Jaarverslag 2023

JAARVERSLAG

•

Eén coalitie tegen ondermijning in de regio

DIT IS RIEC DEN HAAG

Den Haag

Wij zijn het RIEC Den Haag. Een netwerk waarin diverse partners samenwerken tegen ondermijnende criminaliteit. Met trots presenteren wij u dit jaarverslag 2023, waarin u leest over onze gezamenlijke activiteiten en successen.

Wij wensen u veel leesplezier.

LANDELIJKE PARTNERS

Het Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC) Den Haag is een netwerkorganisatie en platform voor het uitwisselen van kennis en informatie, in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit in de regio Den Haag. De ambities van het RIEC Den Haag zijn vastgelegd in het document: één coalitie tegen ondermijning in de regio Den Haag.

Het RIEC-bureau ondersteunt de bovenstaande partners bij hun aanpak. Door inzicht te krijgen in de activiteiten van de ondermijnende criminaliteit, het versterken van het (lokale) bewustzijn ervan, en door te ondersteunen en aan te jagen. Verder stimuleert het RIEC-bureau de ontwikkeling van gezamenlijk regionaal beleid in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit.

FOCUSGEBIEDEN:

DRUGSCRIMINALITEIT EN MENSENHANDEL

Het RIEC-samenwerkingsverband heeft twee focusgebieden: samen bestrijden we drugscriminaliteit en mensenhandel, waar arbeidsuitbuiting onderdeel van is.

DRUGSCRIMINALITEIT

Drugscriminaliteit is een veelomvattend probleem in de regio Den Haag en komt in elke gemeente voor. Criminelen maken misbruik van de logistieke knooppunten en kwetsbare branches en ronselen jongeren voor drugscriminaliteit.

De aantrekkingskracht van (snel) geld

In de drugshandel gaat veel geld om. Hierdoor zijn geweld, witwassen en corruptie onlosmakelijk met elkaar verbonden. Incidenten raken ook onschuldige burgers in hun leefomgeving en via witwassen komt crimineel verdiend geld in de bovenwereld terecht. Daarnaast levert dumping van drugsafval milieuschade op en kost het opruimen ervan de samenleving geld. Aandacht blijft nodig voor jongeren die verleid worden door de mogelijkheid om snel geld te verdienen met (drugs)criminaliteit.

Logistieke knooppunten

Drugscriminaliteit vindt plaats via verschillende logistieke knooppunten, zoals de haven van Scheveningen, het buitengebied, bedrijventerreinen en in diverse kwetsbare branches zoals de sierteelt, transport en vastgoed.

MENSENHANDEL

Mensenhandel heeft verschillende verschijningsvormen: arbeidsuitbuiting, criminele uitbuiting en seksuele uitbuiting. Binnen het RIEC Den Haag ligt de focus op arbeidsuitbuiting en criminele uitbuiting.

Arbeidsuitbuiting

In de regio Den Haag is een aantal sectoren kwetsbaar voor arbeidsuitbuiting. Wanneer migranten door een werkgever zowel geworven, gehuisvest als tewerkgesteld worden, zijn zij sneller afhankelijk en kwetsbaarder voor uitbuiting. Het zicht op waar en onder welke omstandigheden kwetsbare doelgroepen wonen en werken is beperkt. Er zijn veel minder slachtoffers in beeld dan het geschatte totaal.

Criminele uitbuiting

Deze vorm van uitbuiting houdt in dat het slachtoffer gedwongen wordt criminele activiteiten te verrichten. Het is van belang dat we ons als RIEC-partners bewust zijn dat daders ook slachtoffers kunnen zijn die onder dwang handelen. Volgens de politie vindt dit voornamelijk plaats bij drugsdelicten, waarbij slachtoffers soms erg jong zijn.

In november 2023 kwamen diverse RIEC-partners uit de regio Den Haag samen om te spreken over het onderwerp mensenhandel. Deelnemende partijen waren o.a. de Nederlandse Arbeidsinspectie, Vreemdelingenpolitie (AVIM), Zorg- en Veiligheidshuis Haaglanden en functionarissen mensenhandel van diverse gemeenten. Een dag vol ontmoeten en actie om de ketensamenwerking te versterken.

Het bestrijden van ondermijnende criminaliteit vraagt om één krachtige overheid en samenwerking tussen gemeenten, Politie, Openbaar Ministerie, Belastingdienst, Arbeidsinspectie en vele anderen. In de RIEC-samenwerking heerst trots over behaalde successen, maar is er ook het besef dat criminelen niet stil zitten, terwijl partners de druk voelen van veel taken en schaarse middelen. “Als de druk hoog is, zoek elkaar op en versterk elkaar”.

Op een winterse dag in december 2023 spreken drie personen elkaar die nauw betrokken zijn bij het RIEC Den Haag. Lies Spruit, burgemeester van Lisse, Han Weber, burgemeester van Zuidplas en Ilona Kalksma, Hoofd RIEC Den Haag. Tot 31 december was Lies ‘Portefeuillehouder Ondermijning’. Zij was nauw betrokken bij de ontwikkeling van de RIECsamenwerking en draagt het stokje over aan Han.

Hoe kijken jullie terug op 2023?

Lies Spruit: “Dan kijk ik ook wat langer terug en hoe 2023 zich verhoudt tot vroegere jaren. We komen uit een periode waarin de RIEC-samenwerking in de regio nog in de kinderschoenen stond. In 2018 dienden we een versterkingsplan in bij het ministerie van JenV.

Dat plan speelde vooral in op uitdagingen in individuele gemeenten. We kregen daar best wat commentaar op.

In de nieuwe ronde hebben we daarvan geleerd. De ‘Ontwikkelstrategie 2023 en verder’ biedt ons echt een gezamenlijke basis voor activiteiten in de hele regio. In 2023 hebben we volgens dit plan gewerkt en behoorlijk wat in beweging gekregen.”

Han Weber: “Lies heeft samen met Ilona en de partners echt iets van de RIEC-samenwerking gemaakt. We zijn het pionieren voorbij en zijn trots op waar we nu staan. Mijn doel als nieuwe portefeuillehouder ondermijning is om dat te bestendigen en uit te bouwen. >

“Als de druk hoog is, zoek elkaar op en versterk elkaar”

Ondermijning is een veelkoppig monster. Een gemeente kan en mag andere dingen dan de politie of douane. Daarom verstevigen we de verbinding met partners; zo nemen voortaan de Koninklijke Marechaussee en de Provincie Zuid-Holland deelnemen aan de stuurgroep RIEC. Het is mooi dat we nu ook programmatisch werken. Bij elk programma haken we steeds de relevante partners aan, inclusief burgers en bedrijven.

Ilona Kalksma: “Ik ben er trots op hoe we ons als RIEC-bureau hebben ontwikkeld. Dit bureau is van en voor de partners. We hebben mooie programma’s gestart, zoals ‘Dealbreakers’ en ‘Aanpak Buitengebied’.

We proberen partners continu op creatieve manieren te ondersteunen. Zo experimenteren we als RIECbureau met het detacheren van personeel bij kleinere gemeenten zoals Zoeterwoude en Midden-Delfland. Zij helpen een gemeente tijdelijk bij het opstellen van ondermijningsbeleid en het vergroten van bewustzijn over ondermijning. Dit heeft aanzienlijke impact en stimuleert blijvende veranderingen.

Tot slot ben ik trots op ‘Team Boost’ dat is geïntroduceerd bij de politie, met de hulp van regionale versterkingsmiddelen. In dit team brengen studenten

en jongeren in een Leer-Arbeidsplaats innovatie en ondersteuning aan de politie.

Waar lag in 2023 de nadruk op? Repressie, preventie of beiden?

Han Weber: “Ons doel is het verminderen van de aantrekkingskracht van criminaliteit. Dat doen we langs drie wegen: repressie, preventie én perspectief. Bij repressie heeft iedereen wel een beeld. Je wilt de pakkans vergroten, zodat minder mensen het risico aandurven om iets crimineels te doen. Met preventie en voorlichting motiveren we burgers en bedrijven om verdachte situaties te melden en criminelen niet te helpen met bijvoorbeeld witwassen, waardoor crimineel geld in de bovenwereld terechtkomt.

Met perspectief doel ik bijvoorbeeld op samenwerken met de provincie aan het verbeteren van het perspectief voor ondernemers in landelijke gebieden. Zij worden geconfronteerd met hoge energie- en grondstofprijzen en onzekerheid omtrent regelgeving. Een ondernemer die vertrouwen heeft in de toekomst van zijn bedrijf, denkt wel twee keer na voordat hij die toekomst op het spel zet. Bijvoorbeeld door een loods te verhuren, zonder te weten wat daar wordt opgeslagen of gefabriceerd.

Alle drie de strategieën vormen één samenhangend geheel dat de aantrekkingskracht van criminaliteit moet verlagen.”

Wat kan de RIEC-samenwerking verder verbeteren?

Han Weber: “Het vieren van successen is cruciaal. Een positieve sfeer werkt als een magneet. Kijk naar

“Alle drie de strategieën vormen één samenhangend geheel dat de aantrekkingskracht van criminaliteit moet verlagen.”

‘Dealbreakers’, een programma dat jonge aanwas in drugscriminaliteit tegengaat. We zien nu een dominoeffect: steeds meer gemeenten willen meedoen. Dit laat zien dat je voor meer impact niet altijd harder hoeft te werken. Samen kun je meer.

Ook moeten we gewoon open zijn naar elkaar toe. In het veiligheidsdomein is het behoorlijk druk: veel taken en soms tekort aan mensen. We herkennen allemaal wel dat je dan geneigd bent om je terug te trekken in je eigen werk. Maar juist dan is het belangrijk dat je een stap naar voren zet en vertelt waar je tegenaan loopt. Misschien kan een partner je helpen”.

Lies, wat hoop je voor het RIEC Den Haag nu je de portefeuille ondermijning overdraagt?

Lies Spruit: ”Ik ben echt blij dat we het hier samen doen met alle gemeenten. Het is niet zo dat een paar grote gemeenten zeggen wat belangrijk is en de kleintjes moeten volgen. Een gemeente met een klein aantal inwoners kan omgeven zijn door een groot gebied van land en water, wat gebruikt kan worden voor criminele activiteiten. Die gelijkwaardige aandacht voor gemeenten en andere partners moeten we vooral vasthouden.

Verder is het cruciaal dat elke partner blijft borgen dat privacy goed geregeld is en dat we werken vanuit ‘de bedoeling’. Er zijn mensen die met verkeerde bedoelingen proberen te kijken of we exact aan alle regels voldoen, in de hoop dat bureaucratie ons kan vertragen. Dat moeten we altijd een stap voor blijven. We houden ons aan de regels, omdat het zo hoort én om ons niet te laten afremmen.

Verder is mijn boodschap simpelweg ‘Moedig Voorwaarts!’”

Han Weber en Ilona Kalksma: “Dat gaan we zeker doen!” <

ONTWIKKELSTRATEGIE EN GOVERNANCE

ZO WERKEN WIJ

Ontwikkelstrategie: Eén coalitie tegen ondermijning 2023 en verder’ van start

In 2023 ging in de regio Den Haag de ontwikkelstrategie ‘Eén coalitie tegen ondermijning 2023 en verder’ van start. Deze strategie biedt de RIEC-partners een gezamenlijk kader om (de effecten van) ondermijnende criminaliteit te bestrijden.

De kern van deze strategie:

• De focusgebieden zijn het bestrijden van drugscriminaliteit en mensenhandel

• Het bereiken van maatschappelijke effecten staat centraal;

• Dit wordt gedaan aan de hand van vier sporen tegen ondermijnende criminaliteit;

• We versterken onze aanpak. Zo brengt elke partner de eigen organisatie op orde, versterkt de coalitie en deelt actief kennis.

Waarom

Ondermijningstafels verbeteren zichzelf

Binnen de regio Den Haag wordt in districten samengewerkt aan Ondermijningstafels (OMT’s). Daar spreken de RIEC-partners met elkaar over fenomenen en casuïstiek. Accountmanagers van het RIEC-bureau ondersteunen deze kennisuitwisseling. Aan de vijf districtelijke ondermijningstafels en één regionale ondermijningstafel vond in 2023 een evaluatie plaats van de samenwerking en zijn afspraken gemaakt over verdere verbetering.

Evaluatie van de governance

Naast de evaluatie van de samenwerking aan een aantal ondermijningstafels is ook de besturing (governance) van het RIEC-samenwerkingsverband geëvalueerd. Deze evaluatie werd afgesloten met een bijeenkomst met de voorzitters van de ondermijningstafels, het kernteam en afgevaardigden van het RIEC-bureau. De RIEC-partners concludeerden dat zij op hoofdlijnen tevreden te zijn met de huidige besturing en structuur. Waar nodig is de governance aangescherpt. Deze geactualiseerde governance is vastgelegd in de brochure

‘RIEC governance’, die regelmatig wordt besproken met partners en bij het onboarden van nieuwe partners en collega’s. <

Bereiken van maatschappelijke effecten

Wat

Vier sporen tegen ondermijnende criminaliteit Hoe

Versterken van onze aanpak

HET REGIONAAL ONDERMIJNGSBEELD VRAAGT OM TWEE FOCUSGEBIEDEN.

Aanpak drugscriminaliteit

Aanpak mensenhandel/ arbeidsuitbuiting

• Invloed criminele netwerken terugdringen

• Aantrekkingskracht criminelen op jonge aanwas verminderen

• Zichtbaar als één overheid

• Bewustzijn vergroten over gevolgen ondermijnende criminaliteit

• Ondersteuning lokale aanpak

• Versterkte financiële aanpak

• Aanpak logistieke knooppunten en kwetsbare branches

• Voorkomen van jonge aanwas

• Eigen organisatie op orde

• Eén coalitie tegen ondermijning

• Actieve kennisdeling

• Vergroten maatschappelijke weerbaarheid

CASUSSEN IN 2023, HANDHAVINGSKNELPUNTEN EN ONDERZOEKEN

51 51 casussen

3 3 afgewezen signalen

2

2 signalen in voorbereiding voor de ondermijningstafels

Thema’s

Georganiseerde drugscriminaliteit Witwassen Mensenhandel Vastgoedfraude Criminele motorbendes

21 met interventie

Bestuurlijke interventie

Afgesloten casussen

2 zonder interventie

Strafrechtelijke interventie

16 lopende cassusen

Fiscale interventie

Nieuw gestart

12 nieuwe casussen

Thema’s van de casussen

Ingebracht door overige partners

Ingebracht door Belastingdienst

Ingebracht door politie

Ingebracht door OM

Ingebracht door gemeente

Mensenhandel en -smokkel

Georganiseerde drugscriminaliteit

Witwassen en financiële malversaties

Vastgoedcriminaliteit

Criminele motorbendes (OMG’s)

Overige regionale thema’s of handhavingsknelpunten

Soorten interventie adviezen n.a.v. een casus

Bestuurlijke Interventie

Bibob interventie

Strafrechtelijke interventie

Fiscale interventie

Aantal georganiseerde ondermijningstafels in 2023

HANDHAVINGSKNELPUNTEN IN 2023

Criminele activiteiten op bedrijventerreinen

Geldstromen in de Leidse Vastgoedwereld Overslag en logistieke processen Integrale

Onder een ‘thematisch handhavingsknelpunt’ kunnen meerdere handhavingsknelpunten benoemd worden. Onder het handhavingsknelpunt ‘bedrijventerreinen’ vallen bijvoorbeeld meerdere bedrijventerreinen. Per bedrijventerrein werken diverse partners (publiek en privaat) samen.

OMG’s Criminele motorbendes

ONDERZOEKEN IN VOORBEREIDING OF LOPEND

• Onderzoek naar bereidheid onder burgers en bedrijven om vermoedens van misdaad te melden via Meld Misdaad Anoniem;

• Onderzoek naar watergebonden locaties in de regio met een ligging direct aan de binnenwateren die in verbinding staan met de zeehaven van Rotterdam;

• Onderzoek naar de aard en omvang van de gehele synthetische drugsmarkt in de regio Den Haag Dit onderzoek moet het handelingsperspectief van de partners vergroten;

• Onderzoek naar de relatie tussen de transportsector en drugscriminaliteit, gezien het feit dat de regio Den Haag een grote transportsector heeft en ligt ingeklemd tussen o.a. de Rotterdamse haven, de bloemenveilingen en Schiphol;

• Interregionaal onderzoek naar (door)verhuur van Duitse voertuigen voor criminele doeleinden;

• Onderzoek naar witwassen via grootschalige evenementen, in afstemming met de gemeente Den Haag en het OM;

• Verdiepende vastgoedscan per gemeente (op verzoek) die een gemeente helpt verdere analyses te doen naar onregelmatigheden in vastgoedtransacties;

• Risicoscan Weerbare Sierteelt met kwetsbaarheden op een van de veilingsterreinen van Royal Flora Holland.

AFGERONDE ONDERZOEKEN IN 2023

• Onderzoek naar witwassen via vastgoed: Het onderzoek biedt gemeenten een handelingskader en versterkt hun informatiepositie op het thema vastgoed.

• Risicoscans buitengebied: Voor de gemeenten Zuidplas, Krimpenerwaard en Westland zijn informatiebeelden opgeleverd over het buitengebied. De informatiebeelden tonen plekken die kwetsbaar zijn voor ondermijnende

criminaliteit. De gemeenten kunnen deze gebruiken voor bijvoorbeeld verscherpt toezicht of gerichte controle.

• Risicoscans bedrijventerreinen: Voor de gemeenten Rijswijk en Zoetermeer zijn in 2023 scans uitgevoerd over kwetsbaarheden op bedrijventerreinen. Voor de gemeenten Delft, Voorschoten en Pijnacker-Nootdorp worden soortgelijke rapporten opgeleverd in 2024.

VIER SPOREN TEGEN ONDERMIJNENDE CRIMINALITEIT

De partners in het RIEC Den Haag werken samen aan de hand van één uitvoeringsagenda, waar hun activiteiten in benoemd staan. Deze activiteiten zijn onder te verdelen in vier sporen.

UITVOERINGSAGENDA

SPOOR 1

COALITIE TEGEN

ONDERMIJNING: VERSTERKTE

ONDERSTEUNING VAN DE LOKALE AANPAK

SPOOR 1

SPOOR 2

VERSTERKTE

FINANCIËLE

AANPAK: FOLLOW

THE MONEY, WITWASSEN

EN VASTGOED

UITVOERINGSAGENDA 2023

SPOOR 3

VERSTERKTE

AANPAK VAN

DE LOGISTIEKE

KNOOPPUNTEN EN KWETSBARE BRANCHES

SPOOR 4

HET VOORKOMEN

VAN JONGE

AANWAS

SPOOR

De RIEC-partners hebben zich in 2023 ingezet om hun eigen uitvoeringskracht te versterken en hun samenwerking met partners te verbeteren. Hieronder leest u daar voorbeelden van. Het RIEC-bureau ondersteunt de partners hierbij met het bestuurlijk ondersteuningsteam, accountmanagers en experts.

COALITIE TEGEN

ONDERMIJNING: VERSTERKTE ONDERSTEUNING VAN DE LOKALE AANPAK

Betere aansluiting met strafrecht

In 2023 startte een pilot om te zien hoe de aanpak van de RIEC-partners nog beter kan aansluiten op het strafrecht. Het is in 2023 niet gelukt een interventiespecialist aan te stellen. De vacature wordt in 2024 weer opengesteld.

Versterking samenwerking met landelijke partners RIEC Den Haag heeft de samenwerking met landelijke partners verstevigd. Zo sluiten de FIOD en de Koninklijke Marechaussee voortaan aan bij het kernteam. Daarnaast zijn goede afspraken gemaakt met de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) over informatie-uitwisseling en samenwerking.

Bestuurlijk uitvoeringsspecialist helpt gemeenten bij controles

In 2023 ontvingen diverse gemeenten* hands-on ondersteuning en advies bij het opzetten, uitvoeren en succesvol afronden van controles gericht op het herkennen van signalen van ondermijnende criminaliteit. Deze ondersteuning en advies zijn gegeven door de bestuurlijk uitvoeringsspecialist van het RIEC-bureau. De bestuurlijk uitvoeringsspecialist heeft in samenwerking met de gemeenten meerdere integrale (horeca, bedrijven en garageboxen) controles uitgevoerd. Hierbij zijn er drie panden gesloten en twee aanhoudingen uitgevoerd m.b.t. de Opiumwet.

* Oegstgeest, Alphen aan den Rijn, Gouda, Krimpenerwaard, Zuidplas, Leiden, Zoeterwoude, Waddinxveen, HLT, Pijnacker-Nootdorp, Voorschoten, Kaag en Braassem, Nieuwkoop en Bodegraven-Reeuwijk.

Roadshows maken gemeenten bewust van ondermijningssignalen

In 2023 vonden roadshows plaats in gemeenten* om het bewustzijn over ondermijnende criminaliteit te vergroten. Medewerkers van de gemeenten, colleges van B&W en gemeenteraden hoorden over signalen van ondermijning, konden deze ook zien en ruiken en kregen informatie waar je signalen meldt. >

* Leiderdorp, Zoeterwoude, Waddinxveen, Pijnacker-Nootdorp, Teylingen, Hillegom, Lisse, Midden-Delfland en LeidschendamVoorburg.

Om meer bewustzijn te creëren over ondermijnende criminaliteit bij medewerkers van gemeenten, het college en raadsleden, heeft het RIEC Den Haag roadshows gegeven bij alle gemeenten in de regio Den Haag. Gisteren was de laatste roadshow van het seizoen in Leidschendam-Voorburg. Deelnemers vertelden dat ze nu een beter beeld hebben van ondermijnende criminaliteit.

Dashboard toont per gemeente kwetsbaarheden voor ondermijning

In 2023 werd een nieuwe versie van het RIECdashboard gelanceerd. Dit dashboard geeft elke gemeente in de regio Den Haag inzicht in haar weerbaarheid tegen ondermijning. Via een interactieve kaart is veel informatie te vinden. Het dashboard bestaat uit informatie van gemeenten, Politie, Openbaar Ministerie, Provincie Zuid-Holland, Arbeidsinspectie, Platform Veilig Ondernemen (PVO) en het Haags Economisch Interventie Team (HEIT). Het dashboard maakt gebruik van open én gesloten bronnen en is daarom alleen via een login te raadplegen op veiligheidscoalitiedenhaag.nl

Gemeenten aan de slag met integriteit en veilig werken

In 2023 is een werkgroep opgericht waarin gemeenten uit de regio’s Den Haag en Rotterdam en de provincie deelnemen. De werkgroep gaat gemeenten onder andere ondersteunen bij het versterken van integriteit van de gemeentelijke organisatie.

Pilots met detachering bij kleine gemeenten succesvol

Om kleinere gemeenten te ondersteunen in de aanpak van ondermijnende criminaliteit is het RIEC-bureau een pilot gestart waarbij een RIEC-medewerker bij een kleinere gemeente wordt gedetacheerd. Hij of zij stelt samen met de gemeente ondermijningsbeleid op en vergroot bewustwording in de gemeentelijke organisatie. Daarna kan de gemeente zelf verder met de uitvoering van het beleid.

In de gemeente Zoeterwoude is in 2023 een detachering afgerond, met een positieve evaluatie. Per augustus 2023 is een nieuwe detachering gestart in de gemeente Midden-Delfland.

Aanpassing gemeentelijk beleid aan nieuwe Opiumwet

Diverse gemeenten hebben hun beleid over de Opiumwet (het Damoclesbeleid) aangepast naar

aanleiding van uitspraken van de Raad van State. Via werkgroepen in districten delen gemeenten hun best practices met gemeenten die hun beleid nog moeten aanpassen.

Bestuursrechtjurist adviseert gemeenten bij controles en vergunningen

In 2023 is het RIEC-bureau versterkt met een adviseur bestuursrecht. Zij adviseert onder andere over de inzet van bestuurlijke maatregelen, de bevoegdheden die je als toezichthouder hebt bij een controle en bij de vergunningsplicht in de automotive-branche. De gemeenten Oegstgeest, Zuidplas, Rijswijk en Wassenaar hebben hiervan gebruik gemaakt.

Team BOOST versterkt het interne en externe netwerk van de politie

Team BOOST is een team van zeven hbo- en wo-studenten en twee coördinatoren die de Politie Eenheid Den Haag versterkt. Team BOOST heeft zich van september tot en met december 2023 gefocust op het inrichten en opstarten van het team. Hierbij is gebruik gemaakt van de ervaringen van de werkwijze van Team BOOST van het Landelijk Programma Ondermijning van de politie. Het team richt zich op het bestrijden van ondermijning door te inspireren, kennis te delen en het leggen van verbindingen binnen de politie en met partners.

Activiteiten van Team Boost

Team Boost heeft een kennisplatform over ondermijning op het intranet van de politie ontwikkeld. Om een netwerk op te bouwen zijn de studenten langs alle basisteams in de eenheid Den Haag geweest. In oktober organiseerden zij een drukbezochte bijeenkomst over ondermijning in het buitengebied. Tot slot zijn zij (studie) onderzoeken gestart over de thema’s Weerbare Sierteelt, Scheveningen-Haven en jonge aanwas. In december heeft Team Boost een eerste nieuwsbrief binnen de politie verstuurd, om zich voor te stellen en een overzicht van de werkzaamheden te geven. <

COMMUNICATIE ALS MIDDEL TEGEN ONDERMIJNING

Communicatie is een effectief instrument om ondermijning te bestrijden. Denk bijvoorbeeld aan communicatie rondom controles en casussen. Die is erop gericht om aan de samenleving te laten zien dat misdaad niet loont en de overheid als één partij optreedt. Media-aandacht over interventies kan ertoe leiden dat burgers en/of bedrijven hun gedrag aanpassen of vermoedens van criminaliteit eerder melden.

De website van Veiligheidscoalitie Den Haag is live! Als veiligheidsprofessional vindt u op deze website alle informatie over de integrale aanpak van actuele veiligheidsvraagstukken in de regio Den Haag. De website is een gezamenlijk initiatief van Platform Veilig Ondernemen regio Den Haag (PVO), Regionaal Samenwerkingsverband Integrale Veiligheid (RSIV), Haags Economisch Interventie Team (HEIT) en RIEC Den Haag. Neem een kijkje op https://lnkd.in/eQaEHG4N

Het RIEC-bureau faciliteert dat de communicatieprofessionals elkaar weten te vinden, kennis uitwisselen en samen optrekken in bijvoorbeeld casussen en campagnes. Daarnaast ondersteunt het RIEC-bureau haar partners met communicatiemiddelen.

Hoogtepunten 2023

• De communicatiefunctie binnen het RIEC-bureau zorgt voor kennisdeling met partners via een jaarlijkse netwerkdag, de nieuwe website Veiligheidscoalitiedenhaag.nl, een nieuwsbrief en Mediascan voor partners, social media, brochures, presentaties en andere middelen.

• Agrarische bedrijven in het buitengebied zijn bewust gemaakt van de risico’s om zich met criminelen in te laten en gestimuleerd om vermoedens van ondermijnende criminaliteit te melden;

• Met een campagne van Meld Misdaad Anoniem in Scheveningen-Haven zijn burgers en bedrijven gestimuleerd om vermoedens van ondermijnende criminaliteit te melden;

• In regionale communicatiewerkgroepen voor het buitengebied en bedrijventerreinen zijn kennis en best practices uitgewisseld;

• Communicatie is integraal onderdeel van casussen. Bijvoorbeeld om successen te melden van interventies of over het afpakken van crimineel geld. Om daarmee crimineel gedrag te ontmoedigen. <

Op donderdag 6 april is er een Meld Misdaad Anoniem campagne gestart in de haven van Scheveningen. Gemeente, politie en het meldpunt roepen bewoners en mensen die werken in en rondom de haven op om verdachte situaties anoniem te melden. Meer informatie over de campagne is te vinden op https://lnkd.in/gUtxAYdS

“RIEC DEN HAAG SCHIET NIET MET LOSSE FLODDERS ”

“Dankzij steun van het RIEC Den Haag en Regionale Versterkingsgelden is Team Boost van start gegaan bij de politie”. Aan het woord is Pauline Valkenburg, operationeel specialist bij de politie. We vroegen haar wat de hoogtepunten waren in de samenwerking tussen politie en het RIEC Den Haag afgelopen jaar.

“Het RIEC heeft geloof in team Boost, dat een kickstart maakte met het organiseren van een themamiddag over het buitengebied. Het is één van de vele samenwerkingen van de politie binnen het RIEC Den Haag.

De RIEC-samenwerking schiet geen ‘losse flodders’ met eenmalige acties. Er zit altijd een idee achter en een lange adem. Dit zie ik bijvoorbeeld in Scheveningen-Haven. Twee jaar geleden benoemden we dit gebied als logistiek knooppunt. De Scheveningse haven is een unieke haven, het ligt in een drukbevolkt gebied, aan de directe buitengrens van Nederland met een openverbinding met de Noordzee. Bovendien vinden in Rotterdam meer controles plaats op drugshandel. Hierdoor is er kans op verplaatsing van het probleem naar kleinere havens, een waterbed-effect.

Het RIEC Den Haag wist direct een onderzoeksleider te vinden om de situatie in Scheveningen te onderzoeken.

Iemand die kon putten uit ervaring met eerder onderzoek in het buitengebied. Ook kwamen middelen beschikbaar voor een ‘Meld Misdaad Anoniem’campagne. Als medewerkers in de haven iets verdachts zien, moeten ze dit melden.

Inmiddels ligt er niet alleen een onderzoeksrapport, maar ook een actie-agenda die door publieke en private partners in het gebied is omarmd. Er staan nog heel wat activiteiten op de rol om de haven veiliger te krijgen en te houden.” <

INZET VERSTERKINGSMIDDELEN PER DISTRICT

In 2023 was er per district een bedrag van 50.000 euro beschikbaar om in te zetten voor een versterkte lokale aanpak. Deze middelen zijn als volgt benut:

District ABC scherpt strategie aan De Ondermijningstafel (OMT) van Den Haag heeft in 2023 externe expertise ingeschakeld om focus te brengen in de strategie van dit OMT. De opdrachtgever is de lokale gezagsdriehoek. De focus geeft duidelijkheid over welke onderwerpen integrale samenwerking effectief is en bij welke onderwerpen een partner zelf snel en effectief kan optreden.

Daarnaast is een plan in ontwikkeling als basis voor een campagne gericht op cocaïnegebruikers. Deze campagne moet gebruikers bewust maken dat je met drugsgebruik een criminele keten in stand houdt.

Districten D en E besluiten tot ondersteunen (WhatsApp-) buurtpreventieteams

Aan de Ondermijningstafel van districten

D en E is besloten om professionals in het domein van jeugdveiligheid te trainen op het voorkomen van jonge aanwas in de drugscriminaliteit. De training start in het voorjaar van 2024. Daarnaast is besloten om (WhatsApp-)buurtpreventieteams in te zetten bij het bestrijden van ondermijning. In 2023 zijn de voorbereidingen gestart om in 2024 buurtpreventieteams voor te lichten hoe je signalen van ondermijning herkent en waar je deze meldt. De fysieke trainingen worden aangevuld met een e-Learning die buurtpreventieteams kunnen delen in hun eigen netwerk.

District F: samenwerking tussen gemeenten én steun voor programma Dealbreakers

In district F werken gemeenten enthousiast samen. Ze willen van elkaar leren en elkaar versterken. De gemeenten hebben concrete actiepunten vastgesteld om hun eigen weerbaarheid te vergroten:

• Het uitwisselen van beleid en kennis over mensenhandel;

• Het leren van elkaars Bibob-beleid;

• Het uitwisselen van praktische tips over integrale controles;

• Het aanscherpen van werkprocessen rondom privacy.

Districten F en G besluiten tot versterken programma Dealbreakers

District F stelde in 2023 financiële middelen beschikbaar voor 1) het trainen van gemeentelijke medewerkers binnen het sociaal domein, en 2) het aantrekken van een onderwijsadviseur. Deze onderwijsadviseur gaat gemeenten helpen om de doorlopende leerlijn van het programma Dealbreakers te implementeren op middelbare scholen. Deze leerlijn heeft als doel de aantrekkingskracht van (drugs)criminaliteit en snel geld op jongeren tegen te gaan. Ook district G zet de onderwijsadviseur in, om de leerlijn te introduceren op middelbare scholen in Bodegraven-Reeuwijk en Waddinxveen.

• In district G zijn versterkingsgelden ingezet voor Bureau Bijzonder Toezicht, dat integrale controles uitvoerde in een aantal gemeenten.

“Een gezonde horecasector begint aan de voordeur.

Je wilt alleen bonafide ondernemers een kans geven. In Gouda hebben onze vergunningverleners horeca veel baat gehad bij presentaties en advies over de Wet Bibob.”

OVERHEDEN WEREN CRIMINELEN VIA DE WET BIBOB

Overheden als gemeenten en provincies mogen de achtergrond van een ondernemer onderzoeken als hij of zij een vergunning aanvraagt, meedingt naar een overheidsopdracht of vastgoed (ver)koopt. Deze achtergrondcheck is gebaseerd op de Wet Bevordering Integriteitsbeoordelingen door Openbaar Bestuur.

Of kortweg: de Wet Bibob. In de regio Den Haag werken diverse werkgroepen aan het versterken van hun kennis over en inzet van de Wet Bibob, zodat de onderwereld moeilijker toegang krijgt tot diensten van de overheid.

“In het najaar van 2023 organiseerde het

RIEC Den Haag een

Bibob-cursus voor medewerkers van gemeenten en de provincie. Niet alleen de basiskennis, maar ook verdiepende kennis over bijvoorbeeld vastgoed was voor ons heel nuttig.”

Districten F en G vergroten hun kennis over de Wet Bibob

In district G is tijdens diverse bijeenkomsten de kennis vergroot over:

• De rol van de Bibob-coördinator binnen een gemeente;

• Eigen Bibob-onderzoek van gemeenten;

• Het stellen van voorwaarden aan het verlenen van een vergunning (‘verbinden van voorschriften’);

• Het niet honoreren van een vergunning aanvraag (‘buiten behandeling stelling’) en

• Het doorspelen van lastige gevallen naar het Landelijk Bureau Bibob (LLB).

In district F is ook een Bibob-werkgroep actief. Deze organiseerde bijeenkomsten over:

• De Bibob-tipfunctie;

• Het opstellen van Bibob-beleid;

• Eigen Bibob-onderzoek gemeenten en

• Politiek-bestuurlijke belangen.

Districten D en E slaan handen ineen bij opstellen Bibob-beleid

In 2023 voegden district D en E hun Bibobwerkgroepen samen en organiseerden hun eerste bijeenkomst in oktober, gericht op kennismaken en inventariseren van behoeften. >

RIEC’S EN PROVINCIE ZUID­HOLLAND ORGANISEREN BIBOB­NETWERKDAG

VOL VERDIEPING

Op 30 november organiseerden RIEC Den Haag, RIEC Rotterdam en de provincie Zuid-Holland een Bibobnetwerkdag. De gemeente Den Haag, het Landelijke Bureau Bibob en dienst Justis gaven in presentaties de nodige verdieping over de wetgeving, het Bibob-register en het Track-systeem.

Districten steeds alerter op arbeidsuitbuiting Binnen de districten groeit de aandacht voor arbeidsuitbuiting. In de districten D, E, F en G is een risicobeeld gemaakt dat gemeenten helpt arbeidsuitbuiting op te sporen en tegen te gaan. In district G is een werkgroep Arbeidsuitbuiting actief die onderling kennis uitwisselt. De Nederlandse Arbeidsinspectie neemt hieraan ook deel. De werkgroep heeft een gezamenlijke aanpak besproken voor misstanden bij uitzendbureaus, verkamering en woningcontroles.

Game ‘Eenheid 75’ vergroot bewustzijn over drugscriminaliteit

De gemeenten Katwijk en het Haagse stadsdeel

Leidschenveen-Ypenburg lanceerden samen met het RIEC in oktober 2023 de app ‘Eenheid 75’. Het spel brengt ondermijnende criminaliteit en de signalen ervan onder de aandacht bij inwoners. In de app leer je spelenderwijs aan de hand van augmented reality om signalen van drugscriminaliteit te herkennen.

Na evaluatie wordt bepaald of de game ook aan andere gemeenten beschikbaar gesteld wordt en hoe gamification vaker ingezet kan worden bij publieksvoorlichting. <

Door leegstaande, overwoekerde gebouwen te bezoeken en te observeren wat er gebeurt, draagt een handhaver bij aan het verbeteren van de leefbaarheid. Daarbij heb ik soms advies nodig. Wat zijn mijn bevoegdheden? Waar moet ik op letten? Hoe verzamel en rapporteer ik bewijslast? Een uitvoeringsspecialist van het RIEC helpt ons daarbij; dat is prettig en leerzaam.

De gemeente, de politie en het RIEC Den Haag hebben het unieke spel Eenheid 75 geïntroduceerd in Katwijk en Leidschenveen-Ypenburg. In dit spel ga je op zoek naar aanwijzingen waarmee je ‘Eenheid 75’ helpt om drugscriminaliteit aan te pakken. Het spel brengt ondermijnende criminaliteit en de signalen ervan onder de aandacht bij inwoners.

Neem gauw een kijkje op eenheid75.nl

Mijn observaties vergroten niet alleen mijn eigen bewustzijn van de omgeving, het helpt ook de gemeente en lokale politiek om te weten wat er speelt. Samenwerking met het RIEC zet ondermijning steeds hoger op de agenda.

Stefan Handhaver gemeente Kaag en Braassem

De RIEC-partners hebben als doel om criminele geldstromen in kaart te krijgen en te voorkomen dat dit geld via witwassen in de bovenwereld terecht komt. Waar het kan zoeken we mogelijkheden om crimineel vermogen af te pakken, zodat ‘misdaad niet loont’.

VERSTERKTE FINANCIËLE AANPAK: FOLLOW THE MONEY, WITWASSEN EN VASTGOED

Voorbereiding integratie financiële aanpak in totale RIEC-aanpak

In 2023 is de basis gelegd om ervoor te zorgen dat de financiële aanpak niet op zichzelf staat, maar integraal onderdeel wordt van alles wat we binnen het RIEC doen. Dit is een essentiële stap om de komende jaren financiële maatregelen te kunnen nemen tegen criminelen.

In juli 2023 is een projectleider bij het RIEC gestart om de financiële aanpak te versterken. De projectleider vergroot binnen de RIEC-samenwerking de kennis en expertise om crimineel geld te kunnen volgen en waar mogelijk af te pakken.

Ook in 2023 is een expertgroep opgezet met expertise van diverse partijen: de Financiële Opsporingsdienst van de politie (FINO), Belastingdienst, Gemeente Den Haag, Gemeente Leiden, FIOD en Openbaar Ministerie.

• De expertgroep is in casussen beschikbaar om mee te denken over het in kaart brengen van criminele geldstromen en te adviseren over passende interventies;

• De expertgroep verkent de mogelijkheden om financiële informatie uit te wisselen tussen RIEC-partners en het strafrecht;

• De expertgroep signaleert aandachtspunten en brengt deze onder de aandacht van beleidsmakers.

RIEC-bureau terug in de collegebanken

Op het RIEC-bureau vonden in 2023 colleges plaats om kennis over de financiële aanpak te vergroten. Aan de hand van geanonimiseerde casussen uit het verleden leerden medewerkers de theorie en praktijk over wettelijke mogelijkheden en onmogelijkheden om crimineel geld af te pakken.

Meer aandacht voor ‘geld’ binnen casussen

In 2023 zijn voorbereidingen getroffen om de komende jaren bij nieuwe casussen extra aandacht te besteden aan het in kaart brengen van crimineel geld en afpakmogelijkheden. Een hulpmiddel hierbij is onder meer de

‘Handreiking bestuurlijk afpakken’, waarin staat welke mogelijkheden gemeenten hebben bij afpakken van crimineel verkregen vermogen.

RIEC-netwerkdag 2023 in het teken van aanpak crimineel vermogen

Op 7 juni 2023 organiseerde het RIEC-bureau de jaarlijkse netwerkdag voor alle partners in de regio. Ditmaal stond het thema ‘financiële aanpak’ centraal. Tijdens de netwerkdag gaven onder andere de FIOD, AMLC, FIU, Politie en de VNG-workshops om kennis te vergroten en de financiële aanpak als één overheid te versterken. >

Woensdag 7 juni was de RIEC-netwerkdag in ECC Leiden, met als thema de versterkte financiële aanpak van ondermijning. De dag startte met een interactief optreden van misdaadjournalist John van den Heuvel. Daarna volgden een informatiemarkt en een aantal inspirerende workshops, waarin deelnemers kennis en concrete handvatten kregen om de financiële aanpak te versterken.

RIEC verkent nieuwe samenwerkingsmogelijkheden in aanpak crimineel geld

Voor sommige complexe invorderingen is specialisme en civielrechtelijke kennis nodig. De Expertgroep invorderingsspecialisten van de Belastingdienst is beschikbaar voor dit soort advies. In 2023 is ook verkend welke mogelijke nieuwe partners ons kunnen helpen bij de financiële aanpak. Bijvoorbeeld het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), dat verantwoordelijk is voor de inning en incasso van de opgelegde rechterlijke maatregelen waaronder ontnemingsmaatregelen, sancties en heffingen.

In 2023 vonden de eerste gesprekken plaats.

In 2024 wordt duidelijk via een juridische toets of, en zo ja hoe, partijen als het CJIB met het RIEC kunnen samenwerken.

VASTGOED

De RIEC-partners willen gezamenlijk voorkomen dat vastgoed wordt gebruikt om crimineel geld wit te wassen, of als uitvalsbasis voor criminele activiteiten.

Project vastgoedcriminaliteit van start

Begin 2023 is het project vastgoedcriminaliteit gestart bij het RIEC-bureau in Den Haag. Het RIEC heeft expertise in huis gehaald op gebied van vastgoedcriminaliteit. De aanpak richt zich op de volgende componenten:

• Vergroten van de bewustwording over vastgoedcriminaliteit, onder andere bij gemeenten;

• Verhogen van de weerbaarheid van diverse overheden;

• Versterken van de samenwerking door overheden en het delen van kennis en best practices;

• ‘Draaien’ van concrete casussen die vastgoedcriminaliteit tegengaan.

RIEC richt een regionaal vastgoednetwerk op

In 2023 heeft het RIEC Den Haag een regionaal vastgoednetwerk opgezet om de samenwerking te versterken en kennis en best practices te delen, met publieke partners zoals het Openbaar Ministerie, Politie, Belastingdienst en het Bureau Financieel Toezicht en private partners zoals makelaars, notarissen, accountants, belastingadviseurs en administratiekantoren.

Vastgoedcriminaliteit in beeld bij 8 casussen De expert vastgoedcriminaliteit heeft in casussen advies gegeven om tot effectieve interventies te komen. Het Anti Money Laundering Centre (ALMC) en de Nederlandse Coöperatieve Vereniging van Makelaars en Taxateurs in onroerende goederen (NVM) hebben in enkele gevallen ook advies gegeven over een geanonimiseerde casus.

Voorlichting op maat voor gemeentelijke medewerkers

In 2023 organiseerde het RIEC voor de gemeenten Westland, Gouda en Oegstgeest een kennissessie over vastgoedcriminaliteit. De sessies zijn op maat gemaakt voor gemeentelijke medewerkers zoals Boa’s en medewerkers vergunningen, ruimtelijke ordening en belasting. De sessies behandelden onderwerpen als malafide exploitatie, malafide speculatie, inclusief witwassen en Bibob. In de gemeente Oegstgeest is ook het college van burgmeester en wethouders bijgepraat over dit onderwerp >

In het najaarsoffensief hebben sprekers van RIEC Den Haag en de politie diverse partners voorgelicht over ondermijning in de vastgoedsector. Zij gaven presentaties aan afdelingen binnen gemeenten en makelaars, notarissen, belastingadviseurs, accountants, administratiekantoren en brancheverenigingen, die bereikt werden dankzij hulp van Platform Veilig Ondernemen regio Den Haag.

“Het RIEC Den Haag werkt volop mee aan landelijke activiteiten rondom vastgoedcriminaliteit, zoals meedenken over gegevensdeling tussen hypotheekverstrekkers en gemeenten.

RIEC Den Haag heeft ook geholpen bij het tot stand brengen van het strategisch beeld dat inzicht geeft in ondermijning in de vastgoedketen, welke trends er spelen en welke interventies mogelijk zijn.”

Jelle van Triest Sr. Beleidsadviseur LIEC

Samenwerking met andere regio’s en het landelijke LIEC

Het RIEC Den Haag maakt deel uit van de Landelijke Fenomeentafel aanpak Vastgoedcriminaliteit.

Vanuit die landelijke fenomeentafel werkt RIEC

Den Haag mee aan de volgende projecten:

• Een project dat moet zorgen voor betere informatiedeling tussen overheden en hypotheekverstrekkers. Gemeenten hebben informatie nodig van hypotheekverstrekkers om hypotheekfraude te signaleren, terwijl hypotheekverstrekkers belang hebben bij informatie van gemeenten die panden sluiten;

• Samen met RIEC Rotterdam, Politie Oost-Nederland en RIEC Brabant-Zeeland is gewerkt aan de ontwikkeling van een e-Learning ‘sensibiliseren vastgoedverhuur’. Deze e-Learning geeft politieagenten en gemeenteambtenaren handvatten om met een vastgoedeigenaar in gesprek te gaan over het stoppen van verhuur aan malafide ondernemingen;

• Het RIEC Den Haag helpt mee bij het ontwikkelen van een veiliger proces om ongebruikelijke transacties te melden. Het gaat om een samenwerking met het ministerie van JenV, VNO-NCW, het LIEC, de makelaardij en het notariaat.

Het RIEC Den Haag heeft in 2023 ook samengewerkt met andere RIEC’s in ‘poortwachtersgroepen’. In deze groepen worden trends en ontwikkelingen gedeeld en projecten opgestart waar regio’s een gezamenlijk belang hebben.

Voorlichting aan de vastgoedbranche

In 2023 zijn door het RIEC bij brancheorganisaties binnen de makelaardij, notariaat, accountancy, belastingadvies en administratiekantoren diverse bewustwordingssessies georganiseerd. Sprekers van de politie (Team Vastgoed en Team Criminele Inlichtingen) legden uit hoe je vastgoedcriminaliteit tijdig herkent en waarschuwden voor de risico’s.

Gemeenten bieden voorlichting aan financiële dienstverleners

Ook gemeenten organiseerden samen met het RIEC bewustwordingssessies voor ondernemers in de financiële dienstverlening binnen hun gemeente. Deze sessies vonden plaats als onderdeel van de vastgoedcampagne van Meld Misdaad Anoniem. De deelnemende gemeenten waren Zoetermeer, Westland, Rijswijk en Den Haag.

Leiden leidt de weg

In 2023 is samen met de gemeente Leiden gekeken hoe hun best practices in de aanpak van vastgoedcriminaliteit kan worden vertaald naar beleid dat andere gemeenten kunnen adopteren. Dit beleid moet in 2024 en verder een vervolg krijgen in andere gemeenten. <

“Misdaad mag niet lonen, je moet de georganiseerde criminaliteit raken in de portemonnee want daar doen ze het voor.”

Harold Pieters MKB, Manager Intensief Toezicht en Externe overheidssamenwerking Belastingdienst

SPOOR

Drugscriminaliteit en mensenhandel vinden plaats via verschillende logistieke knooppunten zoals de haven van Scheveningen, het buitengebied en bedrijventerreinen, en in diverse kwetsbare branches zoals de sierteelt, transport en vastgoed. Daarom is het tegengaan van criminaliteit via deze knooppunten en branches één van de vier ‘sporen’ in de uitvoeringsagenda.

VERSTERKTE AANPAK LOGISTIEKE KNOOPPUNTEN EN KWETSBARE BRANCHES

BEDRIJVENTERREINEN

Gemeenten ontdekken drugslab en andere vormen van ondermijning

In de regio Den Haag zijn meer dan 300 bedrijventerreinen gevestigd. Het is niet altijd duidelijk wat daar gebeurt. Met de handreiking ‘Aanpak Bedrijventerreinen’ die RIEC Den Haag en RIEC Rotterdam in 2022 opstelden, is in 2023 een aantal vervolgstappen gezet:

• Enkele gemeenten zijn gestart met een aanpak van hun bedrijventerreinen. Dit zijn onder andere Den Haag, Pijnacker-Nootdorp, Krimpenerwaard en Midden-Delftland;

• In de gemeenten Zuidplas en Krimpenerwaard hebben integrale acties geleid tot het ontdekken van een drugslab en andere vormen van ondermijning;

• Andere gemeenten zijn nog bezig hun zicht op bedrijventerreinen, de kwetsbaarheden en mogelijke maatregelen te onderzoeken;

• In diverse gemeenten draaien casussen waarin criminelen aangepakt worden;

• In diverse gemeenten zijn handhavingsknelpunten benoemd waar zij acties op uitvoeren.

Prioriteiten stellen voor 2024 en verder Niet alle 300 bedrijventerreinen kunnen de volle aandacht krijgen. Om prioriteiten te stellen zijn in verschillende gemeenten risicoscans uitgevoerd om kwetsbaarheid voor ondermijning op bedrijventerreinen inzichtelijk te maken. In 2024 gaat het RIEC met alle

gemeenten in gesprek over hun aanpak en welke hulp zij daarbij nodig hebben.

Projectgroep bedrijventerreinen en communicatiewerkgroep gestart

In 2023 lag de nadruk op het vergroten van bewustwording over ondermijning bij partners en ondernemers, het herkennen van signalen en verhogen van meldingsbereidheid. Hiervoor zijn een projectgroep bedrijventerrein en een communicatiewerkgroep bedrijventerrein gestart.

RIEC-partners doen onderzoek naar vergunningsplicht automotive-branche

In 2023 is naar aanleiding van een motie in de gemeenteraad, de gemeente Den Haag samen met de politie en het RIEC-bureau gestart met een onderzoek of en op welke bedrijventerreinen een vergunningsplicht voor de automotive-branche nodig en haalbaar is. Begin 2024 worden hier de eerste resultaten van verwacht.

Veiligheidsontbijt in diverse gemeenten

In de week van de veiligheid organiseerden de bedrijvenparken De Boezem, Heron en Oostambacht samen met het Platform Veilig Ondernemen (PVO) en de gemeente Pijnacker-Nootdorp een Veiligheidsontbijt voor alle geïnteresseerde ondernemers in de gemeente. Het RIEC was hierbij actief deelnemer. >

SCHEVENINGENHAVEN

In 2017 is een Bestuurlijke Criminaliteitsbeeldanalyse (BCBA) in Scheveningen-Haven uitgevoerd. Eén van de conclusies was dat de haven kwetsbaar is voor criminaliteit, doordat het ontbreekt aan structureel toezicht en inzicht in activiteiten in en om de haven. Sinds die tijd is veel gebeurd. Partners zijn een integrale aanpak gestart en ook is een aantal RIEC-casussen opgestart.

Verdiepend onderzoek Scheveningen-Haven

In 2023 is een verdiepend onderzoek gedaan naar problemen en risico’s in Scheveningen-Haven. Hieruit blijkt dat na het onderzoek in 2017 goede stappen zijn gezet, maar dat de haven kwetsbaar blijft:

• Het overheidstoezicht in de haven is nog steeds beperkt;

• De samenwerking is niet duurzaam georganiseerd;

• Er bestaan onder de partners veel sterke vermoedens van ondermijnende activiteiten;

• De ligging en open inrichting van de haven maakt het gebied aantrekkelijk voor criminelen en daarmee kwetsbaar voor ondermijning;

• De sterkere aanpak in grotere zeehavens zoals Rotterdam kunnen ervoor zorgen dat criminaliteit verschuift naar kleinere havens;

• In diverse casussen is ontdekt dat de haven gebruikt werd voor drugssmokkel via zee.

Het onderzoek heeft hiermee de urgentie van het versterken en uitbreiden van de aanpak in Scheveningen-Haven onderstreept.

Partners gaan aan de slag met actie-agenda

Het eindproduct van het onderzoek is een gezamenlijke actie-agenda met aanbevelingen om ScheveningenHaven weerbaar tegen ondermijning te maken.

De actieagenda bestaat uit vier actielijnen:

• Versterk het zicht en toezicht op water;

• Investeer óók in zicht en toezicht op het land;

• Bouw aan een weerbaar gebied;

• Organiseer de samenwerking duurzaam.

Deze aanbevelingen zijn omarmd door de RIECpartners in de haven: de gemeente, politie, Koninklijke Marechaussee, douane en het havenbedrijf. Zij werken de vier actielijnen uit en zorgen voor de uitvoering ervan.

“Alle partners hebben de ambitie uitgesproken voor Scheveningen-Haven als veilige en integere zeehaven. Dit vraagt van ons dat we ondermijnende activiteiten zoveel mogelijk tegengaan, verstoren en stoppen.

Om dit te bereiken willen we de aanpak niet alleen versterken, maar ook verbreden. We moeten van de zee naar het land en kijken wat er gebeurt op locaties rondom het water. We hebben onze ambitie en acties vastgelegd in de Actieagenda Scheveningen-Haven.”

Evert-Jan Rusticus Wijkagent Scheveningen-Haven

BUITENGEBIED

Projectgroep Weerbaar Buitengebied voert aanbevelingen uit

In 2023 is de projectgroep Weerbaar Buitengebied opgericht. Deelnemers voeren aanbevelingen uit, uit het onderzoek ‘Ondermijning in het buitengebied en (glas) tuinbouw in de regio Den Haag’. In de projectgroep zijn 12 gemeenten, de politie, het Platform Veilig Ondernemen, provincie Zuid-Holland en het RIEC-Bureau vertegenwoordigd. Ook is een communicatiewerkgroep Buitengebied opgericht met de communicatieadviseurs van de deelnemende partners.

Provincie en RIEC-bureau werken aan informatiebeeld buitengebied

De Provincie Zuid-Holland en het RIEC-bureau werkten in 2023 aan een informatiebeeld buitengebied. Dit beeld laat zien welke gebieden in de regio vatbaar zijn voor ondermijning. De gemeenten Westland, Krimpenerwaard en Zuidplas hebben als pilot het eerste informatiebeeld ontvangen. De reacties hierop waren positief en in 2024 worden de informatiebeelden uitgebreid naar de overige gemeenten.

Diverse RIEC-partners voeren acties uit tegen ondermijning in het buitengebied

• De gemeente Krimpenerwaard organiseerde een informatieavond voor boeren. Dit willen we in 2024 ook bij andere gemeenten in de regio organiseren;

• Diverse gemeenten voerden gesprekken met tuinders en boeren met als doel nee te zeggen bij verdachte voorstellen voor het huren van schuren, stallen of loodsen, en om de meldingsbereidheid te verhogen;

• Een ‘vertrouwenspersoon ondermijning’ is aangesteld bij LTO-Zuid. Boeren die te maken hebben met criminelen en daarvan af willen (en soms ook bang zijn voor vergelding) kunnen in vertrouwen bespreken hoe ze veilig uit hun situatie kunnen komen;

• Een meldpunt arbeidsuitbuiting is opgericht bij Glastuinbouw Nederland;

Een Samen Veilig Ondernemen (SVO)-project in het buitengebied start naast Krimpenerwaard ook in Alphen aan den Rijn en Pijnacker-Nootdorp;

• Het RIEC-bureau verzorgde doorlopend presentaties aan toezichthouders van waterschappen, omgevingsdiensten, boa’s en de politie met als doel signalen te herkennen en het versterken van de samenwerking;

• In de week van de veiligheid organiseerde de Projectgroep Weerbaar Buitengebied een interactief Webinar voor de politie en toezichthouders;

• In 2023 is geen drugsproductie of transport aangetroffen in het buitengebied, maar wel vormen van slechte huisvesting en arbeidsuitbuiting. Naar aanleiding van één van deze signalen loopt een casus. <

PVO Den Haag organiseerde in september samen met de gemeente Krimpenerwaard, politie, LTO en het RIEC een ontmoetingsavond voor boeren uit de streek. Het doel? Deze doelgroep weerbaarder maken tegen criminele praktijken, zoals ondermijning en diefstal. Voor de avond officieel wordt afgetrapt, is er al veel belangstelling voor de ondermijningsbus. De agrariërs kunnen hier bijvoorbeeld ervaren hoe een cocaïne- of xtc-lab ruikt. En Bureau Drugszaken heeft een mini drugslab nagebouwd met tonnen, vaten, centrifuges en een hennepkas.

Donderdag 13 april vond een preventieve actie plaats door het team Veiligheid van de Gemeente Zuidplas samen met het RIEC Den Haag, de Omgevingsdienst Midden-Holland, Politie Nederland en het team Handhaving.

Burgers en bedrijven kregen voorlichting over ondermijnende criminaliteit. Burgemeester Han Weber: “Het is belangrijk dat onze inwoners en ondernemers ‘nee’ durven én kunnen zeggen tegen criminelen als deze hen benaderen voor het huren van een loods of schuur voor een groot contant bedrag zonder huurcontract. Ga niet overstag, je kunt maar één keer nee zeggen”.

“RIEC DEN HAAG

GEEFT ONS ALS GEMEENTE VLEUGELS”

Rachel Mans is adviseur openbare orde en veiligheid bij de gemeente Krimpenerwaard. We spraken met haar over het veiliger maken van het buitengebied.

Hoe en wanneer kwam je in contact met het RIEC Den Haag?

“Het RIEC heeft ons eind 2022 actief opgezocht. We hebben in Krimpenerwaard een werkgroep buitengebied. De omgevingsdienst, het hoogheemraadschap en diverse partners zijn hierbij aangesloten. En nu ook het RIEC. Zo zijn we onderdeel van een groter geheel. Een regionale aanpak, waarbij gemeenten en andere partners elkaar versterken en van elkaar leren.”

Wat merkte je als eerste aan de samenwerking? “Dat we direct al concrete dingen konden doen. We hebben met het RIEC en PVO een avond georganiseerd voor boeren, over veiligheid in de volle breedte; zoals de beveiliging van het erf en kennismaking met de wijkagent. We willen hen ook bewust maken van de risico’s van ondermijnende criminaliteit en wat er kan gebeuren als je bewust of onbewust criminele activiteiten faciliteert.

Via het RIEC konden we direct flyers ontwikkelen en hebben we meegedaan met de campagne ‘Je kunt maar een keer nee zeggen’, waarmee we boeren waarschuwen voor de risico’s als je bijvoorbeeld een schuur verhuurt die later wordt gebruikt voor productie of opslag van drugs. Ook hebben we meegedaan aan een onderzoek naar ondermijning in het buitengebied.

Daarnaast doen we mee met de pilot ‘Informatiebeeld’ van het RIEC. Onze burgemeester wilde dit heel graag.

“We willen gemeente en bedrijven bewust maken van de risico’s van ondermijnende criminaliteit.

En wat er kan gebeuren als je bewust of onbewust criminele activiteiten faciliteert.”

We hebben als gemeente 160 vierkante kilometer buitengebied en willen weten welke kwetsbaarheden er zijn. Dit informatiebeeld helpt ons ook te bepalen waar we ‘knock and talk’-gesprekken voeren. Dat zijn gesprekken waarbij we bij de bewoners en ondernemers letterlijk aankloppen voor een gesprekje.”

Hoe betrek je burgers bij het voorkomen van ondermijnende criminaliteit?

“De komende jaren willen we in onze gemeente nog meer in gesprek gaan over de gevaren van drugscriminaliteit en andere vormen van ondermijning. Het is goed om de signalen van ondermijning met elkaar te bespreken, wat kom je echt concreet tegen aan vormen van criminaliteit en wat zouden we er met elkaar aan kunnen doen? Alleen als we samen in verweer komen, kunnen we het oplossen.”

Wat is jouw wens voor de toekomst van de RIEC-samenwerking?

“Ik hoop vooral dat het RIEC kan blijven doen wat ze nu doet. We voelen ons echt gesteund. Zonder het Platform Veilig Ondernemen (PVO) en het RIEC zouden we in onze gemeente slechts met een paar mensen zijn. Maar nu staan er organisaties achter ons. We zijn een actieve gemeente, steken snel onze hand op en we vinden altijd een gewillig oor om ons te ondersteunen. Het RIEC Den Haag geeft ons vleugels.” <

SPOOR

Jongeren worden soms al op jonge leeftijd online, via vrienden of kennissen of op straat benaderd met de belofte snel veel geld te verdienen. Wat begint met een relatief klein vergrijp als een pakketje wegbrengen, kan uiteindelijk overgaan in gewelddadige delicten als overvallen plegen, het plaatsen van explosieven of zelfs liquidaties uitvoeren.

HET VOORKOMEN VAN JONGE AANWAS

Dealbreakers, de aanpak van het RIEC Den Haag, heeft als doel om te voorkomen dat jongeren betrokken raken bij (drugs)criminaliteit. Dealbreakers helpt en adviseert gemeenten in deze complexe uitdaging. Het Dealbreakers-team ondersteunt gemeenten bij het vormgeven van een preventieve en lokale jeugdaanpak waarin scholen, jongerenwerk, politie, justitie, hulpverlening en het Zorg- en Veiligheidshuis nauw met elkaar samenwerken.

Deelname nieuwe gemeenten

Na een succesvolle pilotfase waaraan de gemeenten Gouda, Delft, Leiden, Zoetermeer en LeidschendamVoorburg meededen, zijn in 2023 ook de gemeenten Noordwijk, Krimpenerwaard, Alphen aan den Rijn, Rijswijk, Zuidplas, Nieuwkoop en Kaag en Braassem met Dealbreakers gestart. Alle gemeenten maken deel uit van een Learning community waarin de gemeenten kennis en ervaringen uitwisselen. De gemeente Den Haag sluit hier ook bij aan, om de samenwerking tussen Dealbreakers en Preventie met Gezag te versterken.

Dealbreakers breidt team uit en implementeert leerlijn bij scholen en jeugdoverleg om signalen vroegtijdig te herkennen

Het Dealbreakers-projectteam is in 2023 uitgebreid met twee projectadviseurs en een beleidsmedewerker.

De projectadviseurs hielpen de nieuw aangesloten gemeenten de samenwerking met scholen en jongerenwerk te verstevigen en de doorlopende leerlijn te implementeren. Ook ondersteunden ze bij het organiseren van een structureel jeugdoverleg, waarbij in elk geval scholen, de gemeente, politie en jongerenwerk aanschuiven. Op die manier kunnen signalen en onderbuikgevoelens, bijvoorbeeld zorgen over het gedrag van een leerling, tijdig gedeeld worden met partners en indien nodig passende opvolging in de lokale aanpak van de gemeente krijgen.

Het team heeft een startpakket met informatie over de aanpak en interventies samengesteld voor gemeenten en scholen. Het pakket bestaat onder andere uit een infographic van de doorlopende leerlijn, een informatieflyer voor gemeenten, een stroomschema signalen voor schoolmedewerkers en een implementatieplan.

Inzet doorlopende leerlijn voortgezet onderwijs en MBO

De doorlopende leerlijn bestaat uit interventies op maat waarmee jongeren bewust worden gemaakt van de gevolgen van het ‘snelle geld’. Docenten en ouders leren hoe ze mogelijke betrokkenheid bij (drugs) criminaliteit herkennen en hoe ze kunnen handelen als ze zich zorgen maken over hun kind of leerling. In 2023 zijn de interventies uit deze leerlijn ingezet in het voortgezet onderwijs en op enkele MBO-scholen in de Dealbreakersgemeenten. Leiden en Gouda zijn gestart met het op maat maken van het basisschoolprogramma Kapot Sterk voor de regio Den Haag en op Leidse scholen is de eerste les gegeven. In 2024 wordt Kapot Sterk verder uitgerold.

Onderzoek doelmatigheid aanpak

De doelmatigheid van het Alertprogramma op korte termijn is in 2023 onderzocht. �

Denzel, Ilias, Nigel en Jason kwamen op jonge leeftijd in aanraking met criminaliteit. In DEALBREAKERS DE PODCAST vertellen zij aan Lamyn Belgaroui van Young Perspectives (YOPE) hoe zij op dit pad terecht zijn gekomen. En wat ervoor nodig was om hun leven weer op de rit te krijgen. Bekijk hieronder de preview en bekijk of beluister de hele aflevering via Spotify of YouTube.

Vastgesteld is dat jongeren bewuster zijn geworden van de risico’s van drugscriminaliteit door inzet van het programma. Ook is het handelingspersperspectief van ouders en docenten is versterkt. De evaluaties van de andere interventies in de doorlopende leerlijn zijn opgezet in samenwerking met de Universiteit Leiden en TNO. In 2024 wordt een effectmeting uitgevoerd.

Ontwikkeling communicatiemiddelen

In 2023 heeft het online platform Dealbreakers.nl verder vorm gekregen. De website biedt relevante en praktische informatie voor professionals, een handelingskader voor ouders en docenten en inspiratie voor jongeren om voor een positieve toekomst te kiezen. Samen met communicatie expertise is een communicatiestrategie uitgewerkt, waar de samenwerking met jongeren een belangrijk onderdeel van is.

In 2023 is een Dealbreakers-jongerenboard opgericht met jongeren die in het verleden betrokken zijn geweest bij criminaliteit of dit in hun omgeving hebben gezien. Zij leerden van vakdocenten en positieve rolmodellen hun eigen verhaal op een creatieve manier te vertellen. Bijvoorbeeld door middel van video’s, spoken word, muziek en stripverhalen. Deze content is ingezet om jongeren te bereiken en inspireren via de website van Dealbreakers, de sociale mediakanalen en het nieuwe online jongerenplatform Unseen.

Met de nieuwe samenwerkingspartner Young Perspectives (YOPE) is de vierdelige podcastserie Rake woorden gemaakt, waarin jonge ervaringsdeskundige experts van YOPE hun persoonlijke verhaal delen. Het doel van de podcast is om professionals inzicht te geven in de beweegredenen van jongeren die in de criminaliteit terecht zijn gekomen en om jongeren te motiveren positieve keuzes te maken.

Focus op positief perspectief: subsidie Skill School toegekend

Bij Dealbreakers ligt de focus ook op positief perspectief: jongeren niet alleen wijzen op wat ze beter niet kunnen doen, maar ook een haalbaar alternatief voor de

straat bieden. Om dit te bereiken hebben de gemeenten Leiden en Den Haag, communicatiebureau Redrum, opleider Reducations, Young Perspectives (YOPE), diverse jongerenwerkorganisaties en maatschappelijk betrokken ondernemers ondersteund besloten Skill school op te richten. Zij werden daarbij ondersteund door Dealbreakers.

Skill School is een plek waar jongeren die in een kwetsbare situatie zitten, bijvoorbeeld als ze uitgevallen zijn op school, gedurende zes maanden zonder kosten aan hun persoonlijke ontwikkeling en talenten kunnen werken en daarna gekoppeld kunnen worden aan een opleiding, stage of baan. Dat doen ze onder begeleiding van ondernemers, creatieve docenten en coaches.

In 2023 is een subsidieaanvraag gedaan bij het MDTprogramma van het ministerie van OCW om een Skill School op te zetten in Den Haag en Leiden. Deze subsidie is toegekend, wat betekent dat uiterlijk 1 april 2024 de eerste groepen jongeren van start kunnen gaan. In totaal kunnen zo’n 1.350 jongeren meedoen over een periode van 3 jaar.

Inzet gedragswetenschapper en Double Loop Learning in RIEC-casus

In 2023 is een RIEC-casus over een mogelijk criminele jeugdgroep voortgezet. Vanuit het ‘Scientist on the job’-project van TNO heeft een gedragswetenschapper het casusteam kritisch leren kijken naar de reactie van de subjecten op de ingezette interventies en hier vervolgstappen op af te stemmen.

Verder wordt sinds eind 2023 Double Loop Learning (DLL) in de casus ingezet. DDL is een werkvorm ontwikkeld door TNO waarbij professionals reflecteren op de aannames die onder de bestaande aanpak liggen (bijvoorbeeld doelen, probleemanalyses en oplossingen) en vernieuwde perspectieven ontwikkelen die leiden tot innovatieve interventies. Op basis van de evaluatie van DDL wordt bepaald of er nieuwe invalshoeken zijn ontstaan binnen de casus, of dat de casus wordt afgesloten.

Pilot samenwerking Zorg- en Veiligheidshuis Haaglanden en RIEC

In 2023 vond er een pilot tussen RIEC Den Haag en Zorg- en Veiligheidshuis Haaglanden (ZVHH) plaats, welke als doel had om de respectievelijke aanpakken van het ZVHH en RIEC te stroomlijnen op het thema jonge aanwas. Verschillende kennismakingsbijeenkomsten tussen de beide samenwerkingsverbanden zijn georganiseerd, waardoor betrokken medewerkers beter bekend werden met het werk van de ander en onderling kennis konden maken. Ook zijn er een aantal signalen waarbij (vermoedelijk) sprake was van zowel ondermijning als complexe Multi-problematiek geanonimiseerd en onderling voorbesproken, om te zien of deze door een van de gedeelde ketenpartners bij het andere samenwerkingsverband kon worden ingebracht. De samenwerking zal in 2024 verder worden voortgezet.

Virtual Reality-simulatie jonge aanwas

Eind 2023 is de eerste versie van de Virtual Realitysimulatie jonge aanwas opgeleverd. Deze was ontwikkeld in opdracht van het Zorg- en Veiligheidshuis Hollands Midden en Dealbreakers. In 2024 wordt de simulatie met bijbehorende training uitgerold.

Nieuw hulpplatform criminele uitbuiting

Het Centrum tegen Kinderhandel- en Mensenhandel heeft samengewerkt met Dealbreakers om het nieuwe hulpplatform voor jonge slachtoffers van criminele uitbuiting te lanceren. Verder heeft Dealbreakers een bijdrage geleverd aan de Haagse Week tegen

mensenhandel . In 2024 blijft criminele uitbuiting een aandachtspunt in de aanpak.

Crime labs: oplossingen voor drugscriminaliteit

In 2023 zijn de voorbereidingen van Crimelabs gestart. Binnen Crimelabs bedenken 60 MBO-studenten aan de hand van design thinking oplossingsrichtingen voor drugscriminaliteit. Aan het einde van het traject presenteren de jongeren hun ideeën aan de burgemeester van Gouda en andere geïnteresseerden

Crimelabs is een samenwerking tussen Dealbreakers, de gemeente Gouda, mboRijnland, Young Perspectives en Kennisland. <

PROGRAMMA DEALBREAKERS WINT DE HARTEN VAN SCHOLEN

Drugshandel is niet iets dat alleen de onderwereld aangaat. Steeds meer jongeren komen in aanraking met drugs dealen en alle gevaren en gevolgen die daarmee gepaard gaan. Chrissie van der Meijden zet zich bij het RIEC-bureau in tegen jonge aanwas in de georganiseerde (drugs)criminaliteit. “Voorkómen is beter dan vóórkomen, is onze slogan.”

Wat zijn voor jou de hoogtepunten in het voorkomen van jonge aanwas?

“Een hoogtepunt was eind 2023, toen bleek dat partners met onze hulp subsidie hebben gekregen voor Skill School. Een Skill School biedt jongeren een gemeenschap waar zij hun talenten kunnen ontdekken, zelfvertrouwen opbouwen en een maatschappelijke bijdrage leveren. Vanaf 2024 kunnen ruim 1.350 jongeren bij een Skill School terecht.

“Soms krijg ik de vraag: “Wat kost deze leerlijn ons eigenlijk?”.

Ze vallen zowat van hun stoel als ze horen dat het gratis is.”

“We betrekken gedragswetenschappers bij onze aanpak.”

Daarnaast zijn we met het programma Dealbreakers de pioniersfase voorbij. Het is een volwaardige leerlijn geworden. Gedurende meerdere jaren krijgen jongeren en hun leerkrachten inzicht in het fenomeen drugscriminaliteit aan de hand van o.a. trainingen, lesprogramma’s en voorstellingen.

Wat betekent het voor jou en jouw team dat de pioniersfase voorbij is?

“De organisatie wordt meer volwassen, we hebben een vast team, waarmee we meer kunnen doen, zoals de leerlijn doorontwikkelen op basis van wensen van gemeenten. Ook betrekken we gedragswetenschappers

bij onze aanpak. Zodat we zeker weten dat onze aanpak effect heeft. Ook verbreden we de leerlijn. We willen niet alleen scholen, maar ook de thuissituatie, buurthuizen, straatcoaches en andere partijen betrekken.”

Staan scholen in de rij om mee te doen?

Ja, scholen zijn erg enthousiast om deze leerlijn te implementeren. Soms krijg ik de vraag: “Wat kost deze leerlijn ons eigenlijk?”. Ze vallen zowat van hun stoel als ze horen dat het gratis is. Wat het van hen vraagt is vooral committent. We doen niet aan één losse gastles. Je neemt een hele leerlijn af of niets. Dan durven we ook in te staan voor het resultaat.

Gemeenten zijn ook enthousiast en steken elkaar aan. Verder helpt Dealbreakers muurtjes te slechten die soms in een gemeentelijke organisatie bestaan. Dealbreakers raakt zowel het domein Openbare Orde en Veiligheid, als Onderwijs en het Sociale Domein. Die elementen in een gemeente moeten allemaal met elkaar samenwerken. <

HET RIEC­BUREAU EN DE BEDRIJFSVOERING HET RIEC­BUREAU EN DE BEDRIJFSVOERING

Het RIEC-bureau is sinds 2023 onderverdeeld in de volgende drie clusters:

• Cluster Extern;

• Cluster Analyse & Onderzoek;

• Cluster Beleid & Bedrijfsvoering.

Deze clusters werken veel met elkaar samen binnen casussen, rondom thema’s, bij onderzoeken en in diverse werkprocessen.

Cluster Extern

Het cluster Extern bestaat uit accountmanagers, bestuurlijk ondersteuners/casusregisseurs en projectleiders die werken voor de gemeenten en andere partners in de regio Den Haag. Zij leveren thematische expertise, adviseren over weerbaarheid en ondersteunen de partners bij integrale casuïstiek. De teamleider cluster Extern stuurt dit team aan.

Cluster Analyse & Onderzoek

Het cluster Analyse & Onderzoek bestaat uit analisten, onderzoekers en experts. Zij analyseren informatie

binnen casussen en maken thematische informatiebeelden om gemeenten meer inzicht te geven in hun mogelijke kwetsbaarheid voor ondermijnende criminaliteit. Daarnaast voeren zij verschillende fenomeenonderzoeken uit binnen de hoofdthema’s drugscriminaliteit en mensenhandel. In 2023 zijn diverse onderzoeken en rapporten uitgebracht. De teamleider Analyse & Onderzoek stuurt dit cluster aan.

Cluster Beleid & Bedrijfsvoering

Het cluster Beleid & Bedrijfsvoering bestaat uit het communicatieteam, beleidsmedewerkers, juristen en het Bibob-team. Zij richten zich op de bedrijfsvoering van het RIEC-bureau, zoals huisvesting, informatieveiligheid, in- en externe communicatie en procesmatige ondersteuning. Daarnaast ondersteunen zij de RIEC-partners op het gebied van privacy, de wet Bibob en communicatie. Ook het programma

Dealbreakers valt onder het cluster Beleid & Bedrijfsvoering. Het hoofd RIEC stuurt dit cluster aan.

Het RIEC-bureau heeft zich in 2023 verder ontwikkeld als stabiele professionele organisatie met specifieke expertise over de aanpak van ondermijnende criminaliteit.

Dankzij structurele financiering vanuit het Rijk en gemeenten in de regio Den Haag is in 2023 een reorganisatie doorgevoerd, waardoor de meeste RIEC-medewerkers nu een vast contract hebben bij de gemeente Den Haag.

Verbetering werkprocessen en geactualiseerde informatievoorziening

Het RIEC Den Haag werkt samen met de andere RIEC’s en het LIEC aan het verbeteren van de werkprocessen en een geactualiseerde informatievoorziening in het programma ‘Vernieuwing Informatievoorziening RIEC/ LIEC’. Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft hiervoor middelen beschikbaar gesteld vanuit de verschillende versterkingsgelden.

De ambitie is om het landelijk gebruikte datasysteem RIEC-IS in 2024 te vervangen door een nieuw en gebruiksvriendelijker ICT-systeem. Daarnaast wordt gewerkt aan een gezamenlijke analysefunctionaliteit voor alle RIEC’s. De inventarisatie van eisen en wensen hiervoor is gestart bij alle RIEC’s en wordt in 2024 verder uitgevoerd.

Bescherming van en omgang met persoonsgegevens

Binnen het RIEC-samenwerkingsverband worden persoonsgegevens verwerkt om de gezamenlijke doelstellingen te bereiken. Het is belangrijk om deze

gegevens goed te beschermen en de rechten van betrokkenen te respecteren. Een privacy-deskundige van het RIEC-bureau houdt hier toezicht op. Het RIEC-bureau geeft zowel aan de medewerkers van het RIEC-bureau als aan medewerkers van de RIECpartners adviezen en trainingen over de omgang met persoonsgegevens.

Oprichting regionale privacy werkgroep

Begin 2023 heeft het RIEC Den Haag de regionale privacy werkgroep opgericht, met medewerkers van de verschillende partners met de functie Privacy Officer, Privacy Jurist of Functionaris Gegevensbescherming (FG). De werkgroep bestaat inmiddels uit negen partners. De werkgroep houdt zich onder meer bezig met het breed oppakken van vraagstukken, het implementeren van procedures en het waarborgen van de privacyregels. >

Uitvoering maatregelen naar aanleiding van DPIA Bibob-werkproces

In 2022 is een Data Protection Impact Assessment (DPIA) op het Bibob-werkproces uitgevoerd. Op basis van het onderzoeksrapport hebben de functionarissen voor gegevensbescherming (FG-en) van Politie, Openbaar Ministerie, Belastingdienst en Gemeente

Den Haag in 2023 geadviseerd een aantal maatregelen te nemen. In 2023 zijn de meeste van de geadviseerde maatregelen doorgevoerd. De laatste maatregelen worden in 2024 uitgevoerd.

Vergroting kennis en bewustwording privacyregelgeving

In 2023 zijn diverse presentaties gegeven aan partners en medewerkers van het RIEC-bureau om de bewustwording en kennis over de privacyregelgeving te vergroten. In de presentaties was aandacht voor de toepassing van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), beginselen bij het verwerken van persoonsgegevens en welke rechten betrokkenen kunnen inroepen op grond van de AVG.

Landelijke RIEC-LIEC-samenwerkingstrajecten privacy

In 2023 is het RIEC Den Haag betrokken geweest bij verschillende landelijke RIEC-LIEC-samenwerkingstrajecten rondom privacy, zoals de procedure informatieplicht, de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS) en de bewaartermijnen.

Samenwerkingskader met Dienst Bedrijfsvoering Gemeente Den Haag

Het RIEC Den Haag is beheersmatig onderdeel van de gemeente Den Haag en maakt gebruik van de Dienst Bedrijfsvoering van de gemeente. Naast de basisdienstverlening zijn in 2023 ook maatwerkafspraken vastgelegd in een samenwerkingskader. In 2024 wordt dit samenwerkingskader officieel ondertekend door de gemeente en het RIEC Den Haag. Vervolgens wordt elk jaar geëvalueerd of de afspraken nog voldoen.

In 2023 is ook een begin gemaakt met het verbeteren van het informatiebeveiligingsbeleid in samenwerking met de gemeente Den Haag en het RIEC-LIEC bestel.

Verantwoording op basis van indicatoren maatschappelijke effecten

Het RIEC Den Haag ontwikkelt een werkwijze met indicatoren die aangeven of de aanpak van ondermijning voldoende inspeelt op de maatschappelijke effecten, zoals benoemd in de ontwikkel ontwikkelstrategie. De ontwikkeling van deze werkwijze loopt via het traject Opgavegericht Verantwoorden. Het doel is te meten wat het maatschappelijk effect is van de casuïstiek en van de vier sporen van de ontwikkelstrategie. In 2024 worden de indicatoren verder uitgewerkt om in 2024 en verder de acties van RIEC-samenwerking te kunnen evalueren en verantwoorden. <

REGULIERE BATEN

De middelen van het RIEC-bureau bestaan uit drie hoofdstromen:

• De reguliere structurele bijdrage van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV);

• De cofinanciering door de lokale en regionale partners in de RIEC-samenwerking;

• De bijdrage voor de uitvoering van de regionale ontwikkelstrategie van het ministerie van JenV.

Beschikking Rijk

De reguliere structurele algemene rijksbijdrage is voor 2023 vastgesteld op een bedrag van €2.453.620. Dit is een samengesteld bedrag van eerdere losse bijdragen, zoals de bijdrage voor het verstevigen van de intelligence, analyse en uitvoeringskracht. Een gedeelte van de middelen voor de uitvoeringskracht is gebruikt om het HEIT structureel te versterken (€400.000).

REGULIERE LASTEN

Reguliere lasten

De huisvestingskosten zijn hoger uitgevallen dan begroot. Het RIEC-bureau is in 2023 gegroeid in aantal fte’s. Daarom is besloten om de vergaderlocatie in Waddinxveen aan te houden en zijn extra werkplekken gehuurd in samenwerking met het Platform Veilig Ondernemen (PVO). Door de groei van het aantal fte’s stijgen ook de overheadkosten die de gemeente Den Haag in rekening brengt.

Wat betreft de LIEC-ICT-lasten: voor 2023 waren middelen begroot voor de aanschaf van analysetools voor het RIEC Den Haag. Deze zijn niet ingezet. De vergaderkosten en overige kosten vallen hoger uit dan oorspronkelijk gepland, vooral doordat het RIEC Den Haag sinds 2023 belastingplichtig is over de reguliere baten. Dat betekent dat 88.000 euro op de overige lasten zijn geboekt.

Het restant 2024 is al opnieuw in begroot in het Jaarplan 2024.

In 2023 zijn de versterkingsgelden RIECbureau 2022 ingezet om de ondersteuning door het RIEC-bureau te versterken (in overeenstemming met het oorspronkelijke doel van de middelen). In 2023 is flink geïnvesteerd in de juridische ondersteuning, zowel op het gebied van privacy als Bibob.

Bijkomende middelen

Niet alle geplande activiteiten zijn uitgevoerd in 2022, waardoor middelen zijn overgebleven uit eerder toegekende bijdragen van het rijk. Dit geldt voor de additionele incidentele middelen, de toegekende versterkingsmiddelen 2022, en het ondermijningsfonds. Deze middelen zijn in 2023 toegevoegd aan de begroting. De inzet van deze middelen volgt zoveel mogelijk de oorspronkelijk vastgestelde doelen.

Het RIEC Den Haag ontvangt voornamelijk van het ministerie van JenV bijdragen voor de bestrijding van de ondermijnende criminaliteit.

Het RIEC-bureau is beheersmatig onder de gemeente Den Haag geplaatst. De gemeente Den Haag faciliteert als centrumgemeente het RIEC Den Haag met onder andere de financiële administratie en inkoop. Dat betekent dat het RIEC-bureau meeloopt in de planning-en-control-cyclus van de gemeente Den Haag. De Stuurgroep RIEC is bestuurlijk verantwoordelijk voor het RIEC-bureau.

VERSTERKINGSGELDEN (BATEN)

VERSTERKINGSPLAN (LASTEN)

TOELICHTING OP FINANCIËLE

LASTEN PER SPOOR

Vanuit spoor 1 is gefinancierd

• Casusregisseurs/bestuurlijk adviseurs

• Plannen van de districten omuitvoeringskracht te vergroten

• Opleidingen

• Communicatie

• Team Boost

Vanuit spoor 2 is gefinancierd

• Projectleider vastgoed

• Financieel analist

Vanuit spoor 3 is gefinancierd

• Buitengebied

• Glastuinbouw

• Bedrijventerreinen

• Scheveningen-Haven

Vanuit spoor 4 is gefinancierd

• Project Dealbreakers

Dit loopt gedeeltelijk via de gemeente Leiden

Vanuit additionele lasten is gefinancierd

• Roadshow bewustwording ondermijning

• Aanpak ondermijning buitengebied, bedrijventerreinen en vastgoed (bijeenkomsten, webinars en communicatie)

• Expertise voor versterken aanpak financiële geldstromen

• Extra medewerker Dealbreakers ter ondersteuningvan gemeenten bij voorkomen jonge aanwas in drugscriminaliteit

• Interventies zoals haltlessen en escaperooms.

OPERATIONELE RESULTATEN

5 Totaalbedrag afgepakte gelden binnen de integrale samenwerking RIEC Haaglanden 5

Door Belastingdienst Den Haag

• € 416.000,- geïnd en/of verrekend

• € 3.238.000,- (geheel of gedeeltelijk) beslag gelegd

1 Het aantal behandelde casussen betreft het totaal aantal van signalen en casussen die, conform het werkproces ‘Integrale casusaanpak’ behandeld zijn met partners in het betreffende verslagjaar.

2 Van deze 56 casussen zijn er 2 afgewezen en 3 nog in onderzoek. De overige 51 zijn in 2023 behandeld.

3 Meerdere partners kunnen gezamenlijk één signaal inbrengen en één signaal kan meerdere thema’s hebben.

Door Belastingdienst Hoofddorp

• € 200.976,- geïnd en/of verrekend

• € 2.437.143,- (geheel of gedeeltelijk) beslag gelegd.

4 Het aantal interventieadviezen betreft het totaal aan adviezen dat het RIEC in het verslagjaar heeft afgegeven. Dit kunnen dus ook adviezen zijn n.a.v. RIEC casussen van voorgaande jaren.

5 U leest in de tabel de afpakresultaten van de Belastingdienst. De afpakresultaten van het OM zijn, vanwege de doorgaans uitgestelde resultaten (een afpaktraject varieert van maanden tot jaren), lastig direct aan de RIEC-casuïstiek te koppelen.

HET HAAGS ECONOMISCH INTERVENTIE TEAM

Het Haags Economisch Interventie Team (HEIT) is een bestuurlijk interventieteam dat werkt in de politie-eenheid Den Haag. In het HEIT werken de gemeenten, Politie, Belastingdienst, Douane, Nederlandse Arbeidsinspectie en het UWV sinds 2007 samen.

In 2020 is deze samenwerking verder uitgebreid met de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en de drie Omgevingsdiensten (ODH, ODMH en ODWH).

Het HEIT bestaat uit twee teams: één team voert bestuurlijke controles uit op het gebied van ondermijnende criminaliteit binnen bedrijven, en één team houdt toezicht op de prostitutiebranche.

Partner in de aanpak ondermijnende criminaliteit

De HEIT-controles zijn onderdeel van de lokale ondermijningsaanpak. De gebiedsregisseurs van het HEIT hebben structureel contact met alle 27 gemeenten en basisteams. Het HEIT sluit aan bij lokale casusoverleggen en RIEC-casussen, en adviseert over wet- en regelgeving om de effectiviteit van de bestuurlijke controles te vergroten. Iedere medewerker van een partnerorganisatie kan signalen zo op een laagdrempelige manier inbrengen bij het HEIT. Indirect hebben ook burgers op deze manier een ingang naar het HEIT.

Facts en figures HEIT

• 562 bestuurlijke controles in 2023

• 256 integrale bestuurlijke controles bij ondernemingen binnen de horeca, detailhandel en automotive branche

• 306 controles in de prostitutiebranche, waarvan 2/3 in de stad Den Haag en 1/3 in de regio.

Financiële verantwoording

Sinds 2019 ontvangt het HEIT structureel €400.000,ter versterking van de uitvoeringskracht van het HEIT in de eenheid. Deze middelen worden besteed aan personele lasten, waaronder toezichthouders en medewerkers bij het HEIT. In 2023 is de volledige € 400.000 benut. <

ZO BLIJFT U OP DE HOOGTE

Kijk regelmatig op www.veiligheidscoalitiedenhaag.nl

Volg ons op LinkedIn

https://nl.linkedin.com/company/riec-den-haag

In de maandelijkse nieuwsbrief leest u nieuws van de RIEC-samenwerking. In de Mediascan leest u het laatste regionale nieuws over ondermijning. U kunt zich aanmelden via communicatie-riec@denhaag.nl