументовано и компетентно вистуло, и ище вше нєт, достаточно слуха там дзе ше наисце одлучує пели зоз потребу докончованя вибудови ище єдней нашей инстии дзе ше находза механїзми и пенєжи. Гоч формално установа, туциї пред тима хтори розполагаю зоз пенєжом и механїзмами вон зведзени на уровень нєвладовей орґанизациї хтора нє ма за- же би тото витворели и упарто и безкомпромисно тоту потребу няти особи, алє єдного гонорарного директора и шицких других повторйовали и визначовали, потамаль, док вона нє постанє и їх актерох хтори анґажовани по проєкту, за мизерни гонорари хто- потреба. Основне питанє хторе виши у воздуху уж длугши час, то тото же чи ми маме свидомосц о тей потреби, чи нє? ри на гранїци людского достоїнства. Поставя ше питанє – як твориц озбильни театрални досяги у Знам же у чаше кед зоз животней сцени пошвидшано одтакей ситуациї и таких условийох? Источашнє, у подсвидомо- ходзи цала плеяда наших доаєнох у театре, кед вше векше сци векшини людзох у нашей заєднїци руски Театер ма подоб- число младих талантованих людзох лєбо одходзи до инону чежину як и наша Катедра, телевизия, радио, „Руске сло- жемства, лєбо є обтерховане зоз своїма еґзистенциялнима во”, Дом култури, нашо школи... И наисце, вон би по своїм потребами, кед драстично опада число припаднїкох нашей значеню за очуванє нашого идентитета тото и требал буц. Та, заєднїци на тих просторох хторе каждодньово приводзи до тераз пре лєпшу пластичносц реалного стану, задумайце себе питаня як отримац и тото цо зме дотераз вибудовали, же у кед би од ютра шицки начишлєни институциї мали лєм гонор- такей ситуациї визия докончованя будованя ище єдней ного директора, чи директора волонтера и кед би свою основ- институциї Руснацох випатра як тотална утопия. Лєм, майну дїялносц окончовали по проєктох. То би значело же би но- ме на розуме же подобно випатрали утопиї хтори витворевинаре у радию, телевизиї, у „Руским”, доставали 10–20 тися- ли предходни ґенерациї у дзепоєдних других обласцох, лєм чи динари за роботу хтору робели 3–4 мешаци, а так и про- прето же знали цо сцу, и же у тим були єдинствени. Верим фесоре у школох, на Катедри... Яка би у тим случаю була про- же ище вше єст шанси за таку файту єдинства и же ище вше фесийносц тих людзох и яки бизме досяги, чи стандарди у їх єст шанси же би наш национални Театер свой 50. родзени роботи вимагали, лєбо подрозумйовали? А таки стандарди дзень дочекал у статусу яки му по його значеню за очуванє ище вше у нашей свидомосци чи подсвидомосци кед у пита- нашого идентитета и припада.■ ню наш Театер. И з такима ше обчекованями кеди - нєкеди по(зоз текста презентованого вєшенї на Округлим столє „Перспектива театралного живота Руснацох”) ставяю питаня у нашей явносци у вязи зоз нїм. Руку на шерцо, театер нєшка нє тото цо бул пред двацец-трицец Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє роками, а окреме є нє тото цо бул пред пейдзешат роками. Вон вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

2 РУСКЕ СЛОВО

22. MAРEЦ 2019.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Иван САБА ДОШ, главни одвичательни редактор

■ Тижньовнїк 5. Зоз схадзки Националного совиту Руснацох

■ Нашо места 8. Добре одволанє Керестурцох на акцию за огньогасни камион

■ Економия 15. Рихтанє польопривредней механїзациї за ярнї роботи

■ Култура и просвита 17. Семинар за просвитних роботнїкох у Руским Керестуре

■ Дом и фамелия 19–21. „Trash Hero”, ґлобални феномен на локалним уровню

■ Мозаїк 24–25. Дебитанти на „Ружовей заградки”

■ Людзе, роки, живот 26–27. Зинаида Будински, унука Петра Ризнича Дядї

■ Духовни живот 30. Пририхтованє за преславу Епархиї Св. Миколая

■ Информатор 32–35. Мали оглашки и In memoriam

■Спорт 38–39. Розпорядох наших фодбалских клубох у ярнєй часци першенства Насловни бок Еколоґийна акция керестурских ентузиястох Авторка фотоґрафиї: Марина Джуджар

ВИКЕНД МЕМОРИЯЛ Исти дзень кед тото число „Руского слова” дойдзе до векшини читачох, у Руским Керестуре, почина 51. Драмски мемориял Пе тра Ри зни ча Дя дї. Ме мо ри ял буд зе тир вац по 29. марец, а на репертоаре буду три представи за одроснутих, и пейц дзецински. Кед слово о „дзецинскей” часци Мемориялу, ту ситуация кед нє лєпша, вец голєм приблїжна як уж роками назадок. Наймладши патраче годни уживац у пейцох представох, штирох по руски и єдней по словацки, цали роботни тидзень у предполадньовим матине-термину. Як мож нагаднуц, єдна з тих представох могла би буц красне ошвиженє у нашим дзецинским театре, а потрафело ше же у нєй попри малих патрачох з Керестура, нагоду уживац буду мац и дзеци з других наших местох, дзекуюци красней акциї Одбору за образованє нашого Националного совиту хтора ше узвичаєла уж даскельо роки. Кед ше нє спреведам, дзешка у тот час, лєбо кус скорей, праве пре обачену кризу „мемориялчку”, почала ище єдна систематична мира за потримовку театралней продукциї за дзеци по руски, през конкурс за єй софинансованє. То символична, алє випатра, ефикасна мира хтора очиглядно дава резултати. Мед зитим, кед слово о репертоаре класичного Мемориялу, кнїжка, нажа ль, спадла лєм на два слова – Руски Кере стур и Нови Сад, заправо Драмски студио „АРТ” Дома култури и копродукцию „Драмского студия” РКЦ и РНТ „Петро Ризнич Дядя” хтори того року єдини даю представи за одроснутих по руски, и то уж у першим фе стивалским викенду. Покус парадоксалне же ми, у єдним року, лєм цо нє доста ли вецей руски кнїжки о театре, лєбо драми, як театрални представи. На пред ход ним бо ку у „Анатомиї на шо го ча су” ди рек тор РНТ „Пе тро Ри знич Дя дя” Слав ко Орос и сам гва ри, а то хто зна по хто ри раз, спо зо рює на нє при лаплї ви статус и об ста ви ни у тей на шей ин сти ту циї, а то ше вше лї як пре лї ва и ре флек тує и на його дво й нят ко – Ме мо ри ял. Шиц ки ак те ре у на шим те атрал ним, та и во о бще кул тур ним и на ци о нал ним жи во це уж длу го сви доми же ше ту цо шка му ши зро биц лє бо ме няц, и тре ба похо пиц же остат нї час за тото, уж барз блїз ко.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/VII, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe – Славица Фейса, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Олена Планчак-Сакач, Вероника Вуячич * новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Сандра Саламун, Златко Колєсар, Марина Джуджар * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки – Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a . d . B e o g r a d 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Д ру ку є Д ру ка р н я graf” П е т р о ва р а д и н * ”Maxima E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

22. МАРЕЦ 2019.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК ОТРИМАНА ШТВАРТА СХАДЗКА НАЦИОНАЛНОГО СОВИТУ РУСНАЦОХ

НАЙДИНАМИЧНЄЙШЕ ПОД ТОЧКУ РИЖНЕ Пише: Марина ДЖУДЖАР

У фокусу штвартей схадзки Националного совиту Руснацох були финансиї Совиту у прешлим року, а прилапени и Звити и плани установох котрим Национални совит снователь, лєбо соснователь – Заводу за културу войводянских Руснацох, НВУ „Руске слово” и Руского народного театра „Петро Ризнич Дядя”. Медзитим, найвичерпнєйша розправа була о темох под точку рижне

П БЕЗ ПОТРИМОВКИ Пред Совитом було и даванє думаня о Предкладзе одлуки о мрежи основних школох зоз шедзиском на териториї Городу Сримска Митровица, а на цо дате неґативне думанє зоз обгрунтованьом же у тим Предкладзе одлуки нїґдзе нє спомнуте виучованє руского язика зоз елементами националней култури котре там иснує, а други меншински язики котри ше виучує спомнути.

4 РУСКЕ СЛОВО

орядна штварта схадзка Националного совиту Руснацох на котрей присуствовали 16 од 19 членох отримана штварток, 14. марца, у Руским Керестуре, а на схадзки хтору водзел предсидатель Националного совиту Борислав Сакач з векшину гласох прилапени одлуки о шицких точкох з дньового шорa. По Финасийним звиту и Закончуюцим рахунку, НС Руснацох у 2018. року розполагал зоз 12 милиони 647 тисячи и 955 динарaми, вкупни розходи були 11 милиони 970 тисячи и 770 динари, та до того року пренєшени средства у висини од 674 тисячи 185 динари. На тоти средства потребне додац и финансийни средства по проєкту зоз Українскей амбасади за синхронизацию рисованого филма у виносу од 273.511 динари котри уплацени на рахунок на концу рока. РОЧНИ ДОКУМЕНТИ УСТАНОВОХ З оглядом на тото же ше розправяло и о планох и звитох установох котрим НС Руснацох снователь, односно соснователь, на схадзки присуствовали и, директорка Заводу за културу войводянских Руснацох (ЗКВР), Анамария Ранкович, потим дирек-

тор НВУ „Руске слово” др Борис Варґа, як и директор Руского народного театру „Петро Ризнич Дядя” Славко Орос. Национални совит Руснацох з векшину гласох прилапел шицки звити и плани, а з чим потвердзени одлуки котри принєсол Вивершни одбор на остатнєй схадзки. Завод у прешлим року розполагал зоз дакус вецей як 8 милиони динарами, найвецей средства достал з буджету АП Войводини, од Городу Нового Саду, НС Руснацох, з Фондациї 2021 Нови Сад, и по конкурсох, а дацо остало пренєшене од позалоньского. Зоз средствами розполагане по правилу же половка унапрямена на порядни трошки, а друга половка на програмски активносци. Завод бул орґанизатор рижних активносцох, даскельо виставох, участвовал у реконструкциї найстаршей рускей хижи, и розписовал конкурси прейґ котрих ше помогло руским КУД-ом. НВУ „Руске слово” у прешлим року витворела приходи коло 39 милони динари, 85 одсто тих средствох субвенционовани зоз АП Войводини и Републики Сербиї, а остаток були приходи установи. Директор „Руского слова” др Борис Варґа, представел дїялносц тей установи зоз акцентом же у єй рамикох дїлую седем 22. MАРEЦ 2019.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

єдинки – новини „Руске слово”, младежски часопис „МАК”, дзецински часопис „Заградка”, Видавательна установа котра облапя часопис „Шветлосц” и кнїжки, интернет портал „Рутенпрес” и сайт „Руского слова”, як потолковал лєм перши три начишлєни стаємно финансовани з боку держави. Тота установа ше зоочує зоз трома векшима проблемами; можлївосц преселєня редакциї зоз дїловного простору „Дньовнїку” у Новим Садзе, потим нєадекватни простор у дописовательстве у Руским Керестуре и нукашнї длуства Установи коло 2 милиони динари, за котри директор винєсол свойо видзенє и можлївосци їх розришованя. Почежкосци з финансиями представел и директор Руского народного театру „Петро Ризнич Дядя” Славко Орос, Театер у прешлим року приходовал милион 47 тисячи 688 динари, з котрих 500 000 достали од Покраїнского секретарияту за културу и информованє, 477 688 динари од НС Руснацох и 70 000 од Заводу. Финансиї у одношеню на 2017. рок звекшани за 60 одсто, алє поровнуюци зоз 2014, кед Театер розполагал зоз вецей як 3 милиони динарами, то наисце мало. У 2018. року ше им удало поставиц єдну представу, „Ковальох”, у Руским Керестуре, и у копродукциї „Потвори” у Новим Садзе. Цо ше дотика планох, Орос потолковал же вони исную, алє понеже средства з котрима буду розполагац ище вше нєизвесни, та нє було смисла их представяц. Медзи иншим гварел же ище вше обчекую резултати з Покраїнского конкурса дзе конкуровали аж зоз трома проєктами – за поставянє єдней класичней представи на сцени у Руским Керестуре, за одход ансамблу представи „Потвори” до Бардейова и за проєкт руского „Вандровкаша” котри би приповедал интересантни приповедки дзецом у шицких руских штредкох, а иснує и можлївосц же би РТВ знїмала тоти слички. КОНКРЕТНИ ОДЛУКИ Потим принєшена и одлука менованя одвичательней особи котра будзе задлужена за хаснованє комби превозки у Сриме, а котра власносц Совиту. Место дотерашнєй задлуженей Наташи Еделински Миколка подпредсидательки НС Руснацох у прешлим зволаню, а котрей тота функция вицекла з мандатом у Совиту, на тото место меновани Далибор Болдиш, член Роботного цела за младеж, а котри медзи иншим и наисце активни медзи

Руснацами у Сриме. Зоз правилнїком о хаснованю комби превозки, и надалєй остава же Комисию за хаснованє превозки треба же би меновали подручни канцелариї у Сриме.

БУДЖЕТ ИЩЕ ПОД ЗНАКОМ ПИТАНЯ Секретар Совиту Таня Арва Планчак на схадзки потолковала членом Совиту же ище пожня средства котри Совит ма видвоїц за подручни канцелариї, понеже ище вше нє утвердзене же з якима средствами Совит будзе рополагац у тим року, насампредз пре нови способ розподзельованя буджету котри наменєни националним меншином. Як гварела, потераз ше средства за подручни канцелариї розподзельовало без конкурсу, а вироятно же од того року будзе мушиц буц розписани конкурс и за тото. Медзи иншим наглашела же ше цо скорей обчекує средства и же Совит призна на концу рока у правданю трошкох и средства котри ше за порядну дїялносц канцеларийох потроши зоз средствох котри, насампредз, нє наменєни за тото, або з даякого приватного жридла.

На основи консултацийох зоз проф. др Янком Рамачом дате и позитивне думанє о кандидатох котри предложени до Совиту Филозофского факултета у Новим Садзе. Ознова ше гласало и дата согласносц на Правилнїк о систематизациї роботних местох у ЗКВР, цо була обовязка Совиту як його соснователя. Систематизация роботних местох у ЗКВР административна часц котра остала нєпоробена ище 2008. року пре нєдостатох Уредби и Правилнїка з боку Покраїни, односно лєм усоглашованє Правилнїку зоз новима законскима предписанями. По тей систематизациї у Заводу можу буц лєм два роботни места, на одредзени час директор Заводу, односно директор покраїнскей установи култури, а друге роботне место опредзелєне за руководителя финасийнорахунководительних роботох, цо и терашня структура занятих у ЗКВР. Тото уж було вигласане на другей схадзки НС Руснацох, медзитим пре процедуралне пожнєнє з боку Покраїни, ознова є врацене на потвердзенє. Секретар Совиту Таня Арва Планчак поинформовала членох же ускладзела дїловнїк о роботи НС Руснацох зоз Статутом, понеже є нє доручени зоз материялами за схадзку, члени ше вияшнєли же о нїм буду гласац на електронскей схадзки, а нє на идуцей порядней схадзки. ИНТЕНЗИВНА РОЗПРАВА ПОД ТОЧКУ РИЖНЕ Под точку рижне ше розправяло о велїх актуалних питаньох значних за руску заєднїцу, тота розправа тирвала найдлужей, а була наисце вичерпна и надзвичайно интензивна. Предсидатель Националного совиту Борислав Сакач перше апеловал на предсидательох одборох же би цо скорей отримали конститутивни схадзки, же би одбори почали з роботу. Потим информовал присутних членох о активносцох котри зазначел у чаше медзи двома схадзками, нащиви локалним самоуправом у Вербаше и

22. МАРЕЦ 2019.

РУСКЕ СЛОВО 5

ТИЖНЬОВНЇК Жаблю, схадзки Координациї, стретнуцу зоз омбудсманом защитнїком гражданских правох, нащиви представительох Мисиї ОЕБС у Сербиї, и похвали о прикладу добрей пракси НС Руснацох. Потим ше окреме дискутовало о составе делеґацийох НС Руснацох котри нащивюю локални смаоуправи дзе жию Руснаци, понеже одлука же ше нащиви локални самоуправи принєшена на єдней з остатнїх схадзкох Вивершного одбору, кед було догварене же у делеґациї буду и представителє НС Руснацох зоз тих местох. Прето члени Совиту зоз Коцура Микола Шанта и Весна Раґаї Цап вимагали толкованє же прецо нїхто од штирох членох НС Руснацох зоз Коцура нє бул поволани на схадзку у Вербаше, зоз спозореньом же им на тот способ було онєможлївене право же би ше пожалєли на финансийни почежкосци у функционованю КУД „Жатва”. З подобнима арґументами дискутовал и член Националного совиту з Вербасу Деян Загорянски, же на нєадекватни способ представени проблеми КПД „Карпати” з Вербасу при предсидательови Општини Вербас Миланови Ґлушцови. Поставене питанє же цо критериюм за членство у спомнутих делеґацийох, кед нє одлука Вивершного одбору хтора би мушела буц обовязуюца.

НАЦИОНАЛНИ СОВИТ РУСНАЦОХ

ПРЕДЛУЖИЦ УСПИШНЕ У будинку Општини Жабель вовторок, 12. марца, предсидатель тей Општини Чедомир Божич и предсидатель Скупштини општини Жабель Радован Чолич прияли представительох Националного совиту Руснацох и Културно-уметнїцкого дружтва „Тарас Шевченко” з Дюрдьова

Т

ема схадзки була финансованє и потримовка роботи Подручней канцелариї НС Руснацох котра ше находзи у дюрдьовским Дружтве, як и сполньованю правох Руснацох у штирох обласцох котри у инґеренциї НСР – образованє по руски, очуванє нашей култури, информованє и службене хаснованє руского язика и писма. Спред националного совиту Руснацох з чолнїками Општини бешедовал предсидатель Борислав Сакач, предсидатель Вивершного одбору Желько Ковач, член ВО Миломир Шайтош и представителє дюрдьовского КУД „Тарас Шевченко” – заменїк предсидателя Микола Кухар, котри и член НС Руснацох и Мирослав Чакан,

КАМПАНЯ ЗА РУСКИ ОДДЗЕЛЄНЯ На инициятиву члена Совиту Олени Папуґа, дотхнута и тема о новинарских написох зоз неґативну конотацию же прецо нєт сербского оддзелєня у школи у Руским Керестуре, за цо, як вона потолковала було нєобходне реаґованє у медийох, односно деманти. У дальшей дебати по тим питаню, потолковане же шицко почало од схадзки котру на Дзень мацеринского язика отримали представителє Националного совиту Руснацох, Основней школи з домом школярох „Петро Кузмяк” и локалней самоуправи з општини Кула. Праве теди, по прешвеченю присутних членох Совиту, насампредз з Керестура, Национални совит бул злохасновани з боку локалней самоуправи з Кули, понеже нє була предвидзена бешеда о сербским оддзелєню, и же мож повесц, на схадзки о тим анї нє дискутоване. Як потвердзене, з Уставом заґарантовани права гражданох Сербиї наисце ше почитую, алє тиж визначене же за отверанє сербского оддзелєня у основней школи у предходних рокох ше нє витворели условия, пре малу заинтересованосц родичох при анкетованю на упису. Предсидатель Националного совиту Борислав Сакач наявел же у планє розпочац кампаню за упис дзецох до руских оддзелєньох, а плановане и госцованє у рускей емисиї на РТВ вєдно зоз директорками руских школох, а познєйше, после анкетованя на упису, представиц и резултати анкети же на котрим язику родичи жадаю же би їх дзеци слухали наставу, цо би требала буц релевантна демоґрафска слика наших местох.■

6 РУСКЕ СЛОВО

предсидатель Скупштини Дружтва. На схадзки Борислав Сакач повторел же представителє Националного совиту Руснацох маю намиру нащивиц шицки локални самоуправи дзе жию Руснаци, же би ше поинформовали о сотруднїцтве и функционованю одредзеного дружтва, або Подручней канцелариї з локалну самоуправу. Ґу тому окреме визначел же у дотерашнїм периодзе сотруднїцтво зоз жабельску локалну самоуправу єдно з найлєпших, медзи иншим и прето же такой прилапели представени плани НС Руснацох, та ше и у будучносци очекує успишне сотруднїцтво.

– Цо ше дотика Општини Жабель и почитованя меншинских правох рускей заєднїци, нє обачени скоро анї єден проблем. Тота локална самоуправа функционує цалком добре, средства котри достава Дюрдьов, односно КУД „Тарас Шевченко” задоволююци. То єдна з општинох у котрей мож обачиц найвекши резултати и котра обезпечує найвекши средства за нашу Подручну канцеларию, у одношеню на други локални самоуправи. Кед тото видзиме, вшелїяк же потребно поставиц питанє же на яки способ ше индзей одредзує висина тих средствох – замерковал предсидатель Совиту Борислав Сакач. Кед ше спатри шицки обласци з компетенциї Националного совиту, заправо лєм информованє по руски проблематичне, бо вецей нєт явни локални радио. Медзитим, як цо порушана инициятива и у других општинох з таким проблемом, Сакач после схадзки гварел же, кед бизме питанє емитованя руских радио емисийох на кабловскей програми порушали на висшим уровню, з локалней самоуправи у Жаблю обецана потримовка за таку инициятиву.

22. MАРЕЦ 2019.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

И ОПШТИНА ЖАБЕЛЬ

СОТРУДНЇЦТВО Општина Жабель стаємно потримує роботу Подручней канцелариї Совиту у Дюрдьове, а порадзене же би и у тим року у двох кварталох зоз 400 тисячи динари потримала єй роботу. Предсидатель општини Жабель Чедомир Божич на схадзки гварел же општинска управа у континуитету пошвецена витворйованю културних правох рускей националней заєднїци на єй териториї: – По принципох проєктного финансованя потримуєме роботу и културни аматеризем рускей заєднїци, як и Подручней канцелариї Националного совиту Руснацох у Дюрдьове. Унапрямени зме ґу витворйованю шицких условийох за очуванє вашого язика, традициї и розвою вашей власней култури – поручел собешеднїком предсидатель Божич. Же то наисце так, потвердзели и чолнїки дюрдьовского Деружтва: – Маме добре сотруднїцтво з представителями нашей општини, добру комуникацию и розуменє. Дзекуюци тому, маме стаємне и стабилне жридло финасованя. Вони потримую нашо намаганя, а окреме нам мило же чолнїки општини активно провадза шицки нашо активносци и обачую и хваля континуитет у нашей роботи. – гварел заменїк предсидателя КУД „Тарас Шевченко” Микола Кухар. Медзитим, на схадзки бешедоване и о двох значних проблемох котри исную длугши час, а о нїх на вецей заводи писане и у наших новинох. Слово о праву на службене ха-

ОБСТАВИНИ У ҐОСПОДЇНЦОХ На схадзки бешедоване и о можлївосци отвераня Подручней канцелариї НСР у Ґосподїнцох, точнєйше у котрим би явним обєкту могла буц, як и о тим чи єст потенциял же би ше формовало руске, або мишане оддзелєнє у предшколскей установи. О тих темох ше у будуцим чаше будзе ище бешедовац, и випитовац обставини на терену. У каждим случаю, заключене же отверенє канцелариї и ище єдней ґрупи у оводи би була красна нагода за стретанє Руснацох и импулс за хаснованє рускей бешеди, котри потребни у тим месце.

снованє руского язика и писма, односно його нєхаснованю у Управи општини Жабель. Друге, символично подєднак значне, було нєучаствованє представительох рускей националней меншини на святочней академиї з нагоди Дня општини, односно участвованє лєм представительох векшинского народу. Предсидатель Општини Жабель Божич гварел же у општинскей Управи заняти два Рускинї, односно бешеднїци руского язика, котри за додатни анґажман вимагаю додатне финансийне надополнєнє, та обецал же општинска администрация будзе глєдац адекватне ришенє за тоту вимогу. Медзитим, кед слово о службеним хаснованю руского язика и писма, заключене же потреба єст, алє и же обєктивно интересованє гражданох нєвельке за тоту обласц. Другу спомнуту тему порушал предисдатель Скупштини КУД „Тарас Шевченко” Мирослав Чакан, як длугорочни член општинского Совиту за медзинационални одношеня, чолнїком општини на вецей заводи надпоминал о препущеньох коло святочней академиї з нагоди означованє Дня општини, дзе би мушели участвовац и представителє рускей заєднїци.■ С. Саламун/М. Джуджар 22. МАРЕЦ 2019.

STANOVISKA Пише: Александар САВАНОВИЧ, новинар

МАРЕЦ Пред очми ми ищє жива слика, гоч одтеди прешло 20 роки. Пришол сом дому з роботи, праве сом у „Треми” у СНП закончел интервю з Браниславом Бабичом Кебром, лидером „Обоєного програму” о рокенролу, политики, стану у держави. Цали дзень у городзе була якаш чудна, напарта атмосфера. Паметам же ше ми Кебра питал кеди интервю будзе обявени. Одвитовал сом, же у найлєпшим случаю наютре, а можебуц, як ствари стоя, нїґда. Було то пополадню, 24. марца 1999. Док сом сцигол до квартелю на Новим населєню, було уж осем вечар. Ище сом ше анї нє зоблєк, кед цошка пукло, тресло, нарату и так моцно же лєм цо облаки нє повиважовало з рамох. „Та дзе, нє може буц бомбардованє, сиґурно у касарнї Маєвици дацо виводза лєбо на даяким камиону пукла ґума...” , преходзи ми през розум кажде можлїве лоґичне, лєбо нєлоґичне толкованє тей детонациї. Гоч ше уж скоро рок пред тим кеди-нєкеди шпекуловало, нагадовало, обавало и грожело же тедишня СРЮ пре стан на Косове годна буц бомбардована, а окреме даскельо днї пред тим, заправо нїхто, та анї я, нє могол прилапиц и похопиц же то наисце можлїве. Косово заш лєм далєко... Док себе я так думал, тресло ище раз, бодай би ми одклонєло кажду дилему. Гей, почала война. У тей войни страдал мой город, звалєни три мости прейґ Дунаю, страдали даєдни людзе хторих сом познал, алє и велї мнє нєпознати. Страдала цала єдна жем. Утрати и страданє випатра теди нє закончени. Слухаме тих дньох звити комисийох о можлївих тирвацих пошлїдкох на здравє людзох и дзецох, квалитет жеми и води, о инциденцох малиґних хоротох и концентрациї радиоактивних изотопох... застрашуюци ствари. Як и коло векшини марцовских подїйох и траґедийох хтори нам ше у тей держави и на тим просторе уж децениями случую у марцу, и коло бомбардованя вецей ше бешедує о пошлїдкох, а менєй о причинох. Обєктивна, правдива и справедлїва слика о тим вироятно нє будзе утвердзена у нашим животним вику. Сиґурне лєм же го прежиєме у прешвеченю же нам у колективней историї держави и дружтва марец нїґда нїч доброго нє принєсол. Од демонстрацийох и державного вдереня 1941, после хторого у креви нєстала перша Югославия, прейґ демонстрацийох 1991, кед ше танки з беоґрадских улїчкох розошали ширцом тедишнього братского отечества, по атентат на премиєра Дїндїча 2003. и погром на Косове рок познєйше, та по остатнї подїї за хтори ище нє знаме як ше законча. Кед же дакого интересує цо було з интервюом з початку текста, обявени є. О рок, у других новинох и знова бул актуални. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА АКЦИЯ ЗА ОГНЬОГАСНИ КАМИОН У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ГРАЖДАНЄ ДЗЕЧНЄ ДОНИРАЮ Месна заєднїца Руски Керестур и Добродзечне огньогасне дружтво (ДОД) орґанизую акцию збераня добродзечних прилогох за купованє огньогасного камиона, котра почала 11. марца, а плановане же будзе тирвац аж по 10. май. Як дознаваме од одвичательного за тоту акцию, предсидателя Совиту МЗ Владимира Олеяра, гражданє Руского Керестура барз добре прилапели акцию и дзечнє ше одволую зоз прилогом спрам своїх можлївосцох. Источашнє вон жада подзековац шицким котри потераз донирали, а тих чийо обисца ище вше нє нащивели, поволац же би потримали тоту акцию котра на хасен цалому валалу. Попри обичних гражданох, Олеяр визначел и приватних поднїмательох, польопривредни ґаздовства и валалски слав Рац, Тихомир Медич, Єлена здруженя котри тиж свидоми же кереСивч, Иґор Фейди и Михайло Пашо. стурскому ДОД наисце потребни новши ЖИРО РАХУНКИ Нови огньогасни камион будзе реґикамион. ЗА ДОНАЦИЇ стровани на керестурске ДОД и зоз У тим периодзе 19-еро представителє тей акциї нащивюю обисца у валалє, Донациї мож уплациц и на ра- нїм буду розполагац лєм члени Друприватних поднїмательох, валалски хунки Добродзечного огньогасного жтва. По законченю збераня доброздруженя, а источашнє ше апелує и на дружтва, Фрушкогорска 74, Руски дзечних прилох, донация ше обчекує наших людзох добрей дзеки котри маю Керестур. Девизни на число IBAN и зоз општинского буджета у суми можлївосци же би прилог уплацели и RS35340000001101150526, а динар- 500 000 динари, та аж потим, док ше ски жиро рахунок 340-11023149-14, увидзи з якима средствами ше розпозоз иножемства. Зберанє пенєжу цалком транспарент- намена: донациї и спонзорства, лага, таки камион ше будзе глєдац у иножемстве, односно у сушедней Горне, особи учашнїки акциї ноша идети- шифра плаценя 187 РСД. ватскей. фикацийни карточки, а за уплацени пеМинимална цена зоз царинскима трошками и особи конєж видаваю квити. Кед же дахто жада уплациц донацию на жиро рахунок, мож и так, понеже ДОД отворело намен- тра би увезла камион, коло 10 000 еври за камион випродуковани коло ’92. року, а чий капацитет од 7 000 до ски динарски и девизни рахунок лєм за тоти донациї. У акциї участвую шлїдуюци особи: Славко Бучко, Ми- 10 000 литри води. Капацитет води камиона барз значни хайло Фейди, Владимир Олеяр, Илона Зарубица, Мария за керестурске ДОД, понеже терашнї камион ма цистерну Шепински, Желько Папуґа, Дюра Сабадош, Михайло Са- лєм 2 000 литри, а камион уж таки стари же го вецей нє бадош, Михайло Надь, Славко Гарди, Славко Надь, Борис мож анї реґистровац. М. Дж. Штранґар, Владимир Колєсар, Михал Стрибер, Влади-

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ БУЛ БАЗАР ЗДРАВЯ

ПРЕВЕНТИВНО ПРЕПАТРЕНИ 54 ОСОБИ У здравственей амбуланти у Руским Керестуре, всоботу, 16. марца, 54 особи ше одволали на безплатни превентивни здравствени препатрунки на „Базару здравя” под меном „За напреднєйше здравє”, хторе окончели медицински роботнїки з Дома здравя у Кули и домашнєй амбуланти. Препатрунки кревового прициску, цукру у креви, ЕКҐ шерца и ултразвук абдомену окончели керестурски жителє рижних ґенерацийох, гоч вецей старши и штреднїх рокох, а наймладша особа цо ше була препатриц народзена 2001. року. По звитох, на щесце, на тот завод нє пренайдзени даяки чежши

8 РУСКЕ СЛОВО

здравствени поремеценя, окрем двох случайох високого прициску и уровня цукру у креви. Медицинску екипу и на тих препатрункох предводзел директор Дома здравя у Кули др Жарко Шевин, хтори и специялиста урґентней гирурґиї и руководителька керестурскей Здравственей амбуланти др специялиста общей медицини Златана Надь. Превентивни здравствени препатрунки у кулскей општини, та и у Керестуре уж вецейрочна порядна пракса, дакеди ше отримаа и два раз до рока, вяри и вєшенї, число препатрених варира, алє є вше задоволююце. М. А.

22. МАРЕЦ 2019.

mesta@ruskeslovo.com

ЛОВАРСКЕ ДРУЖТВО „ДЮРДЬОВ”

ПОЧАЛО ШЕ УШОРЙОВАЦ ПРОСТОРИЇ Того мешаца у доме Ловарского дружтва „Дюрдьов” у Дюрдьове на главней улїци почало ше комплетно ушорйовац шицки просториї котри нє ушорени у прешлорочней роботней акциї. Ушорйованє почало з роботну акцию ловарох и членох Управного одбору ЛД котри зоз мурох познїмали слики, медалї и погари, а потим и шицку ламперию. Пошвидко потим майстрове почали рипац мури и поставяц нове ошвиценє и прето плафон кущик спущени. Заменєни шицки облаки и дзвери. Заплановане же би роботи були закончени по порядну рочну Скупштину Дружтва, котра ма буц концом марца. С. С.

СХОД У ЄВАНГЕЛСКЕЙ ЦЕРКВИ У КОЦУРЕ

БАЛ У БИКИЧУ

ЗАЩИТА ЛЮДЗОХ И ЖИВОТНОГО ШТРЕДКУ

ВЕШЕЛЄ ДО РАНА

У євангелскей церкви у Коцуре 14. марца отримана схадзка нємецкей нєвладовей орґанизациї „Ґиз”, представительох Општини Вербас и oсобох котри ше занїмаю зоз збераньом секундарних сировинох. Нємецка орґанизация реализує проєкт „Управянє з комуналним одпадом у контексту климатских пременкох”, а у општиини Вербас препознала проблеми у збераню секундарних сировинох и пробує тоту роботу запровадзиц до леґалних цекох. Циль же би ше направело базу податкох до котрей ше реґиструє зазберовачох секундарних сировинох, а шицки реґистровани достаню ХТЗ опрему котра злєпша безпечносц роботнїкох. У мено Општини Вербас на схадзки була членїца Општинскей ради за социялни питаня и вибеженцох Даниєла Илич, у мено орґанизациї „Ґиз” присуствовала Радмила Владисавлєвич, а були и коло 20 особи котри ше занїмаю зоз збераньом секундарних сировинох.

– З оглядом на тото же ше зоз запровадзованьом того проєкту злєпша и безпечносц роботнїкох, ми идею потримали, и орґанизовали тоту схадзку котра була конструктивна и будзе мац резултати – виявел лаїцки пастор коцурскей Євангелскей Церкви Александар Суботин. З. К.

22. МАРЕЦ 2019.

У Доме култури у Бикичу, 9. марца, отримани традицийни, 24. по шоре бал, хтори орґанизовало КПД „Иван Котляревски”, а то була и нагода означиц медзинародне швето Дзень женох. Було коло 80 госцох зоз Бикичу, Шиду, Беркасова, Бачинцох, Сримскей Митровици, Латярку, та аж и зоз Коцура. Орґанизаторе порихтали богату вечеру, а за добре розположенє бул задлужени „Пицикато бенд” зоз Руского Керестура. Як ше и швечи на таких вешельох, найвецей ше грало и шпивало руску музику, а тиж було и сримски шпиванки, за шицки смаки. Порихтана и богата томбола. Як гварел Деян Бобаль, предсидатель КПД „Иван Котляревски”, з тей нагоди нє була окремна главна награда, алє додзелєни два уходнїци за шлїдуюци, ювилейни 25. бал, хтори будзе нарок. Уходнїци до стали Андєлка Античевич зоз Беркасова и др Лазар Ґркавац, дохтор хтори ходзи лїчиц и до Бикичу. У добрим розположеню, з танцом и шпиванку, госци дочекали три годзин, и вец ше порозходзели дому. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 9

НАШО МЕСТА ИНФРАСТРУКТУРНИ РОБОТИ НА ПОДРУЧУ ОПШТИНИ ШИД

АСФАЛТОВАНЄ ДРАГОХ Заменїк предсидателя општини Шид Зоран Семенович початком марца нащивел валал Ямену, хтори 36 километри оддалєни од општинского шедзиска, у хторим асфалтована Фрушкогорска улїца. Як гварене з тей нагоди, подприємство „Интеґрал инженєринґ” тоти роботи окончело як донацию локалней самоу прави у Шидзе, одно сно валалу Ямена. Асфалтована улїца у длужини 800 метери у хторей єст коло 20 хижи, медзи польом и заградами. Перо Паїч, хтори вибрани до нового Совиту МЗ Ямена, подзековал на таким подняцу „Интеґрал инженєринґа“ и додал же тераз у валалє асфалтована и остатня улїца хтора нє мала асфалт. Паїч гварел же то будзе важне нє лєм за жительох спомнутей улїци, алє и за шицких хтори хасную улїцу за преход зоз автами и терховнима превозками. Представнїк подприємства „Интеґрал инженєринґ” Митар Вукович, гварел же тото подприємство анґажоване на асфалтованю драгох на югу Сербиї и же маю єден асфалтни погон у Владичиним Хану.

Ма и други асфалтни погон хтори ше находзи при Адашевцох и окончує роботи на такволаней рехабилитациї авто-драги Беоґрад–Батровци–Заґреб у часци од гранїчного преходу Батровци по Кузмин. Вукович гварел же ше ревитализує драгу у длужини 21 километер, а понеже ше будзе робиц у обидвох напрямох, вец слово о роботох на 42 километерох авто-драги. Вл. Дї.

ГУМАНИТАРНА АКЦИЯ РОТАРИ КЛУБА ЗОЗ КУЛИ

АКТИВНОСЦИ ЧЕРВЕНОГО КРИЖА У ШИДЗЕ

НАТАШИ ҐАЙДОШ ЛАПТОП

РОБОТНЇ ЗА ШКОЛЯРОХ

Ротари клуб зоз Кули у сотруднїцтве зоз Ротари клубом з Нового Саду, 9. фебруара у Коцуре орґанизовали „Забивачку у Коцуре” гуманитарного характеру, а котру иницировал и орґанизовал приватни поднїматель Янко Русковски, тиж член кулских ротариянцох. Нащивителє „Забивачки у Коцуре” могли попробовац традийни специялитети и даровац добродзечни прилог. Зоз назбераних средствох купени лаптоп рахункар котри тих дньох подаровани Наташи Ґайдошовей, котра прешлого року чежко настрадала у транспортним нєщесцу. У мено кулских ротариянцох, рахункар придал приватни поднїматель Михайло Тиркайла зоз Руского Керестура, а шицки присутни пожадали Ґайдошовей цо швидше виздравенє.На вечери котра була орґанизована з тей нагоди, були и члени братских Ротари клуба зоз Нового Саду и Зомбора, котри тиж потримали реализацию тей гуманитарней акциї. Предсидатель Ротари клуба зоз Кули, Воїн Ачански подзековал шицким же потримали тоту акцию, як членом, так и госцом. М. Дж.

У сотруднїцтве зоз Червеним крижом Сербиї, Червени криж у Шидзе у рамикох програмних активносцох отримує роботнї зоз школярами. Як нам гварела Душица Полетан, секретарка Червеного крижа, тема роботньох „Борба процив тарґовини з людзми”. Преподаваня уж почали за школярох перших класох Технїчней школи „Никола Тесла”.

– Подобни преподаваня хтори отримую едукаторе Червеного крижа будземе мац и у перших класох Ґимназиї „Сава Шуманович”. Слово о теми хтора барз актуална и прето запровадзуєме порядни активносци на отримованю роботньох праве зоз младима, же би дознали цо представя тарґовина з людзми, хтори єй способи зявеня, як ю мож препознац и зопрец – гварела секретарака Полетан. Од активносцох зоз школярми Полетанова визначує и роботнї у ОШ „Филип Вишнїч” у Моровичу зоз школярами од пиятей по осму класу, о промоциї гуманитарних вредносцох. Вибрани теми особни и културални идентитет и розлики, потим нєнасилне ришованє конфликтних ситуацийох, як и дискриминация и стиґматизация.

– Од запланованих активносоцох ту и квиз змаганя „Цо знаш о здравю” и „Цо знаш о Червеним крижу”, тиж за школярох. У марцу ище сцеме отримац городску акцию за добродзечних давательох креви у хторей, окрем давательох зоз Шиду, участвую и давателє зоз Беркасова, Бикичу, Соту, Привиней Ґлави и Моловину – потолковала Полетанова. Вл. Дї.

10 РУСКЕ СЛОВО

22. МАРЕЦ 2019.

mesta@ruskeslovo.com

КВЕЦАРКА НОВКА СПАСИЧ ЗОЗ ДЮРДЬОВА

СТАРШИ ВОЛЯ У ЧЕРЕПУ, А МЛАДШИ РЕЗАНЕ КВЕЦЕ Квецарка Новка Спасич у Дюрдьове уж шести рок предава квеце у своєй квецарнї и гвари же єй найважнєйше же би мала вельки асортиман понуканя

П

ред тим як ше одала до Дюрдьова, Новка свойо ремесло по законченю Штреднєй польопривредней школи у Футоґу, на напряме – квецарство, збогацовала у родичох котри маю подприємство за опрему за пестованє квеца, як и понуканє одредзених аранжманох з квеца. Од теди, практично уж децению вона каждодньово прави рижни аранжмани з квеца, до котрих кладзе прикраски, зависно од поглєдованя и пригодней нагоди. У понукнуцу ма и квеце у черепчкох. НАЙПОПУЛАРНЄЙШИ ОРХИДЕЯ И ЗАМИЯ

– За Дзень женох ше вше намагам мац рижни сорти квеца, окреме у черепох, бо ше их теди найвецей глєда, а медзи найпопуларнєйшима орхидея и замия. Младеж найвецей купує резани ружи и то червени, котри символ любови, а старши углавним глєдаю квеце у черепчкох, бо то практичнєйше. Найсимпатичнєйши ми наймладши, вони углавним глєдаю гвоздзики и теди наглас рахую кому шицко маю подаровац – гварела Спасичова. Вона потолковала и же хлопи своїм женом орхидею любя однєсц у керамичним черепчку, хтора специфична за отримованє, алє ма прекрасни квитки. Замия нє квитнє, ма красне желєне лїсце, лєгка є за отримованє, залїва ше раз до мешаца и ровива ше до широка и рошнє, а з ню рошню и младнїки. Хлопи ше нє ридко вельо раз питаю най им дацо предложи цо однєшу своїм супругом, або хлапци своїм дзивком. З тим же за Дзень женох, и жени и хлопи подєднак купую квеце, гоч ше єй вид зи же хлопи у благей предно сци. Окрем квеца у квецарнї, Новково продукти за Дзень женох виложени и у центре Дюрдьова. ИНОВАЦИЇ ЗОЗ ФИҐУРАМИ Иновация у тим року то фиґури за дом и заградку, а прави их Новкова сушеда Маґдалена Шовлянски. Так, попри справених чижмох, лєбо ташкох зоз котрих вику22. МАРЕЦ 2019.

кує мачичка, жабочка и божо катички, мож дакого обрадовац и зоз метерову нашмеяну гушенїцу, або бундаву у жаданей велькосци. Спасичова ма роботи през цали рок, а найвецей кед ше означує окремни датуми, як цо Дзень залюбених, Дзень женох и подобне, а вжиме под час славох. Теди найчастейше прави аранжмани у кошарки або шкатули, до котрих мож положиц вино, кафу, бомбонєру, або чоколаду.

– Аранжмани у кошарки глєдани през цали рок, вигодни су за рижни славеня, святочни су и до нїх вше мож ище дацо доложиц. Людзе поручую през цали рок, а дзечнє ше здогадуєм останєй, зоз сто єдну ружу. Кед сом их однєсла дзе требало, була сом барз возбудзена, и можем повесц же мам прекрасни хвильки у тей роботи котру наисце любим – гварела Новка. Репроматериял, рижни прикраски, шкатули и квеце єй нє проблем набавиц, бо шицко доступне на интернету. Дзешецрочне искуство єй идзе од рук, та є порихтана за нєизвесни ситуациї зоз сотруднїками. На концу, Новка заключує же од шицкого найважнєйше єй же кед дахто крочи до єй квецарнї, и кед отамаль видзе задовольни.■ С. Саламун

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ЗНАЧНОСЦ ХЛАДЗАЛЬНЇ У ПОЛЬОПРИВРЕДНЕЙ ПРОДУКЦИЇ

З ОЧУВАНЕЙ ОВОЦИ МОЖ ЗАРОБИЦ У економиї, односно продукциї, добре познате правило же нєдосц лєм дацо випродуковац, алє барз важне тото добре предац и заробиц. Так и у овоцарстве

Н

є досц лєм випродуковац квалитетну овоц, алє ю треба и добре предац, же би ше робота виплацела. Условия на тарґовищу пременлїви и нє завиша од продукователя, алє од велїх факторох, од поглєдованя тарґовища, куповней моци и звикнуцох купцох, термину предаваня. Свойо положенє на тарґовищу можу злєпшац тоти продукователє овоци, хтори маю хладзальнї, бо овоц можу длужей чувац и предац ю теди кед цена найлєпша. Тото „златне правило” дїлованя у продукциї овоци на час похопел Звонко Гнатко, продукователь зоз Шиду, хтори ище 2008. року справел хладзальню за чуванє овоци.

– Хладзальню сом направел у Бикичу на власней жеми, зоз власнима средствами хтори сом заробел з продукциї овоци, без кредитного задлужованя. Требало три роки же би хладзальня капацитета 220 тони була вибудована и же би ше ю могло хасновац. Алє, инвестиция ше виплацела у тих рокох док сом ю хасновал – приповеда Гнатко. У хладзальнї мож чувац кажду овоц, а наш собешеднїк як приклад потреби хладзальнї у сучасней овоцарскей продукциї наводзи прешли 2018. рок. Вон гвари же про-

ЗДРУЖОВАНЄ ПРОДУКОВАТЕЛЬОХ З оглядом на тото же за вибудов хладзальнї потребни и значни пенєж, вибудов ше нє виплаци такволаним дробним продуковательом хтори маю овоц лєм на гектару або двох. Прето держава поволує продуковательох же би ше здружовали и вєдно будовали хладзальню. Окреме тот проблем очиглядни при овоци хтора швидко препада, як цо ягоди, малини и чернїци. Познате же праве малинаре каждого року маю проблем зоз одкупнима ценами, бо нє маю свойо хладзальнї, дзе би их покладли и чекали векши цени.

дукователь хтори нє ма хладзальню и вельки, такволани, бокс палети на хтори може стануц по 300 килограми овоци, ма менши заробок. Наводзи лоньски приклад яблукох, хтори добре родзели, алє ше их нє могло предац такой док тирвала оберачка. Тот хто сцел купиц яблука под час оберачки, плацел найвецей 15 або 20 динари за килограм. Хто хаснує дакедишнї ґайбочки, за купованє єдней требало заплациц у вредносци три килограми яблукох. Оберанє вишло коло пейц динари по килограме. Правда, трошки єст и кед ше овоц чува у хладзальнї и вони, наприклад, виноша 1,6 динари по килограму мешачно, плус такволани манипулативни трошки за уход и виход овоци зоз хладзальнї, алє ше шицко то „закриє” познєйше зоз вигодну цену.

– Прешлей єшенї було вельке понуканє яблукох и хто окрем доброго квалитету мал и условия чувац их даскельо мешаци, добре прешол. Овоц мож зачувац по април, та аж и по май. Уж у фебруару цени помали починаю роснуц, бо и поглєдованє на тарґовищу векше. Квалитетни яблука, хтори добре очувани, у марцу досягли цену од 40 динари за килу на велько и так вец мож заробиц з продукциї – гвари Звонко Гнатко.■ Вл. Дїтко

12 РУСКЕ СЛОВО

22. МАРЕЦ 2019.

ekonomija@ruskeslovo.com

ПОЧАЛИ РОБОТИ НА ПОЛЮ

ЖИТО ПОЖНЇ У РОЗВОЮ У прешлим тижню у Дюрдьове навелько почали роботи на полю, а попри дерляня, прикармйованя жита и пририхтованя жеми за пластенїки, донєдавна даєдни и орали. Жито и ярец посходзели, маю красну желєну фарбу, алє пожня з ро стом и у розвою, а найвецей пре нєдо статок дижджох у найпотребнєшим чаше за розвиванє, та су по ро сту таки, яки мали буц вєшенї, у октобру, або новембру. Гоч нє мож напредок знац, судзаци по їх терашнїм випаДюрдьовчнє почали пририхтовац жем за ярнї шаца трунку випатра же у тим року будзе менши урожай як про сейох, цена кукурици и сої спадла – кукурица за нєполкови. Тиж так, пре нєдо статок жимских паданьох и ни два динари, а соя за динар. На щесце у валалє єшеньску сушу, у даєдних часцох хотара у Дюрдьове „евро- задлуженє” актуалне у шицких задруґох, та ше польопривреднїки свою жем нє могли поорац на час. на тот спо соб польопривреднїки задлужую за репроЛамали ше им плуги и за плугом оставали груди, котри материял. би нє вимарзли добре, кед би була слаба жима. ЄшеньСуша у 2017. року зохабела вельки пошлїдки на ски дижджи чекали и ораче и житарки, алє пришли по- дюрдьовских польопривреднїкох и тот рок ше ище зно, та орали у децембру и януару, а даєдни и фебруа- спомина и будзе ище длуго. Велї котри ше теди задлуру. жели, або дзвигли кредит, пре длуство мушели предац Тих дньох польопривреднїки углавним пририхтую польопривредни машини, або жем з котрей жили. Здожем за ярнї култури, а праве тераз, кед треба надосц гадуюци ше на тото, парасти ше наздаваю же им ше пенєжи, бо єст вельо трошки за купованє шаца и гно- таке вецей нє случи. С. С.

МИНИСТЕРСТВО ПОЛЬОПРИВРЕДИ РОЗПИСАЛО ЯВНУ ПОВОЛАНКУ ЗА СРЕДСТВА ЗОЗ АҐРОБУДЖЕТА

СУБВЕНЦИЇ ЗА ВИНЇЦИ И ПРОДУКЦИЮ ВИНА Министерство польопривреди и руралного розвою обявело Явну поволанку за додзельованє потримовки инвестицийом у винїцарстве и винарстве за 2019. рок, през хтору винїцаре и винаре маю можлївосц унапредзиц продукцию зоз нєврацаюцу потримовку у суми од 50 до 60 одсто реализованей инвестициї. Зоз Министерства поручую же циль потримовки стимулованє садзеня нових и модернизованє постояцих винїцох, хтори зоз порядним применьованьом сучасней аґротехнїки, даю високи, квалитетни и стабилни урожай. Потримує ше и обезпечованє сучасней опреми за продукцию и чуванє вина, хтора попри 22. МАРЕЦ 2019.

квалитетней сировини, нєобходна за посцигованє високого квалитета вина. Зоз Явну поволанку утвердзує ше условия, критериюми и способ приявйованя за хаснованє стимулацийох. Максимална потримовка виноши 50 одсто од вкупней вредносци прилаплївей инвестициї, а по 60 одсто за снованє засаду автохтоних сортох виновей лози. Максимална прилаплїва инвестиция виноши 10 000 еври, а минимална 500 евра, док максимална потримовка до 5 000 еври. Термин за подношенє вимоги за витворйованє права за стимулацию у тей обласци од 1. мая по 31. авґуст.

По критериюмох Явней поволанки субвенциї мож достац за купованє садного материялу цо значи лозових каламкох (вински и столни сорти), елементох подпорних конструкцийох за плантажну винїцу и за винїцу на слупох и дротох, вец системи за наводньованє „капка по капка”, мрежи за защиту од птицох, як и специфичну опрему за продукованє, чуванє вина и винских дестилатох. Хаснователє потримовки през явну поволанку то польопривредни ґаздовства хтори муша буц уписани до Реґистра польопривредних ґаздовствох и до Винїцарского реґистра у хвильки кед подноша вимогу за додзельованє субвенциї. М. Т.

РУСКЕ СЛОВО 13

ЕКОНОМИЯ У РУСКИМ КРЕСТУРЕ ВИКЛА ДАНЯ РОЗВОЙНЕЙ АҐЕНЦИЇ БАЧКА

ТРЕБА УНАПРЕДЗИЦ ПЛАСМАН ПАПРИҐИ Добри маркетинґ и вяза зоз фондами прейґ проєктох важни же би керестурска паприґа достала защицене ґеоґрафске походзенє и постала познати бренд у швеце

П

ре пода ва ня на два по вя за ни теми – При мен лї ви маркетинґ у продукциї и Брен ди ра нє з при кла да ми до брей пракси и по вя зо ваньом зоз ха ракте ристиками польопривредней продукциї у тим штредку, отримани 14. и 15. марца у Здруженю реме селнїкох, у Руским Кере стуре. Милица Раячич Пре пода ва ня отри мали Милица Раячич и Биляна Видука, а у рамикох проєкта „Аґропотримовка – потримовка унапредзеню руралней економиї у реґиону „Бачка”. На реализациї того проєкта у сотруднїцтве з Аґенцию за розвой (UNDP) при Зєдинєних нацийох, анґажована Реґионална розвойна аґенция Бачка зоз Нового Саду, хтора иницировала и преподаваня у Руским Кере стуре. ПРИКЛАДИ З ИТАЛИЇ И НЄМЕЦКЕЙ Викладач Раячичова хтора мотивацийни тренер, преподавач маркетинґу, поднїматель и продукователь, пробовала присутним представиц приклади применлївого маркетиґу з Италиї и Нємецкей и мотивовац их же би на тим полю робели и у обласци продукциї паприґи, хтора найзаступенша у тим валалє. На теми о брендираню, викладач Видукова, хтора тиж и поднїматель, бешедовала о бренду, одн. робней марки, о тим як креировац визуални идентитет, точнєйше випатрунок одредзеного продукту и його амбалажи, яке порученє ше з тим по сила купцови, як ше по ставиц спрам

14 РУСКЕ СЛОВО

Биляна Видука

купцох же би ше их прицагло як стаємних трошительох и подобне. КЕРЕСТУР ПОЗНАТИ ПО ДОБРЕЙ ПАПРИҐИ Красне число нащивительох ше у интерактивней часци уключело до дискусиї бешедуюци о своїх искуствох и проблемох, та пробоване повязац терашню ситуацию зоз можлївима проєктами и фондами, зоз хторима би керестурска паприґа могла достац свойо защитне ґеоґрафске походзенє и постац позната ширцом швета. Раячичова окреме наглашела же би шицки требали знац же Керестур познати по добрей паприґи. Як нам познєйше виявела, окреме є надумана помогнуц Керестурцом у тей обласци. Як могло чуц у дискусиї, вони свидоми же би свою продукцию требали дзвигнуц на висши уровень цо ше дотика маркетинґу та и брендираня, понеже тераз продукую лєм сировину хтору им правда, нє чежко предац. А тиж су свидоми же то нє можу сами поробиц, алє би ше ту мушело уключиц фаховцох хтори би сцели помогнуц. Бешедоване и о нєдостатку роботней моци, о слабшей куповней моци и одходу младих до иножемства и о привредней ситуациї у нашей жеми. Думанє велїх учашнїкох на тих двох преподаваньох-роботньох же таки сходи оможлївюю лєпше и квалитетнєйше анализовац свою дїялносц. Тиж визначене же то помага провадзиц шветово тренди до хторих ше и Керестурци пробую уключиц, як и до того ґлобалного тарґовища дзе би могли пробовац найсц свойо место праве прейґ приповедки о Руским Керестуре, Руснацох, нашей традициї цо ту маме и ту уключиц и продукцию паприґи зоз защиценим ґеоґрафским походзеньом.■ М. Афич 22. МАРЕЦ 2019.

ekonomija@ruskeslovo.com

МАЙСТРОВЕ ЮЛИЯН ПАПУҐА И ВЛАДИМИР ХРОМИШ З КОЦУРА

ТРАКТОРИ МУША БУЦ ПОРИХТАНИ ЗА НОВУ СЕЗОНУ Сезона польопривредних роботох почала и у коцурским хотаре, тa з дня на дзень мож обачиц и вше вецей трактори. Рижни польопривредни кредити и субвенциї держави велїм оможлївели купиц нови трактор и польопривредни машини, гоч на наших польох єст ище вельо трактори котри купени пред 30, та аж и пред 40 роками

О

бновйованє механїзациї єден зоз предусловийох за напредованє, а держава остатнї роки уложела значни средства же би польопривреднїки могли обновиц дотирвали трактори и приключни машини. Рижни польоривредни фонди и конкурси польопривреднїком даваю условия, та зоз субвенциями держави парасти можу вигодно купиц трактор, або машини и на тот способ себе олєгчац и унапредзиц роботу. За купованє польопривредней механїзациї ше углавним одлучую млади, котри ше однєдавна почали занїмац зоз польопривреду и тоти котри ше зоз польопривреду занїмаю „на велько”. Парастом котри обрабяю даскельо гольти жеми ше нє виплаци куповац нови трактор, або даяку машину, та прето свойо роботи на полю поконча на тракторох котри маю вецей як 30 роки. Таки трактори ше муши поряднє отримовац и порихтац за наиходзацу сезону. МОЖ РОБИЦ ЖЕМ И НА СТАРИМ

Кед ше дакому у Коцуре погуби трактор углавниим волаю майстрох Юлияна Папуґу и Владимира Хромиша, котри свою роботу автомеханїчара ориєнтовали на оправку тракторох.

– Тоти стари трактори углавним маю вецей як 30, та аж и 40 роки, хтори у подлим стану. Найвекши проблеми маю зоз гамованьом, корманьом, а мотори ше з часу на час ошвижує, та затераз ище досц добре робя, з оглядом на тото яки су стари. Мотори на таких тракто-

22. МАРЕЦ 2019.

Юлин Папуґа, Владимир Олеар и Владо Хромиш

рох углавним троша олєй, та ше муши поряднє провадзиц же би мотор нє остал без олєю – гвари Владо Хромиш.

– На щесце резервни часци за стари трактори, як цо то Владимирец, Урсус, Торпедо, Зетор ище єст дзе купиц, та зоз нїма нєт проблеми. Резервни часци набавяме на рижних местох, на найлон пияцу, у Кисачу и у даскелїх дутянох у Новим Садзе – надовязує ше Юлин. ТРАКТОРИ ТРЕБА ОТРИМОВАЦ Нашо людзе, нажаль, нє маю звикнуце превентивно отримовац машини цо би им звекшало роботни вик.

– Людзе нас, углавним, волаю кед ше дацо уж погуби, а превентивно ридко хто привеже трактор на препатрунок. Людзе єдноставно нє сцу укладац до старого кед нє муша – гваря Владо и Юлин. Нови трактори котри парасти нєшка купую вимагаю знанє робиц на компютеру, понеже там єст вецей електронїки як механїки, алє ситуация така же док єст тих дробних польопривреднїкох будзе и тоти старши трактори котри Юлин и Владо познаю „як свой длань”.

– За нови трактори потребни лаптопи и дияґностика, а ми уж як пензионере нє маме дзеку учиц ше робиц и на компютерох. Механїчни проблеми як цо то лєжиско на колєсу, квачидло и подобне можеме поробиц и робели зме, алє там дзе уж потребна дияґностика, ми нє можеме помогнуц – заключую майстрове зоз Коцура Владо Хромиш и Юлин Папуґа.■ З. Колєсар

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА НА ФИЛОЗОФСКИМ ФАКУЛТЕТУ У НОВИМ САДЗЕ

АМБАСА ДОР УКРАЇНИ НАЩИВЕЛ ОДДЗЕЛЄНЄ РУСИНИСТИКИ И ДЕКАНАТ

Фото: В. В.

Амбасадор України у Беоґрадзе Олександер Александрович прешлого тижня нащивел Оддзелєнє за русинистику и деканат на Филозофским факултету у Новим Сдзе, дзе го прияла деканка др Ивана Живанчевич-Секеруш, шеф Оддзелєня русинистики проф. др Янко Рамач и мср Александер Мудри. У приємней розгварки бешедоване о можлївосцох сотруднїцтва и черанки студентох и професорох того факултету зоз универзитетами у Львове и Києве у України, як и о можлївосцох сотрудзованя на заєднїцких пороєктох. З тей нагоди студенти Оддзелєня русинистики його екселенциї, амбасадорови України Олександрови Александровичови пририхтали упечатлїву и квалитетну програму, у котрей рецитовали стихи по руски, українски, а пречитани и преклад краткей приповедки познатого младого українского писателя Андрея Любки на сербским язику. У програми одшпивани и познати українски шпиванки „Ридна мати моя”, хтору упечатлїво одшпивала докторантка на рускей литератури Ана Римар Симунович и „Горила сосна” народну українску композицию хтору одшпивала Тамара Салаґ, а з ню вєдно шпивал и амбасадор. У програми участвовали и Лидия Костелник, Христина Грущински и Анамария Рамач Фурман. Амбасадор Александрович подзековал на прекрашнє орґанизованей и винїмково упечатлївей програми, ви-

значел историйни вязи українского и сербского народу, як и можлївосци за медзидержавне сотруднїцтво на привредним, културним и образовним уровню. Вон гварел же держава Україна обеспечела 20 стипендиї за студентох зоз Сербиї хтори би ше сцели школовац на українским язику на України. Розгварки зоз амбасадором Александровичом предлужени на Оддзелєню за русинистику дзе догварени и конкретни можлївосци дальшого сотруднїцтва. О. П-С.

ЗОНСКА СМОТРА РЕЦИТАТОРОХ У БАЧУ

ОДЛИЧНИ ПЛАСМАН НАШИХ ЗМАГАТЕЛЬОХ

Фото: О. Живкович

Рецитаторе Руснаци з наших местох витворели одлични пласман 16. и 17. марца на Зонскей смотри рецитаторох заходнобачкого и южнобачкого округу у Бачу на Покраїнску смотру у Сечню. У младшим возросту рецитаторох на Покраїнску смотру ше пласовали Ема Живкович и Яна Варґа з Руского Керестура, Теодора Ґайдош з Коцура и Иван Молнар з Дюрдьова.

16 РУСКЕ СЛОВО

У штреднїм возросту пласовали ше Керестурски Минеа Югас и Валентина Новта, док у старшим Валентина Салаґ з Дюрдьова и Йован Живкович з Нового Саду. На Зонскей смотри у младшим возросту наступели ище и Иван Планчак з Керестура, Ясна Перенчевич з Коцура и Теодора Рамач з Нового Саду, а у штреднїм Кристина Дюранїн, Милица Михальовски з Дюрдьова. За змаганє керестурских рецитаторох младшого возросту пририхтали Оленка Живкович и Наталия Зазуляк спред ОШ „Петро Кузмяк”, а Ивана Дудаш рецитаторох стреднього возросту спред Дома култури Руски Керестур. Коцурских рецитаторох за змаганє пририхтали Славица Чельовски и Мария Полдруги. Рецитаторох з Дюрдьова котри наступели спред КУД „Тарас Шевченко” пририхтал Яким Гарди, а спред Основней школи „Йован Йованович Змай” наставнїца руского язика Мария Самарджич. Рецитаторох у Новим Садзе за змаганє пририхтали Мелания Римар и Оленка Живкович. Селектор на смотри бул Миодраґ Петрович, ґлумец Сербского народного театра у Новим Садзе, а консултантка за руски язик була Амалия Ковач зоз Кули. Покраїнска смотра рецитаторох будзе отримана од 12. по 14. април у Сечню. Р. П.

22. МАРЕЦ 2019.

kultura@ruskeslovo.com

СЕМИНАР ЗА ПРОСВИТНИХ РОБОТНЇКОХ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

РНПД ИНСПИРАЦИЯ ЗА НЄШКАЙШИ ЧАС

На Семинаре за просвитних роботнїкох всоботу, 16. марца, у керестурскей Основней школи „Петро Кузмяк”, участвовали 30-еро просвитни роботнїки з наших местох и школох. Семинар отримани на тему „Дїялносц Руского народного просвитного дружтва”, а обдумало го Оддзелєнє за русинистику Филозофского факултета у Новим Садзе

О

значно сци РНПД и його уплїву на вкупни живот Руснацох мед зи двома шветовима войнами, починаюци од вибору язика, порушованя литературней творчо сци и образованя, та по под звигованє економиї и ґаздованя виклада ли профе соре з Оддзелєня за русинистику – єй шеф проф. др Янко Рамач, асистентка мр Анамария Рамач Фурман, сотруднїца и докторандка литератури Ана Римар Симунович и асистент мср Александар Мудри. Семинар акредитовани у Педаґоґийним заводзе Войводини, єден зоз штирох у тим року, а його реализацию помогол и Одбор за образованє нашого Националного совиту. ВЕЛЬКЕ ОДВОЛАНЄ ПРОСВИТНИХ РОБОТНЇКОХ На Семинар ше приявело максималне число просвитних роботнїкох хтори пришли зоз наших школох з Коцура, Дюрдьова и Керестура та з векшини школох дзе ше руски язик виучує як виборни предмет. Пристуни були и представителє Националного совиту, предсидатель ВО Желько Ковач и предсидателька Одбору за образованє Мелания Римар. Присутних привитала и директорка домашнєй Школи Хелена Пашо Павлович. Як за „Руске слово” виявела Римарова, барз значне же таке вельке одволанє наставнїкох рижних профилох, понеже тота тема важна за шицких Руснацох. Уводне викладанє о снованю и дїялносци РНПД отримал проф. др Янко Рамач, а вон як перши здобуток визначел вибор народного язика и його кодификованє на уровень литературного язика.

– Други важни здобуток РНПД то початок литературней творчо сци на тим язику, а потим же РНПД у велькей мири орґанизує, помага, унапрямує руску про свиту. То период кед про свита була на барз нїзким уровню и требало барз вельо труду, роботи же би ше голєм кельо-тельо подзвигло общи уровень образованя на руским язику. Ту РНПД укладало вельо моци. Видзиме як резултати же ше по початок Другей шветовей войни наисце звекшує число тих хтори одходза до штреднїх школох и закончую їх, а маме и перших лїкарох, адвокатох. одно сно гевту другу интелиґенцию, 22. МАРЕЦ 2019.

окрем священїкох и учительох, цо за розвой єден националней заєднїци барз важне – сумировал др Рамач и визначел ище єден факт. ПОДЗВИГОВАНЄ ОБРАЗОВНЕЙ СТРУКТУРИ УПЛЇВУЄ НА ПРИВРЕДНИ ЖИВОТ – Тото цо чолни людзе РНПД од початку розумели же нє мож правиц даяку гранїцу же привредни живот на єден бок, а гевтот дружтвени и културни на други. Вони видзели же у тих других нє мож напредовац кед привредно буду на нїзким уровню, односно кед привреда на нїзким уровню то худобство, а худобна заєднїца нє може обезпечиц анї добре образованє, анї културни, анї национални живот, єдно друге нєпреривно ма подзвиговац так як подзигованє образовней структури заєднїци ма уплївовац на подзвигованє привредного живота так тот богатши привредни живот муши подзвиговац културни и просвитни живот. То єдно з другим муши исц. Требало найсц способ як то обєдинїц и у тим и велькосц РНПД, а на першим месце о. Дюри Биндаса хтори праве видзел тото же Руснацом потребне подзивигованє привредного уровня (насампредз зоз здружованьом), паралелно зоз културно-просвитним – гварел Рамач. На нашо питанє цо у нєшкайшим чаше и актуалних проблемох у нашей заєднїци евентуално мож научиц зоз дїялносци РНПД проф. Рамач заключел.

– Найважнєйше же би просвитни роботнїки зрозумели и час и цо можу и поєдинци и орґанизована заєднїца посцигнуц и кед ю єст хто унапрямиц, бо кед єдна заєднїца нє ма тото спомнуте, и ище и добрих вождох – орґанизаторох, вона почина препадац, односно трациц национални идентитет. У ришованю нєшкайших проблемох перше и перше би наша заєднїца требала найсц компетентних людзох хтори би одлучовали о компетентних стварох, бо кед того нєт, можу настац траґични резултати. По конєц 2020. року за про свитних робонїкох з рускей заєднїци плановани ище три акредитовани семинари фахового усовершованя, два у орґанизациї Оддзелєня за русинистику, а єден Одбору за образованє М. Афич НС Руснацох.■

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОТРИМАНА РОЧНА СКУПШТИНА У РУСКИМ КУЛТУРНИМ ЦЕНТРУ У НОВИМ САДЗЕ

СЛАВКО ВИНАЇ НОВИ ПРЕДСИДАТЕЛЬ УПРАВНОГО ОДБОРУ

У

Руским културним центру вовторок вечар, 19. марца, отримана порядна, рочна и виберанкова Скупштина, бо вецей члени зоз Управного одбору задзековали на членству. Тиж так вибрани и нови Надпатраюци одбор. На дньовим шоре нашли ше аж 15 точки. За предшедуюцого Скупштини вибрани Владимир Иван, записнїчар була Мария Римар, а за оверйовачох Записнїка вибрани Славко Бучко и Александар Човс. Источашнє вибрани и троме члени Верификацийней комисиї Мирослав Загорянски, Лука Вуячич и Желько Сопка.

Фото: В. Вуячич

На дньовим шоре нашли ше аж 15 точки, та Скупштина тирвала вецей як штири годзини. На Скупштини присуствовало и вельке число младих, хтори вельо того маю намиру пременїц у новосадским РКЦ

ШИЦКИ ЗВИТИ ПРИЛАПЕНИ З ВЕКШИНУ ГЛАСОХ Звит о роботи у прешлим 2018. року, Финансийни звит и План роботи у тим року поднєсла директорка РКЦ Наташа Мудрох, вичерпно пояшнююци у каждим мешацу у року дзе шицко РКЦ наступало, од шицких наших руских фестивалох, Националного дня Руснацох, Драмского мемориялу Петра Ризнича Дадї, Хорского фестивалу у Вербше, „Червеней ружи”, „Жатви”, „Най ше нє забудзе” и так далєй, та по наступи у иножемстве у Миклошевцох и у Снїни, а наступи було и звонка рускей заєднїци у Житишту, Катю и Бачу. Визначени програми хтори орґанизує РКЦ, як цо то Веселинка, Пахулька и Рочни концерт.

ОФОРМИЦ ДЗЕЦИНСКУ ҐРУПУ На Скупштини дати и добри предкладаня же би ше у наиходзацим периодзе орґанизовало дзцинску ґрупу у РКЦ, бо без нових младших членох нє будзе будучносци того Дружтва. Тиж так млади глєдали векшу потримовку руководства РКЦ, а предложене же би було добре орґанизовац и преподаваня о нашей историї, же би млади вецей дознали о своєй прешлосци и знали вецей о своїм походзеню.

18 РУСКЕ СЛОВО

Финансийни звит тиж так вичерпно пояшнєни, та того року РКЦ розполагало зоз суму од коло 3 280 000, а того року його длуство половку менше як цо го мало рок пред тим и виноши коло 230 000. Проблем у тим же ше РКЦ финансує лєм проєктно, та ше нїґда нє зна же зоз яку суму пенєжу розполага у чечуцим року, бо средства сцигню после конкурсох, а план роботи випатра углавном так як и лоньски., бо шицко будзе завишиц од прилїву средствох. Проблем и на далєй оставаю чечуци трошки хтори РКЦ муши вимириц, а пенєжу нєт. Шицки звити прилапени зоз векшину гласох. На Скупштини вибрани и нови Управни одбор РКЦ до котрого вошли дзевец члени: Йовґен Надь, Иван Канюх, Михаїл Римар, Вероника Вуячич, Наташа Грубеня, Миряна Блаґоєвич, Томислав Пап, Славко Винаї и Владимир Иван. За предсидателя нового Управного одбору вибрани Славко Винаї. Вибрани и нови Надпатраюци одбор у котрим буду три члени, Мелания Римар, Мирослав Пап и Александар Човс. НАЙВЕЦЕЙ ШЕ ДИСКУТОВАЛО О ЧЛЕНСКИХ КАРТОЧКОХ На Скупштини найвецей бешеди було о членских карточкох РКЦ и членских карточкох Клубу, прето же ше случели даяки инциденти у прешлим периодзе, на цо млади мали вельо зауваги и дали и конкретни предкладаня. Так Скупштина вигласала же ше робота Клубу завера по ришенє хторе ма принєсц Управни одбор РКЦ, а суспендоване и видаванє нових членских карточкох до дальшого. Гоч у дискусиї хтора ше розвила медзи младима и старшима членами пришло и до тензийох, но заш лєм ше до конца тоти два ґрупациї порозумели и потримали. Млади дакус импулсивнєйши и радикалнєйши у своїх роздумованьох, а старши указовали на законїтосц и статутарносц хтора ше у каждей пременки и одлуки муши випочитовац.■ О. Планчак-Сакач 22. МАРЕЦ 2019.

РОК XVIII ЧИСЛО 3 Число ушорела: Вероника ВУЯЧИЧ

Фотоґрафиї: Марина Джуджар

очала яр и слунко ограло, а на керестурским беґелю отримана акция у хторей ше вецей як 100 жителє Руского Керестура зишли и прешейтали по побережю з цильом назберац шмеце, попораїц валал и постац часц орґанизациї „Тrash Hero”. Док ше шейтали зберали шмеце цо нашли коло води, на дражки и у трави. Шицки були героє, чувствовало ше полно позитивней енерґиї, чуц було вельо шмиху и веселу бешеду. Зоз порученьом КАЖДЕ МОЖЕ БУЦ ГЕРОЙ, попораєли валал. Млади людзе порушали „Тrash Hero” у Руским Керестуре, тоти „героє” дотераз за собу маю орґанизовани три акциї пораєня у валалє, а планую ище док нє назбераю потребне количество шмеца же би були и официйно часц велькей медзинародней орґанизациї „Trash Hero World”.

П

22. МАРЕЦ 2019.

КАЖДЕ МОЖЕ БУЦ ГЕРОЙ РУСКЕ СЛОВО 19

ДОМ И ФАМЕЛИЯ

famelija@ruskeslovo.com

ОРҐАНИЗАЦИЯ „TRASH HERO” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ШИРОКА ФАМЕЛИЯ ЕКОЛОҐИЙНИХ ГЕРОЙОХ Пише: Марина ДЖУДЖАР

„Тrash Hero” Руски Керестур єдна часточка шветовей орґанизациї котра настала на Тайланду, реґистрована є у Швайцарскей – „Trash Hero World”, а у Сербиї дїлую ище лєм два орґанизациї членїци, а керестурска треца по шоре

лада пара – Мартина Шепински и Славко Пап порушали „Тrash Hero” у Руским Керестуре. Тоти „героє” до тераз за собу маю орґанизовани три акциї пораєня у нашим валалє. Перши виход на терен бул 17. фебруара, потим 24. фебруара и прешлей нєдзелї 17. марца. Кажда акция пораєня нашого штредку, природи, зазначела вше векше число волонтерох. На першей их було лєм пецеро а на трецей вецей як 100 особи. Интересантне же тото порушали на уровню фамелиї, и праве там нашли першу потримовку котра була достаточна же би ше вони двойо, млади ентузиясти и борци за еколоґию упущели до такей озбильней теми. Прешлого року школяре Основней школи „Петро Кузмяк” попробовали орґанизовац подобну акцию, алє без потримовки шветовей орґанизациї, и дружтвених мрежох, та ше одволало барз мале число, односно лєм двойо. Праве то бул Мартини мотив же би виглєдовала и учланєла ше до шветовей орґанизациї „Trash Hero World”.

– Идея за розпочинанє такого проєкту рушела од наймладших, од дзецох котри у школи учели о тим як треба чувац природу и їх моцней намири же буду пораїц нашо околїско. У першим шоре ше ми спачела їх свидомосц и одлучела сом же их потримам, а раз сом на радию слухала о тей орґанизациї и похопела же то цошка барз блїзке нашим намиром. Явели зме ше орґанизатором „Trash Hero” у Беоґрадзе, крашнє нас привитали и упознали зоз правилами – гвари Мартина Шепински.

M

шнїх резултатох, найвироятнєйше же после идуцей акциї сполня и тот минимум. Потераз, односно пред приявйованьом направели вецей пробни акциї на котрих жадали видзиц же чи то мож назберац тельо шмеца и яке то количество шмеца у нашим околїску. Потераз пораєли коло керестурского беґелю Дунай–Тиса–Дунай и назберали 737 килограми шмеца. До остатнєй акциї ше уключели и школяре з керестурскей школи, члени Атлетского клубу „Русин”, и велї други валалчанє. Орґанизаторе ше потрудзели же би тото пораєнє прешло як интересантне друженє, шейтанє по природи, а после законченей роботней часци, дзеци участвовали у рижних дружтвених бавискох на отвореним. Як то участвовац у такей озбильней акциї потолковали нам учашнїки котри з вельку дзеку пораєли. − Першираз присуствуєм, односно участвуєм на такей акциї и то цалком у складзе зоз моїм стилом живота. Одмалючка сом потримовала правилне одношенє ґу природи. Пришла сом потримац, насампредз шицких волонтерох, а шицко дзекуюци Кристини Шепинсковей з котру ше дружиме од дзецинства − гварела нам Соня Варґова. − Мац сом штверих дзецох, потрудзела сом ше же би шицки були воспитани у складзе зоз законами природи, же би ю почитовали, и видзи ше ми же ше нам удало. У нашим доме ше о тим вше бешедовало, а еколоґия ше подрозумйовала. На тоти акциї приходзим же бим потримала

ПОШВИДКО БУДЗЕ И ЖОВТИ ЛОҐО

власни дзеци − визначела Мартинова мац Наталия Шепински. − Мнє то друга акция, и барз сом задовольна. Убудуце будзем опоминац своїх товаришох же би после преслави 1. мая нє охабяли нєшор и же би нє розруцовали шмеце гоч кадзи − дознаваме од Маї Сопковей, Мартиновей шестринїци. ПЛАНИ ЗА ЗВЕКШОВАНЄ „ФАМЕЛИЇ” Як нам потолковали Мартина и Славко, ситуация у Руским Керестуре анї нє така алармантна, гей же то вельо шмеца, алє у нашей держави єст локалитети котри вельо вецей заґадзени зоз шмецом, як цо то наприклад викенд населєнє на Боґоєве при Дунаю, дзе вони и отримали єдну зоз пробних акцийох. Планую им прешириц тоту фамелию геройох, освидомиц и едуковац насампредз младих, та орґанизовац подобни акциї и у других местох затераз у Кули, алє и на Боґоєве. Треба надпомнуц же порая околїско цалком озбильно, пред тим як руша до акциї, старши учашнїки достали мехи, а Мартина отримала кратке викладанє же цо и як тре-

ТАК ИХ ВОСПИТАЛИ РОДИЧИ Порушоваче орґанизациї „Тrash Hero” у Руским Керестуре Мартина Шепински и Славко Пап одросли у фамелийох котри еколоґийно освидомени. Мартина ма тварду потримовку од шестрох Павлини и Кристини и брата Матея, а Славко од братох Иґора и Андрея. Нє треба забуц и їх родичох котри ше намагали так воспитац власни дзеци. Мартинова мац Наталия тиж участвує на тих акцийох, а Славков оцец Славко вше бул познати як промотер здравого живота и вельки любитель природи. Ту и їх родзина, бачикове, братняци, шестринїци, та и їх дзеци котри дзечнє участвую у тих акцийох, а тераз уж и цали валал.

Орґанизация у Руским Керестуре ище вше барз млада, означени су зоз билим лоґом, а док назбераю першу тону шмеца, вец буду и официйно реґистровани на сайту шветовей орґанизациї и конєчно достаню жовти лоґо, як видно по дотера-

20 РУСКЕ СЛОВО

22. MАРЕЦ 2019.

22. МАРЕЦ 2019.

ба пороздвойовац. Пластику окреме, алуминиюм, односно пиксли до другого меха, а до трецого меха ше одкладало шицке друге шмеце. Медзи назбераним шмецом було рижнородни ствари, та аж и фотеля, а дзепоєдни мехи мали вецей як 30 кили. З тей нагоди потребне апеловац и на рибарох же би мерковали на околїско, понеже шейтаюци ше по беґелю, на местох дзе ше лапа риби назберане полно шмеца. Остатнє пораєнє було нагода же би ше дзеци освидомели и озбильнєйше похопели природу, а шицки обецали же одтераз буду мерковац и спозорйовац товаришох на одкладанє шмеца у цалим валалє, з цильом же би нам бул цо чистейши. Акциї тих геройох нє треба похопиц же „за нами єст хто попораїц”. Нєдзельове пораєнє потримали керестурски подприємства „Вортекс колор” котре учашнїком подаровало мехи и рукавици, а були задлужени и за транспорт шмеца на дзень акциї, „Комфорт-стил” и „Т-пам” були спонзоре заєднїцкого полудзенку, погосцительни обєкт „Лонґов” обезпечел простор и ошвиженє з полудзенком, а ЯКП „Руском” тиж обезпечело єдну часц мехох и рукавицох, як и одвоженє шмеца на шмециско. Акциї буду орґанизовац поряднє и надалєй, а у складзе з тим поволали шицких котри ше им жадаю придружиц и потримац их, як волонтерох, так и спонзорох, понеже вони цалком нєпрофитна орґанизация. Жадаю до орґанизациї уключиц цо вецей дзеци, и окреме им наймилше сотруднїцтво зоз наймладшима. На концу домашнї ище раз надпомли же вони можу и планую так предлужиц и у других местох.■

РУСКЕ СЛОВО 21

ДОМ И ФАМЕЛИЯ

famelija@ruskeslovo.com

ОРҐАНИЗАЦИЯ „TRASH HERO” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ШИРОКА ФАМЕЛИЯ ЕКОЛОҐИЙНИХ ГЕРОЙОХ Пише: Марина ДЖУДЖАР

„Тrash Hero” Руски Керестур єдна часточка шветовей орґанизациї котра настала на Тайланду, реґистрована є у Швайцарскей – „Trash Hero World”, а у Сербиї дїлую ище лєм два орґанизациї членїци, а керестурска треца по шоре

лада пара – Мартина Шепински и Славко Пап порушали „Тrash Hero” у Руским Керестуре. Тоти „героє” до тераз за собу маю орґанизовани три акциї пораєня у нашим валалє. Перши виход на терен бул 17. фебруара, потим 24. фебруара и прешлей нєдзелї 17. марца. Кажда акция пораєня нашого штредку, природи, зазначела вше векше число волонтерох. На першей их було лєм пецеро а на трецей вецей як 100 особи. Интересантне же тото порушали на уровню фамелиї, и праве там нашли першу потримовку котра була достаточна же би ше вони двойо, млади ентузиясти и борци за еколоґию упущели до такей озбильней теми. Прешлого року школяре Основней школи „Петро Кузмяк” попробовали орґанизовац подобну акцию, алє без потримовки шветовей орґанизациї, и дружтвених мрежох, та ше одволало барз мале число, односно лєм двойо. Праве то бул Мартини мотив же би виглєдовала и учланєла ше до шветовей орґанизациї „Trash Hero World”.

– Идея за розпочинанє такого проєкту рушела од наймладших, од дзецох котри у школи учели о тим як треба чувац природу и їх моцней намири же буду пораїц нашо околїско. У першим шоре ше ми спачела їх свидомосц и одлучела сом же их потримам, а раз сом на радию слухала о тей орґанизациї и похопела же то цошка барз блїзке нашим намиром. Явели зме ше орґанизатором „Trash Hero” у Беоґрадзе, крашнє нас привитали и упознали зоз правилами – гвари Мартина Шепински.

M

шнїх резултатох, найвироятнєйше же после идуцей акциї сполня и тот минимум. Потераз, односно пред приявйованьом направели вецей пробни акциї на котрих жадали видзиц же чи то мож назберац тельо шмеца и яке то количество шмеца у нашим околїску. Потераз пораєли коло керестурского беґелю Дунай–Тиса–Дунай и назберали 737 килограми шмеца. До остатнєй акциї ше уключели и школяре з керестурскей школи, члени Атлетского клубу „Русин”, и велї други валалчанє. Орґанизаторе ше потрудзели же би тото пораєнє прешло як интересантне друженє, шейтанє по природи, а после законченей роботней часци, дзеци участвовали у рижних дружтвених бавискох на отвореним. Як то участвовац у такей озбильней акциї потолковали нам учашнїки котри з вельку дзеку пораєли. − Першираз присуствуєм, односно участвуєм на такей акциї и то цалком у складзе зоз моїм стилом живота. Одмалючка сом потримовала правилне одношенє ґу природи. Пришла сом потримац, насампредз шицких волонтерох, а шицко дзекуюци Кристини Шепинсковей з котру ше дружиме од дзецинства − гварела нам Соня Варґова. − Мац сом штверих дзецох, потрудзела сом ше же би шицки були воспитани у складзе зоз законами природи, же би ю почитовали, и видзи ше ми же ше нам удало. У нашим доме ше о тим вше бешедовало, а еколоґия ше подрозумйовала. На тоти акциї приходзим же бим потримала

ПОШВИДКО БУДЗЕ И ЖОВТИ ЛОҐО

власни дзеци − визначела Мартинова мац Наталия Шепински. − Мнє то друга акция, и барз сом задовольна. Убудуце будзем опоминац своїх товаришох же би после преслави 1. мая нє охабяли нєшор и же би нє розруцовали шмеце гоч кадзи − дознаваме од Маї Сопковей, Мартиновей шестринїци. ПЛАНИ ЗА ЗВЕКШОВАНЄ „ФАМЕЛИЇ” Як нам потолковали Мартина и Славко, ситуация у Руским Керестуре анї нє така алармантна, гей же то вельо шмеца, алє у нашей держави єст локалитети котри вельо вецей заґадзени зоз шмецом, як цо то наприклад викенд населєнє на Боґоєве при Дунаю, дзе вони и отримали єдну зоз пробних акцийох. Планую им прешириц тоту фамелию геройох, освидомиц и едуковац насампредз младих, та орґанизовац подобни акциї и у других местох затераз у Кули, алє и на Боґоєве. Треба надпомнуц же порая околїско цалком озбильно, пред тим як руша до акциї, старши учашнїки достали мехи, а Мартина отримала кратке викладанє же цо и як тре-

ТАК ИХ ВОСПИТАЛИ РОДИЧИ Порушоваче орґанизациї „Тrash Hero” у Руским Керестуре Мартина Шепински и Славко Пап одросли у фамелийох котри еколоґийно освидомени. Мартина ма тварду потримовку од шестрох Павлини и Кристини и брата Матея, а Славко од братох Иґора и Андрея. Нє треба забуц и їх родичох котри ше намагали так воспитац власни дзеци. Мартинова мац Наталия тиж участвує на тих акцийох, а Славков оцец Славко вше бул познати як промотер здравого живота и вельки любитель природи. Ту и їх родзина, бачикове, братняци, шестринїци, та и їх дзеци котри дзечнє участвую у тих акцийох, а тераз уж и цали валал.

Орґанизация у Руским Керестуре ище вше барз млада, означени су зоз билим лоґом, а док назбераю першу тону шмеца, вец буду и официйно реґистровани на сайту шветовей орґанизациї и конєчно достаню жовти лоґо, як видно по дотера-

20 РУСКЕ СЛОВО

22. MАРЕЦ 2019.

22. МАРЕЦ 2019.

ба пороздвойовац. Пластику окреме, алуминиюм, односно пиксли до другого меха, а до трецого меха ше одкладало шицке друге шмеце. Медзи назбераним шмецом було рижнородни ствари, та аж и фотеля, а дзепоєдни мехи мали вецей як 30 кили. З тей нагоди потребне апеловац и на рибарох же би мерковали на околїско, понеже шейтаюци ше по беґелю, на местох дзе ше лапа риби назберане полно шмеца. Остатнє пораєнє було нагода же би ше дзеци освидомели и озбильнєйше похопели природу, а шицки обецали же одтераз буду мерковац и спозорйовац товаришох на одкладанє шмеца у цалим валалє, з цильом же би нам бул цо чистейши. Акциї тих геройох нє треба похопиц же „за нами єст хто попораїц”. Нєдзельове пораєнє потримали керестурски подприємства „Вортекс колор” котре учашнїком подаровало мехи и рукавици, а були задлужени и за транспорт шмеца на дзень акциї, „Комфорт-стил” и „Т-пам” були спонзоре заєднїцкого полудзенку, погосцительни обєкт „Лонґов” обезпечел простор и ошвиженє з полудзенком, а ЯКП „Руском” тиж обезпечело єдну часц мехох и рукавицох, як и одвоженє шмеца на шмециско. Акциї буду орґанизовац поряднє и надалєй, а у складзе з тим поволали шицких котри ше им жадаю придружиц и потримац их, як волонтерох, так и спонзорох, понеже вони цалком нєпрофитна орґанизация. Жадаю до орґанизациї уключиц цо вецей дзеци, и окреме им наймилше сотруднїцтво зоз наймладшима. На концу домашнї ище раз надпомли же вони можу и планую так предлужиц и у других местох.■

РУСКЕ СЛОВО 21

ДОМ И ФАМЕЛИЯ

я

женоблоґ

и

Пише: Ясмина ДЮРАНЇН email: jasmina.djuranin@gmail.com www.zenoblogija.com

Г

лад... Глад... Глад... Познате вам тото чувство? Кед сце таки гладни же бисце закушели кормань, алє и гоч цо цо ше найдзе под руку... Так и мнє було донєдавна. Аж сом ше зрадовала! А такой и потолкуєм прецо.

НЄ ДАРЕМНО МАМЕ ПОСТ

Перше и перше шицким припознавам явно, здушнє, найщирше, же сом през тоти жимски мешаци у єдней хвильки похопела же нєпреривно румеґам. То вецей анї нє було питанє ЦО жувам, алє ЧИ жувам. Вше сом була сита. Полна. Нєсвидомо полна. Же бим єдного дня сконтала же сом давно нє почувствовала глад. Же ми нє ґравчи у бруху од гладу, же ми ше нє куса кормань ☺... Вшелїяк же ше мой аналитични розум такой дал до роздумованя – чи ше у подсвидомосци боїм од гладу, од того же нє будзем мац цо єсц, же ше осушим як вербов конар, та ме кус моцнєйши витор однєше гет...

И гей, читала сом надосц о посту. Нє даремно го маме. И то два раз до рока, шейсц тижнї, пред велькима шветами. И у индийскей народней медицини прави пост тирва 40 днї, бо ше трима же тельо потребне же би цело преробело поживу и на енерґетским уровню. Значи – маме посциц. Алє, за початок сом себе допущела почувствовац глад. Потим сом пробовала длужей жувац єдзенє и єсц тельо кельо препоручую – нє вельо, два гарсци. Лєм пре єдно сом застарана: же мам таки малки, малючки, барз дробеньки гарсци, же сом годна буц гладна и после шейсц тижньох... Мушим замодлїц мойого най вон ютре увари, и най такой подзелї полудзенок з його гарсцами. А далєй увидзиме.☺ ■

Фотошоп Лю. Цвеїч

Такой робел пан Ґуґл. Вичитуюци боки и боки рижних текстох, авторох и розличних приступох нутриционистох и народних медицинох, начитала сом же буц з часу на час гладни то здраве,

аж и хасновите за орґанизем. Цо би значело же сом така сита, у ствари, була нєздрава! Людзе божи! Аж вец ми настал гаос у глави – га, нє гнали и нас як дзеци, а женєме и ми свойо дзеци, поєсц шицко цо начерпане, од стола ше нє става док єст у танєру, итд? Но, поведзце чи нє так? Просто ше чувствуєш виновати, нєпослухни, нє досц вредни кед нє вимаскаш танєр... Гладни, або нє.

22 РУСКЕ СЛОВО

22. МАРЕЦ 2019.

kultura@ruskeslovo.com

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПОЧИНА 51. ДРАМСКИ МЕМОРИЯЛ „ПЕТРА РИЗНИЧА ДЯДЇ” У Руским Керестуре, на пияток, 22. марца, почина 51. Драмски мемориял „Петра Ризнича Дядї” и будзе тирвац по 29. марец. Буду на нїм виведзени три представи за старших, од чого два по руски, и пейц дзецински на руским язику, а єдна по словацки. Мемориял будзе отворени 22. марца з представу „Гунцут дзивки” Наталиї Уваровей у режиї Владимира Надя Ачима у виводзеню младежскей ґрупи Дома култури Драмского студия „АРТ” Руски Керестур. Всоботу, 23. марца, на шоре друга представа на руским язику а то „Потвори” по тексту и у режиї Звонимира Павловича, у копродукциї Руского културного центру Драмского студия Нови Сад и РНТ „Петро Ризнич Дядя” з Руского Керестура. На нєдзелю на Мемориялу будзе пауза, а од пондзелку 25. марца по пияток 29. на бини Велькей сали Дома култури буду виведзени дзецински представи по тим шоре; Пондзелок, 25. марца „Вай-фай принцеза” Людмили Шандаловей у режиї Нади Лендєр РКУД „Др Гавриїл Костельник” з Кули. Вовторок, 26. марца, на програми представа „Кандур у чижмох” Шарла Пероа у режиї Наталиї Зазуляк и Лидиї Пашо зоз ОШ „Петро Кузмяк” з Керестура. Тоту представу

приду патриц и дзеци з наших местох хтори уча руски язик з елементами националней култури, а їх нащиву уж традицийно орґанизує и финансує Одбор за образованє нашого Националного совиту. На стреду, 27. марца, будзе виведзена представа на словацким язику „Нє сцеме резанки” Кристи Бендовей у режиї Весни Каманьовей и Ярмили Чобрдовей. На штварток, 28. марца, на шоре представа з Коцура, хтору пририхтали Етно клуб „Одняте од забуца” и Дом култури Коцур, а представа ше вола „Васо Пикасо” Сави Шкобича у режиї Моники Гарди. Остатню дзецинскю представу „Кед ше босорка залюби” Мири Станишев у режиї Ксениї Бодянец на пияток, 29. марца, виведзе керестурска дзецинска ґрупа Дома култури Драмского студию АРТ. Меморял будзе заварти истого вечара з представу Културного центра Кула Авґуста Стринберґа „Паночка Юлия” у режиї Фуада Табучича. Шицки представи за старших починаю на 19,30 годзин, а дзецински на 11,30. Цени уходнїцох за старших 200 динари, а комплет за дзецински 250 динари. Под час Мемориялу будзе поставена вистава „Ґрафични дизайн” Михайла Бодянца. М. А.

У ШИДЗЕ ОЗНАЧЕНИ МЕДЗИНАРОДНИ ДЗЕНЬ ЯЗИКА

СТИХИ МИХАЛА РАМАЧА

У Ґимназиї „Сава Шуманович” у Шидзе прешлого тижня означени, зоз пригодну програму Медзинародни дзень язика. Привитуюци присутних Нада Хромиш Аничич, директорка Ґимназиї гварела же нєшка у швеце исную 6 000 язики и, як би то було кед би дахто нє дошлєбодзовал хаснованє свойого язика. Прето и гварела же шицки треба же би пестовали мацерински язик хтори фундамент каждого народу. У конферанси потим визначене, же ше Медзинародни дзень язикаозначує од 2000. року и же, нажаль, у швеце кажди дзень скапе даєден язик. Як гварене, найчастейше нєставаю язики малочислених народох хтори ше през час

22. МАРЕЦ 2019.

вше менєй хаснує и прето их треба зачувац. Перше представени сербски язик. Присутни ше здогадли на реформатора язика и писма Вука Стефановича Караджича. Потим представени русийски, словацки, а штверо школяре миґранти одшпивали єдну шпиванку на фарси язику хтори ше хаснує у Ирану, Авґанистану и Таджикистану. За наш руски язик гварене же припада микроязиком хтори кодификовани 1923. року и же ше хаснує у дзецинских заградкох, основним и штреднїм уровню образованя по факултет. Тиж и же ше урядово хаснує у општини Шид, як и у АП Войводини. Школяр першей класи Никола Шовань, рецитовал стихи писнї Михала Рамача „Руске слово”, а порихтал го професор Зденко Лазор. Потим ище представени нємецки, горватски и анґлийски язик. У програми наступел и хор Ґимназиї зоз даскельома шпиванками на вецей язикох, а дириґентка була професорка Ивана Нонкович. З тей нагоди у голу школи була вистава кнїжкох на вецей язикох медзи хторима були и кнїжки по руски. Програму провадзели и о. Михайло Режак, парох у Шидзе, о. Владимир Еделински Миколка, парох у Беркаосве хтори на програму приведол и даскельо виронаучни дзеци зоз Бикичу. Спред локалней самоуправи була присутна Катица Виюк, предсидателька општинксого Совиту за медзинационални одношеня. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 23

МОЗАЇК ДЕБИТАНТИ НА ТОГОРОЧНЕЙ ,,РУЖОВЕЙ ЗАГРАДКИ”

Пише: Тамара САЛАҐ

Того року на 29. ,,Ружовей заградки” попри плеяди наших искусних шпивачох и шпивачкох, участвовали и тройо дебитанти. Дарина Михняк и Марко Буила зоз Коцура, и Милена Никитович зоз Кули. Шицки тройо з музику жию одмалючка, уж ше у нєй и потвердзели, алє їх час лєм приходзи

П

раве Дарина Михняк и Марко Буила зоз Коцура отворели тогорочну ,,Ружову заградку”. У дуету одшпивали писню ,,При студзенки” за котру текст и музику написал Драґан Новакович, а аранжман Дубравко Исаков. Дарина Михняк ходзи до стреднєй Медицинскей школи ,,7. април” у Новим Садзе и перши є рок на напрямe – стоматолоґийна шестра технїчар. Коло школи, ма часу занїмац ше и зоз шпиваньом.

– Перши крочаї у шпиваню направела сом ище у оводи, кед сом мала штири роки. Теди сом шпивала дзецински шпиванки на рижних приредбох. Часто сом и рецитовала на радию и телевизиї, а потим дакус озбильнєйше шпиванє було кед сом мала дас єденац роки и теди сом ше змагала на ,,Першей шпиваночки”, дзе сом достала и награду – приповеда Михнякова. Дарина ше познєйше опробовала и на змаганю ,,Неки нови клинци” и на ,,Червеней ружи”, а порядно участвує и на других наших руских манифестацийох и фестивалох.

– Понеже сом тераз першираз участвовала на ,,Ружовей заградки”, возбудзенє було вельке ище теди кед ме Тат’яна Колєсар Ґвоїч

24 РУСКЕ СЛОВО

наволала и питала ми ше чи бим шпивала. Було ми наисце чесц участвовац на таким вельким нашим фестивалу – гвари Дарина. Вона закончела основну музичну школу у Вербаше, дзе грала на клавиру. У тей хвильки шпива лєм у КУД-у ,,Жатва” у Коцуре и затераз єй музика, т. є. шпиванє и фолклор єдини гоби.

– Ище ше прилагодзуєм на нови стредок и затераз сом пошвецена баржей школи, алє цо ше дотика музики, план ми уписац ше до музичней школи у Новим Садзе на соло шпиванє – гвари Дарина. Марко Буила школяр трецей класи Ґимназиї ,,Петро Кузмяк” у Руским Керестуре на общим напряме на руским язику.

– Од вше сом барз любел музику. Шпивам одмалючка, алє мой перши прави наступ дзе сом ше представел зоз шпиваньом бул 2010. року на манифестациї ,,Караоки стоп – красне шпиванє напредок” у Коцуре. Змагал сом ше ище на рижних фестивалох и манифестацийох, як цо ,,Шпиваночки” у Коцуре, на ,,Пупчецу” у Руским Керестуре, на ,,Веселинки” у Новим Садзе. Шпивал сом и на ,,Червеней ружи” дзе ми ше, други раз кед сом шпивал, 2017. року, удало достац чобольов. ,,Ружова заградка” ми вше була цошка барз вельке, дзе шпиваю наисце барз добри шпиваче. Кед ми ше Тат’яна Колєсар Ґвоїч опитала чи бим шпивал дует зоз Дарину, нєсподзивал сом ше приємно и такой сом зоз одушевийом прилапел. Можем повесц же сом наисце барз задовольни як шицко прешло – приповеда Марко. И Марко закончел основну музичну школу у Вербаше, напрям гушля. Член є КУД-а ,,Жатва” у Коцуре, дзе грає на гушлї, а намага ше грац на нєй и у шлєбодним чаше, же би ю нє занєдзбал.

– Вше дзечнє шпивам на шицких манифестацийох котри ше отримую у Коцуре. А дакеди, кед мам шлєбодного часу, ходзим и на хор у Руским Керестуре. Окрем музики, любим танцовац фолклор, фотоґрафовац и бавиц одбойку, алє то лєм так рекреативно – гвари Марко. После ґимназиї, Марко ше планує уписац на факултет, лєм же ище роздумує же котри прави за ньго. Цо ше дотика шпиваня, Марко би любел дакус баржей усовершиц свой талант, та аж ходзиц и на даяки фахово годзини, алє аж док пойдзе на факултет до векшого городу. Милена Никитович тиж так дебитантка на тогорочней ,,Ружовей заградки”, представела ше зоз писню ,,Пайташки” за котру текст и музику написала Агнета Тимко Мудри, а аранжман Мирослав Пап. Милена ходзи до Ґимназиї ,,Жарко Зренянин” у Вербаше, и друга є класа на природно-математичним напряме. Гвари, нє здогадує ше уж свойого першого ,,правого” наступу, алє одмалючка люби барз шпивац.

– Шпивала сом, як у музичней школи у хору, або як солиста зоз провадзеньом, тиж сом шпивала и самостойно дома, алє углавним лєм за себе. Титула, най так повем, за перши мой „прави” наступ 22. МАРЕЦ 2019.

mozajik@ruskeslovo.com може припаднуц концерту котри отримани влонї у Руским Керестуре, з нагоди Дня Руснацох, дзе сом участвовала зоз своїм КУД-ом ,,Србия” зоз Кули. Теди моя мама першираз чула як я, у ствари, шпивам – приповеда Милена. Окрем того, Милена прешлого року участвовала и на фестивалу ,,Ґлас андєла” у Баймоку, котри ше кажди рок отримує на здогадованє Тияни Юрич и ту достала друге место. Понеже є член КУД-а ,,Србия” у Кули, порядно наступа з нїм, зоз шпиванку и танцом, на рижних концертох и змаганьох.

– Цо ше дотика мойого наступу на ,,Ружовей заградки”, мало повесц же сом лєм задовольна. Барз сом щешлїва же ми ше вообще указала нагода буц часц такого фестивалу. Дзекуєм барз Агнети Тимко Мудри и Мирославови Папови, котри мали довирия до мнє и же ми дали нагоду таке дацо дожиц – гвари Милена. Милена ходзела осем роки до основней музичней школи у Кули и грає на клавиру од свойого седмого року. Окрем музики, интересую ю природни науки, конкретно, хемия, биохемия и ґенетика.

– Затераз то мой примарни циль, а цо ше дотика шпиваня, на то вецей патрим як даяку файту хобия. Медзитим, и кед ми шпиванє у тей хвильки можебуц нє на першим месце, нєспорне тото же музика и шпиванє ма вельке значенє у моїм живоце. Кадзи лєм рушим, и за цо ґод ше опредзелїм, мам чувство же ме музика будзе провадзиц у каждей нагоди, як цо то було и дотераз – закончує Милена. ■ 22. МАРЕЦ 2019.

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПАКТОВА ЖУРКА „GUILTY PLEASURE” На соботу, 23. марца, по першираз

будзе орґанизована „Guilty pleasure” журка у Руским Керестуре. Домашнї журки будзе Здруженє младих „Pact Ruthenorum”, а найновша вистка котру дознаваме од Пактовцох, же им то будзе перша активносц у їх власним просторе – Младежским доме, односно дакедишнєй дискотеки „Амадеус”. Як ше то случело, дознаваме од предсидательки „Pact Ruthenorum” Ясни Медєши: – „Pact Ruthenorum” ше привел на конкурс котри розписала Општина Кула, и на тот способ зме достали на хаснованє простор, односно часц Младежского дому, т. є. шицко цо Општина видавала, а то значи од уходу по шанк и шицко цо над тим простором на поверху. У предлуженю обєкта, у длугокей сали и надалєй будзе дискотека „Амадеус” – гварела

предсидателька Здруженя младих Ясна Медєши. То значи же Младежски дом после велїх рокох буду хасновац сами млади, цо и була його першобутна намена. Правда тераз то будзе у сотруднїцтве зоз власнїком дискотеки, алє по шицким же би то требало буц на хасен шицких, та и младих. Обчекую же „Pact Ruthenorum” тераз будзе мац векшу шлєбоду и можлївосци орґанизовац тематични журки яки уж правел на вецей заводи. Перши крочай будзе „Guilty pleasure” журка на соботу, кед ше Пакт потрудзи атмосферу зоз таких журкох за шицки музични смаки хтори у векших городох наисце нащивени, пренєсц и до нашого меншого штредку. Уход на журку будзе безплатни, а орґанизаторе отворени за музични предклади и суґестиї госцох цо сцу чуц того вечара. М. Дж.

ШЛЇДУЮЦИ ВИКЕНД У ДЮРДЬОВЕ

ТЕМАТСКИ „90’s PARTi”

Младеж з Културно-уметнїцкого Дружтва „Тарас Шевченко” з Дюрдьова помалки постава синоним за тематски журки, и то нє лєм у жабельскей општини, алє и там дзе жию нашо млади. Шлїдуюцого викенда, на соботу 30. марца, орґанизую нову тематску журку „90’s PARTi”. Треца ґенерация младих з дюрдьовского Дружтва длугши час розумовала орґанизовац журку з таку тему. Вони нє одрастали тих рокох, вешина з нїх тих рокох праве народзена, алє музика дзеведзешатих за їх ґенерацию ище вше популарна. Прето одлучели пририхтац журку на котрей ше буду забавяц шицки котри з нїма дзеля тот музични смак, а, як випатра. журки ше окремно ше зрадовали їх предходнїки, перша ґенерация младих орґанизаторох з дюрдьовского Дружтва котра одрастала з музику дзеведзешатох. Дюрдьовчанє поволую шицких же би пришли дружиц ше, а окреме препоручую и випочитовац дрес код, тримаюци ше тедишнєй моди.

– На журки у фокусу будзе лєм музика и облєчиво з тих рокох, а вони ище вше у тренду, окреме музика котра ма окремни звук. За дзеведзешати синоним були Моби Док, Фанки Джи, шушкавци, груби ланцущки, запасана горня часц тренерки до фармеркох. Тото шицко жадаме того вечара пренєсц на нашу журку. Ми, орґанизаторе, ше облєчеме по тедишнєй моди, и уж навелько шпиртаме и комбинуєме, гварела Оливера Пап, єдна з водзацих орґанизаторкох младежских подїйох у дюрдьовским Дружтве. Уходнїца на журку хтора почнє на 21 годзин, будзе 100 динари, а назберани средства, як и вше потераз, буду уложени до шлїдуюцих младежских активносцох у тим року. Значи, хто люби, най ше пачи до часоплїву з дзеведзешатих... С. С. РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ ЗОЗ ЗИНАИДУ БУДИНСКИ, УНУКУ ПЕТРА РИЗНИЧА ДЯДЇ

ПО КОРЕНЬОХ Ю МОЖ ПОЗНАЦ Пише: Славица ФЕЙСА

Петро Ризнич Дядя и його супруга Цецилия мали двойо дзеци, Павла и Надежду, нажаль, обидвойо уж упокоєни. У Словениї, дзе жил Павле, тераз жию Ризничово потомки, у Новим Садзе – Зинаида, Надеждова дзивка, а Дядьова унука

З

инаида народзена рок после того як умар єй дїдо Петро, чловек хтори медзи двома шветовима войнами з України емиґровал до тих крайох и становел ше у Вербаше. О тим хто бул єй дїдо по хторим наволани Руски народни театер и Драмски мемориял у Руским Керестуре, Зинаида дознала од мацери, бачика и баби, познєйше и од дзепоєдних дїдових приятельох хтори з нїм робели и дружтвовали. У фебруару ше наполнєли 53 роки як умар Петро Ризнич Дядя, найпознатши театрални дїяч бачванских Руснацох, наставнїк у першей рускей Ґимназиї у Керестуре, жец богатого ґазду Шанти з Вербасу, а винчани красней Цецилиї, учительки. ДЇДО ЖИЛ ЗА ТЕАТЕР

– Мой дїдо Петро Ризнич бул на студийох медицини, на осмим семестру кед є реґрутовани до войска царскей Русиї, дзе ше швидко нашол у рукох билоґардейцох, алє ше му удало прейґ Криму дойсц по Дубровник, а вец и присц тадзи, до мирнєйшх крайох. Нє знам чи мой прадїдо Шанта, хтори бул богач, и у чиїм дворе медзи иншим стали два авта марки Форд на хторих таксирал Вербащанох, мал дацо процив кед Ризнич пришол до його обисца питац руку Ризничова фамелия

26 РУСКЕ СЛОВО

дзивки Цецилиї, бо капиталу Дядя нє мал, роки аж и вельо, алє бул Рус, Русиянєц, а дїдо тварди „заряш”. Випатра же ше здали на обичай. У медзичаше, Дядя, як го шицки волали, абсолвовал на Правним факултету у Суботици и нєодлуга з бабу одходза до Керестура дзе преподавал русийски, подобове, ґаздовство... И такой орґанизує просвитних роботнїкох, а вец и школярох до аматерского театру. Мой бачи Павле знам же споминал як му оцец хибел док вон одрастал, а мац лєм приповедала о тим же вельо робел – приповеда Зинаида о свойому дїдови хтори ище як леґинь у Львове закончел и курс уметнїцкей школи, а його малюнки, чупи и мебель по хторим райзовал, нєшка по цалим обисцу Зинаиди и єй супруга Михайла у Новим Садзе. Шабля з хтору Дядя войовал, алє и годзинка хтору од оца Ивана достал на памятку, нєшка остали на памятку при синових потомкох у Словениї, а вишивана кошуля хтору мал на себе док ище нє бул оженєти, при Зинаиди. Кед би Дядя пожил лєм кус длужей, видзел би же його унука иста така як гевто биловласе дзивче хторе раз намальовал як стої при дїдови и припатра ше на ньго, видзел би же Зинаида ма уметнїцки ґени, же є музикална, же люби мальовац, ше є полна енерґиї, упарта, така яки и вон бул дакеди док жил за театер. МУЗИКА, ЯЗИКИ, МАЛЮНКИ, ДИЗАЙНОВАНЄ...

– Правда, музично сом образована, и нєшка вше дацо малюєм, алє кед ше требало 22. МАРЕЦ 2019.

ljudze@ruskeslovo.com

уписац на Академию, моя мац и оцец Мирон Виславски, нє барз мали дзеку. Вон бул економиста, вона попри педаґоґиї научела о кнїжководительстве, а роботи обидвойо нашли у Новим Садзе, дзе я одрастала. Я ше уписала до Карловацкей ґимназиї, дипломовала на нємецким язику, а потим сом ше уписала на руску Катедру. Нажаль 90-тих рокох, после трецого року, мушела сом зохабиц студиї и почац робиц у фамелийней фирми за рахунководство и прекладательство, хтору водзели мойо родичи. Водзели зме кнїжки, прекладали, дакеди нє старчели потамаль док нє вишол Закон же нє мож мац фирму кед ши нє економиста, односно кед власнїк нє ма голєм стредню школу закончену у тим фаху. Оцец уж теди умар, а я робела у Аґровойводини хтора пошвидко препадла и примушена сом була пойсц сом на биро роботи – приповеда Зинаида о нє лєгких часох после оцовей шмерци. Тото цо знала, то були даскельо странски язики и робота на компютеру. Учела школярох по нємецки, анґлийски, преламовала кнїжки, старала ше о мацери... З часу на час одходзела до Керестура, и по други раз (першираз було з оцом), почала шпивац у хору. И праве там, у новосадскей Матки, упознава Михайла Будинския, нашого музичара на гушлї, нєшка порядного професора на Академиї музичних уметносцох у Новим Садзе. КЕД ЄДНО ДРУГЕ ДОПОЛНЮЮ – Нє знам як ше случело же зме ше скорей нє стретли зоз Зину, бо нам драги були попреплєтани и у Керестуре, и у Ветернику. Алє, живот так сцел и ми ше стретли пред осем роками. Теди ище жила єй мац Надежда, гоч уж хоровала, и чкода же нє пожила кус длужей. Я будовал свою кариєру и можем повесц же сом барз добре прешол, бо сом упознал

Зинаида и Михайло

22. МАРЕЦ 2019.

У Вербаше 1933. року (Дядя у штредку у кошулї, ище вше нє оженєти з Цецилию, хтора шедзи штварта з лївого боку)

ДЯДЬОВ ГУМОР

Зинаиду хтора ме цали час потримовала, окреме на моїх концертох, квачела плакати на дружтвени мрежи, и тоти исти плакати сама дизайновала. Я сцел буц професор, и мушел сом мац резултати, награди на медзинародних змаганьох, семинари, ЦД знїмки, громаду концерти з класу, и ту Зинаида одбавела вельку улогу – гвари Михайло. А Зинаидово плани таки же сце закончиц давно започате – студиї на нашей рускей Катедри, гоч и сама припознава же би з того нє було нїч кед би нє було професора Михайла Фейси.

– Вон якош верел же я то можем, та ше и я одшмелєла, гоч мушим припознац, велька розлика була у тим як ше дакеди студирало, а як нєшка. Велї испити ми нє припознати, алє нє хиба, ниа, сцигла сом по конєц и ище ми остала лєм мастер робота. Любела бим закончиц, найсц роботу, а у шлєбодним чаше подучовац язики, мальовац, читац – приповеда наша собешеднїца о тим цо здушнє роби и цо єй єдноставно идзе од рук, и у тим є нє сама.

– Зина ми була ми велька помоц и наисце єй можем подзековац. Тераз ю я потримуєм у єй планох – гварел на концу Михал Будински. ■

– Шицки ми приповедали же дїдо Петро бул духовити чловек, а тоту його духовитосц нє вше шицки розумели, цагала на русийски, покус цинични гумор. Но, знам же баба и дїдо мали сучку Лолику хтора Дядю вше чекала опрез школи. Було днї кед нє пришла, та накадзи дїдо отворел капурку, такой ше баби опитал же чи за полудзенок палачинки зоз сиром запекани. Но, як же знаш? – чудовала ше баба, а вон єй – Ша, Лолика нєшка нє пришла... А паметам и як ми баба приповедала же кед ше уж по дїдовей служби з Керестура врацели до Вербасу, шпацирали ше з бабу, и стретли єдну познату панї, а дїдо такой до бешеди: Ви нєшка цесто загнєтли, а тота аж очи вищирела чудуюци ше же як зна.

– За нохцами вам позаходзело – гварел дїдо, а баба лєм цо до жеми од ганьби нє препадла – приповеда Зинаида.

РУСКЕ СЛОВО 27

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ҐУ СТОРОЧНЇЦИ ОД СНОВАНЯ РНПД –

ПЕРШИ РУХИ ЗА СНОВАНЄ РУСКИХ НОВИНОХ Пише: Дюра ЛАТЯК

Початки националного будзеня при Руснацох на териториї дакедишнєй Угорскей, особлїво на подручу нєшкайшей Восточней Словацкей и Закарпатскей обласци України, ґу котрим етнїчно припадаю и бачванско-сримски Руснаци, вязани за мено священїка Александра Духновича (1803–1865). Реализовало их у нас Руске народне просвитне дружтво, основане 2. юлия 1919. року у Новим Садзе

У

прешлим предлуженю фельтона найвецей слова було о тим як Володимир Гнатюк, українски етнолоґ и записовач усного народного скарбу инспировал наших преднякох же би дацо зробели на хасен тедишнїх Руснацох. То окреме видно по писмох Биндаса и Гнатюка и очивисне же таке Гнатюково видзенє мало позитивни вплїв на Биндасово опредзелєнє за дальшу активносц на планє националного препороду, особлїво на подручу Бачкей и Сриму. Окреме було значне Гнатюково твердзенє же „нє правда же ше, нїби, угорски Русини нє можу воздзвиговац прето же их Мадяре прешлїдзую, алє же ше Мадяре нє процивя тому же Нємци, Серби, Румунє маю народни и стреднї школи, свойо виданя и т. д, цо у Русинох цалком нєт”1. Обачлїво знємирени пре преберанє керестурскей конфесийней школи з боку мадярскей держави, Биндас пише Гнатюкови: „У Керестуре ше людзе дали нагвариц од новтаруша и придали школи державней управи. То велька чкода, бо тераз отворена драга мадяризациї. Можебуц я там будзем катехет док скончим богословию. У других валалох нє таки случай и нє будзе, бо там иншаки людзе. У сиверней Угорскей таких случайох єст нє мало.“2 Биндас, як уж спомнуте, 21. авґуста 1912. року преходзи до Дюрдьова за управителя парохиї. Праве ту, у Дюрдьове, найбаржей приходзи до вираженя його дружтвено-културна активносц. Спочатку

28 РУСКЕ СЛОВО

о. Дюра Биндас

прейґ писмох зазберує коло себе руских интелектуалцох, алє нє без консултациї зоз у тедишнї час будуцим крижевским владиком др Дионизийом Нярадийом (од 1915. року титуларним, а од 1920. и резиденциялним) и др Гавриїлом Костельником, з котрима ше дописовал. Шицки вони були дакедишнї школяре славного керестурского учителя Петра Кузмяка и його сина Шандора (Александра), як и керестурски парох о. Михайло Мудри, о. Димитрий Надь, длугорочни каноник у Крижевцох, учителька Наталия Джуня, учителє Осиф Фа и Михайло Няради, Дюра Пап инженєр и др Михал Гайнал, адвокат, котри по законченим школованю, на чолє зоз о. Дюром Биндасом, постали народни предняци.3 1 В. Гнатюк: Поетични талант медзи бачванскима Русинам, Етноґрафични материяли з Угорскей Руси, розправи и статї о Руснацох Бачкей, Сриму и Славониї, том V, „Руске слово” Н. Сад, 1988, б. 222 2 Виривок, ту у нашим прекладу, зоз обширного писма Дюри Биндаса Володимирови Гнатюкови, написане зоз Ужгороду на карпаторуским диялекту 29. марца 1899. року, цитовани зоз статї Миколи Мушинки: „Зв’язки Володимира Гнатюка з югославськими русинами“ обявеней у часопису „Шветлосц“ ч. 3/1971, б.

236.Гоч су нє унєшєни до його библиоґрафиї (бо су обявени после його шмерци у рамикох статьох других авторох) писма о. Дюри Биндаса В. Гнатюкови барз значни за виучованє историї нашей култури. Чкода же нє зачувани и Гнатюково писма Биндасови! Зоз нїх бизме вироятно дознали же кельо вони вплївовали на Биндасово анґажованє на орґанизованю нашого културного живота нє лєм по законченю Першей шветовей войни, алє ище под час богословских студийох у Ужгородзе и на початку 20. вику, после пошвецаня за священїка, та аж пред початком войни.

3 Спомина ше у статї Михайла Поливки История народней школи у Руским Керестуре; Руски календар за 1933. рок, зложел Михайло Фирак, видало Руске народне просвитне дружтво Руски Керестур, Дяково, Владическа друкарня, 1932, б. 113-114.

22. МАРЕЦ 2019.

ljudze@ruskeslovo.com

РУСКОГО НАРОДНОГО ПРОСВИТНОГО ДРУЖТВА (IV) Високочествовани добродїю! Долу подписани береме себе шлєбоду поволац Вашо паньство, да випове свойо мнїниє у слїдующей роботи. Медзи нашу бачваносримску младшу интелиґенцию уж ше вецей роки коньча бешеди, як би добре було да можеме нашому ширцом розшатому народу до рук подац гоч яке-таке читанє на його власним язику. Бизовно то кажди любитель нашого народу збачел яка то велька чкода, же народу за ньго здраву и похопну анї кнїжочку анї новинку подац нє можеме, а цо лєм вон сам себе у цудзей порноґрафичней литератури найдзе – сами зме шведкове того, як ше нам народ губи и трови. Нєпобитна є и то правда, же наш народ жада и люби новинку и кнїжку, у каждим валалє, рад би мац читальню, алє яки хасен з того: оснуєме читальнї а нє маме им цо до рук дац читац, па нє чудо, же ше од читальньох карчмово клуби направя, а резултат нашей трудби конєчно є тот, же ше народ у тих клубох обраца процив своєй интелиґенциї. Горке искуство уж нє єдного о тим ошвечело. Же би тот нєдостаток, хибу просвити голєм кельо-тельо надомесциц и потрацени наш народ ґу здравей просвити водзиц, надумали зме уж од нового року 1914. єдну малу новинку на руским бачваньским язику видавац. Най ше то нїкому нє видзи нє возможне. Кед би ше 300 пренумерантох нашло, теди би ше новинка уж видац могла. А чи би нє була ганьба, да тельо по наших валалох нє назбераме? Най ше нїхто нє бої, же би нашу роботу державна власц боком патрела. У тей новинки политика би нє мала места. Єй проґрам бул би тот: дружтвено, забавно, вирски и економски воспитовац народ. История нашого населєня, валалох и парохийох; церковни инародни обичаї, одучованє народу од злих обичайох; найновши успихи науки у економиї, физики и.т.д; народни присловки (пословици) и

o. ДЮРА БИНДАС, священїк и наш визначни културни дїяч. Инициятор и главни реализатор снованя Руского народного просвитного дружтва (РНПД), його перши подпредсидатель, а познєйше и предсидатель; длугорочни редактор Руского календара. Дюра Биндас ше народзел у Руским Керестуре 23. марца 1877. року у селянскей фамилиї. Основну школу закончел у своїм валалє и у Винковцох, а ґимназию у Винковцох и Заґребе, дзе и матуровал 1896. року. Богословию закончел у Ужгородзе од 1896. по 1900. рок. За священїка бул пошвецени у Вельким посце 1901. року и поставени за администратора парохиї у Сошицох (у Жумберку), дзе пребул 6 мешаци, а вец є меновани за капелана у Руским Керестуре, дзе службовал и як катехета 11 роки. Дня 29. авґуста 1912. року є меновани за пароха у Дюрдьове, а 1. мая 1923. року за пароха у Коцуре, а оталь 25. авґуста 1933. року премесцени за пароха до Старого Вербасу, дзе остал по конєц живота (21. януара 1950. року), а там є и поховани 24. януара 1950. року.

22. МАРЕЦ 2019.

писнї, поучни новосци зос швета и друге, було би за длуго довольни материял новинкох. Редактором новинки бул би Др. Михал Гайнал, адвокатски кандидат у Кули, як нєовисни свитски чиновнїк. Понеже початок каждей роботи чежки лєм соєдинєни сили дацо хасновитого за обще добро народа зробиц можу, береме себе шлєбоду и Вашо паньство до нашого дружтва як протектора и роботнїка поволац: На сам предз модлїме на слїдующи вопроси цо скорей отвит нам послац: 1. Яке мнїниє Вашого паньства о основаню новинки? Мнїниє модлїме виявиц ясно и искрено.

2. Кед Вашо паньство усвоює нашо надуманє, чи можеме сиґурно раховац на Вашо подпомаганє у дописованю до нашей новинки и у яким предмету?

3. На кельо предпланїкох могло би ше раховац у Вашим валалє? Ту треба песимистично раховац, же би зме ше у рахованю нє спреведли!

4. Яке мено було би найодвитнєйше новинки?

5. Кед ше Вашому паньству видзи тота робота нєзґодна и за тераз або вопще нєвозможна, теди модлїме отвит: яке Вашо мнїниє о тим, да попробуєме щесце зос виданьом голєм Календару на рок 1915? Понеже би тоту роботу совистно требало ушориц, модлїме и у тей роботи отвит як 1. 2. 3. и 4. вопросох. – На то би нам материял потребни бул уж у мешацу фебруару або найдалєй у марцу 1914. р. Високочествовани добродїю! На перше патренє видзи ше нашо надуманє нєвозможним, а кед лєпше роздумаме, теди нам любов ґу нашому народу роботу будзе диктирац. И малечисло соєдинєних силох досц важни задачи у народней просвити оконьчиц може. Най нам лєм нє хиби любов и моцна дзека наша, а Бог поблагослови! З надїю на цо скорши отвит, посиламе Вам братски привит: С нами Бог!

Замерковал то и о. Роман Миз та, у биоґрафиї о. Дюри Биндаса, призначел же Биундас 1913. року, вєдно зоз учительом Миколом Будинским, правнїком Михайлом Гайналом, др Гавриїлом Костельником и др Дионизийом Нярадийом иницирує видаванє новинох.4 З тим цильом Дюра Биндас у октобру 1913. року пише зоз Дюрдьова циркуларне писмо-апел (зоз своїм подписом и подписом др Михала Гайнала „провкаторского кандидата” зоз Кули), котри адресовал бачванско-сримскей рускей интелиґенциї.5 Зоз дюрдьовскей парохиялней архиви достали зме єдно интересантне писмо з 1913. року послате на тедишню руску интелиґенцию о основаню Руских Новинох. Воно у велїм розяшнї нашим младим читачом перши змаганя за основанє нашого писменства. Пре историйну значносц його змисту, ми го ту у цалосци цитираме. ■ (Предлужи ше) 4 о. РОМАН МИЗ: СВЯЩЕНЇКИ ОСЄЦКОГО ВИКАРИЯТА – 1; Грекокатолїцка парохия св. Петра и Павла Нови Сад, 1993. б. 46.

5 Тото писмо-апел, з напомнуцом Редакциї, обявене у Руских новинох ч. 2 од 15 януара 1937. року на бокох 1-2. Вироятно го послал нови дюрдьовски парох о. Михайло Бесерминї, котри у другей половки 1936. року на тоту длужносц меновани пре одход потедишнього пароха о. Мирка Боїча на нову длужносц за пароха до грекокатолїцкей парохиї у Беоґрадзе.

РУСКЕ СЛОВО 29

ДУХОВНИ ЖИВОТ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ И НОВИМ САДЗЕ

ПРИРИХТОВАНЯ ЗА ПРЕСЛАВУ ПРЕГЛАШЕНЯ ЕПАРХИЇ Парохия у Руским Керестуре ше на велько пририхтує буц домашня велькей шветочносци – преслави преглашеня новей епархиї св. Миколая хтора ше одбудзе зоз Архиєрейску Службу Божу у катедралней церкви, на нєдзелю, 19. мая. На схадзки, хтору 13. марца з тей нагоди зволал парох керестурски о. Михайло Малацко, присуствовали члени Церковного одбору, монахинї Служебнїци, волонтере Каритасу, директор ЯКП „Руском” и други парохиянє хтори можу помогнуц у орґанизациї тей подїї. Як наглашел парох Малацко, тота историйна подїя барз важна за нашу Церкву и наших вирних на тих просторох, бо зме з доставаньом епархиї достали мено хторе ту останє навики записане „Та гоч нас и єдного дня як народу нє будзе, мено епархиї останє як єден зоз наших шлїдох.” На схадзки конкретно порадзене о шицких орґанизацийних питаньох од дочекованя велького числа госцох, понеже ше обчекує кардинала, вельо владикох, священїкох и вирних зоз шицких наших парохийох. Парох Малацко и з тей нагоди окреме поволал и домашнїх керестурских парохиянох же би ше уключели до тей важней и велькей подїї, та же би насампредз участвовали на Литурґиї у цо векшим чишлє. Вечар пред тим, 18. мая, у нашей конкатедралней церкви св. апостолох Петра и Павла у Новим Садзе найвисши госци, односно владикове хтори приду на тоту преславу, на 18 годзин буду служиц Вечурню, а потим будзе и пригодна академия.

З нагоди преслави, 16. марца отримана и схадзка на парохиї у Новим Садзе, на хторей були владика кир Георгий Джуджар и священїки, односно члени Одбору за преславу. Як гварел парох новосадски о. Юлиян Рац, на тим сходзе розпатрене цо з тей нагоди поробене потераз и цо ище треба – наприклад, буду пригодни брошури, флаєри, поволанки, дарунки и так далєй. Будзе ище схадзка коло орґанизованя преслави, же би ше шицко порихтало до подробносцох. Тиж, на соботу, 23. марца, на 18. годзин, у церкви св. апостолох Петра и Павла у Новим Садзе, о. др Яков Кулич отрима преподаванє о грекокатолїкох и историї нашей Церкви. М. А/М. Г. К.

СТРЕТНУЦЕ ВОЛОНТЕРОХ НАЦИОНАЛНОГО КАРИТАСУ БУДЗЕ У КЕРЕСТУРЕ

ВЄДНО У ЄДНОСЦИ ЦЕРКВИ Стретнуце волонтерох Националного Каритасу Сербиї будзе 1. юния, на соботу, у Руским Керестуре у нашей Водици. О подробносцох Стретнуца порадзене 8. марца, на схадзки у парохийним Каритасу на хторей були присутни найвисши представителє Националного Каритасу на чолє з директором о. Ивицом Дамяновичом, нашого владического, координаторе парохийних Каритасох з Коцура и Керестура и їх парохове.

30 РУСКЕ СЛОВО

Стретнуце волонтерох Националного Каритасу Сербиї то рочни сход волонтерох зоз штирох римокатолїцких и нашого владичества св. Миколая.

– Циль стретнуца же би ше волонтере раз рочно вєдно духовно преглїбели, видзели ше и дожили же су єдна Церква, два обряди, даскельо язики – виявел директор Каритсу нашей Епархиї о. Владислав Варґа, котри и водзел схадзку. Вон визначел же на стретнуце поволани шицки, и волонтере зоз шицких наших парохийох, а трошки як цо полудзенок и приход, будзе финансовац Национални Каритас. Цала орґанизация першираз будзе зверена парохийному керестурскому Каритасу, односно його волонтером, котри тиж були присутни на схадзки. Стретнуце почнє на 11 годзин зоз Службу Божу по нашим обрядзе, хтору нудзе предводзиц наш владика Георгий, а о теми „Парохия и Каритас” будзе наказовац беоґрадски архиепископ монс. Станислав Хочевар. Потим планована робота у менших ґрупох и пленарне стретнуце. Того дня будзе означена и 25-рочнїца нашого Каритасу, а госцох ше упозна и з историятом Водици, хтору того дня нащивели и учашнїци схадзки пошвеценей стретнуцу волонтерох. М. А.

22. MАРЕЦ 2019.

duhovni@ruskeslovo.com

ПРЕМЕНКИ У КРИЖЕВСКЕЙ ЕПАРХИЇ

З одлуку Святого Пристола монс. Никола Кекич розришени служби ординария, а меновани нови администратор Крижевскей епархиї о. Милан Стипич. Протоєрей ставрофор о. Милан Стипич народзени 28. децембра 1978. року у Босанским Новим. Року 1997. вошол до Грекокатолїцкей семинариї Крижевскей епархиї и студирал на католїцким богословским факултету у Заґребу. Як сообщене на сайту Жумберацкого викарияту, року 2007. достал наслов протоєрея, и почал ше старац о грекокатолїкох у Далмациї. Од 2012. року є парох у Ястребарском. Окрем горватского язика, бешедує и по русийски и по українски. М. Г. К.

Фото: Žumberacki vikarijat

НОВИ АДМИНИСТРАТОР О. МИЛАН СТИПИЧ

СХАДЗКА ЦЕРКОВНОГО ОДБОРУ У ДЮРДЬОВЕ

БЕШЕДОВАНЕ О ВЕЦЕЙ ЗНАЧНИХ ТЕМОХ

Нови Церковни одбор у Дюрдьове 17. марца отримал трецу порядну схадзку, на хторей бешедоване о ярнїм ушорйованю желєнїдла у порти и теметове, роботох у нукашньосци церкви, о потреби повторного служеня наших монахиньох у дюрдьовским манастире, як и же Општина Жабель розписала конкурс за помоц вирским зєднїцом. На схадзки були присутни дзешецеро члени Одбору и управитель дюрдьовскей и ґосподїнскей парохиї о. Михаил Холошняй. Госцинска на сходзе Нада Саламун, пейзажни архитекта зоз Дюрдьова, на початку презентовала свою дипломску роботу у котрей розпатрене ушоренє дюрдьовскей церковней порти. Присутним ше шицки єй идеї попачели, а даєдни з нїх буду пошвидко реализовани. Уж шлїдуюцого викенду будзе роботна акция садзеня жимжелєних древкох у єдней часци порти и винїманє старих жимжелєних древкох, у церковней порти од Руского шора. Порадзене же жени зоз ЦО док оцеплї, а пред Вельку ноцу, посадза квеце до жардинєрох и други места у порти. Медзи идеями котри предкладала архитекта Саламунова и тота же би ше за церкву направело каплїчку и дражку ґу нєй. Затаке тераз нєт средства, алє идею члени ЦО и управитель буду мац на розуме. У Вельким тижню будзе попораєне на теметове, та ше поволує шицких котри жадаю помогнуц. Вецей информациї мож достац при члених Церковного одбору. Бешедоване и о роботох у нукашньосци церкви. Майстрове правя конструкцию за ґарадичи за ковруш, а и майстрове за кладзенє мрамору на коврушу тиж робя цо потребне же би тота часц роботох була закончена по Вельку ноц. Паноцец Михаил Холошняй членох ЦО поинформовал же Општина Жабель розписала конкурс за помоц вирским заєднїцом, а порадзене же би ше средстсва глєдало за правенє закрица на теметове, на церковней жеми коло каплїчки. Закрице потребне, бо кед пада диждж або шнїг, та и кед дує моцни витор, присутни ше нє маю дзе склонїц. Пририхтованє документациї у цеку. Проєкти котри достаню дозво22. MАРЕЦ 2019.

лу и финансийну помоц треба же би були реализовани по конєц того рока. На схадзки вельо уваги пошвецене бешеди о грекокатолїцким манастире у Рускей улїчки, котри нєдалєко од грекокатолїцкей церкви. У нїм уж вецей децениї нєт монахинї, до котрих дакеди барз любели одходзиц велї ґенерациї дзецох. У їх дїялносцох ше теди нє цешели лєм дзеци, алє и цали фамелиї. Манастир будовали Дюрдьовчанє, а часц маєтку до ньго унєсли и фамелиї перших чесних шестрох у Дюрдьове. Понеже манастир на предай и припада нашим монахиньом, члени ЦО вєдно зоз о. Михаилом Холошняйом нашому владичеству доручели писмену молбу у котрей виражели свойо думанє, потреби, идеї и толкованє прецо Дюрдьовчанє маю потребу же би монахинї ознова служели у манастире. На схадзки гварене и же важне же би ше витворело контак з чеснима шестрами и побешедовало на тоту тему.

– Кед би у манастире ознова жили чесни шестри, було би нам барз мило кед би учели нашо дзеци. У нашей парохиї єст потреба за окончованє длужносцох у церкви, як цо церковнїцка и дзияковска, а у валалє потреба за допатранє старших. Обудмали зме конструктивни идеї и водзели рахунка же бизме облапели шицко цо потребне за функционованє тих идейох. Одбор ше проциви же би ше предало манастир, алє ми о тим нє одлучуєме и чувствуєме же зме длужни реаґовац. Нашу реакцию зме обгрунтовали у допису нашому владичеству – гварел Янко Салаґ, предсидатель ЦО дюрдьовскей грекокатолїцкей парохиї. С. С.

РУСКЕ СЛОВО 31

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. марца занаше нас зохабела наша мила мац и швекра

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. марца преселєла ше до вичносци наша мила мац

ЛЕОНА МАЛАЦКО ЛЕОНА МАЛАЦКО народзена Будински народзена Будински (1938–2019) (1938–2019) з Руского Керестура з Руского Керестура З любову и почитованьом красни З подзековносцу на єй любов, добропамятки на ню будзе чувац син ту и пожертвовносц, навики ю буду паметац син Янко зоз супругу Сенку Владо зоз супругу Славку Спочивайце у мире Божим! Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. марца занавше нас зохабела наша мила баба и прабаба

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. марца преселєла ше до вичносци наша мила баба и прабаба

ЛЕОНА МАЛАЦКО народзена Будински (1938–2019) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на ню навики буду чувац унука Саня зоз супругом Златком и праунучата Стефан и Аня Арвово Спочивай у мире Божим!

ЛЕОНА МАЛАЦКО народзена Будински (1938–2019) з Руского Керестура Красни памятки на єй милу подобу навики буду чувац унук Желько зоз супругу Бояну, и праунук Виктор Спочивайце у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. марца преселєла ше до вичносци моя мила шестра

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. марца преселєла ше до вичносци моя мила шестра

ЛЕОНА МАЛАЦКО ЛЕОНА МАЛАЦКО народзена Будински народзена Будински (1938–2019) (1938–2019) з Руского Керестура з Руского Керестура У красних памяткох навики це З любову и почитованьом навики будзе чувац брат Юлин Будински це будзе паметац шестра Мария зоз свою фамелию Виславскова зоз дзецми Спочивай у мире Божим! Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нашей милей куми

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 24. марца наполня ше 9 роки як нас занавше зохабела наша мила мац, баба и прабаба

МЕЛАНА КИШПЕТЬО ЛЕОНИ МАЛАЦКО народзен Гербут народзена Будински (1923–2010) (1938–2019) з Руского Керестура з Руского Керестура Навики нам останє у красним Мила мамо, з любову и почитовапаметаню, кума Леона Хомова зоз ньом памятку на Вас чуваю вашо наймилши фамелию Спочивайце у мире Божим! Вичная памят!

32 РУСКЕ СЛОВО

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 14. марца преселєла ше до вичносци наша мила мац и баба

ГЕЛЕНА ХОМА народзена Джуджар (1940–2019) з Руского Керестура З любову и почитованьом навики ше буду на це здогадовац у красних памяткох и молитвох, дзивка Сенка, жец Владо, унук Владко зоз супругу Никол и унук Иван зоз супругу Аманду зоз Канади Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 14. марца преселєла ше до вичносци наша мила мац и баба

ГЕЛЕНА ХОМА народзена Джуджар (1940–2019) з Руского Керестура З любову и почитованьом навики ше буду на це здогадовац у красних памяткох и молитвох, дзивка Марча зоз супругом Мижом, и унукове Петро и Павло зоз Канади Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 14. марца занавше нас зохабела наша мила шестра

ГЕЛЕНА ХОМА (1940–2019) з Руского Керестура У красних памяткох навики це буду чувац, шестра Мария Преґунова зоз дзецми, шестра Маґдуша Милошевичова зоз дзецми, и брат Юлин Джуджаров зоз фамелию Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 14. марца преселєла ше до вичносци наша кума и андя

ГЕЛЕНА ХОМА народзена Джуджар (1940–2019) з Руского Керестура Од куми Мариї и андї Левони Хомових и їх фамелийох Спочивай у мире Божим!

22. MАРEЦ 2019.

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Найлєпшому коцурскому фодбалерови

ВЛАДИМИРОВИ ШАНТОВИ (1943–2019)

Хтори бавел у Першей союзней лиґи за Червинку. Тиж бавел за новосадску Войводину и велї нє знаю же вон бавел и за Югославянску медитеранску репрезентацию дзе освоєл златну медалю. Остатнї поздрав од Кончаньох СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 20. марца наполнєли ше 40 жалосни днї як ше до вичносци преселєла наша мила мац и баба

ЙОЗЕФИНА СЕНДЕРАК народзена Маґоч (1943–2019) з Коцура Памятку на вашу любов, доброту и пожертвовносц чуваю дзивка Славка зоз супругом Мирославом и унуки Лена и Яна Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 19. марца наполнєли ше седем роки як нє з нами наш мили супруг, оцец, дїдо и брат

ЛЮБОМИР НАДЬ – Цубик (1952–2012) з Руского Керестура Красни памятки у своїх шерцох и молитвох на ньго чуваю його наймилши Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 17. марца 2019. року наполнєли ше 10 роки як вецей нє з нами наш мили супруг, оцец и дїдо

ВЕЛИМИР ХОМА (1957–2009) з Руского Керестура Нєт слова з котрима бизме поведли кельо нам хибиш. З любову и почитованьом памятку на тебе вично чуваю твойо наймилши: супруга Марча, син Мижо, дзивка Таня зоз фамелию и син Яни зоз супругу Спочивай у мире Божим!

22. МАРЕЦ 2019.

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. марца наполнєли ше 40 днї як нас зохабела моя добра мац и любена швекра

ЄЛЕНА БЕСЕРМИНЇ – Єленка (23. V 1937 – 10. II 2019) з Руского Керестура Подзековна... Же сом могла буц твоя и же ти була моя. Ожалосцени дзивка Снежана Бесерминьова и жец Мома Сотирович Най це ангели чуваю! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 20. марца наполнєли ше 40 жалосни днї як нє з нами наша мила мац и баба

ЙОЗЕФИНА СЕНДЕРАК народзена Маґоч (1943–2019) з Коцура З любову и почитованьом у красних памяткох вас вично буду чувац дзивка Єленка зоз супругом Силвом и унучата Ванеса, Дамир и Андрей Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 20. марца наполнєли ше 5 жалосни роки як нас зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

ЮЛИЯН ДУДАШ (1941–2014) з Руского Керестура Час пребегнул, алє жаль и боль занавше остали. У наших думкох и молитвох и тераз ши зоз нами. Памятку на це чуваю супруга Сена, син Юлин, нєвеста Мара и унуки Николина и Марко Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. марца 2019. року наполнєли ше 10 смутни роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

ЯКИМ МАЛАЦКО (1960–2009) з Руского Керестура Зоз вельку любову и почитованьом красни памятки на ньго чуваю його наймилши, супруга Мелания, синове: Владо, Яким зоз фамелию и Борис зоз фамелию Спочивай у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 33

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 22. марца наполнєл ше жалосни рок як нє з нами наша мила мац

ВЕРУНА ДРОТАР (1932–2018) з Руского Керестура

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. марца 2019. року напонєл ше рок як нас занавше зохабела наша мила мац, баба и прабаба

МАРИЯ БУИЛА народзена Молнар (1927–2018) з Вербасу

Памятку на єй любов, пожертвовносц и доброту чуваю дзивки, Меланка зоз супругом Янком, Натка зоз супругом Мирком, и Сенка зоз супругом Михайлом, як и шицки унучата и праунучата Спочивайце у мире Божим!

Єй любов и доброту нїґда нє забуду и навики буду ношиц памятку на ню у своїх шерцох, дзивки Марча и Нада зоз фамелиями Спочивай у мире Божим!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 20. марца наполнєли ше 5 смутни роки як нас зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Наполнєл ше рок як нас занавше зохабела наша мила

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 18. марца наполнєл ше рок як нас занавше зохабела

ЯСМИНА ҐОСТОЇЧ – Яца од мацери Рускайовей з Нового Саду (1976–2018) зоз Жаблю Часто мойо думки пойду ґу нашей Яци, и слиза капнє. Фемка зоз сином Златком и його супругу, и сином Мижом Джуджарово Спочивай у мире Божим!

ЯСМИНА ҐОСТОЇЧ (1976–2018) зоз Жаблю Памятку на це вично буду чувац Винцрильово, нина Маря зоз сином Мироньом, його супругу Геленку и їх фамелию Спочивай у мире Божим!

ВЛАДИМИР БЕСЕРМИНЇ (1946–2014) з Руского Керестура Споминаме це у красних памяткох. Твойо наймилши, супруга Зузана, син Владимир зоз Лидию, дзивка Ярослава зоз супругом Янком, та унучата Наташа, Мирко и Єлена Вичная памят! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. марца наполнєли ше 30 роки як нас занавше зохабел наш мили

ТИХОМИР БУДИНСКИ (1973–1989) з Руского Керестура Твойо наймилши Спочивай у мире Божим!

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Подприємство „KODAR ENERGOMONTAŽA” DOO, зоз Беоґраду, по овласценю ношителя проєкта „VIP MOBILE” doo, Милутина Миланковича 1ж, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефониї „2323_02 НС_Нови_Сад_Клиса_3” у улїци Сентандрейска 147б, на катастерскей парцели число 84/1, КО Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС Авиятичарске населєнє” Подприємство „Telenor Common Operation” Оддїл Беоґрад – Нови Беоґрад по овласценю ношителя Проєкта TELENOR d.o.o. Младежских бриґадох 90, Нови Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – базней станїци мобилней телефониї „НС Авиятичарске населєнє” у Улїци Миленка

34 РУСКЕ СЛОВО

ОБВИСЦЕНЄ

Ґрчича число 6а, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 3806, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предкладу Технїчней комисиї, Городска управа за защиту животного штредку дня 19. марца 2019. року принєсла ришенє число VI-501-6/19 з хторим дата согласносц на предметну Студию. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www.environovisad.org. rs. Процив того ришеня мож порушац управни спор пред Управним судом у чаше од 30 дньох од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

МАЛИ ОГЛАШКИ НА ПРЕДАЙ хижа у Руским Кере стуре на адре си Маршала Ти та 174. Обя виц ше на те ле фон ске число: 025/703-703.

МАЛИ ОГЛАШКИ

ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, праху, инсектох. МОНТИРАМЕ: – РОЛЕТНИ – ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ – ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ – МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ – ВЕНЕЦИЯНЕРИ – ОПРАВКИ 025/5827-710 065/5088-433 22. МАРЕЦ 2019.

informator@ruskeslovo.com

ИЩЕ МЕШАЦ ОТВОРЕНИ КОНКУРС ЗА НОВИ РУСКИ ДЗЕЦИНСКИ ШПИВАНКИ

* дзе цо будзе *дзе цо будзе *

КРЕАТИВНА РОБОТНЯ МЛАДИХ У ДЮРДЬОВЕ На соботу, 23. марца млади з Културноуметнїцкого Дружтва „Тарас Шевченко” у своїх просторийох орґанизую креативну роботню на котрей буду правиц прикраски за журку „90’s PARTi”. Роботня почнє на 10 годзин. Поволани шицки котри зацикавени и жадаю помогнуц у реализациї. ***

КУЛЯНЦИ БУДУ ГОСЦИ У ДЮРДЬОВЕ На соботу, 23. марца у дюрдьовским КУД „Тарас Шевченко” будзе госцовац РКУД „Др Гавриїл Костельник” з Кули, а дзецинска драмска секция виведзе представу „Вай-фай принцеза” у режиї Нади Лендєр. Представа почнє на 19 годзин, уходнїца 100 динари.

Ище вше отворени Конкурс за нови руски дзецински шпиванки, хтори буду виведзени на тогорочним, 51. „Червеним пупчу”, а хтори Дом култури Руски Керестур розписал на основи Одлуки Орґанизацийного одбору Фестивала рускей култури „Червена ружа”. На Конкурс мож послац авторски, потераз нє виводзени шпиванки за дзеци зоз текстом на руским язику, а право участвовац маю шицки заинтересовани зоз жеми и иножемства. Орґанизатор Фестивала обезпечи пенєжни награди композитором за завжати перши три места и єдну награду за найлєпши текст. Оценьованє и вибор шпиванкох котри буду виведзени на Фестивалу окончи фахова комисия хтору менує Орґанизатор. Композициї треба же би були записани нотно, лєбо на ношачу звука, а треба приложиц и окреме видруковани текст. Роботи треба послац найпознєйше по 20. април 2019. року на адресу Дома култури (з назначеньом: за конкурс), Русинска 75, 25233 Руски Керестур. ***

ТИРВА ЯВНА ПОВОЛАНКА МЛАДИМ ЗА УЧАСТВОВАНЄ НА „ЧЕРВЕНЕЙ РУЖИ”

Млади од 15 до 35 роки ше ище мешац можу приявиц за участвованє на тогорочним Фестивалу „Червена ружа”, котри будзе отримани 28. юния. Програмни одбор Фестивалу култури „Червена ружа” розписал тоту Явну поволанку на основи хторей ше мож приявиц за участвованє у трох катеґорийох − Змаганє за найкрасши дзивоцки и леґиньски глас, Змаганє за найлєпшу авторску композицию (за авторох нєт старосна гранїца) и Змаганє за найлєпши цалосни наступ. Право змагац ше маю шицки млади, окрем потерашнїх побиднїкох за найкрасши глас хтори ше маю право змагац у других двох катеґорийох. Учашнїки и того року, у складзе з новим концептом Фестивалу, можу креативно и ориґинално обдумац свой сценски наступ, а з орґанизатором ше мож догвариц и коло конєчного вибору шпиванкох. Прияви треба посилац найпознєйше по 20. април на адресу Дома култури, Русинска 75, 25233 Руски Керестур, лєбо на имейл адреси dk.kerestur@gmail.com, або ivana.dudass@gmail.com. Прияву, окрем у Доме култури, мож превжац и на нашим сайту www.ruskeslovo.com з правого боку.

CENOVN>K MALIH I POSMERTNIH OGLA[KOH – mala ogla{ka do 20 slova ko{ta 200 dinari – mala ogla{ka vecej yk 20 slova ko{ta 300 dinari – uramikovani tekst ogla{ki, abo vin~ovanki ko{ta 500 dinari – posmertna ogla{ka na wdno polqo ko{ta 600 dinari – posmertna ogla{ka na dva poly ko{ta 1 200 dinari.

Cenovn<k va`i od 1. мая 2015. roku Ogla{ki mo` poslac na mejl office@ruskeslovo.com лєбо ruske.redakcija@gmail i uplacic na rahunok Novinsko-vidavatelqnej ustanovi “Ruske slovo” u banki Inteza ~islo 160-923244-82. Informaci< mo` dostac na telefon 021/ 6613-697.

22. МАРЕЦ 2019.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ ФОДБАЛСКИ КЛУБ „БАЧКА 1923” ДЮРДЬОВ

НАПАРТОСЦ ПРЕД ПЕРШЕНСТВОМ

У викенду за нами фодбалере першого тима Фодбалского клуба „Бачка 1923” з Дюрдьова одбавели остатнє приятельске змаганє зоз тимом котри у истей лиґи. Змаганє закончене зоз 4:4 (4:0). Под час змаганя чувствовало ше напартосц при бавячох, а окреме при членох Управи клуба. У викенду пред нами почина першенство Подручней лиґи Нови Сад, на першим стретнуцу Бачка будзе бавиц на домашнїм терену. Внєдзелю, 19. марца Бачка на домашнїм терену привитал ФК „Шайкаш 1908” з Ковилю. У першим полчасу Бачково бавяче оправдали улогу єдного з найлєпших шейсц у своєй лиґи понеже дали штири ґоли. Два дал Милан Роґич, а по єден Стефан Деянович и Никола Петрович. Други пол час нє ишол на руку домашнїм фодбалером. Як ше приблїжовал конєц змаганя, так росла напартосц, а по конєц змаганя резултат виєдначени. Нєзадовольство настало прето же нє було досц бавячох на лавки, та у єдней хвильки Раденко Шарович, тренер першого тима, одлучел же би до бависка вошол ґолман, а ґол предлужел бранїц резервни ґолман.

– Задовольни сом як нашо бавяче одбавели приятельски змаганя, алє ниа, тото останє нє одбавене найлєпше. Наздавам ше же тераз за викенд на змаганє приду шицки бавяче и же укажу добре бависко, бо маю цо указац. Остатня сезона була добра, наздавам ше же тота будзе

ище лєпша – гварел Никола Тртич, предсидатель Фодбалского клуба „Бачка 1923” з Дюрдьова. Того викенду почина ярня часц першенства Подручней лиґи Нови Сад, а на нєдзелю 24. марца перше ярнє змаганє и шеснасте коло у тей сезони за дюрдьовску Бачку. Дюрдьовски фодбалере буду мац госцох ФК „Фрушкогорски партизан” з Буковцу котри у єшеньскей часци сезони завжал треце место з двацец дзевец бодами, односно шейсц бодами вецей од дюрдьовскей Бачки котра теди у поровнаню з нїма мала три побиди менєй и нєришени змаганя, як и з истим числом страцених змаганьох. Змаганє почнє на 15,30 годзин. С. С.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР

НЄРИШЕНО НА ДОМАШНЇМ ТЕРЕНУ ФК „Русин” - ФК „Раднички 1918” (Ратково) 1:1 (1:0)

РУСКИ КЕРЕСТУР: стадион на Ярашу, патрачох коло 120. Судия на змаганю бул Милан Боснич, помоцни судийове Радослав Раданович и Милош Милешевич, шицки троме зоз Бачкей Паланки. Делеґат змаганя бул Стеван Каран зоз Малого Бачу. Ґол за Русин дал Бранкович, а жовти картони достали Дюканович, Бранкович и Предраґ Маркович. РУСИН: Предраґ Маркович, Веселинович, Голик, Ланчу жанин, Малацко, Борис Орос, Оґнєн Маркович, Жарич, Дюканович Бранкович (Саянкович) и Катона (Будински). У седемнастим колє Подручней фодбалскей лиґи Зомбор, з другим змаганьом у ярнєй часци сезони, „Русин” дочекал на домашнїм терену

36 РУСКЕ СЛОВО

фодбалерох екипи „Раднички 1918” зоз Раткова. Обчекуюци же то будзе сиґурне змаганє за побиду Русина, на концу резултовало зоз чежшим змаганьом и нєришеним резултатом. На терену була обачлїва упарта борба котра у дзепоєдних хвилькох бависка превозишла епитет спортского змаганя. Перши ґол дал Бранкович котри ше у тей полусеозни знова врацел до домашнього Русина, поентовал на самим початку у 5. минути, после того ґола публика була сиґурна же то лєм єден з велїх будуцих, а до конца ище лєм раз поентовала процивнїцка екипа штредком другого полчасу у 76. минути, и то остал конєчни резултат. Причина такого резултату можебуц обчекованє сиґурней побиди, а з другого боку и досц нєзґодни судийово одлуки.

Нє було шицко єдно анї госцуюцей екипи, вироятно же после жимскей павзи и интензивнєйших пририхтованьох и вони маю плани за голєм дакус лєпши пласман на таблїчки, достали аж 4 опомнуца за бавячох, цо резултат интензивнєйшиого бависка. После того змаганя ФК „Русин” зоз 31 бодом треци на таблїчки у своєй ґрупи, место нїжей як до прешлого тижня, понеже друге место припадло ФК „Крила Країне” котри зазначел обидва побиди, а перше место забера ФК „Стари ґрад” зоз 34 бодами. У идуцим колє Русин будзе госц у Липару процив домашнєй екипи котра на 14 месце на таблїчки и ма лєм 13 боди, алє нє треба предвидзовац побиду напредок, понеже таке исте обчекованє було и на тим змаганю, окреме же ше бавело на домашнїм терену. М. Дж.

22. МАРЕЦ 2019.

sport@ruskeslovo.com

ПОДРУЧНА ЛИҐА СУБОТИИЦА

ИСКРА ЗНОВА ЛИДЕР ФК „Искра” – ФК „Слоґа” (Остоїчево) 6:0 (5:0)

Коцур: стадион ФК „Искра”, патрачох 300. Судия на стретнуцу бул В. Филипович зоз Суботици. Ґоли дали: Зоран Сердар у 5. и 82. минути, Марян Малацко у 17. и 21. минути (обидва зоз пеналу), Дамян Ґубаш у 40. и Марко Дурутович у 43. минути. Пре оштре бависко госци достали два жовти картони и єден червени. ИСКРА: Калинич (Ступар), Дрляча, Дурутович (Родич), Сталевич, Дякович, Юрчук, Пєшивац, Малацко, Шанта (Малїк), Ґубаш и Сердар. После пораженя у Бачким Ґрадишту на старту сезони фодбалером Искри було потребне єдно „лєгчейше” змаганє и побида зоз котру би себе врацели самодовириє. Слоґа зоз Остоїчева то екипа котра у штредку таблїчки, а таки екипи знаю нєсподзивац кед ше од нїх то найменєй обчекує. На щесце у Коцуре ше тото нєсподзиванє нє случело и Искра зазначела прешвечлїву побиду од 6:0. Искра на тим змаганю конєчно одбавела так як од нєй очекує публика котра по красней хвилї внєдзелю пополнєла трибини Искрового стадиона. Фодбалере коцурскей екипи окреме добре одбавели перши полчас, а побиднїк бул познати уж после 20 минутох, кед Искра уж мала предносц од 3:0. После даскелїх минутох Зоран Сердар вихасновал єдну шансу и на тот способ на час „начал” госцох. После датого ґола Искра ище баржей прицисла на ґол госцох и после єдней добрей Шантовей акциї, ґолман го звалєй у каребним просторе и судия пискал пенал за Искру котри Марян Малацко рутински вихасновал. О кратки час бул досудзени ище єден пенал за Искру,

котри тиж вихасновал Марян Малацко. Треба спомнуц же после другого досудзеного пеналу ґолман Слоґи пре нєспортске справованє достал други жовти, односно червени картон. У першим полчаше фодбалере Искри прейґ Ґубаша и Сердара дали ище два ґоли и нагадли праву катастрофу госцох, понеже перши полчас бул закончени зоз 5:0 за Искру. У другим полчаше коцурски фодбалере спомалшели бависко и жадали рутински привесц змаганє ґу концу. Госци зоз бавячом менєй нє мали амбициї нападнуц, алє ше концентровали на охрану свойого ґолу, та ше бавело углавним пред ґолом Слоґи. У другим полчаше Искра дала лєм єден ґол, а стриилєц бул Марко Дурутович. З оглядом же Войводина зоз Бачкого Ґрадишта страцела у Баймоку од домашнього Радничкого, Искра ше зоз тоту побиду врацела на чоло Подручней лиґи Суботица, а после 17 одбавених колох освоєла 40 боди. У шлїдуюцим колу Искра будзе госцовац у Нєґошеве дзе ю дочека екипа Пролетер, котра предостатня екипа на таблїчки. З. К.

МЕДЗИОПШТИНСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СРИМ

БИКИЧАНЄ ПОЧАЛИ З ПОБИДУ После жимскей павзи, внєдзелю зоз стретнуцом 16. кола почала ярня часц першенства у Медзиопштинскей фодбалскей лиґи Срим у хторей ше змагаю и три екипи зоз општини Шид. Медзи нїма и ОФК „Бикич” попри Обилича 1993 зоз Куковцох и Гайдука зоз Вишнїчева. Такой на старту ярнєй часци Бикичанє були домашнї фодбалером Напредку зоз Жарковцу и призначели побиду з минималним резултатом 1:0. И Гайдук зоз Вишнїчева на початку сезони зазначел побиду и то на госцованю у Крушедолу процив фодбалерох Крушедола тиж з минималним резултатом 1:0.

22. МАРЕЦ 2019.

Фодбалере Обилича 1993 зоз Куковцох дома бавели процив водзацей екипи на таблїци Донього Сриму 2015 зоз Печинцох и страцели зоз 2:1. На таблїчки прешвечлїво на першим месце ФК „Донї Срим 2015” зоз 42 бодами. Екипи зоз шидскей општини тиж у самим верху. Гайдук други зоз 34 бодами, Обилич 1993 треци зоз 32, а ОФК „Бикич” штварти зоз 31 бодом. На нєдзелю ше будзе бавиц општински дерби, бо Гайдук дочекує ОФК „Бикич”. Обилич 1993 будзе госц у Чалми дзе будзе бавиц процив Слоґи. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 37

СПОРТ У ПРЕДЛУЖЕНЮ ПЕРШЕНСТВА

РЕЗУЛТАТИ НА ПОЧАТКУ ОБЕЦУЮ УСПИХ Пише: Александар ПАЛАНЧАНИН

Змаганя предлужени у двох подручних фодбалских лиґох – у зони Зомбор и Суботица. Русин и Искра одбавели два стретнуца, а того викенду перше ярнє стретнуце одбавя и фодбалере Бачки. На початку тей часци першенства зоз посцигнутима резултатами Русина и Искри можеме буц задовольни и кед так будзе по конєц, мож очековац успишни конєц сезони

Я

рня сезона першенства у Подручней фодбалскей лиґи Зомбор почала зоз 16. колом, за ФК „Русин” то було госцуюце змаганє у Бачкей Паланки процив домашнього ФК „Крила країне”. Бавело ше на стадиону „Тиквара”. На трибинох було коло 200 патрачох. Главни судия бул Неманя Дьордєвич зоз Алексa Шантича. После законченого першого полчасу нє було ґоли, гоч було досц нагоди за обидва екипи. Алє у другим Русин достал ґол цо бул и конєчни резтултат першого ярнього стретнуца. Прешлей нєдзелї у 17. колу, Русин ФК „РУСИН” бул домашнї у стретнуцу зоз 18. коло: ФК „Липар” (Липар) – ФК „Русин” екипу ФК „Рад19. коло: ФК „Русин” – ФК „Будучносц”(Параґе) нички 1918” зоз 20. коло: ФК „Тврдява” (Бач) – ФК „Русин” Раткова. Резул21. коло: ФК „Русин” – ФК „Славия” (Пиньвиц) тат бул нєрише22. коло: ФК „Борац 46” (Обровац) – ФК „Русин” ни – 1:1, а после 23. коло: ФК „Русин”– ФК „Стари Ґрад” того стретнуца (Бачка Паланка) Русин на тре24. коло: ОФК „Оджак” – ФК „Русин” цим месце на 25. коло: ФК „Русин” – ФК „ЖАК” (Зомбор) таблїчки зоз 31 26. коло: ФК „Кула” (Кула) – ФК „Русин” бодом.

27. коло: ФК „Русин” – ФК „Полет” (Сивец) О с т а т н є 28. коло: ФК „Кулпин” (Кулпин) – ФК „Русин” 29. коло: ФК „Русин” – ФК „Войводина” стретнуце у (Товаришево) першенстве 2018/19. року

38 РУСКЕ СЛОВО

Русин одбави 16. юния. То будзе 30. коло у хторим Русин будзе бавиц у Ґайдобри процив екипи ФК „Герцеґовац”. НЄСИҐУРНИ ПОЧАТОК ЗА ИСКРУ Перше ярнє стретнуце бул дерби, бо бавели процив екипи ФК „Войводина” зоз Бачкого Ґрадишта. То одлична екипа хтора єшеньску часц першенства закончела после Искри на другим месце на таблїчки и, очиглядно, то екипа хтора по квалитету и амбицийох нє скрива намири освоїц першенство, а з тим и уход до висшого ранґу змаганя. Окрем того, Войводина вельо пенєжи уложела до бавячох и екипи, та им императив перше место и пласман до Войводянскей лиґи, а шицко друге ше водзи як нєуспих за Клуб. Искра и на тото змаганє пошла без даскелїх бавячох, та тренер Мирослав Кнежевич мушел импровизовац, а у таких обставинох чежко мож очековац позитивни резултат. Змаганє почало як ше и обчековало, Войводина нападала, а Искра ше сконцентровала на охрану власного ґола и пробовала дац ґол зоз процив нападох. Така тактика ше указала як добра, бо перши ґол домашнї дали у 82. минути. По конєц дали ище два ґоли, та конєчни резултат бул 3:0 за Войводину.

22. МАРЕЦ 2019.

sport@ruskeslovo.com

Но, прешлей нєдзелї на Искровим стадиону у Коцуре могло видзиц праву „ґолияду”. У стретнуцу зоз екипу ФК „Слоґа” зоз Остоїчева, Коцурци були розположени и дали аж шейсц ґоли и ознова су лидере на таблїчки зоз 40 бодами. Наздавайме ше же ше Коцурцом поспиши прейсц шицки „ґарадичи” успишно и же од новей сезони буду у висшим ранґу змаганя. Екипа Искри то заслужела по шицких мерадлох, бо у екипи бавя добри фодбалере, а окрем того маю добру потримовку зоз трибинох. БАЧКА СТАРТУЄ НА НЄДЗЕЛЮ Екипа дюрдьовскей Бачки прешлей нєдзелї закончела пририхтованя за ярню часц першенства. Управа и тренер Клуба, Раденко Шарович, задовольни зоз ефектами и посцигнутей форми. Одбавели даскельо стретнуца, а процивнїки були екипи хтори бавя у висшим ранґу змаганя – Войводянскей фодбалскей лиґи.

– На нєдзелю починаме бавиц лиґашски стретнуца. Пририхтуюци стретнуца доказали же наш тим оправдано може бавиц и у висшей лиґи. У тим шицким важна дзека и роздумованя, одвичательносц и потреби наших фодбалерох, на цо нє мож вше уплївовац. Медзитим, думам же зме у паузи посцигли и добру мотивацию за предстояци стретнуца хтори починаме тей нєдзелї – гварел Радован Шарович тренер першого тима Фодбалского клуба „Бачки 1923” Дюрдьов.

ИСКРА МА ТАКИ РОЗПОРЯДОК 18. коло: ФК „Пролетер” (Нєґошево) – ФК „Искра” 19. коло: ФК „Искра” – ФК „Сента” (Сента) 20. коло: ФК „Сутєска” (Бачке Добре Польо) – ФК „Искра” 21. коло: ФК „Искра” – ФК „Напредак” (Надаль) 22. коло: ФК „Искра” – ФК „Ядран” (Фекетич) 23. коло: ФК „Раднички 1905” (Баймок) – ФК „Искра” 24. коло: ФК „Искра” – ФК „Пролетер” (Равне Село) 25. коло: ФК „Обилич” (Нови Кнежевац) – ФК „Искра” 26. коло: ФК „Искра” – ФК „Препород” (Нови Жедник) 27. коло: ФК „Виноґрадар” (Гайдуково) – ФК „Искра” 28. коло: ФК „Искра” – ФК „Дюрдїн” (Дюрдїн) 29. коло: ФК „Нєґош” (Ловченац) – ФК „Искра” У остатнїм, 30. колу сезони 2018/19, хторе будзе 8. юния, Искра будзе бавиц процив екипи ФК „Панония ИМ Тополя” зоз Панониї.

22. МАРЕЦ 2019.

Як надпомнул тренер Шарович, найвекши проблеми буду правиц обовязки фодбалерох, хтори часто нє мож ришиц. Же би посцигли цо лєпшу форму екипи, Управа ФК „БАЧКА 1923” Клуба одлучела же би Бачково фодбалере пририхтуюци стретнуца бавели з 17. коло: ФК „Бачка 1923” шлєбодна 18. коло: ФК „Бачка 1923” – ФК „Омлаекипами у хотри у висшим динац” (Степановичево) ранґу. У пририхтуюцей ча- 19. коло: ФК „Бачка 1923” – ФК „Индекс” сци фодбалере одбавели (Нови Сад) вецей приятельски змага- 20. коло: ФК „Єдинство” (Руменка) – ФК ня. Судзаци по резултатох, „Бачка 1923” алє и факту же бавяче на 21. коло: ФК „Бачка 1923” – РФК „Нови котрих ше найвецей рахо- Сад 1921” (Нови Сад) вало углавним нє бавели, а 22. коло: ОФК „Сириґ” (Сириґ) – ФК єст и покалїчених, мож по- „Бачка 1923” весц же су порихтани за 23. коло: ФК „Бачка 1923” – ФК „Славия” (Нови Сад) першенство. У 16. колу, у ярнєй часци, 24. коло: ФК „ТСК” (Темерин) – ФК „Бачпершенства Бачка будзе ба- ка 1923” виц на своїм терену про- 25. коло: ФК „Бачка 1923” – ФК „Млацив екипи ФК „Фрушко- дост” (Нови Сад) 26. коло: ФК „Фрушкоґорац” (Сримска горски партизан” зоз Бу- Каменїца) – ФК „Бачка 1923” ковцу. То моцна и добра 27. коло: ФК „Бачка 1923” – ФК „Петроекипа хтора єшеньску часц варадин” (Петроварадин) першенства закочела на 3. 28. коло: ФК „Шайкаш1908” (Ковиль) – месце на таблїчки. Од 14 ФК „Бачка 1923” стретнуцох призначела 9 29. коло: ФК „Бачка 1923” – ФК „ЖСК” побиди, два нєришени и 3 (Жабель) страцени стретнуца. Екипа 30. коло: ФК „Милетич” (Мошорин) – ФК дала 39 ґоли, прияла 19 цо „Бачка 1923” дава позитивни резултатски скор од 20 ґоли. Очиглядно же слово о екипи хтора указала добри партиї и у охрани свойого ґола, а тиж так и у нападу на процивнїцки. Початок нє будзе лєгки, гоч Бачка ма предносц же бави на своїм терену и пред свою публику. Єшеньску часц першенства дюрдьовски ФК „Бачка 1923” закончел на шестим месце на таблїчки. Од 14 стретнуцох на шейсцох бул побиднїк, пейц бавел нєришено, а три страцел. Фодбалере дали 16, а прияли 14 ґоли и маю позитивну скор розлику од два ґоли. Но, важне надпомнуц же екипи хтори бавя у тей лиґи вельо моцнєйши од екипох у лиґох дзе ше змагаю Русин и Искра. Затераз оптимизем хтори обачлїви у екипи Бачки после закончених пририхтованьох дава надїю же ярня часц першенства будзе голєм тельо успишна, кельо була и єшеньска.■

РУСКЕ СЛОВО 39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ

РОК LXXV ЧИСЛО 12 (3829) НОВИ САД, 22. МАРЕЦ 2019.

ИДЕНТИФИКОВАНЄ ОСОБОХ И ПОДЇЙОХ ЗОЗ СКЛЄНЯНИХ ПЛОЧОХ ФОТОҐРАФОХ БУДИНСКИ У проєкту идентификованя особох и подїйох зоз склєняних плочох фотоґрафох Будински зоз Руского Керестура, котру орґанизує Завод за културу войводянских Руснацох (ВР), а котри уж длугши час обявйовани на остатнїм боку новинох „Руске слово”, потребна векша помоц ширшей явносци. Велї од обявених фотоґрафийох уж идентификовани, алє єст одредзене число о хторих потераз нє зазначени анї єден, лєбо барз мало податки. Прето на Фейсбук боку Заводу за културу ВР до окремного албуму положени тоти фотоґрафиї, та ше модлї шицких котри дацо знаю о особох, подїйох, часу, обставинох, обичайох, облєчиве и инши податки хтори вязани за тоти фотоґрафиї же би ше явели.

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Явиц ше мож прейґ порученя на Фейсбуку або коментару на фотоґрафиї, на имейл zavod.rusini@gmail.com лєбо на телефон 021/548-421. Кажда информация значна. Дзекуюци фотоґрафийом хтори настали у фотоґрафскей роботнї Будинскових, а котри диґитализовани на склєняних плочох, зачува ше шведоченє о живоце людзох и подїйох и велїх податкох цо припадаю културно-историйному скарбу Руснацох на тих просторох.

Фото: Maрина Джуджар

Фотоґрафия: 0268P

Фотоґрафия: 0724P

Фотоґрафия: 0386P-a

■ ЯРНЄ ПОРАЄНЄ ВАЛАЛА