Ruske slovo 30 3639

РОК LXXI ЧИСЛО 30 (3639) НОВИ САД, 31. ЮЛИЙ 2015. РОКУ

■ НА ЛОКАЛУ НЄТ ДОСЦ

Диджейове Бозне и Рокстер

ЛЇКАРОХ СПЕЦИЯЛИСТОХ

Фото: Ася Папуґа

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Nevermind

Сашка & Марина

■ НОВА ЕКИПА НА СТАРИМ МЕСЦЕ Лєтня журка на отвореним (Summer open air party „Pact ON”) отримана 24. юлия на базену у Руским Керестуре. Журку орґанизовал „Пакт Рутенорум”, у сотруднїцтве зоз Роботним целом за младеж Националного совиту Руснацох, а до пририхтованя ше уключели велї млади. Наступели керестурски бенди Nevermind, Aqstars, Марина и Сашка, як и уж афирмовани диджейове Бозне и Рокстер зоз музичней орґанизациї Drop sensei. А. Р.

Summer open air party „Pact ON”

ИНТЕРМЕЦО

МОЙО МЕСТО

У

Фото: Владимир Дїтко

ФАСАДИ НА ХИЖОХ

БИКИЧ И БЕРКАСОВО

двох сушедних валалох, Бикичу и Беркасове, єст надосц сучасни хижи, а тиж и гевти хтори давно збудовани, можебуц и на початку прешлого вику. Праве тоти хижи и фасади, шведоча о стилу будованя и прикрашованя хижох у прешлосци. Окреме ше прикрашовало предок фасади од улїци, коло облакох и на щитох. Тиж було популарне прикрашованє такволаней ,,кибли”. Нажаль, єст и празни хижи хтори през час нє досц отримовани, цо зохабело шлїди и на фасадох, алє орнаменти ище досц добре зачувани. Вл. Дїтко

2 РУСКЕ СЛОВО

31. ЮЛИЙ 2015.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Александар ПАЛАНЧАНИН, редактор рубрики Спорт

■ Тижньовнїк 4–5. Лєтня школа у Словацкей 6–7. Здравство у наших штредкох

■ Нашо места 8. Конкретизованє програми преслави Националного швета 9. Лєтня учальня у Коцуре

■ Економия 12–13. Суша начкодзела паприґи

■ Култура и просвита 14– 15. Єденаста Подобова колония „Стретнуце у Боднарова” 21. Припознанє “Дяковний лист” Янкови Лендєрови

■ Литературне слово 17–20. Тема числа: Сказка

■ Мозаїк 22–23. Акция младих „Дай и ти свою руку” и Лєтна журка

■ Людзе, роки, живот 24–25. Владимир Миклош, машински инженєр, роби за Голандянох и Норвежанох

■ Духовни живот 26. Кирбай у Новим Вербаше 27. о. Михайло Шанта будзе службовац у Руским Керестуре

■ Информатор

28–33. Оглашки и In memoriam

■ Спорт 34–35. Ноцни турнир у малим фодбалу На насловним боку – Ґрупа “Aqstars” Авторка фотоґрафиї – Ася Папуґа.

МЕДИЙНИ ЦУНАМИ Блїжи ше конєц процеса приватизациї медийох хтори тирва скоро петнац роки. Як компетентни наявюю, шицки деталї коло того би требало знац до половки авґуста. Яки буду конєчни резултати, яка будзе судьба 50 медийних хижох у Сербиї хтори на лїстини Аґенциї за приватизацию чежко одгаднуц. У ресорним министерстве оптимистичне розположенє и наздаваня же векшина подприємствох достанє нових власнїкох. Процивне тому, заняти у медийох хтори на лїстини за приватизацию анї кус нє оптимистични. Насампредз же ше нє зна хтори з нїх буду загашени, а хтори на предвидзени способи прежию тоту габу хтору би могло прировнац зоз цунамийом. Велї зоз спомнутих медийох и далєй емитую програму, а чи роботнїки достаню плацу – нє зна ше, бо после юния зоз буджетами локалних самоуправох за нїх ше вецей нє видвоює средства. Радио Вербас єден з медийох хтори будзе загашени. Заняти у вербаским радию, як гваря, „од шицких подлих можлївосцох вибрали найлєпшу” – двацецшесцеро роботнїки вибрали социялну програму. Тото ришенє випатрало як єдине рационалне з оглядом на тото же Радио Вербас нє сполнєл условия за дальши цек процеса приватизациї. Таке становиско резултат податка же длуство тей медийней хижи векше од капиталу (вредносци нєрухомосцох, опреми, технїки ... ) подприємства. На концу, важне надпомнуц же Радио Вербас почал емитовац програму 1968. року. Зоз програму на штирох язикох бул приклад велїм другим у околїску хтори познєйше почали свою програму. По значносци бул у ранґу реґионалних радио станїцох. Векшина занятих ма коло трицец роки роботного стажу як новинаре, спикере, лєбо як члени технїчней лоґистики и администрациї. Чкода! Насампредз же Радио Вербас бул значни сеґмент у системи информованя Вербащаньох, а и околїска.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/7, 21000 Нови Сад * Редакция: заменїк одвичательного редактора – Александар Паланчанин; редакторе/ки – Дюра Винаї, Мирон Горняк-Кухар, Михайло Зазуляк, Александар Паланчанин, Олена Планчак-Сакач, Славица Фейса; новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Мая Зазуляк, Ана Маркович, Иван Сабадош, Танита Ходак * Язична редакторка – Блажена Хома-Цветкович * Лекторка – Ясмина Дюранїн * Технїчна редакторка – Люпка Цвеїч; компютерски обробок – Вероника Вуячич, Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa 160-923244-82 * Девизни рахунок Raiffeisen BANK a.d. Београд 26 5100000002458904 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ” Maxima graf” Пет роварадин * E-mail: ruske.redakcija@gmail.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 300 *

Direktorka MARTICA TAMA[ *** Odvi~atelqni redaktor dr BORIS VAR]A

31. ЮЛИЙ 2015.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК ЛЄТНЯ ШКОЛА РУСКОГО ЯЗИКА ПЕРШИРАЗ ОТРИМАНА НА ГОРНЇЦИ

ЄДИНСТВЕНЕ ИСКУСТВО ЗА ЦАЛИ ЖИВОТ Пишу: Михайло ЗАЗУЛЯК Иван САБА ДОШ

Н

а Лєтнєй школи у Попрадзе од 20. по 26. юлий участвовали 30-еро дзеци з висших класох основней школи з шицких наших местох дзе настава порядна, лєбо ше ю орґанизує факултативно, та по двойо лєбо тройо, школяре були з Руского Керестура, Коцура, Дюрдьова, Нового Орахова, Бачкей Тополї, Вербасу, Суботици, Шиду, Тогорочну Лєтню школу руского язика Одбор за образованє Бикичу и з Нового Саду, одНационалного совиту Руснацох першираз орґанизовал у носно з Футоґу и Сримскей иножемстве – на Горнїци у Попрадзе у Словацкей. По упечаткох Каменїци. То була и свойофайтова награда дзецом ко- и виявох учашнїкох, то ше указало як барз добри поцаг. Нє лєм пре три през школски рок були дожице нашого историйного старого краю, алє и пре спознанє же ше активни у ученю и виучоваз руским язиком цалком добре мож згвариц ню руского язика, котри пои у других славянских державох сцигли замерковани резултати на змаганьох, насамдиректором Штреднєй школи у Попрадзе Васильом Кузмяпредз з руского, а тиж су активни у школских и других сек- ком, иншак директним потомком „нашого” Петра Кузмяка, цийох. так же то бул и перши конкретни крочай у намаганю ґу буГлавни орґанизатор Школи бул Одбор за образованє НС, дуцому сотруднїцтву школи у Попрадзе и керестурскей хтори обдумал и наставну програму, одредзел преподавате- „Петро Кузмяк”. Нащивени Високи Татри, з места Татранльох, так же школяром руски язик преподавали Каролина ска Ломница, цо коло 15 км од Попраду, замок и грекокатоПапуґа з Руского Керестура и Ксения Бенчик з Нового Ора- лїцка церква у Старей Любовнї, дзе и окремни музей на хова, односно з Бачкей Тополї, виронауку беркасовски па- отвореним – сканзен, поопатрани и красни город Попрад... рох о. Владимир Еделински Миколка, историю и ґеоґра- Екскурзия були нє лєм туристична, алє и едукативна, бо фию Иван Канюх з Нового Саду, биолоґию Весна Раґаї-Цап дзеци мали годзини историї, виронауки, биолоґиї, а вше по з Коцура, а за културни, музични и други забавни змисти на руски – гварел о искуствох з тогорочней Лєтнєй школи ЖеЛєтнєй школи бул задлужени Сашо Палєнкаш з Керестура. лько Ковач. Зоз школярами у Попрадзе були и предсидатель Вивершно– Обачиц же ше у местох дзе ше руски язик виучує фаго одбору НС Желько Ковач, членїца НС и директорка ке- култативно, вон траци, же дзеци медзи собу нє бешедую по рестурскей Школи „Петро Кузмяк” Хелена Пашо Павло- руски, та им барз значело и тото друженє з парняками кович, як и директор Заводу за културу войводянских Русна- трим руски язик каждодньова „нормална” бешеда. Шицки цох Серґей Тамаш, понеже то була нагода и за утвердзова- ше одшмелєли, тоти цо знали лєпше – утвердзели, а цо знанє дзепоєдних дальших конкретних крочайох на витворйо- ли слабше, лєпше научели по руски. Так на дїлу доказана ваню Спорозуменя о медзиреґионалним сотруднїцтве ме- хасновитосц и практичносц нашого язика, и оправдане надзи АП Войводину и Пряшовским самоуправним крайом. шо нєпреривне закладанє же би ше учело и пестовало свой мацерински, руски язик. Найважнєйше же дзеци дому приЕКСКУРЗИЯ СПОЛНЄЛА ОБЧЕКОВАНЯ шли задовольни, нє було нїяки проблеми, и мож повесц же Школа була успишна и сполнєла свой циль – ученє руско– На идею же би ше Лєтню школу за нашо дзеци орґани- го язика, а того року дополнююцо з упознаваньом старого зовало у Словацкей дошло ше у скорейших розгваркох з краю – гвари Ковач.

31. ЮЛИЙ 2015.

4 РУСКЕ СЛОВО

ТИЖНЬОВНЇК Подобно лєтню школу оценєла и наставнїца у кере стурскей Школи Каролина Папуґа, котра у Попрадзе, вєдно зоз Сенку Бенчикову, преподавала руски язик.

– Виробени план преподаваньох руского язика зме присподобели тамтейшим условийом зме сценя, так же зме роботнї тримали вєдно, за шицких, и за дзеци цо руски уча порядно и за школярох котри го пе стую, а на практичним уровню. Потолковане им цо славянски язики, дзе припада наш руски язик, з акцентом же ше з нїм мож згвариц у вецей славянских жемох, а же є заш лєм окремни. Тото такой видзели и похасновали у рижних контактох з людзми, бо кед ше ґу нїм оздзивали по руски, вони их розумели и одвитовали, цо нашим школяром було цошка цалком нове и барз интере сантне. Думам же барз значне тото спознанє же ше з нашим язиком можу згвариц у странскей держави, же нє ганьба бешедовац по руски, же хасновите знац руски язик – гвари Папуґова, наглашуюци и други циль Лєтнєй школи – же би учашнїки медзи собу през цали дзень бешедовали по руски, окреме тоти котри язик виучую факултативно.

– Думам же дзеци тото дожице буду длуго паметац, а окреме спознанє же наш язик „живи”, а нє же то лєм, най так повем, одредзена обовязка знац свой мацерински язик – заключела Каролина Папуґа. АМБИЄНТ ЗА ПАМЕТАНЄ Найвекшу одвичательносц у орґанизованю Лєтнєй школи и того року мал Одбор за образованє НС. За тоту намену Одбору у тим року були опредзелєни 270 тисячи динари. Понеже Школа була у Словацкей, саме путованє, осиґуранє, ко стиранє финансовал Национални совит, а зме сценє и пребуванє у интернату у Попрадзе було безплатне, понеже то обезпечела домашня школа. И профе сорка биолоґиї Ве сна Раґаї-Цап преподавала на Лєтнєй школи до Словацкей, а прешвечена є же таки екскурзиї треба цо частейше повторйовац.

– Дзеци були окреме добри, а мали зме и красну хвилю и клима нам одвитовала. На годзинох шицки дзеци були вєдно и до конца по руски прегварели и тоти цо можебуц думали же им ше то нїґда нє уда. Попри тим ту були и годзини историї и виронауки, а я ше остарала за годзини биолоґиї, а шицки преподаваня були прилагодзени возро сту дзецом хтори участвовали – бешедує Ве сна Раґаї-Цап.

31. ЮЛИЙ 2015.

УПЕЧАТКИ ШКОЛЯРОХ – Було прекрашнє. Чувствовали зме ше як дома. Интересантне ми було обиходзенє городох дзе жили нашо предки, а и тото же зме ше могли з домашнїма спорозумйовац по руски. Мушели зме дакус помалши бешедовац, алє зме ше розумели. Ми, школяре, медзи собу бешедовали углавним по руски, алє велїм з нїх лєгчейше одвитовац по сербски. Найбаржей ми останю у паметаню праве парняки котрих сом упознала, бо ше ми на змаганьох видзиме, алє зме ше потераз менєй дружели (Тереза Будински, Керестур) – Барз сом щешлїва же сом могла пойсц на тоту Лєтню школу, и там ми ше барз пачело. Мали зме преподаваня зоз историї, виронауки, биолоґиї и руского язика. Учели зме о тим цо робиме и у школи, лєм дакус ширше. На путованю сом упознала велїх пайташох, окреме сом ше дружела зоз двома пайташками зоз Шиду, вельо зме були вєдно и шпивали зме (Анастасия Чордаш, Коцур) Ма.З/Т.Х.

Паноцец Владимир Еделински Миколка школяром тримал преподаваня з виронауки дзе дзеци мали нагоду учиц о историї и значеню грекокатолїцкей церкви: – Окрем преподаваня о историї, учашнїком Лєтнєй школи пробовал сом приблїжиц улогу нашей Церкви у намаганю же би ше обновело єдинство у християнстве. Єдно преподаванє отримали зме у порти древеней церкви у Старей Любовнї. То автентична наша церква зоз старого краю, и верим же у таким окремним амбиєнту дзеци мали нагоду и мотив ширше и глїбше упознац нашу историю и виру, хто зме и цо зме – толкує о. Владимир Еделински Миколка хтори уж по штварти раз участвовал на Лєтнєй школи. По його думаню, Школа того року була орґанизована и обдумана найлєпше потераз, а окреме визначує же були вибрани добри преподавателє хтори окрем же анимировали дзеци за теми о хторих бешедовали – чи то руски язик, чи музика, чи природни науки, з нїма препровадзовали цали дзень. На таки способ, нє лєм же ше водзел рахунок о безпечносци школярох, алє практично у каждим моменту мали нагоду чуц и научиц дацо нове.

– Пре природу и людзох, окремне чувство буц у Старим краю, и верим же то и дзеци почувствовали. Дома зме часто нє досц свидоми яке богатство наш язик и лєгко ше одрекаме од нього, та го вец и дзеци нє так дзечнє уча... Медзитим, на Лєтнєй школи ше мали нагоду прешвечиц же їх бешеда жиє на улїчки, у предавальнї, у каждодньовим живоце, а нє лєм у школи. Прето верим же велїм дзецом тота екскурзия єдинствене искуство хторе буду длуго паметац – гвари паноцец Еделински Миколка, и коментарує же уж тото може буц достаточни арґумент кед треба оправдац тот проєкт Националного совиту, його Одбору за образованє и других ре сорних целох хтори го потримали.■

РУСКЕ СЛОВО

5

ТИЖНЬОВНЇК НА ЛОКАЛУ НЄТ ДОСЦ ЛЇКАРОХ СПЕЦИЯЛИСТОХ

Пишу: Вл. ДЇТКО А. ПАПУҐА С. БАРАНЬ

ЛЄБО ХИБИ ПЕНЄЖ, ЛЄБО ПАЦИЄНТИ

Аж и кед маю можлївосци финансовац специялизантох, општински доми здравя углавним нє маю пенєжи анґажовац лїкарох хтори дочасово одменя колеґох. Медзитим, и кед єст пенєжи, демоґрафски обставини таки же ше после пензионованя искусних лїкарох специялистични служби гаша

У

ж длугши час ,,хронїчна хорота” здравства у Шидзе нєдостаток лїкарох-специялистох. Причина и толкованє за проблем хтори ше ламе прейґ здравя пациєнтох, же нєт пенєжи за дальше фахове усовершованє лїкарох у Шидзе. Нє так давно, наприклад, кед Дом здравя остал без неуропсихиятра, понеже дотедишнї пошол до пензиї, а младша колеґиня ище була на специялизациї, пациєнти зоз шидскей општини мушели путовац до 40 километри оддалєней Сримскей Митровици. На щесце, тот конкретни проблем ришени прешлей єшенї кед ше дохторка врацела зоз специялизациї, алє проблеми зоз другима специялистичнима фахами и тераз актуални. По словох директора Дома здравя Шид др Крсти Куреша, нєшка на специялизациї дохторе з обласци педиятриї и ґинеколоґиї.

– Медзитим, тераз маме „на чеканю” колеґох хтори жадаю специялизовац интерну медицину, офталмолоґию и урґентну медицину, а пенєжи нєт. За офталмолоґию и урґентну медицину треба за каждого специялизанта обезпечиц по 680 тисячи динари, а за интернисту аж 850 тисячи. Шидски Дом здравя тоти средства нє ма, бо зме уж плацели два спомнути специялизациї. Алє нє проблем лєм же з власного буджета треба виплациц специялизацию, алє и то же вец треба дочасово заняц другого дохтора и обезпечиц му плацу покля ше зоз специялизациї нє враци колеґа, бо пациєнтох дахто муши лїчиц – гвари директор Куреш. Вон надпомина же Фонд здравства нє обезпечує плаци за новоприятих дохторох хтори робя на замени, а Дом здравя ше вец знаходзи же би тото анґажованє подмирел

Дом здравя Шид

6 РУСКЕ СЛОВО

з власнима пенєжми. Прето тераз Дом здравя вимага од локалней самоуправи же би вона превжала финансованє специялизацийох, медзитим затераз ище нєт позитивного одвиту. Нєурядово дознаваме же ше чека ребаланс буджета. Проблем специялистох у Доме здравя Шид нє нови и тирва роками. Дакеди специялисти приходзели зоз Сримскей Митровици до Шиду та пациєнтом було лєгчейше, понеже ше нє мушели малтретовац и путовац, алє здравствену услугу могли достац у своїм месце. Медзитим, пре драгово трошки за анґажованє лїкарох зоз страни, тот модел нєодлуга утаргнути, а терха, односно трошок за цалодньову драгу до Митровици знова спаднул на пациєнтох. Ище актуална заєднїцка вимога руководзацих Дома здравя и представнїкох локалней самоуправи у Шидзе ресорному министерству же би проблем бул ришени и же би специялисти знова приходзели до Шиду, алє потераз нє було порозуменя. Прето на концу остава лєм наздаванє же ше з ребалансом општинского буджета найдзе пенєж за финансованє специялизацийох лїкарох зоз Шиду. И ВЕРБАСКИ ШПИТАЛЬ У КАДРОВИХ ПРОБЛЕМОХ – У вербаским шпиталю тиж маме проблем з нєдостатком кадрох – лїкарох, медицинских шестрох и технїчних роботнїкох. Одходза до пензиї, а одходза и до иножемства,

Общи шпиталь Вербас

31. ЮЛИЙ 2015.

ТИЖНЬОВНЇК и то углавним кадер зоз стреднїм образованьом. Кед напуща Шпиталь, нє доставаме за нїх замену. А кед примеме нових роботнїкох, мушиме их прияц зоз власних средствох. Окрем того, хиби нам педиятер, а же бизме отримали континуитет, дежураю нам педиятри з Дома здравя, з Малого Идьошу, а плаци их Покраїна и то нам велька помоц - визначел директор Общого шпиталю Вербас др Йован Янич хтори надпомина же вербаски шпиталь каждого мешаца обявює поволанку, алє фахови кадер нє мож пополнїц. Вербаски Шпиталь реґионални и ма вельку територию, односно мрежу установох за котру є одвичательни. Так до Вербасу ґравитую пациєнти з Бечею, Бачкей Паланки, Бачу, Вайскей, пациєнти з Кули, општини Мали Идьош. Прилїв пациєнтох вельки, а установи примарней защити хтори их посилаю до Вербасу нє маю одвитуюци специялистични служби, та нє лєм же пациєнти приходза лєжац, алє приходза и до специялистичних амбулантох. Специфичносц вербаскей општини же и локални Дом здравя нє ма шицки служби хтори би мушел мац, та на тот способ шпиталь, хтори би требал представяц висши уровень здравственей защити, барз обтерховани. Наприклад, у самим Вербаше Дом здравя нє ма интернисту, радиолоґох за рендґен и ултразвук, офталмолоґа анї оториноларинґолоґа, та прето шицки пациєнти ґравитую ґу шпиталю. А понеже и у Шпиталю, наприклад, заняти лєм єден офталмолоґ, вон практично нє може постарчиц препатриц шицких пациєнтох, бо муши робиц и за Шпиталь, и за Дом здравя. Прето ше и на очним и на дзепоєдних других оддзелєньох и амбулантох правя вельки гужви и лїсти чеканя, цо би ше обчековало у вельких городох а нє и у реґионалним центру як цо Вербас. То пациєнтом завадза, гужви вельки, а даєдни маю зауваги и на тото же заказованє орґанизоване на датум, односно дзень, а нє на годзину – та дакеди треба чекац цале дополаднє на шор. Ґу тому, понеже у Южнобачким округу вербаски шпиталь єдина институция секундарней здравственей защити, бо Нови Сад нє ма городски шпиталь – а вербаски лїсти чеканя заш лєм кратши як у Новим Садзе, та ше и новосадски пациєнти часто одлучую за Вербас. У такей ситуациї, надїю дава податок же нєшка вербаски шпиталь финансує школарини за аж 23 своїх лїкарох

31. ЮЛИЙ 2015.

на специялизациї, та мож обчековац же їх врацанє обачлїво розтерхує преобтерховане вербаске здравство. ГОЛЄМ ПЕДИЯТЕР У КАЖДИМ ВАЛАЛЄ

У Здравственей станїци у Дюрдьове влонї, после длугшого часу, стабилизована робота дзецинского дохтора – педиятра. Роками пред тим педиятер робел два або три днї у єдней змени, та родичи котри нє мали авто або су слабшого материялного стану, мали проблем дойсц до того дохтора понеже з дзецми требало исц до Жаблю, лєбо до Нового Саду. Педиятер тераз ознова роби єдну змену през цали тидзень. По словох директора Дома здравя Жабель др Душана Блаґоєвича, тот проблем ришени дзекуюци тому же обачене же од шицких штирох населєньох у општини, лєм у Дюрдьове остатнї даскельо роки рошнє наталитет. Тот факт вихасновани же би ше достало дошлєбодзенє финансовац стаємного педиятра у дюрдьовскей здравственей станїци. Медзитим, за розлику од даєдних других општинох як цо Бечей лєбо и Темерин дзе специялистични служби централизовани, др Блаґоєвич надпомина же ше у Жаблю намагаю голєм педиятрох розподзелїц по шицких местох же би олєгчали родичом.

– Єст правилнїк на основи котрого можеме поглєдовац и запошлїц специялисту до Дому здравя, а по хторим основни критериюм же би нам держава дошлєбодзела специялисту, одредзене число гражданох котри би хасновали його услугу. Так ше за роботу педиятра поглєдує 1 500 дзеци возросту по осемнац роки. За штири роки, достали зме трох специялизантох, та тераз маме пейцох лїкарох котри робя у педиятрийней служби – толкує актуални обставини на подручу жабельскей општини др Блаґоєвич. Дом здравя ма шицких специялистох у примарней здравственей защити – интернисту, рендґенолоґа, офталмолоґа, неуропсихиятра, пнеумофтизиолоґа, ґинеколоґа, педиятра, специялисту физикалней медицини и медицинскей биохемиї у лабораториї. Медзитим, у Жаблю нєт оддзелєнє оториноларинґолоґиї, понеже за тоту службу потребне мац штерацец тисячи гражданох. Др Блаґоєвич медзитим надпомина же гоч педиятрия обезпечена у шицких здравствених станїцох, за препатрунок при других специялистох треба пойсц до општинского шедзиска у Жаблю.

– Нарок єдини наш неуропсихиятер одходзи до пензиї. Свидоми зме яка потреба за тоту специялизацию и уж ше два роки намагаме напредок ришиц тоту ситуацию, односно обезпечиц замену. Медзитим, пре нєдостаточне число гражданох годно буц же з його одходом останєме и без замени, та нашо гражданє на препатрунок буду мушиц исц до Нового Саду, гварел др Блаґоєвич. По його словох, у наиходзацим периодзе тот тренд будзе вше обачлївши як искусни специялисти буду одходзиц до пензиї, а пре нєдостаточне число гражданох, нови специялизациї нє буду одобровани. А по правилнїку, коло числох нєт єднаня и лицитованя. Наприклад, у Швидкей помоци тераз робя штверо лїкаре. Пиятого нє можу запошлїц, бо у општини Жабель хибя 400 особи односно нєт 27 001 алє „лєм” 26 623 гражданох хтори потенциялно хасную услугу тей служби. Позитивна вистка тота же уж по нєдзелї, по законченю специялизациї у Дому здравя у Жаблю будзе запошлєни ище єден ґинеколоґ, та ше на препатрунок Здравствена станїца Дюрдьов нє будзе длуго чекац.■

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА ЗДРУЖЕНЄ ЖЕНОХ „ИДЕЯ” У КУЛИ

ПЕРШИ ФЕСТИВАЛ РУЧНИХ РОБОТОХ На инициятиву и у орґани за циї Здруже ня же нох „Идея” з Кули, на площи опрез Пошти у центре Кули стреду, 29. юлия, отримани перши Лєтнї фе стивал ручних роботох и сувенирох. „Идея” на Фе стивал позбе-

сидателька Здруженя женох „Идея” Серафина Бики котра, попри другим з локалней са моу пра ви, окре ме под зекова ла Рускому КУД „Др Гавриїл Ко стельник” у чиїх про сторийох Здруженє поряднє роби.

Дзепоєдни учашнїки на першим Фестивалє ручних роботох и сувенирох

рала подобни здруженя женох з ме стох кулскей општини, медзи нїма участвовало и кере стурске Здруженє женох „Байка”, та зоз сушедних општинох – Вербасу, Зомбора, Бачкей Паланки... Отри мо ва нє потри ма ла Општина Кула, Туристична орґанизация и Аґенция за розвой кулскей општини, як и рижни пого сцительни и тарґовински роботнї. Лєт нї фе сти вал руч них роботох и сувенирох стреду тир вал ца ли дзе нь, а на отвераню тей и предавацкей вистави бешедовали директор Туристичней орґанизациї Општини Кула Владимир Станкович, спред Аґенциї за розвой Општини Кула Милана Дякович, як и пред-

8

РУСКЕ СЛОВО

Отверанє Фе стивалу збогацела и пригодна културно-умет нїц ка про гра ма у хторей участвовали дзеци з ПУ „Бамби”, Мишана шпивацка ґрупа РКУД „Др Гавриїл Ко стельник”, под руко води те ль ством Еуфе миї Планкош, хаснователє Здруженя за ментално нєдо статочно розвити особи „Плава пти ца” з Кули, шпи вач ка Ма дяр ско го кул тур но го центру „Непкер”, та дзепоєдни кулски рецитаторе. На отвераню предсидателька СО Кула Снежана Мркаич орґанизатором пожадала же би и тот фе стивал по стал тра ди ци й ни, по чим Кулу тиж убудуце буду препознавац, як цо є позната по Фе стивалє аматерских театрох Сербиї. М. Зазуляк

ПРИРИХТОВАНЯ ЗА ЦЕНТРАЛНУ ПРЕСЛАВУ НАЦИОНАЛНОГО ШВЕТА

КОНКРЕТИЗОВАНЄ ПРОГРАМИ У просторийох Руского КУД „Др Гавриїл Костельник” вовторок отримана схадзка Орґанизацийного одбору за Централну преславу Националного швета Руснацох, тераз у узшим составе. На схадзкли утвердзени Дотерашнї поради о провадзацих и главней програми означованя Националного швета, хторе будзе 16. януара 2016. року у Кули. Планує ше же, попри уж традицийней Благодарней Служби Божей у грекокатолїцкей церкви у месце отримованя Централней преслави и закончуюцей Шветочней академиї, будзе представена моноґрафия о Руснацох у Кули, хтору ше пририхтує, а до того проєкта уключени и дзепоєдни нашо фаховци з обласци историї. Запланована и вистава троїх подобових уметнїкох – Лїляни Барна и Амалиї Ковач з Кули и о. Йосафата Гардия зоз Словениї, котри родом з Кули. Уж тераз предложене же вистава о. Гардия будзе у просторийох кулскей парохиї, Барновей у Ґалериї Културного центру, а Ковачовей у малей сали Културного центру, дзе би мали буц и етно-столи. Познате и же з нагоди означованя Националного швета Руснацох будзе орґанизовани и турнир у шаху за шахистох з наших местох, а на основи скорейших порадох з чолнїками Општини Кула, од хторей достата потримовка за орґанизованє преслави, Шветочна академия будзе у театралней сали Културного центру, а закончуюце друженє госцох, учашнїкох и домашнїх у просторийох Мадярского културного центру „Непкер”. Як поведзене на вчерайшей схадзки, на Централну шветочносц у Кули, попри других, будзе поволана и делеґация з Михаловцох, зоз Словацкей, чий госц того року бул дзецински драмски ансамбл Кулянцох на Фестивалу „Михаловски дески”. После рочних одпочивкох ше будзе далєй конкретизовац програму Шветочней академиї и провадзацих збуваньох, а на вовторковей схадзки ше бешедовало и о їх финансованю. У мено Заводу за културу войводянских Руснацох, як главного орґанизатора и финансиєра Централней преслави нашого швета, директор Заводу Серґей Тамаш винєсол одлуку Управного одбору тей институциї же за тоту намену одредзени до милион динари. Шветочносц у Кули будзе пошвецена и 20-рочнїци снованя Рукого КУД „Др Гавриїл Костельник”, понеже є урядово основани 3. фебруара 1996. року, а предсидатель Дружтва Владимир Бучко гварел же ше того року наполнюю дзешец роки як Дружтво роби у терашнїх просторийох достатих од локалней самоуправи. М. Зазуляк 31. ЮЛИЙ 2015.

NA[O MESTA ОШ „БРАТСТВО-ЄДИНСТВО”

ЛЄТНЯ УЧАЛЬНЯ У КОЦУРЕ Пияток, 25. юлия, у дворе коцурскей Основней школи „Братствоєдинство” шветочно отворена Лєтня учальня за котру обезпечели финансийни средства и направели волонтере зоз Голандиї. Цалу акцию реализовал Александар Суботин, паноцец евангелистичней церкви. Монтажна учальня коштала коло 4 000 евра. На отвераню спред вербаскей општини була помоцнїк предсидателя Општини Вербас Ксения Бенце, члени Етно клубу „Одняте од забуца”, як и директорка школи Славица Байор, котра подзелєла подзекованя петнацецерим волонтером зоз городу Гилверсум, зоз Голандиї, котри участвовали у будованю учальнї.

– Волонтере направели и столїки зоз старих цеглох, лавочки и ограду коло лєтнєй учальнї, а монтажну лєтню учальню направело специялизоване подприємство „Форма натурале” зоз Латярку. Сотруднїцтво з волонтерами з Голандиї предлужиме на єшень, кед знова придзе ґрупа волонтерох котра помогнє же би ше ушорело муричок коло школи – гварела Байорова.

Волонтере пред тим як цо пришли до Сербиї, на тоту волонтерску акцию ишли на обуку за будовательни роботи же би научели правиц столїки зоз старих цеглох и лавочки. Голандянє за драгу до Коцура мушели сами назберац пенєж та, як гварели, умивали авта, кошели траву, пейґлали шмати, предавали колачи и робели други роботи коло обисца же би назберали пенєж за драгу.

НОЦНА НАЩИВА УЧАЛЬНЇ Такой вноци, после отвераня учальнї, гулиґанє превалєли ограду и вошли до школи – шедзели у школских лавкох. Гоч нїч нє очкодовали, унєсли нємир. Камери ище вше нє поставени, та гулиґанє вельо шлєбоднєйши.

Голандски волонтере у дворе коцурскей школи

Кажди дзень под час роботней акциї коло школи, учительки и наставнїци школи за волонтерох пририхтовали колачи, а општина Вербас им обезпечела уходнїци за купанє на базену у Центре за физичну културу у Вербаше. Як подзекованє за їх труд и роботу, после шветочного отвераня учальнї була отримана кратка културно-уметнїцка програма на котрей зоз танцами наступели члени коцурского КУД „Завичайно врело”. З. Колєсар

КУЛТУРНА МАНИФЕСТАЦИЯ „ДНЇ НОВОГО ХЛЄБА”

БОГАТА ПРОГРАМА У ОРАХОВЕ

У Новим Орахове од 22. по 23. авґуст, будзе отримана штернаста Културна манифестация „Днї нового хлєба”. Перши дзень, соботу, на дзевец годзин буду отримани спортски змаганя у фодбалу, кошарки и одбойки. Пополадню, на штири годзин будзе преглашованє побиднїкох и предлужи ше зоз интересантнима бависками за „схопних”, а порихтаю их наставнїци основней школи. Другого дня, нєдзелю, на годзину пополадню, почню змаганя у вареню котлїкох, а на 15 годзин предвидзене обиходзенє валала на фиякерох. Од 16 годзин госци год-

„ДНЇ НОВОГО ХЛЄБА” И ПО РУСКИ После заувагох же у валалє, дзе ше бешедує на трох язикох – мадярским, сербским и руским, за Културну манифестацию „Днї нового хлєба” нєт надпис по руски, обецане же ше тото препущенє виправи.

31. ЮЛИЙ 2015.

ни опатриц виставу ручних роботох, а будзе и вашар ручних роботох на котрим ше годно дацо и купиц. Од 16 до 18 годзин за шицких учашнїкох и нащивительох ше буду пражиц бухти. Служба и пошвецанє нового хлєба почнє на пол пиятей, а на пейц годзин почнє културна програма у котрей учасц вежню културно-уметнїцки дружтва. У медзичаше предвидзене и преглашованє побиднїкох у вареню котлїка. На осем вечар присутних привита предсидатель Совиту Месней заєднїци Нове Орахово, а на пол дзевятей почнє рок концерт. За конєц наявени наступ познатей поп шпивачки Генриєти Дер. Цала манифестация ше закончи зоз улїчним балом. Орґанизатор Културней манифестациї „Днї нового хлєба” Месна заєднїца Нове Орахово и месни цивилни орґанизациї. Лю. Рац

РУСКЕ СЛОВО

9

НАШО МЕСТА УПРАВНИ ОДБОР РУСКЕЙ МАТКИ

СПАТРИЦ ШЕ НА МАТКУ И ОБРОДУ Управни одбор Рускей матки пияток, 24. юлия, бешедовал о Тринастим Шветовим конґре су Руснацох/Русинох/Лемкох и Седмим Шветовим форуме русинскей младежи, хтори отримани прешлого мешаца у Румуниї, у Деви. Анализуюци роботу Конґресу, присутни члени Управного одбору, односно делеґати РМ на Конґресу и Форуме, и на тот завод наглашели важносц роботи конґресних комисийох, як под час самого Конґресу, так и медзи конґреснима зашеданями, як способу витворйованя заключеньох и идейох винєшених на стретнуцох хтори ше отримує кажди два роки у другей держави, одкаль членїци Конґресу. Здогаднїме, Тринасти ШК отримани од 18. по 21. юний, похвалєна присутносц визначних особох з политики и явного живота жеми домашнєй, з Руминиї, як и з дзепоєдних других державох, з чим Конґресу дата одвитуюца увага и значенє, медзитим, представителє РМ найвецей зауваги мали на слабши технїчно-орґанизацийни бок того шветового стретнуца РРЛ. Як поведзене, у орґанизованю Конґресох, други членїци би ше мали спатриц праве на Сербию и Словацку, односно на Руску матку и Русинску оброду, а тиж и пре дальше витворйованє заключеньох на комисийох.

У СЛИКИ И СЛОВОХ

Члени Управного одбору анализовали Шветови конґрес у Румуниї

Бо, остатнї штири роки (у двох мандатох), предсидателє векшини конґре сних комисийох були праве члени РМ, котри, як то було и предвид зе не, тоти длужно сци те раз придали новим особом, цо нє значи же, и попри нових идейох, нє треба почитовац и предлужиц запровадзену роботу – гварене на схадзки УО РМ. З дотерашнїх предсидательох, спред РМ наступни два роки на чолє даєдней комисиї будзе лєм др Михайло Фейса, як предсидатель Комисиї за историю Русинох. На схадзки бешедоване и о дальших крочайох у запровад зованю дзепоєдних идейох винєшених на комисийох Конґре су, медзи нїма то и отримованє русинского филмско-

го фе стивалу у Шидзе, о можлївих проєктох у обласци информованя, а винєшене и же у септембру, на манифе стацию „Кед голубица лєцела” у Петровцох, у Горватскей, приду и млади з вецей жемох – членїцох Шветового форуму русинскей младежи. Шиц ки до бри и слаб ши бо ки остат нь о го отри ма но го Ко нґ ре су буду по слати Шветовей ради РРЛ, а наступне число глашнїку РМ „Руснак”, хторе ма висц 20. авґуста, будзе пошвецене Тринастому ШК РРЛ и Седмому Шветовому форуму русинскей младежи, одно сно учасци делеґатох и го сцох з нашей жеми на тих збуваньох. М. Зазуляк

ДО ЦЕНТРУ ПО ОШВИЖЕНЄ У тих лєтнїх горучавох, Керестурци ше дзечнє ошвижую и з динями и ґереґами, хтори уж скоро мешац мож купиц на штирох местох у центре валалу, алє и у вецей тарґовецких предавальньох. Як гваря млади дзивки и дзивчата котри их предаваю, ґереґи и динї преходза, а цена уж длугши час иста, та початком того тижня ґереґи були по 25 динари, а динї по 40 и 50 динари за килограм. Но, єст и туньши, ґереґи по 15 а динї по 20, а на єдним месце су у тренду як у рекламох и вельких тарґовинох – по 24,99 динари. Тиж понукнуте и врацанє ґереґи, кед купец нєзадовольни, та достанє другу. На предай домашнї, керестурски, алє и дироньски ґереґи и динї, та хто яку вибере. У центре валалу тераз як мали пияц, бо попри бостану на предай и желєнява, а гваря же шицко швиже. И так по цали дзень, од рана по змерк, док му „сезон”. М. З.

10 РУСКЕ СЛОВО

31. ЮЛИЙ 2015.

NA[O MESTA РУСКИ КЕРЕСТУР

ПРЕРОБЕЛО ВИДЕО-НАДПАТРАНЄ У Руским Кере стуре прешлого тижня по ставени пейц надпатраюци камери – штири положени на виходох з валалу спрам Кули, Крущичу, Ко санчичу и Лалитю, а єдна камера у центре Кере стура. Тота робота окончена на основи скорей-

прецеку, а ма можлївосц коло 50 меґабити, та кед же будзе потреби и средства, лєгко прикапчац ище одредзене число камерох. Камери досц добри, добре знїмаю и вноци, маю можлївосц приблїжованя, так же на екрану, кед то потребне, мож

Пейц камери зазначую шицки можлїви нєприємни ситуациї

шей одлуки Совиту Ме сней заєднїци и, як гварел предсидатель Совиту Владимир Олеяр, тот крочай превжати насампредз пре векшу безпечносц Кере стурцох.

– Намаганє Совиту Ме сней за єд нї ци же би ше обезпечело векшу безпечносц у валалє. Кед уж нє можеме мац полицийни патроли у трох зменох, положели зме тоти камери, насампредз пре одбрану од частих крадзох, алє и дзепоєдних других можлївих нє при єм них си туа ци й ох, так же знїмки буду на розполаганю полициї, кед то потребне – гварел Олеяр. Камери сучасни, знїмаю нєпреривно 24 годзини, а лин ки вод за до школ скоспортскей гали, одно сно до терашнїх про сторийох Ме сней заєднїци, дзе ше слику з камерох приказує на екрану рахункару.

– Кажди линк ма по єдну камеру зоз 6 до 8 меґабити 31. ЮЛИЙ 2015.

вид зиц твар осо би, ре ґ и стерску таблїчку на авту, а маю и други можлїво сци – гварел секретар Ме сней заєднїци Михайло Сабадош. Од нього дознаваме же при наме сцаню було менши почеж ко сци, по не же, на сампредз у центре валалу, сиґналу на вецей ме стох завадзали антени за интернет, лєбо висши будинки. Но, майстрове пренашли одвиту ю ци ме ста за ка ме ри, вшадзи запровадзени добри вязи и цалком добри сиґнал, так же од конца прешлого тижня без проблемох роби и видео-надпатранє Руского Кере стура. Роботу за штири роботни днї окончело подприємство специялизоване за обезпечованє, инсталациї и видеонадпатрунок „Стар мастер” з Кули, а коштала 862 тисячи динари, хтори обезпечени з кере стурского самодоприно су. М. Зазуляк

ПОВОЛАНКА ВИКЛА ДАЧОМ, КУХАРОМ И НАЩИВИТЕЛЬОМ

О ДВА ТИЖНЇ ДНЇ КЕРЕСТУРСКЕЙ ПАПРИҐИ У Руским Кере стуре о два тижнї будзе отримана туристично-културно-привредна манифе стация Днї кере стурскей паприґи, того року штварта по шоре, так же помали по става традицийна и єден з препознатлївих символох Кере стура. Як и до тераз, главни орґанизаторе манифе стациї Здруженє паприґарох, з потримовку ве лїх ме сних здруже нь ох, орґ а ни за ци й ох и установох, Ме сней заєднїци, а понеже и того року будзе дефиле запрагох, єден дзень пошвецени и обегованю коньох, а значну улогу у орґанизациї ма и Конїцки клуб „Русин”. Тогорочни Днї кере стурскей паприґи буду 15. и 16. авґуста у центре Кере стура и на Гиподроме „Леї”, а орґанизаторе и надалєй поволую здруженя и поєдинцох же би ше у цо векшим чишлє приявели за виставу паприґи, желєняви, овоци, виробкох ручних и реме селских роботох и других продуктох. Тиж поволую и кере стурски подприємства и поєдинцох же би ше приявели за варенє рижних єдлох у котлох, цо тиж єдна з атракцийох манифе стациї, з наглашеньом же шицок заробок од предаваня єдлох будзе исц праве кухаром, одно сно тим котри ше приявя за варенє єдлох. Заинтере совани и за штанди и за варенє єдлох най ше приявя Душици Орос, на тел. 064/97-81-413. И тогорочна манифе стация почнє зоз стретнуцом паприґарох з одкупйовачами паприґи, та одходом до поля под паприґу, а понеже интере сованє за тот „валалски бренд” вше векше, орґанизаторе обчекую же на Днї кере стурскей паприґи приду коло трицец поєдинци и представителє рижних фирмох-одкупйовачох. Ґу тому, медзи 15 и 20 штанди буду мац и рижни фармацеутско-хемийни, та осиґуруюци хижи з хторима паприґаре уж длужей сотрудзую. Попри штандох и понуканя єдлох з котлох, перши дзень манифе стациї будзе и маскенбал дзецох, дефиле каруцох, музична и културна програма, буду ме ста про стори за ошвиженє, а на вечар и жива музика у центре валалу, наявени аж и вецей домашнї и орке стри зоз страни. М. Зазуляк

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ПРЕД СЕЗОНУ ОБЕРАНЯ ПАПРИҐИ У КЕРЕСТУРЕ

СУША НАЧКОДЗЕЛА ПАПРИҐИ Пише: Сенка НАДЬ

Гоч сезона обераня паприґи почнє штредком авґуста, керестурски паприґаре ше уж пририхтую и пребераю мири защити же би паприґа по остатню хвильку була защицена. Кажди рок ноши иншаки бриґи, а того року найвецей чкоди годна спричинїц суша хтора у другей половки юлия залапела тоти простори

П

– Кед були вельки горуарасти и фаховци зоз чави, понад 35 ступнї, затерену оценюю же у лївали зме кажди други тим року нє будзе барз ведзень, понеже маме апальо паприґи першей кларат хтори мера влагу, та си, гоч у одношеню на сом ше ровнал спрам ньопрешли рок єст вельо вего – гвари Славко Гарди, цей поверхносци под тоту хтори того року посадзел културу. Славко Гарди гольт вецей паприґи, алє як По нєурядових податкох, влонї було од 400 до 500 гольти под папри- гвари, уж видно же вона того року будзе ґу, а того року вона звекшана на 700 до 800 кус подлєйшого квалитету як влонї.

– Наприклад, прешлого року сом мал 90 гольти. Велї стари продукователє одлучели звекшац продукцию, а пре винїмково ус- одсто паприґи першей класи, а того року пишни прешли рок, велї ше одшмелєли ми ше видзи же будзе дас 50 одсто. Пре хвилю дакус будзе менши род, будзе напостац паприґаре. досц першей класи, алє и другей, а єст уж и спеченей – гвари Славко. ПРОБЛЕМИ ПРЕ МОЦНЕ СЛУНКО У обласци як цо польопривредна продукИ ВИСОКИ ТЕМПЕРАТУРИ ция нєт правила, та так дзепоєдним паприУ керестурским хотаре на скоро каждей ґа випатра будзе и лєпша як прешлого року.

– Того року сом посадзел два гольти папарцели под паприґу мож видзиц пожовкнути лїсца, цо спричинєло моцне слунко и приґи, як и влонї. Найвекши проблем и товисоки температури, алє и паприґарох ко- го и прешлого року ми бактериоза, о хторей сом ше того року баржей информовал, три залїваю и прикармюю паприґу.

12 РУСКЕ СЛОВО

31. ЮЛИЙ 2015.

ЕКОНОМИЯ понеже ше уж розвила веґетация хтора щици плоди од слунка, яке нас залапело предходних тижньох.

– Велї продукователє нє преберали одвитуюци мири у таких обставинох. Пре сушу залївали рошлїну, та тота вода вимила минерали и хасновити материї коло кореня, а нє приОСТАВА ЛЄМ кармйовали ю зоз одвитуюцима УБЛАЖИЦ ПОШЛЇДКИ средствами, та паприґа нє мала одкаль цагац тоти хаПо початок обераня остасновити материї. ло ище дас два тижнї, а гоч Надпомнєм же роквалитет паприґи буд зе шлїном хибя микроменши у одношеню на преелементи, желєзо и шли рок, хто на час пресадаминоквашнїни, зоз зел и превжал одвитуюци хторима треба примири защити и прикармйокармйовац вецей як ваня паприґи, буд зе мац лєм раз тижньово, минимални чкоди. яке звикнуце маю Як твердза фаховци, паЮлиян Будински велї продукователє – приґа хтора посадзена початком мая, на початку сезони пресадзова- толкує аґроном Дюра Надь. Паприґа того року нє будзе истого ня, ма менши ризик же би була спечена, квалитету як влонї прето же хвиля, односно високи температури дїйствовали ЄСТ ВЕЦЕЙ ОРҐАНИЗОВАНИХ на єй розвой, цо прешлого року нє було ОДКУПЙОВАЧОХ случай, понеже теди було вельо паданя и паприґа мала вельо природней влаги. Остатнї даскельо роки и у Руским Ке– Релативна влажносц воздуху тераз була рестуре зажило орґанизоване одкупйовельо нїзша, воздух сухи и полен на квитванє паприґи, та продукователє окрем кох ше сушел, так же други и треци род стандардним накупцом, паприґу можу предац и до реґистрованих фирмох хтогодзен подруциц пре таки температури. Тори ше занїмаю зоз дальшим пласованьго року найвекши проблем моцне слунко, ом, лєбо преробком желєняви. хторе, окрем же може директно опечиц роЯк гваря у Здруженю паприґарох шлїну, прави и условия за розвой дзепоєд„Capsicum anuum”, ище вше тирва приних хоротох. явйованє одкупйовачох, а конєчне чиКед рошлїна од горе виложена високей сло ше будзе знац после 1. авґуста. температури воздуху и моцному слунку, а Уж тераз познате же у одношеню на од долу єй приходзи жимна вода, активира прешли рок будзе вецей одкупйовачох, а ше вертицилиюм, односно желєне преце и паприґа будзе пласована и до Русиї, прерошлїна препада. Тото охоренє мож зоцо нашо паприґаре задовольни. прец, лєбо ублажиц кед ше реаґує кед ро– Видзи ше ми же одкеди ше отримує шлїна ище мала – гвари Дюра Надь. Манифестация Днї керестурскей паприЗ оглядом на пременки клими и нєпреґи, одкупйовачох єст вше вецей, та понедви длїви роки, продукователє вше частейже остатнї роки єст вельо накупцох и ше садза рижни гибриди, прето же су одорґанизованих одкупйовачох, думам же пор нє йши на хороти, медзитим, Надь сонє будзе проблем предац паприґу – гвави тує же би ше нє преходзело на садзенє ри Микола Винаї. таких файтох, алє же треба очувац автохтони файти. ■ та запровадзуєм мири защити и можем повесц же видзим резултати. Видзи ше ми же паприґа будзе лєпша у одношеню на прешли рок – гвари Юлиян Будински, хтори садзи слоново ухо, найзаступеншу сорту у Кере стуре.

31. ЮЛИЙ 2015.

РУСКЕ СЛОВО 13

КУЛТУРА И ПРОСВИТА 11. ПОДОБОВА КОЛОНИЯ „СТРЕТНУЦЕ У БОДНАРОВА”

КАЖДА КОЛОНИЯ ЯК МАЛА АКАДЕМИЯ Пишe: Сандра БАРАНЬ

На 11. Колониї подобових уметнїкох и 14. Дзецинскей колониї „Стретнуце у Боднарова” у Ґосподїнцох, хтора у орґанизациї Дружтва за руски язик, литературу и културу у голу ОШ „Жарко Зренянин” отримана од пиятку 24. по нєдзелю 26. юлий, участвовали 37 особи, медзи нїма єденацецеро дзеци

О

д отвераня Колониї, пияток, та по єй заверанє, учашнїки намальовали по два малюнки з рижнима технїками на рижних димензийох платна, паперу, лєбо на склу, на шлєбодни теми. Участвовали уметнїки рижних профилох – зоз закончену штредню уметнїцку школу, по мастер академцох, як и уметнїки-аматере з вецей местох – з Вербасу, Нового Саду, Сримскей Каменїци, Коцура, Бачкого Ярку и Ґосподїнцох. Всоботу учашнїки на Колониї робели од рана до вечара, а потим ґлумец и поета Ґойко Тодорович зоз Шайкашу виведол даскельо монодрами. Исти вечар, спонзором котри дзечнє помагаю роботу Колониї, уручени малюнки з потерашнїх подобових стретнуцох. Медзи нїма вецей явни институциї, алє и велї фамелиї з валалу – Балоґово, Семаново, Иваново, Салонсково, Баратово, Горняково и други. Внєдзелю пред поладньом отворена и Дзецинска подобова колония, на хторей участвовали дзеци основношколского возросту з Дюрдьова, Коцура, Нового Саду, Кули и Ґосподїнцох. Роботню

14 РУСКЕ СЛОВО

водзел Димитриє Коларевич, просвитни совитнїк у Школскей управи Нови Сад при Министерстве просвити, науки и технолоґийного розвою. На паузи учашнїки на Колониї нащивели Подобову ґалерию у просторийох Месней заєднїци Ґосподїнци, дзе виложени подобово роботи зоз прешлорочней Колониї. З тей нагоди госц „Стретнуца у Боднарова”, уметнїк Бранко Орещанин з Новей Пазови, Колониї подаровал портрет Стевана Боднарова. Орещанин наглашел же у його остатнєй кнїжки Стеван Боднаров заступени медзи сто пейдзешат найвизначнєйшима уметнїками у Войводини. ДОДЗЕЛЄНИ ПОДЗЕКОВАНЯ УЧАШНЇКОМ Колония подобових уметнїкох „Стретнуце у Боднарова” закончена внєдзелю пополадню з додзельованьом подзекованьох учашнїком. Наймладшим учашнїком, фамелия писателя Штефана Гудака подаровала и по єдну його кнїжку за дзе 31. ЮЛИЙ 2015.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ци „Кудлик пудлик”, а орґанизаторе прибор за рисованє.

– Задовольни зме зоз тогорочну Колонию котра за собу вше охаби красни упечатки и слики котри, як заплановане буду виложени у шицких наших местох. Потераз на Колониї участвовали 55 уметнїки од чого 27 академски образовани, гварел Владимир Салонски секретар Дружтва. На концу, Людмила Попович, бувша директорка ОШ у Ґосподїнцох котра од самого початку, та и тераз уключена до орґанизациї тей подїї, у мено Управного одбору Колониї и орґанизаторох Ирини Папуґовей уручела єдну красну слику як подзекованє за витирвалосц и красне сотруднїцтво. Колонию орґанизовало Дружтво за руски язик, литературу и културу, у сотруднїцтве з ОШ „Жарко Зренянин” у Ґосподїнцох, численима спонзорами, здруженями и поєдинцами, як и з потримовку Општини Жабель и Националного совиту Руснацох.

не на Колониї, а то руски етно деталї. Добре ше пририхтала, вжала мацеров албум зоз фотоґрафиями и нашла мотиви и деталї, випатрунок шмати. З того настал красни малюнок у технїки олєй НА КОЛОНИЇ И НАШО УМЕТНЇКИ на платну, а на нїм на дворе при облаку Мария Йозанов Канюх други раз уча- зоз штиковану фиронґу у рускей шмати ствовала на Колониї, тему вибрала так же шедза мац и дзивка. Мац шедзи за куднадумала рисовац гевто цо менєй заступе- зелю, а дзивка вишива ручнїк. Силвестер Макаї зоз Коцура дзечнє нащивює З НАГОДИ ЮВИЛЕЯ тоту Колонию зоз свою ВИДАТА МОНОҐРАФИЯ супругу Серафину. ХасноЗ нагоди прешлорочней ювилейней, дзешатей Коло- вал акрилну фарбу на ниї подобових уметнїкох „Стретнуце у Боднарова”, як и платну и рисовал природу означованя 110-рочнїци од народзеня Стевана Боднара, на Алпох. Колонию оцеостатнї дзень отримованя Колониї, внєдзелю, 26. юлия, нює як вше квалитетнєйпредставена и Подобова моноґрафия „Стретнуце у Боднарова 2005-2014”. На промоциї кнїжки, у хторей зоз шу и богатшу, квалитет кратшу биоґрафию и фотоґрафию єдного малюнка обачлїви без огляду же на представени кажди уметнїк котри участвовал на даєд- нєй участвую и аматере и ней з дзешец Колонийох. Спред видавателя Дружтва за академски уметнїки. Каруски язик, литературу и културу, бешедовала Ирина жда колония як мала акаПапуґа, як и рецензенти кнїжки Ирина Гарди Коваче- демия, уметносц ше учи, а вич и мр Миомира Блаґоєвич. Пред представяньом Мо- ту мож вельо того видзиц ноґрафиї, свою першу кнїжку писньох „Кед забудзем” и научиц. представел млади поета зоз Жаблю Марко Билич Серафина Макаї зоз Коцура найволї рисовац животинї, алє тераз одлучела рисовац етно деталї. Вона хасновала акрилну фарбу на склу. Нарисовала белави орманчик зоз етно деталями, керпару на жеми, кантички за кисле млєко, шамлочку на котрей сакайтов и цифровани танєри на билим муре. Як гвари Серафина, на тей Колониї вше позитивна атмосфера, шицки як єдна фамелия, а у таким дружтве крашнє и рисовац. ■ 31. ЮЛИЙ 2015.

Мария Йозанов Канюх

Силвестер Макаї

Серафина Макаї

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА У КЕРЕСТУРСКИМ ЛЄТНЇМ АМБИЄНТУ

ЛИТЕРАТУРНЕ СТРЕТНУЦЕ ЗОЗ АНДРИЙОМ ЛЮБКОМ

О Андрийовей творчо сци бешедовали орґанизатор стретнуца Александер Мудри и академик Юлиян Тамаш, котри уж длугши час провадзи роботу младого писателя. Окрем о своєй творчо сци, Андрий дотхнул и тему положеня уметнїкох, конкретно писательох у України, Польскей, та заходних жемох, як и одношеню публики ґу литературней творчо сци.

– Людзе, а окреме млади, слабо заинтере совани за литературу и нє маю звикнуце ходзиц на таки стретнуца, алє ми, писателє, того свидоми, та нам мило кед придзе и мале число людзох котри любя поезию, прозу и жадаю бешедовац о тим. У України и сушедних жемох тераз актуални нємири, цо ше одражує и на писательох и їх творчосц – гварел млади писатель. Андрий пришол до Сербиї понеже чул о нашому славянскому народу и упознал ше зоз нашима младима музичарами и науковцами, котри го привитали перше пред даскельома роками у Новим Садзе, а тераз и у Руским Кере стуре. Андрий автор збиркох поезиї „Осем мешаци шизофрениї”, „Тероризем”, „Штернац роки плус бакшиш”, кнїжки прози „Килер”, а участвовал и у реализациї албуму аудио стихох „Пред вибухом ше поцилуєме”. Його твори прекладани на анґлийски, нємецки, портуґалски,

русийски, билоруски, сербски, че ски и польски язик, а пред даскельома роками преложени и даскельо тексти хтори обявени у часопису МАК. Як наявел Александер Мудри, хтори и орґанизовал тото стретнуце, хвильково ше преклада його твори. Орґанизаторе промоциї були Виглєдовацки круг и Младежске здруженє „Pact Ruthenorum”, а потримали их Роботне цело за младеж Националного совиту Руснацох и Завод за културу войводянских Руснацох. С. Надь

ОРАХОВСКИ ТАМБУРОВИ ОРКЕСТЕР НАСТУПЕЛ НА МЕДЗИНАРОДНИМ СТРЕТНУЦУ ПОТИСКИХ ТАМБУРАШОХ

ОРАХОВЧАНЄ ДОСТАЛИ ОКРЕМНУ НАГРА ДУ Прешлого пиятку у Чоки отримане треце Медзинародне стретнуце потиских тамбурашох. На Стретнуцу участвовали осем тамбурово оркестри, а два були зоз Републики Мадярскей. Стретнуце мало змагательни харак-

16 РУСКЕ СЛОВО

тер, а фахови жири, хтори пришол зоз Нового Саду, нє мал лєгку роботу понеже шицки оркестри були добре порихтани. Тамбурови оркестер КУД „Петро Кузмяк” зоз Нового Орахова мал замерковани наступ. Ораховски оркестер одграл даскелї нашо народни шпиванки инструментално, а даскельо и одшпивал. Перше место освоєл тамбурови оркестер зоз Мохачу, друге тамбураше зоз Чантавиру, а треце зоз Торньошу. Тамбурови оркестер зоз Нового Орахова достал плакету и окремну награду за найориґиналнєйше гранє народних композицийох на тамбурох, а по оцени фахового жирия, Ораховчанє мали и найориґиналнєйши сценски наступ, та за тото достали награду – калап яки дакеди ношели тамбурово оркестри. Стретнуце орґанизовали Културно-образовни центер Чока и Општина Чока. Лю. Рац 31. ЮЛИЙ 2015.

ЮЛИЙ

2015. рок ЧИСЛО 7

ТЕМА: СКАЗКА

СКАЗКИ ЧАСЦ НАШОГО ЖИВОТА И ТВОРОХ Сказки нас часто инспирую за вельки ствари, за пра-

венє того єдного крочая напредок алє, наймоцнєйше, писателє през сказку можу представиц велї свойо нукашнї зраженя у котрих шмело воюю и победзую през подоби имаґинарних геройох и героїнох.

Праве тото юлийске, горуце лєто и „Литературне слово” инспироване зоз сказками. Як цо нас цеплотни габи, хтори випарюю зоз асфалту часто женю же бизме слику стварносци видзели на кус викривени способ, так часто и дїла хтори пречитаме дїйствую на нас. Велї нашо писателє и писательки у своїх творох маю нєЗденко ЛАЗОР

МОЙО ГОРИ

звичайни и сказковити алузиї, а през таки форми виражованя понукаю и читательом же би викрочели з того боку жвератка.

У тим чишлє ЛС представиме лєм даскельо твори

хтори повязани зоз чаривносцу и зоз сказку на позитивни, алє и на неґативни способ. Илустрациї – фотоґрафиї Вероники Вуячич хтори у тим чишлє обявени указую же мистичносци и сказки у уметносци, алє и у живоце вше присутни, лєм треба обрациц увагу на нїх.

Глєдал сом по швеце швичку цо горела длуго на витре. Глєдал сом ю даскельо децениї и вец ми гварели же нє мож ю так лєгко найсц. Затрацела ше дзешка медзи нами, медзи дзецми жеми хтори дихали воздух з полнима плюцами теди кед ше случовали найгорши ствари нашим людзом на окраїску швета. Шицко би було добре, кед би зоз посцелї своєй нє станул вистати блукач глєдац свой млаток як коваль цо го страцел давно кед полк Игоров починал бранїц свою жем, а Ярославна кед плакала на мурикох своєй твердинї, та ше витри почали оганяц по шивим нєбе, а хмарки лєцели дзивим гуском под кридла, як цо и ми, дзеци твойо, бегаме под кридла твойо, мамо, вше кед нас здогаднє жима

31. ЮЛИЙ 2015.

Редакция ЛС на далєку Гору медзи горами нашого иснованя. Чекай ме, ознова ше ґу це врацим кед витри задую през капуру швета цо шнїє ровнїну змесцену на концу мрийох твоїх думкох. Чекай, най и перши ластовки прелєца поля червеного пипиня з класками хлєбового жита на дланї людзох цо чекали диждж. Чекай, як кед мешачок ошвицовал драгу гвиздом до твоїх очох у моїх думкох цо лєцели лєм тебе, мила моя ровнїно.

РУСКЕ СЛОВО 17

ТЕМА – СКАЗКА Мекитар ҐОШ

Маґда КОПАЧОВА

(1140 – 1213)

КРАЛЬОВНА У МОЛГИ

МОЦ НЄ ВШЕ У МНОЖЕСТВУ

Ш

едзела на штред двора на своїм трону. Кедиш давно поставели єй го поданїки. Уж ше нє здогадовала котри то поданїки були, лєм зна же ю поставели шедзиц. Облєкли ю до прекрасней, чистей, билей, длугей сукнї котра була розширена доокола, през цали двор. Єй длугоки били власи пирхали пишно на витру док єй у ухох одгуковала шпиванка. Була щешлїва.Анї сама нє знала кельо шедзела на трону, як русалка, а поданїки ю приходзели опатрац. Приходзели людзе зоз швета, чудовали ше єй краси и тому же була окремна, специфична. И вона ше цешела.Нє обачовала молгу котра ше сциха котурбичала зоз конца загради. Перше почувствовала же ю цошка по ногох ласкота. Було жимне и влажне, алє нє було страшне. Кед тото жимне дошло по колєна почала ше нєприємно чувствовац и ровно єднак роздумовала цо би то могло буц. Алє и далєй ше нє старала. Гоч поданїки вше менєй доходзели, заш лєм було тих цо ю пришли опатриц и повесц єй яка є єдинствена. Сукня давно нє була била. Перше постала шива од рубцох котри ше цагали по жеми, а вец вше чарнєйша. Од бруду, од блюваня єй поданїкох котри ше старали як похпац до себе цо вецей прашецини и попиц цо вецей палєнки. Нє обачела кеди єй молга прешла прейґ ґамбох. Теди уж анї слово виповесц нє могла.

Mолга ю сцисла и заварла бешеду. Нєодлуга анї поданїкох нє видзела. Єй прекрасни били власи були мокри и злїпени. Место словох зоз устох єй виходзели лєм хробаки. Желєни, чарни, вшелїяки. Шицко у нєй гнїло а вона то нє обачовала. Место очох єй хтошка штурел склєняни пильки белавей фарби, та, кед би дахто и забегнул до двора и до тей молги, могол видзиц лєм як ше цошка белавеє на єй зранцавеней и з маховину прекритей твари. И далєй думала же є биловласа и красна кральовна у билей сукнї на трону. Алє, тото єй уж нє було хто повесц.

18 РУСКЕ СЛОВО

Раз ше на нєбесох шицки гвизди зишли, розпатриц же чом их надшвицує, и слунко, и мешац. Найстарша гвизда гварела же то прето же су розєдинєни, та ришели пред шлїдуюцим змерком ше зєдинїц. Алє при мешацу їх шветлосц заш лєм щезла. Прето ше нєвольно на свойо стари места врацели, зрозумели же кед ше змагац нє могли анї з мешацом, дзе же вец годни аж зоз слунком. (преклад В. Д.)

Гавриїл Г. НАДЬ

ВОВК И ГУСКА Збачела раз гуска старого фаркаша як зубиска оштри у гущави шаша, та ше му питала: „Цо, бачи, робице? Нє знаце же дармо зубиска оштрице, бо нє зуби, алє розум победзує! А гваря же мир уж общи запанує! “ „Цо?... Мир?... Та нє ґаґай! Правда же ше чує и о тим... Алє же розум победзує, то уж нє правда! Бо, я кед гладуєм, я лєм зоз розумом нє влапим заяца; а и кед нападню на мнє мойо „браца“, лєм з розумом я ше од нїх нє ментуєм! И докля розум у живоце завиши од жалудка, и док вон покорно служи цмим инстинктом цела - и побиду вше риши лєм множество зубох у розличним видзе. Алє сладка причта, цо так живо кружи, же швет раз дочека же общи мир придзе, лєм би ше нам теди у швеце зисцела кед би моц розума так ствар ушорела же би шицка моц зла лєм добру служела. Алє чи то розум так ствар ушорює? И чи „добре“ кажди єднак задумує? Прето я нїкому нє барз довируєм, та за кажди случай зуби виоштруєм!“ 31. ЮЛИЙ 2015.

ПРИКАЗ

Саня ПОЛДРУГИ

ЛЄТНЇ ЗМЕРК ЗОЗ ЛИТЕРАТУРУ Литературни вечар у Коцуре, представянє трох нових виданьох НВУ „Руске слово” Лєтнї змерк у моїм валалє, першого дня Фестивалу фолклору „Коцурска жатва“, бул вицифровани нє лєм зоз красоту слункових зарйох и пахом покошеного жита, алє и зоз красним висловом, нїжнима стихами и милу мелодию, котри ше розпрестарли на шицких присутних у дворе Етно клуба „Одняте од забуца“. На литературно-музичним вечаре у дворе Етно клубу, представени три нови кнїжки у виданю НВУ „Руске слово“ – збирки поезиї „Осце и черешнї“ Агнети Бучко Папгаргаї и „Слово Бояна Двокраяна“ Владимира Бесерминя, як и збирка критикох и рецензийох „Галов“ Ирини Гарди Ковачевич. За любительох поезиї, була то єдна сказковита подїя. Можебуц пре красни амбиєнт у котрим є отримана, можебуц пре стихи котри публику водзели попод коруни дозретих вишньох и прешпацирац ше коло рикох Дунай, Москва и Днїпро, окупани зоз чувствами любови, болю и здогадованя. Обидва поетеси, чаривнїци у швеце поезиї. Зоз свою бешеду прешвечели же прецо так длуго и моцно паную зоз тим шветом. Зоз талантом за писанє ше приходзи на тот швет, алє вец то и обовязка писателя же би тот талант врацел назад до швета.

31. ЮЛИЙ 2015.

„Кед би остала лєм єдна особа котра зна бешедовац по руски, длужносц писателя же би єй дала дацо пречитац на своїм язику, бо хто други то зроби кед нє руски писатель‟ гварела Ирина Гарди Ковачевич. Свою пошвеценосц и любов ґу поезиї, Агнета Бучко Папгаргаї потолковала з тим же за ню шицко става кед габа стихох почнє дуркац у нєй же сце висц вонка, же би була записана на папер. За ню поезия прикраска за душу. То чувство котре остава записане, а котре о вельо, вельо роки ознова може у даким виволац таке исте чувство. Модератор и идейни творитель програми бул Микола Шанта, а вечар бул преткани з поезию хтору читали млади Коцурици з помоцу уж искусней ґлумици Александри Лендєр, алє и зоз шпиванками котри шпивали коцурски шпиваче. Публика мала нагоду послухац и цо о кнїжкох думаю їх рецензенти Олена Планчак Сакач и Микола Шанта. Младши ґенерациї можебуц першираз дожили же би их заплюсла габа поезиї и бешеда о нєй на таки способ. Знам же сом з того вечара пошла окупана з нїжнима чувствами и облапена з мрию котра ище длуго мойо думки ношела през стихи котри сом слухала. Наздавам ше же таки вечари нє останю лєм памятка на єден лєтнї змерк, алє же их будзе ище вельо, вельо, вельо....

РУСКЕ СЛОВО 19

ТЕМА – СКАЗКА Мекитар ҐОШ

Маґда КОПАЧОВА

(1140 – 1213)

КРАЛЬОВНА У МОЛГИ

МОЦ НЄ ВШЕ У МНОЖЕСТВУ

Ш

едзела на штред двора на своїм трону. Кедиш давно поставели єй го поданїки. Уж ше нє здогадовала котри то поданїки були, лєм зна же ю поставели шедзиц. Облєкли ю до прекрасней, чистей, билей, длугей сукнї котра була розширена доокола, през цали двор. Єй длугоки били власи пирхали пишно на витру док єй у ухох одгуковала шпиванка. Була щешлїва.Анї сама нє знала кельо шедзела на трону, як русалка, а поданїки ю приходзели опатрац. Приходзели людзе зоз швета, чудовали ше єй краси и тому же була окремна, специфична. И вона ше цешела.Нє обачовала молгу котра ше сциха котурбичала зоз конца загради. Перше почувствовала же ю цошка по ногох ласкота. Було жимне и влажне, алє нє було страшне. Кед тото жимне дошло по колєна почала ше нєприємно чувствовац и ровно єднак роздумовала цо би то могло буц. Алє и далєй ше нє старала. Гоч поданїки вше менєй доходзели, заш лєм було тих цо ю пришли опатриц и повесц єй яка є єдинствена. Сукня давно нє була била. Перше постала шива од рубцох котри ше цагали по жеми, а вец вше чарнєйша. Од бруду, од блюваня єй поданїкох котри ше старали як похпац до себе цо вецей прашецини и попиц цо вецей палєнки. Нє обачела кеди єй молга прешла прейґ ґамбох. Теди уж анї слово виповесц нє могла.

Mолга ю сцисла и заварла бешеду. Нєодлуга анї поданїкох нє видзела. Єй прекрасни били власи були мокри и злїпени. Место словох зоз устох єй виходзели лєм хробаки. Желєни, чарни, вшелїяки. Шицко у нєй гнїло а вона то нє обачовала. Место очох єй хтошка штурел склєняни пильки белавей фарби, та, кед би дахто и забегнул до двора и до тей молги, могол видзиц лєм як ше цошка белавеє на єй зранцавеней и з маховину прекритей твари. И далєй думала же є биловласа и красна кральовна у билей сукнї на трону. Алє, тото єй уж нє було хто повесц.

18 РУСКЕ СЛОВО

Раз ше на нєбесох шицки гвизди зишли, розпатриц же чом их надшвицує, и слунко, и мешац. Найстарша гвизда гварела же то прето же су розєдинєни, та ришели пред шлїдуюцим змерком ше зєдинїц. Алє при мешацу їх шветлосц заш лєм щезла. Прето ше нєвольно на свойо стари места врацели, зрозумели же кед ше змагац нє могли анї з мешацом, дзе же вец годни аж зоз слунком. (преклад В. Д.)

Гавриїл Г. НАДЬ

ВОВК И ГУСКА Збачела раз гуска старого фаркаша як зубиска оштри у гущави шаша, та ше му питала: „Цо, бачи, робице? Нє знаце же дармо зубиска оштрице, бо нє зуби, алє розум победзує! А гваря же мир уж общи запанує! “ „Цо?... Мир?... Та нє ґаґай! Правда же ше чує и о тим... Алє же розум победзує, то уж нє правда! Бо, я кед гладуєм, я лєм зоз розумом нє влапим заяца; а и кед нападню на мнє мойо „браца“, лєм з розумом я ше од нїх нє ментуєм! И докля розум у живоце завиши од жалудка, и док вон покорно служи цмим инстинктом цела - и побиду вше риши лєм множество зубох у розличним видзе. Алє сладка причта, цо так живо кружи, же швет раз дочека же общи мир придзе, лєм би ше нам теди у швеце зисцела кед би моц розума так ствар ушорела же би шицка моц зла лєм добру служела. Алє чи то розум так ствар ушорює? И чи „добре“ кажди єднак задумує? Прето я нїкому нє барз довируєм, та за кажди случай зуби виоштруєм!“ 31. ЮЛИЙ 2015.

ПРИКАЗ

Саня ПОЛДРУГИ

ЛЄТНЇ ЗМЕРК ЗОЗ ЛИТЕРАТУРУ Литературни вечар у Коцуре, представянє трох нових виданьох НВУ „Руске слово” Лєтнї змерк у моїм валалє, першого дня Фестивалу фолклору „Коцурска жатва“, бул вицифровани нє лєм зоз красоту слункових зарйох и пахом покошеного жита, алє и зоз красним висловом, нїжнима стихами и милу мелодию, котри ше розпрестарли на шицких присутних у дворе Етно клуба „Одняте од забуца“. На литературно-музичним вечаре у дворе Етно клубу, представени три нови кнїжки у виданю НВУ „Руске слово“ – збирки поезиї „Осце и черешнї“ Агнети Бучко Папгаргаї и „Слово Бояна Двокраяна“ Владимира Бесерминя, як и збирка критикох и рецензийох „Галов“ Ирини Гарди Ковачевич. За любительох поезиї, була то єдна сказковита подїя. Можебуц пре красни амбиєнт у котрим є отримана, можебуц пре стихи котри публику водзели попод коруни дозретих вишньох и прешпацирац ше коло рикох Дунай, Москва и Днїпро, окупани зоз чувствами любови, болю и здогадованя. Обидва поетеси, чаривнїци у швеце поезиї. Зоз свою бешеду прешвечели же прецо так длуго и моцно паную зоз тим шветом. Зоз талантом за писанє ше приходзи на тот швет, алє вец то и обовязка писателя же би тот талант врацел назад до швета.

31. ЮЛИЙ 2015.

„Кед би остала лєм єдна особа котра зна бешедовац по руски, длужносц писателя же би єй дала дацо пречитац на своїм язику, бо хто други то зроби кед нє руски писатель‟ гварела Ирина Гарди Ковачевич. Свою пошвеценосц и любов ґу поезиї, Агнета Бучко Папгаргаї потолковала з тим же за ню шицко става кед габа стихох почнє дуркац у нєй же сце висц вонка, же би була записана на папер. За ню поезия прикраска за душу. То чувство котре остава записане, а котре о вельо, вельо роки ознова може у даким виволац таке исте чувство. Модератор и идейни творитель програми бул Микола Шанта, а вечар бул преткани з поезию хтору читали млади Коцурици з помоцу уж искусней ґлумици Александри Лендєр, алє и зоз шпиванками котри шпивали коцурски шпиваче. Публика мала нагоду послухац и цо о кнїжкох думаю їх рецензенти Олена Планчак Сакач и Микола Шанта. Младши ґенерациї можебуц першираз дожили же би их заплюсла габа поезиї и бешеда о нєй на таки способ. Знам же сом з того вечара пошла окупана з нїжнима чувствами и облапена з мрию котра ище длуго мойо думки ношела през стихи котри сом слухала. Наздавам ше же таки вечари нє останю лєм памятка на єден лєтнї змерк, алє же их будзе ище вельо, вельо, вельо....

РУСКЕ СЛОВО 19

ЛИ КУ ТЕ ЦИ РАТ К УР НИ

О АВТОРОВИ – ИҐОР ГОРНЯК, перши гип гопер чий албум можеме обчековац початком шлїдуюцого мешаца, зоз новим числом младежкого часопису МАК. Тот двацецтророчни Коцурец, студира на Филозофским факултету на напряму за русинистику. Його дїла конциповани на єден окремни способ хтори мож повязац и зоз музику през хтору ше Горняк виражує. Як гвари, пише прето же би нє еґзистовал кед би нє писал, алє би анї нє писал кед би нє еґзистовал. Циль му, по його словох, же би „охабел рубец у часу.”

Иґор ГОРНЯК

ЛЄМ ДЗЕЦИ Ми нє родзени прекляти, ми родзени гришни, ми родзени ту дзе часто зродза гришки, ту дзе водза шицки же би за даким нє ишли, дзе знаю джобац игли, бо нє прешли през уха истих.

Спалєл сом остатню отрушинку, левитирам а уствари шедзим на лавочки и контемплирам. Велї уж пошли, велї „твори” здохли, и да су живи заш ми шмердза хорти.

Ту половка пич**, а друга половка тота цо ноши штикли. Ту шицки исти а ти будз иншаки, ту шицки звикли та их худ вицадзи.

Шедзим на огромней коцки, виша ми ноги чекам да судьба знова руца, цо сом добил шейсц чи єден чи ше даґдзе заглоби прето я на коцки же бим себе могол помочи.

Патрим да нє зашпим, як мали зме нє мали, а я патрим кадзи ґажим, ви ми гласни а нє страшни.

Робим цо робим, знова знам же сом добри, я заєб** лєм того хто то заслужел дожиц.

Од дїдох ми остали лєм празни фляши, алє знам и же заш лєм цошка мали. Єден ми охабел презвиско та Руснак оставам, други наймилшу писню од Миколи Корпаша. „Карчмар дай нам вина... дай нам вина! шпивай ми, дзивчино, лєм ми шпивай! най ми у пиянству спреєш, спреєш моя червена калїно нє сцем без це! сам я своєй судьби поламем конари, боль мой чежки най заглуша полни з вином погари.”

Патрим як заспали, як мали вони мали, я цихи алє глас, у глави ми гласни! Чувам клинца у себе та ме велї преросли, я нїґда нє одрошнєм кед сом нє мушел прейґ ноци, дзвигнєм ше на пальци ещи, дзвигнєм штреднї пальци ещи, ево ци швеце, врещим, ми вше останєме лєм дзеци!!!

Кед дакеди умрем а ти найдз ме у карчми, дзе шпива Микола Корпаш и граю гудаци. Можем жиц ту з вами спод подлей маски, алє вецей ми ше пачи у моєй сказки. Дзе илуструєм помали зоз словами, слухам ноцами цо шептаю инструментали, на концу шицко з щиру емоцию офарбим, до каждей строфи максимално шерцо вицадзим! Знаш же я ту можем чуда посадзиц, же би муда виросли знай же мушиш мац их! Чи осетиш пиху у руским презвиску? Я сцискам песц кед чуєм руску писню!

Число ушорела редакция ЛС: Александра Живкович, Александра Лендєр и Ваня Дула. Фотоґрафиї: Вероника Вуячич

20 РУСКЕ СЛОВО

31. ЮЛИЙ 2015.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА НА РУСИНСКИМ ФЕСТИВАЛУ У СВИДНЇКУ

ПРИПОЗНАНЄ „ДЯКОВНИЙ ЛИСТ” ЯНКОВИ ЛЕНДЄРОВИ

Же щира тирваца робота вше припозната и наградзена, потвердзую и припознаня хтори того року достал визначни драмски дїяч Янко Лендєр зоз Вербасу

Ю

вилеї хтори того року означел Янко Лендєр зоз представу Руского народного театру „Петро Ризнич Дядя” „Як забиц предсидателя” – 60 роки живота и 40 роки културно-уметнїцкей творчосци при Руснацох, достали медзинародну димензию. На тогорочним, трецим по шоре Русинским фестивалу у Свиднїку, у Словацкей, городоначалнїк Ян Голодняк на шветочним приєму у городскей хижи Янкови Лендєрови уручел „Дяковний лист”, припознанє з нагоди животних ювилейох и за розвой русинскей култури. На приєму були присутни делеґация зоз Ческей, Словацкей, Румуниї, України и Сербиї на чолє зоз предсидательом Општини Вербас др Братиславом Кажичом, директором Заводу за културу войводянских Руснацох Серґейом Тамашом, а спред Националного совиту Руснацох бул Йовґен Мудри.

– Було то вельке нєсподзиванє и прави шок, бо нїч пред тим у контактох зоз орґанизаторами Фестивалу и чолнима людзми у Свиднїку нє гуторело же ше то планує. Слова котри о моєй животней и уметнїцкей драги пошвеценей рускому народу пред угляднима госцами вигварел Ян Голодняк, цошка цо лєм раз у живоце мож дожиц. Дахто звонка твоєй держави провадзи твою роботу и дава єй таке вельке значенє – ище вше з моцнима емоциями о тей подїї бешедує Янко Лендєр. Високе припознанє хторе Янко Лендєр достал затераз перше котре збратимени места Свиднїк и Вербас додзелєли поєдинцови, цо му дава ище векшу и значнєйшу димензию.

31. ЮЛИЙ 2015.

– Сцел бим и на тот завод подзековац приматорови места Свиднїк – Янови Голоднякови и шицким його сотруднїком на високим припознаню хторе ми уручели, алє и на їх вельким намаганю же би Свиднїк бул центер рускей култури у Словацкей. Указали мнє и моєй фамелиї барз вельку чесц. Потвердзели же щира и витирвала робота пошвецена свойому народу вше наградзена – гвари Лендєр. Янко Лендєр на тогорочним Фестивалу у Свиднїку бул приватно зоз свою супругу Наду и Петром Брилом, а то му штварти рок за шором як приходзи до того, з Вербасом побратименого, места.

– У Свиднїку сом першираз наступел 2012. року зоз монодраму „Илия опозиция”, кед и почало културноуметнїцке сотруднїцтво. На першим Фестивалу сом наступел вєдно зоз супругу Наду, у дуодрами „Драга до надїї”. Жаль ми же нє були вигодни обставини же би ше и того року наступело, бо була адекватна представа, а публика у Свиднїку жадна представох на руским язику. Чувствуєм же писнї и танци маю, алє су жадни тей нашей рускей бешеди, же дахто и споза їх гранїци так бешедує и же го мож розумиц як свойого власного – приповеда наш собешеднїк. Вон ше наздава же уж нарок Свиднїчаньом подзекує на високим припознаню з нову представу, зоз места дзе є найсиґурнєйши, зоз „дескох цо живот знача”. А, як гвари, його живот то наисце театер. ■ А. Маркович

РУСКЕ СЛОВО 21

МОЗАЇК ПИЯТА АКЦИЯ МЛА ДИХ „ДАЙ И ТИ

У ДРУЖТВЕ И ЧЕЖКА РОБОТА ЛЄГКА

Пише: Танита ХОДАК

С

Зоз приходом волонтерох пияток, 24. юлия у пополадньових годзинох, упрекосц горучави, у Коцуре почала акция младих „Дай и ти свою руку” и тирвала по нєдзелю, 26. юлий. „Коцурске здруженє младих” (КУМ) привитало коло 120 акцияшох зоз цалей Сербиї, а же би им нє було допито, орґанизаторе и того року попри роботней акциї порихтали числени рекреативни, едукативни и забавни активносци

вяточне отверанє було у велькей сали Дома култури, акцию отворел предсидатель КУМ Стеван Самочета, а волонтерох привитал и заменїк предсидателя Општини Вербас Милан Ґлушац, як и подпредсидатель Рускей матки Миломир Шайтош. На отвераню премиєрно виведзена и представа „Преостале пустоловине” по тексту и режиї Иґора Пушкаша. Порихтали ю за тоту нагоду члени драмскей секциї у рамикох КУМ – Никола Салонтаї, Александра Русковски, Катарина Кулич и Давид Кулич, як и сам режисер. Млади акцияше перши дзень акциї мали бешедни роботнї у хторих ше упознали, а пияток тиж вихасновани и за друженє на адаптованей лєтнєй валалскей бини. Вечар бул рок концерт, а волонтере мали нагоду чуц коцурски рок состав „Демиґод”, кулски „Хеви воку” и зренянински „Директ драйв”. Предсидатель

22 РУСКЕ СЛОВО

Петро Хромиш, Дюрдьов, 15 роки – Уж три роки зашором приходзим на Акцию до Коцура и нє побановал сом. Упознал сом валал и велїх младих. На роботней акциї сом пораєл церкву, и нє було ми барз чежко. Найвецей ми ше на акциї пача друженя на салашох, там ми найцикавше – гвари Петро. Душан Сайдл, Марадик, 17 роки – На акцию уж даскельо роки дзечнє приходзим, и вше ше крашнє препровадзим, мам ту уж вельо добрих пайташох. На роботней акциї сом фарбел ограду на фодбалским терену и садзел сом пауловниї. Гоч було горуцо, було цикаве, бо сом нє бул сам – гвари Душан. Анкица Лазаревич, Ниш, 19 роки – Першираз сом на акциї и барз ми ше пачи. Упознала сом ше зоз тутейшима звичаями, язиком, околїском хторе иншаке як там дзе я жиєм. През роботу сом упознала велїх парнякох и крашнє зме ше дружели. Обовязно придзем и нарок – гвари Анкица. Невена Стаматович, Краґуєвац, 21 рок – Ми, пришли зоз Краґуєвцу, члени зме єдного младежского здруженя и чули зме за акцию та зме ше надумали одволац, и нє побановали зме. Пачи ми ше же єст вельо активносци и нє було нам допито, наисце крашнє орґанизоване. Думали зме же будземе лєм робиц, алє ми ше видзи же ту акцент праве на друженю – гвари Невена

Вербаского едукативного центру Борис Юрошевич виявел же зоз адаптацию тей бини тото здруженє жадало допринєсц Коцуру и його валалчаном, а сам проєкт ма ище даскельо фази хтори ше познєйше реализує. Всоботу була роботна акция – основа цалей акциї младих. Волонтере були подзелєни до ґрупох и розпоредзени по цалим валалє. Чи то було ушорйованє явних поверхносцох, чи ожелєньованє, чи помоц старим и кому требало, чи дацо цалком инше, розположеним и порихтаним волонтером нїч нє було чежко, и робота швидко ишла, бо робели у дружтве. Засадзели вельо младнїки и квеце, фарбели огради и банкини, пораєли, помагали у каждодньових роботох, и мило им було кед домашнї були задовольни. Пополадню ше 31. ЮЛИЙ 2015.

МОЗАЇК ЛЄТНЯ ЖУРКА НА ОТВОРЕНИМ

СВОЮ РУКУ”

НОВА ЕКИПА НА СТАРИМ МЕСЦЕ

Лєтня журка на отвореним „Пакт он” (Summer open air party „Pact on”) отримана 24. юлия у Руским Керестуре на базену, на ткв. „Реґе стейджу” у орґанизациї „Пакт Рутеноруму” у сотруднїцтве зоз Роботним целом за младеж Националного совиту Руснацох

31. ЮЛИЙ 2015.

Фото: Й. Живкович

знова стретли на вшелїяких креативних роботньох, нащивели дзеци з окремнима потребами, слухали и участвовали у дебатох на рижни теми, потим розпоредзени до осем екипох одбавели турнир у фодбалу, а вечар ше розтерховали и на ноцним купаню на базенох у Центру за физичну културу „Драґо Йовович” у Вербаше. Внєдзелю по Служби Божей волонтере пошли на вилєт на „Войов” салаш нєдалєко од валалу. Акция би нє була така яка є кед би нє було числених спонзорох як цо локална самоуправа, здруженя, институциї и подприємства, менших поднїмательох у валалє и околїску и людзох добрей дзеки, алє и орґанизацийного тиму младих хтори ю обдумали и реализовали. Предсидатель КУМ Стеван Самочета гвари же є задовольни зоз тогорочну Акцию.

– Задовольни зме зоз младима, були вредни и весели як и вше. Мило ми же нас хвиля потримала, бо думам же би акция нє була така успишна кед би було дижджу. Порихтали зме рижни активносци за младих и думам же им тоти три днї у Коцуре були интересантни – по законченю акциї гварел предсидатель КУМ Стеван Самочета.■

Журка почала зоз наступом новооснованей керестурскей ґрупи „Nevermind”, потим наступели млади музичарки Марина Роман и Александра Русковски, як и ґрупа „Aqstars”, тиж зоз Руского Керестура. Потим нащивительох забавяли уж познати и афирмовани диджейове Бозне и Рокстер зоз „Drop sensei”, музичней орґанизациї зоз Нового Саду. Предсидатель „Пакт Рутеноруму” Яким Винаї гвари же „Пакт” задовольни зоз наступами виводзачох и зоз числом нащивительох.

– После длугшей паузи „Пакт” ознова активни, оформели зме ше и жадали направиц журку за младих. Наздаваме ше же з рока на рок будзе вше векша, же прерошнє до традициї и же єдного дня посцигнєме тот уровень хтори мала „Водова фест” – гвари Винаї. Журку финансийно потримали Национални совит Руснацох и Месна заєднїца Руски Керестур, а Винаї

УПЕЧАТКИ: Александар (31): Я зоз Коцура, нїґда сом нє бул на „Водовей”, а тота журка ше ми наисце пачела. Орґанизаторе пренашли барз добри мотив и способ потримовки младим виводзачом. Треба же би ше таки збуваня отримовали, же би дахто могол „виплївац” и же би ше афирмовал. Жарко (15): Найбаржей ше ми пачела ґрупа „Aqstars”, прето же грали и старши писнї. Окреме ми мило же грали писнї ґрупи „The Doors”, бо млади нє барз слухаю старши писнї, а думам же ше квалитет нє шме занєдзбац и треба го чувац. Соня (19): Барз ше ми пачи же ше традиция помали враца. Валал постава вше пасивнєйши и треба зачувац тото цо добре. Барз ми мило же орґанизаторе голєм на єден дзень врацели „Водову”, нє врацели шицко, алє голєм єдну часточку. Керестур ознова будзе и по тим познати и будзе и далєй нащивйовани. Супер же ше члени „Пакту” орґанизовали, порадзели, же вибрали предсидателя и наздавам ше же буду отримовац ище таки збуваня. Биля (29): Пачи ми ше же ше после паузи знова цошка случує. Барз добре же наступали локални бенди и же достали нагоду представиц ше. Треба потримац и похвалїц „Drop sensei”, хтори у Новим Садзе уж направели успишни проєкт, а видвоєли свой час и представели ше нашей публики, понеже знаме же Бозне и Рокстер зоз Керестура. Борис (25): Пачи ми ше же було вельо людзох, же туня и добра цуґа, добра мюза, вельо красни дзивки, одлично, 5.

наглашел же ше млади волонтере максимално анґажовали.

– Нє отримали бизме журку без такей велькей и нєсебичней помоци младих Керестурцох. Наисце маю вельо дзеки, сцелосци и упартосци. Нїхто нє глєдал дньовнїци, єдзенє, анї пице, шицки ше лєм питали цо треба поробиц и такой ше лапали до роботи. Два днї по цали дзень на базену помагали, пририхтовали, робели, без пригваркох, без вистатосци. Млади доказали же ше сцу и буду закладац – наглашел Винаї. „Пакт Рутенорум” ознова активни од мая того року, а шлїдуюци векши плановани проєкт то „Дньовка”, як и даєдни менши проєкти, алє, як гваря, шицко завиши од финансийох. Ася Папуґа

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ВЛА ДИМИР МИКЛОШ, МАШИНСКИ ИНЖЕНЄР, РОБИ ЗА ГОЛАНДЯНОХ И НОРВЕЖАНОХ

РОВНОВАГА МЕДЗИ РОБОТУ И ЗА ДОВОЛЬСТВОМ Пишe: Ана МАРКОВИЧ

Владимир Миклош родом з Вербасу, ище у дзецинстве бул заинтересовани за машини, механїку и мотори. Прето му було лоґичне уписац ше до школи за автомеханїчара, а вец школованє предлужиц на Факултету технїчних наукох у Новим Садзе. Владимир нє геверовал, здобуте знанє усовершовал, а нєшка роби за два иножемни фирми – голандску и норвежску

В

ладимир Миклош ище под час студийох зрозумел же ше муши усовершовац у тей обласци по хторей наш реґион познати и дзе поживова индустрия єдна з найважнєйших конарох привреди. Студирал на напряме Конструктор поживових машинох и пошореньох.

– Факултет ми дал одвити на велї питаня у фаху, алє и зобудзел любопитлївосц ґу велїм другим обласцом – почина бешеду наш собешеднїк, хтори почал робиц чим закончел студиї.

– То покус и прето же сом студирал кус длужей – покус франтує и гутори же свойо знанє у машинстве такой преверел.

– Приявел сом ше на конкурс дзе ше покладало фахово тести, и на мойо щесце, достал сом роботу. Владимир хвильково роби у двох фирмох – у проєктним бироу зоз Голандиї хтори ма представнїцтво у Новим Садзе, а тиж и у норвежским проєктним бироу хтори ше занїма з проєктованьом ладьох. Жиє у Новим Садзе. РОБОТА ГО ОДВЕДЛА ДО НОРВЕЖСКЕЙ Миклош на даскельо заводи бул у Норвежскей. Там ше усовершовал и гвари, добре упознал жем и людзох на далєким сиверу Европи.

24 РУСКЕ СЛОВО

31. ЮЛИЙ 2015.

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ – Норвежска барз красна жем, така красна же бим нє могол окреме видвоїц цо ми ше там найбаржей пачело. Там таки чисти воздух же то окремна приповедка, а вода така же мож пиц з каждого потоку або озера. На самим сиверу слунко под иншаким углом як у нас, та мож видзиц його прекрасни виходи и заходи хтори влєце тирваю по даскельо годзини. Людзе добри домашнї, а з норвежскима колеґами сом барз добре сотрудзовал – гвари Владимир. НАШОЛ СЕБЕ ЛЇКА Владимир свой шлєбодни час препровадзує так же керує телевизор, чита, слуха музику, або ше дружи з пайташами. Люби природу и животинї, и гвари же ше контакт з природу траци кед ше почнє робиц у канцелариї за компютером.

– Длуго ми требало же бим зрозумел же процив стресу найлєпши – спорт. Брат Мирослав ме раз нагварел же бизме пошли бежац. Помали сом доставал кондицию, бо зме бежали вше частейше и швидше. Пред трома роками сом бежал на „своїм” першим полумаратону, о рок сом бежал два, а вец и три. Нарок бим любел бежац и свой перши маратон – гвари наш собешеднїк и цеши ше же му ше удало витримац на Фрушкогорским ултрамаратону хтори бул длугоки 110 км.

ПУТОВАНЯ ЯК ГОБИ

Владимир Миклош: – Бежим „За дзецински ошмих” Атлетско-рекреативного клуба – Фрушка гора

– Под час студийох нє було вельо пенєжи, та сом ше знаходзел як сом могол. Мойо пайташе и я путовали прейґ Волонтерского центру Войводини, робели зме и камповали. Так сом упознал културу велїх жемох, алє и велїх волонтерох. Бул сом у України и Турскей и упознал людзох з цалого швета. Мойо найвекше путованє було прешлого року, кед сом путовал до Непалу. Обишол сом Катманду, прекрасни историйни город, а у авґусту мам намиру одпутовац до Южней Америки – гвари Владимир.

У Катмандуу у Непалу

31. ЮЛИЙ 2015.

– Атлетика наисце кралїца спортох, бо без огляду же випатра же ше єдни з другима змагаю, кажде ше змага и зоз собу. А победзиц самого себе, то найсладша побида – констатує Владимир. Його роботни дзень почина так же шеднє на бициґлу и пойдзе на роботу, а каждого вовторку и пиятку зоз тимом „Добро ютро” (мож их найсц на фейсбуку) бежи и вежба на новосадским Кею.

– Єден швайцарски лїкар вше гуторел же чловек створени же би ше рушал, а нє шедзел и патрел телевизию. И я ше того тримам. А мойо пайташе од того же гоня бициґли, справели бизнис. На бициґлох по Новим Садзе розвожа пакети, швидко и еколоґийно – гвари Владимир и наглашує же рушанє то и єдно нове путованє.■

РУСКЕ СЛОВО 25

ДУХОВНИ ЖИВОТ У ЦЕРКВИ СВ. ВЛА ДИМИРА У НОВИМ ВЕРБАШЕ ПРЕСЛАВЕНИ КИРБАЙ

У

ШВЕТОЧНО И З ВЕЛЇМА ГОСЦАМИ

но во вер ба скей па рохиї внєд зе лю пре славени Кирбай, швето Владимира Велького. Архиєрейску Службу Божу предводзел наш прео священи владика кир Георгий Джуджар. Як и плановане, на швето Св. Владимира пред Службу благо словени олтар и кивот. Со служели о. Янко Колошняй з Канади, декан беоґрадски и парох у Сримскей Митровици о. Владислав Варґа и парох зоз старовербаскей парохиї о. Алексий Гудак. Споведали єромонах Роман Кандрач з України и єромонах Платон, василиян з Кули, а ґу шветочно сци ше приключел и коцурски парох о. Владислав Рац.

– Владимир Вельки бул вельки державнїк и знал же держави треба духовАрхиєрейску Службу Божу предводзел наш еґзарх, преосвящени на основа – гварел владика кир Георгий владика кир Георгий Джуджар, а на швето пред Службу благословени Джуджар. – Так и славиме нашого про олтар и кивот свитителя, нєбе сного заступнїка и по-

Монахинї зоз красним шпиваньом возвелїчали швето

26 РУСКЕ СЛОВО

кровителя пред Го сподом Богом. Приклад св. Владимира поучни, кажди з нас може у його особи вид зиц себе, з нашим пременлївим справованьом, слабо сцами и з нашима успихами. По владикових словох, кажде у своїм живоце глєда духовну основу. Святи Владимир нам указує же смисел нашого живота у Исусови Христови. Заєднїцтво зоз Христом ма ше одражиц на нашу духовну пременку и духовни рост. Святи Владимир нє бул священїк, анї епископ, анї монах, а наволую го ровноапо столним, бо зоз своїм животом, мисию, зоз своїм наказованьом ше приблїжел и зробел за Церкву тельо кельо и апо столи. Приклад його живота то за нас жридло активно сци, же бизме шлїдзели його, нашого нєбе сного покровителя у нашим живоце, и же бизме ше старали за змоцньованє вири. Нововербаски парох о. Иґор Вовк подзековал нашому еґзархови же пришол возвелїчац швето и благо словиц олтар и кивот, подзековал шицким паноцом, монахиньом на красним шпиваню, дзияком и шицким парохияном, як и го сцом з других парохийох. Вон з тей нагоди подзековал и шицким хтори тидзень пред шветом пораєли церкву и допринєсли же би вона була красша. По сле Служби Божей було мированє парохиянох, а друженє ше предлужело у про сторийох парохиї. Як и каждого року, присутни мали нагоду купиц лакотки, бависка и сувенири на драже опрез церкви.■ А. Маркович 31. ЮЛИЙ 2015.

ДУХОВНИ ЖИВОТ КОЛО ДРАГИ ДО ВОДИЦИ

ПРЕМЕНКА У ПАРОХИЇ У КОЦУРЕ

МОСЦИК ҐУ КРИЖУ НА МEДЄШУ

О. ШАНТА БУДЗЕ СЛУЖБОВАЦ У КЕРЕСТУРЕ

Од соботи, 25. юлия, мож дойсц ґу крижу на Медєшу у керестурским хотаре, цо потераз нє було лєгко пре широки и глїбоки ярок на тим месце, коло драги до Водици. Дзекуюци єдней парохиянки котра дала пенєж за желєзну конструкцию за мосцик и керестурскому подприємству „Комфорт” Иґора Раца котре подаровало дески, мосцик з добродзечну роботу поставели коло 10 члени Церковного одбору и други Керестурци. Тидзень пред поставяньом, желєзну конструкцию мосцика направели член Церковного одбору Дюра Надь Митьов и Янко Ковач Кижмишка. З помоцу добровольцох мосцик поставени, а поробени и потребни менши мулярски роботи. Желєзно-древени мосцик ґу крижу спрам Водици длугоки 7 метери, широки є 90 центиметри, так же тераз лєгко ґу ньому дойсц, помодлїц ше, положиц квеце и отримовац го. М. З.

о. Михайло Шанта

Внєдзелю на Службох Божих парох коцурски о. Владислав Рац обвисцел парохиянох же од тей нєдзелї потерашнї капелан о. Михайло Шанта, по декрету нашого еґзарха кир Георгия Джуджара, свойо службованє предлужи у Руским Керестуре. Парох Рац подзековал о. Михайлови у свойо мено и мено парохиянох на потерашнїм службованю, а потим и о. Шанта отримал казань у хторей виражел радосц же му перше службованє було праве у Коцуре, у хторим вироснул. Тиж по владиковим декрету, за помоцнїка коцурскей парохиї меновани о. др Яков Кулич, потерашнї професор на Папским универзитету у Риме, хтори од того лєта у пензиї. О. Кулич тиж по походзеню зоз Коцура. Т. Х.

У ШИДЗЕ ПРИРИХТОВАНЄ ЗА ШЕСТУ ПОДОБОВУ КОЛОНИЮ

УМЕТНОСЦ У РЕЗИДЕНЦИЇ Тогорочна, традицийна културна манифестация, шеста по шоре Подобова колония хтору вєдно орґанизую грекокатолїцка парохия Преображеня Господнього и КПД „Дюра Киш” будзе отримана 6, 7. и 8. авґуста. Як нам гварел о. Михайло Режак, парох у Шидзе, на час послати поволанки за колонию коло 20 подобовим творительом. Дзепоєдни уж були вецей раз госци на колониї, а тиж поволанки послати и уметнїком хтори ище нє участвовали. Отверанє колониї 6. авґуста на 18 годзин, хторе будзе преткане зоз поетскима стихами. Маляре свойо импресиї на платно буду преношиц пияток и соботу, кед у пополадньвих годзинох будзе отворена вистава нових малюнкох. Вл. Дї.

31. ЮЛИЙ 2015.

Зоз прешлорочней подобовей колониї у Шидзе

РУСКЕ СЛОВО 27

INFОРМАТОР

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 18. юлия 2015. року занавше нас зохабела наша мила мац, супруга, баба и прабаба

OGLA[OVANW

АМАЛИЯ БИЛЬНЯ народзена Новта (1943–2015) з Коцура Занавше вас буду паметац супруг Юлин, синове Юлин, Владимир и Звонимир и дзивка Мелания зоз фамелиями Спочивайце у мире Божим!

021/6613-697, 021/ 6624/708 e-mail: ruske.redakcija@gmail.com

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. юлия наполнєли ше штири роки як нас нєсподзивано зохабел наш мили

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Стреду, 29. юлия 2015. року наполнєли ше смутни штерацец днї од шмерци нашого милого и доброго мужа, оца, швекра и дїда

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. юлия наполня ше штерацец днї як нас зохабела наша мила

ВЛАДИМИР ПАЛАНЧАЇ (1944–2015) з Руского Керестура

ЖЕЛЬКО НАДЬ (1982–2011) з Руского Керестура Занавше останєш у наших шерцох и думкох. Вично ожалосцени твойо наймилши: супруга Ванеса, син Давид и дзивочка Сара Спочивай у мире Божим и най це ангели чуваю!

МЕЛАНИЯ ПАПБИРКАШ (1936–2015) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятку на ню чуваю єй наймилши Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. юлия наполнєли ше штири смутни роки як нас зохабел наш мили син и брат

ЖЕЛЬКО НАДЬ (1982–2011) з Руского Керестура

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Прешли два смутни роки як нас зохабела наша шестра и нина

МЕЛАНА АРВА народзена Дудаш (1934–2013) з Руского Керестура

Памятку на ньго навики буду чувац мац Олена, оцец Михайло, шестра Марина и брат Мирко зоз супругу Таню и дзецми Виктором и Тонийом Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. юлия 2015. року наполнєли ше штири жалосни роки як нас занавше зохабел наш мили

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. юлия наполнєли ше штири роки як занавше пошол до вичносци наш мили

ЖЕЛЬКО НАДЬ (1982–2011) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятку на ньго навики будзе чувац фамелия Щекич Спочивай у мире Божим!

ЖЕЛЬКО НАДЬ (1982–2011) з Руского Керестура Чуваме це у найкрасших памяткох. Родичи и Желько Штранґарово Спочивай у мире Божим!

28 РУСКЕ СЛОВО

През цали свой живот подаровал ши нам барз вельо любови, доброти и красни памятки, а кажда хвилька препровадзена зоз Тобу на окремни способ збогацовала нашо животи. Будземе це вично ношиц у шерцу и души. Твойо наймилши: супруга Фемка, син Владко, дзивка Терезка, нєвеста Тамара, жец Желько и унуки Мирко, Дарко, Давид, Борис и Ана Спочивай у мире Божим! Най це ангели чуваю!

Памятку на ню чуваю шестра Натала и шовґор Дюра Колошняйово, Владо, Сена и Даниєлка Колошняйово, Ната, Михал и Иван Рацово и Оленка, Славо, Антоний и Адриян Колошняйово Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. авґуста наполня ше 29 жа- Дня 1. авґуста наполня ше штелосни роки як нас зохабел наш ми- рацец жалосни днї як нас зохабела наша мила баба и прабаба ли оцец, дїдо и прадїдо

ЛЮБОМИР ХОДАК МЕЛАНА ХОДАК (1924–1986) з Руского Керестура (1926–2015) Навики останєце у наших шерцох и думкох. Ожалосцени вашо дзеци, нєвеста, жецове, унуки и праунуки Спочивайце у мире Божим!

31. ЮЛИЙ 2015.

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 4. авґуста 2015. року наполнї ше рок як вецей нє з нами наша мила мац, баба и прабаба

ИНФОРМАТОР * дзе цо будзе *

НА ПАЛИЧУ ТУРНИР У ОДБОЙКИ НА ПИСКУ

МАРИЯ ВИСЛАВСКИ (1928–2014) Вше будзе у наших шерцох и нїґда нє забудземе на єй любов, доброту. Памятку на ню буду чувац синове Ярослав, Любо и Йовґен зоз своїма фамелиями Мамо, спочивай и мире Божим!

Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku na osnovi ~lena 29. pasus 1. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<” ~islo 135/04 i 36/09), obyvxw

OBVISCENW

o prinw{enim ri{eню же potrebne precenqovanw vpl>vu и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на `ivotni {tredok проєкта радио базней станїци mobilnej telefoni> “Петроварадин 5” No{itelq prowkta “TELENOR” d.o.o., Novi Beo}rad, Mlade`skih bri}adoh число 90, podnwsol tomu or}anu vimogu za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl<vu застатого стану na `ivotni {tredok prowkta baznej stan<ci mobilnej telefoni< “Петроварадин 5”, у улїци Фрушкогорского одряду число 5, у Петроварадину, na katasterskej parceli ~islo 1540/7, K.O. Петроварадин, Gorod Novi Sad. Posle zaprovadzenogo postupku, Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku dny 21. юлия 2015. roku prinwsla ri{enw ~islo VI-501-707/15, `e potrebne precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на `ivotni {tredok.

Z cilqom obviscovany zainteresovanej yvnosci tekst ri{eny obyvxw {e u calosci: Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku, na osnovi ~lena 10 pasus 4 i 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~s. 135/04 i 36/09), ~lena 192. pasus 1. Zakona o ob|im upravnim postupku (“Slu`beni novini SRX” ~islo 33/97 i 31/01 i “Slu`beni gla{n<k RS” ~islo 30/10) i ~lena 11., 34. i 36. Odluki o Gorodskih upravoh Gorodu Novogo Sadu (“Slu`beni novini Gorodu Novogo Sadu”, ~islo 52/08, 55/09 i 11/10, 39/10, 60/10 i 69/13), postupaxci po vimogi “Telenor Commom Operation” Оґранак Беоґрад-Нови Беоґрад, по овласценю ношителя проєкта „Теленор” d.o.o. Mlade`skih bri}adoh 90, Novi Beo}rad, za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl<vu zastatogo stanu na `ivotni {tredok prowkta радио baznej stan<ci за mobilnu telefonix “Петроварадин 5”, prino{i

RI[ENW 1. Utverdzuw {e `e za prowkt baznej stan<ci mobilnej telefoni< “Петроварадин 5”, у улїци Фрушкогорского одряду число 5, у Петроварадину, na katasterskej parceli ~islo 1540/7, K.O. Петроварадин, Gorod Novi Sad, no{itely prowkta “TELENOR” d.o.o., Mlade`skih bri}adoh 90 (у дальшим тексту: Ношителя Проєкта) potrebne precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok.

2. Одредзує ше же No{itelq Пrowkta, Студию о преценьованю вплїву на животни штредок за проєкт базней станїци мобилней телефониї „Петроварадин 5”, у улїци Фрушкогорского одряду число 5, у Петроварадину, na katasterskej parceli ~islo 1540/7, K.O. Петроварадин, Gorod Novi Sad, у поглядзе обсягу и змисту, виробку у складзе зоз членом 17. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05).

31. ЮЛИЙ 2015.

На соботу 15. авґуста на Паличу будзе орґанизовани турнир у одбойки на писку у рамикох Спортских бавискох „Яша Баков”. Сход учашнїкох на 9 годзин на Паличу на теренох на хлопским штранду, а турнир почнє на 10 годзин. Екипи ше можу приявиц на е-маил: rusinisu@gmail.com або на телефон 061/11-34-473 Кирил Симунович.

OBGRUNTOVANW

No{itelq prowkta “Telenor Commom Operation” Оґранак Беоґрад-Нови Беоґрад, по овласценю ношителя проєкта „Теленор” d.o.o. Mlade`skih bri}adoh 90, Novi Beo}rad, podnwsol tomu or}anu vimogu za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl<vu na `ivotni {tredok prowkta baznej stan<ci mobilnej telefoni< “Петроварадин 5 у улїци Фрушкогорского одряду число 5, у Петроварадину, na katasterskej parceli ~islo 1540/7, K.O. Петроварадин, Gorod Novi Sad. Prowkt предвидзує поставянє тросекторней антенскей sistemи хтори будзе мац три антени (за кажди сектор по єдна) и то за перши сектор єдна антена Huawei ADU451807 за обидва радио системи (GSM 900 и UMTS), за други сектор єдна антена Huawei ATR451704 за обидва радио системи (GSM 900 и UMTS). Азимути антенох за систему GSM 900 50 stupn< (сектор 1), 150 ступнї (сектор 2) и 270 ступнї (сектор 3). Конфиґурация примодавача базней станїци за систему GSM 900 и за UMTS 2+2+2.

U skladze zoz Zakonom o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok и Правилнїком, o podnw{enej vimogi obviscena yvnosc z ogla{ovanqom u sredstvoh yvnogo informovany i MZ “Петроварадин”.

U zoz zakonom predpisanim terminw nw doru~eni dumany zainteresovanih or}anoh, or}anizacijoh i yvnosci.

Zoz ~lenom 144. Zakona o planovanx i vibudovi (“S.G. RS” ~islo 72/09, 81/09, 64/10-Odluka US од 19. септембра 2010. року 24/11, 121/12 42/13Odluka US, 50/13-Odluka US, 98/13 Одлука УС, 132/14 и 145/14)) zoz htorim utverdzena okremna fajta obwktoh za htori nw potrebne obezpe~ovac akti kompetentnogo or}anu za vibudov, odnosno akt za okon~ovanw vibudovi, a medzi n<ma i no{a~e antenoh zoz antenami na postoycih budinkoh, dragoh, infrastrukturi i kontejneroh elektronskej komunikaci<, yk i tipskih kabinetoh baznih stan<coh na odvituxcih no{a~oh, u skladze zoz dumanqom Ministerstva `ivotnogo {tredku, rudarstva i prostornogo planovany ~islo 353-0201676/2011-02 od 12. xliy 2011. roku, ta no{itelq prowktu nwma obovyzku doru~ic vivod zoz urbanisti~nogo planu lwbo potverdzeni urbanisti~ni prowkt, odnosno akt o urbanisti~nih uslovijoh htori nw star{i od wdnogo roku yk an< idejne ri{enw, lwbo prowkt, lwbo vivod zoz idejnogo prowkta. Ґу наведзеному проєкту ношитель проєкта приложел: Контракт о закупе хтори заключени медзи Квартельним будинку зоз Нового Саду , Городска општина Петроварадин, улїца Фрушкогорского одряду число 5 и „Теленор” д.о.о. зоз Беоґраду, Младежских бриґадох число 90, за локацию „Петроварадин 5”, Информацию о локациї за парцелу число 1540/7 К.О. Петроварадин, хтору видала Городска управа за урбанизем и квартельни роботи Городу Нового Саду, число V-353-279/15 од 2. юния 2015. року, фахову оцену обтерхованя животного штредку у локалней зони базней станїци мобилней телефониї „Петроварадин 5”, число звиту 1803/15-52 МК хтору виробела акредитована Лабаратория Института “Ватроґаз” zoz Нового Саду.

Радио бazna stan<ca mobilnей telefoniї “Петроварадин 5”, ma vkupnu efektivnu виzarxxcu moc од 250 W по секторе по шицких секторох за обидва системи.

Posle rozpatrany vimogi no{itely prowkta i podatkoh o predmetnej lokaci<, harakteristikoh i precenqovanx mo`l<vih vpl<voh navedzenogo prowkta na `ivotni {tredok, a maxci u oglydze, `e predmetna radio bazna stan<ca ma efektivnu vizarююцу moc vek{u yk 250 W i mo`e mac zna~nwj{i vpl<v na `ivotni {tredok-to~ku 12. podto~ka 13. Telekomunikacijni obwkti mobilnej telefoni< (baznej radio stan<ci) L<stini II Uredbi o utverdzovanx L<stini prowktoh za htori obovyzne precenqovanw vpl<vu i L<stini prowktoh za htori mo` vimagac precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok (“S.G. RS” ~islo 114/08), a tot or}an u skladze zoz ~lenom 10. pasus 4. Zakona o precenqovanx vpl<vu odlu~el `e potrebne precenqovanw vpl<vu.

Zoz ~lenom 10. pasus 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, predpisane `e zoz odluku zoz htoru ше utverdzuw `e potrebne precenqovanw vpl<vu prowkta na `ivotni {tredok, nadpatraxci or}an mo`e odredzic i obsyg i zmist studi< o precenqovanx vpl<vu, co u tim slu~ax zrobene.

Okrem rozpatrany intenziteta vpl<vu (vira`eni zoz efektivnu vizarjovanu mocnoscu po{oreny), nadpatraxci or}an u konkretnim slu~ax rozpatrel i tirvanw vpl<vu – bazna stan<ca predstavy kontinualne `ridlo zarjоvаny.

Primenxci na~ala prevenci< i predostro`nosci (~len 9. pasus 1. podto~ku 2. Zakona o za|iti `ivotnogo {tredku (“S.G. RS”, ~s. 135/04, 36/09, 36/09 – dr. zakon, 72/09 – dr. zakon i 43/11 – odluka US), zoz htorim {e vimaga `e ka`da aktivnosc mu{i buc planovana и zaprovadzena na sposob `e medzi in{im predstavy najmen{i rizik za lxdske zdravw, zoz Studix potrebne dokazac `e za predmetni prowkt budze primenwna najlwp{a rozpolaгuxca i dostupna tehnolo}iy, tehn<ka i oprema.

Maxci u oglydze napredok navedzene, а окреме специфичносц локациї (густо населєна бивательна зона) нєобходнє виробиц документ зоз хторим ше анализує и оценює квалитет творительох животного штредку на одредзеним просторе, medzisobni vpl<v isnuxcih i planovanih aktivnoscoh i utverdzux usloviy i miri za zoperanw, zmen{anw i odklonqovanw ~kodl<vih vpl<voh na `ivotni {tredok yk i mirи u slu~ax вдереня i obezpe~ic provadzenw vpl<vu `ridlа zarjovany, a to {e viklx~no mu{i obezpe~ic zoz Studix o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, htoru bi trebal virobic multidisciplinarni fahovi tim.

Na osnovi gore navedzenogo, ri{ene yk u dispozitive.

Pouka o pravnim l<ku: Prociv togo ri{eny ношитель проєкта mo`e viyvic `albу Pokra<nskomu sekretariytu za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku u ~a{e 15 dn< od dny primany ri{eny, po tim or}anu.

Zainteresovana yvnosc mo`e обyvic `albu prociv togo ri{eny u ~a{e 15 dn< od dny obyvjovany u sredstvoh yvnogo informovany, po tim or}anu.

РУСКЕ СЛОВО 29

ИНФОРМАТОР * дзе цо будзе *

MALI OGLA[KI DIHTOVANW oblakoh i dzveroh zoz neopren-}umu. Telefon: 063/8238-767.

PRAVIME po meri roletni i garmonikovo dzveri. Tel: 063/8238-767 i (025) 58-27-710. *** ВЛАГА? Изолуєме влажни хижи.

063/440-470; 063/102-41-14. Покраїнски секретарият за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришєню за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Покраїнски секретарият за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, дня 22. 07. 2015. року, принєсло ришенє о нєприступаню виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок ПРОЄКТА Баґерованє ричного наноса зоз корита рики Дунай од км1249+000 до

ВИДАВАМ квартель у Новим Садзе блїзко при факултетох. 063/654-769. *** ПРЕДАВАМ резану ядлїну по спецификациї з превоженьом, кубни метер 185 евра и лати длужни метер 0,32 евра. Телефон: 021/6350–088; 060/6350–088 од 7 до 21 годзин.

„ГАВАЇ ПАРТИ” У ДЮРДЬОВЕ На штварток, 6. авґуста на 21,30 годзин у КУД „Тарас Шевченко”, у Дюрдьове млади орґанизую тематску забаву „Гаваї парти”.

км1249+800, на кастерских парцелох число 6610/1 и 6610/2 КО Петроварадин СО Нови Сад, ношителя проєкта „Трибекс” д.о.о. зоз Сримскей Митровици, улїца Войводи Путнїка чс. 79. Ришенє о одлучованю о потреби виробку Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок за предметни проєкт мож достац на увид кажди роботни дзень од 10г до 14г у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, Булевар Михайла Пупина 16, Нови Сад (прижемє, канцелария чс. 39). Заинтере сована явносц може виявиц жалбу н принєшене ришенє у чаше од 15 днї од дня обявйованя того обвисценя.

Покраїнски секретарият за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04) обявює

ОГЛАШУЄ

явни увид студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта ЯП „Драги Сербиї” зоз Беоґраду, улїца Булевар краля Александра чс. 282, поднєсол вимогу за даванє согласносци на студию о преценьованю вплїву на животни штредок ПРОЄКТА вибудов и реконструкция маґистралней драги М-18, часц драги Визич-Ердевик, по крижанє маґистралней драги М-18 зоз реґионалну драгу Р-107 до крижанє зоз реґионалну драгу Р-106. Податки зоз документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож достац на увид роботнима днями од 10г до 14г у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, Булевар Михайла Пупина 16, Нови Сад (прижемє, канцелария чс. 39) и у просторийох Општинскей управи Бачка Паланка, улїца Краля Петра I чс. 16 и Општинскей управи Шид, улїца Карадьордьовей чс. 2, до 14. 09. 2015. року. Под час тирваня явного увида заинтересована явносц може у писменей форми поднєсц зауваги и думаня на виложену студию о преценьованю вплїву на адресу Секретарияту.

Покраїнски секретарият за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о приєшеним ришєню за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Покраїнски секретарият за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, дня 15. 07. 2015. року, принєсло ришенє о приступаню виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок ПРОЄКТА Вибудов комплекса силосох зоз житаркох ношителя проєкта на к.п. чс. 9059 КО Сивец, СО Кула ношителя проєкта Al Rawafed Srbija д.о.о. зоз Беоґраду, улїца Булевар Михайла Пупина чс. 6, ПС Уще. Ришенє о одлучованю о потреби виробку Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок за предметни проєкт мож достац на увид роботнима днями од 10г до 14г у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем, будовательство и защиту животного штредку, Булевар Михайла Пупина 16, Нови Сад (прижемє, канцелария чс. 39). Заинтересована явносц може виявиц жалбу на принєшене ришенє у чаше од 15 днї од дня обявйованя того обвисценя.

30 РУСКЕ СЛОВО

31. ЮЛИЙ 2015.

ИНФОРМАТОР На основи Одлуки Управного одбору Ґаранцийного фонду АП Войводини число 01IV/40-3 од 14.05.2015. року, РОЗПИСУЄ ШЕ

КОНКУРС

за одобрoванє ґаранцийох за обезпечованє кредитох хтори наменєни за финансованє набавки новей опреми микро, малим и штреднїм привредним дружтвом, поднїмательом и землєдїлским задруґом 1. Основни циль видаваня ґаранцийох то творенє предусловийох за лєгчейши приступ ґу кредитним линийом дїловних банкох, привредним дружтвом (микро, малим и штреднїм), поднїмательом и землєдїлским задруґом хтори дїлую найменєй три роки, пре обезпечованє финансийних средствох хтори нєдоставаю за розвойни проєкти, з цильом стимулованя привредней активносци и потримовки креированю нових роботних местох.

2. Право участвовац на Конкурсу маю привредни дружтвa (микро, мали и штреднї), землєдїлски задруґи и поднїмателє хтори виполнюю шлїдуюци условия: ■Дїловне шедзиско на териториї Автономней Покраїни Войводини; ■Потримани проєкт муши буц реализовани на териториї АП Войводини; ■Остатнї два позитивни финансийни звити; ■Же подношитель вимоги дїлує найменєй 3 роки, або припада до ґрупи повязаних правних особох хтори дїялносц окончую вецей як 3 роки, дзе вимаганє може поднєсц лєм єдна зоз правних особох хтору ше, спрам позитивних законских предписаньох, трима за повязану правну особу; ■ Нєт досцигнути нєвимирени обовязки спрам Банки и Фонду; ■ Порядна кредитна история; ■ Инши минимални условия яки дефиновани з актами дїловней политики Банки и Фонду.

3. По тим конкурсу ше будзе ґарантовац за кредити хтори одобрени за набавку новей опреми, за шлїдуюци обласци привредней дїялносци: – продукция и преробок, – туризем, – продукцийни услуги. Як опрему ше припознава опрему чий вик тирваня хаснованя длугши як єден рок и чия поєдинєчна набавна цена под час набавки опреми векша як просекови бруто заробок по занятим у Републики по остатнїм обявеним податку републичного орґану цо компетентни за роботи статистики. По тим конкурсу ше нє будзе финансовац набавку путнїцких превозкох, опрему хтора наменєна за опреманє погосцительних обєктох (кафичох), тарґовинских обєктох, коцкарньох, продукцию або тарґовину зоз доганом або продукцию и обток робох и услугох хтори ше спрам домашнїх предписаньох и медзинародних конвенцийох и спорозуменьох трима за забранєни.

4. По тим конкурсу ґаранциї ше будзе видавац на суму до 80 % вкупного поглєдованя банки по кредиту (главне длуство звекшане за порядну камату и евентуалну зацагуюцу камату), хтори одобрени под шлїдуюцима условиями: 1. Кредити у ЕВР ■Сума одобреного кредиту: у складзе зоз кредитну способносцу, од минимално ЕВР 5.000,00 по максималну суму од ЕВР 100.000,00 у динарскей проциввредносци по штреднїм курсу НБС на дзень пущаня кредиту до обтоку; ■ Кредит мож хасновац за обрацаюци средства найвецей до 30% од вкупно одобреного кредиту за потреби инвестициї хтору ше финансує; ■ Термин одплацованя кредиту: до 6 роки; ■ Ґрейс период: до 12 мешаци, хтори уключени до термину одплацованя кредиту (камату ше обраховює и наплацує у цеку ґрейс периода); ■ Номинална каматна стопа: пременлїва до 5,95%+6МЕурибор або 5,95% +3МЕурибор або фиксна до 6,5%;

31. ЮЛИЙ 2015.

■ Пущанє кредиту на хаснованє: окончує ше з уплацованьом на рахунок предавача на основи предрахунку, по урядовим штреднїм курсу НБС на дзень пущаня средствох одобреного кредиту до обтоку або на рахунок клиєнта з обовязним наменковим провадзеньом; ■ Одплацованє кредиту: по виходзеню ґрейс периода у єднаких мешачних, тромешачних, полрочних або рочних ануитетох/ратох у зависносци од основней дїялносци клиєнта и то у динарскей проциввредносци ЕВР по шреднїм курсу НБС на дзень одплацованя; ■ Надополнєнє Банки за обробок кредитного вимаганя максимално до: 1% од суми одобреного кредиту, єдноразово напредок; ■ Надополнєнє за скорейчасове одплацованє: 0% 2. Кредити у РСД Фонд будзе одобровац ґаранциї и за кредити одобрени у динарох у складзе зоз дїловну политику банкох.

5. Средства обезпеченя порядного врацаня досцигнутих обовязкох спрам Банки и Фонду шлїдуюци: ■ бланко власни вексли; ■ овласценя директного задлуженя; ■ содлужнїцтво повязаних особох; ■ особна вексла снователя/власнїка; ■ гипотека 1. шора на польопривредней жеми у минималним одношеню 1:1,3 або на квартельно/дїловним обєкту у минималним одношеню 1:1,5 на одобрену суму кредиту (главнїца кредиту), без терхи, конституована на хасен Банки (главне длуство звекшане за порядну камату и евентуалну зацагуюцу камату) и на хасен Фонду (главне длуство звекшане за порядну камату и евентуалну зацагуюцу камату як и за надополнєнє за видаванє ґаранциї), а у зрозмири з процентом ґарантованя або гипотека 1. шора на польопривредней жеми у минималним одношеню 1:1,3 або на квартельно/дїловним обєкту у минималним одношеню 1:1,5 на одобрену суму кредиту (главнїца кредиту), без терхи, конституована на хасен Фонду (главне длуство звекшане за порядну камату и евентуалну зацагуюцу камату як и за надополнєнє за видаванє ґаранциї) и гипотека 2. шора на польопривредней жеми у минималном одношеню 1:1,3 або на квартельно/дїловним обєкту у минималним одношеню 1:1,5 на одобрену суму кредиту, конституована на хасен Банки (главне длуство звекшане за порядну камату и евентуалну зацагуюцу камату). Банка, фонд и клиєнт можу догвариц и други средства обезпеченя порядного врацаня досцигнутих обовязкох.

6. Провизия за видаванє ґаранциї виноши 0,5 % рочнє од номиналней суми ґаранциї и плаци ше ю пред видаваньом ґаранциї. Кажду наступну провизию ше обраховює рочнє, у периодзе од 01.-15.09. чечуцого року, на остаток ґарантованого длуства и плаци ше у чаше 10 дньох од дня приманя обрахунку – фактури. На мено покрица трошкох запровадзованя Конкурса, учашнїк Конкурса уплацує 6.000,00 динари на чечуци рахунок Фонду число: 160-118074-98. Конкурс остава отворени док ше нє вихаснує ґарантни потенциял. Вимаганє за одоброванє кредиту и ґаранциї з докуметацию ше подноши у шицких дїловних єдинкох Банкох, на териториї АП Войводини, хтори зоз Фондом заключели спорозуменє о дїловним сотруднїцтве. Нєподполни и нєблагочасни вимаганя за одоброванє кредиту и ґаранциї ше нє будзе розпатрац. Приоритет у видаваню ґаранциї ма подношитель вимаганя чий проєкт будзе реализовани у нерозвитей општини, як и поднїмателька, микро, мале або штреднє привредне дружтво чий снователь або векшински власнїк жена. Додатни информациї мож достац роботни дзень у Ґаранцийним фонду АП Войводини у Новим Садзе, Гайдук Велькова 11 (Мастерцентер Новосадского сайму) и на телефони: (021) 489-37-00, як и у шицких филиялох дїловних банкох хтори зоз Фондом заключели Спорозуменє о дїловним сотруднїцтве. Текст Конкурса, нєобходна документация хтору ше приклада ґу прияви, документация яка нєобходна за снованє гипотеки и список Банкох кредиторох обявени на сайту Ґаранцийного фонду АП Войводини.

РУСКЕ СЛОВО 31

ИНФОРМАТОР

Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku na osnovi ~lena 29. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<” ~islo 135/04 i 36/09), obyvxw

OBVISCENW

o prinw{enim ri{enx зоз хторим ше утвердзує же нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок проєкта “Вибудов обєкта комлекса фарми за дробизґ (обєкт за кури цо ноша вайца, силос за готове єдзенє за кури цо ноша вайца, мишальня, три силоси за кукурицу, силос за сою, усипни кош зоз закрицом, елеваторски шахт и обєкт за польомеханизацїю поверхносци прижемє)” No{itelq prowkta “Вибудов обєкта комлекса фарми за дробизґ (обєкт за кури цо ноша вайца, силос за готове єдзенє за кури цо ноша вайца, мишальня, три силоси за кукурицу, силос за сою, усипни кош зоз закрицом, елеваторски шахт и обєкт за польомеханїзацию поверхносци прижемє)” Медзинародна драга 310б, на катастерскей парцели число 2135, К.О. Ченей, Город Нови Сад.

Posle zaprovadzenogo postupku Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku dny 23. юлия 2015. roku prinwsla ri{enw ~islo VI-501-683/15 зоз хторим ше утверзує же за предметни проєкт нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок проєкта.

Z cilqom obviscovany zainteresovanej yvnosci интеґрални текст ришеня обявює ше у calosci: Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku, na osnovi ~lena 24pasus 4 i 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~s. 135/04 i 36/09) i ~lena 192 pasus 1 Zakona o ob|im upravnim postupku (“Slu`beni novini SRX” ~islo 33/97 i 31/01 i “Slu`beni gla{n<k RS” ~islo 30/10) i ~lena 11., 34. i 36. Odluki o Gorodskih upravoh Gorodu Novogo Sadu (“Slu`beni novini Gorodu Novogo Sadu”, ~islo 52/08, 55/09, 11/10, 39/10, 60/10 и 69/13), postupaxci po vimogi no{itely prowkta prowkta Радослава Бєкича зоз Бачкого Ярку, Марка Орешковича 19, за одлучованє о потреби преценьованє вплїву на животни штредок проєкта “Вибудов обєкта комлекса фарми за дробизґ (обєкт за кури цо ноша вайца, силос за готове єдзенє за кури цо ноша вайца, мишальня, три силоси за кукуруз, силос за сою, усипни кош зоз закрицом, елеваторски шахт и обєкт за польомеханизацию поверхносци прижемє)”, у Ченею, prino{i

RI[ENW

1. Утвердзує ше же за проєкт “Вибудов обєкта комплекса фарми за дробизґ (обєкт за кури цо ноша вайца, силос за готове єдзенє за кури цо ноша вайца, мишальня, три силоси за кукурицу, силос за сою, усипни кош зоз закрицом, елеваторски шахт и обєкт за польомеханїзацию поверхносци прижемє)” Медзинародна драга 310б, на катастерскей парцели число 2135, К.О. Ченей, Город Нови Сад, ношителя проєкта Радослава Бєкича зоз Бачкого Ярку, Марка Орешковича 19, нє потребен преценьованє вплїву на животни штредок.

2. Нo{itelq prowkta ше обовязує `e проєкт виведзе на способ хтори описани у Вимоги и же обезпечи условия и запровадзи мири за зоперанє, зменшанє и одклоньованє чкодлївих вплївох на животни штредок, на способ хтори описани у точки 6. Вимоги у Прилогу 1. хтори доручени ґу Вимоги и твори єй состойну часц.

OBGRUNTOVANW

No{itelq Пrowkta Радослава Бєкича зоз Бачкого Ярку, Марка Орешковича 19, поднєсол тому орґану вимогу за одлучованє о потреби преценьованю вплїву на животни штредок проєкта “Вибудов обєкта комплекса фарми за дробизґ (обєкт за кури цо ноша вайца, силос за готове єдзенє за кури цо ноша вайца, мишальня, три силоси за кукурицу, силос за сою, усипни кош зоз закрицом, елеваторски шахт и обєкт за польомеханїзацию поверхносци прижемє)” Медзинародна драга 310б, на катастерскей парцели число 2135, К.О. Ченей, Город Нови Сад.

U skladze zoz Zakonom o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok о поднєшеней вимоги обвсицена явносц прейґ оглашованя у срдствох явного информованя и МЗ „Ченей”. У законским чаше нє доручени думаня заинтересованих орґанох, орґанизацийох и явносци. Локация и намена проєкта у складзе зоз Локацийскима условиями, число V-353-95/15 од 9. юния 2015. року хтору видала Городска управа за урбанизем и квартельи роботи Городу Нового Саду. Зоз предметним проєктом предвидзена вибудов курнїка капацитета 9360 курох за ношенє вайца, мишальня за продукцию поживи за кури за ношенє вайца, силос за готове єдзенє за кури хтори ноша вайца, силоси 4х100 т од хторих єдна клїтка наменєна за сою у зарну а три клїтки за кукурицу у зарну усипни кош зоз закрицом, елеваторски шахт зоз кошичастим елеватором и обєкт за змесценє польопривредней механїзациї и алата. Зоз увидом до документациї хтора доручена ґу вимоги, по запровадзеному поступку, тот орґан утвердзел же ше предметни проєкт находзи под точку 1., подточку 2. – Обєкти за интезивни узґой и триманє дробизґ, Лїстини II Уредби о утвердзованю Лїстини проєктох за хтори обовязне преценьованє вплїву и лїстини проєктох за хтори ше може вимагац преценьованє вплїву на животни штредок (“Slu`beni gla{n<k RS”, ~islo 114/08) як и же критериюм за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок – капацитет од 10 000 до 40 000 места за дробизґ. Зоз приложеней документациї, утвердзенє же проєкт нє представя значнейшого заґадзовача животного штредку и же ше зоз применьованьом мири защити животного штредку хтори предвидзени у Вимоги, будзе обезпечени предписани квалитет животного штредку, та нє потребни виробок Студиї о преценьованю вплїву проєкта на животни штредок. Кед ношитель проєкта поступи у складзе зоз условиями хтори утвердзени зоз точку 2. диспозизива того Ришеня, у цеку порядней роботи проєкта, нє зявя ше неґетивни ефекти хтори би значнєйше вплївовали на животни штредок.

Na osnovi gore navedzenogo ri{ene yk u diсpozitive.

Pouka o pravnim l<ku: Prociv togo ri{eny ношитель проєкта mo`e viyvic `albу Pokra<nskomu sekretariytu za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku u ~a{e 15 dn< od dny primany ri{eny, po tim or}anu.

Zainteresovana yvnosc mo`e обyvic `albu prociv togo ri{eny u ~a{e 15 dn< od dny obyvjovany u sredstvoh yvnogo informovany, po tim or}anu.

32 РУСКЕ СЛОВО

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює ОБВИСЦЕНЄ о принєшеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – базна станїца мобилней телефониї – „НС Телеп” – НС48, НСХ48, НСУ48 Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованя вплїву на животни штредок проєкта – базней станїци мобилней телефониї „НС-Телеп” – НС48, НСХ48, НСУ48, у улїци Ґорана Ковачича 22, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 5930, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предкладу Технїчней комисиї, Городска управа за защиту животного штредку дня 22. юлия 2015. року принєсла ришенє число VI-501649/15, зоз хторим дата согласносц на предметну Студию. З цильом обвисцованя заинтересованей явносци текст ришеня обявює ше у цалосци: Городска управа за защиту животного штредку, на основи члена 24. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, чс. 135/04 и 36/09) и члена 192 пасус 1 Закона о общим управним поступку („Службени новини СРЮ” число 33/97 и 31/01 и „Службени глашнїк РС” число 30/10) и члена 11., 34. и 36. Одлуки о Городских управох Городу Нового Саду („Службени новини Городу Нового Саду”, число 52/08, 55/09, 11/10, 39/10, 60/10 и 69/13), поступаюци по вимоги ношителя проєкта „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, у поступку одлучованя о даваню согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї – „НС-Телеп” – НС48, НСХ48, НСУ48 после запровадзеного поступку и звиту технїчней комисиї, приноши

РИШЕНЄ

1. Дава ше согласносц на Студию о преценьованє вплїву на животни штредок за проєкт базней станїци мобилней телефониї „НС-Телеп” – НС48, НСХ48, НСУ48, у улїци Ґорана Ковачича 22, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 5930, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад, ношителя „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад.

2. Обовязує ше Ношитель проєкта же: – проєкт виведзе у складзе зоз приложену документацию и условиями и мирами защити хтори утвердзели други овласцени орґани и орґанизациї, а дати су у прилогу Студиї; – обезпечи условия и запровадзи мири за зоперанє, зменшованє лєбо одклоньованє чкодлївих вплївох на животни штредок, хторих єст у Студию, поглавє 8. „Опис мирох з цильом зопераня, зменшованя лєбо одклоньованє каждого значнєйшого чкодлївих вплївох на животни штредок”; 3. Ношитель проєкта длужни обезпечиц вивершованє програми нєпреривного провадзеня у складзе зоз важацима предписанями хтори дефиновани зоз поглавйом 9. „Програма провадзеня вплїву на животни штредок ” и же податки достати зоз мониторинґом доручує Аґенциї за защиту животного штредку, Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду и Городскей управи за инспекцийни роботи – Обласц инспекциї за защиту животного штредку; 4. Наклада ше ношительови проєкта же у случаю реконструкциї и пременки технїчних характеристикох базней станїци зоз точки 1. того ришеня, поднєше вимогу надлєжному орґану за одлучованє о потреби преценьованє вплїву на животни штредок.

ОБГРУНТОВАНЄ

Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованя вплїву на животни штредок проєкта – базней станїци мобилней телефониї „НС-Телеп” – НС48, НСХ48, НСУ48, у улїци Ґорана Ковачича 22, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 5930, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. Проєкт виведзени и поставена тросекторна антенска система зоз антенами типа 742241 за обсяги GSM 900, GSM 1800 и UMTS розпоредзени зоз азимутами 0.1 ступнї, 112.3 ступнї и 221. 6 ступнї. Конфиґурация примодавача базней станїци за систему GSM 900 4+4+4 а за GSM 1800 4+4+4 а за UMTS 2++2+2.

31. ЮЛИЙ 2015.

ИНФОРМАТОР У складзе зоз Законом о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о поступку явного увида, презентациї и явней розправи о студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05) запровадзени поступок преценьованю вплїву на животни штредок и обезпечене участвованє заинтересованих орґанох и орґанизаийох и явносци. У законским термину, хтори предвидзени за явни увид, Стдуия о преценьованю вплїву проєкта на животни штредок була виложена у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку по 13. юлий 2015. року. Под час тирваня явного увида нє доручени думаня и зауваги у писаней форми на Студию о преценьованю вплїву проєкта на животни штредок з боку заинтересованих орґанох, орґанизацийох и явносци анї нє було винєшених думаньох заинтересованєй явносци под час презентациї и явней розправи хтора отримана 14. юлия 2015. року цо константоване у записнїку число VI-501-649/15 од 14. юлия 2015. року. Зоз ришеньом о образованю и менованю предсидателя и членох технїчней комисиї за оцену Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок „НСТелеп” – НС48, НСХ48, НСУ48, у улїци Ґорана Ковачича 22, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 5930, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад, ношителя Проєкта „Телеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, число VI-501649/15 од 22. юния 2015. року, формована Технїчна комисия за оценьованє Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта, хтора випитала Студию о преценьованю вплїву и после запровадзеного, зоз законом утвердзеним поступком, о своєй роботи тому орґану доручела звит число VI501-649/15 од 22. юлия 2015. року зоз оцену предметней Студиї о преценьованю вплїву и зоз предкладом же ше на исту да согласносц. Зоз увидом до комплетней документациї, после запровадзеного поступку и звиту технїчней комисиї константоване же Студия зробена у складзе зоз Законом о преценьованю вплїву на животни штредок, Правилнїком о змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05) и Ришеньом о потреби преценьованя вплїву и о одредзованю обсягу и змисту студиї число VI501-38/14 од 2. априла 2015. року, хтору принєсла Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду. Кед ше Проєкт виведзе у складзе зоз технїчну документацию и кед ше випочитує шицки предвидзени мири за зменшованє лєбо зоперанє чкодлївих вплївох на животни штредок зоз точки 2. и 3. того ришеня, робота обєкта нє будзе значнєйше загрожовац животни штредок. На основи горе наведзеного ришене як у дипозитиве. Поука о правним лїку: Тото ришенє конєчне у управним поступку. Процив того ришеня ношитель Проєкта може порушац управни спор пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня од дня приманя ришеня, а заинтересована явносц у чаше од 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

31. ЮЛИЙ 2015.

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. пасус 1. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню же потребне преценьованє вплїву и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефониї „Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168 Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а. д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол тому орґану вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта – базней станїци мобилней телефониї „Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168 у улїци Алмашка число 13, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 8721 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 21. юлия 2015. року принєсла ришенє число VI-501-706/15, же потребне преценьованє вплїву на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок. З цильом обвисцованя заинтересованей явносци текст ришеня обявює ше у цалосци: Городска управа за защиту животного штредку, на основи члена 10 пасус 4 и 5. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, чс. 135/04 и 36/09), члена 192. пасус 1. Закона о общим управним поступку („Службени новини СРЮ” число 33/97 и 31/01 и „Службени глашнїк РС” число 30/10) и члена 11., 34. и 36. Одлуки о Городских управох Городу Нового Саду („Службени новини Городу Нового Саду”, число 52/08, 55/09 и 11/10, 39/10, 60/10 и 69/13), поступаюци по вимоги ношителя проєкта „Телеком Сербия” а. д. Таковска 2, Беоґрад, за одлучованє о потреби преценьованя вплїву застатого стану на животни штредок проєкта радио базней станїци за мобилну телефонию „Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168 приноши

РИШЕНЄ

1. Утвердзує ше же за проєкт базней станїци мобилней телефониї „Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168 у улїци Алмашка число 13, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 8721 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад, ношителя проєкта „Телеком Сербия” а. д. Таковска 2, Беоґрад, (у дальшим тексту: Ношителя Проєкта) потребне преценьованє вплїву на животни штредок.

2. Одредзує ше же Ношитель Проєкта, Студиїю о преценьованю вплїву на животни штредок за проєкт радио базней станїци мобилней телефониї „Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168 у улїци Алмашка число 13, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 8721 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад, у поглядзе обсягу и змисту, виробку у складзе зоз членом 17. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05).

ОБГРУНТОВАНЄ

Ношитель „Телеком Сербия” а. д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол тому орґану вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву застатого стану на животни штредок проєкта – базней станїци мобилней телефониї „Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168 у улїци Алмашка число 13, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 8721 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Проєктом планована реконструкция иснуюцей базней станїци и то так же будзе поставена тросекторна антенска система за обсяги UMTS и LTE хтора будзе мац вкупно три панел антени продукователя Kathrein K80010510, по єдна антена по секторе за обидва системи. Антени буду унапрямени зоз азимутами 0 ступнї (сектор 1), 180 ступнї (сектор 2) и 270 ступнї (сектор 3). Нова конфиґурация примодавача базней станїци за системи UMTS 3+3+3, а за систему LTE 1+1+1. У складзе зоз Законом о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком, о поднєшеней вимоги обвисцена явносц з оглашованьом у сред-

ствох явного информованя и МЗ „Подбара”. У зоз законом предписаним терминє нє доручени думаня заинтересованих орґанох, орґанизацийох и явносци. Ґу наведзеному проєкту ношитель проєкта приложел: Контракт о подзакупе хтори заведзени при Подприємству за телекомуникациї „Телеком Сербия” а.д. Дирекция за технїку число: 400427/1 од 19. децембра 2011. рокуй, хтори заключени медзи Подприємстгва за дизайн, проєктованє, инжинєринґ, монтажу и отримованє и телекомуникациями „KONSING GROUP” D.O.O. Беоґрад и Подприємство за телекомуникациї „Телеком Сербия” а.д. Ґу наведзеней вимоги ношитель проєкта приложел Фахову оцену обтерхованя животного штредку у локалней зони базней станїци мобилней телефониї „НС-Алмашка церква”-НСУ168/НСЛ168, число ЕМ2015-214/SO од 27. 05. 2015. року хтору виробела акредитована Лаборатория „W-LINE” зоз Беоґраду. Бazna stan<ca mobilnей telefoniї “НС-Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168 ma vkupnu efektivnu zarxxcu moc веку як 250 W на шицких секторох и за шицки обсяги (UMTS и LTE).

Posle rozpatrany vimogi no{itely prowkta i podatkoh o predmetnej lokaci<, harakteristikoh i precenqovanx mo`l<vih vpl<voh navedzenogo prowkta na `ivotni {tredok, a maxci u oglydze, `e predmetna radio bazna stan<ca ma efektivnu vizarjovana mocnosc vek{u yk 250 W i mo`e mac zna~nwj{i vpl<v na `ivotni {tredok-to~ku 12. podto~ka 13. – Telekomunikacijni obwkti mobilnej telefoni< (baznej radio stan<ci) L<stini II Uredbi o utverdzovanx L<stini prowktoh za htori obovyzne precenqovanw vpl<vu i L<stini prowktoh za htori mo` vimagac precenqovanw vpl<vu na `ivotni {tredok (“S.G. RS” ~islo 114/08), a tot or}an u skladze zoz ~lenom 10. pasus 4. Zakona o precenqovanx vpl<vu odlu~el `e potrebne precenqovanw vpl<vu.

Zoz ~lenom 10. pasus 5. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, predpisane `e zoz odluku zoz htoru utverdzuw `e potrebne precenqovanw vpl<vu prowkta na `ivotni {tredok, nadpatraxci or}an mo`e odredzic i obsyg i zmist studi< o precenqovanx vpl<vu, co u tim slu~ax zrobene.

Okrem rozpatrany intenziteta vpl<vu (vira`eni zoz efektivnu vizarjovanu mocnoscu po{oreny), nadpatraxci or}an u konkretnim slu~ax rozpatrel i tirvanw vpl<vu-bazna stan<ca predstavy kontinualne `ridlo zarjоvаny.

Primenxci na~ala prevenci< i predsotro`nosci (~len 9. pasus 1. podto~ku 2. Zakona o za|iti `ivotnogo {tredku (“S.G. RS”, ~s. 135/04, 36/09, 36/09 – dr. zakon, 72/09 – dr. zakon i 43/11 – odluka US), zoz htorim {e vimaga `e ka`da aktivnosc mu{i buc planovana iz aprovadzena na sposob `e medzi in{im predstavy najmen{i rizik za lxdske zdravw, zoz Studix potrebne dokazac `e za predmetni prowkt budze primenwna najlwp{a rozpokladuxca i dostupna tehnolo}iy, tehn<ka i oprema.

Maxci u oglydze napredok navedzene, нєобходне виробиц документ зоз хторим ше анализує и оценює квалитет творительох животного штредку на одредзеним просторе, medzisobni vpl<v isnuxcih i planovanih aktivnoscoh i utverdzux usloviy i miri za zoperanw, zmen{anw i odklonqovanw ~kodl<vih vpl<voh na `ivotni {tredok yk i mira u slu~ax udesu i obezpe~ic provadzenw vpl<vu `ridlu zarjovany a to {e viklx~no mu{i obezpe~ic zoz Studix o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok, htoru bi trebal virobic multidisciplinarani fahovi tim.

Na osnovi gore navedzenogo, ri{ene yk u dispozitive.

Pouka o pravnim l<ku: Prociv togo ri{eny mo`e {e viyvic `alba Pokra<nskomu sekretariytu za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku u ~a{e 15 dn< od dny primany ri{eny, po tim or}anu.

Zainteresovana yvnosc mo`e viyvic `albu prociv togo ri{eny u ~a{e 15 dn< od dny obyvjovany u sredstvoh yvnogo informovany, po tim or}anu.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ НОЦНИ ТУРНИР У МАЛИМ ФОДБАЛУ

ТУРНИР ОСВОЄЛИ КРУЩИЧАНЄ Прешлого викенду одбавени полуфинални и финални змаганя на ноцним турниру у малим фодбалу у Руским Керестуре. Побиднїки екипа „Лас Палмас” зоз Крущичу

П

решлого пиятку одбавени полуфинални змаганя ноцного турнира у малим фодбалу у Руским Керестуре. У пионирскей селекциї бавели екипи: „Добри момци” (зоз оджацкей општини) – „Будучносц – Глобирк” (зоз Савиного Села) 0:3 (0:1). Мож повесц же екипа зоз Савиного Села лєгко звладала и надбавела екипу зоз Оджаку. У другим полуфиналним змаганю у пионирскей селекциї бавели два керестурски екипи: „Янґ бойс” – „Анатиталанти” 4:0 (1:0). Ґоли за побиднїцку екипу дали: Матей Саянкович 2, а Стефан Тома и Иван Чизмар по єден. Так ше у пионирскей селекциї до финала пласовали екипи: „Янґ Бойс” и „Будучносц – Глобирк”. У сениорскей конкуренциї у полуфиналних змаганьох бавели екипи: „Клуб 10” – „Лас Палмас” (Крущич) 1:3 (1:0). Керестурци дали перши ґол. Стрилєц бул Иґор Грнчяр и то бул резултат зоз хторим ше пошло на одпочивок. У другим полчасу Крущичанє подполно надбавели Керестурцох и зоз ґолами Човина, Кишюгаса и Сушича постали перши финалисти. У другим полуфиналним змаганю сениорох бавели екипи: „Тапетария Еуро” – „Глобирк Ґрупа” 7:5 (2:3). Змаганє було барз добре, посцигнути вельо ґоли, а Керестурци победзели после цалком иншак орґанизованого бависка. Екипа зоз Србобрану нє знала як поставиц бависко и домашнї заслужено победзели. Интересантне надпомнуц же после посцигнутих двох ґолох, Србобранцом ше поспишело вировнац резултат и водзиц зоз 3:2. Но, таки резултат нє тирвал длуго, бо Керестурци пошвидко ви-

Будучносц – Глобирк

„Клуб 10”

Янґ бойс

Глобирк – ґрупа

СОСТАВ НАЙЛЄПШИХ ЕКИПОХ 1. „ЛАС ПАЛМАС” – Каленич, Тошич, Вукович, Човин, Крзнар, Ґрдинич, Кишюгас, Надь, Сушич.

2. „ТАПЕТАРИЯ ЕУРО” – Няради, Б. Бранкович, С. Бранкович, Малацко, Катона, Будински, Колбас, Чапко.

3. „ГЛОБИРК – ҐРУПА” – Маґлайчевич, Зелич, Ранкич, Трипич, Михайлович, Плавшич, Ґибунович, Шпанович, Янїч, Икрашев.

4. „КЛУБ 10” – Б. Гарди, Д. Югик, Б. Орос, Чизмар, Павлович, Грнчяр, Рац.

34 РУСКЕ СЛОВО

ровнали резултат, а потим и водзели зоз 7:3. При концу змаганя госци дали ище два ґоли за конєчни резултат 7:5 за Тапетарох. Ґоли за побиднїцку екипу дали: Стефан Бранкович 3, Давид Катона 3 и Боян Бранкович. Екипа „Тапетария Еуро” зоз тоту прешвечлїву побиду постала други финалиста на тогорочним турниру у Руским Керестуре. ФИНАЛНИ ЗМАГАНЯ Тогорочни ноцни турнир у малим фодбалу закончени прешлей нєдзелї, кед одбавени финални змаганя. У конкуренциї младших пионирох бавели екипи: „Два лїви” – „Адидас” 0:0. По сле виводзеня пеналох зоз 2:1 победзела екипа „Два лїви”. За освоєне перше ме сто на турнире од орґанизатора до стали маїци, а найлєпши ґолман, бавяч и ґолґетер до стали спортски ташки. У финалним змаганю у конкуренциї пионирох бавели екипи: „Янґ Бойс” – „Будучносц – Глобирк” 1:0 (1:0).

31. ЮЛИЙ 2015.

СПОРТ Тото змаганє ришене у першим полчасу, а єдини ґол дал Матей Саянкович. Награди за успих найлєпшей екипи, ґолманови, бавячови и ґолґетерови були исти як и при младшей конкуренциї. У сениорскей конкуренциї у змаганю за треце место бавели екипи: „Глобирк – Ґрупа” – „Клуб 10” – 3:1 (3:0). Екипа зоз Србобрану змаганє ришела ище у першим полчасу, а єдини ґол за „Клуб 10” дал Иван Рац. У финалним змаганю за пер-

Адидас

Два лїви

Добри момци

31. ЮЛИЙ 2015.

ФК „ИСКРА”

ПЕРШЕ ПРИРИХТУЮЦЕ ЗМАГАНЄ Фодбалере коцурскей Искри внєдзелю, 26. юлия, одбавели перше пририхтуюце змаганє за идуцу сезону котра почина концом авґуста Антиталанти

ше место на тогорочним турниру бавели екипи: „Лас Палмас” (Крущич) – „Тапетария Еуро” 6:4 (4:0). Крущичанє нашвидко дали штири ґоли и зоз тим резултатом и закончени перши полчас. У другим полчасу ше Керестурци дакус таргли и змаганє постало нєизве сне, бо резултат бул 4:3 и 5:4. Но, заш лєм ше по конєц екипа „Лас Палмас” виборела за побиду. Ґоли за побиднїцку екипу дали: Човин 3, Надь 2 и Сушич, а за керестурску екипу ґоли дали: Бранкович 2, Катона и Чапко. Так перше место на турниру завжала екипа „Лас Палмас”, друге место припадло екипи „Тапетария Еуро”, а треце екипи „Глобирк – Ґрупа”. За найлєпшого ґолмана преглашени Йовица Каленич („Лас Палмас”), найвецей ґоли дал Давид Катона, а за найлєпшого бавяча преглашени Боян Бранкович. Найлєпшим поєдинцом окремни награди уручели Борис Шайтош и Славко Ґовля спред орґанизаторох. Пенєжни награди найлєпшим екипом на турнире уручел предсидатель СД „Русин” Драґан Ковачевич. Финални змаганя на тогорочним турниру у Старей школи провадзели вецей як 500 нащивителє. По указаним бависку и нащиви тогорочни ноцни турнир бул успишни. Тирвал 15 днї, а кажди вечар ше нащивительом додзельовало награди на томболи. Медийни спонзор турнира була НВУ „Руске слово” Нови Сад.■ В. Сеґеди

Искра на домашнїм терену привитала екипу „Твердиня” зоз Бачу и победзела ю зоз резултатом 2:1. Обидва ґоли за Искру дал Душан Крняїч. Управа коцуркей екипи „Искра” у шлїдуюцей сезони абициозна, сце ше бориц и войсц до висшого ранґу змаганя, та з тей нагоди приведли и три помоцнєня и зоз тренинґами ше почало кус скорей же би ше екипа убавела. Цо ше дотика першого, пририхтуюцого змаганя, тренер Искри, Здравко Бабич дал нагоду бавиц шицким бавячом на котрих рахує, а перши полчас кед бавели бавяче котри би требали буц у першей екипи, бул права слика же як треба же би ше бавело кед ше сце бориц за верх таблїчки, бо Коцурци надбавели госцох котри физично порихтанши и котри ше змагаю у висшей. Перше змаганє дава оптимизем и управи и бавячом, алє и навиячом котри уж роками чекаю же би Искра мала екипу и бависко зоз котрим ше насправди може вибориц за уходнїцу до висшого ранґу змаганя. Окрем вельких амбицийох у идуцей сезони, Искра жада порихтана дочекац и турнир Спорт ских бавискох „Яша Баков” котри ше 8. и 9. авґуста отрима праве у Коцуре. З. Колєсар

РУСКЕ СЛОВО 35

РОК LXXI ЧИСЛО 30 (3639) НОВИ САД, 31. ЮЛИЙ 2015. РОКУ

■ НА ЛОКАЛУ НЄТ ДОСЦ

Диджейове Бозне и Рокстер

ЛЇКАРОХ СПЕЦИЯЛИСТОХ

Фото: Ася Папуґа

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Nevermind

Сашка & Марина

■ НОВА ЕКИПА НА СТАРИМ МЕСЦЕ Лєтня журка на отвореним (Summer open air party „Pact ON”) отримана 24. юлия на базену у Руским Керестуре. Журку орґанизовал „Пакт Рутенорум”, у сотруднїцтве зоз Роботним целом за младеж Националного совиту Руснацох, а до пририхтованя ше уключели велї млади. Наступели керестурски бенди Nevermind, Aqstars, Марина и Сашка, як и уж афирмовани диджейове Бозне и Рокстер зоз музичней орґанизациї Drop sensei. А. Р.

Summer open air party „Pact ON”