Rijksakademie Jaarverslag 2015

BEKNOPT JAARVERSLAG 2015 | TERUG NAAR DE KERN II

BEKNOPT JAARVERSLAG 2015 | TERUG NAAR DE KERN II

INLEIDING De Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam richt zich op het ontwikkelen van talent in de beeldende kunsten. Zij selecteert en faciliteert toptalent uit de hele wereld en biedt artistieke high potentials een platform voor verdere ontwikkeling en verdieping. Ook de presentatie van werk aan en aansluiting bij het internationale netwerk maken deel uit van het tweejarige residency-programma.

De maatschappelijke rol, waarde en verantwoordelijkheid van hedendaagse kunstenaars maakt deel uit van de missie van de Rijksakademie. Hier wordt uitgegaan van een kunstenaarschap dat breed is en verder gaat dan de gebruikelijke kaders. Kunstenaars tonen werk in galeries en musea, maar kunnen

ook docent zijn, theoreticus, gemeenschapswerker of opiniemaker. Kunstenaars zijn potentiële change agents.

Kunst en kunstenaarschap worden breed opgevat, voorbij de traditionele grenzen van museum, galerie en biënnale.

Ze gaan ook over scheppend vermogen en verbeeldingskracht die het zuiver praktische en toegepaste overstijgen.

De Rijksakademie biedt tijd, ruimte en middelen aan ‘toptalent’; een eigen atelier, een internationaal gezelschap generatiegenoten, een programma op maat met coaching door ervaren kunstenaars, theoretici en technisch specialisten en de vrijheid dwars door disciplines heen te experimenteren.

Foto Roy Taylor/RABK

RIJKSAKADEMIE RESIDENCY Met een capaciteit van vijftig atelierplaatsen voor toptalent is de Rijksakademie binnen het (inter)nationale veld van postacademische instituten en kunstenaarsrecidencies een van de grootste.

In het verslagjaar zijn zevenenveertig atelierplaatsen bezet; zesenveertig voor de volledige werkperiode van twaalf maanden. De eenentwintig kunstenaars uit Nederland zijn in samenspraak met het Mondriaan Fonds geselecteerd, zij maken gebruik van de beurzen praktijkverdieping van het Mondriaan Fonds die direct ten goede worden gebracht aan de Rijksakademie.

Naast de regulier bezette atelierplaatsen is één plaats (12 maanden) bezet door vier verschillende project-residents: Kari Altmann (VS), Harald den Breejen (NL) en Noor Nuyten (NL) hebben gewerkt op het grensgebied van kunst en wetenschap, de vierde gast-resident Raja’a Khalid uit Saoedi-Arabië is uitgenodigd voor

Impressie van de selectie voor het residencyjaar 2016

onderzoek op het gebied van moderniteit in ‘de Golf’.

Na-ijlend effect van het mislopen van de fusie met De Ateliers is onevenwichtigheid in het aantal eerste- en tweedejaars resident artists.

Bijna alle gemeenschappelijk geselecteerde kunstenaars hebben destijds voor de Rijksakademie gekozen met als gevolg dat er vanaf 2013, 2014 en 2015 geen evenwichtige bezetting is geweest. Voor 2016 zijn uit de ruim 1300 aanmeldingen na zorgvuldige selectie vijfentwintig kunstenaars aangenomen voor de periode 2016/2017 waardoor de balans tussen eerste- en tweedejaars weer is hersteld.

Met in 2015 in de kunstenaarsgemeenschap zo’n 27 nationaliteiten afkomstig uit alle continenten wordt gezorgd voor een voortdurend proces van uitwisseling en dialoog.

Kunstenaars uit Nederland verbreden hun internationale netwerk en kunstenaars van

Foto Roy Taylor/RABK

Residencyjaar 2015 officieel geopend door Kajsa Ollongren, locoburgemeester en wethouder Cultuur van Amsterdam

elders verrijken het Nederlandse veld. Dit wordt versterkt door de inbreng van (inter)nationale advisors en gast-advisors die atelierbezoeken brengen en via seminars, lezingen, debatten en discussies relevante onderwerpen aan de orde stellen.

Elk residency-jaar start met een formele opening eind januari, gevolgd door een gezamenlijke excursie of ‘kennismakingsreis’. In deze periode zijn er ook de korte presentaties van werk door alle kunstenaars aan elkaar én aan advisors en medewerkers. Na een intens introductieprogramma zijn alle resident artists vanaf februari daadwerkelijk aan het werk en ligt de focus op de individuele ontwikkelingen en plannen. Twee keer per jaar vinden de zogenaamde Interne Open Ateliers plaats (april/ september). Eind november vindt de jaarlijkse RijksakademieOPEN plaats, als groot publiek event.

Als formele start van het residency-jaar 2015 heet op 29 januari de wethouder Cultuur van Amsterdam, Kajsa Ollongren de resident artists welkom. Gast advisor Tirdad Zolghadr (schrijver/curator uit Iran) doet een presentatie over de context van de Riwaq Biennale in Palestina.

Foto Roy Taylor/RABK

Gaston Meskens (filosoof /kernfysicus/kunstenaar uit België) spreekt over reflexiviteit als vorm van activisme in tijden van populisme, positivisme en profitisme.

Van 3 tot 6 februari zijn resident artists, leden van de staf en verschillende advisors naar Schiermonnikoog geweest waar presentaties zijn verzorgd door advisors Philippe-Alain Michaud (curator film/video van het Centre Pompidou in Parijs), Hermann Pitz (kunstenaar, Duitsland) en John Kørner (kunstenaar, Denemarken).

ARTISTIEKE BEGELEIDING EN COACHING (DE ADVISOR) Het kernteam van kunstenaars en theoretici die als advisors zijn verbonden aan de Rijksakademie speelt een belangrijke rol; zij bewaken en bevragen artistieke kwaliteit en zorgen voor een kritische context. In individuele atelierbezoeken dagen zij de resident artists uit tot focus, scherpte en diepgang in het werk en de kunstenaarspositie en tot het zoeken naar nieuwe grenzen in het werk en de praktijk. De kernadvisors zorgen voor continuïteit, volgen werk en proces kritisch en bewaken het niveau. Zij zijn direct betrokken

Kennismakingsreis naar Schiermonnikoog, februari 2015

bij de jaarlijkse selectieprocedure als juryleden, zijn aanwezig bij tussentijdse evaluaties tijdens advisors meetings, zijn betrokken bij de voorbereidingen van RijksakademieOPEN en spelen als inhoudelijk klankbord een rol bij de ontwikkeling van beleid.

Het team van vaste advisors kenmerkt zich door diversiteit in opvatting, discipline, nationaliteit, cultuur en generatie en telt in het verslagjaar 14 advisors: Jaki Irvine (IE/MX), Stéphane Calais (FR), Nathaniel Mellors (UK/ US), Ansuya Blom (NL), John Kørner (DK), Mike Nelson (UK), Aernout Mik (NL), Sohrab Mohebbi (IR/US), Isabelle Cornaro (FR), Philippe-Alain Michaud (FR), Paul Sietsema (US), Tala Madani (IR/US), John C. Welchman (US), Marijke van Warmerdam (NL).

In april en in september zijn de advisors bij elkaar gekomen tijdens de interne open ateliers.

Naast individuele evaluatie van werkprocessen van residents is er tijdens deze bijeenkomsten aandacht voor beleids-ontwikkelingen en kritische discussie over optimale coaching van residents. Schrijver/curator Sohrab Mohebbi (IR/US) en kunstenaar Isabelle Cornaro (Frankrijk) zijn in het verslagjaar aan het vaste team toegevoegd. De laatste, Isabelle Cornaro, heeft

Foto Sandra Felten

als artistiek coördinator RijksakademieOPEN 2015 aangestuurd.

GUEST ADVISORS Guest advisors zijn incidenteel of onregelmatig aanwezig. Zij anticiperen op actuele onderwerpen, bijzondere aandachtsgebieden of sluiten direct aan op vragen vanuit de resident gemeenschap. Naast atelierbezoeken geven zij ook lezingen, seminars of leiden discussies. De guest advisors circle wordt ondersteund door Stichting Ammodo.

In het verslagjaar zijn 35 guest advisors uitgenodigd. Sommige van hen zijn een dag geweest, anderen meerdere keren en bij verschillende gasten is eventuele geschiktheid als vaste advisor onderzocht. Naast de individuele bezoeken zijn er 25 seminars, lezingen en discussies geweest en 8 excursies binnen en buiten Nederland. Gemiddeld heeft iedere resident 3 individuele atelierbezoeken per maand gehad.

• op verzoek van residents worden kunstenaars en alumni uitgenodigd voor lezingen of seminars. In 2015 onder andere de kunstenaars Amalia Pica (AR, alumnus), Lise Haller

Mahmoud Bakhshi met technisch specialist Stephan Kuderna in de metaalwerkplaats

Baggesen Ross (DK/US, alumnus), Sigurdur Gudmundsson (IJsland/China), Ellen Altfest (VS), Willem de Rooij (DE/NL, alumnus), Frank Scheffer (documentaire filmmaker, NL), Kees Hin (filmmaker, NL), Pernille Albrethsen (schrijver/kunsttheoreticus, DK).

• het grensvlak tussen kunst en wetenschap is een tussengebied dat de Rijksakademie actief op de agenda zet: in 2015 waren er atelierbezoeken en/of presentaties van onder andere: Gohar Homayounpour (psychoanalytica, IR), Gaston Meskens (filosoof/kernfysicus/kunstenaar, BE), Tijs Goldschmidt (schrijver/evolutiebioloog, NL), Paul Perry (kunstenaar, CA/NL), Mohammad Salemy (criticus/curator, IR/US) en Ryoko Shinohara (specialist Japanse laktechniek, JP).

• atelierbezoeken van guest advisors met het oog op vernieuwing, verbreding en verrijking. In 2015 onder andere: Paul Sietsema (kunstenaar, US) Lorenzo Benedetti (curator, IT/ NL), Renée Levi (kunstenaar, CH), Melvin Moti (kunstenaar, NL), Ellen Gallagher (kunstenaar, US/NL), Julienne Lorz (curator/DE).

• advisors ‘global rotation’. In 2015 zijn guest advisors uitgenodigd uit gebieden in Afrika, Azië, Latijns-Amerika waar de Rijksakademie actief verbinding heeft of zoekt: Sunjung

Foto Ashley Swagers

Kim (curator, Zuid-Korea), Gabi Ngcobo (kunstenaar/curator, Zuid-Afrika), Ade Darmawan (kunstenaar/directeur ruangrupa en Jakarta biënnale, Indonesië, alumnus), Jakrawal Nilthamrong (Thailand, alumnus), Mounira Al Solh (Libanon, alumnus), Sung Hwan Kim (Zuid-Korea, alumnus).

• theorie guest advisors die in 2015 zijn uitgenodigd: Kirsty Bell (schrijver en kunstcriticus, UK/DE) , Tirdad Zolghadr (schrijver, curator IR/ Palestina) , Charles Esche (curator, directeur Van Abbe Museum, UK/NL), Camiel van Winkel (kunsthistoricus, NL), Stella Lohuis (voormalig galeriehouder, BE), Maria Hlavajova (directeur BAK Utrecht, SK/NL), Srecko Horvat (filosoof, HR), Michael Newman (filosoof, UK).

Informele uitwisseling tussen de resident artists onderling tijdens de residency is eveneens van groot belang, dit is een van de redenen waarom de Cantina belangrijk is en ook de Theorie Werkplaats heeft hier een rol. Om onderlinge ontmoeting en debat buiten het directe aanbod te versterken, nodigt de Rijksakademie de residents gelijk bij de aanvang van de residency uit om hun werk te presenteren aan elkaar; later in het voorjaar en najaar tijdens de Interne Open Ateliers gebeurt dat

opnieuw en eind november tijdens RijksakademieOPEN. Daarnaast organiseren residents onderling door het jaar heen discussies over (eigen) werk, presentaties in projectruimtes, performances, film screenings, reading groups, poëzie avonden etc. soms alleen intern, soms open voor extern publiek.

TECHNISCHE INFRASTRUCTUUR EN BEGELEIDING Het fysieke experimenteren en maken wordt ondersteund en gefaciliteerd door de technische infrastructuur en begeleiding. Er zijn meerdere technische werkplaatsen, gewijd aan 14 disciplines onderverdeeld in constructie (metaal, fijnmechanica, hout, keramiek, glas), beeld en geluid (video, film, fotografie, grafiek), chemie (verf, kunststoffen) en ondersteunende technieken (elektronica, interactiviteit, programmeren). Het is een infrastructuur die experiment, nieuwe toepassingen en vermenging van disciplines mogelijk maakt.

Ook verbeterd en duurzaam materiaalgebruik vormt een belangrijk punt van aandacht. Er kan met zowel ‘ambachtelijke’ als met ‘nieuwe’ technieken worden gewerkt. Technisch specialisten zijn van doorslaggevend belang om de grenzen van het ‘maken’ te verkennen.

Niet alleen dwingen zij de kunstenaar keuzes te maken en heldere vragen te formuleren maar ook dagen zij uit tot experiment en interdisciplinaire toepassingen.

Er zijn 4 vaste technisch specialisten (3,6 fte) voor respectievelijk constructie, beeld & geluid, chemie en ondersteunende technieken. Ieder van hen heeft naast de eigen specialisatie verantwoordelijkheid voor een of meer ‘aanleunende disciplines’. Met name aan het begin van het jaar zijn tal van workshops georganiseerd om de resident artists kennis te laten maken met de verschillende technieken en mogelijkheden, vaardigheden te ontwikkelen, onderwerpen als veiligheid en ARBO te adresseren en zelfredzaamheid te bevorderen. In het verslagjaar zijn de werkplaatsen door alle residents intensief gebruikt waarbij ook de interdisci-

plinaire mogelijkheden volop zijn benut zoals zichtbaar was bij meerdere presentaties tijdens RijksakademieOPEN in november. Op de drukste momenten en waar relevant vanwege de behoefte aan specifieke specialistische kennis zijn aanvullend freelance experts ingehuurd; gedurende het verslagjaar zijn dat 7 verschillende mensen geweest met een tijdsbeslag van ruim 1 fte.

De technische infrastructuur is gericht op een aanbod waarbij binnen iedere discipline in de beeldende kunsten tenminste het ‘schetsstadium’ bereikt kan worden. Bij aanschaf, vervanging en uitbreiding binnen de werkplaatsen is de mogelijkheid tot onderzoek en experiment een randvoorwaarde. De technisch specialisten onderhouden een breed netwerk van professionele contacten in Nederland en in het buitenland; niet alleen vanwege kennisuitwisseling maar ook om productie indien nodig extern te kunnen realiseren.

Het aanbod van de Rijksakademie is van oudsher sterk op het gebied van ambachtelijke disciplines. In 2015 is de keramische werkplaats uitgebreid met een nieuwe glazuurruimte en is het gipslokaal gerenoveerd. Voor wat betreft het aanbod van digitale media en mogelijkheden zijn er hiaten. In het verslagjaar is onderzoek gedaan naar optimalisering van het aanbod (zowel infrastructuur als begeleiding) waarbij betere aansluiting tussen ‘ambachtelijke’ en nieuwe technologie centraal staat. In 2016 worden hier verdere stappen genomen door investeringen in de werkplaatsen en het ontwikkelen van een trainee-programma in samenspraak met de technisch specialisten.

THEORIEWERKPLAATS Waar het ‘experimenteren en maken’ centraal staat in de technische werkplaatsen heeft ‘het denken en contextualiseren’ primaat in de Theoriewerkplaats. Deze bestaat uit een gespecialiseerde bibliotheek, reading-room en de (historische en hedendaagse) collecties.

Ook extern publiek, in het verslagjaar zijn er

zo’n 2.000 bezoekers, maakt gebruik van de Theoriewerkplaats; het gaat hierbij met name om onderzoekers en kunstenaars maar ook in kunst en cultuur geïnteresseerden. Een aantal van hen leent boeken, maar velen komen ook voor onderzoek en studie. Naast boeken en tijdschriften zijn er in de bibliotheek video’s, films en documentatie, in het totaal ruim 30.000 stuks. Jaarlijks wordt de bibliotheek aangevuld met circa 400 nieuwe werken, deels via ruil met andere bibliotheken (nationaal en internationaal) en schenkingen. In het verslagjaar zijn de banden van de Theoriewerkplaats met De Appel arts center verder aangehaald; dit zal in 2016 leiden tot gemeenschappelijke presentaties bijvoorbeeld over kunstenaarspublicaties. Ook met de Stedelijk Museum bibliotheek en Universiteitsbibliotheken zijn uitstekende contacten. De Theoriewerkplaats maakt deel uit van het Overleg Kunsthistorische Bibliotheken NL. Regelmatig worden in de Theoriewerkplaats seminars, presentaties of discussies georganiseerd:

Arnisa Zeqo, kunstenaar Wendelien van Oldenburgh en onderzoeker Wayne Modest.

• De spraakmakende Kroatische filosoof Srecko Horvat heeft in september 2015 zijn laatste boek ‘The Radicality of Love’ geïntroduceerd voor resident artists en extern publiek.

Zijn bezoek is afgerond met atelierbezoeken.

• In 2015 is een editie aan het project The Reader toegevoegd. Tijdens de presentatie ‘Now eat my script’ van Mounira Al Sohl heeft advisor Maria Barnas in een publiek interview met Mounira gesproken over de betekenis van het herlezen van boeken en is een nieuwe ‘inlay’ toegevoegd aan de bibliotheekcollectie.

Met het project The Reader werkt advisor Maria Barnas sinds 2013 aan het maken van een persoonlijke ‘collectie’ binnen de collectie van de Rijksakademiebibliotheek, met name alumni worden hierbij uitgenodigd als gesprekspartner. In 2016 wordt The Reader ook online zichtbaar gemaakt door middel van een website.

• Georganiseerd in samenwerking met Valiz Publishers heeft gedurende het verslagjaar de booklaunch van ‘The shape of evidence’ van schrijver/kunsthistoricus Sophie Berrebi plaatsgevonden op de Rijksakademie. Het boek gaat in op de rol van het document in de hedendaagse kunst. Tijdens de publieke booklaunch vond een debat plaats met curator

• Gedurende het verslagjaar is het project Researching the library voortgezet; zo is een selectie uit de collecties van 19e-eeuwse Japanse patroonboeken met eeuwenoude golfpatronen tentoongesteld in de reading-room.

In een publieke presentatie heeft de specialist ambachtelijke grafische technieken verteld over de bijzondere druktechnieken die zijn toegepast in deze boeken en die nog steeds een actuele relevantie hebben ook voor huidige resident artists. Momenteel wordt gewerkt aan online toegankelijkheid van het project Researching the library om op die manier de collecties en ‘ontdekkingen’ uit de collecties ook met een breder publiek te delen.

• Resident artists gebruiken de collecties direct of indirect. Een opvallend project in 2015 is gestart met ‘Hermes’; een beeld van Bon Ingen Housz waarmee hij in 1908 de Prix de Rome won. Het Hermesbeeld is voor resident artist Juliaan Andeweg uitgangspunt geweest voor een project waarin hij mythologie en actualiteit aan elkaar verbindt. In samenwerking met

Waar actualiteit vooral gevolgd kan worden in de bibliotheek en reading-room biedt de collectie een terugblik, mogelijkheid tot bron-onderzoek en ‘historische’ kennis en referenties.

Het grootste deel van de oorspronkelijk collectie is weliswaar in bruiklenen elders, maar in de Rijksakademie zelf is een kleine representatieve kerncollectie toegankelijk op afspraak voor resident artists en externe onderzoekers.

Met zo’n 11.500 bijzondere boeken, prenten, penningen, gipsen, objecten en schilderijen vormt het een van de weinige nog beschikbare kunstacademische ensemblecollecties in Nederland. Jaarlijks wordt de collectie geactualiseerd door de toevoeging van werk van ‘vertrekkende’ resident artists.

Juliaan Andeweg maakt in het verflab een afgietsel van het beeld ‘Hermes’ (1908) dat zich in de collectie bevindt

technisch specialisten zijn felgekleurde rubber afgietsels gemaakt van het beeld, als onderdeel van een grotere installatie, waarin mythologie, astrologie en alchemie een rol spelen.

• In het verslagjaar zijn 24 nieuwe werken aan de Rijksakademie Collectie toegevoegd. Er zijn 9 bruiklenen geweest en er is gewerkt aan het aanscherpen van de kerncollectie en het verder ordenen van het Prix de Rome archief.

Bij ‘Experimenteren en maken’ in de technische werkplaatsen en ‘denken en contextualiseren’ in de Theoriewerkplaats vinden processen plaats die vaak in het verlengde liggen van kunst, wetenschap & innovatie. De Rijksakademie onderhoudt contacten met universiteiten en onderzoeksinstellingen om bij artistiek onderzoek waar uitwisseling met wetenschappelijk onderzoekers belangrijk is, resident artists te kunnen verbinden. Met de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), de Akademie van Kunsten, De Jonge Akademie en onderzoeksinstituten die onder de KNAW vallen, wordt op onderdelen samengewerkt, bijvoorbeeld tijdens de uitwisselingsbijeenkomst ‘Kunst & wetenschap’ tijdens RijksakademieOPEN. De contacten met CERN (Genève) zijn in 2015 verder aangehaald.

Foto Kees Reedijk

• In 2015 hebben kunstenaar/alumnus Harald den Breejen (NL) en kunstenaar/curator Noor Nuyten (NL) een gastperiode aan de Rijksakademie gewerkt aan hun project om kunstenaars en wetenschappers met elkaar te verbinden. In opdracht van de Akademie van Kunsten hebben zij onderzoek gedaan en voorstellen geformuleerd voor ‘online dating site’ voor kunstenaars en wetenschappers.

• De Amerikaanse kunstenaar Kari Altmann (gastresident in het kader van de Stichting Niemeijer Kunst & Wetenschap Stoel) organiseerde in april een publieke discussie ‘Blame it on the algorithm’. Prof.dr. Bettina Speckmann (Faculty Mathematics & Computer science, TU Delft) en David Wightman (PhD in Musical Composition) namen als gast deel aan de discussie gemodereerd door Melanie Buehler (curator Lunch Bytes Series).

• Bijdragen van de Stichting Ritsema van Eck Fonds en het Pauwhof Fonds hebben in het verslagjaar de werkplaatsen in de gelegenheid gesteld om experimenten te bevorderen.

De Theoriewerkplaats heeft met steun van de Stichting Niemeijer Fonds publicaties aangeschaft op het gebied van kunst en wetenschap.

ACC Library Park in Gwangju

RIJKSAKADEMIE NETWERK/ALUMNI Met circa 1.000 alumni vormt de Rijksakademie een wereldwijd genootschap van ambassadeurs die bijdragen aan de reputatie en voortrekkersrol van Nederland binnen de hedendaagse beeldende kunst. We komen hen tegen in toonaangevende musea, collecties, galeries en biënnales over de hele wereld.

De Rijksakademie betrekt alumni bij de werving van aanmeldingen, het delen van kennis, internationale activiteiten en fondsenwerving.

Zij worden actief gemonitord en sommige van hen worden uitgenodigd als guest advisor, of werken - indien mogelijk en bij interessante vragen - een korte periode in de werkplaatsen. De Rijksakademie blijft een gastvrij huis wanneer oud-residents in Nederland zijn.

• Alumnus Jakrawal Nilthamrong (Thailand) heeft met zijn film Vanishing Point de Hivos Tiger Award gewonnen tijdens het Internationaal Film Festival Rotterdam. Tijdens zijn bezoek aan Nederland presenteert hij zijn werk aan resident artists en gaat met hen in gesprek in het atelier.

• Alumnus Ade Darmawan - tevens oprichter van het Indonesische collectief ruangrupa - is

Foto Asia Culture Center

regelmatig in Nederland als curator van SONSBEEK ’16, de 11e editie van de internationale tentoonstelling in Arnhem. ruangrupa is bekend om haar innovatieve werkwijze waarbij het aangaan van relaties, verbindingen en uitwisselingen tussen mensen in de publieke ruimte centraal staan. Als guest advisor is hij uitgenodigd voor atelierbezoeken en presentaties over transACTION, de titel van de komende tentoonstelling.

Kunstenaars zijn zichtbaar in tentoonstellingen, maar ook in de openbare ruimte of via posities in onderwijs, opdrachtcommissies, jury’s, symposia, of door het oprichten van ‘kunstenaars initiatieven’. Zoals Ade Darmawan destijds het Indonesische collectief ruangrupa heeft opgericht aansluitend op zijn residency op de Rijksakademie, zijn er meerdere alumni die platforms hebben geïnitieerd.

Het inmiddels zo’n 15 jaar geleden opgerichte RAIN-netwerk (Rijksakademie Artists’ Initiatives Netwerk) omvat een aantal van deze initiatieven van met name alumni in Afrika, Azië en Latijns-Amerika.

Waar de Rijksakademie zich in het verleden concentreerde op internationalisering via de kunstenaars is tijdens het verslagjaar een pi-

lotproject voor een institutioneel partnership van start gegaan met het Asia Culture Complex (ACC) in Gwangju, Zuid-Korea.

Samen met het ACC wordt een nieuw model artist residency ontwikkeld waarbij drie maanden onderzoek in het Archive & Research department van het ACC (een archief van historische en hedendaagse culturele ontwikkelingen in Azië), gecombineerd wordt met drie maanden studio-praktijk in de Rijksakademie. Voorjaar 2015 zijn vier Rijksakademie alumni en vier Aziatische kunstenaars geselecteerd voor deelname aan dit project. Met feedback en uitwisseling met advisors uit verschillende Aziatische landen en vanuit de Rijksakademie hebben zij in het najaar drie maanden gewerkt in het ACC. In 2016 vindt het tweede deel van het project ACC-Rijksakademie Dialogue and Exchange plaats in Amsterdam.

PUBLIEK & ZICHTBAARHEID De meest directe manier van publieke zichtbaarheid voor de Rijksakademie is gedurende RijksakademieOPEN. Met duizenden bezoekers gedurende vier dagen tijd, tal van artikelen in de kranten en radio- en televisie belangstelling vormt RijksakademieOPEN een jaarlijks hoogtepunt. De deuren van de ateliers staan letterlijk open en er wordt actief gewerkt aan manieren om het werk van de kunstenaars te verbinden aan de bezoekers, onder andere door live radio, rondleidingen, workshops en een kinderatelier.

In 2015 vond een gezamenlijke opening plaats van RijksakademieOPEN en Amsterdam Art Weekend. Deze drukbezochte aftrap heeft veel aandacht getrokken in de pers en bij het publiek. De openingsspeech van Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Constantijn en het grote aantal (nieuwe) gasten uit binnen- en buitenland hebben de Rijksakademie extra op de kaart gezet. Tijdens het Amsterdam Art Weekend is ook werk van vele alumni te zien in galeries en presentatie-instellingen in- en rond Amsterdam. Dit maakt de impact van de Rijksakade-

mie op het hedendaagse kunstenveld nog meer zichtbaar. Met 10% meer bezoekers (7.700) dan in 2014, goede pers en een professionele samenwerking met Stichting Amsterdam Art kijken we terug op een geslaagde editie van RijksakademieOPEN. Met het Stedelijk Museum Amsterdam wordt samengewerkt op het terrein van guest advisors en op educatief gebied. In het programma ‘Stedelijk Academie’ staan alumni van de Rijksakademie centraal in het betrekken van publiek bij het ontstaan van een kunstwerk, de realisatie en de presentatie ervan. In het verslagjaar zijn voorbereidingen gedaan voor dit nieuwe programma dat in 2016 zal beginnen.

Op stedelijk niveau wordt samengewerkt met o.a. Bureau Broedplaatsen, Gemeente Amsterdam en met het Amsterdams Fonds voor de Kunst (o.a. in 3Package Deal, waarin de Rijksakademie een coalitie vormt met het Stedelijk Museum en Kunstverein). Ook wordt jaarlijks bijgedragen aan de opleiding Kunstgeschiedenis van de Universiteit van Amsterdam (‘Doing contemporary art’) en is de Rijksakademie actief betrokken bij het internationale bezoekersprogramma van het Mondriaan Fonds.

COMMUNICATIE Via nieuwsbrieven en met inzet van social media wordt breed gecommuniceerd over de activiteiten van de Rijksakademie en over alumni. Er wordt aandacht besteed aan deelname aan tentoonstellingen, toekenning van prijzen, opdrachten of nominaties en aan opmerkelijke projecten of activiteiten die binnen de Rijksakademie plaats vinden. Daarnaast is eind 2014 een eerste aanzet gemaakt met het delen van relevant nieuws op Instagram.

In 2015 heeft dit geleid tot een razendsnelle vergroting van het aantal volgers. Het blijft zoeken naar een goede manier om helder en relevant te communiceren over de activiteiten van kunstenaars/alumni en over de Rijksakademie, en tegelijkertijd de focus te behouden op de interne artistieke processen die vaak in

Impressie van RijksakademieOPEN 2015

Foto’s Roy Taylor/RABK en Tomek Dersu Aaron

volle concentratie achter de schermen plaats vinden. Punt van aandacht op het onderwerp communicatie is de website van de Rijksakademie, die toe is aan vernieuwing. Hier zal in 2016 mee worden aangevangen.

ONDERNEMERSCHAP De Rijksakademie is een ondernemende organisatie. Eigen inkomsten zijn een essentieel onderdeel van de begroting. Er zijn inkomsten van resident artists (inschrijfkosten bij selectie € 50 en inschrijfgeld bij aanname € 2.750), vanuit de cantina, de bibliotheek, RijksakademieOPEN, verhuur van diensten, expertise of capaciteit. En er is het Rijksakademie Artists’ Endowment Fonds (RAEF). RAEF is in 2010 ontstaan vanuit een benefiet-veiling met werk van kunstenaars verbonden aan de Rijksakademie: het fonds draagt jaarlijks bij aan de individuele werkbudgetten.

De Stichting Trustfonds Rijksakademie is een belangrijke partner van de Rijksakademie; zij onderhoudt contacten met belangrijke stakeholders: ambassades, fondsen en stichtingen, verzamelaars en bedrijfsleven. Het Trustfonds versterkt (inter)nationale zichtbaarheid en werft gelden bij bedrijven, particulieren, fondsen en overheden in binnen- en buitenland.

In samenspraak met de residency ontwikkelt het Trustfonds ook proposities voor specifieke programma-ondersteuning, zoals de ‘Ammodo guest advisor circle’, de ‘Theodora Niemeijer Kunst & Wetenschapsstoel’ en voor publieke activiteiten, zoals RijksakademieOPEN. Met de oprichting van Rijksakademie Pioneers in 2014 wordt ook een jongere generatie kunstliefhebbers actief betrokken.

PERSONEEL & ORGANISATIE Ultimo 2015 heeft de Rijksakademie 19 personeelsleden in dienst met een vast contract, 15,9 fte, en 5 medewerkers met een tijdelijk contract, 4,3 fte. Daarnaast wordt gewerkt met freelance advisors en freelance technisch specialisten en is er een flexibele ‘poule’ van

freelancers, stagiaires en vrijwilligers.

Het ziekteverzuim over 2015 is inclusief langdurig zieken 1,69%. Er is een Personeels Vertegenwoordiging waarin 3 medewerkers zitting hebben, een Activiteiten-commissie en een zeswekelijkse personeels-bijeenkomst om regelmatig contact en informele uitwisseling onderling en tussen directie en personeel te bewerkstelligen. Het managementteam kent een kernteam met directeur bestuurder, hoofd residency en directeur Trustfonds, dat regelmatig verbreed wordt met hoofd financiën en hoofd facilities. Het managementteam komt regelmatig, in ieder geval eenmaal per zes weken, bijeen. In het verslagjaar is geïnvesteerd in grotere transparantie, aanscherping en optimalisering van de organisatie.

Vanuit de Wet Normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector geldt voor de Rijksakademie-directeur mw. drs E.M.W.A. van Odijk, datum indiensttreding 1 oktober 1986, een bruto jaarsalaris van € 100.272 bij een voltijdsdienstverband.

HUISVESTING Ultimo 2013 heeft de Stichting Rijksakademie het Rijksmonument (de opstallen) in eigendom verworven, mede met hulp van de Ministeries OCW, Binnenlandse Zaken en Financiën en de Gemeente Amsterdam. De financiële bijdrage van OCW is verantwoord als een Investeringssubsidie onder de Langlopende overlopende passiva en zal jaarlijks vrijvallen gelijk aan de afschrijvingstermijn voor het pand. Jaarlijkse afschrijvingskosten bedragen € 76.875. Het in 2014 gemaakte meerjaren-onderhoudsplan ten behoeve van het monument Kavallerie-Kazerne, brengt het onderhoud voor de komende 20 jaar in kaart.

Er is in het verlengde daarvan een post “Voorziening groot onderhoud” gevormd; gebaseerd op deze prognose wordt een bedrag van € 118.000 per jaar gedoteerd aan de voorziening.

In het verslagjaar is begonnen aan het eerste

deel (achterstallig) onderhoud aan de monumentale delen van de Kazerne. Onder begeleiding van TPAHG architecten en met Jurriëns Midden BV als aannemer hebben o.a. schilderwerk, daken, goten, gevelankers en andere muurwerkzaamheden plaatsgevonden aan de monumentale delen van het gebouw.

Ter dekking van de restauratiekosten (monumentale delen) is een Brim-subsidie (instandhouding monumenten van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) verworven. Tevens is ter financiering van onderhoud op de lange termijn een hypothecaire lening bij het Nationaal Restauratie Fonds afgesloten.

De bijna € 250.000 gemoeid met dit eerste deel (achterstallig) onderhoud, is grotendeels bekostigd uit eerder genoemde onderhoudsvoorziening, deels uit de daarvoor bestemde bestemmingsreserves en uit de verkregen Brim-subsidie.

Vanzelfsprekend heeft kritisch gebouwbeheer en onderwerpen als energie, duurzaamheid en toegankelijkheid, alle aandacht.

FINANCIËN Vanuit de basisinfrastructuur heeft het Ministerie van OCW voor de kunstenplanperiode 2013-2016 subsidie verleend, voor 2015 een bedrag van € 1.127.107. Daarnaast zijn er middelen via de praktijkverdiepings-beurzen van het Mondriaan Fonds ontvangen; 21 beurzen in het verslagjaar, totaal ten bedrage van € 912.233 (de praktijkverdiepingsbeurzen zijn voor een groot deel BTW belast).

De Gemeente Amsterdam heeft in het kader van “vrije ruimte beeldende kunst, fotografie, nieuwe media, architectuur” een subsidiebijdrage van € 99.890 toegekend. Het totaal van de eigen inkomsten en overige opbrengsten in het verslagjaar is € 1.041.356; 32% van het totaal aan baten (2014: 30%).

Het totaal aan beheer- en activiteitenlasten over 2015 bedraagt € 3.563.476 waarvan ruim 1/3 deel besteed is aan beheerlasten en bijna 2/3 deel aan de kernactiviteiten. Het exploita-

tieresultaat bedraagt € 225.304 negatief. Dit tekort wordt grotendeels veroorzaakt doordat het kunnen putten uit reserves, zoals eerder genoemd qua onderhoud en uit de gereclassificeerde projectsubsidies OCW uit de Cultuurnota-periode 2009-2012, pas dan gebeurt ter dekking van een negatief resultaat.

Het tekort na putting uit de bestemmingsreserves wordt naar rato verdeeld over de Algemene reserve en het bestemmingsfonds OCW 2013-2016, welk laatste is gevormd uit een positief resultaat na diverse reclassificeringen over het boekjaar in 2013.

De Algemene reserve is het vrij besteedbare eigen vermogen en heeft als belangrijkste functie het vormen van een buffer voor financiële tegenvallers. Ultimo 2015 bestaat het Eigen Vermogen, na resultaatbepaling, uit een Algemene reserve van € 694.940 en uit een drietal bestemmingsreserves, waarvan twee gereclassificeerde projectsubsidies, tezamen € 206.153. Totaal vermogen bedraagt ca. 13% van het balanstotaal (2014: 15%).

GOVERNANCE De Stichting Rijksakademie hanteert een Raad-van-Toezicht-model. De directie is belast met het bestuur, de Raad van Toezicht (RvT) houdt toezicht op grote lijnen en adviseert waar nodig. De RvT bestaat uit vijf personen wiens aanstelling - conform de statuten - door het Ministerie van OCW is goedgekeurd. De samenstelling van de RvT toont spreiding in leeftijd en geslacht en eenieder vertegenwoordigt een voor de Rijksakademie relevant terrein: kunst&cultuur, architectuur, bedrijfsleven, overheid, media. Voorzitter en leden van de RvT ontvangen geen bezoldiging. De statutaire zittingstermijn is 5 jaar en kan eenmaal worden verlengd.

Gedurende het verslagjaar is 4 maal overlegd waarvan eenmaal samen met de RvT op het Trustfonds. Buiten de reguliere vergaderingen is er bilateraal contact tussen directie en individuele leden en voorzitter. Naast geagendeerde begrotings- en verantwoordingszaken

is in het verslagjaar onder andere gesproken over inbedding van de verwerving van de huisvesting en continuïteit van de Rijksakademie vooruitlopend op de komende kunstenplanperiode. Met de directeur en binnen de RvT zelf is een evaluerend gesprek gevoerd over het functioneren.

De Raad werkt met een financiële auditcommissie (auditcie) die tweemaal per jaar bij elkaar komt. Mede met het oog op Code Cultural Governance heeft zomer 2015 een offerte- en voorstelronde onder een viertal accountantskantoren plaatsgevonden waarbij de auditcie naast de reguliere vergaderingen direct was betrokken. Dit heeft najaar 2015 geleid tot positief advies aan de RvT voor de overstap van KPMG N.V. naar Dubois + Co Registeraccounts. Na toestemming hiertoe van de RvT aan directie heeft Dubois onder leiding van A. Buteijn RA de controle over dit boekjaar verricht. Zoals met genoemde componenten aangegeven, wordt voldaan aan de Code Cultural Governance. De Rijksakademie is aangemerkt als een ‘Algemeen Nut Beogende Instelling’.

RAAD VAN TOEZICHT RIJKSAKADEMIE OVERZICHT AAN- EN AFTREDEN aangetreden

Volgens statuten: aftreden / herbenoeming 2019

drs. Ch.P. Buijink (vz)

01-07-2014

drs. R.H. Defares

13-11-2009

ir. M. Rohmer

04-11-2010

2015

D. Ayas

01-07-2014

2019

drs. W. Sijthoff

13-03-2007

2019 (in 2013 herbenoemd)

2017 (in 2011 herbenoemd)

FINANCIËN BALANS per 31 december 2015 ACTIVA

PASSIVA €

Vaste activa Materiële vaste activa

€ Eigen Vermogen

5.738.491

Algemene Reserve

673.282

Bestemmingsreserve

206.153

Bestemmingsfondsen

21.658 901.093

Vlottende activa

Voorzieningen

Overlopende activa en debiteuren

547.094

Liquide middelen

692.461

Voorzieningen

1.619.833

Langlopende schulden Overlopende passiva Langlopende leningen

2.921.250 268.607 3.189.857

Kortlopende schulden Overlopende passiva

6.978.043

1.267.260

6.978.043

EXPLOITATIEREKENING boekjaar 2015 BATEN

realisatie 2015

begroting 2015

â‚Ź

â‚Ź

I. Directe Opbrengsten a. Publieksinkomsten

325.577

335.650

b. Algemene sponsoring

645.000

699.000

37.696

25.000

1.008.273

1.059.650

II. Indirecte Opbrengsten

33.083

10.800

Totale opbrengsten

1.041.356

1.070.450

1.127.107

1.125.550

99.890

0

912.233

1.017.600

75.448

7.000

Totale subsidies en bijdragen

2.214.678

2.150.150

TOTALE BATEN

3.256.034

3.220.600

I. Beheerslasten personeel

553.520

600.850

II. Beheerslasten materieel

758.318

476.500

Totale beheerslasten

1.311.838

1.077.350

III. Activiteitenlasten personeel

1.124.052

1.099.700

IV. Activiteitenlasten materieel

1.127.586

1.144.550

Totale activiteitenlasten

2.251.638

2.244.250

TOTALE LASTEN

3.563.476

3.321.600

-307.442

-101.000

5.262

10.000

Bijzondere baten/lasten

76.875

0

EXPLOITATIERESULTAAT

-225.304

-91.000

c. Overige inkomsten

III. Subsidies en bijdragen a. Structurele subsidie Ministerie OCW b. Structurele subsidie Gem. Amsterdam c. Overige structurele subsidies d. Overige (niet-structurele) subsidies en bijdragen

LASTEN

SALDO UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Rentebaten/-lasten

Verklaring bij beknopte cijfers 2015 Deze beknopte cijfers van Stichting Rijksakademie van beeldende kunsten te Amsterdam over 2015 zijn opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de stichting. De beknopte cijfers zijn ontleend aan de door Dubois & Co. Registeraccountants gecontroleerde jaarrekening 2015 van Stichting Rijksakademie van beeldende kunsten.

Dubois & Co. heeft op 22 maart 2016 een goedkeurende verklaring afgegeven bij die jaarrekening Amsterdam, 1 april 2016.

Els M.W.A van Odijk Directeur Stichting Rijksakademie van beeldende kunsten

vlnr booklaunch ‘The shape of evidence’, Open Monumentendag, Museumnacht, Art mediation tijdens RijksakademieOPEN, Sonic Acts

Foto’s Roy Taylor/RABK en Tomek Dersu Aaron

ACTIVITEITEN RIJKSAKADEMIE EN BEZOEKERS

1. Publieke evenementen: totaal 25 Evenementen op uitnodiging van Rijksakademie Evenement (op uitnodiging)

Aantal bezoek

1

Officiële opening residencyjaar Rijksakademie door Amsterdams wethouder Kajsa Ollongren en filosoof/kernfysicus/kunstenaar Gaston Meskens

125

2

‘Spring get together’ Pioneers

55

3

Lezing en zomerlunch voor Vriendenkring Rijksakademie, A’dam

105

4

Zomerbarbecue Pioneers met primeur nieuwe selectie

50

5

2 x ‘Friends’ event, o.a. opening glazuurwerkplaats

50

6

Presentatie en borrel (oud-)residents / RABK Artists’ Endowment

100

7

Teva Editions 9

45

8

Speciale preview Kunst en Wetenschap tijdens RijksakademieOPEN

30

9

Schouwen in de collectie Rijksakademie

40

10

Presentatie onderzoek Japanse patroonboeken uit collectie

35

Vrij voor extern publiek 11

Open Monumentenweekend/thema ‘kunst en ambacht’ (september)

655

12

Museumnacht Amsterdam (november)

> 1.160

13

RijksakademieOPEN 2015 (november)

> 7.700

14

A’dam Art weekend (samenwerking)/OPEN als uitgangspunt ivm RABK-alumni in A’damse galerieën: niet meegerekend bezoek: 40.000

Vanuit Rijksakademie, (mede) georganiseerd door externe partij 15

Finale Summerschool Ondernemerschap (Rabobank&A’dam Centre for Entrepreneurship) (juli)

100

16

Ontvangst VIP-gasten van UNSEEN Amsterdam Photo Fair

35

17

KPN workshop ‘Ons nieuwe samenwerken’

65

18

Boekpresentatie ‘The shape of evidence’ ism uitgeverij Valiz (8-9)

75

19

Lezing ‘The Radicality of Love’ door Kroatische filosoof Srecko Horvat

115

20

Discussie ‘Blame it on the Algorithm’ door gastresident Kari Altmann

60

21

Ontvangsten tijdens RijksakademieOPEN: o.a. Adformatie

70

22

Ontvangst, bezoek en diner Patronen Sinopia Art Consultancy

65

23

Sonic Acts masterclass&workshop Robin Hayward ‘Tuning Vine’.

20

24

De Waag Society dubbellezing The Future of Art and Science Collaborations

60

Externe activiteit in bijzondere samenwerking met de Rijksakademie 25

Lezingen directeur Els vacan Odijk te Asia Culture Complex (ACC) in Gwangju (Zuid-Korea) en hoofd residency Martijntje Hallmann TOTAAL AANTAL bezoekers publieke evenementen (aantal is opgenomen bij 3. bezoekers)

700 11.495

2. Cursussen/workshops e.d.: totaal 9 Cursus/workshop

Aantal bezoek

1

Technische werkbezoeken/workshops residents, incl. collecties

50

2

Bezoek studenten Art College Leeds

40

3

Studenten kunstgeschiedenis UvA ‘Doing Contemporary Art’ lezing en rondleiding

20

4

Studenten A’dam University College ‘Art&Visual Culture in China

15

5

Overige bezoekersgroepen bibliotheek/collecties

60

6

Bezoeken en schouwen collecties: o.a. Bildung Academie, De Appel curatorial programme, Curatorial studies Gent

200

7

Masterclass Art Mediation (gestart tijdens OPEN 2013)

8

8

‘The Reader’ (Maria Barnas) vanuit theoriewerkplaats - besloten

50

9

Publiek poëzie-event vanuit residents (met Maria Barnas)

35

TOTAAL AANTAL bezoekers cursussen/workshops (aantal is opgenomen bij 3. bezoekers)

478

3. Bezoekers: totaal 14.190 bezoekers Bezoek

Aantal bezoek

buitenlandse bezoekersgroepen via Mondriaan Fonds, o.a.

Japanse en Koreaanse curatoren en Franse Art Professionals via NL-ambassade in Frankrijk

30

overige buitenlandse bezoeken

80

diverse Art & Innovation

30

individuele bezoeken (OCW, Rgd, KNAW, UvA, HKU e.d.)

80

evenementen, inclusief RijksakademieOPEN (zie 1.)

A’dam Art weekend (samenwerking)/OPEN als uitgangspunt ivm RABK-alumni in A’damse galerieën: niet meegerekend bezoek: 40.000

11.495 478

cursussen/workshops (zie 2.)

Bibliotheek en kunstenaarsdocumentatie (zie 5.)

1.997

TOTAAL AANTAL bezoekers

14.190

4. Gebruikers: totaal 1.997 gebruikers Gebruikers

Aantal 2014

Uitleningen bibliotheek / Bibliotheek geopend in 2015: 182 totaal intern/extern, waarvan 137 dagen voor extern publiek

1.988*

* per januari 2015 worden uitleningen op een andere wijze geregistreerd.

Bruikleennemers collectie (langdurige en korte bruiklenen)

9

Per 2012 is de collectie online toegankelijk viaRAKB-wensite TOTAAL AANTAL gebruikers (aantal is opgenomen bij 3. bezoekers)

2.798

5. Overige activiteiten en unieke bezoekers website en volgers sociale media Overige activiteiten

Aantal 2014

Publicaties/kunstenaarspublicaties

7

Projecten Nederlands

8

TV- en radio-uitzendingen (excl. herhalingen)

4

Buitenlandse activiteiten en projecten

3

TOTAAL

22

Overige extra: Website, sociale media Aantal unieke bezoekers website (IP)

75.442

(Aantal hits bezoekers website)

123.121

Facebook, volgers

14.472

Twitter, volgers

5.203

Instagram (per september 2014 actief), volgers

2,923

Aantal unieke bezoekers online catalogus bibliotheek/collecties

14.816

PRESENTIE (OUD-RESIDENTS) EEN GREEP 2013 - 2015

INDICATOREN VAN SUCCES Om een beeld te krijgen van het verloop van loopbanen van (oud-) residents van de Rijksakademie is een aantal factoren onderzocht met nadruk op de periode 2013-2015. Gekeken is naar Presentatie, Productie en Profileren en naar Ontwikkelen, Ondernemen en Overdragen.

1.

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9

Presentatie, Productie, Profileren Deelname aan biĂŤnnales Deelname aan festivals Museale presentaties in Amsterdam Prijzen Opdrachten Aankopen bedrijven Vertegenwoordiging door galeries in binnen- en buitenland Deelname beurzen (inter)nationaal Museale collecties in binnen- en buitenland

2.

2.1 2.2 2.3 2.4

Ontwikkelen, Ondernemen, Overdragen Deelname aan residencies Oprichten van kunstenaarsinitiatieven Docentschappen Ontvangen fellowships

De kunstenaarsdocumentatie van de Rijksakademie volgt sinds jaren de individuele loopbanen van (oud-) residents; dit betreft longitudinaal onderzoek.

Deze transversale peiling betreft een aselecte steekproef die niet pretendeert compleet te zijn.

Naast internationale venues zijn in deze peiling ook enkele nationale indicatoren (voornamelijk Amsterdamse) opgenomen.

Dit overzicht 2013-2015 vormt een aanvulling op de eerder verschenen overzichten 2001-2004, 2005-2008 en 2009-2012. Document in progress.

PRESENTATIE, PRODUCTIE, PROFILERING

1.1

DEELNAME AAN BIËNNALES (SELECTIE)

2015 5th Thessaloniki Biennale, Thessaloniki, GR - James Beckett, Jeremiah Day, Mounir Fatmi, Hamza Halloubi La Biennale di Venezia, Venezia, IT - Mounira Al Solh (centrale tentoonstelling), Tiong Ang (Research Paviljoen), Mahmoud Bakhshi (Iran), Rosa Barba (centrale tentoonstelling), James Beckett (België), Olga Chernysheva (centrale tentoonstelling en Cuba), Dora García (centrale tentoonstelling), Ivan Grubanov (Servië, solo), David Maljkovic (centrale tentoonstelling), Gareth Nyandoro (Zimbabwe), Jacco Olivier (Azerbijan), Janis Rafa (Research Paviljoen), Pamela Rosenkranz (Zwitserland, solo) 13e Biennale de Lyon, Lyon, FR - Otobong Nkanga, Katja Novitskova, Ahmet Ögüt 13th International Istanbul Biennial, TR –Emre Hüner, Cevdet Erek, Cheng Ran, Gabriel Lester, belit sağ, Guido van der Werve 2015 Triennial, New Museum, New York (NY), US - Olga Balema Vienna Biennale, Vienna, AT - Shiu Jin (Okin Collective), Amalia Pica 2014 Marrakech Biennale, Marrakech, MA - Wafae Ahalouch el Keriasti, Mounira Al Solh, Cevdet Erek, Hamid El Kanbouhi, Gabriel Lester, Tala Madani, Pamela Rosenkranz, Katarina Zdjelar Berlin Biennale 8, Berlijn, DE - Carlos Amorales, Rosa Barba, Irene Kopelman, Shahryar Nashat, Otobong Nkanga, Jimmy Robert, Kemang Wa Lehulere Liverpool Biennale, Liverpool, GB – Marc Bauer, Jeremiah Day 31a Bienal de São Paolo, São Paolo, BR – Yael Bartana, Erick Beltrán, Otobong Nkanga 19th Biennale of Sydney, Sydney, AU – Rosa Barba, Yael Bartana, Persijn Broersen & Margit Lukács, David Claerbout, Gabriel Lester, Ahmet Ögüt, Nicoline van Harskamp Taipei Biennale, Taipei, TW – Tala Madani, Nathaniel Mellors, Pamela Rosenkranz Kochi-Muziris Biennale 2014, Kerala, IN – Hans Op de Beeck, Guido van der Werve 2013 La Biennale di Venezia, Venetië, IT (inclusief collateral events) - Rossella Biscotti, Dora Garcia, Francesca Grilli (IT), Meiro Koizumi, Gabriel Lester (CY/LT), Fang Lijun, Tala Madani, Ahmet Ögüt, Amalia Pica, Esteban Piedra Léon (CR), Jhafis Quintero (PA), Pamela Rosenkranz, Stefanos Tsivopoulos (GR), Kan Xuan Sharjah Biennial 10, Sharjah, AE - Carlos Amorales, David Claerbout, Thomas Demand, Hala Elkoussy, Cevdet Erek, Anawana Haloba, Runa Islam, Gabriel Lester, Otobong Nkanga, Ayman Ramadan Performa 13, New Visual Art Performance Biennial, New York (NY), US – Rosa Barba,

Gabriel Lester, Jill Magid, Agmet Ögüt, Guido van der Werve 13th International Istanbul Biennial, TR – Rossella Biscotti, Praneet Soi, Antonio Vega Macotela 5th Moscow Biennale of Contemporary Art, Moskou, RU – Carlos Amorales, Yael Bartana, Matthijs de Bruijne, Olga Chernysheva, Ahmet Ögüt, Guido van der Werve, Gert Jan Kocken, Maryanto, Willem de Rooij, Roy Villevoye, Katarina Zdjelar Prague Biennale, Praag, CZ – Miriam Böhm, Fendry Ekel, Lucia Nimcova, Marianne Vierø 12e Biennale de Lyon, Lyon, FR – Bjarne Melgaard 4th Thessaloniki Biennale of contemporary Art, Thessaloniki, GR – Mounir Fatmi, Monali Meher 1.2

DEELNAME AAN FESTIVALS (SELECTIE)

2015 International Film Festival Rotterdam, Rotterdam, NL - Mounira Al Solh, Manon de Boer, Melanie Bonajo, Jakrawal Nilthamrong, Pablo Pijnappel, Janis Rafa, Roy Villevoye, Nina Yuen Les Rencontres Internationales, Paris/Madrid/Berlijn Kurzfilmtage, Oberhausen, DE - Erkka Nissinen, Nina Yuen EMAF, Osnabrück, DE - Yael Bartana, Willehad Eilers, Nathaniel Mellors, Erkka Nissinen, Roy Villevoye Images Festival, Toronto, CA - Margaret Haines Ann Arbor Film Festival, Ann Arbor (MI), US - Lonnie van Brummelen LOOP, Barcelona, ES - Jacco Olivier, Fernando Sánchez Castillo IDFA, Amsterdam, NL - Shigeo Arikawa, Nathan Azhderian, Feiko Beckers, David Haines, Riley Harmon, Meiro Koizumi, Jean-Baptiste Maître, Florian et Michael Quistrebert Les Rencontres Internationales, Paris/Madrid/Berlijn - Manon de Boer, Sebastian Diaz Morales, Mounir Fatmi, Hans Op de Beeck 2014 International Film Festival Rotterdam, Rotterdam, NL - Shigeo Arikawa, Yael Bartana, David Claerbout, Martha Colburn, Willehad Eilers, Dora Garcia, Els Opsomer, Marco Pando, Pilvi Takala, Nina Yuen, Katarina Zdjelar Les Rencontres Internationales, Parijs/Madrid/Berlijn – Persijn Broersen & Margit Lukács, Jeroen Eisinga, Mayumi Nagazaki, Hans Op de Beeck, Muzi Quawson, Gregg Smith Kurzfilmtage, Oberhausen, DE – Mounira Al Solh, Sookoon Ang, Erkka Nissinen, Pilvi Takala, Nina Yuen EMAF, Osnabrück, DE – Willehad Eilers, Zachary Formwalt, Nina Yuen, Katarina Zdjelar Images Festival, Toronto, CA – Manon de Boer, Aykan Safoğlu Ann Arbor Film Festival, Ann Arbor (MI), US – Martha Colburn, Aykan Safoğlu LOOP, Barcelona, ES - Sebastian Diaz Morales, Mounir Fatmi, Dora García, Adrian Melis, Hans Op de Beeck, Fiona Tan 2013 International Film Festival Rotterdam, Rotterdam, NL - Rosa Barba, Persijn Broersen en Margit Lukács, Martha Colburn, Sebastian Diaz Morales, Constant Dullaart, Zachary Formwalt, Anna Franceschini, Sung Hwan Kim, Nathaniel Mellors, Jakrawal Nilthamrong, Erkka Nissinen, Muzi Quawson, Sara Rajaei, Fiona Tan, Guido van de Werve, Nina Yuen, Katarina Zdjelar IDFA, Amsterdam – Feiko Beckers, Melanie Bonajo, Charlotte Dumas, Gabriel Lester, Hans Op de Beeck, Muzi Quawson, Fernando Sánchez Castillo, Nina Yuen, Emile Zile

Nederlands Film Festival, Utrecht – Diego Gutierrez, Guido van der Werve LOOP, Barcelona, ES – Narda Alvarado, Fernando Sánchez Castillo Les Rencontres Internationales, Paris/Madrid/Berlijn – Persijn Broersen & Margit Lukács, Marianne Flotron, Yang Ah Ham, Carlos Irijabla, Sasha Pohle, Stefanos Tsivopoulos 1.3

MUSEALE PRESENTATIES AMSTERDAM

2015 De Appel - Francisco Camacho, Alberto De Michele, Nickel van Duijvenboden, Riley Harmon, Adrian Melis, Magali Reus Stedelijk Museum - Meschac Gaba, Ryan Gander, Paulien Oltheten, Amalia Pica, Marijke van Warmerdam Stedelijk Museum Bureau Amsterdam - Constant Dullaart, Gijs Frieling, Miklos Gaál, Adrian Melis, Mieke Van de Voort 2014 de Appel arts centre – Melanie Bonajo, Dina Danish, Justin Gosker, Nina Yuen, Reinaart Vanhoe, Katarina Zdjelar Stedelijk Museum Amsterdam - Tjebbe Beekman, Persijn Broersen & Margit Lukács, David Claerbout, Thomas Demand, Elspeth Diederix, Meschac Gaba, Alexandra Leykauf, Paulien Oltheten, Gabor Ösz, Marijke van Warmerdam Stedelijk Museum Bureau Amsterdam – Céline Berger, Sebastian Diaz Morales, Zachary Formwalt, Dora García 2013 de Appel arts centre - Mounira Al Solh, Linda Bannink, Hans op De Beeck, James Beckett, Bart Groenendaal, Inti Hernandez, Roderick Hietbrink, Philipp Kremer, Cristina Lucas, Fernando Sánchez Castillo, Kuang-Yu Tsui Stedelijk Museum Amsterdam – Xue Mu, Paulina Olowska, Guido van der Werve; Stedelijk@IDFA – Mark Boulos, Persijn Broersen & Margit Lukács, Roderick Hietbrink Stedelijk Museum Bureau Amsterdam – James Beckett, Zhana Ivanova, Maryanto, Oscar Abraham Pabón, Dusan Rodic 1.4

PRIJZEN (SELECTIE)

2015 De Scheffer 2015, NL - Joost Krijnen 2015 FNB Art Prize, ZA - Turiya Magadlela Strabag Artaward International 2015 - Catherine Biocca Hivos Tiger Awards 2015 - Jakrawal Nilthamrong Koninklijke Prijs voor Schilderkunst 2015 - Joost Krijnen, Jouni Toni The Abraaj Group Art Prize 2016 - Dina Danish (shortlisted) Grand prix des Rencontres de Bamako - Uche Okpa Iroha Doosan Yokang Art Award - Min Oh The Grand Prize of the 31st Biennial of Graphic Arts - Ištvan Išt Huzjan Prix de Rome 2015 - Magali Reus

2014 International Tiberius Art Award Dresden – Kemang Wa Lehulere Ann Arbor Film Festival, Ann Arbor (MI), US – Aykan Safoğlu (Kinetta Archival Film Award), Martha Colburn (Award for Best Music Video) Images Festival, Toronto, CA – Aykan Safoğlu (On Screen Award) Kunstpreis Aachen 2014 – Paulina Olowska Anna Bijns Prijs 2014 - Maria Barnas Contemporary Art Society’s annual award – Nathaniel Mellors Young Artist Award - Kemang Wa Lehulere Shpilman Photography Prize 2014 – Lisa Oppenheim Wolvecampprijs 2014 – Esther Tielemans Buning Brongers Prijzen 2014 - Jisahn Ahn, Sam Samiee, Jeannoux van Deijck Bayerischer Kunstförderpreise 2014 – Felix Burger 2013 Koninklijke Prijs voor vrije Schilderkunst – Marijn van Kreij, Philipp Kremer Gouden Kalf (beste korte film) – Guido van der Werve Gouden Kalf (beste lange documentaire) – Diego Gutierrez Wilhelminaring 2013 – Hans van Houwelingen Fiorucci Art Trust Fellowship 2013 – Zhana Ivanova ING Prize - Philippe Van Wolputte Emdash Award 2013 – Pilvi Takala Volkskrant Beeldende Kunst Prijs 2013 – Femmy Otten MK Award – Melanie Bonajo Canon Tiger Award for Short Films – Zachary Formwalt 2013 Catherine Doctorow Prize for Contemporary Painting – Tala Madani Baloise Art Prize – Kemang Wa Lehulere 1.5

OPDRACHTEN (SELECTIE)

Diverse (oud-)residents van de Rijksakademie realiseren opdrachten van bedrijven, organisaties, fondsen en gemeenten in binnen- en buitenland.

André Pielage (Boom Lift Ship, Stichting SAIL, Amsterdam); Pilvi Takala (Actors, Agents and Attendants, SKOR, Amsterdam), James Beckett (Transcriptions 1-6, Nederlands Kanker Instituut, Amsterdam), Rob Birza (Out of season / Out of order, Zorgcentrum ‘In het Zomerpark’ in Nieuw-Vennep), Meschac Gaba (Op hoogte gedacht, kerkhof in Wierhuizen), Frank Koolen (CBK Drenthe), Katrin Korfmann (Centraal Station in Hilversum), Marjan Laaper, (Centrale Verwerking Openbaar Ministerie in Utrecht), Jill Magid (AIVD, Den Haag), Jennifer Tee (Totemfolie, Het Dolhuys in Haarlem), Rein Jelle Terpstra, (Windkracht Vijf in Rosmalen), Esther Tielemans (skyline voor Heliomare, Wijk aan Zee), Mattie van der worm (Commujon in Almelo) 1.6

AANKOPEN BEDRIJVEN (SELECTIE)

De Rijksakademie inventariseert welke bedrijven werk van (oud-)residents in hun collectie hebben opgenomen. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met de Vereniging Bedrijfscollecties Nederland (VBCN).

ABN AMRO Kunststichting - Ko Aarts, Roel Achterberg, Paula van Ameijde, Karin Arink, Danielle van Ark, Lars Arrhenius, Gijs Assmann, Tim Ayres, Nathan Azhderian, Erzsébet Baerveldt, Hannah van Bart, Merina Beekman, Antoine Berghs, Roland Berning, Marieke Bolhuis, Ilana Boltvinik, Mattijs van den Bosch, Maurice Braspenning, Hans Broek, Ritsaert ten Cate, Arthur Clemens, Roger Cremers, Elspeth Diederix, Marcel Doorduin, Driessens & Verstappen, Yvonne Dröge-Wendel, Suzan Drummen, Koen Ebeling Koning, Zachary Formwalt, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Karel Goudsblom, Caroline de Groot, Ab van Hanegem, Arjan van Helmond, Ina van den Heuvel, Berend Hoekstra, Henri Jacobs, Esther Jiskoot, Peter Keizer, Carla Klein, Nicholas Kolenda, Paul Kooiker, Paul de Kort, Judith Krebbekx, Marijn van Kreij, Germaine Kruip, Kiki Lamers, Moshekwa Langa, Alexandra Leykauf, Pere Llobera, David Maljković, Dana Marshall, Jurriaan Molenaar, Petra Morenzi, Shibu Natesan, Bob Negrijn, Annemarie Nibbering, Rinke Nijburg, Evelien Nijeboer, Paulien Oltheten, Serge Onnen, Marc Peter Oolbekkink, Fahrettin Örenli, Jan van der Ploeg, Liza May Post, Florian & Michael Quistrebert, Thomas Raat, Michael Raedecker, Mariëtte Renssen, Wouter van Riessen, Karen Sargsyan, Roland Sips, Anne Marie Spijker, Patricia Spoelder, Berend Strik, Marcelino Stuhmer, Robert Suermondt, Fiona Tan, Jennifer Tee, Rein Jelle Terpstra, Pascale Ticheler, Esther Tielemans, Annie Toop, Daniel Verkerk, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Roy Villevoye, Guido Vlottes, Giny Vos, Peter Vos, Marijke van Warmerdam, Frits Marnix Woudstra, Sylvie Zijlmans, Edwin Zwakman, Ton Zwerver Achmea Kunstcollectie, Zeist - Eylem Aladogan, Tiong Ang, Karin Arink, Gijs Assmann, Erzsébet Baerveldt, Otto Berchem, Franck Bragigand, Hans Broek, Persijn Broersen en Margit Lukács, Brody Condon, Anne Daems, Nicolas Dings, Pieter Dobbelsteen, Driessens & Verstappen, Charlotte Dumas, Meschac Gaba, Karel Goudsblom, Roderick Hietbrink, Esther Jiskoot, Anant Joshi, Aukje Koks, Claudia Kölgen, Ellen Kooi, Paul Kooiker, Susanne Kriemann, Gabriel Lester, Petra Morenzi, Annemarie Nibbering, Gabor Ösz, Julika Rudelius, Karen Sargsyan, Marike Schuurman, Sandro Setola, Elisabet Stienstra, Berend Strik, Esther Tielemans, Ronald Versloot, Marjolijn de Wit, Edwin Zwakman AEGON kunstcollectie, Den Haag - Ko Aarts, Tim Ayres, Maurice Braspenning, Suzan Drummen, Koen Ebeling Koning, Gijs Frieling, Ab van Hanegem, Roderik Henderson, Roderick Hietbrink, Esther Jiskoot, Folkert de Jong, Aukje Koks, Katrin Korfmann, Paul de Kort, Judith Krebbekx, Rinke Nijburg, Michael Raedecker, Wouter van Riessen, Theo Schepens, Isabelle Simons, Esther Tielemans, Daniel Verkerk, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Roy Villevoye, Guido Vlottes, Lie van der Werff, Frits Marnix Woudstra Ahold Kunst Stichting, Zaandam - Ko Aarts, Ab van Hanegem, Fred Ros, Mark Ruygrok, Iris Le Rütte, Siree van der Velde, Roy Villevoye, Anook Cléonne Visser, Peter Vos, Sylvie Zijlmans Akzo Nobel Art Foundation, Arnhem - Roel Achterberg, Tiong Ang, Gijs Assmann, Tim Ayres, Erzsébet Baerveldt, Hannah van Bart, Merina Beekman, Sema Bekirovic, Antoine Berghs, Maura Biava, Franck Bragigand, Hans Broek, Roger Cremers, Elspeth Diederix, Nicolas Dings, Yvonne Dröge-Wendel, Suzan Drummen, Charlotte Dumas, Koen Ebeling Koning, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Marnix Goossens, Caroline de Groot, Lise Haller Baggesen, Ellert Haitjema, Ab van Hanegem, Arjan van Helmond, Esther Jiskoot, Aukje Koks, Kiki Lamers, Jörgen Leijenaar, Pere Llobera, Frenk Meeuwsen, Lin de Mol, Jurriaan Molenaar, Petra Morenzi, Shibu Natesan, Rinke Nijburg, Hans Op de Beeck, Gabor Ösz, Douglas Pérez Castro, Malin Persson, Michael Raedecker, Wouter van Riessen, Theo Schepens, Berend Strik, Pascale Ticheler, Esther

Tielemans, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Roy Villevoye, Guido Vlottes, Marijke van Warmerdam, Lie van der werff, Jeroen Werner, Monika Wiechowska, Mans Wrange, Sylvie Zijlmans AMC Kunstcollectie, Amsterdam - Hans Aarsman, Ko Aarts, Tiong Ang, Karin Arink, Danielle van Ark, Erzsébet Baerveldt, Fredie Beckmans, Otto Berchem, Hans Broek, Anne Daems, Elspeth Diederix, Driessens & Verstappen, Suzan Drummen, Charlotte Dumas, Koen Ebeling Koning, Armen Eloyan, Jakup Ferri, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Marnix Goossens, Fabrice Hünd, Claudia Kölgen, Ellen Kooi, Paul Kooiker, Germaine Kruip, Gabriel Lester, Lin de Mol, Xue Mu, Annemarie Nibbering, Fahrettin Örenli, Micha Patiniott, Sanne Rous, Julika Rudelius, Dieuwke Spaans, Eva Spierenburg, Berend Strik, Fiona Tan, Koen Vermeule, Roy Villevoye, Marjolijn de Wit, Sylvie Zijlmans, Edwin Zwakman ARCADIS kunstcollectie, Arnhem - Semâ Bekirovic, Hans Broek, Agnieszka Czajkowska, Koen Ebeling Koning, Wenda Kieskamp, Jurriaan Molenaar, Lisa Oppenheim, Marie-José Robben, Helen Verhoeven, Daniel Verkerk, Koen Vermeule, Sylvie Zijlmans ARVAL Art Gallery, Houten - Hans Broek, Elspeth Diederix, Suzan Drummen, Voebe de Gruyter, Jasper Hagenaar, Ab van Hanegem, Fransje Killaars, Gabor Ösz, Liza May Post, Berend Strik, Koen Vermeule, Marijke van Warmerdam, Edwin Zwakman Bouwfonds kunstcollectie van Rabo Vastgoedgroep - Jeroen Allart, Semâ Bekirovic, Antoine Berghs, Koen De Decker, Marcel Doorduin, Koen Ebeling Koning, Voebe de Gruyter, Ab van Hanegem, Una Henry, Aukje Koks, Katrin Korfmann, Gabriel Lester, Fang Lijun, Jurriaan Molenaar, Marc Oosting, Hans Op de Beeck, Micha Patiniott, Malin Persson, Wouter van Riessen, Berend Strik, Pascale Ticheler, Esther Tielemans, Philippe Van Wolputte, Daniel Verkerk, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Roy Villevoye, Evi Vingerling, Marijke van Warmerdam, Marjolijn de Wit

Collectie Gasunie - Ellen Kooi, Christiaan Zwanikken NOG Collectie, Utrecht - Roel Achterberg, Merina Beekman, Hans Broek, Teske Clijsen, Claire Harvey, Esther Jiskoot, Bjarne Melgaard, Fahrettin Örenli, Pascale Ticheler, Guido Vlottes De Nederlandsche Bank, Amsterdam - Ko Aarts, Karin Arink, Danielle van Ark, Gijs Assmann, Tim Ayres, Erzsébet Baerveldt, Hannah van Bart, Tjebbe Beekman, Roland Berning, Maura Biava, Maze de Boer, Hans Broek, Elspeth Diederix, Suzan Drummen, Charlotte Dumas, Koen Ebeling Koning, Mounir Fatmi, Zachary Formwalt, Lotte Geeven, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Tom Gidley, Marnix Goossens, Jasper Hagenaar, Ab van Hanegem, Arjan van Helmond, Inti Hernandez, Henri Jacobs, Carla Klein, W.J.M. Kok, Dirk Kome, Paul Kooiker, Marijn van Kreij, Germaine Kruip, Kiki Lamers, Pere Llobera, Cristina Lucas, Jean-Baptiste Maître, Armando Mariño, Tine Melzer, Rinke Nijburg, Evelien Nijeboer, Serge Onnen, Marc Oosting, Lisa Oppenheim, Jan van der Ploeg, Florian & Michael Quistrebert, Ilya Rabinovich, Michael Raedecker, Wouter van Riessen, Marjolein Rothman, Sanne Rous, Fernando Sánchez Castillo, Karen Sargsyan, Theo Schepens, Janine Schimkat, Aam Solleveld, Sarah van Sonsbeeck, Dieuwke Spaans, Tim Stoner, Berend Strik, Robert Suermondt, Fiona Tan, Jennifer Tee, Derk Thijs, Pascale Ticheler, Daniel Verkerk, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Roy Villevoye, Guido Vlottes, Famke van Wijk, Sylvie Zijlmans, Ton Zwerver

Collectie Koninklijke KPN, Den Haag - Jeroen Allart, Gijs Assmann, Erzsébet Baerveldt, Tjebbe Beekman, Thomas Demand, Desirée Dolron, Jeroen Eisinga, Meschac Gaba, Marnix Goossens, Ab van Hanegem, Henri Jacobs, Esther Jiskoot, A.P. Komen / Karen Murphy, Moshekwa Langa, Frenk Meeuwsen, Monica Nouwens, Liza May Post, Marike Schuurman, Georgina Starr, Berend Strik, Koen Vermeule, Roy Villevoye, Marijke van Warmerdam, Lie van der Werff, Edwin Zwakman DSM Art Collection - Jeroen Allart, Antoine Berghs, Peter Cleutjens, Ellen Kooi, Roy Villevoye

Eneco Kunstcollectie - Jeroen Allart, Raymond Boekelder, Hans Broek, Gijs Frieling, Fahrettin Örenli, Micha Patiniott, Michael Raedecker, Esther Tielemans, Siree van der Velde, Koen Vermeule, Marjolijn de Wit ING Kunstcollectie, Amsterdam - Tjebbe Beekman, Franck Bragigand, David Claerbout, Elspeth Diederix, Nicholas Dings, Koen Ebeling Koning, Gijs Frieling, Marnix Goossens, Aukje Koks, Ellen Kooi, Katrin Korfmann, Kiki Lamers, Michael Raedecker, Koen Vermeule, Roy Villevoye, Peter Vos Interpolis Kunstcollectie, Tilburg - Eylem Aladogan, Gijs Assmann, Driessens & Verstappen, Govinda Mens KPMG Collectie, Amstelveen - Ko Aarts, Heddy-John Appeldoorn, Gijs Frieling, Klaas Kloosterboer, Helga Kos, Frenk Meeuwsen, Lara de Moor

Kunstcollectie Erasmus MC, Rotterdam - A.P. Komen / Karen Murphy, Sonia Cillari, Charlotte Dumas, Ellen Kooi, Alexandra Leykauf, Fahrettin Örenli, Micha Patiniott, Fred Ros, Monika Wiechowska, Ton Zwerver Kunstcollectie LUMC, Leiden - Jisan Ahn, Gijs Assmann, Merina Beekman, Melanie Bonajo, Maurice Braspenning, Elspeth Diederix, Suzan Drummen, Titia Ex, Jasper Hagenaar, Ab van Hanegem, Arjan van Helmond, Gabriel Lester, Cristina Lucas, Lara de Moor, Antoinette Nausikaä, Serge Onnen, Malin Persson, Jannie Regnerus, Wouter van Riessen, Berend Strik, Esther Tielemans, Helen Verhoeven, Ronald Versloot, Evi Vingerling, Marjolijn de Wit Kunstcollectie UMC Utrecht, Utrecht - Gijs Assmann, Tim Ayres, Hans Broek, Elspeth Diederix, Gijs Frieling, Ab van Hanegem, Hans van Houwelingen, Wouter van Riessen, Koen Vermeule, Roy Villevoye, Guido Vlottes, Marijke van Warmerdam, Sylvie Zijlmans Stichting Océ Kunstbezit, Venlo - Wafae Ahalouch el Keriasti, Jeroen Allart, Lars Arrhenius, Antoine Berghs, Raymond Boekelder, Mattijs van den Bosch, Maurice Braspenning, Hans Broek, Raymond Cuijpers, Pieter Dobbelsteen, Marcel Doorduin, Suzan Drummen, Koen Ebeling Koning, Mary Evans, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Francesca Gabbiani, Tina Gillen, Marnix Goossens, Peter de Graaff, Annemiek de Haan, Lise Haller Baggesen, Mathilde ter Heijne, Petra Herzog, Kirsten Hutsch, Lize Kelderman, Carla Klein, Ellen Kooi, Frank Koolen, Judith Krebbekx, Sara Masüger, Jurriaan Molenaar, Lara de Moor, Charlotte Mouwens, Rinke Nijburg, Evelien Nijeboer, Alice Nikitinova, Jacco Olivier, Paulina Olowska, Serge Onnen, Malin Persson, Michael Raedecker, Wouter van Riessen, Marike Schuurman, Riek Sijbring, Isabelle Simons, Patricia Spoelder, Tim Stoner, Robert Suermondt, Pascale Ticheler, Esther Tielemans, Koen Vermeule,

Peter Vos, Marjolijn de Wit, Roman Wolgin PRC B.V., Bodegraven - Semâ Bekirovic, Pieter Dobbelsteen, Arjan van Helmond, Arthur Kleinjan, Bas Louter, Mieke Marx, Sandro Setola, Anook Cléonne Visser Rabo Kunstcollectie - Tiong Ang, Karin Arink, Gijs Assmann, Erzsébet Baerveldt, Merina Beekman, Hans Broek, Lonnie van Brummelen, David Claerbout, Elspeth Diederix, Suzan Drummen, Charlotte Dumas, Alicia Framis, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Arjan van Helmond, Folkert de Jong, Yasmijn Karhof, Fransje Killaars, Carla Klein, Aukje Koks, Ellen Kooi, Germaine Kruip, Kiki Lamers, Monali Meher, Rinke Nijburg, Saskia Olde Wolbers, Hans Op de Beeck, Gabor Ösz, Amalia Pica, Pablo Pijnappel, Michael Raedecker, Julika Rudelius, Fernando Sánchez Castillo, Karen Sargsyan, Chantal Spit, Berend Strik, Fiona Tan, Esther Tielemans, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Guido Vlottes, Marijke van Warmerdam, Guido van der Werve, Famke van Wijk, Roman Wolgin, Sylvie Zijlmans, Edwin Zwakman

Randstad fotocollectie werk|work, Amsterdam - Dirk Kome, Dana Marshall, Roy Villevoye Schiphol Kunstcollectie - Henri Jacobs, Niek Kemps, Arthur Kleinjan, Theo Schepens Stichting Kunst & Historisch Bezit Fortis in Nederland, Utrecht - Ko Aarts, Gijs Assmann, Tim Ayres, Antoine Berghs, Marieke Bolhuis, Walter van Broekhuizen, Driessens & Verstappen, Moritz Ebinger, Meschac Gaba, Henri Jacobs, Esther Jiskoot, Paul de Kort, Helga Kos, Elske Neus, Rinke Nijburg, Wouter van Riessen, Marjolein Rothman, Rein Jelle Terpstra, Roy Villevoye, Peter Vos, Frits Marnix Woudstra

TNT Post Kunstcollectie, Den Haag - Ko Aarts, Thomas Demand, Suzan Drummen, Moritz Ebinger, Hermann Gabler, Ab van Hanegem, Ina van den Heuvel, Henri Jacobs, Klaas Kloosterboer, Bastienne Kramer, Moshekwa Langa, Monica Nouwens, Serge Onnen, Liza May Post, Marike Schuurman, Georgina Starr, Berend Strik, Robert Suermondt, Maurice van Tellingen, Richard Venlet, Jacqueline Verhaagen, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Roy Villevoye, Marijke van Warmerdam, Frits Marnix Woudstra, Edwin Zwakman

1.7 VERTEGENWOORDIGING DOOR GALERIES NEDERLAND (selectie) Galerie Akinci, Amsterdam - Melanie Bonajo, Persijn Broersen en Margit Lukács, Roger Cremers, Cevdet Erek, Kirsten Geisler, Esther Tielemans, Ronald Versloot, Edwin Zwakman andriesse eyck galerie, Amsterdam - Charlotte Dumas, Jakup Ferri, Fransje Killaars, Marijn van Kreij, Stephen Wilks, Sylvie Zijlmans Ellen de Bruijne Projects, Amsterdam - Otto Berchem, Jeremiah Day, Dora García, Zhana Ivanova, Saskia Janssen, Mark Kent, Klaas Kloosterboer, Erkka Nissinen, Jannie Regnerus, Marianne Viero Galerie van Gelder, Amsterdam - Voebe de Gruyter, Klaas Kloosterboer, W.J.M. Kok, Aditya Mandayam, Marijke van Warmerdam Annet Gelink Gallery, Amsterdam - Maria Barnas, Yael Bartana, Ryan Gander, Carla Klein, Meiro Koizumi, David Maljkovic, Muzi Quawson, Sarah van Sonsbeeck, Marijke van Warmerdam Gerhard Hofland, Amsterdam –Dimitar Genchev, Joost Krijnen, Malin Persson, Jan van der Ploeg

Jeanine Hofland Contemporary Art, Amsterdam - Feiko Beckers, Catherine Biocca, Pim Blokker, Jasper Hagenaar, Rumiko Hagiwara, Maarten Overdijk Jan van Hoof Galerie, Den Bosch - Hans Broek, Maurice Braspenning, Nicolas Dings, Jurriaan Molenaar Galerie Juliètte Jongma, Amsterdam - Nathan Azhderian, Arjan van Helmond, Lisa Oppenheim, Pablo Pijnappel, Florian & Michael Quistrebert, Thomas Raat, Karen Sargsyan, Guido van der Werve, Nina Yuen Galerie van Kranendonk, Den Haag - Koen Ebeling Koning Wilfried Lentz, Rotterdam - Giorgio Andreotta Caló, James Beckett, Rossella Biscotti, Susanne Kriemann Lumen Travo, Amsterdam - Tiong Ang, Franck Bragigand, Delphine Bedel, Yvonne DrögeWendel, Meschac Gaba, Dianne Hagen, Jean Bernard Koeman, Monali Meher, Otobong Nkanga RONMANDOS, Amsterdam - Ivan Grubanov, Inti Hernandez, Arthur Kleinjan, Kristof Kintera, Jacco Olivier, Hans Op de Beeck RonLangArt, Amsterdam - Olga Chernysheva, Nicolas Dings, Fendry Ekel, Lin de Mol, Lara de Moor, Douglas Pérez Castro Nouvelles Images, Den Haag - Gijs Assmann, Marnix Goossens, Hamid El Kanbouhi, Rinke Nijburg, Aldwin van de Ven Stigter Van Doesburg, Amsterdam - Tjebbe Beekman, Semâ Bekirovic, Mark Boulos, Martha Colburn, Dina Danish, Elspeth Diederix, Peggy Franck, Aukje Koks, Nathaniel Mellors, Amalia Pica, Jimmy Robert, Pilvi Takala, Helen Verhoeven tegenboschvanvreden, Amsterdam - Danielle van Ark, Paul Kooiker, Cristina Lucas, Marc Oosting, Sanne Rous, Fernando Sánchez Castillo, Dieuwke Spaans, Evi Vingerling Galerie Fons Welters, Amsterdam - Eylem Aladogan, Olga Balema, Claire Harvey, Folkert de Jong, Gabriel Lester, Pere Llobera, Paulien Oltheten, Femmy Otten, Berend Strik, Jennifer Tee West, Den Haag - Lotte Geeven, Marius Lut, Jan van der Ploeg Martin van Zomeren/GMVZ, Amsterdam - Juliaan Andeweg, Alexandra Leykauf, Jean Baptiste Maître, Oscar Abraham Pabón, Janis Rafa, Anne de Vries BUITENLAND (SELECTIE) BELGIË Crown Gallery, Brussel - Koen De Decker, Tina Gillen Deweer Gallery, Otegem - Andy Wauman Tim van Laere Gallery, Antwerpen - Armen Eloyan, Patrick Van den Eynde Stella Lohaus Gallery, Antwerpen - Bjarne Melgaard Galerie Jan Mot, Brussel - Manon de Boer Motive Gallery, Brussel – Lonnie van Brummelen, Irene Kopelman Galerie Micheline Szwajcer, Antwerpen - David Claerbout D+T Project, Brussel – Zachary Formwalt, Krištof Kintera, Nicoline van Harskamp BRAZILIË Galería Luisa Strina, São Paulo - Erick Beltrán Vermelho, São Paulo – Marco Paulo Rolla, Dora Longo Bahia DUITSLAND Johnen Galerie, Berlijn – David Claerbout, Ryan Gander Klemm’s, Berlijn - Gwenneth Boelens Silberkuppe, Berlijn – Leidy Churchman, Shahryar Nashat Galerie Daniel Buchholz, Keulen Paulina Olowska, de Rijke / de Rooij, Willem de Rooij carlier gebauer, Berlijn - Sebastián Diaz Morales, Guillaume Leblon Kadel Willborn, Karlsruhe - Mathilde Rosier

FRANKRIJK Les Filles du Calvaire, Parijs - Ellen Kooi In Situ Fabienne Leclerc, Parijs - Meschac Gaba, Otobong Nkanga Yvon Lambert, Parijs - Carlos Amorales, David Claerbout, Mounir Fatmi, Jill Magid Galerie Michel Rein, Parijs - Dora García Galerie Zürcher, Parijs - Esther Tielemans GROOT-BRITTANNIË The Approach, Londen - Germaine Kruip, Lisa Oppenheim, Magali Reus Carlos/Ishikawa, Londen – Pilvi Takala Corvi-Mora Gallery, Londen - Aïsha Khalid Frith Street Gallery, Londen Fiona Tan Gimpel Fils, Londen - Edwin Zwakman Victoria Miro Gallery, Londen - Jacco Olivier Hauser & Wirth, London/New York/Zürich – David Claerbout, Michael Raedecker, Monika Sosnowska Timothy Taylor Gallery, Londen - Armen Eloyan Pilar Corrias, Londen – Tala Madani White Cube, Londen - Runa Islam ITALIË Continua, San Gimignano - Meschac Gaba, Hans Op de Beeck, Kan Xuan Monitor, Roma, IT – Nathaniel Mellors, Guido van der Werve Prometeo Gallery, Milano, IT – Rosella Biscotti, Stafanos Tsivopoulos T293, IT – James Beckett, David Maljkovic JAPAN Taka Iishi, Tokyo – Thomas Demand, Marijke van Warmerdam MEXICO LABOR, Mexico D.F. - Erick Beltrán, Irene Kopelman, Jill Magid, Antonio Vega Macotela OOSTENRIJK Engholm Engelhorn Galerie, Wenen - Yael Bartana, Mark Hosking Galerie Krinzinger, Wenen Bjarne Melgaard, Hans Op de Beeck SPANJE Helga de Alvear, Madrid - Alicia Framis, Jesús Palomino Galería Juana de Aizpuru, Madrid Dora García, Cristina Lucas, Fernando Sánchez Castillo ProjecteSD, Barcelona – Dora García, Guillaume Leblon TURKIJE Rodeo Gallery - Banu Cennetoğlu, Emre Hüner, Shahryar Nashat VERENIGDE STATEN Ambach & Rice, Los Angeles - Alon Levin, Pablo Pijnappel, Karen Sargsyan Marianne Boesky Gallery, New York - Hannah van Bart, Jacco Olivier, Hans Op de Beeck Tanya Bonakdar Gallery, New York – Meschac Gaba, Carla Klein, Lisa Oppenheim Mark Foxx, Los Angeles – Amalia Pica, Guido van der Werve Lombard-Freid Projects, New York - Mounir Fatmi, Kemang Wa Lehulere, Nina Yuen Andrea Rosen Gallery, New York - Michael Raedecker ZWITSERLAND Galerie Bob van Orsouw, Zürich - Armen Eloyan Karma International - David Hominal, Pamela Rosenkranz Freymond-Guth - Marc Bauer, Magali Reus Barbara Seiler, Zürich - Dina Danish, Annaïk Lou Pitteloud, Marijn van Kreij

1.8 DEELNAME VAN (OUD) RESIDENTS AAN BEURZEN IN BINNEN- EN BUITENLAND (SELECTIE) ARCOmadrid, Madrid, ES - Rosa Barba, Erick Beltrán, Otto Berchem, Gwenneth Boelens, Michiel Ceulers, Sebastián Diaz Morales, Constant Dullaart, Armen Eloyan, Cevdet Erek, Mounir Fatmi, Alicia Framis, Ryan Gander, Dora García, Rubén Grilo, Carlos Irijalba, Folkert de Jong, Germaine Kruip, Guillaume Leblon, Pere Llobera, Adrian Melis, Otobong Nkanga, Hans Op de Beeck, Ola Vasiljeva, Richard Venlet, Edwin Zwakman Art Basel, Basel, CH - Mounira Al Solh, Carlos Amorales, Rosa Barba, Hannah van Bart, Yael Bartana, Manon de Boer, David Claerbout, Johan Creten, Thomas Demand, Malachi Farrell, Mounir Fatmi, Alicia Framis, Meschac Gaba, Ryan Gander, Dora García, David Hominal, Carla Klein, Klaas Kloosterboer, Meiro Koizumi, Guillaume Leblon, David Maljkovic, Bjarne Melgaard, Paulina Olowska, Hans Op de Beeck, Lisa Oppenheim, Magali Reus, Willem de Rooij, Monika Sosnowska, Fiona Tan, Koen Vermeule, Marijke van Warmerdam, Guido van der Werve

Art Basel at Miami Beach, Miami (FL), US - Mounira al Solh, Rosa Barba, Hannah van Bart, Yael Bartana, Rossella Biscotti, Manon de Boer, Miriam Böhm, Milena Bonilla, David Claerbout, Johan Creten, Daniel Crooks, Attila Cszörgo, Thomas Demand, Constant Dullaart, Mounir Fatmi, Alicia Framis, Meschac Gaba, Ryan Gander, David Hominal, Runa Islam, Sung Hwan Kim, Carla Klein, Klaas Kloosterboer, Guillaume Leblon, Dora Longo Bahia, Matthew Lutz-Kinoy, Tala Madani, Katja Novitskova, Paulina Olowska, Hans Op de Beeck, Lisa Oppenheim, Amalia Pica, Florian & Michael Quistrebert, Cheng Ran, Magali Reus, Jewyo Rhii, Jimmy Robert, Pamela Rosenkranz, Liang Shuo, Praneet Soi, Monika Sosnowska, Fiona Tan, Stefanos Tsivopoulos Art Brussels, Brussel, BE - Pim Blokker, Johan Creten, Constant Dullaart, Mary Evans, Mounir Fatmi, Peggy Franck, Gijs Frieling, Tina Gillen, Voebe de Gruyter, Folkert de Jong, Aukje Koks, Frank Koolen, Germaine Kruip, Alexander Lieck, Marius Lut, David Maljkovic, Valérie Mannaerts, Adrian Melis, Hans Op de Beeck, Lisa Oppenheim, Maarten Overdijk, Amalia Pica, Annaïk Lou Pitteloud, Florian & Michael Quistrebert, Thomas Raat, Berend Strik, Jay Tan, Mathilde ter Heijne, Stefanos Tsivopoulos, Ola Vasiljeva, Ola Vasiljeva, Andy Wauman

Artissima 21, Torino, IT - Giorgio Andreotta Calò, Rosa Barba, Rossella Biscotti, Helen Dowling, Mounir Fatmi, Anna Franceschini, Francesca Grilli, Gabriel Lester, Kate Levant, David Maljkovic, Adrian Melis, Nathaniel Mellors, Vitshois Mwilambe Bondo, Hans Op de Beeck, Agnieszka Polska, Cheng Ran, Bojan Sarcevic, Georgina Starr, Stefanos Tsivopoulos

FIAC 2015, Paris, FR - Mounira Al Solh, Carlos Amorales, Giorgio Andreotta Calò, Rosa Barba, Yael Bartana, Erick Beltrán, Rossella Biscotti, Manon de Boer, Milena Bonilla, Banu Cennetoglu , David Claerbout, Johan Creten, Attila Csörgö, Jeremiah Day, Thomas Demand, Sebastian Diaz Morales, Karishma D’souza, Cevdet Erek, Meschac Gaba , Ryan Gander, Dora García, Dominique Ghesquière, David Hominal, Emre Hüner, Runa Islam, Zhana Ivanova, Kan Xuan, Mark Kent, Klaas Kloosterboer, Irene Kopelman, Susanne Kriemann, Germaine Kruip, Guillaume Leblon, Tala Madani, Jill Magid, David Maljković, Bjarne Melgaard, Nathaniel Mellors, Shahryar Nashat, Erkka Nissinen, Otobong Nkanga, Katja Novitskova, Jacco Olivier, Paulina Olowska, Gabor Ösz, Hans Op de Beeck, Guillaume Paris, Michael Raedecker , Jeroen de Rijke & Willem de Rooij, Pamela Rosenkranz, Lei Saïto, Bojan Sarcević, Monika Sosnowska, Erik van der Weijde, Guido van der Werve

Frieze Art Fair, London, GB - Mounira Al Solh, Olga Balema, Yael Bartana, Tim Braden, Mounir Fatmi, Armen Eloyan, Alicia Framis, Ryan Gander, Dora García, Aïsha Khalid, Meiro Koizumi, Dora Longo Bahia, Cristina Lucas, David Maljković, Shahryar Nashat, Hans Op de Beeck, Lisa Oppenheim, Magali Reus, Amalia Pica, Fernando Sánchez Castillo, Praneet Soi

Art Rotterdam, Rotterdam, NL - Juliaan Andeweg, Karin Arink, Danielle van Ark, Olga Balema, Yael Bartana, Feiko Beckers, Tjebbe Beekman, Céline Berger, Pim Blokker, Gwenneth Boelens, Tudor Bratu, Crystal Z Campbell, Dina Danish, Charlotte Dumas, Armen Eloyan, Peggy Franck, Dora García, Voebe de Gruyter, Jasper Hagenaar, Rumiko Hagiwara, Hamza Halloubi, Arjan van Helmond, Henri Jacobs, Folkert de Jong, Krištof Kintera, Klaas Kloosterboer, Marijn van Kreij, Germaine Kruip, Jean-Baptiste Maître, Aditya Mandayam, Nathaniel Mellors, Jurriaan Molenaar, Hans Op de Beeck, Lisa Oppenheim, Femmy Otten, Maarten Overdijk, Oscar Abraham Pabón, Annaïk Lou Pitteloud, Jan van der Ploeg, Flo rian & Michael Quistrebert, Michael Raedecker, Janis Rafa, Fernando Sánchez Castillo, Dieuwke Spaans, Fraser Stewart, Jay Tan, Jennifer Tee, Derk Thijs, Esther Tielemans, Reinaart Vanhoe, Wouter Venema, Evi Vingerling, Marijke van Warmerdam

Amsterdam Art Fair, Amsterdam, NL - Juliaan Andeweg, Nathan Azhderian, Olga Balema, Yael Bartana, Tjebbe Beekman, Persijn Broersen en Margit Lukács, Ruta Butkute, Olga Chernysheva, Dina Danish, Koen Doodeman, Charlotte Dumas, Jakup Ferri, Peggy Franck, Michaela Frühwirth, Meschac Gaba, Inti Hernandez, Marijn van Kreij, Joost Krijnen, Gabriel Lester, Alexandra Leykauf, Jean-Baptiste Maître, Lara de Moor, Otobong Nkanga, Lisa Oppenheim, Oscar Pabón, Jan van der Ploeg, Florian & Michael Quistrebert, Jimmy Robert, Jennifer Tee, Esther Tielemans, Roland Versloot, Helen Verhoeven, Evi Vingerling, Stephen Wilks 1.9 (OUD) RESIDENTS IN MUSEALE COLLECTIES MUSEALE COLLECTIES IN NEDERLAND (selectie) Van Abbemuseum, Eindhoven - Tiong Ang, Karin Arink, Erzsébet Baerveldt, Mark Bain, Yael Bartana, Abdellatif Benfaidoul, Manon de Boer, Jeroen Eisinga, Henri Jacobs, A.P. Komen / Karen Murphy, David Maljkovic, Ahmet Ögüt, Michael Raedecker, Jewyo Rhii, de Rijke / de Rooij, Julika Rudelius, Jennifer Tee, Esther Tielemans, Guido van der Werve, Marijke van Warmerdam, Edwin Zwakman Museum Beelden aan zee, Scheveningen - Antoine Berghs, Karel Goudsblom, Shuo Liang, Atelier van Lieshout, Erick de Lyon, Iris Le Rütte, Elisabet Stienstra, Berend Strik, Linda Verkaaik Museum van Bommel van Dam, Venlo - Antoine Berghs, Sebastián Diaz Morales, Suzan Drummen, Judith Krebbekx, Esther Tielemans, Roy Villevoye Bonnefantenmuseum, Maastricht - Antoine Berghs, David Claerbout, Suzan Drummen, Gijs Frieling, Mathilde ter Heijne, Fransje Killaars, Judith Krebbekx, Marijn van Kreij, Karen Sargsyan, Helen Verhoeven, Evi Vingerling, Roy Villevoye Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam - Liesbeth Abbenes, Carlos Amorales, Karin Arink, Gijs Assmann, Yael Bartana, David Claerbout, Thomas Demand, Driessens & Verstappen, Suzan Drummen, Moritz Ebinger, Jeroen Eisinga, Alicia Framis, Ryan Gander, Henri Jacobs, Klaas Kloosterboer, Meiro Koizumi, Paul Kooiker, Kiki Lamers, Gabriel Lester, Erkka Nissinen, Serge Onnen, Jan van der Ploeg, Liza May Post, Wouter van Riessen, Berend Strik, Fiona Tan, Roy Villevoye, Evi Vingerling, Marijke van Warmerdam, Guido van der Werve, Sylvie Zijlmans, Edwin Zwakman

Centraal Museum, Utrecht - Karin Arink, Otto Berchem, Hans Broek, Machteld van Buren, Marieke van Diemen, Driessens & Verstappen, Suzan Drummen, Moritz Ebinger, Willehad Eilers, Ab van Hanegem, Hans van Houwelingen, Henri Jacobs, Fransje Killaars, Klaas Kloosterboer, Paul de Kort, Marijn van Kreij, Kiki Lamers, Jans Muskee, Rinke Nijburg, Fernando Sánchez Castillo, Sandro Setola, Dieuwke Spaans, Berend Strik, Robert Suermondt, Derk Thijs, Koen Vermeule, Roy Villevoye, Sylvie Zijlmans, Edwin Zwakman Museum Jan Cunen, Oss - Merina Beekman, Elspeth Diederix, Henri Jacobs Museum Het Domein, Sittard - Eylem Aladogan, Maura Biava, Suzan Drummen, Charlotte Dumas, Meschac Gaba, Arjan van Helmond, Hans van Houwelingen, Folkert de Jong, Germaine Kruip, Gabriel Lester, Shuo Liang, Bjarne Melgaard, Serge Onnen, Hans Op de Beeck, Liza May Post, Wouter van Riessen, Aegide Rings, Berend Strik, Fiona Tan, Jennifer Tee, Roy Villevoye, Marijke van Warmerdam, Edwin Zwakman Dordrechts Museum, Dordrecht - Hans Broek, Elspeth Diederix, Wouter van Riessen De Hallen/Frans Hals Museum, Haarlem - Sema Bekirovic, Martha Colburn, Jeroen Eisinga, Jakup Ferri, Kirsten Geisler, Arnoud Holleman, Ellen Kooi, Meiro Koizumi, Thomas Manneke, Nathaniel Mellors, Annemarie Nibbering, Gabor Ösz, Pablo Pijnappel, Jannie Regnerus, Julika Rudelius, Pilvi Takala, Fiona Tan, Pascale Ticheler, Roy Villevoye, Guido van der Werve, Ton Zwerver Fries Museum, Leeuwarden - Ko Aarts, Paula van Ameyde, Tiong Ang, Emmanuelle Antille, Gijs Assmann, Erzsébet Baerveldt, Antoine Berghs, Mattijs van den Bosch, Machteld van Buren, Gijs Frieling, Meschac Gaba, Kirsten Geisler, Marnix Goossens, Ab van Hanegem, Una Henry, Saskia Janssen, Mark Kent, Klaas Kloosterboer, A.P. Komen & Karen Murphy, Ellen Kooi, Paul Kooiker, Lin de Mol, Rinke Nijburg, Thomas Raat, Jannie Regnerus, Wouter van Riessen, Dieuwke Spaans, Berend Strik, Pascale Ticheler, Esther Tielemans, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Roy Villevoye Gemeentemuseum, Den Haag - Tjebbe Beekman, Charlotte Dumas, Marnix Goossens, Dirk Kome, Hans Op de Beeck, Jan van der Ploeg, Michael Raedecker, Fiona Tan Gemeentemuseum Helmond, Helmond - Lars Arrhenius, Yael Bartana, Koen Vermeule Huis Marseille, Amsterdam - Charlotte Dumas, Gert Jan Kocken, Antoinette Nausikaa, Marijke van Warmerdam, Edwin Zwakman, Sylvie Zijlmans Museum Arnhem, Arnhem - Tiong Ang, Karin Arink, Erzsébet Baerveldt, Antoine Berghs, Melanie Bonajo, Meschac Gaba, Voebe de Gruyter, Mathilde ter Heijne, Saskia Janssen, Fransje Killaars, Kiki Lamers, Monali Meher, Rinke Nijburg, Hans Op de Beeck, Wouter van Riessen, Julika Rudelius, Elisabet Stienstra, Fiona Tan, Sylvie Zijlmans LIMA distributie collectie (voorheen NIMk), Amsterdam - Carlos Amorales, Emmanuelle Antille, Mark Bain, Yael Bartana, James Beckett, Melanie Bonajo, Jasper van den Brink, Persijn Broersen en Margit Lukács, Roy Cerpac, Yin-Ju Chen, Sonia Cillari, Sebastián Diaz Morales, Driessens en Verstappen, Constant Dullaart, Marcelo Expósito, Alicia Framis, Dora García, De Geuzen, Frederieke Jochems, A.P. Komen en Karen Murphy, Gabriel Lester, Lin de Mol, Jacco Olivier, Els Opsomer, Esther Polak, Sara Rajaei, Julika Rudelius, Pilvi Takala, Fiona Tan, Roy Villevoye, Bea de Visser, Giny Vos, Pia Wergius, Guido van der Werve, Måns Wrange, Nina Yuen Noordbrabants Museum, Den Bosch - Gijs Frieling, Marijn van Kreij, André Kruysen, Sylvie Zijlmans De Pont, Tilburg - Hans Broek, David Claerbout, Charlotte Dumas, Fiona Tan Sm’s Stedelijk Museum ‘s Hertogenbosch, Den Bosch - Gijs Assmann, Jörgen Leijenaar SCHUNCK*, Heerlen - Wafaue Ahalouch el Keriasti, Tim Ayres, Erzsébet Baerveldt, Maria Barnas, Suzan Drummen, Charlotte Dumas, Arjan van Helmond, Fransje Killaars, Arnout Killian, Carla Klein, Klaas Kloosterboer, Michael de Kok, Rinke Nijburg, Alice Nikitinova, Jan van der Ploeg, Thomas Raat, Wouter van Riessen, Marjolein Rothman, Machiel van Soest, Berend Strik,

Maurice van Tellingen, Esther Tielemans, Helen Verhoeven, Koen Vermeule, Roy Villevoye Stedelijk Museum Amsterdam, Amsterdam - Hans Aarsman, Ko Aarts, Eylem Aladogan, Tiong Ang, Lars Arrhenius, Tim Ayres, Erzsébet Baerveldt, Yael Bartana, James Beckett, Tjebbe Beekman, Maura Biava, Rossella Biscotti, Hans Broek, Persijn Broersen en Margit Lukács, Lonnie van Brummelen, Machteld van Buren, Martha Colburn, Brody Condon, Elspeth Diederix, Driessens en Verstappen, Jeroen Eisinga, Hala Elkoussy, Titia Ex, Zachary Formwalt, Ryan Gander, Gijs Frieling, Marnix Goossens, Voebe de Gruyter, Ab van Hanegem, Arnoud Holleman, Pierre Houcmant, Runa Islam, Henri Jacobs, Fransje Killaars, Klaas Kloosterboer, A.P. Komen / Karen Murphy, Gert Jan Kocken, Meiro Koizumi, W.J.M. Kok, Helga Kos, Marijn van Kreij, Germaine Kruip, Kiki Lamers, Jörgen Leijenaar, Gabriel Lester, Fang Lijun, Jean-Baptiste Maître, David Maljković, Thomas Manneke, Cary Markerink, Ton Martens, Bjarne Melgaard, Vika Mitrichenka, Lucia Nimcova, Monica Nouwens, Francisca Nuñez, Paulina Olowska, Gabor Ösz, Paulien Oltheten, Anne van de Pals, Liza May Post, Michael Raedecker, Maarten de Reus, Jeroen de Rijke, Jimmy Robert, Willem de Rooij, Joshua Rozenman, Julika Rudelius, Monika Sosnowska, Georgina Starr, Berend Strik, Robert Suermondt, Fiona Tan, Jennifer Tee, Derk Thijs, Helen Verhoeven, Koen Vermeule, Roy Villevoye, Marijke van Warmerdam, Guido van der Werve, Monika Wiechowska, Frits Marnix Woudstra, Edwin Zwakman, Christiaan Zwanikken, Ton Zwerver Stedelijk Museum De Lakenhal, Leiden - Maurice Braspenning, Gijs Frieling, Henri Jacobs, Claudia Kölgen Stedelijk Museum Schiedam, Schiedam - Karin Arink, Erzsébet Baerveldt, Henri Jacobs, Fransje Killaars, Gert Jan Kocken, A.P. Komen / Karen Murphy, Jurriaan Molenaar, Micha Patiniott, Berend Strik, Esther Tielemans, Koen Vermeule, Ronald Versloot, Giny Vos, Sylvie Zijlmans, Ton Zwerver De Vleeshal, Middelburg - Dora Garcia, Henri Jacobs, Fransje Killaars, Liza May Post, Wouter van Riessen, Marijke van Warmerdam MUSEALE COLLECTIES IN BUITENLAND (selectie) BELGIË MUHKA, Antwerpen - Manon de Boer, Paul Casaer, David Claerbout, Eric Colpaert, Tina Gillen, Fransje Killaars, Hans Op de Beeck, Liza May Post, Boy Stappaerts, Patrick Vanden Eynde, Jurgen Voordeckers, Marijke van Warmerdam S.M.A.K., Gent – Jeroen Allart, David Claerbout, Koen De Decker, Alicia Framis, Meschac Gaba, Vincent Geyskens, Tina Gillen, Bjarne Melgaard, Hans Op de Beeck, Liza May Post, Patrick Vanden Eynde, Marijke van Warmerdam DUITSLAND Museum Abteiberg, Möndchengladbach - Mathilde ter Heijne, Paulina Olowska, de Rijke / de Rooij Sammlung Goetz, München - Emmanuelle Antille, David Claerbout, de Rijke / de Rooij, Thomas Demand, Mathilde ter Heijne, Jacco Olivier, Michael Raedecker, Tim Stoner, Fiona Tan, Guido van der Werve FRANKRIJK Centre Pompidou, Paris – Mounira Al Solh, Mark Bain, Yael Bartana, Marc Bauer, James Beckett, Michael Blum, David Claerbout, Attila Csörgö, Thomas Demand, Sebastián Diaz Morales, Rebecca Digne, Malachi Farrell, Anna Franceschini, Meschac Gaba, Ryan Gander,

Dora García, Pierre Houcmant, Sonia Khurana, Judit Kurtag, Guillaume Leblon, Goddy Leye, Alexandra Leykauf, Fang Lijun, Cristina Lucas, David Maljkovic, Nora Martirosyan, Shahryar Nashat, Rika Noguchi, Hans Op de Beeck, Els Opsomer, Muzi Quawson, Julika Rudelius, Fernando Sánchez Castillo, Monika Sosnowska, Georgina Starr, Fiona Tan, Philippe TerrierHermann, Marijke van Warmerdam GROOT-BRITTANNIË Tate Collection - Carlos Amorales, Mahmoud Bakhshi, Yael Bartana, Olga Chernysheva, Thomas Demand, Sebastián Diaz Morales, Hala Elkoussy, Meschac Gaba, Ryan Gander, Emre Hüner, Runa Islam, Sung Hwan Kim, Tala Madani, David Maljkovic, Nathaniel Mellors, David Osbaldeston, Liza May Post, Michael Raedecker, Smith / Stewart, Monika Sosnowska, Georgina Starr, Fiona Tan ITALIË Museo Madre, Naples – Thomas Demand, Francesca Grilli, Paulina Olowska, Katarina Zdjelar Fondazione MAXXI, Roma – Moshekwa Langa, Michael Raedecker LUXEMBURG MUDAM, Luxembourg – Carlos Amorales, Emmanuelle Antille, Manon de Boer, Lonnie van Brummelen, Yaima Carrazana Ciudad, David Claerbout, Attila Csörgö, Thomas Demand, Dominique Ghesquière, Tina Gillen, Gabriel Lester, David Maljkovic, Lucia Nimcova, Fernando Sánchez Castillo, Bojan Sarcevic, Vera Weisgerber, Marijke van Warmerdam SPANJE MACBA, Barcelona - Manon de Boer, Marcelo Expósito, Dora García, Katarina Zdjelar MUSAC - Museo de Arte Contemporáneo de Castilla y León, Léon - Carlos Amorales, Alicia Framis, Dora García, Kirsten Geisler, Ellen Kooi, Cristina Lucas, Fernando Sánchez Castillo, Fiona Tan VERENIGDE STATEN Museum of Modern Art, New York (NY) - Carlos Amorales, Yael Bartana, Manon de Boer, Miriam Böhm, Lonnie van Brummelen, Olga Chernysheva, David Claerbout, Martha Colburn, Thomas Demand, Yvonne Dröge-Wendel, Francesca Gabbiani, Ryan Gander, David Hominal, Runa Islam, Moshekwa Langa, Fang Lijun, David Maljkovic, Bjarne Melgaard, Shahryar Nashat, Paulina Olowska, Lisa Oppenheim, de Rijke/de Rooij, Michael Raedecker, Monika Sosnowska, Georgina Starr, Guido van der Werve ZWEDEN Moderna Museet, Stockholm – Lars Arrhenius, Yael Bartana, David Claerbout, Bjarne Melgaard, Apolonija Sustersic, Måns Wrange ZWITSERLAND Fotomuseum, Winterthur - Paulina Olowska, Liza May Post, Sara Rajaei, Georgina Starr, Anne de Vries, Stephen Wilks Migros Museum für Gegenwartskunst, Zürich - Carlos Amorales, Emmanuelle Antille, Marc Bauer, Alicia Framis, Mathilde ter Heijne, Pamela Rosenkranz, Marijke van Warmerdam

ONTWIKKELEN, ONDERNEMEN, OVERDRAGEN

2.1

DEELNAME AAN RESIDENCIES/ BUITENLANDATELIERS (SELECTIE)

2015 Atelier Holsboer, Parijs, FR - Danielle van Ark IASPIS, Stockholm/Malmö, SE - Dora García ISCP, New York (NY), US - Saskia Janssen, Raja’a Khalid, Aleksander Komarov, Pilvi Takala Luceberthuis, Bergen - Peggy Franck Pompgemaal, Den Helder - Bojan Fajfric Stichting IK, Vlissingen - Bojan Fajfric Tembe Art Studio, Moengo, SR - Lonnie van Brummelen Het Vijfde Seizoen/Willem Arntsz Hoeve, Den Dolder, NL - Anne Daems & Voebe de Gruyter 2014 Deltaworkers, New Orleans, US - Jeremiah Day AIR Berlin Alexanderplatz, Berlin, DE - Bojan Fajfric, Delphine Bedel, Olga Balema ISCP, New York (NY), US - Maura Biava, Melanie Bonajo, Michiel Ceulers, Andy Wauman IASPIS, Stockholm/Malmö, SE - Amalia Pica, Ayman Ramadan, Edward Clydesdale Thomson Künstlerhaus Bethanien, Berlin, DE - Martha Colburn WIELS, Brussel, BE - Aditya Mandayam Pompgemaal, Den Helder - Kianoosh Motallebi Het Vijfde Seizoen/Willem Arntsz Hoeve, Den Dolder, NL - Ola Vasiljeva 2013 Chinese European Art Center, Xiamen City, CN - Marjan Laaper ISCP, New York (NY), US - Paulien Oltheten, Giorgio Andreotta Calo Het Vijfde Seizoen/Willem Arntsz Hoeve, Den Dolder, NL - Hamid El Kanbouhi, Saskia Janssen IASPIS, Stockholm/Malmö, SE - Paulina Olowska, Edward Clydesdale Thomson Sundaymorning@ekwc, Den Bosch - Maarten Overdijk, Eylem Aladogan Atelier Holsboer, Parijs, FR - Femmy Otten AIR Berlin Alexanderplatz, Berlin, DE - Katarina Zdjelar Instituto Buena Bista - Curaçao - Elspeth Diederix AIR Antwerpen, BE - Rumiko Hagiwara 2.2 OPRICHTEN VAN KUNSTENAARSINITIATIEVEN Het RAIN Artists’ Initiatives Network is een netwerk van kunstenaarsplatforms door de hele wereld, opgezet door (oud-)residents van de Rijksakademie.

De kern van het netwerk bestaat uit: • Marco Paulo Rollo - CEIA, Brazilië

• • • • • •

Hama Goro - Centre Soleil d’Afrique, Mali Diego Gutierrez-Coppe - El Despacho, Mexico Sharmila Samant en Tushar Joag - Open Circle, India (beëindigd in 2008) Ade Darmawan - Ruangrupa, Indonesië Claudia Fontes - Trama, Argentinië (beëindigd in 2006) Gregg Streak - PULSE, Zuid-Afrika

Van later datum zijn de volgende initiatieven: • Goddy Leye - ArtBakery, Kameroen • Praneet Soi - Calcutta Art Research, Calcutta, India • Gregg Smith - Very Real Time, Zuid-Afrika • Abdellatif Benfaïdoul - Taleb Cherche Midi, Marokko • Banu Cennetoglu – BAS, Istanbul, Turkije (voluit Istanbul Sanat Arastirmalari Dernegi /

Istanbul Art Research Organisation) • Ali Mroivili – KARTala – Moroni, Comoren (Afrika) • Victor Kalinosi Mutale - Munandi Art Studio - Ndeke Village, Zambia • Marcel Pinas - Tembe Art Studio - Moengo, Suriname • Vitshois Mwilambwe Bondo – Kin ArtStudio – Kinshasa, Congo • Meschac Gaba – MAVA (Musée de l’Art de la Vie Active) – Cotonou, Benin 2.3 DOCENTSCHAPPEN Een groot aantal (oud-)residents is als visiting artist, lecturer of docent betrokken bij het onderwijs op academies en universiteiten in binnen- en buitenland, zowel op MA als op BA niveau.

Het onderstaande overzicht vormt een eerste - voorzichtige - inventarisatie.

NEDERLAND MASTER Dutch Art Institute, Arnhem – Ade Darmawan, Matthew Lutz-Kinoy, Rebecca Sakoun Frank Mohr Institute, Groningen – (2015-1016) Ruud Akse, Jacco Olivier, (2007-2014) Ruud Akse, Tiong Ang, Karin Arink, Sonia Cillari, Sanne Danz, Driessens & Verstappen, Gijs Frieling, Klaas Kloosterboer, Wjm Kok, Aukje Koks, Sanja Medic, Esther Polak, Berend Strik, Esther Tielemans, Guido Vlottes, Giny Vos Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, Den Haag – James Beckett, Manon de Boer, Sonia Cillari, Raviv Ganchrow, Paulien Oltheten, Esther Polak, Katarina Zdjelar MaHKU, Utrecht – Tiong Ang, Lonnie van Brummelen, Jeremiah Day, Gijs Frieling, Nicoline van Harskamp, Irene Kopelman, Liza May Post, Willem de Rooij, Praneet Soi, Edwin Zwakman Sandberg Instituut, Amsterdam – Nicoline van Harskamp, Gabriel Lester, Lisa Oppenheim Piet Zwart Instituut, Rotterdam – Eylem Aladogan, David Haines, Gabriel Lester, Nathaniel Mellors, Renée Turner, Katarina Zdjelar BACHELOR Academie van Bouwkunst, Amsterdam - Nicoline van Harskamp, Ahmet Ögüt Artez, Arnhem/Enschede – Eylem Aladogan, Gijs Assmann, Alicia Framis, Gijs Frieling, Arjan van Helmond, Saskia Janssen, Marjolein Rothman, Koen Vermeule, Evi Vingerling Gerrit Rietveld Academie, Amsterdam – Liesbeth Abbenes, Eylem Aladogan, Gijs Assmann,

Gwenneth Boelens, Maze de Boer, Rachel de Boer, Dina Danish, Yvonne Dröge-Wendel, Nickel van Duijvenboden, Suzan Drummen, Koen Ebeling Koning, Marianne Flotron, Michaela Frühwirth, Miklos Gaal, Hermann Gabler, Ellert Haitjema, Arnoud Holleman, Saskia Janssen, Jean Bernard Koeman, Klaas Kloosterboer, Wjm Kok, Paul Kooiker, Bastienne Kramer, Gabriel Lester, Vika Mitrichenka, Audrey Ng, Otobong Nkanga, Serge Onnen, Monica de Miguel Rubio, Rebecca Sakoun, Riek Sijbring, Rebecca Stephany, Jennifer Tee, Edward Clydesdale Thomson, Marianne Vierø, Sylvie Zijlmans, Ton Zwerver Hogeschool voor de Kunsten, Utrecht - Jasper Hagenaar, Arjan van Helmond, Frank Koolen, Marjolijn de Wit Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, Den Haag – Maura Biava, Sonia Cillari, Dina Danish, Miklos Gaal, Voebe de Gruyter, David Haines, Hans van Houwelingen, Judith van IJken, Klaas Kloosterboer, Frank Koolen, Katrin Korfmann, Andre Kruysen, Willem Moeselaar, Rinke Nijburg, Monica Nouwens, Femmy Otten, Esther Polak, Renee Turner, Ola Vasiljeva Willem de Kooning Academie, Rotterdam – Karin Arink, Marnix Goossens, Reinaart Vanhoe Academie Beeldende Kunsten, Maastricht – Antoine Berghs Academie Minerva, Groningen – Suzan Drummen, Petra Morenzi, Rein Jelle Terpstra INTERNATIONAAL MASTER CCA Kitakyushu, Kitakyushu, JP - Jimmy Robert (guest professor Research Program) Ecole cantonale d’art du Valais, Sierre, CH - Gregg Smith (professor) Finnish Academy of Fine Arts, Helsinki, FI - Tero Nauha (lecturer) Goldsmiths, University of London, London, GB - Nathaniel Mellors (visiting tutor) Leeds Metropolitan University, Leeds, GB - Nathaniel Mellors (senior tutor) L’Université Paris 8, Paris, FR - Gregg Smith (workshops) Peck School of the arts, University of Winsconsin, Milwaukee, US - Marcelino Stuhmer (professor) Royal College of Art, London, GB - Yvonne Dröge Wendel (guest lecturer) BACHELOR Art School MAA, Helsinki, FI - Tero Nauha (lecturer) Ecole cantonale d’art du Valais, Sierre, CH - Gregg Smith (workshops) Ecole Nationale des Beaux Arts, Paris, FR - Guillaume Paris (professor New Media) ETH Zürich, CH - Sara Masüger (lecturer) Finnish Academy of Fine Arts, Helsinki, FI - Tero Nauha (lecturer) Fundação Armando Álvares Pentead (FAAP), São Paulo, BR - Dora Longo Bahia (lecturer) Leeds Metropolitan University, Leeds, GB - Nathaniel Mellors (senior tutor) Montserrat College of Art, Beverly (MA), US - Saskia Janssen (visiting artist, guest lecturer) Peck School of the arts, University of Winsconsin, Milwaukee, US - Marcelino Stuhmer (professor) Ruskin School of Art, Oxford University, Oxford, GB - Nathaniel Mellors (visiting tutor) The Cooper Union School of Art, New York (NY), US - Jill Magid (professor) Universidad Tecnológica Equinoccial, Quito, EC - Andrea Boada Páramo (guest lecturer) Universidade do Estado de Santa Catarina (UDESC), Santa Catarina, BR - Dora Longo Bahia (lecturer) Universität Karlsruhe, Karlsruhe, DE - Stephen Craig (professor)

2.4

ONTVANGEN FELLOWHIPS

2015 Buitenlandse overheden en fondsen Shigeo Arikawa - Japanese Agency for Cultural Affairs; Young Eun Kim, Jisun Kim, Noah Ryu - Arts Council Korea; Adrian Melis - Secretaría de Estado de Cultura España; Aykan Safoğlu, belit sağ - SAHA Association, Mercedes Azpilicueta - Gai Movin’ Up; Jouni Toni - Kone Foundation; Pauline Curnier Jardin, Naïmé Perrette - Institut Français des Pays-Bas; Christine Moldrickx - Kunststiftung NRW; Christine Moldrickx - Ministerium fur FKJKS NordRhein Westfalen; Josefin Arnell - Dr. Rech Wallenberg Foundation; Hamza Hallboubi Vlaamse Gemeenschap, Kunsten en Erfgoed; Thierry Oussou - John Walkden; algemeen fellowship - HAFF (Holland America Friendship Foundation) Bedrijven Geo Wyeth - IMC Atelier; Johann Arens - KPN Studio; Gareth Nyandoro - KRC Collection; algemeen fellowship - TEVA Europe Fondsen/stichtingen binnenland Eva Spierenburg, Fraser Stewart - Stichting Elise Mathilde Fonds; Lisa Reitmeier, Caterina Silva - Van Bijleveltstichting; Juliaan Andeweg, Mercedes Azpilicueta, Koen Doodeman, Alex Farrar, Marije Gertenbach, Matthijs Munnik, Eva Spierenburg, Robbert Weide, Aimée Zito Lema - Prins Bernhard Cultuurfonds; Thierry Oussou - Bredenoord; Marije Gertenbach - Stichting Kees Verwey; algemene fellowships - Prof. August Allebé Fonds/ Willem F.C. Uriôtfonds, De Nederlandsche Bank Particulier Wouter Venema - Machteld Vos en Willem Sijthoff; Shigeo Arikawa - Tom en Yvonne de Swaan; Catherine Biocca - Cees en Inge de Bruin - Heijn; Koen Doodeman - Henk en Victoria de Heus; Sam Samiee - Rien Meppelink 2014 Buitenlandse overheden en fondsen Shigeo Arikawa – Japanese Agency for Cultural Affairs; Ruta Butkute – Ministry of Culture of the Republic of Lithuania; Jisan Ahn, Young Eun Keem, Jisun Kim – Arts Council Korea; Carlos Irijalba, Adrian Melis – Secretaría de Estado de Cultura España; Aykan Safoğlu, belit sağ – SAHA Association, Caterina Silva – Gai Movin’ Up; Jouni Toni – Kone Foundation; Chi-Yu Wu – Ministry of Culture Taiwan/Department of Cultural Development; Janis Rafa – Onassis Foundation; Quynh Dong – Pro Helvetia/The Swiss Art Council Bedrijven Riley Harmon – IMC Atelier; Em’kal Eyongakpa – Indofin Group; Masha Ru – KPN Studio; Müge Yilmaz – KRC Collection Fondsen/stichtingen binnenland Joost Krijnen, Wouter Venema – Stichting Elise Mathilde Fonds; Marcel van den Berg, Justin Gosker – Van Bijleveltstichting; Paulien Barbas - Stichting Dr. Hendrik Muller’s Vaderlandsch Fonds; Nickel van Duijvenboden, belit sağ, Fraser Stewart, Wouter Venema - Prins Bernhard Cultuurfonds / Knecht-Drenth Fonds; Johann Arens, Jay Tan Prins Bernhard Cultuurfonds / Peter Paul Peterich Fonds; Smi Vukovic – Stichting Kees Verwey Particulier Jouni Toni - Rijkman en Irene Groenink – Verboon; Ehsan Ul Haq - Machteld Vos en Willem Sijthoff; Gareth Nyandoro – Tom en Yvonne de Swaan; Mehraneh Atashi – Cees en Inge de Bruin – Heijn; Paul Beumer – Henk en Victoria de Heus; Sam Samiee – Rien Meppelink 2013 Buitenlandse overheden en fondsen Jisan Ahn, Goeun Bae - Arts Council Korea; Felix Burger - Kunststiftung NRW (DE); Quynh Dong - Pro Helvetia, The Swiss Art Council; Karishma D’souza - Inlaks Shivdasani Foundation & Government of Goa (IN); Carlos Irijalba - Ministerio de Cultura España & Stichting Pasión; Zhana Ivanova - Fiorucci Art Trust; Janis Rafailidou - Alexander S Onassis Foundation (GR) Bedrijven Crystal Z. Campbell - TEVA Europe; Jeannoux van Deijck - Hurks Groep; Admire

Kamudzengerere - 1000 Steps B.V.; Kate Levant - IMC Atelier; Katja Novitskova - KPN Atelier; Magali Reus - KRC Collection; Dusan Rodic - ARCADIS; Fondsen/stichtingen binnenland - Paulien Barbas - M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting; Marcel van den Berg, Dimitar Genchev - Stichting Elise Mathilde Fonds, Crystal Z. Campbell Stichting Niemeijer Fonds; Nicoline Timmer, Smi Vukovic - Van Bijleveltstichting; Miko Veldkamp - Stichting Dr. Hendrik Muller’s Vaderlandsch Fonds; Bert Jacobs - Fundatie ‘Van den Santheuvel Sobbe’ / Breitnerfonds; Paulien Barbas, Marcel van den Berg, Katja Novitskova, Magali Reus - Prins Bernhard Cultuurfonds / Knecht-Drenth Fonds; Paul Beumer, Joost Krijnen - Prins Bernhard C$ultuurfonds / Fonds Jong Talent en Straver Fonds; Tim Breukers - Prins Bernhard Cultuurfonds / De By-van der Heyden Fonds; Justin Gosker, Masha Ru - Prins Bernhard Cultuurfonds / Peter Paul Peterich Fonds; Particulier Danielle van Ark - Rijkman en Irene Groenink - Verboon; Mehraneh Atashi Machteld Vos en Willem Sijthoff; Em’Kal Eyongakpa - Tom en Yvonne de Swaan; Oscar Abraham Pabón - Cees en Inge de Bruin - Heijn; Cheng Ran - Henk en Victoria de Heus; Dan Walwin G.E. Loudon Esq. and M. Loudon Esq.

Juliaan Andeweg (NL) Johann Arens (DE/NL) Josefin Arnell (SE/NL) Shigeo Arikawa (JP) Mercedes Azpilicueta (IT/AR/NL) Mahmoud Bakhshi (IR) Catherine Biocca (IT/DE) Ruta Butkute (LT/NL) Pauline Curnier Jardin (FR) Dit-Cilinn (SE/TH/DE) Koen Doodeman (NL) Nickel van Duijvenboden (NL) Olivia Dunbar (CA/NL) Alex Farrar (GB/NL), Chen Feng (CN) Marije Gertenbach (NL) Margaret Haines (CA/US) Hamza Halloubi (MA) Riley Harmon (US) Tamar Harpaz (IL/US) Young Eun Kim (KR/NL) Jisun Kim (KR) Kareem Lotfy (EG/NL) Adrian Melis (CU/ES) Christine Moldrickx (DE) Matthijs Munnik (NL) Gareth Nyandoro (ZW) Thierry Oussou (BJ) Naïmé Perrette (FR) Agnieszka Polska (PL) Lisa Reitmeier (DE) Noah Ryu (KR) Aykan Safoğlu (TR/DE) belit sağ (TR/NL) Sam Samiee (IR/NL) Caterina Silva (IT) Eva Spierenburg (NL) Fraser Stewart (GB/NL) Jay Tan (GB/NL) Robbert Weide (NL) Jouni Toni (FI) Ehsan Ul Haq (PK) Wouter Venema (NL) Chi-Yu Wu (TW) Geo Wyeth (US) Aimée Zito Lema (NL/AR) www.rijksakademie.nl Rijksakademie van beeldende kunsten Eindredactie: Sandra Felten en Danielle Kars / mei 2016