“Heerenveen wil toonaangevend zijn”

Ze groeide op in Sint Johannesga waar ze vanaf haar tweede jaar woonde. Hedwich Rinkes voelde zich soms een beetje een vreemde eend in het dorp. “Ik was import. En dat gevoel is eigenlijk altijd wel gebleven. Maar ik heb er geleerd mijn eigen plan te trekken”, zegt ze in haar sfeervolle werkkamer op het gemeentehuis van Heerenveen. Sinds 2020 is wethouder, met onder meer economie, circulariteit, Europa en internationaal, recreatie en toerisme, cultuur en Frysk in haar portefeuille.

Als verantwoordelijke bestuurder streeft ze ernaar dat haar gemeente de toonaangevende rol binnen de circulaire samenleving blijft vervullen en vergroot. Heerenveen is goed op weg. Samen met de provincie trad Heerenveen kortgeleden toe tot Chemport Europe, een netwerk van organisaties die samen één doel voor ogen hebben: in 2023 wil Chemport koploper zijn van groene chemie in Europa. Noordelijke kennisinstellingen, bedrijven en dus ook overheden sloegen hiervoor de handen ineen. Het netwerk, met verder ook deelname van de chemieclusters Delfzijl en Emmen en de verzamelde kennis vanuit de Universiteit van het Noorden, moet naast verduurzaming ook tot meer werkgelegenheid leiden.

In en rond Heerenveen is de expertise op het gebied van circulaire plastics en recycling de laatste jaren enorm toegenomen. De basis voor een Circular Valley in de gemeente is de samenwerking tussen alle bedrijven: partijen die circulair werken of die van plan zijn om de kringloop binnen hun organisatie te verbeteren. Als het de bedrijven goed gaat, profiteert de samenleving hier ook van: de biodiversiteit versterkt, we hebben minder afval, er ontstaat energie uit nieuwe bronnen, de gezondheid van mens en dier verbetert en het algehele welzijn neemt toe. Om maar een paar voordelen te noemen.

“Een bedrijf als NTCP”, zegt Rinkes, “is op zichzelf al een heel mooi voorbeeld van wat circulair eigenlijk inhoudt.” Het Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics doet onafhankelijk laboratoriumonderzoek naar huishoudelijk afval en zorgt ervoor dat het plastic uit het afval uiteindelijk volledig recyclebaar is. “Het afval wordt een grondstof.” Met NTCP, maar ook dankzij de inzet van bedrijven zoals KSI Recycling, Morssinkhof Plastics, Blue Cycle en Nedcam is de bijdrage van Heerenveen aan Chemport Europe en aan het innovatief oplossen van de afvalproblematiek significant.

Hedwich Rinkes studeerde organisatiekunde aan de Vrije Universiteit. Een tegenhanger van bedrijfskunde, zegt ze. Het was een studie die haar belangstelling voor grote verandervraagstukken verder vergrootte. Ze ging aan de slag als programmamanager bij onder meer Tjongerschans en werkte voor de vier Friese ziekenhuizen. “Een ontzettend interessante tijd”, zegt ze. Het ging om grote vraagstukken, zoals de toegenomen druk op de zorg en het toekomstperspectief van specialistische zorg.” Ze trad toe tot de cliëntenraad van Tjongerschans en behartigde als zodanig de belangen van patiënten en cliënten. Opkomen voor hen die deze hulp door omstandigheden extra goed kunnen gebruiken: het is een vanzelfsprekendheid voor de CDAbestuurder die “het idealisme als vuur” graag laat ontbranden. “Maar je moet ook pragmatisch zijn.”

Heerenveen is met Leeuwarden, Smallingerland en SúdwestFryslân een van de zogenoemde F4-gemeenten. Een netwerk dat de Friese belangen vanuit onder meer Innovatiepact Fryslân in Europa verdedigt. Wat goed is voor de provincie is uiteindelijk ook goed voor de kernen in alle gemeenten en dus ook Heerenveen. “Samen hebben we heel wat te bieden en vertellen we een overtuigend verhaal”, zegt Rinkes, doelend op de aanwezige deskundigheid in Fryslân over onder andere water (Wetsus), kennis (Universiteit van het Noorden) en circulariteit (Chemport).

De klimaattransitie, de energiecrisis; de grote vraagstukken van deze tijd vragen om een langetermijnvisie. Politici worden elke vier jaar beoordeeld - en afgerekend - op wat ze hebben bereikt. Terwijl de resultaten van het gevoerde beleid in het geval van de grote verandervraagstukken dan nog niet bekend zijn. Dan wil je als bestuurder toch het succes claimen, want zo werkt het toch in de politiek? “Ik zie dat dus niet zo. Ik geef het stokje graag door en dan mag iemand anders het succes verzilveren, als dat zo loopt. Ik wil mijn bijdrage leveren. Daar gaat het om, en daar mag je me op afrekenen.”

Ze is blij dat Frysk onder haar bestuurlijke verantwoordelijkheid valt. “Want ik houd enorm van de schoonheid van taal. En Frysk is de taal van mijn hart.” Ze leest veel. Nederlandse literatuur maar ook Scandinavische thrillers. En ze schrijft graag. “Dat kan van alles zijn, wat er maar in mij opkomt. Soms zijn het frustraties of juist kansen, dan weer losse gedachten. Het is een bijzonder gevoel wanneer ik woorden aan mijn gedachte geef.” Op haar verjaardag kreeg ze een leeg boek. “Misschien ga ik ooit nog wel het boek over mijn leven schrijven. Ik zie het wel. Want ooit wil ik meer gaan schrijven.”

Uitgeleerd ben je nooit; het zou zomaar een levensfilosofie van de 44-jarige moeder van twee kinderen kunnen zijn. Ze wil zich blijven ontwikkelen. “Ik heb een coach die mij een spiegel voorhoudt. Die laat mij vervolgens mijn eigen plaatje vormen.” Ze schrijft en tekent ook. Visual Changemaking, heet de methode waarbij je door middel van tekeningen krachtiger kunt communiceren. “Ingewikkelde ideeën door een tekening duidelijk maken.”

Tekenen, lezen, de gesprekken die ze met haar gezin thuis voert, de spiegel van haar coach: ze vormen de brandstof voor haar welzijn. Zodat ze kan doen waarvoor ze op de wereld is. Zodat haar eigen, kleine kringloop in werking wordt gezet. Want als je geeft, krijg je er iets voor terug, vindt ze. “Ik sprak onlangs met een directeur van een transportbedrijf in onze gemeente. Die vertelde dat het slecht ging met een van zijn chauffeurs. De man had schulden en er was loonbeslag gelegd. Het bedrijf heeft zijn schulden vervolgens afgekocht en de chauffeur is weer gaan werken. De directeur kreeg er een ontzettend gemotiveerde werknemer voor terug. Dat is ook een heel mooi voorbeeld van circulair werken!”