/ Τεύχος 04
ΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ
ΤΡΑΠΕΖΕΣ - ΜΜΕ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΑΜΑΡΤΩΛΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΜΕ ΔΕΣΜΟΥΣ… ΧΡΗΜΑΤΟΣ Μια σχέση που διαμορφώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες με τρόπο που δύσκολα ξεχωρίζει το «ποιος καλύπτει ποιόν». Το μόνο σίγουρο είναι το ποιος πληρώνει: o φορολογούμενος.
Ε
Γράφει ο ΓΕΡΆΣΙΜΟΣ ΛΙΒΙΤΣΆΝΟΣ
ίναι βαθιά νυχτωμένος όποιος πιστεύει ότι τα τραπεζικά ιδρύματα περιορίζονται στον ρόλο του «αιμοδότη της οικονομίας», μέσω της χρηματοδότησης. Μια απλή καταγραφή των σχέσεων του χρηματοπιστωτικού συστήματος με δύο βασικούς πόλους διαμόρφωσης της κοινωνικής συνείδησης, τα πολιτικά κόμματα και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, αποδεικνύει ότι επιτελούν ένα πολύ πιο σύνθετο ρόλο. Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι αυτή η «τριγωνική» σχέση λειτουργεί για δεκαετίες ολόκληρες. Κι όσο περνάει ο καιρός γίνεται ολοένα και πιο στενή. Πάντα σε αντιστοίχιση με το –κάθε φορά– εγχώριο επιχειρηματικό κατεστημένο. Βλέπετε, το (δανεικό κι αγύριστο) χρήμα αποδεικνύεται δεσμός που αντέχει στον χρόνο. Κι έχει ακόμη πολύ μέλλον.
Gracias Koskotas! Αν αναζητήσει κανείς, στη μεταπολιτευτική περίοδο, ένα όνομα που πάνω του να τέμνονται οι έννοιες «Τράπεζες», «Μέσα Ενημέρωσης» και «Κόμματα» η απάντηση είναι μονόδρομος: Γιώργος Κοσκωτάς! Το περίφημο 1989. Ένα σκάνδαλο υπεξαίρεσης δισεκατομμυρίων δραχμών από την Τράπεζα Κρήτης. Τα γεγονότα που ακολούθησαν με την κυβέρνηση Τζαννετάκη και το Ειδικό Δικαστήριο με κατηγορούμενο τον Ανδρέα Παπανδρέου θα κάνουν άνω κάτω την πολιτική και οικονομική ζωή. Αποτελεί –πανθομολογούμενο– πολιτικό συμπέρασμα ότι στο ευρύ κοινό για πρώτη φορά «ξεγυμνώθηκαν» σε όλο τους το εύρος οι σχέσεις του χρηματοπιστωτικού συστήματος με την πολιτική και τα μίντια. Τράπεζα Κρήτης, Γραμμή Α.Ε., δωροδοκίες πολιτικών για κάλυψη. Οι πιο ψύχραιμες και τεκμηριωμένες αποτιμήσεις εστιάζουν στο ότι η υπόθεση Κοσκωτά αποτέλεσε το κλείσιμο ενός κύκλου. Μια μεγάλη περίοδο όπου οι σχέσεις Τραπεζών-ΜΜΕ-Κομμάτων περι10
φρουρούνταν και καθορίζονταν κατά κύριο λόγο από τα συμφέροντα μερικών δεκάδων οικογενειών που αποτελούσαν το επιχειρηματικό και βιομηχανικό κατεστημένο. Από το ταραγμένο 1989, το φως της δημοσιότητας τράβηξαν –και γι’ αυτό τα θυμόμαστε– τα σκανδαλοθηρικά στοιχεία της υπόθεσης Κοσκωτά. Τα «πάμπερς» ή ο «Κουτσονόμος». Πολύ λίγοι πλέον θυμούνται ότι η Τράπεζα Κρήτης ήταν ένα από τα βασικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που, μαζί με την Εθνική και την Εμπορική Τράπεζα, αποτέλεσαν την αιχμή του δόρατος μιας πολύ συγκεκριμένης πολιτικής επιλογής: της διάσωσης των κορυφαίων επιχειρηματικών οικογενειών της περιόδου από τον δανεισμό που είχαν σωρεύσει. Αυτό επιτεύχθηκε μέσω των περίφημων «κρατικοποιήσεων». Ξεκίνησαν από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή που