Sekrety Guadalupe

KS. EDUARDO CHÁVEZ SÁNCHEZ

DR INŻ. JOSÉ ASTE TÖNSMANN Korona Północy

Wężownik

Skorpion Panna

Waga Psy Gończe

Wilk

Hydra

Centaur

Wielka Niedźwiedzica Lew

PROF. FERNANDO OJEDA LLANES LAURA IRENE CASTILLO BASURTO

PROF. PHILIP S. CALLAHAN

Mały Pies

José de Ibarra, malarz meksykański

NIE MOŻNA ZROZUMIEĆ tożsamości i religijności Latynoamerykanów z ich głęboko maryjnym charakterem bez poznania historii wizerunku Matki Bożej, która ukazała się Juanowi Diego, zaledwie kilkadziesiąt lat po odkryciu Ameryki. Madonna z Guadalupe jest symbolem ich tożsamości i jedności, a zarazem przykładem inkulturacji chrześcijaństwa. Książka Rosikonia i Górnego pomaga zgłębić to wielkie misterium, jakim jest guadalupiańska ikona Matki Bożej.

Włodzimierz Rędzioch, „Inside Vatican” STOI NA KSIĘŻYCU, zasłania sobą Słońce i okrywa się płaszczem Nieba… Autorzy odsłaniają tajniki objawienia Matki Bożej z Guadalupe. Przedstawiają, przeprowadzoną przez naukowców, zaskakującą analizę Jej wizerunku, zapisane na obrazie informacjie astronomiczne, matematyczne czy geograficzne. Pasjonująco opowiadają o dziejach meksykańskiego katolicyzmu, powstaniach cristeros i rządach bardziej antyklerykalnych niż w PRL. Dominik Zdort, „Rzeczpospolita” TE OCZY ZAKŁÓCAJĄ SEN agnostykom i uczonym dążącym do poznania świętych tajemnic, cudownie zapisanych ręką Matki Bożej na indiańskim płaszczu, na którym pozostawiła swój wizerunek. Reagują na światło jak żywe ludzkie oczy. Widać w nich scenę z objawienia sprzed prawie pięciu wieków. Górny i Rosikoń uchylają przed nami rąbka tajemnicy tego nadprzyrodzonego sekretu.

Lidia Dudkiewicz , „Niedziela” PRZEZ CAŁE NASZE DZIEJE przewija się pragnienie, by odnaleźć materialne ślady tego, co nadprzyrodzone. Obraz Matki Bożej z Guadalupe jest tego żywym przykładem. Czy został namalowany ludzką ręką, czy powstał w wyniku cudu? Ta książka mówi o tym trzeźwo, nie obrażając rozumu, ale wskazuje na możliwość tego, co według Szekspira nie śniło się nawet filozofom.

Krzysztof Zanussi

Papayo 47

Rozszyfrowanie ukrytego kodu

TA PASJONUJĄCA KSIĄŻKA pokazuje, że wbrew znanemu porzekadłu – to Pan Bóg tkwi w szczegółach. Indianie otwierali usta ze zdumienia, gdy na najbardziej niezwykłym obrazie świata widzieli kwiat quincunce – symbol początku kalendarza i nowego życia.

Poznawali, że Niewiasta jest brzemienna. Oglądali „kwiat serca”. Czytelny znak: nie trzeba już wyrywać ludzkich serc. Przeczytaj o Bogu, który schodzi na ziemię. I pozostawia ślady, które można odczytywać bez końca.

Marcin Jakimowicz, „Gość Niedzielny”

Cerro del Tepeyac

SEKRETY GUADALUPE

„NIGDY ŻADEN MALARZ nie będzie zdolny stworzyć wiernej kopii Matki Bożej z Guadalupe”.

sekrety

Orion

BADANIE OBRAZU MATKI BOŻEJ Z GUADALUPE było dla mnie największym doświadczeniem życiowym. Gdy zbliżyłem się do niego, ogarnęło mnie dziwne uczucie, które przeżywali ludzie pracujący nad Całunem Turyńskim (...) Do jakiegoś punktu wierzę w logiczne wyjaśnienia. Można rozłożyć życie aż po atomy, ale co stoi za nimi? Nawet Einstein powiedział: Bóg.

Profesor Philip S. Callahan, biofizyk z Uniwersytetu Florydzkiego

18

28

Cerro de la Estrella

La Malinche 60

56

Chichinautzin

Popocatėpetl

76

Pico de Orizaba

GUADALUPE Rozszyfrowanie ukrytego kodu

3.

2.

1.

5.

4.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

13.

patronat medialny

www.rosikonpress.com

ISBN 978-83-62981-01-4

12.

14.

15.

GRZEGORZ GÓRNY

JANUSZ ROSIKOŃ

SPIS TREŚCI

10 WYZWANIE DLA NAUKI KWADRAT PITAGORASA: Uczeni odkrywają dane

matematyczne, geograficzne, astronomiczne i muzyczne zawarte w obrazie Matki Bożej z Guadalupe.

40

TAJEMNICA TĘCZÓWEK OBRAZ UKRYTY W OKU: Nowoczesne techniki komputerowe ujawniają obecność zasad optyki oraz scenę zbiorową utrwaloną w oczach Maryi na płótnie.

62

NIEZNISZCZALNE PŁÓTNO ZAGADKOWA SZATA: Naukowcy próbują

0, 1, 1, 2, 3, 5, 1 + 2 = 3 2 + 3 = 5 3 + 5 = 8 5 + 8 = 13

8...

8 + 13 = 21 13 + 21 = 34 21 + 34 = 55 34 + 55 = 89

odpowiedzieć na pytanie, dlaczego materiał, który rozpada się po kilkudziesięciu latach, zachował się w doskonałym stanie przez kilka stuleci.

84

1/0 = 0 1/1 = 1 2/1 = 2 3/2 = 1,5 5/3 = 1,6666...

8/5 = 1,6 13/8 = 1,625 21/13 = 1,61538...

34/21 = 1,61904

2 3

8 x 8

5

KRWAWE IMPERIUM

8

BOGOWIE ŁAKNĄ KRWI : Historia Azteków,

którzy stworzyli ludobójczą dyktaturę, opartą na

13 x 13 2 x 2 5 x 5

konieczności składania ofiar w celu podtrzymania istnienia świata.

6

164

1,1001111000110111011…

3 x 3

1,6180339887498948482…

110 ZMIERZCH BOGÓW STARCIE CYWILIZACJI: Dzieje niezwykłego podboju

Meksyku przez Hiszpanów, czyli jak garstka przybyszów zza oceanu pokonała najpotężniejsze państwo na kontynencie.

152 WYJĄTKOWE OBJAWIENIE MISJA JUANA DIEGO: Opowieść o spotkaniu ubogiego

Indianina z Najświętszą Marią Panną i o powstaniu najbardziej niezwykłego obrazu w dziejach Ameryki.

178 UKRYTY SZYFR KOD MARYI: Jak symbole zawarte na obrazie Matki Bożej

z Guadalupe odczytywali Indianie, a jak Hiszpanie – i co z tego wynikło dla późniejszych losów Ameryki Łacińskiej.

224 PATRONKA MEKSYKU VIVA LA VIRGEN DE GUADALUPE!: O tym, że bez Maryi

i chrześcijaństwa nie da się zrozumieć kraju, w którym wciąż trwa walka między cywilizacją życia a cywilizacją śmierci.

5 8 276-277 278-279

PROLOG KALENDARIUM DZIEJE BADAŃ NAD OBRAZEM PODZIĘKOWANIA

K a l en d ariu m

poświęcenie świątyni Templo Mayor w Tenochtitlán

narodziny św. Juana Diego

1474

1485

1487

1492

przegrana wojna Meksyku z USA

proklamowanie niepodległości Meksyku

1828

1848

1521

1519

pierwsza publiczna obrona praw Indian przez o. Antonio de Monteriosa na Haiti

1904

1910

1524

podbicie imperium Azteków przez hiszpańskich konkwistadorów

zamach bombowy w bazylice Matki Bożej z Guadalupe

wybuch rewolucji w Meksyku

papież Paweł III wydaje bullę „Sublimus Dei”

przybycie do Meksyku pierwszych misjonarzy

wylądowanie ekspedycji Cortésa na półwyspie Jukatan

1511

1496

pierwsza wyprawa Krzysztofa Kolumba, odkrycie Ameryki

narodziny Hernána Cortésa

1821

założenie Santo Domingo, pierwszego hiszpańskiego miasta w Ameryce

1917

1921

1531

1537

objawienie Maryi, powstanie obrazu Matki Bożej z Guadalupe i budowa pierwszej świątyni na miejscu objawień

początek rządów Partii Rewolucyjno-Instytucjonalnej

1926 1929 1929 1929

śmierć Hernána Cortésa

1547

1541

śmierć Juana Diego

podbój królestwa Majów przez Francisco de Montejo

zdjęcia obrazu wykonane przez José Carlosa Salinasa Cháveza

druga cristiada

1932 1938

1936

1926-1929

8

ustanowienie święta Matki Bożej z Guadalupe świętem państwowym Meksyku

podniesienie przez Piusa X kościoła w Tepeyac do rangi bazyliki Matki Bożej z Guadalupe

uchwalenie antyklerykalnej konstytucji

pierwsza cristiada, ukrycie obrazu poza bazyliką

zdjęcia obrazu wykonane przez Alfonso Marcue Gonzalesa

1548

badanie włókna tilmy przez Richarda Kuhna

1951

napisanie „Nican mopohua” przez Antonio Valeriano

1548

powstanie Kodeksu Escalady z najstarszym wizerunkiem Matki Bożej z Guadalupe

masakra studentów w Tlatelolco

1968

zasłonięcie obrazu szkłem

budowa drugiej świątyni na miejscu objawień

1553 1554

1622 1629 1635 1647

1582

wprowadzenie kalendarza gregoriańskiego

seria wielkich powodzi w Meksyku

pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Meksyku, badania Philipa Callahana i José Aste Tönsmanna

1976

1979

budowa nowej bazyliki Matki Bożej z Guadalupe

1990

ogłoszenie wyników badań obrazu przez Tanco Becerrę

1649

wydanie drukiem „Nican mopohua”

trzecia pielgrzymka Jana Pawła II do Meksyku

1993

druga pielgrzymka Jana Pawła II do Meksyku, beatyfikacja Juana Diego

1666

ogłoszenie Matki Bożej z Guadalupe patronką stolicy Meksyku

1709

budowa barokowego kościoła na miejscu objawień

1737

2000

czwarta pielgrzymka Jana Pawła II do Meksyku

1746

ogłoszenie Matki Bożej z Guadalupe patronką wicekrólestwa Nowej Hiszpanii

koniec rządów Partii Rewolucyjno-Instytucjonalnej, wybór Vicente Foxa na prezydenta

1999

ogłoszenie rezultatów badań obrazu przez Miguela Cabrerę

1757

ogłoszenie wyników badań obrazu przez José Ignacio Bartoloche

1767

wypędzenie jezuitów z posiadłości hiszpańskich

1789

pierwsze niepodległościowe powstanie pod wodzą ks. Miguela Hidalgo

1791

1810

oblanie obrazu kwasem azotowym

założenie Wyższego Instytutu Studiów Guadalupiańskich (ISEG)

2002

piąta pielgrzymka Jana Pawła II do Meksyku, kanonizacja Juana Diego

2003

9

erma R iao L m r Le

Valle de Bravo

57

Jocotitlﾃ｡n

Cerro del Tepeyac 47 18

63 55

28

Chichinautzin

Cerro de la Estrella

La Malinche

60

76

56

Pico de Orizaba

Popocatﾄ用etl

os

Nevado de Toluca

Papayo

Rio Coa lzacoalc

M

E

K

S

Y

K

KWADRAT PITaGoRASA

Wyzwanie dla nauki

[

ROZDZ IAŁ 1

]

Wyzwanie dla nauki Mexico City MEK SYK

12

OBRAZ MATKI BOŻEJ

z Guadalupe – obiekt czci dla wiernych, zagadka dla naukowców.

Od kilku wieków obraz Matki Bożej z Guadalupe przyciąga uwagę badaczy.

Nawet dziś zajmują się nim naukowcy z całego świata: matematycy, fizycy, geografowie, astronomowie. Wszyscy mówią o tajemnicy, jaką kryje w sobie ten obiekt.

Na przestrzeni stuleci płótno z wizerunkiem Madonny było wielokrotnie badane przez kolejne ekipy uczonych.

Pierwsze systematyczne studia nad obrazem, przeprowadzone przez grupę medyków oraz malarzy, odbyły się w latach 1633–1666.

W wieku XVII nauka nie dysponowała jednak tak precyzyjnymi narzędziami badawczymi, by zarejestrować niektóre z fenomenów związanych z wizerunkiem Matki Bożej z Guadalupe. Stało się to możliwe na skutek odkryć naukowych i wynalazków

wizerunek Madonny z Guadalupe PLAMA POWSTAŁA

SZEW ŁĄCZĄCY

dwie części tilmy przebiega niemal przez środek wizerunku

SZEROKOŚĆ 105 cm

ŚW. JUAN DIEGO – to właśnie na jego płaszczu

widnieje wizerunek Matki Bożej z Guadalupe.

WYSOKOŚĆ 195 cm

na skutek wylania kwasu azotowego w wieku XVIII

Wyzwanie dla nauki

SEKR ET Y GUA DA LUPE

technologicznych, które pojawiły się dopiero w XX stuleciu. Zainspirowały one ks. Mario Rojasa Sáncheza do wskazania nowego kierunku badań nad wizerunkiem.

Ten meksykański kapłan wyszedł z założenia, że skoro obraz jest rodzajem przesłania, które zawiera szereg komunikatów – jednych zrozumiałych dla Indian, drugich czytelnych dla Europejczyków – to być może przechowuje on także pewne wiadomości, możliwe do odszyfrowania jedynie w świetle wiedzy naukowej. Rozumując w ten sposób, ks. Rojas postanowił w 1988 roku wykonać pewien zaskakujący eksperyment.

Nie dawało mu bowiem spokoju rozmieszczenie na szacie Maryi kwiatów magnolii (las flores tepetl). Ich układ nie mógł być przypadkowy, a jednak pozostawał do końca niezrozumiały zarówno w perspektywie mitologii azteckiej, jak i symboliki chrześcijańskiej.

Dociekliwy kapłan nałożył zatem na obraz Matki Bożej z Guadalupe mapę geograficzną Meksyku w skali jeden do miliona. Uczynił to w ten sposób, by quincunce, czyli „kwiat Słońca” na łonie Maryi, symbol absolutnej boskości i transcendencji, znalazł się na mapie dokładnie tam, gdzie leży wzgórze Tepeyac, czyli miejsce objawień Najświętszej Maryi

8 mm

NA NASTĘPNYCH STRONACH: obraz

Matki Bożej z Guadalupe w całej okazałości.

OKO NA OBRAZIE MARYI – średnica

tęczówki wynosi 8 mm.

SE K RET Y G UADALU PE

Wyzwanie dla nauki

kanami i szczytami: La Malinche, Papayo (3640 m n.p.m.), Popocatépetl, Tepeyac, Jocotitlán (3928 m n.p.m.), kompleksem wulkanów Valle de Bravo (do 3500 m n.p.m.), Chichinautzin (3476 m n.p.m.) i Nevado de Toluca (4690 m n.p.m.).

Gwiazda na głowie Madonny znalazła się zaś tam, gdzie wznosi się Pico de Orizaba.

Według matematycznych obliczeń profesora Ojedy zgodność punktów na obu płaszczyznach wyniosła tym razem 92,09 proc. Czy jakikolwiek kartograf z XVI wieku, a więc z czasów, gdy powstał obraz Matki Bożej z Guadalupe, dysponował technikami i narzędziami pozwalającymi na stworzenie równie dokładnej mapy? Takiej precyzji nie osiągnęli ani Aztekowie, ani Hiszpanie, dla których Meksyk stanowił wówczas terra incognita, czyli ziemię nieznaną.

Jeżeli potraktujemy jednak tę informację jako część przesłania zawartego w piktograficznym zapisie – i odczytamy ją tak, jak Aztecy zwykli odczytywać swoje kodeksy – to jej treść jest następująca: Matka Boża z Guadalupe wpisała się w krajobraz Meksyku, stała się nieodłączną częścią tej ziemi. W jej łonie narodziło się nowe Słońce, które rozpoczęło nową erę w dziejach świata.

Ksiądz Mario Rojas postanowił też zbadać dokładnie układ gwiazd zapisany na płótnie. W tym celu zaprosił do współpracy astronoma, doktora Juana Romero Hernandeza Illescasa, który miał własne obserwatorium. Badania układów gwiezdnych prowadzone przez nich przez cały rok 1981 wykazały, że układ gwiazd na obrazie

DWAJ MEKSYKAŃSCY ASTRONOMOWIE:

Eddie Salazar Gamboa i Daniel Flores Gutierrez potwierdzili odkrycia Fernando Ojedy.

PROF. FERNANDO OJEDA LLANES

dokonał niezwykłych odkryć na obrazie Matki Bożej z Guadalupe.

GWIAZDOZBIORY NA PŁÓTNIE zostały

Korona Północy

Wężownik

Wolarz Skorpion

Warkocz Bereniki

utrwalone w sposób odwrotny niczym w lustrzanym odbiciu.

Tak wygląda więc mapa nieba nad Meksykiem, jednakże widziana nie z perspektywy Ziemi, lecz z drugiej strony – z kosmosu.

Panna Waga Psy Gończe

Hydra

Smok

Wielka Niedźwiedzica

Lew

Wilk Centaur

Krzyż Południa

Woźnica

Bliźnięta

Mały Pies

23 Orion Byk Wielki Pies

PROFESOR MATEMATYKI

Fernando Ojeda twierdzi, że w obrazie Matki Bożej z Guadalupe zakodowana została geometryczna doskonałość obecna w świecie przyrody.

24

PÓŁNO BIEGUN CNY NIEBIE SKI

RÓW NIEB NIK IESKI

PŁASZCZYZNA EKLIPTYKI

GŁOWA MATKI BOŻEJ NA OBRAZIE jest

POŁUDNIOWY BIEGUN NIEBIESKI

jest identyczny z tym, jaki rozpościerał się nad Meksykiem w grudniu 1531 roku, gdy doszło do objawienia Matki Bożej z Guadalupe.

Z czasem powstało jednak specjalistyczne oprogramowanie komputerowe, pozwalające odtworzyć taką mapę nieba, jaka była widoczna w jakimkolwiek momencie przeszłości z dowolnego punktu na kuli ziemskiej. W ten sposób zdołano ustalić, że układ gwiezdny na obrazie Matki Bożej z Guadalupe jest dokładnie taki sam, jaki był nad stolicą Meksyku 12 grudnia 1531 roku o godzinie 6.45 rano. Analiza „Nican mopohua”, czyli najstarszego dokumentu historycznego na temat objawień guadalupiańskich, napisanego przez Antonia Valeriano, wskazuje, że najprawdopodobniej była to dokładnie ta chwila, w której doszło do kluczowego wydarzenia dla całej relacjonowanej tu historii. W tym momencie bowiem – o czym jeszcze opowiemy szerzej – Indianin Juan Diego rozwinął przed biskupem Juanem de Zumárraga swój płaszcz.

Gdyby czerwonoskóry gość stanął przed obliczem hierarchy pięć minut wcześniej (o godzinie 6.40) lub pięć minut później (o 6.50) – mapa nieba nad nimi byłaby zupełnie inna, np. gwiazdozbiór Korona Północy nie wieńczyłby tak doskonale skroni Maryi, jak dzieje się to na obrazie.

Dla kapłanów azteckich miało wielkie znaczenie, że Corona Borealis znajduje się na głowie Madonny, gwiazdozbiór Panny na jej dziewiczym sercu, a Bliźnięta na kolanach Maryi. Równie doniosłą rolę odgrywał fakt, że zdarzenie miało miejsce w momencie

nachylona pod takim samym kątem jak równik do płaszczyzny orbity ziemskiej – 23,5 stopnia.

25

ROZMIESZCZENIE KWIATÓW

magnolii na sukni Maryi odpowiadające lokalizacji wulkanów na terenie Meksyku.

Na mapie zaznaczone są odległości między najbliższymi szczytami.

KWIAT MAGNOLII

30

z obrazu Matki Bożej z Guadalupe.

przesilenia zimowego – od tego poranka każdy następny dzień był coraz dłuższy. Dla Indian stanowiło to symboliczną datę, oznaczającą budzenie się ze śmierci do nowego życia.

Choć cywilizacja europejska pod wieloma względami przewyższała indiańską, nie dotyczyło to jednak astronomii. Aztekowie dysponowali precyzyjniejszym kalendarzem, dlatego wiedzieli, że do przesilenia zimowego doszło w dniu, który dla Hiszpanów wypadał 12 grudnia. Cała rzecz w tym, że na Starym Kontynencie posługiwano się wówczas niedoskonałym kalendarzem juliańskim, który spóźniał się o jeden dzień na 128 lat. Ten błąd został skorygowany przez Europejczyków dopiero w 1582 roku, gdy papież Grzegorz XIII wprowadził nowy kalendarz słoneczny, zwany od jego imienia gregoriańskim.

Le

rma R ai o L e rm

Valle de Bravo

57

Jocotitlán

Cerro del Tepeyac 47 18

63 28

55

Chichinautzin Nevado de Toluca

Papayo

Cerro de la Estrella

La Malinche

60

76

56

Pico de Orizaba

Popocatėpetl

s Rio Coa lzacoalco

STANY ZJEDNOCZONE

MEKSYK

Pacy

ficzn

y pi

erś

cie

no

gni

Zatoka Meksykańska

M

E

K

S

Y

K

erde Rio V

a GWATEMALA

Odkrycia dotyczące układu gwiazd na obrazie potwierdzili dwaj meksykańscy astronomowie: Daniel Flores Gutierrez z Narodowego Uniwersytetu Meksyku oraz Eddie Salazar Gamboa z Autonomicznego Uniwersytetu Jukatanu. Posługując się programem komputerowym Redshift 7, naukowcy porównali położenie dwunastu konstelacji na obrazie Matki Bożej z Guadalupe z mapą nieba nad Meksykiem 12 grudnia 1531 roku o godzinie 6.45.

Okazało się, że w przypadku siedmiu gwiazdozbiorów owa korelacja wynosi 100 proc., dla dwóch innych konstelacji – 95 proc., zaś dla trzech pozostałych – 99, 94 i 91 proc. Oznacza to, że twórca obrazu Matki Bożej z Guadalupe dysponował w XVI wieku wiedzą, która stała się dostępna ludzkości dopiero w ostatnich dziesięcioleciach na skutek komputeryzacji.

31

OBRAZ UKRYTY W OKU

Tajemnica tęczówek

42 JOSÉ ASTE TÖNSMANN w swojej pracowni w Cuernavaca pokazuje Grzegorzowi Górnemu

przez szkło powiększające źrenice na obrazie Matki Bożej z Guadalupe.

[

ROZDZ IAŁ 2

]

Tajemnica tęczówek Technologia cyfrowa popchnęła naukę do przodu. Dzięki jej zastosowaniu peruwiański inżynier José Aste Tönsmann mógł powiększyć oczy na obrazie Matki Bożej z Guadalupe i odkryć w jej tęczówkach niezwykłą scenę.

Dziadek Tönsmanna przybył w XIX stuleciu z Niemiec do Peru jako osadnik. On sam z kolei w latach siedemdziesiątych XX wieku przeniósł się do Meksyku, gdzie rozpoczął pracę w centrum naukowo-badawczym IBM. Pewnego razu w jego ręce wpadło wydawane w Stanach Zjednoczonych hiszpańskojęzyczne czasopismo „Vision”, w którym znalazł interesujący artykuł. Jego autor pisał, że w oczach Matki Bożej z Guadalupe na słynnym obrazie dostrzeżono wizerunek ludzkiej postaci. Tönsmann poczuł dreszcz emocji. Pomyślał, że jeśli ludziom posługującym się jedynie szkłem powiększającym udało się dokonać takiego odkrycia, to o ileż większe możliwości otwierają się przed kimś, kto dysponuje najnowocześniejszą technologią komputerową. W 1979 roku postanowił więc zająć się tą sprawą.

Wtedy jeszcze peruwiański inżynier nie wiedział, że badania nad fenomenem oczu Madonny trwały już od kilkudziesięciu lat. Jako pierwszy dostrzegł, że coś może kryć się w oczach Matki Bożej, oficjalny fotograf bazyliki, Alfonso Marcue Gonzales, który robił zdjęcia

INŻ. TÖNSMANN

z kolegami jako młody pracownik IBM w latach 70. ubiegłego stulecia.

43

SE K RET Y G UADALU PE

DR JAVIER TORROELLA BUENO był

pierwszym z wielu okulistów, którzy zbadali oko na obrazie Madonny z Guadalupe.

48

Tajemnica tęczówek

refleksu źrenica rozjaśnia się rozproszonym blaskiem, dając wrażenie wklęsłej rzeźby. (…) Taki refleks jest niemożliwy do osiągnięcia na płaskiej powierzchni”.

Lavoignet za pomocą oftalmoskopu przebadał wiele oczu na różnych portretach, malowanych rozmaitymi technikami, a także ich fotograficznych kopii, ale na żadnym nie zaobserwował podobnego refleksu. Okazało się, że oczy na obrazie Matki Bożej z Guadalupe mają wszystkie cechy, jakie posiada żywe oko ludzkie. Nie ma tego natomiast na żadnym obrazie Madonny pędzla Rafaela, Murilla czy van Dycka.

Odkrycie dokonane przez meksykańskich okulistów stało się możliwe dzięki badaniom niemieckiego fizyka Hermanna von Helmholtza, który w 1880 roku opracował teorię akomodacji oka. Powstaje pytanie: w jaki sposób jakikolwiek twórca mógł zastosować to prawo na XVI-wiecznym obrazie?

Doktor Lavoignet potwierdził spostrzeżenia doktora Torroelli Bueno, że w oczach Maryi widoczne jest popiersie tego samego brodatego mężczyzny, przy czym jego wizerunek w obu tęczówkach nie jawi się jako identyczny. Okuliści wyjaśnili, skąd się wzięły różnice odbicia zakodowanego w prawym i w lewym oku Maryi. Otóż są one wynikiem naturalnej dla ludzkiego oka krzywizny rogówki. Asymetryczność tych samych postaci w obu źrenicach jest zgodna z odkryciami poczynionymi jeszcze w XIX stuleciu przez Jana Ewangelistę Purkyniego oraz Louisa Josepha Sansona – i można to doskonale sprawdzić na przykładzie żywego oka. Żaden artysta nie byłby w stanie uzyskać takiego efektu.

Doktor Lavoignet doszedł więc do wniosku, że oczy Madonny na obrazie reagują analogicznie jak u żywego człowieka. Dostrzegł nawet wyraźnie, jak ręka z dłonią brodatego mężczyzny w tęczówce Maryi przechodzi przez okrąg źrenicy, co wywołuje efekt stereoskopowy.

Odkrycia dokonane przez Torroellę Bueno i Lavoigneta potwierdzili okuliści badający obraz w następnych latach: Ismael Ugalde Nieto, Jaime Palacios, Guillermo Silva Rivera i Ernestina Zavaleta.

W 1962 roku obraz ukryty w oczach Maryi przebadało amerykańskie małżeństwo, Charles i Isabelle Wahling. On był okulistą, ona optykiem. Dokonując 25-krotnego powiększenia wizerunku, dostrzegli w oczach Maryi kolejne dwie postaci obok brodatego mężczyzny.

W latach 1974 i 1975 obraz zbadał meksykański okulista – doktor Enrique Graue, który potwierdził ustalenia swych poprzedników. Jak relacjonował, spoglądając przez wziernik do wnętrza oka, zdumiał się ogromnie: „Nie mogę pozbyć się wrażenia, że to zjawisko nadludzkie. Do tego stopnia oczy te przypominają oczy żywego człowieka, że podczas jednego z badań, gdy dokonywałem obserwacji oftalmoskopem, nagle przyłapałem się na tym, że powiedziałem na głos: bardzo proszę spojrzeć nieco w górę”.

W sierpniu 1975 roku oczy Madonny zbadał meksykański chirurg Amado Jorge Kuri i wydał oficjalną ekspertyzę. On także zauważył występowanie efektu Purkyniego-Sansona

EFEKT WIDZENIA STEREOSKOPOWEGO, zaobserwowany w oczach na obrazie Matki Bożej z Guadalupe, charakterystyczny jest dla niektórych ssaków, w tym również dla ludzi. Nie zetknięto się z nim natomiast nigdy na żadnym ze znanych dzieł sztuki.

widzenie trójwymiarowe

B

A

C Horopter D Przestrzeń Panuma

Efekt ten polega na tym, że w dwóch gałkach ocznych, skierowanych w tym samym kierunku, powstają dwa bardzo podobne do siebie obrazy, które mózg składa w jeden obraz. a1 b 1

dc1

Zjawisko Purkyniego-Sansona

c1 ba

d

EFEKT ZAOBSERWOWANY W OCZACH MATKI BOŻEJ z Guadalupe wziął swe miano od nazwisk dwóch naukowców: czeskiego anatoma Jana Ewangelisty Purkyniego (1787–1869) i francuskiego okulisty Louisa Josepha Sansona (1790–1841), którzy pierwsi odkryli i opisali to zjawisko.

Polega ono na uchwyceniu, w jaki sposób odbija się światło od różnych części oczu. Kiedy obserwujemy przechodzenie skupionej wiązki światła przez oko pod kątem, dostrzec możemy cztery odbicia: od zewnętrznej i od wewnętrznej powierzchni rogówki oraz od przedniej i tylnej powierzchni soczewki. Ostatni obraz w odróżnieniu od trzech poprzednich jest odwrócony. Tego typu zjawisko zaobserwować można w organizmach żywych, ale nie na obrazie, zwłaszcza na takim, na którym tęczówka ma wielkość 8 milimetrów.

SE K RET Y G UADALU PE

INŻ. TÖNSMANN

rozpoczął badania obrazu Matki Bożej z Guadalupe w latach 70. zeszłego wieku, od samego początku korzystając z komputerów ówczesnej generacji.

PODZIAŁ CZARNO-BIAŁEJ FOTOGRAFII

obrazu Matki Bożej z Guadalupe na 10 rodzajów kwadratów w zależności od ich stopnia nasycenia czernią.

50

Tajemnica tęczówek

oraz przyznał, że w tęczówkach dostrzec można postać mężczyzny z wyraźnie widoczną głową, szyją oraz prawą ręką. Podsumowując, oświadczył, że choć wydaje się to absurdalne, jednak oczy Maryi na obrazie wyglądają jak u żywego człowieka.

Następne badania przeprowadził w grudniu 1975 roku okulista doktor Eduardo Turati Alvarez, który nie tylko potwierdził odkrycia poprzednich lekarzy, lecz także rozszerzył dokonane przez nich ustalenia. Orzekł, że obraz widoczny w tęczówce Maryi nie mógł powstać na skutek użycia żadnej ze znanych technik malarskich. Skonstatował natomiast, że w największym stopniu przypomina on odbicie obrazu, analogiczne do tego, jakie rejestruje żywe oko.

Dzięki firmie Kodak, która specjalnie dla tych badań udostępniła najdoskonalszą aparaturę fotograficzną, Alvarez doszedł do wniosku, że wizerunek w oczach Madonny sprawia wrażenie, jakby był „przylepiony” czy „wydrukowany” na płótnie, a nie namalowany na nim. Korzystając z lepszego sprzętu od swych poprzedników, zobaczył wyraźnie w tęczówkach Matki Bożej obok postaci brodatego mężczyzny odbicie dwóch innych, nieco mniejszych postaci.

W 1976 roku swe orzeczenie okulistyczne wydał doktor Javier Torroella Bueno, który zajmował się badaniem obrazu przez dwadzieścia lat. Potwierdził, że w obu tęczówkach widać postać mężczyzny z brodą. Fakt, że odbicie tego samego człowieka utrwaliło się zarówno w prawym, jak i lewym oku, wykluczał – jego zdaniem – hipotezę iluzji optycznej. Przeciwko wersji iluzji przemawiało również to, iż różnice między dwoma wizerunkami w źrenicach odpowiadały dokładnie reakcji ludzkiego oka, zgodnej z zasadami optyki.

W 2008 roku wspomniany już meksykański matematyk Fernando Ojeda Llanes, wychodząc z założenia, że w lewej i prawej tęczówce Maryi utrwalone zostały te same figury oraz

JOSÉ ASTE TÖNSMANN

przez szkło powiększające obserwuje powiększenie zdjęcia obrazu Madonny z Guadalupe.

Dzięki temu widzi wyraźniej szczegóły w oku Maryi.

51

KS. EDUARDO CHÁVEZ SÁNCHEZ

w serii:

DR INŻ. JOSÉ ASTE TÖNSMANN Korona Północy

Wężownik

Wolarz Skorpion Panna

Warkocz Bereniki

Waga Psy Gończe

Wilk

Hydra

Centaur Smok Wielka Niedźwiedzica Lew

Mały Pies

PROF. FERNANDO OJEDA LLANES

LAURA IRENE CASTILLO BASURTO

sekrety

PROF. PHILIP S. CALLAHAN Orion

Śledztwo w sprawie Świętego Kielicha

BADANIE OBRAZU MATKI BOŻEJ Z GUADALUPE było dla mnie największym doświadczeniem życiowym. Gdy zbliżyłem się do niego, ogarnęło mnie dziwne uczucie, które przeżywali ludzie pracujący nad Całunem Turyńskim (...) Do jakiegoś punktu wierzę w logiczne wyjaśnienia. Można rozłożyć życie aż po atomy, ale co stoi za nimi? Nawet Einstein powiedział: Bóg.

Profesor Philip S. Callahan, biofizyk z Uniwersytetu Florydzkiego José de Ibarra, malarz meksykański

TA PASJONUJĄCA KSIĄŻKA pokazuje, że wbrew znanemu porzekadłu – to Pan Bóg tkwi w szczegółach. Indianie otwierali usta ze zdumienia, gdy na najbardziej niezwykłym obrazie świata widzieli kwiat quincunce – symbol początku kalendarza i nowego życia.

Poznawali, że Niewiasta jest brzemienna. Oglądali „kwiat serca”. Czytelny znak: nie trzeba już wyrywać ludzkich serc. Przeczytaj o Bogu, który schodzi na ziemię. I pozostawia ślady, które można odczytywać bez końca.

Marcin Jakimowicz, „Gość Niedzielny” NIE MOŻNA ZROZUMIEĆ tożsamości i religijności Latynoamerykanów z ich głęboko maryjnym charakterem bez poznania historii wizerunku Matki Bożej, która ukazała się Juanowi Diego, zaledwie kilkadziesiąt lat po odkryciu Ameryki. Madonna z Guadalupe jest symbolem ich tożsamości i jedności, a zarazem przykładem inkulturacji chrześcijaństwa. Książka Rosikonia i Górnego pomaga zgłębić to wielkie misterium, jakim jest guadalupiańska ikona Matki Bożej.

Włodzimierz Rędzioch, „Inside Vatican”

FENIKS 2014

STOI NA KSIĘŻYCU, zasłania sobą Słońce i okrywa się płaszczem Nieba… Autorzy odsłaniają tajniki objawienia Matki Bożej z Guadalupe. Przedstawiają, przeprowadzoną przez naukowców, zaskakującą analizę Jej wizerunku, zapisane na obrazie informacjie astronomiczne, matematyczne czy geograficzne. Pasjonująco opowiadają o dziejach meksykańskiego katolicyzmu, powstaniach cristeros i rządach bardziej antyklerykalnych niż w PRL. Dominik Zdort, „Rzeczpospolita” TE OCZY ZAKŁÓCAJĄ SEN agnostykom i uczonym dążącym do poznania świętych tajemnic, cudownie zapisanych ręką Matki Bożej na indiańskim płaszczu, na którym pozostawiła swój wizerunek. Reagują na światło jak żywe ludzkie oczy. Widać w nich scenę z objawienia sprzed prawie pięciu wieków. Górny i Rosikoń uchylają przed nami rąbka tajemnicy tego nadprzyrodzonego sekretu.

Lidia Dudkiewicz , „Niedziela” PRZEZ CAŁE NASZE DZIEJE przewija się pragnienie, by odnaleźć materialne ślady tego, co nadprzyrodzone. Obraz Matki Bożej z Guadalupe jest tego żywym przykładem. Czy został namalowany ludzką ręką, czy powstał w wyniku cudu? Ta książka mówi o tym trzeźwo, nie obrażając rozumu, ale wskazuje na możliwość tego, co według Szekspira nie śniło się nawet filozofom.

Krzysztof Zanussi

Rozszyfrowanie ukrytego kodu

„NIGDY ŻADEN MALARZ nie będzie zdolny stworzyć wiernej kopii Matki Bożej z Guadalupe”.

SEKRETY GUADALUPE

TAJEMNICA GRAALA

Cerro del Tepeyac

Papayo 47

18

28

Cerro de la Estrella

La Malinche 60

56

Chichinautzin

Popocatėpetl

76

Pico de Orizaba

GUADALUPE Rozszyfrowanie ukrytego kodu 3.

2.

FENIKS 2013

Na granicy światów: Europy i Ameryki, rozumu i wiary, życia i śmierci.

1.

5.

4.

JANUSZ ROSIKOŃ

6.

7.

8.

9.

10.

11.

13.

12.

patronat medialny

GRZEGORZ GÓRNY Reżyserzy kręcą filmy w stylu „Archiwum X” czy „Kod da Vinci”, by zabrać nas do królestwa fikcji i stworzyć pozór tajemnicy. My nie musieliśmy uciekać w nierzeczywistość. Podjęliśmy wyprawę do Meksyku, by w realnym życiu dotknąć prawdziwej tajemnicy, zgłębić sekret niezwykłego obrazu i odczytać zaszyfrowany w nim kod.

www.rosikonpress.com

14.

15.

ISBN 978-83-62981-01-4

GRZEGORZ GÓRNY

JANUSZ ROSIKOŃ

Moje marzenie się spełniło. Stanąłem naprzeciw Matki Bożej z Guadalupe, wizerunku „polaroidowego”, który ukazał się w jednej chwili, tyle że bez użycia jakichkolwiek związków chemicznych.

Fotografując szczegóły obrazu, od razu dało się zauważyć jego piękno i niezwykłość potwierdzoną potem w rozmowach ze znanymi naukowcami.