Ruske slovo 01-02 (3610 3611)

РОК LXXI ЧИСЛО 1-2 (3610-3611) НОВИ САД, 9. ЯНУАР 2015. РОКУ

■ ПРЕГЛЯД 2014. РОКА

Фото: Танита Ходак

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ КРАЧУН ПО НАШИХ МЕСТОХ

НОВИ РОК, НОВИ ПРЕМЕНКИ розуменьом и вельку потримовку. У першим шоре – порушани и нови сайт „Руского слова” котри обєдинєл шицки редакциї и котри за даскельо роки вироятнє поУ прешлим 2014. року тижньова новина „Руске сло- станє главне средство информованя нашей хижи. Но, далєко „Руске слово” од того цо би требало пово” окончела найвекши пременки у остатнїх деценийох – у форми и змисту. Прешло ше на часописни формат, у стац, а пред тижньову новинку у Новим 2015. року ище яким ше скоро шицки меншински тижньовнїки уж вельо спокуси котри вимагаю нови укладаня и сили. Насампредз, новина „Руске слово” треба же би зоз тедавно друкує. Новини виходза у колору и маґазинского су змисту. Тиж так, як було плановане, розширели зме рашнїх 32 бокох мала голєм 48. У процивним єй грожи цильну ґрупу читачох ґу авдиториї од 35 роки на висше. судьба „билтенизованя”. За тото треба финансийну потримовку. Прето уж од марца Цали тот процес нє бул єдно„Руске слово” будзе виходзиц ставни. Спочатку интернет видаУж од марца „Руске слово” на 36 бокох. Цену ше, за тенє „Рутенпрес” тидзень пред будзе виходзиц на 36 бокох. раз, нє будзе меняц. тим обявйовало информациї зоз Цену ше, за тераз, нє будзе меняц Друковани медиї ґенерално друкованого виданя. Преход на буду препадац, алє „запах” нови формат виволал свойофайдрукованого паперу фамелитови „шок” у єдней часци читачох. Нє були зме порихтани на колорни и маґазински йних часописох и маґазинох зоз розкошнима фотоґраспособ писаня, фотоґрафованя, виношеня проблема- фиями напевно ище єден час читач зосце почувствовац. тичних статйох. Модерни фотоґрафиї и насловни боки То предносц котру треба же би вихасновала новина „Руподзелєли читачох – єдни воля сучасни уметнїцки ви- ске слово”. Центер интересованя новинох „Руске слово” ище вераз, други – лєм „висц на слики”. Виберанки за Национални совит глєдали уводзенє строгших стандардох як цей треба же би бул граждан. Нє културна, политична, прешлих рокох: „судийове вецей нє шмели копац до або бизнис елита. Прето же шицки ми, насампредз – гражданє. Прето, без вас, почитовани читаче, ваших пилабди”. Редакция новинох „Руске слово” була порихтана на смох, инициятивох, думаньох, активносци у анкетох – пременки и скорей. Их нє мож посцигнуц без тимскей чежко будзе одредзиц котри то проблем вашого околїроботи. Ресорни редакторе углавним були главни мото- ска, вашей заєднїци. Медзитим, модлїме вас же би слори пременкох. Нови, млади сотруднїки ошвижели коло- во котре нам пишеце, або сообщуєце було прилагодзене рово боки и отворели нови приступ роботи. Коло дзе- етики и достоїнсту явного дискурса. У процивним, вошец млади людзе ше уж рок специялизую у одредзених но нє будзе обявене. Пре тоту причину, стереотип о „наобласцох у рубрикох „Руского слова”. Влєце бул розпи- йобразованшим народу у Сербиї” вецей раз у цеку 2014. сани конкурс и дочасово прията нова млада сотруднїца. року бул озбильно поставени под знак питаня. Нє будзе ше меняц анї одредзене количество сервиСтарши, ветеранє новинарства, дизайну и фотоґрафиї дали фантастични допринос новому виданю „Руского сних, кратких информацийох, прето же зме свидоми же слова”. Менаджмент новинох ше поставел з подполним медзи нашима читачами єст тих цо нє провадза „Рутенпрес”. У Новим 2015. року предвидзене видзельованє векшого простору за представянє дїялносци Националного совиту Руснацох, так же би шицки Одбори мали нагоду предствиц свойо резултати и попри тим же „Руске слово” нє глашнїк Националного совиту. Будземе ше занїмац зоз важнима и нє вше приємнима темами о котрих треба же би була упозната явносц зоз реалним станом, як цо то – проблеми у школстве, комунални теми и приватизация. Будземе и далєй модернизовац „Руске”, алє нє будземе забувац же традиция – „фундамент заєднїци”. Фотоґрафия муши буц красша, приповедки ище питши. Єден-два тексти треба же би у новинох нашли и старши, и младши ґенерациї; и зоз валалу, и з варошу, и з Войводини, и з Канади, чи з Горватскей; и тоти цо думаю же су Руснаци, Русини, Лемки, або Виходняре, Українци, Руснаци-Українци, Войводянє, итд; и тоти цо знаю, и гевти цо нє знаю найлєпше по руски; и тоти цо любя масовни сходи и паприґаш, алє и гевти котрим милша модерна култура.■ Пише: Борис ВАРҐА, одвичательни редактор

2 РУСКЕ СЛОВО

9. ЯНУАР 2015.

УВОДНЇК

ЗМИСТ Пише: Мартица ТАМАШ, директорка НВУ „Руске слово”

ЧУВАМЕ И ЛЮБИМЕ СВОЙО ■ Тижньовнїк 4–5. Прегляд 2014. рока

■ Нашо места 6–8. Гласанє за буджети по наших општинох 9. Рочна скупштина керестурских ремеселнїкох и поднїмательох

■ Економия 10. Скупштина акционерох „АБЦ ФУД”

■ Духовни живот 12–17. Крачунски швета

■ Култура и просвита 18. Moноґрафия Руснаци у Вербаше” ”20–21. Крачунски концерти у Керестуре и Новим Садзе

■ Людзе, роки, живот 22–23. Житко и фиґурки Ани Варґа

■ Информатор

24–28. Оглашки и In memoriam

■ Спорт 28–31. Спорт у 2014. року На насловним боку – Крачун. Авторка фотоґрафиї – Танита Ходак.

На Националне швето Руснацох у Ребулики Сербиї 17. януара того року наполня ше 264 роки як 17. януара 1751. року Франц Йозеф де Редл, совитнїк царици Мариї Терезиї и администратор Кральовско-державного Бачкого дистрикту у Зомборе подписал перши урядови документ – Контракт о насельованю 200 руских грекокатолїцких фамелийох на тедишню пустару Вельки Керестур. Бул то официйни початок присельованя Руснацох до Руского Керестура и тих крайох и датум за историю Руснацох. Зоз богату програму Националне швето будзе о тидзень преславене у Вербаше, дзе ми, Руснаци, указали окремну виталносц и доказали же ше можеме научиц жиц зоз другима народами, а зачувац и твориц свойо. У одношеню на Руснацох зоз жемох восточней и штреднєй Европи, зоз хторих зме ше приселєли до тих крайох, ми, Руснаци у Сербиї, маме найвецей кед у питаню институциї хтори финансує держава. Образованє од предшколского по факултетске, информованє друковане и електронске, Завод за културу, театер и числени културно-уметнїцки и просвитни здруженя. Наша грекокатолїцка церква з Руснацами од приселєня до Руского Керестура 1751. року, як часц крижевского владичества од 1777. року, а од 2003. року як часц Апостолского еґзархату за Сербию и Чарну Гору. Нашо предки вельо и добре робели, а то указую ювилеї: 260-рочнїца образованя на руским язику хтора преславена 2013. року, 90 роки друкованого информованя по руски означене 2014. року (1924. року почали виходзиц „Руски новини”), а у юнию того, 2015. року, преславиме 70 роки новинох „Руске слово”. Таки вельки ювилей за Новинско-видавательну установу „Руске слово” велька чесц, а и маме ше у чим цешиц. Розвиваме шицки виданя Установи: новини „Руске слово”, часописи МАК, „Заградка” и „Шветлосц”, видавательну дїялносц и веб-сайт Установи з аґенцию „Рутенпрес” – пре цо квалитетнєйше явне информованє и видавнїцтво на руским язику. През информативну дїялносц и видавнїцтво (по тераз обявени вецей як 500 кнїжки творох наших руских писательох) розвиваме културу и язик, пестуєме традицию, чуваме национални идентитет. Резултати остатнього попису жительства зоз 2011. року, по хторих нас єст 14 246, а то за 1 659 особи менєй як на попису зоз 2002. року, нас спозорюю же попри доброго концепту очуваня националного идентитета у наиходзацих рокох вше вецей нам буду требац добре обдумани и систематични поцаги, хтори, кед нє застановя, вец голєм спомалша нашо щезованє на тих просторох. Ту вельку улогу будзе мац економске змоцнєнє и потримовка младим руским фамелийом. Маме наш Национални совит и Национални символи – герб и заставу и Шветочну шпиванку. Маме и свидомосц же вельо завиши од нас самих – кажде з нас ма научиц свойо дзеци руски мацерински язик, любиц и почитовац свою културу, традицию, свой народ.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/7, 21000 Нови Сад * Редакция: заменїк одвичательного редактора – Михайло Симунович; редакторе/ки – Дюра Винаї, Мирон Горняк-Кухар, Михайло Зазуляк, Александар Паланчанин, Олена Планчак-Сакач, Славица Фейса; новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Мая Зазуляк, Ана Маркович, Иван Сабадош, Танита Ходак * Язична редакторка – Блажена Хома-Цветкович * Лекторка – Ясмина Дюранїн * Подобови редактор – Любомир Сопка * Технїчна редакторка – Люпка Цвеїч; компютерски обробок – Вероника Вуячич, Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa 160-923244-82 * Девизни рахунок Raiffeisen BANK a.d. Београд 26 5100000002458904 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ” Maxima graf” Петроварадин * E-mail: ruske.redakcija@gmail.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 300 *

Direktorka MARTICA TAMA[ *** Odvi~atelqni redaktor dr BORIS VAR]A

9. ЯНУАР 2015.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК

ПРЕГЛЯД ПОДЇЙОХ У 2014. РОКУ Вецей интересантни и значни подїї случели ше у рижних обласцох живота рускей заєднїци у 2014. року, а ми ше опредзелєли ище раз видвоїц тоти найзначнєйши, по хторих Руснацох мож препознац

НОВИ НАЦИОНАЛНИ СОВИТ

Нови Национални совит Руснацох вибрани на директних виберанкох 26. октобра, а конституовани є 17. новембра у Руским Керестуре, дзе за предсидателя знова вибрани Славко Рац. На виберанкох за штварте зволанє Националного совиту гласали 40,1 одсто од 8 270 Руснацох уписаних до Окремного виберацкого списку. Подобну виходносц посцигли и други национални заєднїци у Войводини, алє то за 15 проценти менєй од виходносци яка була на перших директних виберанкох 2010. року. Шицки седем виберанково лїстини хтори участвовали на октоберских виберанкох достали мандати у новим Националним совиту Руснацох. Дзевецеро з вибраних уж були члени Совиту у його скорейших зволаньох, а дзешецерим то будзе перши мандат у Националним совиту Руснацох. Дзека гласачох розпоредзела мандати так же штварте зволанє Совиту предлужує континуитет прешлого, трецого, алє за ефикасну роботу и резултати будзе потребне сотруднїцтво и конструктивни диялоґ, консензус коло приоритетох и компромис коло способу як их витвориц. И. С.

ИНТЕРНАЦИОНАЛИЗОВАНЄ ДРУКОВАНОГО СЛОВА Прешли, 2014. рок, у култури будземе паметац по ексклузивним штироязичним виданю поезиї Дзешец любовни заповиди „Центурион” Юлияна Тамаша, хтора публикована на руским, сербским, українским и нємецким язику, а кнїжку обявели НВУ „Руске слово” и Завод за културу войводянских Руснацох. Тиж так концом юния у нашей Хижи була

* * * * *

СПОРОЗУМЕНЄ З ПРЕШОВСКИМ КРАЙОМ

И нови Национални совит Руснацох предлужел розпочати медзинародни и медзиреґионални активносци. Прeд конєц рока, 26. новембра у Прешове подписане Спорозуменє о медзиреґионалним сотруднїцтве АП Войводини и Прешовского самоуправного краю у Словацкей, у хторим, медзи иншим, визначена и потреба розвою и потримовки меншинским националним заєднїцом, окреме Словацом и Руснацом. Гоч Спорозуменє подписали чолнїки двох реґионалних самоуправох – предсидатель Прешовского краю Петер Худїк и предсидатель Скупштини АП Войводини Иштван Пастор, мож повесц же драгу ґу ньому преправели нашо институциї – Национални совит Руснацох и Завод за културу войводянских Руснацох, а скорей того числени поєдинци и здруженя з нашей заєднїци. Медзиреґионалне спорозуменє Войводини з Прешовским крайом друге того ранґу у хторим децидно наведзени Руснаци после подобного документа зоз закарпатску обласцу України, алє перше з реґию хтора у Европскей униї. Попри историйного и „сентименталного” значеня, понеже то краї Горнїци одкадз ше приселєли нєшкайши войводянски Руснаци, партнерство з Прешовом ма и цалком конкретни потенциял, бо тота реґия уж роками успишно и ефикасно витворює числени розвойни и културни проєкти хтори финансує Европска уния. И. С.

4 РУСКЕ СЛОВО

ч

ови ия Риб

Натал

отримана промоция наших виданьох, дзе зме прейґ скайпа оможлївели писательови Славомирови Олеярови присуство на промоциї його кнїжки „Нашенє”. Прешли рок будземе паметац и по виданю НВУ „Руске слово” (часопис МАК) кед вишла кнїжка сучасней уметнїци Наталиї Рибович „Пущиц шицко зоз чаривну палїчку”, на руским, сербским и нємецким язику. Кнїжка друкована зоз фотохромат ску фарбу, котра ше зявює лєм под слунковима зарями и перша є тей файти у реґиону. Кнїжка Наталиї Рибович початком априла була представена у Австрийским културним форуме при Амбасади Австриї у Беоґрад зе. Авторка подписала контракт за ревиданє тей кнїжки у Берлину на руским, нємецким и анґлийским язику.

O. П. С.

9. ЯНУАР 2015.

ТИЖНЬОВНЇК

ПРЕГЛЯД ПОДЇЙОХ У 2014. РОКУ

СПОРТ У ЗНАКУ АТЛЕТИЧАРОХ Кед слово о спортских збуваньох и манифестацийох у прешлим року, найзапаметанша останє Спортска олимпияда школярох у Зомборе. На тим спортским стретнуцу школярох основних школох Войводини змагали ше 1 600 школяре зоз 50 местох Войводини. Седма Олимпияда отримана од 30. мая по 1. юний у Зомборе, у городзе дзе пред 25 роками було остатнє таке масовне змаганє спортистох школярох. На тим змаганю атлетичаре ОШ ”Петро Кузмяк” з Руского Керестура витворели позарядово резултати хтори вешелїяк треба визначиц.. Хлапци були перши, як и Кристина Катона хтора освоєла перше место у скаканю до висока, a зоз прескочену висину 1,41 метер призначела нови особни рекорд. Важне надпомнуц же посцигнути резултати на Олимпияди школярох, як и на числених змаганьох атлетичарох пред и после Олимпияду, резултат їх упартей и вредней роботи, як и тренера Санї Тиркайла. Велї з нїх спортску кариєру предлужели у АК ”Войводина”, як и других клубох. З оглядом на талант Ивана Будинския, Антониї Монар, Даряна Белака... ище длуго можеме очековац добри резултати наших атлетичарох. А. П.

ДВАЦЕЦ РОКИ КАРИТАСУ У НАШИМ ЕҐЗАРХАТУ

У Руским Керестуре прешлого року, 26. октобра зоз стретнуцом велїх волонтерох и священїкох з наших парохийох означена 20рочнїца снованя Каритасу за грекокатолїкох у Сербиї. Наш еґзарх

кир Георгий Джуджар поручел же би шe у каждей парохиї оформело голєм єдну малу ґрупу Каритасу, односно активовали особи хтори порихтани конкретно служиц ближнїм у духовних и материялних потребох. Каритас то шерцо Церкви, способ живота на подобу любови Божей и з тей нагоди директор Каритасу Сербиї о. Владислав Варґа гварел же є задовольни же за 20 роки реализовани вельо добри проєкти – о менталним здравю, палиятивним стараню, хижне допатранє, екуменизем, помоц польопривреднїком, помоц у елементарних нєщесцох, участвованє на медзинародних конференцийох, a до роботи уключени велї парохиї. То шведоченє о розвою Каритасу: од початней дистрибуциї помоци звонка, до правей институциї, хтора ше сама орґанизує и анґажує у дружтве. М. Г. К.

9. ЯНУАР 2015.

ДНЇ КЕРЕСТУРСКЕЙ ПАПРИҐИ Руски Керестур уж роками познати по продукциї паприґи, алє аж зоз орґанизованьом манифестациї ”Днї керестурскей паприґи”, заокружени маркетинґски приступ. Манифестацию попри руских, того року провадзели и национални медиї, та ше глас о керестурскей паприґи розширел по цалим реґиону. Тото дало резултат. Паприґу ше предавало вельо драгше як влонї, по 50-60 динари килу, вельо ше и вивезло, медзи иншим и до Русиї. На манифестациї ”Днї керестурскей паприґи” ше зишли наука, заградкаре, тарґовци и поживова индустрия. Паприґа постава керестурски бренд. У рамикох тей менифестациї отворена и Спортско-школска гала котра ма поверхносц 3 800 квадратни метери, капацитет 600 места и подполно є комунално опремена. То найвекша инвестиция у Керестуре остатнїх трицецпейц рокох. И. С.

РУСКЕ СЛОВО

5

НАШО МЕСТА СХАДЗКА СКУПШТИНА ОПШТИНИ КУЛА

БУДЖЕТ И ИНВЕСТИЦИЙНИ, И СОЦИЯЛНИ Найвекши роботи у 2015. року буду на ришованю заґадзеносци Велького бачкого беґелю, укладаня до канализацийно-одводней мрежи и главного пречисцовача одрутних водох Кула–Вербас

С

купштина општини Кула пондзелок, 29. децембра, з векшину гласох одборнїкох владаюцей коалициї вигласала буджет Општини за 2015. рок (з амандманами хтори дала Општинска рада). У толкованю, заменїк предсидателя Општини Велибор Милоїчич визначел же буджет першираз правени по програмно-проєктним моделу, цо одтераз будзе обовязка на шицких Заменїк предсидателя уровньох власци. Милоїчич Општини Кула Велибор наглашел же буджет инвестиМилоїчич цийни, понеже з власних средствох, з месних самодоприносох по местох општини, та зоз средствох з висших жридлох, за инвестициї у идуцим року у кулскей општини предвидзени вєдно 260 милиони динари. Єдна з найвекших роботох буду дальши роботи на ришованю проблему заґадзеносци Велького Бачкого беґелю, односно укладаня до канализацийноодводней мрежи и главного пречисцовача одрутних водох Кула–Вербас. У тим напряме одлучене и о порушованю поступку за снованє заєднїцкого явного комуналного подприємства за управянє и отримованє Централного пречисцовача одрутних водох, вєдно з Општину Вербас. И попри тим же є за кус вецей як 9 милиони зменшани у одношеню на прешлорочни, визначене же тогорочни буджет и социялни, бо анї єдно социялне даванє нє зменшане, даєдни и звекшани, та за тоту обласц вєдно опредзелєни 85 милиони 630 000 динари. На Скупштини наглашене же шицко цо плановане будзе и витворене, а пре иншаки способ финансованя, такой наявени и вецей ребаланси буджета у 2015. року.

НОВА ОДЛУКА О МЕСНИХ ЗАЄДНЇЦОХ Одборнїки СО Кула на остатнєй схадзки у прешлим року розправяли о 19 точкох дньового шора, а медзи иншим, принєшена и Одлука о окончованю комуналних дїялносцох, Одлука о условийох и способе даваня до закупу дїловного простору, вецей одлуки вязани за социялни даваня, як и нова Одлука о месних заєднїцох. З ню дефиновани дїялносци шейсц МЗ на териториї Општини, одредзене їх финансованє (з општинского буджета, самодоприносох, донацийох и окончованя власних роботох), як и число занятих. За МЗ Руски Керестур предвидзене финансованє секретара и єдного административного роботнїка, як и за векшину других МЗ. Пременєни и сновательни акти комуналних подприємствох, медзи нїма и керестурского „Рускому”, а дата и согласносц на Програму дїлованя „Рускому” и Дому култури Руски Керестур за 2015. рок.

6 РУСКЕ СЛОВО

Цало сни приходи Општини Кула у 2015. року плановани на милиярду 217 милиони 494 000 динари, дзе буджетски дефицит будзе 57 милиони 862 000 динари. О Предлогу буджету на Скупштини водзена вецейгодзинова розправа, дзе одборнїки з опозициї пригваряли же одвичательни за вивершенє буджету – предсидатель Општини Драґан Трифунович – нє присуствовал на схадзки и нє толковал буджет. Малочислени одборнїки опозициї котри присуство-

СРЕДСТВА КЕРЕСТУРЦОМ Як то по новей одреднїци, „за програмску активносц” кере стурскей Ме сней заєднїци у буджета затераз опредзелєни 6 милиони 42 000 динари, дзе за услуги по контрактох милион 103 000 динари. У тим ураховани и месни самодопринос, як и милион и пол динари за плаци и додатки двоїх занятих. За роботу ОШ „Петро Кузмяк” у општинским буджету опредзелєни 7 милиони 970 000 динари, а за Штредню школу 5 милиони 800 000 динари. За Дом култури Руски Керестур за порядну програмску активносц наменєни 6 милиони 787 000 динари, а за окремни проєкти – за Драмски мемориял Петра Ризнича Дядї з општини 150 000, за Фестивал рускей култури „Червена ружа” 350 000, а за „Костельникову єшень” 100 000 динари. Понеже и самодопринос ураховани до буджета, вец за „Черену ружу” буду опредзелєни ище 400 000 динари. Треба повесц и же за витворйованє правох националних меншинох у кулскей општини у буджету предвидзени 750 000 динари, а през рок би мали буц розписовани конкурси за нєвладово орґанизациї, односно здруженя гражданох у вецей спомедзи 15 програмских цалосцох.

вали на тей схадзки нє гласали за буджет, а пред Одлуку о буджету за тот рок, информативно винєшене трошенє з прешлорочного, од януара по конєц септембра, дзе гварене же у тим периодзе општински буджет витворени з дацо вецей як 59 одсто. Наглашене же Општина Кула до идуцого року уходзи без длуствох, одно сно до конца рока буду вимирени шицки рахунки буджетских хасновательох, окрем за струю и воду, пре по стояцу систему плаценя. Кед слово о Руским Кере стуре, за тераз єдине инве стицийне укладанє предвидзене з буджетом Општини Кула у тим року то виробок проєктней документациї за явне ошвиценє, цо ше будзе робиц прейґ ЯП „Завод за вибудов” Кула, а вредносц тей роботи 120 000 динари. Понеже наявени ребаланси буджета, можлїве же, на предлог Совиту кере стурскей МЗ, войду ище даєдни проєкти хтори МЗ длужна финансовац спрам Програми самодоприно су, та и за ме сни здруженя.■ Михайло Зазуляк 9. ЯНУАР 2015.

НАШО МЕСТА ШВЕТОЧНА СХАДЗКА СОВИТУ КЕРЕСТУРСКЕЙ МЕСНЕЙ ЗАЄДНЇЦИ

Я

АКТИВНОСЦ ЗДРУЖЕНЬОХ БОГАТСТВО КЕРЕСТУРА

к то узвичаєне на концу рока, Совит Месней заєднїци Руски Керестур 30. децембра отримал шветочну преширену схадзку, на хторей, попри членох Совиту присуствовали и представителє векшини керестурских здруженьох, установох и институцийох, дзепоєдних подприємствох, та и дзепоєдни привреднїки. Предсидатель Совиту МЗ Владимир Олеяр присутних здогаднул же после нєпоштредних виберанкох штредком прешлого рока пришло до змени Совиту, потим и у Служби МЗ, алє наглашел же и терашнї Совит, вєдно з другима структурами у месце, роби и на хасен Керестура. Олеяр, як и о.д. секретара МЗ Юлиян Медєши, бешедовали и о инвестицийох з месного самодоприносу планованих у тим року у валалє, хтори би з ребалансом у марцу мали войсц до општинского буджета, як то по нових законских предписаньох. Гоч схадзка була шветочна, праве о нових правилох финансованя прейґ проєктох з буджета Општини присутни поставяли найвецей питаня, так же, на препоруку Општини, вироятно за шицки здруженя хтори доставаю дотациї з керестурского самодоприносу будзе виробени єден заєднїцки проєкт, о чим пошвидко ушлїдзи порада зоз здруженями. Вецей раз наглашене же коло 20 активни здруженя представяю вельке богатство Керестура и указую на активносц Керестурцох у рижних обласцох, алє и же би вони цо вецей средства обезпечовали прейґ конкурованя до висших инстанцох, насампредз прейґ конкурсох секретариятох АП Войводини. Понеже присутни визначовали же и надалєй треба робиц на капиталних проєктох, як на канализациї, та, и на здравей води за пице, односно фабрики води, тиж винєшени и вецей идеї за одредзени роботи. Предложене же

ШТИРИ-ПЕЙЦ КРАДЗИ ДО МЕШАЦА Бешедуюци о збуваньох у прешлим року, керестурски полицай Станиша Маринкович винєсол же статистика криминалу у валалє подобна як и пред роком 4-5 крадзи до мешаца, лєбо коло 60 до рока, а як гварел, и керестурски крадоше ше тераз преселєли до сушедного Лалитю. Було и чежши и лєгчейши виновни дїла, векшина и одкрита, а окреме похвалєл сотруднїцтво гражданох з полицию, як цо то бул случай и у децембру, кед ше, дзекуюци Керестурцом котри жию там дзе ше крижаю Русинска и улїца ЮНА, зопарло крадзи двох обєктох. На одредзени способ у мено державних орґанох, Маринкович подзековал шицким Керестурцом и на нєсебичней гуманитарней помоци за угрожених у майских вилївох у Сербиї.

9. ЯНУАР 2015.

Вода за пице и надалєй нєришени проблем

би ше о шицких предкладаньох пошвидко бешедовало и на окремним Зборе гражданох у орґанизациї. На шветочней схадзки присуствовали коло 35 особи, котри накратко винєсли звити о роботи своїх орґанизацийох и здруженьох у прешлим року, так же на схадзки бешедовали предсидателька Еколоґийного руху „Желєни персцень” др Леона Доротич Ґутеша, о.д. директора Школи „Петро Кузмяк” Хелена Пашо Павлович, парох

МЕНЄЙ УМАРТИХ Як на шветочней схадзки винєсол парох керестурски о. Михайло Малацко, у 2014. року було 38 кресценя, 17 пари повинчани, а до конца рока поховани 74 особи, цо за 29 особи менєй як 2013. року.

керестурски о. Михайло Малацко, предсидатель Здруженя пензионерох Владимир Югик, предсидатель Спортского дружтва „Русин” Драґан Ковачевич, предсидатель Вивершного одбору Националного совиту Руснацох Желько Ковач, Мария Дорошки спред Секциї Дружтва за руски язик, литературу и културу, предсидатель Здруженя ремеселнїкох и приватних поднїмательох Владимир Емейди, предсидатель Здруженя рибарох „Коляк” Янко Джуджар, предсидателька Здруженя женох „Байка” Славица Катона, предсидатель Рускей матки Дюра Папуґа, Елемир Рац спред месней орґанизациї Союзу Руснацох Українцох Сербиї, директор ЯКП „Руском” Иґор Фейди, предсидатель Здруженя паприґарох Владимир Варґа, предсидатель Здруженя ловарох „Ярабица” Михал Надь, координатор парохийного Каритасу Янко Катона, та Станиша Маринкович, спред оддзелєня полицийней станїци у Керестуре. Шицки бешеднїки Керестурцом пожадали и успишни 2015. рок.■ Михайло Зазуляк

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА ОТРИМАНА СХАДЗКА СКУПШТИНИ ОПШТИНИ ШИД

РОК НА ДЇЙОХ И ЗАПОЧАТИХ ПРОЄКТОХ После вецейгодзиновей и полемичней розправи одборнїки Скупштини општини Шид з векшину гласох владаюцей коалициї вигласали буджет за 2015. рок Плановани приходи коло милиярду динари, од хторих 17 милиони динари у чечуцей буджетней резерви, а 4 милиони динари у стаємней резерви. Пред тим як вигласали буджет за 2015. рок, одборнїки принєсли и одлуку о ребалансу буджета за 2014. рок з хтору приходи утвередзени на 953 милиони динари, од хторих 12,5 милиони у стаємней буджетней резерви, а штири милиони динари у чечуцей резерви. Уводни надпомнуца о буджету одборнїком дала Ядранка Недич, руковидителька Оддзелєня за буджет и финансиї Општинскей управи, а одлуку о буджету обгрунтовал Срдян Малешевич, заменїк предсидателя општини. Вон, у викладаню наглашел же Република значно зменшала трансферни средства, а АП Войводина дала лєм „отрушинки”, и же евро значно пороснул, алє же дзеОдборнїки на СО Шид вигласали буджет за 2015. рок

СРЕДСТВА ЗА КУЛТУРУ Як обгрунтовал Срдян Малешевич, и у 2015. року значни средства опредзелєни за културу та так и за роботу КУД дзе опредзелєни вецей як 16 милиони динари. Найвецей средства достанє Културно-образовни центер и СКУД „Святи Сава”. КПД „Дюра Киш” достанє вкупно 800 000 динари, а СКУД „Єднота” 500 000 динари, односно 100 000 динари вецей як у 2014. року.

куюци Локалней порцийней администрациї финансийни стан буджета очувани.

– Маме вельке богатство, а то вецей як 25 000 гектари лєсох, алє нажаль од того маме мало хасну, бо заробок одходзи до Покраїни, а и у лєсарстве вецей єст занятих зоз општини Сримска Митровица як зоз шидскей општини. Прето зме ту дзе зме. Уж у перших мешацох 2015. року вироятно будземе мушиц мац перши ребаланс буджета – наглашел Малешевич и додал же 2015. рок будзе рок надїйох и початкох проєктох. Вон додал же предлужени роботи на вибудови будинка музичней школи, а тиж же нєобходне санировац закрица Спортского центру, вибудов колектора за одрутни води у Шидзе, вибудов водоводох у фрушкогорских валалох Бикичу, Соту, Моловину и Привиней Ґлави, укладац до спорту... У розправи опозицийни одборнїки винєсли зауваги. Предраґ Бекерек, шеф одборнїцкей ґрупи ЛСВ, гварел же АП Войводина помагала општини Шид и начишлєл цо вона шицко финансовала. Желько Брестовачки, шеф одборнїцкей ґрупи СДС, гварел же му викладанє заменїка предсидателя општини здабе на предвиберанкову бешеду и гварел же би найлєпше було нє вигласац буджет же би були отримани позарядово локални виберанки.

8 РУСКЕ СЛОВО

Мирослав Нонкович, одборнїк владаюцей СНС, хтори нє потримує актуалного предсидателя Општини, гварел же слово о „уценююцим буджету” коалицийних партнерох спрам СНС, и же би було найлєпше кед би предсидатель Никола Васич задзековал. Його партийни колеґа др Желько Файфрич похвалєл Малешевичово викладанє як „локал патриотичне” и же його бешеда насампредз була порученє предсидательови Општини же би одступел з функциї. По думаню Звонка Гнатка, одборнїка ЛСВ, буджет нєреални, опитал ше цо зоз Индустрийну зону при Адашевцох, бо нє спомнути розвойни плани и инвестициї и же би требало „прициснуц” републичну власц же би вецей помогла. Никола Васич, предсидатель Општини оценєл же буджет резултат реалносци и догварки коалицийних партнерох хтори оможлїви поряднє функционованє локалней самоуправи, же єст проблеми пре препущеня предходней власци и же нє треба з бешеднїци виношиц инсиунованя и нєправди. Одборнїки СО Шид вигласали и Одлуку о вименкох и дополнєньох одлуки о витворйованю права з обласци социялней защити з хтору прецизоване же зоз буджета буду опредзелєни средства за єднократну помоц фамелийом хтори маю дзеци хтори хорую од ритких и чежких хоротох, а виплацованє будзе витворене прейґ Центра за социялну роботу. Тиж, принєшени и вецей одлуки потребни коло запровадзованя референдумох о новим месним самодоприносу хтори у фебруаре буду отримани у Ердевику и Бинґули. СО Шид тиж меновала и Комисию за виробок Рочней програми защити, ушореня и хаснованя польопривредней жеми як и Комисию за запровадзованє поступку лицитованя державней польопривредней жеми.■ Владимир Дїтко 9. ЯНУАР 2015.

НАШО МЕСТА РОЧНА СКУПШТИНА КЕРЕСТУРСКОГО ЗДРУЖЕНЯ РЕМЕСЕЛНЇКОХ И ПРИВАТНИХ ПОДНЇМАТЕЛЬОХ

ТРАДИЦИЙНИ СХОД НА ТРОКРАЛЇ Як цо дакеди на Богоявлєнє, односно Трокралї, отримовани рочни скупштини керестурских майстрох, тераз то внєдзелю пред тим шветом, 4. януара у Майсторским доме у Руским Керестуре отримана уж 181. рочна Скупштина Здруженя ремеселїнкох и приватних поднїмательох Керестура. Того року на Скупштини було наисце красне число привреднїкох, медзи нїма и коло 10 младши власнїки фирмох, ко-

керестурским Домом култури и Здруженьом женох „Байка” успишно орґанизовани Керестурски саям под час „Червеней ружи”, а чи будзе и того року, завиши од интересованя самих привреднїкох, гварене на Скупштини. Майстрове орґанизовали вецей акциї, участвовали на конкурсох з проєктами (цо будзе и того року, накадзи конкурси буду обявени), на преподаваньох и обукох, добре сотрудзовали з векшину институцийох и орґанизацийох, а окреме визначене барз добре сотруднїцтво з Аґенцию за розвой Општини Кула. Праве прейґ Аґенциї тераз тирва єден з векших проєктох – правенє ґеоґрафскей бази податкох о шлєбодних просторох за видаванє за даяку привредну дїялносц, та директор Аґенциї Никола Жежель на схадзки поволал и привреднїкох и шицких КерестурПланує ше шпоровац дзе ґод лєм мож цох же би таки простор трих предсидатель Здруженя Владимир приявели до Здруженя Янкови Семанови Емейди поволал же би ше активнєйше Радьови, односно до Аґенциї за розвой. уключели до роботи Управного одбору и На Скупштини присуствовали и помоццалого Здруженя, же би виношели идеї и нїк предсидателя Општини Кула Владан предкладаня за можлїви проєкти, алє и Кртолица, предсидатель Общого здруженя проблеми з хторима ше стретаю у роботи поднїмательох кулскей општини Сувеиль пре їх заєднїцке ришованє. Кариманович, як и Драґан Стеванович Звит о поробеним у прешлим року на спред Реґионалней привредней комори Скупштини поднєсол подпредсидатель Зомбор. Кариманович и член новоосноваЗдруженя Михайло Семан (Петрашков), у ней Канцелариї за поднїмательох при Похторим визначени активносци з нагоди країнскей влади, та керестурских привредпрешлорочней преслави 180-рочнїци ро- нїкох поволал же би ше з виношеньом своботи Здруженя, предлужена традиция їх проблемох уключели до роботи Канцеотримованя Майсторского балу и Май- лариї, бо, як гварел – здруженя то як синсторскей Служби Божей, а дзекуюци пенє- дикати приватних поднїмательох. жним прилогом, добродзечней роботи лєТиж так, привреднїки маю можлївосц за бо материялу, на Майсторским доме опра- безплатну рекламу на сайтох Общого вене закрице, положена фасада, вимурова- здруженя и Аґенциї за розвой, а на схадзки ни комин, пременєне закрице на уходзе, а такой винєшени и проблем з плаценьом набавена и часц потребного инвентару. У порциї на маєток у кулскей општини, бо сотруднїцтве зоз Школу „Петро Кузмяк”, шицки фирми положени до найвекшей, першей зони за плаценє. Зоз Скупштини МАЙСТОРСКИ БАЛ 24. ЯНУАРА керестурских поднїмательох предсидательови Општини Кула будзе послати доЄдна з перших активносцох Здруженя пис же би превипитал таку одлуку, як и у тим року будзе орґанизованє традицийодлуку о плаценю комуналийох, понеже ного Майсторского балу, найстаршого у фирми за тото плаца три раз вецей як ґазКерестуре, хтори будзе 24. януара у Редовства. На Скупштини одлучене же рочсторану „Червена ружа”. Уход 1 400 динана членарина за членох Здруженя ремери, та керестурски привреднїки поволаселнїкох и приватних поднїмательох Кени нє лєм же би пришли на бал, алє и же рестура будзе 250 динари. би даровали томболу за тото друженє. М. Зазуляк 9. ЯНУАР 2015.

ОРҐАНИЗАЦИЙНИ ОДБОР ЗА ПРЕСЛАВУ НАЦИОНАЛНОГО ШВЕТА

АВТОБУС БУДЗЕ ПРЕВОЖИЦ ГОСЦОХ Внєдзелю у просторийох КПД „Карпати” отримана дзешата схадзка Орґанизацийного одбору за Централну преславу Националного швета Руснацох на котрей порадзене о дзепоєдних чечуцих детальох за Преславу котра у закончуюцей фази. Поволанки, углавним попосилани, моноґрафия закончена концом децембра и придана до друкарнї, а за промоцию обдумана програма – хто будзе водзиц програму, хто читац виривки и подобне. По питаню обидвох виставох, и Влади Нярадия и Кристини Ґшвенґ, тиж скоро шицко порихтане, а на схадзки порадзене же би скеч хтори порихтал Янко Лендєр мал рецензию, та и то будзе покончене тих дньох. Хор Дружтва „Карпати” порихтани, рецитаторе одредзени, а програма святочней Академиї цалком обдумана, одредзена аж и минутажа. На єдней часци схадзки Одбору бул присутни и Мирон Сивч, хтори поинформовал членох о часци котру виведзе Национални оркестер. Активносци Дружтва „Карпати” вязани за етно столи и спортски змисти подогваряни. Позберани жени котри буду участвовац на етно столох и тих дньох ше буду радзиц о тим хтора цо пече, а за змаганє у столним тенису приявйованє тирва по 10. януар. На коктелу за музику буду задлужени два вербаски оркестри, а под час манифестациї автобус будзе превожиц госцох по локацийох дзе ше отримує програма. А. М.

РУСКЕ СЛОВО

9

ЕКОНОМИЯ НА СКУПШТИНИ АКЦИОНЕРОХ „АБЦ ФУД”

ПРЕМЕНКИ У РУКОВОДСТВЕ ФАБРИКИ На Скупштини вибрани Одбор директорох Хладзальнї. За єдну з трох ткв. „дополнююцих заступнїкох Дружтва” менована и векшинска власнїца фабрики, Виолета Шулеич, як и двоме заступнїки зоз Греческей

П

онеже понїщени одлуки зоз Скупштини акционерох Привредного дружтва „АБЦ ФУД” з Руского Керестура хтора отримана 9. октобра прето же на нєй нє присуствовал новтаруш, потим, пре нєдостаток кворуму, односно нєприсуство представительох векшинских акцийох, концом прешлого рока, 26. децембра, позарядова Скупштина акционерох „АБЦ ФУД” отримана на дакус нєзвичайним месце – у канцелариї новтаруша Ненада Букарици у Оджаку. Схадзку зволал Привредни суд у Зомборе на вимогу векшинскей власнїци, а як потолковане, же би ше обезпечело новтарушово присуство, схадзка отримана у канцелариї новтаруша у Оджаку. По нових законских предписаньох, на схадзкох скупштинох привредних дружтвох хтори маю вецей як 100 акционерох муши присуствовац и новтаруш, котри водзи записнїк. Як и Скупштину 9. октобра, и терашню водзел Желько Пешут з Беоґраду, за тото меновани з Привредного суду у Зомборе, а на початку констатоване же присутни придали полномоц о заступаню, представительох власнїкох 82,42 одсто акцийох, лєбо 54 807 гласох, у чим учасц у гласаню представительох меншинских акционерох з Керестура котри присуствовали на тей схадзки виношела 0,47 одсто акцийох. На Скупштини акционерох зменєни потерашнї вивершни директор „АБЦ ФУД” Зоран Булатович, котри на тоту длужносц бул меновани у Планє реорґанизациї. На схадзки нє потолкована причина за зменьованє, алє, як „Руске” уж писало, найвироятнєйше то пре иншаки толкованя обовязкох за витворйованє Плана реорґанизациї директора и векшинскей власнїци Виолети Шулеич. Зоран Булатович нє бул на схадзки Скупштини, алє го заступал його сотруднїк Ґоран Ковачевич. За вивершного директора на Скупштини вибрани дипл. аґро-економиста Александар Арбутина з Нового Саду, за нєвивершних директорох дипл. економиста Милян Ристанович з Нового Саду и економиста Желько Плавша з Беоґраду, котри вєдно з Арбутином творя Одбор директорох Хладзальнї. Интересантне же на схадзки Скупштини

МОЖЛЇВЕ ПРЕДАВАНЄ ФАБРИКИ На Скупштини општини Кула, котра отримана 29. децембра, предсидатель Одборнїцкей ґрупи векшинскей Сербскей напредней странки у локалним парламенту, Перица Видеканїч за скупштинску бешеднїцу винєсол того дня достату информацию же одредзена иножемна компания порихтана купиц керестурску „АБЦ ФУД”, як и же, за єй продукцию, будзе инвестовац до пластенїкох на векшей поверхносци. Вецей деталї о тим за тераз нє винєшени.

10 РУСКЕ СЛОВО

Скупштина акционерох „АБЦ ФУД” отримана у канцелариї новтаруша у Оджаку

Ґоран Ковачевич пречитал Ристановичов допис до „АБЦ ФУД” же одустава од того менованя, медзитим, сам Ристанович на схадзки придал експресно послати допис же ше предумал и прилапює длужносц нєвивершного директора. Як то було поробене и на познєйше понїщеней схадзки 9. октобра, и на терашнєй Скупштини акционерох за єдну з трох ткв. „дополнююцих заступнїкох Дружтва” менована и векшинска власнїца фабрики Виолета Шулеич, як и двоме заступнїки з Греческей – Ксенофон Оикономоу и Емануил Паирактаридис. Тиж прилапени нови Статут, Сновательни акт Привредного дружтва, а зменєни и дакедишнї Управни одбор фабрики, котри робел ище пред уводзеньом предликвидациї. Вивершни директор будзе мац огранїченя у заступаню, понеже Дружтво годзен заступац зоз соподписом Виолети Шулеич и соподписом гоч котрого з других двох дополнююцих заступнїкох. Тиж и Шулеичова у заступаню муши мац соподпис, лєбо вивершного директора, лєбо єдного зоз заступнїкох. Представителє меншинских акционерох з Керестура зауважели же о змени вивершного директора нє консултовани Одбор поверительох, хтори меновани у Планє реорґанизациї, на цо представитель векшинского власнїка одвитовал же исти план одредзує же праве Скупштина акционерох на першей схадзки после його приношеня вибера директорох. Нє прилапена анї знова дата пригварка меншинских акционерох же би ше до Статуту и Сновательного акту уписало реалну дїялносц дружтва – преробок желєняви, а нє як стої же то ”хованє жита (крем ризкаши), леґуминозох и олєяркох”, понеже „АБЦ ФУД” подпредала шицку жем. Гласаюци процив принєшених одлукох, меншински акционере окреме визначели обавянє до порихтаносци нового руководства за витворйованє Плана реорґанизациї „АБЦ ФУД” хтори ше, як гварели – нє запровадзує. Як поведзене на схадзки, принєшени одлуки важаци од дня приношеня, значи од 26. децембра 2014. року. Медзитим, мена нових руководительох перше муша буц уписани до Аґенциї за привредни реґистри, цо мало буц покончене аж початком того рока, та з тим вец ступя на длужносц. Но, пре швета, анї „АБЦ ФУД” тераз нє роби и заняти на колективним одпочивку по 12. януар.■ Михайло Зазуляк 9. ЯНУАР 2015.

EKОНОМИЯ ПРИ КОНЦУ КАМПАНЯ У ЧЕРВИНСКЕЙ ФАБРИКИ ЦУКРУ

ПРЕРОБЕЛИ МИЛИОН ТОНИ ЦВИКЛИ Цаганє цукровей цвикли закончене, алє кампаня єй преробку у червинскей Цукровнї будзе тирвац до половки януара того року

В

лонї ше барз одцагло цаганє цукровей цвикли. Найбаржей прето же бул барз дижджовни рок, цвикла позно дозревала, а источасно зродзела як озда нїґда потераз, та ю цукровнї нє сциговали преробиц. У червинскей Цукровнї и попри наисце нєвигодней хвилї, кампаня ше одвива по планованей динамики. Заш лєм, потирва и до половки

януара, а за тото причини єст вельо. Перше, то барз вельки урожай цвикли и ме сто планованих 55 тонох,

ПРЕД ПОЛ ВИКА НА ПРИЗМИ У КЕРЕСТУРЕ Велї младши продукователє цукровей цвикли нє знаю як ше дакеди цагало цукрову цвиклу и руцало на прикоч. Пред пол вика на наших польох ище нє було комбайни, шицко ше робело на рукох. Тото нам може документовац и фотоґрафия, направена вироятно 1961. року на призми у керестурским хотаре, на Валалскей. Кед було вельке блато, трактористи на зетору цагали камиони зоз призми на тварду драгу, на калдерму. З лїва на право: без видлох, тракториста Любомир Надь Бобиков, та видлаше Михал Колошняї Пулькаш, Владо Гайдук, Владо Надь Джамбасов, Владо Лазор Ґвожджак, Владо Пашо и остатнї Янко Шайтош Новта. Цвиклово видли розширяни, видно по рошкох, то прето же би ше нараз брало цо вецей... Други дежурни тракториста за вицагованє камионох зоз призми, бул Владо Регак.

9. ЯНУАР 2015.

витворени про сек коло 72 тони по гектаре, а то уж єдна з причинох пре котру ше у Цукровнї будзе робиц длужей як звичайно, вироятно до пол януара того, 2015. року.

– Цвикла уж вицагана, та надалєй лєм на нас у Цукровнї стої робота. Ми маме законтрачене коло дванац тисячи гектари, а штреднї урожай ше руша коло 72 тони. У тей хвильки рахуєме же Цукровня прероби вецей як милион тони цвикли, а то у длугокей историї Фабрики потераз нє зазначене – гвари Милан Мартич, ди ректор си ро вин ско го сектора. Диґе стия цвикли ше рушала коло 14 одсто, та червинска Цукровня гоч и прероби милион тони цвикли, цукру випродукує лєм дакус вецей як звичайно. Цукровня прето потро ши ве льо ве цей енерґиї за преробок цвикли. Заш лєм, заробку буд зе и на кон цу тей кампанї. Як гва ри ди ректор Мартич, уж почало контраченє новей продукциї цукровей цвикли, одно сно ярнєй шатви. Кила цвикли буд зе вироятно 3,5 ди на ри. Чер вин ска Цукровня уж обезпечела минерални гної, а тиж так и защитни средства та, так по весц, шиц ко порихтане за ярню шатву цвикли.■ Любомир Дудаш

РУСКЕ СЛОВО 11

ДУХОВНИ ЖИВОТ

ХРИСТОС РАЖДАЄТСЯ! СЛАВИТЕ ЄГО! НОВИ САД

БУДЗМЕ ДОСТОЙНИ ЗА ЛАСКУ

У Новим Садзе вовторок, 6. януара, рано була Служба Божа св. Василия Велького, а крачунске Всеночне на 21 годзин предводзел наш еґзарх кир Георгий Джуджар. Сослужели о. др Роман Миз, парох новосадски о. Юли-

ян Рац и римокатолїцки священїки зоз церкви Мена Марийового о. Роберт Ерхард и о. Доминик Ралбовски. После Всеночного у полней сали св. отца Миколая було друженє и колядованє хторе на ґитари провадзел дзияк Йовґен Надь. Стреду дополадня була Служба Божа з мированьом, а пополадню Служба у Будисави, тиж з мированьом. На пополадньовей читаней Служби Божей у Новим Садзе, хтору служел парох о. Юлиян Рац, пречитана крачунска винчованка нашого еґзарха кир Георгия, а потим парох повинчовал шицким Крачун. После Служби було мированє, а дзеци хторих пририхтали монахиня Георгия и вироучителька Мелания Римар, представели крачунску сличку з колядами и рецитациями. На концу шицки достали пригодни пакецики. На соботу на 9 годзин Служба Божа за погинутих у України, а на 14 годзин друженє старших и пензионерох у орґанизациї „Нашого Каритасу”. М. Г. К.

У КОЦУРЕ

ЦЕРКВА ПОЛНА, А ШПИВАЧОХ ВЕЛЬО У Коцуре швето Рождества Христового преславене святочно. До пацерох ше ґаздинї намагали порихтац капушнїка и бобальки, та и рибу з ризкашу, ушориц обисце и порихтац дарунки за винчовачох, а як видзвонєли пацери, шицко зацихло, и шветкованє почало. Гоч ше тих дньох, а окреме вноци, температури спущовали и по дзешатку у минусу, по цалим валалє од вчасного вечара одгуковали слова крачунских колядох, и черкали дзвончки бетлегемашох, а на 23 годзин

12 РУСКЕ СЛОВО

велї вирнїки пришли до Всеночного. Бетлегеми було нє менєй як штири, а повинчовац ходзели и млади, єдни до других, та и мацери и оцове зоз своїма наймладшима хторим тото швето окреме миле. Орешка до мещка, яблучко, помаранче и динарчок, а нє ридко и лакотка и ище койцо, того вечара обрадовало велїх. Всеночне на вилїю служели парох о. Владислав Рац, капелан о. Михайло Шанта и о. Яков Новак, а познєйше служел и о. Яков Кулич, хтори вирним у казанї повинчовал Крачун, и пречитал винчованку владики Георгия Джуджара. Другого дня Крачуна було мированє, а служели и мировали штирме спомнути паноцове. Вирни шпивали коляди, а после шпиванєй Служби и мированя, Другого дня коляди у церкви шпивал церковни хор Успения Пресвятей Богородици з дириґентку Єлену Алексич. Т. Х.

БЕОҐРАД

ШИЦКИ ШПИВАЛИ КОЛЯДИ

На Всеночним 6. януара, хторе служел парох у Беоґрадзе о. Владислав Варґа, у оквиценей церкви, було красне число вирних хтори шпивали. Шветочносци допринєсол и богослов у Риме Филип Суботич хтори прекрашнє шпивал „Иже херувими” по гречески. Домашнь на Богослуженьох, гоч су и родом з других местох, остарали ше за цепли капущанїки, а треба надпомнуц же Беоґрадяном треба досц часу же би сцигли до своєй церкви. На концу ше шпивало коляди и щиро винчовало Рождество Христово. Шлїдуюца Служба Божа будзе 19. януара, а потим шлїдзи и пошвецанє обисцох. О. Л. Р.

9. ЯНУАР 2015.

ДУХОВНИ ЖИВОТ

ХРИСТОС РАЖДАЄТСЯ! СЛАВИТЕ ЄГО! У ДЮРДЬОВЕ

ВЄДНО З ВЛАДИКОМ

ДАНИЛ ЗАДРЕПКО ПОШВЕЦЕНИ ЗА ДЗИЯКА На Перши дзень Крачуна на Архиєрейскей Служби богослов Данил Задрепко з Дюрдьова пошвецени за швичконосца и за чтеца (дзияка), на чим му повинчовали владика Георгий и дюрдьовски парох о. Йоаким Холошняй.

– Наша заєднїца щешлїва и жадаме му же би ше далєй усовершовал, як и шицки други, же бизме швицели з добрим прикладом и славели Бога – гварел о. Йоаким у казанї. Данил Задрепко основну школу у руским оддзелєню закончел у Дюрдьове дзе жиє од народзеня. Стредню Бискупийну класичну ґимназию закончел у Суботици, а потим одходзи до Риму у Италиї дзе на Папским универзитету Урбаниана дипломує филозофию. После кратшей паузи свойо школованє предлужел у Ужгородзе у України дзе є на остатнїм року Богословскей академиї Бл. Теодора Ромжи.

ИНДЇЯ

ПРИШЛИ И ЗОЗ ЗЕМУНУ

У Индїї ше вирни порихтали за Крачун зоз споведзу всоботу и внєдзелю, а пондзелок парох о. Петро Дутка споведал и нащивел старших и хорих. Вовторок, 6. януара, парох служел Вельку Вечурню з Литурґию Василия Велького на 21. годзин, а у церкви було коло 50 людзох хтори пришли и з Беоґраду и Земуну. У Богослуженьох му помагал його син Владимир, хтори студира богословию у Нємецкей. Як гварел о. Дутка, мированє у Индїї будзе традицийно 14. януара, на Нови рок, а пошвецанє обисцох у тим городзе почнє на Богоявлєнє, у тим городзе, а потим будзе у Люкове, Бешкей и Земун Полю. М. Г. К.

9. ЯНУАР 2015.

У Дюрдьове 6. януара на 9 годзин Службу Божу Василия Велького з Вечурню, после чого ше почина здравкац Хрисос Раждаєця, служели дюрдьовски парох о. Йоаким Холошняй, о. Борис Холошняй з Бечу и ґосподїнски парох о. Михаил Холошняй. По традициї, дзеци и млади ходзели по шпиваню, цо окреме обачлїве у Рускей улїци у Дюрдьове, дзе капурки того вечара ширцом отворени, а велї хижи оквицени за Крачун. Винчовало ше на вецей язикох и на вецей способи, алє вше зоз краснима и радоснима словами. Отец Борис Крачунске Всеночне служел на 22 годзин, дзе шпивали члени Холошняйовей фамелиї, а на Перши дзень Крачуна, Архиєрейску Службу Божу предводзел наш владика

Георгий Джуджар. Сослужели о. Борис и о. Йоаким, а шпивал Хор „Розанов”, под руководительством Татяни Барна, у хторим шпивал и ґосподїнски парох о. Михаил Холошняй. Парох о. Йоаким Холошняй привитал владику и присутних и шицким повинчовал Крачун.

– Ми нєшка славиме вельке и радосне швето народзеня Сина Божого, швето приходу самого Бога медзи нас, котри ше з любови ґу людзом понїжел и приял цело чловека же би нас ошлєбодзел од шмерци, же би нас помирел з Господом – гварел кир Георгий у казанї. У Дюрдьове на Други и Треци дзень Крачуна були по два Служби Божо – на 9 и 17 годзин, а на Треци дзень и мированє. С. Барань

У СУБОТИЦИ

СЛУЖБА У ФРАНЦИСКАНСКЕЙ ЦЕРКВИ У Суботици шветочна крачунска Служба Божа була прешлей нєдзелї у Францисканскей церкви. Служел керестурски парох о. Михайло Малацко, а зоз своїм шпиваньом Службу прикрашели члени церковного хору з Руского Кестура и монахинї Служебнїци. Присутни вирнїки мали нагоду опатриц и красни Вертеп котри виложени у церкви. Парох Малацко подзековал францисканом же оможлївели Богослуженє за грекокатолїцких вирнїкох, котре ше у тей церкви отримує од 2003. року. Францисканци щиро привитали госцох и домашнїх и за шицких пририхтали друженє зоз закуску. Слїдующа Служба Божа будзе у порядним термину, 28. януара (нєдзеля), на 16,30 годзин у францисканскей каплїчки. И. Г.

РУСКЕ СЛОВО 13

ДУХОВНИ ЖИВОТ

ХРИСТОС РАЖДАЄТСЯ! СЛАВИТЕ ЄГО! СТАРИ ВЕРБАС

ВЕРБАС

ДЗЕЦИНСКИ ПРОГРАМИ

Всеночне на Вилїю у обидвох вербаских парохийох було на 21 годзин, у старовербаскей служел парох о. Алексий Гудак, а у нововербаскей парох о. Иґор Вовк, кед було и мированє. Перши дзень Крачуна о. Алексий служел на 8 и на 10 годзин, а традицийно, пречитал и крачунску винчованку нашого еґзарха кир Георгия. Други дзень Крачуна у СтаНОВИ ВЕРБАС рим Вербаше Служби тиж були на 8 и 10 годзин, з мированьом. Дзеци виведли крачунску програму, драмску сличку за хтору их порихтала Нада Лендєр. У нововербаскей па-

рохиї на Перши дзень Крачуна Служба була на 9 годзин, а дзеци тиж виведли крачунску програму за котру их порихтала монахиня Вероника. Крачун у Вербаше преславели и православни вирни, а по обичайох на Вилїю традицийно ше ношело бадняк. Бадняк ше ношело през скоро шицки улїчки дзе го дочекали велї вирни, а потим є положени на огень у порти у церкви Воведеня Пресвятей Богородици у Старим Вербаше, як и опрез храму у центре Вербасу. А. М.

У КУЛИ

Вирни грекокатолїцкей парохиї св. Йосафата у Кули, почали преславйовац Крачун зоз першу крачунску Службу Божу у вилїйовей ноци, а пред тим на 23 годзин и зоз Всеночним хтори служели парох о. Виталий Лотоцки и капелан о. Платон Салак, монахи Василиянє. На Перши дзень Служби були на 9 и на 17 годзин, и на обидвох читана винчованка владики Георгия, по руски и

14 РУСКЕ СЛОВО

українски. По раншей Служби у кулскей церкви традицийни Крачунски концерт отримали члени домашнього КУД „Иван Сенюк”, на хторим були виведзени крачунски коляди и винчованки. З нагоди Крачуна парох о. Лотоцки служел Службу Божу у Крущичу на 9 годзин, дзе филияла кулянскей парохиї и дзе єст менше число вирних. На Други дзень було мированє, а Служби були и на Треци дзень. Попри у церкви, вирни Руснаци и Українци швето пре славюю и у своїх домох. Крачун повинчовац своєй родзини до Кули одходза и велї Керестурци. М. А.

Фото: Татяна Дудаш

НА БОГОСЛУЖЕНЬОХ И У ДОМОХ

НОВЕ ОРАХОВО

ТОГО РОКУ БЕЗ ГУДАЦОХ Вирни у Новим Орахове преславели Крачун на Служби Божей 7. януара, пополадню на 14 годзин, на хторей було коло двацец особи, а служел парох о. Владислав Рац. Як гварел Любомир Рац, винчовачох було, гоч нє вельо, а того року гудаци КУД „Петро Кузмяк” нє ходзели по шпиваню и винчовац, як то уж традиция, пре бритку хвилю. М. Г. К.

9. ЯНУАР 2015.

ДУХОВНИ ЖИВОТ

ХРИСТОС РАЖДАЄТСЯ! СЛАВИТЕ ЄГО! КРАЧУН У СРИМЕ

К

ДРУЖЕНЄ ПОСЛЕ ВСЕНОЧНОГО

рачунски швета у сримских парохийох и того року преславени торжествено, з вельо радосци и краснима жаданями. Найвецей вирних було у церкви у Шидзе на Вилїю, кед на Всаночне пришли велї млади и шицки вєдно шпивали новонародзеному Исусови. У крашнє оквеценей церкви з двома ядловцами, парох о. Михайло Режак шицким повинчовал щешлїви Крачун и пожадал им же БЕРКАСОВО би Исуса ношели у своїх шерцох. Вон тиж повинчовал Крачун и тим цо нє БИКИЧ могли присц до церкви пре хороту, старосц або другу причину. На Вилїю по обисцох у Шидзе по шпиваню ходзела ґрупа младих и дзецох зоз КПД „Дюра Киш”, хтори коляди шпивали и у церкви. По традициї, после Всеночного, друженє предлужене у Руским доме хтори традицийно прикрашени у крачунским амбиєнту. У Шидзе на Перши дзень швета преСРИМСКА МИТРОВИЦА читана и крачунска винчованка апостолского еґзарха за грекокатолїкох у Сербиї кир Георгия Джуджара, а на Други дзень було мированє. И вирни у Беркасове и Бикичу тиж торжествено преславели Крачун, а у церквох у двох валалох, по словох пароха о. Владимира Еделинския Миколки, було вецей вирних як звичайно, окреме на ВсеШИД ночним. Штири ґрупи шпивачох, хлапци и дзивчата, колядовали по обисцох, а хлапци ношели и вертеп. У Бикичу после Всеночного друженє предлужене у Доме култури дзе сала була прикрашена у крачунским амбиєнту. Богослуженя служени през шицки днї Крачуна, а тиж вирни помировани на Перши дзень швета у Беркасове и Бикичу. Подобно було и у нашей парохиї у Бачинцох. Парох о. Драко Рац на Вилїю служел службу Святого Василия, а 9. ЯНУАР 2015.

БАЧИНЦИ

на 22 годзин Всеночне, кед було и найвецей вирних. После Всеночного ше шпивало коляди, а потим було друженє на парохиї. Векше число вирних було и през шицки днї Крачуна. Обичай колядованя по обисцох и того року запровадзени у Бачинцох, кед дзеци шпиваче нащивели обисца вирних. На Перши дзень швета було мированє и пречитана крачунска винчованка нашого еґзарха кир Георгия по руски и українски. Крачун у Сримскей Митровици почал зоз споведаньом старих и хорих у тим городзе, як и у Ердевику. На крачунску споведз пришли и особи хтори ше потераз нє споведали, а на Всеночним на 23 годзин були и даскельо мали дзеци, цо значне за тоту парохию. У церкви поставени Вертеп – хижочка. На Вилїю, у парохийним доме о. Владислав Варґа привитал дзеци котри пестую руски язик и членох Дружтва Руснацох зоз Сримскей Митровици. Дзеци пречитали часци „Идилского венца” Гавриїла Костельнїка и одшпивали „Свята ноц, циха ноц”. У програми участвовали: Теодора и Ирена Ванчик, Мила и Алекса Дюгумович, Анастасия Будишин, Милена и Душан Костич, Катарина и Тияна Бережни, Анита Абодї и Даниєла Магеровски, котра одшпивала „Вифлеєм”. Пририхтали их дириґентка Станислава Будишин, Душка Костич и Моника Абодї-Митрович. После програми учашнїком подзелєни пакетики. З нагоди Крачуна, велїм присутним у церкви о. Владислав бешедовал о любови, почитованю, помаганю и щесцу котре кажди ноши у себе, а у другому треба глєдац приятельа. После Всеночного, вирни ище пришли повинчовац парохови и шпивац коляди, а друженє тирвало до позних годзинох. ■ В. Дї./М. А. М./З. Л.

РУСКЕ СЛОВО 15

ДУХОВНИ ЖИВОТ КИРБАЙ У НОВИМ ВЕРБАШЕ

МАРИЯ НЄ ГЛЄДАЛА СВОЮ СЛАВУ з длугима молитвами своїх родичох, Ани и Йоакима, хтори були у старших рокох и хторих Бог поцешeл, бо нє мали дзеци. Вони були вирни Господу Богу длуги роки.

– Нєшка зме ше позберали преславиц Дїву Марию, обичну дзивочку з Назарету. Вона нє писала кнїжки и нє охабела даяки вельки дїла як цо то поробели вельки особи у историї, алє нам зохабела єден приклад велького довирия ґу Господу Дїва Мария приклад яки потребни Богу, вельку понїкаждому вирному зносц, цихосц, була турґию, а сослужовал ста- тота котра нє глєдала свою ровербаски парох о. Алек- славу, а таки приклад посий Гудак. Парох о. Игор требни каждому вирному – Вовк под час Служби спо- гварел о. Виталий. У молитви монахиньох ведал парохиянох, а присуствовал и о. Платон Салак служебнїцох участвовали велї парохиянє, а после Лизоз Кули. Под час шпиваней Слу- турґиї у просторийох манажби Божей о. Виталий Ло- стира бул орґанизовани тоцки у казанї визначел же святочни полудзенок. А. П. Дїва Мария була вимодлєна У Манастире Зачаца Пречистей Дїви Мариї у Новим Вербаше, шестри служебнїци 22. децембра преславели Кирбай. Парох о. Виталий Лотоцки зоз Кули предводзел Ли-

У ОСЄКУ

НА КРАЧУНСКИМ КОНЦЕРТУ СЛОВАЦОХ Културно-уметнїцке дружтво Руснацох Осиєк уж традицийно наступело на Крачунским концерту Словацох, хтори того року отримани всоботу, 13. децембра, и було єдине Дружтво другей националней меншини на тей манифестациї Матки Словацкей з Осиєку. Под руководительством Оґнєна Здравковича и з провадзеньом тамбрового оркестра, члени Дружтва одшпивали три нашо коляди: „Бог ся раждає”, „В Вифлеєми днес Мария Пречиста” и „ПречиКУД Руснацох Осиєк на Крачунским стая Дїва”. А. Б. концерту Словацох

16 РУСКЕ СЛОВО

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ З ВЛАДИКОМ ГЕОРГИЙОМ ПРЕСЛАВЕНЕ БОГОЯВЛЄНЄ

ШВЕТО КЕД ШЕ ЛЮДЗОМ ОБЯВЕЛА СВ. ТРОЙЦА Вирни парохиї св. оца Миколая у Руским Керестуре, 6. януара зоз нашим преосвященим владиком Герогийом Д ж уд ж а р о м преславели єдно з найвекших християнских шветох – Богоявлєнє Господнє. Найсвяточнєйше було на архиєрейскей Служби Божей на 10 годзин, хтору владика служел з домашнїм парохом о. Михайом Малацком и капеланом о. Владимиром Медєшом. Як владика наглашел у своєй казанї, швето Богоявлєня то предлуженє швета Рождества Христового хторе означує приход одкупителя людзкого роду на тот швет. По Служби Божей владика и священїки пошвецело воду. Як владика надпомнул, воду ше пошвеца з молитву и силу Св. Духа, а на спомин Исусового кресценя, и з ню ше потим пошвеца нашо доми. Тота вода служи за нашо духовне и тїлесне очисценє, та змоцнєнє вири и приволує Божи благослов у нашим живоце. З пошвецену воду владика пошвецел нукашньосц катедралного храму, а по Служби, вирни воду однєсли и до своїх домох. Такой шлїдуюци дзень троме домашнї священїки почали пошвецанє обисцох хторе будзе тирвац по 19. януар. М. А.

ЄВАНГЕЛСКА ЦЕРКВА У КОЦУРЕ

ЧАС ДАРОВАНЯ У Коцуре вирнїком Євангелскей Церкви, односно дзецом, подзелєни крачунски пакецики котри сцигли зоз Анґлиї. Подзелєни 150 пакецики за дзивчата и 150 за хлапцох, у хторих бависка и школски прибор. После додзельованя пакецикох як нєсподзиванє, бул огньомет. Помоц оможлївел священїк Євангелскей Церкви Александар Суботин, а першираз од кеди тота церква у Коцуре, на Служби и на додзельованю пакецикох були и члени вербаскей Општинскей ради, Ясна Коматович и Йована Вуйтович. На початку децембра зоз орґанизациї „Operation Christmas Child” зоз Анґлиї сцигли 800 крачунски пакецики, зоз котрих 300 подзелєни у Коцуре внєдзелю, а наменєни су и ромским дзецом зоз Дюрдьова, Змаєва, Равного Села и Косанчича. З. К.

9. ЯНУАР 2015.

ДУХОВНИ ЖИВОТ

У ПЕТРОВЦОХ

ШВЕТО РОЖДЕСТВА ХРИСТОВОГО Велька крачунска споведз у Петровцох була внєд зелю, на швето Праоцох (14. децембра). Споведали штирме паноцове, а одволанє вирних за тоту духовну подїю було вельке. Пред шветом ше модлєло крачунску дзевятнїцу, жени вєдно пратали церкву, а дзеци од пиятей по осму класу, уж традицийно, оквицели крачунски древка котри пририхтали одборци. На Вилїю служене Саночне на 23 годзин. На перши, други, и треци дзень Крачуна, Службу Божу ше служело на 10

годзин. На швето Собору Пресвятей Богородици по Бого служеню було мированє. Того дня були и виберанки за нови Церковни одбор. На Крачун, як и влонї, була крачунска академия котру вєдно орґанизую петровска парохия и КМД „Яким Гарди”. Того року участвовали шейсц шпивацки групи. Заступени були шицки возрости – од дзецох, та по старших. Под час програми служело ше чай и варене вино, шицким присутним. В. С.

НА СЛУЖБИ БОЖЕЙ У НОВИМ САДЗЕ

ПОДЗЕКОВАНЄ МОНАХИНЇ ЙОСАФАТИ

На Служби Божей, внєдзелю, 28. децембра, у Новим Садзе парох о. Юлиян Рац подзековал монахинї Йосафати за єй служенє Церкви од 26. децембра 1958. року, кед пришагала же будзе служиц Богу. З тей нагоди, у мено Церкви парох о. Рац придал ш. Йосафати пострибловани приказ Тайней Вечери, а школярка Фиона Грубеня єй придала квеце. Монахиня Йосафата подзековала шицким на винчованкох и дарункох и препоручела вирним же би ше и далєй витирвало и щиро модлєли. М. Г. К.

УШОРЙОВАНЄ КОЛО ЦЕРКВОХ У КОЦУРЕ

ПОСАДЗЕНИ ЯДЛОВЦИ И НАПРАВЕНИ ДРАЖКИ Церковни одбор грекокатолїцкей церкви Успения Пресвятей Богородици, 15. децембра орґанизовал роботну акцию. Дзешецеро члени Одбору и парохиянє ше подзелєли до двох ґрупох‚ та єдни ушорйовали Вельки теметов, односно гробни места священїкох о. Павела Вукича и о. Георгия Шовша‚ чийо гроби дакус очкодовани, а тиж санирована и єдна депония, посадзени седем ядловци и винята червоточна береза коло церкви.

Роботи у порти грекокатолїцкей церкви

Ушоренє дражки коло православней церкви

9. ЯНУАР 2015.

Красну хвилю у Коцуре вихасновали и члени Церковного одбору православней церкви Успения пресвятей Богородици же би закончeли дражку з бехатон цегелкох коло церкви и на местох дзе цегелки хибели. Положени и циви за диждж, а купела их и роботу финансовала општина Вербас. З. К.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

КНЇЖКА БУДЗЕ ОБЯВЕНА З НАГОДИ ПРЕСЛАВИ ДНЯ РУСНАЦОХ

МОНОҐРАФИЯ „РУСНАЦИ У ВЕРБАШЕ” У

З нагоди наиходзацого Националного швета, односно Централней преслави Дня Руснацох хтора будзе 17. януара у Вербаше, тих дньох до друку пошла моноґрафия „Руснаци у Вербаше”

городу Вербасу єст три вельки места, три вельки институциї, дзе ше Руснаци зазберую и котри заслужни за очуванє рускей култури, язика, обичайох, традициї, творчосци и шицкого другого цо краши єден народ, у тим случаю єден меншински народ у тим мултикултуралним штредку. Тоти институциї, слупи котри нас, Руснакох, отримали на тих просторох до нєшкайшого дня то: Грекокатолїцка церква зоз своїма двома парохиями у Старим и Новим Вербаше, Основни школи на териториї городу Вербасу дзе ше очувало факултативне ученє мацеринского язика и Културно-просвитне Дружтво „Карпати” у Старим Вербаше” – виривок з Моноґрафиї, зоз текста др Деяна Загорянского. НОШИТЕЛЄ ПРОЄКТА БРАЦА САБО

Пририхтованя моноґрафиї почали влєце, ношителє того проєкта були браца Звонко и Славко Сабо, а вони далєй анґажовали и других котри им помогли у зазберованю материялу и подобне.

– Под час роботи, сцигли зме по 26 особи котри на рижни способи уключени до роботи на кнїжки. Свойо доприношенє дали академик Юлиян Тамаш, еґзарх кир Георгий Джуджар, др Янко Рамач, хаснуєме часци обявених текстох о. Романа Миза и Мирона Жироша – визначел з тей нагоди Звонко Сабо. Вон додал же у кнїжки заступени историйни сеґмент, односно насельованє до Вербасу, вец економийни т. є. привредни сеґмент – з чим ше нашо предки теди занїмали, коментарує ше ремеселство, а першираз пробоване у обласци просвити виглєдовац кеди, у хторих школох и хтори наставнїки учели дзеци руски язик и кеди то було у рамикох обовязней настави, а кеди факултативне. После того у кнїжки обробени и литературни творителє, як и вербаски Руснаци у спорту дзе окреме интересантни фамелиї Няради и Виславски, а интересантне же з Вербасу було коло 10 державних побиднїкох. КНЇЖКА МА И МЕНЄЙ ПОЗНАТИ ФАКТИ

О ДРУЖТВЕ „КАРПАТИ” „КПД „Карпати”, Дружтво у котрим дїлую и робя припаднїки двох националних меншинох, Руснаци и Українци, основане нє так давно, 1990. року, так же того, 2015. року, Дружтво означує 25 роки свойого иснованя або штварцину вика барз успишней роботи, о чим шведоча вельочислени успишни и замерковани наступи аматерох у жеми и иножемстве”, виривок зоз кнїжки.

Брацкованє у Старим Вербаше 1939. року

18 РУСКЕ СЛОВО

У кнїжки єст информациї котри нє на тельо познати, наприклад же Петро Ризнич Дядя омальовал иконостас у старовербаскей церкви, же Дюра Папгаргаї преподавал физичне воспитанє у Вербаше, же парох о. Владимир Тимко добре бавел фодбал и подобне.

– Кнїжка ма числени фотоґрафиї, 150 боки, за насловни бок вихасноване идейне ришенє за сценоґрафию уметнїци Ґорани Бильня, а на остатнїм боку положене и идейне ришенє Силвестера Макая – визначел Сабо. Иншак, у витворйованю моноґрафиї хтора єден детальни и всеоблапююци проєкт, учасц вжали и Александер Паланчанин, Гелена Папуґа, Славица Мали, Мирослав Виславски, Владислав Няради, Микола Шанта, Микола М. Цап, Ґорана Бильня, Силвестер Макаї, Борис Биленький, Ярослав Комбиль, Мартица Тамаш, Владимир Папуґа, др Деян Загорянски, Нада Загорянски, Златка Сабо, а на постредни способ то и ище даєдни особи. Кнїжку вида Завод за културу войводянских Руснацох, а єй промоция будзе часц програми на дзень Швета 17. януара.■ Ана Маркович 9. ЯНУАР 2015.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

ИДУЦЕЙ СОБОТИ ПРЕСЛАВА ДНЯ РУСНАЦОХ У ВЕРБАШЕ

БОГАТА ПРОГРАМА НА ДАСКЕЛЇХ ЛОКАЦИЙОХ

Централна шветочност означованя Националного швета Руснацох у Републики Сербиї, ше отрима 17. януара у Вербаше, а почнє зоз спортскима змистами. Спортски бависка, односно змаганє у столним тенису почнє на 10 г. у КПД „Карпати”. После того, на 13 г., тиж у просторийох Дружтва „Карпати” буду орґанизовани етно столи. У Дружтве будзе орґанизована и вистава Кристини Ґшвенґ котра почнє на 14,30 г. Преслава ше предлужи у святочней сали Ґимназиї „Жарко Зренянин” дзе на 15,30 г. почнє промоция кнїжки „Руснаци у Вербаше” и промоция специялного числа часописа „Руске слово” з нагоди Националного швета Руснацох. На 17 г. у Грекокатолїцкей парохиї Покрова Пресвятей Богородици у Старим Вербаше будзе Архиєрейска благодарна Служба Божа. У Ґалериї Културного центру Вербас на 19 г. будзе вистава Влади Нярадия под назву „Карпатски мит”. На концу, Централна шветочносц почнє на 20 г. у кино сали „Югославия”, а потим будзе орґанизовани коктел у голу Центра за физичну културу „Драґо Йовович”. Преславу финансує Завод за културу войводянских Руснацох. А. М.

9. ЯНУАР 2015.

МИХАЛОВИ ЛЇКАРОВИ ПОШВЕЦЕНИ МУЗИЧНИ ВЕЧАР

ВЕЧАР БОГАТЕЙ МУЗИЧНЕЙ СКАРБНЇЦИ Внєдзелю у КУД „Тарас Шевченко” у Дюрдьове, аматере того Дружтва пририхтали Музични вечар „Тал”, з нагоди 60 рокох од народзеня и 40 роки од присуства и роботи у култури нашого познатого композитора, аранжера, музичара и музичного педаґоґа Михала Лїкара, котри народзени и жиє у Дюрдьове. Святочни концерт рускей народней музики отворела Женска жридлова шпивацка ґрупа, а попри нїх у програми участвовал, Вельки тамбурови оркестер, вецей шпивацки ґрупи и числени соло шпиваче. Михалови Лїкарови того вечара на чесц, oдшпивани и одграни велї прекрасни шпиванки, а о його роботи и творчосци присутних упознали коферансиєре, як и Агнета Тимко длугорочна музична редактор-

тоти роки бул и остал єден зоз главних слупох на котрих ше опера дюрдьовске Дружтво, а без його анґажованя нє прешол анї єден наступ того Дружтва, анї єден коцерт, або манифестация. Його робота замеркована у нашей, та и ширшей заєднїци, о чим шведоча його числени припознаня. Святочни и приємни вечар закончени зоз „На многая и благая лїта” котру шпивали нє лєм учашнїки, алє и патраче. Дарунки, слику од представительох КУД „Тарас Шевченко”, торту од Жридловей шпивацкей ґрупи и годзинку на руку од анонимного и стаємного спонзора того Дружтва за родзени дзень, место Михала превжала Наташа Лїкар, котра шицким, окреме орґанизатором, подзековала на тим кра-

З нагоди животного и роботного юбилею Дюрдьовчанє Михалови Лїкарови отримали концерт

ка у Радио Новим Садзе, котра за ньго гварела же з нєсебичну и вельку дзеку свой талант и уметнїцку притоку преноши и дава у стредку у котрим жиє. Прето нє чудне же музична творчосц у дюрдьовским Дружтве така масовна. На порушованю роботи музичней секциї и снованє оркестра почал вєдно зоз Михалом Бараном и Якимом Хомом давного 1976. року, участвовал у формованю и роботи Дзивоцкей шпивацкей ґрупи, Женскей и хлопскей жридловей ґрупи. През

сним и приємним вечаре. Чкода же Михал тот вечар препущел, а велї то характерую як його превельку скромносц и нєприхильносц ґу експонованю. Михал Лїкар вельо раз гварел же най место нього бешедую його писнї. После концерта шицки ше остали дружиц у просторийох Дружтва дзе ше шпивало руски народни шпиванки, а найчастейше гевти за котри аранжман написал Лїкар и гевти котри вошли до шерцох членом дюрдьовского Дружтва. С. Барань

РУСКЕ СЛОВО 19

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ТРА ДИЦИЙНИ КРАЧУНСКИ КОНЦЕРТ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ЗОЗ КОЛЯДУ ДО ШЕРЦА ПАТРАЧОХ У полней сали керестурского Дома култури 25. децембра, на Перши дзень велького швета, Рождества Христового, отримани успишни Крачунски концерт. Коляди „Пасли пастире”, „Бог предвичний”, „Три славниї цари”, „Циха ноц” и велї други познати и менєй познати, одгуковали того вечара у шерцох публики и возвелїчали атмосферу швета. На концерту бул присутни и преосвящени владика Георгий Джуджар хтори шицким повинчовал крачунски швета и здогаднул на значенє и ваНаступ Дзецинского хору “Шкорванчки” жносц тей велькей подїї, а повинчовал класи ОШ „Петро Кузмяк”, Мали оркестер музичней и благословени наиходзаци Нови рок. Найрадоснєйше швето возвелїчане зоз колядами хтори школи ШОМО, Дзивоцка ґрупа, Мишана шпивацка ґрупа виведли Дзецински хор „Шкорванчки”, Хор школярох 8. и Мишани хор Дома култури, а шпивачох провадзел Тамбурови оркестер тей установи. Крачунски винчованки интерпретовали рецитаторки Минеа Югас и Тимеа Будински, а виронаучни школяре виведли драмску сличку „Крачунска представа”. Орґанизатор Крачунского концерта Дом култури, шпивачох и оркестри пририхтали Лидия Пашо, Юлиян Рамач Чамо и Мирон Сивч, рецитаторки Ивана Дудаш, виронаучни дзеци чесни шестри Служебнїци. Конферансу зложела Мария Стрибер, а водзела ю Лидия Костелник. И того року Керестурци ше указали зложни же би вєдно при рихтали барз красне уметнїцко-духовне дожице своїм Рождество Христово представели дзеци хтори ходза согражданом. М. Афич на виронауку

НАШ НАЦИОНАЛНИ ТЕАТЕР

ИЩЕ ЄДНА ПРЕДСТАВА У ТЕЙ СЕЗОНИ

Понеже Национални совит Руснацох, як снователь Руского народного театру (РНТ) „Петро Ризнич Дядя”, на остатнєй схадзки з ребалансом свойого буджета опредзелєл 535 000 динари за наш национални театер, РНТ у тогорочней сезони 2014/15. пририхта ище єдну представу. Важне визначиц, покраїнски орґани, як главни финансиєр РНТ, у 2014. року нашому театру опредзелєли средства лєм за єден проєкт („Береме ше, так нам и треба”) . На схадзки Управного одбору РНТ 23. децембра одлучене же, пре кратки час за пририхтованє, то будзе представа з меншим числом ґлумцох – „Як забиц предсидателя” Миру Ґаврана, у режиї Владимира Надя Ачима. У представи ґлумя штверо ґлумци – тройо з Вербасу и єдна ґлумица з Ко-

20 РУСКЕ СЛОВО

цура, так же управним орґаном вербаского КПД „Карпати” РНТ предложи же би представа була витворена у копродукциї з вербаским Дружтвом, дзе РНТ будзе цалосни финансиєр представи, а проби ше отримує у Русим Керестуре. Нова представа будзе витворена и на чесц Янкови Лендєрови з нагоди 60 рокох його живота и 40 рокох роботи у театре, а понеже того року Централна шветочносц означованя Националного швета Руснацох 17. януара будзе у Вербаше, на одредзени способ то будзе доприношенє Националного театра означованю швета (як провадзаца активносц), бо премиєра новей представи планована 25. януара 2015. року у Вербаше. На схадзки Управного одбору РНТ визначене же концом прешлого рока

РНТ, за кратки час, зоз своїма трома представами („Пациєнт дохтора Фройда”, „Национална страґедия” и „Береме ше, так нам и треба) госцовал у штирох наших местох - у Новим Садзе (першираз на Руским фестивалє малих сценских формох „Дюра Папгаргаї”, цо би, у догварки з орґанизатором, можебуц могло постац и пракса), у Вербаше, Кули и у Дюрдьове. Ище скорей на УО одлучене о репертоаре за нову сезону, дзе ше тиж планує два представи – „Цо видзела послуга” Джоа Ортона, у режиї Владимира Надя Ачима и „Вона нє виновата” Йовґена Кочиша, у режиї Михайла Зазуляка. Чи обидва представи буду и витворени, будзе познате после спознаня о опредзелєних средствох од финансиєра. М. З.

9. ЯНУАР 2015.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА КРАЧУНСКИ КОНЦЕРТИ „РАДУЙМЕ ШЕ ХРИСТОВОМУ НАРОДЗЕНЮ”

ВЄДНО ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО

Пред Вилїю по юлиянским календаре, 5. януара, у новосадскей грекокатолїцкей церкви св. апостолох Петра и Павла, отримани остатнї зоз сериї од штирох екуменских крачунских концертох под назву „Радуйме ше Христовому народзеню” а концерту наступели хор Дружтва Словенцох „Кредарица” з дириґентку Дуню Хузян, хор Горватского културнопросвитного дружтва „Єлачич” з дириґентку Весну Кесич Крсманович, хор Словацкей евангелистичней церкви и Словацкого културного центру „Павел Йожеф Шафарик” у Новим Садзе, з дириґентку Ану Црвени, камерни хор „Аґапе”, тиж зоз СКЦ, а з дириґентку Ану Бртка Валент, и домашнї, хор „Гармония” зоз Нового Саду зоз дириґентку Весну Кесич Крсманович. На концерту ше шпивало коляди, кажди хор шпивал на своїм язику, алє и на даєдних других. То була красна нагодна же би припаднїки розличних вирских заєднїцох вєдно подзелєли крачунску радосц, без огляду по хторим календаре преславюю тото найрадоснєйше християнске швето. Директор хору „Гармония”, Борис Сакач, гварел же вельо важнєйша сама подїя як тото же по хторим ше календаре преславює Крачун.

– Музика як универзална форма найдзе место у шерцу каждого слухача, без огляду на хторим язику ше шпива. Могли Фото: Н. Ґлишич

Н

зме, поведзме крачунску писню „Циха ноц” чуц на даскелїх язикох и то наисце єдно богатство – гварел Сакач. Окрем „Цихей ноци”, „Гармония” одшпивала и коляди „Нова радіст стала”, „По всьому свиту”, „Вифлеєми новина”, „Бог предвічний”, як и два композициї на анґлийским язику, и на концу познату композицию „Adeste fideles”,на латинским язику.

9. ЯНУАР 2015.

Хор „Гармония” заварла циклус концертох „Радуйме ше Христовому народзеню”

Инициятор тей идеї мр Серґей Тамаш, директор Заводу за културу войводянских Руснацох, и як гварел, таки концерти ше под час Крачуна отримує у велїх европских варошох, так же то на даяки способ провадзенє сучасних трендох у Европи.

– Основна задумка и идея того проєкта то промоция того цо характеризує тоти простори, а то вшелїяк мултиетнїчносц, мултикултуралносц, як богатство Войводини – гварел Тамаш. Наша, а и други национални заєднїци хтори вжали учасц у тим проєкту, презентовали свой язик, културу и виру през крачунски писнї у хторих ше преславює истого Бога.

– Праве тото же шицки заєднїци славя истого Бога и же ше на тих концертох стретли у Божим храме, гутори нам же ше шицки маме любиц без огляду на розлики, чи у вири, чи у календару, бо ми дзеци истого Бога – з тей нагоди гварел парох новосадски о. Юлиян Рац. Циклус концертох „Радуйме ше Христовому народзеню” ше орґанизовало на инициятиву Заводу за културу войводянских Руснацох, а у сотруднїцтве зоз директорку Заводу за културу войводянских Словацох, Милину Склабински, директором Заводу за културу войводянских Горватох, Томиславом Жиґмановим, и зоз представнїками Дружтва Словенцох „КреХОР „ГАРМОНИЯ” ЗАВАР ЄШЕНЬСКЕ дарица” у Новим Садзе. КонцерЗАШЕДАНЄ НАРОДНЕЙ СКУПШТИНИ ти отримани 27. децембра 2014. року у новосадскей римокатолїцРЕПУБЛИКИ СЕРБИЇ кей церкви Мена Марийового, Пондзелок, 29. децембра, Хор „Гармония” новосад- такв. катедрали, 28. децембра у скей грекокатолїцкей парохиї св. апостолох Петра и церкви Воздвижения св. крижа у Павла и Руского културного центра, завар єшеньске Петроварадину, 4. януара 2015. у зашеданє Народней скупштини Републики Сербиї. Словацкей евангелистичней церХор под дириґентску палїчку Весни Кесич Крсмано- кви у Новим Садзе, а циклус конвич, одшпивал гимну Републики Сербиї „Боже прав- цертох закончени 5. януара 2015. ди”, На завераню, як и на отвераню зашеданя Скуп- року, праве у нашей грекокатоштини, вше даєден хор шпива гимну „Боже правди”. лїцкей церкви св. апостолох ПеЖе би з тей нагоди то бул праве наш хор „Гармония”, тра и Павла у Новим Садзе. остарала ше Олена Папуґа, народна посланїца, а одход Таки концерти ше першираз Хору до Скупштини финансовал Завод за културу во- орґанизовало у Новим Садзе, а йводянских Руснацох. Тот Хор нє лєм же перши наш планує ше же би то преросло до хор, алє и перши хор з Нового Саду хтори бул поволатрадициї и же би ше уключело и ни шпивац у такей нагоди у Народней скупштини Редруги национални заєднїци.■ публики Сербиї. Ана Римар

РУСКЕ СЛОВО 21

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ПРЕДСТАВЯМЕ АНУ ВАРҐА

КЕД РОБОТА ВЕЛЬКЕ Пише: Mария АФИЧ

Гваря же Керестур пред Крачуном найкрасши у року, бо мож почувствовац шветочну атмосферу, и як ше кажде помали рихта ґу тому швету. Ту ше подрозумюю и велї давни обичаї з хторима ше чува нашу традицию, а єден з нїх и – пошац житко. На Вилїю ше желєне житко кладзе под оквецени ядловец, а символизує нови живот и благостан фамелиї

А

на Ваґрова у роботи зоз житком наисце вредна. Гвари нам же того року нашала аж 57 житка, насампредз до катедралней церкви, шестром Служебнїцом, Малим шестром, а од влонї и шестром до Нового Саду и Кули. Рихта го и до обисцох єй синох Дзвонка и Ромка, односно нєвестох Геленки и Терезки. Таку праксу наша собешеднїца ма уж двацец роки.

– Раз ше ми у церкви опитали чи нє мам даєдно геверне житко, бо им нє зишло як треба. Принєсла сом, шестри були задовольни и понукли ми чи бим и други раз пошала. И так почало. З рока на рок сом шала вше вецей, а кед ме дахто замодлєл чи и йому пошеєм, нє одбила сом. Любим тото робиц, и нє чежко ми. Тета Ганьча, як ю волаю у валалє, за шицки житка

22 РУСКЕ СЛОВО

порихтала и амбалажу, точно так як ше швечи. До церкви до длугоких „валовчкох”, а шестром до мисочкох з белавим кветом. Попри житкох, люби крашнє оквециц и ядловец, дзе скоро каждого року ґомбулї у иншакей фарби, а шицко точне, поскладане и одмеране. Видно же Ана у тей роботи ма смисла. Попри главного, велького крачунского древка у уходним конку, Ана у каждей хижи оквеци по єден мали крачунчок з прикрасками. Меркує на кажди деталь же би ше складал з ентериєром просториї. Шицко роби з вельким уживаньом. Лєм влонї за тото нє мала сили пре вельку жалосц за супругом Мижом. ДЗБА О КРАСИ БОЖОГО ХРАМУ Попри тим же свой дом отримує так же би було шицко чисте, точне, попораєне, и прикрашене, Ана уж 20 роки добродзечнє помага и стара ше о красоти и керестурского храму.

9. ЯНУАР 2015.

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ЗА ДОВОЛЬСТВО – Почали зме пораїц зоз Меланку Колошняйову ище док зме робели у друкарнї. И нєшка сом у тим витирвала вєдно зоз Верунку Майхерову и Любку Мудрого, та зоз ше страми пораїме церкву пред велькима шветами, алє и вше кед треба. Барз зме ше наробели по сле подрезованя мурох од влаги, бо було наисце вельо праху, и нука у церкви и вонка коло нєй – приповеда нам Ана хтора окрем церкви пораї и Водицу, и теметов. ПОЛЦОРОВО ФИҐУРКИ Нашу собешеднїцу велї познаю и по тим же зоз страсцу збера полцорово фиґурки, и то уж вецей як 20 роки.

– Док зме зоз супругом робели у кере стурскей друкарнї, я мала обичай за осми марец, лєбо други нагоди, як синдикални дарунок обезпечиц нам женом даяку фиґурку. Попачело ше ми, та сом их почала куповац и зберац и за други нагоди. Гварела сом мойому же нє курим, та бим лю-

Фиґурки з полцору Ана доставала зоз цалого швета

бела мац право на тото. И вон ме потримовал, и тиж уживал у фиґуркох, бо гварел же тото остава тирваце обидвоїм – здогадує ше тета Ганьча. З часом, фиґурки єй почали даровац и дзеци и унуки, фамелия, приятелє, познати, тим котрим нашала житка и други. Рижни ангелки, животиньки, швичнїки, крачунчки, вазноки, писанки, та и черепки за квеце, сциговали зоз Риму, України, Канади, Нємецкей, з Австралиї дзе мала двох братох...

9. ЯНУАР 2015.

УДАТНЕ ЖИТКО

Того року Ана пошала 57 житка

– Житко треба пошац после швета Миколая. Пред шацом житко єдну ноц стої намочене у води. Вец треба воду зляц и охабиц ище дзень же би житко ста ло у цеплим, аж вец го треба пошац. На дно судзинки положим дакус глїни, помишаней купчей и мелкей зоз кертечини, бо барз важне же би була мелка. Вец положим житко, на верх ознова накладзем глїни, алє лєм кус вецей як до пол мисочки, же би нє вишло зоз судзинки. Житко треба же би стало у цеплим, а залївам го зоз пирскачом за шмати зоз лїтну воду кажди други дзень док ше нє розрошнє, а вец и поридше – преноши нам свойо искуство Ана Варґова.

– З роками ше барз вельо назберало, нє шмем анї почитац кельо их мам. Окреме ми мила барз стара полцорова миска до стата од єдней Швабици, цо чувал мой оцец од своєй ше стри – толкує Ана. Як гвари, за велї свойо анґажованя, нє глєда нїяку плацу, сама себе вжала то як покуту и як подзекованє за велї прияти ласки у живоце. Пре тото чувствує вельке задовольство.■

РУСКЕ СЛОВО 23

INFОРМАТОР

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2014. року занавше ме зохабела моя мила супруга

СЛАВКА БИКИ (1955–2014) з Руского Керестура

OGLA[OVANW 021/6613-697, 021/ 6624/708 e-mail: ruske.redakcija@gmail.com

СЛАВКИ од пайташки Фемки Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2014. року занавше нас зохабела наша мила мац, швекра и баба

СЛАВКА БИКИ (1955–2014) з Руского Керестура

Славко, пошла ши, а анї ши ше нє одпитала одо мнє. Прешли пар днї, пар днї як це чекам же ше врациш, а тебе нєт. Дзекуєм ци на шицким и щешлїви сом же сом це мал. Дзекуєм шицким цо ю пришли випровадзиц на єй остатню драгу. Твой муж Янко Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2014. року занавше нас зохабела наша мила мац, швекра и баба

СЛАВКА БИКИ (1955–2014) з Руского Керестура

Мила мамо, пошла ши зоз дому, а анї ши ше од нас нє одпитала. Дзекуєме ци за шицко цо ши нам доброго подаровала и виведла нас на добру драгу и горди зме же зме це мали. Твоя дзивка Тамара, жец Михал и твойо златни унуки Ива и Миа Спочивай у мире Божим!

Мила мамо, пошла ши зоз дому, а анї ши ше од нас нє одпитала. Дзекуєме ци за шицко цо ши нам добре подаровала и виведла нас на добру драгу. Горди зме же зме це мали. Твоя дзивка Ясмина, жец Ґоран и твойо златни унуки Исидора и Маша Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 2. януара 2015. року наполнєл ше смутни рок як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец, дїдо и прадїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. януара 2015. року наполнєл ше смутни рок як нас занавше зохабел наш любени супруг, оцец, дїдо и син

ВЛАДИМИР ГЕРБУТ (1938–2013) з Руского Керестура

Памятку на вас вше буду чувац вашо наймилши: ожалосцена супруга Мелана, син Владо, дзивка Мария син о. Янко зоз Канади и дзивка Терезка зоз фамелиями Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ На наших милих

СЛАВКА ФЕЙДИ ВЛАДО ФЕЙДИ народзена Гарди (1925–1981) з Руского Керестура (1931–2005) Памятку на вас чуваю: Боднарчуково, Фейдийово, Ковачово, Бодянцово и Чордашово Спочивайце у мире Божим!

24 РУСКЕ СЛОВО

ДЮРА НАДЬ – МИТЬОВ (22. VII 1958 – 1. I 2014) з Руского Керестура

Остали нам лєм красни памятки на наш щешлїви заєднїцки живот. Занавше ожалосцени супруга Геленка, дзивка Весна зоз заручнїком Деяном, дзивка Наташа зоз супругом Ярославом и унуки Иван и Даниел Фейдийово и оцец Владимир Надьов Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. януара 2015. року наполня ше петнац барз чежки и жалосни роки як нас занавше зохабел наш мили и єдини син

ЙОАКИМ ДЖУДЖАР – Яшо (1960–2000) з Руского Керестура Мили сину, роки преходза, а боль у наших боляцих шерцох навики остава. Твою милу подобу, любов и доброту нїґда нє забудземе. Ожалосцена мац Гелена и оцец Владимир Спочивай у мире Божим!

9. ЯНУАР 2015.

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. децембра 2014. року занавше нас зохабел наш мили супруг, оцец, дїдо и брат

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 14. януара 2015. року наполнї ше рок як нє з нами наша мила мац, баба и прабаба

INFОРМАТОР

ЛЮБОМИР НАДЬ – ANDRI[KOV (1940–2014) з Дюрдьова Памятку на ньго буду чувац його супруга Любица, син Владо зоз супругу Биляну, унуки Марко и Микола, як и шестри Мария Вуймилович зоз супругом и дзецми, шестра Веруна Дудашова зоз супругом и дзецми, шестра Мелания Суботин зоз супругом и дзецми и шестра Еуфемия Шантова зоз дзецми Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. децембра 2014. року занавше нас зохабела наша мила супруга, мац и баба

ГЕЛЕНА ГУДАК народзена Афич (1944–2014) з Кули

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. децембра 2014. року наполнєли ше шейсц мешаци як нас зохабел наш мили супруг и оцец

З любову и почитованьом памятку на ньго буду вично чувац його наймилши, супруга Павка и синове Драґан и Саша Спочивай у мире Божим!

9. ЯНУАР 2015.

З любову и почитованьом Ґеорґина и Янко Барна СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 4. януара 2015. року наполнєли ше штири смутни роки як занавше пошол од нас мой любени супруг, и наш мили оцец и дїдо

МИХАЛ САБАДОШ (1933–2011) з Нового Саду

БОҐДАН ТОДИЧ (1954–2014) з Коцура

НАТАЛИЯ ХОМА (1929–2013) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятку на ню чуваю син Владо, нєвеста Сенка и унуки Наташа и Александар Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 7. януара 2015. року наполнєли ше шейсц мешаци як нас занавше зохабела

МАРИЯ БАРНА (1950–2014) з Руского Керестура

Памятку на єй доброту и любов буду занавше чувац: супруг Миронь, син Мирко, дзивка Весна зоз супругом Йовґеном, унуки Борис и Моника зоз супружнїками з Канади Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 12. януара 2015. року наполня ше два роки як нас зохабела наша мила мац, швекра и баба

СЛАВКА ДУДАШ (1939–2014) з Руского Керестура У своїх шерцох памятку на ню чуваю Єй наймилши Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 3. януара 2015. року наполнєл ше смутни рок як нас занавше зохабела наша мила мац, швекра, баба и прабаба

ПАВА ВИСЛАВСКИ народзена Пастовнїцки (1925–2014) з Дюрдьова Памятку на єй любов и доброту чуваю єй наймилши Спочивайце у мире Божим!

Памятку на ньго буду чувац супруга Славица, дзивки Славка и Таня, жецове Живко и Теодор и унуки Владо, Душан, Иґор и Сара Вичная му памят!

MALI OGLA[KI ВИДАВА ШЕ вецейнаменски продуктно-роботни простор за продукцию поживових продуктох зоз розхладзуюцима комoрами, хтори сполнює високи технолоґийни вимоги и HACCP стандарди. Продукцийни простор ма шицки стандардни инсталациї, шицки файти електро прикапчовачох, ув зарйованє, вентилациx, ґазнu инсталациї, ґардеробу и санитарну часц. Обєкт ше находзи у Вербаше, Петра Драпшина 89, е-маил: solarna.energi@gmail.com, моб.тел: 064/122-08-69.

РУСКЕ СЛОВО 25

INFОРМАТОР * дзе цо будзе * ЖИМСКА ШКОЛА ПОЛЬОПРИВРЕДИ 2015.

U просторийох “Юарбис” д.о.о. u Keresture ka`dogo piytku {e otrimux prepodavany kotri po~inax на 10 годзин.

9. януар 1. “Пионир” – гибриди кукурици и слунечнїка 2. Aґриматко ґруп” ярово гної и пестициди 16. януар 1. “РМҐ кроп саинс” (RMG Crop Science) Суботица – їх бренд Делфан плус и други фолиярни гної у заградарстве 2. “КВС семе” (KWS Seme) Гибриди кукурици и слунечнїка 3. БЦ (BC) Гибриди кукурици 23. януар 1. Польопривредна фахова служба Вербас (Аґрозавод) 2. “Аґромаркет” – Защита рошлїнох у 2015. року.

Pokra<nski sekretariyt za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku, na osnovi ~lena 20. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<”, ~islo 135/04)

OGLA[UW yvni uvid studi> o precenqovanx vpl>vu na `ivotni {tredok No{itelq prowkta NIS a.d. Novi Sad zoz Novogo Sadu, ul<ca Блок Прерада ~s. 12 podnwsol vimogu za даванє согласно сци на studiю o precenqovanx vpl<vu застатого стану na `ivotni {tredok PROWKTA Обєкти маґазина и манипулациї, як и обєкти за зберанє и третман одрутних водох u Rafineri< nafti Novi Sad. Podatki i dokumentacix zoz vimogi no{itely prowkta mo` dostac na uvid robotni dnї od 10 g do 14 g u prostorijoh Pokra<nskogo sekretariytu za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku, Bulevar Mihajla Pupina 16, Novi Sad (pri`emw, kancelariy ~s. 39), и у про сторийох Городскей управи за защиту животного штредку городу Нового Саду, улїца Руменацка чс. 110, до 16.

02. 2015. roku. Pod ~as tirvany yvnogo uvida zainteresovana yvnosc mo`e u pismenej formi podnwsc zauvagi i dumany na vilo`enu studix o preecnqovanx vpl<vu na adresu Sekretariytu.

Yvna rozprava i prezentaciy, otrima {e 17. 02. 2015. roku u budinku Vladi AP Vojvodini (pri`emw, kancelariy ~s. 39) na 13 g.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основу члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок (“Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьовання вплїву на животни штредок Проєкта Подприємство METRO ENERGY DOO зоз Нового Саду, Полґар Андраша 40д, по овласценю Ношителя Проєкта “НАФТНА ИНДУСТРИЯ СЕРБИЇ” А.Д. Нови Сад, Народного Фронта 12, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованю вплїву на животни штредок проєкта Вибудов пошореня за компримованє приридного ґазу зоз уцекалїщом (пунионица КПҐ-а) на иснуюцей бензинскей станїци “Нови Сад 10” на Сентандрейскей драги бб” у Новим Садзе, на катастерскей парцели чс. 3345/2 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин до 2. фебруара 2015. року. Шицки заинтересовани, у чаше од 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу доручиц двойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

26 РУСКЕ СЛОВО

Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku na osnovi ~lena 29. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<” ~islo 135/04 i 36/09), obyvxw

OBVISCENW

o prinw{enim ri{enx z хторим дата согласносц на Студию о precenqovanю vpl>vu на zastatим stanu na `ivotni {tredok prowkta Бazna stan>ca mobilnej telefoni> “NS Lипов Ґай 2” No{itelq prowkta “TELENOR” d.o.o. zoz Novogo Beo}radu, Mlade`skih bri}adoh 90, podnwsol vimogu za даванє согласносци на Студию о precenqovany vpl<vu na `ivotni {tredok prowkta – baznej stan<ci mobilnej telefoni< “NS Липов Ґай 2”, u ul<ci Новосадска драга 114, u Novim Sadze, na katasterskих parcelох ~islo 3763/1 и 3763/2, K. O. Ветерник, Gorod Novi Sad. Posle zaprovadzenogo postupku и предкладу Технїчней комисиї, Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku dny 29 децемra 2014. roku prinwsla ri{enw ~islo VI-501537/14, зоз хторим дата согласносц на предметну Студию.

Z cilqom obviscovany zainteresovanej yvnosci tekst ri{eny obyvxw {e u calosci: Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku, na osnovi ~lena 24. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~s. 135/04 i 36/09) i ~lena 192 pasus 1 Zakona o ob|im upravnim postupku (“Slu`beni novini SRX” ~islo 33/97 i 31/01 i “Slu`beni gla{n<k RS” ~islo 30/10) i ~lena 11., 34. i 36. Odluki o Gorodskih upravoh Gorodu Novogo Sadu (“Slu`beni novini Gorodu Novogo Sadu”, ~islo 52/08, 55/09, 11/10, 39/10, 60/10 i 69/13), postupaxci po vimogi no{itely prowkta “TELENOR” d.o.o. Novi Beo}rad, Mlade`skih bri}adoh 90, у поступку odlu~ovanя o даваню согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї – “NS Лїпов Ґай 2”, после запровадзеного поступку и звиту технїчней комисию, prino{i

RI[ENW

1. Дава ше согласносц на Студию о преценьованє вплїву на животни штредок за prowkt Бaznej stan<ci mobilnej telefoni< “NS Липов Ґай 2”, u ul<ci Новосадска драга 114, na katasterskих parcelох ~islo 3763/1 и 3763/2, K. O. Ветерник, Gorod Novi Sad, no{itely prowkta “TELENOR” d.o.o., Mlade`skih bri}adoh 90, Novi Beo}rad.

2. Оbovyzuw ше No{itelq prowkta `e: – prowkt vivedze u skladze zoz prilo`enu dokumentacix и условиями и мирами защити хтори утвердзели други овласцени орґани и орґанизациї а дани у прилогу Студиї; – обезпечи условия и запровадзи мири за зоперанє, зменшанє лєбо одклоньованє чкодлївих вплївох на животни штредок, хторих єст у Студию, поглавє 8. “Опис мирох з цильом зопераня, зменшаня лєбо доклоньованє каждого значнєйшого чкодлївих вплївох на животни штредок”; 3. Ношитель прокєта длужни обезпечиц вивершованє програми нєпреривного провадзеня у складзе зоз важацима предписанями хтори дефиновани зоз поглавйом 9. “Програма провадзеня вплїву на животни штредок ” и же податки достати зоз мониторинґом доручує Аґенциї за защиту животного штердку, Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду и Городскей управи за инспекцийски роботи – Обласц инспекциї за защиту животного штредку; 4. Наклада ше ношительови проєкта же у случаю реконструкциї и пременку технїчних характеристикох базней станїци зоз точки 1. того ришеня, поднєше вимогу надлєжному орґану за одлучованє о потреби преценьованє вплїву на животни штредок.

OBGRUNTOVANW No{itelq prowkta “TELENOR” d.o.o. Novi Beo}rad, Mlade`skih bri}adoh 90, podnwsol vimogu za даванє согласносци на Студию о преценьованє вплїву на штредок за prowkt baznej stan<ci mobilnej telefoni< “NS Липов Ґай 2”, u ul<ci Новосадска драга 114, na katasterskих parcelох ~islo 3763/1 и 3763/2, K. O. Ветерник, Gorod Novi Sad. Prowkt predvиdzuw postavynw trosektornej antenskej sistemi. За обсяг GSM900 и UMTS хаснує ше три панел антени ADU451602 за перши, други и треци сектор. Плановани азимути антени виноша 30 stupn<, 160 ступнї и 290 ступнї респективно по секторох за обидва системи. Конфиґурация примодавача базней станїци за обсяги GSM900 2+2+2 а за UMTS 3+3+3.

U skladze zoz Zakonom o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok i Praviln<kom o postupku яvnogo uvida, prezentaci< i yvnej rozpravi o studi< o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~islo 69/05) zaprovadzeni postupok precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok i obezpe~ene u~astvovanw zainteresovanih or}anoh i or}anizaцijoh i yvnosci. U zakonskim terminw, htori predvidzeni za yvni uvid, Studiy o precenqovanx vpl<vu prowkta na `ivotni {tredok bula vilo`ena u prostorijoh Gorodskej upravi za za|itu `ivotnogo {tredku po 11. авґуст 2014. roku. Pod ~as tirvany yvnogo uvida nw doru~eni dumany i zauvagi u pisanej formi na Studix o precenqovanx vpl<vu prowkta na `ivotni {tredok z boku zaintersovanih or}anoh, or}anizacijoh i yvnosci an< nw bulo vinw{enih dumanqoh zainteresovanwj yvnosci pod ~as prezentaci< i yvnej rozpravi htora otrimana 12. авґуста 2014. roku co konstantovane u zapisn<ku ~islo VI-501-5377/14 од 12. авґуста 2014. roku.

Zoz ri{enqom о obrazovanx i menovanx predsidately i ~lenoh tehn<~nej komisi< za ocenu Studi< o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok radio baznej stan<ci mobilnej telefoni< “NS Липов Ґай 2”, u ul<ci Новосадска драга 114, na katasterskих parcelох ~islo 3763/1 и 3763/2, K. O. Ветерник, Gorod Novi Sad, нo{itelя prowkta “TELENOR” d.o.o. Novi Beo}rad, Mlade`skih bri}adoh 90, ~islo VI501-537/14 od 24. юлия 2014. roku, obrazovana Tehn<~na komisiy za ocenqovanw Studi< o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok prowkta, htora vipitala Studix o precenqovanx vpl<vu i posle zaprovadzenogo, zoz zakonom utverdzenim postupkom, o svowj roboti tomu or}anu doru~ela zvit ~islo VI-501-537/14 od 29. децембра 2014. roku zoz ocenu predmetnej Studi< o precenqovanx vpl<vu i zoz predkladom `e {e na istu da soglasnosc.

Zoz uvidom do kompletnej dokumentaci<, posle zaprovadzenogo postupku i zvitu tehn<~nej komisi< konstantovane `e Studiy zrobena u skladze zoz Zakonom o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, Praviln<kom o zmistu studi< o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~islo 69/05) i Ri{enqom o potrebi precenqovany vpl<vu i o odredzovanx obsygu i zmistu studi< ~islo VI501-537/14 od 6. юния 2014. roku, htoru prinwsla Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku Gorodu Novogo Sadu.

Ked {e Prowkt vivedze u skladze zoz tehn<~nu dokumentacix i ked {e vipo~itux {icki predvidzeni u miri za zmen{anw lwbo zoperanw ~kodl<vih vpl<voh na `ivotni {tredok zoz to~ki 2. i 3. togo ri{eny, robota obwkta nw budze zna~nwj{e zagro`ic `ivotni {tredok.

Na osnovi gore navedzenogo ri{ene yk u dipozitive.

Pouka o pravnim l<ku: Toto ri{enw konw~ne u upravnim postupku. Prociv togo ri{eny no{itelq Prowkta mo`e poru{ac upravnim spor pred Upravnim sudom u ~a{e 30 dn< od dny primany ri{eny, a zainteresovana yvnosc u ~a{e 30 dn< od dny obyvjovany obvisceny o prinw{enim ri{enx u sredstvoh yvnogo informovany.

9. ЯНУАР 2015.

ИНФОРМАТОР Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku na osnovi ~lena 29. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<” ~islo 135/04 i 36/09), obyvxw

OBVISCENW

o prinw{enim ri{enx о potrebи precenqovanя vpl>vu и о одредзованю обсягу и змисту студиї на животни штредок проєкта “Мa}azionovanw опасних и nwopasnих електричних и електронских odrutkoh и нєопасних компонентох хтори настали зоз управяньом електричнима и електронскима одрутками” No{itelq prowkta “Е-РЕЦИКЛАЖА” D.O.O. Молиєрова 6/6 Novи Sad, поднєсол тому орґану вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта “Мa}azionovanw опасних и nwopasnих електричних и електронских odrutkoh и нєопасних компонентох хтори настали зоз управяньом з електричнима и електронскима одрутками” у ul<cи Индустрийска, у Новим Садзе, na katasterskej parceli ~islo 3364/3, K.O. Novi Sad I, Gorod Novi Sad. Posle zaprovadzenogo postupku, Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku dny 5. децембra 2014. roku prinwsla ri{enw ~islo VI-501-1171/14, `e potrebne precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok и зоз хторим одредзени обсяг и змист студиї.

Z cilqom obviscovany zainteresovanej yvnosci tekst ri{eny obyvxw {e u calosci: Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku, na osnovi ~lena 10 pasus 4 i 6. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~s. 135/04 i 36/09) i ~lena 192 pasus 1 Zakona o ob|im upravnim postupku (“Slu`beni novini SRX” ~islo 33/97 i 31/01 i “Slu`beni gla{n<k RS” ~islo 30/10) i ~lena 11., 34. i 36. Odluki o Gorodskih upravoh Gorodu Novogo Sadu (“Slu`beni novini Gorodu Novogo Sadu”, ~islo 52/08, 55/09, 11/10, 39/10, 60/10 и 69/13), postupaxci po vimogi no{itely prowkta “Е-РЕЦИКЛАЖА” D.O.O. Молиєрова 6/6 Novи Sad, za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl<vu na `ivotni {tredok prowkta Мa}azionovanw опасних и nwopasnих електричних и електронских odrutkoh и нєопасних компонентох хтори настали зоз управянєм електричнима и електронскима одрутками” prino{i

RI[ENW

1. Utverdzuw {e `e za prowkt Мa}azionovanw опасних и nwopasnих електричних и електронских odrutkoh и нєопасних компонентох хтори настали зоз управяньом електричнима и електронскима одрутками”, у улїци Индустрийска, у Новим Садзе, na katasterskej parceli ~islo 3364/3, K.O. Novi Sad I, Gorod Novi Sad, no{itely prowkta “Е-РЕЦИКЛАЖА” D.O.O. Молиєрова 6/6 Novи Sad (у дальшим тексту: ношитель проєкта) potrebne precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok.

2. Одредзує ше же No{itelq prowkta, Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – “Мa}azionovanw опасних и nwopasnих електричних и електронских odrutkoh и нєопасних компонентох хтори настали зоз управянєм електричнима и електронскима одрутками”, у улїци Индутрийска, у Новим Садзе, na katasterskej parceli ~islo 3364/3, K.O. Novi Sad I, Gorod Novi Sad у поглядзе обсягу и змисту виробки у складзе зоз членом 17. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~s. 69/05)

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основу члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок (“Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о явним увиду, явней презентациї и явней розпрaви о Студиї о преценьованю вплїву проєктa на животни штредок Ношитель проєкта “Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласно сци на Студию о преценьованю вплїву заста-

9. ЯНУАР 2015.

Studiy o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok mu{i mac okreme {l<duxce: – miri htori obezpe~a `e способ и поступок за управянє zoz електричнима и електронскима odrutkami, нєопаснима компонентами хтори наставаю зоз управяньом зоз електричнима и електронскима одрутками, нєопаснима компонентами хтори наставаю зоз управяньом зоз електричнима и електронскима одрутками, як и и зоз другима одрутками зоз вимоги будзе у складзе зоз Законом о управяню зоз одрутками (“Slu `be ni gla{n<k RS”, ~islo 36/09 i 88/10) i drugima va`acima predpisanymi htori re}ulux totu oblasc; – miri htori obezpe~a `e ma}azionovanw, pakovanw i ozna~ovanw opasnih odrtukoh budze u skladze zoz Praviln<kom o sposobe ma}azionovany, pakovany i ozna~ovany opasnih odrutkoh (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~islo 92/10); – prikaz kumulativnogo d<jstvovany zoz obwktami u nwpo{trednim okru`enx; – sposob postupany i miri htori {e predve`nx u slu~ax vimescovany i po prestavanx roboti obwkta; – miri za|iti od mo`l<vih udesoh yk i miri za odklonqovanw po{l<dkoh u slu~ax udesnih situacijoh.

No{itelq prowkta “Е-РЕЦИКЛАЖА” D.O.O. Молиєрова 6/6 Novи Sad, podnwsol tomu or}anu vimogu za odlu~ovanw o potrebi precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok prowkta “Мa}azionovanw опасних и nwopasnих електричних и електронских odrutkoh и нєопасних компонентох хтори настали зоз управянєм електричнима и електронскима одрутками” у улїци Индутрийска, у Новим Садзе, na katasterskej parceli ~islo 3364/3, K.O. Novi Sad I, Gorod Novi Sad. Зоз предметним проєктом предвидзене маґазионованє електричних и електронских одруткох и нєопасних компоненти хтори настали зоз управяньом електричних и електронских одруткох.

U skladze zoz Zakonom o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, o podnw{enej vimogi obviscena yvnosc z ogla{ovanqom u sredstvoh yvnogo informovany i MZ “Robotn<cki”.

Lokaciy i namena prowkta, u skladze zoz Informacix o lokaci<, ~islo V-353-630/14 od 4. септемbra 2014. roku, htori vidala Gorodska uprava za urbanizem i kvartelqni roboti Gorodu Novogo Sadu.

U zoz zakonom predpisanim terminw nw doru~eni dumany zainteresovanih or}anoh, or}anizacijoh i yvnosci.

Posle rozpatrany vimogi no{itely prowkta i podatkoh o predmetnej lokaci<, harakteristikoh i precenqovanw mo`l<vih vpl<voh navedzenogo prowkta na `ivotni {tredok, maxci u oglydze kriterixmi htori predpisani zoz Uredbu o utverzovanx L<stini prowktoh za htori obovyzne precenqovanw vpl<voh i L<stini prowktoh za htori mo` vimagac precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok (“S.G. RS” ~islo 114/08), utverdzene `e {e predmet precenqovanw vpl<voh nahodzi pod to~ku 14. podto~ku 2) Odkladal<|a i skladziska opasnih odrutkoh, L<stini II Uredbi, i tot or}an u skladze zoz ~lenom 10. pasus 4. Zakona o precenqovanx vpl<voh na `ivotni {tredok odlu~el `e potrebne precenqovanw vpl<voh.

Zoz ~lenom 10. pasus 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok predpisane `e zoz odluku zoz htoru utvredzuw `e potrebne precenqovanw vpl<voh prowktoh na `ivotni {tredok, nadlw`ni or}an mo`e odredzic i obsyg i zmist studi< o precenqovanx vpl<voh, co u tim slu~ax zrobene. Плановане же би ше дньово маґазиновало 1т опасних одруткох, тиж так и нєопасних. На рочним уровню би виношело 264т опасного и коло 264т нєопасних одруткох. Вкупни капацитет маґазину 20 т опасних и 20 т нєопасних одруткох. Маюци у оглядзе специфичносци змисту, же ше роби о маґазину електричних и електронских одруткох хтори ше сам по себе класификує зк опасни одруток а же ше у истим маґазину як у вимоги маґазину батериї, акумулатори и флуоросцентни циви хтори у себе маю опасни материї (олово, никл-кадиюм, жива) кумулативни вплїв, ризик од нєщешлївих ситуацийох, констатує ше же предметни активносци, можу мац чкодлїви пошлїдки на животни штредок.

Zoz Studix o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok budze obezpe~na analiza i ocenwni kvalitet tvoritelqoh `ivotnogo {tredku na predmetnim prostore, medzisobni vpl<v isnuxcih i planovanih aktivnoscoh i budze utverdzeni usloviy i miri za zoperanw, zmen{anw i odklonqovanw ~kodl<vih vpl<voh na `ivotni {tredok, zoz po~itovanqom va`acih zakonskih predpisanqoh i uslovijoh i miroh nadlw`nih or}anoh i or}anizacijoh.

Zoz Studix budu obezpe~eni i miri prevenci<, pripravnosci i odvitu na udes i kvantitativni i kvalitativni prikaz mo`l<vih premenkoh na `ivotni {tredok u sl~ax udesa yk i precenqovanw nastalih premenkoh, maxci u ogladze `e {e robi o ma}azionovanx va`acih koli~estvoh ri`norodnih opasnih odrutkoh.

Zmist Studi< o precenqovanx vpl<vu definovani zoz to~ku 2. dispozitiva togo ri{eny a pri~ini za odredzovanw obsygu i vrednovanw mo`l<vih po{trednih i nwpo{trednih vpl<voh roboti obwkta na `ivotni {tredok na predmetnej lokaci< i wj okol<ska yk i utverdzovanw i predklad miroh zoz htorim {e mo`l<vi ~kodl<vi vpl<vi pod ~as roboti obwkta mo`u zoprec zman{ac i odklon<c.

Ked {e utverdzovalo htori obovyzni ~asci htori Studiy mu{i mac (to~ka 2., pasus 2) tot or}an {e okreme rukovodzel zoz zakonskim na~alom (prevenciy i predostro`nosci) `e ka`da aktivnosc mu{i buc planovana i zaprovadzena na sposob `e, medzi in{im, predstavy najmen{i rizik za lxdzske zdravw ta pre toto potrebne zoz Studix dokazac `e za predmetni prowkt budze primenwna najlwp{a rozpokladuxca i dostupna tehnolo}iy, tehn<ka i oprema.

Na osnovi gore navedzenogo, ri{ene yk u dispozitive.

Pouka o pravnim l<ku: Prociv togo ri{eny mo`e {e viyvic `alba Pokra<nskomu sekretariytu za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku u ~a{e 15 dn< od dny primany ri{eny, po tim or}anu.

Zainteresovana yvnosc mo`e viyvic `albu prociv togo ri{eny u ~a{e 15 dn< od dny obyvjovany u sredstvoh yvnogo informovany, po tim or}anu.

того стану на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї “НС-Готел ВиґорНС211, НСУ211” у улїци Йожефа Атли число 2, у Новим Садзе, на катастерскей парцели чс. 5062 К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у про сторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин до 2. фебруара 2015. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о по ступку Явного увида, презентациї и явней розправи о сту-

диї о преценьованю вплїву на животни штредок (“Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 69/05) заинтере совани орґани, орґанизациї и явносц под час тирваня явнохо увида можу поднєсц зауваги и думаня на студию о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защиту животного штредку. Явна розправа и презентация отрима ше 3. фебруара 2015. року у про сторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Руменацка 110, Нови Сад з початком на 10 годзин.

OBGRUNTOVANW

РУСКЕ СЛОВО 27

INFОРМАТОР/СПОРТ

Pokra<nski sekretariyt za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku, na osnovi ~lena 20. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<”, ~islo 135/04)

OGLA[UW yvni uvid studi> o precenqovanx vpl>vu na `ivotni {tredok No{itelq prowkta NIS a.d. Novi Sad zoz Novogo Sadu, ul<ca Блок Прерада ~s. 12 podnwsol vimogu za даванє согласносци на studiю o precenqovanx vpl<vu застатого стану na `ivotni {tredok PROWKTA Обєкти блендинґ олєю и Енерґетики у Рафинериї нафти Нови Сад.

Podatki i dokumentacix zoz vimogi no{itely prowkta mo` dostac na uvid robotnima dnymi od 10 g do 14 g u prostorijoh Pokra<nskogo sekretariytu za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku, Bulevar Mihajla Pupina 16, Novi Sad (pri`emw, kancelariy ~s. 39), и у просторийох Городкей управи за защиту животного штредку городу Нового Саду, улїца Руменацка чс.

110, до 16. 02. 2015. roku. Pod ~as tirvany yvnogo uvida zainteresovana yvnosc mo`e u pismenej formi podnwsc zauvagi i dumany na vilo`enu studix o preecnqovanx vpl<vu na adresu Sekretariytu.

Yvna rozprava i prezentaciy, otrima {e 17. 02. 2015. roku u budinku Vladi AP Vojvodini (pri`emw, kancelariy ~s. 39) na 12 g.

ЯВНА ПОВОЛАНКА

Явна поволанка шицким припаднїком рускей националней заєднїци котри маю даяки интересантни документи як цо то: особни леґитимациї, фотоґрафиї, школярски кнїжочки, воєни кнїжочки, кнїжочки церковних дружтвох, купопредавацки контракти, писма, печаци, ознаки и подобне з часу од 1900. по 1950. рок (кед же єст – и од скорей), же би таки документи пожичели, або подаровали Заводу за културу войводянских Руснацох, та их Завод вискенира, лєбо затрима. Уручени документи ше будзе хасновац за орґанизованє вистави и публикованє каталоґу “Приватни живот Ру-

28 РУСКЕ СЛОВО

снацох у першей половки 20. вику през писани документи”, хтора будзе наяр 2015. року. Шицки особи котри даю даяки документи буду визначени у подзекованю у самей публикациї и на виставох по наших местох. Поволанка отворена по 31. януар 2015. року, а документи мож придац на адресу: Завод за културу войводянских Руснацох, Футожска 2/3, 21000 Нови Сад, лєбо скенирани докумети послац на е-адресу: zavod.rusini@gmail.co m Зоз почитованьом, мр Серґей Тамаш, директор Заводу за културу войводянских Руснацох

СПОРТСКИ УСПИХИ МАРТИНА ЧИЗМАРА

КЕЛЬО НАСТУПИ, На вецей заводи писали зме о шветовим шампиону у каратеу, Мартинови Чизмарови, школярови Oсновней школи “Петар Петрович Нєґош”, хтори у тим спорту посцигує винїмково резултати. З тей нагоди сцели бизме видвоїц його найзначнєйши успихи у 2014. року У Вербаше на першенстве Войводини 16. марца освоєл три златни медалї, и то у борбох поєдинєчно и катох поєдинєчно и екипно. На Вельконоцним турниру у Бачу освоєл тиж три злата, а у Лазаревцу

стриберну медалю, а од першого страцел лєм за 0,1 поен. На змаганю у Апатину, котре було тиж интернационалне, алє менше, освоєл три златни медалї и єдну стриберну, а у Вербаше, дзе отримани Карате

Браца Чизмарово Микола и Мартин зоз своїма дипломами

на Першенствe Сербиї, 27. априла, освоєл по єдну златну и стриберну медалю и два бронзово медалї, док 10. мая на змаганю у Прнявору у БиГ на “Купу нацийох” освоєл два златни и єдну бронзову медалю. На шветовим першенстве, хторе було у Новим Садзе 2013. року Мартин освоєл перше место, а зоз тогорочного Шветового першенства у каратеу у Польскей, врацел ше зоз новима медалями. Першенство отримане од 10. по 12. октобeр у польским городзе Домброва Ґорнїча, а на нїм участвовали коло 2 тисячи змагателє зоз вецей як 40 жемох. Мартин же змагал у вивод зеню катох поєдинєчно, вошол до финала и освоєл

куп Войводини Мартин освоєл три златни медалї: за борбу у катох, борбу у катох екипно и у поєдинєчней борби. На Купу Сербиї у Пожаревцу освоєл 3 злата и єдну бронзу, од вкупно 4 наступи. После того участвовал на 7. Адвент купу у Сеґедину у Мадярскей, котри ше орґанизує з нагоди св. Миколая, дзе освоєл єднo злато и єднo стрибло. На Школским першенствe Сербиї у карате спорту у Бачкей Паланки освоєл тиж злато и стрибло. На турнирe у Зренянину концом новембра прешлого року, освоєл два перши места и єднo друге. Младши брат Микола участвовал на змаганьох у Апатину, Пожаревцу, Вербаше, дзе на Купу Войводини освоєл 9. ЯНУАР 2015.

СПОРТ

З ВЕРБАСУ У 2014. РОКУ

ТЕЛЬО МЕДАЛЇ

ФК “ИСКРА” КОЦУР

КОЦУР ДОСТАЛ МЛА ДИХ ФОДБАЛСКИХ СУДИЙОХ Силвия Ґайдош и Кристиян Ґрешак прешлей соботи у червеней сали Центру за физичну културу у Вербаше достали дипломи фодбалских судийох, а испит положел и Давид Гарди

Мартин у кимону озбильна конкуренция

два, а на Купу Сербиї єдну златну медалю. Микола ма жовти пaс, и уж и вон почал зберац медалї и дипломи, та и вон шлїдзи братово крочаї у тим спорту, бо ше браца зоз змаганьох нє врацаю без медальох. Чизмарово, односно їх Kарате клуб “Вербас” у Шотокан союзу котри нє финансує Републикa, так же родичи шицки активносци муша сами финансовац, цо нє лєгко, алє маю мотивацию кед на каждим своїм наступу Мартин дацо освoї, а и Микола идзе по своєй драги. Мартин барз добри школяр штвартей класи, змага ше з математики. Kед карате у питаню, учителька ма вельо порозуменя. Тиж так, попри родичох и тренера Марка Марковича, Мартина барз потримую и дїдо и баба. Мартин тераз ма желєни пaс, а його мац приповеда анеґдоту як му єден хлапец зоз Суботици раз гварел: “Йой, чом ши пришол на змаганє, тераз я нє годзен освоїц злато”. Мартин кед облєче свой кимоно, наисце є моцна и озбильна конкуренция. Його спортски успихи уж замерковани, а о нїм будзе писац и у моноґрафиї котра видзе з нагоди Дня Руснацох 2015. року, як наймладшoму вербаскoму Руснакови, котри витворює спортски успихи на державним и интернационалним уровню. А. Маркович 9. ЯНУАР 2015.

Дипломи достали Кристиян Ґрешак и Силвия Ґайдош зоз Коцура, а испит за фодбалского судию положел и Давид Гарди зоз Коцура, алє понеже ма лєм 10 роки, вон диплому и дошлє бод зе нє о ко н ч о ва н я длужно сци судиї достанє док наполнї 14 роки. Силвия Ґайдош ма 16 роки и бави у женскей коцурскей фодбалскей екипи, а вельке жаданє єй було же би постала фодбалски судия, бо ма амбициї напредовац у тим спорту.

– Я була єдина дзивка котра покладала за фодбалского судию и єдина дзивка на преподаваньох котри зме мали два раз до тижня. Фодбал поряднє тренирам и патрим и даяки ствари сом знала, алє научела сом и нови правила, як треба до судзовац, кеди дац червени, а кеди жовти картон. Верим же нє будзе лєгко судзиц змаганє, понеже сом до тераз лєм бавела фодбал, а перше судзенє треба же бим мала у марцу 2015. року – гварела Ґайдошова. На додзельованю дипломох за фодбалских судийох бул и Кристиян Ґрешак котри од малючка бави фодбал, тераз бави за Искру и гварел же нє було лєгко дойсц до дипломи судиї.

– На початку преподаваньох було нас 18 кандидати, потим седмеро одустали, та испит по-

ложели ми, єденацецеро. Мнє то нїґда нє була амбиция, алє жаданє пришло саме по себе, понеже як сом тренирал фодбал, подумал сом же бим могол буц и судия, та сом надумал покладац испит. Верим же то нє будзе лєгка робота, а думам же судия найлєпши кед ше у змаганю анї нє замеркує – гвари Ґрешак. Диплому и дошлєбодзенє за окончованє функциї фодбалского судиї мож до стац зоз наполнєнима 14 роками. Наймладши, котри положел испит за судию, Давид Гарди нє годзен судзиц на змаганьох ище 4 роки, одно сно док нє наполнї 14 роки.

– Мнє були интере сантни преподаваня, шицко сом добре слухал и вельо научел, а док до станєм диплому годзен сом судзиц у наймладшей лиґи “Когуцики”. Шицки тройо покладали испит у канцелариї за младих у Вербаше, а испит ше со стоял зоз двох часцох, писменей и усменей, котру покладали пред союзним судийом Владом Ґлодьовичом. З. Колєсар

РУСКЕ СЛОВО 29

СПОРТ СПОРТ У ПРЕШЛИМ

НАЙЛЄПШИ АТЛЕТИЧАРЕ Пише: Александар ПАЛАНЧАНИН

После велїх рокох, у Зомборе отримана Олимпияда школскей младежи на котрей Керестурци мали одлични резултати

XXII Жимска Олимпияда хтора отримана у Сочию будзе запаметана и потим же до нєй найвецей уложене. Спрам доступних рахункох, буджет Бавискох давно превозишол шицких потераз отриманих Олимпиядох. Кед слово о посцигнутих резултатох спортистох Сербиї, вони були на уровню крилатици Олимпийних бавискох – важне участвовац. Екипу спортистох Сербиї представяли осем змагателє хтори сполнєли норму за участвованє. Векшина з нїх закончела змаганє у квалификацийох зоз резултатами хтори их пласовали на позициї од 20. по 50. место на таблїчки. Кед слово о другей велькей спортскей манифестациї у прешлим року – Шветовим фодбалским першенстве хторе отримане у Бразилу, колїски фодбалу, Сербия нє мала представителя. Од 207 екипох хтори ше змагали за пласман на закончуюци турнир у Бразилу, пласовали ше 32 екипи зоз пейцох конфедерацийох. Одбавени 64 змаганя, а посцигнути 171 ґол. На бразилских стадионох змаганя провадзели скоро 3,5 милиони патраче, лєбо коло 54 тисячи по змаганю.

НОВИ ОСОБНИ РЕКОРДИ КЕРЕСТУРСКИХ АТЛЕТИЧАРОХ У дзепоєдних дисциплинох керестурски атлетичаре на Олимпияди у Зомборе поєдинєчно поставели и нови особни рекорди – Дарян Белак у обегованю на 300 метери зоз 37,61 секунди и Боян Шепински, котри до далєка скочел 4,99 метери. Нови рекорд поставела и штафета Керестурцох зоз 48,80 секунди. Попри спомнутих, як часц екипи Андрей Катона 100 метери пребегнул за 13,7 секунди, а Михайло Чизмар 800 м за 2:25,66 минути. Даниєл Накич прескочел палїцу на висини 1,60 м, Иван Будински кулю руцел 12,68 м, а у штафети ше обеговали Шепински, Будински, Катона и Белак.

30 РУСКЕ СЛОВО

Нови шветови шампион у фодбалу репрезентация Нємецкей. ШКОЛЯРСКА ОЛИМПИЯДА ПОСЛЕ 25 РОКОХ Седма Спортска олимпияда школскей младежи отримана у Зомборе, у городзе дзе ше ю пред 25 роками остатнїраз отримало. На тим спортским стретнуцу школярох основних школох Войводини змагали ше 1 600 школяре, зоз 50 местох Войводини, у дзевец спортских конарох – фодбалу, кошарки, рукомету, одбойки, атлетики, ґимнастики, столним тенису, штреляцтве и плїваню. Атлетичаре ОШ “Петро Кузмяк” зоз Руского Керестура, на атлетских змаганьох у Зомборе без сумнїву були фаворити. Призначели позарядово резултати, цо нас поцешує и радує, гоч им условия за трениранє нє адекватни. На змаганю у атлетики хлoпска екипа ОШ “Петро Кузмяк” з Руского Керестура освоєла перше место, а Кристина Катона перше место освоєла у скаканю до висока. Микола Папуґа, тиж у скаканю до висока, освоєл штварте место У хлопскей екипи були Андрей Катона, Дарян Белак, Михайло Чизмар, Даниєл Накич, Боян Шепински и Иван Будински хтори у седем дисциплинох – у обегованю на 100, 300, 800 метери и у штафети, скаканю до висока и до далєка и у руцаню кулї вєдно назберали 33 боди, осем вецей од другопласованей екипи з Панчева. У поєдинєчней конкуренциї Кристина Катона посцигла вельки успих, понеже перше место у конкуренциї шестих класох ОШ освоєла з прескочену висину 1,41 метер, цо єй нови особни рекорд. Добре скакал и Микола Папуґа у конкуренциї пиятих класох, и зоз прескочену висину 1,30 метери освоєл штварте место, а нє вельо му хибело по медалю. Важне надпомнуц же їх посцигнути резултати на Олимпияди школярох, як и на числених змаганьох атлетичарох, резултат упартей и вредней роботи їх тренера Санї Тиркайла. ФОДБАЛЕРЕ БИ МОГЛИ ЛЄПШЕ БАВИЦ Лєпши резултати и уход екипох до висшого ранґу змаганя на початку першенства прешлого року, циль хтори шицким нашим фодбалским екипом бул исти. Керестурцом ше то и удало и од початку тей часци першенства у дружтве су екипох хтори ше змагаю у Подручней лиґи 9. ЯНУАР 2015.

СПОРТ РОКУ

И КАРАТИСТИ Зомбор. Коцурска Искра и дюрдьовска Бачка остали у истим ранґу – Медзиопштинскей лиґи Вербас–Жабель–Титель. На концу змаганьох у єшеньскей часци фодбалского першенства можеме буц задовольни зоз посцигнутима резултатами, алє тиж так можеме очековац и лєпши од наших фодбалерох. До початку нового першенства єст досц часу, а з оглядом же шицки три екипи подмладзени, наздавайме ше же им нє будзе чежко посцигнуц лєпши резултати. РУКОМЕТАШЕ ЗАТАЄЛИ Кед слово о наших рукометашох и од нїх би чекац лєпши резултати. Рукометаше Русина єшеньску часц першенства у Бачкей рукометней лиґи закончели на змаганю зоз екипу Периґревици. Заслужено страцели од єшеньского шампиона зоз високи и прешвечлївим резултататом. Од дзешец екипох Русин на таблїчки завжал 8. место зоз 4 бодами и 7 пораженями. Дал 238 ґоли, 280 приял и ма неґативну ґол розлику од 42 ґоли. На лїстини ґолґетерох друге место завжал Семан зоз 53. ґолами, а пияти Гербут зоз 45 ґолами. Женска екипа Русина ма подлєйши резултат. Од дзешец змаганьох у Женскей рукометней лиґи Срим–Южна Бачка, страцела шицки и на остатнїм є месце. Остатнє змаганє бавели зоз екипу Дироню, хтору водза тренере Злата Паплацко и Славко Надь Дуцо.

У предлуженю першенства хторе почнє у априлу, Русин бави на своїм терену зоз екипу Войпута 2, а рукометашки, тиж у Керестуре дочекаю екипу Ерету, хтори на поредостатнїм месце на таблїчки. СПОРТСКИ БАВИСКА “ЯША БАКОВ”

На числених змаганьох Сербиї Карате клуб “Русин” тиж призначел одлични резултати. Екипа хтора поряднє посцигує добри резултати на змаганьох у составе: Вероника Юрич, Деян Дудаш, Сара Планчак, Андрей Дудаш, Марина Надь, Анамария Няради, Мартина Рац, Йована Ноґавица, Леон Дудаш и Милица Малинович, вєдно зоз тренером Михалом Оросом.

Традицийни Спортски бависка “Яша Баков” того року почали зоз кошарку “три на три” у Дюрдьове, а потим шлїдзели змаганя у шаху за сениорох котри отримани у Руским Керестуре, та змаганє у вельким фодбалу за сениорох тиж у Керестуре, змаганє у одбойки на писку у Суботици, змаганя у лапаню риби на дуґов у Керестуре, змаганє у малим фодбалу за ветеранох у Коцуре, турнир у ґуґланю и штреляцтве у Вербаше, турнир у пикаду и екипне змаганє у Турнир у фодбалу СБ “Яша Баков” отримани

БОГАТШИ ЗМЕ ЗА ИЩЕ ЄДЕН КЛУБ У Коцурe основани и Конїцки клуб “Везир”, котри основала Ґаковичова фамелия. Ґаковичово уж роками тримаю конї. Милан Ґакович роками бул член конїцкого клубу зоз Оджаку и зазначел числени успихи, а так предлужел и на змаганьох за “Везир”. Милан Ґакович 2011, 2012. и 2013. року бул перши у Першенствe Сербиї у запрaгох зоз штирома конями (штирозапраг), у запрaгох зоз двома конями є кус слабши, алє тиж так медзи найлєпшима у Сербиї, понеже 2011. року бул треци у Сербиї, а 2012. року бул други. Потераз освоєл вельо награди зоз державних змаганьох, а тиж так и вельо погари и награди зоз рижних купох и мемориялох.

9. ЯНУАР 2015.

ОДЛИЧНИ КЕРЕСТУРСКИ КАРАТИСТИ

у Руским Керестуре

шаху за пионирох у Коцуре и турнир у столним тенису у Дюрдьове. Под час тогорочних Бавискох було почежкосци у отримованю штирох змаганьох, та лєм два успишно ришени. Окрем того, у поровнаню зоз прешлорочнима, 22. Спортскима бависками, мож замерковац же гоч нє отримани два екипни змаганя, у вельким фодбалу за пионирох и одбойки, змагательох було лєм двох менєй, односно було их 317 того року. ■

РУСКЕ СЛОВО

31

РОК LXXI ЧИСЛО 1-2 (3610-3611) НОВИ САД, 9. ЯНУАР 2015. РОКУ

■ ПРЕГЛЯД 2014. РОКА

Фото: Танита Ходак

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ КРАЧУН ПО НАШИХ МЕСТОХ