Mridul gazalsangraha

Page 1

d[bn ' sf uhn -uhn ;ª\u|x_

uhnsf/

x:t uf}td d[bn '

k':ts uhnsf/ ;Dkfbs k|sfzs

M M M M

k|yd ;+:s/0f k|lt ;jf{lwsf/ d"No

M M M M

d'b|s

M

d[b'nsf uhn – uhn ;ª\u|x x:t uf}td …d[b'nÚ xf]dgfy ;'j]bL cGt/f{li6«o g]kfnL ;flxTo ;dfh jflzË6g 8L= ;L=, ;+o'Qm /fHo cd]l/sf lj= ;+= @)^^ !))) k|lt n]vsdf g]kfn / blIf0fk"j{ Pl;ofdf g]=?= !%).)) g]kfn / blIf0fk"j{ Pl;of aflx/ o"P;\ 8n/ %.)) n'if k|];, sf7df8f}F, g]kfn, kmf]g g+= $&*@*@$ . e-mail : lusha@wlink.com.np

;Dkfbs

xf]dgfy ;'jb] L

kfOg] 7]ufgf

M In USA International Nepali Literary Society 1727 Horner Road, Woodbridge, VA 22191 703-491-1014 Email: info@inls.org, http://www.inls.org hsubedi@gmail.com In Nepal cGt/f{li6«o g]kfnL ;flxTo ;dfh ç uNnL—#), gofF afg]Zj/, sf=g=kf= !), sf7df8f}+, g]kfn

cGt/f{li6«o g]kfnL ;flxTo ;dfh jflz·6g 8L= ;L=, ;+oQ ' m /fHo cd]l/sf

ISBN : 978-9937-8251-0-8 Mridulk a Gazal by Hast Gautam 'Mridul' Mridulka - edited by Homnath Subedi


k|s | fzsLo lxdjt\v08df dfq xf]Og ;d"Rrf ef/tLo pkdxfåLk / >LnÍfdf klZrdL cfqmd0f / k|efj a9\g| ] l;nl;nfdf efiff, snf / ;+:s[lt lelq+b} oxfFsf ;f+:+ s[lts uf}/j–ul/df / zfnLgtfx¿df klZrdL ;+:s[ltsf cfofdx¿ ylk+b} cfPsf x'g\ . oxL qmddf pb"{ / kmf/;L klg ef/tjif{ / cGo 7fpFdf k;] clg g]kfndf klg .

;dk{0f d]/f k|]/0ffsf ;|f]t

ef/t / g]kfnsf w]/} c¿ ljifo h:t} gf6\Ø / ;ËLt k/Dk/fsf] klg s'/f ubf{ oxfFsf] pRr k|frLgtfnfO{ ;;Ddfg ;lDemg'kg]{ x'G5 . Tof] s'/fsf] Ps emNsf tnsf p4/0faf6 k|fKt x'G5 M

k"Ho lktfHo" >L u+uf/fd uf}tddf

gf6\ozfnf 5 cfsfz, gfrg] lah'nL g6L,

;fb/

Tffn lbG5 taNrL e} d]3 wfls6L wfls6L

;dk{0f

EfGb} sljlz/f]dl0f n]vgfyn] ljzfn laDasf] /rgf u/L xfd|f] gf6\Øk/ Dk/fsf] pTyfgsf] ;Í]t u/] h:tf] / ;"qwf/ xfjf / afbnnfO{ u'? yfk]/ lxGb" k/Dk/fsf] cflbg[To g6/fhsf] tf08j / g6/f1Lsf] nfZonfO{ dfg]/ cl3 a9]sf] xfd|f] ;ª\uLt, gf6\Øflb snfsf}zndf vf; u/L lxGbL / g]kfnL nufot cGo oxfFsf efiff / ;+:s[ltx¿df kmf/;L / pb"s { f njh / snfsf}zn To;/L g} k;] h;/L a]nfOtL /fhfsf] ;g\ !^^) df k'g/fudg eP kl5 / g]kf]lnogsf] cfqmd0f kl5sf ?;L hf/x¿sf ;dodf ?;L b/af/df / b'j} b]zdf cfuGt's b/afl/of / ltgsf] ;Ëtdf /}yfg] ljlzi6 elgg] JolQmx¿sf] af]nLrfnLdf k|mG] r njh / sfObf lsl;dx¿ k|jz ] u/]sf lyP . ?;df hf/x¿sf] b/af/df To:tf] k|m] Gr k|efj k/]sf] s'/f ljleGg Oltxf;afx]s klg lnof]6N;\6j\ fosf] cfˆgf] …o'4 / zflGtÚ eGg] j[xtfsf/ / ljZjs} Ps cTo'Qd pkGof;df klg

x:t uf}td …d[b'nÚ

d[bn ' sf uhn÷

2

s ÷d[bn' sf

uhn


5N{fË b]vfOPsf] 5 . lxGbLdf pb"{ k:g' s] lyof] c¿ w]/} s'/f dWo] uhnsf] klg k|jz ] / cfˆg} lsl;dsf] ljsf; eof] ef/tdf . g]kfndf klg ef/taf6 / ;Lw} kmf/;L j:tfbx¿ dfkm{t /f0ffsfnLg b/af/df pb"{ njh / uhnsf] k|jz ] ePsf] xf] .

klg xf] . oxfF To:tf k|d ] k|;Ëx¿ dL7f] / ;/n lsl;;dn] b'O{ ;txdf k|:t't ePsf 5g\ . Ps xf] zf/Ll/s k]d | , h:tf] s:tf] ;f}Gbo{ clg dfw'o{ 5 tgdf ;'6S' s dgdf k;L dg} xg{ nfUof} . -dfof ug{ nfUof}_

;flxlTos lsl;dn] s]xL g]kfnL ;flxTosf/x¿df ax'kl| tefzfnL o'jf slj df]tL/fd e§n] agf/; / sf7df8f}d + f df]tL d08nLdfkm{t pb"{ efiffsf s]xL njh / uhnsf] kl/ro / ljsf; u/fPsf x'g\ eGg] s'/f xfd|f] jf}l4s ;dfhdf Jofks ljlbt} 5 . oxL k/Dk/f a9\b} uP/ clxn] g]kfndf xHhf/f}+ uhnsf/ / s]xL ljlzi6 k|ltefx¿ :yflkt e};s]sf 5g\ . g]kfnL 8fof:kf]/fdf klg uhn k|z:t rln;s]sf] 5 / ;g\ @))$ sf] dfr{ dlxgfdf cGt/f{li6«o g]kfnL ;flxTo ;dfhn] uhnsf] & lbg] n]vgtfnLd u/fPsf] lyof] / zf]wJolQm bLks v8\sf lyP h;sf uhnx¿ lgs} k|l;4 5g\ . To:t} xf]dgfy ;'jb] L / cGo s]xLsf uhnx¿ cd]l/sL 8fof:kf]/faf6 lgl:s/x]sf 5g\ . g]kfnL ljZj8fof:kf]/fsf hfkfg, jËnfb]z / cGo 7fpFx¿af6 klg uhnx¿ cfO/x]sf 5g\ . o; Jofks If]qsf] eg] 5'§} cWoog ug{k'‘ g]{ x'G5 . g]kfnL uhnx¿ o;sf] a'lgofbL df}lnstfnfO{ cFufn]/ / cGo gofF k|of]u u/]/ klg k|:t't e}/x]sf 5g\ . o; ljifodf klg cWoogx¿ e}/x]sf 5g\ / kl5 klg x'g] g} 5g\ .

csf]{ cWoflTds cyjf To;nfO{ klZrdLx¿ Kn]6f]lgs k]d | klg eGb5g\ , h:tf] dgdlGb/df ;hfpm o;}sf] g} k"hf u/ cfTdfleq} af; a:5 dfofsf] s'g} 3/ x'Gg . -lk/tLsf] 8/_ pgL cfˆgf] b]zsf] jt{dfgl;t k|z:t leh]sf b]lvG5g\ / lk/f]lnG5g\ bLgxLg cj:yfdf of] b]zdf g Odfg 5 g t s'g} hdfg 5 lhpg g} d'l:sn eof] x/] lji0f' xl/ xl/ . -;'v zflGt _

cfdfsf] cw/sf] d':sfg x]gn { fO{ cfPF pGglt u/L ltd|f] :j¿k km]gn { fO{ cfPF . -cfdf d g]kfn cfPF_ :jtGqtfsf k"hf/L oL slj /fli6«otfsf] dfofdf dGqd'Uw 5g\ . pgsf] :jb]zk|d] xf]gxf/, cem} egf+} ;Demf}tfljxLg ePsf] kfOG5 .

9sdSs e} o; df6f]df km'Ng rfxG5' :jfwLgtfsf] jf;gf 5b}{ e'mNg rfxG5' . -9sdSs_

oxfF xf]dgfy ;'jb] Laf6 ;Dkflbt x:t uf}tdsf] Ps uhn ;ª\ux| …d[bn ' sf uhnÚsf] k|sfzsLo n]Vg] l;nl;nfdf pgsf] of] ;ª\ux| df ePsf s]xL ljz]iftfsf] klg 5f]6f] 5nkmn ug'{ cfjZos ;DemG5' . uhn;DaGwL zf:qLo 5nkmnlt/ g nfuL o; ;ª\ux| sf sljtfdf ePsf s]xL ljifoj:t'af/] df]6fdf]6L @÷$ l6Kk0fL ug]{ dg;fo /fv]sf] 5' .

] ] n'6s ] f g} 5g\, e'6g\ n ] ] klg e'6s ] } 5g\ n'6g\ n /fli6«otfdf t8\lkP/ slt /f]PF w/w/L . -;'v zflGt _

d"ntM pgsf uhnx¿ k|d ] k/s g} 5g\ / uhndf elQm / cGo ljleGg /;x¿ v]Ng ;Sg] ePtfklg z[Ëf/ /; g} uhnsf] ljz]if ceLi6 d[bn ' sf uhn÷v

;+jb] gzLn x'gs ' f ;fy} oL kª\lQmx¿df slj …d[bn ' Ú k"/fk"/L gL8/ / oyfy{jfbL ePsf b]lvG5g\ . 3

u ÷d[bn' sf uhn


;tLsf] zfkn] xf] ls, ug]s { f] enf] ePg /fd|f] lrtfpg] dfG5]nfO{ t a|Xdgfn 5 . -g ;f]w x} d]/f] xfn_ oL kª\lQmx¿df sljn] Oltxf;, ls+jblGt / JoËØx¿nfO{ klg cfˆgf] l;h{gzLn cleJolQmdf leœofPsf 5g\ .

;'gf}nf ;kgfn] ;hfP/ d'6' e/L 3r\3RofpFb} 9f]sf klg vf]n] h:t} nfUof] . —d}n] g b]v] klg oL dfly / tnsf x/kmx¿df sljn] ljljw pkdf / d[bn ' sNkgfsf] k|of]u u/L plQm;f}Gbo{nfO{ a9fP/ ;'dw'/ agfPsf 5g\ / oL x/kmx¿ pGgt lsl;dn] u]o ag]sf 5g\ . o;f] t uhn :jo+ g} k|uLt xf] / o:tf] ;Íng u]osfJo g} xf] .

s'g} klg l;h{gzLn ;flxTodf …:j:yÚ sNkgfzLntf x'g} k5{ h;n] oyfy{nfO{ p7fP/ oyfy{s} ¿kdf t/ dgf]x/ lsl;dn] k|:t't ug{ ;sf];\ . ;sf];\ To;n] sNkgfsf] oyfy{nfO{ ghLs} v}r + /] kl/lrt u/ fpg . ca laDaljwfg / cGo ;flxlTos snfsf}znsf] v]n ToxfF cfjZos x'G5 clg kf] o;/L l;h{gzLn ;flxTon] cljlbtnfO{ ljlbtl;t / ljlbtnfO{ cljlbtl;t ;dfud u/fP/ ;flxlTos ;To, ;f}G+ bo{ / lzjsf] lqj]0fL u/fO{ ;dofGt/ / sfnfGt/sf] klg b"/fGj]lt u/fO{ gLs6 gofF / b"/o'uaf]w u/fpg;d]t ;kmn x'G5 . o;/L dfq gLtgjLg ;dfhl;t jf kl/jt{gzLn hLjghutl;t ;flxlTos dfg dof{bf klg hLjGt lsl;dn] sfod x'G5 clg ;do, ;dfh / hLjg bk{0fsf] ¿kdf snf jf ;flxTosf] ceLi6 o;/L k"/f x'G5 .

d ltdLnfO{ c;fWo} d dfof u5'{ eGb} sf]xLn] sf]OnL :j/df af]n] h:t} nfUof] . -d}n] g b]v] klg_ dx h:t} dL7f] af]nL km"n h:t} gj of}jg 5 dfof df/]/ ltdLnfO{ g]6f] s6fpg ;lsgF . -Tof] lbJogh/af6_ ;kgfsL k/L aGof} dgdf ufpg] /fgL r/L ca ltdL d]/L xf} abnfdf ;6fpgF ;lsg. -Tof] lbJogh/af6_ /];dL k5\of}/L cf]9s ] L, :ju{sL k/LnfO{, Gofgf] Gofgf] :kz{n] ;w+} g} ;]Sg kfP x'GYof] . -Tof] cw/df_

o;/L x]bf{ slj d[bn ' sf] sfJofTds /lj zzL Jofks /f]zgL km}nfP/ hLjgsf s'gf sGb/fdf emNsf lbg k'U5g\ . h:tf]

d}n] g b]v] klg s}n] e]6] h:t} nfUof] of] dgel/sf] t[i0ff lg d]6] h:t} nfUof] .

…;'gf}nf ;kgfn], 3r\3Rofpb} 9f]sf klg vf]n,] k/L, r/L r/L,, /];dL k5\of}/L, :ju{, sf]OnLÚ cflb zAbx¿ clewf dfq geP/ w]/} lsl;dn] k|tLsfTds x}l;otdf klg cfzfjfbL / b"/k|ltWjGofTds eO{ ;zQm ag]sf 5g\ . To:t} csf]{ cleJolQm ;'dw'/ efjelËdf lnP/ jxG5 M

p8\b} cfp5f} ;w+} sNkgfdf k/L agL cfTdLotfdf kn kn kfP h:t} nfUof] .

n'ss ] f] 5 ;f}Gbo{ Hofb} ltd|f] efjelËdf 5GbdohLjg efjgfsf] k"mn h:tL . -j}; + n] kmls{PsL_

hLjgsf] of] cFWof/f] k[i7e"lddf ltdL cfzfsf] Hof]lt agL ltdL cfP h:t} nfUof] . d[bn ' sf uhn÷

4

ª÷d[bn' sf uhn


6\ØfAn]6 vfP/ hah{:tL ;'Tg'kg]{ jfWotfsf c;+Vo cfw'lgs ;Eotfdf 56\kl6Psf cfTdf / Hofgx¿sf] nflu o; w/tLdf 5Gbdo hLjg hLjgsf] slt vfFrf] 5 Û hLjgnfO{ 5Gbdo agfpg slt k|of;f e}/x]5 Û t/ oxFf k|:t't hLjg eg] 5Gbdo g} 5 . qmflGtsfl/tf ;a} o'usf ;r]t, cu|ufdL slj / n]vsx¿sf] Ps :yfoL efj x'g] u/]sf] kfOG5 . ljZj;Gbe{ / Oltxf; hfg]sf, a'em]sf clxn]sf kf7s / n]vsx¿df jt{dfgl;tsf] c;Gt'li6 x'g' emg\ :jefljs} klg xf] . pn]s { f] dxfg\ s|flGtn] ufNg ;s]g ;dosf] t'kmfgn] 9fNg ;s]g . -pn]s { f] Tof] lbg_

rf]sf, xfOs' , tfgfsf, sf]l/og / dËf]lnog sljtf9fFrf, pQ/ cfw'lgs / nLnfn]vg, ;"q;flxTo / ;f/} ;+l+ IfKt n3'syf cflb clg cGo gLtg"tg k|ofuzLn9k Pjd\ 8fof:kf]/f hLjghut\;DaGwL lgaGw, syf, pkGof;, xf:oJoËØ cflbx¿ gjgj / k'/fgf k|ltefx¿af6 k|sfzgfy{ rfxG5f}+ . dft[el" dx¿df xf];\ of g]kfnL ljZj 8fof:kf]/fsf ;a} 7fpFdf, k'/fgf k|ltefx¿sf] ;+/If0f / ;Ddfg x'g} k5{, gofF k|ltefx¿ pbfpg / df}nfpg} k5{ . g]kfnL cl:dtfsf] Jofks >Lj[l4sf nflu xfdL oxL rfxG5f}+ . cGtdf uhnsf/, ;Dkfbs, cg];f;sf cgGo ;xof]uLx¿ / n'if k|; ] sf ldq u'xgfy kf}8n ] nufot ;a}nfO{ k|sfzssf] tkm{af6 wGojfb lbG5' / o; k|sfzgdf ePsf] q'l6x? eP cf}N+ ofP/ xfdLnfO{ cem} kl/dflh{t k|sfzgx¿ ug{ 6]jf lbgsf] nflu d ;a} kf7s;Fu+ cg'/ f]w ub}{ of] ;dLIffTds k|sfzsLo oxL+ cGt ug{ rfxG5' .

b'vs ] f] d'6' lnP/ aFlr/x]sf] o; a]nfdf qf;b wldnf] eljion] dg 5fld/x]sf] 5 . -dg 8UdufPsf] 5_

df]xg l;6f}nf

sljdf b]zsf] / lk/tLsf] ;kmntfdf ;+lbUwdo bf]dg / c:ki6tfx¿ 5Fb} 5g\ . tyflk cfzfjflbtfnfO{ ;Fufn]/ gofF rfxgfs]f kl/k"lt{ vflt/ pGgltzLn kl/jt{gsf] /f]DoflG6s :Jf:y ;kgf clg Ps c7f]6 lnP/ hLjgqmddf cl3 a9\g' g} hLjgsf sd{, wd{ / dd{ ePsf x'gfn] oL tnsf efjgfx¿ ax't} lxtsf/L x'g cfOk'us ] f 5g\ .

lgjt{dfg s]Gb|Lo cWoIf ;b:o, k':ts k|sfzg ;ldlt, cg];f;, ;+oQ ' m /fHo cd]l/sf

cWof/f] d]6fpmF eg]/ dgsf] lbof] afn]sf] 5' Tof] NfIo;Dd k'UgnfO{ of] gofF ofqf yfn]sf] 5' . lxsdt gxf/]/ g} lhGbuL;Fu n8\g a8\g P]n] d}n] of] hLjgdf gofF kfOnf rfn]sf] 5' . -cFWof/f] d]6fpmF_ o:t} / cGo w]/} /fd|f cleJolQm / ljz]iftfx¿ ePsf x'gfn] of] uhn ;ª\ux| nfO{ xfdLn] 5fg]sf xf}+ . xfdL o:t} c¿ ;'Gb/ uhn, d[bn ' sf uhn÷ r

5

5÷d[bn' sf uhn


d/]tN' o ePsf 5f}+ . aflx/ aFfRg vf]h] klg d/]s} 5f} . d/]s} 5g\ . u/La hgtf / b]zsf] nflu xfdL slxn] ;dlk{t x'g] xf] s'lGg< cfˆg} e'8F L eg]{ g]tfx¿n] slxn] s';L{ 5f8\g] x'g\ s'lGg < Psflt/ u/La ef]sf 5g\ eg] csf{lt/ zf;s . b]z lrl/Psf] 5 . of] hn]sf] x[bodf km'ns ] f] km"n xf] . g]kfnsf ljgf ck/fw dg'k{ /]sf zxLbx¿df of] ;dlk{t 5 . cfˆgf] gfle uf8]sf] Kof/f] dfq[el" dnfO{ r6Ss} 5f]8/] , ufF;, af;, skf; / ;'lawfsf] vf]hLdf ef}tfl/bf ef}tfl/+b} cfˆmgf] kg u'dfPsf 5f}+ . cfkmGt u'dfPsf 5f+} . s}of+ +} g]kfnLx¿ k/fO b]zdf dgel/ b]z af]s/] t8\lk/x]sf] 5f}+ . x/]s g]kfnLsf] cGt/ dgdf kL8fsf] cg'el" t slt;Dd 5 eGg] s'/f] s;}n,] cGbfh ug{ g;s] klg, ;flxTo lawfaf6 kf]lvPsf efjgf, sfdgf / rfxfgfn] s]xL xb;Dd a'emg dbt u5{ . Ps ;r]t gful/ssf] x}l;otn] ljutn] jt{dfgnfO{ y'kf/]sf cgluGtL ljof]ufGt syf Joyfsf] gfnLa]nL x[b| onfO{ wsf{Psf] 5 . sf]dn dgnfO{ rsf{Psf] 5 . ToxL b'Mvb cg'el" tn] sof+n } fO{ ;[hg aGg afWo agfPsf] 5 . /fi6«sf] kL8faf]w;+u} cfˆgf] cg'ejsf] cg'el" t kf]Vg vf]lh/x]sf] 5' . uhnsf x/kmx¿af6 . b]znfO{ g} cfh ckfË agfpg] /fhgLltsf] sxfnL nfUbf] v]nleq ljleGg s'07fx¿ g} ;flxTo ag]sf 5g\ . Tof] ;flxTodf uhnsf] efjeËLnfO{ ;d]6/] cfh oxfFx¿sf] ;fd' cfPsf] 5', Ps uhnsf/ ag]/ . lhGbuLsf] uf]/6] f]df pSnFbf embf{ st} cg'el" tx¿ /x/df 6'ªl\ uP t st} cfz} cfzfdf alNemP, st} cf]7sf] d':sfg aGg gkfO{ cfF;; ' uF } em/] . x/]s kn, x/]s If0f pld|Psf efjgfx¿ v]/} uP t sltko zAbdf ;d]l6P uhn eP/ . vf; d]/f] c¿ ljwfdf eGbf uhndf Tolt bVvn lyPg . xfn uhnn] lnPsf] ljlzi6 :yfgn] dnfO{ klg emsemSofof] / d klg Ps uhnsf/ e} 6f]kn]sf] 5' . d uhnsf/ x'g ;s]sf] 5' of ;s]sf] 5}g Tof] t d]/f cfb/ 0fLo kf7sx¿nfO{ g} ;'lDkG5' . cfh d}n] ;dosf] ;Gb'saf6 zAbsf

n]vsLo cg'el" t r'nf]df cfuf] afn]/ klg lzlz/sf] hf8f]df xfdL g]kfnL s7\ofª\lu|gk' /]sf] 5 . cfuf] x'bF fx'bF } klg s7\ofª\lu|P/ a:g] h'g xfd|f] k|jl[ Q 5, Tof] ;+:sf/af6 d'St geP;Dd xfdL slxNo} pFef] nfUb}gf}+ . xfdL ZfflGtsfdL g]kfnLn] Ps cfk;df unf 3f]6/] ljhosf] lsQf a9fpFb} nu]sf 5fF} . cfk"mnfO{ :ki6 ¿kdf klxrfg u/fpg ;s]sf 5}gf+} . xfdL aQLd'lgsf] cFWof/f] ?rfpg]df k/]sf 5f+} . ;dosf] pHofnf]nfO{ d'7Ldf aGb u/]/ czflGtsf] rLTsf/ kf]Vg' g} xfd|f] lgolt ag]sf] 5 . xfdL o:t} 5f},+ xfd|f] b]z o:t} 5 tfklg xfd|f] ddtf c;Ld 5 . b]zn] ljut Ps bzsb]lv ef]us ] f] u[xo'4 / nfdf] s|flGtn] slt;Dd lgrf]/s ] f] 5 eGg] s'/f] j0f{g ug{ ;ls+bg} . o;n] sltsf] efUo phfl8lbPsf] 5 . sltsf] v';L n'l6lbPsf] 5 . sltnfO{ ;tfof] / la;{g g;Sg] u/L si6df kfl//x]sf] 5 . sltsf] cfsfz / wtL{ vf]l;lbPsf] 5 . afFRg kfpg] g};l{ us clwsf/af6 ;d]t jl~rt kf/]sf] 5 . hLjgsf] d"No / dfGotfnfO{ nLnfd u/]sf] 5 . cgfxsdf cd"No hLjgsf] aln r9fpg' kl//x]sf] 5 . kfv08L, cGw, ljs[lt dgl:yltsf / ljrlnt dg ePsf gLr / lglxt :jfyL{ g]tfx¿sf] sf/0f cfh b]zdf /utsf] gbLdf t/af/sf] k'n tb}{ lxGg' k/]sf] 5 . x/]s lbg ufO{hfq] tf08jg[To b]Vg'k/]sf] 5 . :jfwLgtfsf] em'66\ f ;kgfdf cndNofpFb} emg\ emg\ si6sf/s hLjg ef]Ug cfh afWo kf/]sf 5g\ . unt /fhgLltsf] sf/0f slt;Dd hgtfsf] x'dt{ n'l6of] To;sf] s'g} n]vfhf]vf 5}g . dg]{ d/], afFRg]x¿ klg d[bn ' sf uhn÷

h

6

em÷d[bn' sf uhn


km"nx¿ l6k]/ dfnf ufF;/] uhn agfPsf] 5' h'g d]/f cfb/0fLo kf7s ;fd' k|:t't u/]sf] 5' . zAbx¿ hLjgsf cg'el" t x'g\ . cg'el'" t dgsf] pmhf{ xf] . zAbsf pmhf{n] dfq cg'ej ug{ ;S5 . To;sf/0f, ljleGg cj:yfsf cg'el" tnfO{ ;d]6/] ;a} vfn] kf7sn] cg'ej ug{ ;s"g\ eGg] dg;fo /fVb} uhn lnP/ cfPsf] 5' . kfOnfx¿ rfNb} hfFbf 7]; gnfu]sf] 7fpF 5}g . ltg} d]/f b'vfOx¿ g} uhn ag]sf] 5g . b]z x/]s g]kfnLsf] kL8f ag]sf] a]nfdf d]/f cFfz'x¿ klg uhn ag] . ;dosf] sf]vdf laem]sf sfF8fx¿ lemSg g;sL 56\k6fPsf] cg'el" t g} d]/f uhn ag] . cfˆg} dgsf] ulx/fOdf u'8F nufP/ a;]sf tL zAbx¿nfO e'/{ p8fP/ kf7s;fd' k'¥ofPsf] 5' . o; cg'el' tsf] kG5LnfO{ cFGh'nLdf /fv]/ dfof lbg'eof] eg] cfkm"nfO{ wGo 7fGg] 5' / eljiodf klg c¿ xft kfg{ ;kmn x'g5 ] '. x/]s hLjgsf] w/ftndf k'u/] x]bf{, cGtdf dg axnfpg] ;fwg uhn g} aGof] dnfO{ . xf] ToxL uGtJoxLg ofqfsf cGToxLg syfx¿ uhn ag]sf 5g\ . x/]s kl/j]z / ljifo km/s xf]nf t/ dgn] em]Ng] b'Mv Pp6} xf] eGb} ToxL b'v ;'v ;f6\g] k|0f u/L uhnsf] pkxf/ lnP/ kf7s dxf]bo ;fd' cfPsf] 5' . t;y{, ;flxTo g} hLjgsf] bk{0f xf] eg] ;ª\uLt hLjgsf] ;f}Gbo{ xf] . x/]s ;[hgfx¿ efjgfaf6 hGdG5g\ / kf7ssf] uf]bdf uO{ x'sG{ 5g\ . sf]xL clj:d/0fLo x'G5g\ t s'g} laxfgLsf] zLt em}+ If0fd} lanfp5g\ . uhn ;fËLlts sf];n ] Lsf] ¿kdf k|:t't of] s[lt d]/f] klxrfg ag]sf] xFb' f w]/} uGyg n]Vg] hd{sf] ulb{gF . /x/ x/]s;Fu x'G5, t/ slt k'U5g\ t slt t'lxG5g\ ;dosf] ue{af6 Pp6f /x/ d]/f] klg xf], h'g s[ltsf] ¿kdf tof/ u/L, lj1 kf7ssf] xftdf kfg]{ . w]/} ;dosf] cGt/fn kl5 aNn cfh kf7s ;fd' k'Ug ;s]sf] 5'. o; s[ltnfO{ d"t{ ¿k lbg cfb/0fLo bfO xf]dgfy d[bn ' sf uhn÷

;'jb] Laf6 clj:d/0fLo k|/] 0ff kfPF . dnfO{ uhnsf/ agfpg o;nfO{ ;Dkfbg u/]/ h'g lxsdt lbg'ePsf] 5 To;sf] nflu d Hofb} s[t1 ePsf] 5' . ;fy} o; s[ltsf] nfuL ;dLIffTds k|sfzsLo n]lvlbP/ u'g nfpg] jl/i7 ;flxTosf/ df]xg l;6f}nfHo"kl| t klg plQs} cfef/ JoSt ub{5' . d]/f] o; uhn s[ltnfO{ cGt/f{li6«o g]kfnL ;flxTo ;dfhn] k|sflzt ul/lbP/ 7"nf] u'g nufPsf] 5 . To;sf] nflu d ;b}j gtd:ts 5' . o;nfO{ d}n] cfˆgf] hLjgsf] Ps cd"No pknlAw 7fg]sf] 5' . o;sf] k|sfzgsf] nflu k|fof]hg ug{ tTk/ x'g] d]/L >LdtL ;? uf}tdnfO{ d Åbob]lv g} wGojfb 1fkg ub{5' . cGtdf uhnsf] pkxf/ lb+b} oxfFx¿sf] ;fd'af6 labf dfUb} eljiodf c¿ s[ltx¿ af]s/] km]l/ pkl:yt x'g] jfrf ub}{ cfhnfO{ labf dfUb5' . sndn] st} af6f] la/fPsf] 5 ls, st} km6\sf] df/]sf] 5, st} /f]lsPsf] 5 ls, oL df]8x¿ s]nfpg] / sxL+ st} uNtL eP xf]nfg\ To;sf] ;xh k|ltls|ofsf] ck]Iff ub}{ cfb/0fLo kf7s;fd'af6 labf dfUb5' . j;Gt cfof] t/ /ª\u s}No} cfPg hLjgdf lgoltn] b'v lbP/ emf¥of] of}jgsf kftx¿ . j;Gtsfndf gkm'ns ] f] pxL km"n

d[ b ' n

1

7

6÷d[bn' sf uhn


gfl:ts kIf / egf}+ kbfy{ pGd'v JofVof dnfO{ dg kg]{ 8flj{gsf] lyof]/Ll;t 3f]n/] k|:t't ul/Psf] lyof] . To;df cGwLsf] kf7 d]/} k'qjw" sNkgf ;'jb] Ln] / nË8fsf] kf7 …d[bn ' Ún] v]ns ] f lyP . uLt / ;+jfbdf pgsf] sNkgf / zf/Ll/s agf}6n] pgsf] efjelËdfdf cToGt oyfy{ gf6sd~rg ePsf] dnfO{ cg'ej ePsf] lyof] . To;kl5 pgL hxfF uP klg d}n] pgnfO{ slxNo} lal;{gF / pgsf uLt / uhnx¿ k9\g] / ;ª\sng ug{] ub}{ /x]+ . o; k6s …d[bn ' Ún] of] d]/f] …d[bn ' sf uhnÚ ;Dkfbg ug]{ k|:tfjnfO{ :jLsf/ u/]kl5 …hn] hn]sf] x[bodf k'mn]sf] k|]dÚnfO{ d}n] ;Dkfbg u/]/ lgsfNg] lg0f{o u/]+ . uhndf jx/ / jdg x'G5g\ . jx/ uhnsf] ;+/rgf kIf xf] eg] jdg xf] efj / cleJolSt zf}Gbo{ . of] bf];f| n ] fO{ of] uhn ;ª\ux| …hn] hn]sf] x[bodf k'mn]sf] k|]dÚ xf] d}n] elg;s]+ . efjufDeLo{ / laDa ljwfg of] bf];f| ] kIfsf] k|f0f xf] . o;sf] ;kmntfsf] jsfnt df]xghLn] ul/;Sg'ePsf] 5 . d cufl8 hfg' cfjZos b]lVbgF . jx/ uhnsf] ;+/ rgf kIf xf] . of] sljtf g} xf], uLt g} xf] t/ uhn eg]/ 5'66\ } gfdn] lsg lrlgG5 eg] o;sf] ;+/rgfkIf ljlzi6 x'G5 . Tof] ljlzi6tf / rgfn] k|fKt ug{ ;s]g eg] Tof] uLt jf sljtf xf]nf uhn x'g ;Sb}g .

;DkfbsLo ;Gbe{

gy{ cd]l/sfdf g]kfnL uhn uhn n]Vg] k/Dk/f cld/ v';/f]sf] ynf]af6 df]tL/fd e6\6sf] hLjgdf cfPsf] lyof] Tolx uhn ljwf cg];f;sf] cfof]hgfdf cd]l/ sfdf !(($ sf] df]tL hoGtLdf cGwf nË8fsf] gf6ssf gfos aGg] …d[bn ' Ú sf] of] …d[bn ' sf uhnÚ;Dd cfOk'us ] f] 5 . gy{ cd]l/sfnL g]kfnL 8fof:kf]/fsf] g]kfnL ;flxTosf] ljsf;df of] Ps alnof] OF6f ylkPsf] 5 . ef}uf]lns If]qsf] cfwf/df xfdL uhnsf/ / ;Dkfbs b'j} of}6} If]q du/ftsf kl/of] . Uff}td ?s'd / d DofUbLaf6 . xfdLnfO{ 9f]/ kf6gsf] lxdfnL ;f}Gbo{n] hf]8s ] f] 5 . d g]kfn 5f]8/] cd]l/sf a;]sf] bzsf}+ eP klg du/ftsf] nf]suLt / ;ËLtsf] ;f}Gbo{ kIfnfO{ slxNo} la;{g ;lsgF . wd{/fhsf k'/fgf nf]suLt ;'Gbf dnfO{ Hj/ cfPsf] eP klg 6\ofAn]6 vfg'kb}g{ To;} r6\6 lgsf] x'G5 . To;df klg du/ft If]q t nf]suLtsf] vfgL g} xf] . Tof] 7fpFdf hGd]sf x:t uf}td …d[bn ' Ú ;bf uLts} efiffdf af]N5g\ / pgsf uhnx¿nfO{ d}n] gfd lbPsf] 5' — …hn] ' sf oL uhn cd]l/sfsf hn]sf] x[bodf k'mn]sf] k|d ] Ú . jf:tjdf d[bn hn]sf x[bodf k'mn]sf k|d ] x'g,\ ;'Gb/ k|sflzt kmn x'g\ . d}n] cd]l/sf cfPsf] w]/} jif{ kl5 …d[bn ' ÚnfO{ lrg]sf] xf] . clxn] !% jif{ hlt eof] t/ lrg]s} lbgb]lv pgL uhndf af]Ny] dl;t . pgL t'Ssf hf]8/] af]Ng dflx/ 5g\ . To;}n] d}n] pgsf ;+jfb klg hf]8/] pg}nfO{ gfos agfP/ !(($sf] df]tL hoGtLdf d]l/Nof08 o'lgel;{6Ldf of}6f gf6s v]nfPsf] lyPF . pgnfO{ g} gfos 5fGg'sf] csf]{ sf/0f s] lyof] eg] of] gf6s n]vs ] f] t d}n] g} xf] . gfd lyof] —…cGtb{l[ i6Ú . o;sf] syfgs ;f+Vo bz{gsf] ;[li6df k|sl[ tk'?ifsf] kf7 s:tf] x'G5 Tof] cGwf / nË8fsf] sxfgLaf6 agfOPsf] lyof] . ;f+Vosf] of] ef}lts egf+} jf d[bn ' sf uhn÷

;+/rgfkIfM != ;]/ M uhndf cfpg] b'O{ b'O{ x/kmnfO{ ;]/ elgG5 . o;nfO{ zfo/L klg eG5g\ . otf zf:qLo 5Gbdf Znf]s eGg] klg To;}nfO{ xf] . o:tf ;]/x¿ $ jf % ePsf uhn a9L k|of]u x'G5g\ . ljifoj:t' of}6f unhdf of}6} klg x'g ;S5 / ljleGg klg t/ d}n] d]/f] unh ;ª\ux| …;]tf] ufhnÚdf zLif{s lbg' pQd x'G5 eg]/ k|of]u u/]sf] 5' / of}6f zLif{sleq ;fdfGotof of}6} j:t'af/] af]lnG5 . Tof] s'/f o;df rl/tfy{ ePsf] 5 . t/ ;]/ ;+Vof eg] % eGbf w]/} a9L klg k|of]u ug{ ;lsG5 . d[bn ' sf uhndf ;/b/ kfFr uhn 5g\ . @= sflkmofM sflkmof Psfg'kf| ; jf cGTofg'kf| ; (Monohyme) xf] . t'saGbL ug{ hfGg] ePsf]n] …d[bn ' ÚnfO{ uhn n]Vg ;lhnf] 5 . sflkmof

7

8

8÷d[bn' sf uhn


uhnsf] ge} gx'g] tŒj dfGb5g\ . x/Ps uhnsf] klxnf] ;]/sf] b'j} ld;/fdf egf}+ o;nfO{ dtnf klg eGb5g\, dtnfdf sflkmof x'g} k5{ . To; kl5sf ;]/df bf];f| ] x/km h;nfO{ ld;/f P /fgL eG5g\ o;df sflkmof ePsf] x'gk' 5{ . #= /lbkmM /lbkm sflkmof eGbf kl5 bf]xf]l/P/ cfpg] zAb xf] . of] k'gj[Q { f+z (Refrain) xf] . o;sf] lagf s]jn sflkmof dfqn] klg uhn t x'G5 t/ /lbkm 5 eg] uhndf :j/ ;ËLt / >'l' tdw'/tfsf] :jfb a9fpF5 . of] klg dtnfdf / c¿ ;]/sf] bf];f| ] x/kmdf pxL zAb bf]xf]l/ g'k5{ . $= tvNn';M tvNn'; (nom pliume) eg]sf] uhnsf] clGtd ;]/df k|of]u ul/Psf] uhnsf/sf] gfd jf pkgfd xf] . uhndf klxn] klxn] tvNn'; k|of]u ul/GYof] . Tof] a]nf uhnsf] zLif{s lbg] rng lyPg / n]vssf] gfd klg t n]Vg] 7fpFsf] 6'Ëf] klg g x'bF f tvNn'; /fVg] ul/ GYof] . t/ cfhef]ln uhnsf] zLif{s lbOG5 clg n]vssf] gfd afsfobfn] /rgfsf] 6fpsf] d'lg n]lvG5 clg of] tvNn';sf] cfjZostf klg 7flg+bg} /flv+bg} klg . uhndf tvNn'; ge} gx'g] tŒj klg x}g . ljåfg\x¿ g /fVg' /fv] Zn]if cy{ cfpg] u/L /fVg' eGb5g\ . d}n] d]/f] uhn ;ª\ux| df obfsbf tvNn'; k|of]u u/] klg …d[bn ' Úsf] uhn ;ª\ux| df eg] tvNn'; ePsf] of}6f uhn klg lnPsf] 5}g . To;sf] cfjZostf klg k}n] b]lvgF . oL ljgf tvNn';s} ;'Gb/ 5g\ . %= ld;/fM ld;/f eg]sf] uhndf x/km xf] . h:t} kfFrj6f ;]/sf bz x/ km x'G5g\ eg] tL bzj6fnfO{ ld;/f eGg] rng 5 . oL ld;/fdWo] klxnf] ld;/fnfO{ ld;/f P pnf / bf];f| ] ld;/fnfO{ ld;/f P /fgL eGg] rng 5 . ^= dtnf M uhndf dtnf eg]sf] klxnf] ;]/ jf zfo/L xf] . &= x':g] dtnf M dtnfdf h:t} sflkmof / /lbkm ;a} ;]/df bf]xf]l/Pdf jf dtnfafx]s c¿ s'g} Ps jf a9L zfo/Ldf bf]xf]l/P eg] tL zfo/LnfO{ x':g] dtnf eGb5g\ . To:tf o:tf w]/} lgod klg 5g\ . xfd|f] ;/n / ?Sgd'St uhn ;ª\ux| …d[bn ' sf uhnÚdf of] eGbf a9L s'/fsf] lrgf/Lsf] cfjZostf blv+bg} . d[bn ' sf uhn÷

oxfF ?Sgd'Stsf] s'/f ubf{ cfPsf] k|Zg :ki6 u/f}+ . uhnsf 5Gb g} jx/ x'g\ . uhnsf jx/ vf; b'O{ ju{df ljeflht 5g\ — s= ?Sga4 jx/, v= ?Sgd'St jx/, s= ?Sgj4 jx/— of] kmf/;L zf:q cg'sn '" ?Sg, sflkmof / / lbkmaf6 aGg] jx/ xf] . ?Sg eg]sf] u0f xf] / o:t} ?Sgsf] ;d"xnfO{ csf{g\ eGb5g\ . log} ?Sg jf csf{gs \ f] ;d"xaf6 jx/ aGb5g\ . lkËnsf] u0f Joj:yfdf # cIf/sf] u0f dflgG5 eg] of] kmf/;Laf6 cfPsf] uhnsf] u0fdf hlt cIf/sf] klg u0f dfGg ;lsG5 . t/ sflkmof clgjfo{tŒj xf] . /lbkm eP /fd|f] t/ j}slNks xf] . ?Sga4 jx/sf pbfx/0f h:t} — ax/] xhh d';Ddg dsa'h . of] cln sl7g 5 . o;af/] a9L s'/f d]/f] …;]tf] ufhnÚ df nIf0f pbfx/0f k|z:t kfOG5g\ . ' sf uhnÚdf o:tf ?Sga4 jx/ ePsf uhn 5+b} 5}gg\ . oxfF …d[bn To;}n] d Totf w]/} hfGg . d[bn ' sf uhn bf];f| ] k|sf/sf ?Sgd'St jx/ x'g\ . v= ?Sgd'St jx/ ?Sgd'St jx/ cfhsf] gofF kL9Ln] a9L k|of]u ub{5 . ?Sgd'St jx/ jx/df of}6f uhnsf] ;a} zfo/Ldf a/fa/ cIf/ x'gk' 5{ / sflkmof ldn]sf] x'gk' 5{ . /lbkm ;a} zfo/Ldf ldn]sf] x'gk' 5{ . /lbkmn] uhnnfO{ noa4 agfpF5 To;}n] of] pkof]u ul/G5 cGoyf /lbkm x'g} k5{ eGg] s'g} lgod 5}g . …d[bn ' sf uhnÚdf of] ;"q nfu' ePsf] 5 / To;df pgL ;kmn 5g\ . slt cIf/ x'gk' 5{ eGg] s'g} csf6\o lgod 5}g . d}n] d]/f] ' Úsf] of] …;]tf] ufhnÚdf @@ cIf/L;Dd uhn /rgf u/]sf] 5' eg] …d[bn uhn ;ª\ux| df @! cIf/;Ddsf uhnx¿ ;Dkfbg ul/Psf 5g\ . w]/} h;f] !^ cIf/sf uhn 5g\ / !^ cIf/L a9L ;kmn 5g\ . o;df !^ cIf/L !*, !% cIf/L !*, !% cI/L !), !& cI/L *, !* cI/L &, !$ cI/L %, !( cIf/L $, !#, @) / @! cI/L uhn Ps Ps j6f lnOPsf] 5.

0f

9

t÷d[bn' sf uhn


uhn u]o x'g'k5{ t/ uhn uLt dfq x}g of] Ps sfJoljwf klg xf] . kf7\o ¿kdf klg of] :jLsfo{ e};s]sf] 5 . To;}n] o;sf] eljio Jofks 5 . cg];f;n] uhn sfo{zfnf rnfpg] n]Vg] n]vfpg] / cem uhnnfO{ cd]l/sfsf] g]kfnL 8fof:kf]/fdf ljsf; ug{ u/]sf ljleGg k|of;s} kl/0ffd xf] of] …d[bn ' sf uhnÚ uhn ;ª\ux| klg . of] cfGbf]ngdf d[bn ' sf] of]ubfgnfO{ cg];f;n] cfTd;ft\ u/]sf] 5 / d o;sf] ;Dkfbssf] x}l;otn] …d[bn ' Ú sf cem} c¿ ;'Gb/ uhn g]kfnL ;flxTodf cfpg]5g\ eGg] e/f];f /fVb5' . …d[bn ' Ún] Ps;oj6f uhn k7fPsf lyP . tLdWo]af6 d}n] 5fg]/ krkGgj6f uhn of] k':tsdf ;dfj]z u/]+ / cg];f;sf] s]Gb|sf sfsf;sf] ;d"xdf g} /fv]+ . o;sf] kf08'lnlk cg];f;sf] sfsf;s} a}7ssf] 6]an ' af6 ljåb\j/ ldq df]xg l;6f}nfHo"nfO{ d"NofÍg ug]{ / k|sfzg ug{ of]Uo eP ;dLIffTds k|sfzsLo n]Vg dgf]gLt ul/of] . pxfFsf] d"NofÍg;lxt of] s[ltsf] ;Dkfbg sfo{;DkGg u/L cfh of] ls|;d;sf] ;GWofdf of] kf7ssf] cufl8 /flvPsf] 5 . o;sf] nflu d df]xg l;6f}nfhL, …d[bn ' ÚhL, / cg];f;sf cWoIf 8f= s'df/ a:g]t nufot cg];f;sf ;Dk"0f{ ;xof]uLk|lt s[t1tf JoSt ub{5' / gy{ cd]l/sfdf g]kfnL uhnsf] cem 7"nf] jxf/ xf]cf];\ eGg] rfxG5' .

xf]dgfy ;'jb] L j'8la|h, elh{lgof, ;+oQ ' m /fHo cd]l/sf !@÷@%÷))( d[bn ' sf uhn÷ b

10

÷d[bn ' sf uhn


uhn–;"rL != dfof ug{ nfUof} @= ;'v zflGt #= ltd|} dfofsf] lbof] $= lk/tLsf] 8/ %= ;ª\sNk ^= d cfPF &= 6f9f 6f9f;Dd *= d}n] 7"nf] e"n u/]+ (= kvf{Odf !)= g ;f]w x} d]/f] xfn !!= grfx]/ !@= Tof] lbJo gh/af6 !#= 9sdSs !$= cfdf d g]kfn cfPF !%= labf !^= d}n] g b]v] klg !&= of] dGb dGb !*= ;"o{ pbfpg] 5}g !(= ;f/ËL

! @ # $ % ^ & * ( !) !! !@ !# !$ !% !^ !& !* !(

@)= dgdf dL7f ;kgfx¿ @!= ca d @@= rnv]n ug{ kfOGg @#= ;kgfsf e|0" fx¿ @$= ;'vsf] cfzdf @%= x/]s if8\oGqnfO{ @^= lglxt :jfy{

@) @! @@ @# @$ @% @^

@&= Tof] cw/df @*= gf/Lsf] ljjztf @(= ;lsgF d kmsL{ cfpg #)= km"n km'Ng} kfPg #!= dfof db}g{ #@= wf]sf lbg] lgi7'/Lsf] ##= ;fFrs ] f] :d[lt #$= wf]sf x'g] hfGof eP #%= g la;{g" x} dnfO{ #^= 3fd nfUof] #&= pn]s { f] Tof] lbg #*= a}; + n] kmls{PsL #(= dfof cd/ 5 $)= dg 8UdufPsf] 5

@& @* @( #) #! #@ ## #$ #% #^ #& #* #( $)

$!= p3f/ Tof] 3'D6f] $@= d t s]jn $#= ;fFrf] ;'v $$= d':s'/fpg] $%= cFWof/f] of] lbgdf $^= Ps g]kfnL e} $&= rfxgf $*= yf]kf yf]kf $(= lbof} lg d'6e ' l/ %)= hLjgsf] au}r + fdf %!= kxf8} p7fpFnf %@= h'gn ] L /ft %#= olt ghLsaf6 %$= d'6s ' f 6'sf| %%= cFWof/f] d]6fpFm

$! $@ $# $$ $% $^ $& $* $( %) %! %@ %# %$ %%


n h u Å

sf n b' d[


;'v zflGt

dfof ug{ nfUof}

s}n} ;'v zflGt kfOgF d}n] of] hLjgel/ cdgrog x/fof] b'Mv nfU5 3/L 3/L .

cgfof;} xf] dnfO{ dfof ug{ nfUof} pbf;L of] hLjgdf v'zL eg{ nfUof} .

l5of l5of d'6' eof] s'g} v'zL kfPsf] 5}g :jtGqtfsf] ljifodf s'/f u5{g\ y/L y/L .

klxnf] e]6df dgdf]lxt e} ;s]F of] dw'/ ldngsf] af:gf 5g{ nfUof} .

cgluGtL :jKgx¿ b]vfP/ g} wf]sf lbP sf]xL t8\k]sf 5g\ s;}nfO{ cfpF5 k/L k/L .

s:tf] ;f}Gbo{ clg dfw'o{ 5 tgdf ;'6'Ss dgdf k;L dg} xg{ nfUof} .

of] b]zdf g Odfg 5 g t s'g} hdfg 5 lhpg g} d'l:sn eof] x/] lji0f' xl/ xl/ .

ef] ef] ltdL lagf c¿sf] af/] ;f]lRbgF c¿dfly b[li6 kbf{ cfFvf tg{ nfUof} .

n'6\g]n] n'6]sf g} 5g\, e'6\g]n] klg e'6]s} 5g\ /fli6«otfdf t8\lkP/ slt /f]PF w/w/L .

cfTdLo gftf eGbf s'g} 7"nf] /}g5 d'gfdbg ;/L dfofd} dg{ nfUof} .

)

)

d[bn ' sf uhn÷ 1

13

2 ÷d[bn ' sf uhn


lk/tLsf] 8/

ltd|} dfofsf] lbof] ltd|f] dfofsf] lbof] g} ;NsfP/ a;]F Åbodf :d[ltx¿ 5NsfP/ a;]F .

df]n xf] ls cgdf]n xf] lk/tLsf] 8/ x'Gg c¿sf] t s] s'/f ef] /, cfˆg} klg e/ x'Gg .

lgw{Ss eP/ oxL+ cfp dgleq cfh} g} ofqfdf h'Qf 6NsfP/ a;]F .

dfof eGg' lge{o xf], clg cdg rog xf] dg ldNg] dfG5];Fu s]xL s;}sf] 8/ x'Gg .

kb}{gg\ ghLs cgdf]n :jKgx¿ a? sNkgfx¿nfO{ kNsfP/ a;]F .

ch/ cd/ x'G5 dfof s}n} klg db}{g cufw gftfleq t cljZjf;sf] r/ x'Gg .

9'Ss 5' ltd|f] ;fy kfP/ hLjgdf k|tLIffdf ;w}+ 6f]kL 9NsfP/ a;]F . )

s;}n] gsf]6\ofpm x} hfteftsf] gfnLa]nL dfof eGbf t csf]{ s'g} lk/tLsf] y/ x'Gg . dg dlGb/df ;hfpm o;}sf] g} k"hf u/ cfTdfleq} af; a:5 dfofsf] s'g} 3/ x'Gg . )

d[bn ' sf uhn÷ 3

14

' sf uhn 4 ÷d[bn


d cfPF

;ÍNk ;'Gb/ Tof] k|ltljDa 5fPsf] 5 dgdf ltd|f] clj/n ofb cfPsf] 5 dgdf .

ltd|f x/]s cg'/fudf lkpg d cfPF rv]jfsf] hf]8L eP/ g} lhpg d cfPF .

b]Vof} ls b]v]sL 5}gf} d]/f rfxgfnfO{ ltd|f] g} cfef;n] el/Psf] 5 dgdf .

Gofgf] k|]d 5/]/ afFr o; wtL{df ltdL ltd|f] ;kgfsf] /fhs'df/ x'g d cfPF .

ltd|f tL ufhn' gogsf] ;fd' em's]/ ltd|} cw/sf] 5fk k/]sf] 5 dgdf .

lr;f] atf; e} ltd|f] jbgdf :kz{ ug{ kms]{sf] u'nfa ;DdmL x]/]/ 5'g d cfPF .

sxLF st} b]lvg x} ltdL h:tL ;'Gb/L ltd|} dfq k|ltljDa a;]sf] 5 dgdf .

d]/f] k|f0f t ;dflxt e} ;Sof] ltdLdf g} ca ltd|} Tof] sf]dn dgdf u'g d cfPF .

lgZ5n dfofdf /Dg] ltg} ;kgfx¿ ltd|} :d[ltsf] efj sf]l/Psf] 5 dgdf .

ltdL u'gu'gfpFbf Efm\ofpFls/Lsf] uLtdf Tof] cg'kd uLtsf] cfgGb x'g d cfPF . )

)

d[bn ' sf uhn÷5

15

6 ÷d[bn ' sf uhn


d}n] 7"nf] e"n u/]+

6f9f 6f9f;Dd 6f9f 6f9f;Dd cfFvf g} tfg]/ x]/]+ k/fOnfO{ klg cfˆg} 7fg]/ x]/]+ .

kn kn t8\kfP/ d}n] 7"nf] e"n u/]+ w/ w/L ?jfP/ d}n] g} 7"nf] e"n u/+] .

htf x]¥of] pt} g} phf8 pbf; 5 To} klg d}n] :ju{ h:tf] dfg]/ x]/]+ .

lgoltsf] wf]sfn] aNn kf] P]n] xf]; v'Nof] ljZjf; g} 6'6fP/ d}n] g} 7"nf] e"n u/] .

c6n / cgGt;Dd gftf ufF;]/ cfTdfb]lv g} rfx]/ g} hfg]/ x]/]+ .

ltdLn] lbP h:t} dfof s;}af6 kfOgF dfofnfO{ nTofP/ d}n] g} 7"nf] e"n u/]+ .

g s'g} uj{n] of] 5ftL g} km'n]sf] 5 cfˆg} 5fofnfO{ g} klg xfg]/ x]/]+ .

km]]l/ To:tf] cd"No If0f slxNo} kfpFlbg cFufNg g} grfx]/ d}n] g} 7"nf] e"n u/]+ .

d'Qmdgn] s}No} /dfpFg} kfOgF efUb} uPsf] efUonfO{ tfg]/ x]/]+ .

cghfg}df uNtL u/]+ dnfO{ x] Ifdf b]pm Tof] cfTdf b'vfP/ d}n] g} 7"nf] e"n u/]+ .

)

)

d[bn ' sf uhn÷ 7

16

8 ÷d[bn ' sf uhn


kvf{Odf

g ;f]w x} d]/f] xfn

d ltd|} kvf{Odf lyPF, ltdL cGt}lt/ nfuL 5f} em'6f] dfof b]vfOsg, daf6 g} 6f9f efuL 5f} .

g ;f]w x} d]/f] xfn, b]zsf] g} a]xfn 5 ef]ln cem} s] x'g] xf] < oxL 7"nf] ;jfn 5 .

;f]r]+ y]F eljiodf xfd|f] nugufF7f] sl;g]5 ltdLn] cfˆgf] eGbf klg, c¿s} l;Gb"/ dfuL 5f} .

lglxt :jfy{df h'6]/, 9's'6L n'6]s} 5g\ u/Lax¿nfO{ eg] ;w+} clgsfn 5 .

t[i0ffdf t8\kfof} dnfO{ of] sn]hL g} hnfP/ kl5 lt/:sf/ u/L, dgdf c¿nfO{ 8fsL 5f} .

;tLsf] zfkn] xf] ls, ug]{sf] enf] ePg /fd|f] lrtfpg] dfG5]nfO{ t a|ògfn 5 .

l7s} 5 lg of] rf]6nfO{, d ltd|f] lg;fgL dfGg]5' cfkm"n] ;Gt'li6 kfP/, dnfO{ b'vdf hfsL 5f} .

zflGt g} vNfaln+bf, b08xLgtf g} a9\of] h}n] klg g]tfnfO{ ;Qfd} dfnfdfn 5 .

)

;'v, zflGt, ;d[l4sf], alnof] vfsf sf]l/Gg cfk;L lv+rftfgLsf], /fhg}lts rfn 5 . )

d[bn ' sf uhn÷ 9

17

' sf uhn 10÷d[bn


grfx]/

Tof] lbJo gh/af6

grfx]/ afFRg'kbf{ emsf]{ nfUbf] /}5 ;[li6 ug]{ O{Zj/ lg csf]{ nfUbf] /}5 .

Tof] lbJo gh/af6 gh/ x6fpg ;lsgF dfof emg\ emg\ a9\of] d}n] lg s}No} 36fpg ;lsgF .

lgoltn] 5nL efUo n'6]sf] a]nfdf g'g} lagf vfgfsf] lg rsf]{ nfUbf] /}5 .

s:tf] k|efj kf¥of} uha k}nf] e]6df ltdLn] x[bodf sf]l/Psf] Tof] lrq d]6fpg ;lsgF .

clgb|fsf tL s7f]/ /ftx¿ sf6\bf v'zLsf] cfFz' lkpbf ;sf]{ nfUbf] /}5 .

dx h:t} dL7f] af]nL km"n h:t} gj of}jg 5 dfof df/]/ ltdLnfO{ g]6f] s6fpg ;lsgF .

wf} wf} eof] k|f0f wfGg Hofg eof] ef/L d[To' eGbf hLjg t usf]{ nfUbf] /}5 .

;kgfsL k/L aGof} dgdf ufpg] Tof] r/L ca ltdL d]/L xf} abnfdf ;6fpg ;lsgF .

d afFRbf lg ;do t afFRbf] /x]g 5 To;}n] d[To' cfpbf xsf]{ nfUbf] /}5 .

5fof klg Kof/f] x'G5 ¿ksf] s'/} gu/ lk|o cfpm d;Fu a; cGt st} k7fpg ;lsgF .

)

)

d[bn ' sf uhn÷ 11

18

' sf uhn 12÷d[bn


9sdSs

cfdf d g]kfn cfPF cfdfsf] cw/sf] d':sfg x]g{nfO{ cfPF pGglt u/L ltd|f] :j¿k km]g{nfO{ cfPF .

9sdSs e} o; df6f]df km'Ng rfxG5' :jfwLgtfsf] af;gf 5b}{ km'Ng rfxG5' .

c¿sf] nfv cfdfsf] sfv a/fa/L x'Gg ltd|} Tof] ufydf n'6'k'6' ug{nfO{ cfPF .

w]/} vk]+ b'vsf tL cfFwL a]x/Lx¿ ca zflGtsf] laxfgL eO{ v'Ng rfxG5' .

k'vf{sf] Tofu / alnbfgsf] hu]gf{ ug{ cGof]ndf kfg]{ b[li6x¿ s]g{nfO{ cfPF .

u'd]sf] df6f]df :jfldTjsf] h/f g} uf8L cfk;L efOrf/fdf ;bf e'Ng rfxG5' .

hxfF a;] klg hxfF /x] klg g]kfnL e} cfˆg} dft[e"ldsf] dfof g} a]g{nfO{ cfPF .

rnv]n a9\g lbGg lg cl:tTjdf ;fyL Ps ofqL eP/ wtL{df 8'Ng rfxG5' .

)

d]6fO{ si6x¿ lg/Gt/ kf}/vn] ;'v, zflGt / ;d[l4df d x'Ng rfxG5' . )

d[bn ' sf uhn÷13

19

' sf uhn 14÷d[bn


labf

d}n] g b]v] klg

ltdLnfO{ ck{g] ca s'g} k|Lt 5}g cfTdLotf b;f{O{ n]Vg] s'g} uLt 5}g .

d}n] g b]v] klg s}n] e]6] h:t} nfUof] of] dgel/sf] t[i0ff lg d]6] h:t} nfUof] .

aGb eP ;xdltsf ;a} af6fx¿ 5fof agL lhpg} kg]{ s'g} /Lt 5}g .

p8\b} cfp5f} ;w+} sNkgfdf k/L agL cfTdLotfdf kn kn kfP h:t} nfUof] .

cfFz'df d 8'aL /xFbf ltdL xfF;L a:of} em"6f] dfofk|Lltdf s'g} xf/lht 5}g .

hLjgsf] of] cFWof/f] k[i7e"lddf ltdL cfzfsf] Hof]lt agL ltdL cfP h:t} nfUof] .

rf]6x¿ ef]u]/ cg'e"lt kfO;s]F sk6L ;DaGw ufF;L s;}sf] lxt 5}g .

;'gf}nf ;kgfn] ;hfP/ d'6' el/ 3r\3RofpFb} 9f]sf klg vf]n] h:t} nfUof] .

6'6] ;j} jfrfx¿ 5'6] lg gftfx¿ hLjge/ ;fy lbg] s'g} dLt 5}g .

d ltdLnfO{ c;fWo} d dfof u5'{ eGb} sf]xLn] sf]OnL :j/df af]n] h:t} nfUof] .

)

)

d[bn ' sf uhn÷ 15

20

' sf uhn 16 ÷d[bn


;"o{ pbfpg] 5}g

of] dGb dGb of]] dGb dGb xfjfn] dg axnfPsf] 5 of] Åboleq s;}sf] dfof knfPsf] 5 .

;"o{ pbfpg] 5}g / laxfgL cfpg] 5}g dgx¿ lapFtfpg] pT;fx 5fpg] 5}g .

hfpm d]3 p8L pgnfO{ :kz{ u/L b]pm ÅbonfO{ pg}}sf] ofbn] hnfPsf] 5 .

sof+}b]lv a:tLnfO{ cFWof/f]n] 9kSs} 9fSof] gofF kl/jt{gsf] cg'ej kfpg] 5}g .

5}g lg dfof df/]sf] emg\ emg\ Tof] a9\of] lg cs}{ ¿kdf pg}sf] 5fofn] 5nfPsf] 5 .

d'6'leq c6n ljZjf; x/fP/ g} ;Sof] o; abln+bf] kl/l:yltdf ydfpg] 5}g .

clk{;s]+ d}n] lg of] hLjg ca ltd|} gfpFdf hfu, s;}n] dgdf ;jf/L rnfPsf] 5 . )

d]l6+b} g} uPsf] 5 ;'gf}nf] ;a} hLjg ufyf a]jfl/; hLjg eGbf c¿ s] Û kfpg] 5}g . kl//x\of] efUo ;w+} c¿ s;}sf] d'7Lleq b'v]sf] dgnfO{ s}No} klg /dfpg] 5}g . )

d[bn ' sf uhn÷ 17

21

18÷d[bn ' sf uhn


;f/ËL

dgdf dL7f ;kgfx¿

;f/ËLsf] dw'/ w'g ahfOb]pm ;fyL clnslt dfof g} kf]vL nhfOb]pm ;fyL .

dgdf dL7f ;kgfx¿ af]s]/ k;]+ d sf7df8f}+ cfˆgf] uGtJo klxnfpF5' eGf]/ a;+] d sf7df8f}+ .

uLtsf zAb zAbx¿df n's]sf] 5 efj tfn clg w'g ld;fO{ ;'gfOb]pm ;fyL .

cflv/ of] /}5 hfndm]n / cGof]ndf ?dlNnPsf] kfgL lagfsf] df5f h:t} gfËf] eO{ km;+] d sf7df8f+} .

oxL g} xf] dfof / oxL g} xf] d]/f] ;kgf ;ËLt ;d]6]/ Hofg ;hfOb]pm ;fyL .

d?e"ld h:tf] hLjgdf ;'vsf] xl/ofnL Nofpg st} s]xL kfOxfN5' ls egL 6fk s;] d sf7df8f+} .

;ËLt lagf lhpg] sNkgf ug{ ;lSbgF oxL v'zL af]s]/ ;Fu} /dfOb]pm ;fyL .

lbp;} /ft kfg]{ clg cb[Zo aGwgx¿df dm]Ng] dxFuLsf] w/x/fn] lbglbg} v;]+ d sf7df8f+} . )

oxL d]/f] ldng xf] , oxL ;'v jf:tljs o;}leq b]jtf klg e]6fOb]pm ;fyL . )

d[bn ' sf uhn÷ 19

22

20 ÷d[bn ' sf uhn


ca d

rnv]n ug{ kfOGg

ca d w]/} tL b'vx¿ ;xg ;lSbgF kfgL lagfsf] df5f] eP/ /xg ;lSbgF .

rnv]n ug{ kfOGg skm'{ nfu]sf] 5 of] ;x/af6 ;'v zflGt efu]sf] 5 .

ef] em'Sofpg g vf]h rfnf yfxf kfO;s+] cfFvfaf6 cfFz' g} ;/L d jxg ;lSbgF .

s] /fd|f] kl/j{t ePg b'Mv a'dm\g] ;w}+ xfdLnfO{ pxL b'vdf hfs]sf] 5 .

cflv/ 5nsk6 dfq /}5 Tof] lbndf d]/f tL ;'gf}nf syfx¿ sxg ;lSbgF .

g lxhf] lyof] ;'v 5}g cfh klg zflGt oxL b]zn] km]l/ gofF s|flGt dfu]sf] 5 .

a? cw'/} /x'g\ hLjgsf ;kgfx¿ ;:tf] :jfy{sf] cfuf]df cfTdf bxg ;lSbgF . )

g s'g} ljsf; x'G5 g} g s'g} ;d[l4 xfd|f] a:tLnfO{ t'jfFnf]n] 7\ofDd} 9fs]sf] 5 . )

d[bn ' sf uhn÷ 21

23

' sf uhn 22÷d[bn


;kgfsf e|0" fx¿

;'vsf] cfzdf

;kgfsf tL e|"0fx¿ xTof ub}{ uP d]wfjL dgx¿ cfk;df db}}{ uP .

;'vsf] cfzdf b'vsf] vft ef] dnfO{ :jtGqtfsf] rfxgfdf 3ft ef] dnfO{ .

5}g wtL{df ca s'g} ljZjf;sf] kfq d]/f cfFvfaf6 b[Zo cf]dm]n kb}{ uP .

ltdL lg pxL sfg lr/]sf hf]uL /x]5f} ltd|f] Tof] em"6f] cfbz{ t dft ef] dnfO{ .

sNkgfzLn s'g} slj e]l6Pgg\ oxfF pkl:ylt x'gnfO{ g} klg 8b}{ uP .

ultxLg lglxt :jfy{sf] Tof] /fhgLlt cFWof/f]lt/ 8f]¥ofpg] xft ef] dnfO{ .

x7ft\ dgx¿n] s;/L lklN;of] efUo cfdfsf ;kgfx¿ tL klg 6b}{ uP .

56\k6fPsf] 5' ef]Ub} o'4sf wSsfx¿ ;'gf}nf] lbg klg cfh /ft ef] dnfO{ . )

bfFh]/ x]/ d]/f cfzfx¿ eP hlt s:t'/Lsf] af;gf em} du\du 5b}{ uP . )

d[bn ' sf uhn÷23

24

' sf uhn 24÷d[bn


x/]s if8\oGqnfO{

lglxt :jfy{

x/]s if8\oGqnfO{ g} s'Nrb} k|:6 lgsf; b]pm xftd'v hf]g{ ;lsg] ;d[l4zfnL ljsf; b]pm .

lglxt :jfy{sf s7f]/ hfn s;/L tf]8" d ljeflht sf]dn dgx? s;/L hf]8" d .

ljs[t OR5fzlQms} sf/0f of] s'lbg cfPsf] 5 lg/ª\s'zsf] cGwsf/ d]6L pHofnf] k|sfz b]pm .

oxfF cem} kgL em"6f ;kgf b]vfO/x]5g\ ltgL sk6L n'6]/fsf] eF'8L s;/L kmf]8"F d .

;u/sf lr;f tf/f x]/L x/]s /ft s6]sf 5g\ /fi6«df gofF kl/jt{gsf] ;'gf}nf] cfef; b]pm .

k[ys\ OR5fzlQms} sf/0f So} xfl;n 5}g km'n]/ kmn glbg] afnL sltGh]n uf]8" d .

cflv/ oL ul/a hgtf sxfF hfpg\ t Gofo vf]Hg :jtGq eO{ p8\g ;Sg] Pp6f l;+u} cfsfz b]pm .

cfd hgtfn] lhlt;s]sf] afhL xf/]sf] 5 zs'lgx?sf] ;Ët ca s;/L 5f]8'F" d . )

cfhef]ln ktem8sf] df};d cfPsf] 5 b]zdf ;a}n] cf—cfˆm\g} 7fpFdf k|ult ug{ ;fx; b]pm . )

d[bn ' sf uhn÷25

25

' sf uhn 26 ÷d[bn


gf/Lsf] ljjztf

Tof] cw/df Tof] cw/df dGb d':sfg b]Vg kfP x'GYof] ltg} ufhn' cfFvfsf] efj n]Vg kfP x'GYof] .

ljjztfdf lklN;PsL, d x'F 5f]/L r]nL hLjg d]/f] o;} laTof] b'Mvsi6 em]nL .

l;+pFbf]sf] uf]/]6f]df ;'gf}nf ;kgf a'Gb}, ร bosf] cfFrndf ca 6]Sg kfP x'GYof] .

kmv]6f r'F8fO{sg p8|\g] cfsfz lbPF s}bdf g} kfl//x] hLjg;Fu v]nL .

/];dL k5\of}/L cf]9]sL, :ju{sL k/LnfO{, Gofgf] Gofgf] :kz{n] ;w} g} ;]Sg kfP x'GYof] .

dfofn] afFlwPsL, clwsf/ n'l6PsL lhGbuL g} a/afb ef] b'v} b'Mv 7]nL .

;f+}Gbo{sf] k[i7e"lddf afFRg] c7f]6 u/L, lgoltsf] cfFwLa]x/L g} 5]Sg kfP x'GYof] . )

cdgr}g n'6Lsg, clwsf/ l5G5g\, h]nleq lg g]n nfP ;+:sf/n] k]nL . )

d[bn ' sf uhnรท 27

26

' sf uhn 28รทd[bn


;lsgF d kmsL{ cfpg

km"n km'Ng} kfPg

;lsgF kmsL{ cfpg P]n] dfof nfu] klg cfFz' lkO{ afFr]sf] 5', d[u–t[i0ff hfu] klg .

oxfF km"n km'Ng} kfPg, j;Gt g} cfpFbf klg cfFz' slxNo} xfF;f] ag]g, df}sf g} kfpFbf klg .

;Fu} xfF:g] ;Fu} a:g], Tof] jfrfaGwg 6'6\of] dg t ;Dxfn}s} 5' ,d} g} 5f]8L efu] klg .

s]jn cfzf dfq} b]vfP kms]{/ kl5 x]/]gg\ xfQL cfof], km':;f dfq]]}, ;don] g} ufpFbf klg .

OR5f 5 ;'v kfpg] b'Mvn] cem} 5f]8]g ca d hLjg lbG5' s;}n] of] dfu] klg .

kfg{';Dd s'l07t kf/L, d]/f] Åbo g} hnfof} ltd|} cfFrndf v'zLsf] of] OGb]|0fL 5fpFbf klg .

sd{{} vf]6f] xf] ls eG5', xfd|f] ldng ePg ;fydf hfGg d km]l/ dnfO{ g} gfu] klg . )

cfzfsf] lg/fzf kf/]/ g} cflv/ v} s] g} kfof} /Ë s}n} km]l/Pg lg ;don] wfpFbf klg . )

d[bn ' sf uhn÷29

27

' sf uhn 30 ÷d[bn


dfof db}g{

wf]sf lbg] lgi7'/Lsf]

d d/] klg d]/f] dfof slxNo} dg]{ 5}gn lg :d[ltsf] Tof] knx¿ cf]em]ndf kg]{ 5}g .

wf]sf lbg] lgi7'/Lsf], ofb eg] cfO{ /x\of] hlt la;"{' eG5' d, plt dgdf 5fO{ /x\of] .

;'Gb/ tL] lxdfn em}, xfF;f]df g} dm'ln/x] k|Lltsf] ;'Gb/ ;+;f/ s;}n] xg]{ 5}g .

ctLtsf] 3fp 5fDbf Tof] e]l6G5 dge/L d]6fpmF eGbf :d[ltdf, ;kgfn] wfO{ /x\of] .

slxn]sxL+ ;Ddmgf cfP, t:jL/df x]/ cfTdfnfO{ ;tfP/ 3ft d}n] ug]{ 5}g .

d eGbf c¿ t dfof lbg] sf]xL 5}g eGb} ljZjf;} 6'6] lg, cfTdfn] s;d vfO{ /x\of] .

5}g d}n] k'¥ofsf] OR5f cw'/} /}uof] :jKgx¿ ;hfpg OR5f ltd|f] 6g]{ 5}g .

sfF8f ldmsL kmfn] klg, dgsf] 3fp t b'Vof] gftf] 6'6\bf klg, pgs} 5gs kfO{ /x\of] .

cfFtdf af]s]/ d]/f] dfof :ju{df NofpFnf cw'/f] Tof] dfof la;L{ cGt st} ;g]{5}g . )

lat]sf :d[ltn],leqL d'6' b'vfpFbf klg kfun e} dgn] pg}sf] uLt ufO{ /x\of] . )

d[bn ' sf uhn÷ 31

28

32÷d[bn ' sf uhn


;fFrs ] f] :d[lt

wf]sf x'g] hfGof eP

;fFr]sf] :d[lt hlt ;f/f, cfFz' ;Fu} em/L ;s]5, dgleqsf] pHofnf] Tof] cf]dm]ndf k/L ;s] 5 .

wf]sf x'g] hfGofF eP, dfof nfpg] lyOgF cgluGtL :jKg ;fFrL ;fd' cfpg] lyOgF .

s'g} ofbx¿, cfpg] 5}g Tof] ctLtsf] ca cfkm}df /dfpg gkfO{ ljZjf; d/L ;s] 5 .

cfkm}nfO{ la;L{ ltdLnfO{ g} ;DdmL /x]y]+, d'6' hnfP/ Åbodf 5fpg] lyOgF .

s'g} uLtx¿ u'~hg] 5}gg\ lg 6'6]sf] k|Lltsf], dfof a:g] Åbodf lk8}lk8fn] e/L ;s] 5 .

slt si6 ;x]+ d}n], cflv/df wf]sf vfPF lgi7'/Lsf] ;Ddmgfdf uLt ufpg] lyOgF .

;w+}nfO{ dfof df/L ;s]+ x} ca t d}n] klg ckgfpg] cfˆgf] dfGg] ;do t 6/L ;s]5 .

vfg';Dd wf]sf vfPF, yfª\gfdf ;'tfO{ uof} a];/L wf]sf vfO{ ;+w} d wfpg] lyOgF . )

d ltd|f], ltdL d]/f], of] slxNo} ca ghgfpg" dfGg" of] …cfzf df/L clGtd ;+:sf/ ul/;s]5 .Ú )

d[bn ' sf uhn÷33

29

' sf uhn 34÷d[bn


g la;{g" x} dnfO{

3fd nfUof]

g la;{g" dnfO{ hlt 6f9f eP klg dfof s}lxNo} gdf/] x} hxfF 5f]8L uP klg .

3fd nfUof] eG5g\ dfG5] /fk tfKg kfsf] 5}g b'v bb{ a'ldmlbg] a]nf s] xf] efsf] 5}g .

;Fu} xfF:bf, a:bf w]/} dfof lg al;;s] 5 d]l6Gg slxNo} dfof hlt ;DdmL /f]P klg .

jl~rt ePF+ ;'vaf6 b'Mv g} dfq lbPF em"6f] ;kgf b]vfO{ Tof] s;d vfsf] 5}g .

g e'Ng" lg dnfO{, d lg ofb u/L /xG5' ctLtsf lbgx¿n] d'6'df 5f]P klg .

;'v / zflGt n'6] x] Û HofbtL s}n} x6]g b'vLsf] cfFz' k'5]/ gfRg] lbg cfsf] 5}g .

t:jL/ d]/f] ;fFlr/fv] :d[ltdf afFrL /x]. af8'NsL k7fO{ /fVg" cfFz'n] g} wf]P klg . )

cfzfx¿ 6'6] ;f/f k|tLIffdf a:bf a:bf 3fon hLjg lnO{ d t st} ufsf] 5}g . )

d[bn ' sf uhn÷ 35

30

' sf uhn 36÷d[bn


pn]s { f] Tof] lbg

a}; + n] kmls{PsL

pn]{sf] dxfg\ s|flGtn] ufNg ;s]g ;dosf] t'kmfgn] 9fNg ;s]g .

a}F;n] g} kmls{PsL, xhf/Lsf] km"n h:tL lgd{n snsn aUg] kfgLsf] d"n h:tL .

/hf}6f hfu} 5g\ ;lsPg d]6g lvrftfgL ug]{nfO{ kmfNg ;s]g .

c;fWo 5\of} ;'Gb/ ltdL, :ju{ sL k/L ;l/ ltxf/df l;+ufl/Psf] 6fFu]sf] t'n h:tL .

lalu|of] b]z x/], cfh hfgf hfgL ;'v zflGt ;d[l4n] 6fNg ;s]g .

zLtn 5 5xf/L ltd|f] / zfGt 5 cFfrn nfd\v'6\6]af6 hf]ufpg] /]zdL em"n h:tL .

k|hftGq gofF vfsf sf]g{ ;s]g n'Kt …cxd\Údf kfOg xfNg ;s]g . )

n's]sf] 5 ;f}Gbo{ Hofb} ltd|f] efj elËdf 5Gbdo hLjg Tof] efjgfsf] s'n h:tL . cf}wL 5]p ;'Gb/ ltdL, :ju{ sL k/L ;/L nfU5 ltdL 3/L 3/L k'tnLsf] x"n h:tL . j0f{g ug{ g;lsg] s:tf] ;f}Gbo{ vfgL OGb|]0fL em} ;'Gb/ nfUg] ;'gsf] w"n h:tL . )

d[bn ' sf uhn÷37

31

' sf uhn 38÷d[bn


dg 88UUdufPsf] 5

dfof cd/ 5 dfof cd/ 5 eGYof} ltdLn] kfgLsf] kmf]sf em} k'm6\of] ax't} alnof] 5 eGYof} lg P]n] t/ wfuf] em} 6'6\of] .

d'6' 6'ls|Psf] 5 P]n] ljZjf; wldlnPsf] 5 ult lng g;s]/ ;do cndlNnPsf] 5 .

lg/Gt/ ablng] sfnn] dg abNbf] /x]5 cgluGtL tL ;'gf}nf ;kgfx¿ t s;}n] n'6\of] .

pEofpg ;ls/x]sf] 5}g ;kgfx¿ d}n] ljvl08t cf:yf ljZjf;, oxL Dffq km}lnPsf] 5 .

lsg b'V\5 of] cfkm\g} x[bo lal;{P/ jfrfaGwg Ps hLjGt k|]d sxfgL lyof] xfd|f] Tof] klg 5'6\of] .

la;{g vf]h]/ klg st} la;{g g;lsPsf], k/fhosf kL8fx¿n] of] dg} d}lnPsf] 5 .

cfuf] 5f]O{ eG5' dfof cd/ x'Fb}g /x]5 oxfF Ps lgb{oL cfFwL eP/ lbg/ft dnfO{ r'6\of] .

r'8fNg vf]h]/ klg r'8fNg slQ g;lsPsf] cb[Zo aGwgx¿n] lg/fz kfl//x]sf] 5 .

oxL dfofdf g} ;+;f/ cl8/xG5 eGy] dnfO{ k"mn eP/ xfF:bf klg ed/fn] cfOsg s'6\of] . )

b'v]sf] d'6' lnP/ aFlr/x]sf] o; a]nfdf qf;b wldnf] eljion] dg 5fld/x]sf] 5 . )

d[bn ' sf uhn÷39

32

' sf uhn 40 ÷d[bn


p3f/ Tof] 3'D6f]

d t s]jn

p3f/ Tof] 3'D6f] ca t cFWof/f] /ft 9lNs;Sof] HfjfgLsf] hËndf g} t[i0ffsf] cfuf] ;lNs;Sof] .

Df t s]jn ltd|f] g} O;f/f eP5' Vf'zLsf] ;f6f]df d c>'wf/f eP5' .

cfTdLotf a9] kl5 g} ;Totf v'Nb} hfG5 x]/ emg\ emg\ vf]Nb} cufl8 hfg] rfxgf of] g} klNs;Sof]

b'v kbf{ ;fy cfh dfUg ltdL cfof} t/ d g} ltd|f] nflu lsgf/f eP5' .

. g;Dem, e} uf] ca cfˆg} af6f] nfu x} KffgL g} g emg]{ d ;'gwf/f eP5' .

jg–afudf ca kmnx¿ 5}gg\ st} kmn]sf Dfgsf] Tof] d[u klg cfh} ltdL;Fu hlNs;Sof] .

/ft eufP/ pHofnf] Nofpg vf]h]+ Tf/ d g} Psnf] w||'jtf/f eP5' .

xft yfd d]/f] d klg xft x] Û lbG5' ltdLnfO{ X]/ tgdg e/L 5tf5'Nn a}+; 5lNs;Sof] .

xf], …dÚ Joy{ v]/ uPsf] lhGbuL h:t} cflv/ d Pp6f cleef/f eP5' . )

e}uf] ca r'krfk k}Nofp x} d]/f] 5fofnfO{ gf8Ldf 5fdL cfTdfdf x]/ dfof klg emlNs;Sof] . )

d[bn ' sf uhn÷41

33

' sf uhn 42÷d[bn


d':s'/fpg]

;fFrf] ;'v ;fFrf] ;'v t cfTdfleq n's]/ a:bf] /}5 ha cfTdf la;{G5f} clg b'Mvn] 8:bf] /}5 .

d':s'/fpg] 5Øf} x} ;w+} d}n] uLt ufPF eg] :jLsfg]{ 5' hLjge/ ltdLnfO{ kfPF eg] .

dg lhTg] cfkmGt ha e]l6G5 hLjgdf ToxL g} cnf}lss v'zL dgdf k:bf] /}5 .

slt ug'{5 lg d}n] pGglt t ;fy ;fydf cfuf] ;fIfL /fvL d}n] cfh} s;d vfPF eg] .

5'l6\6g' cfkm}df 7"nf] kL8f xf] cfkmGtaf6 …;a} ;w+} ;Fu} a;f+}Ú of] sDd/ s:bf] /}5 .

kmfn] kfk kfn] k'0o ePsf] 5 ;:tf] hLjg v'zL g} xf] hLjgnfO{ ;kmn agfPF eg] .

v'zLn] g} :jf:y / ;'v k|fKt ug{ ;lsG5 of] 1fg ga'dm]df dfq hLjg km:bf] /}5 . )

Df t ;kmn hLjg latfpg rfxG5' ;w+} s] dnfO{ df}sf lbG5\of} t cfh} d}n] rfx]F eg] . )

d[bn ' sf uhn÷43

34

' sf uhn 44÷d[bn


cFWof/f] of] lbgdf

Ps g]kfnL e}

cFWof/f] o:tf] lbgdf lbof] afNg] sf] xf]nf < oL b'Mv Df]6fO{ gofF ofqf rfNg] sf] xf]nf <

Ps g]kfnL e} csf]{ g]kfnLnfO{ dfof ug{ kfpmF HfxfF uP lg hxfF eP lg g]kfn ;DdmL dg{ kfpmF .

gofF ;kgfsf] dxn agfpb} 5' d To;sf] cfkm}n] lznfGof; yfNg] sf] xf]nf <

k'vf{n] cfh]{sf] c+zdf uf}/jsf ;fy ;g{ kfpmF sf]OnL em} ufpb} gf}/ËL 8fFkm] em}+ gfrL rg{ kfpmF .

czflGtsf] dfxf]n d]6fP/ Ps If0f Tof] lg/ª\s'ztfsf] kvf{n 9fNg] sf] xf]nf <

zflGtsf] nflu /ut kl;gf aufP/ tg{ kfpmF Tfg dg wg ckL{ cfˆg} /fi6«df dfofF eg{ kfpmF . )

åGåsf] cefjdf Tof] zflGtsf] aLp 5g]{ l;~r]/ ljZjf;n] r6\6fg ufNg] sf] xf]nf < d]/f] lg/; hLjgdf ;fy lbG5' eGb} ltdLnfO{ ;fy lbG5' elgxfNg] sf] xf]nf < )

d[bn ' sf uhn÷45

35

' sf uhn 46 ÷d[bn


Rffxgf

yf]kf yf]kf

9sdSs e} o; df6f]df km'Ng rfxG5' :jfwLgtfsf] af;gf 5b}{ em'Ng rfxG5' .

Yff]kf yf]kf cfF;'df P]n] em/L ;Sof] hLjg Ps kn gxfF;Lsg d/L ;Sof] hLjg .

w]/} vk]+ b'Mvsf tL cfFwLa]x/Lx¿ ca zflGtsf] laxfgL e} d v'Ng rfxG5' .

EffUo g} b'vL /x]5, ;'v slxn] e]l6g lg cb[Zo aGwgx¿df k/L ;Sof] hLjg .

u'd]sf] df6f]df :jfldTjsf] h/f uf8]/ cfk;L efOrf/fdf ;bf e'Ng rfxG5' .

cfzf hlt 6'6]/, cfwf/ klg 5'6\of] ;a} ;'vsf hª\3f/x¿ g} t/L ;Sof] hLjg .

rnv]n a9\g lbGg d]/f] cl:tTjdfly Ps ofqL eP/ wtL{df 8'Ng rfxG5' .

Gf lxhf] g} lyof] ;'v g cfh g} eof] zflGt lgoltsf] rf]6n] cfh} em/L ;Sof] hLjg . )

d]6fO{ si6x¿ lg/Gt/ kf}/vn] ;'vzflGt / ;d[l4 g} d x'Ng rfxG5' . )

d[bn ' sf uhn÷47

36

48÷d[bn ' sf uhn


lbof} lg d'6e ' l/

hLjgsf] auFr } fdf

lbof} lg d'6'el/ rf]6 pkxf/ dnfO{ ToxL clGtd gf;f] eof] cnÍf/ dnfO{ .

hLjgsf] au}+rfdf Ps cfzfsf] kmn kmnfP/ hfpm Ps lbg t ;a}n] hfg} 5 hfFbf lbof] hnfP/ hfpm .

nfh krfP/ d]6fof} d]/f ;kgfx¿ xb};Dd u¥of} ltdLn] lt/:sf/ dnfO{ .

lx8\g] uf]/]6f] gx'Fbf klg uGtJodf k'Ug}k5{ xfdLn] hLjg t Ps pmhf{ xf] o;}nfO{ g} bnfP/ hfpm .

wf]sf lbof} lg knkn Åbo hnfP/ of] eGbf c¿ rfOFb}g k'/:sf/ dnfO{ .

cfˆgf] k|of; lagf ;'gf}nf ;kgfx¿ cw'/} /xG5g\ cfpg] la£g afwfx?sf] kxf8nfO{ unfP/ hfpm .

5]kf/f]n] h:t} cfˆgf] /Ë abNof} ltdLn] e}uf] g l;sfpm Tof] sk6L ;+:sf/ dnfO{ .

s}of+}n] af6f] s'/]/ a;]sf 5g\ s]xL kfpg] ljZjf;df dfgjtf g} k/d wd{ xf] of] cleofg rnfP/ hfpm . )

x]g{ gk/f];\ slxNo} e]6\g klg t gk/f];\ 5ftLdf s'lNrP/ u¥of} alx:sf/ dnfO{ . )

d[bn ' sf uhn÷49

37

50 ÷d[bn ' sf uhn


kxf8} p7fpFnf

h'gn ] L /ft

kxf8} p7fpFnf eGy+], ltn klg ef/L ef] Tof] u'nfkmsf] au}Frf klg l;:g}sf] 3f/L ef] .

h'g]nL /ftdf cfh dfofsf s'/f kf]Vg dg nfU5 slt;Dd ;dlk{t 5' egL dfof hf]Vg dg nfU5 .

cem} cfzf df/]sf] 5}g, ;'v kfpFnf egL laxfgL Nofpg gkfO{, cFWof/f] ;jf/L ef] .

ef]s Kof; / lgGb|f t cfh g} ;a} 6'6L ;Sof] d]/f] pgsf] ofb cfpFbf cfh s's'{Rrf 7f]Sg dg nfU5 .

em'6f cfZjf;g afFw]/, em'nfpg' em'nfP, :jfwLgtf sAhfdf lng], cleofg hf/L ef] .

of] dgdf cgGt v'zLsf] nx/n] 5fpFbfv]l/ d"lt{ t s] vfnL 9'Ëf eg]/ klg 9f]Ug dg nfU5 .

v} s]xL cfwf/ 5}g lg, lrQ a'emfpmF eg] czflGt ;Í6 jfl/ ef], ;'v zflGt kfl/ ef] .

cfk;df cfTdLotf g} a9fO/xFbf knkn 5'6fpg Tof] vf]Hg] d[To'nfO{ klg /f]Sg dg nfU5 .

s;/L afFr"F cfkm\g} xs, lnnfdL g} u/]/ h'g zf;s cfP klg, pxL cTofrf/L ef] . )

kL8fx¿ la;L{ cfgGbsf] Tof] cd[t lkpgnfO{ pgs} cfFrndf a;]/ hLjg ef]Ug dg nfU5 . )

d[bn ' sf uhn÷51

38

' sf uhn 52 ÷d[bn


olt ghLsaf6

d'6s ' f 6'sf|

of] olt ghLsaf6 lhGbuL aNn b]Vg kfPF k|ultzLn hLjgsf syfx¿ n]Vg kfPF .

d'6'sf 6's|f P d]/f ;Gtfg 5f]]8]/ u}lbof} a'9];sfnsf] ;xf/f klg tf]8]/ u}lbof} .

vGofP/ d'6'el/sf] dfof dfG5]x¿nfO{ x/]ssf] of] dg dgdf cfh d}n] 6]Sg kfPF .

j[4 z/L/ hh{/ e}sg yGs]sf] a]nfdf clnslt ar]sf] efUo klg km]f8]/ u}lbof} .

d]6fP/ Åbosf tL cgluGtL lrGtfx¿ cfpg] ltgL x/ afwfx¿ ;w}+ 5]Sg kfPF .

g b[li6 /fd|f], g ufF; af; nfjfl/; agfO+{[ csfn}df d[To';Fu kf] gftf hf]8]/ u}lbof} .

o;} u/]/ afFr]sf] 5' b'MvLnfO{ ;fy lbO{ o:tf] Gofgf] :g]x / ckf/ ;]jfn] ;]Sg kfPF . )

Gofgf] dfof clg tftf] vfgf lx8\gnfO{ ;xf/f lwtf] ;fFr]sf] hLjgsf] af/L uf]8]/ u}lbof} . )

d[bn ' sf uhn÷53

39

54÷d[bn ' sf uhn


cFWof/f] d]6fpmF cFWof/f] d]6fpmF eg]/ dgsf] lbof] afn]sf] 5' Tof] NfIo;Dd k'UgnfO{ of] gofF ofqf yfn]sf] 5' . emg\ emg\ b'Mv a9]s} b]V5' s'g} zflGt 5}g dgdf t} klg s]xL u5'{ eGg] of] ljZjf; g} kfn]sf] 5' . HfLjg :jtGq xf]cf];\ g} eGg] cleofgdf d}n] tfgfzfxL 7"nf tdfd kvf{nx? 9fn]sf] 5' . ;tLsf] >|fk k/]sf] of] df6f]nfO{ abNg egL cfkm"leq g} x'ls{Psf] ljZjf; hlt kmfn]sf] 5' . lxsdt gxf/]/ g} lhGbuL;Fu n8\ga8\g P]n] d}n] of] hLjgdf gofF kfOnf rfn]sf] 5' . ) ;dfKt

d[bn ' sf uhnรท55

40

56 รทd[bn ' sf uhn


dlagfsf] d]/f] hLjg–-lj=;+=@)^#_ ;]tf] ufhn – uhn ;ª\ux| -@)^$_ lgzf–lg?k0f—d'Qms ;+ux| cfTdfsf] cfF;' – uhn ;ª\ux|

cGt/f{li6«o g]kfnL ;flxTo ;dfhsf k|sflzt s[ltx¿M

lxpFsf] tGgf –la=;+=@))^%_ dgsf t/]nLx?– –ladn lu/L d[bn ' sf uhn—uhn ;ª\ux|

sljtfM k|jf;L :j/ -lj=;+=@)%$_ — xf]dgfy ;'jb] L k|0fo–k|;Ë -lj=;+=@)%*_ — afdf 9'ªu\ fgf OR5fx¿sf] d[To'–lbj; -O=;+=@))#_ — /df kf]v/]n dfofsf] ;fOgf] -lj=;+=@)^!_ — dfof yfkf 5ftLleq b]z b'Vbf -O=;+=@))$_ — x]dgfy l3ld/] dfG5] 9'Ëf / O{Zj/-lj=;+=@)^)_ —dw' zdf{ k|d ] k/fu -lj=;+=@)^)_ —/d]z ;Tofn x/fPsf s}bLx¿ -lj=;+=@)^!_ —gu]Gb|/fh Gof}kfg] rf}tf/L sljtf;ª\ux| efu !, @ —;fu/ >]i7 cg'el" tsf ;Unf kfgfx¿ -O=;+=@))$_ —lji0f'axfb'/ l;+x gofF d'ns ' sf] gfb -lj=;+=@)^#_ —df]xg l;6f}nf uf]ndfn -xf:oJoª\Uo sljtf;ª\ux| _—-lj=;+=@)^#_ — lzjk|sfz cfk|jf;sf ;';n ] L–sljtf;ª\ux| -O=;+=@))^_ —xf]dgfy ;'jb] L cfsfzdflysf] zx/ –sljtf ;+ux| -O=;+=@))$_ –ef/tL uf}td ;+uLtsf] cfef; sljtf ;+ux| —-O=;+=@))*_ —u+uf lnun

x:t uf}td …d[bn ' Ú

pkGof;M Bf}/fnL -lj=;+=@)%!_ —xf]d ] gfy ;'jb] L cª\s/' -lj=;+=@)%#_ —xf]dgfy ;'jb] L cfh km]l/ a]8 km]l/G5 -lj=;+=@)^!_ —lgng s'df/ y]RjdL RofTg g;s]sf] lr7L -lj=;+=@)^#_– —8f=bLks v8\sf odk'/Lsf] dxn -@))&_ –xf]dgfy ;'jb] L k|aGwM dgf]åu] -lj=;+=@)%(_ — jfdf 9'ªu\ fgf d?e"ldsf] kL8f -lj=;+=@)^!_ —v]dgfy kf}8n ] syf ;Demgfsf cg'el" tx¿ -O=;+=@))$_ – sdnf ;¿k k|d ] sf] vf]hLdf -O=;+=@))$_ – k|ldnf zdf{ pGo" km'nk] l5 -O=;+=@))$_ – afaf a:g]t lrl/Psf] d'6' -syf;ª\ux| _-lj=;+=@)^%_ –xf]dgfy ;'jb] L oGqjt\ -n3'syf ;+ux| _ -lj=;+=@)^%_ –s[i0f jhufO{+ nf]s;flxToM g]kfnL nf]ssyf–;ª\sng 5GTofnsf] 5]p5fpaf6 -lj=;+=@)%@_ —xf]dgfy ;'jb] L 5GTofn nf]s syf–;ª\sng -lj=;+=@)^%_ —xf]dgfy ;'jb] L ;dfnf]rgf gj 5fofjfbsf] 5lj -lj=;+=@)^%_ —xf]dgfy ;'jb] L ;d'bk| f/sf ;dfnf]rgf -lj=;+=@)^%_ —xf]dgfy ;'jb] L cg];f; k'/:s[t s[lt kl/ro @))%-;dLIff ;+ux| _— -lj=;+=@)^^_;+kfbg –xf]dgfy ;'jb] L, df]xg l;6f}nf

dxfsfJo gofF O{Zj/sf] 3f]if0ff -O{=;+=@))$_ —uf]kfn k/fh'nL 8fof:kf]/fsf] k]g– - O{=;+=@))(_ –xf]dgfy ;'jb] L v08sfJo 5of;Lsf] 5lj—v08sfJo-O=;+=@))*_ —xf]dgfy ;'jb] L u|xu|:t lbjfs/—v08sfJo-O=;+=@))*_ —xf]dgfy ;'jb] L …zf]s zAbf~hlnÚ -lj=;+=@)^%_ —8f= ;'ifdf cfrfo{ uhn, uLt, uLlt sljtf;ª\ux| dnfO{ 5'g] dg –O=;+=@))#_ – 1fg]Gb| ubfn d[bn ' sf uhn÷ 57

–sdnf k|;fOF —xf]dgfy ;'jb] L —;Ltf zdf{ —lgzfGt td' PsfGt –s[i0f ahufO{

41

58 ÷d[bn ' sf uhn


afn;flxTo afn au}rf -lj=;+=@)^%_ —ljdnf lg/f}nf Affbn / Ct' -lj=;+=@)^%_ —ljdnf lg/f}nf Jffndgsf] ;]/f]km]/f] -lj=;+=@)^%_ —ljdnf lg/f}nf rGb|dfdf v/fof] -lj=;+=@)^%_ –8f=;'ifdf cfrfo{ k|sfzf]Gd'v /f]8Dofk–n3' syf ;+ux| –si0f ahufO{F cGtbf{x Û -pkGof;_ —xf]dgfy ;'jb] L sdnf k|;fO{s + f sljtf –sdnf k|;fO{ u|6] jfnb]lv Okm]n6fj/;Dd -lgofqf_ –s|i[ 0f ahufO{+ l8lh6n cGtjftf{ – ;+ux| —s[i0f ahufO{F cfk|jf;Lsf kq– —xf]dgfy ;'jb] L l;Ddfsf] gfddf gofF lr¶L -sljtf ;+ux| _ —OGb| gf/y'ª] ddtfsf] vf:6f] -v08sfJo_ —uËf lnun 5GTofn nf]s syfsf] cWoog -cg'zLng_ —xf]dgfy ;'jb] L

d[bn ' sf uhn÷59

42

60 ÷d[bn ' sf uhn


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.