RUIMTE VOOR DE RIVIER
Wat is... Obstakelverwijdering?
Ruimte voor de Rivier
De rivier meer ruimte geven kan op verschillende manieren. Hier lees je meer over ‘obstakelverwijdering’.
uimte voor de Rivier bestaat uit meer dan 30 verschillende projecten. We werken langs en aan de rivieren de IJssel, Rijn, Lek, Nederrijn en Waal. Rijkswaterstaat doet dit samen met bewoners, water schappen, gemeentes en provincies van die gebieden. Ruimte voor de Rivier moet het rivierengebied veiliger maken, maar ook ruimte geven aan natuur en r ecreatie.
Dammetjes, oude gebouwen, muur tjes, stukjes van bruggen, en andere bouwwerken, maar ook bomen staan soms in de weg. Ze houden het water uit de rivier tegen, waardoor het niet goed kan doorstromen. Waar het kan, halen we deze obstakels weg.
Voorbeelden van obstakels
L
exkesveer is de veerpont over de Nederrijn tussen Wageningen en Randwijk. Aan de kant van Wageningen lag vroeger in de uiterwaard een zogenaamde veerdam. Dat is een verhoogde weg die naar de opstapplaats van de veerpont loopt. Bij hoogwater hield de veerdam het water uit de Nederrijn tegen. Daarom is de dam verwijderd. Nu ligt er een brug naar de veerpont. Bij hoogwater kan het water onder de brug doorstromen.
De spoorbrug van de spoorlijn Arnhem – Oosterbeek stond vroeger op een aarden wal. Deze wal hield bij hoog water het water tegen. De wal is weg gehaald en nu staat de brug op pijlers. Bij hoogwater kan het water nu onder de brug doorstromen. In veel uiterwaarden houden struiken en bomen het water tegen. Tussen de takken blijft ook allerlei vuil steken, wat het nog erger maakt. Om ervoor te zorgen dat het water beter door kan
stromen, wordt in de uiterwaarden gekeken welke bomen en struiken verwijderd moeten worden. Daarbij wordt natuurlijk rekening gehouden met bijzondere planten en dieren. De kribben houden bij hoogwater ook het water tegen. Daarom worden ze op sommige plaatsen verlaagd, zodat bij hoogwater, het water over de kribben kan stromen. Hierover kun je meer lezen op het informatieblad ‘kribverlaging’.
R
Voor meer informatie: www.ruimtevoorderivier.nl en info@ruimtevoorderivier.nl © Mei 2014
Zwolle
Almere
Amsterdam
rwijdering M e v ac el
UITERWAARDV ERGRAVING BOLWERKSPLAS, WORP EN OSSENWAARD
Ob sta N
DIJKVERBETERIN G LEK / LOPIKER- EN KRIMPENERWAAR D
IE
UW
E
W AT ER
W
EG
Rotterdam
WAARD KRAMMER/ VOLKERAK
G MMEER
HOLLANDSCH DIEP
STE UR GA T
KIL
N M IEU ER W W E ED E
VERBETERING MAAS / HOEKSCHE
DORDTSCHE
recht
IET
DIJKVERBETERIN G STEURGAT / LAND VAN ALTENA
AMER
KADEVERLAGING ZUIDERKLIP
WAAL
ZOOMMEER
O
KRIBVERLAGING MIDDEN-WAAL
HUISSENSCHE WA
ARDEN
UITERWAARDV ERG MILLINGERWAARD RAVING
BOV
Nijmegen
DIJKTERUGLEGG ING LENT DRIES
’s-Hertogenbosch
everd. opgel ERWAAR enUIT2019 DVERGRAVING
Arnhem
KRIBVERLAGING WAAL FORT ST. AN
RIVIERVERRUIM ING OVERDIEPSE POL DER
KADEVERLAGING BIESBOSCH DIJKVERBETERIN G AMER / DONGE
AAS
EM
SCH
G BER
Apeldoorn
DIJKVERLEGGIN G UITERWAARDV VOORhet Wanneer start STERKLEI ERGRAVING DOORWERTHSCH E WAARDEN project? UITERWAARDV Zutphen ERGRAVING MIDDELWAARD DIJKVERLEGGIN 2012 G UITERWAARDCORTENOEVER VERGRAVING DIJKVERBETERIN G MEINERSWIJK NEDERRIJN / DIJKVERBETERIN ? GELDERSCHE klaar G het isERR WanneerNED IJN / ARNHEM VALLEI EN VELPSEBROEK teSEDe projecten van Ruim voor DIJKVERLEGGIN Velp enG tussen 2012 word HONDSBR de Rivier OEKSCHE PLEIJ
Tiel
D
SPUI
VL
NEDERRIJN
Culemborg
OR
NG
Utrecht
UITERWAARDV ERGRAVING AVELINGEN UITERWAARDV ERGRAVING ONTPOLDERIN MU NNIKENLAND G NOORDWAARD KRIBVERLAGING BENEDEN-WAAL MERWEDE Dord
NO
RI
OBSTAKELVERWI JDERING MACHINISTENSCH OOL ELST
LEK
OUDE MAAS
HA
UITERWAARDV ERGRAVING DE TOLLEWAARD
H SC N DE ER L N N AA N PA KA
ERBETERING MAAS / VOORNE PUTTEN
NIEUWE MAAS
Amersfoort
nschool Elst iste
Den Haag
Hilversum
UITERWAARDV ERGRAVING BOSSENWAARD, PON EN HEERENWAARD TWAARD DIJKVERBETERIN G LEK / ALBLASSER WA EN VIJFHEERENLAN ARD DEN
incie ligt In welkeUITprov ERWAARDVERG RAVING KEIZERS-, ek STOBBE Elst? Nfabri de steen OLSTERWAARDEN EN UtrechtDeventer
D
hin
Leiden
Facts
D
DIJKVERBETERIN G LEK / BETUWE / TIE EN CULEMBORGE LERRWAAR
k
L SE IJS
HOOGWATERGE UL VEESSEN-WAPEN VEL
Haarlem
UITERWAARDV ERG SCHELLER EN OLD RAVING ENELER BUITENWAARDEN
DIJKVERBETERIN G NEDERRIJN / BET UW TIELER- EN CULEM E / BORGERWAARD
EN-
RIJN
OBSTAKELVERWI JDERING SUIKERDAM / GEN DTSE WAARD KRIBVERLAGING WAALBOCHTEN
DIJKVERBETERIN G BERGSCHE MAAS / LAND VAN ALTENA
Bergen op Zoom
m de Nederrijn bij Elst meer ruimte te geven, wordt de Elster Buitenwaard gedeel telijk afgegraven. Bij over stroming kan het overtollige rivierwater via de Elster Buitenwaarden door stromen naar het achtergebied, de Amerongse Bovenpolder. De Elster Buitenwaard kan alleen afgegraven worden als alle obstakels zijn verwijderd. Daarom is de oude steen fabriek gesloopt. De fabriek stond op een terp (een heuvel) en vormde zo een obstakel. Bij hoogwater hield de
FACTSHEET OBSTAKELVERWIJDERING
terp waarop de steenfabriek stond het water tegen. Eindhoven De oude steenbakkerij bestaat al sinds 1660. Vroeger verdienden veel mensen uit Elst daar hun boterham. Er werden stenen gebakken voor de bouw van huizen. Vroeger maakte men de stenen met de hand van rivierklei. Daarna werden ze gedroogd op houten rekken. De stenen werden steeds gekeerd totdat de stenen droog genoeg waren om te bakken. Dan werden de stenen met kruiwagens naar de bakovens gebracht. Na het bakken werden de stenen per
boot vervoerd naar de kopers. In 1877 werd de steenbakkerij gemoderniseerd tot een steenfabriek. Een paar jaar later werd de schoorsteen gebouwd om de verrbrandingsgassen te kunnen afvoeren. De fabriek maakte ongeveer 40 miljoen stenen per jaar. De schoorsteen is het laatste bouwwerk in Elst dat nog herinnert aan deze periode van hard werken. Velen beschouwen de steenfabriek als een stukje cultureel erfgoed van Elst. Daarom is besloten om alleen de fabriek te slopen en de schoorsteen te laten
VOORBEELD PROJECT
staan als herinnering aan vroegere tijden. De Elster Buitenwaard wordt na de sloop van de fabriek opnieuw ingericht met bomen en hagen. Er komen wan del- en fietspaden. Op het gedeelte van de terp dat niet is afgegraven, komt een parkeerplaats voor auto’s. En er is ruim te voor een horecagelegenheid, zoals een theetuin. Zo wordt de omgeving niet alleen veilig, maar ook mooi. Meer informatie www.ruimtevoorderivier.nl/elst
Wist je dat de Elster Buitenwaard een beschermd natuurgebied is, dat beheerd wordt door het Utrechts Landschap? Je kunt er veel bijzondere plantjes, insecten en vogelsoorten vinden, zoals de kwartelkoning, patrijs en grasmus.
RUIMTE VOOR DE RIVIER