Internship report and portfolio

Page 1

1



Inhoudsopgave

Voorwoord

3

Kleikamp Freijee Architecten Inleiding

7

Projecten overzicht

9

Bouwplaats ervaringen

25

Reflectie

29

Rudy Uytenhaak Architectenbureau Inleiding

35

Analyse vernieuwing website

37

Project documentatie

53

Bureau presentaties

59

Europese aanbestedingen

67

Reflectie

71

Stage overeenkomst

75

Roderick Trompert • B1212168 • rodericktrompert@gmail.com • Technische Universiteit Delft • Faculteit Bouwkunde



Voorwoord

De eerste doelstelling bij een stage wordt in de vakomschrijving beschreven als “(...) een eerste kennismaking met het werken in de beroepspraktijk van de bouwkundige.”. Hoe kan dit op een betere manier dan door twee architectenbureau’s van verschillend formaat en caliber van binnen mee te maken? Dit is wat ik de afgelopen tijd heb mogen doen. In Den Haag heb ik meegelopen in een architectenbureau met een omvang van slechts 3 werknemers, terwijl het tweede bureau in Amsterdam, er minstens 40 heeft. Dit brengt een andere werkomgeving, zowel als verschillende projecten in soort en omvang. In de pagina’s die volgen, zal ik verslag doen van mijn bezigheden in beide bedrijven. Daarna zal ik beide bedrijven met elkaar vergelijken en de voor- en nadelen afwegen.

Rudy Uytenhaak Architectenbureau Amsterdam

Kleikamp - Freijee Architecten Den Haag

3


4


Stageverslag Kleikamp - Freijee Architecten


6


Kleikamp - Freijee Architecten Den Haag Het afgelopen jaar heb ik bij het architectenbureau Kleikamp Freijee Architecten, een kleinschalig bureau in Den Haag, stage gelopen. Ik ben met dit bureau in contact gekomen door mijn werkzaamheden op het gebied van websites ontwerpen. Wanneer zij echter tijdens een gesprek kennis namen van mijn interesse voor architectuur boden ze mij een stageplek, waarbinnen ik me zou ontfermen over de website en tevens aan enkele projecten zou mogen werken binnen het bureau. Wat voor mij aan Kleikamp - Freijee Architecten interessant was, is het feit dat je bij kleinere bureau’s veel meer meemaakt van alle onderdelen van het bouwproces. Van ontwerp tot bouwtekeningen, van funderen tot opleveren. Daarbij kreeg ik veel persoonlijke aandacht, waardoor ik ook veel heb geleerd over het bouwtechnisch tekenen. In deze periode ben ik me heel bewust geworden van hoe het bouwproces in de praktijk verloopt. Zo blijkt het nog helemaal niet zo makkelijk iets te ontwerpen wat door de welstandscommissie goedgekeurd wordt, of om een project op tijd op de leveren wanneer de aannemer niet meewerkt. Ook ben ik in deze periode vaak meegeweest naar de bouwplaats van enkele van de lopende projecten. Zo heb ik hun belangrijkste project, een kantoren complex met bedrijvenunits en wasstraat in Ypenburg (foto voorblad), vanaf het begin mee kunnen maken. Dit zal ik later in het verslag nog behandelen. In het vervolg van dit verslag zal ik kort de projecten behandelen waar ik gedurende mijn stage aan gewerkt heb.

Bureau Informatie Koninginnegracht 143 2514 AM Den Haag www.kleikamp.nl Omvang bureau 4 werknemers Contactpersonen Aart Kleikamp Jacques Freijee Hendrik Metselaar

Inhoudsopgave 2) inleiding 5) projecten Javastraat 78 reiger 65 fred. hendriklaan 17 berkheistraat 19 website 25) bouwplaats 29) reflectie

Werkzaamheden website VO/DO tekeningen Periode Juli 2006 - Januari 2007

impressie projecten van het bureau: Den Haag, Ypenburg Hoorn, Villa Hoorn, Villa Rijswijk, Hoornwijk 7


8


Projecten overzicht

9


nr 76 gewijzigd met extra dakkapel

ACHTERGEVEL

10

nr 78

nr 76 bestaand

nr 74


Den Haag, Javastraat 78

Het project in de Javastraat te Den Haag omvatte het plaatsen van een nieuw dakkapel in het penthouse appartement. Aangezien dit het eerste project( je) was waar ik in betrokken was, en ik nog volop bezig was me te orienteren in het tekenprogramma Vectorworks, heb ik hiervoor geen bouwtechnische tekeningen gemaakt. Mijn bijdrage omvatte de VO tekeningen van de gevel (bestaande en nieuwe situatie), een situatietekening aan de hand van beschikbaar kaartmateriaal en een locatiebezoek voor het begeleidende beeldmateriaal. Doordat dit zo’n klein project was, had ik de vrijheid om bekend te raken met Vectorworks, en ondertussen toch al het een en ander te leren over de andere projecten die op dat moment liepen.

Project Javastraat 78 Locatie Den Haag Soort Dakkapel woning Werkzaamheden VO tekeningen

11


7300+

5600+

2800+

Peil = 0

4000

1100

700

1100

1550

1400

1300

2550

1300

1000

15000

725

2550

1000

725

5100

4000

900

2300

2500

5100

1100

1600

8400

20000

13500

VOORGEVEL

LINKER ZIJGEVEL

DOOR

nieuwe dakkapel

luifel ("vergunning vrij")

terras met fundatie ("vergunning vrij") 4000

1100

7200

4000

1100

2300

2200

9400

900

5400

1600

1200

1100

1800

1100

2800

5100

8400

1200

5100 13500

20000

ACHTERGEVEL

SITUA

RECHTER ZIJGEVEL 1

2 9400 7200

1500

1100

1100

1980

TERRAS v.

v. hwa

losse trap naar zolder 320

hwa

B

3200

GARAGE

TUINKAMER

4620

5100

BERGING WOONKAMER

A

15000

1100

pijp open haard

nieuwe dakkapel

cv

kk

extra afzuigkanaal keuken

BIJKEUKEN

rookgas cv extra ventilatie kanaal

KEUKEN

k

BERGING

lichtkap

velux raam

lichtkap

SLAAPKAMER

BERGING

WERKKAMER

k

8400

BALKON

SLAAPKAMER

KANTOOR

HAL

BADKAMER

SLAAPKAMER

BERGING

BADKAMER

dakkapel bestaand

15000

1000

4000

20000

VERDIEPING

BEGANDE GROND

R E I G E R

12

65

Z U I D

S C H A R W O U D E


Langedijk, Reiger 65

Het tweede project waar ik aan gewerkt heb betrof het uitwerken van een serre en dakkapel aan een woning in Langedijk. De woning was door een ouder stel aangekocht in redelijk verouderde staat. De wens was om de buitenruimte, in een inham van de woning, te overdekken als serre met grote openslaande deuren naar een nieuw terras. Tevens moest de keuken, welke midden in de woning gesitueerd was, verplaatst worden om een grotere bruikbare ruimte te creeeren. Als laatste wilden ze graag een dakkapel plaatsen in de slaapkamer op de eerste verdieping. Voor dit project heb ik meer verantwoordelijkheid gekregen, en heb ik alle VO en DO tekeningen geproduceert die bij het proces benodigd waren. In deze periode ben ik veel geholpen bij het uitwerken van de aansluitingen en enkele details, daar waar mijn eigen bouwtechnische kennis nog tekort schoot. De serre is uitgevoerd met een stalen constructie, dragend op vier kolommen, zodat geen extra last op de bestaande gevel afgedragen hoefde te worden. Twee stalen I-profielen steken uit om een kleine overstek te maken die dient als luifel over het terras. Naar de tuin toe is een glazen pui geplaatst, met twee grote schuivende delen, waardoor de serre -welke dient als verlenging van de woonkamer- open gezet kan worden naar de tuin toe. Uiteindelijk is dit project ook precies zo uitgevoerd, en heb ik na oplevering een bezoek kunnen brengen aan de locatie.

Project Reiger 65 Locatie Langedijk Werkzaamheden VO/DO tekeningen Soort Serre en dakkapel vrijstaande woning

13


14


Den Haag, Fred. Hendriklaan 17

De keuken in dit oude pand in Den Haag, voldeed niet aan de wensen van de nieuwe bewoners. Ze vonden de keuken eigenlijk iets te klein, en ze wilden graag meer relatie met de woonkamer. Verschillende oplossingen voor indeling en plaatsing van openingen naar de woonkamer zijn tijdens het ontwerpproces de revu gepasseerd. Mijn werk omvatte het maken van de verschillende plattegronden die hiermee gepaard gingen. Daarbij heb ik me beziggehouden met de artist impressions van de nieuwe situatie(s). Dit had de opdrachtgever nadrukkelijk gevraagd, daar hij moeite had zich in te leven in de ruimtelijkheid van de verschillende voorstellen. De 3d-beelden hielpen om een beter beeld te krijgen en zo betere beslisingen te maken. Uiteindelijk is de deuropening naar de woonkamer vergroot tot een open verbinding van 1230mm breed. Tevens is de deur van de toilet verplaatst naar een andere wand, zodat deze in de gang uitkomt, en niet langer in de keuken. De voorraadkast die aan de toilet grensde (nog herkenbaar door de pennant vlak bij de toilet) is weggesloopt om de keuken meer ruimte te geven. Deze gewonnen ruimte is gebruikt om de koelkast tussen te plaatsen. Bij oplevering ben ik nog langsgeweest bij de familie om het eindresultaat te bezichtigen, wat nagenoeg gelijk was aan de impressies die ik voor ze gemaakt had.

Project Frederik Hendriklaan 17 Locatie Den Haag Werkzaamheden VO tekeningen artist impressions Soort Open keuken

15


16


Wassenaar, Berkheistraat 19

Het vierde project waar ik aan gewerkt heb is een klein historisch huisje aan de Berkheistraat in Wassenaar. Dit zogenaamde arbeidershuisje was jarenlang verwaarloosd en is daardoor in slechte staat. Volledig slopen was echter geen optie, daar het een monumentale gevel bezat aan de straatkant, die bij verbouwen behouden moest blijven. Bij het ontwerpproces van deze woning heb ik alle stadia mee mogen maken. Zo ben ik begonnen met het maken van de Voorlopig Ontwerp tekeningen voor het eerste ontwerp wat Aart Kleikamp voor deze opgave bedacht had. De opdracht was de woning zodanig te verbouwen, dat het historische karakter bewaard zou blijven, maar het een volwaardige vrijstaande woning zou worden welke goed in de woningmarkt zou liggen. Daarbij is dit ook het eerste plan waarmee ik voor het eerst te maken kreeg met een bestemmingsplan. Het eerste ontwerp zocht dan ook alle grenzen op van de uitbreidingen die het bestemmingsplan daar toeliet. Dit hield in een uitbreiding naar achteren toe van maximaal 20m2 (wat omgerekend een verlening van 3,60m inhoud), een kelder van maximaal 36m2 buiten het bestaande volume met vrijstelling voor een buitentrap (6m2), en een garage van 16m2, waarvoor de kelderbak als fundering fungeerd. Terwijl deze tekeningen bij de welstandscommissie lagen, ben ik verder gegaan met de Definitief Ontwerp tekeningen die benodigd waren voor het vervolgproces, zodra het groene licht zou komen van de welstand. Jammer genoeg bleef dit groene licht uit. Tot drie maal toe had de welstandscommissie op- of aanmerkingen op het ontwerp. Dit maakte dat de aanname ontstond dat de welstand het plan in zijn huidige hoedanigheid naar alle waarschijnlijkheid niet goed zou gaan keuren, en hebben beide architecten van het bureau een compleet nieuw schetsontwerp neergelegd. Ook deze twee ontwerpen heb ik in VO fase uitgetekend, met begeleidende artist impressions voor de opdrachtgever. Het zijn twee zeer uiteenlopende ontwerpen, wat de uitwerking interessant maakte. Het eerste ontwerp van Aart Kleikamp creeert eigenlijk een volume dat concureerd met de bestaande bebouwing. Voornamelijk van hout met kenmerkend dubbelgekromd, oplopend dak. Het tweede ontwerp van Jacques Freijee probeert juist het bestaande volume zo veel mogelijk in zijn waarde te houden, en ontwerpt een glazen doosje met veranda, met een kelder die van boven verlicht wordt door twee koekoeks. Uiteindelijk zijn helaas geen van de drie ontwerpen uitgevoerd op het moment van vertrek bij Kleikamp Freijee Architecten. Wel ben ik heel wat wijzer geworden over de bureaucratie rondom een ontwerpproces.

Project Berkheistraat 19 Locatie Wassenaar Werkzaamheden VO/DO tekeningen artist impressions Soort Uitbreiding en verbouwing arbeiders woning met monumentale gevel

17


"###$ "###$

%!##$ !"##$

&'()*+*#

0###

&'()*+*#

2,,# %"##

.!,,#

!!##

,/##

'<95''C'D')

%,##

895::9C'D')

"###$

,%##$

,%##$

%!##$

%!##$ !,"#$

!,"#$

&'()*+*#

&'()*+*#

&'()*+*#

&'()*+*#

6')='5*C:5:C'

6')='5*EF<(<C

!/##1

!/##1

'<95''C'D')*6')='5 %##

/,#

%!#

,0##

,0!#

%!#

=E:58=FF58<'='

.%#,#

%,0# .!,#

20#

/,#

%"## !##

%%##

!!## !##

!!##

-### %##

,0##

.2## ,-##

,###

-/#

%## 00##

.2##

,0-#

#@!

D'5])(RM85A(O9' ./@0O!

%##

#@. D'56''585A(O9' .,@.O!

#@% D'5])(RM85A(O9' .2O!

K'<95''7:)K

K8'55'K

,.,#

!## ,###

#@0 D'5])(RM85A(O9' !"@2O!

%##

,%0#

K6'A6'<K %"0#

%",#

1.@D'5])(RM85A(O9' !.O! K6')='5*E:85A(O9'K 1!%##

%##

!##

.##

!##

O@6@

.!,,#

.### .0%,#

.### !##

.###

!## ,"##

.#,#

%##

%%#!## .0,#

1.@, 9F()'9

2##

KEFF<5A(O9'K*

.## .###

1.@. D'56''585A(O9' 1*!,## >

1!%##

7E:

#@, C:5:C' .-@,O!

%-##

1.@! D'5])(RM85A(O9' !.O! K6')='5*EF<(<CK 1!/## %##

1.@% FP8):C5A(O9' !-@,O!

!"##

7E:

%##

.2##

7E:

7E:

K6')='5*C:5:C'K 1!/##

!"## %##

!##

%##

%%0#

!##

.!-#

%##

.##

.2##

%/##

%##

%%#

!-,#

%##

%## ".2#

%-##

!.##

%-##

%## ,##.##

!##

"",#

%##

%##

!0,#

%!##

!2##

%##

,2,#

,",#

/##

%,0#

!!##

0## .##

%##

%2##

.##

.!##

P):99'C5F<=*6')='5

18

P):99'C5F<=*]'C:<'*C5F<=

4**'**5**6**7**'**(**8**9**5**:**:**9*****.**2*****;**:**8**8**


7000+

7000+

7000+

5300+

3200+

3200+ 2700+

2570+

2700+

Peil = 0

Peil = 0

Peil = 0

3750

6150

2600

2650

6000

2200

Peil = 0

3700

12550

zuidgevel

1000

6000

zijgevel garage

300

3600

300

2800

100

5150

300

lengtedoorsnede

27

21 23

Be

rk he

ist ra

at

25

17

18

N

15

800 6000 300

2200

100

3100

13

300

12

150

300 150

300

3900

3600

massief beton

C.V.

foamglas afdekvloer keramische dakpannen

100

2850

kanaalplaatvloer 12550

'overloop'

200

1.3

'slaapruimte'

4870

5150

verblijfsruimte 26.6m2

KLEIKAMP-FREIJEE

Koninginnegracht 143 2514 AM 's-Gravenhage

a r c h i t e c t e n

telefoon telefax

070 - 3588618 070 - 3587865

www.kleikamp.nl architecten@kleikamp.demon.nl

300

300

300

omschrijving binnenwand steenachtig kalkzandsteen metselwerk isolatie houtskeletwand

220

300

300 2450

2800

5750

1.4 badkamer 6.2m2

100

12550

1.1 verkeersruimte 7.6m2

100

400 100

afb. kad nr: H. nr.2448 situatie 1:1000

'slaapruimte'

200

3600

1.2

verblijfsruimte 21.2m2

3750

5000

8

MATERIALEN

2650

300

1800

10 11

Project :

Berkheistraat 18 2242 KA, Wassenaar

plattegrond verdieping

Opdrachtgever :

De Nederlandsche Monumentenzorg B.V. Laan van Waalhaven 273 2497 GL Den Haag tel : 070 - 3886649

Schaal :

1 : 100 / 1 : 1000

Formaat :

A1

Getekend :

Roderick Trompert

Datum :

16 - feb - 2006

Gew :

1 - mei - 2006 overstek garage

VARIANT

fax : 070 - 3077920

a s s e n a a r

Fase :

Bestek

Project nr :

05241-4

Onderwerp :

Overzicht Bouwaanvraag 1e fase

Tekeningnr :

BE-01

gevels, plattegronden, doorsnedes

19


5885

8650

keuken

m.k.

zitkamer 70m2

7200

3600

entreehal

BEGANE GROND

2,00° 2,00° 2,00° 2,00° 2,00° 2,00° 2,00° 2,00° 2 ,00° 1,5

BERKHEISTRAAT 18 WASSENAAR

20

VOORSTEL VOOR WIJZIGING

AUGUSTUS 2006

KLEIKAMP - FREIJEE A R C H I T E C T S


5885

8650

keuken

m.k.

5200

entreehal

5.2m2

woonkamer

62m2

5.2m2

11800

BEGANE GROND

BERKHEISTRAAT 18 WASSENAAR

VOORSTEL VOOR WIJZIGING

AUGUSTUS 2006

KLEIKAMP - FREIJEE A R C H I T E C T S

21


22


Website www.kleikamp.nl De website van Kleikamp - Freijee Architecten was duidelijk toe aan vernieuwing wanneer ik voor het eerst met ze in contact kwam. Gezamelijk hebben we een nieuw ontwerp vastgesteld en ben ik daar bezig geweest om de plannen van het bureau te digitaliseren en te indexeren, in zowel archief als online op de website. Het resultaat is hiernaast te zien.

Project website Kleikamp - Freijee Architecten Locatie www.kleikamp.nl Soort html pagina’s flash menu’s Werkzaamheden digitaliseren beeldarchief vernieuwen vormgeving vernieuwen kleurstelling toevoegen projecten

23


24


Bouwplaats ervaringen

25


26


Bouwplaats ervaringen Gedurende mijn stage, ben ik geregeld meegenomen naar de bouwplaats van enkele van hun lopende projecten. Hier ben ik aanraking gekomen met vele verschillende fases van het bouwproces; funderen, beton storten, staal constructies, metselwerk, kozijnen plaatsen enz, tot de afwerking van de laatste details. Door vaak mee te gaan, kon ik goed zien hoe de bouw verliep en ook hoe communicatie met de aannemer en bouwvakkers plaatsvond. Daarbij wezen ze me geregeld op kleine details of legden ze me uit hoe specifieke aansluitingen uitgedacht waren en in de praktijk gemaakt worden. Doordat het bureau zo klein is, heb ik ook geregeld meegekregen wanneer dingen niet zo soepel liepen. Zeker aan het eind van het bouwproces, wanneer de aannemer niets meer te verdienen heeft aan meerwerk, ontstaat er een lastige situatie. De architect zal altijd ernaar streven om alle details zo mooi mogelijk afgewerkt te krijgen en zal niet (veel) eerder groen licht geven voor oplevering. Voor de aannemer is het echter vaak financieel gunstiger om aan de laatste afwerking minder tijd te besteden of met goedkopere materialen af te werken. Zo zorgde dit bij een project in Ypenburg voor de nodige discussies, die de werksfeer op de bouwplaats er niet beter op maakte. Toch is het complex uiteindelijk goed opgeleverd, en staat er nu een complex waar tevreden naar teruggekeken kan worden. Maar ook op kleinere bouwplaatsen zijn we langsgeweest. In Hoorn is een woonhuis van zijn hand in aanbouw, en gedurende de verbouwing van de keuken aan de Frederik Hendriklaan in Den Haag zijn we ook langsgegaan. Al met al is het leuk om wat van de praktijk mee te krijgen. Gedurende de studie op Bouwkunde leer je wel veel te ontwerpen en te berekenen, maar weinig over hoe het daadwerkellijk in elkaar gezet wordt. Dat is ook iets wat je moet ‘ervaren’. Door deze projecten heb ik een helder beeld gekregen over het bouwproces.

Bouwplaatsen Den Haag, Ypenburg Den Haag, Fred. Hendriklaan Hoorn, Villa

27


28


Reflectie Kleikamp - Freijee Architecten

29


30


Reflectie Kleikamp - Freijee Architecten Door het feit dat ik al vrij vroeg in m’n studie bij Kleikamp - Freijee Architecten ben begonnen met werken, ben ik ook vroegtijdig bekend geraakt met de praktijk van de bouw; toch een essentieel onderdeel van architectuur. Het leukste hieraan waren voor mij de momenten van herkenning. Door de werkzaamheden op het bureau en onderdelen die ik in de bouw langs had zien komen, kon ik me bij de tentamens die volgden een veel betere voorstelling maken bij de lesstof. Voor mij als bouwkunde student was het ook heel waardevol om in een klein bureau werkende te zijn, omdat juist hier in korte periode alle onderdelen van het bouwproces behandeld worden. Zo heb ik bij ontwerpen gezeten, ben betrokken geweest bij het uitwerken van voorlopig ontwerp presentaties, heb bouwaanvragen gemaakt, heb kunnen zien hoe werkuitvoeringstekeningen gemaakt worden en hoe deze vervolgens in de bouw door de verschillende partijen gebruikt worden. Dus hoewel de projecten zelf niet altijd even spannend van formaat of soort waren, waren ze stuk voor stuk wel heel leerzaam.

Bureau Informatie Koninginnegracht 143 2514 AM Den Haag www.kleikamp.nl Werkzaamheden website VO/DO tekeningen Periode Juli 2006 - Januari 2007

31


Roderick Trompert • B1212168 • rodericktrompert@gmail.com • Technische Universiteit Delft • Faculteit Bouwkunde


Stageverslag Rudy Uytenhaak Architectenbureau


34


Rudy Uytenhaak Architectenbureau, Amsterdam Naast mijn activiteiten in Den Haag ben ik ook actief geweest in Amsterdam bij het architectenbureau van Rudy Uytenhaak. Ook daar ben ik weer terecht gekomen door m’n kennis van websites. Ze waren al een tijd ontvreden met hun website, en kwamen eigenlijk met de vraag wat er aan verbeterd zou kunnen worden. Gelijk aan het begin van m’n stageperiode heb ik daar mijn onderzoek uitgevoerd. Hierin ben ik op zoek gegaan naar de manquementen van de bestaande website, en heb ik een advies uitgebracht voor de opties ter verbetering. Interessant voor mij aan dit onderzoek, was dat ik gelijk aan het begin van de stageperiode alle projecten langs zag komen, aangezien ze een redelijk compleet overzicht op hun website gepubliceerd hebben. Dit gaf mij een goed beeld van de omvang van het bureau, en de geschiedenis van wat ze reeds al gebouwd hebben. Halverwegen mijn werk is besloten over te gaan tot een van de opties uit mijn verslag ter vernieuwing van de webiste. Dit heb ik ook voor ze uit mogen voeren, en wordt later in dit verslag besproken aan de hand van enkele screenshots. Aangezien ik door het werken aan de website al veel bezig was met uitzoeken van beeldmateriaal, en samen met de grafische vormgeefster van het bedrijf teksten selecteerden die gepubliceerd konden worden, ben ik op een gegeven moment ook overgegaan tot het werken aan de projectdocumentatie van het bureau. Voor de grotere projecten van het bureau worden deze projectdocumentatie boekjes gemaakt om als referentie aan opdrachtgevers te sturen en toe te voegen aan europese aanbestedingen. Hier is veel van mijn tijd in gaan zitten: om deze boekjes aan te vullen, vorm te geven en bij te schaven waar nodig. Voor mij was het interessant om juist van de belangrijkere projecten alle gedetailleerde informatie te leren kennen. Daarbij heb ik aan het einde van m’n stage ook nog meegewerkt aan twee inschrijvingen voor Europese Aanbestedingen. Ik was wel al op de hoogte dat het grootste deel van de opdrachten van het bureau vergaard waren door middel van Europese Aanbestedingen, maar ik wist nog weinig af van het proces. Tijdens deze twee inschrijvingen heb ik kunnen meemaken hoeveel details gevraagd worden, aan wat voor een eisen voldaan moet worden om mee te mogen doen als bureau en hoe ze daar bij Uytenhaak op in spelen. In de volgende hoofdstukken zal ik verder uitwijden over de genoemde werkzaamheden en het illustreren met enige afbeeldingen.

Bureau Informatie Schipluidenlaan 4 1062 EH Amsterdam www.uytenhaak.nl

Inhoudsopgave 35) inleiding 37) -

Omvang bureau 45 medewerkers Contactpersonen Rudy Uytenhaak Willy Houwen Geeke Voortman

analyse website introductie structuur behouden structuur veranderen nieuwe website conclusies

49) uitwerking website 53) projectdocumentatie

Werkzaamheden website PR projectboekjes europese aanbestedingen VO tekeningen

59) bureau presentaties

Periode Januari 2007 - Augustus 2007

75) stage overeenkomst

67) europese aanbesteding 71) reflectie

impressie projecten van het bureau: Zwolle, Weezenland Goes, Stadskantoor Den Haag, La Fenetre Hengelo, Thiemsland -

35


36


Analyse vernieuwing website

37


38


Analyse / Onderzoek www.uytenhaak.nl Een tijd al bestond onteveredenheid over de website van het bureau Rudy Uytenhaak. Er was alleen nog geen duidelijkheid over wat er precies aan gedaan kon worden. Om deze reden heeft Rudy mij benaderd met de vraag eens een kritische kijk te nemen naar hun website, en met suggesties te komen die de website zouden kunnen verbeteren. De insteek hierbij was, kort door de bocht, de website zoveel mogelijk in ere te houden zoals hij was, maar zodanig bij te schaven dat hij weer een hele tijd meekon. Een compleet nieuwe website is iets wat ze nog wel eens zouden doen, maar voorlopig was dat niet de insteek van deze analyse. Bij mijn eerste bezoek aan de website werd gelijk duidelijk dat er wat moest gebeuren; de kleurstelling was erg uit de tijd, de navigatie was onconventioneel en daardoor zeer onoverzichtelijk en de projecten zelf werden rommelig gepresenteerd. In het verslag op de komende pagina’s heb ik voor het bureau uitgeschreven wat naar mijn idee de beste opties zijn om de website te verbeteren, in drie verschillende gradaties van ingrijpen. Hierbij heb ik de elementen uitgelicht van de website die naar mijn idee niet goed functioneren, en daarvoor geprobeerd een oplossing te vinden. Bovendien heb ik elementen uit andere websites erbij gehaald, waarvan ik vind dat ze een goede toevoeging zouden kunnen vormen aan de gebruiksvriendelijkheid. Het geheel heeft geleid tot de uitvoering van een van de opties, toegelicht op pagina 49.

Project website Rudy Uytenhaak Architectenbureau Locatie www.uytenhaak.nl Soort onderzoek Werkzaamheden analyseren huidige website beredeneren opties

39


ARCHITECTENBUREAU RUDY UYTENHAAK

ANALYSE VERNIEUWING WEBSITE UYTENHAAK.NL

Datum: 27-11-2005

40


Analyse uytenhaak.nl

INHOUDSOPGAVE

Pag. 1. Huidige Structuur Behouden ...................................................................................................................3 2. Structuur Veranderen ..............................................................................................................................4 3. Nieuwe Website .......................................................................................................................................5 4. Conclusie..................................................................................................................................................6 4.1 Huidige structuur behouden..............................................................................................................6 4.2 Structuur veranderen ........................................................................................................................6 4.3 Nieuwe website ..................................................................................................................................6 5. Bijlagen.....................................................................................................................................................7

Roderick Trompert

Pag. 1

41


Analyse uytenhaak.nl

Uit het eerste orienterende gesprek is gebleken dat er drie opties zijn voor verbetering van de huidige website. -

Huidige achterliggende structuur* behouden, verbeteringen eraan toevoegen

-

Achterliggende structuur vervangen, verbeteringen daarin implementeren

-

Nieuwe website; design en structuur tegelijkertijd ontwikkelen en opbouwen

Belangrijkste punten ter verbetering zijn onder andere de navigatie, de kleuren (met name de achtergrond) en de presentatie van de projecten op de website. Grootste struikelblok bij de navigatie is dat deze onoverzichtelijk is. Op de homepage is niet duidelijk wat aangeklikt kan worden en wat de keuzes zijn. Tevens is de ‘back’ knop slecht te vinden. Dan is de navigatie van de projecten erg rommelig en onduidelijk. Rommelig door de willekeurige positionering van afbeeldingen van gebouwen. Onduidelijk doordat selecties voor subcategorieën en projecten door elkaar heen lopen. (zie bijlage #3) Verder is er dan wel een zoekoptie op de website. Deze is alleen slecht te vinden. Het gebruik van deze zoekoptie is ook erg onprettig, aangezien deze weggestopt wordt in een klein hoekje van de pagina, waardoor de zoekresultaten slecht leesbaar zijn. (zie bijlage #2). Daarbij zou een optie om projecten ook op datum en op naam te kunnen ordenen prettig zijn. Als laatste is het vervelend dat je zoek kan raken op de website. Een rand of balk op de website die het verloop van gemaakte selecties constant weergeeft, kan de locatie van de bezoeker sterk verduidelijken. (zie bijlage #1) De kleuren van de website passen niet helemaal meer bij deze tijd. Met name de zwarte achtergrond geeft de site een donkere en onprettige indruk. Daarbij is de combinatie van groene kleuren (fel neon-groen i.c.m. mosgroen) niet erg rustig voor het oog. Als laatste kan de presentatie van de projecten beter. Met name de afbeeldingen van de projecten, welke op het moment erg klein zijn. Ook het horizontale scrollen bij sommige afbeeldingen maakt het er niet beter op, omdat soms de lijn tussen de verschillende afbeeldingen niet goed zichtbaar is. Tevens zou een print optie prettig zijn voor geïnteresseerden van een project. Als laatste zijn de links ‘toelichting’ en ‘gegevens’ volstrekt overbodig, aangezien deze alleen teksten doen verdwijnen die bij aankomst op de projectpagina reeds in beeld zijn. (bijlage #4)

Vanaf de volgende pagina volgt de uitwerking van de drie eerder genoemde opties voor verbetering.

*In dit geval gaat het bij gebruik van de term ‘structuur’ over het systeem (de taal) waarmee de site opgebouwd is en de database die erachter hangt.

Roderick Trompert

42

Pag. 2


Analyse uytenhaak.nl

1.

HUIDIGE STRUCTUUR BEHOUDEN Uit het gesprek met Martijn Pietersen is gebleken dat de site op het moment reeds wordt omgezet naar php (een taal die werkt met informatie uit een database). Dit is een taal die veel mogelijkheden biedt en daarom op dit moment in veel websites wordt gebruikt. Bij de keuze om op de bestaande php structuur verder te bouwen, is het echter belangrijk eerst goed na te in hoeverre het mogelijk is de gewenste aanpassingen te maken. Het is namelijk goed mogelijk dat de bestaande pagina’s zich niet lenen voor een gewenste aanpassing. Met name de balk waarmee aangegeven wordt waar iemand zich op de website bevindt (zie bijlage #1), kan zo mogelijk niet, of heel moeilijk gerealiseerd worden aangezien dit een integraal onderdeel is dat op elke pagina terug komt. Het is dus de vraag of de huidige php pagina’s zich lenen voor het implementeren van zo’n onderdeel. Mocht het mogelijk zijn, is de kans heel groot dat alle pagina’s één voor één aangepast moeten worden. Ook de presentatie van de projecten kan veel werk zijn bij behoud van de huidige structuur. Op het moment heeft elk project namelijk zijn eigen pagina, welke in een apart bestand is opgenomen. Bij wijzigen van de presentatievorm, zal mogelijk voor elk project een apart bestand gewijzigd moeten worden. Daarbij zal al het beeldmateriaal -onafhankelijk van de vernieuwingsmethode- opnieuw gegenereerd moeten worden, aangezien het huidige beeldmateriaal precies op maat gesneden is voor de huidige presentatievorm. De navigatie door de website kan echter wel gemakkelijk aangepast worden. Dit vereist wel het aanpassen van enkele pagina’s, maar is waarschijnlijk niet zo drastisch dat de achterliggende structuur ervoor aangepast hoeft te worden. Hetzelfde geldt voor de kleuren van de website. Deze kunnen bij php vaak op een centrale plek aangepast worden. De vraag is echter of deze ook bij de projecten meegenomen worden, aangezien deze elk een aparte pagina hebben.

Roderick Trompert

Pag. 3

43


Analyse uytenhaak.nl

2.

STRUCTUUR VERANDEREN Het veranderen van de achterliggende structuur, komt eigenlijk neer op het behouden van de huidige vormgeving, waarbij alles wat erachter zit geherstructureerd wordt. Er kan dan gebruik gemaakt worden van zogenaamde templates, die elke keer andere inhoud tonen door informatie uit een database te halen. Het voordeel is dat bij het bouwen van de templates rekening gehouden kan worden met alle gewenste opties voor navigatie, kleuren en presentatie. Momenteel wordt er wel al enigszins met een database gewerkt. De vraag is in hoeverre de inhoud van de bestaande database hergebruikt kan worden. Mogelijk is het vereist is een nieuwe database te maken, en alle informatie over te hevelen naar een nieuwe indeling.

Roderick Trompert

44

Pag. 4


Analyse uytenhaak.nl

3.

NIEUWE WEBSITE Net als bij de vorige optie, wordt bij het maken van een geheel nieuwe website de structuur nieuw opgebouwd, waardoor oplossingen voor alle besproken knelpunten weer vanaf het begin ge誰mplementeerd kunnen worden. Hier komt nu echter bij dat ook het uiterlijk van de website geheel veranderd. Dit heeft het voordeel dat je een nieuw en verbeterd beeld naar buiten toe kan brengen. Het is de mogelijkheid om te laten zien dat je bedrijf gegroeid, veranderd en verbeterd is, en dat je site daarin meegaat. Het kost misschien wel meer tijd om naast de structuur ook een nieuw design te ontwikkelen. Toch kan je je afvragen, wanneer er een nieuwe structuur vanaf de start gebouwd wordt voor een specifieke vormgeving, waarom je deze dan aanpast op een oude vormgeving, terwijl het even veel moeite is om deze voor een nieuwe vormgeving aan te passen. Zeker als je bedenkt dat het wijzigen van de look van je website niet iets is wat je elk jaar onderneemt. Waarom zou je dan bij het zo drastisch aanpassen van de achtergrond van de website, niet de voorgrond meenemen?

Roderick Trompert

Pag. 5

45


Analyse uytenhaak.nl

4.

CONCLUSIE

4.1

Huidige structuur behouden Het komt erop neer, dat bij het behouden van de huidige structuur de mogelijkheden beperkt zijn. Het toevoegen van verbeteringen die een integraal onderdeel van de website vormen (zoals de navigatie) zijn eigenlijk niet te doen zonder een goede, duidelijke structuur. Bovendien kost het veel tijd om een bestaand systeem te doorgronden, voordat er veilig wijzigingen en verbeteringen aan gemaakt kunnen worden. Wat overblijft is het ‘opleuken’ van de verschillende losse pagina’s.

4.2

Structuur veranderen Bij het veranderen van de structuur kan deze met een schoon begin opgebouwd worden. Hierbij kan vanaf de start rekening gehouden worden met alle wensen op het gebied van navigatie, kleuren en presentatie. Toch komt dit eigenlijk overeen met het opzetten van een geheel nieuwe website, zei het niet dat de vormgeving (het design) van de website als vanouds blijft.

4.3

Nieuwe website Ook hier wordt de structuur van de website nieuw opgebouwd. Voordeel hier is echter dat verbeteringen in navigatie, kleur en presentatie zowel in de structuur als in de vormgeving van de website vanaf het begin meegenomen kunnen worden en zo beter of elkaar afgestemd zijn. Bovendien is het een extra kans om de buitenwereld te laten zien dat je bezig bent met de presentatie naar buiten toe.

Roderick Trompert

46

Pag. 6


Analyse uytenhaak.nl

5.

BIJLAGEN #1

#2

Roderick Trompert

Pag. 7

47


Analyse uytenhaak.nl

#3

Roderick Trompert

48

Pag. 8


Uitwerking / Conclusie www.uytenhaak.nl UIt bovenstaande onderzoek is besloten om de conclusie genoemd in 4.2; het veranderen van de website structuur toe te passen in de praktijk. Het gevoel was namelijk dat de website in vormgeving het bureau goed vertegenwoordigde en ook wel iets ‘unieks’ had in naviagtie wat ze toch graag wilden behouden. In samenwerking met de grafisch vormgeefster hebben we echter wel een verandering doorgevoerd van de kleurstelling. Alle projectpagina’s zijn vervolgens omgebouwd tot een ‘template’ die draait op informatie uit een database. Dit maakt dat het gemakkelijker wordt om projecten toe te voegen of aan te passen. Daarbij gaf het de mogelijkheid een (goede) zoekfunctie toe te voegen aan de website, waardoor gemakklijk de meest recente projecten of projecten per locatie / categorie gevonden kunnen worden. Ook de nieuwspagina is gebaseerd op deze zelfde database. Door het toevoegen van nieuwe nieuwsberichten een laagdrempelig proces te maken, hoopten we te kunnen stimuleren de website vaker van nieuws te voorzien. Daarbij zijn alle pagina’s van de website gebaseerd op een zogenaamd css-stylesheet, waardoor de kleurstelling van de complete website met de wijziging van een bestand aangepast kan worden. (mocht daar in de toekomst nog behoefte voor zijn) Later heb ik nog enkele extra functies toegevoegd, zoals de mogelijkheid om de afbeeldingen van projecten te vergroten tot (nagenoeg) beeldvullende formaat. Vervolgens ben ik nog een aardige tijd bezig geweest met het toevoegen van nieuwe projecten, beeldmateriaal bijwerken van oudere projecten, en het updaten en inkorten van veel van de projectbeschrijvingen. Inmiddels staat er weer een representatieve website, die nog steeds de ‘look-and-feel’ heeft van de oude website, maar nu met een vernieuwde kleurstelling en een krachtige onderliggende structuur.

Project website Rudy Uytenhaak Architectenbureau Locatie www.uytenhaak.nl Soort php database html pagina’s css stylesheet t.b.v. kleurstelling Werkzaamheden implementeren database vernieuwen kleurstelling wijzigen/toevoegen projecten

49


50


51


52


Project documentatie

53


54


Projectdocumentatie

Sinds een half jaar heeft het bureau een nieuwe standaard voor het presenteren van hun projecten in boekvorm. Deze zogenaamde project documentatie boekjes worden gebruikt wanneer referenties gevraagd worden door opdrachtgevers of bij europese aanbestedingen. Voor een deel van de recente projecten bestaan deze boekjes inmiddels. We zijn echter nog midden in het proces om deze reeks uit te breiden naar een groter aantal, en deze digitaal georganiseerd te krijgen. Met digitaal organiseren wordt bedoeld dat alle afbeeldingen uit een documentatieboekje bij elkaar in een folder staan, de lettertypes overal kloppen en er van elk project twee PDF versies beschikbaar zijn; een hoge kwaliteit om af te drukken en een kleinere versie voor op de website. Aan het eind van dit proces kan van elk project de documentatie in een oplage van 5 tot 10 afgedrukt worden, zodat deze altijd binnen handbereik zijn wanneer ze benodigd.

Project projectdocumentatie Soort documentatie recente projecten Werkzaamheden Uitzoeken beeldmateriaal Samenstellen begeleidende tekst Layout vormgeven Printen en inbinden

55


Klimaat voor wandelgangen Haarlem

Het station van Haarlem ligt net binnen de bolwerken. De achterkant grenst direct aan de door Zocher tot stadspark getransformeerde vesting. Gelegen tussen het station en het stadspark heeft het Kennemerplein als locatie voor het bouwen van een kantoor een sterk publieke betekenis. Zo’n gebouw zal door veel Haarlemmers voornamelijk als toegang tot het station worden gezien, waardoor het station een tweede voorkant krijgt Door de keuze het gebouw aan de oostzijde van het plein te concentreren werd de asymmetrie vrijgemaakt die latent in de vorm van het station aanwezig was. Oorspronkelijk hadden entree en uitgang van het station ieder hun eigen tunnel. De monumentale reizigershal bij de oostelijke tunnel krijgt nu een antwoord in de passage die in het plan opgenomen is, terwijl de westelijke tunnel uitkomt op het plein met een monumentale boom. Hier is het station vooral een functionele halte.

Kantoor VROM

De locatie vroeg om een laag, maar diep bouwvolume; de grote vloeroppervlakken die hierdoor ontstaan zijn zeer geschikt voor het op communicatie en dynamiek gerichte kantoorconcept van de VROM diensten. Zowel de diepe ruimten als de wens een installatiearm gebouw te maken vroegen erom het daglicht optimaal te benutten. De geschubde gevelelementen vinden daarin hun functionele uitgangspunten. Aan de zuidzijde steken zij - als een zonneklep horizontaal uit, waardoor warmte en direct zonlicht wordt geweerd maar indirect licht juist ver naar binnen wordt gekaatst. Aan de noordzijde steken de verticalen uit, spelend met het vroege en late strijklicht. Om ook binnen het gebouw indirect daglicht te vangen zijn op regelmatige afstanden, ‘paardensprongsgewijs’, grote lichthoven opgenomen. Deze reeks lichthoven doorsnijdt op sommige plaatsen de gevelbekleding, waardoor er een interactie ontstaat tussen de zelfstandige ritmes van de te onderscheiden elementen. Enerzijds zijn dat de prefab betonnen gevelelementen, anderzijds de houten gevelvlakken, die ter plaatse van openingen van zonwerende lamellen zijn voorzien. Deze vlakken van western red ceder vinden hun oorsprong in de puien van de lichthoven en ontwikkelen zich spiraalvormig over de getrapte daken, culminerend in de hoge oostgevel; als het ware de klokkentoren van het station. In opdracht van de rijksgebouwendienst is het interieur voor een ‘dynamisch en flexibel’ kantoor met telewerk en wisselplekken met bijbehorende inrichting en voorzieningen ontworpen en gerealiseerd.

2

Situatie

3

56

4

Opdrachtgever Nemeog BV Utrecht\ NS Vastgoed Aannemer Van Wijnen West, Dordrecht Projectarchitect Rudy Uytenhaak Ontwerpteam Jaap Hikke Tieme Koetsier Jasper Molenaar Kees Stoffels Engbert van der Zaag Oppervlak 8840 m2

Bouwsom € 6.850.000 Soort kantoor Oplevering Bouwkundig Oktober 1997 Interieur Maart 1998


‘Hoge poten’ Den Haag

De locatie voor dit woongebouw in Den Haag wordt gedomineerd door grootschalige infrastructuur uit de tweede helft van de vorige eeuw: het spoorwegemplacement en daaroverheen het Prins Bernhardviaduct, met terzijde twee viaducten voor bus en tram en tenslotte de Utrechtsebaan. Twee grote overheidsgebouwen, de Koninklijke Bibliotheek en het Rijksarchief, keren hun achterkant naar deze locatie. De gemeente Den Haag wenste deze infrastructuur weer te verzoenen met de stad door haar te integreren in een geheel van stedelijke ruimten en functies. In dat kader was, ook functioneel voor de levendigheid buiten kantooruren, hier een hoogwaardig woongebouw gewenst. Wie voor de bouw ging kijken begreep niet dat hier nog plaats zou zijn voor 115 woningen, die voor een gevarieerder gebruik van de ruimte zouden moeten zorgen. In de nieuwe situatie wordt het viaduct getransformeerd naar een Prins Bernhardboulevard op niveau, zodanig dat het spoor schijnbaar ondergronds onder het nieuwe maaiveld ligt. Het woongebouw La Fenêtre op de hoek met het stationscomplex staat daarom op een wigvormig oplopende sokkel ter hoogte van de ‘boulevard’, waar in drie lagen de parkeergarages en bergingen zijn opgenomen. Daarboven het nieuwe voetpad met entree en lifthallen tussen de hoge poten van het gebouw. De krappe bouwlocatie, de wens van een zo open mogelijke onderbouw en het realiseren van flexibele indelingsmogelijkheden voor de appartementen, zijn de aanleiding geweest een unieke staalconstructie voor het gehele gebouw te ontwikkelen. Negen kolomstellen, bestaande uit stalen buizen die vanuit een voet omhoog waaieren, vormen een rank kolommenschip, met daarop op 20 meter hoogte het volume van de woningen (17 verdiepingen) tot 69 meter hoog. De woningen worden ontsloten rond twee lifthallen, met per laag zeven woningen van ca. 120m2. De vorm van het volume, slank naar het oosten en de Utrechtsebaan, breed openscharnierend naar het westen en het stadscentrum, benut de locatie optimaal met een karakteristiek dynamisch gebouw als resultaat. De gevels zijn geheel van glas. De zuid en oostgevel hebben daarbij een opvallende textuur: Door langs een diagonaal per twee verdiepingen telkens 10 cm naar buiten te springen wordt de dynamiek van het gebouw van een genuanceerde extra laag voorzien. Het overkragende silhouet van deze reliëf rijke gevels krijgt zo, spelend met het licht, een sterk kristallijn effect. Met een tot 10 meter oplopende groene hof, die aansluit op het wandeldek wordt de blinde gevel van het rijksarchief gemasceerd en staat het hoogstedelijk gebouw met de footprint van een naaldhak nauwgezet op zijn plek.

La Fenêtre

Opdrachtgever Latei Ontwikkeling

Bouwsom

Aannemer Heymans

Start ontwerp 1998

Projectarchitect Rudy Uytenhaak Hugo Boogaard

Oplevering 2005

€ 21.000.000,-

Projectteam Jos Rijs Kees Stoffels Niek Beran Titia Jansen Jan Olthuis Martijn Pietersen Soort 115 woningen 260 m2 Health Club 118 parkeerplaatsen

2

principe doorsnede voetgangersbrug

idee schets La Fenêtre

5

6

9

57


58


Bureau presentaties

59


60


Bureaupresentaties

Het is traditie binnen het bureau om elke maandag na de lunch een zogenaamde bureau presentatie te houden. Op het bureau wordt voornamelijk in projectteams aan opdrachten gewerkt, wat maakt dat vaak niet bij collega’s precies bekend is wat er bij andere projecten gaande is. Tijdens deze bureau presentaties, is er elke week een andere vertegenwoordiger van een projectteam, die toelicht hoe het er op dat moment voor staat met een bepaald project en wat voor een problemen ze tegengekomen zijn. Vervolgens wordt er gezamelijk gebrainstormd voor mogelijke oplossingen. Voor mij als buitenstaander van deze projecten, is het heel interessant te horen wat er allemaal speelt bij dit soort (vaak) grote projecten. Twee van de projecten die wel eens besproken zijn op zo’n maandagmiddag heb ik hier toegelicht. De Leyweg is momenteel een van de grootste projecten van het bureau. Het is een opdracht voor een stadskantoor in Den Haag, met woningen op de bovenste 5 verdiepingen. In een bureau presentatie over dit project, werd toegelicht wat voor een zoektocht aan de gevelconstructie vooraf is gegaan. Het volume van het gebouw is namelijk de vorm van een omgekeerde piramide, met een groot atrium in het midden. In overleg met de constructeur is hier gekozen voor een dragende, prefab-betonnen gevelelementen, bekleed met noors marmer. Er werden verschillende manieren voorgelegd om de gevelelementen te schakelen, om tot een sterke verbinding te komen, die tegelijkertijd nog goed vervoerbaar is. Daarbij brachten de woningen nog een probleem met zich mee voor de constructie. Voor woningen worden namelijk hogere eisen gesteld aan de brandwerendheid van de consructie dan bij utiliteitsbouw. Dit hield dus in dat voor de 5 verdiepingen woningen bovenop, het complete gebouw van 20 verdiepingen eronder veel steviger uitgevoerd zou moeten worden. Dit is een kostbare ingreep, en dus werd er gezocht naar alternatieven. Opties als losse draagconstructie voor de woningen werden geopperd, maar bleken ook moeilijk toepasbaar, zowel binnen het architectonische beeld als binnen het budget. Het ontwerpteam zou zich er nog verder in gaan verdiepen.

Project Stadskantoor Leyweg

Project Stadskantoor / stationshal Delft

Locatie Den Haag

Locatie Delft

Soort 46 woningen kantoren, dienstengebouw, parkeergarage, bergingen

Soort stationshal, kantoren, dienstengebouw, parkeergarage

Start ontwerp 2005

Start ontwerp 2006

worden. Dit gaf de moeilijkheid dat het gebouw volledig afgedragen moest kunnen worden op de wanden van de spoortunnel, welke slechts op specifieke punten goed belast kunnen worden. Het ontwerp voor het station door Rudy Uytenhaak is bedacht als een hand, welke met met zijn palm rust op de tunnen en zijn vingers uitstrekt over de stationshal. Uiteindelijk heeft deze prijsvraag, uitgeschreven door de Gemeente van Delft, twee rondes gehad door discussies rond de puntentelling. Bij de eerste ronde kwam Uytenhaak op een gedeelde eerste plaats terecht, maar verloor in de tweede ronde van het Delftse bureau Mecanoo.

Het stadskantoor en ns-station in Delft is ook besproken in een bureau vergadering. Hier bracht de bouwvolgorde van de spoortunnel de nodige problemen mee voor het ontwerpproces. Het ontwerp moest namelijk zodanig in eklaar zitten, dat het in twee fases gebouwd kon worden; eerst een helft op de tunnel, om vervolgens de rest van het gebouw af te bouwen wanneer de rest van het gebied om de tunnel heen ook gereed was om bebouwd te 61


62


63


64


65


66


Europese aanbestedingen

67


A. Algemeen.

1. BUREAUORGANISATIE

Opdrachten worden projectgewijs aangepakt door taakgroepen met

management

gekwalificeerde medewerkers. Ieder project heeft van start tot ople-

1 directeur / architect / stedenbouwkundige 2 projectarchitecten / managers 1 bureaumanager

delijke intern en extern aanspreekbaar is. Hij heeft ook zitting in het managementteam van het bureau. In deze persoon is de continuïteit

13 architecten / stedenbouwkundigen 2 interieurarchitecten 2 creatief bouwkundigen 1 kostendeskundige 10 bouwkundigen 3 project coördinatoren

van het project met een goede terugkoppeling naar de bureauorganisatie verzekerd.

Projectarchitect / manager Projectarchitect / manager

A. ALGEMEEN

Projectarchitect / manager

Circa 38 mensen maken het bureau. Binnen het bureau bestaat een

Bouwcoördinator

1 secretariaatmedewerker 1 financieel adm. medewerker 1 systeembeheerder / bouwkundige

Bouwkundig team o.l.v. Projectcoördinator

projecten

Rudy Uytenhaak Ontwerpers creatief bouwkundigen

faciliteiten

vering een vaste projectarchitect/manager die als hoofdverantwoor-

bureau- en een projectorganisatie. De bureauorganisatie is in handen van het managementteam waarin zijn vertegenwoordigd de directeur/

Een ontwerpteam bestaat minimaal uit Rudy Uytenhaak, een projec-

architect Rudy Uytenhaak, de projectarchitecten Marco Romano en

tarchitect, ontwerper(s) en creatief bouwkundige(n). Ontwerpteams

Hugo Boogaard en de bureaumanager Willy Houwen. Zij zijn verant-

worden samengesteld op basis van ervaring en kennis afhankelijk

woordelijk voor én maken beleid op o.a. acquisitie, contracten, finan-

van de soort en grote van een opdracht. In teamverband werken zij

ciën, planning, organisatie, publiciteit, personeel, faciliteiten en kwali-

aan het project tot en met bouwaanvraag. Het project wordt in de

teitszorg. Twee wekelijks worden zowel de bureau- en projectplanning

fase bouwvoorbereiding en uitvoering uitgewerkt door een team van

alsmede de algemene beleidszaken besproken. Daarnaast worden er

bouwkundigen onder leiding van een bouwkundig projectleider die

specifieke managementzaken geagendeerd.

onder directe verantwoording staat van de projectarchitect/manager.

Het team wordt direct ondersteund door het secretariaat en de finan-

Voor de fase uitvoering beschikken wij over een bouwcoördinator die

ciële administratie. De interne financiële administratie verzorgt de

in direct contact met de bouw zorgdraagt voor een adequate bege-

financiële controle en rapporteert maandelijks over de projecten en

leiding, directievoering en aansturing. Hij onderhoudt en coördineert

het bureau aan het managementteam. Daarnaast zijn er algemene

de contacten met de aannemer, adviseurs, installateurs en opzichter,

bureautaken onder de overige medewerkers verdeeld.

is verantwoordelijk voor de controle van het tekenwerk van derden en voert directie. In overleg met de opdrachtgever is het ook mogelijk de

B. Bureau- en projectplanning

directievoering door derden te laten uitvoeren.

Bij aanvaarding van een opdracht wordt een planning met de doorlooptijden van de architect voor de verschillende fasen aangeboden

B. Continuïteit in communicatie.

aan de opdrachtgever. In dit overzicht zijn ook de werkzaamheden

De projectgewijze aanpak met een projectarchitect/manager die het

van derden (adviseurs, aanbesteding, besluitvormingsprocedures) en

project van begin tot eind begeleidt, staat borg voor de continuï-

ruimtelijke ordening- en bouwaanvraagprocedures verwerkt. Op door-

teit van programma van eisen tot en met de realisatie en het niet

looptijden van deze werkzaamheden heeft het bureau geen directe

verloren gaan van procesinformatie. Intern wordt per opdracht een

invloed, wel geven zij een indicatie van de haalbaarheid van een eind-

logboek bijgehouden waarin projectarchitecten en ontwerpers in het

datum. Deze planning is uitgangspunt voor de organisatie van het

lopende fasen afspraken, overwegingen en beslissingen vastleggen.

werk binnen het bureau.

De projectarchitect verzorgt de terugkoppeling op de, in het overleg

De projectplanning wordt bewaakt door de projectarchitect en wordt

met opdrachtgever bepaalde, uitgangspunten en prioriteiten en de

ten behoeve van de bureauorganisatie tweewekelijks besproken en

samenhang en integratie van alle verschillende facetten van het plan

verwerkt in de algemene bureauplanning.

én bewaakt de vaststelling van de fasedocumenten aan het einde van

M.b.v. Assistance Architect Engineer Managementsystem wordt de

elke fase(zie kwaliteitsbewaking en borging). Hij is verantwoordelijk

planning t.o.v. de personele inzet en de kosten bewaakt en waar

voor de borging en bewaking van kwaliteit en procesvoortgang.

nodig bijgesteld.

Hij signaleert knelpunten of vertragingen en organiseert daarvoor de

In nauw overleg met een opdrachtgever wordt incidenteel gebruik

oplossing. De projectarchitect voert overleg met de diverse instanties

gemaakt van een bouwkundig facilitair bedrijf waarmee het bureau

met betrekking tot de bouwaanvraag en andere benodigde goedkeu-

ruime ervaring heeft bij de uitwerking van projecten indien de intern

ring en vergunningen.

onvoldoende capaciteit aanwezig is.

Daarnaast verzorgt hij de coördinatie van de andere adviseurs die betrokken zijn bij het ontwerp. Daarmee ligt zowel het ontwerp- als

2. PROJECTORGANISATIE

de technische coördinatie bij de projectarchitect. Hij regelt de gegevensuitwisseling en de integratie in de diverse ontwikkelingen en/of

9

10

adviezen. Deze taak wordt later in het proces tijdens de fase uitvoe-

ling aan de coordinator voorgelegd.

Lijst met werken van de afgelopen 3 jaar

ring gedeeld met de bouwcoördinator. De communicatielijnen binnen

De bouwcoördinator onderhoudt en coördineert tijdens de voorberei-

Rudy Uytenhaak Architectenbureau BV stemt ermee in dat de

het bureau zijn daardoor kort.

ding van de bouw en de uitvoering de contacten met de aannemer,

opdrachtgever eventueel de referenties natrekt.

adviseurs, installateurs en opzichter, is verantwoordelijk voor de conC. Integratie van disciplines en kennis.

trole van het tekenwerk van derden en voert directie. In overleg met

Ontwerpteams worden samengesteld uit Rudy Uytenhaak, een pro-

de opdrachtgever is het ook mogelijk de directievoering door derden

jectarchitect/manager, ontwerpers en een creatief bouwkundige. Een

te laten uitvoeren.

team waarin ontwerpervaring, management, creativiteit en bouwkun-

Naast de taak van begeleiding van de uitvoering zorgt de bouwcoör-

dige kwaliteit is gewaarborgd voor de ontwerpfase. Onze medewer-

dinator voor een directe terugkoppeling binnen het bureau van de

kers zijn meer dan alleen ruimtelijke vormgevers: In zo’n team is ook

problemen en ervaring die hij in de praktijk opdoet. Door actief te

ervaring met detaillering, materialisatie, prijsvorming en uitvoering.

participeren in de fase bouwvoorbereiding en uitvoeringstekeningen

Daarnaast is in zo’n breed team parate kennis en ervaring over DUBO

en het schrijven en controleren van bestekken wordt deze kennis en

en Arbo aanwezig. Bij twijfel kan de intern de arbo-coordinator wor-

ervaring gebruikt bij uitwerking van nieuwe projecten.

den geraadpleegd. D. Borging van kwaliteit eigen productie Architect en ontwerpers verzorgen in aanvang de analyse van de

Ons bureau beschikt over gelijkwaardig maatregelen op het gebied

situatie en programma, ontwikkelen keuzemodellen die leiden tot de

van kwaliteitsbewaking om de kwaliteit van haar dienstverlening

synthese van het concept, integreren de adviezen van adviseurs en

te borgen, zoals beschreven in artikel 33 van de Europese Richtlijn

toetsen op programma van eisen, kosten en uitvoerbaarheid en regel-

voor overheidsopdrachten: Diensten (92/50/EEG) waarin opgenomen

geving.

Richtlijn 97/52/EG. Via een bureaumanual zijn procedures en instructies vastgelegd voor

De creatief bouwkundige is de spil in de tektoniek (logica, samen-

de verschillende fasen van het ontwerp en meer algemeen voor de

hang en sensibiliteit waarmee het materiaal wordt ingezet van een

bureauorganisatie. Daarnaast zijn er afspraken voor de tekensyste-

gebouw) en de technische uitwerking van onze projecten in de ont-

matiek, correspondentie, archivering, planning en uren- en kostenre

werpfase. Met zowel ruime ontwerpervaring als kennis van bouwen

gistratie d.m.v. Assistance Architect Engineer Managementsystem.

en techniek zorgt hij/zij vanaf de aanvang van het ontwerpproces

Bewaking van de procedures en kwaliteit binnen het bureau is de

voor het creatief en innovatief binnen het ontwerpteam aandragen,

taak van het managementteam en binnen de projecten van de projec-

doordenken en uitwerken van bouwmethodiek, detaillering en materi-

tarchitect/manager. Aan de hand van checklisten voor de producten

aalgebruik en integratie van installatie en constructie. Door het vroeg-

in de verschillende fasen wordt gecontroleerd of deze voldoen aan

tijdig inzetten van deze kracht is er voldoende ruimte en tijd voor het

de intern vastgestelde kwaliteitseisen en normen en of het vereiste

uitwerken van onze gedetailleerde architectuur. Ook bij de prijsvor-

uitwerkingsniveau bereikt wordt. Aan de hand van deze checklisten

ming en het afstemmen op de uitwerking- productie- en realisatiefase

wordt iedere fase afgesloten en geëvalueerd. In de checklisten zijn

blijft hij betrokken. In bouwteamverband kan door deze werkwijze

ook verwijzingen opgenomen naar bouw- en regelgeving, arbowetge-

de afstemming tussen ontwerp en realisatie al in een vroeg stadium

ving, veiligheid en brandweernormen. Een fase wordt afgesloten met

(DO+) plaatsvinden.

een document met daarin de resultaten van de controle (audits). Per project wordt een ‘logboek’ bijgehouden waarin de stand van zaken

Binnen het bureau is er een kostendeskundige die begrotingen opstelt

en de ontwikkeling van het project wordt bijgehouden. Aan de hand

, met name voor die fasen waarin je snel moet kunnen terugkoppelen

van ervaringen, evaluaties en tevredenheidpeilingen bij opdrachtge-

op het ontwerp en de ontwerpers intuïtie voor de kosten – kwaliteit

vers en adviseurs wordt het kwaliteitssysteem aangepast en verbeterd.

verhouding wil meegeven. Daarnaast wordt bij grotere projecten

De organisatie van het bureau, waarin taakgroepen met elk hun spe-

gebruik gemaakt van externe expertise.

cialisme opeenvolgend aan een project werken, vraagt en waarborgt

Twee teams van bouwkundigen die aangestuurd worden door een

dat er tussen de verschillende fasen interne controles plaatsvinden.

ervaren projectleider, werken de plannen uit in de fasen bouwvoorbe-

Een goede procesbewaking is afhankelijk van de definitie van de

reiding en bouwuitvoering. De creatief bouwkundige draagt zorg voor

opdracht en het documenteren van het proces. Dit gebeurt door

de overdracht van de in het ontwerp vastgestelde techniek en daarbij

vaststelling van een fasedocument bij start en afsluiting van elke fase.

behorende uitgangspunten naar de teams.

Gedurende het gehele ontwerpproces kan hiermee door de opdracht-

Voor onze specifieke kennis op het gebied van Duurzaam Bouwen

gever/management beoordeeld worden of het ontwerp voldoet aan

verwijzen wij u naar b-w-3.

de uitgangspunten van het Programma van Eisen of het laatste vast-

Arbo en V en G-coordinator/V en G plannen: Binnen het bureau is

gestelde fasedocument waarin opgenomen de geaccordeerde wijzigin-

een gekwalificeerd medewerker aanwezig die op de hoogte is van

gen t.o.v. het oorspronkelijke programma.

Projectnr

Projectnaam

Omschrijving

Opdrachtgever

Werkzaamheden conform SR

Aanvang / oplevering

Bouwsom

Honorarium

gereed

9916

Landsmeer, Montesorischool

Basisschool

Montessorischool Landsmeer

VO t.m. directie

1999 - 2008

1.500.00

140.000

90%

9805

Den Haag, La Fenêtre

Woongebouw met parkeervoorzieningen en healthclub

De Latei / Vesteda

VO t.m. uitvoeringstekeningen

1999 - 2004

23.000.000

650.000

gereed

A007

Delft, Faculteit Lucht & Ruimtevaart TU

Kantoor- en onderwijsruimte, restaurant

Technische Universiteit Delft

VO t.m. uitvoeringstekeningen

2000 - 2003

6.200.000

280.000

gereed

A102

Goes, Stadskantoor

Stadskantoor met parkeergarage

Gemeente Goes

VO t.m. directievoering

2001 - 2005

12.400.000

1.000.000

gereed

A204

Goes, Hollandiaplein

inrichtingsplan (bestrating + verlichting) 5000m2 plein

Gemeente Goes

VO, DO

2004 - n.t.b.

575.000

21.400

gereed

A208

Hoofddorp, winkelcentrum

15.000m2 winkels, 2800m2 renovatie kantoor, 1800m2 overdekt winkelcentrum, 7 woningen, 40 parkeerplaatsen

Rodamco Europe

VO t.m. uitvoeringstekeningen

2002 - 2005

20.000.000

690.000

gereed

A209

Nieuwegein, Groenhof

71 eengezinswoningen + 22 studentenwoningen

De Principaal

VO t.m. uitvoeringstekeningen

2002 -

16.500.000

340.000

gereed

502.000

39.123

gereed

A211

Den Haag, brug Grotiusplaats

1 loopbrug t.b.v. wooncomplex La Fenêtre (9805)

Dienst Stedelijke Ontwikkeling Den Haag

VO, DO

2003 - 2005

A216

Tilburg, Ringbaan West

90 woningen en parkeervoorzieningen

Amvest

VO t.m. directievoering

2003 - 2009

9.000.000

450.000

30%

A219

Utrecht, Leidsche Rijn Zandpark

126 appartementen

Hopman Interheem Groep

VO t.m. uitvoeringstekeningen

2004 - 2006

14.383.370

540.000

gereed

A302

Sarajevo, ambassade

700m2 Nederlandse ambassade (verbouw kantoor)

Ministerie van Buitenlandse Zaken

VO, DO, architectonische details, begeleiding uitvoering

2002 - 2004

700.000

90.000

gereed

A306

Groningen, faculteit Levenswetenschappen

36.000m2 laboratoria, kantoren, onderwijsruimten, kassen en dierenverblijven

Rijksuniversiteit Groningen

VO t.m. directievoering (esthetisch)

2003 - 2010

n.t.b.

3.500.000

70%

A307

Zeewolde, 4e fase

23 eengezinswoningen

Stichting Woonpalet Zeewolde

VO t.m. uitvoeringstekeningen

2003 - 2005

31.000

gereed

A401

Bergen op Zoom, Cort Heijligerskazerne

100 woningen

Blauwhoed Eurowoningen

VO, DO, architectonische detail

2004 - 2007

n.t.b.

270.000

60%

A403

Landsmeer, Fa. Blaauw

1 atelier

Fa. Blaauw

VO, DO, werk voorbereiding

2004 - 2007

n.t.b.

20.000

gereed

arbo-wetgeving en V en G plannen kan opstellen. Bij grotere utilitaire werken besteden wij het dit uit aan Aboma Keboma. Vanaf de ontwerpfase worden in de verschillende stadia de plannen ter beoorde11

68

2005/2006

12


Europese aanbestedingen

In de periode dat de secretaresse op vakantie was, heb ik samen met Willy Houwen, de bureamanager mogen werken aan twee inschrijvingen voor europese aanbestedingen. Uitnodigingen voor open inschrijvingen voor Europese aanbestedingen komen bijna dagelijks binnen via de email, en geven de mogelijkheid uit te kiezen aan welke projecten je mee wilt doen. De volgende stap is het aanvragen van de selectieleidraad. Hierin wordt in detail uitgelegd aan welke eisen het inschrijvende bureau moet voldoen wil het uitgenodigd worden voor een visiepresentatie. Doorgaans worden slechts vijf bureau’s hiervoor uitgenodigd. Het is dus zaak om je beste kant te laten zien tijdens de open inschrijving. De projecten waarvoor ik de inschrijving samengesteld heb betroffen de nieuwbouw voor de Agrarische Hogeschool in Dronten en de nieuwbouw voor het Sint Nicolaas Lyceum op de Zuidas in Amsterdam. Beide projecten waren onderwijsinstellingen, en daar werden de referentieprojecten dan ook een beetje op uitgezocht. Daarbij blijft duurzaamheid een belangrijk punt, waarmee zeker Rudy Uytenhaak zich goed kan profileren. Als laatste kunnen omgevingsfactoren mede bepalend zijn voor de gekozen referentieprojecten. Zoals de hoogstedelijke omgeving van de Zuidas bij het Sint Nicolaas Lyceum. Naast deze projecten, waarmee je je wilt onderscheiden van de competitie, is het bij Europese aanbestedingen ook vereist aan een hele reeks vastgestede regels te voldoen. Zo wordt doorgaans een uitreksel gevraagd van het architecten register, verklaringen van goed gedrag, verzekering polissen, een overzicht van alle projecten van de afgelopen drie jaar (voorzien van bouwjaar, oplevering, bouwsom, honorarium etc), personeels overzicht.. noem maar op! Voor mijn gevoel wordt driekwart nooit bekeken, maar ontbreken van ook maar een document kan leiden tot directe uitsluiting van de prijsvraag. Het komt er op neer dat er vele malen per jaar deze energie gestoken wordt in het samenstellen van inschrijvingen van aanbestedingen, waarvoor iedere maal maar een marginale kans bestaat dat je daadwerkelijk gekozen zal worden om het project te verwezenlijke. Toch is dit inmiddels de enige manier geworden voor een architectenbureau om grote projecten te kunnen bouwen.

Project Europese aanbestedingen: Amsterdam, Sint Nicolaas Lyceum Dronten, Agrarische Hogeschool Soort inschrijvingen Werkzaamheden samenstellen producten voor inschrijving van europese aanbestedingen

69


70


Reflectie Rudy Uytenhaak Architecten

71


72


Reflectie Rudy Uytenhaak Architectenbureau Terugkijkend op wat ik bij Uytenhaak allemaal langs heb zien komen, heb ik toch weer een heel andere kijk gekregen op het draaien van een architectenbureau. Ook hier zijn zowel ontwerpactiviteiten als de bouwmanagement en administratie aan bod gekomen, maar van een totaal andere orde. Door de grotere omvang van het bureau behelst de administratie veel meer werk. Hier zit dan ook een heel ‘team’ om daar aan te werken. Een bureau maanger, secretaresse, accountant, pr-medewerkster, .. en ik: de website beheerder en sinds kort ook pr/secretaris. De dynamiek die daardoor ontstaat is leuk om in te werken. Er komt ook vanalles langs, van solicitaties tot aanbestedingen. Zelf vind ik het leuker om in een groot bedrijf te werken. Er loopt meer personeel rond, waardoor er ook meer onderling contact is. Er wordt ook aan meerdere verschillende projecten gewerkt waardoor een soort kruisbestuiving ontstaat. Daarbij maakt de omvang en complexiteit van enkele plannen dit alles voor mij extra interessant. Maar het grootste verschil tussen de twee bureau’s zit hem toch in de ontwerpen. Bij Kleikamp in Den Haag wordt toch met veel minder vrijheid ontworpen. Het zijn vaak kleinere projecten (met een kleiner budget) die doorgaans met veel standaard details uitgewerkt worden om het geheel betaalbaar te houden. Bij Uytenhaak merk je toch dat er met meer vrijheid ontworpen wordt. De ontwerpen zijn meer gedurfd en vaker vernieuwend. Dit kan ook makkelijker door de omvang van de projecten, waarbij vaak een groter budget is vrijgehouden voor de architect. Wellicht blijft dit toch meer iets wat weggelegd is voor de grotere architecten(bureua’s). Misschien ook dat er in Den Haag simpelweg geen ambitie voor was. Hoe dan ook is het voor mij des te leerzamer geweest om beide kanten van het vak mee te maken. Het heeft mij een duidelijker beeld gegeven van wat ik wel en niet wil wanneer ik afgestudeerd ben. Zo zou ik toch het liefst bij een groter bedrijf willen werken, maar is mij ook wel duidelijk geworden dat ik niet fulltime achter autocad bouwtekeningen wil zitten uitwerken. Het is het ontwerpen; het (grafisch)vormgeven van architectuur wat mijn interesse heeft. In deze richting zal ik dan ook gaan zoeken na mijn studie, met de werkervaring van deze beide bureua’s als basis voor een carriere in de wereld van architectuur.

Bureau Informatie Schipluidenlaan 4 1062 EH Amsterdam www.uytenhaak.nl Werkzaamheden website PR projectboekjes europese aanbestedingen VO tekeningen Periode Januari 2007 - Augustus 2007

73


74


Stage overeenkomst

75


76


77


Roderick Trompert • B1212168 • rodericktrompert@gmail.com • Technische Universiteit Delft • Faculteit Bouwkunde


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.