RICK GRITTER - LEERLING VECHTDAL

Landelijke STO ondersteuner

Komend van onder de rivieren, maar de blik gericht op de regio’s boven de rivieren. Adriaan de Graaff is strategisch ondersteuner voor Sterk Techniekonderwijs voor de regio NoordoostOverijssel. In zijn rol als ondersteuner brengt hij discussies op gang, denkt hij mee en draagt hij voorbeelden aan. Alle partijen op een succesvolle manier samenbrengen, dat vindt hij belangrijk. Is het onderverdelen van Sterk Techniekonderwijs in regio’s slim? Adriaan weet dat wel zeker.

“Werken met verschillende regio’s met elk hun eigen karakter en expertises, dat is de kracht van Sterk Techniekonderwijs.” Hij benadrukt dat die kracht voornamelijk vanuit de diversiteit komt.

“Zo ligt in een waterrijke regio de focus vooral op nautische techniek, terwijl in het Noord Oosten de focus heel anders ligt. Zo kun je onderling elkaars ideeën en technieken uitwisselen. Een bijzonder voorbeeld is Assen, waar nagenoeg helemaal geen techniekonderwijs was. Door kennis te delen is daar door Sterk Techniekonderwijs een technische loods gecreëerd, waarin leerlingen kunnen werken en leren. Dat zijn prachtige voorbeelden van hoe sterk de kracht van samenwerking is.”

Waar in de eerste fase van Sterk Techniekonderwijs de nadruk lag op het verbeteren van bestaande leermiddelen gaat het nu vooral om verbinden, samenwerken en verbeteren van technische kwaliteit van VMBO en Samenwerken. Plannen tot uitvoer brengen. Ondanks dat er nog genoeg verbeteringen te maken zijn, is er inmiddels al heel wat werk verzet. “Hier in Noordoost-Overijssel zijn de afgelopen tijd al mooie dingen ontstaan. Dat is echt het resultaat van samen willen werken. Niet alleen tussen onderwijs en ondernemers, maar ook de samenwerking onderling tussen de grote en kleinere scholen is prachtig om te zien. Denken in de wij-vorm, in plaats van de ikvorm”, aldus Adriaan. “Transparantie is belangrijk. En altijd het gezamenlijk doel voor ogen te houden. Dat het dan uiteindelijk een succesverhaal wordt, dat is natuurlijk fantastisch.”

Het realiseren van keuzevakken is volgens de ondersteuner ontzettend belangrijk. “De opzet voor keuzevakken is landelijk gezien nagenoeg gelijk. Maar de ontwikkeling hiervan per regio, op basis van je eigen omgeving, dat is belangrijk. Zo zorg je voor onderwijs wat naadloos past binnen je regio.”

Door bedrijven mee te laten helpen met de invulling van een keuzevak, creëert men onderwijs op maat. Bedrijven weten wat ze op termijn nodig hebben, onderwijsinstanties kunnen met die informatie vervolgens aan de slag. “De grootste fout uit het verleden is dat we dachten voor iedereen hetzelfde onderwijs aan te moeten bieden. Daar hebben we van geleerd dat je op die manier juist de leerling verliest. Hij of zij moet zich voor kunnen stellen dat hetgeen hij leert in zijn eigen omgeving toepasbaar is.”

Adriaan gelooft in het beeldend maken van techniek voor leerlingen. “Duidelijk maken wat er allemaal op technologisch gebied mogelijk is én ze overtuigen van het feit dat we, ondanks automatisering, echt nog mensen nodig hebben. Die robotarm werkt alleen als er gekwalificeerd personeel is om hem te programmeren en te besturen.”

Naast het realiseren van keuzevakken, is er natuurlijk meer nodig. Sterk Techniekonderwijs stimuleert bedrijven ook zichtbaarder te worden door het verzorgen van gastlessen en het zichzelf aanbieden als stageplek. “Je moet die zaken combineren. Het helpt bedrijven om leerlingen te laten zien met welke technologieën er bij hen gewerkt wordt en welke mooie ontwikkelingen er allemaal zijn.”

Alhoewel er in een relatief korte periode al veel positieve resultaten geboekt zijn, liggen er nog genoeg uitdagingen en wensen voor de aankomende jaren. Adriaan vertelt: “Niet alleen het schrijnend tekort aan personeel bij installatiebedrijven en in de industrie heeft onze aandacht. Met de ontwikkeling van kwalitatief sterker onderwijs, krijg je vanzelfsprekend ook te maken met een tekort aan technisch onderwijzend personeel. Dat is dus zeker ook een aandachtspunt waar absoluut nog winst te behalen valt.” Daarnaast heeft COVID-19 ook in de technische wereld zijn sporen achtergelaten. “Met name de georganiseerde evenementen en fysieke bezoeken, daar hebben ook wij op in moeten leveren.” Maar, zo zegt Adriaan: “Uiteraard blijft dat allemaal op de planning staan en hopen we elkaar aankomend jaar in welke hoedanigheid dan ook, weer vaker te kunnen treffen.”

Gemeente Hardenberg

Samen met verschillende onderwijsinstellingen, bedrijven en andere partners werkt de gemeente Hardenberg aan een Techniekagenda. Deze agenda gaat over een duurzaam, dekkend en kwalitatief sterk technisch onderwijs. Om zo de in- en doorstroom van leerlingen in het technisch beroepsonderwijs te vergroten en de voorbereiding op het (regionaal) technisch bedrijfsleven te verbeteren. ‘’Er blijft een enorm tekort aan technische vakmensen. Ook voor Hardenbergse bedrijven is het van groot belang dat er meer jongeren voor een technische studie kiezen’’, aldus Cindy Elsman.

Vanuit Techniekagenda in de gemeente Hardenberg wordt het onderwijs samengebracht met het bedrijfsleven, waarbij ervoor wordt gezorgd dat in ieder programma het enthousiasmeren van de jongeren voor techniek duidelijk terugkomt. Om de regio en industrie vitaal te houden, is het belangrijk dat er veel energie in dit onderwerp wordt gestoken.

Techniekagenda Hardenberg werkt samen met verschillende scholen van het primair onderwijs, voortgezet onderwijs RTC en mbo in de regio. ‘’Binnen Techniekagenda is er nu een werk- en stuurgroep, waarbij we onderling activiteiten afstemmen en alle betrokkenen informeren. Zo is iedereen op de hoogte en kan er eventueel ook bij activiteiten worden samengewerkt.’’ De programma’s STO en Skills4future binnen Techniekagenda Hardenberg zijn als uitgangspunt genomen.

‘’Het programma van Sterk Techniekonderwijs in deze regio zorgt ervoor dat PO en VO scholen onderling meer samen gaan werken op het gebied van techniek. Dit zorgt ook voor een betere relatie met het bedrijfsleven. Door de samenwerking wordt duidelijk wat ze van elkaar nodig hebben om uiteindelijk tot goede technisch geschoolde medewerkers te komen. Dit zorgt ervoor dat regio’s onderling een betere relatie ontwikkelen en zo ook van elkaar kunnen leren.’’, aldus Cindy Elsman. Zo binden en behouden we deze kinderen en jongeren in deze regio.

‘’Het begint namelijk al bij het basisonderwijs, waar de kinderen al van alles over het leven om hen heen leren. Sinds dit jaar is Wetenschap en Techniek dan ook een verplicht vak. Door de kinderen tijdens deze lessen in aanraking te laten komen met techniek, proberen we ze op jonge leeftijd al te stimuleren.’’

Ook zijn er veel andere initiatieven, zoals Skills4future en Centre of Expertise Smart Sustainable Manufacturing. Deze programma’s zijn erop ingericht technisch personeel te binden en behouden. Binnen Skills4future wordt er bijvoorbeeld gewerkt langs drie programmalijnen: Opleidingsvernieuwing, Innovatie & Kennisdeling en Werving & Promotie. Op deze manier wordt er geanticipeerd op de geschetste transformaties voor de komende jaren.