κινητα ε πενδυσεις & αΕλλαδα
EIΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ • a b
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
στην
2
ε πενδυσεις & α κινητα
Ξεκίνησε σωστά η ανάπτυξη του Real Estate στην Ελλάδα
Σ
ε μια χώρα όπως η Ελλάδα με ήλιο 9-10 μήνες το χρόνο, καταγάλανο ουρανό, απέραντο γαλάζιο στη θάλασσα και πανέμορφα νησιά το πιο φυσικό είναι να επενδύσεις σ’ αυτόν τον επίγειο παράδεισο. Ετσι η γη της αποκτά πολύ μεγάλη αξία και από όλα τα μήκη και πλάτη της Οικουμένης έρχονται στην Ελλάδα για τα κάλλη της και την ομορφιά της. Φυσικό και επόμενο το Real Estate να είναι από τα μεγάλο «όπλα» της για την εκμετάλλευση της ομορφιάς της. Δυστυχώς όμως η οικονομική κρίση «χτύπησε» τον κλάδο σε μία εποχή που ανέβαινε πολύ καλά με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι του χώρου να χάσουν είτε τις δουλειές τους είτε πελάτες τους. Ομως δεν ήταν μόνο η κρίση που οδήγησε το Real Estate στην Ελλάδα σε μία παρατεταμένη... νιρβάνα. Ηταν και το ίδιο το κράτος. Με μεγάλα προβλήματα - τροχοπέδη όπως το Κτηματολόγιο και η Πολεοδομία τα ακίνητα στην πατρίδα μας υπέστησαν σημαντικά χτυπήματα. Αλλά το Real Estate στην Ελλάδα μας είναι ένα πολύ μεγάλο και σημαντικό «όπλο». Ο τόπος, ο ουρανός, οι άνθρωποι, το φαγητό της κάνουν την Ελλάδα μία χώρα που τραβάει τους ανθρώπους και εκείνοι βοηθούν να ξεπεράσει τα προβλήματά της. Οπερ και εγένετο και στην περίπτωση του Real Estate.
Οι τιμές, λόγω της κρίσης έπεσαν, έφτασαν σε λογικά επίπεδα και όχι επίπεδα «τρέλας Ελλήνων», τα οικόπεδα και τα σπίτια στην Ελλάδα έγιναν και πάλι ελκυστικά και ο χώρος ανεβαίνει ξανά προς την κορυφή. Μόνο που αυτή τη φορά έχει πιο καλές βάσεις, έχει πάρει το μάθημά του, είναι πιο έτοιμος από ποτέ και κυρίως έχει πρώτο μέλημά του να βοηθήσει πρώτα τον επενδυτή - αγοραστή ή πωλητή και μετά το συμφέρον του. Ολοι οι άνθρωποι του χώρου συμφωνούν ότι τα χειρότερα πέρασαν, η «φούσκα» άδειασε αρκετά, οι εμπλεκόμενοι στο Real Estate είναι πιο υγιείς και πιο έτοιμοι για την επόμενη μέρα. Και αυτές είναι οι πιο καλές βάσεις για ένα καλύτερο μέλλον. Ενα μέλλον που υπόσχεται πως οι επενδύσεις στα σπίτια και στα ακίνητα θα αποτελέσουν την ανάπτυξη της χώρας. Το μόνο που χρειάζεται είναι το Κράτος να μειώσει την φορολογία, να βοηθήσει τους ανθρώπους που ασχολούνται νυχθημερόν με τα ακίνητα και να τους κάνει τη δουλειά τους πιο απλή. Και βέβαια να ανοίξουν αλλά με προσοχή τα δάνεια από τις τράπεζες για να μπορεί ο απλός πολίτης να έχει πρόσβαση στο αγαθό που λέγεται Γη και είναι συνυφασμένο με τον Ελληνα. Βασίλης Μαγαλιός
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
ε πενδυσεις & α κινητα
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
Aκίνητα στην Ελλάδα
3
ΑΚΙΝΗΤΑ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗ.Κ.Α.
Τι χρειάζεται να ξέρουν οι ομογενείς Του Στράτου Ι. Παραδιά
Το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΚΙΝΗΤΩΝ - ΕΛΛΗ.Κ.Α. είναι ένα σύγχρονο δίκτυο πωλήσεων και διαχείρισης ακινήτων που δραστηριοποιείται στο χώρο από το 2000.
Δικηγόρου Αθηνών www.paradias.gr Προέδρου της Ελληνικής (ΠΟΜΙΔΑ) και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (UIPI)
Με έδρα την καρδιά του Iστορικού Kέντρου της Αθήνας (Θησείο) αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά ονόματα στον τομέα του Real Estate στην Ελλάδα.
ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ. Στην Ελλάδα την περίοδο αυτή συντάσσεται σταδιακά Εθνικό Κτηματολόγιο, δηλαδή επακριβής τοπογραφική καταγραφή κάθε ακίνητης ιδιοκτησίας. Κάθε ιδιοκτήτης θα πρέπει να δηλώσει σωστά το ακίνητό του, όταν η περιοχή του κηρυχθεί υπό κτηματογράφηση, και όταν γίνει η ανάρτηση των στοιχείων του να ελέγξει αν καταχωρήθηκαν σωστά τα στοιχεία του ίδιου και του ακινήτου του, και να υποβάλλει ένσταση αν διαπιστώσει ότι υπάρχουν λάθη που θα χρειαστούν διόρθωση. Αν όλα αυτά έχουν ήδη συμβεί και υπάρχουν λάθη ή δεν δηλώθηκε καθόλου κάποιο περιουσιακό στοιχείο, και πάλι για μερικά χρόνια υπάρχει προθεσμία για προσφυγή στο δικαστήριο, ώστε το ακίνητο να μην περιέλθει τελικά στο ελληνικό κράτος εξ αιτίας της παράλειψης δήλωσής του. ΔΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ. Στην Ελλάδα την περίοδο αυτή συντάσσονται και αναρτώνται δασικοί χάρτες διαφόρων περιοχών της χώρας, στους οποίους απεικονίζονται τα δάση, οι δασικές εκτάσεις αλλά και οι παραλίες και παρόχθιες
Το ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΚΙΝΗΤΩΝ στελεχωμένο από πολυπληθή ομάδα έμπειρων συνεργατών προσπαθεί πάντα με υπευθυνότητα, εμπειρία και συνέπεια να βρει ολοκληρωμένες λύσεις για θέματα που αφορούν την πώληση, αγορά ή ενοικίαση ενός ακινήτου.
Τι προσφέρει το ΕΛΛΗ.Κ.Α.
Η κτηματαγορά αρχίζει
να κινείται
Συνέχεια στη σελίδα 5
ab
και πάλι
❚ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ❚ ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΙΣ ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ❚ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ ❚ ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ ❚ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΜΕ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΤΥΠΑ ❚ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
❚ ΤΜΗΜΑ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΩΝ ❚ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝΑΝΑΠΑΛΑΙΩΣΕΩΝ (με επικεφαλή πολιτικό μηχανικό)
ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ 39, 118 51, ΘΗΣΕΙΟ ΤΗΛ: (01130) 210-3470-654 - 210-3470-650 • FAX: 210-3470-651
www.ellika.gr • e-mail: info@ellika.gr
4
ε πενδυσεις & α κινητα
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
ΔΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ. Στην Ελλάδα την περίοδο αυτή συντάσσονται και αναρτώνται δασικοί χάρτες διαφόρων περιοχών της χώρας, στους οποίους απεικονίζονται τα δάση, οι δασικές εκτάσεις αλλά και οι παραλίες και παρόχθιες περιοχές της.
Λεωφ.Κηφισίας 293 και Δηληγιάννη Κηφισιά
Το Μεσιτικό γραφείο DONTAS REAL ESTATE δραστηριοποιείται σε όλη την Ελλάδα προτείνοντας:
ab
• • •
Επιλεγμένα Επενδυτικά Ακίνητα, Πολυτελείς Βίλες, Μονοκατοικίες, Διαμερίσματα Οικοπεδικές εκτάσεις, Παραδοσιακά και Διατηρητέα Αρχοντικά, Εξοχικές Κατοικίες Πωλήσεις και Ενοικιάσεις Βιομηχανικών Χώρων, Καταστημάτων, Γραφείων, Ξενοδοχείων
Σας περιμένουμε για να εξυπηρετήσουμε και να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις σας, σαν αγοραστές ή σαν πωλητές προσφέροντας τις καλύτερες προτάσεις και λύσεις
Δοντάς Αλέξανδρος - Μεσίτης Αστικών Συμβάσεων Τηλ: (01130) 210-6231-555, 6980-502-020, Fax: 210-6231-500
E-mail: dontasrealestate@gmail.com Website: www.dontasrealestate.gr
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
Συνέχεια από τη σελίδα 3
Δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαιρέτων…
ε πενδυσεις & α κινητα
περιοχές της. Κάθε ιδιοκτήτης θα πρέπει να ενδιαφερθεί να διαπιστώσει μήπως κάποια ιδιοκτησία του χαρακτηρίζεται ως δασική και να υποβάλει ένσταση αν αμφισβητεί τον χαρακτηρισμό αυτόν. ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ. Σήμερα η διάρκεια των νέων εμπορικών μισθώσεων στην Ελλάδα ρυθμίζεται κυρίως από τη συμφωνία (μισθωτήριο) που υπογράφει ο ιδιοκτήτης με τον ενοικιαστή του, με ελάχιστο υποχρεωτικό χρόνο και για τους δύο την τριετία. Οι παλαιές μισθώσεις που άρχισαν προ του 2014 απελευθερώνονται με τη συμπλήρωση 12ετίας από την έναρξή τους. ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ. Η διάρκεια των νέων μισθώσεων κύριας κατοικίας είναι και αυτή τριετής κατ’ ελάχιστο όριο. Επίσης, επιτρέπεται η εκμίσθωση κατοικιών για τουριστική χρήση μέσω των διεθνών πλατφορμών (AirBnB κ.λπ.), χωρίς παροχή άλλων υπηρεσιών. ΔΗΛΩΣΗ ΜΙΣΘΩΣΕΩΝ. Αφού υπογραφεί το μισθωτήριο, στη συνέχεια τα στοιχεία κάθε νέας μίσθωσης, κατοικίας ή εμπορικής, δηλώνονται από τον ιδιοκτήτη στην ιστοσελίδα του υπουργείου Οικονομικών. ΜΗ ΠΛΗΡΩΜΗ ΕΝΟΙΚΙΩΝ. Η αντικοινωνική ασυνέπεια ορισμένων ενοικιαστών στις υποχρεώσεις τους σήμερα αντιμετωπίζεται με ειδική ταχύτατη δικαστική διαδικασία, μπορεί δε παράλληλα να αναβληθεί και η φορολόγηση των ενοικίων που δεν εισπράχθηκαν. ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ. Μετά από βαθειά σχεδόν δεκαετή ύφεση, η κτηματαγορά αρχίζει να κινείται και πάλι στην Ελλάδα, όπως και η οικοδομική δραστηριότητα. Η προσφορά ακινήτων είναι μεγάλη και οι τιμές ιδιαίτερα ελκυστικές
5
για τους αγοραστές. Ο φόρος μεταβίβασης έχει μειωθεί στο 3%, όπως και τα άλλα έξοδα κατάρτισης συμβολαίου κλπ. Οποιος ενδιαφέρεται να αποκτήσει κάποιο περιουσιακό στοιχείο στην Ελλάδα καλά θα κάνει να σπεύσει… ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΟΧΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (ΕΝΦΙΑ). Η φορολογία ακινήτων αυξήθηκε κατά τα τελευταία χρόνια, με κύριο στόχο όσους κατέχουν ακίνητη περιουσία υψηλής συνολικής αξίας. Ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας μέχρι 200.000 ευρώ δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερο πρόβλημα στο θέμα αυτό. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ-ΓΟΝΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ. Για κληρονομιές ή γονικές παροχές από γονείς, περιουσία ύψους 150.000 ευρώ είναι αφορολόγητη, ενώ περιουσία μέχρι 300.000 ευρώ πληρώνει φόρο μόνον 1.500 ευρώ. Μεταξύ άλλων συγγενών ισχύουν υψηλότερες κλίμακες. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΝΟΙΚΙΩΝ. Φορολογούνται αυτοτελώς, δηλαδή χωρίς να προστίθενται σε άλλα εισοδήματα του φορολογούμενου με συντελεστές από 15 έως 45% πλέον της κλιμακωτής εισφοράς αλληλεγγύης. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ & ΕΝΦΙΑ. Υποβάλλονται πλέον ηλεκτρονικά, από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου, και τα ποσά των φόρων πληρώνονται άμεσα με χρήση πιστωτικής κάρτας. ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ. Παρατάθηκε η δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαίρετων κτισμάτων, εφόσον προηγηθεί δήλωσή τους από αρμόδιο μηχανικό και καταβολή του ειδικού προστίμου ρύθμισης αυθαιρέτων. Οι ενδιαφερόμενοι για περισσότερα μπορούν να ενημερώνονται από τις ιστοσελίδες www.pomida.gr και www.dhsg.eu
6
EΛΛΗΝΙΚΟ REAL ESTATE
ε πενδυσεις & α κινητα
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
την εποχή του ΕΝΦΙΑ και των Μνημονίων
H
κρίση στην ελληνική κτηματαγορά ξεκίνησε με ενδείξεις συνεδριακών παρατηρήσεων αλλά και βάσει στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) πιο νωρίς από την αντίστοιχη τραπεζική. Οι λόγοι εντοπίζονταν, τότε, στον νόμο Αλογοσκούφη που επέβαλε στους κατασκευαστές ΦΠΑ 18% για τις νέες οικοδομές από το 2006 και στον προοδευτικό περιορισμό της τραπεζικής πίστης. Κάνοντας, από μια άποψη, τον μετά Χριστό προφήτη ο κ. Αλογοσκούφης μπορεί να ισχυρισθεί ότι ο φρενήρης ρυθμός που είχαν πάρει τόσο τα τραπεζικά δάνεια για οικιστικά και επαγγελματικά ακίνητα όσο και η σημαντική υπερπροσφορά ακινήτων που είχε προκύψει στην αγορά ενημέρωναν τα αντανακλαστικά αλλά και την επιστημονική του διαίσθηση -λέμε τώρα- ως Υπουργού Οικονομικών της Ελλάδος τότε, ότι σε συνδυασμό με την διαφαινόμενη παγκόσμια οικονομική κρίση, έπρεπε να παρθούν έγκαιρα μέτρα για μια εκκολαπτόμενη φούσκα ακινήτων και στην Ελλάδα. Εκείνο βέβαια που ολοένα φούσκωνε στην ελληνική
κτηματαγορά, με πρωτοπόρα την Αθήνα, ήταν η άναρχη δόμηση από την έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού και η χιλιάδων σελίδων άχρηστη και αλληλοσυγκρουόμενη σε ουκ ολίγα θέματα πολεοδομική νομοθεσία. Επιπροσθέτως, το άλλο που φούσκωνε ήταν ο επίσης άναρχος και αλόγιστος τραπεζικός δανεισμός, όχι μόνο σε θέματα στέγασης και επαγγελματικών ακινήτων, που κατέληξε στα γνωστά «κόκκινα δάνεια» των τραπεζών και βεβαίως ήταν ο βασικός λόγος του άλλου νόμου Αλογοσκούφη, του 3723/2008 με το γνωστό «πακέτο» της κρατικής βοήθειας που είχε χορηγηθεί στις τράπεζες το 2008. Τούτων τεθέντων, λοιπόν, στην συνέχεια, και στο πλαίσιο της κρίσης των μνημονίων που ακολούθησε και θα διαρκεί πολύ ακόμα, υπάρχουν πολλές αποκλίσεις στα διάφορα που ακούγονται, διαβάζονται και λέγονται για την Ακίνητη Περιουσία των Ελλήνων και της Ελλάδας. Και αυτό διότι παρά τους υποτιθέμενους εξορθολογισμούς ελέω Τρόικας ή Θεσμών, επίσημος πλήρης ενιαίος δείκτης ακινήτων στην Ελλάδα δεν προέκυψε ακόμα, όπως δεν προέκυψαν ούτε οι νέες αντικειμενικές αξίες. Υπάρχουν, όπως και υπήρχαν, αρκετοί δείκτες βέβαια, από εκείνον της ΤτΕ μέχρι του Ric’s που ενημερώθηκαν αναγκαστικά με τις μεγάλες διακυμάνσεις που προέκυψαν αλλά παρουσιάζουν τόσα κενά που η εικόνα είναι από γενική έως μονομερής. Η γενική εικόνα που δίνει το τμήμα Αναλύσεων Αγοράς Ακινήτων της ΤτΕ (καμπύλη πίνακος) δείχνει πως η κρίση στα ακίνητα πανελλαδικά ξεκίνησε το 2007, κορυφώθηκε το 2012 με μια συνολική πτώση που έφτασε στο 25%, δηλαδή οικιστικά και επαγγελματικά ακίνητα έχασαν το 1/4 της άλλοτε αγοραστικής τους αξίας, και το 2014 άρχισε σταδιακά μια ανάκαμψη που συνεχίζεται ακόμα κι έχει ανακτηθεί ένα 15% της εμφανισθείσας πτώσης. Αυτά ισχύουν μόνο για τα ακίνητα του δείκτη που βέβαια δεν περιλαμβάνει όλα τα ακίνητα της Ελλάδος. Ο δείκτης ανανεώνεται κάθε 3μηνο με πληροφορίες που συλλέγονται για τα οικιστικά και επαγγελματικά ακίνητα, μόνο από τα πιστωτικά ιδρύματα καθώς και από τις Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας (ΑΕΕΑΠ) που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και όπως ομολογεί και η ίδια η ΤτΕ στην παρούσα φάση δεν έχει καταστεί δυνατή η εφαρμογή ενός δείκτη με την μεθοδολογία που ακολουθεί το μοντέλο στις ΗΠΑ. Ομως, η εικόνα που εμφανίζει ο δείκτης της ΤτΕ είναι μόνο μια από τις πολλές εικόνες που παρουσιάζει η ελληνική κτηματαγορά. Είναι η εικόνα των ακινήτων που ενδιαφέρουν τις ΑΕΕΑΠ και που στα διάφορα ετήσια συνέδρια, όπως το επικείμενο από το περιοδικό RED στις
Η κρίση
στην ελληνική κτηματαγορά
ξεκίνησε πιο νωρίς από την αντίστοιχη τραπεζική
Της Αργυρώς Κουκουλά Insurance & financial advisor aargyroo@gmail.com ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ «Ε.Κ.»
ε πενδυσεις & α κινητα
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
14-15 Μαΐου 2018 δεν θίγονται θέματα για το τι γίνεται με τα οικιστικά ακίνητα και τους επαγγελματικούς χώρους της μεσαίας κλίμακας. Στο κάτω-κάτω μόνο πρόσφατα η ελληνική νομοθεσία επέτρεψε στις ΑΕΕΑΠ να συμπεριλάβουν στο χαρτοφυλάκιό τους κι ένα 25% οικιστικά ακίνητα. Η πρώτη επένδυση στην αγορά κατοικίας που πραγματοποιήθηκε από εταιρεία του κλάδου των ΑΕΕΑΠ έγινε μόλις τον Δεκέμβριο του 2017 από την Intercontinental International ΑΕΕΑΠ της οικογένειας Χαλικιά. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρώτο διαμέρισμα που μπήκε σε χαρτοφυλάκιο ΑΕΕΑΠ είναι ένα γωνιακό διαμέρισμα δεύτερου ορόφου σε πολυτελή πολυκατοικία στη διασταύρωση των Λ. Βασ. Σοφίας 53 και Μαρασλή 1. Μιλάμε δηλαδή για τα φιλέτα που στις κρίσεις δεν γνωρίζουν περιφρόνηση και όχι για την Ομόνοια, το Αιγάλεω και Περιστέρι, Κυψέλη ή Κάτω Πατήσια. Και δεν μιλάμε για καμιά κακόγουστη «ανθρωποθήκη» αλλά για διαμέρισμα με επιφάνεια 194 τ.μ., και το λίαν σημαντικό, που δείχνει και την πολιτική των ΑΕΕΑΠ, το κόστος του ανήλθε σε 370.000 ευρώ, τη στιγμή που η αντικειμενική αξία του ξεπερνά τις 668.000 ευρώ. Επομένως, αν ένα ακίνητο πολυτελείας πωλείται τέλη του 2017 45% κάτω από την αντικειμενική του αξία, καταλαβαίνουμε: 1ον πόσο έχουν πέσει κάτω από τις αντικειμενικές αξίες τα μη προνομιούχα και μη πολυτελή οικιστικά ακίνητα
στην υπόλοιπη Αθήνα αλλά και την Ελλάδα 2ον πόσο έξω από την πραγματικότητα είναι ο δείκτης της ΤτΕ όταν μιλά για μείωση μόνο 25% των αρχικών εμπορικών και όχι αντικειμενικών αξιών 3ον πόσο «μαγείρεμα» θα πέσει μέχρι να προκύψουν οι νέες αντικειμενικές αξίες για να θεωρηθεί δίκαιος ο νέος ΕΝΦΙΑ, που κακώς πάψαμε να τον λέμε «χαράτσι». Υπ’ όψιν ότι στις 15 Μαρτίου ενεστώτος έτους, 304 πιστοποιημένοι εκτιμητές ακινήτων, παρέδωσαν τις τεκμηριωμένες εκθέσεις τους για την αξία της περιουσίας 7,5 εκατομμυρίων ιδιοκτητών ακινήτων ανά την Ελληνική επικράτεια, βάσει των οποίων αναμενόταν οι νέες αντικειμενικές αξίες που θα ευθυγραμμίζονταν με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς ως το τέλος... Μαρτίου. Μεσούντος του Μαΐου, είναι εμφανές ότι τα 2 μέτρα και 2 σταθμά δυσκολεύουν το μαγείρεμα στο Υπ. Οικονομικών που μάλιστα διέθεσε και 2,5 εκ. ευρώ για να ‘χει έτοιμο πίνακα αντικειμενικών για τις Εφορίες τέλη Μαρτίου. Αν λάβουμε υπ’ όψιν μας πως ο ΕΝΦΙΑ όπως εφαρμόστηκε και εφαρμόζεται σε συνδυασμό με τα capital controls, την αναπόφευκτη μείωση έως μηδενισμού του τραπεζικού δανεισμού για αγορά κατοικίας, τις ανατιμήσεις ειδών πρώτης ανάγκης, τις μειώσεις μισθών και κυρίως την συντριπτική ανεργία δηλαδή παράγοντες καθοριστι-
Η Ελλάδα με την
υψηλότερη φορολογία
επί των ακινήτων στην ΕΕ
Συνέχεια στη σελίδα 8
7
ε πενδυσεις & α κινητα
8 Συνέχεια από τη σελίδα 7
κούς για την ισορροπία μιας κτηματαγοράς ή την σταθεροποίησή της μετά από μια απαραίτητη διόρθωση, αντιλαμβανόμαστε ότι η πραγματική εικόνα σήμερα, στην ελληνική αγορά ακινήτων δεν είναι η εικόνα μιας αγοράς που διόρθωσε ή διορθώνει ακόμα βάσει προσφοράς και ζήτησης αλλά μιας αγοράς που παραπαίει αφού όλοι οι παράγοντες που την καθορίζουν βρίσκονται σε μια παρατεταμένη αστάθεια επειδή ενορχηστρώνονται από τα μνημόνια, τα ελλείμματα και κυρίως τον ΕΝΦΙΑ. Αναφερόμενος στην υψηλή φορολόγηση των ακινήτων, ο υποδιοικητής της ΤτΕ κ. Μητράκος δήλωνε, πέρυσι κι όλας, ότι η φορολογία των ακινήτων στην Ελλάδα εκπροσωπεί το 2,2% του ΑΕΠ βάσει των στοιχείων της Διεύθυνσης Φορολογίας Κεφαλαίου, ενώ μέχρι το 2010 βρισκόταν στο 0,5%-0,6% μόνο. Αυτό από μόνο του κατατάσσει πλέον την Ελλάδα στις ευρωπαϊκές χώρες με την υψηλότερη φορολογία επί των ακινήτων. Ενδεικτικό ότι από τον ΕΝΦΙΑ δεν εξαιρέθηκαν ούτε οι ΑΕΕΑΠ που ως το 2016 ευρίσκοντο δια νόμου σε επιεικέστερο φορολογικό καθεστώς. Αξιομνημόνευτος και ο καταποντισμός της οικοδομικής δραστηριότητας που από το 6,5% του ΑΕΠ προ κρίσης, μετά βίας βρίσκεται σήμερα στο 0,6%. Μια επιπλέον παράκρουση της ασταμάτητης φορολογίας επί των ακινήτων είναι η έκρηξη στις αποποιήσεις κληρονομιών οι οποίες το 2017 έφτασαν τις 130.000 (!), αριθμός 3πλάσιος των αποποιήσεων του 2016 και ασύλληπτος με τον αντίστοιχο στην έναρξη της κρίσης. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το Δημόσιο αποδεικνύεται ο κλέφτης και της πατρικής περιουσίας των Ελλήνων. Ετσι, ενώ στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, από το 2013 η αγορά των ακινήτων έχει ανακάμψει άνω του 5% στην Ελλάδα στρεβλώνεται ολοένα και περισσότερο λόγω φορολογικής «αναισθησίας». Μοναδική αντίσταση προβάλλουν τα τουριστικά ακίνητα και τα ακίνητα εισοδήματος (γραφεία και καταστήματα ) υψηλών προδιαγραφών όμως. Αυτά «ναι», προσέλκυσαν και θα προσελκύουν επενδυτικό ενδιαφέρουν. Διότι, τα ακίνητα υψηλών προδιαγραφών είναι πάντα εκείνα που αντέχουν και δεν πέφτουν εύκολα απ’ τα πρώτα θύματα φούσκας ή κρίσεως. Αλλά και διότι η Ελλάδα ως χώρα, όχι ως κράτος, έχει ανεξάντλητες ακόμα προοπτικές τουριστικής αξιοποίησης. Μπορούμε να μιλήσουμε για επενδύσεις που έγιναν σε ξενοδοχειακές μονάδες στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας καθώς και σε τουριστικούς προορισμούς. Κινήσεις περιορισμένης, ακόμα, κλίμακας αλλά πρόκειται για μια εμφανή διαφοροποίηση από την συνολικότερη καταθλιπτική εικόνα. Το ίδιο ισχύει και για τα νότια προάστια της Αθήνας, την αποκαλούμενη Αθηναϊκή Ριβιέρα που ξεκινά από την Μαρίνα του Φλοίσβου και φτάνει ως το Σούνιο. Σ’ όλη αυτήν την ακτογραμμή η ζήτηση οικιστικών ακινήτων για παραθεριστική χρήση είναι επίμονα ανερχόμενη και κατ’ επέκταση και οι τιμές τους είναι περίπου έτοιμες να χτυπήσουν κόκκινο σε σχέση με τον κατήφορο που ακόμα βρίσκονται τα ακίνητα των πάλαι ποτέ ακριβών Βορείων Προαστίων. Αυτές οι έντονες εξαιρέσεις, στο κατά τ’ άλλα, εντελώς γκρίζο, τοπίο δείχνουν ξεκάθαρα ένα πράγμα: ότι η Ελλάδα, ως χώρα, έχει ασύγκριτη τουριστική δυναμική που μπορεί και στέκεται ακόμα και με ανύπαρκτο κρατικό μηχανισμό.
Αυτή ακριβώς την δυναμική δείχνει ξεκάθαρα και η εξάπλωση σαν πανώλη στην κυριολεξία, της πλατφόρμας βραχύβιων ενοικιάσεων AirBnB, στο εντελώς υποβαθμισμένο κέντρο της Αθήνας. Η Αθήνα στο ιστορικό κέντρο της και σε περιοχές γύρω απ’ αυτό (Κουκάκι, Μετς, Πετράλωνα, Παγκράτι ακόμα και Εξάρχεια) έχει γεμίσει με ενοικιαζόμενα που απευθύνονται σε ταξιδιώτες που αντί για τον ομαδικό τουρισμό του ξενοδοχείου, προτιμούν τα επιπλωμένα διαμερίσματα του κέντρου μέχρι και 10ήμερο. Το ίδιο ισχύει και για την πλατφόρμα Blueground που προσανατολίζεται σε διαμονή στελεχών επιχειρήσεων σε διαμερίσματα εκατέρωθεν της Λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας από το Σύνταγμα ως τους Αμπελόκηπους. Αυτή η αιφνίδια παράμετρος που έχει ανατρέψει μια σειρά άλλους κι έχει φρενάρει την πτώση των τιμών σε ενοικιάσεις και πωλήσεις στο κέντρο τα τελευταία χρόνια, έχει εξαλείψει περίπου τα κενά διαμερίσματα, άνω του 2ου ορόφου, και δίνει τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες τους να πληρώνουν ακόμη τον ΕΝΦΙΑ, δείχνει όπως και η Αθηναϊκή Ριβιέρα τα σημεία που έχει δύναμη η ανάπτυξη. Κι όλα αυτά σε πολυκατοικίες από άσχημες έως απρόσωπες «κληρονομιά» από το κύμα της αντιπαροχής. Ομως, η γοητεία του ιστορικού κέντρου της Αθήνας μπορεί ανέτως να κάνει δευτερεύον θέμα την οικιστική κακογουστιά ακριβώς επειδή η πολιτιστική δυναμική της Ελλάδας είναι η πυξίδα της ανάπτυξης, θέμα που το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να καταλάβει πολλές φορές ούτε στα λόγια. Και βεβαίως αυτή η αγνώστου διάρκειας άνοιξη λόγω AirBnB και Blueground σταματά στις παρυφές του ιστορικού κέντρου και της Βασιλίσσης Σοφίας. Σ’ όλες τις υπόλοιπες περιοχές του παραμορφωμένου και κακοχτισμένου αθηναϊκού κέντρου η υποβάθμιση χτυπά σταθερά κάρτα και εδραιώνεται με τις ορδές των παράτυπων μεταναστών που είναι ο ανερχόμενος πληθυσμός των. Θυμίζουν την Silicon Valley του Σαν Φρανσίσκο χωρίς τις τεχνολογικές startups.
Το Δημόσιο
αποδεικνύεται «κλέφτης»
και της πατρικής περιουσίας
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
ε πενδυσεις & α κινητα
“Everyone Deserves a Place in Paradise”
Αλυκές Ποταμού, 3ο χλμ Εθνικής Παλαιοκαστρίτσας, Κέρκυρα Email: sales@rrcorfurealestate.com Tel: (01130) 26610 23032 • (01130) 26610 86025 • (01130) 6937-164-766
Website: www.rrcorfurealestate.com
9
10
ε πενδυσεις & α κινητα Η κρίση στην αγορά του ακινήτου είναι εμφανής. Και πολλοί στο χώρο σας έχουν «καταθέσει τα όπλα». Εσείς όμως επιμένετε πολύ δυναμικά. Ποια είναι η φιλοσοφία σας απέναντι στην κρίση; Η φιλοσοφία μου ξεκινώντας μία επιχείρηση εν μέσω κρίσης ήταν η «σπέρνω τώρα για να θερίσω αργότερα» το οποίο έγινε και μότο μου. Το 2003 , όταν και ίδρυσα την δική μου επιχείρηση και αναζητούσα προσωπικό όπου όπως όλοι γνωρίζουμε είναι commission only επάγγελμα, πολλοί ήρθαν και πολλοί έφυγαν από κοντά μου. Έμειναν εκείνοι που με πίστεψαν και εκείνοι που μπορούσαν να δουν το Long term plan κάτι δηλαδή που θα τους απέδιδε στο μέλλον. Περάσαμε δύσκολα , υπήρξε το 2011 όπου όλα γύρω μας «βούλιαζαν» , γραφεία τα οποία ήταν στο χώρο σχεδόν 20 χρόνια να κλείνουν , οι-
κοδομές να σταματούν , δεν υπήρχε ρευστό και φυσικά δεν υπήρχε κανένα ενδιαφέρον από το εξωτερικό το οποίο ήταν και η μόνη μας πηγή εσόδων, καθώς εκείνη την εποχή η πελατεία μας ήταν αμιγώς από το εξωτερικό. Τότε πείσμωσα και είπα πως εγώ θα τα καταφέρω γιατί οι δυνατοί παίκτες φαίνονται μόνο μέσα από τις δύσκολες καταστάσεις. Έτσι και έκανα. Αντί να το βάλω κάτω , έψαξα για να εναλλακτικές . Αποφάσισα να μεταφέρω το γραφείο μου από το Βορειοδυτικό μέρος της Κέρκυρας στο κέντρο
της πόλης όπου εκεί θα είχα περισσότερες πιθανότητες για πελατεία, καθώς υπήρχε αρκετό ενδιαφέρον από τους λίγους Κερκυραίους που είχαν ρευστό και ήθελαν να το επενδύσουν σε ακίνητο. Πως όμως να φτιάξεις το portfolio σου και να ξεκινήσεις να προωθείς ακίνητα όταν κανένας δεν σε ξέρει ως γραφείο? Τότε μου γεννήθηκε η ιδέα του να δημιουργήσω και να παρουσιάσω τηλεοπτική εκπομπή μαζί με την κόρη μου Μαρία-Μισέλ, μέσω της οποίας καλούσαμε τους ιδιοκτήτες να μας αναθέσουν το ακίνητό τους και γνωστοποιούσαμε τυχόν ζητήσεις που είχαμε από αγοραστές. Μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα γίναμε ευρέως γνωστοί και εδραιώσαμε την θέση μας στην αγορά των ακινήτων. Μέχρι και σήμερα, ήταν η πρώτη και τελευταία εκπομπή αυτού του είδους που υπήρξε στην Κέρκυρα. Μέσα λοιπόν από αυτή την εμπειρία μου αποδεικνύεται πως όποιος θέτει στόχους , έχει πείσμα , υπομονή , επιμονή και σκέφτεται “out of the box” μπορεί να καταφέρει οτιδήποτε. Έτσι ξεκίνησα και έτσι πορεύομαι, γι αυτό και για εμάς η κρίση ήταν απλώς ένα σκαλοπάτι που έπρεπε να ανεβούμε για να φτάσουμε στην κορυφή που είμαστε σήμερα. Και όχι απλά «δυναμικά» αλλά πρόσφατα πήρατε το βραβείο European Property Awards real Estate 2017-2018. Μιλήστε μας γι αυτή σας την επιτυχία. Είναι πραγματικά μεγάλη μας χαρά και τιμή να είμαστε το μόνο βραβευμένο μεσιτικό γραφείο στην περιοχή μας. Μάλιστα για δύο συνεχόμενες χρονιές και – ευχόμαστε – για πολλά χρόνια ακόμα. Επειδή η επιτυχία μίας εταιρίας οφείλεται στους ανθρώπους της, την οφείλω στην πραγματικά καταπληκτική ομάδα μεσιτών και συνεργατών , γιατί βραβευτήκαμε σαν σύνολο και τους αξίζει ένα μεγάλο μπράβο για την αφοσίωση και την ενέργεια που καταθέτουν καθημερινά στην εταιρία. Τα βραβεία αυτά είναι μία πολύ όμορφη επιβράβευση όλων των προσπαθειών μας και νομίζω αποδεικνύει πως δουλεύουμε με την καρδιά και όχι με το μυαλό μόνο. Το επίπεδο υπηρεσιών μας σίγουρα μας ξεχωρίζει από τον ανταγωνισμό και η αγάπη μας για τον άνθρωπο και τις ανάγκες του είναι κάτι που αντικατοπτρίζεται στα πολλά θετικά σχόλια που λαμβάνουμε καθημερινά. Ένα «ευχαριστώ» και ένα χαμόγελο είναι αρκετά να μας φορτίσουν τις μπαταρίες ώστε να συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε. Τα European Property Awards είναι κομμάτι των International Property Awards τα οποία πραγματοποιούνται στο Λονδίνο κάθε χρόνο και διαδραματίζονται εδώ και 23 συναπτά έτη. Είναι ένας από τους παλαιότερους και πιο σημαντικούς θεσμούς στον χώρο του Real Estate με τα βραβεία τους να προσδίδουν κύρος και δύναμη στους νικητές. Αυτή μας η τυχαία πρώτη συμμετοχή έχει εξελιχθεί σε παράδοση του γραφείου μας την οποία σκοπεύουμε να κρατήσουμε και να συνεχίσουμε. Πολλοί μιλούν για «φούσκα» της οικοδομής στην Ελλάδα. Εσείς με την εμπειρία που έχετε διαπιστώσατε να υπάρχει κάτι τέτοιο; Ο κλάδος του Real Estate σίγουρα κάνει τους κύκλους του καθώς είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις. Είναι φυσικό επόμενο πως όσο μεταβάλλονται οι καταστάσεις θα εξελίσσεται και ο κλάδος μας και η εξέλιξη είναι εκείνη που μας πάει ένα βήμα παραπέρα. Εκφράζοντας την αγορά της Κέρκυρας, στην οποία διαθέτουμε 15 ετή πείρα , μπορούμε να μιλήσουμε με σιγουριά για σταθεροποίηση της αγοράς. Τα ακί-
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
νητα ήταν , είναι και θα είναι μία επένδυση ζωής καθώς «η γη» δεν θα χάσει ποτέ την αξία της και πάντα θα συγκαταλέγεται στις πρώτες προτιμήσεις των επενδυτών καθώς αποτελούν κάτι απτό. Η Ελλάδα μας θα αποτελεί πάντα μία «νύφη» που πολλοί «γαμπροί» θα διεκδικούν ένα κομμάτι της, αφού είναι ένας ευλογημένος τόπος με τον λαμπερό της ήλιο και τις χρυσές αμμουδιές. Οι υπηρεσίες που προσφέρετε είναι εκτός... συναγωνισμού. Κατασκευές, επενδύσεις, Διαχείριση ακινήτων, Συμβουλές – Δάνεια ακινήτων και Vip Service, είναι μέσα στις υπηρεσίες. Με αποτέλεσμα ο πελάτης να έχει μία ολοκληρωμένη άποψη της αγοράς. Πόσο σας έχει βοηθήσει στην πορεία σας και πόσο έχει βοηθήσει τους πελάτες σας; Το γραφείο μας και οι υπηρεσίες μας βελτιώνονται και εξελίσσονται σύμφωνα με τις ανάγκες των πελατών. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε ένα ολοκληρωμένο πακέτο υπηρεσιών κάνοντας την διαδικασία εύρεσης και αγοράς, μία stress free διαδικασία. Καθώς το πελατολόγιό μας απαρτίζεται κυρίως από ξένους επενδυτές , ¨χτίσαμε¨ μία ομάδα συνεργατών με καταξιωμένους επαγγελματίες σε κάθε χώρο έτσι ώστε ο πελάτης να λαμβάνει σωστές και έγκυρες πληροφορίες και συμβουλές ανάλογα με την ζήτησή του. Ήταν και είναι στόχος μας η σωστή εξυπηρέτηση του πελάτη , παρέχοντάς του πρόσβαση στο δίκτυο συνεργατών μας και δίνοντάς του εναλλακτικές έτσι ώστε όταν καταλήξει να είναι σίγουρος για την απόφασή του. Αυτό το αίσθημα της σιγουριάς και της ασφάλειας που αποκομίζει ο πελάτης μας τον κάνει να μας εμπιστεύεται και σε έναν χώρο τόσο ανταγωνιστικό , αυτό για εμάς είναι υπέρτατη χαρά και αναγνώριση της προσφοράς μας. Το after sales service το οποίο προσφέρουμε είναι ουσιαστικά μία ανταπόδοση της εμπιστοσύνης και ένα ¨ευχαριστώ’ στον πελάτη που μας επέλεξε να είμαστε εμείς εκείνοι που θα του βρουμε το ακίνητο των ονείρων του. Για εμάς ο κάθε πελάτης είναι μοναδικός και είμαστε σε συνεχή επαφή μετά την αγορά του ακινήτου έτσι ώστε να είμαστε σίγουροι πως είναι ευτυχισμένος στο καινούργιο του σπίτι. Και μια ο λόγος για τους πελάτες σας, τους έχετε σαν παράδειγμα στην πληρέστατη ιστοσελίδα σας. Είναι οι καλύτεροι διαφημιστές σας; Είναι σαφέστατα οι καλύτεροι διαφημιστές μας καθώς δεν υπάρχει τίποτα πιο δυνατό από το πάθος και το χαμόγελο ενός ευχαριστημένου πελάτη όταν μιλάει για την θετική του εμπειρία. Η “word-ofmouth” διαφήμιση είναι για εμάς η σπουδαιότερη καθώς δεν πληρώνεται αλλά βγαίνει από την καρδιά. Έχουμε την χαρά , πολλοί από τους πελάτες μας στη συνέχεια να γίνονται και φίλοι μας καθώς ξέρουν πως εμείς θα είμαστε εκεί να τους στηρίξουμε και να τους προσφέρουμε όποια βοήθεια μας ζητηθεί. Αυτό είναι και το ζητούμενό μας , αφού πολλοί από τους μεσίτες και τους συνεργάτες της ομάδας μας είναι άνθρωποι με σπουδές ή/και προϋπηρεσία στο εξωτερικό και έχοντας ζήσει σε μία ξένη χώρα με διαφορετική γλώσσα ,νόμους και κουλτούρα ξέρουν πόσο σημαντικό είναι να έχουν έναν άνθρωπο στον οποίο μπορούν να απευθυνθούν οποιαδήποτε στιγμή. Εμείς προσφέρουμε στους πελάτες μας την γνώση μας και εκείνοι μοιράζονται μαζί μας την αγάπη τους για την χώρα μας. Αυτή μας η σχέση αποτελεί για εμάς πηγή δύναμης και έμπνευσης ώστε να εξελισσόμαστε και να γινόμαστε καλύτεροι προς όφελος των πελατών μας.
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
ε πενδυσεις & α κινητα
11
Ρ ΟYΛΑ Ρ ΟυβA You can be confident, you are in safe hands
Με δεδομένο ότι πολλές εταιρείες του χώρου σας έχουν κλείσει, ένα τέτοιο γραφείο σαν το δικό σας θα αποτελεί και «απάγκιο» για πολλούς πελάτες που θα φοβούνται τις εταιρείες που δεν είναι σε καλή κατάσταση. Έχετε διαπιστώσει να σας εμπιστεύονται και γι αυτό το λόγο; Ασφαλώς ο πελάτης έχει την ανάγκη να νιώσει σιγουριά και ασφάλεια, ειδικά όταν πρόκειται για μία επένδυση όπως μία αγορά ακινήτου. Για πολλούς είναι και επένδυση ζωής. Είναι σημαντικό να λάβουν σωστή καθοδήγηση από επαγγελματίες που γνωρίζουν τον χώρο ώστε να αποφευχθούν τυχόν λάθη. Κατανοούμε απόλυτα το γεγονός πως πολλοί έχουν αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις και ήρθαν αντιμέτωποι με πολλές δυσκολίες οι οποίες ίσως τους επιβάρυναν το πορτοφόλι από λάθος συμβουλή κάποιου μη επαγγελματία και γι αυτό τον λόγο εμείς είμαστε υπερήφανοι για την διαφάνεια που επικρατεί στην εταιρία μας και στον τρόπο που κάνουμε τις συναλλαγές μας. Δεν έχουμε φέρει ποτέ κανέναν προ τετελεσμένων γεγονότων και ποτέ κανένας δεν επιβαρύνθηκε από κάποια λάθος κίνηση. Η εταιρία μας είναι σίγουρα μία εταιρία με γερά θεμέλια , χτισμένη με πολλή αγάπη και προσοχή στην λεπτομέρεια. Οι πελάτες μας , μας εμπιστεύονται απόλυτα καθώς γνωρίζουν την κάθε κίνηση και πάντα ζητάμε την γραπτή τους συγκατάθεση για όποια απόφαση παρθεί ώστε να προχωρήσουμε στην υλοποίηση. Η πολύχρονη παρουσία μας στον χώρο και το καλό όνομα του γραφείου μας είναι απόδειξη πως είμαστε σωστοί επαγγελματίες και μαζί μας μπορούν να νιώθουν ασφάλεια και σιγουριά. Τι ζητούν περισσότερο οι πελάτες σας; Έχουμε την χαρά να συναντάμε και να γνωρί-
ζουμε πελάτες από διάφορες χώρες του κόσμου. Το πελατολόγιό μας αποτελείται από συνταξιούχους που έχουν επιλέξει την χώρα μας για να ζήσουν το υπόλοιπο της ζωής τους , από ξένους που θέλουν να αγοράσουν ένα σπίτι για τις διακοπές τους και από επενδυτές που έχουν κάνει έρευνα αγοράς και έχουν καταλήξει πως η Ελλάδα μπορεί να τους προσφέρει μία καλή απόδοση. Έτσι λοιπόν στην κάθε περίπτωση εμείς βοηθάμε τον πελάτη είτε να βρει το σπίτι των ονείρων τους , είτε να τους προτείνουμε ένα οικόπεδο ώστε να χτίσουν ένα σπίτι έτσι ακριβώς όπως το έχουν ονειρευτεί. Όταν πρόκειται για ακίνητο για προσωπική χρήση , σίγουρα το πρώτο ζητούμενο είναι ένα ακίνητο είτε πολύ κοντά στην θάλασσα , είτε με θέα θάλασσα. Το ίδιο ισχύει και για τα οικόπεδα. Η Ελλάδα είναι τόσο όμορφη , με τόσα πολλά και όμορφα σημεία που πολλές φορές και οι αγοραστές δυσκολεύονται στο να καταλήξουν κάπου. Το σίγουρο είναι πως έχουν αποφασίσει πως η Ελλάδα είναι η χώρα που θέλουν να περνούν τις διακοπές τους ή και να ζήσουν για πάντα. Στην ιστοσελίδα σας έχετε σπίτια για όλα τα βαλάντια, όλα είναι σε άριστη κατάσταση και σε πολύ καλά σημεία. Αυτό αποτελεί κάτι σαν εγγύηση προς τους πελάτες σας; Ο,τι σε σας θα βρουν πολύ καλά ακίνητα; Το γραφείο μας απευθύνεται σε όλες τις οικονομικές τάξεις και δεν κάνουμε διαχωρήσεις ανάλογα με το ποσό το οποίο μπορεί ο εκάστοτε πελάτης να διαθέσει. Για εμάς ο κάθε πελάτης είναι ξεχωριστός και η ζήτησή του αποτελεί προτεραιότητα. Για αυτό τον λόγο , έχουμε δημιουργήσει ένα portfolio το οποίο αποτελείται από φιλικά προς το πορτοφόλι ακίνητα, είτε οικόπεδα , είτε σπίτια που χρειάζονται ανακαίνιση. Επίσης , διαθέτουμε
βίλες , estates , ξενοδοχεία και μεγαλύτερες εκτάσεις γης για επαγγελματικούς σκοπούς. Έχοντας χτίσει λοιπόν ένα τόσο ευρύ portfolio , το οποίο συνεχώς τροφοδοτείται , είμαστε βέβαιοι πως οι πελάτες που απευθύνονται σε εμάς θα βρουν το ακίνητο που ψάχνουν. Ελλάδα και ακίνητα είναι ό,τι καλύτερο για τους ομογενείς. Ενα δίδυμο δελεαστικό για να κρατούν ζωντανή την επαφή τους με την πατρίδα. Ενα μήνυμά σας στους ομογενείς που σκέφτονται να επενδύσουν σε ακίνητη περιουσία; Κάθε φορά που συναντάμε έναν Έλληνα που μένει στο εξωτερικό νιώθουμε την χαρά και τον ενθουσιασμό που μας μεταδίδουν που βρίσκονται επιτέλους στην πατρίδα. Τους ευχαριστούμε που κρατούν τα ελληνικά ήθη και έθιμα και εξυψώνουν την χώρα μας όπου και αν βρεθούν , γιατί Έλληνας γεννιέσαι - δεν γίνεσαι. Μας κάνουν υπερήφανους και τους περιμένουμε με χαρά πίσω στην πατρίδα, στην χώρα με τον χρυσαφένιο ήλιο και τα κρυστάλλινα νερά. Έχουμε πολλούς ομογενείς που είτε έχουν δείξει ενδιαφέρον είτε έχουν ήδη αγοράσει και πραγματικά είναι για εμάς βάλσαμο στην ψυχή να βλέπουμε την αγάπη στα μάτια τους. Δεν υπάρχει πιο όμορφο συναίσθημα από το να βοηθάς έναν Έλληνα να γυρίσει στην πατρίδα. Συμβουλή μας προς όλους τους Έλληνες , εάν σκέφτονται να επενδύσουν στην Ελλάδα , να πάρουν την απόφαση σύντομα καθώς υπάρχει ήδη πολύ και έντονο ενδιαφέρον και η αγορά παίρνει μία ανοδική πορεία ως προς τις τιμές. Να μην ξεχάσουμε να αναφέρουμε πως εάν κάποιος έχει ακίνητο στην Ελλάδα που ενδιαφέρεται να το δώσει προς πώληση , θα χαρούμε να το αναλάβουμε και να το προωθήσουμε.
12
H
Η χρηματοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε στις ΗΠΑ το 2007 μεταφέρθηκε μέσω του περιορισμού των πιστώσεων στο διεθνές εμπόριο και την πραγματική οικονομία Ολγα Αγκούτογλου
ε πενδυσεις & α κινητα
Ελλάδα μας είναι μία πανέμορφη χώρα. Ενδείκνυται, βασικά, για καλοκαιρινό τουρισμό αλλά και το χειμώνα έχει πολλές ομορφιές και κρύβει πολλά... διαμαντάκια. Παράλληλα, η Ελλάδα είναι μία χώρα που η οικογένεια είναι ο βασικός της πυλώνας. Η ελληνική οικογένεια με το δικό της σπίτι αποτελεί την εστία της Ελλάδας. Αυτά τα δύο, τουρισμός και οικογένεια, κάνουν τους Ελληνες να έχουν επενδύσει στα ακίνητα, είτε σπίτια, είτε οικόπεδα, με αποτέλεσμα να υπάρχει πολύ ανεπτυγμένο το Real Estate. Η κρίση βέβαια «χτύπησε» πάρα πολύ την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, όπως παραδέχονται 14 κορυφαίοι του Real Estate στην Ελλάδα, αλλά από την άλλη τονίζουν με έμφαση πως τα δύσκολα όχι μόνο πέρασαν αλλά η αγορά γυρνάει προς τα πάνω. Οι Ρούλα Ρουβά, Fox Realty - Ζησιμάτου, Ελληνικό Κέντρο Ακινήτων, Dontas Real Estate, Ιωάννης Ρεβύθης, Ανδρέας Λούγκας, Δημήτρης Δρούκας, Αναστάσιος Ηλιάδης, Μηνάς Κοντοπυράκης, Σωτήριος Μουρίκης, Γεώργιος Κανελλόπουλος, Χριστόφορος Χριστοφορίδης, Αννα Καρανικόλα και Ολγα Αγκούτογλου, από όλα τα μήκη και πλάτη της Ελλάδας καταθέτουν την άποψή τους για το Real Estate στην Ελλάδα και δίνουν συμβουλές προς επίδοξους επενδυτές και κυρίως στους ομογενείς μας. Στην ερώτηση γιατί η κρίση «χτύπησε» πρώτα την Ελλάδα οι περισσότερες απαντήσεις ήταν πάνω στον δανεισμό από τις τράπεζες που σε συνδυασμό με την κρίση στα ακίνητα στην Αμερική έφερε το πρόβλημα και στην χώρα μας και λογικό ήταν όσοι είχαν υπερδανειστεί να αντιμετωπίσουν πολύ μεγάλο πρόβλημα. Σε ό,τι αφορά το Κράτος και τι δεν έκανε για να προστατεύσει την αγορά ακινήτων οι απαντήσεις ποικίλουν. Η επιβολή έντονης φορολόγησης, η αδυναμία να προστατεύσει τους δανειολήπτες ή ακόμα και να δημιουργήσει σχολές μεσιτών είναι μερικές από τις απαντήσεις τους. Καθολική η απάντησή τους για την ανυπαρξία του Εθνικού Κτηματολογίου και της δυσλειτουργίας της Πολεοδομίας σε συνδυασμό με την γραφειοκρατία. Επίσης συμφωνούν απόλυτα στο ότι το κλίμα στην αγορά ακινήτων έχει αλλάξει επειδή έχουν πέσει οι τιμές. Και μάλιστα πολλοί παροτρύνουν τους ομογενείς μας για αγορές ακινήτων στην πατρίδα. Και στο θέμα της «φούσκας» των ακινήτων στην παρούσα φάση οι άνθρωποι του χώρου συμφώνησαν. Στις περισσότερε περιοχές ο «αέρας» έχει βγει από την «φούσκα», οι τιμές είναι
χαμηλές και ευκαιρία για αγορά και επένδυση. Τέλος στέλνουν το δικό τους μήνυμα στην Ομογένεια την οποία καλούν να αγοράσει - επενδύσει στην ελληνική και γιατί οι τιμές είναι χαμηλές και γιατί θα βοηθήσουν την πατρίδας τους. Ας δούμε αναλυτικά τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις:
14 κορυφαίοι του χώρου ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
1. Η κρίση στην Ελλάδα χτύπησε πρώτα τα ακίνητα. Γιατί; Ρούλα Ρουβά: «Η οικονομική κρίση που έπληξε την Ελλάδα ξεκινώντας το 2008 δημιούργησε αναταραχή σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Οι οικονομικές διαταραχές έκαναν αμέσως αισθητή την παρουσία τους στο οικονομικό επίπεδο και από τους πρώτους κλάδους που ένιωσαν τις ‘δονήσεις’ τους ήταν ο κλάδος των ακινήτων όπως συμβαίνει συνήθως σε όλες τις χώρες. Αυτό είναι φυσικό επακόλουθο καθώς ο κλάδος των ακινήτων στην Ελλάδα συνδέεται άμεσα με ξένα κεφάλαια και επενδύσεις αφού η Ελλάδα είναι αγαπητή στους ξένους επενδυτές. Οταν λοιπόν δημιουργείται ένα ‘σύννεφο’ αβεβαιότητας ως προς την πολιτική και οικονομική εξέλιξη της χώρας, οι επενδυτές δεν νιώθουν την σιγουριά που χρειάζονται ώστε να συνεχίσουν να κινούν τα χρήματά τους στην χώρα. Τώρα, μετά από 10 χρόνια, και αφού έχουν σταθεροποιηθεί οι πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις έχουμε ξανά πολύ και έντονο ενδιαφέρον για την αγορά κατοικίας ή επένδυσης. Ο κλάδος των μεσιτικών κάνει τον κύκλο του και προσαρμόζεται στις εξελίξεις». Fox Realty Eλένη Ζησιμάτου: «Οπως όλοι γνωρίζουμε, ο Ελληνας κατά παράδοση επενδύει τα όποια οικονομικά του πλεονάσματα σε ακίνητα, είτε για εκμετάλλευση, είτε για μελλοντικές υπεραξίες. Ετσι, όταν πρωτοεμφανίσθηκε η κρίση, τα κεφάλαια μιας αστικής οικογένειας είχαν παγιωθεί σε ακίνητα και ήταν πιο ευάλωτα από το ρευστό χρήμα, το οποίο, όσοι το διέθεταν και το διατηρούσαν, είχαν πολλές περισσότερες επιλογές να το ‘σώσουν’. Οταν, λοιπόν, χτύπησε η κρίση ο πλούτος των ακινήτων είχε εγκλωβιστεί και οι υπεραξίες που είχαν δημιουργηθεί, κατέρρευσαν, άλλες λιγότερο άλλες περισσότερο, ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή. Κάτι ανάλογο συνέβη στην Αμερική με τη Lehman Brothers, τα στεγαστικά δάνεια χαμηλής εξασφάλισης, τα λεγόμενα ‘subprime loans’ και με τα φθηνά επιτόκια της εποχής. Ετσι προκύπτει η αναγκαιότητα επιτήρησης της νομισματικής και χρηματοπιστωτικής δραστηριότητας από την υπεύθυνη κεντρική τράπεζα. Μόνο έτσι καταφέρνει μια χώρα να μην πλήττεται η αγορά ακινήτων της. Αυτό
Στην Ελλάδα ο κλάδος των ακινήτων έχει ανθίσει και οι επαγγελματίες έχουν ιδρύσει συλλόγους και σωματεία για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους Ρούλα Ρουβά πράγματι, σαν διορθωτική ενέργεια, συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, σε ένα μεγάλο βαθμό, μετά τις πολυετείς παρεμβάσεις και την τεχνογνωσία του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων. Παράλληλα όμως υπήρξε κι ένα δομικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας με κοινωνικές προεκτάσεις: ο ανεξέλεγκτος τρόπος χορήγησης
στεγαστικών δανείων από τις τράπεζες σε μια εποχή που το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ήταν υπό διαμόρφωση. Νέες τράπεζες, συγχωνεύσεις, εξαγορές κλπ. Σήμερα όμως το τραπεζικό σύστημα είναι υπό αναδιάρθρωση και τείνει προς πλήρη σταθεροποίηση κάτι που εγγυάται υπεραποδόσεις σε μία φθη-
ε πενδυσεις & α κινητα αναλύουν το Real Estate στην Ελλάδα
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
νή πλέον αγορά ακινήτων. Μπαίνουν οι βάσεις για μια υγιή μελλοντική ανάπτυξη όπου οι επενδύσεις στα ακίνητα θα είναι από τις πιο ανταγωνιστικές». Ελληνικό Κέντρο Ακινήτων Βασίλης Αξαρλής: «Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα είχε δομικά αίτια και πράγματι ένας από τους κλάδους που χτύπησε πρώτα ήταν ο κλάδος των ακινήτων. Ο οποίος είχε περάσει μία πολύ ανθηρή τουλάχιστον δεκαετία με μεγάλη ανάπτυξη που οφείλεται όμως σε τραπεζική χρηματοδότηση και όχι σε ίδια κεφάλαια. Από την στιγμή που η οικονομική κρίση πέρασε στις τράπεζες, σταμάτησε ο δανεισμός οπότε άμεσα κατέρρευσαν οι τιμές». Dontas Real Estate: «Η οικονομική κρίση ‘χτύπησε’ πρωτίστως την ελληνική κτηματαγορά κυρίως γιατί η αγορά ακινήτων και η οικονομία αλληλοεπιδρούν και αλληλοεπηρεάζονται. Κύρια αίτια της δυσμενούς κατάστασης του τραπεζικού συστήματος είναι ο Υπερδανεισμός των Ελλήνων για αγορά ακινήτων μεταξύ των ετών 19992008 καθώς και ο Δανεισμός από τράπεζες με ποσά άνω του 90 % της ήδη υπερτιμημένης τιμής του ακινήτου». Ιωάννης Ρεβύθης: «Διότι οι Ελληνες ιδιοκτήτες ήταν υπερδανεισμένοι και αναγκάστηκαν λόγω της μεί-
ωσης του εισοδήματός τους, της πτώσης των τιμών και της υψηλής συντήρησης να πουλήσουν στην αρχή τις δευτερεύουσες ή τριτεύουσες κατοικίες τους και αργότερα όσοι είχαν μεγαλύτερο πρόβλημα ακόμη και τις κύριες κατοικίες τους». Ανδρέας Λούγκας: «Ας ξεκινήσουμε από τη πηγή της παγκόσμιας κρίσης, δηλαδή την Αμερική -το χρηματιστήριο- και το τραπεζικό σύστημα. (Δε θα μπούμε βέβαια στη διαδικασία αυτή τη στιγμή να αναλύσουμε το τί συνέβη). Στην ουσία από το τρίπτυχο αυτό προκλήθηκε όλο το κομφούζιο. Τώρα ας φτάσουμε στην Ελλάδα μας, στην οποία η κρίση χτύπησε πρώτα τις τράπεζες (αναμενόμενο) και εν συνεχεία όλους τους υπόλοιπους. Το πρόβλημα τώρα έγκειται στην αγορά ακινήτων με στεγαστικά δάνεια από μεγάλο πλήθος Ελλήνων σε μια εποχή ακμής της ακίνητης περιουσίας, με τις τιμές των ακινήτων να έχουν κορυφωθεί. Τα επιτόκια των στεγαστικών αυτών δανείων όμως σχεδόν διπλασιάζονταν στις τράπεζες με αποτέλεσμα ο εκάστοτε δανειολήπτης να μην έχει τη δυνατότητα να ξεπληρώσει το δάνειο σε βάθος χρόνου και εν τέλει να πληρώνει την αξία του ακινήτου εις διπλούν. Εν κατακλείδι, η σχέση τράπεζα δάνειο - ακίνητα επηρεάζει σε μεγάλο
Αποκλειστικές Yπηρεσίες Διαμεσολάβησης για πωλήσεις και αγορές ακινήτων στην Ελλάδα!
FOX Real Estate ΕΛΕΝΗ
ab
ΖΗΣΙΜΑΤΟυ
www.foxezs.gr
Είμαστε οι έμπιστοι σύμβουλοί σας και εργαζόμαστε για την επίτευξη των δικΩν σας στόχων! Email: foxrealestateathens@gmail.com Tηλ.: (01130) 211-0137-699 Kιν.: (01130) 6980-083-257 Μέλος του Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Αθηνών-Αττικής και εκλεγμένο μέλος της Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδος
βαθμό το τομέα του Real Estate καθώς ο τομέας αυτός περιλαμβάνει παντός τύπου ακίνητα από γη έως κατοικίες». Δρούκας Δημήτρης: «Οπως είναι γνωστό οι Ελληνες έχουν στην κουλτούρα τους, είναι το όνειρο τους, να αποκτήσουν κυριά κατοικία και εξοχικό γι’ αυτούς και τα παιδιά τους. Χρόνια οικονομικής σταθερότητας και ευημερίας έπεισαν όλο και περισσοτέρους Ελληνες ότι το όνειρο είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί. Η παγκόσμια οικονομική κρίση
13
έφερε μεγάλες αλλαγές στην χώρα, μείωσε δραματικά τα εισοδήματα στους περισσοτέρους Ελληνες και η απόκτηση κατοικίας έγινε πάρα πολύ δύσκολη. Ακόμα και η συντήρηση των εξοχικών και κυρίων κατοικιών, κατέστη μεγάλο βάρος στο οικογενειακό προϋπολογισμό. Η έλλειψη αγοραστών σε συνδυασμό με την προσφορά ακίνητων προς πώληση καταπόντισε την αγορά ακίνητων». Αναστάσιος Ηλιάδης: «Η κρίση στην Ελλάδα επηρέασε πολύ τα ακί-
Συνέχεια στη σελίδα 14
14
ε πενδυσεις & α κινητα
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
διότι από το 1990 οι τιμές είχαν μονίμως ανοδική πορεία. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά την ύφεση, τη συρρίκνωση των εισοδημάτων, την υψηλή ανεργία, την αβεβαιότητα, την υπερφορολόγηση των ακινήτων, από το 2010 και μετά, αλλά και το κλείσιμο της στρόφιγγας των στεγαστικών δανείων καθώς σταμάτησε η κινητικότητα στην αγορά, οι τιμές είχαν φτάσει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα και έπρεπε να αναδιαμορφωθούν».
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
που συνηθιζόταν πριν από την κρίση, παρέχοντας δάνεια χωρίς σχεδόν καμία δυσκολία. • η μείωση των εισοδημάτων από μισθούς, συντάξεις, εμπορικές δραστηριότητες, και η ανάγκη διαφύλαξης των όποιων αποταμιεύσεων ώστε να χρησιμοποιηθούν για τις καθημερινές βιοποριστικές και λειτουργικές ανάγκες. • η απαξίωση της τάσης για αγορά των ακινήτων ως επένδυση αφενός λόγω της δυσκολίας ρευστότητας και αφετέρου λόγω της συνεχόμενης καθοδικής τάσης στις τιμές τους μέχρι και πέρυσι. • η επιβολή επιπρόσθετων φόρων σε αυτά και η ιδιαίτερη αναφορά σε αυτούς από τα media».
ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Συνέχεια από τη σελίδα 13
Αννα Καρανικόλα: «Η αγορά των ακινήτων και η οικονομία αλληλοεπιδρούν και αλληλοεπηρεάζονται. Ετσι η οικονομική συρρίκνωση επηρεάζει άμεσα την αγορά των ακίνητων».
νητα μειώνοντας σε πολλές περιπτώσεις περισσότερο και από το μισό της αξίας τους, για λόγους όπως: - η έλλειψη χρηματοδότησης για την αγορά τους από τις τράπεζες, κάτι
Μηνάς Κοντοπυράκης: «Μετά την κήρυξη της Ελληνικής κρίσης οι αγορές έκλεισαν, πράγμα που είχε ως συνεπεία την οικονομική στενότητα και παράλληλα την έλλειψη επεκτατικής οικονομικής πολιτικής ιδιαίτερα στον τομέα που δραστηριοποιείται η επιχείρηση μας». Moυρίκης Σωτήριος: «Η οικονομική κρίση επέδρασε σε όλους τους τομείς της οικονομίας και ειδικά στην αγορά των ακινήτων που απασχολεί μεγάλη μερίδα του ανθρώπινου δυναμικού. Τα άμεσα και έμμεσα μέτρα στην οικονομία περιόρισαν την αγοραστική ικανότητα του πολίτη και πλέ-
ον οι προτεραιότητες του κατευθύνθηκαν στην αντιμετώπιση των υπαρχουσών υποχρεώσεων σε δημόσιο και τράπεζες και όχι στην βιομηχανία των ακινήτων. Μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων μη μπορώντας να αντιμετωπίσει τις υποχρεώσεις τους σταμάτησε την δραστηριότητα του με αποτέλεσμα να εκτιναχθεί η ανεργία στα ύψη, με ότι συνεπάγεται αυτό και στα ακίνητα». Κανελλόπουλος Γεώργιος: «Η κρίση ξεκίνησε με το σπάσιμο της φούσκας ακινήτων στις Η.Π.Α. που οδήγησε σε μεγάλο αριθμό χρεοκοπιών στεγαστικών δανείων κυμαινόμενου επιτοκίου και μεταφέρθηκε στην αγορά των στεγαστικών δανείων μειωμένης εξασφάλισης. Ετσι και στην Ελλάδα η φημολογία τότε έδινε και έπαιρνε για κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος, περιορισμό της ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, μείωση παραγωγής, μείωση κατανάλωσης και μείωση εθνικού εισοδήματος. Χωρίς να θέλει να πιστέψει κανείς πως κάτι τέτοιο θα επηρέαζε ιδιαίτερα και την Ελλάδα βρεθήκαμε να μιλάμε για την διάσωση του χρηματοοικονομικού συστήματος και στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να αποσυρθούν οι επενδυτές και να... παγώσει η αγορά». Χριστοφορίδης Χριστόφορος: «H κρίση χτύπησε πρώτα τα ακίνητα
ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΚΤΗΜΑΤΟΜΕΣΙΤΙΚΗ
ΑΝΝΑ ΚΑΡΑΝΙΚΟΛΑ
E-mail: pekmesitiko@gmail.com Τηλ.: +30-281-039-0595 +30-693-698-2172 +30-698-804-3170 ΒΙΑΝΝΟΥ 35 & ΧΑΛΗΔΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ, ΕΛΛΑΔΑ Τ.Κ.71201
Ολγα Αγκούτογλου: «Η χρηματοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε στις ΗΠΑ το 2007 με επίκεντρο την αγορά ακινήτων και τα στεγαστικά δάνεια χαμηλής εξασφάλισης επεκτάθηκε και απέκτησε διεθνής διαστάσεις. Η κρίση μεταφέρθηκε μέσω του περιορισμού των πιστώσεων στο διεθνές εμπόριο και την πραγματική οικονομία. Στην Ελλάδα η αγορά Ακινήτων ήταν ένας αυτοδιαχειριζόμενος κλάδος της οικονομίας, που αυτοχρηματοδοτούνταν, π.χ. ο κατασκευαστής πουλούσε το διαμέρισμα με 24μηνες ή 30μηνες δόσεις (τις γνωστές συναλλαγματικές). Το 1998-1999, άνοιξε η πιστωτική πολιτική δανείων για στεγαστικά δάνεια. Ετσι σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ ), τα Στεγαστικά Δάνεια από 6% του ΑΕΠ του 1999 εκτοξεύτηκαν 26% του ΑΕΠ το 2005 (βλ. ΠΙΝΑΚΑΣ 1). Αντίστοιχα τα πόσα για Αγροτικά Δάνεια από 3,7% του ΑΕΠ το 1999 εκτοξεύτηκαν (προς τα κάτω) σε 1,8% του ΑΕΠ το 2005 (βλ. ΠΙΝΑΚΑΣ 2). Ομοίως τα ποσά για Τουριστικά Δάνεια από 1,9% του ΑΕΠ το 1999 εκτοξεύτηκαν σε 2,2% του ΑΕΠ το 2005, (βλ. ΠΙΝΑΚΑΣ 3). Αυτή η τραπεζική υπερχρηματοδότηση των στεγαστικών δανείων είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία μεγάλου αποθέματος κατοικιών, άρα πτώση των τιμών και παράλληλα αδυναμία αποπληρωμής των δανείων. Ετσι επλήγη και η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος. Ταυτόχρονα, στο ίδιο διάστημα, μειώθηκε στο ήμισυ η χρηματοδότηση του Αγροτικού Τομέα από 3,7% σε 1,8% (μείωση 52%). Ετσι μειουμένης της αγροτικής παραγωγής, τρέχαμε να κάνουμε εισαγωγή… αγγούρια !!! Ο Ελληνας απεδείχθηκε ότι ζούσε σε μια ‘εικονική πραγματικότητα’. Το τοπίο της ελληνικής οικονομίας πριν το 2008 φαινόταν θετικό. Η ελληνική οικονομία γνώρισε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, τα επιτόκια ήταν χαμηλά,
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
η πιστωτική επέκταση μεγάλη και η σύγκλιση με τη ζώνη του ευρώ ταχεία. Η ελληνική αγορά ακινήτων γνώρισε μεγάλη άνθιση από το 1997 έως το 2007. Η έντονη τάση για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας αλλά και επαγγελματικής στέγης μέσω τραπεζικού δανεισμού, εκτός από το ότι δημιούργησε μια σειρά από μεταγενέστερα προβλήματα στους δανειολήπτες, οδήγησε και στην υπερπαραγωγή αποθέματος». 2. Τι δεν έκανε το κράτος για να προστατεύσει τον τομέα σας που μετά τον Τουρισμό και τη Ναυτιλία είναι ο τρίτος πυλώνας ανάπτυξης της χώρας; Ρούλα Ρουβά: «Το κράτος μίας χώρας είναι οι πολίτες της. Είναι ένα σύνολο ανθρώπων που με τις πράξεις τους διαμορφώνουν το αποτέλεσμα και η Ελλάδα είναι η χώρα στην οποία γεννήθηκε η Δημοκρατία. Εάν λοιπόν κρατήσουμε αυτό ως δεδομένο θα καταλάβουμε πως υπεύθυνοι είμαστε εμείς οι ίδιοι, αρχικά ως μονάδα και μετέπειτα ως σύνολο. Στην Ελλάδα ο κλάδος των ακινήτων έχει ανθίσει και οι επαγγελματίες του κλάδου έχουν ιδρύσει συλλόγους και σωματεία για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. Αυτό είναι και το πιο θετικό μας αποτέλεσμα καθώς πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως μόνο σαν ομάδα, ενωμένοι και δυνατοί θα μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε σε κάθε αντιξοότητα». Fox Realty - Ζησιμάτου: «Το κράτος, έχοντας τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα (το γνωστό Ελληνικό Χρέος), δύσκολα θα μπορούσε να κάνει κάτι για να προστατεύσει τον κλάδο της οικοδομής και του Real Estate. Ωστόσο με την συνδρομή του ΔΝΤ και της Ε.Ε. (παραμονή στο ευρώ, τραπεζική επιτήρηση, χρηματοπιστωτικός έλεγχος και ρευστότητα στην αγορά
ε πενδυσεις & α κινητα
μέσω της ΤτΕ κ.α.), η χώρα σύντομα θα ανακάμψει και ήδη ανακάμπτει βασιζόμενη στις επενδύσεις που, λόγω ευνοϊκού περιβάλλοντος, προκύπτουν με πολύ ανταγωνιστικά κριτήρια. Παράλληλα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτό που δεν κάνει το κράτος το κάνουν οι εμπορικές κ.ά. συγκυρίες στο γεωγραφικό σταυροδρόμι που λέγεται Ελλάδα (Κινεζικές επενδύσεις σε Πειραιά και άλλα λιμάνια, αγωγοί αερίου και πετρελαίου, μεγαλεπήβολες τουριστικές εγκαταστάσεις και υποδομές μα πάνω απ’ όλα η σταθερότητα που αποπνέει η χώρα στο ασταθές γεωστρατηγικό περιβάλλον της Ν.Α. Μεσογείου». Ελληνικό Κέντρο Ακινήτων: «Καταρχήν δεν πιστεύω στον κρατικό παρεμβατισμό, στην ελεύθερη οικονομία. Πιστεύω ότι το κράτος υπάρχει για να βάζει τους κανόνες και όχι να παρεμβαίνει σε αυτό. Ενα από τα πράγματα που θα μπορούσε να κάνει και δεν έκανε είναι η στήριξη των χιλιάδων δανειοληπτών και η λιγότερη φορολόγηση των ιδιοκτητών ακινήτων που τον τελευταίο καιρό αυξήθηκε πάρα πολύ». Dontas Real Estate: «Ο κλάδος της ακίνητης περιουσίας θα μπορούσε να προστατευθεί αν το κράτος καταργούσε τον ΦΠΑ στα νέα ακίνητα, τον ΕΝ.Φ.Ι.Α., έκανε αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών σε χαμηλότερες τιμές, απλούστευε τη διαδικασία αγοραπωλησίας (απαιτούνται πολλά πιστοποιητικά για να πουληθεί ένα ακίνητο που το καθιστά πολύ χρονοβόρο), όριζε ως υποχρεωτική την εκπαίδευση για να πάρει κάποιος το δίπλωμα - την άδεια μεσίτη». Ιωάννης Ρεβύθης: «Το κράτος έπρεπε να μειώσει την υπέρμετρη φορολογία που είχε επιβάλει λόγω της
15
Ο κλάδος της ακίνητης περιουσίας θα μπορούσε να προστατευθεί αν απλούστευε τη διαδικασία αγοραπωλησίας Αλέξανδρος Δόντας αύξησης στις τιμές των ακινήτων, να μειώσει τις αντικειμενικές αξίες καθώς οι τιμές υποχωρούσαν και να υποχρεώσει τις τράπεζες να επιμηκύνουν τις τοκοχρεωλυτικές δόσεις των δανειοληπτών. Παράλληλα θα έπρεπε να είχε μειώσει τις μηνιαίες δόσεις σε όσους είχαν χαμηλό εισόδημα». Ανδρέας Λούγκας: «Ενα πράγμα που θα μπορούσε, και για την ακρίβεια θα έπρεπε, να πράξει το κράτος είναι να δημιουργήσει μια σχολή που να αφορά το Real Estate, όπως υπάρχουν ήδη σχολές σχετικές με το Τουρισμό και τη Ναυτιλία. Με αυτό το τρόπο θα επιτευχθεί η αποκλειστικότητα του επαγγέλματος και ο κάθε επίδοξος μεσίτης θα πρέπει να έχει στη κατοχή του ένα πτυχίο και μια άδεια άσκησης επαγγέλματος. Το αποτέλεσμα θα είναι η σοβα-
ρότερη και υπευθυνότερη αντιμετώπιση των αγοραπωλησιών των ακινήτων. Το κράτος δεν έχει μελήσει για αυτό το τομέα ιδιαίτερα, γι’ αυτό η κατάσταση που επικρατεί ο,τιδήποτε άλλο παρά ελεγχόμενη μπορεί να χαρακτηριστεί». Δρούκας Δημήτρης: «Το κράτος υποκύπτοντας στην απαίτηση των δανειστών να πραγματοποιήσει εσωτερική υποτίμηση με έμμεσες και άμεσες ενέργειες, έβαλε συνεχώς εμπόδια στην οικοδομική δραστηριότητα. Η οικοδομική δραστηριότητα όμως είναι ένας βασικός δείκτης υγιεινούς ανάπτυξης και στην οικονομία των ΗΠΑ αλλά και σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες οπότε με την έξοδο από τα μνημόνια θεωρούμε σίγουρο πως η κυβέρνηση θα λάβει μετρά για την τόνωση της αγοράς ακίνητων».
Συνέχεια στη σελίδα 16
16
ε πενδυσεις & α κινητα Εχοντας σαν παράδειγμα την Αμερική η φορολογία αυτή τη στιγμή δεν έχει μεγάλες διαφορές. Στην Ελλάδα παλιότερα δεν υπήρχε και οι αλλαγές έκαναν τους επενδυτές να νιώσουν ανασφάλεια Χριστόφορος Χριστοφορίδης
Συνέχεια από τη σελίδα 15
Αναστάσιος Ηλιάδης: «Το κράτος το ίδιο βρέθηκε ανέτοιμο να αντιδράσει κατάλληλα όχι μόνο για την προστασία του τομέα των ακινήτων μα γενικότερα όλων των πτυχών που επηρεάστηκαν από την κρίση. Η πολιτική αντιπαράθεση και η έλλειψη ικανότητας σωστής ενημέρωσης των πολιτών για τους τρόπους που θα μπορούσε να δράσουν άμεσα όλοι οι φορείς του κράτους ώστε να επέλθουν οι μικρότερες δυνατές συνέπειες, οι τάσεις για το λεγόμενο Grexit και αφετέρου η άρνηση κατανόησης του προβλήματος άφησαν και τον τομέα των ακινήτων απροστάτευτο. Μετέπειτα η εφαρμογή των capital control δημιούργησε προβλήματα σε επενδύσεις από το εξωτερικό. Ολα τα προαναφερόμενα επηρέασε την επενδυτική εμπιστοσύνη που απαιτείται». Μηνάς Κοντοπυράκης: «Το κράτος φέρει μεγάλη ευθύνη στην όλη καταστάση. Ειδικότερα αντί να λάβει ελαφρυντικά μέτρα και να ακολουθήσει πολιτική που θα ωθούσε σε εξομάλυνση της κατάστασης έλαβε σκληρά μέτρα κορυφώνοντας την φορολο-
γία, πράγμα που ξένισε το ενδιαφέρον όχι μόνο των Ελλήνων αλλά και των ξένων επενδυτών». Moυρίκης Σωτήριος: «Το κράτος αντί να μειώσει τα βάρη της οικοδομής (φόροι, ΕΝΦΙΑ) και να στηρίξει τον τομέα αυτό, να προσαρμόσει τις αντικειμενικές αξίες σύμφωνα με τις χαμηλές πλέον εμπορικές, συνεχίζει να τις επιβαρύνει με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες με χαμηλότερο ήδη το εισόδημα να θέλουν να απαλλαγούν από τα ακίνητα». Κανελλόπουλος Γεώργιος: «Τα γεγονότα εξελίχθηκαν πολύ γρήγορα και δεν δημιουργήθηκε κάποιο σχέδιο επίλυσης, θα μπορούσα να πω, πως ακολούθησε την ροή και απεναντίας πρόσθεσε και άλλα προβλήματα μέσο της φορολόγησης. Χριστοφορίδης Χριστόφορος: «Η έλλειψη ενός σταθερού φορολογικά κράτους θεωρώ ότι ήταν οι αρκετές αλλαγές στην φορολογία των ακίνητων πράγμα που έκανε τον κόσμο να νιώσει ανασφάλεια. Εχοντας σαν παράδειγμα την Αμερική η φορο-
λογία αυτή τη στιγμή δεν έχει μεγάλες διαφορές από την Ελλάδα απλά στην Ελλάδα παλιότερα δεν υπήρχε και οι διαδοχικές αλλαγές έκανε τους επενδυτές να νιώσουν ανασφάλεια. Δε δημιουργήθηκε ένα πλαίσιο αναβάθμισης στον κλάδο της μεσιτείας προκειμένου να υπάρχει μια εμπιστοσύνη στο αντικείμενό μας». Αννα Καρανικόλα: «Αφησε υψηλό το κόστος της επένδυσης με πολλούς διαφορετικούς φόρους ενώ θα έπρεπε ως οφείλει να προβεί στην ανάληψη πρωτοβουλιών για τον ρόλο των τραπεζών και της φορολογικής πολιτικής για να αντιμετωπιστεί η κρίση στον τομέα των ακινήτων, σε ένα τόσο σημαντικό κλάδο της οικονομίας όπως αυτός των ακινήτων». Ολγα Αγκούτογλου: «Δεν θεωρώ ότι ο τρίτος πυλώνας ανάπτυξης της χώρας είναι το real estate. Ο κλάδος του real estate και της οικοδομής είναι ένας κλάδος που χρόνια συντηρούσε την ελληνική οικογένεια και τροφοδοτούσε - ενδυνάμωνε πολλούς τομείς της ελληνικής οικονομίας για 12 μήνες τον χρόνο. Αναφορικά με την αγορά ακινήτων το κράτος δεν έβαλε φρένο στον τραπεζικό δανεισμό. Την περίοδο 19972007 αγόραζαν όλοι, απ’ όλες τις κοινωνικές ομάδες. Αγόραζαν ακόμη κι αυτοί που δεν είχαν χρήματα να πληρώσουν ούτε καν τον συμβολαιογράφο. Τα επιτόκια είχαν πέσει πολύ χαμηλά και οι τράπεζες έδιναν 120% της εμπορικής αξίας του ακινήτου στο δάνειο. Θα μπορούσε το κράτος να επέμβει. Από το 2008 κι έπειτα, η μεγάλη ύφεση στην οικονομία, οι αλλαγές στα στεγαστικά δάνεια και η υψηλή φορολογία επηρέασαν τον τομέα του real estate. Υπό το καθεστώς της οικονομικής κρίσης, αλλά και της μείωσης της αγοράς κατοικίας, το κράτος επέλεξε τη δεδομένη στιγμή να εφαρμό-
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
σει οριζόντια μέτρα στη φορολόγηση των ακινήτων, υψηλά για αυτά που είχε συνηθίσει να πληρώνει μέχρι πρότινος για ένα ακίνητο ένας μόνιμος κάτοικος Ελλάδας. Σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου η φορολόγηση είναι αντίστοιχα υψηλή ή υψηλότερη. Στην πράξη, η Ελλάδα δοκιμάζει ένα μοντέλο φοροεισπρακτικών ρυθμίσεων που σχετίζονται με τον κλάδο του real estate, με σκοπό την κάλυψη μεγάλου μέρος του σημερινού δημοσιονομικού χρέους. Επιπλέον ένα ακόμη αγκάθι είναι η γραφειοκρατία που υπάρχει στην απόκτηση ενός ακινήτου. Λόγω των νέων νόμων που εφαρμόζονται απαιτείται ένας μεγάλος αριθμός δικαιολογητικών γεγονός που δημιουργεί καθυστερήσεις εάν ένας πωλητής ενός ακινήτου δεν έχει συγκεντρώσει όλα τα έγγραφα εγκαίρως (δηλαδή προτού συμφωνήσει με τον δυνητικό αγοραστή). Σε πολλές περιπτώσεις οι καθυστερήσεις δυστυχώς μπορούν να ξεπεράσουν και το πεντάμηνο. Ολο αυτό το περιβάλλον λειτουργεί συχνά αποτρεπτικά στο να προχωρήσει κάποιος στην αγορά ακινήτου αλλά από την άλλη η Ελλάδα έχει πολλές επενδυτικές ευκαιρίες!». 3. Εθνικό Κτηματολόγιο, Πολεοδομία και γραφειοκρατία είναι, για πολλούς, τα «βαρίδια» της οικοδομής. Εσείς τι λέτε; Ρούλα Ρουβά: «Σίγουρα η Ελλάδα σαν χώρα -όπως όλες - έχει περιθώριο βελτίωσης σε πολλούς τομείς. Υπάρχουν όμως αποδείξεις ότι η Ελλάδα χτίζεται, βελτιώνεται και προσπαθεί να συμβαδίσει με τις εξελίξεις της εποχής ώστε να γίνει μία χώρα Ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Είναι θετικά στοιχεία πως υπάρχει το κτηματολόγιο όπου καταγράφονται τα ακίνητα και υπάρχει μία λίστα με πληροφορίες. Οι Ελληνες είμαστε σίγουρα ένας ευρηματικός λαός και όταν πρόκειται για την επιχειρηματική καινοτομία βρίσκονται λύσεις στα προβλήματα». Fox Realty - Ζησιμάτου: «Εθνικό Κτηματολόγιο, Πολεοδομία και γραφειοκρατία είναι πράγματι παιδικές ασθένειες της ελληνικής κοινωνίας. Ομως με ίδια κεφάλαια πλέον το Εθνικό Κτηματολόγιο προχωράει γοργά και η συρρίκνωση του δημόσιου τομέα επιφέρει τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη βελτίωση της παραγωγικότητας». Ελληνικό Κέντρο Ακινήτων: «Η αλήθεια είναι ότι η γραφειοκρατία στην Ελλάδα, αποτελεί ένα πρόβλημα σε όλα τα επίπεδα του δημοσίου τομέα οπότε δεν θα μπορούσε να λείψει και από το Εθνικό κτηματολόγιο και την Πολεοδομία».
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
ε πενδυσεις & α κινητα στα σε πολλές περιοχές δείχνει σοβαρές ανοδικές τάσεις κάτι που οφείλεται στην μεγάλη εισροή ξένων κεφαλαίων στην Ελλάδα και δεύτερον στην μεγάλη ζήτηση που υπάρχει σε ακίνητα, διαμερίσματα και κτίρια για κατασκευή καταλυμάτων που δίνονται για βραχυπρόθεσμες μισθώσεις τύπου Αirbnb».
Οι τιμές διαμορφώνονται από την σχέση προσφοράς - ζήτησης και αυτό που πρέπει να βλέπουμε είναι πώς θα δημιουργήσουμε το περιβάλλον για να αυξήσουμε την ζήτηση Γεώργιος Κανελλόπουλος
Dontas Real Estate: «Συμφωνούμε και προσθέτουμε τον ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα, τον ΕΝ.Φ.Ι.Α καθώς και τα αυστηρά κριτήρια από τις τράπεζες στη χορήγηση νέων στεγαστικών δανείων». Ολγα Αγκούτογλου: «Είναι καλό το Δημόσιο να έχει μια αρχή βάσης δεδομένων. Η Ρόδος & η Κως, έχουν Κτηματολόγιο από το 1947. Την βάση δεδομένων τους την είχαν δημιουργήσει οι Ιταλοί. Απλώς προς το παρών, η Νομοθεσία είναι λίγο σύνθετη». 4. Θεωρείτε ότι οι χαμηλές τιμές των ακινήτων στην αγορά θα αλλάξει το κλίμα; Ρούλα Ρουβά: «Οι χαμηλές τιμές των ακινήτων εν μέσω της κρίσης άλλαξαν άρδην την αγορά. Οι τιμές προσαρμόζονταν στην πτωτική τάση καθώς υπήρχε πολλή προσφορά και λίγη ζήτηση. Για να είναι κάποιος λοιπόν ανταγωνιστικός και για να καταφέρει να πουλήσει το ακίνητό του συνέχιζε να μειώνει την τιμή. Σήμερα, μιλώντας για την αγορά της Κέρκυρας -η οποία κράτησε ψηλά το κεφάλι ακόμα και εν μέσω κρίσεως- οι τιμές όχι μόνο
έχουν σταθεροποιηθεί αλλά έχουν αρχίσει και την ανοδική τους τάση. Υπάρχει πολύ ενδιαφέρον το οποίο εξελίσσεται σε πράξεις (αγοροπωλησίες). Η αγορά αλλάζει ξανά και βρίσκει τον παλιό καλό της εαυτό». Fox Realty - Ζησιμάτου: «Βεβαιότατα, γιατί ανέκαθεν το κίνητρο στις επενδύσεις ήταν πάνω απ’ όλα η ‘προσιτή τιμή κτήσης’ ώστε να αυξάνονται τα περιθώρια κέρδους. Αυτό συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Συνεπώς είναι ευκαιρία να επωφεληθούν και οι Ελληνες ομογενείς εξ Αμερικής. Ευκαιρίες πλέον υπάρχουν διάσπαρτες στην ελληνική επικράτεια και με κατάλληλη επαγγελματική καθοδήγηση και υπομονή κανείς μπορεί να βρει αξιόλογες ευκαιρίες». Ελληνικό Κέντρο Ακινήτων (απάντησε και στην επόμενη ερώτηση): «Η λεγόμενη φούσκα της αγοράς των ακινήτων που πράγματι υπήρξε, το αποδεικνύουν οι δείκτες τιμών των ακινήτων, που συγκρινόμενοι με το 2007 έφτασαν να είναι μείον 40%-50%, ανάλογα τις περιοχές. Σήμερα η κατάσταση έχει εξομαλυνθεί. Οι τιμές έχουν ισορροπήσει και μάλι-
Dontas Real Estate: «Θεωρούμε πλέον ότι οι τιμές των ακινήτων έχουν φτάσει στο κατώτατό τους όριο και μάλιστα υπάρχει ήδη μια αυξητική ροή των τιμών ή έστω σταθεροποίησης αυτών. Πλέον είναι στο χέρι του αγοραστικού κοινού να συνειδητοποιήσει ότι οι τιμές κινούνται σε λογικά πλαίσια εν έτει 2018 και ότι δεν θα πρέπει να περιμένουν περαιτέρω μείωση αυτών, καθώς εντός του επόμενου χρόνου αναμένεται να εισαχθεί ο φόρος υπεραξίας των ακινήτων που αναντίρρητα θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των εμπορικών αξιών». Ιωάννης Ρεβύθης: «Είναι σίγουρο ότι η αγορά πάντα βρίσκει τον ρυθμό ανόδου και ανάπτυξης, ήδη εδώ και 2 χρόνια βρισκόμαστε σε μια αλλαγή με θετικά πρόσημα σε όλους τους τομείς και ειδικότερα των ακινήτων της κτηματαγοράς και γι’ αυτό βλέπουμε ότι πραγματοποιούνται πενταπλάσιες αγοραπωλησίες απ’ ότι πριν 4-5 χρόνια». Ανδρέας Λούγκας: «Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή), έχει αλλάξει ήδη το κλίμα στην αγορά της Ελλάδας, καθώς φαίνεται αύξηση των αγοραπωλησιών κάθε χρόνο, ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Ο κύριος λόγος που οι χαμηλές τιμές των ακινήτων επηρεάζουν το κλίμα της αγοράς είναι η σχέση ζήτησης - προσφοράς η οποία είναι και η βασική αρχή της Οικονομίας. Οι τιμές έχουν φτάσει πλέον σε εξευτελιστικό σημείο, γεγονός που αυξάνει τη ζήτηση, δηλαδή το ενδιαφέρον του πιθανού αγοραστή. Η αγοραστική δύναμη του ίδιου χρηματικού ποσού που κάποτε, στην προ κρίσης εποχή, διατίθετο για την αγορά ενός και μόνο αμαξιού, αυξήθηκε. Αποτέλεσμα αυτής της αλλαγής είναι η αγορά ακινήτων από αυτούς που ήδη ούτως ή άλλως είχαν την οικονομική δυνατότητα και άνεση. Ολη αυτή η κατάσταση που δημιουργήθηκε βοήθησε την αγορά να τείνει σε σημείο σταθεροποίησης». Δρούκας Δημήτρης: «Οι χαμηλές τιμές των ακινήτων αναμένεται να βοηθήσει την αγορά ακινήτων. Σήμερα έχουν αυξηθεί σημαντικά οι αγορές διάφορων ακινήτων όπως μικρών
17
διαμερισμάτων με σκοπό την βραχυπρόθεσμη ενοικίαση μέσω Airnb. Τη δεδομένη χρονική στιγμή υπάρχουν ακίνητα σε πολύ χαμηλές τιμές, πραγματικές ευκαιρίες, που πριν λίγα χρόνια ήταν απλησίαστα. Αυτό αναμένεται να αλλάξει με την έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια. Είναι ευκαιρία για του Ελληνες ομογενείς να επενδύσουν στην χωρά τους... Από την μεριά μας είμαστε ένα οργανωμένο μεσιτικό γραφείο με πολιτικούς μηχανικούς, αρχιτέκτονες, δικηγόρους, συμβολαιογράφους. Προσφέροντας έτσι ολοκληρωμένες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, παρέχοντας ασφάλεια στις επενδύσεις σας». Αναστάσιος Ηλιάδης: «Οι χαμηλές τιμές των ακινήτων σε συνδυασμό με την πολιτική σταθερότητα, τα σημάδια ανάκαμψης, την δυνατότητα ορθολογικής χρηματοδότησης από τις τράπεζες και οι βελτιωμένοι επιμέρους όροι στα capital control, όπως η δυνατότητα ανοίγματος νέων τραπεζικών λογαριασμών υπό όρους, μπορούν να βοηθήσουν την αλλαγή στο κλίμα». Μηνάς Κοντοπυράκης: «Σίγουρα οι χαμηλότερες τιμές των ακινήτων που αναγκαστικά προσαρμόζονται στα τωρινά δεδομένα της αγοράς και της εποχής, έχει επιδράσει θετικά στο κλίμα, αφήνοντας περιθώρια για ανύψωση της αξίας των ακινήτων στα επόμενα χρόνια». Moυρίκης Σωτήριος: «Στην περιοχή της Αχαΐας όπως και σε όλη την Ελλάδα, το τελευταίο διάστημα υπάρχει μεγαλύτερη κινητικότητα, αποτέλεσμα των χαμηλών τιμών των ακινήτων σε ποσοστό από 40% έως και 60%. Πιστεύουμε ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για αγορά ακινήτου».
Η λεγόμενη φούσκα της αγοράς των ακινήτων υπήρξε, το αποδεικνύουν οι δείκτες τιμών των ακινήτων
Βασίλης Αξαρλής Ελληνικό Κέντρο Ακινήτων
Συνέχεια στη σελίδα 17
H
Ηρώων Πολυτεχνείου 125 Κίσαμος, 73400 Χανιά Κρήτης ( +30-282.202.3104 ) +30-693.239.5910
Μηνάς Κοντοπυράκης Πιστοποιημένος Εκτιμητής Σύμβουλος Ακινήτων
: www.minoasestate.com * info@minoasestate.com
ε πενδυσεις & α κινητα
18
Επενδύοντας στην Ελλάδα στην πατρίδα σας, στην ομορφότερη χώρα στον Κόσμο θα δώσετε υπεραξία και ασφάλεια στις επενδύσεις σας
Δημήτρης Δρούκας Συνέχεια από τη σελίδα 16
Κανελλόπουλος Γεώργιος: «Οι τιμές διαμορφώνονται από την σχέση προσφοράς - ζήτησης και αυτό που πρέπει να βλέπουμε είναι πως θα δημιουργήσουμε το περιβάλλον για να αυξήσουμε την ζήτηση. Επίσης η τιμές είναι χαμηλές, αυτό δεν σημαίνει όμως πως αλλάζει το κλίμα προς το καλύτερο. Διανύουμε ήδη 10 χρόνια κρίσης στην Ελλάδα». Χριστοφορίδης Χριστόφορος: «Το κλίμα έχει ήδη αλλάξει σε αρκετές περιοχές. Δυστυχώς τα στατιστικά δείχνουν διαφορετικά πράγματα αλλά στις αγορές που οι περισσότεροι δείχνουν ενδιαφέρον δηλαδή στα καλυτέρα προάστια της Αττικής υπάρχει τρομερή άνοδος στις τιμές . Δε βρίσκεις πλέον ακίνητα σε τιμές που έψαχνε κάποιος πέρυσι. Σε συνδυασμό δε με τη διαρκή άνοδο του τουρισμού αλλά και με τη δημιουργία νέων πλατφορμών όπως η air bnb που ουσιαστικά βοηθούν στην ενοικίαση των αστικών ακινήτων, και οι περιοχές του ιστορικού κέντρου σταδιακά θα αρχίσουν να ανακάμπτουν. Πλάκα, Θησείο, πέριξ της Ακρόπολης και Κολωνάκι». Ολγα Αγκούτογλου: «Ναι θεωρώ ότι θα αλλάξει. Την περασμένη χρονιά
Ολοι οι οικονομικοί δείκτες για την Ελλάδα την επόμενη 10ετία είναι θετικοί, συνεπώς, ένας ομογενής που θέλει να αποκτήσει ακίνητο στην πατρίδα, θα κάνει μία καλή επένδυση Ελένη Ζησιμάτου
διαπιστώθηκαν σταθεροποιητικές και θετικές ενδείξεις στις τιμές πώλησης, μίσθωσης και της κατασκευαστικής δραστηριότητας λόγω το έντονου επενδυτικού ενδιαφέροντος από το εξωτερικό σε συγκεκριμένες περιοχές. Στο ελληνικό real estate τόσο η αγορά κατοικιών όσο και η αγορά επαγγελματικών ακινήτων (π.χ ξενοδοχεία, χώροι γραφείων), ύστερα από 10 χρόνια κρίσης, δείχνει κάποια σημάδια σταθεροποίησης και ανάκαμψης κι έχει στην παρούσα φάση αρκετές ευκαιρίες και παρουσιάζει ανταγωνιστικές αποδόσεις σε σχέση με τις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Η προ των πυλών έξοδος της χώρας από τα μνημόνια, δείχνει ότι η χώρα θα ανακάμψει και είναι αρκετοί αυτοί που λένε ότι η Ελλάδα θα θεωρείται μελλοντικά ένας προορισμός για οικονομικά εύρωστους τουρίστες». 5. Πολλοί λένε ότι υπάρχει ακόμα «αέρας» στην «φούσκα» των ακινήτων. Ποια είναι η άποψή σας; Ρούλα Ρουβά: «Εκφράζοντας την αγορά της Κέρκυρας, στην οποία διαθέτουμε 15ετή πείρα, μπορούμε να μιλήσουμε με σιγουριά για σταθεροποίηση της αγοράς. Τα ακίνητα ήταν, είναι και θα είναι μία επένδυση ζωής καθώς ‘η γη’ δεν θα χάσει ποτέ την αξία της και πάντα θα συγκαταλέγεται στις πρώτες προτιμήσεις των επενδυτών καθώς αποτελούν κάτι απτό. Η Ελλάδα μας θα αποτελεί πάντα μία ‘νύφη’ που πολλοί ‘γαμπροί’ θα διεκδικούν ένα κομμάτι της, αφού είναι ένας ευλογημένος τόπος με τον λαμπερό της ήλιο και τις χρυσές αμμουδιές». Fox Realty - Ζησιμάτου: «Εξαρτάται από τις περιοχές και τις ανάγκες των ανθρώπων που κατοικούν εκεί. Ομως ακόμη και σε πλούσιες περιοχές η πτώση φθάνει ακόμη και το 40%, ίσως και περισσότερο. Εξ άλ-
λου, όπως και στο χρηματιστήριο κανείς ποτέ δεν ξέρει ποιο είναι το ελάχιστο σημείο καμπής και αναστροφής της αγοράς ώστε να κάνει τις κατάλληλες κινήσεις που θα επιφέρουν το μέγιστο δυνατό κέρδος. Το ίδιο ισχύει και στην αγορά ακινήτων στην Ελλάδα όπου τα πράγματα αυτή τη στιγμή είναι μάλλον ‘ευέλικτα’ και με τις κατάλληλες κινήσεις κάποιος μπορεί να εξασφαλίσει μελλοντικό κέρδος. Ετσι ποτέ δεν θα ξέρουμε αν ο ‘αέρας‘ εξαντλήθηκε πλήρως από την ‘φούσκα‘ ή υπάρχει κι άλλος». Dontas Real Estate: «Σε ορισμένες περιοχές, εντός Αττικής, όπου η ζήτηση για αγορά ακινήτου είναι πολύ χαμηλή, υπάρχει ακόμα περιθώριο διόρθωσης της τιμής πώλησης. Εν αντιθέσει με προνομιακές περιοχές, όπως είναι η Κηφισιά, Ψυχικό, Γλυφάδα και Βουλιαγμένη, όπου οι τιμές έχουν αρχίσει ήδη και ανεβαίνουν». Ιωάννης Ρεβύθης: «Οι τιμές είχαν φτάσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αυτή η εικόνα έχει αντιστραφεί και τα πράγματα θα συνεχίσουν να πηγαίνουν καλύτερα». Ανδρέας Λούγκας Η ‘φούσκα’ των ακινήτων, η οποία δημιουργήθηκε πριν την οικονομική κρίση, είναι συνέπεια πολλών μαζικών αγορών και μάλιστα χρησιμοποιώντας στεγαστικά δάνεια. Ετσι, αυξήθηκαν σταδιακά οι τιμές και για αυτή την εξέλιξη φέρει ευθύνη μεγάλο μέρος του πληθυσμού και όχι κάποιοι μεμονωμένα. Οσον αφορά την έννοια της λέξης ‘αέρας’ δε θεωρούμε πως είναι σωστή καθώς, όπως ήδη έχουμε αναφέρει, οι τιμές των ακινήτων διαμορφώνονται με βάση τη σχέση ζήτησης προσφοράς. Η αλήθεια είναι ότι προ κρίσης δόθηκαν πολλά χρήματα ‘αέρας‘ αλλά πλέον δε πιστεύουμε ότι ισχύει διότι οι τιμές στα ακίνητα έχουν γίνει πολύ πιο αντικειμενικές και είναι γνωστό πως ο κόσμος δεν είναι διατεθειμένος να πληρώνει ‘αέρα‘ λεφτά. Οι αποφάσεις, σε σύγκριση με άλλες εποχές, για οποιαδήποτε αγοραπωλησία λαμβάνονται πιο προσεκτικά». Δρούκας Δημήτρης: «Σύμφωνα με την ελβετική τράπεζα UBS (και τον παγκόσμιο δείκτη φούσκας) η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση σε 57 χώρες. Για ποια φούσκα μπορούμε να μιλάμε όταν = ένα μέσο αστικό διαμέρισμα στην Ελλάδα μπορεί να αγοραστεί με 922 ευρώ/μ2; Στην Γαλλία 4205 ευρώ/μ2; στην Τσεχία 2218 ευρώ/μ2; στην Σλοβακία 2100 ευρώ/μ2, στην Εσθονία 1519 ευρώ/μ2; Οταν πολλά ακίνητα πωλούνται κάτω από το κόστος κατασκευής όχι
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
σε οποιαδήποτε χώρα αλλά στην Florida της Ευρώπης; Η απάντηση είναι ότι στην Ελλάδα οι τιμές των ακινήτων, αν λάβεις υπόψη σου τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χωράς, είναι υποτιμημένα». Αναστάσιος Ηλιάδης: «Είναι κατανοητό πως οι τιμές μειώθηκαν. Ωστόσο, επί μέρους ακίνητα στα οποία οι τιμές δεν έπεσαν όσο η αγορά καθόριζε για πολλούς λόγους και τα οποία παρέμειναν ακριβότερα από τον μέσο όρο στην κατηγορία, θέση και επί μέρους λεπτομέρειες, λογικά θα δυσκολευτούν να πουληθούν όσο οι ιδιοκτήτες τους δεν προσαρμόζονται. Επίσης υπάρχει προβληματισμός αν οι τράπεζες βγάλουν μαζικά ακίνητα σε πλειστηριασμό, μήπως αυτό επηρεάσει τις ήδη χαμηλές τιμές της αγοράς. Ωστόσο η οικοδομική δραστηριότητα είναι ανύπαρκτη και επομένως σε περιοχές που είναι ζητούμενες όσο η προσφορά μειώνεται, οι τιμές δύσκολα μπορούν να υποχωρήσουν περεταίρω». Μηνάς Κοντοπυράκης: «Στην εταιρία μας παροτρύνουμε και εργαζόμαστε πάνω στην αγορά, πώληση και ανάπτυξη ακινήτων, και πιστεύουμε ότι παρά την αβεβαιότητα της εποχής το πεδίο αυτό έχει ακόμη το προνόμιο να προσφέρει ευκαιρίες». Moυρίκης Σωτήριος: «Πλέον οι τιμές των ακινήτων έχουν ξεφουσκώσει σημαντικά και πιστεύουμε ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να επενδύσει κάποιος. Ηδη αρκετοί Ελληνες αλλά και μεγάλος αριθμός ξένων αγοράζουν ακίνητα με αποτέλεσμα οι τιμές των ακινήτων να ανεβαίνουν αισθητά». Κανελλόπουλος Γεώργιος: «Οι τιμές είναι στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευτών ετών και θα μπορούσα να πω πως τα ακίνητα έχουν χωριστεί σε ακίνητα δυο ταχυτήτων. Στην μια κατηγορία είναι τα ακίνητα αυτά που εξυπηρετούν την νέα τάση για εκμετάλλευση airbnb, μεγάλη ζήτηση για ξενοδοχεία και στα εκτός σχεδίου για εκτάσεις με ελιές μιας και η ζήτηση για λάδι και ελιές είναι μεγάλη καθώς και σε κεντρικά εμπορικά ακίνητα. Η άλλη κατηγορία είναι αυτή που ακόμα δεν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αφορά ακίνητα όπως γραφειακούς χώρους, βιομηχανικά κτίρια, οικόπεδα καθώς και αρκετές εξοχικές κατοικίες μεσαίας κατηγορίας». Χριστοφορίδης Χριστόφορος: «Δεν θεωρώ ότι υπάρχει καθόλου αέρας αυτή τη στιγμή υπάρχουν περιοχές που οι τιμές έχουν διαμορφωθεί
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
σε επίπεδα πριν το 2010 και γίνονται πράξεις αγοραπωλησιών σε αυτές τις υψηλές τιμές έχουν αρχίσει αρκετές ανεγέρσεις καινούριων οικοδομών». Ολγα Αγκούτογλου: «Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδος, δεν υπάρχει πλέον αέρας στην φούσκα των ακινήτων. Φούσκα υπάρχει όταν οι τιμές των κατοικιών έχουν αποσυνδεθεί από τα τοπικά εισοδήματα και η πραγματική οικονομία αντιμετωπίζει στρεβλώσεις που συνδέονται με τη νομισματική πολιτική, όπως για παράδειγμα η αύξηση του δανεισμού ή/και μια έκρηξη στον κατασκευαστικό κλάδο. Στην παρούσα φάση υπάρχουν δυσκολίες, οι οποίες εξαρτώνται από την πορεία της οικονομίας της χώρας και υπό προϋποθέσεις μπορούμε να πούμε ότι το 2018 ίσως αποτελεί και χρονιά σταθεροποίησης των τιμών. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην παρούσα φάση, λόγω επενδυτών από το εξωτερικό στην Αττική αλλά και σε κάποιες άλλες περιοχές της Ελλάδος έχει διαμορφωθεί αγορά πολλών ταχυτήτων». 6. Ελλάδα και ακίνητα. Ενα δίδυμο πολύ δελεαστικό για τους ομογενείς που κρατούν ζωντανή την επαφή. Ενα μήνυμά σας στους ομογενείς που σκέφτονται να επενδύσουν σε ακίνητη περιουσία; Ρούλα Ρουβά: «Το μήνυμά μας είναι ότι τους περιμένουμε με χαρά στην πατρίδα! Επίσης να τους πούμε ότι τώρα είναι η ώρα να κοιτάξουν με σοβαρότητα το ενδεχόμενο μίας αγοράς καθώς όλα τα σημάδια δείχνουν ότι οι τιμές θα ανεβούν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Να τους ενημερώσουμε επίσης ότι το μεσιτικό μας γραφείο διαθέτει ένα ευρύ κύκλο συνεργατών σε όλη την Ελλάδα και θα μπορέσουμε να αναλάβουμε και ακίνητα προς πώληση. Ετσι, είμαστε στην ευχάριστη θέση να εξυπηρετήσουμε όχι μόνο τους Ελληνες αγοραστές αλλά και τους πωλητές. Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για κάθε σας ερώτημα». Fox Realty - Ζησιμάτου: «Ολοι οι οικονομικοί δείκτες για την Ελλάδα την επόμενη 10ετία είναι θετικοί, βλέπε ομόλογα, δημοσιονομικός έλεγχος, τραπεζικό σύστημα, εξαγγελίες για νέα έργα υποδομών κλπ. Συνεπώς, ένας ομογενής που θέλει να αποκτήσει ακίνητο στην πατρίδα, για οποιοδήποτε λόγο, θα κάνει μία καλή επένδυση αυτή την εποχή. Από την τρέχουσα οικονομική έκθεση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος διαβάζουμε: ‘Ο δείκτης οικονομικού κλίματος ανήλθε σε νέα υψηλά (103,6) τον Απρίλιο, ξεπερνώντας το μέσο όρο του πρώτου τριμήνου
ε πενδυσεις & α κινητα
(102), βασιζόμενος κυρίως στην ανάκαμψη του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης και την περαιτέρω βελτίωση των προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο και τις υπηρεσίες, που ενισχύονται…’. Επίσης από τη Δημοσίευση αποτελεσμάτων άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για τις τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες (τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στις 5 Μαΐου 2018 ) διαβάζουμε: ‘(….) Η εξέλιξη αυτή καταδεικνύει τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί προς την κατεύθυνση της κεφαλαιακής θωράκισης των τραπεζών μετά την πολυετή κρίση’. Το μήνυμα, λοιπόν, που θα θέλαμε να μεταφέρουμε στους ομογενείς μας είναι ότι, χωρίς ιδιαίτερα ρίσκα, η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια θα υπεραποδώσει κι έτσι κι οι ίδιοι μπορούν να συμβάλλουν στην οικονομική αναγέννηση της πατρίδας μας αποκτώντας άφοβα ένα ακίνητο σε αγαπημένα προγονικά μέρη ή σε τουριστικά μέρη εξαιρετικής ομορφιάς και διεθνούς εμβέλειας». Ελληνικό Κέντρο Ακινήτων: «Πράγματι πιστεύω ακράδαντα ότι η σημερινή αγορά των ακινήτων στην Ελλάδα κρύβει πραγματικές ευκαιρίες που θα αποφέρουν υψηλές υπεραξίες στο μέλλον. Το ακίνητο ήταν, είναι και θα είναι μία σίγουρη επένδυση. Γιατί η χώρα μας είναι πανέμορφη και αποτελεί πόλο έλξης για τουρίστες και επενδυτές από όλον τον κόσμο». Dontas Real Estate: «Διανύουμε μια πολύ καλή περίοδο για επενδύσεις, όμοια της περιόδου 2013-2014. Δεδομένου ότι η αγορά δεν ανακάμπτει με τους ίδιους ρυθμούς παντού, η επένδυση που θα κάνουν θα πρέπει να είναι σε καλές περιοχές, όπως είναι οι περιοχές των Βορείων προαστίων, Νοτίων προαστίων καθώς και τα νησιά Μύκονος και Σαντορίνη. Προς σε αυτή την κατεύθυνση για καλή και εξασφαλισμένη απόδοση, χρειάζεται να εμπιστευτούν και να συνεργαστούν με εξειδικευμένα γραφεία real estate. Θα χαρούμε να σας εξυπηρετήσουμε και να σας γνωρίσουμε προσωπικά». Ιωάννης Ρεβύθης: «Η Ομογένεια στήριξε και στηρίζει οικονομικά την Ελλάδα, παρότι οι κυβερνήσεις δεν τους έχουν βοηθήσει όπως έπρεπε. Χιλιάδες είναι αυτοί που την περίοδο της κρίσης αγόρασαν ή ανακαίνισαν ακίνητα στις περιοχές που γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν και αρκετοί ήταν αυτοί που αγόρασαν ή αγοράζουν ακίνητα με απόδοση είτε αυτά είναι επαγγελματικά είτε τουριστικές κατοικίες. Οι αποδόσεις αυτή την στιγμή εί-
19
Οι χαμηλότερες τιμές των ακινήτων που αναγκαστικά προσαρμόζονται στα τωρινά δεδομένα της αγοράς και της εποχής, έχουν επιδράσει θετικά στο κλίμα
Μηνάς Κοντοπυράκης ναι από 6,5-12% ανάλογα με το είδος του ακινήτου και την περιοχή». Ανδρέας Λούγκας: «Είναι ευρέως γνωστό πως η Ελλάδα είναι ένας από τους πιο όμορφους προορισμούς στο κόσμο. Σαφώς και όλοι οι ομογενείς έχουν την επιθυμία να επιστρέψουν κάποια στιγμή είτε για διακοπές είτε μόνιμα. Αυτό που πρέπει κυρίως να γνωρίζει κάποιος, ομογενής και μη, είναι πως οι τιμές στα ακίνητα αυξομειώνονται με τα χρόνια, αλλά ποτέ δε πρόκειται να φτάσουν στο σημείο μηδέν. Δε χρειάζεται φόβος για μια επένδυση πάνω σε ένα ακίνητο. Επενδύοντας ένα χρηματικό ποσό σε ακίνητη περιουσία κάθε άλλο παρά λάθος μπορεί να θεωρηθεί, καθώς θα τους αποφέρει οφέλη. Τα οφέλη αυτά προκύπτουν εάν λάβει κάποιος υπ’ όψιν την αύξηση του τουρισμού και τις τιμές των ξενοδοχείων οι οποίες δεν είναι χαμηλές. α) Εάν χρησιμοποιήσουν το ακίνητο, σε αυτή τη περίπτωση κατοικία, για ιδιοκατοίκηση, θα γλιτώσουν τα επιπλέον έξοδα για ενοικίαση ξενοδοχεί-
ου ή διαμερίσματος και ταυτόχρονα θα διατηρούν ζωντανή την επαφή με τη πατρίδα τους. β) Εάν το χρησιμοποιήσουν για εκμετάλλευση τότε θα έχουν μία επιπλέον εισροή εσόδων από την ενοικίαση του σε ενδιαφερόμενους που απλά θέλουν να κάνουν τις διακοπές τους». Δρούκας Δημήτρης: «Tο μήνυμα που θέλω να δώσω είναι ότι η Ελλάδα είναι στον σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει πραγματοποιήσει πρωτοφανείς μεταρρυθμίσεις τις οποίες αναγνωρίζουν φίλοι και εχθροί οι οποίες μαζί με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χωράς αναμένεται να δώσουν υπεράξιες και ασφάλεια στις επενδύσεις σας, Επενδύοντας στην Ελλάδα στην πατρίδα σας Στην ομορφότερη χώρα στον ΚΟΣΜΟ». Αναστάσιος Ηλιάδης: «Οι ομογενείς ανέκαθεν ήταν από τους σοβαρότερους επενδυτές ακινήτων στην Ελλάδα. Η νέα κατάσταση στην χώρα προέλευσης αυτών και των προγόνων
Συνέχεια στη σελίδα 20
20
ε πενδυσεις & α κινητα
Πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής
Γιάννης Ρεβύθης: Χαμηλότερη φορολογία για μια 5ετία
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
Συνέχεια από τη σελίδα 19
τους, η φυσική ομορφιά και τα αξιοθέατά της, οι ελκυστικότερες τιμές στα ακίνητά της, η τάση ανάπτυξης στον τουρισμό της, καθώς το ότι είναι από τις σταθερότερες και φιλικότερες πλέον προς την Δύση χώρες, μπορεί να αποτελέσει επιπλέον κίνητρο για την επένδυση και αγορά ακινήτων. Αυτό που θα πρέπει να ζητήσουν είναι η συνεργασία με αξιόπιστους επαγγελματίες του χώρου για σωστή και έγκυρη ενημέρωση, ώστε να γίνουν αξιόλογες επιλογές. Η Ελλάδα και συγκεκριμένα η Κρήτη είναι ένας τόπος ο οποίος προσφέρει φυσική ομορφιά, μεσογειακό κλίμα και μια μοναδική κουλτούρα. Καθώς προχωράμε προς την αποκλιμάκωση της οικονομικής κρίσης, οι ευκαιρίες είναι φανερές σε όσους έχουν την θέληση και την εμπιστοσύνη να τις εκμεταλλευτούν». Moυρίκης Σωτήριος: «Οι ομογενείς μας είναι αναπόσπαστο κομμάτι του Ελληνισμού που έπαιξε και παίζει σημαντικό ρόλο στην τύχη και την πρόοδο της πατρίδας, πρέπει ο δεσμός των ομογενών με τις ρίζες των να διατηρηθεί ζωντανός και δυνατός, γεγονός που όλοι επιθυμούμε για το καλό της πατρίδας. Ας επενδύσουν στην πατρίδα τους και σίγουρα θα δικαιωθούν». Κανελόπουλος Γεώργιος: «Πάνω από το 80% των πωλητηρίων συμβολαίων στην Ελλάδα κάθε χρόνο γίνεται και γινόταν από Ελληνες επενδυτές, μόνιμοι κάτοικοι Ελλάδος και κάτοικοι εξωτερικού. Η Ελλάδα μας είναι μια υπέροχη χώρα με πολλά καλά και μεγάλη ιστορία, το μήνυμα μου; Βλέπουμε τα καλά της, και να τα ενισχύουμε, έτσι ώστε να τα βλέπουν και οι άλλοι επενδυτές και τουρίστες γιατί και αυτοί είναι επενδυτές, με σκοπό να βοηθήσουμε όλοι για να καλυτερεύσουμε την κατάσταση».
Οι αγοραπωλησίες ακινήτων στην Ελλάδα ήταν ο πρώτος κλάδος που «χτυπήθηκε»... αλύπητα από την κρίση. Ο κύκλος της όμως έκλεισε και σιγά - σιγά τo Real Estate ξαναβγαίνει μπροστά. O πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών - Αττικής, Γιάννης Ρεβύθης τονίζει πως ο χώρος για να πάρει... μπροστά χρειάζεται τη βοήθεια του Κράτους και συγκεκριμένα χαμηλότερη φορολογία για να γίνει ανάπτυξη για 5 χρόνια. Ο κ. Ρεβύθης με πολυετή πείρα στα ακίνητα έχει «όλες τις απαραίτητες άδειες για σωστή αγοραπωλησία και διευκόλυνση» και καλεί τους ομογενείς για νέες συνεργασίες στην Ελλάδα. Real Estate στην Ελλάδα δεν είναι μόνο αγοραπωλησίες σπιτιών και οικοπέδων αλλά και ακινήτων του Κράτους. κ. Ρεβύθη ως οικονομολόγος εξηγήστε μας τα θετικά και αρνητικά τέτοιων κινήσεων, δηλαδή πωλήσεις τουριστικών ακινήτων: «Ολα τα ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου μεταφέρθηκαν σε μια υπηρεσία που λέγεται ΤΑIΠΕΔ. Τα ιδιαίτερης τουριστικής αξίας ακίνητα μισθώνονται ή αξιοποιούνται για πολλά χρόνια από ιδιώτες μετά από διαγωνισμό, τα δε μικρότερα ακίνητα κάθε μήνα δημοπρατούνται στην ελεύθερη αγορά που μπορεί να συμμετάσχει οποιοσδήποτε από όλον τον κόσμο. Στόχος είναι λιγότερο κράτος και λιγότερα έξοδα». Ποια κίνητρα θα έπρεπε να δώσει το Κράτος σε τέτοιου είδους πωλήσεις τουριστικών ακινήτων; «Χαμηλότερη φορολογία, εάν αποδεδειγμένα γίνει ανάπτυξη για τουλάχιστον μια πενταετία». Εσείς σαν έμπειρο και γνωστό γραφείο στο χώρο, ποια τακτική ακολουθείτε σχετικά τα τουριστικά ακίνητα; «Διατηρώντας ολοκληρωμένο φάκελο με όλες τις απαραίτητες άδειες για σωστή αγοραπωλησία και διευκόλυνση όπως τις άδειες κατασκευής και λογικές τιμές ώστε να είναι υλοποιήσιμο το project». Τέλος θα θέλατε να μας πείτε σε ποιον τομέα σχετικά με τα τουριστικά ακίνητα μπορούν να βοηθήσουν οι ομογενείς μας και αν αναλαμβάνετε εσείς τέτοιες «υποθέσεις»: «Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές αγοραπωλησίες από ομογενείς σε τουριστικά ακίνητα λόγω των χαμηλών τιμών, της μείωσης του φόρου μεταβίβασης από 10% στο 3% και την αγάπη των Ελλήνων της ομογένειας για την Ελλάδα. Εδώ και χρόνια συνεργάζομαι με ομογενείς που είτε διαχειρίζομαι ακίνητά τους ή τους προσφέρω ακίνητα εισοδήματος (όπως καταστήματα, ακίνητα τουριστικού ενδιαφέροντος κ.α.)».
Τα ιδιαίτερης
τουριστικής αξίας
ακίνητα μισθώνονται ή αξιοποιούνται
για πολλά χρόνια
Χριστοφορίδης Χριστόφορος: «Εχοντας εξυπηρετήσει πολλούς πελάτες από την Ομογένεια της Αμερικής κυρίως μέσω του αποκλειστικού μας συνεργάτη BOUKLIS GROUP από το Μανχάταν θα ήθελα να τους προτρέψω να μη φοβούνται να επενδύσουν στην Ελλάδα και να αποκτήσουν μια σταθερή σχέση με κάποια αξιόπιστα γραφεία προκειμένου να έχουν την καλύτερη πραγματική εικόνα της αγοράς ώστε να νιώσουν ασφάλεια και να αγοράσουν.Ε πίσης οι περισσότεροι έχουν σαν όνειρο μια παραθαλάσσια εξοχική κατοικία στην όποια θα περνούν τα καλοκαιριά τους, υπάρχουν μέρη στην Ελλάδα τα oποία είναι εύκολα προσβάσιμα και σε πολύ καλές τιμές ακόμα». Αννα Καρανικόλα: «Σήμερα ο αέρας στην φούσκα των ακινήτων έχει τελειώσει. Η αγορά των ακινήτων έχει εξαντλήσει τα περιθώρια πτώσης τους, καθόσον τώρα αγοράζεις φθηνά σε περιοχές που παλαιότερα δεν υπήρχε περίπτωση να αγοράσεις, πουλώντας ακριβότερα με την ανάκαμψη της αγοράς που επίκειται. Θεωρώ ότι η ενίσχυση των δρομολογημένων θεσμικών πρωτοβουλιών της κυβέρνησης, σε συνδυασμό με πρωτοβουλίες που μπορούν να αναληφθούν από τις κατασκευαστικές εταιρείες και από τις πιστωτικές τράπεζες μπορούν δυναμικά να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της κρίσης, την βιωσιμότητα του κλάδου των κατασκευών και γενικότερα τις ελληνικής αγοράς ακινήτων. Είμαστε τυχεροί που ζούμε και εργαζόμαστε στο ωραιότερο ίσως νησί την Κρήτη και αυτό θα θέλαμε να μοιραστούμε μαζί σας. Παρέχει σύνολο ολοκληρωμένων και αξιόπιστων υπηρεσιών με στόχο την συνεχή και αποτελεσματική κάλυψη των αναγκών - απαιτήσεων της αγοράς. Ηθελα να σας αναφέρω κάτι ακόμη. Η Παγκρήτια Επενδυτική Κτηματομεσιτική δραστηριοποιείται στην αγορά της Κρήτης και όχι μόνο) παρέχοντας υψηλό επίπεδο υπηρεσιών, αξιοπιστία και εχεμύθεια στο τομέα της αγοράς, των πωλήσεων, των ενοικιάσεων καθώς και της εκτίμησης ακινήτων και εκτάσεων. Με την 25ετή εμπειρία μας και σαν Πολιτικοί Μηχανικοί μπορούμε να εξασφαλίσουμε μια πλήρη εικόνα της τοπικής και ευρύτερης αγοράς που ξεκινάει από τον νομό Χανίων και επεκτείνεται στους νομούς Ρεθύμνης, Ηρακλείου και Λασιθίου. Διαθέτουμε • Ετοιμοπαράδοτες βίλες • Διαμερίσματα (παλιά και καινούρια.) • Οικόπεδα εντός και εκτός σχεδίου • Αγροτεμάχια • Επαγγελματικά ακίνητα -Ξενοδοχειακά συγκροτήματα. • Μεγάλες αγροτικές εκτάσεις. Ολγα Αγκούτογλου: «Αγόρασε το όνειρο σου στην Ελλάδα και δημιούργησε την δική σου Γη της Επαγγελίας! Είναι η κατάλληλη στιγμή».
ε πενδυσεις & α κινητα
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
Μαρία Αγκούτογλου
21
Ενας οδηγός για υποψήφιους αγοραστές ή πωλητές ακινήτων
A
γορά ή πώληση ακινήτου. Μπορεί να φαίνεται εύκολη υπόθεση να αγοράσει κάποιος ένα σπίτι όμως δεν είναι. Είναι ακριβώς το αντίθετο. Χρειάζεται πολύ τρέξιμο, πολλά χαρτιά και πολύ μεγάλη προσοχή για να μην χαθεί στη γραφειοκρατία και σε άλλα προβλήματα που βγαίνουν στην πορεία.
τρέχοντα σε ισχύ Νόμο (N.4495/2017), πληρωμή προστίμου, άμεση δυνατότητα μεταβίβασης του ακινήτου. Ωστόσο υπάρχει μια σημαντική ημερομηνία, την οποία έχει θέσει ως ‘φραγή’ ο Νομοθέτης, σχετικά με την δυνατότητα υπαγωγής. Αυτή είναι η 28η Ιουλίου 2011. Κτίσματα που έγιναν μετά την
Ενας υποψήφιος πωλητής, οφείλει να έρθει σε συνεργασία με ιδιώτη Μηχανικό προκειμένου να ελέγξει το ακίνητό του
Μαρία Αγκούτογλου
Η αρχιτέκτονας Μαρία Αγκούτογλου, χάρη στις γνώσεις της και την πολυετή εμπειρία της στον χώρο έχει ετοιμάσει έναν πολύτιμο οδηγό με τα σημαντικότερα θέματα που θα βρει μπροστά του ο ομογενής σε περίπτωση που θέλει να αγοράσει ή πουλήσει κάποιο ακίνητο. 1 Αν κάποιος ομογενής έχει ένα αυθαίρετο, πως μπορεί να το νομιμοποιήσει. «Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχουν ψηφιστεί αρκετοί Νόμοι (Ν.3775/2009, Ν.3843/2010, Ν.4014/2011, Ν.4178/13, Ν.4495/20 7) σχετικά με διαδικασίες τακτοποίησης ή νομιμοποίησης αυθαιρέτων. Το κράτος στην προσπάθεια δημιουργίας σταθερών εσόδων, κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά και στην προσπαθεια τακτοποίησης θεμάτων που αφορούν τα ακίνητα, δημιούργησε μια σειρά από Νόμους που ακολούθησαν από την αρχή αυτό το σκεπτικό. Δηλαδή, δυνατότητα υπαγωγής στον
προαναφερθείσα ημερομηνία, απαγορεύεται ρητά η Υπαγωγή τους στον Νόμο καθώς και η τακτοποίηση του ακινήτου. Σήμερα για να μεταβιβάσει κανείς ένα ακίνητο στην Ελλάδα, επιβάλεται να εκδοθεί η περίφημη Βεβαίωσης Νομιμότητας, από ιδιώτη Μηχανικό. Χωρίς αυτή, δεν είναι δυνατή καμία μεταβίβαση ακινήτου. Η Βεβαίωση αυτή είναι βασικό προσαρτόμενο έγγραφο σε κάθε μεταβίβαση κατά την συμβολαιογραφική πράξη. Παράλληλα συνυπογράφεται, από τον ιδιοκτήτη, Υπεύθυνη Δήλωση που επιβεβαιώνει τα αναφερόμενα στην Βεβαίωση Νομιμότητας. Προς τούτο, έχει δημιουργηθεί μια ηλεκτρονική πλατφόρμα την οποία ελέγχει το Υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΚΑ), σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ). Την Βεβαίωσης Νομιμότητας, εκδίδει ηλεκτρονικά Διπλωματούχος Μηχανικός, ο οποίος είναι σε πλήρη
δραστηριότητα και εγγεγραμμένος στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, διαμέσου της ανωτέρω ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Η βεβαίωση αυτή εκδίδεται, με πιθανές ποινές εκατέρωθεν (για ιδιοκτήτη και Μηχανικό), από 30.000 εως 100.000 ευρω πρόστιμο σε περίπτωση ψευδούς δηλώσεως. Η διάρκεια ισχύος της βεβαίωσης είναι δυο μήνες. Κάτι τέτοιο, όπως γίνεται άμεσα αντιληπτό, δεν επιτρέπει σήμερα καμιά δυνατότητα μεταβίβασης ακινήτου, αν δεν έχει προηγουμένως τακτοποιηθεί, κατά τις διατάξεις της τρέχουσας Νομοθεσίας, ενώ ταυτόχρονα απαγορεύει την δημιουργία Νέας Γενιάς Αυθαίρετων (προς τούτο και η περιορισμένη διάρκεια ισχύος της βεβαίωσης για δυο μήνες). Τέλος να σημειωθεί εδώ, ότι είναι η πρώτη φορά μετά από τον Ν.1337/1983, που δίνεται η δυνατότητα τακτοποίησης σε ακίνητα που είναι ‘απόλυτα’ αυθαίρετα (χωρίς καμία οικοδομική άδεια), πράγμα το οποίο δεν ίσχυε παλαιότερα (από το 1983 έως σήμερα)». 2 Τι ενέργειες μπορεί να κάνει ένας υποψήφιος αγοραστής ή πωλητής; Και τι πρέπει να κάνει αφού αγοράσει ή πουλήσει ένα ακίνητο; «Ενας υποψήφιος πωλητής, οφείλει να έρθει σε συνεργασία με ιδιώτη Μηχανικό προκειμένου να ελέγξει το ακίνητό του, ώστε σε πιθανή μελλοντική πώληση να είναι άμεσα σε θέση να χορηγήσει την ανωτέρω περιγραφόμενη Βεβαίωσης Νομιμότητας. Μερικές φορές η διαδικασία αυτή χρονικά απαιτεί χρόνο άνω του τριμήνου ! Για την διαδικασία αυτή ο ιδιοκτήτης / πωλητής του ακινήτου παραδίδει στον Μηχανικό της επιλογής του τον τίτλο του καθώς και όλα τα έγγραφα της οικοδομικής άδειας, το πιστοποιητικό του Κτηματολογίου, στοιχεία που αφορούν την σύσταση μιας πολυκατοικίας (συμβόλαιο και σχέδια συστασέως ) καθώς και πιθανές τροποποιήσεις αυτής, με σκοπό σε δεύτερο χρόνο να ελεχθεί το ακίνητο. Στην πορεία και αφού μεσολαβήσει ακριβής αποτύπωση και έλεγχος του ακινήτου, ο εκάστοτε Μηχανικός προβαίνει στην διαδικασία υπολογισμών και ενημέρωσης του πελάτη. Στην περίπτωση που διαπιστωθούν
αποκλίσεις από τη αρχική οικοδομική άδεια ή αναθεώρηση αυτής, ο πελάτης ενημερώνεται σχετικά με δυνατότητα νομιμοποίησης ή τακτοποίησης αυτών. Εφόσον το ακίνητο δεν έχει αποκλίσεις από την οικοδομική άδεια, εκδίδεται άμεσα η Βεβαίωση Νομιμότητας, με διάρκεια δυο μηνών, η οποία προσαρτάται στο συμβόλαιο μεταβίβασης. Στην περίπτωση που διαπιστωθούν αποκλίσεις από την οικοδομική άδεια, αλλαγές χρήσης, προσθήκες καθ’ ύψος ή κατά πλάτος και λοιπές παραβάσεις, η μονή διαδικασία που δύναται να ακολουθηθεί είναι η Υπαγωγή στον τρέχοντα Νόμο (Ν.4495/17), με έκδοση ταυτοτήτων πληρωμής για πρόστιμο αυθαιρέτου ή έκδοση οικοδομικής άδειας, εάν και εφοσον υπάρχει υπόλοιπο συντελεστή δόμησης και οι ισχύουσες στην εκάστοτε περιοχή διατάξεις του Οικοδομικού Κανονισμού το επιτρέπουν. Ολα αυτά θα τα ορίσει η Μελέτη και ο έλεγχος που έχει προηγηθεί από τον εκάστοτε Μηχανικό. Από την στιγμή που συντάσεται φάκελος για τακτοποίηση ή νομιμοποίηση αυθαιρέτου, ακολουθείται ειδική διαδικασία. Βασικά στοιχεία υπολογισμού του ύψους του προστίμου είναι η τιμή ζώνης του ακινήτου, ο χρόνος κατασκευής του αυθαιρέτου, το είδος της κατοικίας (κύρια και μοναδική, άλλη κατοικία, κ.λπ.), το ποσοστό υπερβάσεων σε σχέση με την οικοδομική άδεια. Υπάρχουν μειώσεις σε ειδικές ομάδες πληθυσμού. Εφόσον διαπιστωθεί αυθαίρετη κατασκευή καθ’ υπέρβαση της οικοδομικής άδειας, πληρώνεται πρόστιμο, συντάσονται νέα σχέδια του ακινήτου, με πλήρη στοιχεία και περιγραφές για το ιστορικό του ακινήτου. Η προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων (δημόσιων εγγράφων) σχετικά με τον χρόνο που έλαβε χώρα η κάθε παράβαση είναι απαραίτητα. Ο φάκελος που συντάσσεται περιέχει πλήρη αρχιτεκτονικά σχέδια, με υπόδειξη όλων των στοιχείων της άδειας καθώς και των υπερβάσεων αυτής, τεκμηριωμένη τεχνική έκθεση, αεροφωτογραφίες και λοιπά δημόσια έγγραφα, φωτογραφίες ακινήτου, πληρωμές καθώς και οικονομικούς συμψηφισμούς λόγω υπαγωγής σε προγενέστερους νόμους τακτοποίησης. Συνέχεια στη σελίδα 22
ε πενδυσεις & α κινητα
22
Συνέχεια από τη σελίδα 21
Προς τούτο είναι απαραίτητη μια προσεκτική έρευνα του αρχείου του ιδιοκτήτη καθώς και έλεγχος σε στοιχεία αεροφωτογραφιών και λοιπών δημοσίων εγγράφων που επιβεβαιώνουν τον χρόνο της επικαλούμενης αυθαιρεσίας. Ολοκληρούμενη η διαδικασία της Υπαγωγής, θέτει το ακίνητο σε δυνατότητα άμεσης μεταβίβασης. Αυτός ο φάκελος της Υπαγωγής, περιέχει αυτά τα έγγραφα που θα παραλάβει ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος αγοραστής προκειμένου να ελέγξει το ακίνητο του. Ο αγοραστής, για την αντίστοιχη διαδικασία ελέγχου του ακινήτου, οφείλει να έχει σύμβουλο Μηχανι-
κό, ο οποίος θα ελέγξει τα έγγραφα που θα παραληφθούν από τον αρχικό ιδιοκτήτη, πριν το τελικό συμβόλαιο αγοραπωλησίας. Ουσιαστικά ο Μηχανικός θα ελέγξει θέματα πολεοδομικής ‘αρτιότητας’ του μεταβιβαζομένου ακινήτου, ενώ ο Δικηγόρος θα ελέγξει την Νομική ‘αρτιότητα’ τίτλων και τυχών ύπαρξη βαρών». 3 Σε περίπτωση που θέλει να κάνει εργασίες στο σπίτι του τι επιτρέπει ο νόμος; «Μετά την αγορά ενός νέου ακινήτου, ο εκάστοτε ιδιοκτήτης οφείλει να έρθει σε επαφή και συνεργασία με τον Μηχανικό της επιλογής του, προκειμένου να συζητήσουν και να ελέγξουν στοιχεία που αφορούν την δυνατότητα έκδοσης άδειας στο εκάστοτε ακίνητό του. Υπάρχουν εργασίες που μπορούν να πραγματοποιηθούν χωρίς την έκδοση οικοδομικής άδειας, αυτές είναι συνήθως εργασίες που αφορούν μικρές εσωτερικές επεμβάσεις σε εσωτερικούς χώρους. Υπάρχουν εργασίες που μπορούν να εκδοθούν με οικοδομική άδεια ΜΙΚΡΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ (όπως ονομάζεται), διάρκειας ισχύος ενός έτους, αλλά και με δυνατότητα αναθεώρησης, κατόπιν αιτήσεως στην αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης (Πολεοδομία). Τέλος υπάρχουν εργασίες που χρίζουν έκδοση τυπικής άδειας οικοδομής, με όλους τις απαιτούμενες μελέτες. Εχει διάρκεια ισχύος τέσσερα έτη και αναθεωρείται αναλόγως για παράταση ισχύος. Για όποια σχετική εξειδικευμένη απάντηση, απαιτείται επικοινωνία με Μηχανικό και έλεγχος της ισχύουσας Νομοθεσίας διότι δυστυχώς πραγματοποιούνται διαρκώς αλλαγές στην Πολεοδομική Νομοθεσία, που επηρεάζουν το ακίνητο». 4 Τι χαρτιά χρειάζονται για την αγορά ενός σπιτιού; «Για την αγορά μιας κατοικίας εί-
ναι περισσότερα τα έγγραφα που απαιτούνται από τον πωλητή και λιγότερα από τον αγοραστή. Για τον ΠΩΛΗΤΗ απαιτούνται: Τίτλος αγοράς, σύσταση και τυχών τροποποίηση αυτής, ταυτότητα, ΑΦΜ/ΔΟΥ αρχικού/ων ιδιοκτήτη/των, άδεια οικοδομής & σχέδια (και αναθεωρήσεις εάν υπάρχουν), Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης, Ε9 (πρόσφατο διορθωμένο), Βεβαίωση Νομιμότητας Ακινήτου και φάκελο Υπαγωγής σε ισχύοντα Νόμο Υπαγωγής, Πιστοποιητικό Κτηματογραφούμενου Ακινήτου (από Γραφείο Κτηματολογίου), Πιστοποιητικά ΕΝΦΙΑ τελευταίων πέντε ετών, ΤΑΠ (από Δήμο), φορολογική ενημερότητα, ασφαλιστική ενημερότητα, στέλεχος ΔΕΗ/ΕΥΔΑΠ. Για όλα τα ανωτέρω διαμεσολαβεί εφόσον κρίνεται απαραίτητο Δικηγόρος, εκπροσωπώντας τον πωλητή. Ολα τα ανωτέρω έχουν διάρκεια ισχύος (από 1 εως 2 μήνες και κάποια έως το τέλος του τρέχοντος έτους). Οπότε πριν την έκδοση γίνεται συνεννόηση με τον/την Συμβολαιογράφο που έχει αναλάβει την μεταβίβαση του ακινήτου. Επίσης απαιτείται πληρωμή του Μεσιτικού Γραφείου που διαμεσολαβεί, όπως και της παράστασης του Δικηγόρου. Για τον ΑΓΟΡΑΣΤΗ απαιτούνται: Αν είναι αλλοδαπός ή ομογενής, ο οποίος αγοράζει πρώτη φορά στην Ελλάδα, απαιτείται έκδοση ΑΦΜ. Επίσης μπορεί να μεσολαβήσει Δικηγόρος, για παράσταση στο Συμβόλαιο μεταβίβασης. Πληρωμή των συμβολαιογραφικών εξόδων και του φόρου μεταβίβασης για το πωλούμενο ακίνητο. Πληρωμή μεσιτικού γραφείου και Δικηγόρου. Εκδοση πιστοποιητικού εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου πριν την αλλαγή ονόματος στην ΔΕΗ. Μετά την μεταβίβαση γίνεται μεταγραφή στο οικείο Υποθηκοφυλακείο, των τίτλων αγοράς καθώς και ενημέρωση στο Κτηματολογικό Γραφείο για την νέα ιδιοκτησια. Σε κάθε μεταγραφή απαιτείται οικονομική επιβάρυνση, που βαρύνει τον νέο αγοραστή. Ειδικότερα για όσους αγοραστές επιλέγουν την αγορά ακινήτου υπάρχει ειδικό διαδικαστικό καθεστώς μέσω GOLDEN VISA για αγορά ακινήτου μεγαλύτερη των 250.000 ευρώ». 5 Τι αλλάζει σε περίπτωση που υπάρχει σπίτι που το νοικιάζουν; «Η περίπτωση πώλησης ακινήτου το οποίο μισθώνεται είναι λίγο σύνθετη. Κατ’ αρχάς, οφείλει ο ενοικιαστής
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ
να γνωρίζει την πιθανότητα μεταβίβασης, από τον ιδιοκτητη και αυτό διότι το ακίνητο για κάποιο διάστημα θα υποδεικνύεται είτε από τον ίδιο τον ιδιοκτήτη είτε από κάποιο Μεσιτικό Γραφείο. Στην περίπτωση που συμφωνηθεί η πώληση, υπάρχουν περιπτώσεις, που λόγω του μισθωτηρίου συμβολαίου, επιβάλλεται στον Μισθωτή να μετακινηθεί. Τότε και με συννενόηση καλείται ο μισθωτής (πιθανόν έναντι κάποιας αποζημίωσης εκ μέρους τους ιδιοκτήτη, αν ‘σπάσει’ το Μισθωτήριο νωρίτερα) να αποζημιωθεί, αλλά και να οριστεί έναν εύλογο χρονικό διάστημα για την μετακίνηση του, ώστε το ακίνητο να παραδοθεί κενό στον νέο αγοραστή και μελλοντικό ιδιοκτήτη. Σε διαφορετική περίπτωση και κατόπιν ειδικής μνείας στο συμβόλαιο αγοράς, μπορεί το ακίνητο να μεταβιβαστεί με την Μίσθωση σε Ισχύ και Διάρκεια. Κάτι τέτοιο συνήθως ισχύει σε μεταβιβάσεις ακινήτων με μεγάλα συμβόλαια Αστικής Μίσθωσης όπου ο Μισθωτής έχει εγκατεστημένη επαγγελματική στέγη ή επαγγελματική χρήση. Είναι κάτι που και για τον ιδιο τον αγοραστή, λειτουργεί ως κίνητρο λόγω της άμεσης δυνατότητας εκμετάλλευσης του ακινήτου και της οικονομικής ωφέλειας. Η κάθε περίπτωση απαιτεί έλεγχο και συνεννόηση». 6 Σε περίπτωση που έχει ένα ακίνητο, δεν είναι στο όνομά του αλλά σε αποθανόντα συγγενή του, πως το μεταβιβάζει; «Σε περίπτωση που ένα ακίνητο ανήκει σε αποβιώσαντα, η μεταβίβασή του έχει ένα ενδιάμεσο στάδιο που ονομάζεται Αποδοχή Κληρονομιάς. Για την Αποδοχή της Κληρονομιάς ο Νομοθέτης δεν απαιτεί από τους κληρονόμους Βεβαίωσης Νομιμότητας. Τούτο σημαίνει ότι το ακίνητο παραλαμβάνεται, ως έχει, και στην πορεία ο/οι κληρονόμος/οι, δύνανται να προβούν σε όποια σχετική διαδικασία Τακτοποίησης σύμφωνα με τον Νόμο περί Αυθαιρέτων. Ωστόσο για αποφυγή προβλημάτων στο μέλλον, και αδυναμία απόδειξης χρόνου κατασκευής από τους κληρονόμους, είναι πιο συνετό να μεσολαβήσει ιδιώτης Μηχανικός, πριν την Αποδοχή Κληρονομιάς, να πραγματοποιήσει εργασία υπολογισμών και ακριβών μετρήσεων, ώστε σε μια τελική Τεχνική Εκθεση και σε συνδυασμό με τα σχετικά συντασσόμενα σχέδια (Τοπογραφικό Διάγραμμα και λοίπες κατόψεις χώρων) να υποδεικνύονται οι πραγματικές επιφάνειες που υφίστανται σήμερα και αυτές να περιγραφούν στον τίτλο
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 - ΚΥΡΙΑΚΗ 27 ΜΑϊΟΥ 2018
Αποδοχής Κληρονιμιάς. Ετσι οι κληρονόμοι θα ‘αποδεχθούν’ με ακρίβεια όλους τους χώρους, θα ολοκληρωθεί η διαδικασία Αποδοχής Κληρονομιάς, μαζί με ότι άλλα επιβάλει και ζητά ο Νόμος για το Συμβόλαιο. Στην πορεία και όταν οι κληρονόμοι αποφασίσουν θα προβούν σε διαδικασία Τακτοποίησης (εφόσον αυτό είναι απαραίτητο, αν έχουν διαπιστωθεί υπερβάσεις) και πληρώνοντας πρόστιμο (ως προαναφέρθηκε) θα έχουν την δυνατότητα έκδοσης Βεβαίωσης Νομιμότητας, άρα και πώλησης του εκάστοτε κληρονομούμενου ακινήτου». 7 Επίσης τι ισχύει με τις εμπορικές χρήσεις; Αν δηλαδή κάποιος έχει νοικιασμένο έναν χώρο σε επαγγελματία και θέλει να ιδιοκατοικήσει τι γίνεται; «Παράλληλα με όσα προαναφέρθηκαν στην απάντηση της ερώτησης 4, θα απαιτηθεί διαμεσολάβηση δικηγόρου για πιθανή έξωση λόγω ιδιοχρησίας. Εδώ τα θέματα είναι επίσης σύνθετα, διότι πάντα ο κανόνας για τον έλεγχο μιας τέτοιας πιθανής διαδικασίας έχει μνημονευθεί στο αρχικό Συμβόλαιο Μίσθωσης. Πιθανόν να υπάρξουν ρήτρες οικονομικές και χρονικές από την κοινοποίηση της έξωσης κ.λπ.». 8 Τέλος μπορείτε εσείς να αναλάβετε όλες αυτές τις υποθέ-
ε πενδυσεις & α κινητα
σεις για λογαριασμό ομογενών; «Το γραφείο μας Ι m + o agkoutoglou Ι ARCHITECTURE - DEVELOPMENT - REAL ESTATE, ιδρύθηκε το 1964 από τον Μάκη Αγκούτογλου. Είμαστε από τα πρωτα γραφεια στην Παραλιακή Ζώνη της Αθήνας. Τα 55 χρόνια λειτουργίας μας τα πετύχαμε παραμένοντας πιστοί στις αρχές των ιδρυτών μας, που είναι, εμπιστοσύνη, σεβασμός, ακεραιότητα και καινοτομία. Το γραφείο Ι m + o agkoutoglou Ι ARCHITECTURE - DEVELOPMENT REAL ESTATE έχει διακριθεί επανειλημμένα σε πανελλαδικό και διεθνές επίπεδο (εκθέσεις / αρχιτεκτονικοι διαγωνισμοί/ δημοσιεύσεις / σύλλογοι / ομοσπονδίες). Διαθέτουμε ολοκληρωμένη σειρά υπηρεσιών που αφορούν το ακίνητο. Ως εκ τούτου είμαστε σε θέση να αναλάβουμε οποιαδήποτε διαδικασία ελέγχου ακίνητου, πολεοδομικού και νομικού περιεχομένου, από έμπειρα στελέχη και συνεργάτες μας. Οτιδήποτε αφορά το ακίνητο το αντιμετωπίζουμε ως καθετοποιημένη διαδικασία: Πολεοδομικός Ελεγχος, Νομικός Ελεγχος, Αγορά, Πώληση, Μίσθωση, Εκτίμηση Ακινήτου, Διαχείριση ακινήτου, Εκδοση οικοδομικής άδειας, Σχεδιασμός, Μελέτη Εσωτερικών Χώρων, Εκδοση Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης, Αποκατάσταση Κτιρίων, Ενεργειακή Βελτίωση, Κατασκευή Δομικών Εργων, Επίβλεψη.
Αναβάθμιση του real estate επιδιώκει το ΤΑΙΠΕΔ μέσω επενδύσεων Την Αξιοποίηση Σημαντικών Ακινήτων του ελληνικού δημοσίου ανά την Ελλάδα δρομολογεί το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (Hellenic Republic Asset Development Fund), επιδιώκοντας μέσα από την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων να αναβαθμίσει τις υποδομές του real estate που σχετίζονται άμεσα και έμμεσα με τον τουρισμό, την αναψυχή και τις αναπλάσεις.
Στα χρόνια που δραστηριοποιούμαστε, με σταθερή έδρα την Σαρωνίδα Αττικής, ένα από τα ομορφότερα προάστια της Αθηναϊκής Ριβιέρας, έχουμε συνδιαλλαγεί με κόσμο από το εξωτερικό πολλές φορές. Ειδικά σήμερα που ο χάρτης της πατρίδος μας αλλάζει και όλοι βιώνουμε, καλώς ή κακώς μια παγκοσμιοποίηση εμείς συνεχίζουμε με ένα ‘μότο’, παρακαταθήκη από τον αείμνηστο Μάκη Αγκούτογλου (τον πατέρα μας):
Architect-Engineer AUTH,MSc Energy Inspector Project Manager IPMA Member TCGreece,SADAS-PEA, CAM, EDEM, UIA 3 Chlois Street, Saronida 190 13, Attiki, GREECE Tel : +30 22910 52443 • Fax +30 22910 61480 • Mob: +30 6944671885
E-mail: mariaarc@otenet.gr olgaagoutoglou@gmail.com agkoutoglou@agkoutoglou.gr Skype: Maria Agkoutoglou Site: www.agkoutoglou.gr
ab
«Αγόρασε ΓΗ και Χτίσε…, στην πανέμορφη Αθηναϊκή Ριβιέρα… και Δημιούργησε την δική σου Γη της Επαγγελίας...»
Maria Chrys. Agkoutoglou
23
Μία από τις προτεραιότητες του ΤΑΙΠΕΔ είναι η ενίσχυση του τουρισμού ευεξίας, έχοντας στο προς αξιοποίηση χαρτοφυλάκιό του σημαντικά ακίνητα με ιαματικές πηγές. Ενδεικτικά, την περίοδο αυτή είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για το ακίνητο «Ξενία και Ιαματική Πηγή Κύθνου» και των λοιπών εγκαταστάσεων του ξενοδοχειακού συγκροτήματος στο νησί των Κυκλάδων, Κύθνο. Το ακίνητο «Ξενία και Ιαματική Πηγή Κύθνου» αφορά σε οικόπεδο έκτασης 7.018,40 τ.μ. με δύο ιαματικές πηγές και κτιριακές εγκαταστάσεις του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Ξενία Κύθνου, οι οποίες περιλαμβάνουν ένα υδροθεραπευτήριο και ένα ημιτελές κτίριο για υδροθεραπείες. Αντικείμενο του διαγωνισμού είναι η μεταβίβαση από το ΤΑΙΠΕΔ του δικαιώματος επιφανείας του ακινήτου για 99 έτη. Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών είναι στις 11/6/2018. Τα επόμενα σε ωριμότητα ακίνητα ιαματικών πηγών είναι το λεγόμενο «cluster της Φθιώτιδας» στην Στερεά Ελλάδα και αφορά στη Λουτρόπολη των Καμένων Βούρλων (έκταση 468.000 τ.μ.), την Ιαματική Πηγή και το Κάμπινγκ Κονιαβίτη (έκταση 598.000 τ.μ.) και την Ιαματική Πηγή Θερμοπυλών (έκταση 674.000 τ.μ.). Ο διαγωνισμός για τα συγκεκριμένα ακίνητα αναμένεται να εκκινήσει τον Ιούνιο και στις προτεινόμενες χρήσεις αξιοποίησης είναι ο τουρισμός - αναψυχή με την ανάπτυξη ξενοδοχείων με έμφαση στον τουρισμό ευεξίας (Wellness-Spa), μαρίνας, παραθεριστικών κατοικιών κλπ. Ένα από τα πιο σημαντικά real estate assets στο χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ είναι η Πρώην Αμερικανική Βάση Γουρνών στο Ηράκλειο Κρήτης. Πρόκειται για ένα ακίνητο έκτασης 346.000 τ.μ., για το οποίο βρίσκεται υπό εκπόνηση Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίου Ακινήτου (ΕΣΧΑΔΑ) που θα προβλέπει χρήσεις θεματικού πάρκου, εμπορικού κέντρου και αναψυχής, αλλά τουριστικά καταλύματα, συνεδριακά κέντρα κλπ., καζίνο και τουριστικούς λιμένες όπως αγκυροβόλια, καταφύγια τουριστικών σκαφών κλπ. Το ακίνητο προγραμματίζεται να βγει σε διαγωνισμό μέσα στο καλοκαίρι του 2018. Στην Αττική ένα εξαιρετικής σημασίας ακίνητο προς αξιοποίηση είναι το Ολυμπιακό Ιππικό Κέντρο
Μαρκόπουλου. Πρόκειται για μία έκταση 590.000 τ.μ. και στο υπό εκπόνηση Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίου Ακινήτου (ΕΣΧΑΔΑ) προβλέπονται τομείς ανάπτυξης που θα συνδυάζουν αθλητισμό, πράσινο, πολιτισμό, ήπιες τουριστικές και εμπορικές χρήσεις, χρήσεις εστίασης και αναψυχής, σε μια λογική όπου λειτουργούν συμπληρωματικά με τον χαρακτήρα της ευρύτερης περιοχής. Στην Θεσσαλονίκη, την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, από τα ακίνητα που διαθέτει το ΤΑΙΠΕΔ σε διαδικασία προετοιμασίας είναι η Ακτή και το Κάμπινγκ Αγίας Τριάδας. Στο ακίνητο έκτασης 120.000 μπορούν να αναπτυχθούν χρήσεις τουρισμού και αναψυχής όπως και ξενοδοχειακή μονάδα και κατοικίες. Μεταξύ του ακινήτου και της παραλίας, έχει προβλεφθεί η κατασκευή παραλιακής οδού.
Μπορείτε να ενημερωθείτε για τη ακίνητα του ΤΑΙΠΕΔ στην ιστοσελίδα του https://www.hradf.com/en/portfolio/view/71/cataloguing
24
ε πενδυσεις & α κινητα
ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ