Advance

Duurzaam ondernemen: de lat ligt steeds hoger

Advance Focus op Sustainability Investing | JANUARi 2013

>6 Roderick Munsters in gesprek: hoe duurzaam zijn Nederlandse pensioenfondsen? > 10 Shell ruimt op in Nigeria

Niet langer vogelvrij

De Finse papier- en houtproducent UPM werkt mee aan de bescherming van de leefomgeving van kwetsbare vogels. Dit is een belangrijk element van zijn wereldwijde biodiversiteits足 programma. Bij dit bedrijf gaat bosbeheer duidelijk verder dan alleen houtwinning.

UPM bezit 650 hectare van het Llandegla Forest in Wales, het

2

advance | JANUARi 2013

leefgebied van de korhoen. In 1997 werden slechts 126 mannelijke korhoenen geteld in dit gebied en de vogel werd met uitsterven bedreigd. Als onderdeel van het Black Grouse Recovery Project heeft UPM maatregelen genomen om de bolderplaats tijdens de paartijd te beschermen, evenals de bosranden en het heidelandschap, de favoriete leefomgeving van de korhoen.

UPM werkt hierbij samen met de Royal Society for the Protection of Birds en de Countryside Council for Wales.

Metingen laten een jaarlijkse stijging zien van het aantal korhoenen, die zelfs de doel足stel足 lingen van het lokale Biodiversity Action Plan overtreft.

INHOUD 4 In het kort Een webcast onderzoekt het financiële belang van duurzaamheid en Martine Menko van Vervoer legt uit waarom er niks moralistisch is aan ESG

5 Transparantie is essentieel voor een duurzame soja-toeleveringsketen Waarom er meer transparantie nodig is om enkele misverstanden over de industrie uit de weg te ruimen

6 De zoektocht naar duurzaam rendement Roderick Munsters, CEO van Robeco, bespreekt zijn nieuwe boek over duurzaam beleggen, waarin hij de managers van twaalf Nederlandse pensioenfondsen interviewt

8 Coverstory: Duurzaam ondernemen: de lat ligt steeds hoger Volgens de tiende editie van RobecoSAM’s Sustainability Yearbook moeten bedrijven aan steeds hogere eisen voldoen

10 Casestudy engagement Shell ruimt op in Nigeria

1 Zijn bedrijven die niet rapporteren over 1 duurzaamheid minder aantrekkelijk?

Een verslag van het ICGN-dinerdebat

12 Q&A met Clara Sies van de Voedselbank

Rotterdam Hoe Robeco bijdraagt aan de verspreiding van voedsel aan de hulpbehoevenden in de stad

SAM wordt RobecoSAM Dit is de eerste editie van Advance gepubliceerd door RobecoSAM, de specialist op het gebied van sustainability investing binnen de Robeco Groep. Het nieuwe merk RobecoSAM weerspiegelt de ontwikkeling van de relatie tussen de twee bedrijven sinds Robeco in 2007 SAM overnam. Robeco’s diensten op het gebied van engagement en stemrecht zijn nu geïntegreerd in de beleggingsproducten en -diensten van RobecoSAM. Deze veranderingen benadrukken de nauwe samenwerking tussen onze specialisten in Zürich en Rotterdam. Wij streven een gezamenlijk doel na: onze klanten een allesomvattend assortiment van producten en diensten bieden op het gebied van sustainability investing.

Robeco heeft de strategische ambitie om leider te zijn op het gebied van duurzaamheid. Advance draagt hieraan bij met een gevarieerde inhoud die ingaat op het scala aan activiteiten van RobecoSAM en Robeco op het gebied van sustainability investing.

Een steen verlegd Maakt een actieve dialoog met bedrijven echt verschil?

Soms leidt het zeker tot ingrijpende veranderingen, maar in andere gevallen zijn de veranderingen maar klein. Dit kan de indruk wekken dat dialogen met bedrijven niet de moeite waard zijn. Toch ben ik ervan overtuigd dat beide soorten veranderingen waardevol zijn.

Kijk maar hoe kleine verschillen het leven van mensen kunnen veranderen. Elektriciteit is een basisbehoefte.

Toch hebben 1,3 miljard mensen geen aansluiting op een elektriciteitsnet, volgens het International Energy Agency.

Zij verlichten hun woningen daarom met gevaarlijke kerosinelampen die kooldioxide uitstoten. Dit soort omstandigheden hebben echter ook een (mooie) keerzijde, doordat ze creatieve geesten tot innovatieve oplossingen kunnen inspireren. Zo lanceerde social entrepreneur Illac Diaz het project ‘liters of light’ in de Filipijnse hoofdstad Manila. Hierbij krijgen de armste inwoners van deze stad gratis verlichting. Met water gevulde petflessen worden in de golfplaten daken aangebracht om het zonlicht in de woningen te verspreiden. Dit soort initiatieven dat op kleine schaal wordt gestart, kan grote gevolgen hebben. Zo zorgt de aanwezigheid van licht ervoor dat de armen kunnen lezen, waardoor het analfabetisme wordt teruggedrongen. Het verminderde gebruik van kerosinelampen is goed voor het milieu. Ik ben betrokken bij engagementtrajecten en hierbij kan het soms jaren duren voordat bedrijven daadwerkelijk een verandering doorvoeren. Hierbij bekruipt je soms het gevoel van een druppel op een gloeiende plaat. Ik ben er echter van overtuigd dat het constructief meedenken met bedrijven over manieren om hun bedrijfsvoering duurzamer te maken, effect heeft. Hoe klein het effect in eerste instantie ook lijkt. Zoals Bram Vermeulen het ooit al zo mooi aangaf: ook het verleggen van een enkele steen in een rivier zorgt ervoor dat het water nooit meer dezelfde weg zal gaan.

MICHAEL BALDINGER, CEO VAN ROBECOSAM ERIK BREEN, HOOFD GOVERNANCE AND ACTIVE OWNERSHIP

advance | JANUARi 2013

3

IN HET KORT

Zeven meningen over duurzaamheid Beleggers lopen achter op bedrijven als het gaat om het erkennen van het financiële belang van duurzaamheid. Hoe komt dit?

“Er is niks moralistisch aan ESG” Martine Menko, Investment Officer Pensioenfonds Vervoer, had het niet duidelijker kunnen zeggen: “Er is niks ethisch of moralistisch aan ESGintegratie,” zei ze op het vijfde jaarlijkse ESG Europe Event dat in oktober 2012 plaatsvond in Amsterdam.

Onlangs vroeg RobecoSAM een groep vooraanstaande bestuursleden, institutionele beleggers, wetenschappers en vertegen­­woor­digers van de UN PRI en de World Business Council for Sustainable Development (WBCSD) om van gedachten te wisselen over duurzaam ondernemen.

In deze webcast, “Recognizing the Financial > Bezoek de website van RobecoSAM om te Importance of Sustainability”, bespreken zeven horen wat zij hebben gezegd. sprekers - waaronder Robert Eccles, professor aan de Harvard Business School en Peter Bakker, directeur van de WBCSD - hoe bedrijven en beleggers kunnen samenwerken om de integratie van duurzaamheid in beleggingsbeslissingen te bevorderen.

Het thema van de bijeenkomst, georganiseerd door responsible-investor. com en gesponsord door Robeco, was ‘Bedrijfskritische Duurzaamheid’. > Klik hier om meer te lezen over de visie van Martine Menko op ESG-integratie en de andere belangrijke uitkomsten van de bijeenkomst. Ontdek waarom uitsluiting niet altijd de beste optie is en waarom duurzaamheidsexperts hun jargon moeten laten varen.

Slechts 15% van de wereldwijde uitstoot wordt gedekt door het onlangs verlengde Kyoto-protocol. Wanneer zullen de VS, China en India zich aan de doelstellingen binden?

4

advance | JANUARi 2013

Transparantie is essentieel voor een duurzame soja-toeleveringsketen Door zijn veelzijdigheid en de verbetering van landbouw­ praktijken, heeft de populariteit van soja zich over de wereld verspreid. Volgens Jürgen Siemer en Danielle Essink is meer trans­parantie nodig om misverstanden weg te nemen.

Vlees van dieren die zijn gevoed met soja, specerijen, vlees- en zuivelvervangers: onze supermarkten liggen vol met producten die zijn gemaakt van de bescheiden peulvrucht die we kennen als de sojaboon. Door dit wijdverbreide gebruik is de vraag naar soja groot. Om hieraan te kunnen voldoen heeft de soja-industrie zich gewend tot landbouwpraktijken waar sommige consumenten en marktpartijen hun twijfels over hebben. Hierdoor heeft de wonderboon de reputatie gekregen van een probleemkind. Berichten uit de media, met name die over de landbouw in Latijns-Amerika, associëren de sojaboon met ontbossing, verlies van biodiversiteit, uitputting van de grondwatervoorraad, uitstoot van broeikasgassen en een scala aan andere problemen.

Publiek wantrouwen jegens nieuwe technologieën gebaseerd op misverstanden Maar deze reputatie is niet geheel gerecht­ vaardigd. Volgens Jürgen Siemer, Senior Analyst bij RobecoSAM, komt de kritiek grotendeels

Toepassingen van soja Diervoeder

Rundvlees, lamsvlees, varkens­ vlees, gevogelte en vis

voort uit misverstanden. De risico’s zijn niet afkomstig van de plant zelf of het telen ervan.

“De problemen hebben te maken met de toename van commerciële landbouw in minder ontwikkelde, minder gereguleerde gebieden,” zegt hij. Om in deze nieuwe gebieden sojabonen te telen, hebben boeren gekozen voor genetisch gemanipuleerde zaadsoorten, grootschalige landbouwmachines en het gebruik van chemisch kunstmest en chemicaliën voor gewasbescherming.

Dergelijke methoden hebben een belangrijke rol gespeeld in het succes van de sojaboon.

Maar het blijft de vraag of ze op de lange termijn duurzaam blijven.

De belangrijkste zorg is volgens Siemer de ontwikkeling van een soja-monocultuur. Deze vormt een risico voor duurzame groei. Maar hij is ervan overtuigd dat initiatieven uit de sector op deze uitdaging zullen inspelen. Voorlopig heeft hij echter een voorkeur voor bedrijven die hun activiteiten gespreid hebben, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van nieuwe soorten sojazaad, die beter zijn aangepast aan specifieke

Sojaboon

Voedsel

Industriële producten

Biodiesel

Sojamelk, sojasaus, tofu, olie, zuigelingen­ voeding, specerijen en bloem

Oliën, zeep, cosmetica, hars, plastic, inkt, oplosmiddel, kleurkrijt en kleding

Sojaolie is de belangrijkste bron van biodiesel in de VS

klimaten, of door gebruik van gewasrotatie.

Siemer noemt nog een tweede belangrijk kenmerk. “Als beleggers richten we ons op producenten die volgens ons het meest transparant zijn,” verklaart hij. “Producenten moeten transparanter zijn over hun praktijken om de misvattingen rondom soja uit de weg te ruimen.”

Transparantie van groot belang bij het toepassen van strategieën Transparantie is ook een belangrijke zaak voor Danielle Essink, Senior Engagement Specialist bij RobecoSAM. Milieugerelateerde en maatschappelijke aspecten leveren reputatie-, operationele en juridische risico’s op voor bedrijven. Daarom is Essink dialogen aangegaan met bedrijven in de sector op basis van een analyse van hoe zij met deze risico’s omgaan.

Sommige bedrijven geven weinig aanwijzingen dat ze strategieën toepassen die de problemen in het sojasegment aanpakken. Maar volgens Essink is het probleem vaak niet dat bedrijven niets doen, maar dat ze niet transparant zijn. “Met onze dialogen willen we bedrijven laten zien in hoeverre ze hun actieve beheer van sociale en milieugerelateerde risico’s in hun toeleveringsketens ook effectief communiceren.” Ze voegt toe dat bedrijven mogelijk duurzame praktijken toepassen zonder lid te worden van organisaties als de Round Table on Responsible Soy. “Een meer algemeen beleid met betrekking tot arbeidsrechten over de gehele toeleveringsketen kan een oplossing zijn voor sommige sociale risico’s,” zegt ze.

Essink concludeert dat elke deelnemer in de sojamarkt zijn eigen partners moet aanmoedigen om transparant te zijn over hun risicobeheer. “Dan kan de sojatoeleveringsketen aantrekkelijk zijn voor beleggers die op zoek zijn naar lucratieve, duurzame inkomstenstromen,” zegt ze.

advance | JANUARi 2013

5

interview

‘De zoektocht naar duurzaam rendement’ Roderick Munsters, CEO van Robeco

6

advance | JANUARi 2013

Roderick Munsters, CEO van Robeco, heeft een boek gepubliceerd over duurzaam beleggen met daarin interviews met de beheerders van 12 Nederlandse pensioenfondsen. Wat ontdekte hij?

Wat was je motivatie om een boek te schrijven over de zoektocht naar duurzaam rendement?

Het was een combinatie van grote belangstelling voor het onderwerp, beleid dat de afgelopen jaren tot beperkte vooruitgang heeft geleid op dit gebied en de overtuiging dat duurzaam beleggen binnen tien jaar een conditio sine qua non is. Wat me het meest opviel, was de wil van de geïnterviewden om beleid en praktijken te blijven ontwikkelen met betrekking tot duurzaamheid.

Hoe kijk je na de interviews aan tegen de staat van duurzaam beleggen in Nederland?

Nederlandse pensioenfondsen lopen voor op het gemiddelde pensioenfonds wereldwijd.

Het belangrijkste probleem voor veel pensioenfondsen is op dit moment hun lage dekkingsgraad, die het gevolg is van de lage rentes. Dit, in combinatie met een focus van beleidsmakers en toezichthouders op de korte termijn, weerhoudt veel pensioenfondsen van de invoering van een duurzame lange­ termijnvisie. Het is niet alleen van cruciaal belang dat duurzaam beleggen als belangrijk wordt gezien, maar ook dat onze sector snel vooruitgang boekt in het breder toepassen hiervan.

Veel geïnterviewden vertellen dat het onderzoek uit 2007 van het televisieprogramma Zembla naar beleggingen van pensioenfondsen in clusterbommen aanleiding gaf voor hun duurzame beleggingsactiviteiten.

Hebben passieve beleggers ook zo’n wake-up call nodig?

Ik betwijfel of er een vergelijkbare wake-up call zal zijn voor passieve beleggers, die simpelweg ‘de markt willen kopen’ tegen een lage prijs.

Aan de andere kant is het wel mogelijk dat het

gebruik van stemrecht toeneemt. En misschien gaan passieve beleggers meer gebruik maken van benchmarks die duurzamer zijn en toch mainstream blijven.

Hoe kijk je aan tegen de relatie tussen fiduciaire plicht en duurzaam beleggen?

Bij beide gaat het om een aantrekkelijk risicorendementsprofiel bij beleggingen en om een langetermijnvisie. En met lange termijn bedoel ik over meerdere generaties.

De geïnterviewden benadrukken dat overtuiging en leiderschap van de directieleden van de pensioenfondsen nodig is om duurzaam beleggen een echte stimulans te geven. Ben je het daarmee eens?

‘Kortetermijnproblemen, zoals de dekkingsgraad, krijgen te veel aandacht.’

houden met de lange termijn. Om duurzaam beleggen echt een impuls te geven, is een stijging van de rentes nodig. Deze zou helpen de dekkingsgraden te verbeteren en de aandacht te verleggen, waardoor directieleden van pensioenfondsen meer tijd kunnen steken in duurzaam beleggen. Maar dat zal waarschijnlijk nog wel even duren.

Wanneer verwacht je dat duurzaam beleggen mainstream wordt? Wat betekent dit voor de rendementen?

Ja, dat is belangrijk. Het vereist overtuiging en leiderschap van pensioenfondsbeheerders om stappen te zetten om duurzaamheid verder in hun beleggingsprocessen te implementeren, zeker in de huidige omgeving.

Een groot probleem is op dit moment de lage dekkingsgraad, die het gevolg is van de lage rentes.

Vanuit een mondiaal perspectief zal het nog jaren duren voordat de lippendienst is uitgegroeid tot daadwerkelijke toepassing.

Dit biedt ruime mogelijkheden om het risicorendementsprofiel van beleggingsportefeuilles voor de lange termijn te verbeteren. Dit is ook een gelegenheid voor Nederlandse pensioenfondsen om het vertrouwen van hun deelnemers terug te winnen.

‘Om duurzaam beleggen echt een impuls te geven, is een stijging van de rentes nodig.’

Duurzaam beleggen is dus niet slechts een hype?

In mijn ogen krijgen kortetermijnproblemen, zoals de dekkingsgraad, te veel aandacht.

Gezien de financiële impact op deelnemers van pensioenfondsen is dat begrijpelijk. Toch is het ook belangrijk dat beleidsmakers rekening

Nee. Duurzaam beleggen is de toekomst.

Robeco zal zich hieraan blijven wijden.

Als u een gratis exemplaar van Roderick Munsters’ boek ‘De zoek­ tocht naar duurzaam rendement: pensioenfondsbestuurders in gesprek met Robeco’ wilt ontvangen, stuurt u een e-mail naar Dezoektochtnaarduurzaamrendement @robeco.nl

advance | JANUARi 2013

7

coverstory

Duurzaam ondernemen: de lat ligt steeds hoger De houding van bedrijven ten opzichte van duurzaamheid is de afgelopen tien jaar ingrijpend veranderd. Tegelijkertijd zijn de duurzaamheidsanalyses aangepast aan dit veranderde landschap. Het proces is echter nog niet ten einde: bedrijven móéten wel blijven doorpakken.

‘Corporate governance is nu van cruciaal belang voor zowel bedrijven als beleggers.’

Edoardo Gai

Gabriela Grab Hartmann is plaatsvervangend hoofd Research bij RobecoSAM. Edoardo Gai is hoofd Sustainability Services bij RobecoSAM.

8

advance | JANUARi 2013

In januari werd het tiende Sustainability Yearbook gepubliceerd. Volgens Gabriela Grab Hartmann is het landschap na tien jaar onderzoek en engagement met bedrijven onherroepelijk veranderd. “Toen we het eerste Sustainability Yearbook publiceerden, was duurzaamheid nog een ondergeschoven kindje,” zegt ze. Sinds 2004 zijn bedrijven echter snel gaan inzien dat het invoeren van duurzaamheid als een kernonderdeel van hun strategie financiële voordelen oplevert. Hierdoor is de participatiegraad in RobecoSAM’s Corporate Sustainability Assessment (CSA), waar het Sustainability Yearbook op is gebaseerd, het afgelopen decennium navenant gestegen. Ditzelfde geldt voor de duurzaamheidsscores van de

deelnemende bedrijven. Hierdoor is het steeds moeilijker om duurzaamheidsleiders te onderscheiden van achterblijvers. Neem bijvoorbeeld corporate governance. “Tien jaar geleden waren we één van de eerste beleggers met aandacht voor corporate governance.

Tegenwoordig is corporate governance van cruciaal belang voor zowel bedrijven als beleggers, zeker gezien de recente schandalen,” zegt Edoardo Gai.

Bedrijven moeten zich blijven verbeteren voor een plaats in het Yearbook Bedrijven hebben zoveel vooruitgang geboekt dat ze zich nog verder moeten verbeteren om de concurrentie voor te blijven en een plaats in het Yearbook te krijgen. Alleen duurzaam ondernemen is niet meer genoeg.

Bedrijven moeten de resultaten van hun duurzaamheidsstrategieën ook koppelen aan hun financiële prestaties. “Bedrijven moeten duidelijkheid geven over het financiële voordeel van hun duurzaamheidsstrategie,” zegt Hartmann. De lat wordt steeds hoger gelegd.

Nu bedrijven steeds beter presteren op het

Integraal ketenbeheer: de volgende stap in duurzaam ondernemen Bedrijven moeten verder kijken dan hun eigen activiteiten om de economische, milieugerelateerde en maatschappelijke invloed van hun bedrijfsactiviteiten volledig te begrijpen.

Door de toenemende globalisering en specialisatie besteden bedrijven steeds meer van hun productie en diensten uit. Dit stelt hen voor een nieuwe uitdaging: het beheer van de reputatierisico’s en maatschappelijke verantwoordelijkheid in de toeleveringsketens.

Integraal ketenbeheer is van oudsher gericht op sociale risico’s, zoals arbeidsomstandigheden, kinderarbeid en minimumloon.

Tegenwoordig omvat dit concept ook een bredere selectie economische, milieugerelateerde en maatschappelijke aspecten binnen de gehele waardeketen. Bedrijven moeten bij het beheer van hun toeleveringsketen steeds meer letten op het vermogen van leveranciers om te innoveren, talent te behouden en risico´s te beperken. En dat is nog niet alles: effectief ketenbeheer draait ook om kansen grijpen.

gebied van duurzaamheid, zijn de analisten van RobecoSAM constant op zoek naar manieren om de CSA-systematiek te verfijnen en nieuwe duurzaamheidsfactoren vast te leggen die de financiële prestaties van een bedrijf kunnen beïnvloeden. De afgelopen jaren heeft RobecoSAM criteria toegevoegd aan de CSA op het gebied van onder andere innovatiebeheer, waterrisico’s, klimaatverandering en, het meest recent, beheer van toeleveringsketens. (zie kader)

‘Bedrijven moeten duidelijkheid geven over het financiële voordeel van hun duurzaamheidsstrategie.’

Gabriela Grab Hartmann

Duurzaamheid wint terrein in opkomende markten Een andere ontwikkeling sinds 2004 is de

Zowel bedrijven als beleggers beginnen de waarde van goed beheerde toeleveringsketens in te zien. In het Corporate Sustainability Assessment van 2012 introduceerde RobecoSAM een verbeterd raamwerk voor de beoordeling van integraal ketenbeheer door bedrijven. Dit nieuwe raamwerk wordt in de laatste editie van The Sustainability Yearbook gepresenteerd door duurzaamheidsanalist Ida Karlsson. Zij beschrijft de belangrijkste bevindingen van RobecoSAM over de manier waarop bedrijven omgaan met integraal ketenbeheer.

verspreiding van duurzaamheid over de wereld.

“De interesse in ons onderzoek is in elke regio aanzienlijk gegroeid,” zegt Hartmann.

Bovendien is het verschil in prestaties tussen bedrijven in Europa enerzijds en bedrijven in regio’s als Noord-Amerika en opkomende landen anderzijds, kleiner geworden. “In ZuidKorea is de duurzaamheidsperformance van bedrijven opvallend verbeterd. Dit weerspiegelt de economische ontwikkeling die het land de afgelopen jaren heeft doorgemaakt,” voegt Gai toe.

Nu opkomende markten in Azië, Latijns-Amerika en Afrika aan economisch belang winnen,

zijn beleggers steeds meer geïnteresseerd in hoe duurzaam ondernemen in deze regio’s wordt toegepast. “Het aantal bedrijven uit opkomende landen dat deel uitmaakt van ons onderzoek zal blijven toenemen,” zegt Gai. Bedrijven hebben nu duidelijk meer aandacht voor duurzaamheid. Ondanks de buitengewone vooruitgang sinds de publicatie van het eerste Sustainability Yearbook in 2004, is er nog genoeg om naar uit te kijken in het volgende decennium.

> Klik hier om The Sustainability Yearbook te downloaden en ontdek welke bedrijven dit jaar koplopers zijn op het gebied van duurzaamheid

advance | JANUARi 2013

9

CASESTUDY ENGAGEMENT

9-13

miljoen vaten

Shell ruimt op in Nigeria Vervuiling en gasaffakkeling zijn twee problemen waar Shell in Nigeria mee te maken heeft. Senior Engagement Specialist Sylvia van Waveren rapporteert over wat ze aantrof toen ze de activiteiten van het bedrijf in de Nigerdelta bezocht.

De aanklacht tegen Shell De Nigerdelta is één van de meest vervuilde plekken op aarde. Volgens Amnesty International zijn er de afgelopen vijftig jaar tussen de 9 en 13 miljoen vaten olie gelekt als gevolg van de activiteiten van Royal Dutch Shell.

Dit is hoofdzakelijk veroorzaakt door de corrosie van oliepijpleidingen, slecht onderhoud van de infrastructuur, lekkage tijdens het bewerken, menselijke fouten, diefstal van olie en vandalisme. De regio wordt ook getroffen door de effecten van gasaffakkeling – het verbranden van aardgas dat vrijkomt bij de aardoliewinning – omdat er geen infrastructuur is om het gas te gebruiken.

De reactie van Shell Shell wijst sabotage aan als de belangrijkste oorzaak van de lekken. Verder is het bedrijf in gesprek met de Nigeriaanse overheid over het

10

advance | JANUARi 2013

oprichten van een fonds van USD 1 miljard voor de schoonmaak van de delta.

Een complicerende factor is dat Shell in Nigeria opereert als een joint venture waarin de Nigeriaanse overheid een meerderheidsaandeel heeft en Shell zelf slechts 30%. Het bedrijf kan dus maar in beperkte mate invloed uitoefenen om veranderingen door te voeren.

olie gelekt in Nigerdelta door activiteiten van Shell, volgens Amnesty International

70% van de lekkage veroorzaakt door sabotage, zegt Shell

USD 8

miljard

door Shell geïnvesteerd in infra­structuur om de affakkeling te stoppen

de infrastructuur beschadigen. Zij hebben weinig oog voor het milieu, met frequente olielekkages tot gevolg.

Het goede nieuws Maar er is goed nieuws. Ten eerste doet Shell nauwelijks meer aan affakkeling. Het bedrijf heeft miljarden dollars geïnvesteerd in de infrastructuur.

Ten tweede streeft Shell ernaar om de directe lekken uit zijn pijpleidingen schoon te maken.

Wat troffen we aan?

Bij ons bezoek aan de regio werden we getroffen door de complexiteit van de problemen waarmee Shell te maken heeft.

Gedurende tientallen jaren hebben enorme hoeveelheden olie de delta vervuild. Het zal jaren kosten om dit helemaal op te ruimen.

Bovendien is Nigeria een uiterst corrupt land, met goed georganiseerde bendes die grote hoeveelheden olie stelen en daarbij

Ten derde verbetert het bedrijf de transparantie over zijn schoonmaakactiviteiten. Toch kan Shell meer doen om zijn verantwoorde­lijkheid te nemen. Gezien de vooruit­gang die wij ter plekke constateerden, heeft Shell nu de kans om zijn communicatie over Nigeria verder te verbeteren. > Klik hier om het volledige rapport van Sylvia te lezen

Zijn bedrijven die niet rapporteren over duurzaamheid minder aantrekkelijk?

Senior beleggingsdeskundigen van vier van de grootste vermogensbeheerders van Europa debatteerden onlangs over de stelling: ‘Bedrijven die niet rapporteren over materiële ESG-factoren zijn minder aantrekkelijk voor institutionele beleggers.’ De uitkomst was dat ESG-rapportage, hoewel nog in de kinderschoenen, steeds belangrijker zal worden.

In werkelijkheid zijn alle vier sprekers op het debat van het International Corporate Governance Network (ICGN) fervent voor­ stander van ESG-rapportage. Twee van hen – Angelien Kemna, CEO bij APG Asset Management en David Pitt-Watson, voormalig bestuursvoorzitter van Hermes Focus Asset Management – was echter gevraagd om tegen de bewering te pleiten en het publiek ervan te overtuigen dat beleggers niet geïnteresseerd zijn in ESG-rapportage. De andere twee sprekers – Philippe Zaouati, deputy CEO bij Natixis Asset Management en Roderick Munsters, CEO van Robeco – steunden de bewering. Zij pleitten dat beleggers steeds meer op zoek zijn naar ESGrapportage bij bedrijven.

Tegen de stelling: geen correlatie tussen bedrijfsrendement en ESGrapportage Angelien Kemna gaf aan dat er volgens haar geen correlatie was tussen het rendement van bedrijven en hun ESG-rapportage. Sterker nog: de vijf bedrijven met het hoogste rendement in de portefeuille van APG rapporteerden niet over ESG-factoren. De vijf bedrijven die het meest aan ESG-rapportage deden, behaalden daarentegen negatieve resultaten.

Tegen de stelling: geen hogere waardering voor bedrijven Volgens David Pitt-Watson was er geen bewijs van een correlatie tussen ESG-rapportage en waardering. Als er een correlatie was tussen de twee, zouden hedgefondsen short gaan op

Angelien Kemna, CEO bij APG Asset Management, aan het woord.

David Pitt-Watson (links), voormalig bestuursvoorzitter van Hermes Focus Asset Management, en gespreksleider Stephen Davis (rechts), luisteren.

bedrijven die niet rapporteren over ESG en long gaan op bedrijven die dat wel doen. Geen van de 1200 hedgefondsen die in 2012 van start gingen in het VK volgde deze strategie.

Voor de stelling: pensioenfondsen willen meer dan alleen rendement Philippe Zaouati gaf aan dat steeds meer pensioenfondsen verder kijken dan alleen het financiële rendement. Daardoor verwachtte hij dat bedrijven die over ESGfactoren rapporteren, in de toekomst hoger gewaardeerd zouden worden. Dit soort bedrijven geeft immers meer openheid over hoe zij omgaan met risico’s en kansen die te maken hebben met langetermijntrends als klimaatverandering.

Voor de stelling: niet-duurzame beleggers zijn minder aantrekkelijk Roderick Munsters draaide de bewering om.

Op het gebied van ESG-integratie lopen bedrijven tenslotte voor op beleggers. Bedrijven als Unilever verbinden zich aan een duurzaam groeipad voor de lange termijn. Zij zijn op zoek naar beleggers met een langetermijnhorizon die hun visie delen.

Conclusie: ESG-rapportage nog in de kinderschoenen, maar zal zeker toenemen Het debat, dat op 3 december plaatsvond in Rotterdam en werd geleid door Robeco, liet zien dat er nog geen duidelijke relatie is tussen ESG-rapportage en waardering. Door wereldwijde trends als klimaatverandering en schaarste van gronstoffen lijkt de beweging richting ESG-integratie en toegenomen ESG-rapportage echter onomkeerbaar.

advance | JANUARi 2013

11

EEN ANDER PERSPECTIEF

‘De Voedselbank levert wekelijks 3.200 kratten voedsel aan inwoners van Rotterdam die onder de armoedegrens leven.’

CLARA SIES, VOORZITTER, VOEDSELBANK ROTTERDAM

Voedselbank Rotterdam en vermogensbeheerder Robeco: wat is de link?

De filosofie van Robeco is dat mensen belangrijk zijn. Robeco denkt alleen succesvol te kunnen zijn als zijn werknemers zich betrokken voelen bij de ambities en kernwaarden van ons bedrijf. Robeco steunt WorkMate, het project dat vrijwilligers uit het bedrijfsleven en liefdadigheidsprojecten in de Randstad bij elkaar brengt, door zijn werknemers één dag per jaar betaald verlof te bieden om voor het goede doel aan de slag te gaan.

In 2012 gaven ongeveer 30 werknemers zich op om te helpen bij de Voedselbank. Zij helpen om het voedsel in te pakken dat gedoneerd is door winkels en voedseldistributeurs.

Hoe wordt de Voedselbank geleid?

Bij al onze activiteiten zijn we volledig afhankelijk van vrijwilligers.

Het voedsel wordt gedoneerd door verschillende voedselproducenten en leveranciers. Voedsel dat anders zou worden verspild, wordt nu opgegeten.

Hoeveel voedsel distribueren jullie?

De Voedselbank levert wekelijks 3200 kratten voedsel aan inwoners van Rotterdam die onder de armoedegrens leven.

Geboren in 1952 in Amsterdam en ruim 41 jaar getrouwd met Sjaak Sies. Als voorzitter van de Voedselbank Rotterdam is Clara Sies de drijvende kracht achter alle activiteiten op het gebied van PR en communicatie. Ze is moeder van vijf, oma van zes en een enthousiaste deelnemer aan amateurtoneel. > Lees meer over de Voedselbank

Hoe ziet de Voedselbank Robeco?

Robeco is zich bewust van zijn wortels in Rotterdam en is betrokken bij de samenleving in deze stad. We zijn blij om te zien dat Robeco zich bewust is van het armoedeprobleem in onze samenleving en dat het zijn verantwoordelijkheid neemt door een essentiële rol te spelen in het leveren van vrijwilligers en het doen van donaties.

Hoe ziet de toekomst eruit voor de relatie tussen de Voedselbank en Robeco?

De Voedselbank hoopt dat Robeco ook in de toekomst een belangrijke partner zal blijven om ervaringen en connecties uit te wisselen en te helpen waar dat kan. Onze gezamenlijke rol in de Rotterdamse samenleving is zeer waardevol.

Belangrijke informatie Dit document is uitgegeven door Robeco Institutional Asset Management B.V. (handelsregister nr. 25123167), dat een vergunning heeft van de Autoriteit Financiële Markten in Amsterdam, en RobecoSAM AG (handelsregister nr. CH-020.3.025.346-2), dat een vergunning heeft van FINMA, de Zwitserse autoriteit financiële markten in Bern. Het engagement-proces van Robeco begint met thematisch onderzoek door enen externe consultant, met een focus op bedrijven binnen een specifieke sector. Chinese muren zijn ingesteld tussen de engagementactiviteiten van Robeco en de activiteiten van RobecoSAM met betrekking tot de RobecoSAM-vragenlijst. Deze Chinese muren zorgen ervoor dat vertrouwelijke informatie uit de RobecoSAM-vragenlijst niet wordt gebruikt voor de engagementactiviteiten van Robeco. De gegeven informatie vormt geen aanbod. maar dient slechts ter informatie. Er wordt geen garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid en volledigheid van de informatie. Copyright © 2013 RobecoSAM – alle rechten voorbehouden.

12

advance | JANUARi 2013

Robeco Coolsingel 120, 3011 AG Rotterdam, Nederland editors-advance@robeco.nl, www.robeco.com/ nl/professionals/visie-en-themas/sustainabilityinvesting/index.jsp RobecoSAM Josefstrasse 218, 8005 Zurich, Zwitserland info@robecosam.com, www.robecosam.com