RODI MEDIA’S
SPECIAL ALMERE DEZE WEEK
SPECIAL MET INFORMATIE, TIPS EN ANTWOORDEN OVER DE ZORG IN UW REGIO
EDITIE APRIL 2019
ZORG SPECIAL
Stichting Lumen begeleidt stervenden
‘Doodgaan? Dat heb ik nooit eerder gedaan!’
Campagne om taboe op angststoornissen te doorbreken
ALMERE - Voor een patiënt die te horen heeft gekregen dat er geen genezing meer is, breken zware tijden aan. Net als voor de familie. Dan is het fijn dat er mensen zijn om hen te begeleiden. Zoals vrijwilligers van de Stichting Lumen.
FLEVOLAND - Angststoornissen vormen de meest voorkomende psychische aandoening in Nederland. Bijna 1 op de 5 volwassenen krijgt er ooit mee te maken. Toch vinden mensen het lastig hierover te praten door schaamte. Om het gesprek over angst- en paniekklachten op gang te brengen, startte staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) eerder deze maand de campagne ‘Hey! Het is oké, maak het bespreekbaar’.
“Patiënten die uitbehandeld zijn, komen thuis, kijken elkaar aan en dan gebeurt er van alles. Er komen allerlei processen op gang. Echtparen die toch een goed huwelijk hadden, weten niet meer hoe ze met elkaar om moeten gaan, de een zit nog in de boze fase, de andere accepteert het lot.” “Er komen zoveel gevoelens vrij, de een wil de ander beschermen, de ander wil nergens over praten, ze kunnen hun verdriet dus niet delen, kinderen durven niet meer thuis te komen, weten niet wat ze moeten zeggen”, vertellen Alice Majoor en Ria Bollen uit Almere, elkaar beurtelings aanvullend.
nen (resp. 12,5% bij vrouwen tegenover 7,7% bij mannen). Vaak ontstaan angststoornissen al op jonge leeftijd, vanaf 15 jaar. Uit een recente peiling blijkt eveneens dat mensen met (signalen van) een angststoornis minder last hebben van hun stoornis wanneer zij hierover praten (resp. 48,1% jongeren 16-25 jaar en 52% vrouwen 18-45 jaar). Het zorgt ook voor meer begrip uit de omgeving van bijvoorbeeld vrienden en familie (zegt resp. 59,9% van de jongeren en 63,9% van de vrouwen).
Vijf medewerkers Beiden doen bij Stichting Lumen aan stervensbegeleiding. Ze maken deel uit van een groepje van vijf medewerkers. Allen hebben ze een tweejarige opleiding gevolgd bij het Nederlands Instituut voor Stervensbegeleiding in Utrecht. De nodige praktijkervaring hebben ze ook . Alice is zo’n dagdeel per week aan stervensbegeleiding kwijt en dat al een jaar of tien naast haar reguliere baan in het onderwijs. Ria is pas twee jaar bij de Stichting, maar kan bogen op een schat aan ervaring met mensen vanuit haar vroegere praktijk als GZ-psycholoog. Zij is enkele dagdelen voor de Stichting actief. Er wordt gewerkt in koppels. Dat garandeert de continuïteit en maakt onderling overleg makkelijker. Ria: “Ook kan het handig zijn, want dan is de een bij de patiënt en praat de ander boven in zijn kamer met een puberzoon.”
De vijf Almeerse stervensbegeleiders, v.l.n.r.: Alice Majoor, Ria Bollen, Asha van de Kuil, Tonny Koster en Pars van Gestel. (Foto: aangeleverd)
Kennismaking Nadat de huisarts, wijkverpleegkundige of de patiënt zelf contact heeft gezocht met de stichting volgt een kennismakingsgesprek. Alice: “Het moet wel klikken. Dan besluiten de mensen zelf of ze verder willen praten. Wij passen ons aan.“ Ria: “Je komt voor het eerst binnen, maar al na tien minuten kom je tot de kern van iemands leven. Mensen houden geen schijn meer op. Ze hebben niets meer te verliezen. Het zijn mensen uit alle lagen van de maatschappij We stellen ons open op waardoor alles bespreekbaar is. Wij zijn er voor iedereen, vragen veel want willen weten wie de mensen zijn: ‘Waar was je blij mee, waar heb je spijt van?’ Het is terugkijken op je leven. Mensen voelen zich gehoord en gerespecteerd, waardoor ze hun situatie iets gemakkelijker kunnen accepteren.” Wensen Alice: “Een van onze vragen in de laatste fase is: ‘Heb je nog behoeftes of wensen?’ Wij kijken dan of we die kunnen inwilligen. Bijvoorbeeld het contact helpen herstellen met een familielid. Ook is een vrouw eens met de ambulance naar Rotterdam gegaan, waar ze zo’n geweldige
jeugd had gehad. Het uiteindelijke doel is hen in vrede te kunnen laten sterven en dus die laatste fase zo rustig en harmonieus mogelijk te maken.” Hoe vaak de bezoeken voorkomen en hoe lang de stervensbegeleiding duurt, verschilt per situatie. Na elk gesprek worden de agenda’s getrokken. Bij sommige mensen komen ze wel een jaar of langer. Lachen en tranen gaan ook wel samen. “Iemand zei eens: Doodgaan? Hoe moet dat? Ik heb het nog nooit eerder gedaan.” Alice en Ria zijn het eens: “Die levensverhalen raken ons altijd. Wij worden er rijkere mensen van.” Workshop en donaties Voor mensen die meer over stervensbegeleiding willen weten (familieleden, belangstellenden, zorgverleners), biedt Lumen workshops aan. De stervensbegeleiding is kosteloos, maar donaties (aftrekbaar) worden zeer gewaardeerd. Zie voor meer informatie www.stichtingLumen.nl of zoek contact met info@stichtingLumen. nl of telefoon (coördinator) 0368440174.
Voor de campagne zijn verschillende T-shirts ontworpen. (Foto: aangeleverd)
Ook in Flevoland zijn veel omstanders terughoudend om het gesprek over angststoornissen te beginnen. 46,4% van de Flevolanders wacht liever af tot de persoon er zelf over begint. In Flevoland geeft zelfs 60,7% aan weleens bewust niets te hebben gezegd terwijl de persoon wel (signalen van) een angststoornis opmerkte. Meer dan de helft (53,6%) geeft aan bang te zijn dat iemand met (signalen van) een angststoornis het als onprettig ervaart als zorgen kenbaar worden gemaakt. Blokhuis: “Het is belangrijk dat mensen open durven te zijn over psychische klachten, zoals depressie en angststoornissen. Een gesprek met vrienden, familie of je werkgever kan een stap zijn naar de juiste hulp.” Jongeren en vrouwen Vrouwen ontwikkelen vaker een angststoornis dan man-
T-shirts Voor de campagne zijn verschillende T-shirts ontworpen met de Latijnse benaming van veel voorkomende angst- en paniekstoornissen. Dit maakt mensen nieuwsgierig naar de betekenis en dat leidt tot gesprekken hierover. De komende weken laten tientallen mensen letterlijk zien welke angst zij dragen onder het motto: de angst die je draagt, hoef je niet te verbergen. De campagne wordt onder andere gesteund door Marjolijn van Kooten, Dylan Haegens en Ronnie Flex. In deze campagne werkt VWS samen met veel partijen die actief zijn op dit terrein, zoals de Angst Dwang en Fobie stichting, MIND, GGD GHOR, Samen Sterk zonder Stigma en verschillende professionals uit de geestelijke gezondheidszorg. Meer informatie: heyhetisoke.nl.