De Roede van Tielt Jaargang 1997

AARSEELSE VRIJBUITER VERMOORDT MARKEGEMNAAR IN WAKKEN (1592) Op 19 juli 1592 omstreeks 5 uur na de middag kwam de 27-jarige Joanna Heytens fa Jan, echtgenote van Denys De Jans, in Wakken terug thuis van de bruiloft van Jan (elders: Hans) Tack.

Toen zij ging zitten in huer duere up de zulle, merkte zij dat Oste Landuut fs Joos uit Aarsele via de achterdeur haar winkel binnengedrongen was. ”Ghy fielt, rabau! Wat zouckt ghy daer? Wildy wat hebben, men cant u wel gheven!”, kreet ze, waarop Oste wist duidelijk te maken dat hy buscruut hebben wilde. Zonder vragen nam hij wat buskruit, strooide het in de pan van zijn sinckroer (...) daer mede hij was te weghe om te gaene naer zeker bruutspel dat tot Wackene was. en smaalde: "Wat hanct zoo vele an een schuete cruuts? Ic zalt u betalen indient ghyt begheert”.

Joanna gaf toe dat dit haar niet aanging, want het buskruit was van hun knecht, maar het betaamde toch niet het zomaar zonder vragen uit de win­ kel mee te nemen: ”Wat ghaedet u anne? Hebbe ic een schuete cruuts, ic zalt betaelen. Ic maecht wel nemen, want ik heb uwen knecht betaelt”, reageerde Landuut, waarop hij naar buiten ging, spreeckende dyverssche iniurieuse woorden ende zweirende dyverssche leelicke groote eeden.

Daarop deed hij alsof hij haar met zijn geweer wou slaan of neerschieten, treckende overzulcx den haene overe. Joanna werd hierop beroert en sloot vlug de onderdeur en een paar ramen. De Aarselenaar, eenichseyns by dranck, schold haar dan maar uit voor hoer.

Aan de overkant van de straat zaten toen in de herberg van Chaerel Tytgat fs Looy en zijn 3 1-jarige vrouw Pieryne vijf mannen al een uurtje te drin­ ken: Wielsbekenaars Maryn Vanden Hulst (45, landman) en Joos Van Nieuwenhuys fs Pauwels (44, officier van Ingelmunster), Lieven Van Aelst fs Joos (30, landman, Sint-Baafs-Vijve), Raese Ovaere en Markegemnaar Guillaume Van Vyanen (“Halewijn). Zij hadden het rumoer uiteraard gevolgd en Lieven Van Aelst en Guillaume Van Vyanen trokken de straat op. Laatstgenoemde ging op Oste Landuut af, wrong hem het geweer uit handen en stootte de herrieschopper twee keer na elkaar redelyck stijf (...) metten dicksten hende van het vuurroer op de borst. Landuut trok twee upstekers oft (groote) snyders tevoorschijn en dreigde Van Vyanen ermee te steken. Van Vyanen weerde af met het geweer. ”Ghy zyt den ghenen die ic zoucke ende die my hebt willen ver­ meden”, riep Landuut hem verscheidene keren toe, terwijl hij Maryn Vanden Hulst, die nog in de herberg zat, vroeg ”Eyst niet waer?”. Deze antwoordde niet. Van Vyanen zei: "Ghy liecht daer anne”, en hoewel hij hem op zijn hoofd wou treffen ofte elders, sloeg hij Landuut met de geweerkolf op de arm, zulcx dat den slach a jf schampelde ende troer teg37