Kutup iklimi

Kapak • Konu: Kutup İkliminin Özellikleri • Hazırlayanlar: Ramazan Çalışkan • Ruken Konak • Zehra Oruç • Derya Taşkıran

Kutup İklimi Nedir?

Kutup ikliminin en önemli özelliği dünyanın en soğuk bölgeleri olmasıdır. Kutup bölgeleri zaten dünyanın en soğuk bölgeleri olması sebebiyle bu iklimin görüldüğü yerlerde kutup bölgeleridir. Kutup iklimi de tıpkı çöl iklimi gibi dünya insanlarının özelliklerini en çok bildiği iklim tiplerinden bir tanesidir.

Kutup İkliminin Özellikleri • -Görüldüğü alanlar sınırlı alanlar olup sadece kutup bölgeleridir.

• -Sürekli olarak karlar ve buzullarla kaplı olan bölgeler kutup ikliminin hüküm sürdüğü bölgelerdir.

• -Kutup ikliminin görüldüğü yerler Kuzey kutbu çevresi, Grönland adasının iç kesimleri ve Antartika kıtasıdır.

• -Kutup ikliminin görüldüğü bölgelerde sıcaklık hiçbir zaman 0 santigrat derecenin üstüne çıkmaz sürekli olarak sıcaklık 0 santigrat derecenin oldukça altındadır.

• -Kutup ikliminin görüldüğü tüm yerlere güneş ışınları çok eğik şekilde gelmesinden dolayı yıllık güneşlenme gün sayısı oldukça fazla olsa dahi sıcaklık çoğu zaman -40 derece civarında seyreder.

Yine dünyanın bugüne kadar ölçülmüş en düşük sıcaklığı da kutup ikliminin hüküm sürdüğü Rusya toprakları içerisinde bulunan vastok istasyonunda ölçülmüş olup ölçülen sıcaklık -89,2 santigrat derecedir. Bu sıcaklık dünya üzerinde bugüne kadar ölçülmüş en düşük sıcaklıktır.

• -Yıllık sıcaklık farkı aşağı yukarı 30 santigrat derece civarındadır.

• Yağışlar son derece az ve kar şeklindedir. Ortalama yağış 200 mm. civarındadır.

Bu iklim tipinde bitki örtüsü yoktur. Kutup iklimi, Kuzey Kutbu çevresinde Grönland Adası nın iç kısımlarında ve Antarktika da etkilidir.

• Kutup bölgelerinde deniz yüzeyinin donmasıyla oluşan geniş buz örtülerine bankiz denir. Ortalama kalınlıkları 2 m kadardır. Karalarda oluşan ve koparak denize düşen buz dağlarına ise aysberg adı verilmektedir.

• Yıllık sıcaklık farkı 30°C dolaylarındadır.

Güneşlenme süresi çok uzun olmasına rağmen sıcaklık yükselemez. Çünkü güneş ışınları yıl boyunca bu bölgelere eğik açılarla gelir.

Kutup İkliminin İnsan Yaşamına Etkisi • Kutuplarda yaşayan insanlara eskimolar denir. Eskimolar buzdan yaptıkları evlerde yaşarlar. Vücutları soğuğa dayanıklıdır.

Kutuplarda her yer karla ve buzlarla kaplıdır. Kutuplarda sık sık kar fırtınaları olur.

Eskimolar buz tutmuş sulardaki buzu kırıp balık avlanarak beslenirler.

• Eskimolar hayvan derilerinden yaptıkları kıyafetleri kat kat giyerek soğuktan korunurlar.

Ulaşım, köpeklerin çektiği kızaklarla sağlanır. Halk, geçimini balıkçılıkla sağlar. Bazı balıkları buzu kırarak çıkarırlar.bazı eskimolar evlerini buzdan yaparlarken ki buna igloo denir bazıları ise soğuğa dayanıklı evler yaparlar.

• Kutup ikliminde yaşayan insanların geçim kaynakları avcılık ve balıkçılıktır.

Tundra İklimi Nedir?

• Tundra İkliminin Doğal Bitki Örtüsü • Düşük sıcaklığa ve kuraklığa uyum sağlamış olan kısa boylu çalılar, otlar ve yosunlardır.

Bu bitki örtüsüne tundra adı verilir.

• Bitki örtüsü yosun ,ot ve cılız çalılıklardan oluşan tundra bitki örtüsüdür.

• En sıcak ay ortalaması 10 °C yi geçmez. Kışın sıcaklık –30, -40 °C’lara kadar iner.

• Yıllık yağış miktarı 200-250 mm civarındadır.

• Toprak yılın büyük bir kesiminde donmuş haldedir.

Sadece yazın sıcaklığın artması ile toprağın üst kısmındaki buzlar erir ve bataklıklar oluşur.

Tundra İkliminin Görüldüğü Yerler • 60°-70° enlemleri arasında, Asya’da, Avrupa’da, Kanada’nın kuzey kısımlarında, Güney Amerika’nın güney kısımlarında görülür.

• Sibirya, İskandinavya Yarımadasının kuzeyinde, Grönland adasının kıyı kesimlerinde görülür.

Tundra İkliminin Özellikleri • Yazlar çok kısa ve serin geçer. Yaz sıcaklığı 10°C’nin üstüne çıkmaz.

Yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır.

Kışlar çok soğuk ve uzun geçer.

Toprak kış aylarında donmuş haldedir.

Yaz aylarında toprağın üst kısımlarında çözülmeler görülür ve bataklıklar oluşur.

• • • • • • • • • • • •

Dağlık bölgelerde görülür. *Kuzey Yarım Küre’nin kutup aralığındadır. *Sıcaklı ortalaması 100 derecedir. *Sıcaklık farkı yüksektir. *Basınç farkı yüksektir. *Bitki örtüsü çalılık, yosun ve yazın yeşeren otlardır. *Tundra İklimi’nin bitki örtüsüne tundra denir. *Toprak don halindedir. *Yazları bataklık oluşur. *Yaz aylarında yağış çok fazladır.

Tundra İklimi Kuzey Avrupa, Kuzey Sibirya üzerinde etkilidir. İnsan hayatının olumsuz yönde etkilenebileceği bir iklimdir.