ETAPPEN, DAGTOCHTEN EN THEMAROUTES De Römer-Lippe-Route biedt een kader vol afwisseling voor zowel meerdaagse etappetochten als voor dagtochtjes op deeltrajecten en de kronkelende themaroutes.
DE RÖMER-LIPPE-ROUTE De Lippe, de langste rivier van Noordrijn-Westfalen, verlokt met een bewogen verleden en nodigt uit voor een ontdekkingsreis van historisch formaat. Ze heeft altijd een blijvende stempel gedrukt op gebieden en bewoners langs haar oevers en de Romeinen zagen al haar betekenis. De zachte loop van de Lippe verbindt vijf streken in een van de meest afwisselende deelstaten van Duitsland: het Teutoburger Wald, de Hellwegregio, het Münsterland, de metropool Ruhr en de Nederrijn. De Lippe, een rivier die de moeite waard is om te ontdekken, biedt met de Römer-Lippe-Route een langs de rivier aangelegde langeafstandsfietsroute van zeer hoge kwaliteit! Deze route is het nieuwe reisdoel voor fietsers, natuurliefhebbers en alle bezoekers die warmlopen voor de Romeinse cultuur, waterbelevenissen en Europese geschiedenis.
Voor een reis langs de gehele route verdient het aanbeveling om van oost (Detmold) naar west (Xanten) te rijden. Zo laat u het handjevol klimmingen van het Teutoburger Wald direct aan het begin van uw tocht achter u en volgt u in een voor het grootste deel vlak traject de stroomrichting van de Lippe vanaf Bad Lippspringe. Dankzij de gevarieerde accommodatie- en verblijfsmogelijkheden langs het traject kunt u de etappelengtes en de reisduur individueel aan uw wensen aanpassen. De hoofdroute presenteert u de fraaiste kant van het landschap langs de Römer-Lippe-Route. Afhankelijk van uw belangstelling nodigen we u uit om de alternatieve route te volgen langs een of meerdere, kronkelende themaroutes. Deze leiden u naar geselecteerde ‚waterbelevenissen‘ of plaatsen van de ‚Romeinse cultuur‘ en zijn in combinatie met de desbetreffende gedeelten van de hoofdroute zeer geschikt voor dagtochten.
1. ‚Talleseen‘-route 2. ‚Boker-Kanal‘-route 3. ‚Solequellen‘-route 4. ‚Naturerlebnis Auenland‘-route 5. ‚Lippeauen‘-route 6. ‚Wasserschloss‘-route
INFOMATERIA AL EN SERVICE
A ANKOMST
Gedetailleerde informatie inclusief een jaarlijkse geactualiseerde accommodatielijst, die ook wetenswaardigheden bevat over fietsservice en –verhuur langs de Römer-LippeRoute, vindt u in ons handboek ‚Unterwegs auf der RömerLippe-Route‘ (onderweg op de Römer-Lippe-Route). De brochure kunt u gratis bestellen via de internetpagina van de Römer-Lippe-Route: www.roemerlipperoute.nl. Infomateriaal en toeristische inlichtingen krijgt u ook via onze bestelhotline op telefoonnummer +49 (0) 1806 / 18 16 20* of per e-mail op info@roemerlipperoute.de. * € 0,20 per gesprek uit het Duits telefoonnetwerk; mobiele telefonie max. € 0,60 per gesprek.
oute /roemerlipper facebook.com Actuele nieuwtjes, tips en ervaringen van andere fietsers zijn ook te vinden op onze Facebook-pagina.
utekaart Spiraal-fietsro
7. ‚Lippe-Aussichtsturm‘ route 8. ‚Victoria‘-route 9. ‚Römerspuren‘-route 10. ‚Lippemündungs‘-route 11. ‚Rhein-Auen‘-route
Andere fietsreisgidsen over de Römer-Lippe-Route verschijnen bij Bikeline / Esterbauer (ISBN-nr. 978-3- 85000371-1) en bij PublicPress (ISBN-nr. 978-3-89920-741-5).
Van oudsher bestond tussen de Lippe en haar aanwonenden een nauwe betrekking en hun lotgevallen zijn onlosmakelijk met elkaar vervlochten. Van de Lippe ging een continue dreiging uit, maar tegelijkertijd was ze ook de centrale levensader van de streek. Overstromingen en hoogwater vormden en veranderden de rivier en het dagelijkse leven aan haar oevers. De rivier was echter ook van levensbelang als waterleverancier, voedingsbron, verkeersader, energiebron en niet op de laatste plaats als cultusoord en waterlijn ter oriëntatie. Ook vandaag de dag nog is de Lippe met haar ooilandschappen een belangrijke bakermat voor flora en fauna.
Ten tijde van de Romeinse expansie was het de bedoeling, ook het gebied tussen Rijn en Elbe onder Romeinse heerschappij te brengen. Uitgaand van het huidige Xanten richtten de Romeinen 2000 jaar geleden talrijke versterkte legerplaatsen op langs de Lippe. Ook trokken destijds drie Romeinse legioenen stroomopwaarts van de Lippe tot aan het Teutoburger Wald, om daar uiteindelijk een vernietigende nederlaag te moeten lijden tijdens de legendarische Varusslacht. De nieuwe Römer-Lippe-Route verbindt de spannende vindplaatsen van vroegere Romeinse kampen met Romeinse musea en speciale rust- en uitkijkplaatsen. Ze volgt de sporen van de Romeinen en maakt de Romeinse geschiedenis levend aan de hand van gefundeerde informatieborden. Maak een reis door de tijd en duik in een belangrijk tijdperk van de Europese geschiedenis!
Pijlwegwijzer
dichtbij gelegen bestemming met km-aanduiding
Bergkamen-Rünthe Schacht III
1,5 0,7
LOGO EN BEWEGWIJZERING markering Römer-Lippe-Route
De Römer-Lippe-Route loopt via fietspaden van het fietspadennet in Noordrijn-Westfalen, die herkenbaar zijn aan de rood-witte bordjes. Zowel de hoofdroute als de kronkelende themaroutes zijn van Detmold tot Xanten in beide rijrichtingen uitstekend bewegwijzerd.
Inlichtingen over het streekvervoersaanbod vindt u op www.nahverkehr.nrw.de. Het inlichtingennummer voor bus & trein in NRW: +49 (0) 1803 / 50 40 30* DB-hotline tegen regionaal tarief (in NRW): +49 (0) 1806 / 46 40 06**
* 0,09 €/min vanuit het Duitse vaste telefoonnetwerk, de prijs voor mobiele telefonie is max. 0,42 €/min ** 0,20 €/min vanuit het Duitse vaste telefoonnetwerk, de prijs voor mobiele telefonie is max. 0,42 €/min
Markering
Markering
hoofdroute
Met de auto/camper: Detmold is bereikbaar via de A2 of de A33, Xanten en Wesel via de A57 of de A3. De afzonderlijke etappeplaatsen liggen in de directe nabijheid van de A2 of zijn bereikbaar vanaf de A2 via rijkswegen. Parkeermogelijkheden vindt u op www.adac.de .
De bewegwijzering van de route is volledig in het fietsverkeersnet van Noord-Rijnland-Westfalen opgenomen. Op kruispunten vindt u rood-witte pijlen met plaats- en kilometerinformatie evenals een daaronder ingevoegd pictogram van de Römer-Lippe-route. Daartussen volgt u gewoon de rode pijlen op tussenliggende richtingborden die voor alle fietspaden geldig zijn.
Markering
themaroutes waterbelevenis
themaroutes Romeinse cultuur
Het uitgestrekte ooilandschap van de Lippe bemoeilijkt bij hoogwater het passeren van een handjevol trajecten, waardoor men in sommige perioden een stukje zal moeten omrijden. Hiervan wordt u langs het traject en ook altijd actueel via de internetpagina van de Römer-LippeRoute (www.roemerlipperoute.nl) op de hoogte gesteld.
Wanneer u besluit om een van de kronkelende themaroutes te volgen, komt u aan het eind van de desbetreffende route weer automatisch op de hoofdroute. Coesfeld
RE 5 RB 35
Bocholt
Tussenwegwijzer
verafgelegen bestemming met km-aanduiding
Met het openbaar vervoer: met de langeafstandstrein bereikt u de Römer-Lippe-Route het beste via de stations Duisburg, Hamm, Paderborn of Bielefeld. De startplaatsen Detmold en Xanten (evenals talrijke andere etappeplaatsen) hebben vandaar verbindingen met het lokale treinverkeer, met de sneltram en de seizoensgebonden (fiets-)bus. Neem a.u.b. nota van de informatie over het meenemen van fietsen. • • •
Münster Hbf RE 2 RE 7 RB 42 RB 50 RB 69 RB 89
RB 45 RB 51
Borken RE 14
RE 2 S9
Rhe
in
Bielefeld Hbf RE 6 RE 70 RE 82 RB 69 RB 72 RB 74
RB 42
Detmold
RE 82 RB 72
RE 82 RB 72
RE 2 RB 42 RB 51
Altenbeken
Selm
RE 82 RB 72 RB 84 RB 89 S5
RB 51
Bork
Dorsten
RB 31
RE 14 RB 44 RB 45
Wesel
RE 5 RB 32 RB 33 RB 35
Bottrop Hbf
RB 51
Recklinghausen RE 2 S2
RB 42
Paderborn Hbf Werne Hamm
Lünen
RB 50
RB 50 RB 51
RE 14 RB 44 S 9
Gelsenkirchen Oberhausen Hbf Hbf Duisburg Hbf
RE 3 RE 5 RB 33 RB 35 RB 44 S 2
RE 1 RE 3 RE 5 RB 31 RB 33 RB 35 S 2
RE 2 RE 3 RB 42 RB 46 S2
WanneEickel Hbf RE 2 RE 3 RB 42 RB 43 RB 46 S 2
Informatie t skaar & overzicht
Horn-Bad Meinberg
Dülmen
Haltern am See
Xanten
LIPPEVERBAND Kronprinzenstraße 24 45128 Essen www.lippeverband.de
Met vriendelijke medewerking van:
RB 35
Voor een gedetailleerde routeplanning liggen verschillende fietsreisgidsen over de Römer-Lippe-Route van bekende uitgeverijen van vakboeken klaar in de boekhandel. Zoals bijv. de spiraal-fietsroutekaart met reisgids van de Bielefelder Verlag, die u ook kunt kopen via onze bestelhotline of de internetpagina voor € 14,95 excl. verzendkosten (ISBN-nr. 978-3-87073-584-5).
ROMEINSE CULTUUR
De nieuwe Römer-Lippe-Route leidt u naar plaatsen waar de rivier en de natuur een blijvende invloed hebben: Van het ‚oog van Odin‘ via uitnodigende meren waarin kan worden gezwommen, indrukwekkende waterkunstwerken, natuurlijke beemden en beemden die zijn teruggebracht in hun oorspronkelijke toestand, langs kanalen die vlakbij de rivier liggen tot kolossale sluizen – het water en de informatieborden over de diverse waterbelevenissen zijn uw vaste metgezellen.
De 11 kronkelende themaroutes van oost naar west: De Römer-Lippe-Route begint bij het ‚Hermannsdenkmal‘ (Hermannsmonument) in Detmold, vergezelt de Lippe van de bron tot en met de monding in de Rijn en verbindt tot en met haar eindbestemming in Xanten spannende Romeinse vindplaatsen met prachtig groene ooilandschappen en historisch aantrekkelijke binnensteden. Het maakt niet uit of u onderweg bent op de 295 km lange hoofdroute of op een van de in totaal 154 km lange, kronkelende themaroutes: Beleef geschiedenis in een stroomversnelling!
WATERBELEVENIS
RE 1 RE 6 RE 11 RB 69
RE 3 RE 7 RE 13 RB 89
Welver RE 1
RB 89
Lippstadt RE 1
RB 89
RE 1 RB 72 RB 74 RB 84 RB 89 S 5
langeafstandverkeer afstappunten op de route
Dortmund Hbf RE 1 RE 6 RB 43 RB 51
RE 3 RE 11 RB 50 S2
verbindingspunten Römer-Lippe-Route kronkelende themaroute
WELKOM OP DE RÖMER-LIPPE-ROUTE Waterbelevenis en Romeinse cultuur tussen Detmold en Xanten
De Römer-Lippe-Route – Geschiedenis in een stroomversnelling
15
HAUSEN
LIPPEMONDING EN LIPPE- PONT ‚QUERTREIBER‘
u
sc h Em
Kerken
al
Castrop-Rauxel
ee Ke m
na
de
rS
e irg eb yg de Ar
Bad Sassendorf
e
Niers
e n ö h
l a n d
Winterberg 313
Gevelsberg
k
i
s
c
ne
Möh
MöhneTalsperre
Frettholzberg 321
S
5
Möhnesee
Ense
Möhne
Eic h w ald
r
n
a
s b e r g e r
u
ARNSBERG
Rüthen
3 Bad Lippspringe: Spreekwoordelijk! Hier ontspringt de Lippe bij de schilderachtige kasteelruïne. 4 Paderborn: Hightech en middeleeuwen, traditie en moderne tijd ontmoeten elkaar bij de 200 bronnen van de Pader, de kortste rivier van Duitsland. 5 Delbrück: De stad lokt met prachtige, door de eigenaar geleide winkels, veel bestemmingen voor een uitstapje, pure natuur en Westfaalse flair rondom de scheve kerktoren. 6 Lippstadt: Het ‚Venetië van Westfalen‘ met een betoverende oude binnenstad, levendige city en idyllische parken – licht, water, leven – de kenmerken van de stad.
8 Lippetal: Waterburchten, bedevaart, Pättkes (paadjes), waterrijk gebied langs Lippe en Ahse tussen Sauerland en het parklandschap van Münsterland. 9 Welver: De gemeente met het aantoonbare topografische middenpunt van Westfalen. 10 Ahlen – Dolberg: Historische stadskern met‚ Heimathaus‘, Lambertikerk en dorpsplein. 11 Hamm: Olifantastisch! Glazen olifant en tempel. Groen en (water-) blauw. Kastelen en parken. Lippepont en waterski. 12 Werne: Bekend om diversiteit en traditie tussen Münsterland en Ruhrgebied. Historische en beminnelijke winkelstad. 13 Bergkamen: Jachthaven Marina Rünthe – Even uitrusten in een maritieme en mediterrane sfeer.
We rre
Bad Wünnenberg
Af te
r
feld
Nadel 413
f
e
l
d
Di
em
l
480 Schweinskopf
a
Br
i
e lon
o rH
chƒ
Marsberg
he läc
n
d
Römer-Lippe-Route
Brilon
Balve
Sorpetalsperre
14 Lünen: De trappencascade aan de oever van de Lippe biedt een ideale plek om even te pauzeren midden in de aantrekkelijke binnenstad met veel winkelmogelijkheden. 15 Waltrop: De scheepslift Henrichenburg, het mijnencomplex met 11 historische gebouwen, de ‚Spurwerktum‘ met uitkijkplatform en nog veel meer. 16 Selm: Stad met veel vrije ruimte tussen het kasteel en het meer. De perfecte ontspanning voor alle fietsliefhebbers in het Münsterland. 17 Olfen: De Steveraue (beemd) met zijn unieke bewoners biedt een adembenemend natuurschouwspel: konikpaarden, Poitou-ezels, ooievaars en heckrunderen. 18 Datteln: Groene stad met het grootste knooppunt van kanalen ter wereld – biedt aan de rand van het Ruhrgebied ‚Pott‘-mentaliteit en een directe toegang tot het Münsterland. 19 Haltern am See: Merenstad met unieke natuurlandschappen, een 2000 jaar oud Romeins verleden, veel bezienswaardigheden en een oude binnenstad.
Bestwig
Diemelsee
Olsberg
Rö h
r
Hoher 509 Ransenberg
20 Marl: Bezoek het unieke landschapskunstwerk‚ Wasserstände‘ bij de Lippe-beemden.
Wald
695
HenneTalsperre
Diemel
d a n
Autobahn
Römer-Lippe-Route Römer-Lippe-Route Wald bos Wald
Eisenbahn
bebouwing Bebauungsfläche Bebauungsfläche autosnelweg Autobahn Autobahn
Kanal
bundesstraße Bundesstraße Bundesstraße Eisenbahn spoorwegen Eisenbahn
23 Hünxe: Bos-water-natuur – waterburcht Gartrop; pure ontspanning in de gemeente in het groen.
Quelle bron Quelle
24 Wesel: De oude hanzestad bij de samenvloeiing van Rijn en Lippe verheugt zich op uw bezoek! 25 Xanten: De gastvrije en charmante Romeinse dom- en Siegfriedstad aan de Nederrijn staat voor cultuur, natuur en recreatie.
Met vriendelijke medewerking van:
uitgever: Kooperationsgemeinschaft Römer-Lippe-Route c/o Ruhr Tourismus GmbH Centroallee 261 46047 Oberhausen lay-out: atkon AG foto´s: Kooperationsgemeinschaft Römer-Lippe-Route, Jochen Schlutius, Fotostudio Brandt, Iris Klahn, Stefan Milk, Manfred Bußmann
Fluss, Graben, Bach
22 Schermbeck: Tussen Nederrijn en Münsterland – landschap vol afwisseling en cultuur.
Kanal kanaal Kanal
IMPRESSUM
Bundesstraße
Wiese, Grünland open veld, grasland Wiese, Grünland 44 44 44
Twiste
Wiese, Grünland
Thematische Wegschleife kronkelende themaroute Thematische Wegschleife
21 Dorsten: Kleine Hanzestad Dorsten – middeleeuwse stadsgeschiedenis, indrukwekkende industriecultuur en een barokke waterburcht.
Twistetalsperre
Bebauungsfläche
LEGENDA: 44
Bad Arolsen
Thematische Wegschleife H e s s e n
Kreuz Habuche
Meschede
Sundern
el
Aabachtalsperre
e
2 Horn-Bad Meinberg: Yoga – Veen – Externstenen met het grootste yogacentrum van Europa, het historische geneeskrachtige modderbad en de Externstenen (formatie van zandstenen) als drie-eenheid.
7 Wadersloh: De abdij Liesborn met het ‘Museum für Kunst- und Kulturgeschichte’ (museum voor kunsten cultuurgeschiedenis).
t
LIPPE-BEEMDEN
s
ä
1 Detmold: Cultuur en natuur in het bos Teutoburger Wald. De route begint bij het Hermannsmonument, dat herinnert aan de ‚Varusschlacht‘ (slag bij Varus) in 9 n. Chr.
SoratLichtenau
n
Wennemer Höhe 503
nn We
r
H o c h ƒ l ä c h e
PADERBRONNEN EN LIPPESEE ( LIPPEMEER )
Ontdek natuurlijke ooilandschappen waarbij het landschap weer is teruggebracht in de oorspronkelijke Wesselskopf Großer Äsberg M 453 Kahlenbergsöh toestand, bijv. ‚Naturerlebnis Auenne Köpfe 484 Warstein land‘ (Lippetal), LIFE-project (Hamm) 486 W a l d of ‚2Stromland‘ (Olfen).
e
Borchen
Kort, maar oho: de Pader is slechts 4 km lang, de 200 bronnen storten echter 5000 liter water per seconde. Het meer ‘Lippesee’ biedt veel recreatiemogelijkheden. S i Büren
Ruhr
De steden en plaatsen langs de Römer-Lippe-Route heten u van harte welkom. Ennepetal
3
Erwitte
HANZESTEDEN, STEDEN MET MEREN, GROENE STEDEN, HISTORISCHE STEDEN… KORTOM MOOIE STEDEN! Tönisvorst
h
Geseke
PADERBORN
4
Salzkotten
Anröchte
ISERLOHN ne
VELBERT
MENDEN
HAGEN Len
Heiligenhaus
Schwerte
Hemer Wetter
6
Bad Driburg
Pader-
d erquellen
3P a d e r b o r n e r
Soester Börde
Herdecke
Sprockhövel
Lippe
LIPPSTADT
Benninghausen
Werl
e
A n g e r -
UNNAPARK BERGK A MEN ROMEINS
4
Lipperbruch
Soest
nn
ein
7t
Hö
KREFELD
Rh
Bönen Kamen
Eickelborn
Elsen
Bentfeld
Cappel Overhagen
Hovestadt
Hagen Boke
Lipperode
Herzfeld
5
9
Weddinghofen
Röhr
Ruhr
r
Kempener
Welver
A
WITTEN
Ru h
Grefrath
e
7
Lippetal Lippborg Kesseler
Vellinghausen
Hultrop
Een terrein vol Romeinse cultuur Wickede met stadsmuseum, Romeins kamp Oberaden en archeologisch leerpad. Holzwickede Helemaal nieuw is de in 2012 geopende reconstructie van de Romeinse Fröndenberg r hout-aarde-muur! Ruh
HATTINGEN
Kempen
- K a n al
e
Bergkamen
Oberaden
DORTMUND
an e- K
Baldeneysee
mm
i
n KIRCHEN Her K ANA ALSLUIZEN
Hülser Berg 63
Land
b
HERNE
MÜLHEIM
DUISBURG
rtm
ttel nHa
Wethmar
13
Eilmsen
Ahs
b
Boker-Heide-Kanal cMühlenheide
e
HAUSEN
MOERS
e
GELSEN-
in
Rhe
g
Rünthe
Lohhauserholz
Ahlke
e
u
ke
Be
SchlossNeuhaus
Anreppen
Alm
g
NeukirchenVluyn
8
r
Kom in de sluis! Kanaalvrachtschepen overwinnen hoogtemeESSEN ters via de imposante sluizen in Hamm, Datteln, Haltern am See, Dorsten en Hünxe. BOCHUM
OBER-
n
h
BOTTROP
er
Steek de rivier nog eens over met de fietspont en neem afKampscheid van de Lippe op haar Lintfort weg naar de Rijn.
Geldern
R
Ne ue
Da
Lippepark Herringen
LÜNEN
al s-Kan Em
Rheinberg
14
Evenkamp
pe
BraamOstwennemar
8
p
p L i
r
Bad Lippspringe
pe Lippequelle Lip Marienloh
Mastbruch
a l d
Alstedde
Waltrop dun
Issum
DINSLAKEN
GLADBECK
Werne
Altlünen
Alpen
11
Bork
Lip
Hedinghausen
enba Haust
Lippesee
Sande
3
Jordanquelle
an
the Stro
Emmer
W
18
RECKLINGHERTEN
Lippe
Uentrop
Stockum
Delbrück
Schlangen
r
Datteln
HAMM
Merschoven
Liesborn
Bad Waldliesborn
2
d
Ka
10
Dolberg
Heessen
7
L a n d
k e r r ü c l b D e
468
n
65 Hövelsberg
12
BockumHövel
Hövelhof
s
Em
ch
Wadersloh
Velmerstot Köhlstädt
a
23
OerErkenschwick
Kötterberg
Vinnum
D o
1 n 1Voerde
8
-
16
Selm
Rietberg
5
u c k B e
Steinheim
L
i
10
Wa l d
Ahsen es el -D at te ln
Olfen
Beckum
2
s
k
Iss el
te l
e
Friedrichsfeld
H a a123r d
MARL
Hardt
e r
Eversum
6
11
HornBad HolzhausenMeinberg Externsteine
e
ten Xan
Forst
Gahlen
Wenge Hervest
20 D i e
Stev er
Westleven
Verl
Ölb
Heiligenkirchen Schling
e th Ne
h
Rhein
r
Hünxe
Sprin
Niers
Drevenack al KrudenKan Gartrop- nburg Bühl at D l e Wes H ü n x
Sickingmühle
17Nordkirchen
AHLEN
d
e
Holsterhausen
Lippe
DORSTEN
Westrup Bossendorf Flaesheim Dachsberg
Lüdinghausen
e
l
1
DETMOLD Hermannsdenkmal
Der Knick 238
Berlebeck
Alme
Mark
Bricht
Obrighoven
Freiheit
19
Neubeckum
-Stuckenbrock
Pa
Schermbeck
Lippramsdorf
berg
l na
25
Emmelkämper
21
Halterner Stausee
Drensteinfurt
Ascheberg
ach
De 23 hectare grote legerplaats Clarholz was een troepen- en bevoorradiWap Ennigerloh elba Rhedach ngskamp van de legioensoldaten Oelde die vochten in Germanië. EenWiedenbrück leerpad wijst u de weg door de geschiedenis.
Sendenhorst
a
n
WESEL
22
Wolfsberg 68
B o r ke n
Haltern am See
ROMEINSE NEDERZET TING ANREPPEN Herzebrock-
a
W
Schloss Holte-
GÜTERSLOH
1
Oerlinghausen
n
h e H o
Peddenberg
-Em r t LIPPE-PONT LUPIA und tm v e
ne
Rhein
Xanten
24
Flüren
Bislich
9
M
4
r
n
e
135 Granatsberg
d
el
D De pont zet u in Hamm Pont ahoi! gratis met eigen spierkracht over de Lippe – de fiets gaat natuurlijk mee!
W
12
Lüttingen
ach
Raesfeld
w a l d
n Ang
n Fu
Paulsberg 57
r -
l ana s-K
Dülmen
Heub
Reken
e
6
D
LVR-ARCHEOLOGISCH PARK X ANTEN
N i e d
a
i
t
Senden
or
Dämmer-
l
n
Lage
S
e Berge
Hamminkeln
r
r
H
Borken
LVR-archeologisch park Xanten Het grootste archeologische openluchtmuseum van Duitsland op het terrein van de Romeinse Rees stad Colonia Ulpia Traiana ontvangt u voor een excursie naar het verleden.
Kalkar
e
d
Rhede
el
t
ar
BOCHOLT
Iss
s
W
Isselburg
Di
n
e
12
Aa
ü
e
Lemgo
a
Ems
ach
h
rich
M
Ax tb
g
Beg
Leopoldshöhe
(Hermannsmonument) herinnert aan de ‚Slacht in het O s Teutoburger Wald‘ (9 n. Chr.) en ontvangt u bij het startpunt van de Römer-Lippe-Route.
r Mark
Lutter
o
eide he H Ho
Hünsberg 106
Belle
BIELEFELD
Jor d
Aalten
Coesfeld
e
ge Steek met behulp van eenlinslinger de Lippe over op de plaats waar decennia geleden de veerman mijnwerkers naar hun dienst Velen roeide in de in 1930 gesloten mijn Baldur. Aa
Harsewinkel
r
g
Berk el
Sch
Telgte
MÜNSTER
u
HERM ANNSDENK M AL
o
e
Romeinse legerplaats ‚Aliso‘ r g zich bevond, staat tegenwoordig een zeer modern museum Nottuln met originele museumstukken uit Ha ge nb ac vervlogen tijden. h
Gescher
Sassenberg
b
347 Windelstein
el
Heide
Hessel
Turquoisekleurig schittert de Ve l s e n e r M a r bron Emsvan de Lippe, ook wel k het‚ oog van Odin‘ genoemd, tussen de Arminiustempel en de imposante kasteelruïne. Warendorf
Extert
Detmold
BAD SALZUFLEN
Mönkeberg 226
Het ‚Hermannsdenkmal‘ Steinhagen
daer Mark Rhe
Horn-Bad Meinberg Kalletal Hermannsdenkmal
em
LIPPE-PONT BALDUR
rlheide
o
0 km
300 Saalegge
R
Goor
m Havixbeck b WaarBillerbeck 2000 jaar geleden de
Lohner
Schi
HERFORD
8 km
Di
Stadtlohn
1
Bev er
LIPPEBRON
t
Halle
Bever Mark
20 km
Bad Lippspringe
h
Het
e
10
Winterswijk
broek
2
rs We
Noorder-
ROMEINS LWL-MUSEUM B HALTERN AaMu SEE
u
el
k ee
INCHEM
Rosendahl
37 km
Enger
Spenge
Delbrück Werther
Versmold
Ostbevern
9
N I E D E R L A N D E
r
eB
Vreden
heide
Ems
50 km
Paderborn
e
N i eLippetal d e r s Wadersloh a c h s e n
Ahlen/Dolberg Bruesken-
Altenberge
Die Bröcke
a
sc h ak Ba
Oost Gelre
Bergkamen
Waltrop
T
Lippstadt
He ss
Ö
Welver
68 km
er ge
Olfen
HammGreven
Hilter 98 km 92 km
B
ge
Haltern amAhaus See
ch
a lb
Werne
110 km
r
Dorsten
C ro s e w i c ke r Feld
Lünen
e cht Ve
Berkel
Slin
Wesel
Selm
130 km
e
Datteln
140 km
m
Marl
153 km
ke
Schermbeck
110 214 km 206 km 198 km 190 km 184 km Steinfurt 170 km 165 km
al
Hünxe
228 km
-Ka n
Berkelland
Xanten
238 km
Sese
260 km 250 km
ms
267 Berkel km
.- E
279 km
Do rt m
295 km
Quelle
Fluss, Graben, Bach rivier, sloot, beek Fluss, Graben, Bach
lay-out grafiek openbaar vervoer: Heimrich & Hannot GmbH
cartografie: mr-kartographie, Höhenpunkt Gotha
hoog punt Höhenpunkt Höhenpunkt
typografie: Benning, Gluth & Partner GmbH, Oberhausen druk: Lonnemann GmbH, Selm 0
10 km
stand: december 2014
MEER INFO OP WWW.ROEMERLIPPEROUTE.NL
Een gemeenschappelijk project van: