de kracht van het gebiedsconcept
GEBIEDSCONCEPT OPSTALOVERSTIJGEND
ruimtelijk economisch sociaal (sociaal-)cultureel
Sectorale aspecten
wonen, werken, winkelen, recreëren, onderwijs, etc.
Lokale kenmerken, bestaande waarheden, DNA
CONTEXTGERICHT
Verbinden fysieke en niet fysieken factoren, meerwaarde
DRAAGVLAK
Een 'gezamenlijk gedragen waarheid', toekomstbeeld Commitment bij relevante actoren als burgers, bedrijven, politiek, maatschappelijke organisaties, direct betrokkenen
Vraaggestuurd, aansluitend op wensen en behoeften van eindgebruikers Flexibel in kunnen spelen op maatschappelijke trends en (markt-) ontwikkelingen
EINDGEBRUIKER CENTRAAL EN FLEXIBEL
MARKT
DRAAGVLAKCREATIE
GEBIEDSGERICHT
INTEGRAAL
Facetmatige aspecten
Figuur 2. Gebiedsconcept in relatie tot de kritische succesfactoren.
bonden en elkaar versterken (Van den Berg, Braun, Otgaar, 2002). Deze werkwijze van gebiedsontwikkeling vraagt om een daarop aansluitende werkwijze van conceptontwikkeling. Ik heb dit het P.A.S.T.-principe genoemd, waarbij het gebiedsconcept tot stand komt in een cyclischiteratief proces. Vanuit de probleemdefinitie (Probleem) wordt een gezamenlijke ambitie (Ambitie) geformuleerd door het vooropstellen van de gewenste effecten die men op meerdere sporen gezamenlijk wil bereiken (zoals het ruimtelijke, sociaal-maatschappelijke, economische en culturele spoor). Op basis van deze formulering wordt creativiteit geëxploreerd om tot een gebiedsconcept te komen met interventies die deze gewenste effecten tot stand brengen (Strategie) en vervolgens wordt het concept getoetst aan de markt (Toets). Het gebiedsconcept wordt vervolgens vastgeklikt en pas daarna wordt overgegaan tot het vormen van een plan. Met uitwerking op meerdere facetten: ruimtelijk raamwerk, sociaal interventieplan, economische impulsen, branding, financiële modellen etc. Vervolgens 36
wordt het geïmplementeerd in de gebiedsontwikkeling. De ruimtelijke ingrepen ondersteunen daarbij het gebiedsconcept (maken het gewenste effect tastbaar).
Kritische succesfactoren In dit onderzoek zijn vier kritische succesfactoren voor het gebiedsconcept geïdentificeerd: integraliteit, draagvlakcreatie, eindgebruiker centraal en flexibiliteit (zie figuur 2). Deze factoren zijn geïdentificeerd als de meest bepalende in het gebiedsconcept. Ze dragen positief bij aan het verwezenlijken van het einddoel van de gebiedsontwikkeling. Een integrale aanpak is opstaloverstijgend, gebiedsgericht en contextgericht. Opstaloverstijgend betekent gericht op verschillende functies en facetten (ruimtelijk-fysiek, sociaal, economisch, cultureel etc.). Door dit te koppelen aan de gebiedsspecifieke kenmerken en te plaatsen binnen de context van de gebiedsontwikkeling, ontstaat meerwaarde door integraliteit. De tweede KSF, draagvlakcreatie, is het sturen op een ‘gezamenlijk gedragen waarheid’ en commitment van betrokken partijen. Het ge-