ONZE VOOROUDERS jaargang 2015

Page 1

België-Belgique P.B.

8700 TIELT 1 P 005988

ONZE VOOROUDERS

Website FV - Tielt

fv-tielt.familiekunde-vlaanderen.be

Driemaandelijks tijdschrift van Familiekunde Vlaanderen

Regio Tielt.

18de jaargang nr. 1 - januari 2015

Afgiftekantoor 8700 TIELT 1

Verantwoordelijke uitgever: Jan Callens, Tieltstraat 15 - 8740 PITTEM

ONZE VOOROUDERS

Is een genealogisch tijdschrift en informatieblad uitgegeven door FV-Tielt, dat driemaandelijks verschijnt, telkens bij het begin van het kwartaal.

Ons werkgebied valt samen met de (deel)gemeenten van het vroeger bestuurlijk en kiesarrondissement Tielt (Aarsele, Ardooie, Dentergem, Egem, Kanegem, Koolskamp, Markegem, Meulebeke, Oeselgem, Ooigem, Oostrozebeke, Pittem, Ruiselede, Schuiferskapelle, Sint-Baafs-Vijve, Tielt, Wakken, Wielsbeke, Wingene en Zwevezele) daarbij aansluitend Gottem, Lotenhulle, Poeke, Vinkt en Wontergem.

Het leesgeld bedraagt 5,00 euro per jaar over te schrijven op het rekeningnummer

IBAN BE51 8002 2704 6362 van FV - Tielt, Schuiferskapelsesteenweg 29 te 8700 Tielt. (voor lezers uit het buitenland 10,00 euro).

Een vrijwillige surplus als steun is zeer welkom !!!!

Redactie: Fons Das, Luxemburglaan 18, 8700 Tielt, tel.: 051/40.22.83, fons.das@telenet.be

Voorzitter: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40.60.75, lneyt@skynet.be

Secretariaat: Lucien Ailliet, Schuiferskapelsesteenweg. 29, 8700 Tielt, tel./fax.: 051/40.11.36, l.ailliet@skynet.be

Lokaal: Huyse Aleydis, vroegere Sint-Lucaskliniek, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt

Openingsuren: elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9 tot 12 uur. Elke auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn artikel.

Een gelukkig nieuwjaar wensen we

aan al de trouwe lezers van ‘Onze Voorouders’. Moge 2015 een vruchtbaar jaar zijn voor uw opzoekingen, hetzij in een archief, hetzij in een documentatiecentrum van één van de afdelingen van de Familiekunde Vlaanderen.

2
auteur. Inhoud: - Kwartierstaat van de familie De Lodder uit Tielt, deel 3 4 Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt - Victorine Verhelst, deel 2 7 Jan Verhelst, Fortstraat 28, 2640 Mortsel - Onthulling gedenkplaat René De Seranno 13 Luc Neyt - Getuigenis van een werkstudent …… 14 Dirk Verbeke, Meulebeeksesteenweg 35, 8700 Tielt - Nieuwe uitgave: Het verhaal van de Gazette 15 - Nieuwe uitgave Familiekunde Vlaanderen, regio Tielt 17 Luc Neyt - Activiteitenagenda en dank 18
Overname van teksten toegestaan met vermelding van bron en

Deel 4.

Kwartierstaat van de familie De Lodder uit Tielt

Parenteel IV: 12. - 13. LOUIS NEIRINCK huwde SERAPHINE VAN OYEN

Louis Neirinck werd geboren te Tielt op 2 augustus 1809. Hij huwde te Tielt op 24 februari 1836 met Seraphine Van Oyen geboren te Poeke op 9 september 1806. Petrus Neirijnck, koopman en 73 jaar, verklaarde in de huwelijksakte van zijn zoon Louis “dat er verschil van spelling in zijnen geslachtnaem bestaet in de tweede sillabe in plaets van eenen dobbele ij, dat het wezen moete eene enkele i”. Na hun huwelijk vestigden Louis en Seraphine zich te Tielt in de Nieuwstraat 43 en hadden een winkel in lakens en “ellegoederen”. Tussen 1846 en 1856 was Valeria Matthys, geboortig van Poeke, aangeworven als inwonende spinster. Ze verbleef er van 13 april 1852 tot 11 september 1854, datum waarop ze terug naar haar geboortedorp vertrok. Rosalie De Pauw, geboortig van Zwevezele, werd op 28 juli 1854 aangeworven als inwonende dienstmeid. Ze keerde naar Zwevezele terug op 17 september 1855. Werd dienstmeid te Ruddervoorde en kwam op 11 februari 1858 terug in dienst bij Louis Neirinck, maar vertrok terug naar Zwevezele op 26 juli 1859. De Tieltse Melanie Deceuninck, dienstmeid in Brugge, kwam naar Tielt terug en was hier werkzaam van 13 april 1855 tot 17 september van hetzelfde jaar (24). Vanaf 1856 tot 1866 volgden verschillende dienstmeiden elkaar op. Virginia Vervalle, geboortig van Wielsbeke vertrok naar Meulebeke op 13 september 1857. Barbara Van Steenkiste, geboortig van Meulebeke kwam van Ingelmunster op 2 augustus 1859 en vertrok naar Wervik op 19 april 1860 Natalie Biebuyck, geboortig van Kruishoutem, vertrokken naar Gent op 24 januari 1864 Sophie Verbanck, geboren te Aarsele op 23 januari 1822, werd op 14 december 1863 aanvaard en Marie Yde (Declercq), geboortig van Poeke, deed haar intrede komende van Gent op 30 oktober 1864 (25). De laatste dienstmeiden waren: Maria De Meester, geboren te Pittem in augustus 1844, vertrok naar Gent op 13 februari 1867 en Isabelle Defreyne, geboren te Ingelmunster in 1824, vertrok naar Meulebeke op 19 augustus 1870 Seraphine Van Oyen overleed te Tielt op 15 april 1876 en haar echtgenoot Louis Neirinck op 4 november 1886 (26)

Zij hadden twee kinderen:

1. Evarist Adolphe geboren te Tielt 3 augustus 1838. Hij huwde te Tielt op 26 augustus 1874 met Pelagie Bossuyt. (zie parenteel III. 6. - 7.)

2. Leopold Edmond, geboren te Tielt 13 mei 1841, schrijver van beroep en overleden te Tielt op 13 mei 1867.

24 SAT, BR Tielt, 1846-1856, boek 14, f. 53, Nieuwstraat 43.

25 SAT, BR Tielt, 1856-1866, boek 10, f. 72, Nieuwstraat 19.

26 SAT, BR Tielt, 1867-1880, boek 10 f. 60, Sectie K Centrum, Nieuwstraat 3 en SAT, BR Tielt, 1880-1900, boek 6 f. 52, Sectie K Centrum, Nieuwstraat 3.

3

Parenteel IV: 14. - 15. FELIX ARMAND BOSSUYT huwde JULIE BERTHINE DEMEUNINCK

Felix Armand Bossuyt, geboren te Lichtervelde op 7 december 1810 huwde te Beerst op 10 april 1837 met Julie Berthine Demeuninck, geboren te Beerst op 9 maart 1814.

Felix was herbergier en koopman te Lichtervelde op de sectie A nummer 34, vanaf 1867 Neerstraat 180. Julie Berthine Demeuninck overleed te Lichtervelde op 7 november 1851. Barbara De Smet, geboortig van Pittem, was kort voor het overlijden van Julie Berthine op 1 september 1851 aanvaard als dienstmeid Felix Armand hertrouwde met Isabelle Labens geboren te Lichtervelde op 9 februari 1822, dochter van Joannes en van Catharina Pape. Ze overleed als herbergierster te Lichtervelde op 26 februari 1883.

Felix had uit zijn eerste huwelijk vijf kinderen die allen geboren zijn te Lichtervelde (27):

1. Adelaïde op 20 januari 1838.

2. Désiré-Aloïse op 2 maart 1840. In 1847 woonde hij te Staden. Vertrok als slachter naar Antwerpen op 16 april 1863 en vestigde zich op 28 december 1865 te Torhout. 28-12-1865

3. Pharailde op 5 mei 1842, huwde met Eduard Delafontaine, koopman in granen.

4. Romania Maria op 24 november 1845, ze vertrok op 28 december 1865 naar Torhout. Ze huwde te Tielt op 16 juni 1867 met Louis Desmet, geboren te Tielt in 1830 en er overleden in de Krommewalstraat in de herberg de Kiste op 12 januari 1869.

Anderhalf jaar later hertrouwde ze te Tielt op 27 juli 1870 met Augustin Merchier, herbergier en koopman, geboren te Aarsele op 4 oktober 1839, zoon van Ferdinand Merchier (+Aarsele 14 maart 1863) en van Maria Jacoba De Trooster (+Aarsele 25 mei 1863). De grootvader en grootmoeder van de vaderlijke zijde van Augustin Merchier zijn overleden volgens de uittreksels van de burgerlijke stand van de gemeente Herseaux. De grootvader en de grootmoeder van de moederlijke zijde van Augustin Merchier zijn ook overleden volgens de uittreksels van de burgerlijke stand van de gemeente Meigem.

27 BR Lichtervelde, 1847-1857, boek 1, f. 36, Sectie A nummer 34, het BR van 1847-57 wordt verder gebruikt voor de periode 1857-1867. De leeftijd van de personen slaat terug op het jaar 1847 datum van de opmaak van het BR.

4

Uit De Gazette van Thielt van 12 juli 1890, 3 januari 1900 en 19 mei 1900.

5. Pelagie Melania Maria op 7 augustus 1848. Zij huwde te Tielt op 26 augustus 1874 met Evarist Adolphus Neirinck. (zie parenteel III. 6. - 7.)

De kinderen uit zijn tweede huwelijk met Isabelle Labens zijn ook te Lichtervelde geboren

1. Julius Medardus op 8 februari 1854

2. Elisa Albertina op 17 januari 1855.

3. Julie Marie op 26 december 1857.

Parenteel V: 16. - 17. JOSEPHUS DE LODDER huwde

MARIA JOSEPHA LAMMERTYN

Josephus De Lodder werd geboren te Sint-Eloois-Vijve op 25 september 1766, zoon van Christianus De Lodder en Jacoba (Isabelle) (Van) Reckem. Hij huwde te Hulste op 27 april 1789 met Maria Josepha Lammertyn geboren te Hulste op 19 maart 1765 als dochter van Joannes Franciscus (fs Petrus) en van Barbara Therese Loncke (fa Andreas) (29) . Josepha Lammertyn overleed te Hulste op 15 mei 1811 (30). Haar man Josephus hertrouwde met Joanna Viaene geboren te Hooglede anno 1785, dochter van Franciscus Eduard Viaene en Theresia Philippine Ghekiere. Joseph De Lodder overleed te Tielt in de Kerkstraat op 79-jarige leeftijd en zijn tweede echtgenote, Joanna Viaene overleed te Tielt op de Markt op 5 oktober 1860 in de woning van haar aangetrouwde zoon Franciscus De Lodder die samen met haar aangetrouwde kleinzoon Constantinus Leo Jochem, bakker oud 36 jaar en wonende te Tielt haar overlijden op het stadhuis van Tielt kwamen aangeven.

Dit gezin woonde in 1834 te Tielt in de Brugstraat 12, eigendom van Lampaert. Hun zoon Francois De Lodder, koster, 31 jaar oud, woonde bij hen in (31). (Zie parenteel IV: 8. - 9.)

28 BR Lichtervelde, 1867-1880, boek 9, f. 194, Neerstraat 180.

29 Met dank aan Wilfried Maertens voor de opzoekingen in het RABrugge en aan Denise Van Coolen uit Handzame.

30 Met dank aan Carine Guillemijn, Inez Demarez en mevrouw Carlos Hoste.

31 SAT, Volkstelling Tielt, 1834, sectie K, N° 10, Brugstraat 12.

5
(28)
:

Parenteel V: 18. - 19. JOSEPHUS VANDEKERKHOVE huwde ROSALIA JANSSENS

Josephus Vande Kerkhove werd geboren te Tielt op 27 april 1773 zoon van Josephus Vandekerkhove en Isabelle Geldhof van Pittem (32). Hij huwde te Tielt voor de wethouders op 17 april 1797 en voor de kerk op 25 april met Rosalia Janssens dochter van Jacobus uit Wakken en Barbara Seroels uit Tielt. In 1814 huurde Joseph en zijn vrouw een huis in de Ieperstraat 7 en had hij een patent als handelaar (33). In 1827 bewoonde hij nummer 8 in de Ieperstraat dat in 1834 genoteerd staat als zijn eigendom met een oppervlakte van 3 roe (45 m2), hij was ook eigenaar van de Ieperstraat 9. Ze hadden een hond als huisdier (34) Josephus Vandekerkhove overleed te Tielt in de Brugstraat 58 op 17 maart 1848 en zijn echtgenote overleed aldaar op 23 augustus 1853 (35) .

Samen hadden ze zes kinderen allen te Tielt geboren:

1. Anthonius op 13 december 1797.

2. Josephus op 13 december 1797.

3. Joannes op 20 december 1798.

4. Henricus Josephus op 19 maart 1801 en overleden te Tielt op 25 maart 1801.

5. Henricus Josephus op 28 april 1802, commissionaire.

6. Rosalie Coleta op 16 december 1804, in 1834 woonde ze te Gent. Huwde te Tielt op 13 februari 1840 met Franciscus De Lodder. (zie parenteel IV: 8. - 9.)

7. Louis op 15 april 1808, “twinder” van beroep.

8. Julie in 1813.

Parenteel V: 20. - 21. RAYMONDUS VERSCHOORE huwde MARTHA DE MASURE

Raymondus Verschoore werd geboren te Roeselare op 20 maart 1781 als zoon van Charles André Verschoore (+Roeselare 17 januari 1794) en van Rose Constance Dupont (+Roeselare 4 januari 1794). Hij huwde te Tielt op 27 januari 1808 met Martha De Masure (Demariere) geboren te Tielt op 12 oktober 1775 als dochter van Pierre De Masure (°Bissegem en fs Jacobus) en Anne Judoca Kint (°Deinze en fa Rochus) (36) .

In 1814 woonde dit gezin in de Kortrijkstraat 1 en was Raymond huurder van zijn winkel als kruidenier (37). In 1827 was Raymond zilversmid en winkelier in de Kortrijkstraat 3 te Tielt (38) .

32 Voor verdere afstamming, raadpleeg in het documentatiecentrum van Familiekunde Vlaanderen regio Tielt de fiches van Robert Thanghe.

33 SAT, Volkstelling Tielt, 1814, f. 56, Ieperstraat 7.

34 SAT, Volkstelling Tielt, 1827, boek 1, f. 186, Ieperstraat 8 en Volkstelling Tielt, 1834, sectie K N° 10, Ieperstraat 8.

35 SAT, BR Tielt, 1846-1856, boek 10, f. 70, Brugstraat 58.

36 SAT, huwelijken 1808, in de huwelijksakte van Raymond Verschoore en Mathe De Mazure staat Marthe vermeld als “couturière”, meerderjarige dochter van Pierre Demazure “marchand”, 71 jaar en van de overleden Anne Strintij. Marthe De Mazure had een tweelingzuster Magdalena De Mazure. Pierre De Mazure en zijn vrouw Anne Kint(s) met hun zeven kinderen werden op 16 februari 1788 poorters van Tielt. Zie poortersboek Tielt 1745 f. 419.

37 SAT, Volkstelling Tielt, 1814, Kortrijkstraat 1.

38 SAT, Volkstelling Tielt, 1827, boek 1, f. 132, Kortrijkstraat 3.

6
wordt vervolgd Luc Neyt

Victorine Verhelst (1876 - 1949)

Deel 2.

3. Tielt (1898-1904)

In november 1898 verhuist het ganse gezin van Schuiferskapelle naar Tielt, en gaat wonen op de Haaghoek nr. 27 (1), behalve broer Adile, die blijkbaar in mei 1899 als “gendarm” naar Gent verhuist.

Uit het bevolkingsregister van Tielt (2) leren we dat Victorine zich niet meer profileert als kantwerkster, maar werkvrouw en naaister. Zou ze van huisarbeid overgeschakeld zijn naar loondienst?

De 20ste eeuw kondigt zich aan met huwelijken van haar broers en zussen. In de eerste vijf jaar huwen Henri, Adile, Emmerance en Emile tussen 1900 en 1905. Victorine huwt niet, en begint haar carrière in 1904 in het Brusselse.

4. Brussel, deel I (1904-1916)

a. Watermaal-Bosvoorde (1904-1904)

Op 27 januari 1904 verlaat Victorine het provinciestadje Tielt, en gaat haar kennis als naaister aanwenden bij een familie Davidson-Hofer op de Terhulpse steenweg 73 in Watermaal-Bosvoorde.

We hebben geprobeerd iets over die familie terug te vinden, maar dat bleek niet zo eenvoudig. De naam klinkt op zijn minst buitenlands, en gezien men personeel in dienst nam, zal het wel een niet onbemiddelde familie geweest zijn. Zeker ben ik niet, maar wellicht klinkt hier iets “Joods” door?

Hier zal Victorine niet lang de stopnaald hanteren, want reeds in het najaar zoekt ze andere oorden op.

b. De familie Peyralbe (1904-1916)

Een zekere Amédée Armand Lucien Eugène PEYRALBE (35), een «négotiant en paraplu», getrouwd met een Valentine De Clercq (29) uit Blankenberge, heeft in 1904 een jong gezinnetje. Het koppel is 8 jaar getrouwd, en heeft één zoontje René van 7 jaar, die in 1907 een zusje Suzanne zal krijgen.

Vermoedelijk volgt de 28 jarige Victorine, die in het bevolkingsregister staat ingeschreven als «servante» de 22 jarige Jeanne op, want enkele weken na haar aankomst wordt Jeanne uitgeschreven op dit adres. Voldeed die jonge «snotter» niet in de ogen van Madame?

Onze paraplu marchant neemt in 1908 ook nog Martin (24) in dienst als magazijnier die met vrouw en dochtertje mag inwonen.

Men maakt onderscheid tussen een “domicile” of hoofdverblijf, en een “residence” of tweede verblijf. De familie Peyralbe heeft een hoofdverblijf, in de Rue pont neuf (Nieuwbrug) 11, doch sedert 24/12/1906 hebben ze een “residence” in de Rue Joseph II (Joseph II straat) 46. Dit wordt de “domicile” op 9/11/1910.

1 De Haaghoek is gelegen buiten de stadskern, tussen de baan Tielt-Deinze en de Poelberg.

2 Bevolkingsregister Tielt, 1881-1900, p 286.

7

illustratie 3: Postkaart Victorine aan Henri in Laken (oktober1908) - achterzijde bron: familiearchief Ward Verhelst (Puurs-Kalfort)

Victorine is maar al te blij als in september 1907 haar broer Henri omwille van zijn activiteiten als “conducteur” of werfleider bij de bouwfirma Dumon & Vandervin naar de Dewandtstraat in Laken verhuist. Zijn echtgenote Mathilde, die hoogzwanger is, was het immers beu dat hij altijd van huis weg was in Tielt. Naast vrouw en 2 kinderen (Fritz en Leon) zijn ook de bejaarde schoonouders mee verhuisd.

Een postkaart van Victorine (zie Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.) aan haar broer, geeft aan dat het voor een servante als een gunst moet worden beschouwd dat ze op een zondagnamiddag mag uitgaan. De vijfdaagse werkweek en een behoorlijk loon zijn voor dienstpersoneel nog zeer ver in 1908. En ze ziet uit naar familiebezoek!

Als de familie van Henri in het najaar 1909 verhuist naar Willebroek, is dit tot grote spijt van Victorine, (zie illustratie 1). Toch blijft ze in contact met de familie

De handelaar in paraplu's heeft blijkbaar ambitie, want in het bevolkingsregister van 19101920 blijkt hij handelsrechter (“juge au tribunal de commerce”) te zijn geworden. Als beroep wordt ook nog “propriétaire” genoteerd. In 1912 verhuist het ganse gezin met hebben en houden naar de Rue des 2 églises (Tweekerkenstraat) nr. 8. Was dit omwille van zijn nieuwe status als handelsrechter? Naast de 36-jarige Victorine is er ook nog de 23-jarige Hortense in dienst als “servante”.

8

Hortense verlaat de dienst in 1915, en in 1916 vertrekt ook Victorine van deze post. Heeft de eerste wereldoorlog hier iets mee te maken? Was de handelsrechter wellicht in ongenade gevallen bij de bezetter?

5. Willebroek (1916-1917)

Het moet bijna een paniekopvang geweest zijn, want de 40-jarige Victorine, met een lange staat van dienst als «servante» in het Brusselse, verhuist plots naar haar broer Henri op 12 juli 1916, midden in de zomer! Haar thuis is nu de Dendermondse steenweg nr. 34 in Willebroek.

In de winter van 1916-1917 verlaat ze opnieuw het huis van haar lievelingsbroer, richting Brusselse agglomeratie, die immers haar natuurlijke “biotoop” is geworden.

6. Brussel, deel II (1917-1943)

a. Elsene en Sint-Joost-ten-Node (1917)

Na zeven maanden verhuist ze opnieuw naar het Brusselse, naar de Avenue Toison d’Or (Guldenvlieslaan) 21 te Elsene, waar ze staat ingeschreven vanaf 26/2/1917. We vermoeden dat deze locatie een pension was, of een andere tijdelijke locatie bij bekenden, van waaruit ze solliciteerde. Hoe dan ook, op 20 maart 1917 - enkele weken later- verhuist ze naar de Rue Royale (Koningsstraat) 254 te Sint Joost ten Node. Daar blijft ze zes maanden, om dan weer naar een nieuwe werkgever uit te wijken.

9
illustratie 1: Postkaart van Victorine aan Henri vanuit Blankenberge (aug 1909) bron: familiearchief Ward Verhelst (Puurs-Kalfort)

b. Vorst (1917-1920)

Op 28 september 1917 wordt Victorine ingeschreven als dienstmeisje op de Avenue Brugmann (Brugmannlaan) 189 te Vorst. Op deze «post» blijft ze een drietal jaren. De eerste wereldoorlog is intussen gedaan, en het «normale» leven wordt terug opgenomen.

c. Brussel bij een adellijke familie (1920-1934)

illustratie 5: Statieportret Victorine omstreeks 1920 bron: familierachief Jeannine Heytens

Op 27 mei 1920 gaat Victorine werken bij een overbuur van haar vroegere werkgever de handelsrechter, bij de adellijke familie de Béthune-Hesdigneul in de Rue des 2 Eglises (Tweekerkenstraat) nr. 21.

Dit is een adellijke familie, waarvan we de stamboom op internet terugvinden (3). Ook hier vinden we een komen en gaan van “servantes” “femmes de chambre” en “domestiques”.

Omstreeks 1920 bestaat het inwonend personeel uit:

Marine “servante”, 26 jaar. In 1925 zal ze andere oorden opzoeken.

Victorine, “servante”, 44 jaar. Zij blijft de graaf een hele tijd trouw

Marie: “femme de chambre” 16 jaar, Zij zal in 1921 de familie verlaten.

Een “domestique”, 38 jaar die ook in 1925 vertrekt.

Verder is er ook nog een Française, 47 jaar, “sans profession”. Vermoedelijk geen personeel, wellicht familie?

In 1924 gaat de familie op vakantie aan de Belgische kust, in Oostende, met als adres: Villa Marie-Josée, 95 digue de Mer, Ostende.

In 1926 trekt de hele familie naar Genval, naar de “villa des hirondelles”, maar tegen de winter komen ze terug naar Brussel. Was de villa wellicht een zomerverblijf?

10
3
Zie http://www.angelfire.com/realm/gotha/gotha/bethune.html

Adrienne Verhelst (° Tielt 1908) - een nicht van Victorine - heeft in 1926 haar studies beëindigd in het pensionaat van Machelen aan de Leie. Ze komt bij haar tante Victorinetevens haar meter - in Brussel wonen. Adrienne blijft 4 jaar bij de adellijke familie wonen, en moet ondermeer “chaperon” spelen als de dochter des huizes uitgaat. Vermoedelijk is dit Eliane, geboren in 1910 (zie Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.). Rond 1930 kiest Adrienne andere oorden, dat is een ander verhaal.

Rond 1930 is er naast de 54 jarige Victorine, die het tot “femme de chambre” heeft gebracht ook nog een cuisinière en een “fille quartier”, beiden ongeveer 20 jaar oud.

Wat is een fille quartier? Daarvoor zijn we in het boek “Madame est servie” (4) gedoken: "Als er verschillende vrouwen in de bovendienst werkten, was ook hier weer een strikte hiërarchie.

Er waren drie kamermeiden. De eerste femme de chambre was de baas en de derde kamermeid zorgde voor de pispotten.

De derde meid was ongetwijfeld fille de quartier. Zij hielp de kamermeid bij het onderhoud van de slaapvertrekken. Een echte femme de chambre poetste niet, ze stofte hooguit wat af.

Op het kasteel werd de femme de chambre geholpen door de fille de quartier. Zij deed het grovere poetswerk en was niet betrokken bij de persoonlijke verzorging van de patrons. Zij poetste alle kamers, de badkamer, het toilet en de escalier de service. De valet stond in voor het onderhoud van de salons, de eetkamer, het bureau en de trappen. Zo moest hij ook de escalier de maître kuisen met een vochtige stijve borstel. Het poetsen van de escalier de service was vrouwenwerk, dat werd gedaan door de fille de quartier"

11
illustratie 2: Onbekende schoonheid! Eliane? bron:familiearchief Jeannine Heytens 4 De Keyzer, Diane, « Madame est servie, leven in dienst van adel en burgerij», uitgeverij Van Halewijck, Leuven, 1995, p 206

Beide andere inwonende personeelsleden worden uitgeschreven in 1931. Is dit de tijdsgeest, dat ook de adel niet meer in staat is om personeel te houden? Er lopen ook sporen naar het Waals dorpje Ohey (5), waar de familie een kasteel had.

In 1933 overlijdt de graaf, Victorine blijft echter nog in dienst. Als de dochter des huizes in de zomer 1934 trouwt, is dat wellicht de aanleiding geweest om af te zien van verdere diensten van inwonend personeel. Een trend die ook kenmerkend was voor de tijdsgeest van de jaren 1930. De weduwe, geboren de Neuchâtel, woont in 1937 in Elsene op de avenue Emile Duray. Een diepgaande studie van dit adellijk geslacht valt echter buiten het kader van deze scriptie.

d. De familie Lippens in Elsene (1934-1943)

Op 3 september 1934 wordt Victorine ingeschreven bij de familie Lippens in Elsene, in de Carolystraat 25.

i. Voorgeschiedenis van de familie Lippens.

De adellijke familie Lippens verwierf in 1904 een landgoed met kasteel in Beernem. De familie Lippens verbleef op dit kasteel in de zomer, doch in de winter verbleef ze in het Brusselse. Het kasteel, gebouwd in de jaren 1880 door de familie de Meeus, werd door de familie Lippens verworven in 1904, die het fraaie omringende kasteelpark liet aanleggen. Thans (2013) is het een provinciaal domein (aangekocht van de familie in 1970).

Begin jaren 1990 was er op de VRT een reeks «de Bossen van Vlaanderen», met rasacteurs zoals Frank Aendenboom, Jo De Meyere en vele anderen. De verhaallijn van deze prestigereeks was gebaseerd was op ware feiten (6) .

wordt vervolgd

5 Een dorpje ten Zuidoosten van Namen, en ten Zuidwesten van Huy.

6 Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Bossen_van_Vlaanderen

Jan Verhelst

12
illustratie 3: Kasteel van de familie Lippens in Beernem bron: website gemeente Beernem

Vrijdag 21 november 2014, overhandiging van de gedenkplaat

René De Seranno aan de stad Tielt.

Symboliek gedenkplaat voor Tieltenaar, ere-consul van België in Detroit, René De Seranno.

Naar aanleiding van de viering van 100 jaar Gazette van Detroit schonk Familiekunde Vlaanderen regio Tielt aan het stadsbestuur, de Tieltenaars en de bezoekers van de stad een gedenkplaat ter herinnering aan de duizenden emigranten uit onze streek die richting Amerika trokken op zoek naar een beter bestaan. Als symbool voor deze gebeurtenis kozen we voor de persoon van René De Seranno. Hij is de zoon van Vlaamse migranten en is geboren in East Moline. Het gebied rond East Moline was een grote kern waar onze Vlamingen naar toe trokken. Fabrieken als John Deere waren in volle ontwikkeling zoals de Midwest, de landbouwschuur van de Verenigde Staten was. René De Seranno overleed in Grosse Pointe een voorstand van Detroit. Detroit en Moline waren een enorme aantrekkingspool voor de Vlamingen, het belangrijkste toevluchtsoord voor onze emigranten. Maar een emigrant is overal en nergens thuis. Heimwee is iets wat elke emigrant overkomt en daarvan is de aanwezigheid van René zijn ouders in Tielt van 1912 tot 1922 een symbool. René was amper twee jaar toen hij naar Tielt kwam, liep school in Tielt en maakte hier veel vrienden. Op de plaat herkennen we een bout-ensemble, een schroefbout, een moer en twee rondsels (rondellen). René en zijn vrouw waren een koppel met twee kinderen, vandaar de vier elementen. Maar er zit meer symboliek in het bout-ensemble, het is ook een verwijzing naar het familiebedrijf van René, een fabriek waar bouten en moeren werden gemaakt. En dat er veel bouten en moeren nodig waren voor de auto-industrie met General Motors, Ford en Chrysler, waar veel Vlamingen te werk gesteld werden, bewijst de bloeiende familiezaak. In de gedenkplaat zijn vier gaten voorzien om de plaat vast te zetten met inox bouten en vast te schroeven met een inox moer met ronde kop. Deze verbindingsbouten staan eveneens symbool voor het werk van René. Hij was ook de inspirator en mentor van talrijke Vlaamse clubs in de regio van Detroit. Hij hield de groep Vlamingen samen zoals een bout de onderdelen vastzet. Door zijn verdiensten op industrieel en cultureel vlak voor de Vlamingen in Detroit was hij ook de geschikte man om Ere-consul te worden van België in Detroit. Detail: zijn aktentas ligt in het bezoekerscentrum Mulle de Terschueren en werd via Paul Callens in bruikleen gegeven aan de stad Tielt. Dit is niet de enige band met Tielt. Die band is altijd blijven bestaan. Verbonden met zijn Vlaamse vrienden was hij sponsor voor het monument van de gesneuvelden op het Tieltse kerkhof. Het leek wel dat “verbinden” een deel van René zijn leven was geworden….

Tekst en foto: Paul Callens en Luc Neyt

13

Getuigenis van een werkstudent naar aanleiding van de overhandiging van de gedenkplaat René De Seranno

Twee en veertig jaar geleden, in het schooljaar 1972-1973 was ik laatstejaars humaniorastudent economie aan het college te Izegem. Ik zou de grote stap naar de universiteit zetten. Drie maanden vakantie lachten mij toe. Ik hunkerde naar een studentikoos kotverblijf weg van mijn, naar mijn oordeel, veel te strenge ouders. Ik wou de wereld zien en vrijheid proeven. Ik was in contact gekomen met iemand die het aangedurfd had het jaar ervoor tijdens de grote vakantie een tweetal maand naar Canada te gaan in een studenten-uitwisselingsprogramma via de vereniging België in de Wereld. Schoorvoetend sprak ik hierover met mij ouders met volgende argumenten:

* Ja, ik zou niet alleen zijn, vrienden zouden zeker meereizen

* Nee, het zou ons niets kosten want drie maanden harde werktijd in de tabaksoogst betaalden goed

* Ja, ergens in Amerika en Canada woonde familie van mijn vader : een oom en een tante neven en nichten, ideaal om het verloren gegane contact te herstellen via een dicht familielid.

Zij waren begin de twinstigste eeuw hun geluk gaan zoeken in Canada. Mijn grootvader was achtergebleven in België als enige van het groot gezin, geveld door een granaatscherf en gekluisterd aan zijn bed.

* En bovendien: Arthur Verthé, oprichter van de vereniging Begië in de wereld was een geboren en getogen Ingelmunsternaar, leeftijdsgenoot van mijn vader. Hij kende hem zelfs!!

Mijn ouders zouden er eens over nadenken en na een tijdje kreeg ik het fiat, wat voor mij totaal onverwacht was.

Mijn vrienden haakten af voor het avontuur en samen met een 250-tal Vlaamse studenten vloog ik naar Canada. Bij aankomst vond ik een werkplaats bij een Duitse geïmmigreerde tabaksboer. Maar de tabaksoogst was nog niet plukrijp, drie weken vertraging. Ik kon er op de farm blijven en mits wat schilderwerk zou ik kost en inwoon krijgen. Ik zag mijn kans schoon en wat aanvankelijk het einddoel van mijn werkvakantie was : contact zoeken met mijn verre familie werd een eerste prioriteit. Ik reisde naar Leamington, een stadje niet zo ver van Windsor (Canada) buurstad van Detroit (Verenigde Staten). Ik werd er met open armen ontvangen bij Ralpf en Maria Verbeke-Werbrouck en hun kinderen. Het eerste contact met een Verbeke uit België sedert de eeuwwisseling… Zij sleepten mij overal naartoe. Ik was een wereldwonder, sprak Nederlands, Frans en een beetje Duits…en moest dus overal bewijzen wat ik kon! Wij zouden een trip maken naar Detroit naar goede vrienden van hen. Op 6 augustus 1972, de datum weet ik nog exact want hij werd in mijn paspoort afgestempeld door de Amerikaanse immigratiedienst, overschreed ik de Canadees /Amerikaanse grens in Detroit. Ik kwan er terecht voor een feestje bij de familie René De Seranno. Hij woonde aan het Lake Sint Claire in een prachtige villa in een stadsdeel van Detroit, Grosse Point. Enkele maanden ervoor was hij tot ereconsul van België benoemd en ik keek naar hem op Ik was bij een Belgische consul terecht gekoimen !!! Hij sprak tegen mij plat West-Vlaams van begin de twintigste eeuw, sommige moderne woorden kende hij niet eens. Hij was eigenaar van een moeren- en boutenfabriek in Detroit The Cold Heading Company, toeleverancier aan de Ford- en General Motorsfabrieken in deze toen zeer welvarende autostad. Hij vertelde dat zijn ouders naar Amerika waren uitgeweken wegens de doffe ellende hier in Vlaanderen en dat hij zoals vele andere Vlamingen het gemaakt had: dat wilde dan zeggen door hard te werken rijk geworden. In Detroit leefde er nog een relatief grote gemeenschap Vlamingen met hun eigen Belgian Club, hun eigen cultuur- en sportleven, hun eigen café’s…

14

Hij sprak over de Vlaamse coureurs op de piste in Detroit, de rennersploeg, de duivenmelkers in Detroit, het café met de bolletra, de Belgische kerk…maar vooral over zijn levenswerk de ondersteuning van de Gazette van Detroit en de bouw van een bejaardentehuis: de Father Taillieu Residences voor de eerste Vlaamse immigranten van eind negentiende eeuw. Hij wilde hen een geborgen thuis geven tussen hen die nog ‘Vlamsch’ spraken. De Gazette was toen nog in iedere familie van Vlaamse oorsprong prominent aanwezig : trouwannonces, overlijdensberichten werden nauwgezet opgevolg samen met het late nieuws van het thuisfront Vlaanderen. Ik keek naar hem op. Ik besefte dat ik het geluk had een uitzonderlijk man te ontmoeten: industrieel met een hart voor Vlaanderen en alles wat Vlaams was zo ver weg van Vlaanderen. Een mecenas die ook de rijkdom die hij had deelde, met Vlaamse projecten. Later heb ik er nog ontmoet, Vlamingen die het gemaakt hadden, de vele tabaksboeren rond Delhi in Canada verenigd in hun Belgian Club. Dat de naam René De Seranno met Tielt werd geassocieerd wist ik tot voor kort niet. Maar hij was het, de man die zo’n indruk op mij maakte 42 jaar terug ….

Dank u. Dirk Verbeke, stadssecretaris Tielt

Nieuwe uitgave: Het verhaal van de Gazette, 100 jaar link tussen NoordAmerika en Vlaanderen.

De GAZETTE van DETROIT is 100 JAAR !

De Gazette van Detroit verschijnt nog steeds in de VS, Canada en België in een mix van Engels en Nederlands. De eerste uitgave dateert van 13 augustus 1914, negen dagen na de inval van de Duitsers in België. Ze bestaat dus nu honderd jaar. Voor de vele Vlaamse landverhuizers naar Amerika en hun achtergebleven familie, vrienden, buren was en is de Gazette een waardevol Cultureel Erfgoed, van groot belang voor de band tussen Noord Amerika en Vlaanderen.

‘HET VERHAAL VAN DE GAZETTE- een lezenswaardig boek:

Net zo boeiend als de geschiedenis van de Gazette is de uitgave van het boek ‘Het Verhaal van de Gazette’. Het vertelt op een anekdotische manier hoe duizenden landgenoten aan de andere kant van de Oceaan een nieuw leven opbouwden, hoe ze zich integreerden maar ook hoe ze hun eigenheid wisten te bewaren. Je leest er in hoe Vlamingen 100 jaar lang op de hoogte bleven van wat zich in hun Vaderland afspeelde en hoe ze contact hielden met elkaar, over hun vreugde en verdriet, hoe sommigen tegelijk flamingant waren en mekaar ‘Belgen’ noemden, hoe ze omgingen met hun ‘landziekte’. 250 pagina’s schetsen een beeld van deze landgenoten aan de hand van typische verhalen, uittreksels uit de krant en vooral veel foto’s. Het boek is een eigen uitgave van de Afdeling Vlaanderen en is dus niet verkrijgbaar in de gewone boekhandel. Wie het boek wil bekomen kan 28 euro storten (inclusief verzendingskosten) op rekeningnummer BE66 0000 9164 0243 van de GAZETTE van DETROIT- Afdeling Vlaanderen, p/a Melkerijstraat, 1A, B- 8600LEKE- DIKSMUIDE, met als mededeling ‘Het Verhaal…’

15

De huidige redactiegroep van de Gazette van Detroit, foto genomen naar aanleiding van viering 100 jaar Gazette van Detroit. V.l.n.r.: Paul Callens (Pittem, Familiekunde Vlaanderen regio Tielt), Yvo Peeters (Koksijde), Doreen Everaert (Leke), Bert Segier (Ieper), Ludwig Vandenbussche (Leke), Monique Van Grieken (Dallas-Texas-USA), Denice Schomer (Detroit-Michigan-USA), Edith Vervliet (Knokke), Karel Meuleman (Rijmenam), Caleigh Bourgeois (Ohio-USA), Carine Christiaens (Chicago, Ill, USA), Bruno Scheers (Kortrijk), Joe Mares (President, Chatham, ON, CANADA), Paul Debusschere (Roeselare) en Lydie Schroven (Rijmenam).

AANDACHT AANDACHT AANDACHT AANDACHT

Erfgoedbeurs Familiekunde Vlaanderen regio Tielt

De jaarlijkse erfgoedbeurs gaat niet door in de maand maart 2015 maar wel op zondag 6 september 2015 en dit naar aanleiding van de viering van 50 jaar Familiekunde (in) Vlaanderen. Deze viering gaat door tijdens het 50ste congres van Familiekunde Vlaanderen.

Wanneer: zaterdag 14 maart 2015 van 9.30 tot 17.00 uur

zondag 15 maart 2015 van 10 tot 17 uur.

Waar: FelixArchief, Oude Leeuwenrui 29, 2000 Antwerpen.

Zondag 15 maart 2014 “Dag van de Familiegeschiedenis”, vindt plaats in het FelixArchief tussen 10 en 17 uur. Er zijn demonstraties, workshops en lezingen en u kan de genealogische beurs in de Zuilenzaal bezoeken. Dit evenement is gratis en toegankelijk voor alle geïnteresseerden. Voor meer info: www.familiekunde-vlaanderen.be/50jaar

16
Ook wij nemen deel aan het 50ste congres !!!!

Nieuwe uitgave van Familiekunde Vlaanderen, regio Tielt:

De naam CAPPELLE in de entiteit HOUTHULST (Houthulst, Jonkershove, Klerken & Merkem)

Etienne Cappelle, ‘De naam Cappelle in de fusiegemeente Houthulst’, FV-Tielt, 2014. Formaat A4, digitale zwart-wit print, afgewerkt met een zwarte band als rugzijde. Prijs 20,00 EUR te verhogen met 4,00 EUR verzendingskosten (buitenland 6,00 EUR). Je kan storten op rekening van Familiekunde Vlaanderen regio Tielt (FV-Tielt)

IBAN BE51 8002 2704 6362 of de boeken afhalen zonder portkosten, p.a. Lucien Ailliet, Schuiferskapelsesteenweg 29, 8700 TIELT (Tel. 051/40.11.36).

In de reeks van “De naam Cappelle in …” (dorpen, parochies en gemeenten van het arrondissement Roeselare en omstreken) kwam dit jaar Groot-Houthulst aan de beurt, waarin alle Cap(p)elles van Houthulst, Merkem, Klerken en Jonkershove werden opgenomen, althans die van in de jaren 1600 ongeveer tot 1900 en in sommige gevallen tot het einde van de 20ste eeuw.

De meeste Cappelles uit de entiteit Houthulst zijn immers niet verwant met die van het arrondissement Roeselare, alhoewel het verwantschap wellicht te zoeken zal zijn in het Ieperse maar dan VÓÓR 1600. Misschien zal iemand zich later geroepen voelen om nieuwe bronnen aan te boren buiten de parochieregisters en de burgerlijke stand en de tot nu toe reeds gepubliceerde genealogische studies en werken.

De Cappelles komen DUS van elders! Voorlopig moet men het stellen met een zekere Joannes Baptista CAPPELLE (1745-1813) geboren in Dikkebus en gestorven in Merkem. Hij huwde Joanna Theresia BESEME (1758-1836) uit Wulvergem en in Merkem overleden zoals haar echtgenoot. Joannes Baptista was de zoon van Joannes Baptista Livinus Cappelle wellicht in Reningelst geboren rond de jaren 1690, misschien rond mei 1735 en getrouwd in Dikkebus met Catherina Francisca DELFORTRY (1701-1771) uit Poperinge. Deze Joannes Baptista Livinus was de zoon van een zekere Petrus CAPPELLE zeer waarschijnlijk uit Dikkebus of Reningelst afkomstig. Dat kan men afleiden uit de bevolkingstelling in het Ieperse in 1698. Een zekere Petrus is “marichael” (? hoefsmid). Hij zou vier kinderen in leven hebben gehad in 1698, twee jongens van minder dan 14 jaar en twee meisjes van minder dan 12 jaar. Dit zou kunnen overeenstemmen met het gezin van Petrus CAPELLE uit Dikkebus (±1660-1728) en Petronella Bosteyn uit Dikkebus (16601728), gegevens uit het Fonds Merghelynck. Petrus was immers poorter van Ieper te Dikkebus van 1716 tot 1720 en nadien poorter van Ieper te Sint-Nicolays van 1721 tot 1724. Als toemaatje is ook geweten dat Petrus de zoon is van Antonius CAPPELLE en dat maakt van hem een “stamvader” die zou moeten geboren zijn rond 1630 of misschien vroeger.

Nieuwe publicatie: stamboom DERUYTTERE

De oudste stamvader is Danckaert DE RUUTERE, geboren omstreeks 1496. De oudste generaties vinden we terug in Kortemark en de afstammelingen vestigden zich ook grotendeels in Kortemark. 15 generaties in 500 jaar familie Deruyttere. Vanaf 1900 worden al de afstammelingen van Deruyttere Désiderius en Verkest Barbara in het familieboek-stamboom met hun foto in kleur, geboorteplaats, geboortedatum, datum van huwelijk, partner en eventueel overlijden vermeld. Dit rijk geïllustreerd werk telt 242 pagina's in A4-formaat, kaft met tekening door kunstenaar Gerard Braem uit Zarren en de binnenbladzijden in digitale print met heel wat illustraties in kleur.

Voor meer info en bestelling van dit boek, neem contact met Raf Deruyttere 10de LinieRegimentstraat 2 bus 4, 8610 Kortemark. E-mailadres: raf.deruyttere@skynet.be. Prijs 27,00 euro (+ verzendingskosten 6,00 euro) te storten op rekening IBAN: BE10 4679 1219 9104, BIC: KREDBEBB van Deruyttere Raf, Kortemark.

17

Familiekunde Vlaanderen regio Tielt: activiteitenagenda januari - februari - maart 2015

Ons lokaal is open elke eerste en derde zaterdag van de maand. Alle activiteiten, tenzij anders vermeld, gaan door in ons lokaal.

1. Werkgroep genealogie op zaterdag 3 januari van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

2. Werkgroep genealogie op zaterdag 17 januari van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

3. Werkgroep genealogie op zaterdag 7 februari van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

4. Werkgroep genealogie op zaterdag 21 februari van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

5. Werkgroep genealogie op zaterdag 7 maart van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

6. Zaterdag 14 en zondag 15 maart: deelname aan het Nationaal Congres in Antwerpen in kader van 50 jaar Familiekunde Vlaanderen.

7. Werkgroep genealogie op zaterdag 29 maart van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

Dank

Wij danken hartelijk voor wat ze schonken aan ons archief, zoals: bidprentjes, rouwbrieven, rouwberichten, communieprentjes, documenten, huwelijksaankondigingen, foto’s, tijdschriften, familiegeschiedenissen, familiepapieren, genealogische uitgaven, enz…

Frank Develtere, Meulebeke - Jan Callens, Pittem - Chris Daen-Aerbeidt, RoeselareLisette Verheye, Tielt - Daniël Missant, Tielt - Lucrèse Van Eecloo, Tielt - Philippe De Gryse, Tielt - Azer Mestdagh, Tielt - Maria Thérèse Vanrenterghem.

Inzenden van vragen, antwoorden, teksten en activiteitenkalender

Voor de eerstvolgende nummers worden de belanghebbenden dringend gevraagd rekening te houden met de hierna volgende uiterste data voor het inzenden van hun vragen, antwoorden, teksten, mededelingen. (Steeds één maand vóór de maand van verschijnen!):

Nummer 2 / april - mei - juni 2015 vóór 28 februari 2015

Nummer 3 / juli - augustus - september 2015 vóór 31 mei 2015

Nummer 4 / oktober - november - december 2015 vóór 31 augustus 2015

Nummer 1 / januari - februari - maart 2016 vóór 30 november 2015

De redactie kan om bepaalde redenen, zoals bijvoorbeeld plaatsgebrek, artikels, vragen en antwoorden, ……naar een later nummer verplaatsen, ook al werden ze tijdig ingestuurd.

18
16 KANTOOR BOLLIOU Kerkplein 16 8750 Wingene BANK Tel. (051) 65.89.45 VERZEKERINGEN Fax (051) 65.89.46 Kker K
n.v. de meibloem AUTOCARS - REISBUREAU Kasteelstraat 149 - 8700 TIELT Tel. (051) 40 18 23 - Fax (051) 40 51 93 Eigen reisprogramma op aanvraag Duthoit Luc Schilder- & decoratiewerken vloer- & wandbekleding Deken Darraslaan 2 bus 5 – 8700 Tielt Tel. 051/69.43.13 Email: luc.duthoit@pandora.be

België-Belgique P.B.

8700 TIELT 1 P 005988

ONZE VOOROUDERS

Website

FV - Tielt

fv-tielt.familiekunde-vlaanderen.be

Driemaandelijks tijdschrift van Familiekunde Vlaanderen

Regio Tielt vzw

18de jaargang nr. 2 - april 2015

Afgiftekantoor 8700 TIELT 1

Verantwoordelijke uitgever: Jan Callens, Tieltstraat 15 - 8740 PITTEM

ONZE VOOROUDERS

Is een genealogisch tijdschrift en informatieblad uitgegeven door FV – Tielt vzw, dat driemaandelijks verschijnt, telkens bij het begin van het kwartaal.

Ons werkgebied valt samen met de (deel)gemeenten van het vroeger bestuurlijk en kiesarrondissement Tielt (Aarsele, Ardooie, Dentergem, Egem, Kanegem, Koolskamp, Markegem, Meulebeke, Oeselgem, Ooigem, Oostrozebeke, Pittem, Ruiselede, Schuiferskapelle, Sint-Baafs-Vijve, Tielt, Wakken, Wielsbeke, Wingene en Zwevezele) daarbij aansluitend Gottem, Lotenhulle, Poeke, Vinkt en Wontergem.

Het leesgeld bedraagt 5,00 euro per jaar over te schrijven op het rekeningnummer

IBAN BE51 8002 2704 6362 van FV - Tielt, Schuiferskapelsesteenweg 29 te 8700 Tielt. (voor lezers uit het buitenland 10,00 euro).

Een vrijwillige surplus als steun is zeer welkom !!!!

Redactie: Fons Das, Luxemburglaan 18, 8700 Tielt, tel.: 051/40.22.83, fons.das@telenet.be

Voorzitter: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40.60.75, lneyt@skynet.be

Secretariaat: Lucien Ailliet, Schuiferskapelsesteenweg. 29, 8700 Tielt, tel./fax.: 051/40.11.36, l.ailliet@skynet.be

Lokaal: Huyse Aleydis, vroegere Sint-Lucaskliniek, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt

Openingsuren: elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9 tot 12 uur. Elke auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn

22
Overname van teksten toegestaan met vermelding van
en auteur. Inhoud: - De Q(uick)nR(esponse) code 23 Claude Moors, Kerkstraat 5, 8700 Tielt - Het gebeurde te Gottem 23 Flor Nachtergaele, Populierstraat 20A, 9600 Ronse - Kwartierstaat van de familie De Lodder uit Tielt, slot 24 Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt - Victorine Verhelst, slot 28 Jan Verhelst, Fortstraat 28, 2640 Mortsel - Archief en bibliotheek: aanwinsten 2014 33 Fons Das, Luxemburglaan 18, 8700 Tielt - Voordracht: Enkwesten van de Raad van Vlaanderen 35 Mededeling archief Aalter - Kerkelijke rechtspraak, Tielt, 1570-1795, deel1 36 Fons Das, Luxemburglaan 18, 8700 Tielt - Sponsoractie Talbot en Robinson 37 - Activiteitenagenda en dank 38
artikel.
bron

De Q(uick) R(esponse) code

Ongetwijfeld heeft iedereen reeds de hier bijgevoegde afbeelding al eens gezien en zich afgevraagd wat dit betekent. Het is een QR-code. Deze code is zoiets als de reeds lang ingeburgerde streepjescode die o.a. in ieder warenhuis toepassing vind. De informatie die opgeslagen is in de streepjescode wordt aan de kassa door middel van een scanner uitgelezen, waarna het resultaat op je kassa ticket verschijnt.

De QR-code is een tweedimensionale streepjescode die je kan lezen met een smartphone die kan fotograferen en die voorzien is van de benodigde app. QR- codes verwijzen veelal naar een website of een bepaalde pagina ervan. Op de kaft van ons tijdschrift zal vanaf nu ook een QR-code afgedrukt worden.

De benodigde app (vb. QR droid voor Android staat meestal reeds op je toestel wanneer je het koopt, zo niet kun je hem binnenhalen (gratis). Om de app te laten werken heb je verbinding met Wifi of een dataverbinding (3G, 4G) nodig. Het enige wat je moet doen is de app aantikken, het toestel boven de QR-code houden (niet te dicht) tot deze in beeld verschijnt en van zodra ze herkend wordt komt de informatie op het scherm. Je hoeft niets anders te doen. Probeer het maar eens uit op de code op ons tijdschrift: Je zal onze website zien verschijnen. Wil je vlug bepaalde info hebben die op onze site staat dan ben je niet meer afhankelijk van je PC of laptop maar kan je dit doen op de meest uiteenlopende plaatsen. Je hebt alleen maar een exemplaar van ons tijdschrift nodig en je smartphone.

Het gebeurde te Gottem

De inwoners van het doorgaans zo rustige dorp Gottem werden in 1576 opgeschrikt door het volgende feit. Alle parochianen spraken erover. Een zekere Pieter Neve-Jan, bijgenaamd De Lattere “eenen fameusen moordenaer, straetschendere ende brantstichtere”, was in de parochie terecht gekomen. Blijkbaar onderhield hij betrekkingen met de 42-jarige Thonyne Svissers, Wouters dochter, weduwe van Joos Wouters. Inderdaad Thonyne woonde te Gottem en werd beticht van overspel. Zij hield Pieter Neve-Jan dag en nacht in haar huis verborgen en voorzag hem van eten, drank en andere zaken. Als beloning kreeg Thonyne één daalder, één el laken en ook andere zaken. Thonyne Svissers werd aangehouden, zij werd met scherpe roeden gegeseld en vervolgens voor drie jaar uit de roede van Deinze (1) gebannen.

Een 60-jarige vrouw, Jacquemyne Vanden Kerckhove, weduwe van Vinchent Van der Strate, woonde ook te Gottem. Zij gaf, althans volgens de soeverein baljuw van Vlaanderen, Pieter NeveJan onderdak “ende hem te favoriseren van ate, dranck ende andere zaken”. Als straf werd haar meegedeeld dat zij moest: “compeiren (verschijnen) in u lijnwaet met eene kersse (kaars) van twee ponden was in uw handen, knyelende up beide knyen inde presentie van mannen van Leene, Gode van hemelrijcke ende mijnnen heeren den souverein oft zijnnen comisaris”. Samen met nog een paar verplichtingen moest zij ook “de costen ende misen van justicie” betalen. Actum 26

september 1576 (2) . Flor Nachtergaele

1 Gottem behoorde niet tot de roede van Deinze maar wel tot de roede van Tielt.

23
2 ARA Brussel, Requits de Lille, Sententies 1561-1604, nr. 2061.

Slot.

Kwartierstaat van de familie De Lodder uit Tielt

Parenteel V: 22. - 23. ANDREAS JOZEF NEERMAN huwde

MARIA ELISABETH VANDERMEERSCH

Andreas Jozef Neerman werd te Gent geboren op de Sint-Martens Eckergem anno 1790 als zoon van Livinus Petrus en Regina Vandenhaute (1) . Hij huwde heel waarschijnlijk te Gent vóór 1815 met Maria Elisabeth Vandermeersch eveneens te Gent geboren op de Sint-Martensparochie Eckergem anno 1794 als dochter van Jacobus Vedastus en van Maria Theresia (Joanna) Messelier (2) In 1816 kwam dit gezin zich te Tielt in de Ieperstraat 15 vestigen (3). Hij was “blekslaeger” en later loodgieter, zijn vrouw was “kosterinne”. In 1827 verhuisde dit gezin naar de Hoogstraat 4, eigendom van Plettinck, waar Andreas op 16 december 1854 overleed (4). Zijn weduwe verhuisde in 1856 samen met haar ongehuwde dochter Melanie Neerman en Joanna Verschoore (geboren te Roeselare anno 1778 en overleden te Tielt op 22 maart 1863) naar de Krommewalstraat 25. Haar dochter Jeanette Neerman, ongehuwd, verliet Brugge en kwam bij haar moeder inwonen op 14 oktober 1856 evenals Dorothé Devos (geboren te Antwerpen anno 1804) (5), die overleed te Tielt Krommewal 7 op 7 augustus 1884. Marie Vandermeersch was reeds overleden te Tielt op 18 juni 1869. De gezusters Jeanette of Johanna en Melanie verhuisden op 1 mei 1886 naar de Kerkstraat 1bis. Johanna was naaister en Melanie “waschter in ’t nieuwe” (6)

We vonden een zestal kinderen terug:

1. Jeannette geboren te Gent anno 1814 en overleden te Tielt op 11 september 1893.

2. Marie Joanna geboren te Gent anno 1814.

3. Sophia geboren te Gent op 15 oktober 1815 huwde met Pierre Verschoore (zie parenteel IV. 10. - 11.).

4. Melanie Coleta geboren te Kortrijk op 24 december 1818 en overleden te Tielt op 11 september 1900.

5. Desiré geboren te Tielt op 20 augustus 1820.

6. Prosper geboren te Tielt op 10 oktober 1821.

7. Regina Catharina geboren te Tielt 22 mei 1823 en er overleden op 29 mei 1823.

1 SAGent, Huwelijksregisters van alle parochie van Gent. Livinus Petrus Neerman huwde te Gent SintJacobsparochie op 28 april 1767 met Regina Vandenhaute eveneens van Sint-Jacobs. Getuigen bij het huwelijk waren: Augustin De Waegeneere en Elisabeth Vandenhaute. De derde getuige bij hun huwelijk Isabelle de Bran. De mannelijke bannen ook in Sint-Michiels.

2 SAGent, Huwelijksregisters van alle parochies van Gent. Jacobus Vedastus Vandermeersch afkomstig van Sint-Martinus Ieper en wonende op Sint-Pietersparochie te Gent huwde te Gent Sint-Martinus op 29 november 1792 met Maria Joanna (zo staat het in de huwelijksakte) Messelier uit Moorsele bisdom Doornik en wonende te Gent op de Sint-Martinusparochie.

3 SAT, Volkstelling Tielt, 1827, boek 1, f. 189, Ieperstraat 15. In dit boek staat Marie Vandermeiren in plaats van Marie Vandermeersch of Vander Meersch.

4 SAT, Volkstelling Tielt, 1834, sectie K N° 10, Hoogstraat 4.

5 SAT, BR Tielt, 1856-1866, boek 11, f. 132, Krommewalstraat 25 en BR Tielt 1867-1880 boek 15 f. 143Kromwalstraat 7.

6 SAT, BR Tielt, 1880-1900, boek 7, f. 132, Krommewal 7 en BR Tielt, 1880-1900, boek 7, f. 168, Kerkstraat 1bis, beiden verhuizen naar boek 7, f. 169 op 1 mei 1889, zie collectie 1827, fol. 189.

24

Parenteel V: 24. - 25. PETRUS JACOBUS NEIRINCK huwde MARIA ANNA

VAN TOMME

Petrus Jacobus Neirinck werd geboren te Ruiselede op 11 april 1763 als zoon van Guillelmus (+Ruiselede 23 maart 1768) en van Joanne Therese Matelé (+Ruiselede 15 augustus 1760). Als weduwnaar van Maria Joanna Landuyt en wonende te Ruiselede hertrouwde hij te Tielt op 2 januari 1807 met Maria Anna Van Tomme geboren te Tielt op 4 november 1785 als dochter van Joannes (°Oostrozebeke of Ingelmunster en +Wingene 9 april 1794) en van Petronelle Vanden Broucke (°Lendelede en +Wingene 24 januari 1795). Na zijn tweede huwelijk met de 25 jaar jongere vrouw Maria Anna kwam Pierre zich als eigenaar en handelaar vestigen op de Grote Markt 15 te Tielt (7). In 1827 woonde hij met zijn vrouw en vijf kinderen tussen de 1 en 18 jaar op de Markt nummer 14 (8) Volgens de volkstelling van 1834 was Petrus Neirinck als koopman gebruiker van zijn eigendom op de Markt. Hij bezat één koe en één hond (9) Petrus Jacobus Neirinck overleed als “koopman in raapkoeken” te Tielt op 4 november 1848 en zijn vrouw Maria Anna Van Tomme overleed eveneens te Tielt op 23 maart 1856 als “koopvrouw”. Op dat ogenblik woonde hun ongehuwde zoon Constantin, “bijzonderen” bij hen in (10)

Hun kinderen werden allen in Tielt geboren:

1. Louis op 2 augustus 1809. Hij huwde met Seraphine Van Oyen. (zie parenteel IV. 12. - 13.)

2. Julie op 9 januari 1812.

3. Constant op 16 februari 1815.

4. Hypolit op 1 april 1817.

5. Leonardus op 11 maart 1822.

6. Rosalia op 27 oktober 1826.

Parenteel

V:

26. - 27. PETRUS VAN OYEN huwde COLETA VANDE VOORDE

Petrus Van Oyen (11) werd geboren te Vinkt anno 1762 als zoon van Martin (°Vinkt en +Lotenhulle) en van Maria Anne de Baets (°Vinkt en +Lotenhulle). Na het overlijden van zijn eerste vrouw Therese Van der Vennet hertrouwde hij te Wingene op 28 april 1795 met Coleta Vande Voorde geboren te Wingene op 1 januari 1775 en dochter van

7 SAT, Volkstelling Tielt, 1814, f. 6, Grote Markt 15. De naam Neirinck werd ook als Neerinck of Neirijnck geschreven.

8 SAT, Volkstelling Tielt, 1827, boek 1, f. 6, Markt 14.

9 SAT, Volkstelling Tielt, 1834, sectie K, N° 10, Markt 14.

10 SAT, BR Tielt, 1846-1856, boek 10, f. 321, Markt 14.

11 Bij de doop van Isabella Maria Van Oyen te Poeke op 13 juli 1796 wordt vermeld dat haar vader, Petrus Van Oyen, gedoopt werd in Lotenhulle en haar moeder, Coleta Van Vooren, in Wingene. In de parochieregisters van Lotenhulle staat geen Petrus Van Oyen vermeld, wel een broer van hem, Jan Baptiste gedoopt op 14 december 1765 en zoon van Martinus en Maria Anna De Baets. Deze gegevens werden mij ter beschikking gesteld door Jan Olsen, Gemeentelijk Museum, Archief en Documentatiecentrum Melle, waarvoor mijn oprechte dank.

25

Josephus en Anna Marie Devriese. Pierre of Petrus Van Oyen overleed op 44-jarige leeftijd te Poeke op 24 maart 1806. Zijn weduwe hertrouwde met Karel Persyn geboren te Wingene op 14 mei 1785 als zoon van Josephus (°Ruiselede 1749 en +Wingene 22 november 1784) en van Helena De Vriese (°Wingene 1752 en +Wingene 12 september 1779).

Coleta Vande Voorde was landbouwster te Poeke waar zij na haar huwelijk met Charles Persyn “fermier” bleef. In 1818 telde het gezin van Coleta Vande Voorde 12 leden: vier kinderen uit haar eerste huwelijk en drie uit haar tweede. Op de boerderij werden Coleta en Charles geholpen door haar oudste kinderen en door Leon Goethals knecht en dienstbode, Pierre Franchois koeherder en Amelie Defauw dienstmeid (12)

Karel Persyn overleed te Poeke op 13 mei 1851 en zijn echtgenote Coleta Vande Voorde negen dagen later op 22 mei.

Petrus Van Oyen had vijf kinderen uit zijn huwelijk met Coleta Vande Voorde, ze werden allen te Poeke geboren:

1. Isabella Maria op 13 juli 1796.

2. Jean Francois, op 10 brumaire jaar VII of 31 oktober 1798.

3. Lambert op 30 fructidor jaar IX of 17 september 1801, woonde sinds 4 mei 1842 als landbouwer te Waregem.

4. Charles op 12 germinal jaar XII of 2 april 1804.

5. Seraphine op 9 september 1806. Zij huwde met Louis Neirinck, winkelier en koopman, die zich te Tielt vestigde. (zie parenteel IV. 12. - 13.)

Parenteel V: 28. - 29. FRANCISCUS BOSSUYT huwde MARIA JOSEPHA PERNEEL

Franciscus Bossuyt werd geboren te Lichtervelde op 10 januari 1780 als zoon van Jean Franciscus (°Kortemark anno 1751 en van Anna Brigita Decand (+Lichtervelde 9 juni 1784).

Hij huwde te Lichtervelde op 9 september 1807 met Maria Josepha Perneel geboren te Lichtervelde 14 februari 1784 als dochter van Franciscus Perneel en Anne Theresia Provoost. Franciscus Bossuyt was “tanneur”, “huidevetter”, leerlooier, schepen en vanaf 1810 burgemeester van Lichtervelde.

Zij hadden elf kinderen allen te Lichtervelde geboren:

1. Jean Francois op 24 juni 1808.

2. Pierre Charles op 17 juni 1809.

3. Felix Amand op 7 december 1810. Hij huwde te Beerst op 10 april 1837 met Julie Berthine Demeuninck (zie parenteel IV. 14. - 15.).

4. Virginia op 30 maart 1812. Zij was gehuwd met Joseph Debaillie (+Lichtervelde 13 juni 1863) en “négociante” in sterke dranken (13)

5. Désiré Aloise op 24 april 1813.

6. Melanie Seraphine op 20 oktober 1814.

7. Charles Louis op 27 september 1816.

12

Gemeente archief Aalter, Volkstelling Poeke, 1818, huis 98, 127ste gezin, leden van 759 tot en met 770.

Gemeente archief Aalter, Volkstelling Poeke, 1829, volgnummer 203, nummers 1 tot en met 12.

Gemeente archief Aalter, BR Poeke, 1846-66, boek 1 f. 89.

13 BR Lichtervelde, 1846-1866, boek 1, bladzijde 1 tot 235, f. 40 is ook het bevolkingsregister van Lichtervelde 1857-1866, boek 1, f. 40, 1857 sectie A, huis 31.

26

8. Richardus Adolphus op 2 juli 1818, hij was huidevetter, huwde op 22 april 1853 en vertrok naar Brugge op 25 april 1854.

9. Bruno op 28 oktober 1819.

10.Narcissus Vincentius op 18 juli 1822, hij was huidevetter.

11.Eduardus op 1 december 1824, ook huidevetter.

Parenteel V: 30. - 31. PETRUS

DEMEUNINCK huwde EUGENIA (DE)KETELE

Petrus Demeuninck geboren te Zandvoorde op 1 februari 1755 als zoon van Christoffel en van Ludovica Antierens. Hij huwde met Anna Eugenia (De) ketele geboren te Gistel op 2 juli 1777 als dochter van Eduardus Josephus (°Ichtegem 1746) en van Joanne Theresia Van Neste (°Lichtervelde 1746) (14) Petrus Demeuninck was molenaar en bakker te Beerst in de wijk “Trantelaere” en overleed aldaar op 10 juli 1844. Zijn echtgenote overleed onder de naam Eugenia Ketele te Beerst op 15 augustus 1835 in de leeftijd van 58 jaar. Zij was “molenaarster”.

Zij hadden minstens zes kinderen allen te Beerst geboren:

 Marie Therese op 29 mei 1799.

 Petrus Jacobus in 1804, was gehuwd met Sophia Vermaris. Hij kwam het overlijden van zijn vader in 1844 aangeven op het gemeentehuis van Beerst, was toen 40 jaar, brouwer en woonde te Beerst. Hij overleed te Beerst op 5 februari 1861. Zijn zoon Felix 22 jaar en zijn schoonzoon Robert Waerpaert 33 jaar, beiden brouwers, kwamen het overlijden van Petrus aangeven.

 Livin Joseph op 9 oktober 1807.

 Bernard op 19 februari 1811. Hij kwam ook in 1844 het overlijden van zijn vader aangeven, was toen 32 jaar, molenaar en wonende te Beerst.

 Julie Berthine op 9 maart 1814. Zij huwde te Beerst op 10 april 1837 met Felix Armand Bossuyt. (zie parenteel IV. 14. - 15.)

 Caroline op 5 juli 1817.

TE NOTEREN IN JE AGENDA

Familiekunde Vlaanderen regio Tielt viert haar

25-jarig bestaan op zaterdag 31 oktober 2015.

Alle praktische zaken kun je lezen in het

3de nummer van Onze Voorouders dat op 1 juli 2015 verschijnt.

14 Met dank aan Wim Dedeyster van het Vlaams Centrum voor Genealogie en Heraldiek te Handzame.

27
Luc Neyt

Victorine Verhelst (1876 - 1949)

Slot.

In opdracht van een jachtopziener, een zekere Sassen Dierickx, waren in 1915 twee mannen bezig met snoeiwerk in een bos in Beernem, een gemeente zo een 18 km ten noorden van Tielt. Opeens zien zij een menselijke hand uit de grond steken, met een ring met initialen.

Hoewel die ring met initialen duidelijk bewees wie die man was (iemand van adel), werd volgens de legende op bevel van de burgemeester in het proces verbaal gemeld dat er "een onbekend persoon van het mannelijk geslacht' was gevonden.

Die jachtopziener Sassen Dierickx verdween zelf ook om onverklaarbare redenen, en is nooit teruggevonden. Een groot deel van het verhaal ontspon zich rondom de reden waarom de burgemeester verklaarde dat die man een "onbekend persoon" was, en het mysterie waarom die jachtopziener Dierckx verdwenen was, plus nog een aantal andere moorden om de intrige te vergroten.

En de baas was van jachtopziener Sassen Dierckx was? Een zekere mevrouw Lippens, een gravin, waarvoor uiteindelijk Victorine werkte

28
i. Victorine bij de familie Lippens illustratie 8: Victorine in de jaren 1930 bron: familiearchief Jeannine Heytens

Bij deze familie is Victorine eerst gouvernante, en later, als de kinderen groot zijn, wordt ze “femme de chambre” van de gravin (7). Ze zal het wel plezant gevonden hebben dat ze in de zomer in Beernem kon vertoeven, niet zo ver van de familie in Tielt.

Haar “opdrachtgever” was Philippe Lippens, die een oom is van Maurice Lippens (8) .

De moeder van Philippe Lippens was een zekere Ghislaine de Béthune. Had die wellicht familiebanden met haar vorige opdrachtgever de Béthune-Hesdigneul ?

De kinderen van haar broers en zussen beginnen op hun beurt kinderen te krijgen. Velen van hen hebben blijkbaar een goede band met Victorine. Victorine’s fotoalbum, in 2013 in het bezit van Jeannine Heytens, bevat ontelbare foto’s van gezinnen met kinderen, al dan niet samen met Victorine

In 1940 stuurt Victorine, naar aanleiding van het huwelijk van Fritz Verhelst, zoon van wijlen haar broer Henri, met Christine Van Gestel, (mijn ouders) volgende brief:

7 Zo vertelde Jacqueline Le Couter ons.

8 Maurice Lippens, die een tijd burgemeester is geweest van Knokke, en een omstreden bestuurder van Fortis.

29

illustratie 9: brief Victorine van 22 oktober 1940 bron: familiearchief Jan Verhelst

30

4. Terug naar Tielt (1943-1949)

In 1943 voelt Victorine haar krachten verslappen, en geeft haar job door Marguerite Neyrinck, een 15-jarige dochter van haar zus Emilie. Zijzelf keert terug naar Tielt, en gaat inwonen bij haar zus Emmerance Verhelst en diens echtgenoot Camille Le Couter, die een café uitbaten in de Sint-Jansstraat 72. Hun zoon André Le Couter baat op dat ogenblik een motorzaak uit. Hij heeft het in de oorlogsjaren moeilijk.

Victorine wordt ingeschreven bij haar zus op 21/06/1943, en verhuist naar het bejaardenhuis van Tielt op 01/07/1945.

Jacqueline Le Couter herinnert zich dat gravin Lippens Victorine eens wilde bezoeken:

“De gravin is eens bij ons thuis geweest, met chauffeur en ze kwam tante Victorine bezoeken. Het was juist op de verjaardag van mijn zus, en de gravin was verwonderd dat wij een dag in de week patisserie aten. Wij zegden dat het de verjaardag was van Monique en ze heeft enkele dagen later een boek laten bezorgen. Als tante Victorine bij mémé (9) kwam, moesten wij op ons tellen passen, zij waande zich waarschijnlijk bij de kinders van de Familie Lippens.”

In het bejaardenhuis is Victorine in 1949 overleden.

illustratie 1: bidprentje Victorine Verhelst (1949) bron: familiearchief Jan Verhelst

9 Mémé: hiermee bedoelt Jacqueline wel degelijk Emmerance Verhelst, haar grootmoeder.

31

5. Dank aan alle medewerkers

Dank aan allen die hieraan direct of indirect een steentje hebben bijgedragen. Door een toelating van de rechtbank van eerste aanleg te Brussel, konden we onderzoek doen in de archieven van de laatste 100 jaar, die anders gesloten zouden zijn. Naast de medewerkers van het Archief van de stad Brussel, dank ik de ambtenaren van burgelijke stand van Watermaal-Bosvoorde, Vorst, Tervuren Elsene en Willebroek voor hun bereidwillige medewerking.

Familieleden veraf en dichtbij dank ik voor het ter beschikking stellen van foto’s en postkaarten, en het doorgeven van familieverhalen.

Last but not least een dank aan Lucien Ailliet en stadsarchivaris Hannes Vanhauwaert voor gegevens uit het stadsarchief van Tielt.

illustratie 2: Kaart met situering adressen Victorine in België bron: google maps

Een uitgebreide versie van dit verhaal kan gevonden worden op home.scarlet.be/jan.verhelst/genealogie

32
Verhelst
Jan

Archief en bibliotheek: aanwinsten 2014

Boeken:

- Antwerpen de haven

- De soldaten van de Amerikaanse Militaire Begraafplaats Flanders Field te Waregem

- Atlas voor de volksschool in 42 kaarten en 50 platen

- Gestorven in dienst van Napoleon 20 gemeenten der Oostvlaamse Leiestreek

- Religieuzen geboren, overleden, verbleven in één van de gemeenten van het werkgebied FV-Tielt deel 10

Burgerlijke Stand:

- Burgerlijke stand Tielt geboorten, huwelijken, overlijdens 2013

Emigratie:

- Vlamigrant over migratie van Vlamingen vroeger en nu

- Wij gaan naar Amerika, het verhaal van de Vlaamse Landverhuizers

Familiegeschiedenissen:

- Orgelbouwers Loncke 1821-2001

- De naam Cappelle (en varianten) in de fusiegemeente Houthulst (Houthulst, Klerken, Jonkershove & Merkem)

- Ook een loopbaan: Leopold Remmerie ere-commissaris van Politie 1956-1982

- De story van Adrienne Verhelst (1908-1991) Genelogie Adrienne Verhelst met achtergrondinformatie

- Verhelsten uit Tielt emigreerden in de jaren twintig naar Detroit Michigan

- De Lanckriet Kroniek. Heemtijdschrift met nostalgie uit het verleden. Jaargang 2013

Kerkhoven:

- De graven van de Paanders - Meulebeke

- De graven van Gottem

- De graven van Lotenhulle

- De graven van Markegem

- De graven van Oeselgem

- De graven van Ooigem

- De graven van Poeke

- De graven van Sint-Baafs-Vijve

- De graven van Vinkt

- De graven van Sint-Jan Wingene

- De graven van Wildenburg Wingene

- De graven van Wontergem

- De graven van Zwevezele

Inventarissen:

- Inventaris van het parochiearchief Sint-Bavo Kanegem

- Inventaris van het archief van het Sint-Jozefscollege Tielt

33

Moderne parochieregisters:

Marialoop:

- Klapper op de dopen, huwelijken en overlijdens van Marialoop van januari 1900 tot december 1913

Meulebeke:

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1902-1903

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1904-1905

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1906-1907

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1907-1908

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1909

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1909-1901

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1910

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1911

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1912

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1913

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1914

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1915-1916

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen 1917 + index 1913-1917

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen index 1900-1907

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus dopen index 1907-1912

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus overlijdens (begrafenissen) 1900-1905

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus overlijdens (begrafenissen) 1906-1910

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus overlijdens (begrafenissen) 1911-1914

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus vormelingen 1839-1893

- Moderne parochieregisters Meulebeke Sint-Amandus vormelingen 1894-1910

- MPR Meulebeke huwelijken 1900-1907

- MPR Meulebeke huwelijken 1908-1914

Parochieregisters:

- Bellem Onze Lieve Vrouw-parochie dopen 1617-1802

- Bellem Onze Lieve Vrouw-parochie huwelijken 1616-1802 en overlijdens 1917-1802

- Desteldonk Onze-Lieve-Vrouw-Parochie dopen 1611-1796

- Desteldonk Onze-Lieve-Vrouw-Parochie trouwen en begrafenissen 1611-1796

- Gent Sint-Stephanusparochie huwelijken 1803-1899

- Kluizen Onze-Lieve-Vrouw Geboorte kerk dopen 1642-1911

- Kluizen Onze-Lieve-Vrouw Geboorte kerk huwelijken 1642-1802 en begrafenissen 1641-1808

- Lembeke Sint-Egidiusparochie trouwen en begrafenissen 1722-1802

- Oostkamp Sint Pietersbanden Parochieregisters huwelijken 1631-1797

- Oostkamp Sint Pietersbanden Parochieregisters huwelijken en overlijdens 1634-1797

- Oostkamp Sint Pietersbanden Parochieregisters overlijdens 1631-1797

- Ursel Sint-Medardus parochie begrafenissen 1614-1796

- Ursel Sint-Medardus parochie dopen 1614-1796

- Ursel Sint-Medardus parochie trouwen 1614-1796

Poorters:

- Lijst van buitenpoorters in de parochies en en rond de Roede van Tielt

Vormelingen:

- Kanegem vormelingen 1839-1947 & eerste communie 1861-1869 en 1891-1908

Fons Das

34

Voordracht: Enkwesten van de Raad van Vlaanderen

In gerechtelijk archief duiken is weggelegd voor ervaren familiekundigen. Onze gastspreker, Johan Demuynck, zal ons wegwijs maken in de volumineuze procesdossiers van de Raad van Vlaanderen, eertijds de hoogste rechtbank in Vlaanderen. Voor de bewijsvoering stelden raadsheren onder meer enkwesten op, meestal verslagen van de verhoorde getuigen. In deze lijvige boeken passeren vele dorpsbewoners de revue, naast de pittige verklaringen van allerlei (onwelvoeglijke) voorvallen. Met getuigenissen uit honderden bundels uit de periode 1590-1639 worden wij steevast geboeid …en wie weet was onze eigen familie niet van de partij.

Wanneer: vrijdag 22 mei 2015 om 20 uur.

Waar: Bibliotheek Tielt, ingang langs Alexianenplein. Gratis.

Interessante

mededeling van het archief te Aalter.

Archivaris Filip Bastiaen van Aalter liet weten dat in Aalter ongeveer 1/3 van de akten van de burgerlijke stand 1796-1920 zijn gescand. Een deel ervan is ook al bewerkt. Daarnaast worden voor de scans de Exel bestanden van de klappers bewerkt om uiteindelijk interactieve pdf's te kunnen aanmaken. Een voorlopig voorbeeld kan u al eens bekijken op de gemeentelijke website. In het voorjaar zal een eerste reeks met enkele duizend akten (geboorten en overlijdens Aalter) online worden geplaatst. Ook is in het voorjaar het online brengen van een nieuwe klapper op het Aalterse bevolkingsregister 1847-1856 gepland. De nieuwe klapper zal eenvoudigweg alle inwoners bevatten.

Neem gerust een kijkje:

 voor de archiefbladzijden algemeen: http://www.aalter.be/archief

 voor de klappers BS: http://www.aalter.be/product.aspx?id=747

Meer info: e-mail: archief@aalter.be

35

Kerkelijke rechtspraak betreffende Tielt tussen 1570 en 1795 (1)

Deel 1.

Defloreren = ontmaagden.

G : officialiteit Gent - Rijksarchief Gent, fonds bisdom Gent.

G.R. : officialiteit Gent - ibidem rekeningen.

G.V. : officialiteit Gent - ibidem varia.

p.28: Officialiteit Gent

Gerulphus Ost, van Lotenhulle, die de paasplicht verzuimde, gezien hij ruzie heeft met de pastoor qui sepuis jussit ipsum exedere suo consartio dum simul biberunt in tabernis, moet met Pinksteren biechten bij de deken van Tielt + proceskosten betalen (G.14.5.1574).

p.46: Officialiteit Gent

Judocus van de Walle, zoon van Carolus, van Tielt, om op een zondag van de vasten te werken, moet 20 schell.par. betalen (G.4.5.1571).

p.47: Officialiteit Gent

Gossardus van den Bussche, van Tielt, om te werken op Sint-Mattheus, moet 20 schell.par. betalen (G.2.11.1571).

p.79: Officialiteit Gent

Judocus van Hamme, van Tielt, die zijn paard op het kerkhof liet grazen, moet de proceskosten betalen (G.5.9.1572).

p.83: Officialiteit Gent

De bisschop verbiedt aan Cornelius Vermeere, van Tielt een school voor meisjes te openen en aan de jongens mag hij geen onderricht geven vooraleer bewijzen van zijn benoeming te hebben voorgelegd vanwege de magistraat en de geloofsbelijdenis te hebben afgelegd (G.12.6.1573).

36
1 De Brouwer Jozef, De kerkelijke rechtspraak en haar ecolutie in de bisdommen Antwerpen, Gent, en Mechelen tussen 1570 en 1795, uitgeverij E. Veys, Tielt, 1971-1972,

p.84: Officialiteit Gent

Lambertus Baggaert en Elooi van de Keere, beide van Tielt, moeten samen 3 pond par. boete betalen om op Sint-Jan-Baptist-geboorte certum ludum rithmicum per Joannem de Rinck Compositum en in tegenstrijd met de kerkelijke wet publiek, met hun medeplichtigen te hebben opgevoerd, daarbij turpia et obscena pravaque aurium offensa continentem (G.15.10.1574).

p.105: Officialiteit Gent

Philippus Traen, zoon van Joannis, ongehuwd, van Tielt, defloreerde Margareta van den Bossche, die een kind verwacht; hij moet voor beide 4 pond par. betalen (G.17.2.1569).

p.105: Officialiteit Gent

Egidius van Rijckeghem, ongehuwd, van Tielt, kende Maria Salins, prius corrupta; hij moet 4 pond par. betalen (G.12.2.1569); zij moest 2 pond par. betalen (G.11.3.1569).

p.106: Officialiteit Gent

Jacobus Pantin, ongehuwd, van Tielt, die Maria sHoys defloreerde, moet voor beide 7 pond par. betalen (G.11.3.1569).

wordt vervolgd Fons Das

Sponsoractie Talbot en Robinson Wij danken Dhr. Richard Martin uit Tucson, Arizona voor zijn nu pas binnengekomen sponsoring. Dit bedrag zal gebruikt worden bij de samenstelling van de tentoonstelling (2017 of 2018) over deze twee “Medal of Honor” winnaars in actie boven Pittem. De heer Martin is een nakomeling van een Vlaamse emigrant die de naam Martens droeg.

37
Bij de foto’s: This certifies that Henry Martens of Detroit and Mathilda Lootens of Detroit were united in Holy Matrimony

Familiekunde Vlaanderen regio Tielt vzw: activiteitenagenda april - mei - juni 2015

Ons lokaal is open elke eerste en derde zaterdag van de maand. Alle activiteiten, tenzij anders vermeld, gaan door in ons lokaal.

1. Werkgroep genealogie op zaterdag 4 april van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

2. Werkgroep genealogie op zaterdag 18 april van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

3. Werkgroep genealogie op zaterdag 2 mei van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

4. Werkgroep genealogie op zaterdag 16 mei van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

5. Vrijdag 22 mei om 20 uur: voordracht “Raad van Vlaanderen, de enkwesten”, door Dhr. Guido Demuynck. (zie aparte aankondiging).

6. Werkgroep genealogie op zaterdag 6 juni van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

7. Werkgroep genealogie op zaterdag 20 juni van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken

Dank

Wij danken hartelijk voor wat ze schonken aan ons archief, zoals: bidprentjes, rouwbrieven, rouwberichten, communieprentjes, documenten, huwelijksaankondigingen, foto’s, tijdschriften, familiegeschiedenissen, familiepapieren, genealogische uitgaven, enz…

Christiane Strobbe, Meulebeke - Rita Wanseele, Kanegem - Marc Bryneel, Aarsele - Jacqueline Das, Halen - Lisette Verheye, Tielt - Rosa Plettinck, Tielt, Martine Hommé, Tielt - Verbrugge Julien, Tielt - Fons Das, Tielt - Philippe De Gryse, Tielt - Strobbe Marie Thérèse, Tielt - Willy Dubois, Tielt - Luc Neyt, Tielt - Astrid Bruneel, Tielt - Gilbert Vromman, Tielt.

Inzenden van vragen, antwoorden, teksten en activiteitenkalender

Voor de eerstvolgende nummers worden de belanghebbenden dringend gevraagd rekening te houden met de hierna volgende uiterste data voor het inzenden van hun vragen, antwoorden, teksten, mededelingen. (Steeds één maand vóór de maand van verschijnen!):

Nummer 3 / juli - augustus - september 2015 vóór 31 mei 2015

Nummer 4 / oktober - november - december 2015 vóór 31 augustus 2015

Nummer 1 / januari - februari - maart 2016 vóór 30 november 2015

Nummer 2 / april - mei - juni 2016 vóór 28 februari 2016

De redactie kan om bepaalde redenen, zoals bijvoorbeeld plaatsgebrek, artikels, vragen en antwoorden, ……naar een later nummer verplaatsen, ook al werden ze tijdig ingestuurd.

38
16 KANTOOR BOLLIOU Kerkplein 16 8750 Wingene BANK Tel. (051) 65.89.45 VERZEKERINGEN Fax (051) 65.89.46 Kker K
n.v. de meibloem AUTOCARS - REISBUREAU Kasteelstraat 149 - 8700 TIELT Tel. (051) 40 18 23 - Fax (051) 40 51 93 Eigen reisprogramma op aanvraag Duthoit Luc Schilder- & decoratiewerken vloer- & wandbekleding Deken Darraslaan 2 bus 5 – 8700 Tielt Tel. 051/69.43.13 Email: luc.duthoit@pandora.be

België-Belgique P.B. 8700 TIELT 1 P 005988

Onze Voorouders

Website FV - Tielt

fv-tielt.familiekunde-vlaanderen.be

Driemaandelijks tijdschrift van Familiekunde Vlaanderen

Regio Tielt vzw.

18de jaargang nr. 3 - juli 2015

Afgiftekantoor 8700 TIELT 1

Verantwoordelijke uitgever: Jan Callens, Tieltstraat 15 - 8740 PITTEM

ONZE VOOROUDERS

Is een genealogisch tijdschrift en informatieblad uitgegeven door FV-Tielt vzw, dat driemaandelijks verschijnt, telkens bij het begin van het kwartaal.

Ons werkgebied valt samen met de (deel)gemeenten van het vroeger bestuurlijk en kiesarrondissement Tielt (Aarsele, Ardooie, Dentergem, Egem, Kanegem, Koolskamp, Markegem, Meulebeke, Oeselgem, Ooigem, Oostrozebeke, Pittem, Ruiselede, Schuiferskapelle, Sint-Baafs-Vijve, Tielt, Wakken, Wielsbeke, Wingene en Zwevezele) daarbij aansluitend Gottem, Lotenhulle, Poeke, Vinkt en Wontergem.

Het leesgeld bedraagt 5,00 euro per jaar over te schrijven op het rekeningnummer

IBAN BE75 9731 3326 0351 van FV-Tielt vzw, p/a Luxemburglaan 21 te 8700 Tielt.

(voor lezers uit het buitenland 10,00 euro).

Een vrijwillige surplus als steun is zeer welkom !!!!

Redactie: Fons Das, Luxemburglaan 18, 8700 Tielt, tel.: 051/40.22.83, fons.das@telenet.be

Voorzitter: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40.60.75, lneyt@skynet.be

Secretariaat: Jan Callens, Tieltstraat 15, 8740 Pittem, tel;: 051/ 46.54.11, jan-callens@telenet.be

Lokaal: Huyse Aleydis, vroegere Sint-Lucaskliniek, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt

Openingsuren: elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9 tot 12 uur.

Elke auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn artikel. Overname van teksten toegestaan met vermelding van bron en auteur.

42
Inhoud: - Beste Lezer, 25 jaar Familiekunde Vlaanderen regio Tielt vzw 43 Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt - Kerkelijke rechtspraak, Tielt, 1570-1795, slot 44 Fons Das, Luxemburglaan 18, 8700 Tielt - 1923: een jongen en een meisje zoeken hun toekomst in de 48 “nieuwe wereld” Jan Verhelst, Fortstraat 28, 2640 Mortsel - 3de Erfgoedbeurs op zondag 6 september 2015 55 Luc Neyt - Voordracht: Geef je vereniging een geheugen in de toekomst 56 Luc Neyt Nieuws van het Stadsarchief Tielt 56 Hannes Vanhauwaert, Stads- en OCMW-archivaris - Cursus: Oud Schrift en documentenbeheer voor beginners 57 - Nieuwe uitgaven van de graven van … Luc Neyt - Activiteitenagenda en dank 58

Beste Lezer,

We zijn verheugd dit jaar het 25-jarig bestaan van onze vereniging te mogen vieren. Iedereen is van harte welkom. Hieronder vindt u een uitnodiging met datum, plaats en sprekers.

Om in de toekomst verder te kunnen genieten van alle mogelijk tussenkomsten van de Vlaamse Regering als erfgoed vereniging en als kennisknooppunt voor familiegeschiedenis werd aan alle afdelingen van Familiekunde Vlaanderen gevraagd over te stappen van een feitelijke vereniging naar een Vereniging Zonder Winstoogmerk (VZW). Inmiddels is dit in Tielt gebeurd en werden de statuten opgenomen in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad van 1 april 2015 en kregen we het ondernemersnummer 0607 865 742 toegekend.

Aan onze werking, dienstverlening, vrijwilligerswerk, bezoek aan het documentatiecentrum, raadplegen van boeken, de website, het tijdschrift Onze Voorouders en het afhalen van boeken is niets veranderd.

Wel is er een nieuw rekeningnummer BE75 9731 3326 0351 en de zetel van de vereniging is FV-Tielt vzw, p/a Luxemburglaan 21, 8700 Tielt.

We willen u, als lezer, bedanken voor het vertrouwen dat u in onze vereniging stelt en tevens dank aan alle vrijwilligers, aan alle lezers die iets meer storten dan het gevraagde leesgeld, aan alle schenkers van bidprentjes, overlijdensberichten en andere familiekundige informatie.

25 jaar Familiekunde Vlaanderen regio Tielt vzw

Het bestuur van FV-Tielt vzw nodigt u vriendelijk uit naar de academische zitting op zaterdag 31 oktober 2015 om 10.30 u. in het stadhuis van Tielt, Markt 13, ingang via het Alexianenplein.

Programma:

* Welkom door de heer Luc Neyt, voorzitter FV-Tielt vzw

* Gelegenheidstoespraken door de heren Marc Van den Cloot en Wilfried Devoldere, respectievelijk nationaal en provinciaal voorzitter FV-Vlaanderen vzw

* Slotwoord door de heer Guido Mehuys, schepen van cultuur van de Stad Tielt.

Receptie aangeboden door de Stad Tielt

Graag bevestiging van uw aanwezigheid vóór 15 oktober 2015 op het nummer 051/46 54 11 (tussen 19 en 20 uur) of via mail: jan-callens@telenet.be

43

Slot.

Kerkelijke rechtspraak betreffende Tielt tussen 1570 en 1795 (1)

p.109: Officialiteit Gent

Petrus Cool, van Tielt, weduwnaar, die Margareta van de Meersch een kind schonk, moet voor beide 6 pond par. betalen (G.18.6.1569).

p.112: Officialiteit Gent

Jacobus Patin, van Tielt, knecht bij Laurentius Spoorman, die Catharina Goevaers (Govaerts), meid bij Egidius van Hamme, kende, moet drie dagen vasten op water en brood (G.1.12.1569); Catharina moet een dag vasten en 30 schell.par. betalen (G.14.2.1571).

p.120: Officialiteit Gent

Martinus van Houcke, van Tielt, die Joanna Beys, zijn vrouw, voor het huwelijk defloreerde, moet voor beide 5 pond par. betalen (G.6.2.1571).

p.121: Officialiteit Gent

Petrus Bochaute, van Tielt, die Anna sVaders kende, met drie kinderen, moet 1 pond par. betalen, die dag in de gevangenis penitentie doen en op bedevaart gaan naar Aalter (G.9.3.1571).

p.124: Officialiteit Gent

Egidius Hellebuuck, van Tielt, weduwnaar, die zijn meid, met wie hij nu gehuwd is, voor het huwelijk kende, moet voor beide 6 pond par. betalen (G.7.9.1571).

p.124: Officialiteit Gent

Joannes de Witte genoemd de Rinck, van Tielt, die Bavina le (Luucx) defloreerde, moet 9 pond par. betalen (G.28.9.1571).

p.124: Officialiteit Gent

Joannes de Vroe, zoon van Elooi, van Tielt, die Catharina sVos, prole gravida, defloreerde, moet voor beide 8 pond par. betalen (G.2.11.1571).

p.127: Officialiteit Gent

Walter de Cock, van Tielt, ongehuwd, wegens defloratie van Margaretha van de Neste, die een kind verwacht, moet voor beide 6 pond par. betalen (G.26.7.1572).

p.131: Officialiteit Gent

Laurentius Potvliet, van Tielt, ongehuwd, defloreerde Joanna Menoit, prole gravida, : voor beide 9 pond par. (G.22.4.1573).

p.133: Officialiteit Gent

Joannes de Blare, van Tielt, ongehuwd, defloreerde X : 9 pond par. te betalen (G.26.6.1573).

p.137: Officialiteit Gent

Joannes Hame, van Tielt, ongehuwd, wegens defloratie van Martina Mabe, prole secuta, moet 9 pond par. betalen (G.15.1.1574).

1 De Brouwer Jozef, De kerkelijke rechtspraak en haar ecolutie in de bisdommen Antwerpen, Gent, en Mechelen tussen 1570 en 1795, uitgeverij E. Veys, Tielt, 1971-1972,

44

p.139: Officialiteit Gent

Mathias Maelbout, van Tielt, ongehuwd, defloreerde Margareta Cornet : voor hem 6 pond par. (G.14.5.1574).

p.139: Officialiteit Gent

Jacobus Loobuuck, van Tielt, ongehuwd, defloreerde Maria sBrunen, van Pittem : voor hem 4 pond par. (G.18.6.1574).

p.143: Officialiteit Gent

Judocus Patvoet, van Dentergem, ongehuwd, defloreerde Anna Snick, van Tielt : voor beide 9 pond par. (G.11.3.1575).

p.148: Officialiteit Gent

Gulielmus Huus, van Tielt, ongehuwd, kende Jacoba Verhindert : voor beide 3 pond par. (G.13.12.1575).

p.150: Officialiteit Gent

Judocus de Vriese, van Tielt, defloreerde Jacoba van Rijckeghem : 8 pond par. (G.3.2.1576).

p.154: Officialiteit Gent

Joos Haeck, van Tielt, moet aan Jacquemijne van Male voor defloratie een dotatie van 20 pond groot, 2 pond groot kraambedkosten en 2 stuivers alimentatiegeld per dag (G.B.5.12.1629).

p.156: Officialiteit Gent

Petronella Benoot, van Tielt, ongehuwd, die zich door Jacobus Calles, zoon van Jacobus, liet defloreren en een kind heeft van hem, moet geknield voor de pastoor en twee getuigen vergiffenis vragen, biechten en kommuniceren (G.V.5.3.1749).

p.182: Officialiteit Gent

Joanna-Francisca Verstrate moet haar huwelijksbelofte met Emmanuel Verstraeten, beide uit Tielt, nakomen (G.19a,5.8.1752).

p.217: Officialiteit Gent

Joannes Raes, van Tielt, loochent onder eed huwelijksbelofte, defloratie, enz., tegenover Anna de Wilde; hij is vrij te trouwen (G.19a,27.11.1743).

p.219: Officialiteit Antwerpen

Maria Coddens, wed. Joannes van Keirsbulck, van Tielt, loochent onder eed trouwbelofte met Joannes Adams, van Dentergem; zij is vrij (G.19a,23.6.1745).

p.221: Officialiteit Gent

De huwelijksbelofte te Tielt aangegaan tussen Catharina, weduwe Judocus Maes, en Stefaan van Biest, wordt ontbonden, maar wegens omgang met elkaar, na huwelijksbelofte, moeten zij 6 pond par. betalen en hij aan haar 10 schell.groot voor de kraambedkosten (G.24.3.1569).

p.221: Officialiteit Gent

Ook tussen Johanna van den Bossche en Sergius Verhulst, van Tielt, die 2 pond par. moeten betalen en zij de onkosten van het proces en van haar verloofde, wordt de huwelijksbelofte ontbonden (G.10.6.1569).

p.229: Officialiteit Gent

Jacobus Vlaminckx, van Tielt, moet zijn huwelijksbelofte et Petronilla-Francisca van de Weirden, nakomen; hij deed een valse eed, waarom hij verplicht wordt zich in

45

een klooster te Gent voor 15 dagen terug te trekken in aliquo cubiculo sine exitu, sine accessu et alloquio extraneorum en er vasten op woensdag, vrijdag en zaterdag more quadragesimali, biechten en kommuniceren op de zondagen en onderricht worden over de waarde van de eed (G.19 a,26.4.1741, 23.1 en 6.6.1742). De huwelijksbelofte wordt door het hof toch ontbonden (ib.4.8.1742).

p.274: Officialiteit Gent

Arnoldus Bruyneel, van Tielt, moet het kind van Isabella-Theresia van der Cruijcen, ibidem, erkennen + 3 stuivers daags alimentatiegeld usque ad realem aotionem + 3 pond groot kraambedkosten (G.19a,17.11.1719).

p.278: Officialiteit Gent

Jacobus Calis, van Tielt, moet het kind van Brigitta Wijckstont erkennen + 3 stuivers daags alimentatiegeld + 3 pond groot kraambedkosten + 6 pond groot voor defloratie of met haar trouwen (G.19a,5.4.1747).

p.313: Officialiteit Gent

Theresia de Witte, van Tielt, gesekwestreerd, verzaakt aan het verzoek tot haar vader gericht, zodat, na betaling van de onkosten, zij wordt ontslagen uit de sekwesterplaats (G.19c,7.5.1795).

p.405: Officialiteit Gent

Stephanus van Roumeken, gehuwd, van Tielt, die overspel pleegde met kind tot gevolg, met Anna van Pachtenbeke alias Rymsle, moet voor de processie op Lichtmis, blootshoofds, een brandende kaars van 6 pond offeren aan het Allerheiligste en 3 pond par. boete betalen (G.8.1.1569).

p.406: Officialiteit Gent

Carolus de Meyere, van Tielt, gehuwd, had, absenta sua uxore et profuga, overspelige omgang met Maria sHoijs; hij moet één dag vasten op water en brood en 4 pond par. boete betalen (G.22.4.1569).

p.406: Officialiteit Gent

Franciscus Volckaert, van Dentergem, gehuwd, pleegde overspel met Livina van Meersch, van Tielt : hij moet geknield voor het hof vergiffenis vragen, volgende dag in zijn parochiekerk een brandende waskaars van 1 pond en een half offeren en 6 pond par. betalen (G.29.4.1569); zij moet 4 pond par. betalen (G.7.1.1569).

p.407: Officialiteit Gent

Petrus Struick, gehuwd, van Tielt, pleegde overspel en defloreerde, prole secuta, Elisabeth sCeunnincx, ongehuwd; hij moet 6 dagen in de gevangenis blijven en er om de andere dag vasten op brood en water + 12 pond par. boete (G.20.5.1569).

p.409: Officialiteit Gent

Arnoldus van den Bossche, van Tielt, gedaagd wegens overspel, moet binnen de vijftien dagen bewijzen dat zijn vrouw van dit voorval onwetend is (G.3.11.1570).

p.412: Officialiteit Gent

Petrus van Caneghem, van Tielt, gehuwd, pleegde overspel met Elisabeth van Rumbeke; hij moet 12 pond par. betalen (G.22.1.1574).

p.419: Officialiteit Gent

Jacobus Bracke, gehuwd, van Tielt, moet wegens overspel met Maria-Theresia Simoens en met Brigitta Windele, beide ongehuwd, 18 pond 19 schell.par. en zij respektievelijk 15 pond 1 schell.par. en 15 pond 19 schell.par. proceskosten betalen (G.R.1754-1757).

46

p.484: Officialiteit Gent

Judocus Craymeersch, van Tielt, moet wegens incest met Joanna Verhindert, 20 en 10 pond par. betalen (G.R.23.2.1624).

p.572: Officialiteit Gent

Gulielmus-Albertus de Blaere, van Tielt, en zijn medeplichtige Rosa de Waeghenaere, moeten 35 pond 12 schell.par. en 11 pond 10 schell.par. proceskosten betalen (G.R.1715-1718).

p.575: Officialiteit Gent

Joanna van Zieleghem, ongeh., van Tielt, moet voor de pastoor en 3 getuigen geknield vergiffenis vragen + biechten en kommuniceren + samen de proceskosten dragen (G.19b,18.2.1768).

p.593: Officialiteit Gent

Nicolaus Zeebrouck, pastoor van Sint-Paulus Polder, moet aan Joannes de Mol, sc. theol. lic., pastoor te Tielt, 4 pond 3 schell. 10 groten + intrest betalen vanaf 3 mei 1635 (G.22.12.1636).

p.668: Officialiteit Gent

Petrus van der Beke, priester, pastoor van Sint-Baafs-Vijve, moet aan Judocus Cueninck 23 dubbele schilden 2 schell.par. betalen (G.14.1.1569); dezelfde moet aan Gordianus de Hollander, van Tielt, 20 schell.groot betalen voor de aankoop van een pistolet (G.2.12.1569); dezelfde moet aan Joannes de Beaumont, van Tielt, 9 pond par. betalen voor aankoop van verschillende zaken bij een publieke verkoping (G.21.4.1570); hij zal aan Joannes van de Gheenste de geleende som van 12 pond par. binnen de drie maand terug betalen (G.3.11.1570); hij moet aan Livinus

Goethals 2 pond groot betalen (G.23.2.1571); hij moet aan Gulielmus van Beaumont 9 schell. 9 den.groot wegens koopwaren (G.20.9.1571). Aan Egidius Andries moet hij 12 pond par. betalen volgens de schuldbrief en hij wordt voor de derde maal gedaagd wegens een schuld van 35 schell.groot aan Egidius Merschaert (G.6.10.1570). Petrus van der Beke moet aan Thomas Vercraeye, junior, 30 schell.groot (G.23.7.1574); aan Franciscus Seel 2 pond groot betalen (G.27.1.1576). Hij moet aan Joannes Rijckaert 20 pond par. betalen voor Pasen (G.16.12.1575).

p.673: Officialiteit Gent

Franciscus van de Vere, priester, kapelaan te Evergem, moet aan Joannes Basseye, van Tielt in causa emptionis panni dicti halfosset 15 schell. 10 den.groot betalen (G.19.12.1572). Hij wordt an de suspensie ontslagen en mag opnieuw de sakramenten toedienen (G.26.9.1573). Dezelfde, nu pastoor te Boostenblijde, moet aan Georgius van Overwaele 25 schell. 8 den.groot betalen (G.3.6.1575); ook aan Joannes van Basseye 15 schell.groot (G.30.9.1575). Dezelfde, die geen bewijzen aanvoert binnen de bepaalde tijd, moet aan Joannes van Basseye 5 schell.groot betalen (G.27.1.1576).

p.685: Officialiteit Gent

Judocus van Mullem, van Lotenhulle, die zijn pastoor Adrianus van Emelghem, nogal hardhandig heeft behandeld, wordt van de ekskommunikatie ontslagen. Hij moet aan de pastoor geknield vergiffenis vragen en biechten bij de deken van Tielt (G.29.5.1574).

Fons Das

47

1926: een jongen en een meisje zoeken hun toekomst in de “nieuwe wereld”

Deel 1.

1. De emigratie

1.1 Wat vooraf ging

Figuur 1: Boerderij Verhelst Oostkamp, anno 2014

Op deze boerderij, een typisch “familiebedrijf” heeft Jerome Verhelst nog gewerkt tot 1926.

Hij, Jerome Verhelst (geen familie van mij), een jongen uit Oostkamp, geboren in 1897, werkt na de eerste wereldoorlog met vader en broers mee in de familiezaak, een boerderij te Oostkamp

Hard labeur, maar zijn dromen reiken verder. Hij heeft een broer Kamiel die in 1923 getracht heeft zijn toekomst te zoeken in de nieuwe wereld, doch na enkele jaren zien Kamiel en zijn echtgenote Henriette het niet meer zitten en ze zijn teruggekomen. Doch dat zou Jerome niet weerhouden zijn kans te wagen.

Zij, Marcella Elvira Bonne een meisje uit Wingene, geboren in 1904, woonde al sinds 1920 in Hertsberge. Hoe ze mekaar hebben leren kennen, weten we niet, maar ze besluiten samen om het avontuur aan te gaan.

Hoe dan ook: ze geven mekaar het ja-woord op 16 maart 1926 in Hertsberge, en ze zijn nauwelijks bekomen van de festiviteiten, of ze vragen hun internationaal paspoort aan in Brugge op 19 maart 1926, en dan vertrekken ze, het avontuur tegemoet. Hun eerste stap is met een pendelboot van de Britse maatschappij LNER naar Harwich, in het Zuidoosten van Engeland varen en vandaar - vermoedelijk per trein - naar Southampton in het Zuidwesten van het Verenigd Koninkrijk.

De LNER, De London North East Railway, was een treinmaatschappij opgericht in 1923, die echter ook boten heeft. We hebben niet kunnen achterhalen of het jonge koppel nu via de Trainferry boten van deze maatschappij via Zeebrugge dan wel via Antwerpen naar Harwich gevaren is.

Zie http://en.wikipedia.org/wiki/London_and_North_Eastern_Railway voor meer detail over deze maatschappij.

48

1.2 De overtocht

Op 2 april 1926 schepen ze in op de Ascania 2 van de Cunard Line, die hen van Southampton, Engeland naar Halifax in Canada zal brengen. Ze zijn ingeschreven als passagiers derde klasse

Hier in België kennen we- zeker de laatste tijd door de opening van het emigratiemuseumde Red Star Line. De Cunard Line was een Engelse concurrent, die ook actief was in de emigratie.

49
Figuur 2: In Engeland: van Harwich (komende van België) naar Southampton Figuur 3: Overzeese tocht: van Southampton (A) naar Halifax, Nova Scotia, Canada (B)

In 1838 besloot de Britse regering dat er een reguliere scheepsverbinding moest komen tussen Engeland en de Canadese stad Halifax, onder andere om post te vervoeren. De in Canada geboren Samuel Cunard won het contract om deze scheepsverbinding te verzorgen

1.3 De aankomst in Canada

Na een voorspoedige reis komen Jerome (op het stadhuis gekend als Hieronymous) en Marcella op 11 april 1926 aan in Halifax, in de Canadese provincie Nova Scotia, negen dagen na hun inscheping. Als we de papieren van de Canadese immigratiedienst erop naslaan, vertellen ze dat hun bestemming “Commissioner Gelly” in Winnepeg, Manitoba zou zijn.

We tasten in het duister over wie deze persoon moet geweest zijn. Wel valt op dat de Canadese provincie Manitoba grenst aan de Amerikaanse staat Minnesota, waar later een nieuw leven werd opgebouwd.

1.4 De eerste jaren in Ghent, Minnesota, USA

Ons jong koppel wilde naar de Verenigde Staten, doch gezien de beperkingen die de Amerikaanse regering reeds in het begin van de jaren 1920 had opgelegd, mochten slechts weinige immigranten de USA nog binnen.

Canada schreeuwde echter om volk om hun schaars bevolkte gebieden te ontginnen, vandaar dat zij hun grenzen openstelden, zeker voor hardwerkende Europese landbouwers. Jerome en Marcella waren echter Belgen, die de strenge Amerikaanse immigratiewetten omzeilden. Ze kwamen legaal Canada binnen, en reisden naar Winnepeg, Manitoba, Canada. Vandaar staken ze illegaal de grens over naar Minnesota.

50
Figuur 4: Ascania 2 van de Cunard Line bracht Jerome en Marcella naar Canada in 1926

Het stadje Grandview was in de jaren 1870 gesticht door een spoorwegmaatschappij, die deze streek ontwikkelde. Verschillende Belgische kolonisten begonnen dit stadje te bevolken en in september 1881 kreeg men de toelating de naam Grandview te wijzigen in Ghent, verwijzend naar de Belgische stad (zie http://www.lakesnwoods.com/Ghent.htm)

In die omgeving vestigden Jerome en Marcella zich bij bekenden en het eerste jaar van hun verblijf leefden zij ondergedoken in het huis van de familie Desutter. Later verhuisden ze naar een boerderij.

Marcella is een tengere vrouw, en haar eerste kindje Maurice sterft als baby in 1927. Een tweede kindje wordt doodgeboren in maart 1928. Uiteindelijk wordt in 1929 hun zoon Lucian geboren, in 1931 gevolgd door Daniel. Twee flinke jongens. Het is de grote depressie, en gedurende enkele jaren durven ze het niet aan nog kinderen op de wereld te zetten. In 1936 volgt echter Jeannette, en in 1937 Evelyn Rose.

In de jaren 1930 zijn ze nog steeds illegaal, en elke keer de facteur een brief komt brengen, vreest Marcella dat ze officieel uitgewezen zullen worden. Zoontje Daniël was bezorgd om zijn moeder en plakte de brievenbus dicht: dan kon die uitwijsbrief niet afgeleverd worden, meende hij als goedbedoelend kind.

In de Amerikaanse volkstelling van 1940 vinden we echter de ganse familie terug, dat betekent dat hun toestand is geregulariseerd. Jerome zal echter met zijn kinderen en kleinkinderen nooit praten over zijn land, dat is immers voor hem te pijnlijk. Heimwee is een merkwaardig gevoelen, dat bij vele emigranten de kop opsteekt.

51
Figuur 5: Tocht van Halifax, Noval Scotia, Canada (A) naar Winnepeg, Manitoba, Canada (B) naar uiteindelijk Ghent, Minnesota, USA (C)

1.5 De Belgische familie

52
Figuur 6: Familie Verhelst uit Minnesota (1947) v.l.n.r. zittend: Lucian, Marcella, Jerome staand: Evelyn Rose, Daniël, Jeanette Figuur 7: Joseph Verhelst (1854-1944) x Maria Tamsin (1863-1940)

Ook voor de ouders in België is het eigenlijk een verdrietige situatie. Jerome, die als 29 jarige besliste om te vertrekken, had als medewerker aan het familiebedrijf in Oostkamp geen eigen spaarcenten en had zijn vader Joseph om geld moeten vragen om de overtocht te betalen. Joseph moet later gezegd hebben: “als Jerome het voor een tweede keer zou vragen, zou ik het zeker niet meer gegeven hebben ” De ouders voelden dit immers aan alsof Jerome en Marcella overleden waren. Het was trouwens zo voor hen, want ze zouden hen niet meer levend weerzien.

In 1947 vieren de ouders van Marcella hun 50ste huwelijksverjaardag en in september 1947 zal Marcella alleen naar België op bezoek komen.

Het is vermoedelijk naar aanleiding van dit bezoek dat Marcella zich laat naturaliseren tot Amerikaanse Van Jerome hebben we geen aanvraag gevonden, ik vermoed dat hij nooit is genaturaliseerd.

Er blijft een regelmatige correspondentie met België. Foto’s worden over en weer gezonden. De laatste brief van Marcella aan de Belgische familie wordt nog steeds in het Nederlands geschreven in 1982, doch is doorspekt met Engelse woorden. Dus 56 jaar na haar emigratie kan deze dame nog Nederlands schrijven.

1.6 De kinderen stichten hun eigen gezin

De twee zonen en de twee dochters van Jerome en Marcella worden groot en stichten in de jaren 1950 hun eigen gezinnetjes. Zeg maar gezinnen, want het aantal kinderen is naar Vlaamse normen erg hoog. In de jaren 1990 is er nog bezoek uit Vlaanderen door de familie Bonne bij dochter Jeannette, maar andere contacten zijn stilaan verwaterd.

2. Het bezoek van de kleinkinderen

2.1 Waar liggen mijn roots?

Dit is een vraag die vele Amerikanen bezig houdt. Tijdens ons 16 maanden durende verblijf in de States viel het ons altijd op dat de meeste Amerikanen ofwel zelf immigrant zijn, ofwel hun ouders of grootouders. Naast hun Amerikaanse nationaliteit, hebben ze een tweede identiteit die verwijst naar hun land van oorsprong. Daar zijn ze ook fier op.

En de identiteit van Belgisch immigrant beleven ze samen ondermeer in Ghent, Minnesota, waar ze “rolle bolle” spelen. Dit is een oud Belgisch balspel, dat vooral wordt gespeeld in steden zoals Ghent, Minnesota en zoals in Molines, Illinois. Niet toevallig locaties waar veel Belgische emigranten wonen. Dit balspel wordt ook hier in West- en Oost-Vlaanderen gespeeld onder de naam “krulbol”.

2.2 Het idee van een bezoek groeit

In het najaar 2011 kom ik toevallig in contact met JoAnn Coover (meisjesnaam Verhelst), kleindochter van deze emigranten, en doe ik wat opzoekingen naar de stamboom van haar familie. In haar correspondentie laat ze horen dat ze ernaar hunkert een keer naar België te komen, eens ze op pensioen zou zijn.

53

2.2.1 Zoeken naar contacten met de familie in België

De familie is van de omgeving Oostkamp /Hertsberge/Wingene, terwijl ik in het Antwerpse woon. Ik contacteer mijn verre nicht Lut Le Couter uit Tielt, die nogal veel mensen in de streek kent. Uiteindelijk brengt Lut me in contact met Karin Debaene, die een buurvrouw heeft die Henriette Verhelst heet.

Henriette bleek zich de story van de emigratie te herinneren uit familieverhalen, het koppel zelf had ze nooit gekend, maar het waren haar oom en tante. Bingo!

2.2.2 We gaan op bezoek!

Steven, een broer van JoAnn, is parochiepriester en wordt 50 jaar in 2014. Hij wil het land van zijn voorouders bezoeken. Twee zussen JoAnn en Patti gaan mee, en ook een nicht Nancy komt enthousiast het groepje vervoegen.

Ik krijg een mail dat ze van 16 tot 24 mei 2014 op bezoek komen. Ik speel zowat coach tussen hen en hun familie hier. Contacten met de familie Verhelst hebben we via Karin Debaene gevonden, en met de familie Bonne waren er nog bestaande contacten. Bij deze mensen kunnen we kandidaat gidsen rekruteren om hen rond te leiden op plekken waar hun grootouders vertoefden.

2.3 Het bezoek van de kleinkinderen van Jerome en Marcella

2.3.1 Antwerpen

We hadden afgesproken hen Antwerpen te laten zien. Op zondagmorgen halen we hen af in hun Brussels hotel. Omdat ze hebben aangegeven een mis te willen bijwonen, loodsen we hen naar de Antwerpse kathedraal. Dat is twee vliegen in één klap: het historisch gebouw en de mis. Als we aankomen, is daar een vormselviering bezig. Zo zien ze meteen de bisschop Johan Bonny. Ze kunnen zien dat in de 18de eeuw de rijke mensen in de kerk zelf begraven worden. Gezien een lichaam in staat van ontbinding wel een geurtje afgeeft, leren ze het ontstaan van de uitdrukking “hij is stinkend rijk”.

Na de misviering wandelen we wat rond in de binnenstad en gaan lunchen in een historisch pand “de Groote Witte Arend”, waar zij ook met plezier een Antwerps bolleke Koninck proeven.

Om 15:00 uur hebben we gereserveerd in het museum de Red Star Line. Daar zullen ze kunnen zien hoe en in welke omstandigheden hun grootouders de overvaart naar de nieuwe wereld hebben moeten doen. Het museum geeft visueel een boeiend beeld hoe de mensen zich moesten voorbereiden en hoe de overvaart zelf verliep. De kleinkinderen Verhelst zijn waarlijk emotioneel geraakt als ze zien hoe hun grootouders als passagiers derde klasse die overtocht hebben moeten doen. Ze hebben het gevoel alsof die passagiers derde klasse nagenoeg als vee behandeld werden. Vanop het dak van het museum kunnen ze de Scheldestad even overzien en nadien komen ze bij ons thuis op bezoek. Lut maakt overheerlijke “Asperges à la Flamande”. Onze Amerikaanse gasten zijn verrast dat de asperges hier wit zijn. Bij hen zijn die immers groen!

54

3de Erfgoedbeurs

zondag 6 september 2015 van 9.00 uur tot 12.30 uur in de voorhal van de Europahal, Generaal Maczekplein te TIELT

Naar jaarlijkse gewoonte organiseert Familiekunde Vlaanderen regio Tielt vzw een boekenbeurs die vanaf 2013 de naam ERFGOEDBEURS kreeg. Wegens het Congres en het 50-jarig bestaan van Familiekunde Vlaanderen die plaatsvonden in maart 2015, werd geopteerd om de erfgoedbeurs te verplaatsen naar september en aan te sluiten bij de infobeurs van het Koninklijk Verbond van de Belgische Postzegels afdeling Tielt. Samenwerking tussen verschillende verenigingen wordt door heel wat officiële instanties gewaardeerd bij het toekennen van subsidies, daarom deze keuze. De postzegelclub gebruikt de Europahal en Familiekunde Vlaanderen regio Tielt vzw de voorhal en het cafetaria van de Europahal. Het voordeel is, wie de infobeurs bezoekt moet sowieso een deel van de erfgoedbeurs doorwandelen. We hopen dan ook dat heel wat bezoekers de twee verenigingen een warm hart toedragen en van de gelegenheid gebruik maken om beide beurzen te bezoeken.

Voor de erfgoedbeurs 2015 worden volgende standhouders uitgenodigd:

- Familiekunde Vlaanderen regio Deinze,

- Familiekunde Vlaanderen regio Mandel-Leie, regio Meetjesland,

- Familiekunde Vlaanderen regio Brugge,

- Familiekunde Vlaanderen regio Gent,

- Familiekunde Vlaanderen regio Tielt,

- de Werkgroep Genealogie Melle vzw (WGM),

- de Heemkundige Kring de Roede van Tielt vzw,

- de Geschied- en Heemkundige Kring De Gaverstreke,

- de Heemkundige Kring het Land van Nevele,

- mevrouw Geertrui Vanwynsberghe,

- de heer Ludo Jorissen,

- de heer Frans Maeyfroidt,

- de heer Ivan Adriaenssen,

- de heer Walter van Houtte,

- de heer Gilbert Vanhove,

- de heer Franky Bostyn,

- de heer Paul van Damme,

- de heer Jacques Wyseur.

Elke privé persoon of vereniging die familie- of geschiedkundige werken aan een ruim publiek wenst aan te bieden is welkom en neemt daarvoor contact met de redactiesecretaris, de voorzitter of de secretaris. Aan iedereen welkom op zondag 6 september 2015.

55

Geef je vereniging een geheugen in de toekomst!

WAT EN HOE ARCHIVEREN?

Datum: maandag 12 oktober 2015 om 20 uur.

Locatie: Openbare bibliotheek Tielt, Lakenmarkt

Begeleiding: mevrouw Sophie Bosschaert, archiefbank Vlaanderen.

Toegang: gratis, maar inschrijven vóór 6 oktober enkel op nr. 051/42 82 20 of mail: ccgildhof@tielt.be

Je runt een toneelvereniging, sportclub, hobbyclub. En je kent het ongetwijfeld: daar gaat veel papierwerk mee gepaard. Hoe zat het nu weer met die statuten, van wanneer dateert die polis, hoeveel leden waren er tien jaar geleden? Soms blijkt hoe slordig de vereniging omsprong met al die verslagen, foto’s en getuigenissen. Want werkjaren gaan snel, en jullie organiseerden zo veel en beleefden zo veel prachtige momenten. Misschien moeten we dit in de toekomst toch iets meer gestructureerd aanpakken, denk je dan als bestuur. Hoe ga ik aan de slag met het archief van mijn vereniging? Welke documenten moet ik bijhouden en kan ik vernietigen? Hoe bouw ik een goed digitaal klassement op?

Dit en veel meer verneem je in de workshop van Archiefbank Vlaanderen, speciaal voor verenigingen. Via concrete tips en acties leer je hoe je het allemaal in de praktijk kan omzetten.

Nieuws van het Stadsarchief Tielt

Het Stadsarchief Tielt is gesloten van 20 juli tot en met 10 augustus 2015. Behalve deze periode, is de leeszaal zoals gebruikelijk toegankelijk elke woensdag tussen 9u en 12u, elke donderdag van 14u tot 18u of op afspraak.

Kijk ook eens op: www.facbook.com/stadsarchieftielt.

Daarop wordt dagelijks bericht met bekendmakingsaffisches uit de Eerste Wereldoorlog (in het themajaar Thielt bezet), fotozoektochten en opmerkelijke beelden en (actua-) weetjes.

Hannes Vanhauwaert, Stads- en OCMW-archivaris

56

Oud Schrift en documentenleer voor beginners

Contact: 092/ 52 26 47 of mail: xavierdeschryver@telenet.be

De Werkgroep Genealogie Melle (WGM) organiseert een cursus oud schrift en documentenleer voor beginners. Deze cursus is bedoeld voor mensen die nog nooit oude teksten hebben leren lezen of begrijpen, “van niets tot iets” dus. De lessen worden gegeven aan de hand van gedigitaliseerd beeldmateriaal om de moeilijkheden van de oude geschriften beter te kunnen ontleden. Waar: in de leeszaal van het Gemeentelijk Archief en Documentatiecentrum, Brusselsesteenweg 393, te 9090 Melle. Lesgever: de heer Xavier De Schryver (092 52 26 47). Cursusgeld: 20,00 euro (ongeveer 200 bladzijden teksten)

Inschrijven vóór zondag 30 augustus 2015, door storting op rekening BE48 7370 3628 6127 van WGM vzw, met vermelding “cursus beginnelingen 2015-2016. Alleen uw betalingsbewijs geldt als officieel inschrijvingsbewijs. Het aantal deelnemers is beperkt tot 20 personen.

Data van september 2015 tot maart 2016 telkens van 14.00 uur stipt tot 16.00 uur

programma:

Zaterdag 26 september, les 1: periode 1800-1900, burgerlijke stand, kennismaking met Latijn

Zaterdag 24 oktober, les 2: periode 1750-1800, de oude parochieregisters, Latijn

Zaterdag 28 november, les 3: periode 1700-1750, de oude parochieregisters, Latijn

Zaterdag 23 januari 2016, les 4: periode 1750-1850, oud-Nederlands in notariële akten

Zaterdag 27 februari, les 5: oud-Nederlands uit de 18de eeuw, staat van goed, voogden

Zaterdag 26 maart, les 6: documenten zoals: betoog, huwelijkscontract, quoteboek, verkoop.

Nieuwe uitgaven van de graven van …

Een van de projecten van Familiekunde Vlaanderen regio Tielt is het inventariseren van de grafzerken op de kerkhoven en begraafplaatsen van de parochies en gemeenten in ons werkgebied. Familiekunde Vlaanderen en Paul Callens, samensteller van deze werkjes, wil aan de lezer een overzicht aanbieden van de familiekundige informatie die te vinden is op de verschillende grafzerken. Deze gegevens zijn niet enkel belangrijk voor de familiekundige maar ook voor de gewone man of vrouw die op zoek is naar informatie over een overleden familielid of dorpsgenoot.

De graven van Tielt, nieuw deel van het kerkhof, 388 blz., prijs 20 euro

De graven van Ardooie, nieuw deel van het kerkhof, 301 blz., prijs 18 euro

De graven van Ardooie, oudste deel van het kerkhof, 324 blz., prijs 20 euro

De graven van Oostrozebeke, 414 blz., prijs 20 euro

De graven van Dentergem, 222 blz., prijs 16 euro

De graven van Wakken, 272 blz., prijs 17 euro

De werken kun je bestellen door het bedrag van het werk met de portkosten van 3,50 euro te storten op rekening van FV-Tielt vzw, IBAN BE75 9781 3326 0351 p/a Luxemburglaan 21, 8700 Tielt. De boeken kunnen afgehaald worden zonder portkosten bij Lucien Ailliet, Schuiferskapelsesteenweg 29, 8700 Tielt (051/40 11 36) of elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9 tot 12 uur in het documentatiecentrum van FV-Tielt vzw, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt.

57

Familiekunde Vlaanderen regio Tielt vzw activiteitenagenda juli - augustus - september - oktober 2015

Ons lokaal is open elke eerste en derde zaterdag van de maand. Alle activiteiten, tenzij anders vermeld, gaan door in ons lokaal.

1. Werkgroep genealogie op zaterdag 4 juli van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

2. Werkgroep genealogie op zaterdag 18 juli van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

3. Werkgroep genealogie op zaterdag 1 augustus van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

4. Zaterdag 15 augustus GESLOTEN wegens feestdag.

5. Werkgroep genealogie op zaterdag 5 september van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

6. Zondag 6 september: ERFGOEDBEURS (zie aparte aankondiging).

7. Werkgroep genealogie op zaterdag 19 september van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

8. Werkgroep genealogie op zaterdag 3 oktober van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

9. Maandag 12 oktober: voordracht “Geef je vereniging een geheugen in de toekomst!” door mevrouw Sophie Bossaert (zie aparte aankondiging).

Dank

Wij danken hartelijk voor wat ze schonken aan ons archief, zoals: bidprentjes, rouwbrieven, rouwberichten, communieprentjes, documenten, huwelijksaankondigingen, foto’s, tijdschriften, familiegeschiedenissen, familiepapieren, genealogische uitgaven, enz…

André Lippens, Dentergem - André Braet, Waregem - Georgettte T’Joen, Tielt - Lieven Matthys, Tielt - Rita Lapeere, Tielt - Marie Roos Allaert, Tielt, - Marie Thérèse Beernaert, Tielt - Claude Moors, Tielt - Luc Neyt, Tielt.

Inzenden van vragen, antwoorden, teksten en activiteitenkalender

Voor de eerstvolgende nummers worden de belanghebbenden dringend gevraagd rekening te houden met de hierna volgende uiterste data voor het inzenden van hun vragen, antwoorden, teksten, mededelingen. (Steeds één maand vóór de maand van verschijnen!):

Nummer 4 / oktober - november - december 2015 vóór 31 augustus 2015

Nummer 1 / januari - februari - maart 2016 vóór 30 november 2015

Nummer 2 / april - mei - juni 2016 vóór 28 februari 2016

Nummer 3 / juli - augustus - september 2016 vóór 31 mei 2016

De redactie kan om bepaalde redenen, zoals bijvoorbeeld plaatsgebrek, artikels, vragen en antwoorden, ……naar een later nummer verplaatsen, ook al werden ze tijdig ingestuurd.

58
16 KANTOOR BOLLIOU Kerkplein 16 8750 Wingene BANK Tel. (051) 65.89.45 VERZEKERINGEN Fax (051) 65.89.46 Kker K
n.v. de meibloem AUTOCARS - REISBUREAU Kasteelstraat 149 - 8700 TIELT Tel. (051) 40 18 23 - Fax (051) 40 51 93 Eigen reisprogramma op aanvraag Duthoit Luc Schilder- & decoratiewerken vloer- & wandbekleding Deken Darraslaan 2 bus 5 – 8700 Tielt Tel. 051/69.43.13 Email: luc.duthoit@pandora.be

België-Belgique P.B.

8700 TIELT 1 P 005988

Onze Voorouders

Website FV - Tielt Facebook

fv-tielt.familiekunde-vlaanderen.be https://www.facebook.com/#!/groups/fvTielt/

Driemaandelijks tijdschrift van Familiekunde Vlaanderen Regio Tielt.

18de jaargang nr. 4 - oktober 2015

Afgiftekantoor 8700 TIELT 1

Verantwoordelijke uitgever: Jan Callens, Tieltstraat 15 - 8740 PITTEM

ONZE VOOROUDERS

Is een genealogisch tijdschrift en informatieblad uitgegeven door FV-Tielt vzw, dat driemaandelijks verschijnt, telkens bij het begin van het kwartaal.

Ons werkgebied valt samen met de (deel)gemeenten van het vroeger bestuurlijk en kiesarrondissement Tielt (Aarsele, Ardooie, Dentergem, Egem, Kanegem, Koolskamp, Markegem, Meulebeke, Oeselgem, Ooigem, Oostrozebeke, Pittem, Ruiselede, Schuiferskapelle, Sint-Baafs-Vijve, Tielt, Wakken, Wielsbeke, Wingene en Zwevezele) daarbij aansluitend Gottem, Lotenhulle, Poeke, Vinkt en Wontergem.

Het leesgeld bedraagt 5,00 euro per jaar over te schrijven op het rekeningnummer

IBAN BE75 9731 3326 0351 van FV-Tielt vzw, Luxemburglaan 21 te 8700 Tielt.

(voor lezers uit het buitenland 10,00 euro).

Een vrijwillige surplus als steun is zeer welkom !!!!

Redactie: Fons Das, Luxemburglaan 18, 8700 Tielt, tel.: 051/40.22.83, fons.das@telenet.be

Voorzitter: Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt, tel.: 051/40.60.75, lneyt@skynet.be

Secretariaat: Jan Callens, Tieltstraat 15, 8740 Pittem, tel;: 051/ 46.54.11, jan-callens@telenet.be

Lokaal: Huyse Aleydis, vroegere Sint-Lucaskliniek, Beernegemstraat 5, 8700 Tielt

Openingsuren: elke eerste en derde zaterdag van de maand van 9 tot 12 uur. Elke auteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn artikel. Overname van teksten toegestaan met vermelding van bron en auteur.

42
Inhoud: - Beste Lezer, 25 jaar Familiekunde Vlaanderen regio Tielt vzw 63 Luc Neyt, Luxemburglaan 21, 8700 Tielt - Ons bestuurslid André Braet valt in de prijzen 64 Fons Das, Luxemburglaan 18, 8700 Tielt - 1923: een jongen en een meisje zoeken hun toekomst in de 65 “nieuwe wereld” , deel 2 Jan Verhelst, Fortstraat 28, 2640 Mortsel - Uit het handboek van deken Johannes De Mol, deel 1 68 Claude Moors, Kerkstraat 5, 8700 Tielt Father Syoen, honderd jaar later, deel 1 70 Paul Callens, Waterstraat 18, 8740 Pittem - De graven van … 75 Paul Callens - Voordracht: Geef je vereniging een geheugen in de toekomst 77 Verkenning van het Stadsarchief Tielt - Activiteitenagenda en dank 78

Beste Lezer,

We zijn verheugd dit jaar het 25-jarig bestaan van onze vereniging te mogen vieren. Iedereen is van harte welkom. Hieronder vindt u een uitnodiging met datum, plaats en sprekers.

Om in de toekomst verder te kunnen genieten van alle mogelijk tussenkomsten van de Vlaamse Regering als erfgoed vereniging en als kennisknooppunt voor familiegeschiedenis werd aan alle afdelingen van Familiekunde Vlaanderen gevraagd over te stappen van een feitelijke vereniging naar een Vereniging Zonder Winstoogmerk (VZW). Inmiddels is dit in Tielt gebeurd en werden de statuten opgenomen in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad van 1 april 2015 en kregen we het ondernemersnummer 0607 865 742 toegekend.

Aan onze werking, dienstverlening, vrijwilligerswerk, bezoek aan het documentatiecentrum, raadplegen van boeken, de website, het tijdschrift Onze Voorouders en het afhalen van boeken is niets veranderd.

Wel is er een nieuw rekeningnummer BE75 9731 3326 0351 en de zetel van de vereniging is FV-Tielt vzw, p/a Luxemburglaan 21, 8700 Tielt.

We willen u, als lezer, bedanken voor het vertrouwen dat u in onze vereniging stelt en tevens dank aan alle vrijwilligers, aan alle lezers die iets meer storten dan het gevraagde leesgeld, aan alle schenkers van bidprentjes, overlijdensberichten en andere familiekundige informatie.

25 jaar Familiekunde Vlaanderen regio Tielt vzw

Het bestuur van FV-Tielt vzw nodigt u vriendelijk uit naar de academische zitting op zaterdag 31 oktober 2015 om 10.30 u. in het stadhuis van Tielt, Markt 13, ingang via het Alexianenplein.

Programma:

* Welkom door de heer Luc Neyt, voorzitter FV-Tielt vzw

* Gelegenheidstoespraken door de heren Marc Van den Cloot en Wilfried Devoldere, respectievelijk nationaal en provinciaal voorzitter FV-Vlaanderen vzw

* Slotwoord door de heer Guido Mehuys, schepen van cultuur van de Stad Tielt.

Receptie aangeboden door de Stad Tielt

Graag bevestiging van uw aanwezigheid vóór 15 oktober 2015 op het nummer 051/46 54 11 (tussen 19 en 20 uur) of via mail: jan-callens@telenet.be

63

Ons bestuurslid André Braet valt in de prijzen

Bij deze wensen wij André een dikke proficiat met de prijs Heemkunde West-Vlaanderen 2015.

Wij danken hem voor het vele werk dat hij in verleden reeds presteerde en hopen dat hij in de toekomst met dezelfde gedrevenheid zijn werk mag verder zetten.

64
Fons Das

1926: een jongen en een meisje zoeken hun toekomst in de “nieuwe wereld”

Deel 2.

1.1.1 bezoek aan de familie Verhelst

Karin Debaene had met hulp van haar buurvrouw Henriette Verhelst contacten kunnen leggen met verschillende andere familieleden Verhelst, kinderen van de broers en zussen van grootvader Jerome. We brengen de Amerikaanse familieleden naar Hertsberge, waar we de kerk, waar Jerome en Marcella in 1926 getrouwd zijn, bezoeken. Op het kerkhof zien we enkele graven van zowel de familie Verhelst, als van de familie Bonne

Onze Amerikanen herkennen de hegjes, die ze overal zien. In de VS zijn er immers in residentiële buurten tussen de woningen geen afsluitingen. Als er ergens wel iets moet worden afgesloten, wordt dat met hoge houten geweven afsluitingen gedaan. Hun grootvader heeft echter naar Belgische gewoonte overal heggen geplant Was dit wellicht een vorm van heimwee ?

Na dit bezoek aan Hertsberge, trekken we naar de woning van Nelly Verhelst. Deze zeer kranige bijna 90-jarige dame woont samen met haar broers op de boerderij waar ook Jerome tot 1926 woonde. De woning werd begin jaren 1970 volledig verbouwd. Nelly, haar zus Cecile, haar twee broers, haar dochter Francine en twee nichten Agnes en Henriette lagen op vinkeslag. De voordeur werd geopend nog voor we konden aanbellen. De begroeting was aandoenlijk. Mensen die elkaar nooit gezien hadden, die mekaars taal niet spraken, omhelsden elkaar spontaan.

Amerikanen spreken de facto enkel Engels en de oudere Belgische generatie tussen de 70 en de 90 jaar spreekt enkel Nederlands. Gelukkig zijn we met verschillende mensen die voortdurend tolk mogen spelen om vragen of opmerkingen van de ene te vertalen naar de andere. Foto’s worden bovengehaald zowel uit het Amerikaans als uit het Belgisch familiearchief; Men geeft uitvoerig commentaar en mensen worden daarop herkend.

Gastvrouw Nelly, die geen woord Engels kent, slaagt er op een creatieve manier in via gebarentaal toch één en ander over te brengen. Zij geeft ook koffie en taart, zodat de Amerikaanse familieleden zich weldra echt thuis voelen.

65
Figuur 1: De 90-jarige gastvrouw Nelly Verhelst

Het gonst van bedrijvigheid en enthousiasme ten huize Nelly bij deze historische ontmoeting. Buiten zien we de schuur staan, die er in 1926 ook al stond, en de landerijen die tot ver buiten de boerderij zelf lopen. Hier heeft hun grootvader ook nog gewerkt in zijn jonge jaren.

Het avondmaal met pistoleetjes en een waaier aan beleg wordt erg gesmaakt. Maar het is vooral de vriendelijkheid en de gastvrijheid die de Amerikaanse familieleden erg treft.

Als ze doorgaan, is er een grote regenbui. Met een drang voor overdrijving zouden we dit symbolisch kunnen noemen.

1.1.2 bezoek aan de familie Bonne

Raf Bonne, zijn echtgenote Marie-Madeleine en diens broer Albert hebben de Amerikaanse bezoekers verschillende plaatsen in Hertsberge en Wingene getoond waar hun grootouders nog gewoond hebben. Vooral een bezoek aan het huis, waar hun overgrootouders, en dus ook hun grootmoeder (toen ze nog niet gehuwd was), woonde, zorgde voor nostalgische gevoelens !

Met de kinderen van Raf Bonne hebben ze een gezellig samenzijn, en bezoeken ze ook “Brugge by night”, waar ze hen laten proeven van verschillende Belgische bieren. Ook bezoeken ze nog even de Belgische kust, en vage plannen worden gesmeed om eens naar Minnesota te trekken.

66
Figuur 2: Verbroedering Amerikaanse en Vlaamse Verhelsten
67
Figuur 3: Gezellig samenzijn met de familie Bonne 1.1.3 bezoek aan Brugge
Jan
Figuur 4: Amerikanen drinken met onze gidsen Karin en Albert (fotograaf) een "Brugse zot" wordt
vervolgd
Verhelst

Uit het handboek van deken Joannes De Mol

Lijst van kerk- en dismeesters van 1616 tot 1641 1

Deel 1.

In het stadsarchief van Tielt (SAT) en in het dekanaal archief van Tielt (DAT) zijn er heel wat documenten te vinden van de hand van de bekende deken Joannes De Mol (deken van Tielt van 1619 tot 1657).

In het DAT wordt o.a. zijn handboek bewaard. Het beslaat twee volumes onder de nummers DAT 114 Liber manualis I, pastoor-deken Jan de Mol, 1627-1639 en DAT 115 Liber manualis II, pastoor-deken Jan de Mol, 1639-1656 samen goed voor 1100 bladzijden.

De aantekeningen betreffen de periode van 1613 tot 1656. Behalve over kerkelijke zaken en tienden is er heel wat meer in te vinden. Het boek is uiteraard een goudmijn voor genealogen, maar ook voor heemkundigen.

Interessant is het feit dat in 1614 te Tielt een aanvang wordt genomen met de parochieregisters, waar in gedurende de eerste jaren Jan De Mol zelf de registraties verzorgde.

Voor personen die een familiegeschiedenis maken is het voorgaande van groot belang: heel wat persoonsnamen vermeld in het handboek kunnen terug gevonden worden in de PR van Tielt.

Maar ook in andere Tieltse bronnen uit dezelfde periode zijn vele van deze namen terug te vinden:

 Stadsrekeningen Tielt: 1610-1794 - Frans Hollevoet , Heemkundige Kring “De Roede van Tielt”, Tielt 2004

 Landboeken Tielt- Tielt-Binnen 1635,1732 en Tielt Buiten 1645,1729 - Frans Hollevoet, Heemkundige Kring “De Roede van Tielt”, Tielt 2001

 Wezerij Tielt-Binnen 1600-1700 - Claude Moors, “Vlaamse vereniging voor Familiekunde afdeling Tielt”, Tielt 2010

Het transcriberen van een zo groot document vraagt tijd, temeer daar het handschrift op heel wat plaatsen heel moeilijk te lezen is. Daarom zal in ons tijdschrift op geregelde tijdstippen een uittreksel gepubliceerd worden, dat van belang kan zijn voor genealogen. We beginnen met een lijst van kerk- en dismeesters

1 Voor het beheer van de kerkzaken werd de pastoor bijgestaan door twee tot vier kerkmeesters. Dit waren leken die verantwoordelijk waren voor de kerkgebouwen en het bijhouden van de kerkrekeningen. Een andere parochiale instelling was de Tafel van de Heilige Geest of dis, gevormd door twee tot vier leken die samen met een kapelaan de parochiale armenzorg organiseerden. De dismeesters waren verantwoordelijk voor het altaar, de onroerende goederen en de financiën van de dis en ze organiseerden de regelmatige bedeling van graan, brood, haring en olie onder de parochiearmen.

68

Genealogische gegevens van Jan De Mol 2

Joannes De Mol werd geboren in oktober 1585. Hij promoveerde tot licentiaat in de theologie te Leuven in november 1610 De Mol, die priester was van het aartsbisdom Mechelen, werd op 21 november 1612, op voorstel van de geestelijkheid en de Vier Leden van Vlaanderen en van het kapittel te Doornik, benoemd tot pastoor van Burcht Zijn verblijf was zeer kort, want reeds op 29 november 1613 werd hij op voorstel van het kapittel van Harelbeke, benoemd tot pastoor te Tielt. Er waren te Tielt twee pastorale “porties” , waarvan de ene aan De Mol in volle bezit werd toegekend, terwijl hij voor de andere als deservitor werd aangewezen Bisschop Vander Burch besloot op 3 maart 1615 tot de vereniging van beide “porties” in het voordeel van De Mol. Hij werd in september 1616 tot deken benoemd

In zijn zeventigste levensjaar werd J. DeMol ernstig ziek; hij ruilde, op 30 juli 1655, zijn betrekking als pastoor van Tielt met Petrus Verbeke, pastoor van Meulebeke Enkele dagen later verwisselde De Mol zijn nieuw pastoraat voor de kapelanie van 0.L.-Vrouw in de kerk van Ursel. De Mol, die nog steeds deken was, bleef te Tielt wonen. Hij voelde evenwel zijn krachten begeven en stelde aan de bisschop voor Petrus Verbeke ook te benoemen als coadjutor voor het volbrengen van de dekanale verplichtingen. Dit geschiedde op 16 oktober 1655 Joannes De Mol stierf op 26 november 1657

Afkomst

Zijn grootvader met dezelfde naam Joannes De Mol, een edelman in dienst van Margaretha van Parma, was afkomstig uit een vooraanstaande Brusselse familie en huwde met Anna Lopez de Villanova. Zij hadden verscheidene kinderen. Een van hen heette Philibert en was deken van St.-Goedele te Brussel van 1626 tot 1637; een andere, Paul genaamd, was een bekend kapucijn, een derde was de natuurlijke vader van deken Joannes De Mol Deze werd, wellicht omdat hij een onwettig kind was, in de geslachtsboom niet opgenomen

Het is niettemin zeker dat hij tot die familie behoorde: Philibert en zijn zusters Anna en Isabella, die wel in de stambomen vermeld zijn, werden door J. De Mol herhaaldelijk oom en tante genoemd Zijn vader was in 1618 reeds overleden. Zijn moeder, een zekere Anna De Blaere, was intussen gehuwd met Ferdinand d'Arenas. De deken had ten minste twee halfbroers, Lodewijk en Ferdinand d'Arenas junior Lodewijk kwam met J. De Mol mee naar Tielt en was koster in het naburige Pittem van 1617 tot 1656. Anna De Blaere werd te Tielt begraven op 8 mei 1636

Hierna volgen nu de twee lijsten. Zo te zien werden de kerk- en dismeesters telkenjare herkozen. In beide lijsten worden enkele jaren niet vermeld. Naast de kerk- en dismeesters werd er ook een ontvanger aangesteld die verantwoordelijk was voor inkomsten en uitgaven.

Een rij puntjes betekent dat op deze plaats het blad uitgerafeld was en zo niet kon gelezen worden. In het boek zijn de persoonsnamen met kleine letters genoteerd. Omwille van de leesbaarheid zijn ze hier met hoofdletters geschreven.

wordt vervolgd

2 De genealogische gegevens zijn overgenomen uit het boek van Michel Cloet: “Het kerkelijk leven in een landelijke dekenij van Vlaanderen tijdens de 17e eeuw. Tielt van 1609 tot 1700” - Leuven universiteitsbibliotheek 1968

69

Father Syoen, honderd jaar later

Deel 1.

Dit jaar is het net 100 jaar geleden dat Father Syoen, pastoor van de Our Lady of Sorrows Church, Detroit, naar Vlaanderen kwam om achtergebleven kinderen en vrouwen van landgenoten uit het oorlogsgebied op te halen. In zijn werk - Uit liefde voor God en VolkVlaamse inbreng in de Amerikaanse Kerk, schijft Robert Houtaeve over deze bij ons bijna vergeten figuur.

In het tijdschrift, De Leiegouw, aflevering 1 van 2014 schrijft Hendrik Callewier eveneens over de evacuatie van West-Vlaamse vrouwen en kinderen naar de Verenigde Staten.

Gedenkplaat aan “De Pietershoeve” in Woumen. 1 Hier werd geboren Henri Syoen - Woumen 1870 Roemrijke pastoor der Vlamingen in Detroit (USA) 1907-1941

Dankbare hulde om zijn offervaardigheid in wereldoorlog I Diksmuide-Woumen september 1986

Tijdens mijn zoektocht naar familieleden in Amerika in de jaren tachtig van de vorige eeuw heb ik een paar mensen van de familie teruggevonden die bij dit gebeuren betrokken waren.

Dankzij onze lezer Arnold Bonne kunnen we nu voor familiekundingen de lijst geven Arnold stuurde ons een uittreksel uit het krantje De Stem uit België / L'Echo de la Belgique" (2de jaargang, nr. 3, 08/10/1915). Hierin is een verwijzing naar “De Détroinaar”. De titel van het artikel is “Vlaamsche Vluchtelingen in Amerika - Pastor Syoen (een Woumenaar) uit België terug”.

De vluchtelingen kwamen op 7 augustus 1915 aan in Detroit, nadat ze via de haven van New York het land binnen kwamen. Vier “bestgekende Belgen van Détroit” waren naar New York gekomen om Father Syoen te helpen.

1 Foto: Paul Callens, 31 juli 2015.

70

Het waren H.B. Van Slembrouck, Achiel Revyn, Gaston Verduyn en René Van Eeckhoute. De 116 werden met de trein van New York naar Detroit overgebracht. Het aantal in De Stem van België klopt dan weer niet met de lijst van de namen die volgt. Mogelijks telde men ook de begeleiders mee….

Verschillende Amerikaanse kranten nemen, soms met foto, informatie op over deze gebeurtenis.

Een paar voorbeelden:

- Harrisburg Telegraph (Pennsylvania), 7 augustus 1915. Belgian Refugees Here in Priests‟ Care. Foto moeder met vier kinderen en foto Father Syoen met enkele kinderen. Hier spreekt men van 116 personen, meestal uit Oost-Vlaanderen.

- The Evening Star, 6 augustus 1915. Belgian Children Refugees Arrive. Geeft 108 personen op.

- The Watchman and Southron, 11 augustus 1915. Belgians to come to America. Geeft 108 personen op. 70 onder de 12 jaar, 3 zuigelingen, alle andere jonge mannen en vrouwen onder de 20 jaar.

- New York Tribune, 7 augustus 1915. Belgian Babes, Westward Bound, Sing Defiance as Native of Their Land‟s Destroyer Goes By. Foto van Maria, Irma, Lea en Paula de Wulf (woonden bij hun nonkel in Lendelede). Hier spreekt men van 80 kinderen op een totaal van 108 personen.

- South Bend News-Times (Indiana), 14 augustus 1915. Belgian Rufugees Here in Priest‟s Care. Foto van Father Syoen met een deel van de groep. Men geeft 100 personen aan hoofdzakelijk van Oost-Vlaanderen.

- The Burlington Free Press and Times, 12 augustus 1915. 108 Belgian Refugees arrive by steamer: Mostly Children.

- The Sun, 7 augustus 1915: 80 Little War Refugees here to join parents. In het artikel is sprake van 28 volwassenen  Totaal 108.

- The Broad Ax, Chicago, 21 augustus 1915: Little Refugees from Belgium. Children Who Will Become American Citizens. Met foto Father Syoen en enkele kinderen Spreekt enkel over de 80 kinderen.

71
Maria, Irma, Lea en Pola de Wulf

- The Ekalaka Eagle (Ekalaka, Montana), 8 oktober 1915. Belgian Refugee Children Here. Geeft geen aantal maar wel een foto van Father Syoen met enkele kinderen.

- The Arizona Republican, Phoenix, Arizona, 6 augustus 1915. Belgian Priest Returns With Many Belgian Refugees. Geeft 108 als aantal op.

- The Washington Times, 6 augustus 1915. Pastor Brings 108 Children - All Are Belgian Refugees. In de tekst geeft men 108 vluchtelingen op waarvan het merendeel kinderen. 70 onder de twaalf jaar, drie zuigelingen. Al de anderen zijn jongelingen onder de 20 jaar.

- The New York Tribune, 6 augustus 1915. Priest Brings Eigthy Children from Belgium After Hunt Amid Ruins Within German Lines. Foto van Father Syoen met enkele kinderen. Geeft 70 kinderen tussen 3 en 13 jaar, 3 zuigelingen en 7 tussen 17 en 18 jaar. Totaal 108 personen.

Voor alle duidelijkheid nog eerst even vermelden dat het in de tijd van de grote trek naar Amerika regelmatig voorkwam dat de vader eerst vertrok en dat later de moeder, eventueel met de kinderen, volgde. Soms bleven de kinderen nog een tijdlang bij familieleden in Vlaanderen achter, soms zagen de kinderen hun ouders nooit meer terug. We hebben weet van een aantal vaders die vertrokken en ginder stierven nog voor de rest van de familie kon volgen. Informatie over die mensen vinden is bijzonder moeilijk gezien er weinig brieven zijn overgebleven en er ook meestal geen grafsteen geplaatst is op het graf van de overledene. Bij projecten die grafschriften bundelen zijn deze personen dan ook niet in de lijsten opgenomen. Een register van de begraafplaats is soms ook niet al te accuraat. We konden zelf vaststellen dat „Callens‟ ginder in het register van de begraafplaats gewoon „Collins‟ was geworden.

Father Syoen vertrok met René Van Eeckhoute naar Le Havre. In Europa gekomen, ging elk zijn eigen weg. René bracht, met de SS Espagne, een dertigtal vluchtelingen mee uit onbezet België en kwam aan in New York op 4 mei 1915.

Keren we terug naar het artikel: Lijst der vluchtelingen, die met Pastor Syoen, naar Détroit (Amerika) vertrokken zijn: We hebben de nummers erbij gezet om de telling aan tegeven. Na : extra informatie uit de passagierslijst SS Ryndam (Holland-Amerika Lijn), vertrokken van Rotterdam op 24 juli 1915 en aangekomen in New York op 6 augustus 1915 2 .

Father Henry Syoen staat in de passagierslijst bij de United States Citizens: 45 jaar oud, single, Pasport # 52096 van 3 maart 1915, wonende in 384 Berlinstreet 3 , Detroit.

We tellen hem niet mee als Belg gezien hij al in 1904 Amerikaan geworden was

2 Op bepaalde bladzijden van de Passagierslijst is een afstempeling 5 augustus.

3 Later veranderde men de naam Berlin in Benson. Het aanpassen van straat- en plaatsnamen die naar Duitsland verwezen, had ook plaats op andere locaties in de VS en Canada (voorbeeld uit Ontario: City of Berlin in City of Kitchener).

4 Handtekening op pasportaanvraag - FamilySearch.org

72
4

Enkele personen staan ook nog in de lijst “Record of Aliens Held for Special Inquiry”. Afwijking in schrijfwijze heb ik er ter informatie bijgezet in een voetnoot met vermelding: ROAHFSI.

Enkele personen kregen een vermelding in de lijst “Record of Detained Aliens”. Verder in voetnoot aangegeven met vermelding: RODA. Waarschijnlijk omdat ze te weinig geld bijhadden. Er is altijd een verwijzing naar een persoon in Amerika. Voor de belgen altijd de echtgenoot die al in Amerika was.

Emilie (1) en Jérôme (2) De Wulf  De Wolf Emilie 34 jaar, De Wolf Zerum?, 8 jaar. Van Meulebeke. Contactpersoon in België: Moeder Melanie Calewer, Meulebeke. Bestemming Detroit. Contactpersoon in Amerika: Echtgenoot Henry De Wulf, 117 Waterloo Street, Detroit. Bieden geboren in Meulebeke.

Nora (3), Maurits (4) en Hippoliet (5) De Coster  De Coster Nera 6, 11 jaar, De Coster Morits 7, 10 jaar, De Coster Paul 8, 8 jaar. Van Cortemarck. Contactpersoon in Belgë: Tante Romanie Van Tours, Cortemarck. Bestemming: Dearborn 9. Contactpersoon in Amerika: Rel. August De Coster, Detroit. Beide geboren in Cortemarck.

Flavie (6) Reynaert  Flavie Reynaert, 24 jaar. Van Thourout. Contactpersoon in België: vader Eugené Reynaert, 195 Oostende Straat Thourout. Bestemming Detroit. Contactpersoon in Amerika: Schoonbroer Michel Logghe, 76 Beals Avenue, Detroit.

5 Callenscollection – Death Memorial Cards.

6 In The Detroit News van 24 augustus 1978: Nora Vandermeed.

7 In The Detroit News van 24 augustus 1978: Maurice De Coster.

8 In The Detroit News van 24 augustus 1978: Paul De Coster.

9 Oorsponkelijk: Detroit.

73 5

Geboren in Thourout.

Maurits (7) en Blanche (8) Logge ( Logghe Blanche, 8 jaar, Logghe Maurice, 7 jaar. Van Thourout. Contactpersoon in België: Grootmoeder Pruidence Logghe, Boomgaard Straat, Thourout. Bestemming Detroit. Contactpersoon in Amerika: vader: Michel Logghe, 76 Beals Avenue, Detroit. Beide geboren in Thourout.

Alphonsina (9) Pennewaert - Maria (10) Deleuw ( De Leeuw Alfonsine, 31 jaar, De Leeuw Maria, 3 jaar. Van St. Antolings (?). Geen contactpersoon in België aangegeven. Bestemming Detroit. Contactpersoon in Amerika: echtgenoot Francois De Leeuw, Antitum 465, Detroit. Beide geboren in St. Antolings.

Maria (11) Holdt ???? 10 Devroe Marie, 24 jaar. Van Rousselaere. Contactpersoon in België: Vader Richard Aek? Rousselaere. Bestemming Detroit. Contactpersoon in Amerika: echtgenoot Jozef Devroe, 17 Jefferson Ct, Detroit. Geboren in Ardooie.

Maria (12) en Maurits (13) Van Tieghem  Tieghem Marie, 4 jaar, Tieghem Maurice, 3 jaar. Van Rousselaere. Contactpersoon in België: Vriend De Raadt, Spanjestraat, Rousselaere. Bestemming Detroit. Contactpersoon in Amerika: Vader Bruno Tieghem, 34 Bemont Avenue, Detroit. Beide geboren in Rouselaere.

Alberic (14), Maria (15), Margriet (16), Gustaf (17) en Regina (18) Clauss ( Claus Alberic, 11 jaar, Claus Marie, 9 jaar, Claus Margarete, 7 jaar, Claus Gustaf, 5 jaar, Claus Regina, 4 jaar. US-born. Van Wingene. Geen contactpersoon in België opgegeven. Bestemming Detroit. Contactpersoon in Amerika: Vader Jules Claus, R F N° 2 Bou 143? French Route, near Detroit. Allen geboren in Kansas City, Mo, USA, behalve de jongste die geboren is in Pitthem.

Bertha (19) en Nestor(20) Franco ( Franco Nestor, 11 j aar, Franco Bertha, 9 jaar. Van Ardoye. Contactpersoon in België: Grootmoeder Arie (? Marie) Doom, Station Straat, Ardoye. Bestemming Detroit. Contactpersoon in Amerika: Vader Victor Franco, 622 Beniteau Avenue, Detroit. Kinderen geboren in Ardoye.

Helena (21), Madelena (22) en Maurits (23) Blomme ( Blomme Helene, 33 jaar, huisvrouw, Blomme Magdalena, 10 jaar, Blomme Maurice, 5 jaar. Van Ardooje. Contactpersoon in België: Moeder J. v. d. Berghe, Ardooje. Bestemming Detroit. Contactpersoon in Amerika: echtgenoot/vader C. Blomme 679 Holcomb Avenue, Detroit. Geboren in Ardooje. Waren reeds in Amerika periode 1913-1914.

Irma (24) en Evarist (25) Dejaegher ( De Jagerh Irma, 9 jaar, De Jagerh Evarest, 5 jaar. Van Thourouwt. Contactpersoon in België: Nonkel Jules De Slijper, Lichterveldestraat,

Thourouwt. Bestemming Detroit (verbetering van Monroe). Contactpersoon in Amerika: Vader Constant De Jagerh, 502 Winchester Street, Monroe (later correctie).

wordt vervolgd

74
10 Mogelijks deze Marie. Niet geboren gevonden in Ardooie. Was er mogelijks maar tijdelijk.

Geef je vereniging een geheugen in de toekomst!

WAT EN HOE ARCHIVEREN?

Datum: maandag 12 oktober 2015 om 20 uur.

Locatie: Openbare bibliotheek Tielt, Lakenmarkt

Begeleiding: mevrouw Sophie Bosschaert, archiefbank Vlaanderen.

Toegang: gratis, maar inschrijven vóór 6 oktober enkel op nr. 051/42 82 20 of mail: ccgildhof@tielt.be

Je runt een toneelvereniging, sportclub, hobbyclub. En je kent het ongetwijfeld: daar gaat veel papierwerk mee gepaard. Hoe zat het nu weer met die statuten, van wanneer dateert die polis, hoeveel leden waren er tien jaar geleden? Soms blijkt hoe slordig de vereniging omsprong met al die verslagen, foto’s en getuigenissen. Want werkjaren gaan snel, en jullie organiseerden zo veel en beleefden zo veel prachtige momenten. Misschien moeten we dit in de toekomst toch iets meer gestructureerd aanpakken, denk je dan als bestuur.

Hoe ga ik aan de slag met het archief van mijn vereniging? Welke documenten moet ik bijhouden en kan ik vernietigen? Hoe bouw ik een goed digitaal klassement op?

Dit en veel meer verneem je in de workshop van Archiefbank Vlaanderen, speciaal voor verenigingen. Via concrete tips en acties leer je hoe je het allemaal in de praktijk kan omzetten.

Verkenning van het Stadsarchief Tielt

vrijdag 23 oktober 2015 om 20 uur

Kennis van belangrijke en interessante bronnen is een must voor familiestudie en stamboomonderzoek in Groot-Tielt. De archivaris van de stad Tielt gunt ons een blik in de archiefstukken en -ruimtes en geeft een uiteenzetting over de raadpleging en de werking in het algemeen.

Het aantal deelnemers wordt beperkt tot 15 personen. De inschrijving is gratis maar dient vooraf gemeld aan de voorzitter, Luc Neyt, lneyt@skynet.be, GSM 0474/65 67 41, samenkomst vrijdag 23 oktober aanstaande om 20 uur - Stadsarchief Tielt, Markt 13.

77

Familiekunde Vlaanderen regio Tielt vzw: activiteitenagenda juli - augustus - september - oktober 2015

Ons lokaal is open elke eerste en derde zaterdag van de maand. Alle activiteiten, tenzij anders vermeld, gaan door in ons lokaal.

1. Werkgroep genealogie op zaterdag 3 oktober van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

2. Maandag 12 oktober: Archiefbank Vlaanderen: Sophie Bosschaert. Geef je vereniging een geheugen in de toekomst. (zie aankondiging p.77).

3. Werkgroep genealogie op zaterdag 17 oktober van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

4. Vrijdag 23 oktober: Stadsarchief Tielt: Hannes Vanhauwaert (zie aankondiging p.77).

5. Zaterdag 31 oktober: Viering 25 jaar FV regio Tielt (zie aankondiging p.63).

6. Werkgroep genealogie op zaterdag 7 november van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

7. Werkgroep genealogie op zaterdag 21 november van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

8. Werkgroep genealogie op zaterdag 5 december van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

9. Werkgroep genealogie op zaterdag 19 december van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

10 Werkgroep genealogie op zaterdag 2 januari van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

11 Werkgroep genealogie op zaterdag 16 januari van 9 tot 12 uur, gelegenheid tot opzoeken.

Dank

Wij danken hartelijk voor wat ze schonken aan ons archief, zoals: bidprentjes, rouwbrieven, rouwberichten, communieprentjes, documenten, huwelijksaankondigingen, foto’s, tijdschriften, familiegeschiedenissen, familiepapieren, genealogische uitgaven, enz…

Pierre Mylle, Hooglede - Jules Desmet, Wakken - André Braet, Waregem - E.H. Julien Standaert

C.ss.R., Deinze - Jacqueline Das, Halen - Rudi Das, Halen - Hilaire Destoop, Brugge - Johan Destoop, Tielt - Daniël Missant, Tielt - Johan Van Ruymbeke, Tielt - Philippe De Gryse, Tielt - Luc Neyt, Tielt - Fons Das, Tielt.

Inzenden van vragen, antwoorden, teksten en activiteitenkalender

Voor de eerstvolgende nummers worden de belanghebbenden dringend gevraagd rekening te houden met de hierna volgende uiterste data voor het inzenden van hun vragen, antwoorden, teksten, mededelingen. (Steeds één maand vóór de maand van verschijnen!):

Nummer 1 / januari - februari - maart 2016 vóór 30 november 2015

Nummer 2 / april - mei - juni 2016 vóór 28 februari 2016

Nummer 3 / juli - augustus - september 2016 vóór 31 mei 2016

Nummer 4 / oktober - november - december 2016 vóór 31 augustus 2016

De redactie kan om bepaalde redenen, zoals bijvoorbeeld plaatsgebrek, artikels, vragen en antwoorden, ……naar een later nummer verplaatsen, ook al werden ze tijdig ingestuurd.

78
16 KANTOOR BOLLIOU Kerkplein 16 8750 Wingene BANK Tel. (051) 65.89.45 VERZEKERINGEN Fax (051) 65.89.46 Kker K
n.v. de meibloem AUTOCARS - REISBUREAU Kasteelstraat 149 - 8700 TIELT Tel. (051) 40 18 23 - Fax (051) 40 51 93 Eigen reisprogramma op aanvraag Duthoit Luc Schilder- & decoratiewerken vloer- & wandbekleding Deken Darraslaan 2 bus 5 – 8700 Tielt Tel. 051/69.43.13 Email: luc.duthoit@pandora.be
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.