John Stauffer Potter

Tras o rastro do Santo Cristo de Maracaibo

Dedicado aos Alegres Mergulladores: Mike Gaynor Dusty Jones Owen Lee Eldred Mowery Johnny Nathan Tony Petrina Florent Ramaugé Robert Sténuit Oscar Wright E ao noso capitán, Faustino Otero Lino

Prólogo

A miña primeira inmersión 1954 Mordín a boquilla e respirei fondo, notando o sabor da goma e do metal. Agarrándome á borda do bote, deixeime caer na auga fría e vigorizante. Mirei para abaixo e instintivamente agarreime con forza ao bote. Estaba suspendido sobre un baleiro azul, un impresionante baleiro, completamente silencioso, incriblemente profundo. Un millón de escintilantes agullas de luz, coma flashes eléctricos, afundíanse bailando, esvaecéndose en bretemosas sombras celestes. O acantilado de granito caía a un lado nunha inmensa cortina submarina, as súas dobras e plisados baixando en ondas ata algún misterioso escenario, moi abaixo, perdido na escuridade dun fondo invisible. Unhas sombras máis escuras cruzaban suavemente a súa superficie aveludada. Era unha beleza de soño que nunca imaxinara, e da que moito menos formara parte. De repente os meus ollos fixáronse en tres muxos grises que chegaron nadando dun lado e entraron meneándose no meu campo visual. Unha violenta salpicadura espertou o meu sentido do oído. Ronnie, o meu compañeiro de pesca con arpón, apareceu ao meu carón coma unha carga de profundidade, axitando as aletas. Solteime. O fondo musgoso do bote afastouse da miña cabeza, subindo cada vez máis. Notei un “pop” nos oídos, que se adaptaban ao aumento de presión. Ronnie estaba ao meu 9

carón, coa botella de aire xirando solta nas súas costas, mentres da válvula lle saían chorros de burbullas prateadas e irisadas. Sinalou un saliente que se acababa de facer visible na cara do acantilado, onde se amoreaban varios penedos. Asentín. Flotando inmóbiles, baixamos a vista cara aos apartamentos rochosos de entre as fendeduras, ocupados polas familias sedentarias deste mundo. A zona protexida bulía cos lampexos das raiolas reflectidos nos escintilantes costados das douradas, que se escapulían para un e outro lado. Centos de minúsculos peixes de cor púrpura con desmesuradas colas en forma de Y movíanse nerviosa e sincronizadamente ao noso redor. Un grupo de castañetas, semellantes a crías de atún, rodeáronnos en perfecta formación. Logo achegáronse ao meu instrutor para examinalo, e tras satisfacer a súa curiosidade, afastáronse. Ronnie indicou cun aceno que volvésemos á superficie. Fora suficiente para a miña primeira inmersión. De mala gana, moi lentamente, contemplando en todas as direccións o emocionante mundo que me rodeaba, seguino ata o bote. Dende o primeiro momento que respirara baixo a auga sabía que estaba enganchado. Pero non sabía que esta paixón, como unha adicción, me impulsaría a converterme de home de negocios en buscador de tesouros.

10

A viaxe cara ao océano 1954 Errol Flynn dáme a benvida en Roma O 29 de decembro de 1953, despois de seis aventureiros anos facendo negocios en Asia, tomei en Hong Kong un voo da BOAC con destino a Roma, a bordo do seu luxoso Bristol Brabazon. O tempo pasou axiña, grazas a un locuaz asistente de voo que atendía o bar circular da parte posterior da cabina. Este alegre misántropo agasallaba os pasaxeiros con historias sobre a tendencia a incendiarse dos motores Rolls Royce Spitfire do noso avión, o risco de que as longas ás se partisen ante fortes turbulencias e outras ameazas similares, polo visto concibidas como distracción (nosa ou del?). Malia todo, ao cabo de dous días chegamos sans e salvos. Unha limusina veume recoller ao aeroporto romano de Fiumicino antes do xantar, e levoume pola Via Veneto ata o magnífico Hotel Excelsior. Alí agardábame Olga –a miña compañeira en Shanghai–, á que puiden volver estreitar nos meus brazos tras unha espera de cinco anos. A nosa separación non a cambiara: seguía tan fermosa e desexable coma sempre. Un billete dos grandes convenceu o conserxe de que estabamos legalmente casados, e conducíronnos á suite que me reservara a miña axencia de viaxes de Hong Kong. Antes da cea fomos tomar unha copa ao bar. Eu estaba admirando o novo vestido que Olga mercara nunha boutique de moda ao outro lado da rúa, cando un home alto e esvelto, impecablemente vestido, se achegou á nosa mesa dende a barra principal. Tiña os ollos fixos en Olga.

11

Ela chanceou, chamándome co seu alcume ruso favorito. –Mira, popchik! É Errol Flynn. Vénme salvar. –Sen dúbida –rin–. Con todos os seus alegres compañeiros. Reparei entón no fino bigote e decateime de que, efectivamente, se trataba do célebre actor. Ignorándome por completo, detívose a carón de Olga e lanzoulle o seu devastador sorriso, co aspecto exacto do Robin Hood da súa popular película, que proxectaban nun cine daquela mesma rúa. –Ah, que muller tan fermosa –dixo detidamente, centrando toda a súa atención en Olga. Logo dirixiuse a min–: Descúlpeme, cabaleiro. Non vin moitas veces unha dama tan fermosa. Falaba con certa dificultade. Olga, ao decatarse de que estaba bébedo, dixo nun murmurio: –Está pianitsa! Ela riu despreocupadamente ante aquela divertida forma de abordala e seguiu falando con el dos papeis que interpretara nas súas películas. Ningún de nós o invitou a sentar á nosa mesa. Tras unha separación tan longa queriamos estar só un co outro. Errol non tardou en marchar para emprender unha nova busca máis frutífera. –Non lle custará moito atopar unha rapaza que queira algo con el –comentou Olga–. É un auténtico diaño. Nunca me sentira tan sexy. –E engadiu–: Agás contigo. Subamos ao cuarto. Apenas uns meses despois, en Mallorca, puidemos coñecer a Errol bastante ben. Non lembraba nada do noso encontro en Roma. Ao día seguinte partimos para Bélxica, e pasamos varias semanas en Bruxelas mentres Olga agardaba polos seus documentos de viaxe das Nacións Unidas, válidos para case toda Europa. Cando este asunto estivo arranxado puidemos saír de exploración. O tempo era xélido, así que decidimos poñer rumbo ao sur ata atoparmos un clima máis cálido. 12

O diminuto e incrible Panhard Andaba buscando un coche cando espertou a miña curiosidade un pequeno anuncio no xornal no que se ofrecía un Panhard case novo a un prezo sorprendentemente baixo. Pregunteime que clase de coche sería o Panhard. Intrigado, chamei. Olga e eu atopámonos pronto nun barrio “diplomático” de bonitas casas, contemplando un descapotable bipraza azul brillante, ridiculamente pequeno, cun asento de coiro corrido de lado a lado tras un cadro de instrumentos do máis simple. O único elemento pensado para facilitar as viaxes era un portaequipaxes cromado colocado xusto detrás do asento. A anunciante resultou ser unha encantadora dama belga que se mudaba ao Canadá. Explicounos que o coche era unha serie limitada do Panhard Dyna Junior, producido por un fabricante francés de coches de carreiras e de carros de combate. Ao facerlle notar que o velocímetro chegaba ata os 160 quilómetros por hora ela confirmou que era un coche feito para correr. O motor que tiña era abraiante. Feito case todo de aluminio e refrixerado por aire, os seus dous cilindros entregaban 42 cabalos de potencia, pero o coche pesaba tan pouco que case o podía levantar colléndoo por un extremo. A dona dixo que consumía moi pouco, e tiña razón. Era un gusto conducilo. Malia o limitado espazo para a equipaxe e a capota de lona que seguramente metería auga cando chovese, engaioloume ao instante. Despois de probalo, Olga, cos ollos brillándolle de emoción, disipou as miñas dúbidas cun simple “quéroo”. Tras varios meses pasando frío en Corea quería un clima cálido, así que consultei as temperaturas das distintas cidades europeas no International Herald Tribune, o medio informativo de referencia para todos os norteamericanos que se atopaban no estranxeiro. O resultado foi decepcionante. Case todo o con13

tinente estaba sendo castigado pola chuvia e as treboadas, coa excepción da costa mediterránea de Francia e España. Con toda probabilidade dirixiriámonos alí, pero de paso quería “ver” algo de Europa. Olga opinaba o mesmo. Así que partimos no noso Panhard co seu portaequipaxes cargado de maletas. Iriamos alá onde nos levase a estrada, e parariamos onde nos picase a curiosidade. Alá onde fósemos, probariamos o que o lugar nos ofrecese. En vez de dirixirnos a toda présa ao sur de Francia fomos cara ao leste, cruzamos a fronteira alemá ata Colonia e Bonn e logo seguimos o río Rin. Dende alí seguimos tranquilamente cara ao sur, deténdonos en varios castelos ata chegar ao risco Lorelei. Unha vez en Suíza paramos durante uns días nun cómodo hotel de Zúric. Nel, un amigable camareiro recomendounos que nos dirixísemos ao oeste e que cruzásemos os Alpes polo seu lado norte, cara a Montreux e o seu famoso castelo de Chillon. No camiño deberiamos poder ver os tres famosos picos dos Alpes suízos, chamados Eiger, Monch e Jungfrau. E, porén, non os vimos. Mentres cruzabamos Suíza só puidemos ver unha capa de neve que o cubría todo, e ata que nos achegamos ao lago Léman o tempo non se despexou o suficiente para ofrecernos unhas sedutoras vistas dos picos distantes e brillantes. Un breve treito á beira do lago levounos a Montreux, onde nos aloxamos nun hotel que nos recomendaran. Case fago saltar a banca en Montecarlo Partimos cara ao oeste seguindo a Grande Corniche e atravesamos o túnel de Cap Estel, seguindo a ruta de James Bond no filme Casino Royale. Non tardamos en entrar no Principado de Mónaco, onde se acha Montecarlo. É imposible non atopar o Grand Casino. Unha longa explanada axardinada con estanques e fontes leva á adornada fa14

chada branca cuxa entrada flanquean dúas torres xemelgas. Na porta amosamos os nosos pasaportes (que demostraban que non eramos cidadáns de Mónaco, aos que se lles prohibe o acceso) e pagamos a entrada. Isto permitiunos pasar a unha elegante galería. Camiñamos por suaves alfombras deixando atrás estatuas, cadros magníficos e ventás con vidreiras. Por todas as partes había salas de xogo, que contiñan mesas de apostas con límite. Entramos nunha sala de ruletas con apostas baixas, onde mercamos cadanseu puñado de fichas por uns cantos dólares. Como non gañamos nin perdemos moito dirixímonos a outras salas con xogos máis exóticos e cun límite de apostas máis alto, onde nos unimos a outros espectadores e observamos. Había unha sala que resultou ser distinta das demais. Non se vían os habituais grupos de espectadores, e un porteiro inspeccionounos con gran coidado antes de permitirnos entrar. Dentro había só quince ou vinte persoas, a maioría sentadas ante unha ruleta de tamaño moi grande situada no centro. Xogaban cunhas fichas de aspecto estraño, máis grandes, e rectangulares en vez de redondas. Vin que preto da porta estaba un amigable caixeiro de pelo cano, e pregunteille por aquelas estrañas fichas. –Ah, si. Ten curiosidade? –respondeu, advertindo de inmediato que eu era norteamericano–. Está vostede nunha sala cun límite de apostas moi alto. Aquí non se usan as fichas pequenas. As apostas fanse con plaques. E engadiu con evidente orgullo que a súa mesa estaba reservada para apostantes serios. Intrigado, preguntei: –Pode mostrarme a plaque máis cara das que se usan aquí? Amosoume unha xigantesca ficha de cor escura. –Hai poucas persoas que merquen estas. –Sinalou a mesa grande e engadiu–: Neste momento non hai ningunha en xogo. 15

Entón deume unha arroutada, e antes de que puidese recapacitar saquei os meus cheques de viaxe e merqueina. Só unha ficha, ou plaque, máis ben. Fun con ela cara á mesa grande. Olga seguiume apresuradamente, mirándome con preocupación. –Ten coidado, popchik. É moito diñeiro. Pero eu sentíame de regreso no mundo dos negocios de Corea, onde todo canto facía parecía converterse en ouro, así que lle murmurei: –Non te preocupes, cariño. Sei o que fago. Os apostantes eran todos de maior idade, de aspecto terriblemente serio, e gardaban un absoluto silencio. Moitos estaban ocupados anotando os resultados das xogadas previas nuns caderniños que parecían feitos para xogadores sistemáticos. Cando Olga e eu nos abrimos paso para achegarnos á mesa pareceu evidente polas miradas malignas que recibimos que a moitos deles os ofendía a nosa intrusión. Isto non pareceu afectar ao crupier, que continuou facendo xirar a roda e anunciando con voz suave a universal ladaíña da ruleta: “faites vos jeux” e “rien ne va plus”. Fixen algo que ningunha persoa racional faría. Como a miña plaque era máis grande ca calquera das outras que había na mesa, atraeu de inmediato a atención cando me adiantei entre dous xogadores e a coloquei despreocupadamente no vermello. Os outros xogadores volvéronse para mirarme, sorprendidos. O crupier dubidou, pareceu que quería dicir algo, e entón fixo xirar a ruleta. Empezou a dar voltas, a boliña saltou unha e outra vez e caeu no vermello. Dobrara o meu diñeiro. Todo se detivo. Tras unha pausa o crupier devolveume a miña plaque, xuntou unha morea doutras plaques máis pequenas e empuxounas cara a min, contando o seu valor en voz baixa ata que igualou o da miña. Con cara absolutamente im16

pasible recollinas todas e deille unhas poucas ao crupier, como se facía antigamente. A continuación Olga e eu marchamos. Cando nos achegabamos ao caixeiro miramos para atrás e contemplamos un espectáculo inesquecible. Todos nos fitaban, inmóbiles. Tanto os xogadores coma o crupier estaban conxelados nas posicións exactas que ocupaban cando marcharamos. Pero o que máis me gustou, e o máis satisfactorio de todo este cadro, foi que todos eles tiñan a boca aberta de par en par. Fixemos todo o posible por manter o control ata cruzarmos a porta, e entón estoupamos. As ganancias que me reportou esta aventura foron suficientes para financiar un estilo de vida que ata os ricos e famosos envexarían, e proporcionounos o mellor do mellor durante dúas gloriosas semanas na Costa Azul. Ese foi o motivo de que nos trasladásemos a unha suite do piso superior do grandioso –e carísimo– Hotel Negresco.

17