Ruske slovo 32

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ РОК ЬХХУІІ ЧИСЛО 32 (3953) НОВИ САД, 6. АВҐУСТ 2021

9 770350

460007

ИНТЕРМ ЕЦО

Ж ЕЛЄНИ ОАЗИ У Ш ИДЗЕ

ТРИ ВЕЛЬКИ ПАРКИ оч є нє вельки город, у Шидзе єст досц желєни поверхносци и аж три вельки парки. У центре Шиду ше находзи парк хтори засадзени 60-тих рокох прешлого вику на углє улїци Цара Лазара и Святого Сави. У нїм рошню рижни древка и рошлїни, а дакедишня фонтана тераз велька жардинєра за квеце. Парк познати и по церкви Преношеня мощох Святого оца Миколая, а у повойнових часох порта нє була оддзелєна зоз ограду, та и парк бул векши. Ограда коло церковней порти положена познєйше. Блїзко и Технїчна шко­ ла „Никола Тесла" и школяре часто ту одпочиваю. У тим парку ше находзи и биста Дюри Киша, погинутого борца у НОВ. Словацки парк, єден з найкрасших у форми лєшика з лїпами, ґестинями и другима древками. У улїци Свято го Сави тот парк ма коло 100 роки. Єст вельо лавки и добре є место за оддих окреме кед горучави, а ма и ошвиценє. Нєдавно положена мини трим дражка, поставени направи за вежбанє, як и мобилияр за дзеци. Шидянє ше цеша и зоз парком у Желєним пасме, хтори тиж здабе на лєшик и ма досц роки. У тим парку позната трим дражка и направи за трениранє. О спомнутих паркох стара ше и отримує их ЯКП „Стандард", окреме кед ше садзи нови древка и коши траву. Вл. Дїтко

Г

2 РУСКЕ СЛОВО

6. АВҐУСТ 2021.

ЗМИСТ

УВО ДНЇК

РУСКЕ ■ Тижньовнїк 4-5. Отримана схадзка Одбору за културу националного совиту Руснацох

■ Нашо места 6. У Руским Керестуре закончени Младежски волонтерски камп

■ Економия 12-13. Осиґуранє польопривредних културох чува заробок

■ Мозаїк 14-15. Двойнята

Подобни, а розлични

■ Култура и просвита 18-19. Отримани Фестивал „Мелодиї Руского двору” у Шидзе

■ Дикица 20-21. Гумор зоз шицких бокох

■ Людзе, роки, живот 22-23. Наша госцинска: Мария Парокаи, фенґ шуи практичар зоз Нового Саду

■ Духовни живот 26-27. Каритас у проєкту защити менталного здравя

■ Информатор 28-33. Мали оглашки и Іп тетогіат

■ Спорт 37. СБ „Яша Баков”: Турнир у одбойки на писку у Суботици

■ Интермецо 38-39. Хладок и горуци тепши Насловни бок: Старша шпивацка ґрупа шидского КПД „Дюра Киш” Автор фотоґрафиї: Владимир Дїтко

Пише: Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ, заменїца главного одвичательного редактора

У СРИМЕ ШЕ ЧУВА РУСКУ СКАРБНЇЦУ По штернасти раз у Шидзе отримани Фестивал „Мелодиї Руского двору” хтори и того року бул ревиялного характеру, як и влонї, а пре исту причину, пре корона вирус и пандемию. Аматере ше през рок не могли поряднє пририхтовац за наступи, та змаганя нє було. Фестивал почал святочно зоз композицию „Моя заградка” кантавтора Славка Загорянския, хтора постала свойофайтова гимна Фестивалу, а одшпивали ю домашня Старша шпивацка ґрупа КПД „Дюра Киш”, под дириґенством Снежани Лазич и зоз провадзеньом Тамбурового оркестра Дружтва. Фестивал привитал предсидатель Националного совиту Руснацох Борислав Сакач, а урядово го отворел предсидатель Скупштини општини Шид Тихомир Стаменкович. На Фестивалє участвовали оркестри и шпиваче зоз КУД „Петро Кузмяк” з Нового Орахова, КПД „Карпати” з Вербасу, КУД „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова и домашнї КПД „Дюра Киш”, як и шпивацки ґрупи КПД „Иван Котляревски” зоз Бикичу и словацке СКУД „Єднота” зоз Шиду. Фестивалска атмосфера була уж у пополадньових годзинох кед ше публика почала зберац до Руского двору. На уходзе нащивителє могли охабиц добродзечни прилог Дружтву. Пред Фестивалом була отворена вистава илустрацийох младей студентки Ивани Бучко зоз Бачинцох, мастерантки на Академиї уметносцох у Новим Садзе, на напряме илустрация и дизайн кнїжкох. Виставу отворел о. Владимир Еделински Миколка, парох у Беркасове хтори представел авторку и бешедовал о єй творчосци. Фестивалскей атмосфери допринєсли и етно штанди здруженя женох „Маря” зоз Шиду, „Бикичанки” з Бикичу, „Жридло” зоз Беркасова, як и здруженя женох зоз Ґибарцу и Ямени. На штандох були виложени смачни стародавни єдла и колачи, як и ручни роботи, а нащивителє мали нагоду зоз шицкого и покоштовац. И НВУ „Руске слово” виложела свойо найновши виданя и новини. По законченю Фестивала у Руским доме отримани коктел, дзе ше учашнїки и нащивителє окрипели и весело и щиро дружели. Шидянске Дружтво ма длугу традицию у пестованю рускей култури, бо влонї означело вельки ювилей, свою 100-рочнїцу од снованя, а у Руским дворе Руснаци ше збераю и дружа уж вецей як двасто роки. Роки преходза, а руска скарбнїца у култури ше у Сриме чува и пестує за будуци поколєня. Традицию ше нашлїдзує, охранює и пестує, алє и будує зоз власним доприношеньом. О тим яки фундаменти ми нєшка охабяме будуцим поколєньом, суд даю нашо потомки. Рок по рок и Фестивал нарок означи свой 15-рочни ювилей. Най би нарок бул ознова змагательни.

РУСКЕ СЛОВО

* ”РУСКЕ СЛОВО” - гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. др БОРИС ВАРҐА року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ „Руске слово”, Футожска *** 2/ІІІ, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторе/ки - Олена Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Главни одвичательни редактор Планчак-Сакач, Шанта * редакторе/ки рубрикох - Мирон Горняк-Кухар, ИВАН САБАДОШ Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Фейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки - Мария Афич, Влада Дїтко, Лидия Кухар, Андреа Медєши, Оля Русковски, Сандра Саламун * лекторка - Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка - Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки - Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефон: 021/6613-697 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Вапса Іпїеза а.гї. Веодгагї 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ”М ахіта дгаї” Петроварадин * Е-таі1: гегїаксуа@ги§ке§1оуо.сот * ^ е Ь «Не: ^^^.ги§ке§1ото.сот * I88N 0350-4603 * СОВІ88 8К-ГО 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор

6. АВҐУСТ 2021.

Новини „Руске слово” одликовани зоз Орденом братства и єдинства зоз стриберним венцом 1970. року.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖ Н ЬО В НЇК

ОДБОР ЗА КУЛТУРУ НАЦИОНАЛНОГО СОВИТУ РУСНАЦОХ

РОЗПОДЗЕЛЄНИ БУДЖЕТ КОНКУРСА ЗА МАНИФЕСТАЦИЇ, НАЙВЕЦЕЙ ЗА ШИД И ДЮРДЬОВ За орґанизованє руских културних манифестацийох у 2021. року, Одбор розподзелєл 1, 2 милиони динари на 14 проєкти. Даєдни апликанти достали вецей, даєдни менєй як цо питали, алє водзело ше рахунка же би кажде Дружтво могло витвориц свой проєкт, односно манифестацию од националного значеня за Руснацох дбор за културу Националного совиту Руснацох, на своєй штвартей порядней схадзки, котра вєдно зоз схадзку Вивершного одбору Националного совиту отримана пондзелок, 2. авґуста, розподзелєл средства по Конкурсу за орґанизованє манифестацийох у обласци защити нєматериялного нашлїдства и уметнїцкей творчосци Руснацох у 2021. року. Розподзельованє средствох була и главна точка на Дньовим шоре схад­ зки котра отримана прейґ Зум плат­ форми, та по тим Конкурсу, за орґанизо ва нє ру ских ма ни фе ста ци й ох у 2021. року, розподзелєне 1 220 000 динари за 14 апликантох, односно за 14 про єкти.

О

НА КОНЦУ, ШИЦКИМ ПОДЄДНАК Найвецей пенєжи, 155 000 динари, достало КПД „Дюра Киш” зоз Шиду, за орґанизованє Фестивалу тамбурових оркестрох „Мелодиї Руского двору”, а 150 000 динари достало КУД „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова за Фестивал жридлового шпиваня „Най ше нє забудзе” . На схадзки дзепоєдни члени визначели и же з оглядом же ше на єдней од прешлих схадзкох кед Одбор розподзельовал средства зоз Покраїни, Дюрдьов и Шид достали найменєй средства, прето же найменєй и глєдали, члени Одбору теди принєсли одлуку же би праве вони по тим Конкурсу за манифестациї требали достац кущик вецей средства, зоз чим ше векшина зложела.

- Задовольство було же єст цо подзелїц. Мали зме досц пенєжу. Водзиме рахунку же би кажда манифестация мала одвитуюци средства же би свою програму могла отримац. Паметаме кельо зме дали по других конкурсох, як цо зме прешлираз менєй дали Дюрдьову и Шиду, понеже менєй питали, та зме им тераз дали дакус вецей як другим, же бизме то кельо-тельо вировнали - наглашел предсидатель Одбору за културу Ми­ кола Шан та. Кус менєй, по 140 000 динари достали - КПД „Кар­ пати” з Вербасу за Хорски фестивал „Карпати”, за опрему, Дом култури Руски Керестур за Фестивал ,Червена ружа”, и КУД „Жатва” зоз Коцура, за „Коцурску жатву”.

4 РУСКЕ СЛОВО

Дом култури Руски Керестур за Драмски мемориял „Петро Ризнич Дядя” достал 100 000 динари, а исту суму достал и Руски културни центер за Анґажованє руководительох секцийох. Дом култури Руски Керестур достал и 70 000 динари за „Костельникову єшень”, а по 50 000 достали - КУД „Петро Кузмяк” з Нового Орахова за фахового руководителя, и КПД „Иван Котляревски” зоз Бикичу за ма­ нифестацию „Пришли нам Русадля 2021” МАТКА - Дружтво Руснацох Нового Саду Войводини за Фестивал малих сценских формох достали 40 000 динари, 35 000 достало Дружтво Руснацох у Суботици за манифестацию „Яр др Мафтея Виная”, кус ме­ нєй, 30 000 динари достало Дружтво за руски язик, литературу и културу за „31. днї Миколи М. Кочиша”, а 20 000 динари достало тиж Дружтво за руски язик, литературу и културу за проєкт Колониї „Стретнуце у Бод на ро ва”. ДОБРИ ПРОЄКТИ, АЛЄ НЄ СПОЛНЮЮ КРИТЕРИЮМИ Средства нє достали лєм НАР за проєкт „Подобови космополитизем у збирки портретох грекокатолїцкого епископа” (вимога на 100 000 динари), и дюрдьовски Хор Розанов за проєкт „Дзень славянскей духовносци и писменосци” (вимога на 42 000 динари). Як поведзене на схад зки, при чи на то та же на пре шлей схад зки, кед члени Одбору приношели одлуку о вкупним вино­ су зоз хторим ше будзе розполагац на конкурсу, члени Одбору нє раховали же ше на Конкурс явя и апликан­ ти хтори нє маю манифестацию од националного значеня, односно хтора урядово уписана до Календару 6. АВҐУСТ 2021.

ІІ2піоупіік@ ги5кезІоуо.сот

културних манифестацийох од националного значеня хтори водзи национални совит Руснацох. За НАР, за проєкт хтори пошвецени малярови Арсенийови Теодоровичови, бим дзечнє дал пенєжи, медзитим, то би нє було у согласносци з одлуками Националного совиту, та зме прето нє могли додзелїц средства. Тиж и за дзияцку школу, хтора ше отримує на дюрдьовскей парохиї, а хтори пита­ ли 42 000 динари, то нє велька сума, алє зме, нажаль, средства нє могли додзелїц анї им пре административни, процедурални причини. Но, алє на схадзки принєшена одлука же у случаю кед ше даяки пенєж нє потроши, вец ше го унапрями на тоти два проєкти - гварел предсидатель Одбору Ми­ кола Шанта. Векшина подношительох хтори глєдали сред­ ства попод 100 000 динари тельо и достали, окрем МАТКИ - Дружтво Руснацох Нового Саду Войводини, хтори достали 40 000 од глєданих 70 000 динарох, а заувага учашнїкох на схадзки була же по неже вло нї нє до бре оправда ли про єкт, зменшани средства того року єдна файта опомнуца же би други раз о тим вецей водзели рахунку, як цо робя и шицки други апликанти хтори ко ректно сполнюю процедурални обовязки у по­ ступку конкурованя. ОЗНОВА ПРОБЛЕМ ЗОЗ КВОРУМОМ На схадзки хтору водзел предсидатель Одбору Микола Шанта, участвовали и Микола Кухар, Деян Загорянски, Миломир Шайтош, Ґабриєла Саянкович, Марина Дудаш, Мария Тот, Стеван Самочета, а присутни були и предсидатель Вивершного одбору НС Желько Ковач и секретар НС Таня Арва Планчак. Медзитим, понеже на схадзки нє витворени кворум Одбору за културу, одлуки принєсол Ви верш ни од бор На ци о нал но го со виту, чи йо члени у достаточним чишлє участвовали у роботи. Як ше зложела векшина присутних, Национални совит би требал меновац нових членох, понеже у терашнїм составе Одбору за културу єст членох хтори нє окончую свою длужносц, односно скоро вообще нє приходза на схадзки, так же Одбор уж вецей раз мал проблем зоз кворумом.

- Думал сом же ше зидземе голєм на Зум плат­ форми. Медзитим, ту хиба тота же єст два особи хтори нє були анї на єдней схадзки и их би заменїц, єст и тих хтори маю, най так повем, єден „цихи” бойкот, а и тих хтори ше пре други, приватни, обо­ вязки нє уключую до роботи. Розумим же еґзистенциялни проблеми важни, алє заш лєм думам же кажде може видвоїц тельо кус часу вечаром, кед ше роботи закончую, а же би могол окончиц и тоту длужносц и буц одвичательни уж кед ше прилапел тей обовязки, односно кед пристал буц член Одбору. Думам же то нє так чежко - заключел Ми­ кола Шанта. На концу схадзки, члени Одбору вихасновали нагоду поволац шицки Дружтва на свойо културни ма ни фе ста циї хтори буду отри ма ни у на и ходза цим периодзе. Андреа Медєши 6. АВҐУСТ 2021.

СТАНОВИСКА Пише: Мария ПЕРКОВИЧ, новинарка и активистка

ФАРЕНГАЙТ 451 Так ше случело же сом, праве на тей горучави, ознова одпатрела филм „РаЬгепЬей 451” Франсои Трифоа зоз 1966. року, славну екранизацию ище славнєйшей дистопийней новели Рея Бредберия. У нєодредзеней будучносци, власц спалює кнїжки, насампредз уметнїцку литературу и романи, понеже, як твердзи, пре тото цо у нїх пише - людзе нєщешлїви. Сам наслов филма/кнїжки, Фаренгайт 451, референца на температу­ ру по Фаренгайтовей скали на хторей папер почина гориц. У першим кадру, у огню щезує роман, можебуц наисце роман над романами, Сервантесов Дон Кихот. Идея о спальованю кнїжкох випатра подєднак стара кельо и людска писменосц. Наука нєшка зна же ше кнїжки и спи­ си спальовало ище у старини и у предхристиянских часох, од Юдеї по Китай, же Александрийска библиотека палєна на вецей заводи, а у християнстве, источашнє зоз ширеньом Радосней вистки, горели антични класики, як и твори нєканонских ариянцох, лєбо несториянцох. У колониялней експанзиї у Новим швеце спалєне шицко з предколумбовского периоду, а остатнї крешендо на тлу цивилизованей Европи мали зме под час Трецого Райху, дзе перше горели кнїжки, а потим и людзе. Тота „традиция” и нєшка жиє - у ширеню такволаней Исламскей держави перше страдало шицко пи­ сане цо „нєправовирне”. „Скромне доприношенє” тому варварскому звикнуцу чловечества дате и на тих просторох под час и после розпадованя СФРЮ, у вельочислених державкох хтори за ню оставали. Даґдзе спальована и на килу розпредавана кирилка, даґдзе латинка, а вшадзи марксистична литература. После „без­ божних часох” преглашене „врацанє кореньом”, народному єству и християнскей традициї. Правда, гоч одтеди прешло уж два-три децениї, ище сом нє стретла вирнїка/вирнїцу хто­ ри пречитали Библию, лєбо голєм Нови завит... Припознавам, можебуц ше нє рушам у правим окруженю, алє особне искуствиє ме учи же страсц за спальованьом кнїжкох подєднак моцна як цо страсна упартосц же би ше нє читало... Врацме ше на Фаренгайта - пре кнїжки людзе нєщешлїви. Наисце? На єден способ, то точне. Кнїжки нам одкриваю тайни, розгартаю илузиї, оголюю стварносц, отвераю очи. Правя заглушуюци галайк хтори розбива монотонию каждодньовосци, як жвератко нам указую слику власней подоби хтора нє вше красна, нукашнї нємир подзвигую по уровень пуканя... А то лєм перши крочай. На другу нас уча лєбо здогадую як ше поставяю питаня лєбо даваю одвити, дзе ришеня и яки су, як буц чловек а нє „ЙМБҐ” у державней бирократиї... Спальованє кнїжкох, дословне и символичне, кажду власц чува од питаньох и акциї тих над хторима паную. Чи бизме нєшка скоро поряднє мали лєтнї 40+ и трима­ ли же то нормалне, да зме домеркованше читали Теофрастов спис у хторим заключенє же польодїлски роботи коло Атини температуру воздуха метрополи дзвигаю за даскельо ступнї у одношеню на провинцию? ...Спомнути спис зоз III вику старей ери... Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражуюушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА ЗАКОНЧЕНИ XIV ВОЛОНТЕРСКИ КАМП У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

КУЛТУРНИ СКАРБ РУСНАЦОХ НА БЕЗПЕЧНИМ Закончени ище єден, 14. волонтерски камп, Архив ушорени, колекциї руских виданьох дополнєти, а шицко тото дзекуюци свидомосци о значеню дружтвено-хасновитей роботи волонтерох ла - оддзелєню у Руским Керестуре и шеста у би­ блиотеки Матици сербскей у Новим Садзе. Под час Кампу отримовало ше и такволани „Ба­ зар старих виданьох Ру­ ского слова”, дзе гражданє могли присц до парку и зоз старшима виданями дополнїц свою колекцию. туру, алє ме окреме интересую руски календари, прето же их нє мам шицки. Мой оцец бул на шицки виданя предплацени, и його думанє було же то шицко писане за нас, за Руснацох, та хто будзе куповац и читац кед нє ми?! АРХИВ УШОРЕНИ Кед сом ше приселєла зоз Дюрдьова до Керестура, нє могла сом вериц же нє У пораєню и ушорйованю Ар­ хиву, попри волонтерох, робели и кажде обисце бере „Руске члени „Пакт Рутеноруму” як и заслово”, окреме же то нє даяки вельки пенєж. А те­ няти у „Руским слове”, робело ше двократно, а после двох тижньох фундаменталней роботи, раз ме тот базар наисце обрадовал. Пописала сом себе дома мож повесц же Архив конєчно приведзени до порядку календари хтори ми хибя, найвецей их єст зоз 90-их рокох, по- Пририхтованя за архивованє почали вельо скорей, кед зме неже теди були кризни роки и нє було пенєжи за таке, та ше и ше консултовали по питаню одредзених нормативох, кельо слабо куповало. Док сом опатрала архивни виданя, на рамитреба прикладнїки зачувац, понеже „Руске слово” на першим кох сом нашла и слику моїх родичох у Дюрдьове, под час ламесце видаватель, и ма одредзену обовязку спрам своїх вида­ мачки кукурици, а тиж сом наишла и на слику нашей родзиньох. Тераз одробена єдна комплетна архива, и „Руске слово” ни, Якима Цапового, и то ме барз обрадовало - гвари вирна конєчно зна цо ма, и кельо чого ма - гварел архивист Сашо читателька „Руского слова”, Гелена Надь. Сабадош. За архивни збирки виданьох НВУ „Руске слово” нашло ше ГЛАВНИ АКТЕРЕ ВОЛОНТЕРЕ места у шейсц руских институцийох, и то - два у Документацийним центре НВУ „Руске слово” у Новим Садзе и Руским Главни актере Кампу, без чиєй помоци би шицко тото нє бу­ Керестуре, треца у Националним совиту рускей националней ло витворлїве то вшелїяк волонтере, хтори покус розчаровани меншини, штварта у Основней и штреднєй школи зоз домом же того року Камп бул лєм локалного характеру. Алє и попри школярох „Петро Кузмяк”, пията у Народней библиотеки Ку- тим, задовольни су же зоз свою роботу допринєсли заєднїци.

- Уж даскельо роки поряднє ходзим на Камп, и жаль ми же є того року нє медзинародни. Окреме прето же плануєм студирац анґлийски, та би ми то була добра нагода вежбац тот язик. Ту вец и друженє и упознаванє з новима людзми, цо тиж интересантна часц Кампу. Но, без огляду на шицко, було нам фино, и плануєм ше приявиц и убудуце - гварела єдна спомедзи вредних волонтерох, Ивана Планчак. Камп финансийно потримало Роботне цело за младеж На­ ционалного совиту Руснацох, од хторого Туристичне здруженє достало 50 000 динари, а зоз 45 000 динарами, Камп помо­ гла и Туристична орґанизация општини Кула. ■ Ан. Медеши

Тогорочни 14. камп „Лєто у Руским Керестуре 2021” почал 16. юлия и тирвал по 6. авґуст. Камп ше отримовал у орґанизациї Туристичного здруженя Ру­ ски Керестур у сотруднїцтве зоз НВУ „Руске слово”, та главни за­ даток волонтерох було ушорйованє Архиву „Руского слова” у дописовательстве у Руским Ке­ рестуре. Перши тидзень волонтере пораєли Архив „Руского слова”, а шлїдуюци, помогли преселїц библиотеку Школи „Петро Кузмяк”. Звишок старих виданьох закончели на старим паперу, а з пенєжу хтори ше достало, волонтером орґанизовани єднодньови вилєт на базену у Вербаше.

6. АВҐУСТ 2021.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ПОКОШЕНИ НАД И ПОДВОДНА ТРАВА НА БЕҐЕЛЮ На инициятиву Месней заєднїци, концом прешлого ти­ жня у Руским Керестуре покошена трава и над на беґелю, хторе поробело Явне водопривредне подприємство „Води Войводини”, хторе и задлужене за отримованє Малого бачкого беґелю. Тиж и бандур Юлин Винаї, тих дньох розкерчел цо зароснуте и орезал конари на такволаней долнєй инспекцийней дражки, коло беґелю з правого боку од мосту спрам Широ­ кого. Подприємство „Води Войводини”, перше зоз вельку вплївну кошачку, у длужини од 3 800 метери од Широкого по базен, покошело подводну траву хтора досциговала уж таку висину же анї на чамцу нє могло преходзиц. Потим, зоз малу кошачку покошени над з обидвох бокох беґелю, у длужини од 600 метери, медзи базеном и брану, а споза брани, зоз вельким баґерским тарупом, Водопри­ вредне подприємство „Бачка” Вербас покошело над у длужини од 3 600 метери. Над медзи базеном и брану покошени и старупирани, хтори ше висуши и як таки, нє направи нїяку чкоду.

- Цалком сом задовольни з тим як беґель тераз випатра. Тераз єдна векша часц Малого бачкого беґелю у нормалним стану. Требало би ище вимулїц тоту часц од базену по

Широке, то длужина од 3 800 метери, понеже беґель нє вимульовани одкеди є направени. Медзитим, ту проблем то же тота часц беґелю нє функционална, односно ладї тамадз нє преходза, и вец компетентни особи нє маю интерес вимульовац го. Єдина нагода за вимульованє тих 3 800 метерох, будзе док ше ознова будзе вимульовац Дунай-Тиса-Дунай, та кед з механїзацию зосцу скруциц и вимулїц и тоту часц ко­ ло Керестура. Но, заш лєм треба патриц реално, затераз до­ бре и так - гварел секретар Месней заєднїци Михайло Па­ шо, и визначел одличне сотруднїцтво зоз новим руководством и у ЯВП „Води Войводини”, и у Водопривредним подприємстве „Бачка” Вербас. Ан. М.

БОРБА ПРОЦИВ АЛЕРҐИЙНИХ РЕАКЦИЙОХ

КОНТРОЛА КОНЦЕНТРАЦИЇ ПОЛЕНУ У ВОЗДУХУ Єдно зоз седем мера цих ме стох у Войводини котри служа за зберанє податкох о концентрациї полену находзи ше у Вербаше. Отримованє тих мерацих местох финансує Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного стредку, а информациї котри ше на таки способ достава значни и институцийом, и гражданом. Податки о концен­ трациї полену ше обрабя кажди тидзень. По словох фахового сотруднїка Института „Биосен” Предраґа Радишича, меранє концентрациї полену интересантне насампредз за особи котри чувствительни на полен, котри маю алерґийни реакциї, алє барз є значне и пре дохторох и фаховцох котри достати податки можу похасновац у своєй роботи.

- Єст 24 файти полену у Сербиї котри ше провадзи, а тото цо тераз пред нами то сезона коровча. Почало квитнуц полїнче, квитнє конопа, а у наиходзих дньох нам шлїдзи и квитнуце амброзиї, та тераз хвилька же би ше вишло и покошело амброзию, односно зменшало локалну концентрацию полену, и на тот способ помогло чувствительним особом. Максимум ше обчекує у другей половки авґуста, алє и тераз концентрациї таки же при велькому числу жительох виволує алерґийни реакциї. На сайту Покраїнского секретарияту за урбанизем и защ­ иту животного стредку ше находза шицки резултати мераня концентрациї полену зоз шицких седем мерацих местох, як и у Аґенциї за защиту животного стредку и на сайтох . На сайту мож найсц податки о вредносцох концентрациї п­ олену у одредзеней хвильки за територию Нового Саду, а 6. АВҐУСТ 2021.

як резултат су прилаплїви за подручє цалей Войводини. Ушоренє, такволану „клопку” за полен, Лабораториї за палинолоґию уступел Еколоґийни рух Вербасу 2013. року, котри дотеди мерал концентрацию полена у воздуху.

- Барз важне же би ше отримало континуитет мераня по­ лену, и же би ше хори особи упуцело дзе можу найсц резу­ лтати тих мераньох пре лїченє и терапиї котри применюю. На спомнутих сайтох мож найсц и информациї о проґнози полену у воздуху, цо тиж барз важне. Еколоґийни рух и того року да доприношенє, кельо годз ен, за знїщованє амброзиї , а ми уж тради ци йн о дз ешец роки орґанизуєме заєднїцки механїзовани акциї у котрих нам ше приключую и явни и дїловни сектор, з цильом же би ше цо векшу поверхносц облапело з третираньом. Наздаваме ше же општина Вербас и того року ушори вельки поверхносци, а апелуєме на вельки явни подприємства, насампредз „Драги Сер биї ” и Водоп ри вредне подприє мство „В оди Вой водини”, понеже ше коло драгох и коло каналох находзи вельке количество коровча и амброзиї. Пробуйме хорим особом олєгчац тоти нєлагодносци, а по преценох, у општини Вербас єст коло 10 тисячи людзох, уключуюци и дзеци, котри чувствительни на полен амброзиї - гварел предсид­ атель Еколоґийного руху Вербас Ратко Дюрдєвац. Мониторинґ полену ше у Вербаше окончує зоз будинку Општинскей управи уж скоро два децениї. Одтеди унапредзени велї спознаня о спричиньовательох алерґийох и розвити методи за даванє проґнозох о їх дальшим ширеню. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА СХАДЗКА СКУПШТИНИ ОПШТИНИ ВЕРБАС

ПРИЛАПЕНИ РЕБАЛАНС БУДЖЕТА ЗА 2021. РОК Схадзка Скупштини општини Вербас, дзешата по шоре у актуалним зволаню, отримана прешлого тижня, 29. юлия, на нєй присуствовали 27 од 36 одборнїкох, на дньовим шоре була 21 точка, а як найважнєйша видвоєла ше гевта котра ше одношела на ребаланс буджета за 2021. рок. Схадзка локалного парламенту отворена з пременку у составе од­ борнїкох. На место Славици Димитриєвич, котра початком юлия дала задзекованє на одборнїцке место, до Скупштини општини Вербас на длужносц одборнїка ступел Милан Ґлушац, донєдавна заменїк предсидателя општини. Тиж, прилапени Одлуки о вименкох Кадровского плану у Општинскей управи општини Вербас, як и у Интерним ревизору општини Вербас и Правобранїтельству општини Вербас за 2021. рок. Прилапена и Одлука о вименкох и дополнєньох Одлуки о Општинскей управи општини Вербас, Одлука о пририхтованьох и змисту Кадровского плану општини Вербас, Декларация о улоги функциї управяня з людскима ресурсами у општини Вербас, Одлуки о контроли приєму и реализациї донацийох општини Вербас и Одлука о даваню услугох зогриваня за сезону зогриваня 2021/2022. року. Општинска векшина вигласала и Одлуку о даваню согласносци за Нарис вименкох Явного контракту о явно-приват­

ним партнерстве за контрактне випорученє цеплотней енерґиї з реконструкцию системи за продукцию цеплоти ЯКП „Стандард” - Анекс 1, и Ришенє о дава­ ню согласносци на вименки Дїловного плану Апатикарскей установи Вербас за 2021. рок. Локални парламент прилапел и Ришенє о даваню согласносци на вименки финансийного плану Културного центру Вербасу за 2021. рок, Ришенє о даваню согласносци на вименки и дополнєня Програми дїлованя ЯКП „Пречисцовач Вербас-Кула” Вербас за 2021. рок, як и Ришенє о даваню согласносци на ви­ менки и дополнєня Окремней програми за хаснованє средствох з буджета општини Вербас и Кула ЯКП „Пречисцовач Вер­ бас-Кула” Вербас за 2021. рок. Тиж, прилапени и Звит о стану безпечносци транспорту на драгох на териториї општини Вербас за период од 1. януара по 31. децембер 2020. року. Одборнїки ше зложели и з пременку на руковадзацей позициї у ЯКП „Пречисцовач Вербас-Кула”, и место Ранка Митровича котри одходзи до пензиї, за окончователя длужносци меновани Милько Милянич. Схадзка Скупштини општини Вербас закончена з предкладанями Комисиї за кадровски, административни питаня и роботни одношеня, и з питанями и предкладанями присутних од­ борнїкох. О. Р.

У ВЕРБАШЕ

ПРИОРИТЕТ ПРИКЛЮЧЕНЄ ИНДУСТРИЇ НА ЦЕНТРАЛНИ ПРЕЧИСЦОВАЧ Схадзка представнїкох општини Вербас зоз представнїками Европскей комисиї и Делеґациї ЕУ у Сербиї отримана прешлого тижня, на котрей заключене же општина Вер­ бас успишно превжала управянє зоз Централним ушореньом за преробок одрутних водох - ЦППОВ котри вибудовани з потримовку Европскей униї. На схадзки були присутни и представнїки Министерства животного стредку и Министерства за ЕУ интеґрациї, а слова було о дальших модалитетох и можлївосцох унапредзованя роботи пречисцовача през уключованя привредних субєктох зоз Вельким бачким каналом до роботи пречисцовача. Инґрид Саґер котра задлужена за животни стредок у Европскей комисиї и члени Делеґациї ЕУ у Сербиї з тей на­ годи наглашели же од окремного значеня же би ше по конєц рока створело условия за приключенє вельких индустрийних системох у Вербаше на пречисцовач одрутних водох.

8 РУСКЕ СЛОВО

На схадзки констатоване же до вибудови пречисцовача уложене 23 милиони еври и же ушоренє ма вельки капацитет, а циль його будови праве злєпшанє санитарних и здравствених условийох у општинох Вербас и Кула и околних валалох. Тиж, на схадзки було слова о дальших крочайох у роботи ушореня, пренєсол општински сайт. Одвичательне у нима водами єден з приоритетох оп­ штинскей администрациї. Здравє Вербащаньох наш императив и наш главни задаток. Централни пречисцовач то ушоренє од стратеґийного значеня за наш животни стредок. Пре унапредзенє еколоґийних стандардох у нашей општи­ ни, ми того року значни средства инвестуєме до законченя будови канализацийней мрежи у населєних местох, цо предусловиє за роботу пречисцовача з полним капацитетом гварел предсидатель општини Вербас Предраґ Роєвич. О. Р.

6. АВҐУСТ 2021.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

У ОПШ ТИНИ ШИД

З РОБОТИ ОГНЬОГАСНОГО СОЮЗУ

АКТИВНИ ПЕЙЦ ДОБРОДЗЕЧНИ ДРУЖТВА Добродзечне огньогаство на подручу општини Шид ма длугу и богату традицию хтора иснує и по нєшкайши днї. Тераз у рамикох Општинского огньогасного союзу єст пейц дружтва и то у Ердевику, Лю би, Шидзе, Ямени и Соту. Пре стан у спомнутих дружтвох и чи су порихтани у каждей хвильки висц на терен и гашиц огень, нєдавно пришол до роботней нащиви прешвечиц ше и вис ши огньо гасни официр Синиша Шавия, предсида­ тель Огньгасного союзу Войводини у чиїх рамикох исную коло 220 дружтва у цалей Войводини. Домашнї му бул предсидатель Општинского огньогасного союзу Небойша Суботич, хтори го упознал зоз станом, опременосцу и активносцами дружтвох.

- У наших дружтвох тераз маме коло 100 добродзечних огньогасцох, а у Шидзе маме и професийних огньогасцох. Досц активни дружтва у Ердевику и Ямени, хтори як ми то воламе, оперативни, бо годни гашиц огень у каждей хвиль­ ки по поволанки. У Ердевику на розполаганю два превозки за воду и там єст и огньогасни дом. У Ямени маю єдну превозку и ґаражу. У Люби, наприклад, маме єдну цистерну за воду и опремели зме людзох зоз 10 униформами дзекуюци конкурсу у Покраїни. Пред трома ро­ ками активоване и дружтво у Соту и ту ище треба робиц же би ше их лєпше опремело - гвари Небойша Суботич.

Наш собешеднїк додава же предсидатель добродзечних огнь­ огасцох Войводини Синиша Шавия задовольни з тим цо видзел на терену и яки информациї о активносцох дружтвох достал. Заключене же и надалєй треба робиц на подмладзованю огньогасцох, а тиж им обезпечиц униформи и другу потребну опрему. Тиж треба робиц и на технїчним збогацованю дружтвох, а за тото потребни значнєйши средства хтори ше по конкурсох достава з висших уровньох власци. Локална самоуправа тиж опредзелює средства за тот значни сеґмент охрани и обезпечує средства и за порядну дїялносц Општинского союзу, и поєдинєчно по конкурсох за кажде зоз спомнутих дружтвох. Наздаваю ше и же Министерство нукашнїх дїлох хторе обезпечує превозки, даєдни опредзелї и до општини Шид. А кед слово о дальших планох и активносцох, Небойша Суботич нам ище гварел и шлїдуюце: - У наступним периодзе будзе инициятива же би ше дру­ жтва основало и у Моровичу и Вишнїчеве, бо то вельки валали и закривали би и сушедни валали кед будзе требац. Цо ше дотика, наприклад, Моловину, ту дружтво у Соту, а такой блїзко и Бикич. Подобна ситуация и кед слово о Беркасове, а и Бачинци нєдалєко од Шиду, так же би нє требало буц бриґи. Вл. Дї.

З ЛОКАЛНЕЙ САМОУПРАВИ

ПРОЄКТ ЗА ОДВИЧАТЕЛЬНУ ВЛАСЦ У рамикох Проєкту за одвичательну власц, початком авґуста отримана роботна схадзка пред-

6. АВҐУСТ 2021.

ставнїкох УСАИД и локалней самоуправи на тему запровадзованя финансийного управяня и контроли, за хтори општина Шид конкуровала при УСАИД. Циль роботней схадзки бул же би ше упознали роботни ґрупи и руководзаци о способе запровадзованя и финансийного управяня и контроли у локалней самоуправи. Вл. Дї.

ГУМАНА АКЦИЯ

КРЕВ ДАЛА 51 ОСОБА У Червеним крижу на почат ку авґ уста отри ма на по рядна городВцс|ІІ>тоІасКгуі ска акция за добродзечних давательох креви на хтору ше одволали 56 давателє, крев дал 51 даватель, зоз хторих 14 жени, а три особи першираз дали крев. Акцию орґанизовали Червени криж у Шидзе и Завод за трансфузию креви Вой­ водини з Нового Саду, а як нависцую у Червеним крижу, у авґусту буду отримани єдна порядна и єдна позарядова акция даваня креви. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО

9

ЕКОНОМИЯ ИЩЕ ДВА УРЕДБИ ЗА ЗЛЄПШАНЄ ЖИВОТА НА ВАЛАЛЄ

МИНИ-БУСИ И КУЛТУРНИ И СПОРТСКИ МАНИФЕСТАЦИЇ На инициятиву Министерства за старосц о валалу, Влада Републики Сербиї на схадзки 29. юлия принєсла ище два уредби за злєпшанє квалитета живота и роботи жительства на валалє. То - Уредба о утвердзованю про­ грами додзельованя нєврацаюцих средствох за купованє мини-бусох за потреби превоженя валалского житель­ ства на териториї Републики Сербиї и Уредба о утвер­ дзованю програми додзельованя нєврацаюцих сред­ ствох за орґанизованє манифестациї под назву „Михольски стретнуца валалох”.

За додзельованє нєврацаюцих средствох за купованє мини-бусох, хтори буду служиц виключно за превоженє валалского жительства з єдного валалу до другого, або зоз валалу до городского/општинского шедзиска зоз буджету Републики Сербиї опредзелєне 120 милиони дина­ ри. З реализацию тей програми ришую се основни потре­ би руху валалского жительства, а циль квалитетнєйши

живот у руралних штредкох, лєпша повязаносц, задовольованє потребох жительства административного, образовного и медицинского гарактера. Прияви на тот конкурс подноша єдинки локалней самоу­ прави зоз цалей териториї Републики Сербиї, а за тоту намену по єдней прияви опредзелєне по 7 милиони динари. Уредба о утвердзованю програми додзельованя нєвра­ цаюцих средствох за орґанизованє манифестациї „Михольски стретнуца Сербиї” предвидзує отримованє єднодньових, або ве це йд нь ових ма ни фе ста ци йох, хтори год но орґанизовац у шицких валалох у Републики Сербиї, вонка з городских општинох и пригородских населєньох. Подношителє прияви на явни конкурс то єдинки локал­ ней самоуправи зоз териториї цалей Републики Сербиї, хтори сами обдумую програму тей своєй манифестациї, єй тирванє и место отримованя. Манифестациї ше годно отримовац од 1. октобра 2021. року по 31. децембер 2021. року. Активносци у хторих участвує жительство валалох на териториї єдней локалней самоуправи може буц зоз обласци драмских уметносцох, литератури, литературних схопносцох и других уметносцох (змаганя у шпиваню, рецитациї, ґлуми, мальованю...), отримованє спортских змаганьох, промовованє очуваня и унапредзеня старих ремеслох и културно-уметнїцкого скарбу, виробок уметнїцких и предметох домашнєй роботи, як и други актив­ носци зоз хторима жителє валалу можу указац свойо знаня и схопносци и у нїх ше змагац. За тоту програму зоз буджету Републики Сербиї опредзелєне 43 милиони динари, циль збогацованє дружтвеного и спортского живота жительох на валалох, а максимала сума одобрених средствох по єдней прияви будзе по 500 000 динари. М. Т.

БУДЗЕ ОТРИМАНИ ПОЛЬОПРИВРЕДНИ САЯМ У НОВИМ САДЗЕ З.МЕОІІМАКСЮМІ

ОДРЕДЗЕНИ ТЕРМИН У СЕПТЕМБРУ Од Кризного штабу Влади Републики Сербиї Новосадски саям достал допущенє за орґанизованє програми, у термину од 18. по 24. септембер, кед будзе отримани 88. Медзинародни польопривредни саям и 53. Медзинародни саям лову и риболову и Саям Еколоґиї. У одвиту на Допис Новосадского сайма, наведзене же нєобходне применїц шицки протоколи, подобни тим за Еґзит фестивал, хтори нєдавно отримани у Новим Садзе, а то значи же условиє за викладачох и нащивительох будзе - диґитални желєни сертификат (потвердзенє о вакцинованю або о прелєжаним Ковиду-19), або неґативни швидки антиґенски, або ПСР тест. Медзинародни польопривредни саям ключна подїя у обласци аґроби1 ! знису у тей часци Европи и место на хторим Министерство польопри■™ вреди, лєсарства и водопривреди и шицки релевантни покраїнски и институциї Городу Нового Саду представяю субвенциї за польопривредну продукцию, а викладаче свойо найновши досяги у аґрару, продуктох и искуства. Попри числених домашнїх викладачох, свой приход наявели и фирми зоз Ческей, хтора Жем партнер, Италиї, Шпаниї, Билорусиї, Польскей, Голандиї, Турскей..., як и зоз жемох у окруженю. М. Т.

10 РУСКЕ СЛОВО

6. АВҐУСТ 2021.

екопотуа@ ш 5ке5Іоуо.сот

ҐОРАН ЮРЕК, ПЧОЛАР ЗОЗ ШИДУ

ПРЕ НЄВИГОДНУ ХВИЛЮ БУДЗЕ МЕНЄЙ МЕДУ Тогорочна пременлїва, нєвигодна хвиля у першей половки рока, та и жимна яр, мали неґативни уплїв и на продукцию меду ознати пчолар у Шидзе Ґоран Юрек ма 230 кошнїци зоз пчолами, хтори змесцел на вецей локациї и то до Батровцох, потим помедзи Беркасовом и Бикичом, як и у лєше у Моровичу. Такой на початку розгварки Юрек нам гвари же климатски условия були барз нєвигодни цо ше доти ка пчолар ства.

- Зяри було барз вельо дижджу и було жимно и то нє одвитовало активносцом пчолох на збераню нектару, хторого пре жимну хвилю и диждж було барз мало. Бо, праве кед шицко квитло, а окреме кед квитнул баґрен, теди падало, та пчоли нє могли робиц. А вец нагло почали горучави хтори яґод кед би осушели лїпово квети так же сом по тераз мед анї нє фуркал. Обчекуєм же би перше фурканє могло буц початком авґуста - гвари Ґоран Юрек. Наш собешеднїк далєй предлужує же вон у остатнїх трох рокох, як и ище дзепоєдни пчоларе зоз то­ го подруча, коло 80 свойо кошнїци преселєл и тримал на гори Цер, дзе тиж було баґрену. Там метеоролоґийни обставини були вигоднєйши и на тим подручу мед лєм раз фуркал. Штреднї урожай по ла­ ди бул дзевец килограми, а звичай­ но би мало буц од 25 по 30 кило грами. Тиж додава же и продукция пажицового меду була барз мала. Юрек нам визначує и добре сотруднїцтво зоз другима польопривреднима продукователями хтори хасную пчо­ ли за оплодзованє їх рошлїнох и окреме сотруднїцтво зоз Землєдїлску задруґу „РИТ” зоз Шиду. Його 60 кошнїци

П

КВАЛИТЕТ ВШЕ МА ЦЕНУ Ґоран Юрек гвари же остатні три роки на тарґовищу хиби меду и же прето поросли одкупни цени на мало и велько. Мед з баґрену предава по 1 000 дина­ ри за килограм, а з ліпи, слунечнїку и пажицови по 800 динари за килограм. Предава го дома, а тиж и у Зомборе, а квалитетни мед ше, гвари, вше попреда.

були коло 25 днї при полю зоз нашеньковим слунечнїком задруґи „РИТ”, дзе зберали мед, алє и опращковйююци слунечнїк, допринєсли же би нашенє мало лєпшу ключкавосц. З оглядом же слово о поверхносци од 180 гекта­ ри нашеньского слунечнїку и други пчоларе мали ту ла­ ди з пчолами. Пчоли були анґажовани за опращковйованє ище двох польопривредних културох ЗЗ „РИТ” Драґослава Корача. У другей половки априла коло 20 кошнїци були у овоцнїку з розквитнутима черешнями, а потим, од по­ чатку юния, 10 кошнїци були на полю хторе зашате зоз фацелию, єдну файти луцерки, хтора позната и як медо­ носна рошлїна. Попри меду продукуєм и прополис (капки) потим полен и млєч. Експериментално, тераз перши рок як сом почал зберац пчолов отров за продукцию помадох. Опрема за продукцию и сам процес досц компликовани так же увидзим цо з того будзе. Алє вше треба дацо но­ ве започац и вихасновац можлївосци пчоларства цо баржей мож - гвари на концу Ґоран Юрек и додава же и держава помага пчоларом зоз субвенцию од 800 динари по кошнїци. ■

Вл. Дїтко

6. АВҐУСТ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ВШЕ ТРЕБА РОЗДУМОВАЦ НАПРЕДОК

ОСИҐУРАНЄ ЧУВА ЗАРОБОК Пише: Мартица ТАМАШ

Польопривредна продукция виложена численим ризиком, на велї з нїх чловек нє може вплївовац, анї их онєможлївиц, бо су условени з пременками клими, як цо суша, барз високи температури и моцни бурї. Нєпогоди, а окреме каменєц, правя вельки чкоди, пре хтори мож страциц и тото цо уложене, и заробок ого року у польопривредней продукциї у наших местох случели ше вецей файти чкоди. Каменєц з вельку бурю залапел часц хотара у Дюрдьове и побил бостан, сою, кукурицу, у Коцуре барз моцни витор повалял слунечнїки и кукурицу, на сої поотарговал мауни. Ярнї мраз направел вельки чкоди у велїх овоцнїкох, та того лєта нєт кайси, а шицкей другей овоци єст барз мало.

Т

ОД ДЕРЖ А ВИ Ш Е ДОСТАВА СУ БВЕНЦ И Ю 40 ОДСТО Шицки польопривреднїки у Сербиї можу раховац на два способи защити од елемен­ тарних нєпогодох и то процивкаменцово ракети и осиґуранє урожаю. Держава дава субвенциї же би ше землєдїлци осиґурали у цо векшим чишлє. З тогорочну Уредбу о розподзельованю у польопривреди и руралним розвою за 2021. рок предвидз ени

стимулациї за осиґуранє урожайох. Кажди ношитель польопривредного ґаздовства у Сербиї ма право на стимулацию осиґураня урожайох, плодох и статку до 40 одсто, а у подручох зоз очежанима условиями роботи и до 45 одсто од премиї осиґураня. Максимална сума стимулациї за землєдїлски шаца виноши 100 000 динари, за заградарство 500 000, овоцарство, винову лозу, хмель милион динари по гектаре, а за статок два милиони. Окремну вигодносц маю пейц округи Подунайски, Моравски, Златиборски, Шумадийски и Колубарски, хтори по Републичним гидрометеоролоґийним заводу найвецей виложени нєпогодом, та польо­ привреднїки з тих подручох, хтори осиґураю продукцию, од держави достаню суб­ венцию за осиґуранє и до 70 одсто.

ДА ЄДН И О ПШ ТИ Н И ДАВАЮ СТИМ УЛАЦИЮ У просеку, пиятину цени полиси доти­ раю и велї локални самоуправи. Медзитим, учасц осиґураних шацох и статку нє велька. Вкупно осиґуране коло 15 одсто рошлїновей продукциї и лєм 5 одсто статкового фонду, цо благе повекшанє у одношеню на прешли роки. Єдна з причинох и неґативни искуства тих хтори плацели осиґуранє, алє вец нє були задовольни зоз надополнєньом чкоди, хторе им осиґуруюца хижа виплацела. Наприклад, кед польо потлуче ляд, так же власнїк оценї же ма 100 одсто утрати, а осиґуруюца хижа му надополнї 50 одсто чкоди. Тиж польопривреднїки наводза же нє у шоре же осиґуруюца хижа и

КЕЛЬО КОШТА ПО ГЕКТАРЕ

Министерство дава субвенцию за осиґуранє

12 РУСКЕ СЛОВО

Наприклад за гектар жита зоз урожайом од 5 000 кили, по цени од 20 динари за килу, зоз осиґурану суму на 100 000 динари, премия з порцию за основни ризики (од каменцу, огня, вдереня грома) у „Дунай осиґураню” виноши 2 195 динари. Од того осиґуранїк при заключованю полиси плаци лем порцию од 5 одсто, а остаток после знїманя роду. Кед ше порахує и врацанє пенєжу на основи субвенциї хтору дава Министерство, тото осиґуранє кошта лєм 1 300 динари.

6. АВҐУСТ 2021.

екопотуа@ ш 5ке5Іоуо.сот

осиґурує и преценює чкоду алє же би преценьованє чкоди треба окончиц нєзависна комисия. На нєдавно отриманим Сайме польопривреди у Сримскей Митровици, „Аґросирм” отримани и округли стол на тему финансованя польопривредней продукциї, на хторим о осиґураню у польопривреди бешедовали представнїки Министерства польопривреди, лєсарства и водопривреди и „Дунай осиґураня”, иншак водзацей компаниї по осиґураню у польопривреди. На округлим столу гварене же свидомосц о значносци осиґураня у польопривреди рошнє, алє и же єст и вельо простору за унапредзенє интересованя за осиґуранє. По податкох „Дунай осиґураня” у општини Сримска Митровица зоз осиґураньом у тим року закрите коло 12

МОЖ И ОД ВИТРУ И ОД БУРЇ У Коцуре, у Дїловней единки ДОО „Либела продукт” зоз Змаева, ест „Дунай осиґуране”, и як гвари руководитель за­ друґи Юлин Фейса, тото осиґуране було коректне ґу продуковательом.

- Шаца на полю осиґурую углавним вше исти людзе, нет даякого обачлївого звекшаня. Тоти цо осиґурую, сцу и далей, а тоти цо не, гваря же ше наздаваю же им каменец не збие польо. У Коцуре ше осиґуруе кукурицу, жито и слунечнїк, а маме кооперантох и у Савиним Селу, хтори осиґурую сою. Осиґуране кошта не вельо, окреме же держава каждому хто ма реґистроване ґаздовство у Трезору, да субвенцию 40 одсто. Шицки цо осиґурали свойо шаца на полю и маю полису оси­ ґураня, до 15. новембра треба же би до Трезору придали ви­ моги, и кед ше то оброби, до конца рока достаню субвенцию 40 одсто од суми хтору плацели за осиґуране. Нет причини же би ше людзе двоели коло осиґураня, але у Коцуре маме вельо малих продуковательох, хтори маю жем на менших поверхносцох, на вецей местох, та ше наздаваю же ше им не случи даяка елементарна чкода - гутори Фейса. Вон гвари же ше мож осиґурац и од бурї, и од витру, але потераз ше од того людзе не сцели осиґурац.

- Того року у Коцуре людзе маю барз вельо чкоди од бурї и вироятно у наиходзацих рокох буду осиґуровац свойо шаца и од велького витру и бурї. То би требала буц порядна мира. Даедни задруґи то робя, накеди ше направи контракт за репроматериял и одкуп, такой ше прави и контракт о осиґураню, та вец и продукователь, хтори ше у задруґи задлужел за репроматериял, и задруґа буду сиґурни же не бу­ ду на чкоди - гутори Фейса.

ПРОДУКОВАТЕЛЄ ПАПРИҐИ ОДВИЧАТЕЛЬНИ Душица Орос, директорка Земледїлскей задруґи „Керестурска паприґа” зоз Руского Керестура, гвари же шицки продукователе осиґурую свою паприґу.

- Ми робиме зоз двома осиґуруюцима хижами, „Триґлав осиґуране” и „Дунай осиґуранє”. У нас не було незадовольних, реално оценьована чкода, маме лем позитивни искуства. Прешлих рокох було вецей чкоди, а того року лем двоме нашо продукователе паприґи, зоз Коцура и Лалитю, приявели чкоду од бурї и каменцу. О два днї комисия з осиґуруюцей хижи вишла на терен и направела записнїк. Про­ цедура така же о мешац ознова приду и вец ище треци раз пред обераньом паприґи. То знам зоз искуства, бо и я мала пред двома роками каменцу на полю, и вец гледаю паприґу хтору не побил каменец, же би видзели як би то випатрало кед би не було каменцу. Потим поровнаю и вец ознова виходза на терен и преценюю чкоду. Кед у мне була комисия пред двома роками, питала сом ше им чом ми не поведза яка будзе преценета чкода, а вони ми гварели же ми поведза пред обераньом. И вец кеди пришло оберане, рушели по польох, по шицких цо приявели чкоду и припознали чкоду од 50 до 70 одсто, у зависносци як хтори терен залапел каменец. Аж и даедни цо мали очкодованя на лїсцох, але не и на плодох, достали надополнене од 27 одсто, цо барз добре - гутори Душица Орос. Вона гвари же продукция паприґи велька инвестиция и у роботи, и у репроматериялу, и же людзе патра же би ю осиґурали на цо векшу суму пенежу, та гоч и вецей плаца полису. Але кед ше случи даяка чкода, вец маю и векше на­ дополнене, покриваю трошки, а дакус будзе и заробку.

- Шицки нашо продукователе паприґу осиґурую, а поча­ ли и кукурицу и жито и сою, бо осиґуране не драге, за гек­ тар кукурици дас два тисячи динари, а кед ше случи же побие каменец, барз людзом значи кед ше достане надополне­ не, та голем и кед ше враци уложене - гутори Оросова. У Керестуре ище робя и „Ґенерали осиґуране” и ДДОР осиґуране.

6. АВҐУСТ 2021.

одсто польопривредней продукциї, а 60 одсто од поверхносцох осиґурує „Дунай осиґуранє”, хторе понука осиґуруюцу защиту од основного ризику - од каменцу, огня, вде ре ня грома, алє и од до пол ню ю цих ри зи кох, як цо бурї, вилїви, мрази. Осиґурує и системи за наводньованє, процивкаменцово мрежи, поживу и опрему у статкарстве. Општина Сримска Митровица субвенционує премию осиґураня у своїм хотаре зоз додатнима 20 одсто, попри субвенциї 40 одсто хтору дава Министерство польопривре­ ди. То допринєсло же би висина премиї осиґураня польопривредних продуктох була за осиґуранїкох вельо туньша. „Ґенерали осиґуранє”, хторе иншак и ґенерални спонзор Польопривредного сайма на Новосадским сайме, друга найвекша осиґуруюца компания на домашнїм тарґовищу осиґураня, лидер у животним и здравственим осиґураню, занїма ше и зоз осиґураньом у польопривреди, у землєдїлстве и статкарстве. Тото осиґуранє понука и бенифит, без­ платне осиґуранє од пошлїдкох нєщешлївого случая за власнїкох реґистрованих польопривредних ґаздовствох, хтори авансно уплаца премию вецей як сума одредзена. ■

РУСКЕ СЛОВО 13

ДВОИНЯТА, ТУ КОЛО НАС

ДУМАМЕ ЖЕ ЗДАБУ, А ВОНИ ШЕ И РОЗЛИКУЮ ^

О Виглєдованя указую же ше предходних рокох у швеце просеково народзело коло 1,6 милиони двойнята, цо найвецей одкеди ше провадзи таки файти податкох. Мушиме ше похвалїц же и медзи Руснацами хтори жию у Сербиї єст досц двойнята идия и Кристина Горняк зоз Дюрдьова маю двацец два роки, закончели Основну школу ,,Йован Йованович Змай” у Дюрдьове по руски и Стредню медицинску школу ,,7. април” у Новим Садзе. Кед пришол час уписац ше на факултет, ту заш лєм вибрали иншаки драги. Лидия ше уписала на Педаґоґийни факултет у Зомборе, напрям за учителя, и тераз є на трецим року студийох, а Кристина ше уписала на Медицински факул­ тет у Новим Садзе, напрям интеґровани академски студиї медицини и тиж є на трецим року.

Л

плачу. Я плакала баржей на ,,ла”, а Тина на ,,е”. Облєкали нас и до истих шматох, алє нас и попри того могли розликовац, бо я мала блядши власи, а Кристина цмейши. У школи нас часто нє розликовали, аж и нєшка нас дахто нє розликує, покля Кристина нє почала ношиц окуляри - приповеда Лидия. Вони два ходзели вєдно до школи, та им ше вше було лєгко уклопиц до нового стредку, бо мали єдна другу. Були нєроздвойни до тей мири же и у лавки вєдно шедзели, та им було нєзвичайне кед єдней нє було, бо наприклад, друга була хора.

- Кед зме були мали здабали зме єдна на другу и по физичним випатрунку, и по характеру. Як роки преходза и як одрастаме, так ше вше баржей розликуєме - починаю приповедку шестри Горняково. Одмалючка Лидия була доминантнєйша у дружтве, а Кристина мирнєйша и цихша.

- До початку стреднєй школи зме мали исти интересованя и рушали зме ше у истим дружтве, вєдно зме тренирали и учели, а после нам ше интересованя и смаки розишли. Кед зме були беби, теди нас лєм мац могла розликовац. Часто нам бешедовала же зме ше розликовали и по

- Предносц буц двойнята у тим же през живот вше єдна другу цагаме. Вше зме єдна другей потримовка, аж и теди кед зме єдна другей конкуренция. Вєдно славиме успих каждей од нас. Нє здогадуєме ше же зме мали почежкосци пре тото же зме двойнята. Ми два як плус и минус, та зме у змисту вше були плус - приповедаю шестри Лидия и Кристина. Тераз, як одросли, Лидия и Кристина векшину стварох дзеля, алє маю розлични смаки.

- Лидия баржей спортски тип, а я ше волїм дакус елеґантнєйше облєкац. Гоч сом младша як Лидия аж 3 минути, я кус висша и можебуц на

14 РУСКЕ СЛОВО

перши попатрунок випатрам старше. Лидия дружтвенша и вецей франтує, док я озбильнєйша и стриманша. Часто доставаме коментари од товаришох же зме обидва одвичательни, алє розлично патриме и реаґуєме на даєдни ситуациї - Лидия опущенша, а я знова строгша и самокритичнєйша - гвари Кристина. Шестром ше случовало же поведза исту ствар у исти час, алє нє можу повесц же ґенерално роздумую на исти способ.

- Одлуки приношиме през компромис и розгварку, а нєридко єдна муши попущиц. Нє чувствуєме єдна другу, у смислу кед єдней од нас хиби помоц, алє маме з часу на час боль у ноги, хтору нє знаме описац другим, лєм ю ми розумиме. Нательо зме ше почали розликовац же нам и боль залапи розличну ногу, алє у истим дню - франтую шестри. Цо ше дотика гобийох, Лидия люби рисовац у шлєбодним чаше, а Кристина препознала любов ґу тренинґу. Товаришох зоз основней и стреднєй школи маю истих, алє на факултетох маю кажда окреме свойо дружтво.

- Мац шестру хтора народзена у исти час як и ти, значи же ци ше єден час исти ствари и у живоце случую. Часто нам людзе, хтори нас нє познаю, нє веря же зме двойнята, пре физичну розлику, та нам то шмишне, алє мац шестру, або брата, то праве богатство - закончую шестри, Лидия и Кристина Горняк.

РОЗЛИ ЧН И И ГОБИЇ Алексей и Андрей Надь зоз Руского Керестура Основну школу закончели у Руским Керестуре, а Стредню технїчну школу закончели у Зомборе, напрям енерґетика.

6. АВҐУСТ 2021.

то2а]ік@ги5ке5Іоуо.сот твори же бизме були иншаки особи - закончую Алексей и Андрей.

ЦА ЛКО М П РО Ц И ВН И Лара и Ана Петкович зоз Нового Саду тиж двойнята, маю двацец роки и за себе гуторя же нє здабу єдна на другу, анї по даяких прикметох, анї по випатрунку, а анї по интересованьох и гобийох. Лара студира анимацию у инжинєрстве на Факултету технїчних наукох у Новим Садзе, а Ана студира психолоґию на Филозофским факултету, тиж у Новим Садзе.

- Мой гоби мальованє, а хвильково сом барз зацикавена и за тото цо студирам, т. є. правенє анимованих филмових и бавискох. Моя шестра и я углавним нє зацикавени за подобни ствари, нє маме исти гобиї, анї подобни схопносци. Людзе гваря же зме барз розлични, як у физичним

и цалком подобни ствари купиме. Дакеди нам мишаю мена лєм прето же зме шестри, алє нїкому нє проблем розликовац нас, прето же вообще нє здабеме. Думам же фино мац двойнятко шестру, прето же вше маш дакого зоз ким маш заєднїцки теми, алє думам же бизме их мали вецей, кед бизме вецей виходзели и вєдно ше дружели и наздавам ше же у будучносци пренайдземе дружтво хторе нам обидвом будзе одвитовац и же ше баржей зблїжиме - гвари Лара. Окрем психолоґиї, Ану интересую язики и литература. Нє ма исти гобиї як єй шестра Лара.

- Моя шестра вецей екстровертна, док я интровертна. Вона люби нови искуства и возбудзеня, док я волїм мир и стабилносц. Мнє лєпше иду язики, а єй математика и шицко цо уключує лоґику. Вона роздумує аналитично, док я интуитивно приповеда Ана. Заєднїцке им ище и тото же су часто обидва задумани,

Андрей и Алексей

Алексей ше потим уписал до Високей технїчней школи фаховних студийох у Новим Садзе, а брат Андрей почал робиц.

- Углавним нас людзе розликовали, понеже зме анї нє єднаки, були зме розлични и по висини и по чежини, алє нам дараз помишали мена. Кед зме були мали, та зме ше єднак облєкали, мали зме исти бависка... Случовало ше же дакеди и нє знали хтори-хтори, алє як зме росли, вше менєй зме здабали єден на другого - приповедаю Алексей и Андрей. У основней школи нє мали почежкосци, а у стреднєй, гоч их и розли­ ковали, мушели нараз одвитовац.

- Предносц нам була же зме шедзели у истей лавки, та кед бул даяки контролни, могли зме себе помагац, бо зме приповедали по руски, а так нас нїхто нє могол розумиц - през шмих и здогадованє приповедаю браца Надьово. Браца нє маю анї исти гобиї. Алексей люби патриц филми и сериї, сам ше учел грац на ґитари и буґнох и з часу на час пойдзе на аирсофт (аігзой), а Андрейов гоби вариц домашнє вино.

- Гоч зме браца двойнята, мушим повесц же нє роздумуєме на исти способ, просто нє маме исти попатрунки на швет, алє то каждого з нас 6. АВҐУСТ 2021.

випатрунку, так и по справованю. Я отворена, активна и нєсцерпезлїва особа, любим динамику, авантури, а за Ану думам тиж так же є отворена и же ше люби упознавац зоз новима людзми, алє вона нє люби нови воз­ будзеня. Заєднїцке нам тото же зме обидва емотивни особи и же жиєме кажда „у своїм швеце”, аж часто гуторя же випатраме „потрацено” приповеда Лара, єдна од шестрох. Петковичово шестри маю розлични дружтва, алє обидва ше любя дружиц и препровадзовац час зоз дружтвом гевтей другей.

- Кед зме були мали мац нам углав­ ним куповала исти ствари, алє у розличних фарбох, же бизме нє були цалком исто облєчени. Тераз ше облєкаме єднак, прето же сами себе купуєме шмати, углавним маме подобни смак, та ше случи же себе

любя уметносц и животинї. У дзецинстве им людзе часто гуторели же Лара нєсташна, а Ана барз мирна.

- Фино мац двойнятко шестру, бо маш дакого твоїх рокох на кого ше можеш опрец и кого, у ствари, найбаржей познаш. Моя шестра и я нє виходзиме зоз истим дружтвом и нє дружиме ше часто, алє знаме же вше можеме раховац єдна на другу, цо найважнєйше закончує Ана Петкович. При людзох углавним исную пред- У розсудки о двойнятох же то цалком исти особи, з истима физичнима и психичнима прикметами. През розгварку з нашима собешеднїками « двойнятами, похопели зме же, и кед су народзени исти дзень и кед дзелєли вельо того през живот, тоти два особи ше цалком розликую. ■ Т. Салаґ / Л. Костелник / И. Чордаш

РУС

ОВО

а

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОТРИМАНЕ МУЗИЧНО-ЛИТЕРАТУРНЕ СТРЕТНУЦЕ МЛАДИХ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

МЛАДИ ЛЮБЯ И ЗНАЮ ТВОРИЦ Музично-литературне стретнуце младих, руских авторох, „Власни печац младих”, отримане пияток, 30. юлия, на Озерку, у орґанизациї младежского часопису МАК и „Расі Риііїепогит” зоз потримовку Роботного цела за младих Националного совиту Руснацох и НВУ „Руске слово” а стретнуцу, свойо литературни твори представели седмеро авторе, тройо музичаре на акустичних ґитарох виведли власни композициї або обробки странских нумерох, а присутни могли видзиц и виставу фотоґрафийох 12 авторох зоз рижних руских местох. Стретнуце на Озерку була нагода и наживо представиц зборнїк литератури младих „Гумно 2. Дзеци з дружтвених мрежох”, хтори часопис МАК видал концом 2019. року, а дзепоєдни з тих авторох и присуствовали на стретнуцу.

- Єст досц младих хтори пишу, видзели зме и у „Гумну” же були заступени вецей як 20 авторе, и у МАК єст и но­ вих авторох хтори почали писац, и тих хтори пишу даскельо роки, та думам же то права нагода у такей интимней атмосфери же би представели свойо твори наживо. З огля­ дом на тото же млади слабо маю дзе представиц свою уметнїцку творчосц, а думам же „Дньовка” за велїх з нїх дакус „страшна”, понеже заш лєм треба шмелосци висц на бину пред числену публику, окреме у нєшкайшим чаше кед литература нє нательо прилапена при младих як скорей, тото стретнуце у природи за нїх идеалне - гварела орґанизаторка стретнуца Мая Зазуляк Гарди. Зоз литературнима творами, поезию або прозу, предста­ вели ше млади авторе - Саша Сабадош, Соня Алексич, Кристиян Сопка, Михаела Еделински, Иван Лїкар и Адрияна Фейди, зоз авторску музичну шпиванку наступела Марина Роман, а обробки странских нумерох, на ґитарох, виведли Виктор Хрин, Себастиян Надь и Леонтина Штефанко. Як єден спомедзи найискуснєйших авторох, Сашо Сабадош зоз Зомбора представел ше зоз свою поезию и прозу, а вихасновал и на­ году поволац нових сотруднїкох до додатку „Литературне слово”.

- Задовольни сом и зоз одволаньом и учашнїкох и публики, наздавам ше же то на нїх охаби даяки упечаток. Тих цо участвовали же

Н

16 РУСКЕ СЛОВО

би обявйовали и у других виданьох окрем у МАК-у, а тоти цо пришли першираз, же би можебуц и вони почали твориц, або же би голєм вецей читали. Думам же то одлична нагода же бизме преширйовали сотруднїцтва, же бизме ше умрежовали и же шицко тото принєше плоди гварел Сашо Сабадош. Свой прозни текст пречитал и Иван Лїкар, госц зоз Миклошевцох, а хтори пише по руски теди кед ма шлєбодного часу, и кед є инспировани, цо як припознава, то нє так часто.

- Було би добре кед младих було цо вецей вєдно. Треба же би ше упознавали, же би вишли зоз виртуалного швета у хторим ше находза, же би дожили тото цо правдиве и же би препознали стари вредносци як дараз кед ше чита­ ло кнїжки, цитирало вельких поетох. Думам же школи, нажаль, одбиваю младих од читаня, понеже им надрилюю литературу, односно лектири, хтори нє присподобени ґу їх возросту, прето анї нєт тельо младих хтори заинтересовани за литературу. И я сам скорей нє читал вельо, и аж нє так давно сом похопел кельо сом вельо часу потрошел на патренє серийох, филмох, бавенє бавискох на компютеру, а шицок тот час сом могол похасновац на єден квалитетнєйши способ, понеже читанє дава ширшу слику реалного швета у хторим жиєме - гварел Иван Лїкар. На концу стретнуца, рецензент „Гумна” и других младежских виданьох, Мирон Джуня, винєсол власни становиска о твореню литератури и поволал младих же би ше одшмелєли и же би цо вецей писали, та гоч и под псевдонимом. Задовольни сом и зоз идею концептом стретнуца, а пачи ше ми и масовносц младих хтори нєшка ту пришли. За єдно таке стретнуце треба лєм дакус наєстку, напою, нє треба вельо средства, а добре и тото же ше патри же би пришол и дахто хто нє зоз Руского Керестура. Думам же то важне же бизме нє остали заварти як валал, понеже Керестурци маю дакус тенденцию ґетоизациї. Кед робиме цошка цо ма префикс „руске”, вец вше мушиме раховац и на госцох и остарац ше же би могли присц и партициповац у таким єдним збуваню - гварел Джуня и поручел: - Младим треба єден куцик у хторим оформя єдну такволану „младежску аґору”, котра би могла предлужиц таки и подобни стретнуца. З часом достанєме, озда, и даяки замеркованши мена, цо и циль кед у питаню творчосц. Но, ище вше велї млади пишу анонимно, прето сом им поручел най ше нє ганьбя, най предлужа твориц, та гоч и под псев­ донимом.■ Ан. Медєши 6. АВҐУСТ 2021.

киІІига@ гизке5Іоуо.сот

ФЕСТИВАЛ РУСКЕЙ КУЛТУРИ „ЧЕРВЕНА РУЖА”

О ТИДЗЕНЬ ЮВИЛЕЙНА „РУЖА” Остатнї пририхтованя за тогорочну, ювилейну, 60. „Червену ружу”, окончую ше тих дньох, понеже о тидзень, 13. авґуста, почина наш найстарши Фестивал рускей култури Ф естивал почнє пияток на 17 годзин, зоз отвераньом вистави ф отоґраф ийох автора П етра Деш ича, под назву „Руски дзивк и ” , а х то р а п р и каж е руски дзивки у автентичним , н арод ­ ним облєчиве, и будзе поставена у рам икох проєкта „Д звери м у зея ” валалского Т уристично­ го здруж еня. Ф отоґраф иї годно опатриц у школским будинку Зам ок кажди дзень док тирва „Руж а”, а на истим м есце и Здруженє „Б ай­ ка” понукнє свойо риж ни про­ дукти - колачи и сувенири. Тиж, з нагоди ю вилейней 60. „Руж и”, будзе поставена и ви ­ става старих фотоґраф ийох зоз по тер аш н їх 60 „Ч ервених руж ох”, а хтори на паноох буду виложени на даскелїх локацийох у Руским К ерестуре, даскельо днї пред и после М анифестациї. „Червене п упче” як и каждого року, на 17 годзин отвори дзеци н ски хор „Ш ко р ван ч ки ” з гим ну „П упчеца” - „Нашо швето ”, а потим, наступи ш пивацка ґрупа М узичней оводи у Руским

6. АВҐУСТ 2021.

Керестуре. П осле наймладш их, на бину буду виходзиц солисти зоз пейц новим а ш пиванками, и пейц ш пиванкам и за хтори направени рисовани анимациї. П о ­ сле преглаш ованя побиднїкох и уручованя наградох, на 20 год­ зин почню „О дгуки ровн їн и ” на хторих ше у 19 точкох, окрем домаш нїх, представя и ш лїдую ци ансамбли - КУД „Тарас Ш ев­ ч ен к о” зоз Д ю рдьова, К П Д „Иван К отляревски” зоз Бикич Дол, потим КУД „Др Гавриїл К о с т ел ьн и к ” зоз Кули, КП Д „К арпати” з Вербасу, КУД „Д ю ­ ра К иш ” зоз Шиду, РКЦ з Н ово­ го Саду, КУД „Ж атва” зоз Коцура, КУД „П етро Кузмяк” зоз Н о­ вого О рахова, як и КУД „Яким Ґовля” зоз М иклош евцох. Уход на дзень „П упчеца” и „О дгукох” будзе задармо. Ш лїдую цого дня, на соботу, 14. авґуста, у Велькей сали Д о­ ма култури на 20 годзин почнє зм аганє за найкрасш и дзивоцки и леґиньски глас, найлєпш у авторску композицию и за найлєпши цалосни наступ, а млади у

РУСКИ КЕРЕСТУР тей часци Ф ести вал а наступя зоз вкупно 11 руским а забавним а ш пиванкам и. О крем домаш нїх виводзачох, на сцену виступя и госци зоз Кули, Коцура, Ш иду и Дю рдьова, а уход за нащ ивительох будзе 100 динари. О статнього дня Ф естивалу, на нєдзелю 15. авґуста, будзе ретроспектива народних композицийох зоз потераш нїх 60 „Руж ох” . У В елькей сали Дома кул­ тури, тиж на 20 годзин, у 13 точ­ кох представя ше талантовани и искусни ш пиваче, а у провадзеню В елького народного окрестру Дома култури Руски Керестур, под руководи тельством М ирка П реґуна. И на тот дзень, уход за нащ ивительох будзе 100 динари. Под час Ф естивала, каждого вечара после 22 годзин, у школским дворе будзе орґанизована „М узика за танєц и розвагу”, у орґанизациї П акт Рутеноруму. Я к и каждого року, орґанизаторе и тераз поволую як Керестурцох, так и ш ицких госцох, же би у вел ьки м чиш лє приш ли на наш Ф естивал, зоз наздаваньом же хвиля нє погуби програми на бини у ш колским дворе. Ан. М едєш и

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА У ШИДЗЕ ОТРИМАНИ ФЕСТИВАЛ ТАМБУРОВИХ ОРКЕСТРОХ „МЕЛОДИЇ РУСКОГО ДВОРУ”

РЕВИЯ МУЗИКИ И ШПИВАНКИ У порти Лєтней владическей резиденциї у Шидзе, всоботу, 31. юлия, ознова одгукла добра музика тамбуркох и шпиванки на 14. по шоре Фе стивалє тамбурових оркестрох „Мелодиї Руског двору” у орґанизациї Културно-просвитного дружтва „Дюра Киш” огорочни, як и прешлого року, Фестивал бул ревиялного характеру, а участвовали оркестри и шпиваче КУД „Пе­ тро Кузмяк” зоз Нового Орахова, КПД „Карпати” з Вербасу, КУД „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова и домашні КПД „Дюра Киш”, як и шпивацки ґрупи словацкого СКУД „Єднота” зоз Шиду и КПД „Иван Котляревски” зоз Бикичу. Фестивал почал зоз шпиванку „Моя заградка” кантавтора Славка Загорянския у виводзеню Старшей шпивацкей ґрупи КПД „Дюра Киш” и провадзеньом оркестра Дружтва. По­ тим присутних привитал предсидатель Националного совиту Руснацох Борислав Сакач, хтори з тей шветочней нагоди визначел же ше по 14-раз у Шидзе позберали Руснаци коло музики и шпиванки почитуюци свою тради­ цию и пестуюци мултикултуралносц. У мено локалней

Т

ГОСЦИ И ПУБЛИКА Фестивал провадзели предсидатель Национално­ го совиту Руснацох Борислав Сакач, подпредсидатель НС Зденко Лазор, член НС и предсидатель Управного одбору Заводу за културу войводянских Руснацох Миломир Шайтош, предсидатель СО Шид Тихомир Стаменкович, секретар СО Шид Ромко Папуґа, о. Михайло Режак, декан сримски и парох у Шидзе, о. Владимир Еделински Миколка, парох у Беркасове и други. самоуправи бешедовал предсидатель Скупштини општини Шид Тихомир Стаменкович, визначуюци же локална самоуправа дава потримовку шицким националним заєднїцом же би и надалєй пестовали свой идентитет и же зме, як додал, на тот способ шицки богатши. Прировнал то зоз фарбами у спектру, та визначел же кажда фарба важна и доприноши краси и єдинству, як у Општини Шид, АП Войводини и Републики Сербиї, а потим и урядово отворел Фестивал. Перши пред публику наступел оркестер и шпиваче КУД „Петро Кузмяк” зоз Нового Орахова под руководством Жолтана Дудаша. После Новоораховчаньох на бини наступел оркестер и шпиваче КПД „Карпа­ ти” з Вербасу под руководством Николи Чизмара, а потим удатни наступ мали и оркестер и шпиваче КУД „Тарас Шевченко” з Дюрдьова под руководством

18 РУСКЕ СЛОВО

6. АВҐУСТ 2021.

киІІига@ гизке5Іоуо.сот

Срдяна Цуцича. У ланцу оркестрох и шпивачох наступели и домашні з КПД „Дюра Киш”, а руководитель оркестра бул Драґан Макивич. Домашні ше представели зоз єдну шпиванку хтору одшпивала Снежана Лазич и дуетом, Мила Вученович и Вера

ВИДАНЯ „РУСКОГО СЛОВА” На Фестивале и НВУ „Руске слово” мало свой штанд. Новини, часописи и кнїжки Установи понукал наш колпортер Владимир Гарвильчак, а помагала му унука Йована Петрович. Нащивителє мали нагоду опатриц цо понука Установа и купиц дацо по жаданю.

Петрович, а Старша шпивацка ґрупа под руководством Снежани Лазич одшпивала ище три руски народни шпиванки. Зоз двома шпиванкама ше представела и Женска шпивацка ґрупа СКУД „Єднота” зоз Шиду под руководством Наташи Колар, а на концу шпивала и Женска шпивацка ґрупа „Бикичанки” зоз КПД „Иван Котляревски” з Бикичу под руководством Драґани Ґлувня Бабич. Пред главну фестивалску програму отворена и вистава илустрацийох Ивани Бучко з Бачинцох, мастерки на Академиї уметносцох у Новим Садзе, на­ прям илустрация и дизайн кнїжкох. О авторки и єй творчосци бешедовал о. Владимир Еделински Миколка хтори потим и отворел виставу, а нащивителє ю мали нагоду опатриц у уходним голу Лєтней владическей резиденциї. Тиж отворени и етно штанди здруженя женох „Маря” зоз Шиду, „Бикичанки” з Бикичу потим

„Жридло” зоз Беркасова, як и здруженя женох зоз Ґибарцу и Ямени. На штандох були виложени стародавни єдла и колачи, як и ручни роботи, а нащивителє шицко тото могли и коштовац. И тогорочни Фестивал финансийно помогли Општина Шид и Национални совит Руснацох, а у реализациї помо­ гли и спонзоре. После законченя урядовей фестивалскей програми у Руским доме отримани коктел, а и там було весело з руску шпиванку и музику.^ Владимир Дїтко 6. АВҐУСТ 2021.

МАНИФЕСТАЦИЯ „КОЦУРСКА ЖАТВА” У КОЦУРЕ

БУДЗЕ БОГАТА ДВОДНЬОВА ПРОГРАМА Єдна з перлох у богатстве тогорочного фестивалского лєта праве манифестация „Коцурска жатва”, котра будзе отрима­ на 6. и 7. авґуста у Коцуре. Прешлого року пре пандемию ма­ нифестация нє була отримана, а за тогорочну „Коцурску жатву” Орґанизацийни одбор фестивала пририхтал богату и интересантну програму.

Перша, у рамикох тогорочней манифестациї котра будзе тирвац два днї, будзе вистава скулптурох Милорада Правульца поставена на пияток, 6. авґуста, у просторийох Етно клубу „Одня­ те од забуца” од 19,30 годзин. На платоу опрез клубу „Оаза” од 20,30 шицки нащивителє годни опатриц виставу старих фотоґрафийох, на котрих буду представени програми предходних тих традицийних манифестацийох отриманих у Коцуре. Перши дзень „Коцурскей жатви” ше закончи зоз змистом за младших нащивительох под назву „Жатва за младих”, ко­ три будзе отримани од 21,30 годзин у клубу „Оаза”. Другого дня, на соботу, 7. авґуста, програма „Коцурскей жатви” почнє зоз дефилеом фолклорних ансамблох у центру валала, а ушлїдзи традицийне уручованє хлєба на Площи опрез Основней школи „Братство єдинство” на 17 годзин. Потим, на 18 годзин у сали коцурскей Основней школи буд­ зе отверанє етно столох на котрих буду представени найсмачнєйши сладки и слани лакотки. Актив женох КУД „Жатва”, вєдно зоз численима женами з валалу, за тоту нагоду приготови морйо рижних, смачних и пахняцих єдлох у котрих шицки госци и нащивителє годни уживац. Главна фестивалска програма будзе отримана у Велькей сали Дома култури а почнє на 20 годзин. Публика годна уживац у руских писньох и танцох котри виведу домашнї и госцуюци ансамбли. По законченю програми, у дворе опрез просторийох Добродзечного огньогасного дружтва Коцур будзе орґанизоване друженє за шицких учашнїкох и нащивительох манифестациї „Коцурска жатва”. Орґанизацийни одбор „Коцурскей жатви” поволал шицких же би пришли на тоту традицийну манифестацию. Єй отри­ мованє помогли Општина Вербас, Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини-национални заєднїци, Национални совит Руснацох, Ту­ ристична орґанизация Општини Вербас, Месна заєднїца Коцур, Добродзечне огньогасне дружтво Коцур, Основна школа „Братство єдинство”, и привреднїки з валалу и околних местох. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО 19

Ш М ИХ ВШ Е ЗДРАВИ!

РОКХЬЇ АВҐУСТ2021. число 482

ЗОЗ ШИЦКИХ БОКОХ

Число ушорел: Любо Инґе Дудаш НЄ ПАМЕТА Пита ше дохтор пациєнтови же кельо кили мал найвецей у живоце... Озда зоз тим було даяки бриги.

- Сто осемнац - одвитовал присутни одразу.

- А найменєй?

- Три и пол, алє я тото нє паметам... И ЖИМА СКОРО НЄДАЛЄКО Зашол Му Йо до пайташа Га Су, так, праве, як ше тому и швечи. Домашні заєдал, та и госца понукнул и предлужели так... а о шицким.

- Шицко ми ясне и знам и розумим, алє поведз ми, забога, прецо у обидвох кутох маш по єден калорифер?

- Знаш, як бим ци поведол, алє уж шицким познате же и наука доказала же парне зогриванє прешвечлїво найлєпше! ПРИЯТЕЛЬ Прешвечце ше и сами же нам прави приятель тот котри приходзи кед шицки други понагляю пойсц... ЦИҐАРЕТЛА И ПИВО Приповедаю два баби, а нєдалєко од церковней порти: - Задумай, гвари перша, первей сом видзела хлапчиска, анї нє дороснул а уж курел циґаретли на улїци... недобре ми од такей младежи гоч є наша, скоро же ми аж пи- , во зоз рук випадло...

ДАКУС О ШПИВАНЮ - Барз ме интересує, гвари єден у дружтве, же цо би жец шпивал кед му швекра рушела на морйо?

- Як таке нє знаш ша лєм...

- КЕД БИМ БУЛ, МОРСКИ ПЕС! ШАХ - Нє пришол биш на ютре до мнє, сцел бим одбавиц даскельо партиї шаху?

- З радей души, а нє знал сом же ме так барз почитуєш...

- Та нє слово о тим - Хиби ми конь! СТАТИСТИКА Наука потвердзела же оженєти хлопи наисце жию длужей, алє... и частейше подумаю же як би добре було упокоїц ше дакус скорей.

О ТИМ АНІ СЛОВО!

ОЧОМ НЄТ ЦО ВЕРИЦ

АНЇ КИРБАЇ ВЕЦЕЙ НЄ ТАКИ ЯК БУЛИ Як цалком случайно, озда и вше так було, зашол Мижо до баби и дїда, а пра­ ве дзень-два пред Кирбайом. Та, и треба так пообиходзиц найблїзших, а то же швето ту, о тим озда нїхто, голєм гласно, нє бешедовал пред другима. Так праве и Мижо, Михал у ствари уж од скорей, позаходзел. Знал вон добре же го чекаю, а знали и вони двойо же вон зайдзе... Од капурки такой вжала баба Мижа под свойо, озда пре бешеду, а и поради даяки.

- Тадзи, Мижу, придз гу мнє же бим це посцискала голєм дакус, мили єден. Та, одкеди ши пошол до Нового Саду вше менєй це мож видзиц, а треба нам такей бешеди, бабу и дїда мушиш присц опатриц, нє можеш вше лєм учиц...

- Придз зо мну до кухні - нє преставала баба, од щесца. Праве сом бухти зрихтала, горуци су ище, а знаш и сам же уж давно таки нїхто нє прави, а дзе ище же би их могло купиц. Влапел ше Мижо до бухтох, ша, гат, у своїх найблїзших є! За тот час баба, швидко як то лєм вона знала, порихтала даскельо „червени”. Уцискала их єдино­ му унукови до руки и такой надпомла...

- Такой то до кишенки одлож! О тим анї слово пред дїдом, нє дай, Боже, же биш нє прегварел! Нє муши дїдо шицко видзиц и шицко знац. Знаш ти добре же и Кирбай ту, о пар днї, та куп дзивки

20 РУСКЕ СЛОВО

ланцущок лєбо уж як ше ви двойо порадзице.

- Здрави будзце, бабо! Здрави будзце! Ошмих заблїснул на твари. Вше то так и було, роками.

- Добре, бабо, га ти баш вше такой мушиш Мижа под свойо „кридла” позберац, озда зоз нїм и дїдо ма бешеди, ша и я ше го зажадал одкеди у нас нє бул... Шор и хлопски побешедовац, ша анї Мижо уж нє мали.

- Нолє, укаж ми тот твой авто, як же ше костираце у интернату, можеш витримац, добре дружтво маш там... Ані дїдо нє остал длужни, лєм ше розпитовал, анї нє преставал. Зрозумел унук же то нє „будет конца”, та претаргнул дїдову приповедку. Авто и стари, алє служи аж и на то, палї зоз першого, а и цага добре, олєй нє троши... Єдзенє нам добре там у интернату, а кед баш и нє таке яке ше ми пачи, та дакеди и купим дацо инше... Претресли и политику и хвилю, та и час прелєцел. Требало унука и випровадзиц. Дїдо нашвидко шеднул до авта котри тельо же нє рушел и такой Мижови да­ скельо „червени” штурел до рукох...

- Вежнї и такой зоз нїма до кишенки, баби о тим анї слово, ша то тебе най ше найдзе, Кирбай уж ту!

- Здрави, дїду, будзце, а и здрави оставайце, я рушам... Владимир Дудаш Иванов

Цо сце перше видзели?

6. АВҐУСТ 2021.

НА ГОСЦИНИ ^

ДВОМЕ СУШЕДОВЕ

Познал сом двох фармерох: єден бул вични опимиста, нїч го нє могло обезхрабриц и розчаровац. Ридко бул пре дацо жалосни. Други бул його сушед, цалком процивни, вше песимиста. Кажде нове рано доче ковал з глїбо ким зди хо ваньом: - Яй, а цо кед...? Наприклад, кед рано вишло слунко, щешлїви фармер кричал баржей як гурчанє тракто ра: - Пать яке прекрасне слунко и чисте нєбо! А його сушед му нахмурени одвитовал: - Яй, годно висушиц и спражиц шицок урожай! Кед приходза хмари и рихта ше на диждж, позитивни фармер ше задовольно шмишка прейґ огради: - Бог посила рош лїном води же би нє висохли! Яке то вельке чудо! А неґативни сушед знова свойо: - А цо кед диждж нє стаж? Шицко будзе виляте и знїщене! Єдного дня фармер оптимиста ришел пририхтац свойому сушедови єден тест. Набавел доброго ловарского пса, птицара, хтори мал велї схопносци. Поволал сушеда же би пошли вєдно на лови на качки. Пошедали до чамца вєдно зоз псом и чекали. Кед качки наишли, обидвоме ловаре штрелєли. Даскельо качки спадли до води. Власнїк пса заповедал псови: - Идз и позберай их! Пес вискочел зоз чамца, заплївал по води и єдну по єдну качку покладол до чамца.

- Цо гвариш? - питал ше оптимиста сушедови.

- А цо кед би нє знал плївац?

- без ошмиху одвитовал песимиста. Пририхтал: Ю. П.

6. АВҐУСТ 2021

Нашо приятелє цо жию у варошу пристановели дзивку. Пре тоту корону у держави вецей як рок були забранєни вельки вешеля, та вец и вони нє направели свадзбу, алє познєйше справели госцину и поволали нас. Ша, кед нас во­ лаю - идземе. Док ше мойо рихтаю и пакую придани, я роздумуєм же кеди сом остатнїраз бул на госцини. Барз то давно було, ище док сом бул млади.

до костки же ше ми аж пред очми зацмело. Пошептали ми: „Тото цагаче нє природне, алє з пластики.” Но, голєм го вец нє треба залївац, прежубротал сом у себе. Вишол сом вонка, нїби за себе, и у конку сом нашвидко попил два-три палєнки, та вец назад ґу столу. Таки подшмелєни гварим им же би у таким че­ сним собранию могло и зашпивац руску шпиванку, та реку я започнєм даяку

Кед зме сцигли, барз нас крашнє дочекали. Понукали нас з рижнима лакотками з далєкого швета, та сом нє знал анї же чи ше то щика, жува, або лїже. Алє я патрим як други, та вец за нїма. Було, вера, шицкого, аж и соку з бундави, а на сламку. Главне єдзенє було морски плоди. Ра­ ки сом ище и препознал, лєм сом нє знал як ше до нїх влапиц. Я знова за другима, ша як вони, так и я. Наконцу бул якиш познати шветови специялитет. Дакус ми здабало на млязґу, алє лєгчейше сом то прелїґнул, як цо сом могол вигвариц же як ше вола. По сле полуд зен ку роз почата беше да же як млади буду жиц, яки маю плани у живоце, та ше вец и я дакус уключел. Реку, шор похвалїц младу нєвесту цо та­ ке смачне єдло приготовела - од видуму швета. Нєвеста ми род по баби, озда ше руцела на свою бабу, гварим я тим за столом. Єй баба док була ище дзивка до лади порихтала тиж таки прекрасни вибивани парток, яки ту на столє. Хтошка од моїх штухнул ме до реброх и пошептал ми: „Тот парток з найлону”. Алє нє дам ше я, та и далєй хвалїм младу нєвесту, ша крев нє вода. Ей, яка єй баба була велька кресцанка, озда нє було такей на валалє. По цалим дворе мала вшелїяки мушкатли, а цагача - тиж од видуму швета. Палє, и тото цагаче цо у облаку тиж таке кра­ сне, то озда прето же го нєвеста барз допатра. Хтошка од моїх ми так копнул

свадзебну. З обидвох бокох ме такой благаю же нє треба, ша шпива по анґлийски якиш челєднїк зоз йоутобу. На концу госцини шицких за столом нас висликовали и обецали же нас положа на фейса бук. Ша, реку, лєпше най нас даю и на фейса бук, як на буґни, ду­ мам себе. Випровадзели нас, та ми вец просто до му. Кед зме були у хотаре, питаю ше ми мойо: „Та, яка же була госцина? Сиґурно ши очековал же там будзе юшка з морки, варене и печене месо, можебуц и даяки покераї, череґи...” Нє знам анї сам цо сом очековал, алє випатра же сом страцел календар, прежу бротал сом. „Вецей нє хваль млади нєвести, гоч ци су и род. Ти зоз прешлого вику, нє розумиш як ше тераз жиє”, совитую ме мойо. Помирел сом ше и з тим. Видзим я же пре мир у обисцу, нам старим найлєпше буц чит. Дзешка у штред хотара гварим шоферови най станє. Мойо ше забриґовали же чи ми од тей горучави пришло нєдобре, алє я мал друге на розуме, та просту ґу ґепеку. Як стари параст знам же ше нє руша на дразу без торби. Винял сом з ґепеку хлєбовку у котрей закруцени фалат сланїни, кронка хлєба и цибуля. Шеднул сом на ярок, та жужлїм. Цихо вони, а цихо и я. Наконцу им гварим: „Нє розумице, я зоз прешлого вику.” Михал Симунович

РУСКЕ СЛОВО 21

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НАША ГОСЦИНСКА: МАРИЯ ПАРОКАИ, ФЕНҐ ШУИ ПРАКТИЧАР

ХАОС У ОБИСЦУ ХАОС И У ГЛАВИ Пише: Мая ЗАЗУЛЯК ГАРДИ

Наш живот то наш дом - гвари Мария Парокаи зоз Нового Саду, фенґ шуи практичар. Углавним зме шицки чули за тоту прастару китайску схопносц, алє ю ридко хто и применює. Прето ту фенґ шуи практичаре, як Мария, хтори унапрямую тих хтори сцу направиц гармонию медзи собу и своїм окруженьом ария закончела шейсц модули на єдним беоґрадским фенґ шуи институту, а тераз єй ище остало одбранїц дипломску роботу. Виприповедала нам як ше заинтересовала за тот нєкаждодньови фах.

- Кед дзеци почали ходзиц до оводи, бу­ ла сом сама и нє дало ми мира, нє сцела сом шедзиц до­ ма, бо то барз нє лю­ бим и вообще сом ше так нє видзела. Роздумовала сом цо бим могла почац робиц, а же би ме то и и &' виполньовало, и же бим мо­ гла буц пошвецена дзецом, односно, же бим могла робиц з дому. На интернету сом цалком случайно нашла тот институт. Тирва коло два роки. До теди сом лєм чула за фенг шуи, нє знала сом вельо о нїм, алє ме барз прицагло. Ходзела сом до Беоґраду, дзе зме мали преподаваня, а и дома зме мали обовязки - приповеда Мария.

М

вело места за нову енерґию, а кед то поробя, роби ше нарис и унапрямує цек енерґиї. Рушам од уходу и видзим дзе маю препреченя, цо нє добре, поменям и вибалансуєм. На основи дачийого датума народзеня ви­ рахуєм енерґетске число, бо кажде ма добри напрями за спанє. Вец на основи того намесцам хто би дзе требал спац. Найважнєйши ми нарис, так же фенґ шуи прак­ тичар муши знац и рисовац, и прето зме на тим институту мали досц преподаваня и зоз архитектом. Шицко остава медзи нами, бо я на основи нарису видзим цали живот єдней фамелиї, як ше складаю, дзе про­ блем... Єдноставно, хижа ми сама бешедує, вона жива, а шицко остава у мурох. Так як кед войдземе до дачийого обисца и чувствуєме даяку енерґию. Барз любим роботу з людзми, а окреме ме радує кед ми поведза же сом им помогла - припознава Мария.

ОДПУЩ - ДО П УЩ Праве прето же люби роботу з людзми, же є отворена, комуникативна, люби дзелїц свойо знанє, Мария направела профил на Инстаґраму Фенґ шуи зоз Марию (Репд 8киі за Магі]от), хтори з часом претворели и до малого онлайн бизнису.

НАПРАВИЦ М ЕСТА ЗА НОВУ ЕН ЕРҐИЮ Фенґ шуи то склад нєба и жеми. То єд­ на цала енерґия, хтору треба ускладзиц зоз окруженьом, гоч дзе да зме. То и здравє, любов, робота, забава... нє лєм простор и ствари - толкує наша собешеднїца. Мария гвари и же нє постої совершени дом, алє вше мож шицко ускладзиц.

- Мам консултациї зоз клиєнтами коло нарисох їх дома, анализи... Найлєпше кед можем пойсц до їх обисца, алє тераз про­ буєм чи то мож робиц и онлайн. Перше ше детально ушорює дом же би ше напра-

22 РУСКЕ СЛОВО

6. АВҐУСТ 2021.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

М ЕНЄИ СТВАРИ, МЕНЄЙ ПОРАЄНЯ Мария гвари же кед сцеме буц задовольни и напредовац у живоце, мушиме почац од детального ушорйованя обисца. Наприклад, кед тримаме даєдни шмати у ормане и чекаме же их раз облєчеме, док схуднєме, лєбо подобне, громадзиме ствари и то подсвидомо дїйствує на нас. Требало би мац цо менєй ствари, тераз ше досц и бешедує о минимализме, бо кед маме мало ствари, нє може нам буц гаос у обисцу. Кажда ствар ма свой животни вик и намену. И я мушим ище на тим робиц - совитує Мария.

- Наисце верим же кед дзелїш свойо знанє, же ше воно дуплує. Закончела сом и курс за Инстаґрам, а тераз сом на академиї за Инстаґрам, дзе нас єст 300, а шицко идзе онлайн. Од моєй менторки шицко и почало, вона ми була, як ше гвари, витор до хрибта, а єй супруг нам робел брендинґ, односно як нам ма випатрац цали профил, же би­ зме мали якишик свой печац. Учиме як дац вредносц тому, витвориц добри одношеня з людзми хтори нас провадза, приблїжиц их ґу себе же би нам верели. Тераз прейґ Инстаґраму робим и програми на хтори ше заинтересовани приявюю. У авґусту то програма „Одпущ - Допущ”. Ту ро­ бим з людзми на нарисох їх хижи, алє перши и найважнєйши крочай же би вони наисце сцели пре мен ку у сво їм жи во це и же би були по рихта ни поробиц шицко цо им задам. То барз важне, бо робиме на детальним ушорйованю дома, розчи сцо ва ню шиц ких ства рох хтори им ве цей нє потребни. То таки ствари, як гвариме, за нє дай боже. Найгорше так повесц, бо вец чекаме праве таку енерґию, а таки ствари у фенґ шуию нє сцеме. Мешачно примам осмерих на програму, по­ неже ше каждому сцем пошвециц и детально прейсц шицки крочаї - гвари Мая и визначує же зна же ше велїм чежко одвоїц од даєдних стварох, гоч и чувствуєме же су нам вецей нєпотребни. Медзитим, кед ше то пороби - одпущи, чловек теди як нови.

6. АВҐУСТ 2021.

- Кед нам гаос дома, гаос нам и у глави. Зоз тим розчисцованьом правиме места и за нову енерґию, нови случованя. Кед зме нагромадзени зоз стварами, нїч нове нам нє може присц. Наприклад, и кед нам дахто дацо по­ дарує, а нам ше то нє пачи, чуваме ствари лєм пре дру­ гих, а нє требало би. Кажда ствар енерґия и преноши ю на нас. Сущносц буц окружени зоз стварами хтори лю­ биме, так як и з людзми. Треба „очисциц” свой дом, а приклад того и кед ше у нас пошвеца обисца зоз швецену воду - надпомина вона. Майова цильна ґрупа на Инстаґраму то углавним же­ ни од 25 рокох, лєбо аж и вецей, та дас по 40, алє знова, гвари, нєт правила. Мала консултациї и зоз особами зоз иножемства.

- Явяю ше шицки хтори глєдаю цо шка но ве, цо при но ши пре мен ку. Кед зме нєзадовольни, цошка нам хиби, вше ше цошка нєдобре случує у нашим живоце, у ствари, вельо од того руша праве з дому. Же биш бул инфлуенсер, треба видвоїц вельо ча­ су, треба мац идеї и буц креативни. Муши ше буц розположени, мотивовац, освидомиц у дачим тих цо це провадза, а цо найважнєйше, муши ше мац континуитет, буц активни и присутни кажди дзень. Я и далєй шицко робим сама, бо сом ище на початку, док даєдним други водза профили. Мушим провадзиц цо нове на Инстаґраму, нєпреривно учиц, а думам же ту нєт конца. Ище нє кажде отворени за таки приступ. Да сом нє мала менторку, чежко же бим почала зоз тим, бо потримовка барз важна, алє и кед видзиш же ше и другим удало посцигнуц тото до чо­ го и ти вериш и знаш же можеш. Лєм треба часу - поручує Мария. ■

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СЛИЧКИ ЗОЗ ПРЕШЛОСЦИ РУСНАЦОХ У СРИМЕ

ДАВНО СКАПАЛИ ОГНЇСКА СТАРИХ НАСЕЛЄНЬОХ Пише: Владимир ДЇТКО

По приселєню до Сриму, познате же Руснаци жили у самим Шидзе и околних валалох, алє и у даскелїх менших населєньох на такволаней ґибарско-бачинскей гори (гибарачко-бачиначка планина). Давно спомнути населєня скапали, а як ше дакеди жило на тамтейших просторох, виприповедали нам праве Сримци, людзе хтори тоти часи запаметали, або о нїх слухали од своїх предкох

ирко Беркеш зоз Шиду, ґрафични роботнїк у пензиї, народзени 1946. ро­ ку, праве у спомнутим краю, ґибарско-ба­ чинскей гори дзе, як шведочи, було шейсц хижи. Його дїдо Илия народзени 1892. ро­ ку, баба Мария два роки познєйше, а жили у хижи хтору баба Мария нашлїдзела од сво їх роди чох. Дїдо ми бул, як ше то теди гуторело, винцилир (старал ше о винїци) у познатого апатикара Козяка, хтори мал надосц винїци. Робели там велї людзе як наднїчаре и попри тим же обрабяли и власну жем и винїцу, та заш лєм, у богатих ше вецей зарабяло... Хи­ жи були по длужини зоз_тернацом и древенима слупами, а у дворе викопана студня з хторей ше воду хасновало за пице, за обисце и други потреби, а окреме за статок. Же би ше дзеци лєгчейше одховало, у каждей фамелиї було статку и дробизґу...

- Мой оцец Лука народзени 1926. року, а мац Славица 1925, и вона зоз Ґестичо _ вей фамелиї зоз Привиней Ґлави. Було их

М

Мирков оцец Лука и баба Мария

24 РУСКЕ СЛОВО

дванацецеро дзеци - приповеда Мирко Беркеш о своїх предкох.

П О Ш ЛИ ЗА Л Є П Ш И М Ж И ВО ТО М Щиро припознава же нательо анї нє памета живот у тим малим населєню, бо за лєпшим животом родичи пошли уж 1951. року, кед ше преселєли до валалу, точнєйше до Ґибарцу. Там купели хижу, такой на уходзе 6. АВҐУСТ 2021.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

кед ше приходзи зоз Шиду, и там ше уж 1949. року народзела и його шестра Лела. У бешеди дознаваме же його оцец Лука бул бистри чловек и сам ше лапел и научел основи у кнїжководительстве, а з Ґибарцу на бициґли кажди дзень ходзел на ро­ боту до Шиду, до погосцительного подприємства „Войводина”. За лєпшим животом пошла и його мац Славица хтора у спомнутим подприємстве почала робиц як пораячка. Мирко рушел до тедишнєй основней школи у Ґибарцу. Кед родичи 1959. року збудовали власну хижу у Шидзе, вец сом там предлужел ходзиц до школи. Паметам же требало людзох до друкарю и я ше почал школїц праве за таке, за складанє буквох (словоскладача) у те­ дишнєй Школи школярох у привреди. На праксу ше ходзело до друкарнї, а през лєто два мешци до Ґрафичней школи на Дорчолу у Беоґрадзе. Кед сом закончел школу, 1962. року сом достал роботу у друкарнї хтора од 1976. року мала мено „Ґрафосрим”. Отамаль сом пошол до пензиї - гвари Беркеш, хтори свой шлєбодни час препровадзує у макетарстве ладьох и лапаню рибох.

НЄ БУЛО РОЗКОШ У На спомнутим подручу, алє у другим меншим населєню жила и фамелия Гарвильчакових. Гевто цо му познате о живоце на спомнутих просторох свойого дїда Николи, накратко нам виприповедал його унук, пензионер Владимир Гарвильчак зоз Шиду. Вон зна же його дїдо Никола народзени 1892. року и же зоз фамелию жили у хижи хтора нє була їх, а робел тиж як винцилир у винїцох апатикара Козяка.

Дїдова супруга була Ирина, народзена Хромишова три роки младша од дїда, по походзеню з Бачинцох.

- Там ше 1920. року народзел мой оцец Осиф, а потим, мойо дїдо и баба мали ище штири дзивки: Мартицу, Єлену, Паулу и Анкицу. Нє жило ше лєгко, бо требало вельо робиц и витримовац фамелию. Дїдо Никола мал и брата Єлисея хтори ше преселєл жиц до Бачинцох. И я як хлапец, та и познєйше, и од дїда и од оца слухал приповедки як ше дакеди жило „на гори” у Сриме - припо­ веда Владимир Гарвильчак.

6. АВҐУСТ 2021.

ОСТАЛИ ЛЄМ ПАМЯТКИ Мирко Беркеш гвари же людзе спочатку ище и одходзели нашивші место дзе дакеди жили, але з часом таки одходи постали вше ридши. А вец и хижи поваляни, так же на спомнутим месце не остали фундаменти, аж анї шлїди же ше там дакеди жило.

- Моя шестра там анї не одходзела. Паметам же сом раз зоз супругу Кайку пошол на место дзе зме бивали, дзе нам було обисце, але там нічого не було. Мойо дзеци нїґда там не були, лем през приповедку слухали о краю дзе сом на­ родзени - гвари Мирко Беркеш.

Баба Ирина и дїдо Никола Гарвильчаково

Кажде сцел лєпше и лєгчейше жиц, та так и Никола Гарвильчак, як приповеда його унук Владимир, кед пред Другу шветову войну дїдо приселєл до Шиду дзе на Долнїм шоре (терашня улїца Сави Шумановича) купел хижу. Правда, одходзел и далєй робиц до Козяка до винїци, алє вше патрел же би даяк купел жем у околїску Шида. Ку­ пел и коня и обрабял жем аж при Ловасу и Товарнїку на Бановини. З єдним словом, постал свой ґазда. ■

РУСКЕ СЛОВО 25

ДУХОВНИ Ж ИВО Т І

КАРИТАС ПОТРИМУЄ ПРОЄКТ ЗАЩИТИ МЕНТАЛНОГО ЗДРАВЯ

„КАЖДЕ МОЖЕ ПУКНУЦ” „Кажде може пукнуц”, то проєкт Мрежи „НаУм” и Влади Швайцарскей, хтори ше запровадзує з потримовку Каритасу Сербиї и рижних партнерских орґанизацийох, зоз цильом защити менталного здравя. Потреби защити єст вельо, а з оглядом на ситуацию коло нас и у нас, у чловекови, потреби защити буду ище векши, о чим шведоча и искуства наших паноцох Каритасу визначую же циль проєкта „Ка­ жде може пункуц” то же би ше до фокусу положело питанє примени Програми о защи­ ти менталного здравя у Сербиї, реформи си­ стеми защити, деинституционализациї и отверанє центрох за менталне здравє у заєднїци. Проєкт предвидзує вельо розлични активносци до хторих ше гражданє годни директно уключиц зоз хаснованьом иновативних алатох. Прейґ мобилней апликациї годни поставиц питанє и достац одвит фаховца, психотерапеута, як и повязац ше зоз заєднїцу през чет опцию на Ютюб каналу. Буду емитовани видео емисиї о менталним здравю зоз госцами - професионалцами, з особами хтори буду дзелїц особни искуства, а буду и пригодни роботнї.

У

Пише: Мирон ГОРНЯК КУХАР

сго л

наглашене - едукация, едукация на шицких уровньох, зоз знаньом ше звалї предрозсудки, стереотипи и стиґматизацию. ВАЖНОСЦ СВИДОМОСЦИ

ПРОЦИВ СТИҐМАТИЗАЦИЇ У рамикох ЕУ проєкта 80СІБТІБ8 2 и кампанї у рамикох проєкта „Кажде може пукнуц”, у юлию у Беоґрадзе була и схадзка орґанизацийох цивилного дружтва хтори ше ЛЮДЗЕ ШЕ ГАНЬБЯ занїмаю зоз менталним здравйом, у цилю умрежованя и снованя Руха за Кед ше дацодальшого нє розуми, нє зна, мож менталне здравє. Циль формованя того Руха унапрямени на контактовац з паноцом. афирмованє менталного здравя, унапредзенє Лєм, з тей нагоди, и у проблему, людзе ше положеня особох з менталнима завадзянядакус и ганьбя, чежко ми, подзвигованє свидомосци явносци о им то припознац, чежко значносци зачуваня менталного здравя, як и прилапиц своїх елиминованя стиґматизациї коло тих темох. ближнїх, лєбо себе у Поволани шицки орґанизациї, инициятиви, одредзених ситуацийох. заинтересовани професионалци и гражданє Таки схеми вироятно хтори препознали значносц заєднїцкого дїйношиме зоз предходних ґенерацийох ствованя у обласци унапредзеня менталного здравя, же би ше придружели ґу Руху и пополи фамелийох. Новши ґенерациї нєли приступнїцу - апелує ше у Каритасу. можебуц баржей Зоз приступаньом до Руху, доприноши ше прилапели же єст можлївосци же би ше зоз заєднїцкима моцапсихични проблеми ми виборело за пременки у обласци ментал­ хтори треба ришовац ного здравя, же би ше заєднїцки наступело на доступни способи. пред тима хтори приноша одлуки, же би ше На одредзени способ орґанизовало информативни кампанї и же мож повесц же то анї би активисти були видлївши у явносци. нє чудне, бо зме шицки Активисти у Каритасу виражели веренє виложени даяким же з умрежованьом зродних орґанизацийох стресом и стресором и здруженьох мож витвориц цилї - значно хтори, практично, нєпреривно коло нас змоцнїц постояци системи институционалгварел ней и звонкаинституционалней потримовки, о. Алексий Гудак. детабуизация темох менталного здравя и, як

26 РУСКЕ СЛОВО

Сумировано, шицки активносци проєкта, уключуюци и кампаню подзвигованя сви­ домосци о менталним здравю на локалним и националним уровню буду имплементовани так же уключую гражданох, же би ше подзвигло свидомосц о значносци зачуваня менталного здравя и же би ше дошло до цо векшого числа людзох. Яки стан и яка сводимосц о менталним здравю при наших людзох, о тим зме побешедовали зоз парохом старовербаским о. Алексийом Гудаком. Вон гварел же як паноцец, часто бешедує, наказує же ше треба уповац на Господа Бога, треба мац довирия до Ньго, и вец лєгчейше подношиме проблеми. Медзитим, нє шицки зме исти, нє шицких нас исто Бог створел. Нє єднак ше справуєме и нє єднак подноши­ ме прициски. Дакеди людзе лєгко попуща, „пукню” зоз живцами под прициском и чежко ше но­ ша зоз ришованьом конкретних проблемох. У нашим народзе, и нашим дружтве, то да­ кус и ганьба, єст ту чувство стиґматизациї, проблем пойсц до дохтора и глєдац помоц пре чежину прицискох. Друге, у Церкви и у храме ми даваме надїю, алє после 45 минутох, лєбо годзини препровадзени у церкви, вец кед виду вонка, шлїдуюци тидзень треба же би були сами зоз собу, же би ше ношели зоз проблемами. Так, кед ше людзе поносую, кед чувствую же им шицко нєстава у живоце, же нє маю 6. АВҐУСТ 2021.

сІиИоупі@ги5ке5Іоуо.сот

подпорки^же им нє идзе, совитуєм им читац библийну кнїжку о Йовови. Вон приклад чловека хтори шицко страцел, цалу фамелию, маєток, здравє, потримовку приятельох, алє нє одрекнул ше од Бога, уповал ше и далєй на Ньго, гоч му и сугероване же би го напущел. А вец го Бог наградзел и врацел му шицко - поучує о. Алексий. УЧМЕ ЗОЗ ДОБРИХ ПРИКЛАДОХ

Дзепоєдни паноцове, медзи нїма и я, нєпреривно маме та­ ки бешеди, на отримованю и защити психичного здравя. Єст и телефонски служби помоци, алє нашо людзе ше на таке чежко одволую, бо, як гваря, нє зна ше хто там з другого бо­ ку, а ище и думаю: „Га, преглаша ме же сом шалєни!” Барз людзе маю потребу бешедовац и висловиц свойо почежкосци, а так, нєпоштредно, мож повесц свойо бриги у дискрециї зоз паноцом, або з монахинями - твердзи о. Варга. Як гварел, паноцом приходза людзе з рижнима проблема­ ми и барз важне же би их знали вислухац, побешедовац з нїма и то им барз, барз вельо помага. Окреме у ситуациї вируса корона людзом потребна духовна стабилносц, а єст уж и замеркованя типа: „Нє умераю од корони, алє пре корону”.

По сугестийох о. Гудака, єст добри приклади, поуки, потїхи, алє их треба знац, похопиц и прилапиц з отвореним духом, убудовац до свойого живота. На початку, треба роздумац чом дакому вообще дате же би ше з тим сретнул, упознал, пречитал одредзени приклад. А вец треба и зроЗАВЕРАЮ ШЕ У СТРАХУ зумиц конкретни смисел.

- Маме вирних хтори маю психични проблеми, приход- Людзе ше завераю у тим страху од нєсиґурносци. Од фаза до церкви и у тих 45 минутох находза мир, то правда, алє їх проблем нє ришени. Вони и далєй хори, проблема- ховцох и виглєдовачох зме чули же одредзене веренє и надїя помагаю же би ше превозишло почежкосци. У такей ситуациї, тични зоз своїма психичнима чежкосцами. Церква би требала систематично зоз медицинарами, мнє з часу на час, нє ридко, дахто навола. Маме и так повесц орґанизациями и институциями, вєдно дїйствовац. Напри­ стаємних собешеднїкох хтори порядни у глєданю помоци и клад, єст манастир у Горватскей, дзе дохторе робя зоз нер- дзелєню чежкосцох и вони бешедую длужей, по пол годзини. Чувствую же можу повесц, же ше их сце вислухац, мавнима хорима, односно Церква и медицинаре нєпоштредно и барз добре сотрудзую. Бул єден случай же ше єдна юци у оглядзе и нашу виру. Наша вира и така - же бизме особа з нашого окруженя психично похорела, потим є ше модлєли єдни за других. Вельо раз людзе даваю и на упуцена до того манастира у Горватскей, и як тераз випа- Службу Божу за свойо потреби и почежкосци. Я гварим же попри тим, важне и же бизме були повязатра, тей особи вельо лєпше. Видзи ше ми, з мойого искуства, же би представнїки дзе- ни, же бизме комуниковали, же би дахто нє остал осамени поєдних державних институцийох и орґанизацийох треба- и заварти у своїх проблемох. Треба приповедац о своїх ли вецей сотрудзовац зоз Церкву, односно єст простору за проблемох. Кед ше их випове, поцеши, порадзи, кед дахто видзи же и други ма бриги, подобни, лєбо можебуц и исти, таке дацо - винєсол свойо искуства о. Алексий Гудак. вец му на одредзени способ лєгчейше, видзи же є нє цошка окреме у негативним смислу - совитує о. Владислав. ВЕЛЬКА УЛОГА ПАНОЦОХ И МОНАХИНЬОХ По його словох, вельо ше у Каритасу робело и роби на Хасновити и искуства пароха у Беоґрадзе и у Сримскей менталним здравю. По податкох, у швеце коло 15 одсто Митровици, о. Владислава Варґи, хтори и директор Кари- людзох маю ментални проблеми, а коло 25 одсто раз у живоце дожию одредзени ментални почежкосци, так же тасу нашей Епархиї св. Миколая.

- Фахова препорука неуропсихиятра з Вербасу, кед „пукню”, и треба им помоц. И то без огляду на виру, социзме мали раз у Коцуре медзинародне стретнуце з уча- ялни статус, лєбо националносц. Єст и духовни особи з менталнима почежкосцами хторим шнїками з Италиї, була же: „Ви паноцове и монахині маце барз вельку улогу у же бисце вислухали и поцеше- треба лїченє. Обачене же у шицких случайох важне мац да­ ли людзох у потреби”. Наисце, потреби єст вельо, на­ кого коло себе, мац дружтво, важна социялна потримовка. приклад, нєдавно умар єден млади чловек, а жена глєда- Важне заєднїцтво, а знаме и же нам Исус Христос гварел же ла паноца же би єй дацо повед, же би лєгчейше поднє- дзе двойо у його мено, там и вон медзи нїма. Вон нам дава силу у тим. Там дзе приятельство, там уж и Бог на дїлу.^ сла утрату блїзкей особи.

НА ПАРОХИЇ У БЕРКАСОВЕ

ОТРИМАНИ КАМП ЗА ДЗЕЦИ У нашей парохиї у Беркасове нєдавно отримани камп за дзеци дзекуюци закладаню пароха о. Владимира Еделинския Миколки. Як нам гварел парох, на дводньове кампованє ше зишли дзешецеро дзеци, зоз Беркасова, Бикичу и Шиду. Отец Еделински додава же дзеци учели як ше подзвигує шатор и розклада огень, як цо то робя вивидзоваче, а циль кампу найбаржей, же би ше упознали медзи собу и дружели ше. Гвари же то була и як мала награда за їх труд през рок цо ходзели на годзини виронауки. Вл. Дї.

6. АВҐУСТ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 27

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 27. юлия 2021. року преселєла ше до вичносци моя мила шестра и наша нина

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. юлия 2021. року пошол ши мили мой, и охабел ме занавше

ЯНКО КИРДА БАЙО (1957-2021) з Руского Керестура

МЕЛАНИЯ ШОВШ народзена Надь - Митьова (1944-2021) з Руского Керестура

У красних памяткох навики ю будзе чувац шестра Злата и шовґор Йовґен Семаново зоз фамелию Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

МЕЛАНИЯ ШОВШ народзена Надь (1944-2021) з Руского Керестура

Охабел ши ме нєсподзивано и барз швидко. Останєш зо мну по конєц мойого живота. Вше ше будзем здогадовац на красни роки заєднїцкого живота. Най це ангели чуваю, спочивай у мире! Твоя супруга Иринка ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. юлия 2021. року преселєл ше до вичносци наш мили

Милей куми од кумчатох - Веселки и Славки зоз супругом Душком и дзецми Най вас ангели чуваю!

ЯНКО КИРДА БАЙО (1957-2021) Мили мой брату, спочивай у мире Божим! Шестра Мария Милованович зоз фамелию

ЯНКО КИРДА БАЙО (1957-2021) Мили наш Байо, пошол ши нєсподзивано, а нєсподзивал ши нас и цали валал. Подзековна сом за твойо почитованє ґу мнє. Спочивай у мире Божим! Твоя андя Марча Кирдова

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ЯНКО КИРДА БАЙО (1957-2021) Мили наш Байо, охабел ши нас нараз нєсподзивано, пошол ши занавше. Нїґда це нє забудземе, любиц це будземе навики. Спочивай у мире Божим! Таня и Владо Фа

ЯНКО КИРДА БАЙО (1957-2021) Мили наш Байо, охабел ши нас у вельким смутку занавше. Навики останєш у наших думкох и у наших шерцох. Спочивай у мире Божим! Мелиса и Андрия Зарич

МЕЛАНИЯ ШОВШ народзена Надь (1944-2021) з Руского Керестура

Милей куми, од куми Мелани Данковей Спочивай у мире Божим! СМУТНА ПАМЯТКА

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

МИРОНЬ КИРДА (1914-1990) Вецей як три децениї и здогадованя на оца, дїда и прадїда Вичная памят! Ожалосцена фамелия Кирда

ЯНКО КИРДА БАЙО (1957-2021) Вично будземе чувац памятку на тебе, твою любов, пожертвовносц и доброту Дамир, Андрея и Кася Спочивай у мире Божим!

28 РУСКЕ СЛОВО

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 30. юлия 2021. року престало дуркац шерцо нашому милому Байови

ЯНКО КИРДА БАЙО (1957-2021)

Охабел ши вельку боль у наших шерцох. Твоя любов и доброта нам останє вше у памяткох Спочивай у мире! Фамелиї Рулич и Бенчик

6. АВҐУСТ 2021.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ЯНКО КИРДА БАИО (1957-2021) Мили Байо, сердечно ци дзекуєме за кажди твой щири совит и порозуменє. Твою любов и добро­ ту нїґда нє забудземе. Спочивай у мире Божим! Мирко, Николая и мали Виктор Афич-Фа

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 31. юлия преселел ше до вичносци наш мили, супруг и оцец

ЯНКО КИРДА БАИО (1957-2021) Ти гвизда хтора нєбо краши и пламень цо ше нє гаши. У превельким смутку ожалосцени: Лїляна и Дюра Костелниково, Патрик, Лидия и Уґлєша Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 31. юлия преселєл ше до вичносци наш мили, оцец, швекор и дїдо

ДЮРА МУДРИ (1952-2021) з Руского Керестура

Твою доброту и щиросц нїґда нє забудземе. Твоя дзивка Марина зоз супругом Петром, и унучок Стефан Спочивай у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 31. юлия преселєл ше до вичносци наш мили, брат и бачи

ДЮРА МУДРИ (1952-2021) з Руского Керестура

Твою доброту и щиросц будземе паметац занавше. Твой брат Славо зоз Каменїци зоз сином и дзивку и їх фамелиями Спочивай у мире Божим!

6. АВҐУСТ 2021.

ДЮРА МУДРИ (1952-2021) з Руского Керестура Твою доброту и щиросц не можеме забуц. Твоя супруга Любка и син Мирослав Спочивай у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Любеному Дюрови

ДЮРА МУДРИ (1952-2021) з Руского Керестура

Од брата Владислава, братового сина Владимира и братовей дзивки Весни зоз фамелиями З любову чуваме памятку на тебе.

РУСКЕ СЛОВО 29

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. юлия 2021. року преселєл ше до вичносци наш оцец, дїдо и прад'ідо

ИОАКИМ РАЦ КРЕНЇЦКИ (1935-2021) з Руского Керестура

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. юлия 2021. року пошол до вичносци мой мили супруг

ИОАКИМ РАЦ КРЕНЇЦКИ (1935-2021) з Руского Керестура

Памятку на твою доброту будземе чувац з любову и почитованьом. Твойо наймилши: син Иоаким-Мими, нєвеста Оленка, унука Ясминка, унука Ивана зоз супругом Миком, и праунуки: Лазар, Иван, Ника и Олег Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. юлия преселєл ше до вичносци наш мили оцец и дїдо

Твоя любов, доброта и пожертвовносц останє вично у моїм шерцу. Твоя супруга Мелания Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. юлия занавше нас зохабел наш мили оцец, дїдо и прадїдо

ИОАКИМ РАЦ (26. IX 1935 - 26. VII 2021) з Руского Керестура

ИОАКИМ РАЦ (1935-2021) з Руского Керестура

Мили наш оцец, пошол ши без поздраву. Дзекуєме ци за шицку твою любов и доброту котру ши нам подаровал. Вично це будземе ношиц у наших шерцох. Твоя дзивка Славка зоз супругом Ярославом, сином Мирославом и дзивку Соню зоз Стефаном Оцец, спочивай у царству нєбесним!

Мили наш оцец, дїду и прадіду, по добрим це будземе паметац по крас­ ним споминац. Занавше ожалосцени: дзивка Блаженка зоз супругом Иовгеном, унука Наташа зоз супругом Атилом, унука Тамара, як и твойо мили праунучки Хана и Лара Спочивай у цихосци вичного дому!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. юлия 2021. року преселєл ше до вичносци наш шовґор

Братови

ОСТАТНІ ПОЗДРАВ

ИОАКИМ РАЦ КРЕНЇЦКИ (1935-2021) з Руского Керестура Памятку на ньго навики буду чувац нина Гелена Дудашова зоз дзецми, и Желько и Славко Ковачово зоз фамелию Най спочива у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ После длугшей хороти занавше нас зохабела наш брат и бачи

ИОАКИМ РАЦ (1935-2021) з Руского Керестура Охабели сце нас и пошли од нас по Божей поволанки. Остали зме у смутку и зоз памятками на Вас. Ожалосцена шестра Гелена Колошняйова зоз дзецми и їх фамелиями Спочивайце под Божим благословом!

30 РУСКЕ СЛОВО

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. юлия 2021. року наполнєли ше 10 роки як ше преселєл до вичносци наш мили оцец, син, брат иунук

ЖЕЛЬКО НАДЬ (1982-2011) з Руского Керестура З любову и почитованьом найкрасши памятки на ньго чуваю його наймилши Най спочива у мире Божим!

ИОАКИМ РАЦ (1935-2021) з Руского Керестура Любов и доброту котру ши нєсебично давал будземе паметац занавше. Таки нє умераю, алє оставаю навики у наших шерцох. Твоя шестра Мария и шовґор Томислав Регаково, як и їх дзеци - Желько зоз супругу Терезку и дзецми Борисом и Ану; Златко зоз супругу Лепу и дзецми Николом и Николину Най це ангели чуваю!

6. АВҐУСТ 2021.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот

ЖАЛОСНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 6. авґуста смутни дзень кед ше наполня 40 барз жалосни днї як умар мой мили син

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. авґуста наполнюю ше шейсц мешаци як нас зохабела наша мила

МАРИЯ НАДЬ народзена Сеґеди (1939-2021) з Руского Керестура

Мила моя супруго и наша мила бабо, вше це будземе споминац. Ожалосцени супруг Михал и унук Иґор зоз супругу Бояну Най вас ангели чуваю! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. авґуста наполнюю ше шейсц мешаци як нас зохабела наша мила андя

РОМКО ВАРҐА (1969-2021) з Руского Керестура Мили мой Ромку, навики останєш непрежалени з вельку терху у моїм шерцу. Твоя мац Спочивай у мире Божим и най ци гвизди ошвицую твой жалосни гроб! ЖАЛОСНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 6. авґуста смутни дзень кед ше наполня 40 смутни днї як нас зохабел наш мили

МАРИЯ НАДЬ народзена Сеґеди (1939-2021) з Руского Керестура

Нїґда Вас нє забуду вашо бачикове Славо и Дюра як и андї Натала и Славка зоз своїма фамелиями Най Вас ангели чуваю!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 4. авґуста 2021. року наполнели ше штири роки як нас зохабела наша мила

МАРИЯ ДЖУДЖАР народзена Надь (1960-2017) з Нового Саду

Мила и єдина мамо и дзивко, вше останєш у наших думкох. Ожалосцени син Иґор, нєвеста Бояна и оцец Михал Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. авґуста наполнєли ше штири роки як нє з нами наш супруг, оцец и дїдо

Наполня ше 27 роки як нє з нами наш син и брат

РОМКО ВАРҐА (1969-2021) з Руского Керестура Зоз вельким жальом будземе це споминац навики. Твоя кума Иринка Задрипкова зоз сином Ґораном зоз Бачинцох, и дзивку Снежану Шобот зоз фамелию зоз Нємецкей Спочивай у мире Божим!

6. АВҐУСТ 2021.

ЮЛИЯН БУЧКО ИОАКИМ БУЧКО (1969-1994) (1941-2018) з Руского Керестура Памятку на вас чуваю вашо наймилши - супруга и мац Натала, як и син и брат зоз фамелию Спочивайце у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 31

іпЮгтаІог@ги5ке5Іоуо.соіті СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ У авґусту ше наполнї рок як ше преселєла до вичносци наша мила

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. авґуста наполня ше 40 днї як ше преселєл до вичносци

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. авґуста наполня ше 40 днї як нє з нами наш мили син

Красни памятки на ню навики чуваю фамелиї - Бруґошово, Кишпетьово и Кривокучово Най спочива у мире Божим!

ИҐОР НАДЬ (1989-2021) з Руского Керестура Будземе це чувац у найкрасших памяткох. Шестра Желька зоз фамелию Спочивай у мире Божим!

ИҐОР НАДЬ (1989-2021) з Руского Керестура У красних памяткох навики го буду чувац мац Ґена и оцец Юлиян Най спочива у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. авґуста наполнї ше рок як нас зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. авґуста наполня ше 40 днї як ше преселєл до вичносци наш мили

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 13. авґуста наполнює ше рок як нас занавше зохабела наша мила мац и баба

ИҐОР НАДЬ (1989-2021) з Руского Керестура З любову и почитованьом нави­ ки го будзе паметац тетка Нада Николич зоз фамелию Най го ангели чуваю!

АКСЕНИЯ ВАРҐА (1948-2020) з Руского Керестура Занавше останєш у наших шерцох и красних думкох. Вше ши нам була велька потримовка и помоц. Ожалосцени син Славко зоз супругу Снежу и дзецми Филипом и Далибором Спочивай у мире Божим!

МЕЛАНИЯ ЧИЗМАР (1947-2020) з Руского Керестура

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. авґуста 2021. року напол­ нї ше смутни рок як нас занавше зохабела наша мила

ДУШАН КОВАЧЕВИЧ (1946-2020) з Руского Керестура Твой ошмих, доброту и потримовку вше будземе паме­ тац. У наших шерцох занавше останє куцик лєм за тебе, як и памятка на твою нєсебичну любов хтору зме чувствовали кажди дзень. Твойо наймилши Спочивай у мире Божим!

ЗЛАТКА РУСКАИ народзена Надь (1942-2020) зоз Сримскей Каменїци Красни памятки буду чувац: син Владко, дзивка Славка, нєвеста Зденка, унуки Мелита и Андреа

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Наполня ше 40 роки як нє з нами нашо мили

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. авґуста 2021. року, наполнї ше рок як нє з нами наша мила шестра и тета

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 13. авґуста наполнює ше рок як нас занавше зохабела наша кума

АКСЕНИЯ ВАРҐА (1948-2020) з Руского Керестура Нє чуц вецей дурканє вашей шивацей машини и ваш мили ошмих кед преходзим коло вашого дому. Остало лєм смутне здогадованє, алє у думкох ваша доброта и ошмих. Вашо кумче Марча Юричова зоз фамелию Вичная памят!

РУСКЕ ш н ш . г и н к е з іо у о .с о ш

ВЕРУНА РАЦ народзена Сабадош (29. IV 1903 - 25. X 1981) з Руского Керестура З любову и почитованьом найкрасши памятки на нїх навики чуваю - праунук Ваня зоз супругу Снежану и дзецми Александром и Олю, унука Сенка, унука Фемка Новаковичова зоз супругом Миром и дзивку Адрияну и єй супругом Ведраном и дзивочку Светлану, и праунук Юлиян Спочивайце у мире Божим! ЯКИМ РАЦ (22. IV 1900 - 4. V I II1981)

32 РУСКЕ СЛОВО

ЗЛАТКА РУСКАИ народзена Надь (1942-2020) зоз Сримскей Каменїци Занавше це будземе чувац у наших шерцох: шестра Любка, Илия и Ивана

0ГЛАШ 0ВА НЄ НовиСад 021/6613-697, 069/673328 , „

, 069/673319

е-маил: 6. АВҐУСТ 2021.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот

ґ

\

На основи одредби члена 51. Закона о занятосци у явних службох, („Сл. глашнїк РС’ число 113/201, 95/2018, 86/2019, и 157/2020), члена 18. Статута Явней библиотеки „Данило Киш” у Вербасу число 144/20 од 2. 12.

2021. року, и члена 16. Правилнїка о нукашнєй систематизациї роботних местох у Явней библиотеки „Данило Киш” у Вербасу число 51/21 од 2.

3.2021. року окончователь длужносци директора Явней библиотеки „Данило Киш” у Вербасу принєсол одлуку же розпише и оглаши:

КОНКУРС за засновйованє роботного одношеня на нєодредзени час ДИПЛОМОВАНИ БИБЛИОТЕКАР ЗАВИЧАЙНЕЙ ЗБИРКИ ■ Опис роботох : - виглєдує завичайни фонди и окончує пополньованє фонда, инвентарує публикациї, - преучує библиоґрафиї, каталоґи и проспекти пре зберанє библиотекарского материялу за завичайну збирку, - креирує каталочийни описи за серийни публикациї и за нєкнїжкову градзу /плакати, нотна градза, музикалиї, фотограф иї, погляд нїци, документацийни материял, архивску градзу, рукописну градзу и др./, - одкупює библиотекарски материял за завичайну збирку, пририхтує и участвує у реализациї културних програмох хтори ше дотикаю културного нашлїдства и историї општини Вербас, - роби каталоґизацию публикацийох спрам усвоєних правилох, формує и отримує инфомацийно-реферални инструменти и каталоґи, - водзи статистику и евиденциї, анализує, провадзи стан и предклада мири за унапредзенє дїялносци; - креирує и запровадзує набавну политику библиотеки зоз пополньованьом фондох зоз шицкима формами набавки и формує и водзи окремни збир ки; - обрабя шицки форми библиотекарско-информацийней градзи и жридлох, окончує редакцию каталоґох, формує реферални и други бази податакох - оможлївює хасновательом приступ библиотекарскей-информацийней градзи и жридлом у библиотеки и на далєкосц и вирабя концепцию, орґанизує и запровадзує едукативну и фахову помоц хасновательом; - утвердзує и запровадзує концепцию чуваня и ревизиї библиотекарскоинформацийней градзи и жридлох; - вирабя критериюми за катеґоризацию, водзи реґистри и роби на дру­ гих роботох защити старей и ридкей библиотекарскей градзи; - планує, орґанизує и реализує програми одношеня зоз явносцу.

■ Условия хтори кандидат муши виполньовац: ■ Попри общих условийох хтори предписани зоз законом кандидат муши виполньовац : ■ Муши мац високу фахову приготовку хтора здобута - на студийох дру­ гого ступня (мастер академски, мастер фаховей, специялистичней академскей) по предписаню хторе ушорює високе образованє починаюци од 7. ок тобра 2017. ро ку; ■ - на студийох другого ступня (мастер академски, мастер фаховей, специ­ ялистичней академскей, специялистичней фаховей ) по предписаню хторе ушорює високе образованє починаюци од 10. септембра 2005. року до 7. ок тобра 2017. ро ку; ■ - на основних студийох у тирвню од найменєй штири роки, по предписа­ ню хторе ушорйовало високе образованє до 10. септембра 2005. року; лєбо ■ - на студийох у обсягу од найменєй 240 ЕСПБ бодох по предписаню хто­ ре ушорює високе образованє, починаюци од 10. септембра 2005. року.

■ Окремни условия: - знанє роботи на компютеру; - знанє странского язика; - положени фахови испит и здобуте роботне место у складзе зоз правилнї ком; - найменєй три роки роботного искуства. ДРУГЕ: Документация за приявйованє на конкурс треба же би мала: податки о кандидатови (мено и презвиско, адреса пребуваня односно дзе бива, кон­ такт телефон кандидата, адреса електронскей пошти), кратку биоґрафию кандидата, уверенє о державянству РС (нє старше од 6 мешаци), уверенє же кандидат нє осудзовани за виновне дїло на безусловну кару гарешту лє­ бо за виновне дїло хторе го твори нєподобним за витворйованє роботи у државним орґану, диплому о фаховей приготовки, евентуално доказ о роботним искустве у библиотеки (потвердзеня, ришеня и други акти зоз хторих ше видзи на хторих роботох, зоз хтору фахову приготовку, и у хторим периодзе витворене роботне искуство. Шицки докази придава ше у ориґиналу лєбо оверени фотокопиї у општини, суду лєбо при явному нотарови. Рок за придаванє прияви 10 днї од дня обвйованя оглашки у публикациї „Роботи” и у „Руским слове”. Особа хтора задлужена за даванє обвисценя о конкурсу Миряна Баста, телефон: 0648351040, е-таіі: ЬіЬІУгЬа§@§таі1.сош Прияви посилац на горе наведзену адресу лєбо доручиц особнє у про­ сторийох Явней библиотеки „Данило Киш” у Вербаше, Маршала Тита 87. Нєблагочасово, нєрозумлїви лєбо нєподполни прияви и прияви ґу хторим нє приложени шицки потребни докази, нє будзе ше розпатрац.

* Ьуе ц о

* Ьуе ц о будзе*

ПРОМОЦИЯ КНЇЖКИ О ШАХУ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ На соботу, 7. августа, будзе отримана промоция кнїжки о шаху „Путованє през шаховске кральовство”, автора Владимира Лазора, познатого шахисти зоз Кули. Промоция будзе отримана у Доме култури на 19 годзин.

V >

МАЛИ ОГЛАШКИ НА ПРЕДАЙ хижа у Руским Керестуре, адреса Русинска 106, Данкова хижа. Заинтересовани ше можу явиц на телефонски числа: 025/704-555 або 061/14-11-444. ПРЕДАВАМ ґарсонєру од 24 км2 у Шафариковей улїчки число 33 б. Телефон 063/7273064.

г

МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, инсектох. МОНТИРАМЕ: ■ РОЛЕТНИ ■ ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ

^

■ ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕ РИ ■ МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ ■ ВЕНЕЦИЯНЕРИ ■ ОПРАВКИ Телефон: 025/5827-710, 060/5088-433

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 14. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

П— ї-------------------------Покраїнски секретарият за > урбанизем и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС” чс. 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта Велько Маринко зоз Нового Саду улїца Милана Дянича число 4, Нови Сад, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Вибудов продукцийного обєкта поверхносци: зоз часци прижемє (П) и часци прижемє и поверх (П+1), бруто розвитей будовательней поверхносци 1499,90 ш2” у улїци професора Ґрчича число 10 у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 371/46 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Зоз проєктом предвидзени вибодов ремеселскей роботнї за резанє, обробок и склапянє плочастих метриялох за мебель. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

О поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта ЯП „Карин Комерц” д. о. о. зоз Ветернику, улїца Живорада Петровича чс. 8, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Багерованє ричного талогу зоз рики Дунай од од кш 1248+500 до кш 1249+000 на катастерескей парцели число 6610/2 КО Петроварадин. Податки и докюументацию зоз вимоги ношителя проєкта мож достац на увид у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем и защиту животно­ го штредку, Булевар Михайла Пупина число 16, Нови Сад (прижемє, канцелария число 39), на телефон 021/4874690 лєбо на на адресу 0ііуега.'уисішс@у0_іу0гїта.§0у.г8 и паІа8а.кпе2ЄУіс@У0_ЇУ0ГЇта.§0У.г8. Шицки заинтересовани, у чаше од 10 днї од обявйованя того обвисценя, можу доручиц свойо думанє у писаней форми на адресу Секретарията.

/ V 6. АВҐУСТ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ ПОЧАЛ ТУРНИР У МАЛИМ ФОДБАЛУ „3 НА 3” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

НА СОБОТУ ФИНАЛЕ После рока павзи пре пандемию вируса корона, турнир у малим фодбалу „3 на 3” почал пияток, 30. юлия, у Старей школи. За найлєпши екипи порихтани, як и вше, богати награди На Турнир ше приявели 12 екипи, од хторих єдна з Кули, єдна з Вербасу, а гевти з Руского Керестура.

- То други рок як орґанизуєме Турнир, и першираз же ше нам приявели екипи и зоз других местох, цо ше мнє барз пачи, бо то значи же Турнир рошнє и же ше за нас чуло ище пред двома роками кед зме почали. Можем повесц же ше приявели и озбильни екипи, алє и тоти у хторих ше позберали даяки дружтва, приятелє, хтори можебуц анї нє маю даякей вязи зоз фодбалом, алє ше пришли дружиц и препровадзиц лєтни час, цо на концу и циль того Турнира - гварел єден од орґанизаторох Турнира, Яни Хома. Екипи розподзелєни до двох ґрупох - ґрупи А и ґрупи Б, бави ше „3 на 3” зоз двома резервами, два раз по 10 мину­ ти, та ше у каждей ґрупи бави по системи кажде з каждим, а змаганє судзи Деян Надь. Дньово ше отримую од 4 до 5 змаганя. Кед нє будзе дижджу, як гваря орґанизаторе, Яни Хома и Деян Надь, планую же ше по штварток одбави ґрупну фазу, покля и одредзени розпорядок змаганьох. За пияток, запланована штварцина финала, до хторей войду штири найлєпши екипи з ґрупи А и з ґрупи Б, а на соботу будзе полуфинале и финале, кеди ше и закончи Турнир. За найлєпши екипи обезпечени побиднїцки погар, медалї, як и пенєжни награди. /

\

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ о принєшеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни ш тредок проєкта „Звекшанє капацитета иснуюцого пошореня за третман маґазионованє и знова хаснованє нєопасних одруткох” хтори ше находзи и улїци Привреднїкова 3, катастерска парцела 480/1 К.О. Нови Сад IV, Город Город Нови Сад, ношителя про­ єкта „ЦЕНТЕР ЗА РЕЦИКЛАЖУ” Д.О.О. Беоґрад, Томе Буше 14 - Оддїл „Реґионални центер Нови Сад” Привреднїкова 3 Ношитель проєкта „ЦЕНТЕР ЗА РЕЦИКЛАЖ У” Д.О.О. Беоґрад, Томе Буше 14 - Оддїл „Реґионални центер Нови Сад” Привреднїкова 3, поднєсла вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Звекшанє капаците­ та иснуюцого пошореня за третман - маґазионованє и знова хасно­ ванє нєопасних одруткох” хтори ше находзи и улїци Привреднїкова 3, катастерска парцела 480/1 К.О. Нови Сад IV, Город Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 28. юлия 2021. року принєсла ришенє число VI-5 01 -469/21 з хторим дата согласносц на предметну Студию.. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторий ох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку епуігопоуізагї.огд.гз. Процив того ришеня мо порушац управни суд пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

34 РУСКЕ СЛОВО

- Награда за перше место виноши 100 евра и ґайба пива, за друге место 60 евра и палєнка, а трецопласовани достаню 40 евра и безалкоголни пива. Спонзорох нє маме, анї зме нї од кого нїч нє питали, а анї нам ше нїхто нє понукнул. Лєм нам Фодбалски клуб „Русин”, на чолє зоз предсидательом Тихомиром Медичом вишол вочи же нам понукнул Стару школу на хаснованє, ґоли зме вжали з Нового населєня, а лабди и семафор нам зоз Спортскей гали пожичел Драґан Ковачевич, и шицко тото нам барз значи - гварел Хома. На концу Турнира будзе преглашени найлєпши ґолґетер и найлєпши бавяч, з тим же ше за найлєпшого ґолґетера будзе раховац ґоли од штварцини финала. За найлєпшого бавяча, ґолґетера, тиж порихтани пригодни награди. Змаганя починаю од 20 годзин и 30 минути у Старей школи, а уход за шицких нащивительох задармо. Ан. М.

ТУРНИР У КОШАРКИ „3 НА 3” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

МОЖ ШЕ ПРИЯВИЦ ЗА УЧАСТВОВАНЄ У Руским Керестуре по треци раз будзе орґанизовани Турнир у кошарки „3 на 3”, хтори почнє 16. авґуста, а приявиц ше мож по 14. авґуст. Змаганя ше будзе бавиц на керестурским пияцу, а награди буду - 10 000 за перше место, за друге место награда 6 000 дина­ ри, а за треце 4 000 дина­ ри. Попри пенєжних наградох, тром найлєпшим екипом буду обезпечени и медалї, а найлєпшей екипи и найвреднєйшому

бавячови, такволаному МVР-а, обезепечени и погари. Каждого вечара предвидзени наградни бависка за дзеци и старших. У екипи можу буц приявени найвецей штири особи, старосна гранїца нєодредзена, а котизация за прияву по екипи виноши 2 000 динари. Шицки подробнєйши информациї мож достац од Ивана на число телефона 065/5-192-192, або од Матея на число 064/56­ 909-31. Ан. М.

6. АВҐУСТ 2021.

5рогІ@ гизке5Іоуо.сот

ЛЄТНИ АТЛЕТСКИ СУПЕР КАМП НА БУКУЛІ

ДРУЖЕНЄ ПРЕЗ СПОРТСКИ БАВИСКА Атлетски клуб „Русин” за своїх членох, алє и за други дзеци основней школи з Руского Ке­ рестура, и того року орґанизовал одход на лєтни Супер камп, а того року млади атлетичаре нащивели Букулю. Камп тирвал од 24. по 30. юлий, а на нїм участвовали 24-еро дзеци зоз Керестура, алє и зоз Сенти и Бачинцох укуля по капацитету менша як Тара, на хторей атлетичаре були пред двома роками, а на тогорочним Супер кампу, окрем Керестурцох, було коло 140 дзеци зоз Приґревици, Зомбора, Товари­ шева, Валєва...

Б

СПОРТСКО-ЕДУКАТИВНИ АКТИВНОСЦИ На лєтним Супер кампу дзеци мали нагоду шейсц днї препровадзиц у рижних спортских и едукативних активносцох, а тиж и упознац парнякох зоз цалей Сербиї. Камп бул обдумани так же би дзеци препровадзели шейсц днї у природи, же би ше дружели, алє и же би здобули нови знаня и схопносци, же би розвили свою креативносц, тимски и змагательни дух, а тиж и же би указали и вивежбали схопносц знаходзеня у природи.

- През тоти 6 днї, дзеци мали барз богати змисти. Мали три роботнї од 9 до поладня, и три роботнї од 15 до 18 год­ зин. Роботнї були подобни як остатнїраз кед зме були на Та­ ри, з тим же Букуля була дзецом интересантна пре аквапарк. Два раз зме були у аквапарку купац ше. Орґанизаторе барз озбильно похопели свою роботу, та кажде дзецко було преверене чи зна плївац и як добре пліва, и на основи того було допущене спущовац ше на тобоґанох и рижних других бавискох за дзеци. Значи, ніяке паратованє нє було дошлєбодзене, лєм плїванє и спущованє - приповеда Саня Еделински, орґанизаторка одходу на Камп и предсидателька Атлетского клубу „Русин”.

ресантне спомнуц же понеже зме Руснаци, наша екипа ше волала „вовки” место по сербски „вукови”. Барз им було интересантне тото же зме Руснаци. Аниматорох зме учели бешедовац по руски, и вони то фино прилапели. Потим зме им шпивали и по руски, и по сербски, танцовали зме Ужичке коло, так же на Кампу зме пестовали и мултинационалносц - през франту приповеда Саня и описує ище даскельо креативни роботнї: - Єден вечар бул барз интересантни, бо шицко було у индиянским стилу. На штредку бул запалєни „лоґорски оге­ нь”, мали зме и „поґлавицу”, вон на концу запалєл тот оге­ нь, вец кажда екипа окрем свойого амблему мала и свой то­ тем, хтори ше руцало до огня, було рижни перформанси ко­ ло огня и то дзецом було барз интересантне - приповеда Еделинскова. РУСКИ ЯЗИК У БАВИСКУ И ШПИВАНКОХ Окрем друженя и забави було и едукативни змисти, як цо глєданє скритого блага, дзе дзеци мушели по кампу находОкрем аквапарку, як гвари Саня, були и рижни змисти тазиц паперики з питанями и давац точни одвити, а хтори бу­ кволани „зип лайн”, односно спущованє на сайли, спущо­ ли вязани за рижни историйни теми о хторих слухали на ванє на ґумох, картинґ, рижни полиґони, бависка, креативроботньох. ни роботнї...

- Бул орґанизовани и фото-сафари. То було бависко зма- Поведзме, була єдна роботня у хторей кажда ґрупа мугательного характеру, и ту зме завжали 2. место. Требало цо шела нарисовац даяки свой амлбем. Ми були вовки, а интешвидше пренайсц и висликовац ше на одредзених ме стох, або зоз одредзенима предметами хтори ше глєдало, и прешлїдзиц их аниматорови, а мали зме и танцовац, та зме достали диплому за найубавеншу екипу - здогадує ше Саня. По законченю Кампу дзеци на дарунок доста­ ли символични награди, а як гвари орґанизатор­ ка, дзецом ше друженє барз пачело, а на розходу було аж и слизи. Понеже места за Букулю уж за шлїдуюци рок позаберани, заинтересовани родичи уж можу приявиц свойо дзеци за нарок. У планє одход на морйо до Греческей, односно до Паралиї, на „Оіутріс ЬеасЬ”, або на Златар, а приявйованя за тоти два дестинациї уж почали. ■ Ан. Медеши 6. АВҐУСТ 2021.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ ФК „ИСКРА” - ПРИРИХТОВАНЯ ЗА НАИХОДЗАЦУ СЕЗОНУ

КЕД БИ ТАК БУЛО И У ПЕРШЕНСТВЕНИХ СТРЕТНУЦОХ Пририхтованя за шлїдуюцу сезо­ ну у полним розмаху, а ФК „Искра” внєдзелю одбавела пририхтуюце стретнуце процив ФК „Пролетер” зоз Равного Села. То екипа хтора вше була моцни процивнїк Коцурцом, та стретнуца мали епитет „сушедни дерби”. По бавискох у потера шнїх при рихтуюцих стретнуцох любителє фодбалу у Коцуре оптимистично дочекаю нову сезону, у котрей, у досц вименєним составе, заш лєм основни циль вибориц оставанє у лиґи и буц у верхнєй часци таблїчки. Прешлого викенду Искра на домашнїм терену дочекала Пролетер зоз Равного Села и без даскелїх стандардних бавячох одбавела до­ бре змаганє и на концу победзела зоз резултатом 6:2. После 20 минутох бависка уж було 2:0 за Искру. Перше Душан Ваяґич после єдней наруценей лабди бул найвисши у каребним просторе и дал перши ґол за Искру. Уж у шлїдуюцим нападаню було 2:0, а тот ґол бул автоґол госцох. Окрем тих двох ґолох Искра мала ище даскельо до-

бри шанси, алє их премахла. По конєц змаганя госци вихасновали два свойо шанси и виєдначели резултат. У другим полчаше Искрово фодбалере почали бавиц ище лєпше и таке бависко принєсло резултат, та Искра у тим периодзе дала ище 4 ґоли. По два раз ше до стрилцох уписали Драґан Комазец и Тони Иван. З. К.

УСПИХ ИСКРОВИХ ФОДБАЛЕРОХ НА ТУРНИРУ У СИРИҐУ

ПОБИДА НА МЕМОРИЯЛНИМ ТУРНИРУ „МИРОСЛАВ МИКИ ТЕШИЧ” У рамикох пририхтованя за нову сезону ФК „Искра” У другим полуфиналним змаганю домашнї, ОФК Сипрешлого викенду одбавела Мемориялни турнир „Миро­ риґ”, бул лєпши од ФК ,Ченей” и звладал го зоз 4:1. слав Мики Тешич” и освоєла Искра финалне змаганє почала у комбинованим составе, а то ше одперше место. СБ „ЯША БАКОВ” У КОЦУРЕ На турниру окрем Искри ражело и на бависко, котре нє було участвовали ище ФК „Омладина таким високим уровню як у поШлїдуюцого викенду у Коцуре будзе отри­ луфиналу. Медзитим, екипа заш нєц” зоз Степановичева, ФК ,Ченей” зоз истоменного места мани турнир у фодбалу у рамикох СБ „Яша лєм на одпочивок пошла зоз предБаков”. На турниру того року участвую ФК носцу, понеже Душан Ваяґич по­ и домашнї, ОФК „Сириґ”. Фодбалере Искри у полуфи- „Искра” зоз Коцура, ФК „Русин” зоз Руского сле єдней наруценей лабди з главу налу бавели процив Омладин- Керестура, ФК „Бачка 1923” зоз Дюрдьова и дал ґол. ца и победзели зоз 1:0. Єдини ФК „Славия” зоз Нового Орахова. У другим полчаше домашнїм ше На соботу на програми полуфинални зма­ удало виєдначиц резултат, та на ґол за Искру на тим стретнуцу дал Тони Иван. Искра полуфи- ганя. На 16 годзин буду бавиц ФК „Русин” - концу побиднїка одлучовали пена­ налне змаганє одбавела на ви­ ФК „Славия”, а на 18 годзин ФК „Искра” - ли. У пенал сериї Искра була усписоким уровню, а єдина неґа- ФК „Бачка 1923”. шнєйша и на концу освоєла побидНа нєдзелю на 16 годзин будзе одбавене нїцки погар. тивна заувага же коцурски фодбалере премахли наисце вельо змаганє за треце место, а на 18 годзин будзе За найлєпшого бавяча преглашедобри шанси за ґол, медзи ин- одбавене финалне змаганє. ни Дамян Ґубаш зоз ФК „Искра”. шим и єден пенал. З. К.

36 РУСКЕ СЛОВО

6. АВҐУСТ 2021.

5рогІ@ гизке5Іоуо.сот

СПОРТСКИ БАВИСКА „ЯША БАКОВ” - ТУРНИР У ОДБОЙКИ НА ПИСКУ

РКЦ ОДБРАНЄЛ ТИТУЛУ Прешлого викенду, точнєйше всоботу, 25. юлия, на Паличу одбавени турнир у одбойки на писку котри у рамикох СБ „Яша Баков” орґанизовало Дружтво Руснацох Суботици. Участвовали шейсц екипи, а найлєпша була екипа РКЦ зоз Нового Саду расна хвиля потримала рекреативцох котри ше зоз наших местох зишли у красним амбиєнту, на Паличким озеру, на котрим, як и предходни даске­ льо роки, у рамикох СБ „Яша Баков” од­ бавени турнир у одбойки на писку. На турнир ше, як и прешлого року, приявели 6 екипи, и то СД „Русин” зоз Руского Керестура, ФК „Искра” зоз Коцура, „Папивинґ” зоз Вербасу, КУД „Та­ рас Шевченко” зоз Дюрдьова, „РКЦ” зоз Нового Саду и домашнє Дружтво Руснацох Суботици. Корона вирус и проблеми при преходу гранїци нє дошлєбодзели же би и тот турнир мал медзинародни характер, по­ неже на турниру у одбойки на писку каждого року порядни були и екипи ЗОЗ Петровцох и Миклошевцох.

К

СОСТАВ ЕКИПОХ Дружтво Руснацох Суботици: Мирослав Маткович, Зоран Боялич, Лука Мухаремович, Васо Мухаремович. Руски Културни Центер: Иван Горняк, Владимир Иван, Александар Исаков и Милан Токич. СД „Русин”: Янко Хома, Деян Надь, Михайло Сабадош и Себастиян Няради. „Папивинґ” Д.о.о.: Сашенька Папуґа, Иван Папуґа, Светозар Прекаяц и Деян Дьордевич. Искра: Николина Шарич, Михайло Чордаш и Златко Колесар КУД „Тарас Шевченко”: Кристина Горняк, Лидия Горняк, Оливера Пап и Алексей Кухар.

6. АВҐУСТ 2021.

Бавело ше по Берґеровей системи, 5 кола кажде зоз каждим на два достати сети. Турнир у одбойки на писку ше того року розликовал по тим же екипи були подєднакого квалитету, та анї єдна екипа нє зазначела шицки побиди, а нїхто анї нє страцел шицки змаганя. Титулу на концу одбранєла екипа „Руского културного центру” зоз Нового Саду котра зазначела 4 по би ди и КОНЄЧНИ ПЛАСМАН пре цер пе ла єд но по ра 1. Руски Културни Центер 4-1 женє, друга 2. „Папивинґ” Д.о.о.

3-2 була еки па 3. СД „Русин” 3-2 „Папи ви нґ” 4. ФК „Искра” 2-3 зоз Вербасу 5. КУД „Тарас Шевченко” 2-3 котра ма ла 6. Дружтво Руснацох Суботици 1-4 3 побиди и 2 страцени зма га ня, як и трецоплановане СД „Русин”. Папиви нґ по бед зел у мед зи соб ним зма га ню, штварте место освоєла Искра зоз 2 побидами и 3 пораженями, исте одношенє побидох и пораженьох мали и пиято пла со ва ни од бо йка ше зоз КУД „Та рас Шевченко”, алє Искра була лєпша у медзисобним змаганю. Остатня була дома шня еки па, Дружтво Ру сна цох Субтици, котра єдно змаганє победзела, а 4 страцела. Шлїдуюце друженє котре будзе у ра­ микох СБ „Яша Баков” будзе змаганє у билияру, а домашнї би требал буц Ру­ ски Културни Центер.■ З. Колєсар

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМ ЕЦО

Х Л А Д О К И ГОРУЦИ ТЕПШ И

Карпатска кремпита Тоти цо любя поєсц принцес бухту буду любиц и тот колач. Габаста скорка у комбинациї зоз цукрарским филом и зоз комбинацию овоцох, ище яке ошвиженє у лєтних дньох. Тот колач достал назву, озда, по габастих брегох Карпатох, баш як цо и випатра.

Потребне: За скорку: ■ ■ ■ ( ■ ■ < ■ ■

250 милилитри води 100 милилитри олєю дакус солї дакус цукру 150 ґрами муки пращок за печенє 5 вайца За цукрарски фил:

■ ■ ■ ■ ■

литра млєка 8 ложки цукру 8 ложки муки марґарин лєбо масло ванелийов цукер За овоцови фил:

■ 300 ґрами червеней овоци(малини, чернїци, вишнї, ягоди...)

■ 3 ложки цукру 1 ■ ложка ґустину ■ 100 милилитри води

38 РУСКЕ СЛОВО

До судзини усипац воду и олєй же би вєдно преварло, додац му­ ку и мишац зоз варешку же би ше зєдинєло и направела гладка ма­ са. Причекац же би ше цесто охладзело и вец до охладзеного класц єдно по єдно вайцо и нєпреривно мишац, можеце хасновац и миксер. До округлей и помасценей тепши, а найлєпше положиц папер за печенє (пречнїк 28 центи) усипац пол мишанїни. Рерну зограц на 200 ступнї и печиц коло 25 минути. Поступок повториц и зоз другу часцу мишанїни и запаметац же док ше пече нє отверац рерну. Перши фил направиц так же до єдней меншей часци жимного млєка розмишац цукер и муку, а другу часц млєка положиц на цихи огень док нє зовре и вец помалки сипац тото жимне млєко дзе сце розмишали цукер и муку. Мишац док ше нє згушнє. До охладзеного филу розмишац марґарин лєбо масло. Други овоцови фил ше прави так же овоц, воду, цукер положице же би ше шицко вєдно уварело даскельо минути, ґустин вимишац зоз кущичко води и усипац же би ше фил дакус згуснул. Остало лєм поскладац колач. На тацну положце першу скорку, вец ванелийов фил, вец овоцов фил, знова венелийов крем и од горе скорку. Дахто хто люби шлаґ може шоровац: скорка, ване­ лийов фил, овоцов фил, крем шлаґ з ванелиї, скорка. Од горе скорку посипац зоз мелким цу­ кром и украшиц зоз овоцу.

6. АВҐУСТ 2021.

ХЛАДОК И ГОРУЦИ ТЕПШИ Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Милана Младеновски (инстаґрам соокіпд. \л/Ші. Іоуе_тт)

Колєнко увариц у води зоз присмачками (соль, попер у зарну, веґ­ ета и ловорово лїсце). Кед ше месо почало роздвойовац од косци ко­ лєнко уварене. ) Потребне коло 3 годзини вареня. З увареного колєн­ ка виняц косц и месо потаргац на дробнєйши фалати. Кромплї порезац и положиц до глїбшей тепши лєбо випекачу и вец одгоре поло­ жиц месо. Витрепац вайца, додац шметанку за варенє, веґету и хрин и шицко премишац. Порихтани прелїв усипац на кромплї и месо. Печиц у зогратей релни на 200 ступні, зоз фолию дас годзину, а вец зняц фолию и кед почервенї и кромплї змегчаю єдзенє готове.

Потребне: ■ швиньске колєнко ■ 6 кромплї штреднєй велькосци ■ 500 милилитри шметанки за варенє ■ 2 вайца ■ 2 ложички веґети ■ 2 ложички хрину ■ присмачки за варенє колєнка (соль, попер у зарну, веґета и ловорово лїсце)

6. АВҐУСТ 2021.

РУСКЕ СЛОВО

39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШ КИ, ИНТЕРМ ЕЦО

КУД “Ж а т в а " К о ц у р

♦

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ " іV Ч .IV . ш> А г '* А ^ V я * чі

Жатва за младих

ЖУРКД

и /

ККІ8ТІАМ Клуб “Оаза” Коцур об. о8. 2 0 2 1 .

2 іЬ

■ оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу за култу­ ру войводянских Руснацох на число телефона 021/654-65-34, лєбо на мейл: 2ауогі.ги5Іпі@ .атаіІ.сот.

П

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

Завод за културу войводянских Руснацох ма нове число телефона 021/654-65-34