kregen een militaire functie en werden in de 16e en 17e eeuw ingericht als vestingstad (afb. 18f).56,326 Na de aanleg van de Westbrabantse Waterlinie in 1628162956 (afb. 18g) werd het belang van de Linie van Eendracht kleiner en raakte deze in verval. Gedurende het Beleg van Bergen op Zoom in 1747 werd de Linie weer op sterkte gebracht door op een aantal plaatsen nieuwe versterkingen aan te leggen en te versterken, zoal het in 1744/1745 gebouwde Fort Suikerbrood. Waarschijnlijk rond 1786/1787, na de Vierde Engels-Nederlandse Oorlog en in de hoogtijdagen van de strijd tussen de Patriotten en de Orangisten, werd ten noorden van het dorp Bath op Zuid-Beveland nog het Fort Bath gebouwd. Alleen de omtrek van dit Fort is nog terug te vinden; bebouwing, aarden wallen en de grachten zijn verdwenen. Niet ver van fort zijn de resten van een uit 1773 daterende vluchtplaats (voor hoogwater) voor de schaapskudde bekend (‘stelberg’). De laatste keer dat de Linie van de Eendracht in staat van paraatheid gebracht werd, was in 1794 voorafgaand aan de inval van de Franse troepen. De meeste resten van deze linie verdwenen bij de aanleg van de Schelde-Rijnverbinding. In 1994 werden echter delen waargenomen van het Fort Suikerbrood evenals van de tussen 1584 en 1588 aangelegd redoute Mollegat. Forten die raakten aan het studiegebied waren verder de nog bestaand forten Prins Frederik bij Ooltgensplaat, Fort Sabina bij Dintelmond, Fort De Waterschans bij Bergen op Zoom en Fort Hendricus bij Steenbergen. Alle vier de forten waren beschermd als rijksmonument. n Maritieme archeologie Resten die betrekking hadden op het maritieme verleden van het maatregelgebied waren spaarzaam. In 1972 was een 18e eeuws scheepswrak met kanon aangetroffen in het voormalige slikkengebied bij Bath. Verder waren er scheepsresten bekend op de slikken van het Volkerak ten zuiden van Achthuizen. Bij de Dienst der Hydrografie van de Koninklijke Marine en bij Rijkswaterstaat Directie Zeeland waren daarnaast tien andere wraklocaties en één mogelijke wraklocatie bekend. Onder de wraklocaties waren die van de aak De Vrouw Neeltje (gezonken 1901), De Vier Gebroeders (gezonken 1907), de Nooit Gedacht (gezonken 1908), De Twee Gebroeders (gezonken 1910) en de kustvaarder Vuurbaak die in 1969 verging.
2010-2011 Vervolgadviezen
Afb. 18f. Kaart van de
vesting Tholen zoals die er in 1649 uit zag. Inzet:
2010 Deelrapport landschap, cultuurhistorie en archeologie
huidige topgrafie [bron: Scheepvaartmuseum Amsterdam].
Bij de effectbeschrijving in het (MER) deelrapport uit 201056 werd gesteld dat de extra waterberging geen negatieve effecten zou hebben op bestaande cultuurhistorische resten. Het merendeel van de historische elementen lag binnendijks en ook de historische sluizen en dijkwerken (afb. 18i) zouden hierdoor niet worden bedreigd. Het effect van extra waterberging op de archeologische resten in het gebied zou vooral buitendijks spelen. Op het monumentale (verdronken) dorp Ooltemsplaat na werden er geen archeologische monumenten of andere waardevolle resten bedreigd. Het effect op het monument zou zijn dat deze tijdens de waterberging onder water kwam te staan en wanneer Afb. 18i. Een muraltmuur [uit: 172].
Berging op het Volkerak / Zoommeer 111
<< naar INHOUD