Rova rovisie magazine 2018 210x265 def issuu

JUNI 2018 ■

ROVA werkt als maatschappelijke onderneming samen met inwoners en gemeenten aan een mooie en

DE BUURT MOOI SCHOON HOUDEN

schone omgeving, nu en in de toekomst.

PARTNERSCHAP ONTSTAAT WANNEER JE JE KWETSBAAR OPSTELT

VERPAKKINGSVRIJ BOODSCHAPPEN DOEN

DENKERS EN DOENERS IN HET BEHEER VAN DE OMGEVING

SAMEN VOOR EEN BETERE WERELD / PROJECTTROTS / HET KOMPAS VOOR EEN CIRCULAIRE BRANCHE / “WE HEBBEN DEZELFDE DROOM: CIRCULARITEIT” / AFVALREVOLUTIE VOOR NOABERKRACHT / BLIK VOORUIT

Verbonden

Vakmanschap

Vooruitstrevend

Inhoudsopgave Redactie NV ROVA Holding

Samen voor een betere wereld Voorwoord

Afvalrevolutie voor Noaberkracht

Denkers en doeners in het beheer van de omgeving Over ROVA

04

je je kwetsbaar opstelt Gemeente en ROVA om tafel

07

De buurt mooi schoon houden 12

“ Feedbackapp draagt bij aan afvalloze samenleving” Projecttrots

Fotografie Rick Meinen Jasper van der Zwan Vormgeving

ROVA in de buurt

22

“ Nog beter dan De Kuip” Projecttrots

24

15

Durf de uitzondering te zijn Preventie: Verpakkingsvrij boodschappen doen

08

Een mooie en schone omgeving voor nu en in de toekomst

Teksten MCM tekst

19

Partnerschap ontstaat wanneer

“ Alle hotspots in het vizier” Projecttrots

Gemeenten over ROVA

03

Het kompas voor een circulaire branche

We hebben dezelfde droom: circulariteit

LAP3 en transitieagenda’s

Circulaire partner: Binthout

10

16

Blik vooruit

25

VILLA 5 Drukwerk Koninklijke

Digitale nieuwsbrief Wilt u regelmatig op de hoogte gehouden worden over ROVA en de actualiteiten uit ons werkgebied? Meld u aan voor onze digitale nieuwsbrief via voorlichting@rova.nl.

Van der Most BV Oplage

U kunt ons met vragen en opmerkingen bellen op (038) 427 37 55 of mailen naar voorlichting@rova.nl.

2.500 INHOUDSOPGAVE

VOORWOORD

Samen voor een betere wereld Bij ROVA houden wij van ons werk. En dat is niet zo gek als je weet wat we doen en waarvoor we het doen. Wij zorgen ervoor dat afval en grondstoffen gescheiden worden ingezameld en dat onze omgeving mooi schoon is. We onderhouden openbaar groen, we bestrijden onkruid en ongedierte, we herstellen straatwerk, we onderhouden begraafplaatsen en speelplaatsen. Wij doen al dit en nog meer in de context van belangrijke maatschappelijke thema’s en veranderingen.

S

amen met inwoners die hun afval scheiden, zorgen we

Daarom ondersteunen wij al jarenlang

ervoor dat veel afval weer als grondstof wordt benut:

inwoners die hun omgeving schoonhouden

bijvoorbeeld glas, oud papier en gft-afval. Maar ook kunststof

van zwerfvuil met ons programma

verpakkingsmateriaal wordt hergebruikt. Dat laatste kan

Mooi Schoon. Ons klimaat staat onder druk.

overigens nog beter. Daarvoor maken wij ons sterk door samen

Hittestress en zware neerslag zijn

met ketenpartners de landelijke politiek en de partijen in de

ontwikkelingen door klimaatverandering

verpakkingsindustrie te beïnvloeden. We dragen actief bij aan

waar we bij de inrichting en het beheer van

preventieve acties om afval te voorkomen door bijvoorbeeld

de openbare ruimte mee hebben te maken.

verpakkingsvrij winkelen te stimuleren en ontvangen jaarlijks

ROVA kan vanuit haar ervaring uitstekend

5.000 basisschoolleerlingen bij onze educatieve Groentour.

meedenken in praktische oplossingen die ook

Ook ondersteunen we lokale initiatieven om de circulaire

goed te onderhouden zijn.

economie te realiseren en geven we zelf het goede voorbeeld.

We zijn bezig ons eigen machine- en wagenpark te vergroenen.

Maar onze grootste uitdaging is om samen

En op onze daken staan zonnepanelen en op de stortplaats

met onze gemeenten, de inwoners te activeren

Bovenveld leggen wij een groot zonnepark aan.

om mee te doen met het scheiden van afval en verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen

In toenemende mate zijn wij bezorgd over de gevolgen van

leefomgeving. Want de wereld een beetje

het plastic zwerfafval. De ‘plastic soup’ heeft een enorme

beter maken doe je met zijn allen. ■

omvang. Plastic is overal, zichtbaar en onzichtbaar, en het blijft altijd bestaan. De plastic soup wordt steeds meer een plastic bouillon: kleine deeltjes die voor het blote oog onzichtbaar

Victor van Dijk

zijn en die vanzelf in onze voedselketen terechtkomen. Het is

Algemeen directeur

de hoogste tijd dat wij gezamenlijk stappen zetten om deze vervuiling te stoppen.

VOORWOORD

3

OVER ROVA

“ Denkers en doeners in het beheer van de omgeving�

Sinds de oprichting van ROVA in 1996 werken wij met hart en ziel voor een mooie en schone omgeving. Aanvankelijk als inzamelaar van afval bezig met de ontwikkeling van innovatieve concepten om restafval te verminderen. Nu zijn we steeds meer de partner van onze gemeenten geworden in kennis en kunde op gebied van circulariteit en een mooie en schone leefomgeving. Wij zijn denkers en doeners in duurzaamheid.

Omdat bewustwording en motivatie van inwoners belangrijke

Recentelijk zagen we in de

succesfactoren zijn, investeren we in voorlichting en educatie. Met

gemeenten Bunschoten en

een online Afvallabel, de ROVA Groentour (ons educatieprogramma

Woudenberg, een jaar na invoering

voor basisscholen) en het zwerfvuilprogramma Mooi Schoon

van nieuw afvalbeleid, een

betrekken we inwoners bij hun omgeving. Zo houden we het samen

teruggang van de hoeveelheid te

schoon en groen.

verbranden restafval van bijna 200 kilo naar respectievelijk 45

Werken aan duurzaamheid en circulariteit

en 69 kilo per inwoner per jaar. In

Samen met onze gemeenten hebben we de afgelopen jaren grote

onze meer stedelijke gemeenten

stappen gezet in het terugdringen van de hoeveelheid restafval.

Amersfoort en Zwolle zullen we de

Door de invoering van diftar en omgekeerd inzamelen zitten we

komende jaren intensief betrokken

met de meeste van onze gemeenten al ver onder de landelijke

zijn bij de implementatie van nieuw

doelstelling voor 2020: minder dan 100 kilo restafval per inwoner

grondstoffenbeleid. In de meer

per jaar.

verstedelijkte wijken vraagt dat extra maatwerk om de inwoners zo goed mogelijk te faciliteren.

4

OVER ROVA

Werken aan een schone en veilige leefomgeving Werken aan een goede afvalinzameling en werken aan een schone en veilige leefomgeving gaan bij ons hand in hand.

Beide hebben invloed op het welzijn van de inwoners in de gemeenten waarvoor wij werken. Voor een aantal ROVAgemeenten beheren we beide domeinen en zijn we volop betrokken bij het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Naast het beheer van het openbaar groen, betreft dat ook een breed scala aan overige dienstverlening, zoals het onderhoud van sportvelden, het onderhoud van gemeentelijke begraafplaatsen, de veiligheidswerkzaamheden rondom evenementen, het reinigen van kolken, het reinigen

ROVA’s diensten

van wegen, het verwijderen van onkruid op verharding, gladheid- en ongediertebestrijding.

De recente samenwerking met de gemeente Zwartewaterland geeft een goed beeld van hoe een buitendienst van de gemeente en de uitvoeringsorganisatie van ROVA ieder vanuit hun eigen sterkte en specialisme tot een effectief en efficiënt beheer en onderhoud kunnen

Afval en grondstoffen inzamelen, bewerken en verwerken van huishoudelijk afval, beheer inzamelmiddelen, regie over afvalstromen

komen. Met de gemeente Zwolle verkennen we een doorontwikkeling van het wijkgericht werken, waarbij onze teams en de wijkteams van de gemeente optimaal op elkaar aangehaakt zijn en ook de ruimte krijgen om waar nodig maatwerk in de wijk toe te passen. »

Beheer openbare ruimte beheer van groen, bomen, water en spelen, sportparken, begraafplaatsen, straatvegen, veiligheidswerkzaamheden, rioolreiniging en gladheidsbestrijding

Beleid en Communicatie advies op maat, expertise, communicatie, voorlichting, educatie, innovatieve afvalconcepten, duurzaamheid OVER ROVA

5

2017 IN CIJFERS Externe ontwikkelingen spreken onze vakkennis en flexibiliteit aan. De stijgende invloed van Omzet

Resultaat

76,1 miljoen euro

7,4 miljoen euro

zogenaamde invasieve exoten en plantenziekten zoals de essentaksterfte vragen om expertise en een gerichte aanpak. Ook het terugdringen van chemische bestrijdingsmiddelen op sportvelden en bij onkruidbestrijding is een actueel thema.

Naast groen willen we de omgeving ook schoon houden. In ons programma Mooi Schoon houden we samen met honderden inwoners de omgeving schoon

23 aangesloten gemeenten

845.981 inwoners

van zwerfafval. Zo worden inwoners betrokken bij het beheer en onderhoud van hun leefomgeving. Kern van dit programma: schone wijken door het voorkomen en bestrijden van zwerfafval. Dit bereiken we door voorlichting, educatie en het organiseren en faciliteren van buurtprojecten.

Werken aan arbeidsparticipatie

13,5% social return/inzet van bijzondere doelgroepen

379 medewerkers in vaste dienst

KOMPAAN is ons label voor projecten op het gebied van arbeidsparticipatie en leerwerkervaring. We besteden veel aandacht aan duurzame inzetbaarheid van onze eigen medewerkers en we willen ook verantwoordelijkheid nemen voor arbeidsparticipatie van mensen die niet vanzelf een plek vinden op de arbeidsmarkt. Met name in het onderhouden van de buitenruimte liggen kansen voor inzet van bijzondere doelgroepen. Maar

Gemiddelde

Gemiddeld

afvalstoffenheffing

scheidingspercentage

€169,95

70%

ook bij sorteer- en recyclingactiviteiten. Hierin werken we samen met onze gemeenten, het UWV en de werkvoorzieningsschappen. We zijn betrokken bij de realisatie van Road-2-Work in Dalfsen waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt uit meerdere gemeenten werkervaring opdoen in de ontmanteling van groot witgoed en ICT-apparatuur. We leiden nu vier jaar op rij een tiental doelgroepers op in het openbaar groen.

119 kg restafval per inwoner

1,9 miljoen m3 productie groen gas uit groente-, fruit- en tuinafval (gft)

Binnen onze organisatie hebben we collega’s gevonden die zich steeds meer toeleggen op het begeleiden van deze doelgroepers. Dat geeft een prachtige win-win situatie: onze leerwerkmeesters groeien in een nieuwe, maatschappelijk zeer waardevolle rol en hun ‘leerlingen’ doen werkritme en werkervaring op die ze helpt om hun kans op de arbeidsmarkt te vergroten. ■

Certificeringen: 6

COS3000

OVER ROVA

PROJECTTROTS

“ A lle hotspots in het vizier”

“A

fval trekt afval aan, dus daarom doen we veel om inwoners te

helpen en voor te lichten over hoe ze met hun afval moeten omgaan.

We zijn heel alert op afval dat naast containers wordt gezet. Samen met de afdeling handhaving van de gemeente Amersfoort heeft ROVA een nieuwe aanpak ontwikkeld. We hebben een lijst met probleemgebieden gemaakt.

Ik rijd dagelijks langs deze ‘hotspots’.

Als afval is gedumpt, ruimen wij het op. De gemeente treedt handhavend op. De verbinding tussen ROVA en de gemeente zorgt voor een snelle samenwerking.” ■

Hans Beumer Afvalcoach

Verbonden PROJECTTROTS

Vakmanschap

Vooruitstrevend 7

PREVENTIE: VERPAKKINGSVRIJ BOODSCHAPPEN DOEN

“ Durf de uitzondering te zijn” Om de afvalberg te verkleinen, doen de Zwolse Sonja van der Sar en Danya Borrèl verpakkingsvrij boodschappen.

“D

it is de zevende hemel”, kondigt Sonja aan,

“Je moet de boodschap natuurlijk wel een

terwijl Danya en zij op de markt naar de

beetje ‘verpakken’“, zegt Sonja met een knipoog

kruidenkraam lopen. De kruiden staan uitgestald in

naar het thema. “Meestal zeg ik ‘ik vind het fijn

honderden glazen potten. Om zwartepeperkorrels

als er geen verpakking om hoeft, want ik doe

en kaneel mee naar huis te nemen, hebben Sonja

verpakkingsvrij boodschappen’.” Danya vult

en Danya zelf oude jampotjes meegenomen.

aan: “Als het zoontje van mijn vriend naar de

“Perfect om kruiden en etenswaren in te bewaren.

winkel gaat, zegt hij bij de kassa ‘ik hoef geen

Mijn keukenla staat er vol mee”, zegt Sonja.

zakje, want plastic is slecht voor het milieu’. Hij krijgt uitsluitend positieve reacties.”

Zo gaan de twee de markt over. Kaas gaat in een doek, kokosmakronen rechtstreeks in de

Zowel Sonja als Danya willen met hun levensstijl

koektrommel en noten in een stoffen buidel. “En

hun voetafdruk verkleinen. “Ik voelde me

voor vlees en vis neem ik glazen schalen mee”, zegt

machteloos ten opzichte van het milieu,

Danya.

totdat ik besloot dat ik zelf een verschil kan maken”, zegt Danya, die in haar vrije tijd de

8

In de supermarkt omzeilen de twee ook de

‘zero waste’ website Onverpakt.nl runt. “Ons

verpakkingen. Danya: “Appels leg ik gewoon los

huidige consumptiepatroon is vervuilend. Met

op de loopband, want thuis gaan ze toch direct

verpakkingsvrij boodschappen doen draag ik bij

op de fruitschaal.” Een goede openingszin maakt

aan een andere manier van consumeren, gericht

verpakkingsvrij boodschappen doen makkelijker.

op eenvoud, kwaliteit en oog voor de natuur.”

VERPAKKINGSVRIJ BOODSCHAPPEN DOEN

Danya Borrèl

Sonja van der Sar

Tips om verpakkingsvrij boodschappen te doen

Zowel Danya als Sonja fietsen van hot naar her om onverpakte boodschappen te kopen. Toch wordt hun leven er niet ingewikkelder van. “We leven in een maatschappij waarin je alles kunt kopen. Van ieder product bestaan talloze varianten. Verpakkingsvrij winkelen beperkt mijn keuzes en dat vind ik eigenlijk wel lekker overzichtelijk”, zegt Sonja.

Hun bewuste koopgedrag is niet per se goedkoper of duurder. “Als ik zelf olijfolie tap in een delicatessezaak, ben ik duurder uit dan met een

Ga voorbereid op pad. Neem zelf lichtgewicht bakjes, zakjes en tassen mee.

plastic fles van de supermarkt. Maar katoenen watjes die je na gebruik kunt wassen zijn op de lange termijn juist voordelig”, zegt Danya. “Het belangrijkste is echter dat ik nu bewust koop. Ik verkies kwaliteit boven kwantiteit en gebruik verpakkingen die herbruikbaar zijn.”

Om met de hele maatschappij de omslag naar verpakkingsvrij te maken, is één verandering essentieel, zegt Sonja. “Durf de uitzondering te zijn én durf te vragen om een uitzondering: mag het zonder verpakking?’’ ■

Kies een alternatief. Bijvoorbeeld melk van de stadsboer (in glazen flessen met statiegeld) in plaats van melk uit een pak.

Ga naar winkels waar je verpakkingsvrij boodschappen kunt doen.

VERPAKKINGSVRIJ BOODSCHAPPEN DOEN

9

LAP3 EN TRANSITIEAGENDA’S

Het kompas voor een circulaire branche In het streven om Nederland schoner en duurzamer te maken, staat ROVA niet alleen. Naast de gemeenten en de inwoners, is de overheid een belangrijke partner. Zoals het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat dat een kompas voor de circulaire leefomgeving geeft. Bijvoorbeeld met de visiedocumenten Landelijk Afvalbeheerplan 3 (LAP3) en de transitieagenda’s.

Landelijk Afvalbeheerplan 3 Het Landelijk Afvalbeheerplan 3 (LAP3) ging

Verder is het plan volledig in lijn met de VANG-

op 28 december 2017 in. Opvallend is dat

doelstellingen (Van Afval Naar Grondstof).

nog steeds over afval wordt gesproken in

Verreweg het merendeel van de ROVA-

plaats van over grondstoffen, terwijl de

gemeenten heeft het VANG-doel voor 2020, 100

meeste gemeenten in ROVA-gebied wel de

kilo restafval per inwoner per jaar en 75 procent

term grondstofplan gebruiken. Toch worden

afvalscheiding, al gehaald. Dus focussen wij op

de circulaire economie en de bijbehorende

het ambitieuze doel voor 2025 (30 kilo en 90

transitie wel benadrukt. Zo wordt bijvoorbeeld

procent).

het begrip ‘voorkeursrecycling’ geïntroduceerd, waarmee de overheid op termijn kan sturen op

Sterke punten

verschillende vormen van recycling.

De trede recycling uit de welbekende Ladder van Lansink is in LAP3 opgesplitst naar

10

Doelen

‘oorspronkelijke kwaliteit’, ‘laagwaardige kwaliteit’

Een van de doelen van LAP3 is 85 procent

en ‘chemische recycling’ om grondstoffen te

recycling en hergebruik in 2023. Dat is twee

behouden. Bronscheiding van groente-, fruit- en

procent hoger dan in LAP2. LAP3 verhoogt

tuinafval (gft) en papier blijft nodig. Daarom

de recyclingdoelen voor specifiek bouw- en

faciliteert ROVA al jaren haar gemeenten in

sloopafval en industrieel afval (vanaf 2018

gescheiden voorzieningen voor broninzameling

mogen recyclebare componenten niet meer

van gft, papier én pmd. Hoogbouw is in LAP3

worden verbrand), maar kent geen specifiek

benoemd als aandachtsgebied, met ruimte om te

recyclingdoel voor huishoudelijk afval.

experimenteren.

LAP3 EN TRANSITIEAGENDA’S

Optimaliseren ROVA hoopt dat de focus in een volgend Landelijk Afvalbeheerplan verschuift van gescheiden inzameling naar recycling - van middel naar doel. Ook zijn we voor ambitieuzere doelstellingen voor het scheiden en recyclen van specifieke stromen. De huidige doelstellingen van 52 procent voor recycling van kunststof verpakkingen zou verder verhoogd moeten worden. Ondanks dat we de koers van LAP3 wat behoudend vinden, zien we mogelijkheden om onze dienstverlening verder te ontwikkelen, waarbij we de uitgangspunten van LAP3 meenemen. ■

Transitieagenda’s Nederland Circulair in 2050 Het kabinet lanceerde in 2016 het programma ‘Nederland Circulair in 2050’. Daarin zijn vijf sectoren benoemd die cruciaal zijn voor een circulaire economie: biomassa en voedsel, kunststoffen, maakindustrie, bouw en consumptiegoederen. Op 15 januari 2018 zijn per groep transitieagenda’s gepresenteerd. In de volgende drie transitieagenda’s ligt met name een rol voor ROVA en haar gemeenten.

Biomassa en voedsel

Kunststoffen

De sector biomassa en voedsel focust op meer

De sector kunststoffen streeft naar 44 procent

aanbod van duurzame biomassa. Daardoor stijgt

minder afvalverbranding (740 kton) in 2030.

de vraag naar biomassa, waardoor recycling van

Daarnaast moet minder virgin kunststof (gemaakt

tuinafval meer toepassing krijgt. Daarnaast is de

van olie) op de markt komen. Door investeringen

verwachting dat het verwerken van gft significant

in meer mechanische en chemische recycling en in

goedkoper wordt dan het verwerken van restafval.

biobased plastics, neemt het aandeel nieuwe (virgin)

Een ander voornemen is om bodemnutriënten

fossiele plastics in producten naar verwachting

volledig circulair en regeneratief in te zetten. De

met 36 procent af, van 1.700 naar 1.090 kton per

vergister van ROVA kan deze nutriënten leveren,

jaar. ROVA kan aangeven welke producten en

maar regelgeving staat het verspreiden ervan op

materiaalsoorten ongeschikt zijn voor hoogwaardige

landbouwgrond nu nog in de weg.

recycling. Met educatie, voorlichting en opruimacties verminderen we bovendien ‘lekkage’ van kunststoffen

Tot slot wordt de optimale verwaarding van

in het milieu.

biomassa en reststromen tot circulaire, biobased producten genoemd. Door middel van cascadering,

Consumptiegoederen

waarbij alle componenten van biomassa-stromen zo

Bij consumptiegoederen is een eenduidige inzameling

goed mogelijk worden ingezet, worden als eerste de

van producten met een korte omloopcyclus het

componenten gebruikt met de hoogste toegevoegde

streven. Door het Rijk wordt experimenteerruimte

waarde. Biomassa wordt als eerste timmerhout,

geboden en de wettelijke verplichting voor

daarna spaanplaat en uiteindelijk bio-energie. Dit

afvalscheiding bij bedrijven wordt geëvalueerd. ROVA

zorgt niet alleen voor een positief milieurendement

ziet kansen bij gescheiden inzameling op basis- en

maar ook voor een gezond verdienmodel.

middelbare scholen, gecombineerd met educatie. ■

LAP3 EN TRANSITIEAGENDA’S

11

GEMEENTE EN ROVA OM TAFEL

Partnerschap ontstaat wanneer je je kwetsbaar opstelt Winterswijk laat het inzamelen van afval en het beheer van de openbare ruimte over aan ROVA. Frank Welcker (teamcoördinator Openbare Ruimte en Civiel en Verkeer gemeente Winterswijk) en Peter van Doeselaar (adviseur gemeenten bij ROVA) gaan in op zeven thema’s die de samenwerking tot een succes maken.

Frank Welcker teamcoördinator Openbare Ruimte en Civiel en Verkeer gemeente Winterswijk

Regie FRANK WELCKER: “Als gemeente gingen we rond 2010 van een uitvoerende organisatie naar een sturende organisatie. Wel de regie, maar niet de dagelijkse uitvoering. De afvalinzameling brachten we onder bij ROVA. En om onze regiefunctie nog verder door te voeren, brachten we in 2011 ook het beheer van de openbare ruimte onder bij ROVA: het groen, het onkruid op verharde wegen en de sloten en waterpartijen. Wij zetten op een rij wat moet gebeuren en ROVA organiseert het werk en voert het uit. Daarin hebben ze veel vrijheid, want het is ROVA’s expertise om het effectief en efficiënt te doen. ROVA heeft beleidsmedewerkers die snappen hoe je het aanpakt. Dankzij ROVA hoeven wij ons niet meer bezig te houden met de hoe-vraag van dit werk.”

Partnerschap PETER VAN DOESELAAR: “Partnerschap ontstaat pas wanneer je je kwetsbaar opstelt en investeert in bouwen aan vertrouwen, aan beide kanten.

12

GEMEENTE EN ROVA OM TAFEL

ROVA knipt de heggen anders dan de gemeente het voorheen zelf deed. Dan kun je zeggen “wij doen het nu, dus laat het gewoon aan ons over”, maar je kunt het er beter samen over hebben. Dan begrijp je elkaar en kom je eigenlijk altijd wel tot een goed idee, waar je beiden blij mee bent. Andersom kon Winterswijk als opdrachtgever het werk niet in één keer loslaten. Dat vind ik begrijpelijk. Je moet als partners durven uitspreken wat je van elkaar nodig hebt om het goed te doen.”

We hebben samen één klant, de inwoner van Winterswijk Praten FRANK WELCKER: “Mensen denken bij veranderingen meestal dat het slechter wordt. Toen ROVA het beheer openbare ruimte ging doen, gingen de groenmedewerkers die in dienst van de gemeente waren, over naar ROVA. Dat riep weerstand op. Ook de bestuurlijke organisatie had angst om het werk uit handen te geven. Aan mij de taak om het te verdedigen, want ik stond er van begin af aan achter. Medewerkers gingen hun nieuwe leidinggevenden van ROVA ook uitproberen: weet die man wel wat ons vak inhoudt en hoeveel verstand heeft hij van het groen? Logisch, zo gaat dat. De oplossing lag in praten. Gooi het er maar uit. Zeg waar je tegenaan loopt en kijk hoe het beter kan. Daarna was er tijd voor een biertje. Een keer of zeven hebben we dat zo gedaan, totdat we samen kwamen en er meteen tijd was voor het biertje - alles liep.”

Afspraken

Peter van Doeselaar adviseur gemeenten bij ROVA

FRANK WELCKER: “Als je een partnerschap aangaat, hebben beide partijen houvast nodig. Alle taken staan op papier in de dienstverleningsovereenkomst. Dat betekent trouwens niet dat het uitvoerende team met de afspraken in de hand aan het werk is. Het is gewoon goed om in de basis duidelijke taken te hebben.

Ook omdat gewerkt wordt met mensen die oorspronkelijk een afstand tot de arbeidsmarkt hebben (team KOMPAAN van ROVA, red.). Bovendien is de dienstverleningsovereenkomst nuttig om verantwoording af te leggen aan het gemeentebestuur.”

Vertrouwen PETER VAN DOESELAAR: “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard.

In het begin van je samenwerking moet je daarin investeren. En nog steeds zitten ROVA en de gemeente Winterswijk eens in de zes weken om tafel om te bespreken hoe het gaat. Dingen die anders kunnen, blijven we benoemen. Dan blijft de samenwerking goed.” »

GEMEENTE EN ROVA OM TAFEL

13

Vakmanschap

Service

PETER VAN DOESELAAR: “De gemeente Winterswijk

FRANK WELCKER: “Technisch gezien

heeft veel kennis in huis. Bijvoorbeeld een specialist

is de gemeente Winterswijk de klant

groenbeheer. Winterswijk weet dus heel goed hoe

van ROVA, maar eigenlijk hebben

ons werk hoort te gebeuren. Dat vind ik mooi, want

we samen één klant, de inwoner van

daardoor heb je een goede gesprekspartner. Van

Winterswijk.”

belang is dat je daarbij wel aandacht houdt voor elkaars rol. Laatst hebben we samen een plan

PETER VAN DOESELAAR: “En daar

opgesteld voor het verjongen van de laanbomen.

handelen we naar. De inwoners

Overigens blijven we bij ROVA onze kennis

moeten tevreden zijn. En dat kan

ontwikkelen. Want regelgeving wijzigt en er zijn

alleen als we ons in hen verplaatsen.

actuele ontwikkelingen, zoals klimaatadaptatie.

Als er in de herfst veel blad op straat

ROVA houdt de actualiteiten in de gaten en trekt bij

ligt en er komt een hoosbui, staan

Winterswijk aan de bel wanneer een ontwikkeling

de straten blank. Alle putopeningen

vraagt om een andere aanpak.”

worden dan immers geblokkeerd door het blad. Dan kunnen wij zeggen,

Vertrouwen komt te

“putopeningen vrijmaken staat niet in

voet en gaat te paard

maar ROVA kiest er liever voor om het

de dienstverleningsovereenkomst”, blad op te ruimen, nog voordat de bui valt. Het gaat erom dat we met elkaar, met de beschikbare (financiële) middelen, een zo hoog mogelijke service willen leveren.” ■

14

PROJECTTROTS

“ Feedback-app draagt bij aan afvalloze samenleving” “O

ns ultieme doel is een afvalvrije samenleving.

ROVA is vooruitstrevend en ontwikkelt verschillende manieren om dat doel te bereiken. Een daarvan is de pilot ‘AfvalBewust’.

Deze pilot is een vervolg op ons succesvolle project 100-100-100.

Een app op hun telefoon maakt inwoners bewust van hun afval. Ze krijgen feedback over hoe vaak ze restafval weggooien in vergelijking met buurtgenoten. Ook krijgen ze tips over hoe ze afval kunnen scheiden én voorkomen. Samen met de Rijksuniversiteit Groningen meten we in hoeverre deze feedback bijdraagt aan ons doel. We verwachten de eerste resultaten eind dit jaar. Ik ben erg benieuwd hoeveel onze aanpak precies bijdraagt aan de afvalvrije samenleving.” ■

Rik Hardenberg Beleidsadviseur

Verbonden PROJECTTROTS

Vakmanschap

Vooruitstrevend 15

CIRCULAIRE PARTNER: BINTHOUT

“ We hebben dezelfde droom: circulariteit” De kastanjebomen op de Nieuwe Markt in het Zwolse stadscentrum werden vijf jaar geleden gekapt. Prachtige bomen, een vast gegeven in het straatbeeld, maar ze waren ziek. Toen het nieuws Cor Wobma (rechts) en Karst Klein (links) van het Zwolse bedrijf Binthout ter ore kwam, besloten zij de bomen te laten herleven in houten design lampen. Wobma vertelt.

16

CIRCULAIRE PARTNER: BINTHOUT

“O

ns idee sloeg aan bij de gemeente Zwolle. Inmiddels

maken wij van al het Zwolse stadshout nieuwe producten. Zo ontstond ons contact met ROVA, want ROVA beheert de omgeving in Zwolle en daar hoort ook het kappen van oude en zieke bomen bij. Vanwege de bomenziekte ‘essentaksterfte’ hebben gemeente Zwolle en ROVA in het voorjaar van 2018 1.500 bomen gekapt. Iedere boom krijgt een tweede leven. In de vorm van lampen, sleutelhangers,

De zichtbare geschiedenis maakt het hout juist mooi!

klemborden, snijplanken, tafels en andere producten.

ROVA en Binthout hebben veel gemeen. Allereerst hebben we dezelfde droom: circulariteit. Niet denken in afval, maar in grondstof.

En dan het liefst grondstoffen uit de omgeving. Wij werken uitsluitend met stadshout uit Zwolle en Hollands hout van Staatsbosbeheer.

Bovendien werken we allebei gedeeltelijk met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. ROVA doet dat in de uitvoering met het bedrijfsonderdeel KOMPAAN. Binthout is een officiële dagbestedingslocatie voor gemeente Zwolle. Wij helpen mensen naar betaald werk. De een wil hier Nederlands leren, een ander zoekt ritme en regelmaat en weer een ander wil ontdekken waar hij goed in is. »

CIRCULAIRE PARTNER: BINTHOUT

17

De mensen die hier werken, zijn in het verleden uitgevallen, tussen wal en schip geraakt of ondergewaardeerd. Hier werken ze met een mooie grondstof en maken ze prachtige producten. Dat versterkt hun eigenwaarde.

Ik vergelijk onze mensen soms ook met het hout dat hier binnenkomt. In de bomen zit een hele historie: van granaatscherven tot aangetaste plekken. Wij zagen ze open, schaven ze bij en maken ze mooi. Dan pakt die zichtbare geschiedenis vaak juist zó mooi uit. Als een tekening in het hout.

Hoe het kan dat mensen zich hier zo ontwikkelen?

Iedereen is hier gelijk, iedereen krijgt een kans, iedereen mag het proberen; we schrijven niemand af.

Voor ROVA ontwierpen we de ‘Stoel van de toekomst’, een serie stoelen die bij de 23 ROVA-gemeenten in de vergaderzaal komen te staan. Met de gedachte, geef de toekomst een stem bij alles wat wordt besproken.

Ook maken we houten details voor de herinrichting

STOEL VAN DE TOEKOMST

van het ROVA-hoofdkantoor in Zwolle. Denk aan een presentatiewand, balie en tafel.

En natuurlijk maken we de bankplanken en stadspalen die in de Zwolse buurten te vinden zijn. De bomen komen dus op meerdere manieren weer terug in de straten.

Wij hopen dat onze houten producten aan het eind van hun levensduur weer bij ons terechtkomen. Dan maken wij er weer nieuwe producten van.” ■

18

CIRCULAIRE PARTNER: BINTHOUT

GEMEENTEN OVER ROVA

Afvalrevolutie voor Noaberkracht Een nieuwe afvalbeheerder, een nieuwe inzamelmethode én harde doelen voor afvalreductie; Noaberkracht, de bestuurlijke samenwerking tussen gemeenten Tubbergen en Dinkelland, beleefde de afgelopen vijf jaar een afvalrevolutie.

“T

oen de gemeenten Tubbergen en Dinkelland in 2013 de bestuurlijke samenwerking aangingen, was het aan mij de eer om het afvalbeleid te harmoniseren”, zegt Theo Leferink op Reinink (midden),

beleidsadviseur Afval, Milieu en Duurzaamheid bij Noaberkracht. “De gezamenlijke afvalvisie die we toen opstelden, sluit aan op de landelijke VANG-doelstelling: negentig procent scheiding van grondstoffen in 2025.”

“In beide gemeenten was nog veel te winnen qua afvalreductie. Aan huis werden alleen groen- en restafval gescheiden ingezameld. Bovendien was in Dinkelland nog geen financiële ‘stimulans’ voor huishoudens om de hoeveelheid restafval te reduceren. In Tubbergen wel, maar daar was het systeem bijzonder: door een ‘flippo’ in een hoesje op de container te schuiven, gaven inwoners aan dat die moest worden geleegd.

Zo’n flippo kostte bij de plaatselijke supermarkt drieënhalve euro.”

Diftar Diftar werd de oplossing; in beide gemeenten betalen inwoners nu per keer dat ze de container met restafval aan de straat zetten. “Diftar bracht, net als de flippo, wel veel administratie met zich mee.”

Tom (Vleerbos (rechts), destijds wethouder van gemeente Tubbergen), opperde om aan te sluiten bij een organisatie voor afvalinzameling”, blikt Leferink op Reinink terug. “ROVA was al actief in gemeente Twenterand en boekte daar goede resultaten.”

Alfons Steggink (links), destijds wethouder van gemeente Dinkelland, vult hem aan: “Die afvalscheidingspercentages in Twenterand, daar werden we lyrisch van!” En dan lachend, met een mengeling van professionaliteit en jongensachtige bravoure: “En inmiddels hebben we ze ingehaald”. »

19

Expertise Niet alleen qua afval scheiden wordt Noaberkracht door ROVA versterkt.

“Ook op het gebied van dienstverlening, klantenservice, beleid en actualiteiten hebben we veel aan de expertise van ROVA”, zegt Vleerbos. “Neem de landelijke discussie over pmd (plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankenkartons, red.). Als individuele gemeenten krijgen wij daarin geen voet aan de grond. ROVA daarentegen neemt namens 23 gemeenten een strategische positie in bij gesprekken met partijen in deze verpakkingsketen.”

Steggink en Vleerbos zijn het erover eens dat het ambtelijke apparaat van Noaberkracht goed weet wat ze aan partners moet overlaten. “Het klantcontactcentrum hadden we zelf nooit kunnen organiseren zoals hoe ROVA dat nu doet. Inwoners kunnen er met uitzondering van de zondag elke dag terecht”, zegt Vleerbos. “ROVA heeft heel veel al eerder gedaan. Dus waarom zouden wij lokaal het wiel opnieuw uitvinden? Overigens voelt ROVA als ‘eigen’, als een externe afdeling van Noaberkracht.”

Bewoners kwamen er soms boos naartoe, maar gingen overtuigd de deur uit.

Overtuigingskracht Richting inwoners was soms wel wat overtuigingskracht nodig, toen het nieuwe afvalbeleid in januari 2016 werd ingevoerd. “Dus ROVA organiseerde voorlichtingsavonden”, vertelt Leferink op Reinink. “Bewoners kwamen er soms boos naartoe, maar gingen overtuigd de deur uit. De medewerkers van ROVA namen de tijd om alles toe te lichten en vragen te beantwoorden.” Vleerbos is het daar roerend mee eens.

“En de afvalcoaches van ROVA doen ook fantastisch werk.

Die lossen alles op. Zelfs een burenruzie, over waar in de straat containers moeten staan, weten zij naar ieders tevredenheid te sussen”, aldus Steggink. “ROVA gaat vérder dan uitvoering. Ze maken afvalscheiding tot een succes.”

20

GEMEENTEN OVER ROVA

Doelen De cijfers liegen er niet om. “Qua klanttevredenheid zit Dinkelland op een 7,9 en Tubbergen op een 8,0. Het verkleinen van de berg restafval gaat ook goed. We zijn in Dinkelland van 254 (2015) naar 60 kilo per inwoner per jaar (2017) gegaan. In Tubbergen zijn de cijfers vergelijkbaar: van 196 naar 66”, zegt Leferink op Reinink. “Daarmee hebben we in beide gemeenten ons doel voor 2020 nu al gehaald. In 2023 willen we op maximaal 50 kilo restafval per inwoner per jaar zitten. De landelijke VANG-doelstellingen vragen om 90 procent scheiding in 2025. We zitten nu op 86 procent voor Dinkelland en 80 procent voor Tubbergen.”

ROVA gaat verder

Om de toekomstdoelen te realiseren denkt Noaberkracht samen

dan uitvoering. Ze

met ROVA na over een volgende stap. Leferink op Reinink: “ROVA heeft ervaring met allerlei inzamelconcepten en maatregelen die bewustwording vergroten.” ■

GEMEENTEN OVER ROVA

maken afvalscheiding tot een succes.

21

ROVA IN DE BUURT

De buurt mooi schoon houden Samen met de buren de straten schoon maken ĂŠn houden.

Honderden inwoners van ROVA-gemeenten doen dat inmiddels.

Vorig jaar werden 113 opruimacties georganiseerd en werden 218 zwerfafvalkits uitgedeeld aan inwoners die een stuk van hun wijk adopteerden om zelf schoon te houden.

1

2

2

1

Niet alleen buurten ruimen op. Tijdens de Week van Mooi Schoon steken bijna 200 scholen en 12.000 leerlingen hun

handen uit de mouwen om de omgeving zwerfvuilvrij te maken.

2

Tijdens de Avond4Daagse blijft veel zwerfafval liggen. Mooi Schoon faciliteert en adviseert de organisatoren van dit

wandelevenement, zodat het zo schoon mogelijk kan verlopen.

Ook op andere evenementen, groot en klein, zorgen we samen dat het terrein er weer spic en span bij ligt.

22

ROVA IN DE BUURT

O

laf Lageveen, 41 jaar, woont in een nieuwe buurt

De eerste twee jaar haalde hij met zijn buurt 2.500

in Stadshagen, Zwolle. In het begin stonden er

kilo op, hier moest zelfs een container van ROVA aan

nog maar weinig huizen en lag er wel heel veel afval.

te pas komen. De afgelopen twee jaar was dit veel

“Toen ik ging kijken wat de mogelijkheden waren

minder en dat zie je ook aan de buurt. Deze is veel

om dit aan te pakken, kwam ik terecht bij ROVA.” Hij

mooier en schoner. “En vooral leuk is dat de buren

regelt al vier jaar lang elk jaar een Opschoonactie via

met elkaar in contact komen. Ze leren mensen

het Mooi Schoon-programma van ROVA.

kennen met wie ze anders niet in contact kwamen.”

3

4

3

Samen met Mooi Schoon-begeleider Cor Taam (links) zorgt Olaf Lageveen (rechts) dat de buren aan de slag

kunnen. Als de buurt weer een opschoonactie wil houden, meldt Olaf deze aan via de website van Mooi Schoon. Hij

4

Mooi Schoon heeft tientallen supporters die zich met regelmaat inzetten voor een schonere buurt. Op onze beurt

supporten wij hen weer door bijeenkomsten te organiseren waar we samen in gesprek gaan over het verbeteren van ons aanbod.

trommelt zijn buren op en ROVA faciliteert de actie met hesjes, grijpers, zakken en een begeleider.

ROVA IN DE BUURT

23

PROJECTTROTS

“ Nog beter dan De Kuip”

“W

e zijn constant bezig om de sportvelden gezond te

houden. Daarvoor zetten we ons vakmanschap in. We gebruiken speciale ‘wetting agents’ om uitdroging te voorkomen. En met een middel om wortels te stimuleren, beperken we de speelschade. Vorig jaar maakten we de oefenvelden van PEC Zwolle in Wijthmen razendsnel speelklaar. Door de speaker klonk: “Een applaus voor het veld. Het is nog beter dan in De Kuip.” Daar doen we het voor.” ■

Wilfried Nijensteen Medewerker BOR, specialisatie sportvelden

Verbonden 24

Vakmanschap

Vooruitstrevend PROJECTTROTS

BLIK VOORUIT

Een mooie en schone omgeving voor nu en in de toekomst ROVA werkt als maatschappelijke onderneming samen met inwoners en gemeenten aan een mooie en schone omgeving. Nu en in de toekomst. Hiervoor zijn wij gezamenlijk bezig met onderwerpen als circulaire economie, klimaatadaptatie en inwonersparticipatie.

D

e afgelopen jaren lag de focus op de VANG-doelstelling, het

verminderen van restafval. We hebben financiële prikkels geïntroduceerd zoals diftar en serviceprikkels zoals omgekeerd inzamelen. Ook hebben we inwoners gefaciliteerd om grondstoffen te scheiden. Bovendien waren er initiatieven om bewustwording te vergroten, zoals het project 100-100-100 en voorlichting aan basisschoolleerlingen en inwoners via respectievelijk de Groentour en Rondjes ROVA. »

BLIK VOORUIT

25

Veel ROVA-gemeenten hebben de VANG-doelstellingen voor 2020 al bereikt of binnen handbereik.

De gezamenlijke inzet van inwoners, gemeenten en ROVA leidt tot succes.

Veel van onze gemeenten hebben de VANG-doelstellingen voor 2020 (max. 100 kg restafval per persoon per jaar en 75 procent van het afval wordt gescheiden) al bereikt of binnen handbereik. Het vizier is nu gericht op de ambitieuzere doelstelling voor 2025 (max. 30 kg restafval per persoon per jaar en 90 procent van het afval wordt gescheiden). Daarom blijven we samen met onze gemeenten nadenken over nieuwe mogelijkheden om niet alleen de grondstoffen uit het afval beter te scheiden, maar ook de hoeveelheid afval te verminderen.

Van afval naar circulaire economie Het gaat niet alleen om de kwantiteit, maar ook om de kwaliteit van grondstoffen. Alleen dan dragen we bij aan het bovenliggende doel: circulaire toepassingen van grondstoffen. Niet ‘slechts’ van afval naar grondstoffen (VANG), maar van afval naar circulaire economie.

Preventie is daarbij essentieel. Met

Met projecten laten we zien dat minder afval

26

projecten laten we zien dat minder afval niet moeilijk hoeft te zijn. We blijven goed gedrag makkelijk maken. We werken bijvoorbeeld aan mogelijkheden om medicijnafval eenvoudig in te leveren en stimuleren het apart houden van

niet moeilijk

keukenafval. Ook gaan we onderzoeken

hoeft te zijn.

grofvuil dichtbij huis in te zamelen.

of het mogelijk is om kleine hoeveelheden

BLIK VOORUIT

We willen

Klimaatbestendige leefomgeving De fysieke leefomgeving ontwikkelt zich naar

de krachten

een gezamenlijke omgeving waarin meerdere partijen actief zijn. De eisen die aan deze

en kennis

omgeving worden gesteld veranderen: meer ruimte voor spelen en recreĂŤren, meer ruimte

bundelen.

voor groen, minder ruimte voor voertuigen en meer behoefte aan duurzame voertuigen en duurzaam onderhoud. De klimaatverandering heeft echter nog meer impact op de

Krachten bundelen

omgeving dan deze veranderende eisen. We

Dit alles kunnen en willen we niet alleen, maar

hebben meer kans op extremer weer in de

juist samen met onze gemeenten, de inwoners en

vorm van wateroverlast, hitte, droogte en

collegabedrijven in de branche doen. We willen

overstromingen. Door dit extreme weer kan

de krachten en kennis bundelen. Samen werken

de riolering hevige buien steeds minder goed

we aan ons gezamenlijke belang: een mooie en

verwerken en door een toename van het

schone wereld, nu en in de toekomst. â–

verharde oppervlak kan niet al het water in de bodem zakken. Door verharding en bebouwing blijft minder ruimte over voor groen en water.

Meer groen verhoogt echter de leefbaarheid en werkt goed tegen hittestress en wateroverlast, het draagt bij aan biodiversiteit en het zuivert de lucht. Bij de (her)inrichting en het beheer van de openbare ruimte moeten we er dus voor zorgen dat deze klimaatbestendig is en wordt aangepast op het veranderende klimaat.

BLIK VOORUIT

27

Telefoon

038 - 427 37 77

Email

voorlichting@rova.nl

Whatsapp 06 13 97 59 99 Facebook facebook.com/rova.nl Twitter

@rova

WWW.ROVA.NL