Reporter Kociewia #22(36)

Page 1

#22 BEZPŁATNY DWUTYGODNIK 02 / 11 / 2022 (36) REKLAMA STRONA 13 STRONA 2 POKAZALI PIĘKNO TAŃCA TOWARZYSKIEGO 29 PAŹDZIERNIKA W MIEJSKIEJ HALI SPORTOWEJ IM. ANDRZEJA GRUBBY ODBYŁ SIĘ OGÓLNOPOLSKI TURNIEJ TAŃCA TOWARZYSKIEGO V MEMORIAŁ EDWARDA KOWALKE, KTÓRY ZGROMADZIŁ 178 PAR Z CAŁEJ POLSKI. PUBLICZNOŚĆ BAWIŁA SIĘ DOSKONALE OGLĄDAJĄC KOLOROWE STROJE I WYSOKIE UMIEJĘTNOŚCI TANCERZY. STRONA 2 # Sport # Piłka Nożna KPS pnie się w górę # Starogard Gdański # Inwestycje Rondo i Sobieskiego otwarte

Rondo i Sobieskiego otwarte

Od 28 października mieszkańcy mogą swobodnie jeździć wyremontowaną ulicą Sobieskiego. Zarząd Dróg Wojewódzkich udostępnił też do ruchu nowo wybudowane rondo na skrzyżowaniu

Ulica Sobieskiego przejezdna

Zakończył się II etap naj większej inwestycji drogo wej w Starogardzie Gdań skim. Obejmuje on moder nizację pięciu ulic i czterech mostów w okolicy starych Młynów. Jej koszt to pra wie 15 mln zł. Do tej pory wykonawca wyremonto wał ulicę Tczewska wraz z mostem oraz część ulicy Kanałowej na odcinku do ul. Podgórnej. Od piątku 28 października dostępny jest przejazd ulicą Sobie skiego. Prace objęły prze budowę tej ulicy na odcin ku od skrzyżowania z ul. Kościuszki (z wyłączeniem tego skrzyżowania) do skrzyżowania z ul. Owidz ką włącznie, na którym już wcześniej powstało rondo. Nowa nawierzchnia, chod niki, nasadzenia roślinności oraz parking na 50 aut przy Muzeum 2 Pułku Szwoleże rów Rokitniańskich to efekt tych prac. Modernizacja trwała 5 miesięcy.

Rondo już czynne

Oddano też do użytku nowo wybudowane rondo na skrzyżowaniu ulic Po morskiej i Pelplińskiej. To skrzyżowane było jednym z najbardziej kolizyjnych i

REKLAMA

newralgicznych punktów komunikacyjnych w mie ście. Teraz ma się to zmie nić. Wybudowane w tym miejscu rondo ma poprawić bezpieczeństwo i uspraw nić ruch. Inwestorem tej inwestycji był Zarząd Dróg Wojewódzkich w Gdańsku. Zadanie w kwocie 3 mln zł współfinansowała Gmina Miejska Starogard Gdański. Cała przebudowa koszto wała ponad 6 mln zł i trwa ła blisko rok. Prace objęły budowę ronda, przebudo wę i rozbudowę wszystkich sieci podziemnych: cieplnej, wodociągowej, elektro energetycznej, telekomu

nikacyjnej oraz kanalizacji sanitarnej i deszczowej, bu dowę chodników i ścieżki rowerowej. Wykonawca przebudował wszystkie zjazdy zlokalizowane w pasie drogi wojewódzkiej, przejścia dla pieszych, na których pojawiły się azy le bezpieczeństwa oraz oświetlenie drogowe. Dro gę oznakowano poziomo i pionowo, a całą inwestycję dopełniły nowe nasadzenia drzew i krzewów. Miasto objęło monitorin giem obie realizacje. Wy konawcą obu zadań było Przedsiębiorstwo Budowy Dróg w Starogardzie Gdań skim.

2 # Starogard Gdański # Inwestycje
ulic Pomorskiej i Pelplińskiej.

Doświetlono kolejne ulice

Dwadzieścia cztery lampy energooszczędne LED oświetliły ulice Cichą, Krasickiego i Kasztanową w Starogardzie Gdańskim. Nowe oświetlenie poprawiało widoczność i bezpieczeństwo na drogach. Ich zamontowanie kosztowało ponad 260 tys. zł.

Osiem energooszczęd nych lamp typu LED doświetliło ulicę Cichą, sześć lamp stanęło przy ul. Kasztanowej, a dziesięć zainstalowano wzdłuż ulicy Krasickiego w Starogardzie Gdańskim. Dzięki temu ko lejne obszary miasta zyska ły na atrakcyjności. Oświe tlenie ma bowiem niebaga telny wpływ na jakość ży cia mieszkańców. Zwięk sza komfort poruszania się, poprawia widoczność i poczucie bezpieczeństwa.

– Wniosków o doświetle nie ulic mamy dużo. Reali zujemy je sukcesywnie w miarę możliwości. Staramy się być w tych działaniach konsekwentni, tak aby co roku doświetlić kolej ne obszary miasta. Nasze ograniczenia wnikają tylko i wyłącznie z możliwości fi nansowych Miasta – mówi zastępca Prezydenta Mia sta ds. techniczno-inwesty cyjnych Tadeusz Błędzki.

Lampy na ulicy Cichej i

Objazd dla autobusów

W związku z planowaną przebudową i zamknięciem skrzyżowania ulic Podgórna – Kanałowa, od dzisiaj autobusy linii 12, 14, 16, 17, 19 i 28 w kierunku PKP, Droga Nowowiejska, Żabno, kursować będą objazdem.

Objazd prowadził bę dzie ulicami: Sobie skiego, Tczewska, Norwida, Mickiewicza.

Przystanek Rynek oraz Hal lera na czas objazdu zostają

wyłączone z ruchu. Dodat kowe przystanki na trasie objazdu zlokalizowane zo staną na ulicy Sobieskiego (ZSE) oraz ulicy Tczewskiej (rondo).

Krasickiego zainstalował Zakład Instalacji Elektrycz nych Zygmunt Płotka z Malborka. Wykonawcą in westycji na ulicy Kasztano wej był Zakład Usługowy Mariusza Musiała ze Swa rożyna.

Łącznie miasto zapłaciło za doświetlenie trzech ulic 266 656 zł.

3 02 / 11 / 2022 3 02 / 11 / 2022 REKLAMA # Starogard Gdański # Starogard Gdański Kupię działkę, mieszkanie lub dom za gotówkę tel. 501 826 260 OGŁOSZENIE # Inwestycje

Halloween z WOOKiem

-

oczekując na zamówienie, mogą na żywo obserwować mistrzów kuchni siekających składniki, czy podrzucają cych potrawy na patelniach, spod których nierzadko bu chają płomienie.

-

To nie wszystko co lokal miał nam do zaofero wania. W poniedziałek z okazji halloween restauracja zorganizowała konkurs na najlepsze przebranie. Od wiedzający ich w ten dzień goście mogli zdobyć bony w wysokości 100, 50 lub 20 zł, które mogli później wykorzystać w lokalu. Warto podkreślić, że WOOK jest siecią restaura cji typu casual dining spe cjalizującą się w daniach kuchni azjatyckiej. Restau racje WOOK wyróżniają się nowoczesnymi, ciekawy

mi wnętrzami. Tworzą one komfortowe warunki dla spotkań biznesowych, jak i lunchu czy kolacji w gronie najbliższych.

Znakiem rozpoznawczym restauracji WOOK są znajdu jące się na sali wyspy, gdzie kucharze przygotowują da nia. W ten sposób goście,

Pierwotnie restauracje WOOK specjalizowały się wyłącznie w kuchni chiń skiej, jednak w 2013 r. ofer ta kulinarna sieci została roz szerzona o bogactwo sma ków charakterystycznych dla innych regionów Azji, w tym o potrawy szczególnie popularnej na całym świecie kuchni tajskiej.

4
# Starogard Gdański Restauracja WOOK jako stosunkowo nowe miejsce w staro gardzkiej Galerii Neptun, organizowała w minioną sobotę (29 października) pokaz iluzji. Gościom restauracji dostar czał rozrywki młody iluzjonista, występujący pod pseudonimem AS ILUZJI.

# Skarszewy

Feniks z nowym salonem meblowym

Firma Feniks produkuje i sprzedaje wysokiej jakości meble – modułowe, głównie sofy, narożniki, fotele, krzesła i pufy. Posiada jeden z najnowocześniejszych zakładów produkcyjnych w Europie, w którym pracuje ponad 300 osób. Swoje produkty sprzedaje w ponad 450 punktach handlowych w Polsce i zagranicą, a politykę biznesową opiera na trzech filarach: ludzie, pasja i innowacyjność. Ze względu na duże zainteresowanie klientów indywidualnych niedawno otworzył salon firmowy.

- Ze względu na duże zainteresowanie naszymi pro-

salon firmowy, w którym każdy klient będzie mógł

meble tapicerowane, ale i nie tylko. W ofercie również można znaleźć wyposaże-

nie takie jak meblościanki, łóżka sypialniane, stoliki, dywany i wiele innych dodatków – mówi Waldemar Nierzwicki, wiceprezes firmy Feniks.

Powierzchnia nowego salonu firmowego wynosi 500 m2, dzięki czemu klienci będą mieli swobodę w wyborze oraz kupnie asortymentu meblowego, jaki wprowadza sukcesywnie na rynek firma Feniks .

- Oferujemy naszym klientom również dodatkowe udogodnienia takie jak: sprzedaż ratalna, usługi transportowe z wniesieniem, usługi montażu oraz

serwis pogwarancyjny. Myślę, że poczyniliśmy bardzo duży krok w kierunku klienta - uważa Waldemar Nierzwicki.

Feniks gwarantuje wysoką jakość produktów o czym klienci będą mogli bezpośrednio przekonać się odwiedzając nowy salon meblowy zakładu z Nowego Dworu.

02 / 11 / 2022 02 / 11 / 2022
# Nowy Dwór Zakład Produkcji Mebli „Feniks” otworzył w Wolnym Dworze koło Skarszew nowoczesny i przestrzenny salon meblowy. Ułatwi to klientom zakup produktów z najnowszych kolekcji tej cenionej w kraju i Europie firmy. REKLAMA duktami i wiele zapytań od naszych klientów postanowiliśmy wybudować nasz zakupić nasze produkty,

Ćwiczenia antyterrorystyczne w urzędzie

W Urzędzie Miejskim w Skarszewach odbyły się profesjonalne ćwiczenia z zarządzania kryzysowego z udziałem urzędników i kierowników jednostek gminnych.

Podczas ćwiczeń uży te zostały m.in. środ ki pirotechniczne, sztuczna krew, charakte ryzacja poszkodowanych - przebieg zdarzeń wyglą dał bardzo realistycznie. Zgodnie ze scenariuszem, terroryści opanowali Urząd Miejski, wśród zakładni ków byli ranni i zabici. Pra cownicy magistratu zostali uwolnieni przez Formację Specjalne Grupy Operacyj ne, przy dużym wsparciu policjantów ze Straogardu Gd. i Gdańska. Poza urzę dem powstał szpital polo wy, w którym pierwszej pomocy udzielali pracow nicy Gminnego Ośrodka Zdrowia oraz strażacy z gminnych jednostek OSP. Dzień wcześniej teoretycz ne ćwiczenia dla pracowni ków gminy, gdzie informo wano m.in. jak postępować w czasie ataku terrory stycznego, przeprowadzo no w Skarszewskim Cen trum Sportu. W ćwiczenia zaangażowani byli też dok tor nauk medycznych Mał gorzata Rak - specjalista medycyny ratunkowej oraz

ratownik medyczny Pa tryk Kaworek, a ponadto firma Hera, która ochrania budynek urzędu. Całość zainicjował i koordynował Mariusz Urbaniak – wete

ran Jednostki Wojskowej GROM, pierwszy Polak, który otrzymał nagrodę „Międzynarodowego Me dyka Sił Specjalnych”.

- Ćwiczenia w Skarsze

wach inicjują ogólnopolską akcję „Bezpieczna gmina”. Podobne ćwiczenia mogą być przeprowadzone w każdej gminie, a udział byłych operatorów jed

Remont drogi na ul. Chojnickiej

nostek specjalnych i ich doświadczenie, mogą być dużym wsparciem dla sa morządów - mówi Mariusz Urbaniak.

- Dzięki tym ćwiczeniom

nasi pracownicy mają już bardzo dobrą, praktyczną wiedzę o sytuacjach, w których występuję zagro żenie życia czy zdrowia i z którymi w dzisiejszych czasach trzeba się liczyć, nie tylko w Skarszewach, ale w wielu miejscach – za znacza burmistrz Skarszew Jacek Pauli.

Umowę podpisali bur mistrz Skarszew Ja cek Pauli i pełnomocnik wykonawcy, którym jest firma Transport, Usłu gi, Handel, Skład Opa łu, Skup Złomu Tadeusz Decka z Morzeszczyna, w obecności sekretarza gminy Andrzeja Jani kowskiego. Droga na ul. Chojnickiej zostanie wy remontowana do dojaz du pożarowego nr 66 w Leśnictwie Zapowiednik, dzięki współpracy gminy Skarszewy z Lasami Pań stwowymi. Środki z Lasów Państwowych na realiza cję zadania to 80 proc. jego kosztów, a pozosta łe 20 proc. pochodzić będzie z budżetu gminy Skarszewy. Inwestycja do tyczy odcinka o łącznej długości ponad 2,5 km.

Do końca zabudowań przy ul. Chojnickiej powstanie nowa nawierzchnia asfal towa. Na zdewastowanym odcinku, poza obszarem miejskim, położne zostaną płyty drogowe, a ostatni odcinek utwardzony zo stanie tłuczniem. Wyre montowana droga umoż liwi lepsze połączenie z dojazdem pożarowym Leśnictwa Zapowiednik. Te tereny są atrakcyjne turystycznie i taka dro ga ułatwi dojazd służb w przypadku niebezpiecz nych zdarzeń, co zwiększy poziom bezpieczeństwa. Dodajmy, że niedawno wyremontowano chod nik wzdłuż ul. Chojnickiej, a stało się to możliwe dzię ki środkom pozyskanym przez gminę z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg.

6 # Skarszewy # Skarszewy
W Urzędzie Miejskim podpisana została umowa na wykonanie remontu nawierzchni
drogi gminnej na ul. Chojnickiej.

Cmentarz Żydowski upamiętniony

Cmentarz został upamiętniony po przez zamontowa nie tablicy informacyjnej na kamieniu, w ramach Programu „Oznakowanie cmentarzy żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej”, realizowanego przez Na rodowy Instytut Dziedzic twa ze środków Minister stwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Na tablicy w kształcie nawiązującym do macewy, obok napisu informacyjnego zastoso wano znak QR, odsyłający do szerszej charaktery styki nekropolii na portalu zabytek.pl. Po prezentacji i krótkiej modlitwie, którą

odmówił przewodniczący Gminy Wyznaniowej Ży dowskiej w Gdańsku Mi chał Samet, wszyscy prze szli na teren cmentarza, gdzie znajdują się nagrob ki. Zgodnie z żydowską tradycją na zachowanych macewach złożono ka myczki, a także zapalone znicze.Cmentarz założo no ok. 1780 r. niedaleko Jeziora Borówno Wielkie i użytkowano do 1939 roku. Na terenie cmentarza w 1939 r. rozstrzelano ok. 250 Polaków i Żydów z terenu Skarszew, okolicz nych wsi i Kościerzyny, co upamiętnia Grób Masowy nr 1.

W uroczystym wyda rzeniu uczestniczyli rów nież zastępca dyrektora

Gumula, kierownik gdań skiego Oddziału Tereno wego Narodowego Insty tutu Dziedzictwa Tomasz Błyskosz, starosta staro

gardzki Kazimierz Chyła, Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków Igor Strzok, Nadleśniczy Nadleśnictwa Starogard

Maciej Robert, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Skarszewach Krystian Latoszewski, nauczycie le i uczniowie tej szkoły, Małgorzata Mostowska i Tomasz Kamm z Gminne go Ośrodka Kultury i Bi blioteki Publicznej, prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kociewskiej Miro sław Kalkowski, sekretarz TPZK Ryszard Szwoch i dyrektor Lokalnej Orga nizacji Turystycznej Ko ciewie Piotr Kończewski. Uroczystość zorganizowa ło Nadleśnictwo Starogard we współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i Narodowym In stytutem Dziedzictwa.

7 02 / 11 / 2022
# Gmina Skarszewy Burmistrz Skarszew Jacek Pauli wziął udział w uroczystej prezentacji oznakowania Cmentarza Żydowskiego w Bączku. Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN Jolanta

Pokazali piękno tańca towarzyskiego

29 października w Miejskiej Hali Sportowej im. Andrzeja Grubby odbył się Ogólnopolski Turniej Tańca Towarzyskiego V Memoriał

bawiła się doskonale oglądając kolorowe stroje i wysokie umiejętności tancerzy prezentowane na pięknie rozświetlonym parkiecie.

Tancerze startowali w różnych grupach wiekowych i klasach. Turniej rozegrano w trzech blokach. W ostatnim o ty tuł Mistrzów Województwa Pomorskiego rywalizowa li seniorzy z grupy Senior Sport. Wśród uczestników Turnieju nie zabrakło sta rogardzian z Klubu Tańca Towarzyskiego „Impuls”. Reprezentowało go 23 dzieci i 3 pary dorosłe. Ty tuł Mistrzostw Wojewódz twa Pomorskiego w grupie Senior II Open w tańcach standardowych wywalczyli Piotr i Julita Pleszkunowie. Trzecie miejsce zajęli Ra fał i Wioleta Drwięgowie. Państwo Pleszkun zdobyli również tytuł wicemistrzów w tańcach latynoamery kańskich, a miejsce trzecie Państwo Kuraszewicz.

Tancerzy oceniało ośmio osobowe jury, a dopingo wała ich publiczność zgro madzona wokół parkietu i na trybunach. Tego dnia przez Halę Miejską w Sta rogardzie Gdańskim prze winęło się ponad tysiąc widzów, którzy gromkimi brawami nagradzali umie jętności tancerzy, wyraża jąc w ten sposób swój po dziw, dodając im otuchy. - Myślę, że mieszkańcy nie

zdają sobie sprawy, że ta niec towarzyski ma swoje korzenie także w Starogar dzie Gdańskim, dlatego, że w latach 80. odbywały się u nas duże, międzynarodo we turnieje, na które cięż ko było bilety dostać. Hala Agro Kociewia była pełna. Pan Edward Kowalke spro wadzał te pary tutaj – mówi

Łukasz Rocławski ze Staro gardzkiego Centrum Kul tury. Warto podkreślić, że Pan Edward Kowalke jest uczniem profesora Wieczy stego, który wprowadzał kroki tańca towarzyskiego do Polski i Pan Edward ni gdy się tym nie chwalił, ale wiemy to z różnych źródeł, że Edward Kowalke i jego

partnerka byli wręcz pupi lami profesora Wieczyste go.

Emocje rosły z godziny na godzinę. Stroje stawały się coraz barwniejsze, bogat sze i bardziej wyszukane. Podczas, gdy panie w prze pięknych sukniach czaro wały wdziękiem i gracją, panowie – we frakach ema

8 # Kultura
Edwarda Kowalke, który zgromadził 178 par z całej Polski. W pokazowym tańcu wystąpili Mistrzowie Polski i finaliści Mistrzostw Świata formacja standardowa Jantar z Elbląga. Uroczystą Galę poprowadził Rafał Maserak. Publiczność, która przybyła na memoriałowy turniej po raz kolejny

nowali powagą i elegancją. Razem tworzyli niezwykle barwną mozaikę wizualną, która w połączeniu z do skonałą muzyczną oprawą, zapewniła widzom nieza pomniane wrażenia. Kulminacyjnym punktem Turnieju była Gala. Otwo rzyły ją Helena Kowalke z córką Kamilą, która na tę okoliczność przyleciała z Ameryki.

– Jestem dumna, że Sta rogard Gdański pamięta o moim zmarłym tacie, któ ry kochał taniec nad życie. Starogard był miastem, któremu poświęcił całe swoje życie. Chciałabym, aby mógł teraz widzieć, że w Starogardzie taniec towa rzyski kwitnie i że tak dużo jego miłośników przyszło tutaj dzisiaj, by podziwiać taniec. Tymi słowami oficjal nie otwieram Ogólnopolski Turniej Tańca Towarzyskie go V Memoriał Edwarda Kowalke – powiedziała Ka mila Kowalke. Galę poprowadził znakomi ty tancerz znany z progra mu „Taniec z Gwiazdami” Rafał Maserak. Okazał się równie dobrym prowadzą cym co tancerzem. Roz grzewał publiczność aneg dotami z tanecznego świata, a w przeprawach pomiędzy występami porywał widzów z siedzeń do tańca. Ucztą dla oka i ucha był pokazo wy taniec Mistrzów Polski i finalistów Mistrzostw Świa ta Formacji Standardowej

„Jantar” z Elbląga. Układ, który zatańczyli do muzyki Queen, zaparł widzom dech w piersiach. Profesjonalne figury, perfekcyjne gesty, lekkość ruchów potwier dzały mistrzowską klasę tancerzy.

Turniej zakończył się tra dycyjnie tańcem ku czci Edwarda Kowalke w wyko naniu uczestników Turnieju i zaproszonych gości. Wspól nie zatańczyli walca do utworu Zbigniewa Wodec kiego „Opowiadaj mi tak”, który na żywo wykonali Ma teusz Kotwica i Daria Tom czak z Tczewa. Podkład do utworu nagrała Starogardz ka Orkiestra Dęta SCK. Nagrodzono bardzo wielu tancerzy, kilka par awanso wało też do wyższej klasy tanecznej. Najlepsi otrzy mali medale, dyplomy, na grody i puchary ufundowa ne przez władze samorzą dowe oraz sponsorów. - Bardzo się cieszę, że czci my pamięć o tym fanta stycznym człowieku. Mia łem okazję z nim współ

pracować jako kiedyś kierownik, a potem dyrek tor Starogardzkiego Cen trum Kultury i widziałem tę pasję, nie tylko w jego oczach, ale i w jego dzia łaniu przede wszystkim. Wychował wiele pokoleń młodzieży, dzisiaj część tej młodzieży znajduje się właśnie na parkiecie naszej hali. To wspaniała rzecz – mówi prezydent Starogardu Gdańskiego Janusz Stanklowiak.

Organizatorami imprezy byli: Starogardzkie Cen trum Kultury i Klub Tańca Towarzyskiego „Impuls”. Pomógł im Ośrodek Spor tu i Rekreacji w Starogar dzie Gdańskim oraz wo lontariusze ze Stowarzy szenia „Można Inaczej”. O znakomitą oprawę mu zyczną zadbał Romuald Koszper z Elbląga, a nad całością czuwał kierownik artystyczny Łukasz Ro cławski ze Starogardzkie go Centrum Kultury.

9 02 / 11 / 2022 9 02 / 11 / 2022
REKLAMA

Kapuściany piątek

Wielkie Borzechowskie Kiszenie Kapusty to coroczna impreza or ganizowana przez Koło Gospodyń Wiejskich MODRAKI z Borze chowa. To nie tylko promocja lokalnych tradycji, ale też wspaniała integracja.

Piątek (21 października) minął w Borzechowie pod znakiem wielkiego ki szenia. Na stół trafiło 100 kg kapusty, 15 kg marchwi, sól i przyprawy do smaku. Do tego – wspólne szatko wanie, doprawianie, „tram panie”, smakowanie i - a jak że! – podjadanie.

W wielkim kiszeniu Gospo dyniom pomagali wszy scy, także dzieci z borze chowskiego przedszkola i szkoły. Było wiele radości i frajdy, a już niedługo będą z tego 3 ogromne beczki kiszonej kapusty, idealne na słynny borzechowski bigos. Podczas spotkania był też świetny konkurs dla naj młodszych, a główną na grodą była modra kapusta od Modraczków. Dzieci

mogły też poznać, czyli do tknąć i posmakować wiele warzyw i dowiedzieć się o ich cennych właściwo ściach.

A po akcji kiszenia Modra ki zaprosiły wszystkich na tradycyjny Modraczkowy Bazarek, tym razem pod znakiem kapusty. Serwo wano same specjały. Były

m.in. gołąbki, nadziewana kapusta, kapuściane rolady, szmurowana czerwona ka pusta, bigos, kiszona swoj ska kapusta, paszteciki z ka pustą i grzybami, schabowy z kapustą.

Gości częstowano zaś pysz nymi, cieplutkimi kociewski mi ruchankami, serwowany mi prosto z patelni.

# Kultura

Jesień w dobrych nastrojach

Wesołe scenki, radosne tańce i śpiew. To wszystko działo się w Kinie So kół podczas XV Integracyjnego Przeglądu Kabaretowego „Złota jesień humorem się niesie”.

Uczestników powitał

Zastępca Prezyden ta ds. Społecznych Maciej Kalinowski oraz Dyrektor Środowiskowego Domu Samopomocy Aleksandra Formela, która przypo mniała początki Przeglądu Kabaretowego. Nie zabrakło piosenek, ske czy i tańca. Obok uczniów szkół podstawowych na scenie wystąpiły osoby nie pełnosprawne. W wydarzeniu uczestniczy ło trzynaście grup kaba retowych: Środowiskowy Dom Samopomocy przy ul. Al. Jana Pawła II 6, Miej skie Przedszkole Publiczne Nr 2, Dzienny Dom Senior+ MOPS w Starogardzie Gd., Środowiskowy Dom Samo pomocy ze Skarszew oraz Gminy Zblewo w Klesz czewie, ŚDS przy ul. Pel plińskiej, Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 6 im Jana Pawła II, ŚDS i Warsztaty

# Kultura

Zasłużyli na wyróżnienie

Rozstrzygnięto konkurs Piękna Wieś Pomorska 2022. Oprócz nagród głównych przyznano wyróżnienia, a jedno z nich otrzymała wieś Gminy Starogard Zduny.

Puchar Marszałka Wo jewództwa Pomorskie go i nagrodę pieniężną dla wyróżnionej wsi odebrał Sołtys Zdzisław Stanek w towarzystwie i zastępca Wójta Łukasza Kruszyń

skiego i przedstawicielek KGW Zduny. Pierwsze miejsce i miano najpiękniejszej wsi w Woje wództwie Pomorskim uzy skała Trzebiatkowa, wieś Gminy Tuchomie w powie cie bytowskim.

Konkurs organizowany jest już od ponad 30 lat, wpły wa na poprawę estetyki i wizerunku naszych wsi, ale też na integrację, aktyw ność mieszkańców, dbałość o regionalizm i promocję miejscowości.

Terapii Zajęciowej Zespołu Caritas Parafii NSPJ w Sta rogardzie, Środowiskowy Dom Samopomocy w Mal borku i w Kaliskach. Zwieńczeniem XV Prze

Muzyka wszechświata

5 listopadao godzinie 18:00 w starogardzkim Kinie Sokół odbędzie się koncert orkiestry kameralnej Pro Simfonica, Bilety w cenie 5 zł są do nabycia w recepcji Starogardzkiego Centrum Kultury i na stronie sck.art.pl/KUP BILET.

glądu Kabaretowego było uhonorowanie wszystkich grup dyplomem oraz upo minkiem. Wyróżnieni zosta li także autorzy jesiennych rękodzieł.

Koncert „Muzyki wszechświata”, to pre miera utworów, które po chodzą z epok baroku, klasycyzmu, romantyzmu i neoromantyzmu. Kompo zycje zawarte w progra mie są utworami, które są znane przy okazji różnych okoliczności życiowych. W koncercie zostaną zapre zentowane utwory między innymi takich twórców jak: Marc Antoine Charpentier, Jerzy Fryderyk Haendel, Wolfgang Amadeusz Mo zart, Gioacomo Rossini, Ryszard Wagner, Stanisław Moniuszko, Jacques Offen bach, Johannes Brahms, Georg Bizet, Emil Młynar ski, Johann Strauss i wielu innych.

Muzyka przeplatać się bę dzie pomiędzy utworami typowo instrumentalnymi i wokalno-instrumentalny mi. Tematyka ich będzie zróżnicowana: od lirycz nych i sentymentalnych do energicznych, wesołych, przedstawiających radość i zabawę.

11 02 / 11 / 2022 11 02 / 11 / 2022 # Borzechowo
# Zduny

Wielka sztuka w Galerii A

Wtym roku nasza galeria obchodzi 45-urodziny. Należy podkreślić fakt, że nie ma w Polsce wielu miast podobnej wielkości, w których tak prężnie działałyby takie instytucje kultury. Cykl Sztuka Polska prowadzimy od 1999 roku. W tym czasie zaprezentowaliśmy około 30 wystaw. To dzięki sponsorom możemy ten cykl kontynuować. Z wielką przyjemnością chcę podziękować zakładom farmaceutycznym Polpharma i firmie Gama, bez których te wydarzenia nie obyłyby się. Firmy te wspierają nasze działania od wielu lat. Podzięko-

wania kieruję również do Straży Miejskiej w Starogardzie, która dba o bezpieczeństwo zgromadzonych tu dzieł – mówił kierownik Galerii „A” Adam Haras.

Obrazy, zostały podarowane do Muzeum Okręgowego w Suwałkach przez kolekcjonerkę z USA – Izabelę Roman. Kolekcja powstawała na bazie umiłowania sztuki, przyjaźni z artystami i chęci pomocy im. Stąd właśnie tytuł „Przyjaźń i sztuka” odnoszący się do relacji pani Izabeli z twórcami. Pierwszy transport przypłynął do Polski wio-

sną 2020 roku, liczył 44 obrazy i 3 rzeźby. Ostatnie 4 dzieła przypłynęły przed kilkoma miesiącami. Kolekcję zamknął największy z obrazów autorstwa Franciszka Starowiejskiego.

Gośćmi specjalnym na otwarciu wystawy byli, dyrektor suwalskiego muzeum Jerzy Brzozowski i Karolina Zychowicz z Narodowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie.

– Cieszę się, że tu jestem. To już trzecia wystawa, którą wspólnie z Galerią „A” robimy. Wszystko to dzięki dobrej współpracy naszej kustosz galerii,

Godziny otwarcia

poniedziałki, wtorki i środy 9:00-18:00 czwartki i piątki 10:00-16:00 soboty – wystawa nieczynna niedziele 14:00-18:00 Wystawa nieczynna 11 listopada br.

historyczki sztuki pani Elizy Ptaszyńskiej z panem Adamem Harasem. Ostatnie wystawy prezentowane były w 2018 i 2019 roku. Dziękuję za kolejne zaproszenie do Starogardzkiego Centrum Kultury. To bardzo dobre miejsce na prezentację naszych obrazów – pod-

kreślił Jerzy Brzozowski.

Warto podkreślić, że po raz pierwszy cały zbiór 51 dzieł został zaprezentowany na jednej wystawie właśnie w naszym mieście.

Sponsorami wystawy są: Polpharma SA i firma GAMA sp. z o.o.

Wystawa jubileuszowa

Serdecznie zapraszamy na otwarcie wystawy, które będzie miało miejsce dnia 4 listopada o godzinie 18.00 w głównym budynku Muzeum Ziemi Kociewskiej (ul. Boczna 2). Wystawa będzie podsumowaniem 20 lat współpracy artystycznej dwóch wspaniałych artystów - Zofii Sumczyńskiej oraz Michała Majewskiego. Ekspozycję będzie można oglądać do 2 grudnia 2022 roku.

Z ofia Sumczyńska - malarka, witrażystka, ilustratorka i bajkopisarka. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Autorka i wykonawca monumentalnych witraży w kościele pw. Niepokalanego Serca Maryi w Nowym Dworze Gdańskim. Uczestniczka wielu wystaw zbiorowych i indywidualnych w Polsce, Wielkiej Brytanii, Japonii, Niemczech, Szkocji i Danii. Założycielka Galerii Autorskiej 24B w Starogardzie Gdańskim.

Michał Majewski studiował na Wydziale Mechanicznym Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni. Po prawie 10 latach pracy na statkach Polskich Linii Oceanicznych i Chipolbroku zszedł na ląd, gdzie swoje hobby, snycerstwo, zamienił w profesję. Po dziś dzień rzeźbi w drewnie, także fotografuje oraz pisze.

Ważniejsze dokonania rzeźbiarskie:

• Kościół pw. NMP Matki Kościoła w Starogardzie Gdańskim: rzeźbione drzwi główne, stacje drogi krzyżowej, figury św. Antoniego oraz św. Judy Tadeusza, figura Chrystusa Zmartwychwstałego, tabernakulum, anioły na balustradzie chóru.

• Kościół pw. Niepokalanego Serca Maryi w Nowym Dworze Gdańskim: stacje drogi krzyżowej, ołtarz, ambonka, chrzcielnica, prezbiterium, konfesjonał, balustrada na chórze i inne.

12
# Kultura # Kultura
Galeria „A” Starogardzkiego Centrum Kultury od 23 lat organizuje cykl wystaw prezentujących najciekawsze osiągnięcia Sztuki Polskiej i obcej znajdujące się w zbiorach państwowych i prywatnych. Pod nazwą „Przyjaźń i sztuka” kryje się kolejna już wystawa, zorganizowana w ramach tego cyklu, którą do 6 grudnia można oglądać w sali widowiskowej Starogardzkiego Centrum Kultury.

KPS pnie się w górę

KP Starogard Gdański z każdym tygodniem pnie się w górę tabeli rozgrywek III ligi. Tym razem biało-zielono-biali rozprawili się ze Świtem Skolwin-Szczecin oraz Unią Solec Kujawski. Trenera Łukasza Kowalskiego, który przejął drużynę w trakcie sezonu można uznać za cudotwórcę, gdyż w ośmiu meczach odniósł siedem zwycięstw.

W 13. kolejce starogar dzianie gościli Świt Skol win-Szczecin, który zaj mował w tym momencie drugie miejsce w ligowej tabeli. Konfrontacja obu drużyn dostarczyła ki bicom wiele emocji. Na murawie nie brakowało zażartej walki, czego do wodem były liczne kartki (dziewięć żółtych i jedna czerwona). Oba zespoły nie grały czujnie w obro nie. O losach meczu za decydował strzał z głowy Patryka Moskiewicza, któ ry w 77 minucie zamienił na gola podanie Serhija Napolova. Po chwili mo gło być 2:0, ale piłka po strzale Piotra Stępnia tra fiła w poprzeczkę. Sama końcówka przysporzyła kibicom nieco nerwów ze względu, iż Świt postawił

wszystko na jedną kartę i ruszył całą drużyną do przodu. Na szczęście sta rogardzianom udało się utrzymać zwycięstwo. W minioną sobotę KPS udał się na mecz do Sol ca Kujawskiego, gdzie rywalizował z miejscową Unią. Co prawda rywal plasuje się w dolnej czę

ści tabeli, jednak trzecio ligowe zmagania pokazu ją, że aby zdobyć punkty do każdego przeciwnika trzeba podchodzić bar dzo skoncentrowanym. Mecz nie należał do ła twych, tym bardziej, że gospodarze objęli prowa dzenie w 64. minucie. Na szczęście trafienie Mate

usza Zbiranka nie podła mało podopiecznych Łu kasza Kowalskiego. W 76. minucie Patryk Moskie wicz, który jak na razie jest najlepszym strzelcem KPS, pokonał bramkarza Unii. Kiedy wydawało się, że mecz zakończy się po działem punktów w 89. minucie Joao Augusto zdobył zwycięską bramkę dla biało-zielono-białych i tym samym zrobił sobie piękny prezent w dniu swoich 30-tych urodzin. Warto odnotować fakt, że trener Łukasz Kowalski w drugiej połowie spo tkania wprowadził na bo

Dwie wygrane poprawiły nastroje

Po dwóch bolesnych porażkach koszykarze SKS Starogard Gdański wrócili na właściwe tory. Podopieczni Kamila Sadowskiego wykorzystali atut swojej hali pokonując najpierw MKKS Żak Koszalin, a kilka dni później w derbach Kociewia Deckę Pelplin.

S tarogardzianie dobrze zareagowali na po rażki, aczkolwiek począ tek meczu z Koszalinem nie zapowiadał zmiany postawy naszej druży ny, bowiem po pierwszej kwarcie goście prowa dzili 22:15. W drugiej od słonie obraz gry zmienił się diametralnie. Punkty Ziółkowskiego, Czerlonki, Małgorzaciaka, a przede wszystkim Motylewskie go, dały po pierwszej połowie prowadzenie Kociewskich Diabłów 47:36. W trzeciej kwar cie SKS kontrolował grę sukcesywnie powiększa jąc przewagę. Ostatnia

odsłona, pomimo zry wów gości była spokojnie rozgrywana przez naszą drużynę, która zasłuże nie pokonała MKKS Żak Koszalin 91:76. Najwięcej punktów zdobyli Jakub Motylewski – 21 i Piotr Lis -19.

Na derby Kociewia Ko ciewskie Diabły wyszły więc z dużo lepszych na strojach i co najważniej sze z odpowiednią kon centracją spodziewając się trudnego spotkania.

Przez cały mecz SKS dominował na parkiecie, chociaż Decka Pelplin po stawił trudne warunki gry. Goście dominowali szcze

isko 16-letniego Mikołaj Mikułę, który zanotował debiut na trzecioligowym froncie. Wcześniej zagrał on w Pucharze Polski w meczu przeciwko Por towcowi Gdańsk.

Dodajmy, że dwie ostatnie wygrane wywindowały biało-zielono-białych na 5. miejsce w ligowej ta beli.

Już w najbliższą sobotę o godzinie 13:00 KP Staro gard Gdański podejmą na własnym stadionie Sokół Kleczew, który aktualnie plasuje się na 9. miejscu ze stratą 8 punktów do naszej drużyny.

gólnie w walce na tablicy. Słabiej tym razem zagrał Motylewski, jednak ze społowa gra podopiecz nych Kamila Sadowskie go przyniosła efekty. Po pierwszej połowie sta rogardzianie prowadzi li 39:20. Pelplinian stać

było jedynie na zrywy, ale trener Kociewskich Diabłów oraz żywiołowo dopingujacy kibic nie po zwalali gospodarzom ani na chwilę zejść z wysokie go poziomu zaangażowa nia. Jak zwykle z dobrej strony pokazał się Filip Malgorzaciak i Piotr Lis, którzy dobrze kierowali grą drużyny. Na pochwały zasłużył cały zespół SKS -u, który pokonał Deckę Pelplin 72:56. Na uwagę zasługiwała świetna opra wa tego spotkania, które mu przyglądał się obecny na trybunach wiceprezes Polskiego Związku Ko szykówki Grzegorz Ba chański.

Już dzisiaj Kociewskie Diabły rozegrają mecz wyjazdowy z Miastem Szkła Krosno, a 6 listopa da o godzinie 15:00 SKS podejmie we własnej hali rezerwy Śląska Wrocław, które zajmują tezecie miejsce w tabeli Suzuki I ligi.

13 02 / 11 / 2022 13 02 / 11 / 2022 # Sport # Piłka Nożna #
Sport # Koszykówka

Srebrny medal Iżykowskiej

Po raz pierwszy w historii w ramach Pucharu Polski ro zegrano Mistrzostwa Polski do lat 17. Nasi pięściarze Weronika Iżykowska i Ja kub Pleszewicz pojechali na mistrzowski turniej pod opieką trenerów Łukasza Rusiewicza i Grzegorza Kindera.

Najlepiej zaprezentowa ła się Weronika, która w wadze do 50 kg zdobyła srebrny medal. W finało wej walce zawodniczka KS Ring Kociewie nie sprosta ła bardzo doświadczonej Wioletcie Ptak z UKS Mor sy Dębica.

- Weronika powtórzyła sukces Martyny Alfut, któ ra kilka lat temu zdobyła srebrny medal w kategorii juniorek – mówi trener Łu kasz Rusiewicz.

Niewiele do strefy meda lowej zabrakło Jakubowi Pleszewiczowi, który w walce ćwierćfinałowej ka

tegorii do 63,5 kg przegrał Karolem Pawlikiem z Rush Kielce.

- Nasz zawodnik stoczył bardzo dobrą walkę, lecz przegrał minimalnie na punkty – mówi Łukasz Ru siewicz. - Dobra postawa naszych podopiecznych nie jest dziełem przypad ku, gdyż przed mistrzo stwami braliśmy udział w sparingach. Tuż przed wy stępem w Ciechocinku tre nowaliśmy razem z zawod nikami Wisły Tczew.

karateków

łote medale: Tymon Kawałko, Małgorzata Domachowska, Martyna Gunther, Monika Soczewka. Srebrne medale: Adrianna Wiejak, Agata Dunajska, Filip Sokołowski, Maksymi lian Wojciechowski, Tomasz Łaska, Natalia Grygorowicz.

Z

Brązowe medale: Dobromi ła Skarżyńska, Olga Poro żyńska, Kinga Grandzicka, Aleksander Trzoska, Igor Kasprzak, Natalia Grygo rowicz, Weronika Leszka, Michalina Imgront, Mateusz Prondziński.

14
Adres redakcji: 83-200 Starogard Gdański., ul. Reymonta 1, e-mail: redakcja@reporterkociewia.pl Redaktor naczelny: Krzysztof Łach Biuro Reklamy: tel. 605 497 782, e-mail: reklama@reporterkociewia.pl; Wydawca: Agencja Prasowo-Reklamowa CREATIVE Redakcja nie zwraca tekstów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo ich redagowania i skracania. Redakcja nie odpowiada za treść zamieszczonych ogłoszeń. Rozpowszechnianie redakcyjnych materiałów publicystycznych bez zgody wydawcy jest zabronione. # Sport # Sport # Boks # Karate
wystartowało po nad 360 zawodniczek i zawodników
22
w tym również reprezentanci Kuro-Obi
te Tradycyjnego
BJJ.
Medale
w Pucharze Pomorza W Sopocie odbył się XII Puchar Pomorza w Karate Tradycyjnym. W zawodach
z
klubów
Klub Kara
i
Bardzo udany występ zanotowali reprezentanci KS Ring Kociewie podczas Mistrzostw Polski młodziczek i młodzików, które w minionym tygodniu odbyły się w Ciechocinku. Weronika Iżykowska zdobyła srebrny medal, natomiast Jakub Pleszewicz zajął 5. miejsce. Już 5 listopada nasi bok serzy jadą do Gdyni, aby wziąć udział w X Memoria le im. Brunona Bendiga.

Historia rzeczy powszednich

Szachy

Jest to jedna z najstar szych gier planszowych. Jako, że istnieje olbrzymia możliwość tworzenia sce nariuszy i strategii, okrzyk nięto ją „grą królewską”. Najwcześniejsze ślady po twierdzające istnienie sza chów (w postaci zbliżonej do obecnej), pochodzą z Indii z połowy VI wieku, choć uważa się, że wy myślone zostały znacznie wcześniej. Według źródeł pisanych, gra ta była już znana w Persji na dworze szacha Chusrau I Anoszar wana w latach 70-tych VI wieku naszej ery, gdzie przywieziona została w darze od indyjskiego ra dży - już wtedy były jasno określone zasady gry.

Indyjska Chaturariga zosta ła w Persji przekształcona w czatrang, a po opanowa niu tego kraju przez Ara bów uległa kolejnym prze mianom, po których po wstał szatrandż. Stamtąd w X wieku - dzięki arabskim podbojom - szachy roz przestrzeniły się na kraje Środkowego Wschodu.

Za sprawą orientalnych kupców, gra została w VIII -IX wieku rozpowszechnio na w południowej Europie (Hiszpania, Włochy, Fran cja), a następnie na obsza rze Niemiec, Anglii i Skan dynawii oraz Rosji. Nastąpiły wówczas zmiany

najbardziej przypomina jące współczesną grę w szachy - zmieniono reguły gry, dopracowano zasady poruszania się bierek. Na tereny Polski gra tra fiła za panowania Bole sława Krzywoustego (XII wiek) na kilka sposobów: z Czech, poprzez morskie szlaki handlowe, oraz z Rusi Kijowskiej. O kulto wym wymiarze gry sza chowej informuje kome diowy poemat „Szachy” Jana Kochanowskiego odkrywający charaktery styczne dla Polski nazwy i interpretacje figur sza chowych. Zgodnie z Ko chanowskim była to gra królewska, choć uwielbiali ją też szlachcice i miesz czanie. Podczas wielowiekowej historii gry w szachy, do chodziło do tworzenia no wych reguł. Najistotniejsze wprowadzili pod koniec XV wieku Włosi - zmie

niając status hetmana z najsłabszej do najsilniejszej figury (wcześniej poruszał się tylko o 1 pole na ukos, a od tego czasu mógł w jed

wiło, że pojawiły się pierw sze automaty do gry. War to w tym miejscu wspo mnieć o urządzeniu, które skonstruował Wolfgang von Kempelen, a które w rzeczywistości było ge nialną próbą oszustwa - w środku maszyny siedział świetny szachista.

Pierwszy turniej międzyna rodowy rozegrano w roku 1851 w Londynie. Tu także (76 lat później) odbyła się pierwsza szachowa olim piada.

Z myślą o naszych najmłodszych czytelnikach publikujemy kon kurs. Należy powycinać elementy obrazka, a następnie ułożyć je w taki sposób, aby odtworzyć cały obrazek. Po ułożeniu należy zrobić zdjęcie, a następnie do 10 listopada 2022 r. przesłać na adres mailowy redakcja@reporterkociewia.pl (temat: „Składak”). Spośród nadesłanych rozwiązań rozlosujemy nagrodę, którą w tym numerze jest Gra w kolory. Doskonała zabawa dla 2-7 osób. Jeden z graczy rzuca 2 kostkami i wszyscy jak najszybciej wykładają swoje karty. Wykładane karty muszą spełniać warun ki wskazane przez kostki. Wygra osoba, która najszybciej wyłoży wszystkie swoje karty.

nym ruchu pokonać całą planszę). znacznie zwięk szono również zasięg dzia łania gońca.

Przyczyniło się to do zwiększenia atrakcyjności, a co za tym idzie popular ności gry, która trafiła rów nież na królewskie dwory zmuszając do wysiłku in telektualnego niejednego monarchę.

W XVI wieku wprowadzo no roszadę.

Pierwsze rozgrywki sza chowe odbyły się w 1575 roku w Madrycie na dwo rze króla Hiszpanii Filipa II. Gra praktyczna stała już wówczas na wysokim poziomie, głównie dzięki analizom Gioachino Greco, Ruya Lopeza i Alessandro Salvio. Pojawiły się pierw sze podręczniki, a poje dynki mistrzów wzbudza ły zainteresowanie coraz szerszych grup społecz nych.

Zainteresowanie grą spra

Coraz większa popular ność szachów spowodo wała, że zaczęto - oprócz pojedynków mistrzów - rozgrywać gry symulta niczne, w których jeden gracz występuje przeciw ko wielu przeciwnikom jednoczenie, z których każdy rozgrywa partię na swojej szachownicy. Obecnie, w ciągu roku roz grywanych jest ponad 300 międzynarodowych turnie jów.

W drugiej połowie XX wie ku można już było zagrać w szachy z komputerem, a później – również poprzez Internet.

W dniu 13 sierpnia 2008 roku rozegrano pierwszą partię szachową pomiędzy szachistą przebywającym w przestrzeni kosmicznej oraz jego kolegami na Zie mi. Partia ta zakończyła się zwycięstwem pracującego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej amerykańskie go astronauty, Grega Cha mitoffa.

Szelki zostały do mody wprowadzone stosunko wo późno, bo dopiero około roku 1820, przez brytyjskiego przedsię biorcę Alberta Thurston. Wszystko zaczęło się w małym sklepie w Hay market w Londynie. Do

dzisiaj zresztą założona przez niego firma cieszy się prestiżem i szacun kiem wśród wszystkich, którzy z szelkami mają do czynienia, a wyroby jego firmy były noszo ne przez królów, szefów państw i biznesmenów na całym świecie.

* * *

Ojczyzną kremów jest prawdopodobnie Egipt. Pojemniczek czegoś, co swoim składem przy pominało proste kremy XXI wieku, znaleziono w grobowcu Tutencha mona. Wynikało by z

tego, że już w XIV wieku p.n.e. w Egipcie prepa rowano kremy z tłusz czu zwierzęcego i np. krwi gadów. Znane są także receptury prze ciwzmarszczkowych kre mów na bazie oliwy z oliwek, wosku i cyprysu.

Pierwszy krem złuszcza jący naskórek stworzo no także w starożytnym Egipcie - w jego skład wchodził sproszkowany alabaster. *

Wynalazek krzyżówki przypisywany jest Ame rykaninowi o nazwisku

Arthur Wynne (pracow nik „działu sztuczek i kawałów”), który opu blikował pierwszą z nich w numerze „New York World”, 21 grudnia 1913 roku. Jego krzyżówka była wzorowana na grze towarzyskiej, w którą grywał jego dziadek, zwana „Magicznym kwa dratem albo podwójnym akrostychem”. Oddzie lając słowa czarnymi odstępami i dodając 32 hasła, Wynne stworzył pierwszą krzyżówkę. Był nią diagram nazywany „word-cross” a pierw szym słowem w diagra

mie było słówko „fun”. Czytelnicy przyjęli krzy żówki z wielkim entuzja zmem i wkrótce stały się one stałą pozycją w cza sopismach i dziennikach. *

W roku 1836 brat Char les E. Crosman z New Lebanon wydrukował 16 tysięcy egzemplarzy prawdopodobnie pierw szego na świecie katalo gu nasion.

15 02 / 11 / 2022 15 02 / 11 / 2022
ciekawe prawdziwe
Dziwne
KONKURS BŁYSKAWICZNY DLA DZIECI REKLAMA
* *
* *

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.