Ruske slovo 08

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ПРЕДСТАВЕНИ ПРОЄКТ ДЗЕЦИ ЗА МИР НА ЦАЛИМ ШВЕЦЕ” ”

РОК LXXII ЧИСЛО 8 (3669) НОВИ САД, 26. ФЕБРУАР 2016. РОКУ

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ ДЗЕНЬ МАЦЕРИНСКОГО ЯЗИКА

У Скупштини АП Войводини, прешлого тижня, представени проєкт Дзеци за мир ” на цалим швеце”, хтори орґанизує Шветови конґрес українских младежских орґанизацийох и Фонд Препороду Прикарпатя”, а на инициятиву Амбасади Мадярскей у ” конзула Мадярскей у Ивано-Франковским реґионє у України. України и почесного Школяре новосадских основних школох Петефи Шандор”, Иво Лола Рибар” и ” виписани на мапи ” Сербиї од українДьордє Натошевич” прияли порученя мирa ”ских парнякох, а вец новосадски школяре виписовали власни порученя и лїпкали на другу мапу хтору ше однєше до України. Домашнї на сходзе, хтори мал циль наглашиц важносц очуваня мира, як у України, так и на цалим швеце, були представителє Скупштини АП Войводини и Покраїнскей влади, а делеґацию України предводзел представнїк Ивано-Франковскей обласци, та и представнїки Конґресa українских младежских орґанизацийох. В. В.

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ кох, поволує читачох новинох „Руске слово” и нащивительох сайта (www.ruskeslovo.com) же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Фотоґрафиї хтори ше будзе обявйовац на сайту и у новинох диґитализовани, а пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com. Фотоґрафиї ше будзе обявйовац длугши часови период, а на сайту буду пошоровани на окремним месце, так як виходза у новинох.

Фотоґрафия: K006a_0138P

ПОМОГНЇЦЕ, РОЗПИТАЙЦЕ ШЕ, ПРЕПОЗНАЙЦЕ!

Фото: Любомир Дудаш

еб редакция „Руского слова”, у сотруднїцтве зоз ЗаВ водом за културу войводянских Руснацох, Музейом Войводини и Покраїнским заводом за защиту памятнї-

■ ПРЕМИЄРА ПРЕДСТАВИ „ЦО ВИДЗЕЛА ПОСЛУГА”

РЕФОРМИ, СЕЛЇДБИ, РУСКОСЦ... Пише: Велимир ПАПЛАЦКО, новинар

Уж од свойого приходу на терашнї простори, рускосц жем достали ю, а шицки мали можлївосц школовац свобула вше узко вязана за реформи, було хторей держави, йо дзеци, лєбо дошколовац самих себе. Окрем чарного або дружтва на тих просторох, а то звичайно виволова- шпляху, кед у тим повойновим периодзе, дочасово єдна ло нови селїдби. Без огляду чи за жему, чи за роботу, Ру- часц „одселєна” на Ґоли оток, заш лєм пришло до витворйованя числених правох на руским язику. снак ше селєл потамаль док их нє нашол. Так то було по найновши часи, кед войни и будуци ре- Ушлїдзел период дозреваня наших числених интелектуформи, по сле нїх знова нагнали Руснака же би ше се- алцох хтори вишколовани за рижни занїманя у повойолєл. Дзеведзешати роки прешлого вику, пред законче- вим периодзе. Руснаци дожили и пад першей Влади у сонима селїдбами до жемох заходней Европи на дочасо- циялизму (Влада Б. Микулича). И без огляду же Руснаци у СФРЮ жили найлєпву роботу, ушлїдзели селїдби ше, у поровнаню зоз на сиверно-америцки контиКажди реформи на просторох Балкану, братами у Чехословацнент, найчастейше до Канади. Руснаци заплацели зоз висельованями, кей, Польскей и СССР, И ище ше тоти зоз дочасовей на одредзени час, або тирвацо, заш лєм ше и у тим пероботи зоз Европи нє врацели зоз вигварку же одходза за роботу риодзе висельовали у назад, на про стори Панонскей меншим чишлє. Слово о ровнїни, а уж числени ґенерациї почали висельованє найчастейше занавше на аме- хаснованю мацеринского язика, видаваню кнїжкох на нїм, постоянє националних институцийох и здруженьох, а и рицки, лєбо австралийски континенти. Кажди реформи на просторох Балкану, Руснаци запла- самим животним стандарду, катеґориї хтори давали векцели зоз висельованями, на одредзени час, або тирвацо, ши можлївосци Руснацом од їх братох у других жемох. зоз вигварку же одходза за роботу. Так то було и после У каждих реформох Руснацом ше дацо одберало, прето привредней реформи 70-тих рокох прешлого вику и по- же були вредни и роботни, и часто зоз тим мали вецей як сле Другей шветовей войни, кед пре мали поверхносци други хтори жили у їх окруженю. Вше вони були церень жеми, и звекшанє жительства, Руснаци найчастейше ро- у оку тим цо од нїх менєй робели, лєбо мали менєй. Конботу находзели у Восточней Славониї и будуцих инду- цом прешлого вику нєстала економска база хтора отримовала Руснацох у найчежших периодох, а то були саластрийних местох у Босни. Зоз реформами, котри вше виволовали селєня, число Ру- ши. После Другей шветовей войни маєтнєйшим брата снацох ше по наших валалох зменшовало, алє ше ру- жем, а и други економски добра, хтори їх нашлїднїком скосц, без огляду на очежани условия, заш лєм отримо- до нєшка нє врацени, без огляду же у цеку процес рестивало. Найчастейше тому доприношела наша грекокато- туциї. Кеди маєтки буду врацени, лєбо виплацени – зателїцка церква, хтора створела наших перших интелекту- раз ше ище нє зна. алцох, а була и єден зоз факторох очуваня руского наци- Факти гуторя же ше Руснаци заш лєм лєпше чувствую, лєбо знаходза у правно ушорених державох (Нємецка, оналного идентитета. После Другей шветовей войни, гоч ше єдна час житель- Канада, Французка, Австралия и САД). Вони по виселоох Руского Керестура виселєла до других местох, найве- ваню за кратки час зоз свою роботу найчастейше постацей до Нового Саду, можеме повесц же то бул период ре- ваю жителє стреднього пасма тих жемох. несанси нашого руского народу. Тоти цо нє мали власну Находзиме ше у чаше пред новима виберанками, а у цеку нових реформох у Сербиї. Руснацом ше у нїх, попри зменшаня плацох и пензийох, менєй дава з держави за образованє, културу и информованє. Яка ше политика водзи у остатнїх рокох на просторох Войводини шведочи и факт же ше до роботи чежко доходзи, а окреме, млади и образовани. Тиж так, число жительства по наших валалох ше зменшує. Наприклад, за остатнї 25 роки у Руским Керестуре число жительства зменшане за коло 1 500 особи. Знова ше Руснаци за роботу починаю селїц, затераз як гваря „дочасово”, а одходза на роботу до своїх братох до Републики Словацкей, Польскей и других жемох. Основна причина одходу то сиґурнєйша робота у жемох Европскей Униї. У Словацкей и Польскей голєм рускосц нє загрожена, а индзей – укаже час. Реформи у Сербиї у цеку, Руснаци ше виселюю, а у найновших селїдбох голєм рускосц нє загрожена.■

2 РУСКЕ СЛОВО

26. ФЕБРУАР 2016.

УВОДНЇК

ЗМИСТ Борис ВАРҐА, одвичательни редактор

ЛИТЕРАТУРНИ СТРЕТНУЦА З ГОРНЇЦУ И РУСКИ САЯМ КНЇЖКОХ ■ Тижньовнїк 4–5. Медзинародни Дзень мацеринского язика

■ Нашо места 6. Олєгчаня инвеститором у кулскей Општини 8–9. Зоз роботи Дома здравя у Кули 10–11. Бали у Дюрдьове

■ Економия 12–13. Фахово преподаваня у наших местох

■ Култура и просвита 14. Премиєра 25. представи РНТ „Петро Ризнич Дядя” 16. Означованє Дня мацеринского язика у наших местох

■ Литературне слово 17–20. Тема: „Патриотизем и апокалипса”

■ Людзе, роки, живот 22–23. Мария и Кирил Миклош з Дизелдорфу

■ Духовни живот 24–25. Грекокатолїцка церква у Лондону

■ Информатор

26–32. Оглашки и In memoriam

■ Спорт 33. Голубарски клуб „Сербски шарканї” з Коцура 35. Скупштина Конїцкого клуба „Русин”

На насловним боку – з премиєри „Цо видзела послуга”. Автор фотоґрафиї – Любомир Дудаш.

Дзень мацеринского язика того року достоїнствено означени у держави на скоро шицких уровньох. З єдного боку – то обовязка Сербиї, алє єст ту и пририхтованя за прегваряцки процес з ЕУ и предвиберанкова атмосфера. Углавном, так бизме требали тот дзень означовац и почитовац кажди рок. Алє, чи досц лєм на тот дзень, здогаднуц ше на мацерински язик? На руским язику треба бешедовац, алє на нїм и твориц. Вец твори треба презентовац, читац, оценьовац... Руски бачванско-сримски язик, вєдно зоз лужицкосербским, єден з найживших европских микроязикох – до такого заключеня нєдавно дошли представителє Оддзелєня за русинистику з Нового Саду на медзинародней конференциї у Прибалтику. У розвою тей тези им окреме помогла литература котру пишу млади у Войводини. Руски (русински) язик ма пейц, углавним, кодификовани вариянти. У тим чишлє „Руского слова”, у додатку „Литературне слово” маце нагоду пречитац твори на вецей вариянтох руского язика и бешедох котри ше хаснує на Горнїци, а котри блїзки нашей бачванско-сримскей бешеди. Велї з нас нїґда нє видзели шицки букви рижних вариянтох русинского язика. Медзитим, було би добре кед би нам були доступнєйши друковани и виповедзени, озвучени слова рижних вариянтох руских язикох з Горнїци. Хибя литературни стретнуца, хибя фестивали документарних филмох и видеоприлогох. А найвецей хибя – сайми руских (русинских и українских) кнїжкох. Чежко вериц же нєт часу за правенє заєднїцких каталоґох друкованих публикацийох зоз жемох дзе жию Руснаци. Чежко вериц же, попри частих сходох з Горнїцу, нєт часу за литературни вечари и їх публикованє на интернету (на ютюбу). Чежко вериц же до ґепеку нє може стануц и торба з кнїжками. То нє лєм културна интеракция знука заєднїци, то и мали крочай ґу тарґовинскому способу дистрибуованя наших нєвельких тиражох. Пишце нам – ruske.redaktor@gmail.com

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/7, 21000 Нови Сад * Редакция: заменїк одвичательного редактора Иван Сабадош – редакторе/ки – Дюра Винаї, Мирон Горняк-Кухар, Михайло Зазуляк, Александар Паланчанин, Олена Планчак-Сакач, Славица Фейса; новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Сенка Надь, Сандра Барань, Ана Маркович, Танита Ходак * Язична редакторка – Блажена Хома-Цветкович * Лекторка – Ясмина Дюранїн * Технїчна редакторка – Люпка Цвеїч; компютерски обробок – Вероника Вуячич, Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ” Maxima graf” Пет роварадин * E-mail: ruske.redakcija@gmail.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 300 *

Direktorka MARTICA TAMA[ *** Odvi~atelqni redaktor dr BORIS VAR]A

26. ФЕБРУАР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК МЕДЗИНАРОДНИ ДЗЕНЬ МАЦЕРИНСКОГО ЯЗИКА

ljudskaprava.gov.rs

ПОДЗЕКОВАНЄ НВУ „РУСКЕ СЛОВО”

З нагоди Медзинародного дня мацеринского язика Канцелария за людски и меншински права внєдзелю орґанизовала културно-уметнїцку програму ЗОЗ ИСТОРИЯТУ Ґенерална скупштина УНЕСКО-а 1999. року 21. фебруар преглашела за Дзень мацеринского язика, як здогадованє на студентох котри на тот датум 1952. року у Восточним Пакистану забити, бо протестовали же їх мацерински язик нє преглашени за службени.

4 РУСКЕ СЛОВО

Н

а програми у Беоґрадзе присуствовали калних самоуправох 11 язики маю статус представителє националних совитох службеного. У Сербиї вецей як 72 000 дзеци цалу нанационалнох меншинох, державних орґанох, институцийох, нєзависних целох, та ставу слухаю на мацеринским язику, а вецей дзеци – представителє националних мен- як 7 000 дзеци маю предмет мацерински шинох, котри рецитовали на мацеринским язик з елементами националней култури. язику. На програми участвовали и предстаЛЄГЧЕЙШЕ ДО РУСКЕЙ ТАСТАТУРИ вителє Руснацох. Право на информованє на язикох нациоУ мено нашого Националного совиту налних меншинох ше витворює на 15 язикох, а значне же би ше мацерински язик (НС) присуствовали членїца Совиту и пестовало у медийох, визначела Директор- предсидателька його одбору за образованє ка Канцелариї Сузана Паунович и додала Мелания Римар, членїца НС и директорка же Влада озбильно роби же би унапредзе- керестурскей Школи „Петро Кузмяк” Хелена Пашо Павлович, директорка НВУ ла и защицела меншински язики. Вона поведла же постояци медиї треба „Руске слово” Мартица Тамаш и школярка ище баржей потримац, односно оможлївиц 5. класи кере стурскей Школи Минеа им капацитет у людстве и финансийох, и Югас, котра облєчена у руским народним же нєт потреби обавац ше же медиї хтори облєчиве рецитовала по руски. информую на язикох националних Представнїки рускей меншинох буду под знаком питаня. заєднїци у Беоґрадзе У Сербиї нєшка єст вецей як 30 етнїчни заєднїци, шицки бешедую на своїм язику, а 2006. року, кед Сербия ратификовала Европску грамоту о реґионалних и меншин ских язи кох, превжа ли зме обовязку защициц 10 меншински язики – гварела Пауновичова и визначела податок же у 42-ох ло26. ФЕБРУАР 2016.

ТИЖНЬОВНЇК На програми и Дзецински хор „Чародїйство („Чаролија”) шпивал препознатлїви, народни шпиванки на язикох националних меншинох. На концу програми Директорка Канцелариї Сузана Паунович додзелєла подзекованя за медийне доприношенє у промовованю людских и меншинских правох представительом 41-го медию, а 13 медиї достали подзекованє за провадзенє и информованє о роботи националних совитох у 2015. року. Медзи добитнїками и тижньово новини „Руске слово”.

– Нашо медиї – тижньово новини „Руске слово”, часописи „Заградка” и МАК, як и аґенция „Рутенпрес” информую на нашим, руским мацеринским язику, зоз чим чуваю руски язик и културу, националну свидомосц и идентитет Руснацох. Подзекованє, медзи иншим, гутори и же нашо информованє о рускей националней заєднїци, о Националним совиту и його одборох припознате, же добре робиме и же зме на хасен и рускей националней заєднїци и нашей держави Сербиї – гварела директорка НВУ „Руске слово” Мартица Тамаш. Пре виражену заинтересованосц припаднїкох рускей заєднїци, Национални совит Руснацох тих дньох на свой сайт Подзекованє положел и способ намесцаня тастатури и фонтох на нашим язику на рахункари. На правим боку сайту НС – www.rusini.rs – под меном „Руска тастатура”, а з кликом на „Руска тастатура и єй инсталация”, дате толкованє єй инсталованя. НС Руснацох ше и з тим поцагом уключел до означованя Медзинародного дня мацеринского язика. ПРОГРАМА И У ШИДЗЕ Внєдзелю у Шидзе у орґанизациї Совиту за национални меншини и Униї женох ОО Сербскей напредней странки тиж бул означени Медзинародни дзень мацеринского язика з пригодну програму под назву „Люб свойо, почитуй цудзе”, хтора отримана у сали Културно-образовного центра. У шидскей општини у урядовим хаснованю руски и словацки язик, а у валалох Батровци и Сот у урядовим хаснованю горватски язик и писмо. Замерковани наступ мали того вечара и Руснаци з КПД „Дюра Киш”. Миломир Шайтош, заменїк предсидателя Рускей матки, член Националного совиту Руснацох и член Шветового конґресу РРЛ кратко поинформовал присутних о рускей националней заєднїци и руским язику. Руску шпиванку з тей нагоди представела Мишана шпивацка ґрупа, а професор мацеринского язика Зденко Лазор пречитал за тоту нагоду пригодни стихи.■ Аґенциї/„Рутенпрес”/дописователє 26. ФЕБРУАР 2016.

STANOVISKA

Пише: Александер САВАНОВИЧ, новинар

ПОЛИТИЧНИ АПОСТОЛИ Щиро най вам прoвем – нє барз сом одушевени зоз бренканьом на дзвери нєпознатих особох, котри ми пробую увалїц койдзеяки продукти – од шерпенкох и мискох, посцелїни, кнїжки, есцайґ, супер уцицовач котри кошта як мойо осем плаци, та прейґ тих котри у мено Христа, котрих вон, нїби, послал же би пробовали ратовац мою гришну и єретичну душу, до тих котри ми сцу „увалїц” политичне становиско и то нє їх, алє странки у чийо мено иду на казань. Медзи тима остатнїма и предостатнїма нєт велькей розлики. Методи им, углавним, подобни. И док у мено Господа тоти сучасни апостолє на прагу обисца жадаю ци повесц же ше Царство Боже приблїжело и же воно ту фурт, тоти други „политични апостоли” ци пробую потолковац же виборна кампаня вше ту, без огляду же виберанки нє розписани, бо красши живот єден нєпреривни процес за котри ше праве їх странка заклада и на тим пошвецено роби. Прето би було добре же бисце ше одлучели за царство боже/политичну странку котру праве представяю „апостоли” зоз брошурками. Медзитим, остатнї час политичне злоставянє согражданох з боку „пописовачох народней волї“ прешло кажду гранїцу сцерпеня. Нє досц им, тераз, уж лєм єдна нащива, алє даєдни обисца маю по три-штири нащиви политичних делеґацийох зоз сушедства, котре ше сце розпитац о ваших становискох о реформским курсу Влади, о ваших политичних становискох и гевто цо найважнєйше – за кого будзеце гласац. Е, ту сом себе, вец, дал за право же бим истей екипи дал цалком розлични одвити, голєм най ше нє враца з празнима формуларами. Знам же ше трапя, буду, можебуц, кандидати за даяки Совит Месней заєднїци, або даєден одбор у локалней подружнїци странки. Алє нє дам нїкому же би копали по моїм политичним опредзелєню, анї нїхто на то нє ма право. Понеже тот текст пишем док виберанки ище нє розписани, обчекуєм же ше подобни нащиви и телефонски поволанки предлужа и интезивую кед виберанки буду и формално розписани. Прето вам дам даскельо практични совити, же як висц украй зоз спомнутима „политичнима апостолами“. Кед му задуркали странацки активисти, мой пайташ вихасновал швижу нащиву Єгових шведкох. Понеже му Єгово шведки охабели досц пропаґандного материялу и їх публикацию „Кулу стражарох”, пайташ поволал нука политичних активистох и приповедал им о Богови и спашеню, подзелєл им материяли котри достал у предходней нащиви и випровадзел их по дзвери. Политични активисти були цалком збунєти, нє сцигли ше нїч анї опитац и од теди, до ньго вецей нє приходзели. Други совит ше, насампредз, одноши на найвисши правни акт тей держави, а то Устав Републики Сербиї з котрим ше тиж можеце ище красше защициц. У Члену 52. Уставу пише „Кажди полнолїтни, роботно способни державян Републики Сербиї ма право виберац и буц виберани. Виборне право обще и єднаке, виберанки шлєбодни и директни, а гласанє ТАЙНЕ и ОСОБНЕ”. Так же, зочце их зоз Уставом и вашим уставним правом котри вони пробую потупиц. И док тото пишем, нє тельо ме уж вецей секираю тоти цо на дзверох предаваю койдзеяку робу. Лєм най ше ми о политики нїч нє питаю.

РУСКЕ СЛОВО

5

НАШО МЕСТА У КУЛСКЕЙ ОПШТИНИ

ОЛЄГЧАНЯ ИНВЕСТИТОРОМ Скупштина општини Кула принєсла одлуку о субвенцийох вельким инвеститором у тей локалней самоуправи, а як поведзене, за укладанє заинтересована компания „Делта” На основи прилапеней Одлуки о стимулацийох пре прицагованє инвестицийох и звекшанє числа занятих на териториї општини Кула, на схад зки Скупштини општини штварток, 18. фебруара, шицки инвеститоре котри ту витворя инвестицию хтора оможлїви отверанє 1 000 и вецей роботних ме стох – буду ошлєбодзени од плаценя порциї на маєток, локалних комуналних таксох, локалних административних таксох, як и надополнєня за защиту и унапредзенє животного штредку (ткв. „еколоґийней такси”). Як на схадзки СО заменїк предсидателя Општини Велибор Милоїчич, гварел же кулску општину и єй индустрийну зону нєдавно нащивели представителє компаниї „Делта” заинтересовани за укладанє, так же и тот поцаг локалней самоуправи ище єден крочай ґу прицагованю инвеститотох пре отверанє роботних местох. Штварток поведзене же тих дньох ушлїдза дальши контакти з „Делту”, чийо представителє ознова приду до Кули, а у дискусиї поведзене же кед ше „Делта” одлучи отвориц погони у општини, конєчне число нових занятих годно буц и векше як тисяч.

Гоч ше нагадовало же пре лєм три точки дньового шора 47. схадзка СО Кула будзе швидко закончена, тота одлука о стимулацийох (субвенцийох) ше претворела до ширшей розправи о, такповесц, тогорочних укладаньох Општини медзи Драґутином Медоєвичом з Єдинственей Сербиї (ЄС) и предсидательом Одборнїцкей ґрупи Сербскей напредней странки (СНС) Перицом Видеканїчом. Медоєвич винєсол думанє же тота одлука у смислу предвиберанковей кампанї, понеже, як гварел, вон и ЄС подобне предкладаю уж три роки, як и же з олєгчанями треба помогнуц и мали и штреднї подприємства привреднїкох з кулскей општини. Ґу тому, огляднул ше и на други тогорочни плановани укладаня, за хтори гварел же су тиж идея ЄС-руху за социялни ратунок Општини Кула, яке полне мено тей Одборнїцкей ґрупи у СО. Видеканїч, як и Милоїчич, одвитовали же ше за тот час од кеди СНС у општини на власци зоз зменшаньом рижних таксох, та преполовйованьом ткв. еколоґийней такси, помага праве привреднїком з кулскей општини. Перица Видеканїч Медоєвичови зауважел и же Одборнїцка ґру-

па ЄС присутна лєм на початку схадзкох СО пре, як гварел – власну промоцию, та же є прето нє упозната зоз спомнутима одлуками СО. Обвинєл го и за демамоґию пре рижни обецунки ЄС хтори, як гварел - нє витворлїви у пракси, як цо и їх остатня анкета же заинтере сованим гражданом у кулскей општини подзеля по пол гектари державней же ми, за цо нєт за кон скей основи, гварел шеф Одборнїцкей ґрупи напреднякох. Вон потолковал и поцаги терашнєй власци унапрямени на ришованє заґадзенго Беґейцу, одно сно вецей инве стицийни укладаня до канализацийох и поцискуюцого воду пре елиминованє того найвекшого еколоґийного проблему. Видеканїч визначел же и то тиж будзе у функциї прицагованя инве ститорох и злєпшаня здравя жительства. На схадзки СО дата и согласносц на вименку Статута ЯКП „Водовод” Червинка, а пре зраженє интере сох, ме сто Милорада Вуксана, за предсидателя Комисиї за менованє директорох явних и явно-комуналних подприємствох хторим снователь Општина Кула меновани Чедомир Бероня. М. Зазуляк

САЯМ ТУРИЗМА У БЕОҐРАДЗЕ

ЖАБЕЛЬ ПРЕДСТАВЕЛ СВОЙ ПОТЕНЦИЯЛ На 38. Сайме туризмa у Беоґрадзе, хтори отримани од 18. по 21. фебруар, представене и туристичне понукнуце Туристичней орґанизациї Општини (ТОО) Жабель, вєдно з ТОО Србобран и Бечей. Нащивительох з понукнуцом жабельскей општини на Сайме поблїжей упознала директорка ТОО Жабель

6 РУСКЕ СЛОВО

Мария Чупич, а представени туристични, ґастрономски и вински потенцияли, як цо то Чарда „Наша ловарска приповедка”, Ресторан „Широки хладок”, Винария „Ботич”, Польопривредне ґаздовство „Радишич”, Ґолф-терен у Жаблю, Дестилерия „Two doves”, СЗД „Бомбонка и „Миньон”. С. Б.

26. ФЕБРУАР 2016.

НАШО МЕСТА АКТИВНОСЦИ ЦЕНТРА ЗА СОЦИЯЛНУ РОБОТУ У ШИДЗЕ

ПОМАГАЮ И МИҐРАНТОМ Центер за социялну роботу у Шидзе будзе помагац миґрантом на тим подручу, старац ше о малолїтних особох хтори ше у драже розлучели, односно страцели од родичох и найблїзшей фамелиї, бо у таких обставинох найвецей грожи тарґовина з дзецми и їх злохаснованє Попри порядних активносцох хтори маю по законских предписаньох зоз домашнїма державянами, Центер за социялну роботу у Шидзе ма и активносци хтори вязани за потреби и проблеми миґрантох на тим подручу. По словох Драґани Шинка, директорки Центра за социялну роботу, єдна з активносцох то и старанє о малолїтних особох.

– На миґрантскей драги найвецей загрожени дзеци и малолїтни особи и мали зме случаї же ше пре одредзени причини дзеци страцели од родичох. Дежурни координатор у Прилапним центре нас обвисцує о проблему и вец нашо фаховци пребераю старосц о дзецку. Мали зме случай же зме єдно дзивче змесцели до хранїтельскей фамелиї 15 днї покля ше нє пренашло єй родичох и предлужели вєдно по драги до Заходней Европи. Тиж зме мали и случай штверих малолїтних хлапцох хторих зме мушели змесциц до одвитуюцей установи у Беоґрадзе, дзе нїма бешедовал психолоґ – гвари директорка Шинка. Вона тиж приповеда и же ше раз случело же родичи дзецка прешли гранїцу, а дзецко остало з другого боку гранїци. Гоч ше могли на себе

„припатрац” прейґ гранїчней линиї, дзецко ше нє могло лєм так пущиц прейґ гранїци, алє ше мушело випочитовац процедуру о медзидержавних одношеньох. Наша собешеднїца спозорює же у таких обставинох найвецей грожи тарґовина з дзецми и злохаснованє дзецох. Вона тиж додава и же Центру за социялну роботу помоц и потримовку дава и ресорне Министерство роботи и социялного стараня. Дзекуюци тому, Шидянє до стали нову авто превозку „шкода рапид” а установа опремена зоз компютерами и мебльом.

Драґана Шинка, директорка Центра за социялну роботу у Шидзе

Душица Полетан, зоз Служби глєданя Червеного крижу у Шидзе

И Служба глєданя у Червеним крижу у Шидзе тиж анґажована. Од початку миґрантскей кризи було коло 150 случаї.

– Ту нє рахуєме кед ше дахто страцел на даскельо годзини, а було и таки случаї. Нєдавно зме помогли дзевецрочному дзивчецу зоз Ираку хтора ше у драже страцела од родичох на драги през Сербию и найдзена є праве у Шидзе. Пренашли зме родичох и вєдно з нїма дзивче предлужело далєй – гвари Душица Полетан, задлужена за Службу глєданя у Червеним крижу у Шидзе. Вл. Дїтко

НАЦИОНАЛНA СЛУЖБА ЗА ОБЕЗПЕЧОВАНЄ РОБОТИ

НОВИ КОНКУРСИ И ЯВНИ ПОВОЛАНКИ Национална служба за обезпечованє роботи розписала явни поволанки – конкурси за витворйованє програмох и мирох активней политики за обезпечованє роботи, хтори предвидзени з Програму роботи Служби за 2016. рок. Розписани Явна поволанка роботодавательом за додзельованє субвенцийох за обезпечованє роботи нєзанятим з катеґориї особох котри чежше доставаю роботу за новотворени роботни места у тим року. Розписана и Явна поволанка нєзанятим Ромом за додзельованє субвенцийох за самообезпечованє робо26. ФЕБРУАР 2016.

ти у 2016. року, Явна поволанка нєзанятим за додзельованє субвенцийох за самообезпечованє роботи, та явна поволанка роботодавательом за субвенцию часци заробку хасновательом пенєжней социялней помоци у тим року. Ґу тому, розписани и Явни конкурс за орґанизованє и витворйованє явних роботох за хтори ше анґажує нєзаняти особи и нєзаняти особи з инвалидитетом. Шицки явни поволанки и конкурси мож опатриц на сайту НСЗ, а информациї мож достац и у каждей орґанизацийней єдинки НСЗ. А. М.

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА ЗОЗ РОБОТИ ДОМА ЗДРАВЯ У КУЛИ

БУДУ АНҐАЖОВАНИ СПЕЦИЯЛИСТИ Пишу: Мария АФИЧ Михайло ЗАЗУЛЯК

Директор др Жарко Шевин

У Доме здравя у Кули хибя специялисти, та ше анґажовало єдного очного специялисту и двох ґинеколоґох, а догваря ше и зоз специялистом спортскей медицини. Зоз општинского буджета видвоєни и 3,75 милиони динари за купованє превозки Швидкей помоци. Керестур по числу жительох на законскей гранїци же би мал двох лїкарох общей пракси, алє кед єден пойдзе на рочни одпочивок, нє мож обезпечиц замену за другого

У

Доме здравя у Кули, нєодлуга би мали почац робиц тройо лїкаре специялисти хтори хибели, а то офталмолоґ (очни лїкар), ґинеколоґ и специялиста спортскей медицини, хтори буду анґажовани два раз або три раз до тижня, накадзи ше тих дньох з нїма подпише контракти – виявел за „Руске слово” директор Дома здрава др Жарко Шевин. Кулски Дом здравя бул примушени анґажовац нових специялистох, бо уж од скорей хиби ґинеколоґ, а однєдавна и очни лїкар, та прето настала права конфузия за вельочислених пациєнтох. Понеже Министерство здравя нє одобрело їх анґажованє, конкретно помогла локална самоуправа, хтора, по словох заменїка предсидателя Општини Кула Велибора Милоїчича, видвої 3,6 милиони динари рочно за анґажованє лїкарох-специялистох. По словох др Шевина, до очней амбуланти у Кули, будзе приходзиц др Снежана Маркович, до ґинеколоґийней у Червинки ґинеколоґ зоз Србобрану, дзе дочасово анґажовани и пензионовани др Луткич, так же буду робиц двоме ґинеколоґове, а догваря ше и зоз специялистом спортскей медицини. Як визначел др Шевин, пре абсолутни нєдостаток кадрох специялистох, котрих нє

8 РУСКЕ СЛОВО

мож найсц на евиденциї Националней служби за нєзанятих, то затераз єдине можлїве ришенє. НОВА ПРЕВОЗКА ЗА ШВИДКУ ПОМОЦ Дом здравя Кула, 10. фебруара, достал нову превозку за Швидку помоц, вредносци 3,75 милиони динари, а пенєж за купованє обезпечени з општинского буджета. Ключи од новей превозки директорови Дома здравя др Жаркови Шевинови придал заменїк предсидателя Општини Кула, Велибор Милоїчич. Як з тей нагоди гварел др Шевин, остатня превозка за Швидку помоц до кулского Дома здравя обезпечена ище 2007. року, так же то будзе велька помоц у роботи, бо лєм прешлого року превежени коло 2 000 пациєнти, нє рахуюци тих котри иду на диялизу.

– З локалней самоуправи нєдавно наявени и други новини у ришованю вельочислених и рижнородних проблемох у функционованю кулского Дома здравя. Так Општина Кула за Дом здравя пошвидко планує набавиц и ултразвучни апарат, вредносци коло 3 милиони динари, потим опредзелєли и 5 милиони динари за 26. ФЕБРУАР 2016.

НАШО МЕСТА технїчне отримованє и оправянє обєктох Дома здравя, як и 2 милиони за одплацованє камати на длуство за лїки. Пошвидко будзе розписана и явна набавка за пораєнє простору на месце дзе була Народна библиотека, дзе би мала почац вибудов нового обєкта за специялистични служби, и у тим обчекуєме потримовку и од ресорного министерства – гварел медзи иншим, Велибор Милоїчич. ГРОЖИ ДЛУСТВО ЗА ЛЇКИ Спатраюци ґенезу укладаньох до здравства дзе локална самоуправа од 2007. року превжала сновательни права, як гвари директор др Жарко Шевин, видно же ше по 2011. рок рочна сума укладаньох драстично зменшала зоз скоро 5,3 милиони динари. Од 2012. року почала роснуц такой на 7 и пол милиони динари, а шлїдуюци два роки спадла на по 3 милиони, а влонї ше ознова звекшала на 6 милиони 775 тисячи динари.

ДВОМЕ ЛЇКАРЕ У КЕРЕСТУРЕ У керестурскей Здравственей амбуланти ознова єст проблеми хтори револтую жительох, а то же єден длугши час нє робел педиятер, а на общей пракси од нового року знова роби лєм єдна лїкарка. На тоти питаня директор Дома здравя одвитовал же вони пре обєктивни причини.

– Керестур по числу жительох на законскей гранїци же би мал право на двох лїкарох общей пракси. Заш лєм, нєдавно до амбуланти обезпечени и други лїкар, алє кед єден пойдзе на рочни одпочивок, Дом здравя нє ма можлївосци обезпечиц замену. Прето нє робел и педиятер, а и др общей пракси, хтора у медзичаше остала на законским одсуству и пре два случаї шмерци у блїзкей фамелиї – потолковал др Шевин.

АДАПТУЄ ШЕ ПРОСТОР ЗА НОВУ НАРОДНУ КУХНЮ У ШИДЗЕ

БУДЗЕ ВЕКША И СУЧАСНА Народна кухня у Шидзе будзе змесцена у дакедишнєй польопривредней апатики, адаптованє у цеку, а иножемни донаторе прейґ Червеного крижа Сербиї обезпеча и нову сучасну кухню з опрему у вредносци 25 000 еври У будинку Червеного крижу у Шидзе тераз ше адаптує часци будинку у хторей дакеди була змесцена польопривредна апатика, а за потреби Народней кухнї хтора ше роками находзи у будинку у дворе Општинскей управи. По словох Ивици Йовича, секретара Червеного крижа, по-

Место польопривредней апатики тераз будзе кухня

Придаванє ключох од новей превозки Швидкей помоци

– За 2016. рок зоз буджету нам плановани 13 милиони динари цо треба похвалїц. Медзитим, мушим визначиц же Дом здравя ма вельки бриґи пре барз вельке длуство ґу добавячом лїкох, а на дньовим уровню ше ище задлужує за нови, приблїжно, 250 000 динари. Кед же ше за ришованє того огромного длуства нє найдзе даяке стратеґийне ришенє мушим повесц же функционованє Дома здравя будзе нєизвесне – заключел др Шевин. Шлїдуюци проблем хтори трапи тоту здравствену установу то и поступок рационализациї роботних местох дзе ше муши ришиц звишок петнац занятих у Доме здравя, дзе робя єден стоматолоґ, шейсц роботнїки у администрациї и осем пораячки. Як визначел директор Шевин, и то нєприємна длужносц, алє ше закон муши випочитовац.■ 26. ФЕБРУАР 2016.

стояца кухня барз дослужена, прето би инспекция могла зопрец єй роботу. По його словох з прешлорочним планом буджета општини було плановане шейсц милиони динари за адаптованє нового простору.

– Тоти средства ше одноша лєм на будовательни роботи, а нова кухня будзе ушорена по шицких стандардох гиґиєнско–санитарних односно по HACCAP системи. Поверхносц виноши 90 квадратни метери у хторих два маґазини, купальня, простор за пририхтованє и розподзельованє єдлох – наводзи Ивица Йович. Пре актуалну миґрантску кризу и обовязки з хторима ше по тим питаню зочує Червени криж у Шидзе, иножемни донатопре прейґ Червеного крижу Сербиї обезпеча и нову сучасну кухню з опрему у вредносци 25 000 еври. У тзей хвильки ше у Народней кухнї рихта єдла за коло 350 хасновательох, а у новей кухнї би могло пририхтовац и 700 єдла з єдней часци аж и за миґрантох. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО

9

НАШО МЕСТА БАЛИ У ДЮРДЬОВЕ

РОЗТАНЦОВАНИ МЛА ДИ ШВИДКО ЗОГРАЛИ САЛУ Пише: Сандра БАРАНЬ

Орґанизованє балох у Дюрдьове ма длугу традицию. Давно, а и тераз, найвецей ше их орґанизовало пре друженє и танєц, пре забаву, и вешелє. Шицки любя дакого видзиц, алє и буц видзени, замерковани. Буц прибрани. На бал ше облєка святочни шмати, гудаци граю весели руски писнї, а остава ше вельо длужей як дакеди. Ище вше старши жени шацую млади дзивки и леґиньох котри порихтани ступиц до малженского живота, лєм чекаю их видлашарски благослов

О

балох, котри после Другей шветовей войни, а окреме шейдзешатих и седемдзешатих рокох, побешедовали зме зоз Михалом Сабадошом, народзеним 1941. року. Вон длуго участвовал у орґанизациї балох у КУД „Тарас Шевченко”, а тиж бул и член у Управним одборе од 1965. по 1969. рок.

– На бали сом почал ходзиц шейдзешатих рокох кед сом мал осемнац роки. Младеж ше теди любела зходзиц, вешелїц и танцовац. Вжиме нє було вельо роботи та зме мали надосц часу баловац. Бали теди були орґанизовали на вецей местох у векших салох у валалє. Найчастейше, у дакедишнєй Планчаковей познєйше Чакановей сали, потим у Копчансковей, и у велькей сали Задружного дома. Ушорйовали их або орґанизаторе, або власнїки сали. Седемдзешатих рокох бали у Дюрдьове були барз популарни, Хаснованє сали за таке ше, углавним, нє плацело, а и гудаци часто грали без надодзивку ше ишло пред тим, до обисца, глєдац од оца дополнєня. Кед у салох хибело лавки, столи або судзина шлєбодзенє. Кед ше го достало, оцец им дал помарачатприношело ше з дому, або пожичовало од сушедох. Са- ко до руки, та ше пошли баловац. Томболи було и теди, лу ше прикрашовало з рижнима паперами и помаранча- доставали ю од спонзорох и куповали продукти у дутятами на повали позаквачовани з дротами. Хто сцагнул ну. Нє була богата як тераз, алє значна у тедишнїх часох. поморанче, плацел кару – памета Михал Сабадош.

– Сцел сом моєй дзивки подаровац помаранче, сцагнул РИБА ЗА ТРИ ПАРИ сом го з дрота и видзел ме полицай котри чувал шор у сали. У єдней часци сали, у куцику, бул гарешт, та кед Раз, кед мал предавац томболу од стола до стола, Мидахто нє слухал, або правел нєшор, стал заварти у тим хал ше забешедовал и забул, та цидулки остали нєпопрекуцику. Мнє завар и требало ме отамаль вицагнуц. Теди дани. Томбола подзелєна, а кед требало заплациц у дутямоя дзивка пришла и одкупела ме. Так зме ше теди ша- ану цо купене, мушел сам виняц бутєлар и надополнїц лєли и бавели, а на бал ше рушало кед ше змеркло, а по трошки. Но, найважнєйше було дружиц ше и вешелїц. Бали ше барз чекало, бо нє було тельо карчми и други интересантносци. ЯК СЕБЕ НАХОДЗЕЛИ ПАРУ Здогаднул ше Михал же єдного року за бал требали служиц рибу. Цали дзень ю рихтали, медзитим, того веКед дзивчата танцовали у колє, а кед ше даєдна з нїх попачела даєдному леґиньови, вон „джаґнул” до нєй, чара нападал вельки шнїг и на бал пришли лєм три пата кед сцела, бешедовали або танцовали. Кед ше добре ри. Нє обавали ше вельо, алє остали госциц ше и дружиц складали, знали и на двор сцекнуц. На бал ше рушало як кед би була полна сала. Шицко уж було порихтане, а кед ше дома шицко поробело, а дому з балу коло пол же други нє пришли, нє було таке важне. ноци. Теди дзивки з леґинями ишли на бал аж кед Бали вше були вжиме, та ше цали дзень топело до педзивка була спитана, по теди нє. Малженски пари цикох же би було цепло у сали. Пецики були поставени ридше ходзели на бали, бо дома мали вельо роботи. вшадзи, окрем у Задружним доме.

10 РУСКЕ СЛОВО

26. ФЕБРУАР 2016.

НАШО МЕСТА – Мушели зме их з дому цагац на санкох. Теди зме за два пецики потрошели коло 200 литри олєю. Кед було жимно, знаходзели зме ше. Алє кед ше млади розтанцовали и сала ше швидше розограла – гвари наш собешеднїк.

НА БАЛ ШЕ ОБЛЄКА ЯК ЗА ШВЕТО Сенка Сабадош, народзена 1933. року, по приселєню зоз Руского Керестура до Дюрдьова зоз своїма товаришками и товаришами ходзела ше баловац, гоч теди частейше були орґанизовани пратки и друженя у ґаздинї и танци. На бал облєкали святочну пасову сукню, нєдзельову, бреновали власи, або их лєм зачесали и заплєтли варґочи.

– Ходзели зме танцовац на бали, а водзел нас учитель Олеяр. Нє танцовали зме длуго, пошвидко зме одходзели дому. Познєйше, кед сом одросла и мала седемнац роки, на бал сом ходзела з товаришками. Єднали зме ше яку шмату облєчеме, яку фарбу, чи будземе єднаки чи нє – гварела Сенка Сабадошова. Теди, ше бали отримовало у План ча ковей сал и . Ст ар ши дзивки танцовали блїжей при гуда цох, а младши далєй.

С е демдзешатих рокох, пейц ро ки за шором були орґанизовани два бали, всоботу за дзивки и леґиньох, а внєдзелю за малженски пари. З часом, кед уж було менєй младежи, бал ше ознова зєдинєло. Шейдзешатих рокох дзивки и жени уж менєй ношели широки пасово сукнї на бал, а уж седемдзешатих скоро шицки ношели граждански шмати. Теди у валалє бали орґанизовали и други валаски здруженя и орґанизациї, медзи нїма були ловаре и огньогасци, а бали ше нащивйовало и у других наших ме стох. ВИДЛАШАРКИ ПЛАЦЕЛИ ПОЛ КАРТИ Дакеди ше жени под час балу през облак припатрали на дзивки и леґиньох. Кед було барз жимно, вошли нука и плацели уходнїцу – пол картри. Припатрали ше на младих, одно сно, паровали их. Видлашки гласно франтовали або огваряли, даєдни з нїх глєдали синови або дзивки супружнїка, та добре, добре отверали очи.■ 26. ФЕБРУАР 2016.

ШВЕТО МАРИЇ ЛУРДЕСКЕЙ И ЄЙ КАПЛЇЦИ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

МАРИЙОВО ЧУДЕСНИ ВИЗДРАВЕНЯ Нєзаповедане швето Мариї Лурдескей, 11. фебруара, керестурски парохиянє означели у дакедишнєй манастирскей каплїци ше строх служебнїцох на Капущаним

хтору папа преглашел даскельо роки пред тим. У казаньох священїки подгадли на значносц лурдеских указаньох, та на Марийово нєпреривне старанє и помоц вир-

У казаньох священїки подгадли на значносц лурдеских указаньох

шоре (при Доме за старих) хтора пошвецена Богородици Лурдескей. Того дня там служени штири Служби Божо, а як служителє ше зменьовали троме домашнї священїки парох о. Михайло Малацко, и капеланє о. Владимир Медєши и о. Михайло Шанта, зоз Коцура парох о. Владислав Рац и о. Яков Кулич, та парох зоз Кули о. Виталий Лотоцки ЧСВВ. Швето Лурдескей Мариї установене на основи чудесних указаньох у Лурду у Французкей, 1858. року, кед ше Богородица указала дзивочки Бернардети. З тима указанями, вона „потвердзела” доґму о своїм непорочним зачатию,

ним. О тим шведоча и числени чудесни, насампредз физични виздравеня хтори ше по нєшка случую у Лурду, на цалим швеце познатим – як Марийово святилїще. На Службох у кере стурскей лурдескей каплїци, було нагоди и за св. Споведз та кирбайски полни одпуст, були служени молебени до Богородици, а пред кажду Службу модлєна молитва Ружанцу. Почитованє Мариї Лурдескей барз розширене и у нашим народзе, та попри домашнїх на кирбаю у керестурскей каплїци було вирних и з других околних парохийох. М. Афич

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ

ФАХОВО ПРЕПОДАВАНЯ: ДЮРДЬОВ

ТРЕБА ВОДЗИЦ КНЇЖКУ ПОЛЯ У продукциї польопривредних житаркох и желєняви пре вельки пременки хвилї, у остатнїх дзешец рокох, пре цепле пасмо и сушу треба водзиц рахунка о жеми, поряднє залївац, алє и анализовац, же би ше ю правилно и добре третировало. Шицко тото би було добре записовац до кнїжки поля – гварене на преподаваню

У

плїв суши на аґробизнис, стан шацох, превенция хоротох и защита рошлїнох, конкурси за субвенциї у польопривреди, пременки у законох у польопривреди и водзеню ґаздовствох – були теми преподаваня у Дюрдьове, у орґанизациї Землєдїлскей задруґи „Родне польо”. Присутних привитал Милош Шовлянски, у мено спомнутей Задруґи, котри похвалєл младих польопривреднїкох же нащивюю преподаваня хасновити за їх будучносц.

Tреба цо рационалнєше хасновац воду, суґеровал мр Янко Пап, котри бешедовал и о уплїву на плод, уж стандардних вельких осцилацийох у паданю дижджох, моци витра и частих зменьованьох рочних часцох и хвилї.

– Нєт анї єдно шаце котре одпорне на сушу. Можебуц лєм на єден дефицит води даєдно шаце лєпше поднєше, а друге барз настрада, алє без води нє мож. Єст розлики медзи сортами и гибридами, селекция поробена на моцносц кореньовей системи и инше, алє одредзене количество влаги муши буц же би рошлїна прежила – гварел мр Янко Пап. Наводньованє остатнї дзешец, та и петнац роки, барз значне. Дакеди за добру, або максималну продукцию требало пейц залїваня, а нєшка дванац, петнац, та и двацец два. Вон наведол и приклад у околїску Дюрдьова, дзе капуста дванац раз залївана, та главки место два, до два и пол килограми, мали лєм седемсто ґрами. Пре сушу ше меня и физиолоґия рошлїни, односно пре високи температури воздуху, пасма и мало води. Желєняви зоз поджемнима орґанами барз загрожени и треба их залївац, а так и розхладзиц жем. У индустрийней продукциї залїва ше на кажди два, або три днї.

же тото цо дакеди було добре, так и нєшка. Треба чувац свойо околїско, природу и шорово отримовац жем на котрей ше пестує поживу за людзох. ТРИ НАЙПРЕДАВАНШИ МАШИНИ

Остатнї дзешец роки найпредаванши машини то подривачи, розривачи и брана.

– Вше ше оре на 25-27 центиметри, алє вец ше под бразду зяви тварде пасмо, та ше кореньова система чежко пребива и вода нє може прейсц, та после дижджу на тим месце остава вода. Зоз розривачом на 45 цм ше тото стварднуце розбива. Познєйше, з ролю, зоз елементами латинковей букви „л”, з ґузлами або без, после шатви ше „спакує” жем и направи добре дотиканє жеми и нашеня, а влагу ше дзвигнє горе. Так приходзи до функционалней вязи води и нашеня, и ровномирного сходзеня шаца. Треце орудиє котре ше добре указало то брана, котра направи ростресаце пасмо єднакого квалитету и структури, НАЙЛЄПШИ УРОЖАЙ КЕД ШИЦКО цо тиж барз значне, надпомнул Пап. Медзитим, проблем У ОПТИМУМУ же нам економска моц вше слабша, та гоч фахово служби и польопривреднїПродукция нє може буц максимална НА ПЕЙЦ РОКИ ки вельо того знаю, шицко то чежко кед нєт досц одредзени елементи у ВИПИТАЦ ЖЕМ витвориц. жеми. Ище горше кед єст звишок, бо О значносци водзеня кнїжки поля и теди настава токсична зона, кед, наРаз у пейцох рокох би требало по- свойофайтовей особней карточки жеприклад, пре звекшанє фосфору приходзи до блокированя азоту, желєза, робиц стандардну аґрохемийну ана- ми, о значносци планованя роботи и цинку и других микроелементох. Так лизу, з котру ше достава шейсц вред- управяня зоз ґаздовством и о пременносци у жеми – вкупни азот, фосфор, ки законох, бешедовал инжинєр польше створи таку концентрацию у жеми калиюм, калциюм карбонат, кваже ше на тим пасму вецей нє шме сад- шносц и гумус. Найчастейше ше на- опривреди Александар Давидов. Тиж, зиц. гло меня вкупни азот, а други спом- дипломовани инжинєр за статкарство На преподаваню мр Янко Пап пре- нути елементи стаємни и мож з нїма Ґоран Юрлин поинформовал присутчитал виривок зоз новинох котри дру- управяц. Анализу жеми на азот тре- них о конкурсох и условийох за субковани 1929. року, дзе у даскелїх точ- бало би робиц кажди рок, пред при- венциї польопривреди и о добрих и подлих прикладох зоз пракси.■ кох ясно визначене як ше треба спра- кармйованьом. Сандра Барань вовац у хотаре и ґу жеми. Заключене

12 РУСКЕ СЛОВО

26. ФЕБРУАР 2016.

ЕКОНОМИЯ

ФАХОВО ПРЕПОДАВАНЯ: ВЕРБАС

АКТУАЛНОСЦИ У СТАТКАРСТВЕ И ПОЛЬОДЇЛСТВЕ Шветово фаховци бешедовали о гибридох, сортох кукурици, сої, слунечнїку, урожаю, способох продукциї и велїх других темох. Визначене и же польопривреднїки маю здруженя, алє би их ище требало змоцнїц и повязац У орґанизациї Польопривредней фаховей служби Вербас, Оддзелєня за польопривреду Општини Вербас и Института за польодїлство и заградкарство Нови Сад, прешлого пиятку у сали Скупштини општини Вербас отримане преподаванє о статкарстве и польодїлстве. Присуствовали велї польопривредни продукователє, а о гибридох, сортох кукурици, сої, слунєчнїку, урожаю, спо собох продукциї и велїх других темох могли чуц од др Дюри Караґича, др Ґорана Бекавца, др Иґора Балалича, др Вука Дьордєвича и мсц Снежани Катански з Институту, Александра Репчека з Польопривредней служби Вербас, др Ивана Пихлера зоз Польопривредного факултету Нови Сад, Лазара Чемерлича з компаниї „ИТН” и других фаховцох. Присутних привитали помоцнїк предсидателя Општини Милан Милич, членїца Општинскей ради задлужена за польопривреду Ливиа Боґанч Андрияшевич, Синиша Яковлєв спред Института и Емилия Баяц спред Польопривредней фаховей служби.

– Привитуєм шветових фаховцох з ново садского Института и мам вельку чесц же нам праве вони тримаю преподаваня. Вшелїяк же тоти дзвери отворени новим знаньом и схопно сцом, а продуковательом жадам успишну роботу и же би нєшкайши здобути знаня применьовали на своїх польох – гварел Милан Милич. Ливиа Боґанч Андрияшевич визначела же таки преподаваня єдна з формох помоци польопривредним продуковательом.

Орґанизаторе преподаваньох ПФС Вербас, Општина Вербас и новосадски Институт

– Думам же польопривреда ма шансу и ма будучносц. Найзначнєйше то же маме здруженя, алє бизме их требали ище змоцнїц и повязац. А за шицко гевто цо дилема, або проблем у одношеню на Министерство, або Покраїну, ту зме же бизме пренашли одвити на шицки вашо питаня – визначела Боґанч Андрияшевич. Синиша Яковлєв привитал шицких бувших, будуцих, а окреме терашнїх статкарох, хтори єдна з найвитирвалших ґрупох у польопривредней продукциї. З тей нагоди вон подзековал Општини и Польопривредней фаховей служби з хтору Институт ма добре сотруднїцтво.

– Наздавам ше же тото початок чогошик нового, тото цо нам потераз хибело, так же верим же з нєшкайших преподаваньох шицки видземе богатши и будземе мац о чим бешедовац – заключел Яковлєв. Фаховци з Института и Польопривредней служби бешедовали о актуалних темох, док Лазар Чемерлич польопривреднїком представел „Желєну линию” компаниї „ИТН”, а услуги банки Интеса презентовал єй представнїк Владимир Ґуслов. А. Маркович

ВЕРБАСКИ ПОЛЬОПРИВРЕДНЇКИ ОДПУТУЮ ДО СЛОВЕНИЇ

ЕДУКАЦИЯ О ЕВРОПСКИХ ИСКУСТВОХ Оддзелєнє за польопривреду Општинскей управи, у сотруднїцтве з Општину Вербас орґанизує одход до Словениї за хтори ше могли приявйовац заинтересовани польопривреднїки з вербаскей општини. Тродньова нащива будзе од 28. фебруара по 2. марец, а як сообщела Миряна Дюрич з Оддзелєня за польопривреду, под час нащиви предсидатель Општини Вербас др Братислав Кажич з домашнїма подпише грамоту о намирох сотруднїцтва. Попри представительох локалней самоуправи, до Словениї и Австриї би мали одпутовац и коло двацец поль26. ФЕБРУАР 2016.

опривреднїки з општини, за котрих там будзе орґанизована едукативна програма. Вони на фахових совитованьох буду мац нагоду побешедовац зоз численима експертами зоз Словениї, зоз Министерства польопривреди, Аґрарней комори, Аґрарней банки Словениї и других орґанизацийох. Як визначела Дюричова, на тот способ нашо польопривреднїки можу прешириц знаня о методох, способох и стратеґийох приступох европских институцийох ґу рижним обласцом у польопривреди. А. М.

РУСКЕ СЛОВО 13

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ПРЕМИЄРА 25. ПРЕДСТАВИ РНТ „ПЕТРО РИЗНИЧ ДЯДЯ”

НЇЧ НЄ ТАКЕ ЯК ВИПАТРА

Нащивителє котри всоботу, 20. фебруара, у Руским Керестуре були на премиєри представи „Цо видзела послуга” у режиї Владимира Надя Ачима, а у продукциї Руского народного театра „Петро Ризнич Дядя”, мали нагоду одпатриц прави „бал под масками”. На основи текста Джона Ортона, режисер приповедку присподобел ґу нашому менталитету и вєдно з ґлумцами направел комедию ситуациї засновану на замени идентитетох

П

редстава виволала вельке интересованє, цо було видно по вельким числу нащивительох, котри мали углавним позитивни коментари на цалу представу, а окреме на ґлумецку екипу. Гоч представа длуго тирва и на моменти є конфузна, динамика, гумор, интриґи, заменьованє улогох и костимох у представи тримали увагу публики, котрей аж на концу одкрити нєзвичайни розплєт и порученє. То драма хтора на комични способ критикує дружтво, без огляду чи то у прешлих часох, чи у терашньосци.

– Цале чловече ство ше пробує огранїчиц и оградзиц од своїх хибох зоз протоколом, функциями, роботами хтори ше робя „у рукавичкох”, а нє дума ше о тим же чловек у ствари єдна жвир. Зоз представу зме сцели указац же чловек политичне и дружтвене єство, а од околїска завиши як вон будзе функционовац и на яки спо соб будзе прикривац власни нєдо статки – гварел режисер Владимир Надь Ачим о теми представи „Цо видзела по слуга”. Дїя провадзи ситуацию у шалєней хижи, дзе кажде ма свою привидну улогу, алє ю и меня у одношеню на ситуацию у хторей ше найдзе. Так привидни дохторе поставаю пациєнти, „нормални особи” преглашени за шалєних, а полицає котри напевно тримаю шор тиж повязани до кошулї за шалєних. На концу ше укаже же шицки вони пациєнти и жию у своїм швеце, дзе бавя якишик свойо представи.

14 РУСКЕ СЛОВО

Понеже ше дїя одноши на анґлийске поднєбє, та самим тим и иншаку културу, текст и гумор требало присподобиц ґу нашому менталитету. З нагоди премиєри режисер окреме похвалєл пошвеценосц ґлумецкей екипи, хтору творя Славко Орос, Снежана Малацко, Михайло Варґа, Емил Няради, Ненад Канюх и Ребека Планчак.

– Треба же бизме пестовали и националну драматурґию и обрабяли теми зоз националнима елементами, алє нє шмеме запоставиц и шветову драматурґию. Векшина ґлумецкей екипи зоз тей представи виведла и остатню представу РНТ „Петро Ризнич Дядя” з назву „Вона нєвиновата”, режисера Михайла Зазуляка и зоз тим указала же можеме мац и представи шветовей и националней драматурґиї. Тот текст сом чувал седем роки и аж тераз ше шицки коцочки поскладали – подзелєнє улогох, буджет, потреби патрачох. Екипа вельо робела же би ше присподобела ґу представи, на анализи, прекладу, скрацованю и на концу можем повесц же сом барз задовольни зоз цалим колективом – гварел Надь. З оглядом на скромни буджет зоз хторим ше розполагало у реализациї представи, сценоґрафия була одвитуюца, а звук, односно музика хтора провадзела дїю цалком прилагодзена комедиї и драми. Витворенє того 25. проєкту РНТ „Петро Ризнич Дядя” финансовал Национални совит Руснацох.■ Сенка Надь 26. ФЕБРУАР 2016.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА У БИКИЧУ ОТРИМАНА ПРОМОЦИЯ ЦД

ШПИВАНКИ НА НОШАЧУ ЗВУКА У Доме култури у Бикичу, прешлей соботи, 20. фебруара, отримана промоция ЦД под назву „Хижочко стара”, Мишаней шпивацкей ґрупи КПД „Иван Котляревски”

Н

а ношачу звука призначени 18 шпиванки хтори ґрупа виводзи на числених наступох и манифестацийох у жеми и иножемстве. Промоция и почала праве зоз шпиванку „Хижочко стара”, дакедишнього учителя у Бикичу Михайла Ковача. Промоция ЦД була нагода и же би ше представело плодну и творчу роботу шпивацкей ґрупи бикичского Дружтва, хтора основана 2009. року и перши роки исновала у рамикох Здруженя женох. Од 2011. року почала робиц у рамикох Дружтва, же би од 2012. почали шпивац и хлопи, та так вец настала Мишана шпивацка ґрупа. Як гварене на промоциї, потримовку за снованє и у роботи ґрупи дал дакедишнї учитель у Сриме Славко Надь з Руского Керестура, хтори и присуствовал на промоциї, а значну помоц потим дали музични фаховци, малженска пара Драґана Ґлувня Бабич, як руководителька ґрупи, и шпивачка и єй супруг Боян Бабич як музичне провадзенє. З тей шветочней нагоди здогадло ше же початки роботи ґрупи нє були лєгки и же ше требало остарац за облєчиво же би ше посцигло високи уровень нє лєм шпиваня, алє и випатрунку, а

НА ЗНЇМАНЮ ЦД УЧАСТВОВАЛИ На ЦД зняти 18 шпиванки, а шпивали Невенка Бобаль, Єлена Гнатко, Желька Лазор, Драґица Романяк, Верунка Надь, Добрила Штефанчик, Ґенка Сорочко и Олґица Лукач, як и хлопи Звонко Шолтис, Данил Штефанчик, Яким Лазор, Тихомир Античевич, Данил Надь и Петро Гарвильчак. Уметнїцка руководителька Драґана Ґлувня Бабич, а музичне провадзенє Боян Бабич. Видаванє финансийно помогнул Национални совит Руснацох.

26. ФЕБРУАР 2016.

членїца ґрупи Верунка Надь зоз Бачинцох ше остарала ушиц облєчиво. Шпивацка ґрупа наступала на числених манифестацийох у валалє, општини Шид и Сербиї, на наших найзначнєйших фестивалох дзе були вше замерковани, похвалєни и наградзовани, а тиж наступала и на манифестацийох и фестива лох у Словацкей Републики, Польскей и Горват скей. На промоциї одшпивани „Як вода в поточку” хтора по ста ла шветочна шпиванка бикичского Дружтва, „Вежнї зайду” хтору жени одшпивали сами, а вєдно зоз хлопами и шпиванки „Коло водички” , „А, чия то хижа”, „А, чия мамочко”, а хлопи сами одшпива ли „Чийо же то волки”. Наступел и дует Драґана Ґлувня Бабич и Драґица Романяк и одшпивали „Тиха вода”. Госцински на промоциї була Женска шпивацка ґрупа словацкого КУД „Єднота” зоз Шиду хтори ше представели зоз венчиком словацких народних шпиванкох, а тиж одшпивали и руску шпиванку „А од Пряшова”. Госцованє була нагода же би членїца словацкей ґрупи и предсидателька СКУД „Єднота” Блаженка Дєрчан, подаровала Деянови Бобальови, предсидательови КПД „Иван Котляревски”, їх моноґрафию и ЦД, а Бобаль подаровал ЦД хтори промововани. Удатна промоция у хторей уживала публика у сали, закончена зоз шпиванками „Ой, плаче голубка” и „Подьме соби”, а друженє потим предлужене на коктелу. Под час промоциї, на видео-биму указовани фотоґрафиї ґрупи од снованя по нєшка и їх найзначнєйши наступи.■ Вл. Дїтко

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОЗНАЧЕНИ МЕДЗИНАРОДНИ ДЗЕНЬ МАЦЕРИНСКОГО ЯЗИКА У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ДЗБАЦ О ЯЗИКУ Зоз преподаванями длугорочней прекладательки и лекторки руского язика мр Гелени Медєши, у Основней и штреднєй школи „Петро Кузмяк” у Руским Керестуре, 22. фебруара, означени Медзинародни дзень мацеринского язика. Мр Медєшова отримала два окремни преподаваня – єдно школяром висших класох основней школи, а друге ґимназиялцом з руских оддзелєньох, хторих провадзели їх професорки руского язика Ксения Шовш, Каролина Папуґа и Люпка Малацко, хтори поволали и привитали госцинску, як и директорка Школи Хелена Пашо Павлович. У своїм викладаню мр Гелена Медєши школярох здогадла прецо настало означованє Дня мацеринского язика, та визначела прецо важне чувац, дополньовац и мерковац на свой мацерински язик, хтори, як гварела, лєм так будзе длуго тирвац.

Як визначела, гоч знаме же у бешеди уж вше менєй меркуєме же бизме хасновали нашо руски слова и конструкциї, треба буц свидоми же кед то робиме чуваме сущносц нашого народного єства. У тим духу, викладанє закончела зоз стихами хтори пошвецени праве мацеринскому слову, нашого поети и писателя Дюри Папгаргая. Означованє Дня мацеринского язика у керестурскей Школи того року мало шветочнєйши и висши уровень, и видзи ше нам же баржей одгукло и при школярох. М. А.

У КОЦУРЕ

КОНТРАСТ МЕДЗИ РУСКИМ И АНҐЛИЙСКИМ ЯЗИКОМ З нагоди Mедзинародного дня мацеринского язика у просторийох Дома култури у Коцуре 21. фебруара отримана промоция синтаксней моноґрафиї автора проф. др Михайла Фейси „Виреченьово конструкциї у руским и анґлийским язику”. Кнїжку видал Филозофски факултет у Новим Садзе, видавательна хижа „Прометей” и КПД ДОК. На промоциї дїло представел сам автор концизно бешедуюци о його змисту. Фейса потолковал же тота моноґрафия окремна прето же єдина бешедує о конструкцийох виреченя. Моноґрафия базована на заключеньох америцкого линґвисти Ноама Чомского,

хтори ше занїмал зоз структуру виреченьох у анґлийским язику, зоз чиїма заключенями Фейса у кнїжки поровновал наш язик. На промоциї, автор публики дал и даскельо приклади тих поровнованьох. Фейсову моноґрафию рецензовали проф. др Предраґ Новаков и мр Гелена Медєши. Як гварел сам автор, тото дїло було окреме значне за його менованє за порядного професора на Филозофским факултету у Новим Садзе. Промоция у Коцуре була перша промоция того дїла, а плановани ище промоциї у наступним периодзе. Т. Х.

У ДЮРДЬОВЕ

ШКОЛЯРЕ ШЕ ЗМАГАЛИ У КВИЗОХ З розгварку о походзеню руского язика и творчосци на руским язику, споминаюци визначних преднякох и писательох котри уплївовали на розвой руского язика и литературу, школяре нїших и виших класох у Основней школи „Йован Йованович Змай” у Дюрдьове означели Медзинародни дзень мацеринского язика. Школяре ше пияток, вочи означованю того дня, и пондзелок на годзинох руского язика, при наставнїци Мариї Самарджич,

16 РУСКЕ СЛОВО

здогадли яка значносц мацеринского язика. Припатраюци ше на панои котри виробели школяре з виших класох, бешедовало и здогадовало ше на особи, датуми, фестивали и манифестациї котри значни за Руснацох у Сербиї. Потим ше змагали у кратких квизох, з питанями о руских поетох о котрих уча през школованє, о їх творох, култури, обичайох, народних єдлох и облєчиве. У Основней школи „Жарко Зренянин” у Ґосподїнцох, Дзень мацеринского язика того року нє означени по руски. С. Б.

26. ФЕБРУАР 2016.

ФЕБРУАР 2016. рок ЧИСЛО 2

ТЕМА: „ПАТРИОТИЗЕМ И АПОКАЛИПСА” Литературне слово праве у тим числу жада приказац змисти нє лєм Руснацох зоз Войводини, односно Сербиї, Горватскей, та аж и „новонаселєней” Канади, алє и тих зоз Европи, (Словацка, Польска, Україна...). Фебруарске число ЛС, хторе пред вами, вам пробує приблїжиц часц єдней велькей заєднїци хтора нам наисце блїзка. У тим числу пренайдзеце дїла хтори приходза зоз Словацей, Польскей и України, и то у ориґиналних записох, хтори сце, вериме, годни лєгко зрозумиц. То твори наших авторох на тему „рускосци”, алє и роботи котра вам можебуц, вєдно зоз тима творами, одкриє єден вельки, богати швет руского язика. Апокалипса хтору ше спомина у наслове цалого числа – цалком нєприємна тема, алє реална криза сучасного швета, цошка цо вельо раз идзе под руку зоз подзвигованьом патриотичних чувствох. Циль того числа приказац рижнородносц, а зоз тим и богатосц нашей заєднїци. Наша идея же бисце мали нагоду почитац часточку (тельо кельо маме простору) богатства литератури хтору можеме читац и упивац, а хтора ше лєм кус розликує од нашого способу виражованя и писма. У литератури важни дїла хтори твориме на язику хтори нам шицким познати, на хторим можеме читац и розумиц ше, гоч дзе ше находзиме. Фотоґрафиї Вероники Вуячич зоз едициї „Реалносц з барки” одвитую и надополнюю фебруарске виданє ЛС.

Редакция ЛС

Словацка – шаришка вариянта

Ján CUKER

ŚĽUB

...

Ja rada mam Rusina i Poľak jest ma rodzina, čom bich tebe ňeľubila, lasku čom bich ňeśľubila?

I ti Poľak i mladzeňec a ja dzivče, tu muj veňec. ... Ňehňevaj śe, to ce žadam, že Rusinoch barz rada mam; ja znam, žeś ti Poľak tvardi, na tvuj narod pribarz hardi, znaš, že ocec muj bul Rusin, veľikeho naroda sin; Ač ja Slovjačka prisprosta, ktora hvari prosto z mosta, ked še za ňich k Božej matki budzem modľic v každe pjatki, Poľak śľubil, že to zarno muśi Rusom odvesc darmo....

(Ukažki zoz 160 veršovej poemi podľa: E. L a z a r : Ján Cuker, neznámy šarišský básnik.

In.: Svojina roč. III. č.5/1949)

26. ФЕБРУАР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 17

ЗОЗ ПОП КУЛТУРИ Петер МЛАКАР

ТЕРАЗ ЗАПЛАЦИШ Варваре ше гарню з востоку ше шмикаю ширцом завартих очох и з жажду полнима нозґрами епски и моцни дзиви у маси варваре ше з востоку гарню. Нї одкадз приду до держави вам войду. Нация лузерох племе полне мержнї. З ножами у кишенкох и з бомбами у рукох спаля вашо городи и вашо Дизниленди. З гладом трецого швета и сексуалним инстиктом у їх мозґох буду шептац вашо мена и надзерац вам ше до твари. Док глєдаю себе место, поставаю гади волїце буц мертви кед вам ше уцагню до посцелї. Вашу жем освоя и шицких вас порабя вашо обисца спаля и на ваших гробох нарату наказовац буду. Лєпше буц порихтани лєпше буц осторожни на облак ци дуркаю варваре уж ту. Варваре ше гарню, просто ґу це. Зло ше воздзвигує, клєкнї и помодлї ше. Варваре приходза, просто ґу це. За шицко цо ши од нїх вжал, тераз ци наплаца.

(Laibach - WAT 2003., прешпивал Ваня Дула)

ТЕМА: „ПАТРИОТИЗЕМ И АПОКАЛИПСА”

Мирон ДЖУНЯ

Польска – лемковска вариянта

Василь ХОМИК

ФУТУРИСТИЧНА ВИЗИЯ РУСКОГО КЕРЕСТУРА (part II)

Я – РУСИН-ЛЕМКО Я Русин-Лемко – спiд Бескыда, Де красу свiта топче бiда, Де люде тверды яко букы, Што мужньо зносят гнiт і мукы. Там мати в маю мня родила, Купала в спiвах і учыла Землицю рiдну шанувати, За край, як мур, в борбi стояти. Як соловейко при ліщынi, Я сой вырастал при родинi На квiтю, травах, де потокы, Миняли мi дітячы рокы. Розумны люде мня навчыли Любити край свiй, нарiд милий, Дня нього щыро працувати, За нього пiт i кров проляти. Я серцом там, пiд небом рiдным, З народом своiм, шаны гiдным, I в кождiй пiснi, в кождым словi До правды кличу тя любови. (Ци то лем туга, ци надiя. Антолоґія повыселенчой літературы в Польщы, 2002.)

Україна – закарпатска варияната Иван ПЕТРОВЦIЙ

ЧОМУ СЯ СЕРЦЕ РОЗИРВАЛО (виривок) После смерти ниє каятя, ни страшить Русина смирить убога; в ритмi чардаша скаче житя по русинськых дорогах море бiд на нас гонить габу што нас топить попут лиха берег. Я ни знаву, тко убрав судьбу Вту, што стала житю напоперек. Уповiш ми, што значить слыза У житєйським страшним океанї? Ты – руснак – ищи нич й ни казав, А тобi вже в лице летить камiнь Вбы сь мовчав – говорити ни смiв!

(Спüванки, 2014.)

18 РУСКЕ СЛОВО

ЕСЕЙ – ПИСНЇ Мойо (нє)шлєбодни роздумованя

26. ФЕБРУАР 2016.

Славко ПАП

НЄ ЗАБУВАЙ, РУСНАКУ

Видзиц Керестур у демонстрацийох транспарентох з полицийну годзину тиранску диктатуру нацийного гнобеня Керестур у штреляню креви гражданскей войни з пирханьом чарних заставох по Вельким, Новим, Куртим та аж по Леї, на салашох и на дильовох за долїну Керестур зоз затровеним животним штредком озарйовани зарабровани у бетонскей мрежи з улїцами менами народних геройох дожиц Керестур бомбардовани вельо горше од гевтей союзнїцкей гришки 1945-ого зруйновани у огню, диму репресалийох вилїву водовей системи ДТД, каменцом у хотаре на парастских польох и задружних Керестур нападнути од горди патканьох у епидемийней горучки и покарани з масовним голокаустом зровнани зоз жему, прелїґнути у чарней розпуклїни шокантно-нєсподзиваюцого трешеня жеми (мирного нашого панонского нєба) же би нїґда нє воскрес зоз своєй пирнї, ґару забутей историї будучносци, висцерани з ґеоґрафскей мапи твари Швета и травматичного здогадованя прежитих потомкох (Моєй желєновласей ехо, 2012.)

Мойо предки Руснаци зоз Карпатох, тадзи до бачваньскей ровнїни ше спущели – чежка их боляца дрaга була зоз слизами и знойом намочена. Велї нашо браца и родзини, хто знa дзе остали, за гробии ше им нє зна... Алє знай, РУСНАКУ же и вони по истей драги присц ше ту намагали. Лєм ту у драже, медзи горами и ровнїну – нєстали, на чесц тим цо ту медзи нами остали. Почитуй, Руснаку, терашнї и ти будуци, нашо обичаї, нє забувай стари завичаї! Виру єдну и другу, нє забудз, Руснаку, терашнї и ти будуци и на писмо свойо, бо велї би сцели затрациц нашенє предкох наших, нашенє мойо, твойо, братох и родзинох наших, Вас, хтори ту и по швеце жиєце и жиц будзеце! НЄ ЗАБУВАЙ, Руснаку, предки свойо мили!

26. ФЕБРУАР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 19

ЗОЗ ПОП КУЛТУРИ Петер МЛАКАР

ТЕРАЗ ЗАПЛАЦИШ Варваре ше гарню з востоку ше шмикаю ширцом завартих очох и з жажду полнима нозґрами епски и моцни дзиви у маси варваре ше з востоку гарню. Нї одкадз приду до держави вам войду. Нация лузерох племе полне мержнї. З ножами у кишенкох и з бомбами у рукох спаля вашо городи и вашо Дизниленди. З гладом трецого швета и сексуалним инстиктом у їх мозґох буду шептац вашо мена и надзерац вам ше до твари. Док глєдаю себе место, поставаю гади волїце буц мертви кед вам ше уцагню до посцелї. Вашу жем освоя и шицких вас порабя вашо обисца спаля и на ваших гробох нарату наказовац буду. Лєпше буц порихтани лєпше буц осторожни на облак ци дуркаю варваре уж ту. Варваре ше гарню, просто ґу це. Зло ше воздзвигує, клєкнї и помодлї ше. Варваре приходза, просто ґу це. За шицко цо ши од нїх вжал, тераз ци наплаца.

(Laibach - WAT 2003., прешпивал Ваня Дула)

ТЕМА: „ПАТРИОТИЗЕМ И АПОКАЛИПСА”

Мирон ДЖУНЯ

Польска – лемковска вариянта

Василь ХОМИК

ФУТУРИСТИЧНА ВИЗИЯ РУСКОГО КЕРЕСТУРА (part II)

Я – РУСИН-ЛЕМКО Я Русин-Лемко – спiд Бескыда, Де красу свiта топче бiда, Де люде тверды яко букы, Што мужньо зносят гнiт і мукы. Там мати в маю мня родила, Купала в спiвах і учыла Землицю рiдну шанувати, За край, як мур, в борбi стояти. Як соловейко при ліщынi, Я сой вырастал при родинi На квiтю, травах, де потокы, Миняли мi дітячы рокы. Розумны люде мня навчыли Любити край свiй, нарiд милий, Дня нього щыро працувати, За нього пiт i кров проляти. Я серцом там, пiд небом рiдным, З народом своiм, шаны гiдным, I в кождiй пiснi, в кождым словi До правды кличу тя любови. (Ци то лем туга, ци надiя. Антолоґія повыселенчой літературы в Польщы, 2002.)

Україна – закарпатска варияната Иван ПЕТРОВЦIЙ

ЧОМУ СЯ СЕРЦЕ РОЗИРВАЛО (виривок) После смерти ниє каятя, ни страшить Русина смирить убога; в ритмi чардаша скаче житя по русинськых дорогах море бiд на нас гонить габу што нас топить попут лиха берег. Я ни знаву, тко убрав судьбу Вту, што стала житю напоперек. Уповiш ми, што значить слыза У житєйським страшним океанї? Ты – руснак – ищи нич й ни казав, А тобi вже в лице летить камiнь Вбы сь мовчав – говорити ни смiв!

(Спüванки, 2014.)

18 РУСКЕ СЛОВО

ЕСЕЙ – ПИСНЇ Мойо (нє)шлєбодни роздумованя

26. ФЕБРУАР 2016.

Славко ПАП

НЄ ЗАБУВАЙ, РУСНАКУ

Видзиц Керестур у демонстрацийох транспарентох з полицийну годзину тиранску диктатуру нацийного гнобеня Керестур у штреляню креви гражданскей войни з пирханьом чарних заставох по Вельким, Новим, Куртим та аж по Леї, на салашох и на дильовох за долїну Керестур зоз затровеним животним штредком озарйовани зарабровани у бетонскей мрежи з улїцами менами народних геройох дожиц Керестур бомбардовани вельо горше од гевтей союзнїцкей гришки 1945-ого зруйновани у огню, диму репресалийох вилїву водовей системи ДТД, каменцом у хотаре на парастских польох и задружних Керестур нападнути од горди патканьох у епидемийней горучки и покарани з масовним голокаустом зровнани зоз жему, прелїґнути у чарней розпуклїни шокантно-нєсподзиваюцого трешеня жеми (мирного нашого панонского нєба) же би нїґда нє воскрес зоз своєй пирнї, ґару забутей историї будучносци, висцерани з ґеоґрафскей мапи твари Швета и травматичного здогадованя прежитих потомкох (Моєй желєновласей ехо, 2012.)

Мойо предки Руснаци зоз Карпатох, тадзи до бачваньскей ровнїни ше спущели – чежка их боляца дрaга була зоз слизами и знойом намочена. Велї нашо браца и родзини, хто знa дзе остали, за гробии ше им нє зна... Алє знай, РУСНАКУ же и вони по истей драги присц ше ту намагали. Лєм ту у драже, медзи горами и ровнїну – нєстали, на чесц тим цо ту медзи нами остали. Почитуй, Руснаку, терашнї и ти будуци, нашо обичаї, нє забувай стари завичаї! Виру єдну и другу, нє забудз, Руснаку, терашнї и ти будуци и на писмо свойо, бо велї би сцели затрациц нашенє предкох наших, нашенє мойо, твойо, братох и родзинох наших, Вас, хтори ту и по швеце жиєце и жиц будзеце! НЄ ЗАБУВАЙ, Руснаку, предки свойо мили!

26. ФЕБРУАР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 19

Алена БЛИШКОВА

ПРИКАЗИ, РЕЦЕНЗИЇ...

ТЕНДЕНЦИİЇ РОЗВОЯ РУСИНЬСКОЙ ЛİТЕРАТУРЫ В СЛОВАКİЇ ПО РОКУ 1989 (виривок)

П

оєм русиньска література є новодобый а взникнув аж по року 1989. До того часу ся тота література называла руська, карпаторуська цї україньска а была писана переважно говорово-бісідным русиньскым языком з елементами языка (руського, або україньского) в завіслости од добы і оръєнтації русиньской інтеліґенції. О русиньскій літературї як такій зачінаме бісідовати аж од 90-ых років 20. стороча, преснїше од кодіфікації русиньского языка в 1995 роцї, од коли іде літературный процес в русиньскых кругах сістематічно і в єднїм напрямі. До русиньской літературы сьме зарядили творчость аторів, пишучіх русиньскым-бісідным языком, кодіфікованым русиньскым языком, но і русиньскых авторів пишучіх русиньскым і іншыма языками. сновным імпулзом про зачатя і далше розвиваня того літературного процесу были пореволучны културно-сполоченьскы зміны по 1989 роцї і наслїдный взник културных орґанізацій Русинів, котры в своїх періодіках давали простор і на розвиваня белетрії в русиньскім языку. Баршанова револуція принесла нову іскру жывота і до русиньскых кругів. В тых часах ся в кругах русиньской інтеліґенції, зачали робити першы крокы к піднятю русиньской културы, і страченой ідентіты. Взникла перша русиньска орґанізація в Словакії Русиньска оброда. По русиньскы зачав грати Театер Александра Духновіча. Сформовала ся редакція руси-

О

ньской пресы Русин і Народны новинкы. В 1991 рокy зачав выходити двойтыжденник Народны новинкы, нескорше ся ку тому припоїла і молодежна прилога Русалка (од р. 2000), де доднесь мають можность публіковати писателї, котры пишуть про дїтей, учітелї русиньского языка, і самы дїтячі авторы і штуденты. Самы Народны новинкы перешли до днешнёго часу не курту дорогу. В 90- ых роках были пробы писати і кіріліков і латініков, но наконець і редакторы і чітателї вырїшыли, же є потрїбне заховати наслїдство отцїв і дїдїв, а так по куртїм часї назад остали вірны кірілскій азбуцї. д року 2003 зачав выходити Русиньскый літературный алманах, де находиме поезію, прозу, драму русиньскых авторів а в послїднїх роках уж не хыбують ани рецензії і переклады із словацькой і світовой літературы. Сполок русиньскых писателів Словеньска, котрый выдавать Русиньскый літературный алманах, од року 2003 каждорочно орґанізує Літературный семінарь, котрый є звекша каждый рік посвяченый іншому давному русиньскому писателёви, такым способом ся розвивать і поступно формує русиньска літературна історія і крітіка. І на полю церьковного жывота ся по Баршановій револуції розгорів актівный русиньскый рух. До днешнёго часу были до русиньского языка переложены і далшы літурґічны книгы, котры ся при богослужіню актівно хоснують. тїм, же русиньска література росне і розвивать ся в напрямі сучасных модерных народных літератур, свідчіть інтерес зо стороны словацькой маёріты. Выслїдком того є і факт, же Літературный фонд в 2003 року уставовив ціну і премію Александра Павловіча, котра ся удїлює кажды два рокы од року 2004 за найлїпшы русиньскы белетрістічны творы і переклады. Не менше значіня про русиньску літературу мать і Премія Александра Духновіча, котру удїлює Карпаторусиньскый научный центер в Осцалї котра ся удїлює на русиньскій меджінароднїй сценї за красну літературу од року 1997. Головно многы молоды авторы пробовали наперед писати по словацькы, но не скорше перешли на поетічный русиньскый якык. Бо як пише в літературнїм алманаху М. Сісак: „Каждый оріґіналный шорик, каждый новый стишок є в контекстї русиньской літературы новумом, новым словом. Ту ся границї не кладуть, вшытко залежыть лем од інвенцїї сміло сти молодого поета“ (Хома, 2006, 5).■

О

О

Число ушорела редакция ЛС: Александра Живкович, Александра Лендєр и Ваня Дула. Фотоґрафиї: Вероника Вуячич „Реалносц з барки”

20 РУСКЕ СЛОВО

26. ФЕБРУАР 2016.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

ПРИБЛЇЖУЄ ШЕ ФЕСТИВАЛ „РУЖОВА ЗАГРАДКА”

ШЕСНАЦ НОВИ КОМПОЗИЦИЇ Пририхтованя за 26. Фестивал новей рускей народней шпиванки „Ружова заградка”, хтори будзе отримани 6. марца у Новим Садзе чечу по плану, а за тот дзень ше рихтаю и шпиваче, и оркестер, а найвецей орґанизаторе. Пред даскелїма днями оркестер знїмал матрици за кажду од шеснац композицийох хтори буду виведзени на тогорочним Фестивалу, а у тей хвильки у цеку знїманє и синхронизация вокалох. Потим, на шоре будзе знїманє провадзацих вокалох хтори и того року буду збогацовац композициї. Шицки композициї будзе провадзиц народни оркестер. Виводзаче добре порихтани и полни ентузиязму, а ентузиязем дзеля и музични редакторки Фестивала Агнета Тимко Мудри и Татяна Колєсар Ґвоїч.

– И скорей бул обичай же даскельо роки грал тамбурови оркестер, а даскельо роки народни, же би звук бул обогаценши, же би нє було вше исте. Так же того року маме народни оркестер и наисце цалком иншак звуча композициї, маме интересантни обробки писньох, и можебуц будзе ту и даяки нєсподзиваня – гвари Ґвоїчова. Як дознаваме, наш Фестивал „Ружова заградка” остал єдини у своєй медийскей хижи, а потераз го краши богати скарб композицийох.

– Заключно зоз 25. „Ружову заградку” маме виведзени аж 325 композициї, а того року, кед шицко буд-

зе у шоре, буд земе мац ище шеснац. Нє було вше лєгко, и наисце красне число за 26. по шоре Фестивал. Можем повесц же зме остали єдини радийски и телевизийни фестивал нашей хижи, цо значи же єдини ми маме у континуитету фестивал хтори вообще тирва, а нє лєм же тирва так длуго. Нє знам же цо допринєсло тому, чи то було тото нашо жаданє, чи наша витирвалосц, алє ми ше зоз тим барз цешиме – потолковала Колєсар Ґвоїчова. Того року фахови жири будзе додзельовац три награди за найлєпшу композицию, место єдну як було по тераз, з оглядом же орґанизаторе оценєли же значне на тот способ мотивовац авторох. Виводзаче ше годни змагац за найлєпшу интерпретацию, а будзе наградзени и найлєпши текст и аранжман. Ту будзе и награда публики, хтора и того року годна гласац лєм у сали. Кед у питаню ревиялна часц, вона ше пририхтує у Руским Керестуре, з оглядом же є пошвецена Юлиянови Рамачови Чамови. Тота часц програми будзе нєсподзиванє и музичним редакторком, хтори, як толкую, маю довирия до єй творительох. Фестивал, у Студию „М”, почнє з виставу малюнкох Лидиї Барна и Амалиї Ковач на 19.30 годзин, док музична часц Фестивала почнє на 20 годзин. Уход будзе шлєбодни. Т. Ходак

ОТРИМАНЕ ЗМАГАНЄ

УЧИ ШЕ ВЕЦЕЙ СТРАНСКИ ЯЗИКИ Коцурска Основна школа „Братство-єдинство” всоботу, 20. фебруара, була домашнї општинскому змаганю зоз странских язикох. Змаганє орґанизоване на уровню осмих класох у штирох язикох хтори ше виучує у вербаских школох. Зоз анґлийского язика, хтори школяром перши странски язик, змага-

26. ФЕБРУАР 2016.

ли ше 28 школяре. Зоз русийского ше змагали седмеро школяре, а зоз нємецкого и французкого по тройо школяре. Зоз коцурскей школи на змаганю участвова ли штири школярки. Школярка Марияна Мали змагала ше зоз анґлийского язика док ше школярки Анастасия Чордаш, Ан-

дрея Ґрба и Дора Абрагамски змагали зоз анґлийского и французкого язика. Школяре коцурскей школи за тоту нагоду правели панои на тему Медзинародного дня мацеринского язика, хтори на дзень змаганя були виложени у голу школи же би их школяре могли порозпатрац. У коцурскей школи ше як мацерински язики учи сербски и руски язик поряднє, як и руски и мадярски язик факултативно. По стої и можлївосц ученя ромского язика, медзитим потераз нє було заинтере сованих школярох. Коцурска школа то го ро ку буд зе домашня и мед зиокружному змаганю зоз руского язика, хторе будзе 3. априла, як и державному, 28. мая. Т. Х.

РУСКЕ СЛОВО 21

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ МАРИЯ И КИРИЛ МИКЛОШ З ДИЗЕЛДОРФУ У НЄМЕЦКЕЙ

ВШЕ ЗМЕ ДУМАЛИ ЖЕ ШЕ ВРАЦИМЕ

Пише: Михаил РАМАЧ

Миклошово з Дюрдьова до Нємецкей пошли пред штирома децениями, як млада малженска пара. Теди роздумовали же ше враца до родного краю, и нє думали же там останю аж по нєшка. Руски язик нє забули, и ище вше тримаю нашо обичаї

К

ирил Миклош зоз Дюрдьова свою супругу Марию упознал у Селенчи. Кед ше побрали, у Дюрдьове ше нє затримали длуго, бо их животна драга пред вецей як штерацец роками одведла до Нємецкей.

– Кед сом ше одала мала сом 16 роки, а Кирил бул 9 роки старши. Но, пред тим як зме вєдно пошли до Нємецкей, мой супруг там уж бул штири роки. После нашей свадзби у Селенчи, зашли зме до Дюрдьова, а вец о два днї зме уж путовали – памета Мария як ше рихтали на далєку драгу. Кирил бул у Нємецкей, бо там робел и жил його власни брат, на кого ше вше могол опрец. Першу роботу достал у Дизелдорфу у фабрики за вибудов драгох, дзе робел як монтажер машинох.

– Теди до Нємецкей пришли велї з Войводини. Були то здрави и млади хлопи, способни за роботу. Робело ше од 7 годзин рано до 4 пополадню, од пондзелку до пиятку, а соботами хто сцел могол остац чухац машини. Я вше оставал, бо ше тоту роботу добре плацело. Бивал сом у готелу хтори бул у єдним лєше, нєдалєко од моєй роботи – здогадує ше Кирил. Так преходзели днї, тижнї и мешаци, а влєце 6 тижньови рочни одпочивок Миклошово хасновали так же одходзели до родного краю. У спомнутей фабрики Кирил робел 8 роки, а вец почал робиц у городским транспортним подприємстве „Рай-

22 РУСКЕ СЛОВО

бан” дзе учел вожиц трамвай. Пошвидко робел у дирекциї истого подприємства на информацийох, дзе закончел свой роботни вик и пошол до пензиї.

– До пензиї сом пошол скорей, бо так могло, та сом пензионер уж 9 роки. Робел сом у Нємецкей 36 роки, а плановал сом лєм два. Но, то ше часто у живоце случує, же нє пойдзе шицко по плану. Нєшка нє можем анї сам вериц – бешедує Кирил о тим як у младосци задумовал свою будучносц. ЖИВОТ НА ДВОХ РЕЛАЦИЙОХ Миклошово жили на двох релацийох, Кирил робел у Нємецкей, а Мария була з дзецми у Дюрдьове. Їх синове, Даниєл и Михаел, ходзели до основней школи, а вец до Нового Саду до музичней. Так жили осем роки, а 1991. року, кед ше народзел и Мануел, Миклошово одлучели пойсц жиц до Нємецкей. Даниєл и Михаел мушели научиц язик, та у Нємецкей ходзели до основней школи дзе були вєдно з дзецми з воєних просторох бувшей Югославиї.

– У школи ше обидвоме барз швидко прилагодзели, та уж о пол рока Даниєл почал ходзиц до седмей класи, а Михаел до пиятей хтору швидко „прескочел”– гвари мац Мария. Обидвоме були одлични школяре, учели три странски язики – нємецки, анґлийски и шпански, а же би 26. ФЕБРУАР 2016.

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ им було лєгчейше шицко звладац, родичи им обезпечели и приватни годзини. Окрем же були одлични школяре, и дома були вредни хлапци. Понеже Мария робела у предавальнї, браца чували свойого брата Мануела. ВАЖНЕ ЗНАЦ ЦО ВЕЦЕЙ ЯЗИКИ У предавальнї хтора ше находзела прейґ драги од обисца у хторим Миклошово бивали, Мария робела шейсц роки, а вец достала роботу у америцкей фирми „УПС”.

– То найвекша америцка фирма, найшвидша приватна пакетна служба на швеце. Робим у кол центру, або так повесц, на телефону и вєдно з колеґами ше стараме ше же би пакети цо скорей були доручени людзом. То барз интересантна робота и любим ю, бо нїґда нє допито – гвари Мария и визначує же за єй роботу барз важне знац цо вецей язики. У основней школи учела русийски язик, бешедує по словацки и по руски, та пре тото барз добре розуми и други славянски язики. Окрем же ше у Миклошовей фамелиї бешедує вецей странски язики, свой руски язик и нашо обичаї тота фамелия добре зачувала.

– Язик нє чежко зачувац кед єст твардей дзеки. Ми дома вше бешедовали по руски, на роботи по нємецки, а кед нам приду нашо приятелє зоз просторох бувшей Югославиї, з нїма бешедуєме сербско-горватски. Кед маме родзину, лєбо госцох зоз Селенчи, з нїма заш по словацки – толкую Мария и Кирил. ВШЕ ПОРИХТАНИ ПОМОГНУЦ Миклошово нїґда нє забували на свой родни край, и праве прето вецей раз праве там посилали помоц. Дзеведзешатих рокох, кед у нашей держави були чежки обставини, Миклошово помогли оводи у Дюрдьове и основней школи у Селенчи.

– Єдного року за Вельку ноц зме принєсли дзецом лакотки и бависка до дюрдьовскей оводи, а тиж и до школи до Селенчи, дзе зме дали єдну часц пенєжу же би ше оправело зогриванє, бо було погубене – паметаю Миклошово. Кед подприємство дзе Мария робела сцело пременїц компютери, вона знала цо зроби. Компютери хтори ше мало вируциц, нє були подли и ище вше були досц

Мария рихтала єдла з рускей и словацкей кухнї

26. ФЕБРУАР 2016.

Кед ше народзел Мануел, шицки вєдно почали жиц у Нємецкей

швидки, та Мария покончела же би ше их послало до Сербиї. Так ЕТШ „Михайло Пупин“ 2002. року достала 15 компютери.

– Нє шицко ишло як по лою. У Беоґрадзе зме тидзень нє могли достац шицки папери за царину же бизме превжали пакети, та „УПС” уж сцел шицко врациц назад до Нємецкей. На концу заш лєм шицко добре покончене, и було нам мило кед их школа достала – гвари Мария. Мария и Кирил нє лєм родичи, алє маю уж и три унуки и унука и з нїма тиж бешедую по руски и по словацки.

– Любели бизме же би знали дзе им коренї, та язиком даваме вельку увагу. И наисце правда тота, же кельо язики чловек зна – тельо вредзи, то можем повесц зоз власного искуства – гвари Мария. Нєшка Кирил баржей роби по обисцу и сам окончує шицки роботи, и гвари же му майстрове нє потребни. Помага и своїм сином. Мария люби робиц коло заградки, а вжиме вишивац. Колекционарка є вецей як 150 интересантних малих фиґурох хтори люби єднак, так як и путованя. Гоч су зоз шицким задовольни, Микловшово гваря же кед би могли, лєм єдно би пременєли.

– Нє були бизме осем роки роздвоєни як фамелия. Я вше думал же будземе жиц медзи нашима людзми. Та заш лєм и то ма свойо предносци. Нашо дзеци знаю як функционую нашо школи, мали красне дзецинство на валалє и каждого року дзечнє приходза до свойого родного краю – гвари на концу Кирил Миклош.■

РУСКЕ СЛОВО 23

ДУХОВНИ ЖИВОТ ГРЕКОКАТОЛЇЦКА ЦЕРКВА У ЛОНДОНУ

ПЕСТУЮ СВОЮ ДУХОВНОСЦ

Пишe: Мирон ГОРНЯК КУХАР

Церква ше вола Українска католїцка катедрала, алє до нєй ходза грекокатолїки, углавним з України. На Перши дзень Крачуна, на трох богослуженьох, у тим храме у Лондону було коло штири тисячи вирних

А

постолски еґзархат за грекокатолїкох у Анґлиї и Велсу формовани 1957. року, а дзеведзешатих рокох, у чаше економских чежкосцох, велї Українци емиґровали до Заходней Европи, и так звекшане число католїкох и грекокатолїкох у цалей Велькей Британиї. Так 18. януара 2013. року, под час папи Венедикта Шеснастого, Еґзархат дзвигнути на ранґ Епархиї. Апостолски еґзарх у Анґлиї и Велсу, а потим и Велькей Британиї бул Руснак василиян Авґустин Горняк, родом зоз Коцура (од 1963. року до 1987. року), а од 2013. року Глїб Лончина епарх Епархиї Пресвятей Фамелиї у Лондону за грекокатолїкох у Велькей Британиї. БРИТАНЦОМ ШЕ ПАЧИ НАШ ОБРЯД

На атрактивней локациї у Лондону, у улїци Дюк стрит находзи ше, з урядовим меном Українска католїцка катедрала Пресвятей Фамелиї, алє до нєй ходза грекокатолїки, углавним з України. Звичайно, кед нє швето, внєдзелю, у катедрали на трох Богослуженьох єст коло тисяч души. Як нам гварел о. Ириней Крайчий ЧСВВ (помоцнїк пароха о. Андрия Хоми у Лондону), того року, на Перши дзень Крачуна, на трох Богослуженьох у катедрали було коло штири тисячи вирних, цо вельо, окреме кед ше зна же треба досц часу и нє так лєгко дойсц до нашей церкви у метрополи Лондону.

– Можеме буц задовольни з духовносцу вирних у тей церкви у Лондону – потвердзел о. Ириней. – То углав-

24 РУСКЕ СЛОВО

ним людзе з України хтори пришли робиц до Британиї, найвецей до Лондону. Вони приводза и свойо дзеци, та маме виронауку, а маме и молитвову ґрупу, у хторей старши, млади, хлопи и жени. Раз у мешацу маме и грекокатолїцку Службу Божу на анґлийским язику, на хтору приходза и Британци хтори любя наш обряд, хторим ше пачи нашо Бого служенє, атмосфера, шпиванє и випатрунок церкви – потолковал о. Крайчий. У своєй крачунскей казанї, о. Атаназий Маґвей зоз Риму, хтори пришол до ш. Бернадета Ярославцева Британиї помагац на швето, по українски и анґлийски гварел же шицки чекали дзецко Исуса, же би нашли Спасителя, коло хторого ше людзе збераю до заєднїци.

– Жадам же бизме були милосердни, прави християнє. Нє лєм же бизме пришли ту до церкви, алє же бизме ше справовали и жили по волї Божей – наглашел о. Атаназий.

26. ФЕБРУАР 2016.

ДУХОВНИ ЖИВОТ Монахиня Бернадета Ярославцева, служебнїца Непорочней Дїви Мариї, до спомнутей катедрали у Лондону пришла пред роком з України, а народзена є у Львовскей обласци. ВЄДНО У МОЛИТВИ

ДОНАТОРСКА СХАДЗКА ЗА ПОМОЦ МИҐРАНТОМ

КАРИТАС И ЧЛОВЕКОЛЮБИЄ ВАЖНИ ФАКТОРИ

– Чули зме за грекокатолїкох у Сербиї, знаме же дакедишнї ваш паноцец Йосафат Воротняк поховани у України и барз крашнє поздравяме ше стри служебнїци у Еґзархату у Сербиї и ваших вирних – поручела ш. Бернадета.

– Людзе хтори ту приходза пестую свой духовни живот, а Бог чува наших людзох. Представнїки держави, Каритасу и других орґанизацийох у поради за гуманитару помоц

КАТЕДРАЛА У ЦЕНТРАЛНЕЙ ЧАСЦИ МЕТРОПОЛИ По податкох зоз 2013. року, у Велькей Британиї було коло 10 тисячи католїкох, односно грекокатолїкох хтори углавним сконцентровани у Лондону, и сходза ше у катедрали у тей метрополи. У централней часци Лондона, катедрала збудована 1889-1891. року, як ше то урядово гвари – капацитету за 900 особи, а архитекта бул Алфред Вотерхаус.

Маме штири класи у хторих орґанизована виронаука за дзеци. Маме тих хтори ше рихтаю за першу причасц, потим дзеци хтори причасцани и ґрупу хтори маю уж тринац, штернац и петнац роки. Потим, маме ґрупу Мацери у молитви и ґрупу хтора модлї пацерки, у хторей ше модля шицки, хлопи, жени и млади. Ми сцеме и мушиме буц вєдно у молитви зоз грекокатолїками у Сербиї и зоз шицкима Божима людзми, бо ше Христос народзел за шицких – поручела ш. Бернадета.■ 26. ФЕБРУАР 2016.

Министерство за роботу, обезпечованє роботи, борецки и социялни питаня 22. фебруара зволало схадзку, на хорей министерка без портфеля задлужена за европски интеґрациї у Влади Републики Сербиї Ядранка Йоксимович наглашела же назберани вецей як 35 милиони евра помоци Сербиї у миґрантскей кризи, цо обецаней, цо уж тей хтора сцигла. Министер Александар Вулин гварел же то схадзка подзековносци шицким заслужним орґанизацийом и замодлєл представнїкох же би предлужели робиц вєдно. Вон констатовал же ше на териториї Сербиї роби шицко же би ше вибеженци чувствовали як людзе, чийо права и потреби задоволєни. Жима скоро прешла, а нїхто ше нє змарзнул у Сербиї, як цо наявйоване, дзекуюци велїм орґанизацийом хтори ше старали о нїх, хтори розчисцовали шнїг же би ше могло прейсц, и робели до позней ноци. Совитнїк у спомнутим Министерстве Миленко Никич гварел же ше закончує роботи на капацитетох за змесценє за 6 000 особи, медзитим, трошки отримованя часто векши як трошки вибудови, та ше треба догвариц як би ше то могло отримовац. Циль и же би ше дзвигло на висши уровень квалитет здравствених услугох. Вони би у центрох за прилапйованє требали буц самостойни и нє шмели би

завишиц од остатку здравственей системи, хтора уж преобтерхована. Никич наглашел же велї странски орґанизациї длуго чекаю на одвит донатора же чи можу дацо зробиц, та замодлєл шицких же би швидше реаґовали, пре координованє, бо у медзичаше даєдна друга орґанизация може швидше ришиц одредзени проблем. Потим бешедовали представнїки рижних орґанизацийох и амбасадох, углавним о тим же кельо назберали пенєжи, лєбо кельо планую назберац за миґрантох у Сербиї лєбо реґиону. На сходзе участвовали вецей як 120 особи, медзи хторима амбасадоре, представнїки Канцелараї ЕУ и Канцелариї за европски интеґрациї, Комесарият за вибеженцох, Червени криж Сербиї, УНИЦЕФ, УНХЦР и числени други цивилни гуманитарни орґанизациї. Були и директор фондациї „Чловеколюбиє” Драґан Макоєвич у мено СПЦ и директор Каритасу Сербиї протоєрей ставрофор о. Владислав Варґа. Привитуюци директора о. Варґу, министер Вулин и совитнїк Никич подзековали на длугорочним сотруднїцтве зоз Каритасом ище у периодзе вельких вилївох, наглашуюци же Каритас барз добре сотрудзує у Прешеве и Адашевцох и же швидко одвитує на потреби миґрантох. А. Живкович

РУСКЕ СЛОВО 25

Дня 15. фебруара 2016. року умар у 91. року

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 21. фебруара 2016. року после длугей и чежкей хороти занавше нас зохабел наш мили и добри оцец, швекор и дїдо

ЯКОВ КИШЮГАС (1925–2016) Ожалосцени син Яков зоз супругу Маґдаленку и унуки Алексей и Сладяна зоз супругом Милошом и праунука Луна Поховани є у Руским Керестуре. ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. фебруара 2016. року охабел нас мили брат

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. фебруара 2016. року у своїм 91. року занавше нас зохабел наш мили брат и бачи

ЯНКО НАДЬ – МАКАИЧКОВ (1934–2016) з Руского Керестура ЯКОВ КИШЮГАС (1925–2016) Памятку на ньго навики буду чувац шестра Павлина и єй дзеци Спочивай у мире Божим!

ЯКОВ КИШЮГАС (1925–2016) з Руского Керестура Ожалосцена шестра Мария Сивчова зоз супругом Мироньом и дзецми Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ

Дзекуєме ци за твою любов, доброту и нєсебичну пожертвовносц – син Славко, дзивка Меланка, дзивка Оленка зоз супругом Златком и унуки Борис и Мартина Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 21. фебруара 2016. року на пол седмей рано престало дуркац превельке шерцо Збегньовчана

СТЕФАН НЯРАДИ ЛЮБИЦА НЯРАДИ (1922–1991) (1923–1996) з Руского Керестура Прешли велї роки як сце нас занавше зохабели. Чуваме памятки на вас у наших шерцох и думкох. Ваша доброта, любов и пожертвовносц и тераз нас провадза... З любову, дзивка Марча зоз унуками Ясминку и Анамарию и їх фамелиями НА ЗДОГАДОВАНЄ Пияток, 26. фебруара 2016. року, наполнєли ше двацец роки як вецей нє з нами наш мили оцец, швекор, дїдо и прадїдо

ДЮРА БОДЯНЕЦ (1921–1996) з Руского Керестура Ваша любов, доброта и пожертвовносц вше присутни медзи нами. Спочивайце у мире Божим! Вашо наймилши

26 РУСКЕ СЛОВО

ЯНКА НАДЯ – МАКАИЧКОВОГО (1934–2016) з Руского Керестура Його животни мото „Будзме людзе!” остава и мой до остатнього диха у тим биотопе цо ше Жем вола, бо ми шицки ту лєм дочасово госци – Яким Дудаш Иванов. Най му будзе лєгка чарна руска жем зоз хтору ше вон за живота так щиро цешел.

26. ФЕБРУАР 2016.

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 15. фебруара 2016. року занавше нас зохабела наша мила мац и баба

ИРИНА МОЛНАР народзена Хованєц (1933–2016) з Дюрдьова Занавше останє у шерцох дзивки Геленки зоз фамелию и сина Звонка зоз фамелию СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 26. фебруара 2016. року наполня ше два роки як вецей нє з нами

АНДРИ МЕДЄШИ (1941–2014) з Руского Керестура Памятку на ньго у своїх шерцох чуваю супруга Наталия, син Звонимир, син Мижо зоз супругу Златку, дзивка Славка зоз супругом Мижом, дзивка Наталия зоз супругом Янком и унучата Яни, Мирко, Мижо, Иван, Андрей и унука Ваня зоз супругом Славком Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 28. фебруара 2016. року наполня ше седем роки як нас зохабел наш мили супруг, оцец, дїдо и прадїдо

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. фебруара 2016. року у своїм 59. року живота занавше пошол мой супруг

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. фебруара у своїм 59. року нєсподзивано ше преселєл до вичносци наш мили оцец и дїдо

ЮЛИЯН БАРНА (1956–2016) з Руского Керестура Його подобу и красни хвильки у своїм шерцу навики будзе чувац супруга Мария Спочивай у мире Божим!

ЮЛИЯН БАРНА (1956–2016) з Руского Керестура Його милу подобу, любов и доброту у своїх шерцох навики буду чувац його наймилши: дзивка Ясмина, жец Кимо и унучата Кристиян и Тияна Малацково Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 26. фебруара 2016. року наполня ше два роки як нє медзи нами наш брат и бачи

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. фебруара 2016. року у своїм 59. року живота нєсподзивано нас зохабел наш мили оцец и дїдо

АНДРИ МЕДЄШИ (1941–2014) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на ньго чуваю браца Янко и Йовґен зоз своїма фамелиями Спочивайце у мире Божим!

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад 2, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней теле фониї „НСУ231/НСЛ231

ЮЛИЯН БАРНА

(1956–2016) Його милу доброту, любов и подобу у своїх шерцох навики буду чувац дзивка Таня и Борис и його мили унучатка Матей, Матея и Алек Спочивайце у мире Божим!

НС – Братох Дроняк” Нови Сад, у улїци Братох Дроняк 13, у Новим Сад зе, на катастерскей парцели число 10716/11, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож вид зиц у про сторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 год зин. Шицки заинтере совани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адре су Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

ВЛАДИМИР ВАРҐА

(1932–2009) з Руского Керестура Памятку на ньго чуваю супруга Мария, син Владимир, дзивка Мария, унуки Валерия и Владимир зоз супругу Геленку и праунуки Теодор и Кристинка Спочивай у мире Божим!

CENOVN>K MALIH I POSMERTNIH OGLA[KOH – mala ogla{ka do 20 slova ko{ta 200 dinari – mala ogla{ka vecej yk 20 slova ko{ta 300 dinari – uramikovani tekst ogla{ki, abo vin~ovanki ko{ta 500 dinari – posmertna ogla{ka na wdno polqo ko{ta 600 dinari – posmertna ogla{ka na dva poly ko{ta 1 200 dinari.

Cenovn<k va`i od 1. av}usta 2011. roku Ogla{ki mo` poslac na mejl office@ruskeslovo.com лєбо ruske.redakcija@gmail i uplacic na rahunok Novinsko-vidavatelqnej ustanovi “Ruske slovo” u banki Inteza ~islo 160-923244-82. Informaci< mo` dostac na telefon 021/ 6613-697.

26. ФЕБРУАР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 27

ИНФОРМАТОР

Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku na osnovi ~lena 29. pasus 1. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<” ~islo 135/04 i 36/09), obyvxw

OBVISCENW Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku na osnovi ~lena 29. pasus 1. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<” ~islo 135/04 i 36/09), obyvxw

OBVISCENW

o prinw{enim ri{eню же потребне преценьованє вплїву и о одредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на `ivotni {tredok проєкта радио базней станїци mobilnej telefoni> “НС Шанґай” „Telenor Common Operation” Оддїл БеоґрадНови Беоґрад по овласценю ношителя проєкта „TELENOR” d.o.o., Mlade`skih bri}adoh 90, podnwsol тому орґану vimogu za одлучованє о потреби преценьованя вплїву на `ivotni {tredok prowkta – baznej stan<ci mobilnej telefoni< “НС Шанґай”, у улїци I число 21, на катастерскей парцели число К.О. Нови Сад III Gorod Novi Sad. Posle zaprovadzenogo postupku, Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku dny 18. фебруара 2016. roku prinwsla ri{enw ~islo VI501-25/16 же потребне преценьованє вплїву на животного штредку и о одредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок.

Z cilqom obviscovany zainteresovanej yvnosci tekst ri{eny obyvxw {e u calosci: Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku, na osnovi ~lena 10 pasus 4. i 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~s. 135/04 i 36/09), ~lena 192. pasus 1. Zakona o ob|im upravnim postupku (“Slu`beni novini SRX” ~islo 33/97 i 31/01 i “Slu`beni gla{n<k RS” ~islo 30/10) i ~lena 11, 34. i 36. Odluki o Gorodskih upravoh Gorodu Novogo Sadu (“Slu`beni novini Gorodu Novogo Sadu”, ~islo 52/08, 55/09 i 11/10, 39/10, 60/10 i 69/13), postupaxci po vimogi “Telenor Common Operation”, Оддзелєнє Беоґрад–Нови Беоґрад по овласценю ношителя Проєкта „TELENOR” d.o.o., Novi Beo}rad, za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl<vu na `ivotni {tredok prowkta baznej stan<ci mobilnей telefoniї “НС Шанґай”, prino{i

RI[ENW 1. Utverdzuw {e `e za prowkt baznej stan<ci mobilnej telefoni< “НС Шанґай”, у улїци I число 21, на катастерскей парцели число К.О. Нови Сад III Gorod Novi Sad, no{itely prowkta “TELENOR” d.o.o., Mlade`skih bri}adoh 90 (у дальшим тексту: Ношителя Проєкта) potrebne precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok.

2. Одредзує ше же No{itelq Пrowkta, Студию о преценьованю вплїву на животни штредок за проєкт – базней станїци мобилней телефониї “НС Шанґай”, у улїци I число 21, на катастерскей парцели число К.О. Нови Сад III Gorod Novi Sad у поглядзе обсягу и змисту, вироби у складзе зоз членом 17. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05).

OBGRUNTOVANW

“Telenor Common Operation”, Оддзелєнє Беоґрад–Нови Беоґрад по овласценю ношителя Проєкта „TELENOR” d.o.o., Novi Beo}rad, Mlade`skih bri}adoh число 90, podnwsol тому орґану vimogu za одлучованє о потреби преценьованя вплїву на `ivotni {tredok prowkta – baznej stan<ci mobilnej telefoni< “НС Шанґай”, у улїци I число 21, на катастерскей парцели число К.О. Нови Сад III Gorod Novi Sad. Prowkt предвидзує поставянє двосекторней антенскей системи за обсяги GSM900 и UMTS. Буду ше хасновац антени типа ADU451602 за GSM900 за перши и други сектор покля ше антена типа К800010122 хаснує ше за UMTS за перши и други сектор. Азимути антенох 95 ступнї (сектор 1), 335 ступнї (сектор 2). Конфиґурация примодавача базней станїци за систему GSM 900 2+2 заUMTS 3+3.

U skladze zoz Zakonom o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, o podnw{enej vimogi ob-

28 РУСКЕ СЛОВО

viscena yvnosc z ogla{ovanqom u sredstvoh yvnogo informovany i MZ „Шанґай” .

U zoz zakonom predpisanim terminу nw doru~eni dumany zainteresovanih or}anoh, or}anizacijoh i yvnosci. Ґу наведзеней вимоги ношитель проєкта приложел: Информацию о локациї за парцелу число 2195, КО Нови Сад хтору видала Городска управа за урбанизем и квартельни роботи Городу Нового Саду число V-353-1222/15 од 22.12.2015 року, Контракт о закупе медзи Милетом Йовановичом, зоз Нового Саду, Перша число 21 и „Теленор” д.о.о. Нови Беоґрад, Младежских бриґадох 90 и Фахову оцену обтерхованя животного штредку у локалней зони базней станїци мобилней телефониї “НС Шанґай”, число 0206/15170NĆ хтору виробела акредитована Лаборатория Института “Ватроґаз” zoz Нового Саду. Радио бazna stan<ca mobilnей телефониї „НС Шанґай”, ma vkupnu efektivnu виzarxxcu moc векшу од 250 W по секторе на шицки три сектори за шицки обсяги (GSM900 и UMTS).

Posle rozpatrany vimogi no{itely prowkta i podatkoh o predmetnej lokaci<, harakteristikoh i precenqovanx mo`l<vih vpl<voh navedzenogo prowkta na `ivotni {tredok, a maxci u oglydze, `e predmetna radio bazna stan<ca ma efektivnu vizarююцу moc vek{u yk 250 W i mo`e mac zna~nwj{i vpl<v na `ivotni {tredok-to~ku 12. podto~ka 13. Telekomunikacijni obwkti mobilnej telefoni< (baznej radio stan<ci) L<stini II Uredbi o utverdzovanx L<stini prowktoh za htori obovyzne precenqovanw vpl<vu i L<stini prowktoh za htori mo` vimagac precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok (“S.G. RS” ~islo 114/08), a tot or}an u skladze zoz ~lenom 10. pasus 4. Zakona o precenqovanx vpl<vu odlu~el `e potrebne precenqovanw vpl<vu.

Zoz ~lenom 10. pasus 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, predpisane `e zoz odluku zoz htoru ше utverdzuw `e potrebne precenqovanw vpl<vu prowkta na `ivotni {tredok, nadpatraxci or}an mo`e odredzic i obsyg i zmist studi< o precenqovanx vpl<vu, co u tim slu~ax zrobene.

Okrem rozpatrany intenziteta vpl<vu (vira`eni zoz efektivnu vizarjovanu mocnoscu po{oreny), nadpatraxci or}an u konkretnim slu~ax rozpatrel i tirvanw vpl<vu – bazna stan<ca predstavy kontinualne `ridlo zarjоvаny.

Primenxci na~ala prevenci< i predostro`nosci (~len 9. pasus 1. podto~ku 2. Zakona o za|iti `ivotnogo {tredku (“S.G. RS”, ~s. 135/04, 36/09, 36/09 – dr. zakon, 72/09 – dr. zakon i 43/11 – odluka US), zoz htorim {e vimaga `e ka`da aktivnosc mu{i buc planovana и zaprovadzena na sposob `e medzi in{im predstavy najmen{i rizik za lxdske zdravw, zoz Studix potrebne dokazac `e za predmetni prowkt budze primenwna najlwp{a rozpolaгuxca i dostupna tehnolo}iy, tehn<ka i oprema.

Maxci u oglydze napredok navedzene, а окреме специфичносц локациї (густо населєна бивательна зона) нєобходнє виробиц документ зоз хторим ше анализує и оценює квалитет творительох животного штредку на одредзеним просторе, medzisobni vpl<v isnuxcih i planovanih aktivnoscoh i utverdzux usloviy i miri za zoperanw, zmen{anw i odklonqovanw ~kodl<vih vpl<voh na `ivotni {tredok yk i mirи u slu~ax вдереня i obezpe~ic provadzenw vpl<vu `ridlа zarjovany, a to {e viklx~no mu{i obezpe~ic zoz Studix o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, htoru bi trebal virobic multidisciplinarni fahovi tim.

Na osnovi gore navedzenogo, ri{ene yk u dispozitive.

Pouka o pravnim l<ku: Prociv togo ri{eny ношитель проєкта mo`e viyvic `albу Pokra<nskomu sekretariytu za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku u ~a{e 15 dn< od dny primany ri{eny, pрейґ tого or}anu.

Zainteresovana yvnosc mo`e обyvic `albu prociv togo ri{eny u ~a{e 15 dn< od dny obyvjovany u sredstvoh yvnogo informovany, прейґ того or}anu.

o prinw{enim ri{eню z htorim data soglasnosc на Студию о преценьованю вплїву на `ivotni {tredok prowkta „Продукцийни комплекс за продукцию медицинских средствох, средствох за дезинфекцию и средства за хижну хемию поверхносци прижемя (П) и часц прижемє и поверх (П+1)”, у Новим Садзе, ношителя проєкта „SANI-HEM” д. о.о. Нови Бечей No{itelq prowkta „SANI-HEM” д.о.о. Нови Бечей, Йосифа Маринковича число 76, поднєсол дня 21 децембра 2015. року, вимогу число V-501-1227/15 за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта „Продукцийни комплекс за продукцию медицинских средствох, средствох за дезинфекцию и средства за хижну хемию поверхносци прижемє (П) и часц прижемя и поверх (П+1)” у Новим Садзе у улїци Привреднїкова, на катастерскей парцели число 2260/7 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад.

Posle zaprovadzenogo postupku и предкладу Технїчней комисиї, Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku dny 19. фебаруара 2016. roku prinwsla ri{enw ~islo VI-501-1227/15 з хторим дата согласносц на предметну Студию.

Z cilqom obviscovany zainteresovanej yvnosci tekst ri{eny obyvxw {e u calosci: Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku, na osnovi ~lena 24. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~s. 135/04 i 36/09), ~lena 192. pasus 1. Zakona o ob|im upravnim postupku (“Slu`beni novini SRX” ~islo 33/97 i 31/01 i “Slu`beni gla{n<k RS” ~islo 30/10) i ~lena 11, 34. i 36. Odluki o Gorodskih upravoh Gorodu Novogo Sadu (“Slu`beni novini Gorodu Novogo Sadu”, ~islo 52/08, 55/09 i 11/10, 39/10, 60/10 i 69/13), postupaxci po vimogi овласцених адвокатох Николи Шияна и Даници Констатинович зоз Нового Саду, Войводи Мишича число 12, на мено ношителя Проєкта „SANI-HEM” д.о.о. Нови Бечей, Йосифа Маринковича число 76, u postupku odlu~ovanw o даваню согалсноци на Студию о precenqovanю vpl<vu na `ivotni {tredok prowkta „Продукцийни комплекс за продукцию медицинских средствох, средствох за дезинфекцию и средства за хижну хемию поверхносци прижемя (П) и часц прижемє и поверх (П+1)” у Новим Садзе, у улїци Привреднїкова, на катастерскей парцели число 2260/7 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад posle зaprovadзenого postupku i zvitu tehnїчней комисиї, prino{i

РИШЕНЄ

1. Дава ше согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок за проєкт „Продукцийни комплекс за продукцию медицинских средствох, средствох за дезинфекцию и средства за хижну хемию поверхносци прижемє (П) и часц прижемя и поверх (П+1)” у Новим Садзе, у улїци Привреднїкова, на катастерскей парцели число 2260/7 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад, ношителя проєкта „SANI-HEM” д. о.о. Нови Бечей, Йосифа Маринковича число 76.

2. Обовязує ше ношитель проєкта же: – проєкт виведзе у складзе зоз приложену документацию и условиями и мирами защити хтори утвердзели други овласцени орґани и орґанизациї, а дати су у прилогу Студиї; – обезпечи условия и запровадзи мири за зоперанє, зменшованє лєбо одклоньованє чкодлївих вплївох на животни штредок, хторих єст у Студию, поглавє 8 „Опис мирох з цильом зопераня, зменшованя лєбо одклоньованє каждого значнєйшого чкодлївих вплївох на животни штредок”; 3. Ношитель проєкта длужни обезпечиц вивершованє програми нєпреривного провадзеня у складзе зоз важацима предписанями хтори дефиновани зоз поглавйом 9 „Програма провадзеня вплїву на животни штредок ” и же податки достати зоз мониторинґом доручи Аґенциї за защиту животного штредку, Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду и Городскей управи за инспекцийни роботи – Обласц инспекциї за защиту животного штредку;

ОБГРУНТОВАНЄ

No{itelq prowkta „SANI-HEM” д.о.о. Нови Бечей, Йосифа Маринковича число 76, поднєсол дня 21. децембра 2015. року, вимогу число V-501-1227/15 за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта „Продукцийни комплекс за продукцию медицинских средствох, средствох за дезинфекцию и средства за хижну хемию поверхносци прижемє (П) и часц прижемє и поверх (П+1)” у Новим Садзе у улїци

26. ФЕБРУАР 2016.

Привреднїкова, на катастерскей парцели число 2260/7 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Зоз предметним проєктом предвидзени вибудов управного будинку, продукцийного обєкта (мишальня, амбалажованє, маґацин сировинох и готових продуктох, технїчни и други провадзаци просториї), танквана зоз шейсц наджемних резервоарох за чечносц хтора наменєна процесу продукциї, велькосци 15 кубни метери и клїткового маґазину за робу зоз шкартом и простором за гордови зоз опаснима материями. Локация и намена проєкта у складзе зоз Ришеньом зоз хторим видата Локацийна дозвола число V-353-814/14 од 5. децембра 2014. року хтору видала Городска управа за урбанизем и квартельни роботи. У складзе зоз Законом о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о поступку явного увида, презентациї и явней розправи о студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05) запровадзени поступок преценьованю вплїву на животни штредок и обезпечене участвованє заинтересованих орґанох и орґанизацийох и явносци. Так же у поднєшеней вимоги явносц обвисцена у средствох явного информованя а од заинтересованих орґанох обвисцени МЗ „Роботнїцки”. У законским термину, хтори предвидзени за явни увид, Студия о преценьованю вплїву на животни штредок предметного проєкта була виложена у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку по 1. фебруар 2016. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступку явного увида, презентациї и яней розправи о студиї о преценьованю вплїву на животни штредок предметного проєкта, була виложена у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку по 1. фебруар 2016. року. Явна розправа и презентация Студиї отримана 2. фебруара 2016. року у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку о чим составени записнїк зоз отриманей розправи о студиї о преценьованю вплїву предметного проєкта на животного штредку число V-501-1227/15 od 2. фебруара 2016. року хтори доручени шицким присутним. Понеже нє було думаня зоз предкладами за вименку и дополньованьом студиї о преценьованю вплїву проєкта на животни штредок, под час явного увида и после отриманей явней розправи, нє було потреби же би ше студия доручела ношителю проєкта на вименку и дополнєнє. Зоз ришеньом число V-501-1227/15 о образованю и менованю предсидателя и членох технїчней комисиї за оцену Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта од 4. януара 2016. року формована Технїчна комисия за оценьованє Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта, хтора випитала Студию о преценьованю вплїву и после запровадзеного, зоз законом утвердзеним поступком, о своєй роботи тому орґану доручела Звит число VI-501-1227/15 од 9. фебруара 2015. року зоз оцену предметней Студиї о преценьованю вплїву и зоз предкладом же ше на исту да согласносц. Зоз увидом до комплетней документациї, после запровадзеного поступку и звиту технїчней комисиї константоване же Студия зробена у складзе Ришеньом число VI-501-798/15 od 8 oktobra 2015. roku зоз htorim утвердзена потреба преценьованю вплїву на животни штредок и предписани обсяг и змист студиї о преценьованю вплїву предметного проєкта на животни штредок хтори принєсла Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Законом о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05). Кед ше Проєкт виведзе у складзе зоз технїчну документацию и кед ше випочитує шицки предвидзени мири за зменшованє лєбо зоперанє чкодлївих вплївох на животни штредок зоз точки 2. и 3. того ришеня, робота обєкта нє будзе значнєйше загрожовац животни штредок. На основи горе наведзеного ришене як у диспозитиве. Поука о правним лїку: Тото ришенє конєчне у управним поступку. Процив того ришеня ношитель Проєкта може порушац управни спор пред Управним судом у чаше 30 днї од дня од дня приманя ришеня, а заинтересована явносц у чаше 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

26. ФЕБРУАР 2016.

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. пасус 1. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню же потребне преценьованє на животни штредок Проєкта „Вибудов пошореня за пречисцованє технолоґийних и других хаснованих водох АД НEОПЛАНТА, Индустрия меса, у Новим Садзе” Ношитель проєкта, АД НEОПЛАНТА, Индустрия меса, у Новим Садзе, Приморска число 90, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву застатого стану на животни штредок Проєкта „Вибудов пошореня за пречисцованє технолоґийних и других хаснованих водох АД НEОПЛАНТА, Индустрия меса, у Новим Садзе”. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 19. фебруара 2016. року принєсла ришенє число VI-501-1223/15 же потребне преценьованє вплїву на животни штредок. З цильом обвисцованя заинтересованей явносци текст ришеня обявює ше у цалосци: Городска управа за защиту животного штредку, на основи члена 10. пасус 4. и 5. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, чс. 135/04 и 36/09) и члена 192. пасус 1. Закона о общим управним поступку („Службени новини СРЮ” число 33/97 и 31/01 и „Службени глашнїк РС” число 30/10) и члена 11., 34. и 36. Одлуки о Городских управох Городу Нового Саду („Службени новини Городу Нового Саду”, число 52/08, 55/09, 11/10, 39/10, 60/10 и 69/13), поступаюци по вимоги ношителя проєкта АД НEОПЛАНТА, Индустрия меса, у Новим Садзе, Приморска число 90, за одлучованє о потреби преценьованє вплїву застатого стану на животни штредок Проєкта „Вибудов пошореня за пречисцованє технолоґийних и других хаснованих водох АД НEОПЛАНТА, Индустрия меса, у Новим Садзе” приноши

РИШЕНЄ

1. Утвердзує ше же за проєкт „Вибудов пошореня за пречисцованє технолоґийних и других хаснованих водох АД НEОПЛАНТА, Индустрия меса, у Новим Садзе на катастерскей парцели 2342 КО Нови Сад IV, Gorod Novi Sad, no{itely prowkta АД НEОПЛАНТА, Индустрия меса, у Новим Садзе, Приморска число 90, потребне преценьованє вплїву на животни штредок 2. Одредзує ше же ношитель Проєкта, Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проєкта потребне преценьованє вплїву на животни штредок проєкта „Вибудов пошореня за пречисцованє технолоґийних и других хаснованих водох АД НEОПЛАНТА, Индустрия меса, у Новим Садзе” на катастерскей парцели 2342 КО Нови Сад IV, Gorod Novi Sad no{itely prowkta АД НEОПЛАНТА, Индустрия меса, у Новим Садзе, Приморска число 90, у поглядзе обсягу и змисту виробку у складзе зоз членом 17. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05). Студия о преценьованю вплїву на животни штредок муши мац окреме шлїдуюци: – опис мирох зоз хторим ше да одвит на шицки условия хтори наведзени у Ришеню о водових условийох, число: 104-325-1225/2015-04 од 24. децембра 2015. року хтору видал Покраїнски секретарият за польоприреду, водопривреду и лєсарство; – опис о способу роздзельованя технолоґийних водох од атмосферских як и количество ґенерисаних одрутних водох; – характеризацию технолоґийних водох хтори приходза на пошореня спрам специфичних параметрох (HPK, VPK5, масци, суспендовани материї, як и вкупни азот, вкупни фосфор, хлориди); – мири за ефикасну роботу флотацийней єдинки: количество води хтора ше хаснує за роботу флотатора, температура води, прицисок воздуха, ефикасносц флотациї у ердукциї орґанского обтерхованя, азота, фосфора, суспендованих материйох и масци, односно без хаснованя хемикалийох за коаґулацию и флокулацию; – анализу води ХС ДТД Нови Сад-Савино Село, долуводом и гореводом од випущаня и анализу вплїву на Беґель; – план мониторинґа зоз хторим ше докаже же ше посцигнє ҐВЕ за води у складзе зоз предписанями (кед же ше хаснує средство за дезинфекцию уключи анализованє остатку); – мири за досцигованє критериюма за випущанє до приридного реципиємта ХС ДТД Нови Сад-Савине Село;

– поступанє зоз одрутнима материями зоз процеса пречисцованя: грубей нєчистоти зоз роштеля, стабилизациї мулю зоз флототатора, муля после випражньованя СБР єдинки и др.

– мири за зоперанє ширеня нєприємних провадзацих пахох у поступку кондиционированя мульох; – поступанє у случаю нєщесца, попри поступаня у случаю огня; – мири защити животного штредку у цеку пририхтуюцих роботох на локациї.

ОБГРУНТОВАНЄ

Ношитель проєкта, АД НЄОПЛАНТА, Индустрия меса, у Новим Садзе Приморска число 90, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву застатого стану на животни штредок Проєкта на катастерскей парцели 2342 КО Нови Сад IV, Gorod Novi Sad. Предметни проєкт облапя вибудов пречисцовача технолиґийних одрутних водох за потреби фабрики за преробок меса АД НЄОПЛАНТА, Индустрия меса, у Новим Садзе. Преложена технолоґия пречисцованя одрутних водох базує ше на щтреднїм дньовим прецеку од 910 кубни метери. Локация и намена проєкта у складзе зоз Локацийскима условиями за вибудов число: V-353-1215/15 од 13. януара 2016. року, хтору видала Городска управа за урбанизем и квартельни роботи Городу Нового Саду. У складзе зоз Законом о преценьованю вплїву на животни штредок, о поднєшеней вимоги обвисцена явносц з оглашованьом у средствох явного информованя и МЗ „Роботнїцки”. У зоз законом предписаним терминє нє доручени думаня заинтересованих орґанох, орґанизацийох и явносци.

Posle rozpatrany vimogi no{itely prowkta i приложеней документациї констатоване же ше предметни проєкт находзи под точку 14. подточка 3. Пошореня за пречисцованє одрутних водох: технолоґийни одрутни води, Лїстина II Уредби о утвердзованє лїстини проєктох за хтори обовязне преценьованє вплївох и Лїстини проєктох за хтори ше може вимагац преценьованє вплївох на животни штредок (“S.G. RS” ~islo 114/08). Maxci u oglяdзe predpisani urovnї emisiї за tot sektor yk i koli~estva, характеристики и преценьованє можлївих вплївох одрутней води зоз предметного комплекса индустриї меса хтори ше випущую до городскей канализациї нєобходне применьованє третману одрутней води. Вибрана технолоґия за предметни пречисцовач базує ше на механїчним пречисцованю грубих нєчистотох на финим решитку, потим на технолоґиї розтвореного воздуха за видвойованє жґриґових и суспендованих материйох хтори плїваю (флотат) и биолоґийним третману у реактору.

Zoz ~lenom 10. pasus 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok predpisane `e zoz odluku zoz htoru ше utvredzuw `e potrebne precenqovanw vpl<voh prowktoh na `ivotni {tredok, компетентни or}an mo`e odredzic i obsyg i zmist studi< o precenqovanx vpl<voh, co u tim slu~ax zrobene. Змист Студиї о преценьованю вплїву дефиновани зоз точку 2. диспозитива того ришеня а причини за одредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву проєкта утвердзованє и вреднованє можлївих поштредних и нєпоштредних вплївох роботох обєкта на животни штредок на предметней локациї и єй околїска як и утвердзованє и предклад мирох зоз хторима ше можлїви чкодлїви вплїви под час роботи обєкта можу зопрец, зменшац и одклонїц.

Ked {e utverdzovalo htori obovyzni ~asci htori Studiy mu{i mac (to~ka 2., pasus 2) tot or}an {e okreme rukovodzel zoz zakonskim принципом (prevenciy i predostro`nosci) `e ka`da aktivnosc mu{i buc planovana i zaprovadzena так `e, medzi in{im, predstavy najmen{i rizik za lxdske zdravw, безпечносц и еколоґийни ризики, ta pre toto potrebne zoz Studix dokazac `e za predmetni prowkt у поглядзе применєней технїки и уровня емисиї посцигнуц предписани квалитет води на випущованю.

Na osnovi gore navedzenogo, ri{ene yk u dispozitive.

Pouka o pravnim l<ku: Prociv togo ri{eny mo`e {e viyvic `alba Pokra<nskomu sekretariytu za urba ni zem, bu do va telqstvo i za |i tu `i vot no go {tredku u ~a{e 15 dn< od dny доставаня ri{eny, pрейґ того or}anu.

Zainteresovana yvnosc mo`e viyvic `albu prociv togo ri{eny u ~a{e 15 dn< od dny obyvjovany u sredstvoh yvnogo informovany, прейґ того or}anu.

РУСКЕ СЛОВО 29

Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku na osnovi ~lena 29. pasus 1. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<” ~islo 135/04 i 36/09), obyvxw

ИНФОРМАТОР Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – базней станїци мобилней телефониї – „НС81/НСХ81/НСУ81/НСЛ81 НС-Готел Путник” Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – базней станїци мобилней телефониї „НС81/НСХ81/НСУ81/НСЛ81 НС-Готел Путник” у улїци Илиї Оґняновича число 24, у Новим Садзе, на катастерских парцелох чс. 1 и 2, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предлогу Технїчней комисиї, Городска управа за защиту животного штредку дня 10. фебруара 2016. року принєсла ришенє число VI-501-1026/15, зоз хторим дата согласносц на предметну Студию. З цильом обвисцованя заинтересованей явносци текст ришеня обявює ше у цалосци: Городска управа за защиту животного штредку, на основи члена 24. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, чс. 135/04 и 36/09) и члена 192 пасус 1 Закона о общим управним поступку („Службени новини СРЮ” число 33/97 и 31/01 и „Службени глашнїк РС” число 30/10) и члена 11., 34. и 36. Одлуки о Городских управох Городу Нового Саду („Службени новини Городу Нового Саду”, число 52/08, 55/09, 11/10, 39/10, 60/10 и 69/13), поступаюци по вимоги ношителя проєкта „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, у поступку одлучованя о даваню согласносци на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї – „„НС81/НСХ81/НСУ81/НСЛ81 НС-Готел Путник” после запровадзеного поступку и звиту технїчней комисиї, приноши

РИШЕНЄ

1. Дава ше согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок за проєкт базней станїци мобилней телефониї „НС-Лиман 2-„НС81/НСХ81/НСУ81/НСЛ81 НС-Готел Путник” у улїци Илиї Оґняновича число 24, у Новим Садзе, на катастерских парцелох чс. 1 и 2, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад 2. Обовязує ше Ношитель проєкта же: – проєкт виведзе у складзе зоз приложену документацию и условиями и мирами защити хтори утвердзели други овласцени орґани и орґанизациї, а дати су у прилогу Студиї; – обезпечи условия и запровадзи мири за зоперанє, зменшованє лєбо одклоньованє чкодлївих вплївох на животни штредок, хторих єст у Студию, поглавє 8. „Опис мирох з цильом зопераня, зменшованя лєбо одклоньованє каждого значнєйшого чкодлївого вплїву на животни штредок”; 3. Ношитель проєкта длужни обезпечиц вивершованє програми нєпреривного провадзеня у складзе зоз важацима предписанями хтори дефиновани зоз поглавйом 9. „Програма провадзеня вплїву на животни штредок ” и же податки достати зоз мониторинґом доручує Аґенциї за защиту животного штредку, Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду и Городскей управи за инспекцийни роботи – Обласц инспекциї за защиту животного штредку; 4. Наклада ше ношительови проєкта же у случаю реконструкциї и пременки технїчних характеристикох базней станїци зоз точки 1. того ришеня, поднєше вимогу компетентоному орґану за одлучованє о потреби преценьованє вплїву на животни штредок.

ОБГРУНТОВАНЄ

Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а.д. Та-

30 РУСКЕ СЛОВО

ковска 2, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – базней станїци мобилней телефониї „НС81/НСХ81/НСУ81/НСЛ81 НС-Готел Путник” у улїци Илиї Оґняновича число 24, у Новим Садзе, на катастерских парцелох чс. 1 и 2, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. Проєкт предвидзує реконструкцию антенскей системи и то так же будзе поставена тросекторна антенска система зоз компонентами: три мултибанд антени Kathrein K 80010492 по єдна по секторе за системи GSM900, GSM 1800, UMTS три антени Kathrein K80010504, по єдна по секторе за систему LTE. За систему GSM900, GSM1800, UMTS и LTE азимути 100 ступнї, 170 ступнї и 340 ступнї. Конфиґурация примодавача базней станїци за систему GSM900 2+2+2, за GSM 1800 4+4+4, за UMTS 3+3+3 а за LTE 1+1+1. У складзе зоз Законом о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о поступку явного увида, презентациї и явней розправи о студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05) запровадзени поступок преценьованя вплїву на животни штредок и обезпечене участвованє заинтересованих орґанох и орґанизацийох и явносци. У законским термину, хтори предвидзени за явни увид, Студия о преценьованю вплїву проєкта на животни штредок була виложена у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку по 9. новембер 2015. року. Под час тирваня явного увиду нє доручени думаня и зауваги у писаней форми на Студию о преценьованю вплїву проєкта на животни штредок з боку заинтересованих орґанох, орґанизацийох и явносци анї нє було винєшених думаньох заинтересованєй явносци под час презентациї и явней розправи хтора отримана 10. новембра 2015. року цо константоване у записнїку число VI-501-1026/15 од 10. новембра 2015. року. Зоз ришеньом о образованю и менованю предсидателя и членох технїчней комисиї за оцену Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС81/НСХ81/НСУ81/НСЛ81 НСГотел Путник” у улїци Илиї Оґняновича число 24, у Новим Садзе, на катастерских парцелох чс. 1 и 2, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад, число VI-501-1026/15 од 15. октобра 2016. року, формована Технїчна комисия за оценьованє Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта, хтора випитала Студию о преценьованю вплїву и после запровадзеного, зоз законом утвердзеним поступком, о своєй роботи тому орґану доручела звит число VI-5011026/15 од 9. фебруара 2016. року зоз оцену предметней Студиї о преценьованю вплїву и зоз предлогом же ше на исту да согласносц. Зоз увидом до комплетней документациї, после запровадзеного поступку и звиту технїчней комисиї константоване же Студия зробена у складзе зоз Законом о преценьованю вплїву на животни штредок, Правилнїком о змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05) и Ришеньом о потреби преценьованя вплїву и о одредзованю обсягу и змисту студиї число VI-501688/15 од 27. юлия 2015. року, хтору принєсла Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду. Кед ше Проєкт виведзе у складзе зоз технїчну документацию и кед ше випочитує шицки предвидзени мири за зменшованє лєбо зоперанє чкодлївих вплївох на животни штредок зоз точки 2. и 3. того ришеня, робота обєкта нє будзе значнєйше загрожовац животни штредок. На основи горе наведзеного ришене як у дипозитиве. Поука о правним лїку: Тото ришенє конєчне у управним поступку. Процив того ришеня ношитель Проєкта може порушац управни спор пред Управним судом 30 днї од дня приманя ришеня, а заинтересована явносц 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

OBVISCENW

o prinw{enim ri{eню же потребне преценьованє вплїву и о одредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на `ivotni {tredok проєкта радио базней станїци mobilnej telefoni> “НС Новосадска драга” „Telenor Common Operation” Оддїл Беоґрад-Нови Беоґрад по овласценю ношителя проєкта „TELENOR” d.o.o., Mlade`skih bri}adoh 90, podnwsol тому орґану vimogu za одлучованє о потреби преценьованя вплїву на `ivotni {tredok prowkta – baznej stan<ci mobilnej telefoni< “НС Новосадска драга”, у улїци Новосадска драга 88, на катастерских парцелох чс: 3484/1, 3484/6 и 3427/9 К.О. Ветерник, Gorod Novi Sad. Posle zaprovadzenogo postupku, Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku dny 17. фебруара 2016. roku prinwsla ri{enw ~islo VI-501-30/16 же потребне преценьованє вплїву на животного штредку и о одредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок.

Z cilqom obviscovany zainteresovanej yvnosci tekst ri{eny obyvxw {e u calosci: Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku, na osnovi ~lena 10 pasus 4 i 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~s. 135/04 i 36/09), ~lena 192. pasus 1. Zakona o ob|im upravnim postupku (“Slu`beni novini SRX” ~islo 33/97 i 31/01 i “Slu`beni gla{n<k RS” ~islo 30/10) i ~lena 11, 34. i 36. Odluki o Gorodskih upravoh Gorodu Novogo Sadu (“Slu`beni novini Gorodu Novogo Sadu”, ~islo 52/08, 55/09 i 11/10, 39/10, 60/10 i 69/13), postupaxci po vimogi “Telenor Common Operation”, Оддзелєнє Беоґрад–Нови Беоґрад по овласценю ношителя Проєкта „TELENOR” d.o.o., Novi Beo}rad, za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl<vu na `ivotni {tredok prowkta baznej stan<ci mobilnей telefoniї “НС Новосадска драга”, prino{i

RI[ENW 1. Utverdzuw {e `e za prowkt baznej stan<ci mobilnej telefoni< “НС Новосадска драга”, у улїци Новосадска драга 88, на катастерских парцелох чс: 3484/1, 3484/6 и 3427/9 К.О. Ветерник, Gorod Novi Sad, no{itely prowkta “TELENOR” d.o.o., Mlade`skih bri}adoh 90 (у дальшим тексту: Ношителя Проєкта) potrebne precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok.

2. Одредзує ше же No{itelq Пrowkta, Студию о преценьованю вплїву на животни штредок за проєкт – базней станїци мобилней телефониї “НС Новосадска драга”, у улїци Новосадска драга 88, на катастерских парцелох чс: 3484/1, 3484/6 и 3427/9 К.О. Ветерник, Gorod Novi Sad у поглядзе обсягу и змисту, вироби у складзе зоз членом 17. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05).

OBGRUNTOVANW

“Telenor Common Operation”, Оддзелєнє Беоґрад–Нови Беоґрад по овласценю ношителя Проєкта „TELENOR” d.o.o., Novi Beo}rad, Mlade`skih bri}adoh число 90, podnwsol тому орґану vimogu za одлучованє о потреби преценьованя вплїву на `ivotni {tredok prowkta – baznej stan<ci mobilnej telefoni< “НС Новосадска драга”, у улїци Новосадска драга 88, на катастерских парцелох чс: 3484/1, 3484/6 и 3427/9 К.О. Ветерник, Gorod Novi Sad. Prowkt предвидзує поставянє тросекторней антенскей системи за обсяги GSM900 и UMTS. Буду ше хасновац два антени Huawei ADU41503 за перши и треци сектор за системи GSM900 и UMTS и єдна антена Huawei ADU451807 за други сектор за системи GSM900 и UMTS. Азимути антенох 70 ступнї (сектор 1), 190 ступнї (сектор 2) и 300 ступнї (сектор 3). Конфиґурация примодавача базней станїци за систему GSM 900 2+2+2а заUMTS 3+3+3.

U skladze zoz Zakonom o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, o podnw{enej vimogi obviscena yvnosc z ogla{ovanqom u sredstvoh yvnogo informovany i MZ „Ветерник” .

U zoz zakonom predpisanim terminу nw doru~eni dumany zainteresovanih or}anoh, or}anizacijoh i yvnosci. Ґу наведзеней вимоги ношитель проєкта приложел: Информацию о локациї за парцели число 3484/1, 3484/6 и 3427/9, КО Ветерник хтору видала Городска управа за урбанизем и квартельни роботи Городу Нового Саду число V-353-857/15 од 23.

09.2015 року , Контракт о закупе медзи Александром Ґеґичом, зоз Нового Саду, Беоґрадски кей 11 и „Теленор” д.о.о. Нови Беоґрад, Младежских бриґадох 90 и Фахову оцену обтерхованя животного штредку у локалней зони базней станїци мобилней телефониї “НС Новосадска драга”, число звиту 1612/15/310МК, хтору виробела акредитована Лаборатория Института “Ватроґаз” zoz Нового Саду. Радио бazna stan<ca mobilnей телефониї „НС Новосадска драга”, ma vkupnu efektivnu виzarxxcu moc векшу од 250 W по секторе на шицки три сектори за шицки обсяги (GSM900 и UMTS).

Posle rozpatrany vimogi no{itely prowkta i podatkoh o pred met nej lo ka ci<, ha rak te ri sti koh i pre cen qo vanx mo`l<vih vpl<voh navedzenogo prowkta na `ivotni {tredok, a

26. ФЕБРУАР 2016.

maxci u oglydze, `e predmetna radio bazna stan<ca ma efektivnu vizarююцу moc vek{u yk 250 W i mo`e mac zna~nwj{i vpl<v na `ivotni {tredok-to~ku 12. podto~ka 13. Telekomunikacijni obwkti mobilnej telefoni< (baznej radio stan<ci) L<stini II Uredbi o utverdzovanx L<stini prowktoh za htori obovyzne precenqovanw vpl<vu i L<stini prowktoh za htori mo` vimagac precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok (“S.G. RS” ~islo 114/08), a tot or}an u skladze zoz ~lenom 10. pasus 4. Zakona o precenqovanx vpl<vu odlu~el `e potrebne precenqovanw vpl<vu.

Zoz ~lenom 10. pasus 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, predpisane `e zoz odluku zoz htoru ше utverdzuw `e potrebne precenqovanw vpl<vu prowkta na `ivotni {tredok, nadpatraxci or}an mo`e odredzic i obsyg i zmist studi< o precenqovanx vpl<vu, co u tim slu~ax zrobene.

Okrem rozpatrany intenziteta vpl<vu (vira`eni zoz efektivnu vizarjovanu mocnoscu po{oreny), nadpatraxci or}an u konkretnim slu~ax rozpatrel i tirvanw vpl<vu – ba zna stan<ca predstavy kontinualne `ridlo zarjоvаny.

Primenxci na~ala prevenci< i predostro`nosci (~len 9. pasus 1. podto~ku 2. Zakona o za |i ti `ivot nogo {tred ku (“S.G. RS”, ~s. 135/04, 36/09, 36/09 – dr. zakon, 72/09 – dr. zakon i 43/11 – odluka US), zoz htorim {e vimaga `e ka`da aktivnosc mu{i buc planovana и zaprovadzena na sposob `e medzi in{im predstavy najmen{i ri zik za lxdske zdravw, zoz Studix potrebne dokazac `e za predmetni prowkt budze primenwna najlwp{a rozpolaгuxca i dostupna tehnolo}iy, tehn<ka i oprema.

Maxci u oglydze napredok navedzene, а окреме специфичносц локациї (густо населєна бивательна зона) нєобходнє виробиц документ зоз хторим ше анализує и оценює квалитет творительох животного штредку на одредзеним просторе, medzisobni vpl<v isnuxcih i pla no va nih aktivnoscoh i utverdzux usloviy i miri za zoperanw, zmen{anw i odklonqovanw ~kodl<vih vpl<voh na `ivotni {tredok yk i mirи u slu~ax вдереня i obezpe~ic provadzenw vpl<vu `ridlа zarjovany, a to {e viklx~no mu{i obezpe~ic zoz Studix o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, htoru bi trebal virobic multidisciplinarni fahovi tim.

Na osnovi gore navedzenogo, ri{ene yk u dispozitive.

Pouka o pravnim l<ku: Prociv togo ri{eny ношитель проєкта mo`e viyvic `albу Pokra<nskomu sekretariytu za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku u ~a{e 15 dn< od dny primany ri{eny, pрейґ tого or}anu.

Zainteresovana yvnosc mo`e обyvic `albu prociv togo ri{eny u ~a{e 15 dn< od dny obyvjovany u sredstvoh yvnogo informovany, прейґ того or}anu.

26. ФЕБРУАР 2016.

ИНФОРМАТОР Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku na osnovi ~lena 29. pasus 1. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<” ~islo 135/04 i 36/09), obyvxw

OBVISCENW

o prinw{enim ri{eню же потребне преценьованє вплїву и о одредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на `ivotni {tredok проєкта радио базней станїци mobilnej telefoni> “НС Зомборски булевар” „Telenor Common Operation” Оддїл Беоґрад-Нови Беоґрад по овласценю ношителя проєкта „TELENOR” d.o.o., Mlade`skih bri}adoh 90, podnwsol тому орґану vimogu za одлучованє о потреби преценьованя вплїву на `ivotni {tredok prowkta – baznej stan<ci mobilnej telefoni< “НС Зомборски булевар”, у улїци Зомборска 1а, на катастерскей парцели число 4725/1, К.О. Нови Сад II Gorod Novi Sad. Posle zaprovadzenogo postupku, Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku dny 17. фебруара 2016. roku prinwsla ri{enw ~islo VI-501-39/16 же потребне преценьованє вплїву на животного штредку и о одредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок.

Z cilqom obviscovany zainteresovanej yvnosci tekst ri{eny obyvxw {e u calosci: Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku, na osnovi ~lena 10 pasus 4. i 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~s. 135/04 i 36/09), ~lena 192. pasus 1. Zakona o ob|im upravnim postupku (“Slu`beni novini SRX” ~islo 33/97 i 31/01 i “Slu`beni gla{n<k RS” ~islo 30/10) i ~lena 11, 34. i 36. Odluki o Gorodskih upravoh Gorodu Novogo Sadu (“Slu`beni novini Gorodu Novogo Sadu”, ~islo 52/08, 55/09 i 11/10, 39/10, 60/10 i 69/13), postupaxci po vimogi “Telenor Common Operation”, Оддзелєнє Беоґрад–Нови Беоґрад по овласценю ношителя Проєкта „TELENOR” d.o.o., Novi Beo}rad, za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl<vu na `ivotni {tredok prowkta baznej stan<ci mobilnей telefoniї “НС Зомборски булевар”, prino{i

RI[ENW 1. Utverdzuw {e `e za prowkt baznej stan<ci mobilnej telefoni< “НС Зомборски булевар”, у улїци Зомборска 1а, на катастерскей парцели число 4725/1, К.О. Нови Сад II Gorod Novi Sad, no{itely prowkta “TELENOR” d.o.o., Mlade`skih bri}adoh 90 (у дальшим тексту: Ношителя Проєкта) potrebne precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok.

2. Одредзує ше же No{itelq Пrowkta, Студию о преценьованю вплїву на животни штредок за проєкт – базней станїци мобилней телефониї < “НС Зомборски булевар”, у улїци Зомборска 1а, на катастерскей парцели число 4725/1, К.О. Нови Сад II Gorod Novi Sad у поглядзе обсягу и змисту, вироби у складзе зоз членом 17. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05).

OBGRUNTOVANW

“Telenor Common Operation”, Оддзелєнє Беоґрад–Нови Беоґрад по овласценю ношителя Проєкта „TELENOR” d.o.o., Novi Beo}rad, Mlade`skih bri}adoh число 90, podnwsol тому орґану vimogu za одлучованє о потреби преценьованя вплїву на `ivotni {tredok prowkta – baznej stan<ci mobilnej telefoni< “НС Зомборски булевар”, у улїци Зомборска 1а, на катастерскей парцели число 4725/1, К.О. Нови Сад II Gorod Novi Sad. Prowkt предвидзує поставянє тросекторней антенскей системи за обсяги GSM900 и UMTS. Буду ше хасновац два антени A79451700 за GSM 900 за перши сектор покля ше антена типа ADU41902 буду ше хасновац за UMTS за перши сектор. За други сектор будзе ше хасновац антена типа ATR451606 за системи GSM900 и UMTS. За треци сектор будзе ше хасновац антена А79451600 за GSM900 и антена ADU451902 за UMTS. Азимути антенох 75 ступнї (сектор 1), 190 ступнї (сектор 2) и 310 ступнї (сектор 3). Конфиґурация примодавача базней ста-

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Подприємство „КОДАР ИНЖЕНЄРИНҐ” д.о.о. зоз Беоґраду, по овласценю Ношителя проєкта „VIP MOBILE” доо, Младежских бриґадох 21, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта радио ба-

нїци за систему GSM 900 3+2+3 а за UMTS 3+3+3.

U skladze zoz Zakonom o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, o podnw{enej vimogi obviscena yvnosc z ogla{ovanqom u sredstvoh yvnogo informovany i MZ „Южни Телеп” и МЗ „Никола Тесла-Телеп”.

U zoz zakonom predpisanim terminу nw doru~eni dumany zainteresovanih or}anoh, or}anizacijoh i yvnosci. Ґу наведзеней вимоги ношитель проєкта приложел: Информацию о локациї за парцели число 4725/1 КО Нови Сад II хтору видала Городска управа за урбанизем и квартельни роботи Городу Нового Саду число V-353-1324/15 од 31. 12. 2015 року , Контракт о закупе медзи Preyident Eko d.o.o. зоз Нового Саду, Єврейска 23, Бранка Бошняка зоз Нового Саду, Ласла Ґала 20/1/2 и „Теленор” д.о.о. Нови Беоґрад, Младежских бриґадох 90 и Фахову оцену обтерхованя животного штредку у локалней зони базней станїци мобилней телефониї “НС Зомборски булевар”, число 0311/15-50PO, хтору виробела акредитована Лаборатория Института “Ватроґаз” zoz Нового Саду. Радио бazna stan<ca mobilnей телефониї “НС Зомборски булевар” ma vkupnu efektivnu виzarxxcu moc векшу од 250 W по секторе на шицки три сектори за шицки обсяги (GSM900 и UMTS).

Posle rozpatrany vimogi no{itely prowkta i podatkoh o predmetnej lokaci<, harakteristikoh i precenqovanx mo`l<vih vpl<voh navedzenogo prowkta na `ivotni {tredok, a maxci u oglydze, `e predmetna radio bazna stan<ca ma efektivnu vizarююцу moc vek{u yk 250 W i mo`e mac zna~nwj{i vpl<v na `ivotni {tredok-to~ku 12. podto~ka 13. Telekomunikacijni obwkti mobilnej telefoni< (baznej radio stan<ci) L<stini II Uredbi o utverdzovanx L<stini prowktoh za htori obovyzne precenqovanw vpl<vu i L<stini prowktoh za htori mo` vimagac precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok (“S.G. RS” ~islo 114/08), a tot or}an u skladze zoz ~lenom 10. pasus 4. Zakona o precenqovanx vpl<vu odlu~el `e potrebne precenqovanw vpl<vu.

Zoz ~lenom 10. pasus 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, predpisane `e zoz odluku zoz htoru ше utverdzuw `e potrebne precenqovanw vpl<vu prowkta na `ivotni {tredok, nadpatraxci or}an mo`e odredzic i obsyg i zmist studi< o precenqovanx vpl<vu, co u tim slu~ax zrobene.

Okrem rozpatrany intenziteta vpl<vu (vira`eni zoz efektivnu vizarjovanu mocnoscu po{oreny), nadpatraxci or}an u konkretnim slu~ax rozpatrel i tirvanw vpl<vu – bazna stan<ca predstavy kontinualne `ridlo zarjоvаny.

Primenxci na~ala prevenci< i predostro`nosci (~len 9. pasus 1. podto~ku 2. Zakona o za|iti `ivotnogo {tredku (“S.G. RS”, ~s. 135/04, 36/09, 36/09 – dr. zakon, 72/09 – dr. zakon i 43/11 – odluka US), zoz htorim {e vimaga `e ka`da aktivnosc mu{i buc planovana и zaprovadzena na sposob `e medzi in{im predstavy najmen{i rizik za lxdske zdravw, zoz Studix potrebne dokazac `e za predmetni prowkt budze primenwna najlwp{a rozpolaгuxca i dostupna tehnolo}iy, tehn<ka i oprema.

Maxci u oglydze napredok navedzene, а окреме специфичносц локациї (густо населєна бивательна зона) нєобходнє виробиц документ зоз хторим ше анализує и оценює квалитет творительох животного штредку на одредзеним просторе, medzisobni vpl<v isnuxcih i planovanih aktivnoscoh i utverdzux usloviy i miri za zoperanw, zmen{anw i odklonqovanw ~kodl<vih vpl<voh na `ivotni {tredok yk i mirи u slu~ax вдереня i obezpe~ic provadzenw vpl<vu `ridlа zarjovany, a to {e viklx~no mu{i obezpe~ic zoz Studix o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, htoru bi trebal virobic multidisciplinarni fahovi tim.

Na osnovi gore navedzenogo, ri{ene yk u dispozitive.

Pouka o pravnim l<ku: Prociv togo ri{eny ношитель проєкта mo`e viyvic `albу Pokra<nskomu sekretariytu za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku u ~a{e 15 dn< od dny primany ri{eny, pрейґ tого or}anu.

Zainteresovana yvnosc mo`e обyvic `albu prociv togo ri{eny u ~a{e 15 dn< od dny obyvjovany u sredstvoh yvnogo informovany, прейґ того or}anu. зней станїци мобилней телефониї „НС2073_01 НС_Нови_Сад_Новосадски_саям,” у улїци Гайдук Велькова 11, на катастерскей парцели число 7540/1, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

РУСКЕ СЛОВО 31

ИНФОРМАТОР

ОБВИСЦЕНЄ Покраїнски секретарият за културу и явне информованє, 19. фебруара 2016. року розписує конкурси за додзельованє средствох зоз буджета АП Войводини у обласци култури у 2016. року. Документацию вязану за конкурси мож найсц на официйним интернет боку Секретарияту и у „Службених новинох АП Войводини”, лєбо их мож превжац особнє у Покраїнским секретарияту за културу и явне информованє, Булевар Михайла Пупина 16, Нови Сад. Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Подприємство „КОДАР ИНЖЕНЄРИНҐ” д.о.о. зоз Беоґраду, по овласценю Ношителя проєкта „VIP MOBILE” доо, Младежских бриґадох 21, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефониї „НС2253_02 НС_Нови_Сад_Базар” у улїци Булевар Михайла Пупина 1, на катастерскей парцели число 223/2, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду. Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Подприємство „КОДАР ИНЖЕНЄРИНҐ” д.о.о. зоз Беоґраду, по овласценю Ношителя проєкта „VIP MOBILE” доо, Младежских бриґадох 21, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефониї „НС2038_01 НС_Площа_Нєпознатого_Юнака” у улїци Площа Нєпознатого Юнака 4-6, на катастерскей парцели число 139/2, КО Нови Сад II, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду. Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Подприємство „КОДАР ИНЖЕНЄРИНҐ” д.о.о. зоз Беоґраду, по овласценю Ношителя проєкта „VIP MOBILE” доо, Младежских бриґадох 21, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефониї „НС2062_05 НС_Нови_Сад_Лиман_1” у улїци велька Петровича 10, на катастерскей парцели число 3782, КО Нови Сад II, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

32 РУСКЕ СЛОВО

* дзе цо будзе *

НА СОБОТУ БАЛ КПД „КАРПАТИ” На соботу, 27. фебруара, у Вербаше буд зе Бал у орґанизациї КПД „Карпати”, а уходнїци ище мож купиц у про сторийох Дружтва, Нєґошева 21. Уходнїца 1 000 динари. На Балу буд зе грац орке стер „Стари Вербас”, а го сцох обчекує богата вечера, томбола и нєспод зиваня. Бал буд зе у готелу „Бачка”, а почнє на 20 год зин. ***

ШВЕТОВИ МОЛИТВОВИ ДЗЕНЬ

ЕГО у рамикох екуменскей роботи женох и того року рихта Шветови дзень молитви. Святочна молитва за Кубу, чий мото „Хто прима дзеци, мнє прима” буд зе на пияток, 4. марца 2016. року у Словацкей євангелистичней А. В. церкви у Новим Сад зе, улї. Вука Караджича чс. 2, на 17 год зин.

MALI OGLA[KI

ПОВОЛАНКА на подобови конкурс Поволує ше шицки коцурски дзеци возросту од першей по осму класу же би участвовали на подобовим конкурсу хтори розписани з нагоди преглашеного року Божого милосердия. Роботи на тему „Божа любов ґу каждому чловекови” мож придац по 13. марец ґу чесней шестри Михаили Воротняк, вироучительки Ксениї Бесерминї, лєбо на парохию. Технїка за виробок роботох шлєбодна, а инспирацию мож поглєдац у трох причтох зоз Євангелиї по Луки – Страцени и найдзени син, Страцена и найдзена драхма и Страцена и найдзена овечка, хтори бешедую о Божим милосердию. По законченю конкурса роботи буду виложени на вистави хтора будзе 20. марца, а найлєпши буду наградзени.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Подприємство „КОДАР ИНЖЕНЄРИНҐ” д.о.о. зоз Беоґраду, по овласценю Ношителя проєкта „VIP MOBILE” доо, Младежских бриґадох 21, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта радио ба-

ПРЕДАВАМЕ намесце ни двохи жови кварте ль у Новим Сад зе, ве ль ко сци 55 ква драт ни ме те ри. Квартель ше находзи на Новим населєню. Цена вигодна, за вецей ин форма циї ше явиц на чи сло 064/209-35-74 *** ДИХТУЄМЕ облаки и ДЗВЕРИ зоз неопрен-ґуму. Правиме ГАРМОНИКА ДЗВЕРИ и РОЛЕТНИ. Обявиц ше на телефони: 025/5827-710 и 060/5088-433 *** ВЛАГА? Изолуєме влажни хижи.

063/440-470; 063/10241-14.

зней станїци мобилней телефониї „НС2074 01 НС Нови Сад Максима Горкого” у улїци Сутєска 3, на катастерскей парцели число 858, КО Нови Сад II, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше од 10 дньох од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

26. ФЕБРУАР 2016.

СПОРТ ГОЛУБАРСКИ КЛУБ „СЕРБСКИ ШАРКАНЇ”

ПРАВИ ШЕ ДЗЕЦИНСКУ ЛИҐУ Од снованя Голубарского клубу у Коцуре, под назву Здруженє виховательох голубох сербских високолєтачох ҐСС 699, „Сербски шарканї” у фебруару вше отримовали Рочну скупштину. Того року єй нє будзе, пре чежку финансийну ситуацию

У

прешлим року число членох у голубарским клубу „Сербски Шарканї” ше зменьовало, а тераз Клуб ма 18 активни члени од котрих ше сцеро дзеци. Предсидатель Клубу Виктор Ґрешак гварел же на нєдавно отриманей схадзки одлучене же за шицких членох Клубу членарина будзе безплатна, як и за будуцих членох котри заинтере совани учленїц ше до Клубу. Домашнї у Клубу порихтани помогнуц новим членом зоз совитами и голубами.

– Приключели ше ґу нам дзеци прешлого року, то ми окреме мило, алє ми порихтани прияц и старших

членох. Гоч финансийна ситуация у клубу чежка и нє було можлїво сци направиц Скупштину и Голубарски бал як прешлих рокох, ми нє одуставаме од своїх идейох же прешириме и популаризуєме голубарство у Коцуре – гварел Ґрешак. На уровню општини и реґиону пришло ше на идею направиц дзецинску лиґу голубарох и за дзеци правилнїк о змаганю будзе благши и шицки искусни голубаре порихтани помогнуц будуцим голубаром.

– Кельо сом упознати зоз ситуацию у Коцуре, знам же дзеци тримаю голуби на чардакох, алє нїяк нє можеме дойсц до нїх, учлeнїц их до

Виктор Ґрешак

ГЛАШНЇКИ БОГОХ Голуби (латинска назва Columbidae) то птици хторих єст 308 файти. Жию на цалим швеце, а найвецей файти голуби єст у Индонезиї и Австралиї. Науковци твердза же су припитомени ище 3 000 роки пред нову еру. Предпоставя ше же их припитомели Єгиптянє и Сумери. Тоти народи почитовали голуби як святи птици, як божих глашнїкох. У єгипетских, фараонских криптох археолоґове пренашли мумификовани голуби хтори требали фараоном хасновац як глашнїки на драги до нєба. Зоз старого Єгипту пестованє голубох ширело ше и на други цивилизациї. Познате же ище Греки и Римянє пестовали голуби. Теди ше почали формовац рижни файти. У штреднїм вику лєм племство шмело пестовац голуби. Голуби дзелїме на два основни ґрупи – спортски голуби, т.є. гевти хтори маю позарядово прикмети лєценя, и голуби хтори ше пестує пре красу.

26. ФЕБРУАР 2016.

Клубу, и научиц их правилно пририхтац, тренирац и пущац голуби, та прето хаснуєм тоту нагоду и поволуєм шицких заинтересованих родичох же би приведли свойо дзеци до нашого Kлубу, або же би ше мнє явели на телефон. Ми би им и подаровали голуби, научели их як их правилно тримац и як ше треба справовац на змаганю же би Коцурци мали свою дзецинску лиґу голубарох, алє и же би голубарство було популарнєйше – заключел Ґрешак. Сезона у голубарстве почина 1. мая и тирва до 30. септембра, а змаганя на клубским уровню заказую ше кед голуби порихтани, а кажди клуб муши виполнїц квоту од 5 пущаня голубох на рочним уровню. Заинтересовани за учлeньованє до голубарского клубу можу ше явиц предсидательови Клуба Викторови Ґрешакови на число телефона 064/186 10 38.■ З. Колєсар

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ ПРИЯТЕЛЬСКЕ ЗМАГАНЄ

ВИЧНИ ДЕРБИ БЕЗ ПОБИДНЇКА ФК „Русин” – ФК „Искра” 1:1 (0:0)

Руски Керестур: стадион на Ярашу, патрачох 100. Судия: Надь (Орос). Ґоли дали С. Бранкович за Русин, а Ґубаш за Искру. РУСИН: Ж. Орос (Б. Гарди), Чапко (Ламош), Б. Орос (Кочиш), Барна, Голик (Малацко), Орсаґ (С. Бранкович), Грнчяр, Чизмар (Будински), М. Кулич (Д. Гарди), Дюрич, Я. Кулич. ИСКРА: Ступар, Живкович, Иван, Юшкович, Дамир Ґубаш, Дрляча, Малеш, Малацко, Крняїч, Дамян Ґубаш и Сердар. Бавели и Ґрандич, Любомир Сталевич, Боґдан Сталевич, Николич и Малїк. Бависко було ровноправне зоз нагодами на обидвох бокох. По словох тренера Здравка Бабича, Искра була кус лєпша у першим полчаше, а Русин у другим. Ґолманє Ступар и Ґрандич одбранєли дас три добри нагоди, а за Искру Крняїч и Живкович мали стопроцентни нагоди. У першим полчасу було досц нагоди за обидва екипи, алє ґоли посцигнути аж у другим полчасу. Искра перша дала ґол после виведзеного корнеру. У гужви опрез Русинового ґолу найлєпше ше знашол Ґубаш хтори лабду послал до ґолу Русина. Була то 66. минута бависка. При самим концу змаганя, у 88. минути, после вельо нагодох хтори мал Русин, С. Бранкович вировнал резултат. Тренер Русина, Златко Саянкович, после змаганя виявел же є задовольни зоз бависком екипи. Треце контролне змаганє Русину указує же екипа вше блїжей змагательней форми. Бавяче убавенши и состав ше комплетує. На соботу Русин бави у Кули, а на нєдзелю у Червинки. В. Сеґеди и З. Колєсар

34 РУСКЕ СЛОВО

У ВЕРБАШЕ ОТРИМАНА АКЦИЯ „ЦО ТРЕНИРАШ”

ЦО ВЕЦЕЙ ДЗЕЦИ УКЛЮЧИЦ ДО СПОРТУ У вербаским Центре за физичну културу „Драґо Йовович” отримана велька манифестация, з назву „Цо тренираш”. Тот проєкт запровадзує Министерство младежи и спорту и Спортски союз Сербиї, а витворени є у сотруднїцтве з локалну самоуправу, з цильом опредзельованя дзецох за рижни спорти и трениранє Акцию нащивели скоро три тисячи дзеци, а представeни скоро шицки спортски клуби и дисциплини хтори исную на подручу општини Вербас. Тоту акцию, односно мали Саям спорту, нащивел и министер младежи и спорту у Влади Републики Сербиї Ваня Удовичич хтори визначел же акАкцию нащивели: Удовичич, Шоштар, Батез, Корица ция започата ище 2009. року, а тота у На акциї участвовали школяре зоз Вербаше була праве єдна з масовнєй- шицких основних школох у вербаскей ших. општини, а делеґацию Спортского союзу – Тотa можебуц и найуспишнєйшa Сербиї пред манифестацию приял предхтору зме потераз мали. У тей сали нє- сидатель Општини др Братислав Кажич. шка єст скоро три тисячи дзеци, а ми на Др Кажич и на самей манифестациї єден добри способ маме нагоду пред- привитал шицких учашнїкох и нащивиставиц здрави стили животa. Окрем то- тельох и визначел же єдна з обласцох у го, то и нагода же би ше клуби предста- Вербаше хторей ше дава окремне значевели на локалу, побешедовали з дзецми, нє, праве спорт. Вон з тей нагоди визнамотивовали их и пренєсли им порученя чел же найважнєйше дзеци оддалїц од зоз швета спорту. Главни циль и прио- рахункарох и бавискох и вивесц их на теритет звекшац число дзецох у клубох и рени и бавилїща, же би ше занїмали з думам же кажда єдинка локалней само- гевтим цо вельо здравше. управи муши мац подобни акциї – виЯк визначел Александар Шоштар, значел Удовичич и додал же акция ука- Спортски союз Сербиї ше през таки и зує на одличне сотруднїцтво и комуни- подобни акциї намага анимировац дзекацию медзи Републику и єдинками ло- ци же би ше уключели до спорту, а найкалней самоуправи. младши вербащанє мали нагоду упо– Од вкупно 145 локалних самоупра- знац велї спорти: атлетику, джудо, бокс, вох, аж 130 превжали Стратеґию ро- кик-бокс, фодбал, кошарку, ґуґланє, одзвою спорту и витворел свойо розвойни бойку, плїванє, шах, рукомет, столнипрограми, цо указує же Стратеґию мож тенис и други. запровадзовац и имплементовац на ло– Як министер, можем буц барз задокалу – гварел Удовичич. вольни кед видзим таке число дзецох, а Вербас з тей нагоди нащивели и пред- щиро ше наздавам же праве дахто од сидатель Спортского союзу Сербиї тих хлапцох и дзивчатох руши по дражАлександар Шоштар, ґенерални секре- ки Александра Шоштара, Владимира тар Спортского союзу Сербиї Влади- Батеза, Данета Корици и других спортмир Батез и атлетски репрезентативец ских велїканох – заключел Ваня УдовиДаниєл Дане Корица. чич. А. Маркович 26. ФЕБРУАР 2016.

СПОРТ СКУПШТИНА КОНЇЦКОГО КЛУБА „РУСИН”

НОВИ ПРЕДСИДАТЕЛЬ, НОВИ И ИДЕЇ Потерашнї предсидатель Конїцкого дружтва „Русин” у Руским Керестуре, Иван Медєши, задзековал на длужносци. Прето були виберанки за нового руководзацого у Клубу на Скупштини прешлей соботи. Нови предсидатеь, до дальшого, будзе Желько Папуґа Клуб у тей хвильки ма коло трицец членох, a медзи нїма и тройо зоз Крущичу и двойо зоз Коцура. Вшелїяк вредзи надпомнуц, а зоз тим ше членство и цеши, же од шицких членох пецеро зоз младшей ґенерациї, а на нїх ше уж озбильно рахує. Клуб зочени зоз, менєй-вецей, истима проблемами з якима ше пасую и други спортисти орґанизовани у спортских дружтвох, односно клубох. Насампредз то нєдостаток пенєжу за даяки озбильнєйши укладаня до того спорту у валалє, алє и нєришени статус гиподрома „Леї”.

– Проблеми зоз гиподромом почали зоз преводзеньом тей жеми до державней власносци. Дотеди валал вше потримовал Конїцки клуб и давал Леї на хаснованє. Тераз ше ситуация пременєла и вшелїяк же будзе требац и труду, и часу, и живци потвердзиц право на хаснованє тей жеми, тераз уж ушореного гиподрома – гварел Желько Папуґа. Зоз финансийного боку, поведзене на Скупштини, остало ришиц длуство дванац тисячи динари, алє ше наздаваю же и то будзе ришене так як треба, у законских рамикох. Таки проблеми администрация нє препознава

Желько Папуґа

як трошки у роботи, поготов кед слово о пенєжних наградох змагательом.

Aлє у Клубу рахую же ше ришенє пренайдзе. Вшeлїяк же треба ришиц и даяки статутарни одредби, а з намиру же би роботa Клуба и його орґанох була лєгчейшa и яснєйшa.

– Думам же ме членство потрима нє лєм у самей роботи, алє и у запровадзованю и реализованю нових идейох и змистох у роботи. На щесце и валал препознава нашо участвованє на „Дньох керестурскей паприґи”, а тиж и публика зоз ширшого околїска – гварел Желько Папуґа.

И у самим Клубу мож ище вельо того зробиц, гвари нови предсидатель. Слово о сотруднїцтве зоз конярами и клубами котри робя у нєпоштредней блїзкосци лєбо и далєй, а маю искуства и у других файтох конїцкого спорта, (парадoх фиякерох, спортских стретнуцoх и тому подобне). Нє забува ше и на щире сотруднїцтво зоз валалским „Желєним персценьом”, алє и институциями и здруженями котри ту були, и вше су порихтани заєднїцки наступaц, лєбо дїловац.

– Насампредз, мушиме буц шицки свидомши и ясно знац хто ту и цо роби, та спрам того, и за цо одвитує. Клуб вшелїяк ма и моци, и капацитети робиц нє лєм у своїх рамикох, алє и на ясним препознаваню Руского Керестура. У часох пред нами, вєдно можеме зробиц и вецей як зме свидоми, а тераз уж час роздумовац и пририхтовац ше за тогорочни, „Днї керестурскей паприґи”. Тиж так треба роздумовац и о нових змистох котри би могло видзиц на Лейох. Членство Конїцкого клуба „Русин” порихтане буц орґанизованше, моцнєйше и витирвалше, глєдаюци нови змисти, а хтори буду шицким нам на хасен – гварел Желько Папуґа. Лю. Дудаш

КАРАТИСТИ З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ПОБЕДЗУЮ И НАЙМЛАДШИ На Медзинародним мемориялним карате-турнире у Сивцу, хтори отримани внєдзелю, 21. фебруара, участвовали и наймладши каратисти Карате клубу “Русин” з Руского Керестура – Иґор Фейди, Иван Медєши и Мирко Малацко, шицки школяре першей класи основней школи. Як екипа, троме Керестурци завжали друге место у катох, а Иґор Фейди и Иван Медєши и треци места у поєдинєчней катеґориї. Млади каратисти Русинa тот спорт почали тренирац пред двома роками, док були у Dзецинскей заградки, а уж положели и испит за „жовти пас”. За змаганє их пририхтала Вероника Юрич. М. З.

26. ФЕБРУАР 2016.

Иґор Фейди, Иван Медєши и Мирко Малацко з тренерку Веронику Юрич (Фото: Т. Фейди)

РУСКЕ СЛОВО 35

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ПРЕДСТАВЕНИ ПРОЄКТ ДЗЕЦИ ЗА МИР НА ЦАЛИМ ШВЕЦЕ” ”

РОК LXXII ЧИСЛО 8 (3669) НОВИ САД, 26. ФЕБРУАР 2016. РОКУ

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ ДЗЕНЬ МАЦЕРИНСКОГО ЯЗИКА

У Скупштини АП Войводини, прешлого тижня, представени проєкт Дзеци за мир ” на цалим швеце”, хтори орґанизує Шветови конґрес українских младежских орґанизацийох и Фонд Препороду Прикарпатя”, а на инициятиву Амбасади Мадярскей у ” конзула Мадярскей у Ивано-Франковским реґионє у України. України и почесного Школяре новосадских основних школох Петефи Шандор”, Иво Лола Рибар” и ” виписани на мапи ” Сербиї од українДьордє Натошевич” прияли порученя мирa ”ских парнякох, а вец новосадски школяре виписовали власни порученя и лїпкали на другу мапу хтору ше однєше до України. Домашнї на сходзе, хтори мал циль наглашиц важносц очуваня мира, як у України, так и на цалим швеце, були представителє Скупштини АП Войводини и Покраїнскей влади, а делеґацию України предводзел представнїк Ивано-Франковскей обласци, та и представнїки Конґресa українских младежских орґанизацийох. В. В.

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ кох, поволує читачох новинох „Руске слово” и нащивительох сайта (www.ruskeslovo.com) же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Фотоґрафиї хтори ше будзе обявйовац на сайту и у новинох диґитализовани, а пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com. Фотоґрафиї ше будзе обявйовац длугши часови период, а на сайту буду пошоровани на окремним месце, так як виходза у новинох.

Фотоґрафия: K006a_0138P

ПОМОГНЇЦЕ, РОЗПИТАЙЦЕ ШЕ, ПРЕПОЗНАЙЦЕ!

Фото: Любомир Дудаш

еб редакция „Руского слова”, у сотруднїцтве зоз ЗаВ водом за културу войводянских Руснацох, Музейом Войводини и Покраїнским заводом за защиту памятнї-

■ ПРЕМИЄРА ПРЕДСТАВИ „ЦО ВИДЗЕЛА ПОСЛУГА”