Ruske slovo 01-02

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ РОК LXXV ЧИСЛО 1-2 (3818-3819) НОВИ САД, 11. ЯНУАР 2019.

■ КРАЧУН ПО ЮЛИЯНСКИМ КАЛЕНДАРЕ

Фото: Вероника Вуячич

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

PREGLYD POD>JOH 2018. ROKA

„РУСКЕ СЛОВО” У 2019: ВИСЦ ЗОЗ ПРОБЛЕМОХ И СТАНУЦ НА СВОЙО НОГИ Пише: др Борис ВАРҐА, директор НВУ „Руске слово”

НВУ „Руске слово” явна Установа котра ше финансує зоз буджетских средствох, прето гражданє и читаче треба же би мали увид до єй роботи. Нє лєм до успихох, алє и проблемох. А до нового 2019. року НВУ „Руске слово” вошло зоз трома велькима проблемами.

дефиновац и глєдац виход. То нє йойчанє над чежку долю, алє ше о каждим з тих трох проблемох зоз руководством НВУ „Руске слово” и представителями Националного совиту Руснацох активно дискутує и глєда адекватне и промптне ришенє.

Перши то такволани „капиларни длуства”, котри у Як заплановане, прешлого року зме розпочали ґрун2018. року виношели коло два милиони динари. Вони товни и проґресивни пременки у Установи. Насамше нє одноша на порядне наменске трошенє буджет- предз, створена основа Документацийного центру ских средствох до статих зоз Покраїни и Републики, алє „Руского слова” и розпочате диґитализованє и скарбона нєвимирени обовязки ґу вонкашнїм сотруднїком и ванє шицких змистох „Руского слова” од 1945. по ювилейних наградох роботнїком. Числени гонорарци, 2018. рок. То длугорочни процес, котри би бул видлївколпортере, услуги отримованя, як и особи котри длу- ши аж на преславу означованя 100-рочнїци друкованого новинарства по руски гороч но заняти у фирми знаю о чим слово. Тоти длу- То нє йойчанє над чежку долю, алє ше о каждим з 2024. року. Гоч у тей статї тих трох проблемох зоз руководством спомнути вецей проблеми, ства настали углавним пре НВУ „Руске слово” и представителями до „Руского слова” єст стаобєктивни причини, по сле того як будинок „Дневник” Националного совиту Руснацох активно дискутує ємни прилїв средствох и и глєда адекватне и промптне ришенє после ришованя голєм єдод 2015. року уведол плаценого проблема, Установа нє жедлярини. швидко станє на ноги. Прето уж тераз водзиме роДруги проблем ше надовязує на перши, а то селєнє згварки зоз новима младима моцами, котри би требали централи НВУ „Руске слово” зоз будинку „Дневник”. пременїц форму потерашнїх змистох и увесц руске Пре приватизацию, по сле вецейдеценийного пребува- слово до ХХІ вику. ня нашей Установи у тим будинку, НВУ „Руске слово” ше пошвидко будзе мушиц виселїц. Нови власнїк уж З а остатнї дзешец роки анї єдна власц нє принєсла вецей раз менял датум покля ше маме виселїц, а ми ше нашей Установи векши, або додатни средства. Наза тото од єшенї акивно пририхтуєме. Розпатрели зме процив, дотиранє ше рапидно зменшовало. Найбарколо дзешец предкладаня и векшина нєвигодни за стан жей страдала видавательна дїялносц, котрей зоз Пофинансийох нашей фирми, котри, знова, под терху країни за видаванє кнїжкох лєм од 2015. по 2017. рок – за 11 раз зменшани средства! Прето треба же бизме спомнутих нукашнїх длуствох. збили шори. Треба наглас повесц же акцент новей Треци проблем – нєвигодни условия роботи у Допи- политики Републики Сербиї помагац своїм сонародсовательстве НВУ „Руске слово” у Руским Кере стуре нїком у дияспори и реципрочно потримац матични (у будинку бувшей друкарнї). Найвекши проблем там жеми же би финансовали свойо меншини у Сербиї. И стари облаки, котри уж на вецей заводи випадова ли то леґитимно. Алє прето, браца Руснаци, Горнїцу на на улїчку. Анґажова ли зме вецей майстрох же би пре- ноги и хто цо може най пороби за свой народ, без ценєли и часточнє их пооправяли, а єден гварел же преволованя за зраду. пред двацец роками директорку спозорйовал на ризик од гнїца споднїх рамикох. Стан алармантни и глє- Н єшка функция директора скоро каждей установи, та и „Руского слова”, глєда нови приступ: од анґажода урґенцию. ваня оправяня погнїтих облакох, прейґ функционалТиж так, нашо колеґинї у Кере стуре робя у нєадекват- ного менаджменту, та до писаня новей Медийней них условийох, прето же у часци дзе канцелариї пре- стратеґиї Републики Србиї зоз сербску премиєрку пущує закрице. Окреме чежка ситуация по сле шнїгох Ану Брнабич. и дижджох. Столи и компютери прекрити зоз найлонаТ рудзиме ше, мили читаче, же бисце у тим року буми, а кабли наполнєни зоз дижджовку... ли задовольни зоз змистами нашей Установи. А и Най нє споминам жубротаня старших Кере стурцох, ви можеце помогнуц – плацце порядно предплату, котрим вше було чежко випендрац ше на други поверх котра спод каждей економскей цени и купуйце науплациц предплату, оглашку, або найчастейше, In me- шо виданя. Так, зоз заєднїцкима моцами швидше moriam станєме на свойо ноги и уж нарок, 2020. року, доО тим ше роками, односно децениями явно нє беше- чекаме перши значни ювилей – 75-рочнїцу НВУ довало, а кед ше сце ришовац проблеми, муши ше их „Руске слово”.■ 2 РУСКЕ СЛОВО

11. ЯНУАР 2019.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Иван САБА ДОШ, главни одвичательни редактор

■ Тижньовнїк 6–7. Ришенє за проблем насилства медзи школярами

■ Нашо места 10–11. Прилапени општински буджети за 2019. рок 13. Активносци Червеного крижа у Шидзе

■ Духовни живот 14–17. Преславени Крачун по юлиянским календаре

■ Култура и просвита 19. Подобова колония „Стретнуце у Боднарова” у Ґосподїнцох

■ Економия 25. Рочна скупштина керестурского Здруженя ремеселнїкох

■ Людзе, роки, живот 26–27. Пекаре Макайово зоз Керестура 28–29. Стояновичово зоз Коцура

■ Информатор

30–35. Мали оглашки и In memoriam

■ Спорт 36–37. Керестурски ФК „Русин”: нова управа, нови приступ

На насловним боку: Жимска сличка Авторка фотоґрафиї: Вероника Вуячич

ИСПИТ ЧАСУ Уж узвичаєна пракса же у першим чишлє „Руского слова” у новим року, попри актуалносцох, правиме и прегляд значних подїйох хтори ше у рускей заєднїци случели у предходним року, указала ше як хасновита и у нашей, новинарскей роботи, окреме кед ше даєдна обласц, лєбо тема значна за руску националну заєднїцу и єй дружтвени живот провадзи длугши период. Як час преходзи а роки иду, вше чежше розлучиц же кеди ше цошка случело, кеди дацо розпочате а кеди є закончене, лєбо чи є закончене, а чи остало „у драже”. Дараз ше у таких ситуацийох мушело шпиртац и преврацац по масивних зарамикованих рочнїкох, тераз досц такой опатриц перше „Руске” у року – кед ше влонї наисце случело дацо вельке и важне, скоро сиґурно же є зазначене. Окрем лоньских подїйох хтори наша Редакция вибрала до прегляду у чишлє пред вами, думам же на тим месце треба спомнуц ише два, чийо значенє по велїх критериюмох вираста понад рамики поєдинєчних рубрикох и ресорох. Перше, у 2018. року Драмски мемориял Петра Ризнича Дядї, єдна з ключних и найзначнєйпих културних подїйох при Руснацох наполнєл 50 роки тирваня. Друге, на державним, покраїнским и реґионалним уровню шветочно преславена 100-рочнїца Велькей народней скупштини у Новим Садзе и присоєдинєня войводянских обласцох ґу Сербиї. Обидва тоти ювилеї за нас були вельки и важни и з тей нагоди то ище раз треба надпомнуц. Шлїдуюце „Руске слово”, хторе видзе праве помедзи урядовим датумом Националного швета Руснацох (17. януар), и його Централну шветочносцу хтора будзе у Руским Керестуре (19. януар), тиж по традициї будзе у знаку наяви Дня Руснацох. Пригодни написи чолнїкох Националного совиту и домашнїх, тематични текст хтори и свойофайтове здогадованє прецо Керестур бул и остал штредзиско бачванско-сримских Руснацох и представянє локалней самоуправи хтора бизовни партнер у витворйованю меншинских правох рускей националней заєднїци, буду часц тей наяви. Потим, у штвартим тогорочним чишлє „Руского” годно пречитац же як то наисце було на Дзень Руснацох, нє лєм у Керестуре, алє и у шицких наших местох дзе го славиме.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/VII, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe – Славица Фейса, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Олена Планчак-Сакач, Вероника Вуячич * новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Ана Маркович, Сандра Саламун, Златко Колєсар, Марина Джуджар * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки – Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Д ру ку є Д ру ка р н я graf” П е т р о ва р а д и н * ”Maxima E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

11. ЯНУАР 2019.

РУСКЕ СЛОВО 3

PREGLYD 2018

ТИЖНЬОВНЇК ПОДЇЇ У НАЦИОНАЛНИМ ЖИВОЦЕ РУСНАЦОХ

ВИБРАНИ НОВИ СОВИТ Найзначнєйши прешлорочни подїї у националним живоце рускей заєднїци случели ше концом 2018. року, кед на державним уровню отримани виберанки за нови зволаня меншинских националних совитох и вибрани пияти Нацонални совит Руснацох

К

онцом новембра 2018. року, достали зме нове, пияте по шоре зволанє Националного совиту Руснацох чия Конститутивна схадзка отримана у Руским Керестуре 28. новембра, кед за предсидателя вибрани Борислав Сакач зоз Нового Саду, перши зоз виберанковей лїстини „Руснаци вєдно”. Тота лїстина достала найвецей гласи и мандати на виберанкох хтори отримани 4. новембра. До Окремного виберацкого списку Руснацох уписало ше 7 934 гражданох, а гласацке право вихасновали 4 052 уписаних, односно 51,07 одсто. Гласац за Национални совит Руснацох могло на 170 виберацких местох на териториї цалей Републики. На виберанкох за Национални совит Руснацох участвовали седем виберанково лїстини, а шейсц з нїх достали мандати у новим зволаню Совита. ВИБЕРАНКИ Перша преглашена виберанкова лїстина, „Руснаци вєдно” на виберанкох освоєла 1 758 гласи (43,4 одсто) и достала 9 мандати. Лїстина „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” освоєла 579 гласи (14,3 одсто и 3 мандати, як и лїстина „За Руснацох – Желько Ковач”, зоз 573-ома освоєнима гласами ( 14,14 одсто). Два мандати достала „Лїстина шлєбодних кандидатох” хтора достала 368 гласи (9,08 одто), док лїстини „Руска будучносц” зоз 360 гласами (8,88 одсто) и лїстина „Млади маю першенство” зоз 199 гласами (4,91 одсто) освоєли по єден мандат. До нового зволаня Националного совиту нє вошла шеста по шору преглашованя лїстина „И ми Рускинї/Руснаци” котра достала 129 гласи (3,18 одсто), цо нє було достаточне за мандат. На тих виберанкох зазначена за скоро цали 10 одсто лєпша просекова виходносц руских гласачох як 2014. року. Медзитим, надзвичайно вельке одволанє гласачох було у Дюрдьове, Ґосподїнцох и Сриме. ПОЧАТОК РОБОТИ Конститутивна схадзка пиятого по шоре зволаня Националного совиту Руснацох отримана у Руским Керестуре 28. новембра, а на нєй верификовани мандати шицких 19 членох. Нове зволанє Националного совиту рускей националней меншини ма 19 членох, зоз шейсц од седем лїстинох хтори участвовали на виберанкох. З лїстини „Руснаци вєдно”, хтора на виберанкох достала дзевец мандати, до совиту вошли Борислав Сакач (1959), дипломовани инжинєр електротехнїки з Нового Саду; Йоаким Рац (1956), кореоґраф зоз Руского Керестура; Мартица Тамаш (1961), професорка сербского и руского язика и новинар з Вербасу; Микола Кухар (1968), польопривреднїк з Дюрдьова; Зденко Лазор (1983), дипломовани филолоґ мастер зоз Бикич Долу; Єлена Сивч (1987), професорка ґеоґрафиї – мастер зоз Руского Керестура; Михайло Киш (1984), дипломовани економиста зоз Кoцура; Миломир Шайтош (1960), програмер зоз Нового

4 РУСКЕ СЛОВО

Саду; и Марина Джуджар (1988), мастер професор руского язика и литератури зоз Руского Керестура. Медзитим, понеже вона придала писмене задзекованє, єй мандат будзе додзелєни даєдному од шлїдуюцих кандидатох з тей лїстини, найскорей тиж з Керестура. Зоз лїстини „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” до Совиту вошли ношителька Олена Папуґа (1964), новинарка з Руского Керестура; Деян Загорянски (1981), лїкар з Вербасу и Дюра Винаї (1958), новинар з Нового Саду. Лїстина „За Руснацох – Желько Ковач” ма трох членох у новим Совиту: то Желько Ковач (1973), машински технїчар, Яким Винаї (1986), новинар и Марина Дудаш (1991), мастер педаґоґ, шицки тройо з Руского Керестура. Спред „Лїстини шлєбодних кандидатох” у новим зволаню Микола Шанта (1959), новинар и Весна Раґаї-Цап (1960), професор биолоґиї, обидвойо з Коцура. Лїстину „Руска будучносц” у новим Совиту заступа Стеван Самочета (1990), дипломовани професор спорту и физичного воспитаня з Коцура, а лїстину „Млади маю першенство” Борис Фейди (1992), дипломовани историчар, обидвоме з Коцура. За предсидателя Совиту, як єдини кандидат, вибрани Борислав Сакач зоз Нового Саду, перши зоз виберанковей лїстини „Руснаци вєдно”. Нови предсидатель на явим гласаню достал 15 гласи, дзе його вибор потримали члени лїстинох „Руснаци вєдно”, „За Руснацох – Желько Ковач”, „Лїстина шлєбодних кандидатох” и „Руска будучносц”.

ЗАВОД У 2018. року, Завод за културу войводянских Руснацох означел мали алє красни ювилей – 10 роки снованя и роботи. Одлуку о снованю Заводу за културу войводянских Руснацох у марцу 2008. року принєсли соснователє: Скупштина АП Войводини и Национални совит Руснацох, а перши 10 роки Завод робел на очуваню, унапредзеню и розвою културней окремносци и очуваня националного идентитета нашей заєднїци. Урядово, ювилей означени зоз колективну, путуюцу виставу младих уметнїкох зоз рижних меншинских заєднїцох под назву „Зоз слику вєдно” хтору вєдно орґанизовали пейц меншински заводи у Войводини, а источашнє, Завод почал розвивац концепт „отворених дзверох” з порученьом же є отворени и доступни простор за шицких уметнїкох, фаховцох, орґанизациї, студентох, нєформални ґрупи, поєдинцох, дзеци и младих, за шицких хтори знаю вельо о рускей култури и гевтих хтори о нас ище нє знаю нїч.

11. ЯНУАР 2019.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

По процедури, далєй на шоре урядове приношенє нового Статута Националного совиту Руснацох, формованє орґанох и фахових одборох Совиту. ЗАКОНИ И СТАТУТ Нови национални совити, у складзе зоз законскима пременками хтори Народна скупштина Републики Сербиї вигласала влєце, буду функционовац у часточно иншаким формату як дотераз. Медзи спомнутима, и вименки и дополнєня Закона о националних совитох националних меншинох, хтори, як обгрунтоване, яснєйше дефиную їх овласценя, оможлївя зменшанє прейґмирней политизациї и транспарентнєйшу роботу националних совитох. Пременки функционую на трох уровньох, од компетенцийох и статусу Совитох, прейґ реґулованя положеня їх вибраних функционерох, по векши надпатрунок трошеня пенєжу през програмски буджети. По новим, чолни особи Совиту – предсидатель и члени Вивершного одбору, нє можу буц у руководзацих орґанох политичних партийох, анї вибрани лєбо меновани на функциї у державних орґанох – републичних, покраїнских лєбо локалних, чийо компетенциї ше дотикаю роботи националних совитох. По нарису Статута, хтори присподобени спрам нових законских предписаньох, и з прецизно дефиновану нукашню структуру орґанох и фахових целох Совиту и и їх компетенцийох, познате же Вивершни одбор будзе мац седем членох, а фахово одбори буду менши як потераз, насампредз прето же робота у менших ґрупох ефикаснєйша, а вони оперативнєйши. Предсидателє одборох годни буц лєм особи хтори и члени Националного совиту. Єдна зоз вименкох Статуту гвари же шицки члени Националного совиту муша источашнє буц и члени даєдного од фахових одборох. З новим Статутом часточно огранїчени овласценя одборох, вони годни приношиц лєм думаня и предкладаня, без одлукох и заключеньох, цо остава компетенция Совиту. Зоз начишлєнима вименками Статуту, овласценя членства буду векши, алє ше обчекує, односно Статут наклада, и їх векшу одвичательносц и анґажованє у националним живоце, односно витворйованю права на културну автономию Руснацох.■ И. Сабадош 11. ЯНУАР 2019.

„РУСКЕ СЛОВО” НА ИНТЕРНЕТУ

КОНТИНУИТЕТ ПРЕДЛУЖЕНИ Информованє у нєшкайшим чаше подрозумює и активне представянє своїх активносцох на дружтвених мрежох. Як ше указує, скоро шицки нашо здруженя, културно-уметнїцки дружтва, та и сами орґанизаторе манифестацийох, таку активносц вецейнїсто звекшали у прешлим року Робота сайту НВУ „Руске слово” и у прешлим року предлужела континуоване каждодньове информованє рускей заєднїци о подїйох зоз явного живота – роботи Националного совиту Руснацох, установох и здруженьох, алє и о ширшей дружтвеней заєднїци. Попри тим, през сеґмент видавaтельства, вше баржей ше розвива и онлайн предаванє кнїжкох, а заступени и прегляд других виданьох – часописа за дзеци „Заградка”, часописа за младих МАК и часописа за литературу, културу и уметносц „Шветлосц”. Робота Новинскей аґенциї „Рутенпрес” у тим року конципована баржей на наяви подїйох и подношенє краткого звита о тим цо ше збувало. Указало ше же хаснователє висткох глєдаю праве таки приступ, та у 2018. року, на „Рутенпресу” обявени 2 798 информациї. Того року була обачлїва векша анґажованосц наших здруженьох, културно-уметнїцких дружтвох, та и самих орґанизаторох манифестацийох на дружтвених мрежох, дзе писали лєбо обвисцовали о своїх активносцох. На тот способ, у ствари, шицки повязани и провадза активносци єдни других и так и сами доприноша рускому информованю. Постава очиглядне же присутносц на дружтвених мрежох постава єден зоз нєзаобиходних сеґментох роботи каждого здруженя. Вецей як 180 000 раз нащивителє ше пришли информовац на наш сайт и отворели скоро пол милиони раз рижни боки. Найчитанши тексти, як уж узвичаєне, були вистки о огньох, нєщесцох, лєбо ин мемориями, алє треба спомнуц и тексти котри у друкованей форми обявени у новинох „Руске слово”, а потим и у диґиталней форми. То насампредз животни приповедки наших людзох, нє лєм у нашей жеми, алє и вшадзи по швеце. И прешлого року зме зоз скоро шицких манифестацийох правели ґалерию фотоґрафийох – вкупно седем, и були барз опатрани – 3 729, а

фотоґрафиї у ґалериї Огляднуце на прешлосц, цо реализуєме у сотруднїцтве зоз Заводом за културу войводянских Руснацох и Покраїнским заводом за защиту памятнїкох од початку обявйованя зазначени 2 754 опатраня.

Новини „Руске слово” зме у електронскей форми и прешлого року кладли каждого штвартку у пдф формату на шветову електронску видавательну платформу ISSUU, прейґ хторей нас провадзи одредзене число читачох. Свойо ISSUU боки маю и МАК, дзецински часопис „Заградка” и часопис за литературу, културу и уметносц „Шветлосц”. Од єшенї 2016. року, кед почала робиц наша интернет кнїжкарня, од вкупно 107 кнїжкох предати 40 виданя. Ище вше купованє наших виданьох прейґ интернету можлїве лєм у нашей жеми. Тиж, порушали зме и даскельо акциї предаваня пакетох кнїжкох, а подаровали зме и даскельо предплати за нашо новини младим повинчаним паром. У тим року предлужиме окончовац свою главну функцию – каждодньово обявйовац информациї о збуваньох у нашей и ширшей заєднїци, провадзиц манифестациї и у роботи ше надополньовац з друкованима виданями Установи. Я. Дюранїн

РУСКЕ СЛОВО 5

ТИЖНЬОВНЇК ПРИЛАПЕНИ АКЦИЙНИ ПЛАН ЗА БОРБУ ПРОЦИВ НАСИЛСТВА У НОВОСАДСКИХ ШКОЛОХ

БЕЗПЕЧНОСЦ ДЗЕЦОХ МУШИ БУЦ ЗАЄДНЇЦКИ ЦИЛЬ Пише: Славица ФЕЙСА

Координацийне цело за борбу процив насилства у основних и стреднїх школох на териториї Нового Саду прилапело Акцийни план превенцийних мирох за борбу процив насилства. Тот план подрозумює велї активносци хтори би мали допринєсц же би ше парняцке насилство и хаснованє алкоголу и дроґи у школох зведло на найнїзши конари, праве так як то зробели Исландянє

Л

єм даскельо днї пред Новим роком зоз Скупштини Городу Нового Саду обявене же ше Акцийни план превенцийних мирох за борбу процив насилства почнє запровадзовац такой, у другим полрочу того школского року. Цо тот Акцийни план подрзумює, як ше го будзе запровадзовац и прецо ма буц по прикладзе на Исланд, дознаваме од Драґани Чорич, професорки на Правним факултету у Новим Садзе, у тим случаю активистки и представительки Совиту родичох.

– Исланд мал вельки бриґи зоз криминалом при малолїтних особох, то була держава з найвисшим криминалом дзе малолїтни барз пили алкогол и хасновали психоактивни субстанци. З виглєдованьох же прецо то так, дознали же єдна з причинох же младим, а окреме младшим (до 18 рокох), у швету диґитализациї и шицкого цо принєсол нови час, заш лєм, барз допито. Исландянє почали з програму мирох так же уведли до школох розлични активносци, хтори поставели як обовязни. После 15 рокох ше указало же алкоголизем и наркомания зменшани за коло 80 одсто. Прето координацийне цело за безпечносц школярох у основних и стреднїх школох у городу Новим Садзе, после розгварки и потримовки городоначалнїка Милоша Вучевича, концом децембра предложело мири хтори по прикладзе на такволани исландски модел – гвари Чоричова. ШКОЛИ БУДУ НОШИТЕЛЄ ПРОГРАМИ Як сообщене, по тим плану предвидзени вецей спортски, културни, еколоґийни, литературни, уметнїцки и други активносци у хторих дзеци годни участвовац, а ключни ношителє буду школи. Цо вони муша сполнїц?

– Вони длужни конєчно реализовац шицки тоти секциї хтори уж маю записани у їх планох и програмох настави, алє и други звонканаставни активносци за хтори ше опредзеля, а у хторих их финансийно потрима и город, кельо то годно. Шицко з єдним цильом – же би дзеци цошка робели, зоз дачим ше занїмали, же би нє були нєпреривно лєм на Инстаґраму и других дружтвених мрежох, бо ше так лєгко годни „зошлїснуц” до других файтох девиянтного справованя – предлужує наша собешеднїца. Тото цо Чоричова наглашує то же уж на самим початку другого школского полроча на першим месце будзе зробена анкета школярох, хтору ше будзе окончовац на кажди 6 машаци. Анкета би мала указац же хтори проблем найвекши у каждей школи, та ше окреме и приступи ґу каждей школи поєдинєчно, односно ґу каждому

6 РУСКЕ СЛОВО

проблему. А школи у Новим Садзе ше буду мушиц опредзелїц за додатни активносци, прето же на основи спискох школярох хтори остатнї роки на змаганьох зазначую успихи, видно же успишни школяре лєм зоз даскелїх школох, вше истих, и же тимска робота, алє и инше – робота, мотивованосц... у дзепоєдних новосадских школох виостала.

З того ясне же учительки, а окреме наставнїки и професоре буду мушиц вецей робиц зоз дзецми. Ниа, цо о тим проблему дума Ясмина Шовлянски, професорка у ґимназиї „Лаза Костич” у Новим Садзе: – Насилство у дружтве у хторим жиєме, а поготов у школох барз присутне и з рока на рок вше векше. Потримуєм додатне анґажованє просвитних роботнїкох у звонка наставних активносцох же би ше зменшало насилство гоч котрей файти, як и хаснованє алкоголу и дроґи. Кед же достанєме добри информациї о присутним проблему у одредзеней школи и потримовку од институцийох хтори буду часц цалей тей акциї як конкретно ришовац присутни проблем, верим же додатни анґажман годзен дац и резултат – прешвечена Шовлянскова. Окрем основних и стреднїх школох ношителє тей програми Полицийна управа у Новим Садзе, сам город Нови Сад, Центер за социялну роботу – озбильни институциї хтори порихтани конєчно системски ришиц тот проблем. ПРИКЛАД ДОБРЕЙ ПРАКСИ Координацийне цело на схадзки потримало и предклад Драґани Чорич же би ше умрежело школярски парламенти по прикладзе на умрежованє Совиту родичох. Як тот парламент ма функционовац и прецо ше за ньго закладала, Драґана толкує: – То идея хтора ме трима ище од теди кед зме почали загваряц умрежованє Совиту родичох шицких школох.

11. ЯНУАР 2019.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

Здогаднєм ваших читачох же праве општински Совит по сле трох рокох роботи дзе родичи чера ли искуства мал велького хасну, и як ново садски приклад добрей пракси положени є до Закона о основох системи образованя и воспитаня зоз 2017. року як обовязне општинске консултативне цело. А на схад зки сом наглашела же ми цело хторе ше занїма з безпечно сцу дзецох алє з нашого становиска, так як ми тот проблем вид зиме, а дзецом, пре хтори ше шицко тото кончи, ше нїч нє питаме. Кед зме умрежели совити родичох, и кед директоре школох умрежени у своїх активох, чом же вец нє умрежиц и дзеци, младих. На концу, шицко то пре їх безпечносц. Тримам же мрежа школярских парламентох по станє ровноправни собешеднїк у шицким тим цо ше одноши на школярох. Зоз тим вони до ста-

ПЛАНИ И АКТИВНОСЦИ Зоз Скупштини городу Нового Саду уж поведзене же анкета за школярох будзе подзелєна у фебруару 2019. року, а и школи ше потим опредзеля за додатни активносци. Окрем тих активносцох, у маю 2019. року будзе орґанизована манифестация „Днї спорта”, у октобру „Дзень еколоґиї”, у новембру „Дзень уметносци” а у фебруару 2020. року „Дзень литератури”. У шицких спомнутих манифестацийох буду участвовац школяре зоз шицких новосадских школох.

ню свойо ме сто дзе годни повесц тото цо думаю и цо наисце їх проблем. Умрежованє як пилот проєкт уж ре а лизова ло здруженє „Про свитни совитнїк”, алє тераз то буд зе вельо моцнєйше, бо координацийне цело и сам город стоя за тим. Верим же воно, як шлїдуюци ново садски приклад добрей пракси, по станє и законска катеґория – гвари на концу Драґана Чорич. На Исланду ше з пороками при младих, алє и насилством при младших школярох, борели вецей як дзешец роки. Було им потребне два раз вецей часу як цо проблем тирвал же би му „станули на хвост”. Проблем нє могли ришиц през ноц, а анї у нас през ноц нє скапе. Тото цо позитивне у тим шицким же ше конєчно проблем нє преруцує з рук до рук, и нє упера з пальцом же виновати вше хтошка други, алє же ше змогло моци за цошка цо тирвацше, и освидомело же таки и подобни проблеми треба ришовац так же би нє тирвали лєм „до ютра рана”. Нови Сад затераз єдини хтори на таки спо соб по вя зал ин сти ту циї з ци ль ом без печ но сци мла дих. Добре би було кед би тот „ново садски модел” нє остал лєм но во сад ски, алє ше, по вед зме, пре ширел и на ца лу нашу жем, же би ка жда локална самоуправа тото препозна ла и уключела ше, же би ше активова ли люд зе хтори на руковод зацих ме стох. Политични бене фити можу буц наисце вельки... Цошка добре за собу вред зи охабиц.■ 11. ЯНУАР 2019.

STANOVISKA Пише: Каролина ПАПУҐА, професорка руского язика

БУМ, БУМ, ПО КИШЕНКИ! У шветочней зме часци рока, хтора на тих просторох и у нашим дружтве тирва скоро цали мешац. Гоч то период вешеля, воно ше у хвильки може претвориц до ноцней „мори”. Понеже же хаснованє пиротехнїчних средствох постало узвичаєна часц новорочних и других преславох у тим периодзе, часто ше случую нєщесца дзе ше найчастейше покалїча дзеци и млади. Попри тим, з тим трещаньом, прасканьом и правима детонациями губи ше явни шор и мир, знємирює гражданох, та вешелє видзе наозай. Як и каждого року по тераз, так и тераз слухаме исти спозореня фаховцох и компетентних за отримованє явного порядку и мира – руцанє петардох може буц опасна забава. Прето, уж кед ше слави, требало би то буц так, же би ше нє покалїчело анї єдно живе єство на тим швеце. Пиротехнїка нє звадза лєм людзом. Преценює ше же од инфаркту котри спричинєл стрес и страх пре петарди, загиню коло 5 000 пси до рока. Псом и мачком слух далєко розвитши як людзом, та су автоматски вельо чувствительнєйши на гласни звуки, окреме кед су интензивни и нєсподзиваюци. При нїх то виволує вельки стрес и огромне чувство страху. Без огляду чи дахто ма любимца, чи нє, чи люби животинї, чи нє, требал би почитовац їх право на живот. Людзе, голєм ше наздавам, требали би буц цалком способни одлучовац сами за себе. Пси, мачки, а и шицки други животинї тото нє можу. Припатраюци ше уж велї роки на младеж, вше ме розчарує тот факт же велїм чувство емпатиї слабе, або є вообще анї нє розвите. Еґоцентризем таких особох през швета приходзи до кулминациї. Кому то шмишне кед ше дахто злєкнє? Кед ше дакому руци петарду до капулячи, або до чижми? Кед ше зоз уживаньом малтретира других коло себе? Знам, даєдни поведза же и ми були дзеци, робели зме вшелїячини, виводзели зме керефеки... По велїх, а у ствари по каждим критериюме, руцанє петардох нє спада до того. Питам ше же кед тоти исти тераз, у вчасних рокох, так уживаю у тим малтретированю других, яки то особи буду док вирошню? Яки людзе зоз нїх буду? Як и у шицким, так и у тим постої други бок приповедки. Як єдну файту охрани од петардох, принєшени закон дзе ше пенєжно каре людзох кед руцаю петарди, а заш, тоти исти петарди мож купиц цалком леґално, у предавальньох котри предвидзени за таке. Сам закон, як и велї други ствари у тей держави наисце нєлоґични. Нач би постояла предавальня за пиротехнїчни средства, кед би ше их нє куповало? Любела бим видзиц кед би ше голєм єден закон дошлїдно применєло у пракси, же би нє остал лєм мертве слово на паперу. Та най би то з тей нагоди бул тот. Кед нє, заш ше лєм зведзе на гевту присловку: жедол вовк маґарца! Шицки закони маме, а кед их треба применїц... Або точнєйше, маґарец вовка. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 7

PREGLYD 2018

НАШО МЕСТА ОГЛЯДНУЦЕ НА 2018. РОК

БОРБА ЗА ЛЄПШИ ЖИВОТ У наших местох було менши и векши инвестициї зоз хторима ше отверало нови роботни места, гоч ше, заш лєм найвецей поробело при реновираню, обнови и украшованю будинкох, просторох и местох за живот

У

Руским Кере стуре, кед ше перше патри средства за живот, треба повесц же дзекуюци прейґгра нїч ному сотруд нїц тву Општини Кула зоз Калочу у Ма дяр скей у ра ми кох програми Интереґ ИПА и заєднїцкому проєкту Мадярска–Сербия 2014–2020, и манифе стация „Днї кере стурскей паприґи” потрима на зоз сред ства ми Европскей униї. З другого бо ку, вло нї отри ма на остатня розправа о новим напредок при рихта ним Планє реорґанизациї „АБЦ ФУД”, алє дальша розправа нє заказана и нє зна ше цо далєй буд зе. Як важне у валалє, Керестурци визначую и же остал проблем нєдостатку камиона у ДОД. Попри шицкого, реконструовани парк у центру, отримани рижни роботни акциї, мож визначиц тоти на теметове, розчисцованє депониї опрез теметова и вичисцованє базену. Концом прешлого року, под час предвиберанковей кампанї, та и скорей, општину Кула и шицки населєни места нащивели числени функционере, та и предсидатель Републики Сербиї Александар Вучич пришол з нагоди отвераня новей фабрики у Кули „Фиорано 2”, як и премиєрка Сербиї Ана Брнабич. Як часц тих активносцох у Керестуре зазначени два донациї – кед Општински одбор СНС подаровал пец за етажне зогриванє до Дому пензионерох вредносци коло 80 000 динари, и машину за помиванє судзини до керестурскей Дзецинскей заградки „Цицибан” ПУ „Бамби” зоз Кули, вредносци 38 000 динари, цо подаровали члени Месного одбору СНС и велї Керестурци, а на инициятиву одборнїци Мариї Шепински. Закончене и асфалтованє улїци Йовґена Семана и виасфалтована часц Ленїновей улїци поверхносци 600 квадратни метери. Ремонтовани и шицки штири условни автобусни станїци, поставени бандери у улїци Яши Бакова, ошвиценє за ноцни тренинґи на стадиону на Ярашу.

зволанє Совиту Месней заєднїци Коцур. Виберанки, котри були отримани 5. януара останю запаметани по тим же шицки дзевец члени котри вошли до Совиту Месней заєднїци були зоз лїстини Сербскей Напредней Странки. На першей схадзки нового Совиту за предсидателя oзнова вибрани Желько Бєлан, а за подпредсидателя вибрани предсидатель Коцурского здруженя младих КУМ Стеван Самочета. Прешлого року обновене побратименє зоз Прокосовичами, валалом зоз БиГ, котри були у нащиви Коцуру, а потим и коцурска делеґация пошла до БиГ. Кед слово о инфрасктуктури, у 2018. року ушорена площа опрез Руского дому и Дома култури, а вельо ше робело и на будинку Месней заєднїци. ВАЖНИ ИНВЕСТИЦИЇ У ОПШТИНИ ЖАБЕЛЬ У Дюрдьове запровадзени даскельо векши инвестициї, котри нє олєгчали живот у тим штредку, алє злєпшали випатрунок. У местох Општини Жабель поставене по єдно соларне „Теслово” чекалїще за автобуси, котри красши як стари и маю безплатни интернет. Ушорена вонкашньосц будинку амбуланти, Рускей школи и валалски парк, дзе поставени нови лавочки и справи за бавенє за дзеци. Єдна зоз найзначнєйших инвестицийох у Дюрдьове то ушоренє нукашньосци церкви Рождества Пресвятей Богородици, у котрей поставене патосово зогриванє, а над нїм мрамор.

УКРАШЕНИ ЦЕНТЕР КОЦУРА Коцур у 2018. року достал нови Совит Месней заєднїци, а грекокатолїцка парохия привитала нового капелана о. Данила Задрепка. Тиж так, робело ше на ушорйованю центра валала, порушани рижни проєкти од котрих и валал мал хасну, а тиж так и коцурски спортисти ше можу похвалїц же рок за нїма бул успишни. Початок прешлого рока означели виберанки за нове

8 РУСКЕ СЛОВО

11. ЯНУАР 2019.

mesta@ruskeslovo.com

У Ґосподїнцох у прешлим року инвестициї були вельо векши и вельо значнєйши за економски живот. Отворена спортска сала и спортски терени у школским дворе и почало будованє фабрики за преробок желєняви. Омальована нукашньосц церкви Св. Архангела Михаїла и положени до нєй столки. ФУНКЦИОНАЛНЄЙШИ ЖИВОТ У ШИДЗЕ У Шидзе у януару 2018. року придата на хаснованє ґенерално обновена сала и бина у Културно образовним центре, хтора тераз єдна з найсучаснєйших мултифункционалних салох. Предлужене ушоренє Индустрийней зони при Адашевцох, у Беркасове Сримска улїца достала асфалтну драгу, вивартана ище єдна студня за потреби подмирйованя з воду, и пририхтує ше документи за будованє обиходнїци коло Шиду, як єдного з вельких капиталних проєктох на хтори ше чека уж даскельо децениї. Значна подїя було и купованє ИМ „Срим” у предликвидацийним поступку, з боку клальньох „Аґропапук” зоз Куковцох и „Дюрдєвич” зоз Суботишта при Печинцох, а роботни места достали вецей як 100 нєзаняти особи. У децембре, покраїнски секретар за польопроивреду, водопривреду и лєсарство Вук Радоєвич у Привиней Глави, шветочно придал на хаснованє водовод у тим валалє, як и у Бикичу. Ресорни секретарият за тоту намену опредзелєл 20 милиони динари, а 21 милион обезпечени зоз буджета локалней самоуправи у Шидзе. Одпочатку децембра з одлуку републичного Коме сарияту за вибеженцох и миґрациї, ознова отворени прилапююци центер у Шидзе у просторе дакедишнєй клальнї просто гайзибанскей станїци. Ту змесцени коло 180 миґранти зоз фамелиями. ■ Мирон Горняк Кухар 11. ЯНУАР 2019.

НОВОРОЧНИ ШВЕТА ПРЕСЛАВЕНИ И У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПРЕД ДОЧЕКОМ БУЛ И ДЇДО МРАЗ У Велькей са ли Дома кул ту ри у Ру ским Ке ре сту ре, 28. децембра, по сле при год ней про гра ми ко тру пририхта ли дзеци з Дзецинскей заград ки „Ци ци бан” и нїз ших кла сох Основ ней школи „Петро Кузмяк”, Дїдо Мраз под зе лєл па ке ци ки на й млад шим Кере стурцом. На програми з трома писнями Дїда Мраза перше привитали дзеци з „Цицибановей” музичней школи зоз їх фахову руководительку Таню Фейди, потим рецитовали дзеци зоз ґрупи Оленки Русковсковей. Дзеци зоз пририхтуюцей предшколскей програми при воспитачки Емилиї Костич єдну писню одрецитовали, а другу одшпивали. Школяре IIб класи при учительки Верунки Медєшовей тиж шпивали Дїдови Мразови, а зоз керестурского оддзелєня Школи за основне музичне образованє наступел дуо гармоникох, камерни состав, як и дуо и три на клавиру котрих пририхтал наставнїк Мирон Сивч. Под час програми, Дїдо Мразово помоцнїки подзелєли бомбони публики, а на концу Дїдо Мраз подзелєл 152 пакецики з лакотками дзецом, до котрих того року Месна заєднїца подаровала и по єдну дзецинску кнїжку з виданьох НВУ „Руске слово”.

У новорочней ноци, з традицийним огньометом котри бул на пол ноци у центру Руского Керестура, дочекани Нови 2019. рок, а источашнє є означени и зоз церковнима дзвонами. Найвироятнєйше пре диждж котри падал скоро цали вечар, нє таке вельке число людзох пришло на центер, алє огньомет бул богати и красни, як и скорейших рокох. Орґанизатор огньомету и того року була Месна заєднїца Руски Керестур, а по законских предписаньох було обезпечене дежурство огньогасцох и медицинскей помоци. У Катедралней церкви св. оца Миколая у новорочней ноци, 30 минути после пол ноци, бул традицийни Новорочни молебен на котрим було красне число вирних, а служели домашнї священїки. Орґанизовани дочек з музику бул лєм у ресторану „Лонґов”, а ресторан „Червена ружа” робел поряднє, дзе було тиж госцох. Младеж мала нагоду повешелїц ше у дискотеки „Амадеус”, дзе нє було нїч окреме орґанизоване. Попри тим, велї Керестурци дочек Нового року преславели у своїх домох, як младши, так и старши ґенерациї. Було тих котри за дочек одпутовали на площи векших европских городох, алє и до Нового Саду, Беоґраду, або на Златибор, та и тих котри славели у векших ресторанох у околних местох. М. Дж.

РУСКЕ СЛОВО 9

НАШО МЕСТА ПЛАНИ ОПШТИНИ КУЛА ЗА 2019. РОК

ДОЧАСОВИ ОРҐАН ПРИЛАПЕЛ БУДЖЕТ На схадзки Дочасового орґану Општини Кула, 31. децембра прилапени општински Буджет за наступни 2019. рок котри виноши милиярду 833 милиони 793 тисячи динари Предсидатель Дочасового орґану Општини Кула Велибор Милоїчич на схадзки концом рока визначел же ше у наступним року предлужи реализовац плановани капитални проєкти, алє и же ше розпочнє и нови проєкти, а же трецина буджету опредзелєна за капитални инвестициї. Медзи найзначнєйшима проєктами визначени роботи на вибудови Спортско-рекреативного центру у Кули, реконструкция парку у центру Кули опрез нового будинку Дома здравя. Плановане прешириц простор за паркиранє автох у улїци Дюри Струґара, цо директна потреба гражданох котри приходза до Дома здравя, а предвидзени и роботи у индустрийней зони у Кули. Окремни средства ше видвої з буджету за злєпшанє условийох за роботу у предшколских, школских и штредньошколских установох на териториї општини. З буджетом плановани и роботи у шицких населєлних местох општини, як процедура наклада, шицким совитом месних заєднїцох доручени Одлуки о одобрених средствох у складзе з апроприяциями з општинского буджету, цо потребне же би совити прилапели на перших тогорочних схадзкох.

Перша схадзка Совиту Месней заєднїци Руски Керестур будзе отримана у першей половки януара, а на нєй буду подробнєйше представени проєкти и средства котри опредзелєни з општинским буджетом за Руски Керестур у 2019. року. М. Дж.

ДОЧЕК НОВОГО РОКУ У ОПШТИНИ ШИД

СЛАВЕЛО ШЕ ПО ОБИСЦОХ Найвекше число жительох шидскей општини Нови 2019. рок дочекали у своїх обисцох з найблїзшима опрез телевизорох. Малочислени гевти хтори за дочек пошли до ресторану, а младши по традициї, найвецей були у кафичох. Того року нє було орґанизованого дочеку Нового року на Площи култури опрез будинку Културно-образовного центра. Место музики, цеплого чаю и огньомета на пол ноци як скорей, дополадня орґанизовани такволани дочек

Дзецинского нового року у Спортским центре хтори орґанизовали Општина Шид и Културно-образовни центер. За дзеци порихтани дзецински представи, аниматоре и Дїдо Мраз хтори дзецом по 10 роки живота подзелєл пакецики. Дзецом у Шидзе и околних валалох тиж подзелєни пакецики. Вкупно на подручу шидскей општини подзелєлни 3 400 пакецики. Вл. Дї.

10 РУСКЕ СЛОВО

11. ЯНУАР 2019.

mesta@ruskeslovo.com

СКУПШТИНА ОПШТИНИ ЖАБЕЛЬ

MEНЄЙ ПЕНЄЖИ ЯК ОСТАТНЇ ДВА РОКИ На остатнєй, 29. схадзки Скупштини општини Жабель котра отримана у децембре прешлого року, прилапени вецей значни точки дньового шора медзи котрима и буджет за 2019. рок

Б

уджет општини Жабель у тим року 727 210 118 динари, у 2018. року бул 826 402 768 динари, док у 2017. року вигласани буджет од 781 522 226 динари – цо значи же тогорочни менши у одношеню на прешли два роки. У чечуцим року найвекши розходи буду на общи услуги локалней самоуправи (233 433 110 динари), потим на предшколске образованє и воспитанє (87 581 824 динари). Медзитим, нє видвої ше средства за локални економски розвой и за енерґетску ефикасносц и обновлїви жридла енерґиї. За розвой култури и информованя опредзелєни 49 073 667 динари, за спорт и младеж 33 317 236 динари, док за польопривредни и рурални розвой 18 300 000 динари. На схадзки вигласани двацец три точки дньового шора, медзи нїма и одлуки о програми дїлованя Явного комуналного подприємства „Чистота” зоз Жаблю. Подприємство и у 2019. року будзе субвенционовац набавку кантох за одкладанє шмеца у суми 1 500 000 динари котри ше розподзелї гражданом Општини Жабель. Тота акция почала пред даскельома роками, а заплановане же би кажде ґаздовство у општини мало вецей канти, односно канти у котрих годни одвойовац шмеце котре нє мож рецикловац. МЕНОВАНА КОМИСИЯ ЗА УШОРЕНЄ ПОЛЬОПРИВРЕДНЕЙ ЖЕМИ На Скупштини вигласани вименки ришеня о образованю Комисиї за виробок предкладох Програмох защити, ушорйованя и хаснованя польопривредней жеми у Општини Жабель за чечуци и 2020. рок. До Комисиї меновани седем особи – за предсидателя вибрани дохтор ветерини Владимир Чонкич, котри член Општинскей ради за польопривреду, док за його заменїка меновани дипл. економиста Петар Симич з Општинскей управи. Члени

11. ЯНУАР 2019.

Комисиї ґеодет Синиша Тривунович, дипл. економиста Єлена Вуйкович, дипл. економиста Симо Васич, Таня Вукайлович з Општинскей управи и дипл. инжинєр информатики Ґоран Николич. На штиророчни мандат, за директора Центра за социялну роботу Општинох Жабель и Титель ознова менована мастер психолоґиї Наташа Лукич зоз Нового Саду. Тиж потримани и програми роботи Явного комуналного подприємства „Водовод општини Жабель”, Явней установи „Спортски обєкт Општини” и Туристичней орґанизациї Општини Жабель. БУДЗЕ ШКОЛА ЗА ВАГОТНИ ЖЕНИ За одредзени свойо проєкти Општина планує уложиц 29 429 456 динари, а медзи нїма два инвестициї у Чуроґу, док за други места нєт конкретни проєкти за инвестициї, односно наведзени лєм общи плани. За Чуроґ ше видвої 1 032 000 динари за вибудов и повязованє двох улїцох, а 650 000 динари за археолоґийни парк. За проєкт „З ґолфом през реґион” будзе видвоєне 400 000 динари. За общи услуги локалней самоуправи 27 347 456 динари, а медзи нїма 1 000 000 динари за конкурсне финансованє проєктох здруженя гражданох, 3 700 800 динари за реконструованє автобусних чекалїщох, док 19 284 000 динари будзе уложене за реконструкцию, рационализацию и отримованє явного ошвиценя. У тим року општина видвоєла средства за ушоренє дзивих депонийох, за повекшанє и отримованє желєних поверхносцох, водзенє курсох и школи за ваготни жени котра потераз нє була у жабельскей општини. Значни средства буду видвоєни и за помоц худобним и змесценє у прилапююцим центре, як и за орґанизованє едукациї за польопривредних продуковательох.■ С. Саламун

РУСКЕ СЛОВО 11

НАШО МЕСТА У ОПШТИНИ ЖАБЕЛЬ

У КОЦУРЕ У ДОМЕ КУЛТУРИ

НОВОРОЧНИ КАРНЕВАЛ

ПРОСТОРИЯ ЗА ОБЛЄЧИВО КУД „ЗАВИЧАЙНЕ ВРЕЛО”

У остатнїм тижню прешлого року у шицких штирох местох Општини Жабель отримана Новорочна програма у рамикох Новорочного карневалу под назву „Улїца Дїда Мраза”. У Дюрдьове є отримани у центре на паркинґу при пияцу, а у Ґосподїнцох на валалским спортским полиґону. У рамикох програми у шицких ме стох отримана представа „Принцеза Дрнда и патуляк Вртуляк”, у котрей ґлумел и Дїдо Мраз котрому ше дзеци найвецей обрадо-

вали, а потим з нїм и сликовали. Присутни дзеци забавяли и кловни котри им даровали рижни справени фиґури зоз балонох, а Дїдо Мраз им подзелєл сладки лакотки. У Ґосподїнцох у рамикох програми наступели и наймладши члени тамтейшого Дружтва „Дєрдан” котри виведли вецей сербски танци у традицийним сербским народним облєчиве. Програму у котрей наступели професийни аниматоре орґанизовала и финансовала општина Жабель. С. С.

Коцурски Дом култури остатнї роки досц реновировани и вельо красши, гоч єст ище вельо роботи котри домашнї планую зробиц. Но кус-покус ше у зависно сци од финансийних можлїво сцох, шицки нєдо статки одклонює, же би Дом култури до стал конєчни випатрунок. Пред Крачунским концертом, на инциятиву члена Совиту Ме сней заєднїци Мирка Штрбца направена и ґардероба, понеже КУД „Завичайне врело” нє мало про стор у котрим би зме сцело свойо народне облєчиво. Тот проблем ришени так же єдна про стория преградзена зоз риґипс плочами и направени про стор зоз котрим и тот проблем ришени. Роботи окончели майстрове Мирко и Петар Бероня, котри роботу поробели волонтерски, а материял за роботу финансовала Ме сна заєднїца Коцур. З. К.

ХАСНОВИТА РОЗВАГА ЖЕНОХ МИҐРАНТКИНЬОХ У ШИДЗЕ

ВАРЕЛИ ЄДЛА СВОЙОГО КРАЮ Же шлєбодни хвильки женох миґранткиньох зоз Прилапююцого центра „Принциповец” нєдалєко од Шиду мож добре вихасновац, указали кед нєдавно отримали презентацию вареня своїх традицийних єдлох у кухнї у будинку Лєтнєй владическей резидениї у Шидзе. Як нам гварела модераторкака Каритасу Даница Гирйоватий, хтора и орґанизатор роботнї, єдла варели седем жени зоз Ирану и Авґанистану. Єдла обовязно були з рискашу и зоз присмапчами, як цо наприклад кари и кукурма. Зоз Авґанистану приготовене єдло „адасполо“. Каритас и прешлого року орґанизовал роботнї вареня традицийних єдлох миґранткиньох, а и того року, окрем Даници Гирйоватий, були и модераторки Тияна Ковачевич и Маґдалена Павлович, як и координатор Петар Дуїч. Спомнути роботнї задумани же би ше взаємно упознали и дружели жени миґранткинї, як и домашнє житель-

12 РУСКЕ СЛОВО

ство, хторе мало нагоду коштовац єдла, а и черац рецепти. Источасно, то и розвага женом миґранткиньом, а у наступним периодозе планує ше ище даскельо подобни роботнї. Вл. Дї.

11. ЯНУАР 2019.

mesta@ruskeslovo.com

ОТРИМАНА СХАДЗКА СКУПШТИНИ ОПШТИНИ ВЕРБАС

ПРИЛАПЕНИ БУДЖЕТ ЗА 2019. РОК Општина Вербас, стреду 26. децембра, достала буджет за 2019. рок, хтори проєктовани на 1,55 милиярди динари, односно за 10,2 одсто вецей як у 2018. року. Як потолковал предсидатель општини Милан Ґлушац, плановане звекшанє фундаментоване на звекшаню порциї на заробки од 25 милиони динари, на звекшаню порциї на приходи од самостойних дїялносцох од штири милиони динари, а приходи од порциї на маєток буду звекшани за дзевец милиони динари и друге.

– Вербас ма константни рост порцийних приходох и трансферох од других уровньох власци, цо нам оможлївює добре планованє буджету и його реализацию – гварел Ґлушац и додал же план розходох утвердзени на 1,677 милиярди динари, а то звекшанє од 12,58 одсто у одношеню на прешли рок. По його словох, значна часц буджету за 2019. рок будзе унапрямена до инфраструктурного розвою – предлуженє модернизациї водоводней мрежи, ушоренє образовних установох и други проєкти. На тей шеснастей схадзки локалного парламенту одборнїки прилапели и Одлуку о ребалансу буджету за 2018. рок, принєшени Локални антикорупцийни план, прилапена Одлука о локалних комуналних и административних таксох и надополнєню за защиту и унапредзенє животного штредку. Ґу тому, прилапени и програми дїлованя шицких явних и комуналних подприємствох и установох, а розправяло ше и о стану безпечносци транспорту на драгох у општини Вербас, як и о Стратеґийним плану розвою социялней защити за период од 2018. по 2021. рок.

На дньовим шоре було и предкладанє Статуту општини Вербас, а тиж так и одлуки о просторним розпорядку явних основних школох и оддзелєньох ПУ „Бошко Буха”. Одборнїки дали согласносц же би ше комунални подприємства „Комуналєц” и „Стандард” длугорочно кредитно задлужели. На концу, Скупштина општини принєсла и ришенє о утвердзованю назвох улїцох спрам хторого 36 позициї у шицких местох општини достало нови мена. На тот завод, першенствено ше роздумовало о историї самого городу и местох у општини, та так свойо улїчки достали велї заслужни гражданє хтори у блїзкей або далєкей прешлосци охабели глїбоки шлїд зоз своїм дїлованьом. Дзепоєдни менованя улїцох сцигли од явних инициятивох гражданох и здруженьох. А. М.

АКТИВНОСЦИ ЧЕРВЕНОГО КРИЖА У ШИДЗЕ

ЧИСЛО ХАСНОВАТЕЛЬОХ ШЕ НЄ ЗМЕНШУЄ

Червени криж у Шидзе и през тоти мешаци порядно запровадзує свойо активносци о хторих зме бешедовали зоз Душицу Полетан, секретарку Червеного крижа. З оглядом же жима и же єст вше вецей худобних людзох у потреби, Полетановей зме ше опитали як функционує робота Народней кухнї.

– На щесце, кухня роби поряднє, бо маме потребне количество поживи з хторей рихтаме цепли єдла, односно полудзенки за коло 350 хасновательох. Червени криж Сербиї нам обезпечує поживу за дзевец мешаци у року, а за три мешаци ше стара локална самоуправа. Пре виражени неґативни социялни стан у дружтве, число наших хасновательох ше нє зменшує. Хаснователє нє лєм

З акциї даваня креви

11. ЯНУАР 2019.

стари и хори особи, алє и младши хтори нє маю роботу, нє маю маєток и худобни су – гварела Душица Полетан. Полудзенки за коло 30 особи ше транспортує и до валалох шидскей општини, до Ердевику, Адашевцох, Ґибарцу, Соту и Бикичу, и то нєрухомим особом. Тиж, нєдавно худобним хтори жию на валалє, розподзелєни и 250 пакети поживи и гиґиєнских средствох хтори обезпечели АП Войводина и Червени криж Войводини. Єдна зоз значних активносцох Червеного крижа то и акциї добродзечного даваня креви. Од прешлого року тоти акциї ше запровадзує по нових законских предписаньох хтори реґулую тоту обласц.

– Шицки акциї добродзечного даваня креви уж даскельо мешаци орґанизуєме у сотруднїцтве зоз Заводом за трансфузию креви Войводини зоз Нового Саду. Термини акцийох ше ускладзує зоз планом спомнутого Заводу. Нове и тото же ше дакедишнї младежски акциї за даванє креви вецей нє отримує у штреднїх школох. Школяре хтори наполнєли 18 роки и заняти у школох годни дац крев у наших просторийох, а нє у школох як скорей – потолковала Полетанова. Концом децембра прешлого року отримана у Шидзе остатня акция за давательох креви у 2018. року, а окрем Шидяньох, участвовали и давателє зоз вецей валалох. Одволали ше 63 давателє, крев дали 58, од хторих шесцеро першираз. Шлїдуюца акция, перша у 2019. року будзе у Шидзе 29. януара. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 13

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ИСУСА ХРИСТА

МИР БОЖИ З НАМИ Традицийно и шветочно грекокатолїки Епархиї св. Миколая преславели Крачун и вельо людзох було у церквох на Вилїю и през три днї швета. Нове же Церква св. апостолох Петра и Павла у Новим Садзе преглашена за конкатедралну церкву Епархиї У НОВИМ САДЗЕ

ЦЕРКВА СВ. АП. ПЕТРА И ПАВЛА КОНКАТЕДРАЛНА На Перши дзень Крачуна, 7. януара, владика кир Георгий Джуджар зоз декретом преглашел Церкву св. апостолох Петра и Павла у Новим Садзе за конкатедралну церкву Епархиї Св. Миколая (першу церкву при катедрали, конкретно у Руским Керестуре). Тото преглашенє владика кир Георгий обнародовал у полней Церкви св. апостолох Петра и Павла на Архиєрейскей Служби Божей св. Василия Велького, на хторей сослужел парох новосадски о. Юлиян Рац, а шпивал Хор „Гармония”.

– Цала Церква, цо значи и ми, славиме рождество Христово, бо Бог послал Сина свойого же би нас ошлєбодзел од гриха, одкупел и же бизме мали живот вични. Исус приходзи до наших шерцох кед го сцеме. А ми треба же бизме заслужели одкупенє и мир зоз своїм животом – гварел владика Джуджар у своєй казанї о Крачуну. На концу Служби було мированє, а парох о. Юлиян подзековал владикови.

– Модлїме ше же би наша парохия оправ-

дала довириє конкатедралней церкви. Жадам же би нас народзени Исус Христос благословел и же би нас наш владика водзел у наших християнских животох. Жадам нам вельо святосци. Шерцо ми полне, же Бог видзи нашо молитви и людзох хтори го любя – гварел о. Рац. Дзень пред тим, внєдзелю, на 21 годзин, Вельке повечериє, крачунске Всеночне служели тиж владика кир Георгий Джуджар и парох о. Юлиян Рац. И попри жимней хвилї и шнїгу, вирни пришли до Всеночного, а потим було и друженє и колядованє у церковней сали. М. Г. К.

ҐОСПОДЇНЦИ

ОТРИМАЛИ СВОЙО ОБИЧАЇ Вельке християнске швето – Крачун, святочно преславели и вирни у Ґосподїнцох. На Вилїю, 6. януара, по юлиянским календаре, котрого ше тримаю и вирни у

14 РУСКЕ СЛОВО

грекокатолїцкей Церкви святого архангела Михаїла у Ґосподїцох, на 16 годзин було Всеночне котре служел о. Михаил Холошняй. По Всеночним ше и у тим нашим валалє по руски колядовало и винчовало народзенє Исуса Христа, а у обисцох вирних на столє були капущанїки и бобальки. Служби на Крачун служели о. Михаил Холошняй и о. Борис Холошняй. На Други дзень Крачуна було и мированє. На Вилїю, по традицийним православним обичаю у центре Ґосподїнцох опрез православней церкви запалєне вельке брадло бадняку, а под шатром, нєдалєко од церкви члени Совиту Месней заєднїци Ґосподїнци старшим порихтали варене вино, а младшим сладки лакотки. Члени Совиту за своїм согражданом орґанизовали и огньомет котри вше на тот вечар на дзешец годзин. С. С.

11. ЯНУАР 2019.

duhovni@ruskeslovo.com

ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ИСУСА ХРИСТА КОЦУР

ДЗВОНЧКИ, ШПИВАЧЕ И БЕТЛЕГЕМАРЕ Коцурци Рождество Христово преславяли углавним у своїх обисцох зоз вилїйову посну вечеру з найблїзшима, а потим чекали шпивачох и винчовачох. Шнїг допринєсол же би атмосфера була права крачунска, а по улїчкох чуц було дзвончки шпивачох и бетлегемарарох. Святочносц у церкви почала на Вилїю, у Всеночним, а предлужена є зоз Службами Першого, Другого и Трецого дня Крачуна. Винчованку, у котрей шицким парохияном пожадал щелїви крачунски швета послал и владика кир Георгий Джуджар, а котра була пречитана на Службох Першого дня Крачуна. На Службох Божих ше шпивало коляди, а церква Успения Пресвятей Богородици була богато оквицена. На шицких Службох Другого дня було мированє, а жимна хвиля нє зопарла парохиянох же би пришли до церкви на тото вельке швето.

Крачун по юлиянским календаре преславели и парохиянє Православней Церкви у Коцуре. На Вилїю, по законченю Служби було традицийне палєнє бадняку зоз огньометом. У порти парохянє могли попиц погар вареного вина, як и одламац фалаток з чесници, а наймладши достали и пакецики. З. К.

ВЕРБАС

ВСЕНОЧНЕ БУЛО НАЙНАЩИВЕНШЕ Рождество Христово у Новим Вербаше преславене святочно, а на Всеночним и Службох Божих у трох крачунских дньох були числени парохиянє. У Церкви Святого Владимира у Новим Вербаше на Вилїю 6. януара парох, о. Иґор Вовк, Всеночне служел од 21 годзин, а церква була скоро полна, було коло 90 вирни шицких ґенерацийох. На Всеночним о. Иґор Вовк пречитал Крачунску винчованку нашого владики кир Георгия Джуджара. После Всеночного було мированє, так як традиция у Новим Вербаше, хтору започал ище перши парох о. Феликс Билєнкий, а потим предлужел о. Ярослав Вовк. Того ше трима и терашнї парох о. Иґор Вовк, прето же у Новим Вербаше найвекше число вирних праве на Всеночним. На Перши дзень Крачуна, 7. януара, Службу Божу о. Иґор Вовк служел у Новим Вербаше од 9 годзин, а за грекокато-

Нови Вербас

11. ЯНУАР 2019.

Стари Вербас

лїкох, Руснацох и Українцох у Змаєве, од 10,30 годзин у Римокатолїцкей церкви. На Други и Треци дзень Крачуна Служби Божо у Новим Вербаше були од 9 годзин, а шпиваче ишли колядовац на Вилїю и на Перши дзень Крачуна. У Старим Вербаше порихтали зоз споведзу, а народзенє Исуса Христа преславели у церкви и у своїх обисцох. У Церкви Покрова Пресвятей Богородици у Старим Вербаше, у присустве красного числа вирних, парох о. Алексий Гудак на Вилїю, 6. януара, Всеночне служел од 21 годзин. На Перши дзень Крачуна, 7. януара, читана Служба Божа була на 8 годзин, а шпивана Служба Божа була на 10 годзин. На Служби о. Гудак пречитал Крачунску винчованку нашого преосвященого владики кир Георгия Джуджара и шицким вирним повинчовал щешлїви и благословени Крачун. По Служби Божей було мированє. Служби на Други и Треци дзень Крачуна були тиж од 8 годзин и од 10 годзин, а шпиваче у Старим Вербаше ходзели колядовац на Вилїю и на Перши дзень Крачуна. М. Т.

РУСКЕ СЛОВО 15

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ИСУСА ХРИСТА У ОПШТИНИ ШИД

НОВОНАРОДЗЕНИ ИСУС СПАСИТЕЛЬ У наших церквох на подручу општини Шид найрадоснєйше християнске швето Крачун, торжествено преславене. У церквох на Богослуженьох було вельке число вирних, окреме младих и дзецох. У Шидзе на Вилїю у Руским доме Здруженє женох „Маря” пред вечаром орґанизовало стретнуце зоз дзецми зоз горватского ГКУД Шид и словацкого СКУД „Єднота” и подзелєли им дарунки хтори сами жени виробели на своїх роботньох. У церкви Преображеня Господнього, хтора з тей шветочней нагоди прикрашена з двома ядловцами, на 22 годзин Всеночне служел парох о. Михайло Режак. Вон шицким повинчовал Крачун и наглашел же ше вирни позберали у церкви преславиц Исусово родзенє як єдна фамелия, подобно як цо пастире витали Исуса коло яшелькох. По сле Всеночного друженє предлуШид жене у Руским

БЕОҐРАД И СРИМСКА МИТРОВИЦА

ШВЕТО ЗОЗ НАЙБЛЇЗШИМА У Беоґрадзе преслава Крачуна почала зоз Всеночним и Службу Божу на 17 годзин у Вишеґрадскей улїци. Медзи вецей як трицец присутнима, були и пецеро дзеци котри достали пакецики з нагоди велького швета Рожества Христового, а дзецом зоз Українскей амбасади, пре нєстабилне здравє, послало ше пакецики дому. Окрем порядних Беоґрадяньох, окремни госци були представнїки Українскей амбасади, а тиж и представнїки Америцкей амбасади зоз Авґанистану, чий оцец пребува у тей далєкей и нємирней жеми, а з тей нагоди вон нащивел свою фамелию у Беоґрадзе и пришол вєдно преславиц Крачун. Були и госци зоз Брчка, а першираз пришла и єдна нова руска фамелия на нашу Службу. На Служби вирни шпивали коляСримска Митровица ди, а после мированя предлужене друженє. Шлїдуюци раз Беоґрадянє буду мац Службу пред Богоявлєньом,

16 РУСКЕ СЛОВО

доме зоз шпиваньом колядох. Млади зоз КПД „Дюра Киш” зоз Шиду, хторим ше придружели и млади зоз Беркасова, колядовали того вечара и у обисцох вирних. Крачунски Служби Божо служени през шицки три днї швета. У Бачинцох на Вилїю дополядня парох о. Дарко Рац служел Литурґию Святого Йоана Златоустого, пополадню на 15 годзин служел Царски часи, а на 22 годзин Всеночне. По сле Всеночного вирни предлужели друженє у Пасто- Бачинци ралним центре зоз колядованьом при цеплим чаю, вареним вину и медовнїкох. На Перши дзень Крачуна тиж служена Служба Божа и було мированє, а Богослуженя були и на Други и Треци дзень Крачуна. Торжествено було и у Бикичу, дзе на Вилїю дзеци ходзели по шпиваню по обисцох, а вечар парох о. Владимир Еделински Миколка служел Всеночне на 21 годзин. После Всеночного було друженє. Служби Божо служени и през други днї швета. На Треци дзень, на Штефана служена благодарна Служба Божа за шицких жительох Бикичу. Тиж шветочно було и у парохиї у Беркасове. Всеночне служел парох о. Владимир Еделински Миколка на 19 годзин, а Богослуженя були и през шицки три днї швета. Вл. Дї.

18. януара, кед пре славя и свойо националне швето Руснацох у Беоґрадзе. У Сримскей Митровици Всеночне було на 23 годзин, а после того вирни и числени дзеци пришли Беоґрад парохови о. Владиславови Варґови повинчовац Крачун зоз колядами и у фамелийней крачунскей атмосфери затримали ше до позних годзинох. На Перши дзень Крачуна Служба почала на 11 годзин, а у преполней церкви були и вирни зоз Латярку, Нового Саду, Индїї и других местох. Окреме була велька радосц красне число дзецох котри винчовали Исусови коло традицийного вертепу под ядловцом, а дзеци достали и красни дарунки од пароха. Службу служел домашнї парох о. Варґа, а зоз нїм служел и ґенерални викар сримского владиче ства прече сни Едвард Шпанович, парох зоз Сримскей Митровици и нєдавно поставени за пароха до Латярку и Бинґули паноцец Ивица Зрно. о. В. В.

11. ЯНУАР 2019.

duhovni@ruskeslovo.com

ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ИСУСА ХРИСТА ДЮРДЬОВ

ВЛА ДИКА ПОМИРОВАЛ ВИРНИХ Дюрдьовчанє святочно преславели Крачун. На Вилїю дзеци и млади колядовали по обисцох, а потим були у Всеночним. Вовторок, 8. януара у полней церкви з Арихиєрейску Службу Божу преславели Други дзень Крачуна. Службу предводзел наш владика кир Георгий Джуджар, а сослужели о. Михаил Холошняй и о. Борис Холошняй и шпивали члени фамелиї Холошняй. У казанї владика гварел же цала церква слави народзенє нашого Спасителя и радує ше його приходу на жем.

– Бог послал сина свойого же бизме мали живот вични. Бог, жадаюци спашиц людски род зиходзи на жем, постава єден з нас, же би нам врацел страцене синовство Боже – гварел у казанї владика кир Георгий, а по Служби вирних помировал. Крачунски Богослуженя служели о. Михаил Холошняй и о. Борис Холошняй.

На Вилїю, 6. януара, Всеночне було на 21 годзин, котре служел о. Борис Холошняй, а шпивали члени Хора „Розанов”. Того вечара, гоч пополадню и цали вечар вял шнїг и було жимно дзеци и младеж зоз вельку радосцу ходзели по обисцох винчовац з крачунскима колядами. Як и звичайно, у Рускей улїчки ше найвецей колядовало и у тей часци валала векшина капурох отворена шицким котри жадаю повинчовац. Винчовало ше по руски, сербски и ромски. Окрем грекокатолїкох, у Дюрдьове исти дзень Вилїю и Крачун преславюю и православни вирнїки и прето на Вилїю уж традицийно, опрез православней церкви на 20 годзин запалєни бадняк, а потим бул огньомет котри орґанизовала Месна зєднїца Дюрдьов. С. С.

КУЛА

ДВА КОНЦЕРТИ КОЛЯДОХ У ЦЕРКВИ

Вирни парохиї священомученїка Йосафата у Кули преславели Крачун, а з тей нагоди були аж два концерти колядох. На Вилїю, Вельке повечериє (Всеночне) було на 23 годзин, а такой потим и перша крачунска Литурґия Василия Велького хтору служели домашнї священїки

Концерт колядох и винчованкох КУД „Иван Сенюк”

11. ЯНУАР 2019.

парох о. Дамян Кича ЧСВВ и капелан о. Платон Салак ЧСВВ. Рано на Перши дзень на 10 годзин парох о. Кича ЧСВВ служел крачунску Службу Божу у церкви и на обидвох Службох пречитана крачунска винчованка на руским и українским язику, нашого владики кир Георгия. По Служби було и мированє. Того дня на 10 годзин крачунску Литурґию о. Платон ЧСВВ служел у Крущичу, дзе филияла кулскей парохиї, и тиж читал владикову винчованку, а було и мированє вирних. Того року у кулскей парохиї отримани аж два крачунски концерти, на перши дзень Швета, после Служби Божей у церкви концерт колядох и винчованкох традицийно отримал домашнї КУД „Иван Сенюк”, а на други дзень вербаске КУД „Карпати”. Шпивацки ґрупи „Ивана Сенюка” под руководством Надїї Воротняк одшпивали вецей коляди, а Воротнякова дириґовала и зоз вербаским Хором и оркестром. На шицких богослуженьох було красне число вирних, а на тото швето и у Кули ше ище вше отримує обичай ходзеня по шпиваню и колядованя. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 17

PREGLYD 2018

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОГЛЯДНУЦЕ НА КУЛТУРНИ ПОДЇЇ

ОБДУМАНИ НОВИ КОНЦЕПЦИЇ

Прешли рок у култури будземе паметац по нових концепцийох хтори були витворени на Националним швету Руснацох у Суботици и на Фестивалу рускей култури „Червена ружа” дзе ше млади першираз змагали за аж три награди. Тиж так упечаток рока и документарни филм о Йованови Храниловичови, новосадскому парохови, хтори при нас Руснацох остал дакус призабути, а важна є историйна подоба у своїм чаше

П

о першираз на нашим Националним швету бул предсидатель войводянскей Влади Иґор Мирович, хтори Руснацом указал окремну чесц зоз порихтану бешеду през хтору зме мали нагоду чуц же пришол добре информовани о нашей заєднїци, а першираз о Швету були информациї и на РТВ Беоґрад. Концом рока зняти и документарни филм о новосадскому парохови Йованови Храниловичови, дзе зме рекапитуловали нашу историю. Рочни циклус у култури почина зоз означованьом Националного швета Руснацох, а влонї централна преслава була у Суботици, у штредку дзе нєт вельо Руснацох, алє Суботица як город Руснацом важна прето же ше ту школовали ґенерациї руских интелектуалцох. ОХАБЯМЕ РЕЛЕВАНТНИ ШЛЇД У КУЛТУРИ Академия, вистава и промоция Моноґрафиї отримани у прекрасним про сторе Городскей хижи у Суботици, та гоч то и нє бул найадекватнєйши про стор за програму, зоз класичну бину и сценоґрафию, вон бул святочни и ми ше як заєднїца ище нє мали нагоду представиц на таким ме сце. Академия отримана з єдним пиєтетом здогадованя на наших предкох, хтори ту уж три вики зоз своїм знойом и трудом будую руску културу, наш идентитет и указала же Руснаци творя и охабяю релевантни шлїд у култури того про стору и, же як заєднїца маме младих на котрих остава наша будучносц. Прето у програми були найвецей млади, нашо нови моци, наш будуци потенциял.

18 РУСКЕ СЛОВО

До програми були уткани двоме творителє, Мафтей Винаї, хтори жил и робел у Суботици, зоз його литературну творчосцу, а конєчно зме на нашим найвекшим Швету представели и часточку зоз богатей творчосци Ивана Ковача, єдиного нашого композитора у класичней музики. Творчосц Ивана Ковача ма тирвацу уметнїцку вредносц, його композициї були на репертоаре у Паризу и Києву, та його творчосц Руснаци можу и муша брендовац, вона наш руски бренд. Суботичанє малочислена руска заєднїца, алє були одлични домашнї и до програми уткали своїх одличних рецитаторох зоз добре вибранима стихами. У Архиєрейскей Служби Божей участвовал керестурски Церковни хор хтори окреме допринєсол святочносци духовного дожица зоз своїм прекрасним шпиваньом. Вистава трох уметнїкох Евґена III Кочиша, Александра М. Лукича и Андреї Палатинус була на шветовим уровню. Першираз о нашим швету були информациї и на РТВ Беоґраду, а швето вообще медийно одлично попровадзене и з боку локалних суботицких медийох, як у новинох так и на ТВ, а и з боку новосадских медийох. МУЗИКА МОЖЕ БУЦ И НАШ БРЕНД Пре нєвигодну хвилю и „Ружов” вечар бул преполовени у своєй реализациї, та програма преселєна до Дому култури, дзе нашвидко порихтане шицко цо було потребне за фестивалски вечар. Млади тот вечар винєсли на своїх плєцох так як кед би ше нїч анї нє случело, та 11. ЯНУАР 2019.

kultura@ruskeslovo.com

гоч и без шицких планованих ефектох! Було то окремне дожице, зоз одличну музику у забавним духу, хтора шпивана на руски стихи. Велї учашнїки грали и на даєдним з инструментох, цо указує же ми талантована нация за музику и вона би могла буц и наш бренд. Кед ше идуцих рокох дода лєм кус зоз евровизийского духу, кратки филми о тих цо наступаю на лед панелу и шветлосни ефекти, „Ружа” будзе у 21. вику и будзе мац свою будучносц! РЕСПЕКТАБИЛНИ УЧАШНЇКИ Дзекуюци библиоґрафским єдинком котри написал Дюра Латяк за Руски портал култури, дзе ше находзела и Храниловичова биоґрафия, члени НАР були упознати зоз доприношеньом новосадского пароха грекокатолїцкей церкви Св. Петра и Павла. Тема филма интересантна, бо филм пошвецени животу и роботи Йована Храниловича, грекокатолїцкого священїка, поети и новинара и його улоги у пририхтовнаню и отримованю Велькей народней скупштини на котрей пред 100 роками Войводина присоєдинєна ґу Кральовини Сербиї. Вельку потримовку дал и редактор Рускей редакциї ЯМУ РТ Войводини Славко Орос, котри предложел же би то була документарно-бавена емисия. Проєкт позберал учашнїкох за респект и у академским и професийним смислу. Филм дочаровал гевтот час и указал на вельку улогу нашого грекокатолїцкого священїка Йована Храниловича. Сценарио написал др Владимир Барович, режисер бул Милан Белеґишанин, ґлумци зоз рускей заєднїци Владимир Балащак и Моника Гарди, редакторка емисиї була Олґа Карлаварис, а знїмаель бул Желько Тот. О Храниловичови у емисиї бешедовали др Янко Рамач, др Дюра Гарди и др Владимир Барович. Музику вибрала Олена Пушкаш, а Женя Антич була продуцентка. Олена Планчак-Сакач 11. ЯНУАР 2019.

ПОДОБОВА КОЛОНИЯ СТРЕТНУЦЕ У БОДНАРОВА” ”

НА ВИЛЇЮ ОТВОРЕНА ТРАДИЦИЙНА ВИСТАВА

И того року, традицийно на Вилїю, 6. януара, у ґалериї Месней заєднїци Ґосподїнци отворена вистава з остатнєй, прешлорочней Подобовей колониї „Стертнуце у Боднарова” котра ше отримує влєце у Ґосподїнцох. Виставу урядово отворел Борис Страживук, предсидатель Совиту Месней заєднїци Ґосподїнци, як и члени Орґанизационого одбору Колониї Любина Пантич и Владимир Салонски. Того вечара свойо стихи гуторел Мирослав Михняк з Ґосподїнцох. На штернастей вистави зоз штернастей Подобовей колониї за старших и седемнастей дзецинскей подобовей колониї котри отримани концом юлия прешлого року виложени штерацец єден малюнк од трицец осем старших подобових уметнїкох, як и двацец єден малюнок од двацец єдного младого уметнїка. На Колониї тема за мальованє була шлєбодна, та ше кажди уметнїк виражовал на свой способ и зоз технїку ко-

тру найволї. Так конєчни продукт малюнки на вистави на котрих мож видзиц рижни мотиви, конї у жимскей валалскей идили, вецей пейзажи ярнєй природи кед шицко розквита, стари обисца, квеце и вельо того интересантного и преважно виробеного зоз моцнима, живима и веселима фарбами.

– Мило ми же на отверанє вистави пришли єденацецеро подобово уметнїки чийо роботи виложени. Остатня колония специфична по красним чишлє уметнїкох котри ше одволали участвовац, алє и по квалитету уметнїцких дїлох, як потвердзели и фаховци. У тим ше шицки цешиме. Маме у планє же би тоти малюнки були виложени и у других местох – гварел Владимир Салонски. На святочним отверню вистави котра у тих просторийох будзе виложена по шлїдуюцу виставу, односно 6. януар шлїдуюцого року, були присутни велї гражданє, як и представителє локалних институцийох, општинскей и локалней власци. Подобову колонию „Стретнуце у Боднарова” у Ґосподїнцох традицийно орґанизує Дружтво за руски язик, литературу и културу з Нового Саду, хторе и за тоту нагоду приВиложени шейдзешат два малюнки рихтало пригодни каталоґ. С. С. старших и младших уметнїкох

РУСКЕ СЛОВО 19

КУЛТУРА И ПРОСВИТА НА КРАЧУНСКИМ КОНЦЕРТУ У КОЦУРЕ

БОГАТА ПРОГРАМА И ДУХОВНЕ ЄДИНСТВО Традицийни Крачунски концерт и того року возвелїчал найрадоснєйше християнске швето Крачун. Концерт бул нащивени, та сала у Доме култури була цесна же би прияла шицких котри пришли уживац у програми котру, у одношеню на прешли роки, тераз орґанизовали здружено, коцурски здруженя и орґанизациї

Т

огорочни концерт вєдно орґанизовали КУД „Жатва”, КУД „Завичайне врело”, грекокатолїцка, римокатолїцка и євангелска церква, ОШ „Братство єдинство” и Дом култури. На початку концерта шестра Михаїла Воротняк пречитала святочни текст о Исусовим народзеню, а потим на бину вишла дзивоцка шпивацка ґрупа КУД „Жатви” и одшпивала писнї „Мушим, вам, мамочко” и „Спи, Исусе, спи”, а за тоту нагоду пририхтал их стредньошколєц Марко Буила. Радосц пре Исусово народзенє през рецитациї и шпиванки приказали виронаучни дзеци при грекокатолїцкей церкви Успения пре святей Богородици, котрих пририхтали вироучителька Ксения Бе серминї и ше стра Михаїла Воротняк, як и виронаучни дзеци римокатолїцкей парохиї пошвеценей Шицким святим и дзеци котри уча мадярски язик, а програму з нїма порихтала Ґабриєла Зубко. Крачунски концерт и того року провадзели весели танци фолклорних ґрупох КУД „Жатви” и КУД „Завичайного врела”, а за наступ их пририхтали хореоґрафове Владимир Иван Вева и Микола Ґайдош, односно Никола Павлович и Зоран Ковачевич. Понеже и коцурска євангелска церква остатнї роки присутна у културним и дружтвеним живоце Коцура и

20 РУСКЕ СЛОВО

вони дали доприношенє нє лєм у орґанизациї, алє и збогацели програму, та бенд євангелскей церкви, у котрим вокали Мирко Нецич и Бранко Йованов на клавиру провадзел Теофил Йованов, виведли два блоки крачунских шпиванкох. Учителька Виолета Рашета ше по старала же би школяре з ОШ „Братство єдинство” участвовали на концерту и з тей нагоди Ясна Перенчевич и Йован Дюричич рецитовали, одно сно одшпивали и одграли єдну шпиванку на концерту. Окрем фолклорней и шпивацкей ґрупи КУД „Жатва”, Силвия Маґоч за тоту нагоду пририхтала и ритмичну секцию нашого културно-уметнїцкого дружтва, котра ше публики представела зоз єдним танцом. Танци КУД „Жатва” на Крачунским концерту провадзел Орке стер „Карпати” зоз Вербасу, на чолє зоз музичним руководительом КУД „Жатви” Любомиром Сакачом Андийом. Публику през програму на концерту водзели Стеван Самочета и Мелания Мали, а Крачунски концерт финансийно потримала Месна заєднїца Коцур.■ З. Колєсар 11. ЯНУАР 2019.

kultura@ruskeslovo.com

КРАЧУНСКИ КОНЦЕРТ КУД „ТАРАС ШЕВЧЕНКО” У ДЮРДЬОВЕ

ПО СКАЙПУ КОЛЯДОВАЛ И ГОСЦ ЗОЗ КРАКОВА Преславйованє Рождества Христового у Дюрдьове традицийно преславене и на Крачунским концерту у Културно-уметнїцким дружтве „Тарас Шевченко”. Концерт чия сценоґрафия на бини вше иста як було давно, алє и як то у нєшкайших часох, то руске обисце на Вилїю. Тот вечар отримани як и вше потераз, 8. януара, на Други дзень Крачуна

Н

а бини у Дружтве пред початком програми, було уживо уключенє на Скайп з Руснаком Григорийом Сушаничом зоз Кракова у Польскей. Розгварку провадзели шицки присутни на видео биму котри бул поставени на бини. Григорий Сушанич видал кнїжку колядох на руским язику, алє их и далєй зазначує. Вон шицким присутним винчовал Крачун и колядовал на руским язику на яким ше бешедує у його краю. По законченю розгварки, котру водзел домашнї Тарас Чапко, госц по Скайпу провадзел цалу програму концерта.

– Дзекуюци фестивалом у иножемстве, дзе участвую Руснаци з Войводини, упознал сом ше зоз паном Сушановичом. З олядом на тото же записує коляди дошли зме на идею же би чул руске колядованє у Дюрдьове, вон пристал, та зме витворели и тото сотруднїцтво, гварел Тарас Чапко, член Управного одбору Културно-уметнїкого дружтва „Тарас Шевченко”. Сала на тот Концерт, як и вше, була полна з публику рижних возростох котра зоз вельку увагу провадзела дзецински наступи. У програми Наташа Хро-

11. ЯНУАР 2019.

миш и Тарас Чапко дочековали шпивачох при ядловцу, за столом з руским партком на котрим були желєне житко и бобальки. Дзеци им теди винчовали и зоз уж призабутима колядами, шпивали и грали. У програми участвовали младши члени Дружтва, дзеци зоз валалскей Дзецинскей предшколскей установи и Основней школи.

– Концерт бул успишни, бо у програми участвовали вельо дзеци, а сала була цалком полна з публику. Такому концерту ше барз радую старши, бо у нїм участвую наймладши котри сиґурно найсимпатичнєйши – гварел Мирослав Такач, предсидатель КУД „Тарас Шевченко”. Же наисце наймладши нє лєм найсимпатичнєйши, алє и барз спонтани и щири, могло видзиц и чуц у тей прогами котра спонтана и дзецом дава простору же би ше виражели и нашалєли як и швечи на тото найрадоснєйше християнске швето. Красни обичай то дарованє дзецох з пакециками запровадзени и того року, дзекуюци спонзорки Моники Брукнер и Управному одбору КУД „Тарас Шевченко”. Седемдзешат пакецики нє подзелєни лєм учашнїком у програми, алє и дзецом зоз публики, а медзи нїма були и гевти котри ше добредзечнє явели же би на бини колядовали. Програму пририхтали уметнїцки руководителє Дружтва Сенка Станкович, Тамара Салаґ и Мария Хромиш, як и Марина Сабадош, воспитачка у ПУ и Лидия Кухар, вироучителька грекокатолїцкей виронауки у Основней школи.■ С. Саламун

РУСКЕ СЛОВО 21

ДУХОВНИ ЖИВОТ

PREGLYD 2018 ОГЛЯДНУЦЕ НА 2018. РОК

ЕҐЗАРХАТ ПОСТАЛ ЕПАРХИЯ После 15 рокох, потерашнї Еґзархат за грекокатолїкох Сербиї влонї подзвигнути до стаємней церковней єдинки, Епархиї св. Миколая – Руски Керестур. Тиж з благословом Святого пристолу, у юлию пошвецене нове шедзиско Медзинародней владическей конференциї св. Кирила и Методия у Новим Садзе

П

о одлуки папи римского Франциска, од 6. децембра 2018. року, Епархия св. Миколая – Руски Керестур нєпоштредно подложна Апостолскому пристолу, односно папови, а нє, поведзме, одредзеней митрополиї. Административна управа, шедзиско и новей Епархиї остава у Новим Садзе, дзе була и управа Еґзархату. Перши епархиялни владика кир Георгий Джуджар з тей нагоди визначел же епархия то стаємна церковна структура хтора цалком оформена, вязана за єдно место, а кед слово о вирних, парохийох и владикови, у сущносци, нє меня ше нїч у одношеню на тото цо були и мали у Еґзархату. ПОДРОЗУМЮЄ ШЕ ДОЗРЕТОСЦ ЦЕРКОВНЕЙ СТРУКТУРИ

– Подрозумює ше розвитосц, дозретосц тей структури. Бо, перше ше формує еґзархат, як цошка мисийне, та ше патри як будзе, докля будзе, чи ше будзе розвивац. Гоч, у нашим случаю, могло то и такой буц епархия, прето же нашо парохиї ту вецей як 200 роки. Як час преходзел, шицки потребни условия виполнєти менєйвецей, Еґзархат ше розвивал и дзвигнути є до ранґу Епархиї – гварел владика кир Георгий. Кед ше патри дакус подробнєйше, лєм за 15 роки розвою Еґзархата, вельо того формоване и поробене, а з оглядом на условия у хторих жиєме, мож повесц же посцигнути вредни резултати.

– За тот период зме ше намагали створиц церковни структури за постояци парохиї и обезпечиц лєпши условия за пасторалне служенє и розвой духовного живота. Прейґ окончених роботох и збуваньох намагали зме ше злєпшац условия за розвой духовного живота у парохийох Апостолского еґзархату, а духовни плоди тих намаганьох познати Господу Богу – гварел кир Георгий.

Шедзиско МВК св. Кирила и Методия у Новим Садзе

22 РУСКЕ СЛОВО

Вистку о преглашеню новей епархиї пречитал владика кир Георгий Джуджар у Руским Керестуре

З тей нагоди треба наглашиц же у ствари найважнєйши тоти духовни плоди у каждому чловекови, на основу хторих ше спаши лєбо нє, за цо ше муши особнє потрудзиц. Мали хасен од красних шветочносцох, церквох и будинкох, кед нє будземе лєпши людзе як цо зме тераз. НОВЕ ШЕДЗИСКО МЕДЗИНАРОДНЕЙ ВЛАДИЧЕСКЕЙ КОНФЕРЕНЦИЇ У НОВИМ САДЗЕ Тиж з благо словом Святого пристолу, влєце 2018. року пошвецене нове шед зиско Мед зинародней владиче скей конференциї (МВК) св. Кирила и Методия у Новим Сад зе. На Служби Божей, 1. юлия, хтору предвод зел державни секретар Святого пристолу кардинал Пєтро Паролин, з апо столским нунцийом монс. Лучаном Сурианийом у церкви Мена Марийового у Новим Сад зе, мед зи представнїками МВК бул и наш владика, теди апо столски еґзарх за грекокатолїкох у Сербиї кир Георгий Джуджар. Под пред си дате ль МВК то наш вла ди ка монс. др Ге ор гий Джуд жар, хто ри и пред си дате ль Ра ди за нау чо ва нє ви ри. На концу, од подїйох у наших парохийох, з оглядом же нам драгоцини кажди парохиян, вредзи визначиц же у прешлих рокох обновени Бого служеня у Беоґрадзе, основани парохиї у Суботици и у Вершцу, а служи ше и у Бачкей Тополї. Так влонї, у Францисканскей церкви/каплїци у Суботици, 28. октобра, грекокатолїки першираз преславели Кирбай на швето Христа Царя. Службу Божу служел о. Михайло Шанта, а шпиванє предводзели монахинї служебнїци Нєпорочней Дїви Мариї, було коло 50 особи и на концу аґапе. ■ М. Горняк Кухар 11. ЯНУАР 2019.

duhovni@ruskeslovo.com

ВИРНИ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ ПРЕСЛАВЕЛИ БОГОЯВЛЄНЄ

БЕЗКОНЄЧНА ЛЮБОВ

Вирни парохиї св. оца Миколая 6. януара преславели єдно з найстарших християнских шветох – Богоявлєнє Господнє. Ютредзень почало и пошвецанє обисцох, а будзе тирвац по 18. януар. Дзень пред шветом означена Богоявлєнска – Трокральова Вилїя, та у церкви рано на 8 служена Василийова Служба Божа, вечар було Всеночне, а вирни того дня и строго посцели. На саме швето, вельку Службу Божу служели троме домашнї священїки, парох о. Михайло Малацко и капеланє о. Владимир Медєши и о. Михайло Шанта. У казанї парох о. Малацко здогаднул цо сущносц Богоявлєня, хторе здогадує на подїю кед Йоан Хреститель Исуса покресцел на рики Йордан.

– У хвильки кед Исус зогнул главу же би го Йоан покресцел, Бог ше обявел як свята Тройца, и праве и тото сущне же ше обявел яки є, же є безконєчна любов, цо доказал и Исус зоз шмерцу на крижу. Понеже и ми створени на подобу Божу, у нашим живоце бизме мали буц вирни тей обяви, та би и кажде нашо дїло мало почац зоз Йорданом – заключел у казанї парох о. Малацко. Прето же ше Исус покресцел у Йордану, на Богоявлєнє ше окончує и обряд пошвецаня води. Парох з ню по-

тим пошвецел церкву и присутних вирних, хтори по Служби води однєсли до своїх домох. Ютредзень, з йорданску воду священїки почали и пошвецанє домох, перше на Вельким шоре, а далєй по виглашеним розпорядку хтори ше находзи и на огласней табли у церковней порти. М. А.

ХОР „ТЕОТОКОС” ЗОЗ ЛЬВОВА НАСТУПЕЛ У НАШИХ МЕСТОХ

АНГЕЛСКИ ГЛАСИ

Фото: В. В.

Младежски камерни хор „Теотокос” Храму Рождества Пресвятей Богородици зоз Львова у України, на чолє з дириґентку Софию Гакавцин, з нагоди Крачуна, концом прешлого року наступел у Руским Керестуре, Суботици, Новим Садзе и Кули. Всоботу, 29. децембра Хор бул у церкви св. апостолох Петра и Павла у Новим Садзе. На концерту бул и наш владика кир Георгий Джуджар, а парох новосадски о. Юлиян Рац подзековал на прекрасним стретнуцу и колядох.

– Помогли сце нам дочекац народ зенє Го спода нашого Исуса Христа з вашима ангелскима гласами. Жадам вам вельо успихи и же бисце и да лєй духовно збогацова ли люд зох – гварел о. Юлиян. Дириґентка София Гакавцин виявела же єй барз мило же

вєдно пре славюєме Рожде ство Христово и под зекова ла присутним, хтори концерт привита ли з вельким аплаузом. М. Г. К.

ИНДЇЯ

ВЕЛЬО ДЗЕЦИ Всеночне у Индїї у церкви Успения Пресвятей Богородици було всоботу, на 21 годзин, а крачунски Служби Божо на 10 годзин, на хторих було вельо дзеци и парохиянох. Пред тим як ше вирни причащали, була споведз. Богослуженя служел парох индїйски о. Петро Дутка. Пошвецанє обисцох у индїйскей парохиї почина на Богоявлєнє. Окрем Индїї, о. Дутка пошвеца и доми у Люкове, Земун Полю, Бешки, и Старей Пазови. О. С.

11. ЯНУАР 2019.

РУСКЕ СЛОВО 23

ЕКОНОМИЯ

PREGLYD 2018 ОГЛЯДНУЦЕ НА 2018. РОК

ВЕКШИ АҐРАРНИ БУДЖЕТ Продукцийни потенцияли и поглєдованя тарґовища вплївовали и на привреднїкох и на польопривреднїкох, та ше у 2018. року и єдни и други присподобйовали ґу обставином и продуковали тото цо мож предац и наплациц

К

онєц старого и початок нового року прави час же би ше сумировало упечатки о посцигнутих резултатох и рушело напредок, а у економиї то значи применїц искуства з предходного року и у новей сезони випродуковац вецей и направиц векши профит. Аґрарни буджет у 2018. року бул 40,8 милиярди динари, за 10 одсто векши як залоньским и значни средства пошли на субвенциї за младих польопривреднїкох. Скоро 600 жени ношителє Реґистрованих польопривредних ґаздовствох у 2018. року витворели право на субвенциї, або кредитни средства з Покраїнского секретарияту за польопривреду, водопривреду и лєсарство. У польопривредней продукциї 2018. рок бул добри по тим же велї польопривредни култури добре зродзели, а нажаль, одкупни цени даєдних продуктох були спод очекованих. ВЛЄЦЕ ДИЖДЖИ, ВЄШЕНЇ СУША Пре вельки дижджи, жатва ярцу и жита тирвала длуго, од початку юния, скоро по конєц юлия. Дижджи и длуги период жатви зменшали квалитет зарна, жито од велькей влаги ключкало, та було тунє, одкупна цена у чаше жатви була 16,5 динари. Тоти цо могли чекац, вельо лєпше прешли, бо ше у децембру жито предавало од 21 по 23 динари. Пред конєц 2018. року наявени вивоз жита зоз Сербиї до Єгипту, после 30 рокох паузи. Слунечнїк нє люби диждж, алє солидно зродзел, штреднє 35 метери по гольту, так же заробок по гольту бул коло 70.000 динари, а подобни заробок бул и на сої. Цукровей цвикли нє було вельо зашате у местох у хторих жию Руснаци, од нєй одустали и найупартейши, пре нїзку одкупну цену и одбиваня и до 50 одсто з придатого урожаю на мено нєчистоти и диґестиї. Случело ше и же цукровнї у фази контраченя продукциї одредзели висшу цену, а под час одкупу, з анексом контракта дата нїзша одкупна цена. Диждж у юлию бул барз добри за кукурицу, добре зродзела и до 70 метери по гольту, так же ше и попри нїзкей одкупней цени од 14 динари, могло заробиц бруто 98 000 по гольту, аж и кед одкупйоваче наплацели досушованє зарна з влагу понад 14. За продуковательох ягодох и малинох 2018. рок бул вельке розчарованє, бо у чаше кед дозрели за оберанє, па-

24 РУСКЕ СЛОВО

дали дижджи и губели квалитет плодох, а и одкупна цена була нїзка, лєм цо ше закрило трошки продукциї и обераня. Бриґи мали и други продукователє овоци. Кайси вимарзли, лїсковец и грушки пре мраз менєй зродзели, а вивоз яблукох до Русиї пред сам одкуп заварти. На щесце, тоти цо змесцели яблука до хладзальньох, уж у децембру мали можлївосц пласовац свою квалитетну робу на други тарґовища. Продукция ґереґох, диньох, паприґи, капусти, карфиолу и броколия, як и кромпльох, цибулї и парадичи дала добри урожай, могло ше их предац по солидней цени, та було и заробку. Вєшенї пре вельку сушу од авґуста по штредок новембра було бриґи зоз жимским ораньом, та два раз звекшани трошки за гориво. Висока цена горива за польопривреду ище влєце була причина за протести, на хторих здруженя польопривреднїкох глєдали утаргованє акцизи на гориво за польопривреду, або врацанє реґресованого горива, пракси хтора претаргнута 2015. року. ИНВЕСТИЦИЇ У 2018. року звекшани вивоз говедзинового меса до Турскей и Китаю. После 30 рокох Сербия вивезла контейнер говедзинового меса до Китаю. Месна индустрия Срим зоз Шиду до Турскей вивезла 5 000 тони говедзинового меса, а у децембру 2018. року догварене звекшанє вивозней квоти за Турску за 40 одсто. У 2018. року у Сербиї формовани 311 польопривредни задруґи, 73 з нїх достали 804 милиони динари за дальше унапредзенє продукциї. У Ґосподїнцох у 2018. року вибудована фабрика за пастеризованє желєняви, найвецей огуркох корнишонох, до хторей нємецка компания „Mamminger conserven” уложела 2,5 милиони еври. У новей индустрийней зони у Кули отворени погон за продукованє споднїх шматох компаниї „Фиорано 2”, хтора дїлує у рамикох италиянскей ґрупи „Калцедония”, у хторей маю робиц 300 роботнїки. У Шветочней сали Општини Кула 30. новембра, подписани контракт о предаваню парцели од 2,3 гектари у индустрийней зони у Руским Керестуре, на хторей будзе вибудована нова хладзальня познатого одкупйовача керестурскей паприґи, компаниї „Маньо” ДОО зоз Футоґу.■ М. Тамаш 11. ЯНУАР 2019.

ekonomija@ruskeslovo.com

РОЧНА СКУПШТИНА МАЙСТРОХ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ТРА ДИЦИЯ ДЛУГОКА 185 РОКИ

Майсторска традиция у Руским Керестуре тирва уж полни 185 роки, дакедишнє Здруженє майстрох, а терашнє Здруженє ремеселнїкох и приватних поднїмательох єдно зоз активнєйших у валалє, а їх члени облапяю вецей ремеселнїцки и поднїмательни обласци котри, насампредз, провадза потреби тарґoвища у нєшкайшим чаше

Т

радицийно на Богоявлєнє, внєдзелю 6. януара у Руским Керестуре отримана порядна Рочна скупштина Здруженя ремеселнїкох и приватних поднїмательох, на котрей заключене же найважнєйши циль будуцей роботи будзе уключованє нових младих членох до їх активносцох. На Скупштини предсидатель Здруженя Владимир Емейди поднєсол Звит о роботи и Финансийни звит за прешли рок и план активносцох за наступни рок. Вон гварел же Финансийни план за 2019. рок будзе завишиц од конкурсох котри розпишу Општина Кула и секретарияти Покраїнскей влади. Схадзка почала зоз минуту цихосци даваня почесци покойним майстром, членом Здруженя. ПЛАНИ ПОДОБНИ ЯК И ПРЕШЛИХ РОКОХ Зоз звитох мож заключиц же Здруженє було надосц активне и у 2018. року – успишно орґанизовали Майсторски бал, мали Майсторску службу Божу, були орґанизаторе єдней роботней акциї у їх Доме, як и учашнїки ярнєй роботней акциї на теметове, вєдно зоз другима валалскима здруженями и гражданами. Традицийно були соорґанизаторе „Керестурского сайму”, котри отримани под час и у рамикох фестивала култури „Червена ружа”, дзе окреме похвалєни анґажман старих майстрох котри ше з рока на рок вше баржей уключую, та нащивителє маю нагоду упознац ше зоз старшима ремеслами за котрима у новшим чаше нєт потреби, як и зоз новшима котри ище вше активни. Участвовали и на манифестациї „Днї керестурскей паприґи”, потим на даскелїх семинарох, а орґанизаовали и єдну екскурзию за своїх членох. Роботни план за наступни рок, попри шицких активносцох яки були запровадзени у прешлим, облапя и наявену орґанизацию прадкох, цо би була и нагода же би ше до Здруженя уключело нових младих членох. Здруженє ма коло 50 членох, цо дакус менєй як половка з приватних поднїмательох у валалє, дзе ше праве и видзи потенциял за їх преширенє. Медзи планами за наступни рок и одход на саям до Будапешту, цо того року нє витоврене пре мале интересованє. ПРИЛЇВ ВШЕ СКРОМНЄЙШИ У Здруженю финансийни приходи скромни и каждого року нєизвесни, алє ентузиязем за роботу вельки. З добру орґанизацию, з рока на рок вони дїлую позитивно, у рамикох своїх можлївосцох. Средства за Керестурски саям обезпечую по конкурсох при Покраїни и Општини Кула и троша их наменски. Влонї средства достали аж по законченю манифестациї, цо очежало єй орґанизацию. Средства 11. ЯНУАР 2019.

НЄОДЛУГА МАЙСТОРСКИ БАЛ Тогорочни Майсторски бал котри ма у валалє найдлугшу традицию, будзе отримани 26. януара у Ресторану „Червена ружа”. Уходнїца кошта 1 400 динари, а госцох будзе забавяц „Пицикато бенд”. Традицийно, на дзень балу, пред поладньом у їх Доме будзе орґанизоване дарованє томболи, цо ище єдна нагода за друженє, а як поведзене, обчекує ше богата томбола вредносци вецей як 2 000 еври.

за їх порядну дїялносц обезпечую самостойно зоз символичней членарини и зоз приходу зоз орґанизациї Балу, понеже ше томболу углавним обезпечує од спонзорох. Нажаль, таке здруженє як їх, нє може конкуровац за средства за порядну дїялносц. У 2018. року вкупни приходи були 88 000 динари, а розходи 77 000, так же нови рок розпочинаю зоз 11 000 динари на рахунку. Здруженє нє ма средства за отримованє будинку, а на Скупштини поведзене же вєшенї зоз донациї Општини Кула заменєни облаки од улїци. Попри тим, обецане им же достаню и средства за купованє телевизора и уводзенє зогриваня на ґаз, понеже тераз з єдним пецом на древа чежко награц просториї здруженя. Предсидатель Емейди членох упознал зоз новима законскима предписанями котри ступели на моц початком того року, як цо обовязне двойнїсте кнїжководительство и преширени овласценя инспекцийних службох. На схадзки Славко Рац поволал членох Здруженя же би помогли нашому сонароднїкови Юлийови Еделинскийови котрому згорела роботня и хижа у Петроварадину, солидарно, хто кельо може, понеже чкода барз велька, а кажда помоц будзе барз значиц. Порадзене же кажди майстор уплаци помоц спрам своїх можлївосцох. Як наглашел Емейди, пан Юлиє Еделински дзечнє помагал и потримовал руски манифестациї, медзи котрима и Керестурски саям, окреме на початку його отримованя.■ М. Джуджар

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ МИХАЙЛО И МАРИЯ ВЛАСНЇКИ ПЕКАРНЇ „МАКАЇ” З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ТРА ДИЦИЯ ТРОХ ҐЕНЕРАЦИЙОХ Пише: Мария АФИЧ

Познате же ґаздинї з Руского Керестура традицийни руски продукти за швета як цо бобальки и капущанїки за Крачун, або пасочки за Вельку ноц, нє муша рихтац сами. Можу их купиц у пекарнї „Макаї”, чийо власнїки Михайло Макаї и його супруга Мария НАЙГЛЄДАНШИ ПРЕГНЄТАНЇК – Мило нам же можеме чувац традицию, и нове понукац. Попри наших бобалькох, капущанїкох, паскох, кажди дзень нам найвецей преходзи наш прегнєтанїк хтори зоз шкварками и масцу. Сити є, и людзе ше хваля же им барз одвитує на польо, а ту и белюш хтори уж дакус прилапели и странци.

A уж вецей роки печеме и славски колач кед дахто наручи – гвари Мария.

26 РУСКЕ СЛОВО

И

того Крачуна Макайово зоз своїма роботнїками нашулькали коло 200 кили бобальки хтори ше попредало окрем у їх трох, и у других предавальньох у валалє, алє и у сушедним Лалитю, Крущичу, а купцох було и зоз Вербасу. Ґу тому напекли и вецей як 200 капущанїки. Претаргли зме Макайових у велькей роботи, и здогадли ше на їх прейдзену двацецдворочну драгу у тим нєлєгким, алє и красним ремеслу, як наглашує Мария, и вшелїяк традицийним у їх фамелиї. З пекарством ше штредком прешлого вику занїмал Михалов дїдо по мацери Янко Надь Митьов хтори єден час мал пекарню у Керестуре, а вец ше преселєл до Кули дзе и закончел свой роботни вик. Од нього ше учел и жец Владо Макаї, Михалов оцец и зоз супругу длуги роки, аж по саму пензию, тримали пекарню при своїм обисцу на Збегньове. А вец випадло же ремесло предлужел Михал, гоч ше як однїмал.

– Кед зме були леґинь и дзивка, гварел ми же сиґурно нє будзе пекар, анї параст, алє водоинсталатер за цо и школу закон-

чел. Випадло иншак – покус у франти толкує супруга Мария. ГОЧ ЯК ШЕ ОДНЇМАЛ, ПОСТАЛ ПЕКАР – Робел сом як водоинсталатер дзешец роки, алє фирма препадла. Отверала ше пекара у „Кооперативи” 1995. року, та ме поволали робиц. Єдного рана сом ше врацел з роботи, та гварим супруги же би зме могли пробовац сами робиц кед маме шицко готове у оца. Правда же сом твердзел же нїґда нє будзем пекар, озда и прето же сом ище як школяр мушел помагац и оцови и дїдови док ше други купали на базену – здогадує ше Михал, а Мария додава: – Теди я робела у керестурскей друкарнї хтора тиж преставала робиц, та и я нє знала кадзи зоз собу после 20 рокох стажу. Но, за самостойну роботу ше нє було лєгко одважиц, алє ме потримали и мойо родичи кед ми гварели „же нє будземе знац чи вредзи, чи нє, кед нє пробуєме”. Ґу тому, Михаловим родичом наша одлука превжац пекарню вельо значела. Пред во11. ЯНУАР 2019.

ljudze@ruskeslovo.com

йну уложели и до нового пеца, алє анї єден з їх синох нє мал дзеку предлужиц робиц. Гоч єден робел як пекар у Швайцарскей, а други вец зоз Хладзальнї прешол за пекара уж до нашей пекарнї, а тераз роби як пекар у Кули – памета Мария. УВЕДЛИ ХАСАП СИСТЕМУ Так Макайово крочели до нових водох приватного поднїмательства. Робота ше розвивала, но пред тим мушели надосц уложиц до новей струї, а вец з часом на другей локациї, при пияцу, збудовали и цалком нови обєкт. Попри шицким тим, пред 10 роками як вишла державна уредба, медзи першима уведли и ХАСАП стандард, гоч ше з нїх, як гваря, даєдни и шмеяли.

– Теди було поведзене же ше без ХАСАПУ нє годно робиц, та ше ми упущели и до тей нє малей инвестициї хтора нас коштала 13 000 еври. То нє значело лєм придац папери и достац сертификат, алє требало койцо подоправяц, ходзиц на обуки, анґажовац консултантох, мац нову опрему, судзину, за кажди продукт требало зробиц анализи, як особну карточку... Значело то строге контролованє наших продуктох од уходу до пекарнї по предаванє – толкую Макайово. Нажаль, як гваря, о єден час вишла нова законска уредба же нє муши буц ХАСАП, лєм треба документацию водзиц по тей системи, а тото цо Макайово поробели надалєй нє важело.

– Гоч нам дараз и нєправо, заш лєм, кед придзе инспекция, глєда же бизме шицко мали по ХАСАП-у, та ми маме вельки предносци и вельо вецей боди од тих цо тото нє маю – гвари наша собешеднїца.

Макайова фамелия

– Почали зме од хлєба, кифлох и лепиньох, а вец зме пекли и хлєбики зоз заренками, док то нараз було и по других предавальньох. Почали зме печиц кроасани, то було нове. Купели зме машину и правели жу-жу печива и по 10 кг дньово. То були роки кед шицки тапетаре у валалє робели, та преходзели таки вельки количества и добре нам ишло. Верим же нам то барз помогло направиц и нови обєкт. Додали зме и питки, та наш прегнєтанїк, капущанїки, белюша, а єден час зме мали и ґоргелї и питу з бундаву. Вец зме пекли вше вецей файти хлєба: домашнї хлєб, ражови, „стари сач” (то чарни хлєб без адитивох, а зоз даскельо файтох житаркох), и то нам остатнї нови продукт – гвари Макайова.

– Сотрудзуєме зоз фирму „Сопро” у Суботици котри представнїцтво єдней горватскей фирми и од нїх береме дас 12 артикли. То и яско кифла, и кифла на маслу, и могло би ище койцо, бо вони барз вельо нови продукти понукаю. Мед зитим, у остатнїм чаше, векшина продуктох у трох ПРЕШИРЙОВАЛИ И АСОРТИМАН наших предавальньох – мали количества. ПРОДУКТОХ Як приповедаю Макайово, мали пекари як їх, и у малим штредку, вше баржей траца кроЯк превжали оцову пекару, младши Ма- чай з велькима у варошох, дзе и продукция кайово помали почали преширйовац асор- цалком индустриялизована. Єден зоз проблетиман, як зоз сучаснима продуктами, так и мох то и нєдостаток школованих пекарох, та з традицийнима. и вони маю лєм трох приучених. Пре шицко и вони, як гваря, остатнї роки нє могли жиц лєм зоз пекарнї кед би нє мали жеми.

– Жеми нам остало од родичох, та лєм прелїваме з єдного до другого. Вельо зме уложели, та уж тераз лєм витримаме ище даскельо роки, кельо Михалови хиби до пензиї, а я уж пензионерка. Но, нє знаме на кого шицко тото звериме, гоч маме три дзивки, двох жецох и пейцох нєвельких унукох – заклюПред Крачуном нашулькали вецей як 200 кили бобальки чую Макайово.■ 11. ЯНУАР 2019.

ХЛЄБ НЄ ЛЄМ ПОЖИВА – Я ту 20 роки и тераз аж видзим же як то крашнє шицко випатра кед є поскладане на тепшох. И наш мото виписани у предавальнї „Же хлєб нє лєм пожива, алє и часц чловековей духовносци, символ богатства и вираз култури”. То наисце барз красне виреченє и шицко у нїм облапене – гвари Михал.

РУСКЕ СЛОВО 27

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ АМАЛКА И ДРАҐАН СТОЯНОВИЧОВО ЗОЗ КОЦУРА

ПРАВДА, ПРЕМЕНЄЛИ ЗМЕ ШЕ ЗА 50 РОКИ, АЛЄ ТО МИ Пише: Златко КОЛЄСАР

Стояновичово, Амалка и Драґан зоз Коцура 19. януара означа 50 роки малженского живота у котрим, як гваря, научели буц толерантни, меняц ше, алє и почитовац єдно друге у шицких околносцох. На означованє златней свадзби, на єден шветочни полудзенок, поволаю фамелию и блїзких приятельох ДРУЖТВЕНИ ЖИВОТ ИМ БУЛ ВАЖНИ Накадзи ше приселєли до Коцура, Драґан ше уключел до дружтвеного живота, научел по руски, та нєшка шицко розуми и бешедує. Познєйше як предсидатель СОЦ Союзу бул єден од зачатнїкох кед ше Коцурци побратимели зоз Прокосовичанями 1979. року. Потим бул командант штаба ТОО у Коцуре, а Амалка под час роботного вику була предсидателька Скупштини Месней заєднїци, алє и предсидателька цивилней защити у Коцуре.

28 РУСКЕ СЛОВО

А

ктивни и витални пензионере, Амалка и Драґан свой живот виполнюю з рижнима активносцами котри збогацую їх каждодньови живот, а роком упрекосца зоз свою дзеку за цо красшим животом. З їх велькей любови котра почала єдного юлийского дня 1968. року, народзели ше два дзивки, Татяна и Валентина, та Стояновичово нєшка маю штирох унукох и двойо праунучата котри жию у Новим Садзе и обиходза их углавним за вельки швета.

– Вежбам кажде рано, швидко ход зим по 5 километери дньово, ко стирам ше цо здравше можем и то ме отримує же бим нє випатра ла як, повед зме типична прабаба котра наисце ма уж 71 рок – гвари Амалка, а Драґан додава же його отримую гобиї и музика, бе шеда з люд зми у ва ла лє и судоку. Учителька Амалка свойо пензионерски днї дочекала у Коцурскей школи „Братство єдинство” котра одредзела и место дзе препровадзела нє лєм роботни вик.

– Ми обидвойо родом з Вербасу и под час школованя у Суботици сом анї нє подумала же пойдзем жиц до валалу. Алє, у Коцуре сом достала стаємну роботу, достали зме ту и свой дом, та ми нє було нїґда жаль же зме нє у варошу – гвари наша собешеднїца. ПОВИНЧАЛИ ШЕ ПОСЛЕ ПОЛ РОКА ПОЗНАНСТВА Стояновичово ше упознали кед Амалка уж закончела учительску школу, а Драґан теди грал у єдним познатим бенду „Симиларс”. Бул познати медзи дзивчатами, алє закончовал и студиї у Беоґрадзе. Вон Амалку по теди нє познал, алє шеднул ґу нєй раз у автобусу и спачела ше му. Почали бешедовац, дружиц ше, и уж о мешац ше єй у франти опитал же кеди ше за нього ода. О пейц мешаци ше повинчали и нїґда нє побановали.

– Жили зме перше у Вербаше, у єй родичох, я закончовал факултет, а 1971. року 11. ЯНУАР 2019.

ljudze@ruskeslovo.com

Амалка достала роботу у коцурскей школи, та зме ше преселєли. Нє було ми чежко прилагодзиц ше ґу людзом котри жили на валалє, гоч валал теди, на початку седемдзешатих рокох нє випатрал як нєшка. Уключел сом ше до политичного и дружтвеного живота и так сом упознавал людзох з котрима сом ше и дружел, и робел – здогадує ше Драґан. ВОНА БУЛА УЧИТЕЛЬКА, ВОН МУЗИЧАР, ТАПЕТАР, ИНСТРУКТОР... Амалка цали живот була учителька, а Драґан менял роботи, так повесц, по потреби. Зарабял од музики, робел у вербаскей олєярнї, гонєл трактор у задруґи, даскельо роки бул инструктор у воженю и правел мебель.

– Од музики ше барз добре зарабяло по конєц осемдзешатих рокох, после то постал мой гоби. Року 1983. сом почал грац и народну музику у оркестру „Витал”, а познєйше сом грал зоз „Дюлом и приятелями”. До моєй биоґрафиї можем уписац же сом грал и у бенду „Чарни перли”, та и у войску. Правел сом павзи, розуми ше... На початку моєй музичней кариєри грал сом на иґранкох, а после зме грали и на свадзбох, на преславох кед леґинє одходзели до войска. Дзеведзешатих, под час войнох, бенд ше осипал и музика остала мой гоби и любов – памета Драґан. Нєшка Драґан у пензиї, и далєй ма свойо гобиї, а музику ище вше нє охабел. Гоч ма 71 рок и далєй є активни, и по потреби себе и блїзким прави мебель.

– Кед зме ше приселєли до Коцура и кед зме почали правиц свойо гнїздочко, требал нам орман за ципели и я пошол, купел плочи и зоз ручну пилку и скромним алатом справел сом сом красни орман. После сом правел шицко цо нам требало до обисца. Нєшка ме тот гоби опущує. Кед пойдзем до дакого дацо правиц, побешедуєме, дружим ше и мозоґ ми активни и давам му вше нови задатки же би бул креативни – У Бенду Витал” ”

11. ЯНУАР 2019.

гвари Драґан, котри жимски час, кед єст менєй роботи, виполнює так же ришує крижальки и судоку.

У Бенду Дюла и приятелє”

”

ЧАСТЕЙШЕ МИ ОБИХОДЗИМЕ ДЗЕЦИ И УНУКОХ Їх дзивки Татяна и Валентина давно пошли з Коцура, а вше менєй маю часу приходзиц опатриц своїх родичох. Амалка и Драґан их розумя понеже ше нєшка иншак жиє як дакеди, а окреме у варошу.

– Дзивки у Новим Садзе, док були младши ходзели частейше, як и унукове Вук, Боян, Александар и Лука. Тераз и вони маю свойо фамелиї, Вук и оженєти, ма дзеци, так же маю и вельо обовязки. Боян нам приходзи кажди викенд понеже ма ту дзивку, цо нам окреме мило, алє други унукове як рошню вше менєй их интересую баба и дїдо, цо и нормалне. Ми анї дзеци нє затримовали ту, дали зме им потримовку же можу жиц дзе сцу. Успишни су у своїх роботох, Татяна и єй супруг маю свойо подприємство, Валентина роби у банки, а єй супруг роби у Татяновим подприємстве – гваря Стояновичово задовольни же им дзеци вредних людзе. Амалка уж 13 роки у пензиї, алє провадзи пременки през котри преходзи образованє и трима же ше вельо того пременєло, бо технолоґия барз вплївовала на способ образованя.

– Тераз аж розумим тих котри у моєй младосци гуторели „то стари нє можу похопиц”, бо и супруг и я нєшка комюптерски нєписмени так повесц, алє нє маме анї потребу за тим – гвари Амалка, а Драґан додава же вони любя пойсц до дакого, лєбо кед дахто до нїх придзе. Нєодлуга справя вешелє на котрим означа 50 роки малженства зоз своїма найблїзшима приятелями, дзецми, унучатми и праунучатми. Озда красше анї нє мож започац Нови рок.■

НЇҐДЗЕ НЄТ ЛЄМ „МЕД И МЛЄКО” – Млади нєшка малженство доживюю иншак як дакеди, голєм я мам таки упечаток, бо накадзи наиду на проблем, нє трудза ше го ришиц, алє ше такой розходза. Нє гварим же треба церпиц, алє през проблеми треба преходзиц вєдно, ришовац их и предлужиц далєй. Анї єдно малженство то нє лєм „мед и млєко” – гвари Амалка, а Драґан ше надовязує и гвари же вони озбильно похопели свойо обецунки пред пол вика.

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

IN MEMORIAM Дня 30. децембра 2018. року упокоєла ше моя мила мац

ЛЕОНА ХОМА (1926–2018) з Руского Керестура

СОНЯ КОЛОШНЯЇ народзена Дудаш (1971–2018) з Коцура, народзена у Руским Керестуре Памятку на милу Соню буду чувац бачи Владо и андя Марика, як и Рамона и Андрей, зоз своїма фамелиями ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра занавше нас зохабела наша мила шестра и нина

Остатнїх дньох у року... остатнї ошмих, остатнї поцилунок и слова од тебе, остатня молитва, и занавше ши ше одпитала... Одо мнє, од своїх унукох, праунукох, нєвести, шестрох и тих цо це познали. Вельо ши нас научела, була нам приклад як треба давац, любиц, дзековац... Цешели зме ше з тобу и вше це будземе ношиц у своїх шерцох. Твоя дзивка Блаженка, жец Мико и унуки Дарко и Тина Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2018. року одпитали зме ше од нашей милей швекри, баби и прабаби

ЛЕОНА ХОМА (1926–2018)

ЛЕОНА ХОМА (1926–2018) з Руского Керестура Памятку н єй красни слова щиросци и доброту вично будзе чувац шестра Веруна Павловичова зоз фамелию Спочивай у мире Божим!

Бабо наша, мила, вше ши нас з радосцу дочековала, радзела и поучовала. Здрава будз за твойо жертви и молитви за нас. Барз нам будзеш хибиц. З любову ґу тебе унуки Моника зоз мужом Славком, Марина зоз мужом Сашом, праунукове Антонио, Тадей и Давид и нєвеста Анка Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 3. януара наполнєл ше рок як нє з нами наш мили супруг, оцец, дїдо и прадїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 7. януара 2019. року наполнєл ше рок як нас нєсподзивано зохабел наш мили кум

ЛЮБОМИР ПАВЛОВИЧ (1937–2018) з Руского Керестура

ВЛАТКО ФА – Ґале (1974–2018) з Руского Керестура

Час преходзи, алє красни памятки и любов ґу це навики оставаю и наших шерцох. Супруга Веруна и дзивки Златка и Сенка зоз фамелиями Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ З нагоди шветох, през молитви и думки здогаднїме ше на наших наймилших ЯНКО ГАРВИЛЬЧАК

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. децембра 2018. року наполнєли ше 11 смутни роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

Навики це будземе паметац и чувац у красних памяткох. Твойо кумчата Николина и Никола, кум Златко и кума Лепа Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 8. децембра 2018. року наполнєли ше пейц роки як нє з нами наша мила мац, швекра, баба и прабаба

МЕЛАНА ГАРВИЛЬЧАК МАРЧА ГАРВИЛЬЧАК ВЛАДИМИР ГАРВИЛЬЧАК ЙОВАН СТАНОЄВИЧ ВАЛЕНТИНА СТАНОЄВИЧ фамелия ДЖУНЬОВА Зоз любову и почитованьом, памятки на нїх у своїх шерцох чува фамелия Гарвильчакова зоз дзецми Спочивайце у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

СИЛВИ ЧАКАН (1925–2007) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятки на ньго чуваю супруга Леона, дзивка Нада, жец Михал, и унуки Боян и Марияна Най спочива у мире Божим!

ИРИНА НАДЬ (1938–2013) з Руского Керестура Мила наша, роки преходза, а нам стали лєм найкрасши памятки на Вас, на вашу доброту, щиросц и пожертвовносц. Вашо наймилши, дзивка Славка, жец Славо, унук Желько, унука Нена зоз супругом Деяном и праунук Урош Спочивайце у мире Божим!

11. ЯНУАР 2019.

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. децембра 2018. року занавше ме зохабел мой мили супруг

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нашей милей мацери, баби и прабаби

МИРОН БАРАН (1945–2018) з Руского Керестура Мили мой мужу, пошол ши сциха и нєсподзивано. Охабел ши ме у вельким болю и смутку. Красни памятки на тебе будзе чувац вично ожалосцена супруга Анка Спочивай у мире Божим!

МАРИЯ ВАРҐА (1938–2018) з Руского Керестура Памятки на ню буду чувац син Владимир, дзивка Мария, унук Владимир зоз супругу Геленку и їх дзецми, и унука Валерия Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. децембра 2018. року занавше нас зохабел мили оцец и швекор

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. децембра 2018. року занавше нас зохабел наш мили оцец, швекор и дїдо

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 3. януара зохабел нас наш брат и преселєл ше до вичносци

ИВАН ЧОРДАШ (1958–2019) з Руского Керестура Нєсподзивано ши пошол на далєку драгу зоз хторей нєт врацаня. Тота драга водзи лєм там. До стретнуца з тобу у думкох твойо наймилши: шестра Олґица зоз фамелию зоз Котору и брат Дюра зоз фамелию Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. децембра 2018. року занавше нас напущел наш мили

МИРОН БАРАН (1945–2018) МИРОН БАРАН МИРОН БАРАН з Руского Керестура (1945–2018) (1945–2018) Памятку на твою любов и доброту з Руского Керестура з Руского Керестура Памятку на твою любов и доброту вично будзе чува син Янко зоз су- Памятку на твою любов и доброту вично будзе чувац дзивка Ана зоз пругу Саню, та унука Жоржина и вично будзе чувац шестра Мария унук Филип Тиркайлова зоз супругом Янком супругом Борисом Спочивай у мире Божим! Спочивай у мире Божим! Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нашому милому дїдови и прадїдови

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. децембра 2018. року занавше нас зохабел наш мили бачи

МИРОН БАРАН (1945–2018) з Руского Керестура Мили наш дїду хтори ши нас зохабел нєсподзивано. Твою любов и доброту нїґда нє забудземе. Ожалосцена унука Тамара зоз супругом Мирославом, и унука Александра зоз Дамиром, як и праунучки Миа и Ена Спочивай у мире Божим!

МИРОН БАРАН (1945–2018) з Руского Керестура Памятку на твою любов и доброту будзе чувац Фема Баранова, Вероника и Кристиян зоз своїма фамелиями Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. децембра 2018. року занавше нас зохабел наш мили бачи

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. децембра 2018. року занавше нас зохабел наш мили бачи

МИРОН БАРАН (1945–2018) з Руского Керестура Памятку на його любов и доброту вично будзе чувац Оля Югикова зоз супругом Денисом и дзецми Матеу и Матеом Спочивай у мире Божим!

МИРОН БАРАН (1945–2018) з Руского Керестура Памятку на його любов и доброту вично будзе чувац Тереза Катонова зоз супругом Ярославом и дзецми Максимом и Олеґом Спочивай у мире Божим!

11. ЯНУАР 2019.

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. децембра 2018. року наполнєл ше рок и два мешаци як нас занавше зохабела наша мила, супруга, шестра и андя

ВАЛЕНТИНА ВИНАЇ народзена Ходак (1972–2017) з Руского Керестура Красну памятку на єй милу подобу чуваю, супруг Велимир, брат и шестра зоз своїма фамелиями, як и шицка родзина зоз Коцура и Керестура Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. януара 2019. року наполнєл ше жалосни рок як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

ЯНКО ЕДЕЛИНСКИ – Коминяр (1932–2018) з Руского Керестура Твойо наймилши, супруга Амала, син Славко зоз супругу Соню, и унук Мирослав Спочивай у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. януара 2019. року, наполня ше пейц роки як нє з нами наша мила мамка, баба и прабаба

ЛЕОНА СЕҐЕДИ народзена Папуґа (1913–2014) Днї преходза, рочни часци ше зменюю, а Твоя любов нас и далєй греє... У думкох и молитвох твойо Иринка, Оленка, Владко, Ясна и Елена Вичная памят!

РУСКЕ СЛОВО 31

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 6. януара, престало дуркац шерцо и занавше нас охабел наш мили брат

МИКОЛА ЧИЗМАР (1955–2019) з Вербасу

У красним паметаню го чуваю браца Янко и Илия зоз фамелиями и вельочислена родзина Най спочива у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ На Вилїю, 6. януара, нєсподзивано занавше престало дуркац шерцо нашого милого

МИКОЛИ ЧИЗМАРА (1955–2019) з Вербасу

Вично нам у паметаню остава його мила, добродушна и весела подоба. Бранко Вуячич зоз фамелию Най спочива у мире Божим!

ЖАЛОСНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 7. януара наполнєли ше два жалосни роки як умар наш наймилши супруг, оцец и дїдо

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 5. януара 2019. нас занавше зохабела мила мац , швекра и супруга

ВЕСНА БОҐДАНОВИЧ народзена Войнич Тунич (1955–2019) зоз Суботици Ожалосцени синове Миомир и Давор зоз Ясминку и супруг Милан ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ После краткей хороти 5. януара 2019. занавше нас зохабела

ВЕСНА БОҐДАНОВИЧ народзена Войнич Тунич зоз Суботици Ожалосцена шестра Тат’яна зоз фамелию ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нєсподзивала нас шмерц нашей милей шестринїци

ВЕСНИ БОҐДАНОВИЧ народзеней Войнич Тунич зоз Суботици (18. VII 1955 – 5. I 2019) Остали ожалосцени шестринїца Наташа Ґрунчич и братняк Славко Надьмитьо зоз фамeлиями СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 11. януара 2019. року наполДня 31. децембра 2018. року нанєли ше два роки як нас занавше полнєли ше три роки як нас зозохабел наш мили оцец, дїдо и хабела наша мила мац, баба и прадїдо прабаба

ЙОВҐЕН ЗАДРИПКО – Ґеца з Бачинцох

Вично ожалосцени, супруга Иринка, син Ґоран, дзивка Снежана зоз супругом и дзецми Спочивай у мире Божим! Най ци ангели ошвицую твой жалосни гроб!

32 РУСКЕ СЛОВО

ХЕЛЕНА ПАВЛОВИЧ ЛЮБОМИР ПАВЛОВИЧ народзена Барна (1931–2017) (1937–2015) з Руского Керестура У красних памяткох, з любову и почитованьом у своїх шерцох Вас чуваю вашо наймилши Спочивайце у мире Божим!

11. ЯНУАР 2019.

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 12. януара 2019. року наполня ше 40 днї як нас зохабела наша мила мац и баба

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 31. децембра наполнєли ше 40 днї як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

МЕЛАНИЯ РАЦ народзена Шпрох (1944–2018) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятки на ню чуваю син Владимир зоз супругу Славицу и унукове Иґор и Дарко зоз супругу Оксану Рацово Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. януара 2019. року наполнєл ше рок як нас зохабела наша мила мац, баба и прабаба

ДЮРА МУЧЕНСКИ (1940–2018) з Руского Керестура З любову и подзекованьом памятки на Вас буду чувац вашо наймилши, супруга Еуфемия, син Дюра и нєвеста Марча, дзивка Оленка и жец Янко, та унуки Иван, Соня, Александра и Теодора Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 8. януара 2019. року наполнєли ше два роки як вецей нє з нами наша мила супруга, мац, баба, швекра и шестра

МАРИЯ МЕДЄШИ народзена Бурчак (1936–2018) з Руского Керестура Памятку на єй доброту, любов и заєднїцки препровадзени час у своїх шерцох навики чуваю: син Юлин зоз супругу Ґенку, дзивка Марча зоз супругом Дюром, унуки: Борис зоз супругу Таню, Наташа зоз супругом Иґором, Иґор зоз супругу Марияну, Михаела зоз супругом Миодраґом, Александра зоз супругом Петром, и Андрей, та праунуки: Елеонора, Валентина, Еван, Леана и Ана Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. януара 2019. року наполнєли ше осем роки як вецей нє з нами

ЯКИМ КОЗАР (1942–2011) з Руского Керестура Памятки на ньго чуваю, супруга Мелана, син Борис зоз супругу Ану, дзивка Таня зоз сином Мижом, унуки Тамара зоз фамелию и Александра зоз Дамиром Спочивай у мире Божим!

11. ЯНУАР 2019.

МАРИЯ ШОВШ народзена Джуджар (1961–2017) з Руского Керестура З любову и почитованьом на єй доброту, любов и порозуменє у своїх шерцох чуваю єй наймилши Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ На нашу кумицу

ЯСМИНКА БУДИНСКИ народзена Горняк (1976–2016) з Руского Керестура Жию памятки и здогадованє на тебе. Хибиш! Твойо кумово, Таня, Зоран, Анабела и Лореана Спочивай у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 33

ИНФОРМАТОР

РЕПУБЛИКА СЕРБИЯ АВТОНОМНА ПОКРАЇНА ВОЙВОДИНА ГОРОД НОВИ САД Городска управа за урбанизем и будовательни роботи Улїца Жарка Зренянина чс. 2 21000 Нови Сад Телефон: 021/661-3344

ОБВИСЦЕНЄ о обявйованю Явного конкурса за пополньованє окончуюцого роботного места на нєодредзени час у Городскей управи за урбанизем и будовательни роботи Городу Нового Саду: Роботне место: окочователь за роботи звонка обєдинєней процедури у обласци урбанизма и будвательства у Оддїлу за поступки звонка обєдинєней процедури у обласци урбанизма и будовательства– 1 окончователь на роботним месце совитнїк, на нєодредзени час. Текст явного конкурса за пополньованє наведзених роботних местох мож превжац на интернет презентациї Городу Нового Саду: http://www.novisad.rs/. Городска управа за урбанизем и будовательни роботи Городу Нового Саду. РЕПУБЛИКА СЕРБИЯ АВТОНОМНА ПОКРАЇНА ВОЙВОДИНА ГОРОД НОВИ САД Городска управа за спорт и младеж Улїца Жарка Зренянина чс. 2 21000 Нови Сад Телефон: 021/520-625

ОБВИСЦЕНЄ о обявйованю Явного конкурса за пополньованє окончуюцого роботного места на нєодредзени час у Городскей управи за спорт и младеж Городу Нового Саду: Роботне место: окочователь за сотруднїцтво зоз локалнима младежскима орґанизациями у Канцелариї за младеж – 1 окончователь на роботним месце младши совитнїк, на нєодредзени час. Текст явного конкурса за пополньованє наведзених роботних местох мож превжац на интернет презентациї Городу Нового Саду: http://www.novisad.rs/. Городска управа за урбанизем и будовательни роботи Городу Нового Саду Општинска управа Вербас, на основи чл. 102. Закона о занятих у автоном них по кра ї нох и єдинкох локалней са моу пра ви (Службени глашнїк РС” чс.

21/2016, 113/17 и 95/2018), обявює

ОБВИСЦЕНЄ о огласу о явним конкурсу за пополньованє окончуюцих роботних местох у Општинскей управи Вербас Явни конкурс за пополньованє окончуюцих роботних ме стох: – службенїк за маєтно-правни роботи у Оддзелєню за урбанизем, квартельни роботи, защиту животного штредку и енерґетски менаджмент; – про свитни инспектор у Оддзелєню за инспекцийски роботи и – службенїк - ликвидатор у Оддзелєню за финансиї и буджет, хтори обявени на интернет презентациї општини Вербас www.vrbas.net

34 РУСКЕ СЛОВО

НВУ „РУСКЕ СЛОВО” ВИДАВАТЕЛЬНА РЕДАКЦИЯ

ПОВОЛАНКА ЗА ВИДАВАТЕЛЬНИ 2020. РОК За придаванє рукописох за обявйованє кнїжкох по руски з обласци поезиї, прози, наукових и есеїстичних жанрох, литератури за дзеци, младих и одроснутих.

1. Рукопис треба же би мал медзи штири и двацец друковани табаки (єден табак – 16 боки), 2. Рукопис треба же би бул написани по руски, у електронскей форми, унєшени до програми Ворд у системских майкросoфтових Виндовс фонтох, 3. Рукопис треба же би сполньовал нєобходни критериюми, котри оценї фахова комисия Видавательней редакциї,

МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох з неопрен ґуму. Щици од витру, жими, праху и шпорує на зогриваню. Монтираме и оправяме ролетни, гармониково дзвери, пантлїково фиронґи, мрежи од суньоґох. 060/5088-433 и 025/5827-710

Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни шредок („Службени новини РС” чс. 135/04) обявює

OБВИСЦЕНЄ o поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта „Карин Комерц МД” д.о.о. зоз Ветернику, улїца Живорада Петровича чс. 8, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок ПРОЄКТА Баґерованє ричного наносу зоз корита рики Дунай од км 1266+700 до км 1267+200 (Футоґ). Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож достац на увид у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, Булевар Михайла Пупина 16, Нови Сад (прижемє, канцелария ч. 39). Шицки заинтересовани, у чаше од 10 дньох од дня обявйованя того обвисценя, можу доставиц свойо думанє у писанєй форми на адресу Секретарияту.

4. З рукописом треба послац Молбу у котрей будзе наведзени точни податки о авторови, мено, презвиско (або псевдоним), електронску адресу и телефон, як и нєобходну информацию котру автор жада сообщиц Редакторови, 5. Рукопис за видавательни 2020. рок треба послац найпознєйше по 1. септембер 2019. рок на електронcку адресу: ruske.vidavateljna@gmail.com. НВУ „Руске слово” нє длужне друковац кажди рукопис котри сцигнє на нашу адресу. О поступку з рукописом Установа будзе благочасово информовац авторох.

Република Сербия Министерство защити животного штредку На основи чл. 28, у вязи зоз чл. 29. пасус 1. и 3. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Сл. Глашнїк Р. Сербиї” 135/04, 36/09) дава шлїдуюце

ОБВИСЦЕНЄ Обвисцує ше явносц и заинтере совани орґани и орґанизациї же ношитель проєкта подприємство „ҐАЗТРАНС” д.о.о. – НОВИ САД, зоз Нового Саду, Народного фронта 12, поднєсол Министерству защити животного штредку Вимогу за одредзованє обсягу и змисту за ажурованє Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта маґистралного ґазоводу – интерконектора, гранїца Болгарскей – гранїца Мадярскей, на териториї Републики Сербиї, дня 24. 10. 2018. року, заведзени под числом 353-02-2381/2018-03, як и дополньованє истого, дня 07. 12. 2018. року, а на вимогу того орґана. Заинтере сована явносц може окончиц увид и змист вимоги кажди роботнио дзень од 11–14 годзин у про сторийох Министерства животного штредку у Беоґрадзе, улїца Младежских бриґадох 1, хижа 428, як и на службеним сайту Министерства http://www. eokologija.gov.rs/obavestenja/procena-uticaja-na zivotnu-sredinu/, и доручиц свойо думанє у чаше од 15 днї од дня обявйованя того обвисценя.

11. ЯНУАР 2019.

ИНФОРМАТОР/СПОРТ

НАЦИОНАЛНЕ ШВЕТО РУСНАЦОХ

РУСКИ КЕРЕСТУР 2019 ПРЕСЛАВА ПО НАШИХ MЕСТОХ – У ВЕРБАШЕ, на нєдзелю, 13. януара, у КПД „Карпати” на 18 годзин; – У БИКИЧУ, на стреду, 16. януара, у Доме култури на 18 годзин; – У КУЛИ, на штварток, 17. януара, у РКУД „Др Гавриїл Костельник”; – У ДЮРДЬОВЕ, на штварток, 17. януара, у КУД „Тарас Шевченко” на 12 годзин; – У ҐОСПОДЇНЦОХ, на штварток, 17. януар, у Месней заєднїци на 15 годзин; – У ШИДЗЕ, на штварток, 17. януара, у КУД „Дюра Киш” на 18 годзин; – У СРИМСКЕЙ МИТРОВИЦИ, на штварток, 17. януара, у Музею Сриму, на 18 годзин; – У НОВИМ САДЗЕ, на штварток, 17. януар, у Руским културним центру на 19,30 годзин; – У БЕОҐРАДЗЕ, на пияток, 18. януара, у церкви св. Кирила и Методия, после Служби Божей на 17 годзин; – У КОЦУРЕ, на пияток, 18. януар, у КУД „Жатва” на 19 годзин. Централна преслава Националного швета Руснацох будзе У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ на соботу, 19. януара, од 17 годзин, за цо єст орґанизовани превоз: Релация Нови Сад–Дюрдьов–Руски Керестур – треба ше приявиц до Заводу за културу ВР (021/548-421); Релация Коцур–Вербас–Кула–Руски Керестур – треба ше приявиц Миколови Шантови (069/67-3317), Релация Шид–Беркасово–Бикич–Руски Керестур – треба ше приявиц Златкови Манькови (064/21-063-68). Я. Дю.

ПОТРЕБНА ПЕНЄЖНА ПОМОЦ

У огню хтори вибухнул у ноци з пондзелка на вовторок, з 24. на 25. децембер у обисцу фамелиї Юлияна Еделинского з Петроварадину, спричинєна барз велька материялна чкода. Як цо велї нашо читаче знаю, члени фамелиї пана Юлияна Еделинского познати добродїї и роками помагаю отримованє наших културних манифестацийох. Як помоц потераз орґанизовани добродзечни роботни акциї на погоренїску, медзитим, за санированє велькей чкоди потребна и швидка финансийна потримовка. Людзе добрей дзеки хтори можу помогнуц, пенєжни прилог можу уплациц на жиро-рахунки фамелиї Еделински у Ерсте банки: 340 32038521 18 (динарски рахунок) и 340 76413702 88 (девизни рахунок).

11. ЯНУАР 2019.

ДРАҐАН ЧАВИЧ ГОЛУБАР ЗОЗ ШИДУ

ДОСТАВА ШАМПИОНСКИ ПРИПОЗНАНЯ НА ВИСТАВОХ

Штири децениї Драґан Чавич, познати голубар зоз Шиду допатра голуби файти померански надуваци голуб и єден є з найпознатших голубарох нє лєм у Сербиї алє и ширше. На концу прешлого року, алє и виставох по рижних городох, Чавич задовольни зоз посцигнутим успихом. Барз є задовольни кед слово о продукциї голубчатох, хторих у прешлим року мал 136, подобно як и залоньским.

– З тих 136 младих голубкох, за дальше хованє, зоз строгу селекцию охабим лєм 12 млади. Прешлорочни квалитет младих бул лєпши як рок пред тим и прето сом задовольни. Аж тельо, 136 млади ше вилягло од 44 пари голубох за лягло и то у вецей фарбох, по чим сом познати – гвари Чавич. Свойо голуби виклада на виставох, а на Медзинародней вистави у Вершцу дзе було виложене 1 600 фалати голубох, достал припознанє абсолутного шампиона. Потим викладал у Сримскей Митровици дзе його голубица достала шампионске припознанє зоз 97 бодами. На вистави у Зренянину тиж його голубица освоєла 96 боди, а у Обреновцу 97 боди и шампионску титулу. И на вистави у Новим Садзе два голубици достали шампионски припознаня. Чавич познати и по припознаньох хтори його голуби достава-

ли на виставох у вецей европских городох, прето звишок голубох лєгко попреда. Провадзи шицко тото цо нєшка у голубарстве актуалне, а свою продукцию и припознаня представя на фейсбук профилу. На тот способ є присутни у цалим швеце. Вец нє чудне же до ньго приходза и голубаре зоз Нємецкей або Греческей купиц голуби, а тиж и зоз околних сушедних державох. Приповеда нам же його голуби закончели аж и у далєким Пакистану и Индиї пре добри квалитет.

– И у голубарстве вше треба учиц, та так и я за телї роки здобул вельке искуствиє и з голубами хтори и я куповал од других, теди познатих голубарох, и зоз добру селекцию сом посцигнул квалитет яки мам нєшка. Алє и голубарство спорт, бо ше голубар змага зоз голубами и нєпреривно муши отримовац їх квалитет. Кед би то нє робел, швидко би квалитет скапал – гваро Драґан Чавич. Гоч ма барз квалитетни голуби и далєй одходзи на вистави указац их, бо гвари же чловек вше муши буц присутни на тих виставох. Поровнує тоту любов зоз шпивачом хтори гоч ма одлични шпиванки, вше муши буц присутни пред свою публику бо то так у голубарстве. Вл. Дїтко

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ ФОДБАЛСКИ КЛУБ „РУСИН” РУСКИ КЕРЕСТУР

НОВА УПРАВА – ИНШАКА СИСТЕМА РОБОТИ

Пишу: Марина ДЖУДЖАР Александар ПАЛАНЧАНИН

Дисциплиновани тренинґи при тренерови Ранкови Деличови, та и вибор новей Управи у клубу, сиґурно же лєм допринєсли тому же перши тим Русина другопласовани на таблїчки. Роби ше же би ше отримовало стадион, а наявене и ришованє проблема коло трибинох

З СРЕДСТВА МЕНЄЙ ЯК ДРУГИМ ЕКИПОМ Як нам потолковал Орос, средства зоз буджету локалней самоуправи сцигли аж у октобру, а потамаль ше знаходзели на рижни способи, и за шицко ше винашло ришенє. З тей нагоди жадал поровнац їх ситуацию зоз другима клубами, та гвари же їх буджет полу менши як, наприклад, дзешатопласованей екипи на таблїчки, а же ше орґанизованє активносцох у Русину роби по спатраню на други клуби.

36 РУСКЕ СЛОВО

оз числом бавячох нє маю бриґи, на каждим змаганю их єст по 18 присутних, а нє раз ше случи же аж и вецей, та ше дахто виступи до публики. Успих у прешлей полусезони наисце вельки, находза ше на другим месце на таблїчки, дома прияли лєм єден ґол. То лєм факти котри потвердзую же вредзело робиц, а по шицким будзе требац буц ище упартейши. Циль ФК „Русин” – висша Войводянска лиґа, за цо маю реални шанси, а чому сиґурно допринєше и состав екипи. У екипи преважно млади 20-рочни хлашци, а шицки старши бавяче лєм отримую ровновагу зоз искуством котре нє мож мерац, и котрому чежко парираю процивнїки. На виберанковей Скупштини ФК „Русин” котра отримана зоз запожнєньом, вибране цале нове руководство Клубу, а поставени єден як найважнєйши циль – остац у лиґи. Дефинитивно же є сполнєти, та аж и превершени. За предсидателя єдногласно вибрани Тихомир Медич, а у составе Управи углавним меновани младши особи, тиж оформена и Роботна ґрупа ширших сотруднїкох. Дїлованє новей Управи мож спатриц як позитивне и удатне, як по словох Медичових словох, так и по финансийних билан-

сох, котри би вше могли буц векши, алє су вшелїяк лєпши яки були скорей.

– Од кеди ше вибрало нову Управу, ми ше подняли перше ришиц финансиї. Врацели зме длуства, у октобру зме достали порядни средства за спорт зоз Општини и зоз буджету Месней заєднїци Руски Керестур. Попри тим, до нашого буджету зме и приходовали, заробели зме на манифестациї „Днї керестурскей паприґи”, дзе зме предавали печенє зоз рожньох. Ту треба спомнуц и орґанизацию и заробок зоз двох турнирох – Ноцного турнира и Турнира поднїмательох – толкує Медич. Приоритет бул обезпечиц и стаємних спонзорох, цо ше им удало. Та тераз и попри стаємних средствох зоз локалней самоуправи єст и приватних поднїмательох котри дзечнє потримую їх активносци.

– Ту и потримовка зоз Општини Кула, нєдавно нам поставели слупи, на котри намонтирани рефлектори, дзекуюци котрим зме од наступней часци сезони годни тримац тренинґи и у вечарших терминох. Часто проблем же велї бавяче робя, та им ше чежше орґанизовац – гвари Медич, и предлужує же у цеку и винаходзенє ришеня за санированє трибинох.

11. ЯНУАР 2019.

sport@ruskeslovo.com

– Зоз Општинскей управи у Кули зме нам обецали же у наиходзацих двох, трох рокох, а можебуц и скорей будземе вєдно ришовац проблем трибинох на нашим стадионє Ярашу. Ище нє ришене же на яки способ. Зоз фаховцами ше порадзиме же цо будзе туньше, чи санировац иснуюци трибини, чи правиц нови, а вшелїяк же у плану и закрице – толкує Медич, наздаваюци ше цо скорейшей реализациї того проєкту и цо лєпшому пласману екипи у другей часци першенственей сезони. РЕЦЕПТ ЗА УСПИХ Вельку заслугу же Русин єшеньску часц закончел у верху таблїчки маю насампредз бавяче, алє и тренер Ранко Делич.

– Екипа Русина посцигла одлични успих у єшеньскей часци першенства и прето сом барз задовольни. Най лєм здогаднєм на час кед ше екипа трапела зоз оставаньом у лиґи, з подлим материялним станом... На початку першенства мали зме даскельо нєуспишни стретнуца, но, то зме виправели. Бавяче достали якуш нову енерґию и мотив, та зме на концу завжали друге место – гварел Далич, тренер Русина. У цеку пауза, кед ше бавяче одпочиваю и догваряю за предстояци стретнуца у ярнєй часци першенства. Тих дньох тренер Делич будзе мац схадзку зоз нововибранима членами Управи Клуба.

– Од кеди вибрани нови чолни людзе Клуба, вельо лєпша атмосфера медзи бавячами. Жадаме и у предлуженю першенства зазначовац добри резултати, а то вшелїяк можеме. Значи, циль нам верх таблїчки, а тиж и же бизме були клуб за приклад шицким у Руским Керестуре, а и околїску – надпомнул тренер. Бавяче по конєц януара буду на заслуженим одпочивку. Як надпомнул Делич, пририхтованя буду з двох часцох. Базични пририхтованя буду отримани у спортскей

11. ЯНУАР 2019.

гали у Руским Керестуре, а убавйованє екипи будзе на Ярашу.

– Потераз зме мали добре сотруднїцтво зоз компетентнима у спортскей гали, а наздавам ше же порозуменє за нашу екипу будземе мац и з тей нагоди и же достанєме термини за пририхтованя. До початку першенства, значи по штредок марца, плануєме одбавиц 5-6 пририхтуюци змаганя. Вибераме екипи хтори нам буду достойни процивнїки, та и лєпши од нашей, бо нам циль закончиц пририхтованя цо лєпше. То єдини рецепт за добри резултати. Кед слово о помоцнєньох, ище зме ше нїч конкретно нє порадзели – гварел тренер Делич. АКТИВНО ШЕ РОБИ И ЗОЗ ПОДМЛАДКОМ Управа роздумовала и о тим же би ше нє зочели зоз проблемом нєдостатку бавячох у наступних рокох, та активно орґанизовани и тренинґи за младши возрости. Дакедишнї фодбалер Дюра Дудаш роби зоз наймладшима когуциками од першей по штварту класу у двох ґрупох. Тренираю два раз до тижня у Спортскей гали и єст их вецей як 20-еро. Зоз старшима дзецми роби Зденко Шомодї, котри у ґрупи ма вецей як 30 хлапцох седмей и осмей класи. Интересантне же дзеци досц заинтересовани за фодбал, на тренинґох ше роби озбильно, а Русин ше може сиґурно наздавац квалитетному подмладку у наступних рокох. О тим ше склада и Управа же треба штудирац о младших, та тренерови Шомодїйови уплацели семинар, односно покладанє за тренерску лиценцу, же би и Русиново пионире тримали крочай зоз процивнїками. Попри тим же ше отримую порядни тренинґи зоз дзецми, ту и порядне орґанизованє турнирох и приятельских змаганьох за шицки возрости, цо можебуц и єден з мотивох праве за будуцих озбильних фодбалерох.■

РУСКЕ СЛОВО 37

СПОРТ

PREGLYD 2018 И У ТИМ РОКУ ШЕ НАГА ДУЄ ДОБРИ РЕЗУЛТАТИ

ВЕЛЬКИ ЗМАГАНЯ И ЗНАЧНИ УСПИХИ Прешли рок за любительох спорту бул як лакотка. Нашо репрезентативни селекциї наступели на шветових аренох. Призначени успих можебуц нє таки яки зме очековали, алє за тераз ше можеме поцешиц зме на истих участвовали. На аматерским уровню, лєбо локалним, рок за нами бул успишни Пишe: Александар ПАЛАНЧАНИН

П

ершe змаганє мали нашо рукометаше на Европским першенстве хторе отримане од 12. по 28. януар у републики Горватскей. Наша репрезентация у ґрупи „А” була вєдно зоз селекциями Шведскей, Горватскей и Исланду. Змаганє на хторим участвовали 16 репрезентациї закончели зме на 12. месце. После возбудзеньох на рукометних теренох, од 9. по 25. фебруара, любителє спорту уживали у змаганьох на 23. Жимских Олимпийских бавискох хтори отримани у Южней Кореї, у Пйонґянґу. Понеже зме нє вельки „фаховци” за жимски спорти, задовольни зме же наша мала експедиция участвовала на бавискох. ПРОБЛЕМАТИЧНИ ЛЄМ ФИНАНСИЇ У року за нами обставини у нашим спорту були, менєй-вецей, нє барз лагодни. Насампредз, же ше дїяче у спорту стретали з рижнима проблемами од хторих вше найвекши – финансиї. Но, вше ше якошик винашли одвитуюци ришеня, та з роком за нами у обласци спорта можеме буц задовольни. Нови Закон о спорту приноши новосци у способе финасованя хторе по предписаньох проєктне. Односно, кажди клуб муши писац проєкт за свою дїялносц. Найвекши проблеми мало СД „Русин”. Гоч постої уж 95 роки СД „Русин”, як асоцияция спортских клубох у Руским Керестуре нє ма нїяки права на буджетни средства. Анї на

У ДРУЖТВЕ ШВЕТОВЕЙ ФОДБАЛСКЕЙ ЕЛИТИ Найвекша и найважнєйша спортска смотра у року за нами була Шветове першенство у фодбалу. Отримане є од 14. юния по 15. юлий у Русиї. На тим планетарним спортским змаганю участвовали 32 национални фодбалски селекциї зоз пейцох фодбалских конфедерацийох. Репрезентация Сербиї ше на шветову фодбалску сцену врацела после осем рокох, цо за нас бул вельки успих. Були зме у моцней ґрупи зоз Костарику, Швайцарску и Бразилом. Нє удало ше нашей репрезентациї прейсц до другого кругу змаганя, а першенство будземе длуго паметац прето же репрезентация Горватскей освоєла вице-шампионску титулу.

38 РУСКЕ СЛОВО

средства з Месного самодоприносу хтори вецей раз були велька помоц. Важне надпомнуц же вельку помоц шицки клуби мали и од донацийох хтори доставали зоз иножемствали. На щесце, важне же добрей дзеки, ентузиязму и любительох спорта, жадних успихох на спортских аренох, ище єст. То ше насампредз указало у тим року. АТЛЕТИКА ОЗНОВА НА ДОБРЕЙ ДРАЖКИ Атлетика у Руским Керестуре, после вецей роки зациху ознова рушела з добрима резултатами. Роками шоровали успихи и припознаня до пред двома роками кед настал зацих. Було вельо плани хтори би водзели ґу ище векшим успихом, алє... Пред двома роками атлетика як же щезла зоз Руского Керестура. Пауза у роботи як же ше мушела случиц, бо спатрени проблеми и почежкосци. Но, у тим року ознова рушели праве отамаль дзе станули, алє змоцнєни у каждим поглядзе. Вшелїяк же мож очековац добри резултати, бо нїтки хтори настали, одкеди тот спортски конар зажил у нашей малей заєднїци, нє мож було потаргац. З початком нового школского року почали и тренинґи у Атлетским клубе (АК) „Русин” у Руским Керестуре, а коло трицецеро нови атлетичаре, нагадую же тот Клуб ознова будзе посциговац значни успихи. Перши змаганя указали же Клуб ище вше ма моци за нови успихи. На 18. ОПЕН Нового Саду Филип Будински освоєл златну медалю у руцаню кулї. Важне надпомнуц же на тим змаганю участвовали вецей як 30 атлетски клуби зоз трох державох и шицко вєдно коло 750 атлетичаре. Медзи нїма були шесцеро атлетичаре АК „Русин”, хтори ше змагали у вецей катеґорийох за младших пионирох. Попри Филипа Будинския, хтори освоєл перше место, понеже руцел кулю 11.45 м, участвовали и Ивона Рац, хтора бежала на 60 метери, як и Андрея Надь, Емина Няради скакала до далєка, Филип Ноґо тиж так, а Александар Драґутинович скакал до висока. Гоч нє освоєли медалї, велї з нїх посцигли особни рекорди.

11. ЯНУАР 2019.

sport@ruskeslovo.com

Атлетичарох тренираю Деян Будински, млади тренер пред хторим кариєра и Саня Тиркайла, лиценцовани тренер атлетики, хтора источашнє и предсидателька Клубу. Подобни обставини и кед слово о младих каратистох, а тиж так и у шаху. Клуби хтори исную у тих дисциплинох и далєй ше операю на власну орґанизацию, схопносци, та аж и на финансиї. Каратисти зоз Руского Керестура на змаганя одходза теди кед их родичи одвежу до места дзе ше отримує. Участвованє и одход на турнири з векшей часци финансую родичи. Зоз змаганьох ше и далєй поряднє до валалох врацели з численима припознанями и одличним успихом. Нажаль и далєй обставини и успихи у тих спортских конарох диктує фамилийни буджет. УСПИШНИ РОК ЗА РУКОМЕТАШОХ Рукометашом Русина нїхто нє ровни – бул єден з насловох на бокох спортскей рубрики. Таки наслов, а ище вецей успих рукометашох зоз Руского Керестура приписуєме насампредз бавячом, алє и лєпшим условийом за розвой того спорту у Руским Керестуре. Одкеди вибудована спортска гала витворени шицки условия за рукометашох и їх добри резултати. РК „Русин” ше змага у Трецей рукометней лиґи „Сивер” и од початку першенствених змаганьох призначовал побиди. Страцели лєм єдно змаганє и пре таки успих у верху су своєй таблїчки. Вшелїяк же за потїху же Русиновци шицких процивнїкох надвладали у шицких сеґментох бависка, а ґу тому ґолґетере Гербут, Салак, Югик,Тома,... ефикасни у бицу на ґол процивнїкох. Окрем того, екипа и руководство Клуба можу буц задовольни и з фактом же рукомет ознова популарни медзи младима цо обачлїве и по нових менох хтори вше лєпши на рукометним терену. ФОДБАЛЕРЕ НАГАДУЮ ВЕЛЬКИ УСПИХ НАЯР Три нашо фодбалски клуби: Бачка 1923, Искра и Русин посцигли резулта же би ше у тим року змагали у висшим ранґу змаганя. Односно, ФК „Бачка 1923” ше змага у Подручней фодбалскей лиґи Нови Сад, ФК „Искра” у Подручней фодбалскей лиґи Суботица, а ФК „Русин” у Подручней фодбалскей лиґи Зомбор. Бачка одбавела 14 змаганя у лиґи и седем у КУП змаганю. За єден аматерски клуб то озбильне число хторе насампредз вимага вельо моци, тренинґи и сцелосци. Алє резултат добри. После остатнього стретнуца у єшеньскей часци першенства ФК „Бачка 1923” на шестим месце на таблїчки зоз 23 бодами. Шейсц стретнуца победзела, пейц бавела нєришено, а три страцела. Резултат могол буц лєпши, бо шанси було, а дзепоєдни нєришени змаганя могли буц здати до побиднїцких бодох. Паралелно з тим першенством дюрдьовски фодбалере бавели и КУП змаганя, цо им була додатна терха, бо бавели вецей стретнуца з моцнима екипами, алє зазначели барз добри резултат. На остатнїм, полуфиналним змаганю победзели ФК „Цемент” з Беочину и наяр буду бавиц финале КУП фодбалского союзу Нови Сад процив ФК „Кабел” з Нового Саду. У КУП-у бавели седем змаганя, три зоз клубами з висшого ранґу, з Войводянскей лиґи – юг з двома клубами, а зоз 11. ЯНУАР 2019.

Войводянскей лиґи з єдним клубом. Таки успих Дюрдьовских фодбалерох у КУП змаганьох ше нє памета. ФК „Искра” зоз Коцура ше одлично знашла у новим дружтве, у висшим ранґу змаганя. Од петнац стретнуцох Искра победзела дванац, єдно бавела нєришено, а два стретнуца страцела. Дали 34 ґоли, а прияли 19, цо твори позитивну ґол розлику од 15 ґоли. На першим су месце на таблїчки и озбильно роздумую о уходу до висшого ранґу змаганя од шлїдуюцей сезони. ФК „Русин” ше тиж добре котира, бо су на другим месце на таблїчки зоз 30 бодами. После петнац одбавених колох призначели дзевец побиди, три нєришени резултати и три страцени стретнуца. Фодбалере Русина вкупно дали 36 ґоли, прияли 14 и здобули позитивну ґол розлику од 19 ґоли. По жимску паузу им остало одбавиц ище єдно стретнуце хторе нє пременї вельо обставини на таблїчки. Спрам бавискох и успиху, од яри идуцого року од наших фодбалских клубох можеме очековац, кед нє лєпши, голєм таки успих яки посцигли у тей полусезони. БАВИСКА БОГАТШИ ЗА ЄДЕН СПОРТСКИ ДЗЕНЬ Наша найзначнєйша спортска манифестация, Спортски бависка „Яша Баков”, того року отримала 16 екипни и 8 поєдинєчни турнири. На турнирох участвовали 90 екипи, 118 змагателє у поєдинєчней конкуренциї. Вкупно на Бавискох участвовали 382 змагателє. Гоч роками средства зоз хторима розполагаю скромни, успишно закончую и тот рок насмапредз дзекуюци сцелосци и упартосци наших спортских аматерох. Того року число змагательох було подобне яке було и потераз. Любителє спорту и друженя, аматере, ше змагали у 11 дисциплинох – билияру, кошарки „3 на 3”, малим фодбалу „3 на 3”, столним тенису, шаху за сениорох, вельким фодбалу за пионирох, одбойки, вельким фодбалу за сениорох, одбойки на писку, лапаню риби, малим фодбалу за ветеранох, ґуґланю, штреляцтве и пикаду. Нова змагательна дисциплина була вецей схопносц як спорт, а то варенє пасулї. Так зоз тоту дисциплину за єден дзень звекашане число замагательних дньох. Кед слово о числу змагательох, и воно подобне потерашнїм. Нажаль ище вше ше на турнирох нє зявюю екипи зоз дзепоєдних наших дружтвох, алє наздавайме ше же у новим року и тото будзе виправене. Фундаменталне опредзелєнє бавискох хтори закончую 27 сезону очуване. То друженє и упознаванє през спортски змаганя, а насампредз чуванє памятки на нашого велького спортского учителя Яшу Бакова.■

РУСКЕ СЛОВО 39

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ РОК LXXV ЧИСЛО 1-2 (3818-3819) НОВИ САД, 11. ЯНУАР 2019.

■ КРАЧУН ПО ЮЛИЯНСКИМ КАЛЕНДАРЕ

Фото: Вероника Вуячич

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

PREGLYD POD>JOH 2018. ROKA