ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН
АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН
АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН
АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА
АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН
АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН
АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН
АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЛОКАЛЕН АКЦИОНЕН ПЛАН ЗА ЖИВОТНА СРЕДИНА (2011-2015)
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН
АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН
АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН
АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД ОПШТИНА РАДОВИШ ДЕКЕМВРИ РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН ЦЕНТАРРАДОВИШ ЗА ЛОКАЛЕНЗЕЛЕНА РАЗВОЈ – ЦЕЛОР, Канцеларија Радовиш MILIEUKONTAKT Канцеларија Македонија АГЕНДА АГЕНДАINTERNATIONAL, РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2010РАДОВИШ ГОДИНА ЗЕЛЕНА МИНИСТЕРСТВО ЖИВОТНАРАДОВИШ СРЕДИНА И ПРОСТОРНО ПЛАНИРАЊЕ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНАЗААГЕНДА ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН 1
АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНД
РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ЗЕЛЕН
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ Локален акционен план за животна средина (2011-2015) Изготвен во рамките на проектот: ЗЕЛЕНА АГЕНДА – АЛАТКА ЗА ЗАЧУВУВАЊЕ НА ПРИРОДНИТЕ И КУЛТУРНИТЕ ВРЕДНОСТИ Спроведувач: MILIEUKONTAKT INTERNATIONAL - Канцеларија во Македонија, Скопје Изготвувач: ЗГ ЦЕНТАР ЗА ЛОКАЛЕН РАЗВОЈ – ЦЕЛОР, Канцеларија Радовиш Корисник: ГРАЃАНИТЕ НА ОПШТИНА РАДОВИШ Финансиска поддршка: МИНИСТЕРСТВО ЗА ЖИВОТНА СРЕДИНА И ПРОСТОРНО ПЛАНИРАЊЕ РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА Одговорно лице: Столе ГЕОРГИЕВ, локален координатор за изготвување на “Зелена Агенда Радовиш“ Локална акциона група (ЛАГ): Лазар ГАЗЕПОВ, претставник од ЕЛС Радовиш Тања ТОДОРОВА, претставник од Советот на ЕЛС Општина Радовиш Георги КАРАКАШЕВ, претставник од локален невладин сектор Даме АНГЕЛОВСКИ, претставник од локален невладин сектор Митре РИСТОВ, претставник од локален бизнис сектор Наташа ПОЦКОВА, помошник на Зелена Агенда Радовиш Катерина ГЕОРГИЕВ, помошник на Зелена Агенда Радовиш Славе ЈОВАНОВ, волонтер на Зелена Агенда Радовиш Декември 2010 год. 2
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Содржина 1.
ВОВЕД ВО ЗЕЛЕНА АГЕНДА
6
ЗЕЛЕНА АГЕНДА – АЛАТКА ЗА ЗАЧУВУВАЊЕ НА ПРИРОДНИТЕ И КУЛТУРНИТЕ ВРЕДНОСТИ ЗЕЛЕНА АГЕНДА - ЛОКАЛНИ ВРЕДНОСТИ ЗЕЛЕНА АГЕНДА – АКТИВНО УЧЕСТВО НА ЗАЕДНИЦАТА ЗЕЛЕНА АГЕДНА - ЗАЕДНИЧКА СОПСТВЕНОСТ ЗЕЛЕНА АГЕНДА – СТРАТЕГИЈА ЗА УПРАВУВАЊЕ СО ОДРЖЛИВИОТ РАЗВОЈ НА ЗАЕДНИЦАТА ЗЕЛЕНА АГЕНДА - ГЛАВНИ ПРИДОБИВКИ ЗЕЛЕНА АГЕНДА - ЛЕАП? ЗЕЛЕНА АГЕНДА – ЗАКОНСКА ЛЕГИСЛАТИВА
6 7 7 7 8 8 9 12
2.
ВИЗИЈА НА ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ
15
3.
ПРОФИЛ НА ОПШТИНА РАДОВИШ
18
3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 4.
ГРАДОТ НА РАДА ГЕОГРАФСКА ЛОКАЦИЈА НА ОПШТИНА РАДОВИШ РЕЛЈЕФ КЛИМАТСКИ УСЛОВИ НАСЕЛЕНИЕ ДОМАЌИНСТВА И ЖИВЕАЛИШТА
18 19 20 20 22 23
ВРЕДНОСТИ НА ЗЕЛЕНАТА АГЕНДА НА РАДОВИШ
4.1. ВОДНИ РЕСУРСИ 6.2 ПРИРОДНИ РЕСУРСИ 6.3. КУЛТУРНО - ИСТОРИСКО НАСЛЕДСТВО 6.4. ОДРЖЛИВ ТУРИЗАМ 6.5. ПРОСТОРНО УРЕДУВАЊЕ 6.6. ЈАВНА ЧИСТОТА 6.7. УПРАВУВАЊЕ СО ОТПАД
24 24 32 35 42 47 65 74
3
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
9. 9.1. 9.2. 9.3. 9.4. 9.5. 9.6. 9.7.
АКЦИОНЕН ПЛАН НА ЗЕЛЕНАТА АГЕНДА
80
АКЦИОНЕН ПЛАН – ВОДНИ РЕСУРСИ АКЦИОНЕН ПЛАН – ПРИРОДНИ РЕСУРСИ АКЦИОНЕН ПЛАН – КУЛТУРНО НАСЛЕДСТВО АКЦИОНЕН ПЛАН – ОДРЖЛИВ ТУРИЗАМ АКЦИОНЕН ПЛАН – ПРОСТОРНО УРЕДУВАЊЕ АКЦИОНЕН ПЛАН – ЈАВНА ЧИСТОТА АКЦИОНЕН ПЛАН – УПРАВУВАЊЕ СО ОТПАД
81 89 93 100 102 111 116
4
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Скратеници: АСМ БПК ХПК ЕПК ЕЛС ЕУ МЖСПП МК МТВ РМ ЛАГ РГ ЗА ЗГ НВО ЈКП ЛЕАП ЛЕР УЗКН ТА УО
- Агенција за спорт и млади – Биолошки потребен кислород – Хемиски потребен кислород – Еколошки потребен кислород – Единица на локална самоуправа – Европска Унија – Министерство за животна средина и просторно планирање - Министерство за култура - Министерство за транспорт и врски - Република Македонија – Локална акциона група – Работни групи – Зелена агенда – Здружение на граѓани – Невладина организација – Јавно комунално претпријатие - Локален акционен план за животна средина - Локален економски развој -Установа за заштита на културното наследство - Туристички Агенции - Угостителски Објекти
5
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
1. ВОВЕД ВО ЗЕЛЕНА АГЕНДА ЗЕЛЕНА АГЕНДА – АЛАТКА ЗА ЗАЧУВУВАЊЕ НА ПРИРОДНИТЕ И КУЛТУРНИТЕ ВРЕДНОСТИ Зелена Агенда е партиципативен и демократски метод за развивање и имплементирање на локални стратегии и планови за одржлив развој со активно вклучување на различни сектори од локалната заедница каде процесот се спроведува. Процесот е исклучителен и посебен во споредба со другите процеси кои имаат слични цели од три аспекти: 1. Процесот започнува со идентификувањето на локалните вредности наспроти проблеми; 2. Учеството во процесот не е лимитирано само на експерти и одредени чинители, туку е сеопфатен и отворен за сите; и 3. Самиот процес кој е резултат, како и резултатите кои произлегуваат од него се придобивка за локалното население. Концептот Зелена Агенда за прв пат е развиен во Романија од Milieukontakt и локалното партнер здружение “Еко Центар“. Успехот од стореното го убеди Mileukontakt дека овој метод е доволно моќна алатка за иницирање позитивни и трајни промени во местото во кое живееме, трансформирајќи го во подобро. Методот Зелена Агенда, во текот на неколку години, е развиен од Milieukontakt во различни земји (Романија, Хрватска, Молдавија и Русија, а од скоро почна да се применува и во Албанија, Босна и Херцеговина, Србија, Црна Гора, Косово, Македонија и Киргистан) и е сочинет од 17 чекори поделени низ 5 фази. Идејата за имплементација на Зелена Агенда потекнува од Локлана агенда 21, која беше глобално преставена на конференцијата на Обединети Нации одржана во Рио Де Женеиро, 1992 година и преку Архуската Конвенција прифатена 1998 година која го гарантира правото за пристап до информации од областа на животната средина, учеството на јавноста во донесување на одлуки за животна средина и пристапот до правда за прашања поврзани со заштитата на животната средина. Сепак Зелена Агенда започнува со локалните природни и културни вредности и се фокусира кон идентификувањето win-win сценарија за локален одржлив развој користејќи ги идентификуваните вредности. Сосем природно, економските и социјалните фактори се вклучени во ова сценарио. Долгорочните цели на Зелената Агенда се:
Прашањата на животната средина да биде интегрирани во сите релевантни процеси на планирање;
Подигање на нивото на запознаеност со прашањата од областа на животна средина; 6
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Подигање на свеста за влијанието на животната средина врз локалниот развој;
Зголемување на учеството на граѓанскиот сектор во процесите на одлучување во заедницата;
Краткорочни цели на Зелена Агенда се:
Анализа на разојот на заедницата во контекст на заштита на животната средина;
Анализа на потенцијалите и ограничувањата на животната средина;
Креирање на визија и стратешки пристап;
Иницирање на интерактивни процеси со релевантните чинители и носители на развојот на заедницата;
ЗЕЛЕНА АГЕНДА - ЛОКАЛНИ ВРЕДНОСТИ На самиот почеток од процесот во заедницата, локалните засеганти страни ги идентификуваат вредностите на заедницата. Главната идеја е фокусот да се постави врз нештата на кои локалното население се гордее, наместо да се фокусираат на проблемите. Како пример за вредности би можеле да се посочат: локалните водени ресурси (езера, реки и извори на питка вода), културно наследство (остатоци од стари градби, музеи, локална храна или етнолошко наследство). Понекогаш вредностите можат да бидат во лоша состојба која би можела да се реконструира во рамките на идните чекори од процесот Зелена Агенда.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА – АКТИВНО УЧЕСТВО НА ЗАЕДНИЦАТА Процесот Зелена Агенда е отворен за сите оние кои пројавуваат интерес, без разлика дали се признаени експерти или не. Веруваме дека секој кој е посветен на својата заедница може да придонесе кон успешноста на процесот и резултатите од него. Сето ова укажува на посебното внимание кое го посветуваме на градењето на локалните капацитети со цел да се обезбеди локалното население со алатки за активно учество во процесот и во имлеметнтацијата на активностите.
ЗЕЛЕНА АГЕДНА - ЗАЕДНИЧКА СОПСТВЕНОСТ Откако ќе бидат селектирани 3-4 приоритетни вредности ќе бидат формирани и локалните Работни Групи, при што секоја ќе елаборира по една од вредностите. Групите го анализираат статусот на секоја од вредностите, но исто така придонесуваат со идеи и конципирање проектни активности во рамки на договорена стратегија. Сите овие чекори се преземени од локалното население и се основани врз нивните приоритети, потреби и желби. Поради ова тие се нависитна мотивирани во спорведувањето на нивните планирања во рамките на документот Зелена Агенда. Многу често се формираат и локални групи чија цел е мониторинг на имплементацијата на плановите. Терминот Зелена Агенда се користи и за процесот, вклучувајќи ги сите различни групи и сектори од заедницата и за документот кој ги сочинува заклучоците од процесот и идните планови. 7
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Пристапот на Зелена Агенда е бинарен: од една страна, важен е партиципативниот процес преку кој се постигнуваат позитивна комуникација, договори и соработка. Од друга страна, резултатот од процесот е исто така важен: локалниот план за делување, за подобрување на квалитетот на локалниот живот преку одржлив развој и градење на заедници достојни за живеење.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА – СТРАТЕГИЈА ЗА УПРАВУВАЊЕ СО ОДРЖЛИВИОТ РАЗВОЈ НА ЗАЕДНИЦАТА
Краен резултат на Зелената Агенда е стратегиски документ за управување и развој на локалните вредности на заедницата и креирањето на локалната политика за заштита на животната средина и одржливиот развој. Процесот содржи неколку чекори водени од главниот принцип – целосно учество на заедницата во процесот на донесување на одлуки во заедницата.Чекорите секогаш се координирани од локално здружение на граѓани кое работи на полето на животната средина, но конкретните активности се реализирани од локалните работни групи (РГ) кои се формирани во заедницата. Работните Групи се сочинети од локалните засегнати страни (локални авторитети, бизниси и локални здрженија на граѓани) вклучувајќи ги и граѓаните. Здруженијата на граѓани и локалните Работни Групи се постојано поддржани од национални и интернационални тренери и експерти, како и од Milieukontakt со постојани тренинзи, предавања и совети. Градењето капацитети како компонента на проектите Зелена Агенда е есенцијална во обезбедувањето на локалната сопственост како и во охрабрувањето на локаланото население да преземе одговорност за нивниот одржлив развој и на таков начин да го подобрат квалитетот на нивниот живот и оној на идните генерации.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА - ГЛАВНИ ПРИДОБИВКИ Најпрво, заедницата добива процес кој е воден од локални граѓани кои одлучуваат кои се нивните реални приоритети и кои се најважните вредности во нивната заедница со кои се гордеат; Заедницата добива стратегиски документ со акционен план за заштита, зачувување и унапредување на главните вредности на животната средина и културните вредности на заедницата, кој е во склад со потребите на секоја општина според меѓународните конвенции за одржлив развој и националната законска легислатива за заштита на животната средина; Ќе даде насоки за идниот развој на заедницата и ќе подготвни основи и главни предуслови за привлекување на дополнителни финансиски средства во полето на заштитата на животната средина, зачувување на природата, зачувување и промовирање на културните вредности во заедницата; Покрај развивањето на документот Зелена Агенда, во исто време се развиваат и пилот проекти кои бидат изготвени според потребите на членовите на заедницата и ќе бидат насочени кон надминување на конкретни проблеми и промовирање на главните вредности во заедниците;
8
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ЗЕЛЕНА АГЕНДА - ЛЕАП? Локалниот акционен план за животна средина (ЛЕАП) и Зелената Агенда имаат многу заеднички точки но различен пристап и методологијата. Всушност и двата документи имаат заедничка главна цел – Одржлив развој т.е. планирано управување со ресурсите во заедницата. Постојат две многу битни разлики помеѓу овие два документи: 1. ЛЕАП-от е стратегиски документ за заштита на животната средина кој е инициран, изготвен и реализиран од Локалната Самоуправа (Општината) како законска обврска; додека Зелената Агенда е типичен граѓански документ чија иницијатива за опточнување на процесот ја даваат граѓаните и граѓанските здруженија кои учествуваат во процесот на изготвување и реализирање; 2. ЛЕАП-от за пристап кон изготвувањето на стратегијата и акциониот план за почетна основа ги зема ПРОБЛЕМИТЕ со животната средина на локално ниво; додека Зелената Агенда како почетна основа ги зема ВРЕДОСТИТЕ на животната средина на заедницата во која што се спроведува процесот на планирање; Зелената агенда е многу корисна алатка за изготвување на локални акциони планови за животна средина во Општините каде сеуште не се изготвени такви планови но исто така може да се користи и како алатка за ревизија на постојните ЛЕАП-и и донесување на нови ЛЕАП-и во општините каде што роковите за реализација на ЛЕАП-ите се завршени. ЛЕАП
ЗЕЛЕНА АГЕНДА
Главна цел:
Одржлив развој
Одржлив развој
Иницијатор:
Градоначалник и Совет на Општината
Локална НВО и група граѓани
Носител:
Локалната самоуправа го води процесот
Процесот го водат и спроведуваат
од одпочување, до изготвување и
локалната НВО и граѓаните, а локалната
усвојување на документот
самоуправа е еден од партнерите (засегната страна) и го усвојува стратегискиот документ
Основа:
Законска обврска
Потреба на заедницата
Сопственост:
Локална Самоуправа - Општината
Локална Заедница - граѓаните
Поле на
Опфаќа теми поврзани само со
Покрај животна средина вклучува и теми
дејствување:
животната средина
од социјалата и економијата
Пристап:
Идендификација на ПРОБЛЕМИТЕ со
Идентификација на ВРЕДНОСТИТЕ на
животната средина во заедницата
локалната заедница
Учество на
Само во фазата на дефинирање и
Во целиот процес се вклучени граѓаните,
јавноста:
рангирање на проблемите преку
заедно со локалните стручни лица,
работни групи, додека останатиот дел
учествуваат дури и маргинализирани
на стратегијата ја работат стручни лица
групи кои немаат прилика да ги искажат
(експерти)
своите размислување за средина 9
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Ниво:
“Тематско - научно ниво“
“Од граѓаните за граѓаните“
Организациона
Локален координатор назначен од
Локален координатор од здружението
структура:
Градоначалникот;
носител на иницијативата;
Локален комитет (ЛК) формиран и избран од Советот на општината Формални работни групи формирани
Неформална Локална акциона група (ЛАГ) на граѓани иницијатори на процесот;
и избрани од Советот на Општината; Неформални работни групи формирани и избрани од граѓаните учесници во процесот; Работни групи:
Пет работни групи (Воздух, вода, почва
Бројот на работни групи е неограничен и
и земјиште, отпад и природа)
е организиран според утврдените вредности на заедницата (најчесто 3-4 работни групи)
Фази на
1. ИНИЦИРАЊЕ НА ПРОЦЕСОТ
процесот:
(Организациона структура за
НА ПРОЦЕСОТ (Мапирање и
спроведување на ЛЕАП,
анализа на чинителите,
Мапирање на чинителите кои ќе
прибирање на податоци, анализа
бидат вклучени во процесот и
на вредностите, организирање
план за вклучување на
на прв состанок на чинителите)
јавноста)
2. ПОДГОТОВКА НА РАБОТАТА ВО
2. ОЦЕНА НА СОСТОЈБИТЕ СО ЖИВОТНАТА СРЕДИНА 3. УТВРДУВАЊЕ НА
ЗАЕДНИЦАТА (Формирање на работни групи, организирање на состаноци, утврдување на
ПРИОРИТЕТНИ ПРОБЛЕМИ ОД ЖИВОТНАТА СРЕДИНА 4. ПОСТАВУВАЊЕ НА ЦЕЛИ И 5.
1. ИНИЦИРАЊЕ И ПОДОГОТОВКА
функции на вредностите) 3. АНАЛИЗА НА СОСТОЈБАТА ВО ЗАЕДНИЦАТА (анализа на
МЕРКИ
клучните прашања, обработка
СТРАТЕГИЈА - МЕХАНИЗАМ
на податоци за секој од
ЗА ПЛАНИРАЊЕ НА
секторите)
АКТИВНОСТИ НА ЛЕАП; 6. МЕХАНИЗАМ ЗА
4. СИНТЕЗА И ПЛАНИРАЊЕ (Дефинирање визија, стратегија,
СПРОВЕДУВАЊЕ,
приоритети, активности и
НАБЉУДУВАЊЕ И
ресурси, пишување на
ОЦЕНУВАЊЕ НА ЛЕАП
документот, јавна расправа и усвојување) 5. СПРОВЕДУВАЊЕ И СЛЕДЕЊЕ
10
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
НА ЗЕЛЕНАТА АГЕНДА ВО ЗАЕДНИЦАТА Методологија
DPSIR Методологија на ЛЕАП за: -
-
-
-
Утврдување на активностите на
-
Утврдување на вредностите на
луѓето (Движечите сили -
заедницата (Вредности –
Driving forces)
Values)
Утврдување влијанието на
-
Утврдување на улогата/
движечките сили врз животната
значајноста на вредности
средина (Притисок – Pressure);
(Функција – Function):
Утврдување на состојбата на
-
Утврдување на тенденциите/
животната средина од
промени на функциите на
притисокот на движечките сили
вредностите (Трендови –
(Состојба – State)
Trends);
Утврдување на ефеткот врз
-
Утврдување на показателите за
животната средина од
промените на функциите
влијанието (Импликација –
(Индикатори – Indicators)
Impact) -
Методологија на Зелена Агенда е:
-
Утврдување на ефектите од
Утврдување на одговор кон
промените врз функциите на
влијанието на активностите врз
вредностите (Ефекти – Effects);
животната средина (Реакција –
-
Reaction)
Утврдување на главни проблеми на промените врз функциите на вредностите (Проблеми – Problems)
-
Утврдување на причинитилите на проблемот (Причини – Reasons)
-
Утврдување на опсегот на проблемот (Засегнати страни – Stakeholders)
Резултат:
Стратегиски документ ЛЕАП
Стратегиски документ ЗЕЛЕНА АГЕНДА
Спроведување:
Локална Самоуправа
Заедничко спроведување на активностите од страна на засегнати страни преку конкретни проекти
11
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ЗЕЛЕНА АГЕНДА – ЗАКОНСКА ЛЕГИСЛАТИВА Закон за животна средина (Сл на РМ.53/2005) Со законот за животна средина се уредуваат правата и должностите на Република Македонија, на општините, на градот Скопје и на општините во градот Скопје, како и правата и должностите на правните и на физичките лица (граѓаните), во обезбедувањето услови за заштита и за унапредување на животната средина, заради остварување на правото на граѓаните на здрава животна средина (Член 1). Органите на државната власт и органите на општините, на градот Скопје ина општините во градот Скопје, се должни да ги обезбедат сите потребни мерки и да пропишат постапки со кои се обезбедува остварување на правото на пристап до информациите и учество на јавноста во донесувањето на одлуките кои се однесуваат на состојбата на животната средина, како и да обезбедат изјаснување на јавноста во постапката за донесување на тие одлуки (Член 17, Член 51 и Член 52). Заштита и унапредување на животната средина е систем на мерки и активности (општествени, политички, социјални, економски, технички, образовни и др.) со кои се обезбедува поддршка и создавање услови за заштита од загадување, деградација и влијание на/врз медиумите и одделните области на животната средина (заштита од осиромашување на озонската обвивка, спречување на штетната бучава и вибрации; заштита од јонизирачко и од нејонизирачко зрачење, заштита од непријатна миризба и користење и депонирање на отпадоците и друг вид заштита на животната средина) (член 5, став 2). Заштитата на медиумите и одделните области на животната средина се постигнува преку преземање мерки, активности и стандарди кои обезбедуваат највисок степен на заштита и унапредување на животната средина. Мерките и активностите за заштита и унапредување на животната средина се од јавен интерес. Општините, градот Скопје и општините во градот Скопје, во рамките насвоите надлежности определени со закон, имаат право и должност на своето подрачје да ги преземаат сите мерки и активности за заштита и за унапредување на животната средина, кои не се во исклучива надлежност на државните органи. Затоа Владата на Република Македонија, Општините, Градот Скопје и општините во Градот Скопје, се должни, од Буџетот на Република Македонија, Буџетот на општината, Буџетот на Градот Скопје и Буџетите на општините во Градот Скопје, да обезбедат финансиски средства за заштита и унапредување на на животната средина (Член 3). Основите и целите на политиката за заштита и унапредување на животната средина мора да се интегрираат во сите развојни, стратешки, плански и програмски документи кои ги донесуваат органите на државната власт и органите на општината, на градот Скопје и на општините во градот Скопје (Член 7). Системот за заштита на животната средина се заснова на усвојувањето и на спроведувањето на законите, плановите, програмите и одлуките кои обезбедуваат пропорционалност меѓу потребите за развој и потребите за заштита на животната средина (Член 12). Заради задоволување на потребите за здрава животна средина, како и социјалните и економските потреби на сегашните генерации, без притоа да се загрозат правата на идните генерации да ги задоволат сопствените потреби, при преземањето на секоја активност или вршење на која било дејност задолжително треба да се води сметка за рационалното и одржливото користење на природните богатства (Член 8). Општината, градот Скопје и општините во градот Скопје, во рамките на своите надлежности определени со закон, имаат право и должност на своето подрачје да ги преземаат сите мерки и 12
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
активности за заштита и за унапредување на животната средина, кои не се во исклучива надлежност на државните органи (Член 11). Затоа Советот на општината, на градот Скопје и на општините во градот Скопје, врз основа на оцената на своите специфични состојби и потреби, а во согласност со Националниот акционен план за животната средина, донесуваат локални акциони планови за животната средина. Одделни делови од локалните акциони планови за животната средина можат да претставуваат соодветни стратегии или планови (Член 60, став 2). Според член 62 од законот - Локалните акциони планови за животната средина, врз основа на оцената за степенот на загаденоста на животната средина во даденото подрачје, содржат среднорочни и долгорочни мерки и активности за заштита на животната средина и здравјето на луѓето, од интерес и во надлежност на општините, на градот Скопје и општините во градот Скопје, а особено за: заштита на воздухот од загадување и за подобрување на квалитетот на воздухот снабдување со квалитетна вода за пиење во доволни количини; заштита на водите од загадување, пречистување на отпадните води, прогресивно намалување на штетните испуштања и постепено елиминирање на емисиите на опасни супстанции во водите и заублажување на последиците од штетното дејство на водите и од недостигот на вода; управување со отпад; заштита од бучава и вибрации настанати како резултат на стопанските и на другите дејности и активности; урбан развој и просторно планирање; развој на локалниот јавен транспорт и сообраќајот на подрачјето; зголемување на енергетската ефикасност; развој на еколошко културниот туризам и неговото влијание врз животната средина; заштита на биодиверзитетот; управување и користење на природните богатства; подигање на јавната свест и развој на образованието за заштита и унапредување на животната средина; последиците од економскиот развој врз животната средина и надлежните субјекти за спроведување на одделните елементи на планот. Со цел да се намалат ризиците за животот и здравјето на луѓето и за животната средина, како и да се зголеми економската и еколошката ефикасност, се поддржува примената на сеопфатна стратегија за заштита на животната средина и тоа во поглед на суровините, производствените процеси, производите и услугите (Член 15). Мерките за заштита и унапредување на животната средина, утврдени со планските документи за животната средина, се усогласуваат со мерките определени со стратешките, планските и со програмските документи во областа на регионалниот развој, образованието и науката, стопанските дејности кои се засноваат на користењето на природните богатства, транспортот, телекомуникациите, туризмот, просторното и урбанистичкото планирање и користењето на земјиштето (Член 59, став 3). рганот на државната управа надлежен за работите од областа на животната средина, во соработка со другите органи на државната управа и други институции и со општината, градот Скопје и општините во градот Скопје, е должен да се грижи за имплементирање на принципите на одржлив развој, како и да го промовира и поддржува одржливиот развој во Република Македонија (Член 186, Став 1). 13
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Заради усогласување на економскиот развој, социјалниот напредок и заштитата на животната средина на локално ниво, на предлог на градоначалникот, советите на општината, градот Скопје и општините во градот Скопје, можат да усвојат Локална агенда 21, како локален стратешки, плански и програмски документ за одржлив развој (член 186, став 3).
Архуска Конвенција Архуската Конвенција како меѓународен договор е еден од најбитните инструменти за заштита на правото на граѓаните за здрава животна средина. Потпишана од преку 40 земји и ратификувана од 26 земји од цела Европа, од 30 октомври, 2001 година, Конвенцијата веќе има правно дејство, односно претставува инструмент кој има правна сила на меѓународно ниво. Овој документ на јавноста и овозможува директен пристап до информациите, учество на јавноста во донесувањето одлуки и подобар пристап до правдата за прашањата поврзани со заштитата на животната средина. Во рамките на активностите на надлежните државни органи (министерства), Министерството за животна средина и просторно планирање, Канцеларијата за комуникација со јавноста , покрена Иницијатива за ратификација на Архуската Конвенција. Иницијативата беше прифатена од Владата на Република Македонија, а процесот на ратификација заврши со усвојување на Законот за ратификација од Собранието на Р. Македонија на 01.07.1999 год. Според Конвенцијата, секоја договорна страна ќе ги преземе неопходните законодавни, регулативни и други мерки и ќе настојува да обезбеди службените лица и власти да им помагаат на членовите на јавноста што бараат пристап до информациите и овозможат услови за учество на јавноста во донесување одлуки за животна средина.
14
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
2. ВИЗИЈА НА ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ ...Радовиш е модерна урбанизирана и уредена средина, со паркови и зелени површини, патеки за рекреација, шеталишта, уредени речни корита и осветлен и уреден кеј, пристојно место за живеење со среќни и здрави граѓани... ...Има квалитетни јавни услуги во делот на јавната чистота, чиста вода за пиење, чист и уреден град, со воспоставена мрежа за управување на отпад во сите населени места. Постои изградена мрежа за собирање, одведување и третман на атмосферските и фекални води во населените места... ....Радовиш современ европски град, со развиена култура, современа инфраструктура, заштитени традиционални вредности промовирани преку препознатлива туристичка понуда и посакувана дестинација за посета на гости од македонија и соседните земји... ....Радовиш е лек за очите, рај за душата!!!
Визијата - произлегува од очекувањата на граѓаните на Радовиш:
Радовиш 2020г: - Модерен, уреден град, со многу зеленило, чисти и широки улуци, уредени паркови со фонтани на повеке места во градот. Плачковица-уредна, без отпад, со убави канделабри, терени, патеки за пешачење. Коритото на градска река-уредено со зеленило и уреден текот на реката.
Радовиш 2020г: - Развиен град со чисти и широки улици без комунален отпад. Уреден градски парк со украсни животни (птици). Улици без кал и доволно вода за пиење до секој дом со целосно регулирана инфраструктура.
Радовиш 2020г: - Град со уредена инфраструктура, со паркови фоонтани, убави широки улици (чисти) и осветлени. Река-со вода и чиста со клупи по кејот. Градскиот парк уреден со фонтани, со борови, јорговани и бадеми, со клупи и патеки. Плачковица-уредена чиста со патеки, скијачки терени и уредени.
Радовиш 2020г: - Град со уредени зелени површини, чиста вода и прочистителна станица за отпадните води. Уредени патеки на планина плачковица за рекреација и ски патека. Палми на булеварот. 15
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Радовиш 2020г: - Пораст со население и со разни мислења, свакања и погледи кон лични и приватни желби, и корист без заеднички цели и ползи и со многу нерешени прашања од областа на соживот и самопочит.
Радовиш 2020г: - Со фабрика за питка вода, булеварот една фонтана по целата должина, затворен олимписки базент.
Радовиш 2020г: - Современ град со доволна количина квалитетна вода за пиење, со убаво уредени паркови и фонтани, со чисти улици, со убав градски парк, со уредено корито на градска река, со чиста животна средина, уредена планина и др.
Радовиш 2020г: - Подобар град со вода, зеленило и хигиена. Со паркови и осветлено речно корито, и превземени мерки за добитокот.
Радовиш 2020г: - Градче со пивка квалитетна вода добро искористена, добро уредни фонтани, стари чешми пустени во функција. Паркови осветлени и уредни посебно за малите дечиња. Осветлено речно корито, чисто корито со патека за пешаци. Развиен туризам со преубавата црква и добри угостителски услуги и градски хигиенски услови.
Радовиш 2020г: - Град со изградена инфраструктура(асвалтирани улици и чисти уредени тротоари, уредени зелени површини и осветлен град, фонтани уредено речно корито обновена водоводна мрежа, уредени системи за наводнување, уредени спортски игралишта и сали, и обновени училишни објекти.
Радовиш 2020г: - Еколошки и инфраструктурно уредена општина со уредени паркови и зелени површини и здрави и срекни граѓани.
Радовиш 2020г: Град-лек за очите, мелем за душата, идила на живеење.
Радовиш 2020г: Градче со многу шеталишта и летни бавчи за дружење.
Радовиш 2020г: -Со промени во клултурните идеи и правилен пристап во регулација на целите-Радовиш има убава иднина.
Радовиш 2020г: - Радовиш модерно урбанизиран и уреден, служи за пример во регионот.
Радовиш 2020г: - Радовиш-место на кое му позавидуваат луѓето од балканот и пошироко и посакувана локација за живеење.
Радовиш 2020г: - Радовиш е локација каде се снима Аватар 2
Радовиш 2020г: - Радовиш е пријатно место за живеење со убаво уредени паркови за прошетки за населението
Радовиш 2010г: - Радовиш е Шварцвалд
16
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Радовиш 2020г: - Радовиш е пријатно место за живеење со убаво уредени паркови, квалитетни јавни услуги во делот на јавната чистота, чист и уреден град, со воспоставена мрежа за управување на отпад во сите населени места. Постои изградена мрежа за собирање, одведување и третман на атмосферските и фекални води во населените места.
Радовиш 2020г: - Радовиш е прекрасно место на живеење каде што граѓаните се горди што се Радовишани.
Радовиш 2020г: - Радовиш современо европско градче со развиена инфраструктура, култура и туристички дестинации на многу туристи и со развиена свест на граѓаните во поглед на чување на културното наследство и со развиена свест за хигиена.
Радовиш 2020г: - На местото на градскиот парк, современ голем трговски центар, нови современи фабрики, за производство и извоз, модерен градски превоз, нова зграда на суд и собрание, нов градски пазар, обновени спортски комплекси, затворен олимписки базен, нов фудбалски стадион.
Радовиш 2020г: - Град со промовирани историја и архитектура и граѓани кои се грижат за своите традиции.
Радовиш 2020г: - Град со промовирано културно наследство, одржлив туризам и инфраструктура.
Радовиш 2020г: - Културен и туристички центар во Источниот регион на РМ.
Радовиш 2020г: - Радовиш најдобро уреден и најкултурен град.
Радовиш 2020г: - Уредно и чисто градче со сите традиционални белези од минатото.
Радовиш 2020г: - Радовиш има 20 активни спортски клубови.
Радовиш 2020г: - Туристички развиен град со развиена патна структура, селски туризам, планински туризам, обновени селски куќи, изградени речни езерца, заштитени животински групи.
17
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
3. ПРОФИЛ НА ОПШТИНА РАДОВИШ ЕЛС Општина РАДОВИШ – седиште во град Радовиш Заштитни бои на Општината: зелена и жолта Површина:
608 км2
Вкупен број на жители (попис 2002 год):
28 244 ж1
Број на жители град Радовиш (попис 2002 год.):
16 223 ж
Густина на населеност:
46 ж/км2
Годишен прираст на населението: Невработени лица:
6.1% 6 800 ж (24%)
Број на населени места:
Населени места во Општина Радовиш:
3.1.
362
Број на домаќинства
8270
Број на живеалишта
9833
Градот Радовиш и селата: Али-Коч, Али-Лобаси, Бучим, Воиславци, Дамјан, Држани, Дурутлија, Злеово, Ињево, Јаргулица, Калаузлија, Калуѓерица, Каралобоси, Караџалар, Козбунар, Коџалија, Ново Село, Ораовица, Папавница, Погулево, Подареш, Покрајчево, Прналија, Раклиш, Сариѓол, Смиланци, Сулдурци, Супурге, Тополница, Ќоселија, Худаверлија, Чешме Маале, Шаинташ, Шипковица и Штурово.
ГРАДОТ НА РАДА
Градот Радовиш за прв пат се споменува во 1019 во Грамотата на Византискиот Цар Василие Втори, а така се викала и средновековната жупа, што покажува дека градската функција потекнува од средниот век. Во тоа време, Радовиш претставувал значаен регионален трговско занаетчиски и рударски центар. Името на Радовиш е поврзано со името на средновековната кнегиња од словенско потекло, Рада, која живеела во тврдината над градот, чиишто урнатини се уште постојат. Во периодот на 14 век бил под власт на српските владари, така 1361 година во него престојувал Цар Урош. Под турското освојување во почетокот на 16 век во овој крај многу се населувале Јуруци - турско номадско племе, етничка група која и денес е присутна во радовишко. Документите Ќустендилски метрополити во 17 век се викаат и радовишки. Кон крајот на 18 век Радовиш било гратче опколено од ѕид од стара тврдина чии остатоци стојат и денеска. Некогаш големиот пат од Поморавје преку Куманово и Овче поле и Радовишко поле преку Струмица водел до Солунскиот 1
Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002, Книга XIII Закон за територијална организација на локалната самоуправа на Република Македонија (Сл. Весник 55/04) 2
18
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
и Орфанскиот залив. Во 19 и 20 век Радовиш и околината биле под влијание на историските настани поврзани со разловечкото, кресненското и илинденското востание, потоа настаните од балканските војни, првата и втората светска војна и периодот по завршувањето на втората светска војна придонеле за денешниот изглед на Радовиш.
3.2.
ГЕОГРАФСКА ЛОКАЦИЈА НА ОПШТИНА РАДОВИШ
Општина Радовиш е лоцирана во југоисточниот дел на територијата на Република Македонија. Територијата на регионот се простира меѓу планинскиот масив на север и североисток со Плачковица, на југоисток со Струмичко Поле, југозапад со пл. Смрдеш и северозапад со клисурата на Маденска река. На југозапад општина Радовиш се граничи со општина Конче, на исток со општина Берово, на југ со општина Василево, на северозапад со општина Штип и на север со општините Карбинци и Виница. Општината се наоѓа во југоисточниот плански регион на државата.
Радовишката општина има мошне поволна географска положба, која е условена од просторнорелјефните погодности и сообраќајните прилики. Конфигурацијата на земјиштето на оваа подрачје повеке е ритско -планинско со еден дел од рамничарски обработливи површини. Надморската височина на регионот се движи од 260 м. н.в. по течението на Радовишка Река до 1707 м.н.в. на врвот Бел Камен на Плачковица. Општината Радовиш има добри гравитациско-контактни и функционални врски во правец Северо Запад-Југо Исток, односно Штип и Струмица , од кои градот Радовиш е оддалечен само 35 односно 30 км. Градот Радовиш е сместен во централниот дел на општината, на надморска височина од 380 м, и претставува општински административе центар со добра местоположба за развој на стопанството. 19
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
3.3.
РЕЛЈЕФ
Релјефот на општина Радовиш го карактеризираат три релјфни облици: ридско-планински рељеф, котлини и речни долини. Ридско-планинскиот дел се карактеризира со својот карпест состав и најголем дел од него го зазема планината Плачковица, чиј масив ги завзема северниот и источниот дел од општината, со највисок врв Лисец од 1754 метри надморска височина (мнв). Нај висок врв на територијата на општина Радовиш е Бел камен со 1707 метри, други повисоки врвови се Влашки колиби 1607 м. Црквиште 1676 м. Асанлија 1550 м. Џамија 1569 м. и др. Од овие височини како сртови, теренот се спушта кон Радовишко поле. Сртовите се расчленети со помали водотеци или суводолици, нивната висина се намалува со доближувањето до полето. Така сртови се формирани помеѓу Тополничка и Радовишка река од кои највисок е Јајла со 1137 метри, помеѓу Радовишка и Ораовичка река се сртовите Ајдудаш со 1445 м, Бургас 965 м. и Бујрук Бурин 720 метри, помеѓу долините на Ораовичка река и Плаваја се сртовите Изведен 1332 и Чуј Петел 1324 метри, помеѓу Плаваја и Нивичанска река се сртовите на Стар и Млад Готен, со над 1400 м.н.в. Во југозападниот дел се наоѓа планината Смрдеш, која ја оделува Радовишката од Криволакавичката котлина, со највисок врв Краста (951 мнв). Северозападниот дел од општината се карактеризира со стари вулкански жаришта и вулкански карпи кои содржат минерали на железо, бакар и друго, поради што на оваа подрачје се врши ископување на руда. На територијата на општината има две котлини: Радовишката и Дамјанската Котлина. Радовишката котлина гравитира по течението на Радовишка река, кон југоисток и има просечна надморска височина од 260 до 350 метри. Дамјанската котлина се наоѓа на северозапад и гравитира по течението на Маденска река и се наоѓа на 440 до 480 метри надморска височина. Речните долини како трет елемент од рељефот на општина Радовиш, ја формираат хидрографската мрежа на оваа подрачје.
3.4.
КЛИМАТСКИ УСЛОВИ
Општина Радовиш е под влијание на умерено-континентална клима. Поради изразената височинска разлика (400-707 мнв) одделни климатски елементи варираат меѓу изменета медитеранска клима во полето и планинска клима по планините. Просечните годишни температури во рамничарскиот дел се движат од 12.5 до 13.0°С, а на највисоките делови од планинските масиви до 7,5°С. Најтопли месеци се јули и август, со просечна температура од 23°С, а најстуден месец е јануари со 1.2°С. Апсолутната максимална температура во Радовиш изнесува 41⁰С, додека апсолутната минимална годишна изнесува -21⁰С. Сончевот сјај го има 2258,5 часа/годишно. Бројот на ведри денови годишно е 127, облачни 168 и тмурни денови 71. Што се однесува до годишниот збир на сончеви часови, регионот има 2326 сончеви часови годишно, т.е. 6,4 часови дневно. Просечните годишни врнежи во котлинскиот дел изнесуваат 562 мм, додека во планинските предели изнесуваат 1292 мм со големи варирања од година во година. Најмалку врнежи паѓаат во месеците август и септември, а најмногу во месец ноември. Снежните врнежи се повеќе застапени во високите планински подрачја за разлика од котлините каде просечно годишно под снег, во периодот ноември – март се 13,1 дена. 20
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Средногодишната влажност на воздухот изнесува 72%. Во топлите летни месеци влажноста на воздухот е околу 60% а во зимските месеци (ноември-февруари) се движи од 80-85 %. Појавувањето на магла и слана во регионот на општината е во ист период од годината и тоа од месец октомври до април со просечни 11,3 дена со магла и 10,3 дена со слана. Благодарение на заемното дејство на главните климатски фактори: високите температури, мали и нерамномерно распоредени врнежи во годината и ветрови со голема честина и прилична брзина, факторот суша овде е мошне присутен. Сушата особено е потенцирана во средината и при крајот на вегетацискиот период јуни-септември. Општината Радовиш е доста ветровито подрачје. Најдоминантен ветер е западниот со просечна годишна честина од 196‰, дува со средна брзина од 3,4 м/сек и максимална брзина од 22,5 м/сек. Со голема честина се јавува преку целата годинина, но најмногу во јануари, како и во декември. Северозападниот ветер е втор по честина која просечно годишно изнесува 175‰, средна брзина од 4,8 м/сек и максимална брзина од 30,5 м/сек. Тој е присутен во текот на целата година но, со најголема честина е исто во зимските месеци како што се јануари, февруари и декември. Источниот ветер се јавува со честина од 116‰, дува со просечна брзина од 2,6 м/сек или со максимална брзина од 22,5 м/сек. Југоисточниот ветар е со просечна честина од 77‰ и средна брзина од 2,7 м/сек и најмногу се јавува во април. Северниот ветер е со просечна честина од 51‰ и во доста воедначена целина дува преку целата година во сите месеци, а најмногу во август. Јужниот ветар е со иста честина како и северниот, но со помали брзини. Јужниот ветер има просечна годишна честина 50‰ и средна годишна брзина од 4,6 м/сек. Југозападниот ветер е со просечна годишна честина од 41‰ и со просечна брзина од 2,9 м/сек.Североисточниот ветер е со најмала просечна густина од 22‰ и со просечна годишна брзина 2,5 м/сек. Тишините во Радовиш се со мали вредности, просечно годишно 272‰ и тоа максимум во октомври, а минимум во март месец. Ова покажува дека март е најветровитиот месец, по што следат јануари и февруари, а октомври е со најмала честина на ветровите.
21
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Ружата на ветрови е прикажана на Слика 2.
3.5.
НАСЕЛЕНИЕ
Вкупното население во Општина Радовиш изнесува 28.244 жители3. Бројот на населени места во општината изнесува 364, од кои 13 населени места се ненаселени. Во градот Радовиш, како единствена градска населба во општината, живеат 16 223 жители, во две селски населби живеат над 1.000 жители, а во четири живеат помалку од 50 жители. Бројот на домаќинства во општината изнесува 8.270, а вкупниот број на сите живеалишта е 9.833. Повеќе од половина од домаќинствата и живеалиштата се сместени во градот Радовиш (4.916 и 5.922, соодветно), а од селските населби најголем број домаќинства има во селото Ораовица (517 и 499, соодветно), а најмал број во селото Погулево (6 и 8, соодветно). Населението во општина Радовиш е рамномерно распоредено во старосните групи и нема појава на стареење на населението во општината. Во старосната група до 24 години се наоѓаат 38,4% од населението, додека старосната група над 65 години ја сочинуваат 9,6% од населението. Од ова се гледа дека најголемиот процент од населението во општината Радовиш (52%) е на возраст од 25 до 65 години, односно најголемиот процент на населението отпаѓа на работоспособното население. Според националната припадност, 84% од населението во општина Радовиш се Македонци, а втора најбројна етничка заедница во општината се Турците со 14%. Распределбата според националната припадност на наелението во општина Радовиш е дадено во Табела 1. Табела 1 Нaционална припадност на наелението во општина Радовиш 5
3
Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002, Книга XIII Закон за територијална организација на локалната самоуправа на Република Македонија (Сл. Весник 55/04) 5 Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002, Книга XIII 4
22
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Вкупно 28.244 Удел:
Македонци 23.752 84.00%
Албанци 8 0.03%
Турци 4.061 14.40%
Роми 271 1.00%
Власи 26 0.10%
Срби 71 0.26%
Останати 55 0.21%
Како економско активно население во општината се водат 11.795 лица, од кои 8.475 се вработени, а 3.320 се невработени. Бројот на економски неактивното население, во групата од 15 и повеќе години (21.767 лица), изнесува 9972 лица6.
3.6.
ДОМАЌИНСТВА И ЖИВЕАЛИШТА
Вкупниот број на живеалишта во општина Радовиш изнесува 9.833, од кои 9.814 се водат како станови, а 19 се останати живеалишта7. Вкупната површина на просторот за домување изнесува 655.991 m2, од кои 532.459m2 се населени со индивидуални домаќинста. Просечната површина на станбениот простор во општината изнесува 67 m2. Најбројни се домаќинствата со по четири и пет члена, а просечната станбена површина по член на домаќинство изнесува 18,89 m2. Најголем број од живеалиштата, според податоците од последниот Попис на населението, домаќинствата и становите во РМ од 2002 година, се изградени во периодот од 1961 – 1990 година (65%). Според податоците од Пописот само 6% од домовите е изграден после 1999 година, но се очекува овој процент во моментов да е поголем. Најголемиот дел од домаќинствата во зимскиот период (97%) се затоплуваат со употреба на огревно дрво.
6 7
Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002, Книга XIII Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002, Книга XIII
23
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
4. ВРЕДНОСТИ НА ЗЕЛЕНАТА АГЕНДА НА РАДОВИШ 4.1.
ВОДНИ РЕСУРСИ
Во Хидрографски поглед, општина Радовиш е интересна со појава на поземни води, извори и површински водотеци. Покрај изворите со вода за пиење во општината има и минерални води, но без некоја поголема стопанска искористеност. Хидрографијата на општината Радовиш ја сочинуваат: водотеци, подземни води и извори. Водотеците припаѓаат на два речни слива: на реките Струмица и Брегалница. Главните водотеци во општината се Радовишка река (Стара река), Ораовичка и Плаваја кој припаѓаат на сливот на реката Струмица. Овие реки извираат на планината Плачковица и нивните долини во најголем дел претставуваат клисури со стрмен пад, додека во низинскиот дел формираат широки плавни површини под влијание на наносниот материјал. Највисок водостој имаат во март и април, додека во периодот од јули до октомври водостојот перманентно им се намалува поради сушните лета. Сепак, во текот на целата година овие реки имаат проток на вода. Во Брегалничкиот речен слив преку Крива Лакавица се влева Маденска Река која извира во Дамјанско поле. Во неа се влеваат водите од околните места на Бучим и хидројаловиштето Тополница. Главни речни долини се долините на реките:Радовишка, Ораовичка и Плаваја. Долините на овие реки, чии извори се на планината Плачковица, во најголем дел се тесни клисури со голем пад. Спуштајки се кон полето, долините се шират и под влијание нананосниот матерјал формирани се пространи и широки плавни површини. Покрај реките на подрачјето на општината се формирани и вододерини, суводолици, поројни водотеци и др. Општината располага и со минерални води кои сеуште не се доволно искористени. Се посочуваат термоминералните води над селото Раклиш, со температура од 26 o C, со чие подетално истражување би можело да се дојде до поголеми количества на вода со повисока температура која би можела да се искористи во земјоделското производство на регионот. Поради семиаридноста на регионот и нерамномерната распределба на врнежите во текот на годината, во општината има потреба и од акумулација на вода. Најголемата акумулација во регионот е акумулацијата Мантово (лоцирана на територија на општина Конче), а покрај нејзе постои капацитет за изградба на уште десетина мали акумулации за кои веќе се изработени идејни проекти. Водни ресурси во општина Радовиш
Име на профилот
Име на водотекот
Површина (км2)
Височина на браната 24
Зафатнина (м3)
Кота на круната
Намена
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Ораовица Оравичка 35,00 11 310 000 440 Н, В, Р Сушица Прналиска 12,80 18 200 000 453 Р, Н Теснот Радовишка 25,70 18 700 000 818 Р, Н, Е Марлада Раклишка 1,00 18 200 000 465 Н, В Смиланци Смиланска 20,00 18 500 000 843 Н, Е, Р, Плаваја Подареш 25,00 20 1 000 000 850 Н, Е, Р, Градиште Восанска 5,00 18 220 000 368 Н Злеово Злевска 3,75 12 250 000 340 Н Каракаја Покрајчево 1,70 8 98 000 340 Н, В, Јаргулица Бршларска 2,70 18 550 000 394 Н Кошич Кошич 1,60 9 90 000 340 Н Легенда: Н наводнување; В водоснабдување; Р рибарство; Е енергетика. Ерозивни процеси на територијата на општина Радовиш,се присутни во околината на с. Калугерица и зафаќаат површина околу 13,5 ха. Под влијание на човечкиот фактор, преку непланско сечење и уништување на шумите и зголемување на обработливите површини и пасишта, што е веке присутно и кај нас, може да се очекува и зголемување на ерозивните подрачја. Водоснабдување Снабдувањето со вода за пиење и за потребите на домакинствата во општината Радовиш претставува сериозен комунален проблем, особено во летниот период. Водоснабдувањето не е трајно решено ниту во градот ниту во населените места. Во планинските села населението се снабдува со вода претежно од селски чешми, од извори и од бунари. Денес, силниот процес на миграција на населението од руралните средини, приклучувањето на повеќе села на градскиот водовод, употребата на водата за поливање на дворовите и на градините придонесе да се јави сериозен проблем со водоснабдувањето. Денес, градот се снабдува со вода од извори на вода, а вкупниот капацитет на резервоарите изнесува 2700 м3. Сите резервоари се на приближна кота од 436 м н.в. Водоводната мрежа во градот е изведена од: 70 % ПВЦ цевки, 20 % АЦЦ цевки и 10 % други. Најзастапени се цевките со профил од 80 мм, а застапени се и цевки со профили од 125 мм, од 150 мм и од 250 мм. Во градот е извршено и зонирање, и тоа на горна зона која опфаќа 10 % од населението и на долна зона која опфаќа 90 % од населението. Вкупната потрошувачка на вода изнесува од 2 8000 000 до 3 000 000 м3 годишно. Притоа населението учествува со 65 %, а индустријата со 35 % во потрошувачката. Оваа количина вода главно се дистрибуира во градскиот систем, со тоа што загубите во мрежата се големи и изнесуваат 30 40 %. Мрежата за дистрибуција на санитарна вода е со помали дијаметри и нема јасно и правилно техничко решение. Волуменот на постоечките резервоари не ги задоволува нараснатите потреби за санитарна вода, така што во повисоките делови на градот, во новоизградените диви населби и во населбите слични на нив, не може да се обезбеди ниту минималниот потребен притисок и минималната потребна коли чина вода. За да се намалат загубите од дистрибутивната мрежа, потребно е таа да се реконструира, а притоа како минимални дијаметри да се вградат ПВЦ-цевки со пречник од 80 мм. Во наредниот период за долгорочно решавање на изворите на вода за снабдување на градот Радовиш и на околните населени места се предвидува користење на водите од акумулацијата 25
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Мантово или на водите од акумулациите Ораовица и Подареш чие градење се планира во иднина. Големо значење во хидрографските одлики на општината се изворите како природна површинска манифестација на подземните води. Освен изворите со питка вода, во општината има појава и на минерални води, и тоа во околината на Ињево, Калуѓерица и др. Систем за отпадни води : Изградена канализациска мрежа во регионот постои само во единствената градска населба Радовиш. Во моментов покриеноста на градот со канализациска мрежа е 90 %. Мрежата е изведена со армирани бетонски цевки со најчест профил од 250 мм. Непокриени се само дивите населби каде што фекалната канализација се испушта во постоечките долчиња. Канализацијата, како фекалната, така и атмосферската, е еден од најголемите комунални проблеми во Радовиш, но и во целиот регион. Во општината Радовиш најголеми проблеми се јавуваат заради изведената паралелна канализациска мрежа со двонаменски шахти во кои се сместени и цевоводот за фекалната канализација и цевоводот за атмосферската канализација. Во градот постоечката канализациска мрежа треба да се доизгради со цевки чиј минимален дијаметар би изнесувал 300 мм. Во иднина е потребно одделување на фекалната од атмосферската канализација во градот. Паралелно на ова ќе треба да се реши и приклучувањето кон фекалната канализациска мрежа на новопланираните населби. За третманот на одводните води во иднина е предвидена изградба на пречистителна станица кај месноста Воиславци, надвор од урбаната зона. И во другите населени места отпадните води претставуваат еден од најсериозните проблеми за зачувување на животната средина. Населбите лоцирани во рамничарскиот предел се без ефикасен одвод на атмосферските и на другите отпадни води. Во речиси ниедна селска населба нема изградено канализација за организирано одведување на отпадните води од домаќинствата. Домаќинствата претежно ги собираат отпадните води во фекални јами, па постои опасност за загадување на водата за пиење од артерските бунари. Затоа во населените места во општините Радовиш е потребна изградба на канализациска мрежа за одвод на фекалните и на атмосферските загадени води. Исто така, потребна е изградба на депонии за комунален смет во населените места.
26
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВРЕДНОСТ:
ИЗВОРИ И РЕКИ
ФУКНЦИЈА:
СНАБДУВАЊЕ СО ВОДА ЗА ПИЕЊЕ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Зголемување на потребите на вода за пиење
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ:
-
Ниските зони во населените места во општина Радовиш имаат доволни количини на вода за пиење
ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Намалено количество на вода за пиење посебно во повисоките зони на населените места и рестрикции на вода во летниот период;
ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА Зголемување на количините на отпадни води; Загадување на речните текови; Нарушување на водниот биланс на површинските и подземните води; Намалување на количините на вода во речните текови; Загрозување на еколошкиот минимум во речните корите (посебно во летниот период);
ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ
Потреба од дополнителни инвестиции за водоводни мрежи за приклучок на нови корисници; Потреба од дополнителни инвестиции за собирање и третирање на отпадните води; Инвестиции од страна на граѓаните за алтернативни извори на вода за пиење (преку бушење на бунари) од подземните води; Зголемување на потрошувачката на “пакувана“ вода;
Нередовно водоснабдување до сите водокорисници
Зголемување на број на жители, домаќинства и индустриски капацитети; Користење на водата за пиење за одржување на јавна чистота и наводнување на јавни зелени површини; Ниска свест и нерационално користење на водата за пиење – како стил на живеење на локалното население; Ниска свест и нерационално користење на водата за пиење – оставање на вентилите на чешмите постојано да течат поради “ладна вода“ во летниот период и како одбегнување на “замрзнување“ во зимскиот период Нерационално користење на водата за пиење - користењето на водата за пиење како вода за наводување на дворни и земојделски површини (бавчи и ниви); Лошо димензионирана и проектирана водоводна мрежа која не е во склад со потребите на граѓаните; Загуби на вода поради застарена, дотраена и несоодветна водоводна мрежа; Неодржлив план за инвестиции во водоводната мрежа од страна на надлежните институции; Водата за пиење се користи за заштита од пожари; Неивестирање во алтернативни извори на вода за наводнување; Неангажираност на приватниот сектор за градење на сопствени капацитети за технолшка вода; Приклучување на водоводната мрежа без одобрување и одобрение за градба;
Безправно користење на водата за пиење пред водомерот(самоволно монтирање и
ПРИЧИНИТЕЛИ:
СОЦИЈАЛНО ВЛИЈАНИЕ Незадоволство и револт кај граѓаните кои живеат во повисоките зони од населените места; Незадоволени физиолошки потреби на жителите во погорните зони од населените места Лоши хигиенски услови за живеење;
27
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
демонтирање на водомери);
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Домаќинствата во повисоките зони на населени места и ново изградени објекти за живеење; ЕЛС како локална власт; ЈКП како одговорен субјект за водоснабдување; Влада на РМ како субјект за крерирање на политиката за водоснабдување; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор како даватели на услуги за водоснабдување; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции;
Изготвување на план за инвестиции во водоснабдувањето во Општина Радовиш
4
4
4
12
Подигање на јавната свест за рационална употреба на водата
3
4
4
11
Реконструкција на водоводна мрежа и правилно димензионирање и стандардизирање во склад со потребите на водокорисниците
4
2
2
8
Тековно одржување на водоводната мрежа
4
2
2
8
Подобрување на системот за контрола и потрошувачка на вода
3
2
3
8
Евиденција и контрола постоечките бунари и стандарди за идни бушења за вода
3
3
2
8
Алтернативни извори за наводнување на дворни површини
2
3
3
8
Изградба на мини-акумулации за водоснабдување и наводнување
4
2
2
8
Изградба на повеќе наменска акумулација на Радовишка Река над град Радовиш
4
2
1
7
Изградба на мрежа за технолошка вода
4
2
1
7
28
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВРЕДНОСТ:
ИЗВОРИ И РЕКИ
ФУКНЦИЈА:
СНАБДУВАЊЕ СО ВОДА ЗА ПИЕЊЕ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Загрозување на квалитетот на водата за пиење
ПОКАЗАТЕЛИ:
Присуство на азбестни цевки во водоснабдителната мрежа Појава на ситни партикули на песок Повремено “обелување“ на водата за пиење Висока загаденост на река Сушица (по чие течение се наоѓаат дел од изворите за водоснабдување); Директна каптажа на површинските од реки и насочување во водоводната мрежа; Мануелно (рачно) хлорирање на водата во каптажите и базентите; Ново-проектираните и инсталирани водоводни мрежи не се користат азбестни цевки Во најголемиот дел од годината водата за пиење е со задоволителен квалитет Постои редовна контрола на квалитетот на водата за пиење
ИСКЛУЧОЦИ:
ЕФЕКТИ:
ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА
СОЦИЈАЛНО ВЛИЈАНИЕ
Нарушување на здравјето на Зголемување на луѓето (стомачни болести итн) трошоците за здравствено лекување Зголемување на бројот на на граѓаните со бубрежни и желудочни стомачни заболувања заболувања кај населението од предизвикани од Можна појава на тешки загадување на водата заболувања и нарушување на за пиење; здравјето на луѓето; Зголемување на Постои незадоволство и потрошувачката на загриженост кај граѓаните и “пакувана“ вода поврзаност со квалитетот на водата за пиење особено кога има заматување или обелување на водата за пиење; Нецелосно спроведување на стандардите и вредностите за квалитетна вода за пиење Загадување на водата за пиење од старата водоводна инсталција; Несоодветно третирање (хлорирање) на водата за пиење; Необезбеденост на изворите за снабдување со вода за пиење; Не третирање на отпадните води - директно се испуштаат во речните текови со што се загадуваат изворите за снабдување со вода за пиење; Загадување на подземите води со септички јами (полски тоалети) Приство на големи количини на отпад во коритата на речните текови; Граѓаните во заедницата; ЕЛС како локална власт; ЈКП како одговорен субјект за водоснабдување; Влада на РМ како субјект за крерирање на политиката за водоснабдување; Министерство за здравство и здравствени институции; Бизнис сектор како даватели на услуги за водоснабдување; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции;
нема
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
ПРИЧИНИТЕЛИ:
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ
29
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Зонска заштита на изворите (физичко обезбедување)
4
3
3
10
Техничка поддршка за соодветно третирање на водата за пиење
4
3
3
10
Замена на постоечките азбесни цевки во водоводната мрежа
4
2
2
8
Подигање на јавната за заштита на водните ресурси и изворите за водоснабдување
3
2
3
8
Отстранување (дислокација) на депониите (отпадот) од и заштита на коритата на речните текови
4
2
2
8
Дислокација на градската депонија од течението на р. Сушица
4
1
1
6
Третман на отпадните води
4
1
1
6
ВРЕДНОСТ:
ИЗВОРИ И РЕКИ
ФУКНЦИЈА:
ХАБИТАТ (живеалишта, еко-систем)
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Намалување на квалитетот и количините на вода во речните екосистеми
ПОКАЗАТЕЛИ:
ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Суви корита на реките посебно во летниот период; Појава на помор на риби и друг воден свет (мртви реки); Променета бојата на водата во речните текови; Во зимскиот период количините на вода се задоволителни: Активности од страна на Рудникот Бучим за намалување на влијанието и загадувањето на Меденска Река (Тополничка река); ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ЖИВОТНАТА СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Нарушување на водниот режим Загрозување на Дополнителни инвестиции за третман на површинските води и здравјето на на отпадните води; речните еко-системи луѓето: Трошоци за чистење и Намалување на количините на Појава на заразни уредување на речните вода во речните текови болести; корита; посебно во летните периоди; Загадување на Изумирање на животинскиот и изворите на растителниот воден свет реките поради незапазен еколошки минимум на речните текови; Постојано загадување на речните текови и нарушување на водниот биланс
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Испуштање на комуналните и атмосферски води дирекно во реките без предходен третман; Загадување на речните текови со комунални отпадни води од домаќинствата и јавни те објекти (Радовишка река, Оравичка Река, Плаваја, Ињевска река итн.) Фрлање на отпад, градежен шут во коритата на речните текови;
30
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
-
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Подигање на јавната свест и едукација на локалното население за намалување на загадувањето на речните текови Систем за управување со речните текови на територија на општина Радовиш Уредување и регулирање на водотеци и порои на територијата на општина Радовиш
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Продукција на големи количини на отпадна вода од индустриските процеси; Незапазени стандарди за еколошки минимум, БПК и ХПК Несовесно искористување на водата од речното сливно подрачје Глобални климатски промени; Директно наводнување на земјоделските површини од речните текови Зголемување на иницијативи за алтернативни извори за наводнување (бушења и копање на бунари); Неконтролирана експлотација на подземните води; Долгогодишно неинвестирање и повремено одржување на системот за наводнување; Незапазен еколошки минимум, неуредени корита,уништени речни текови. Исушување на водните живеалишта (мочуришта) претворање во земјоделски обработливи површини Присуство на тешки метали, Присуство на органски загадувачи, пестициди и други загадувачи од земјоделието; Намалување на БПК, Промена на pH на водите Неконтролиран и несовесен начин на риболов Неконтролирано сечење шумите, предизвикување на ерозија и нарушување на водниот режим Рибари; Земјоделци; Локална Самоуправа; Министерство за животна средина и просторно планирање Министерство за земјоделие и водостопанство Влада на Република Македонија Граѓаните на Општина Радовиш
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
4
4
4
12
4
3
3
10
4
3
3
10
Спречување на ерозијата на земјиштето
3
3
3
9
Контрола на наводнувањето и следење на нивото на проток во речните текови
4
3
2
9
Контрола на загадувањето и загадувачите на речните текови
3
3
3
9
Порибување и заштита на водниот биодиверзитет
4
1
4
9
Изградба на систем за пречистување на отпадните води
4
2
2
8
Поделба на атмосферската од фекалната канализација Проширување на мрежата на хидро-системот “Мантово“ за наводнување на
4
2
1
7
4
2
1
7
31
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
6.2 ПРИРОДНИ РЕСУРСИ ВРЕДНОСТ:
ПЛАНИНСКИ И ПЕЈСАЖНИ ПРЕДЕЛИ
ФУКНЦИЈА:
Природни ресурси
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Нарушување на природни и пејсажните карактеристики на планинските предели
ПОКАЗАТЕЛИ:
ИСКЛУЧОЦИ:
ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Прекумерна експлоатација на планинските предели и зголемен број на посетители Зголемени земјоделски активности во планински и природно значајните предели Изградба на нелегализирани и неурбанизирани објекти (викендици) Постојат предели со исклучителни пејсажни карактеристики и вредности (пилав тепе, плачковица, готен, изведен, смрдешник и јуруклук); Постојат пасишта во повисоките планински зони; Воздушни бањи за рекреација и релаксација; ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Уништување на Незадоволсто кај Несоодветен туризам, неискористен туристички природните живеалишта сточарите, и природен потенцијал; на значајни растителни пчеларите, билјкари; Економски придобивки и животински видови; Посета на за населението од Појава на отпад планинските организирање на градежен шут на предели страна на туристички постети; планинските и граѓаните на пејсажните предели; општина Радовиш посебно во летниот Намалување на период шумскиот фонд; Намалување на бројот на пасишта; Намалување на флората и фауната; Нагрдување на планинските предели, Опустинување на планинските предели, појава на ерозија;
Незаштитени планински и пејсажни предели
Неконтролирана и неурбанизирана градба на викендици и објекти за престој Неорганизирани и необележани патекти за движење и рекреација Недоволен број на граѓански иницијативи; Непосветеност на надежните институции Недостиг на финансиски средства; Лошо менаџирање на јавните финансиски средства; Ниска едуцираност на населениото; Интензивни земјоделски активности Лоша економска состојба на населението. Незаштитени и необлежани пасишта
32
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
-
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
-
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Урганизирање на викенд населбите во планинските предели Изградба и обележување на патеки за спорт и рекреација во планинските предели Контрола на градежните и земјоделските активности во планинските и пејсажно важните предели; Подигање на јавната свест за правилно и одржливо управување со планинските предели и пејсажи Локален план за заштита и унапредување на планинските и пејсажно значајните предели
4
3
2
9
4
4
4
12
4
3
2
9
4
4
4
12
4
4
4
12
ВРЕДНОСТ:
БИОДИВЕРЗИТЕТ
ФУКНЦИЈА:
Природни ресурси
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Намалување на бројот на растителни и животински видови
ПОКАЗАТЕЛИ:
ИСКЛУЧОЦИ:
ЕФЕКТИ:
ВКУПНО
-
Неодговорно однесување на посетителите Пробивање на “диви“ патишта Локалното население кое живее во планинските предели; Локалните сопственици на викендици и посетители на планинските предели; Локалните сопственици на имот во планинските предели (шума, ливади, пасишта итн.) Локалната Самоуправа, Здруженијата на граѓани; Бизнис сектор;
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Евидентирано намалување на бројот на единки од порано многу распространети животински видови (домашни и диви) Запоставување на традиционалните домашни сорта на стока и живина Намален фонд на билки, шумски плодови, печурки; Намален шумски фонд; Ловните здруженија водат евиденција на бројот на ловностопанските животински видови; Само-иницијативи на одредени здруженија на граѓани за заштита на загрозените видови; ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Загрозување на Ловство како спорт, Трговија со диви видови (финансиски придобивки); билошката рекреација и Внесување на нови видови разновидност дружење; на стока и живина заради Изчезнување на поголема продуктивност и одредени видови на финансиски придобивки; традиционални сорти на Економски придобивки стока и живина и појава алохтони и ГМОи
33
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Загрозување на анималната биолошката разновидност
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
-
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Изготвување на студија за биолошката разновидност на локално ниво Изготвување локален план за заштита на биодиверзитетот и природните вредности Промоција на вредностите на традиционалните сорти, обнова и одгледување
34
ВКУПНО
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Неконтролиран лов и појава на ловокрадство Непостоење на ловечка етика и морал Негрижа за загрозените видови на животни Нарушување на природните живеалишта на дивиот животнски свет од страна на човековите активности Замена со нови неавтохтони видови и исчезнување на традиционалните видови на стока и живина Ниска едуцираност на населениото Лоша економска состојба на населението Зголемен број на собирачи билки и шумски плодови, откупни пунктови. Зголемени потреби за огревно дрво и техничка дрвна маса. Не контролирана сеча на шуми; Појава на дрвокрадство; Несоодветно стопанисување со шумите од страна на одредени шумски стопанства; Нема понуди за алтернативни извори на греење; Ловци, Собирачи на билки и шумски плодови; Сточари Здруженија на граѓани; Локална Самоуправа Министерство за животна средина и просторно планирање МЗШВ (Македонски шуми) Научни институции
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Загадување на воздухот. Зголемување на концентрацијата на ЦО2 (климатски промени). Појава на ерозија и свлечишта. Нарушување на воден режим. Нарушување на здравјето на човекот.
4
4
4
12
4
4
2
10
4
2
2
8
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Внесување на единки од постојаните загрозени видови, (создавање услови за прехрана),заштита и контрола Заштита и обележување на природните живеалишта на загрозените видови Подигање на јавната свест и едукација за биодиверзитетот Управување со шумите и шумскиот фонд Изнаоѓање на алтернативи за енергенси за загревање
6.3.
4
2
2
8
4
4
4
12
4 4 4
4 2 2
4 1 1
12 7 7
КУЛТУРНО - ИСТОРИСКО НАСЛЕДСТВО
ВРЕДНОСТ: КУЛТУРНО-ИСТОРИСКИ ПРЕДМЕТИ И ДОБРА Општина Радовиш поседува културно-историски предмети и добра. Тоа се всушност сите археолошки, етнолошки, историски, уметнички,технички предмети и библиотечни, кинотечни и фолклорни добра. Не постои евиденција за вкупниот број и видот на културно-историските предмети и добра бидејќи се наоѓаат во приватни колекции во сопственост на населението и не се организирани во јавни збирки и достапни за јавноста. Постојат примероци, но нема евиденција и заштита на монети, накит, кермика, сакрална и профана архитектонска пластика (столбови), скулптури, епигрфски споменици, подни и ѕидни мозаици, икони, уметнички слики, стари кинотечни постери, кино прожектори, апарат и стари филмови, историски фотографии, оружје, знамиња и пари, стари музички инструменти, машини и опрема, превозни средства, облека и носии. Постои примена на фолклорните добра кај населението, но нема евиденција на записи од старите обичаи и обреди, стари преданија, легенди, умотворби, народни песни, приказни, пословици, гатанки, танци, игри, стари и ретки занаети, традиционални вештини. Исклучок е единствена општинска етнолошка збирка, сместена во неодамна реновирана зграда. Постои збирка на оперската дива Милка Ефтимова во Градската библиотека,, Браќа Миладиновци,, во Радовиш., каде се чуваат и дел од стари ракописи, документи и први изданија на книги и списанија. Локалното население го користи Радовишкиот Дијалект во секојдневата комуникација и употребува локални називи за топонимите. ВРЕДНОСТ:
КУЛТУРНО-ИСТОРИСКИ ПРЕДМЕТИ, ДОБРА, ДИЈАЛЕКТ И ТОПОНИМИ
ФУКНЦИЈА:
ДВИЖНО И ДУХОВНО КУЛТУРНО-ИСТОРИСКО НАСЛЕДСТВО
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
ПОКАЗАТЕЛИ:
Намалување на вредноста на предметите и добрата
Нелегални ископувања, криумчарење, кражби и присвојување; Трговија со предмети; Зголемување на приватните колекции и појава на колекционерство; Изумирање на ретките занаети и применети традиционални вештини; Практикување на религиските и паганските обичаи; Зголемена употреба на Радовишкиот дијалект, како и мешање на зборови од странско потекло; Постојана употреба на топонимите и нема промена кај топонимите кај населението и во официјалната литература.
35
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ИСКЛУЧОЦИ:
ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Постои делумно заштитена општинска етнолошка збирка; Постои делумно заштитена збирка на оперската дива Милка Ефтимова во градската библиотека ,,Браќа Миладиновци,,Радовиш; Чување на дел од старите ракописи, документи и први изданија на книги и списанија во градската библиотека ,,Браќа Миладиновци,,Радовиш; ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ВЛИЈАНИЕ ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА Нема Уништување на културно Појава на сива економија Лоша економска состојба ефект. исторсиките предмети и на локалното население. добра. Губење на старите називи и топоними на определени локалитети; Постепено извитоперување на оригиналниот Радовишки локалитет;
Губење на колкетивниот локален идентитет и традиција
ПРИЧИНИТЕЛИ:
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Непостои евиденција за предметите од приватните колекции; Непостои локална политика за управување со културно-историско наследство; Нема истражување, собирање и средување на локалните фолклорни добра; Нема локален општински музеј и општински збирки на културно-историски предмети и добра; Нема соодветна инфраструктра; Нелегална трговија со археолошките предмети и неспроведување на законската легислатива; Неинформираност, непрепознавање и неедуцираност на локалното население за вредноста и потенцијалот на културно-историско наследство; Нема промоција и презентација на културно-историски предмети и добра; Немање на финансиски средства; Зголемен број на население; Нема иницијативи за локален автохтонен речник со зборови на Радовишки дијалект; Нема иницијативи за детална локална автохтона карта,речник и опис на топоними; Спроведување на законската легислатива ,, Закон за заштита на културното наследство,,. ЕЛС како локална власт; Центар за култура, како единствен јавен регистриран субјект за култура во општина Радовиш; МКРМ (СЗКН) како субјект за креирање на политиката за културноисториско наследство; УЗКН како субјект за креирање на политика за заштита на културното наследство; ЗГ како застапници на граѓанските интереси и КУД како промотори на фолклорната традиција; Граѓаните како приватни колекционери;
36
Подигање на јавната свест за значењето на културно-историски предмети и добра, како и опасностите на кои се изложени и потребата од нивна заштита Локален план за заштита на културно-историски предмети и добра Локален општински музеј Локален автохтонен речник со зборови на Радовишки дијалект Детална локална автохтона карта,речник и опис на топоними
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
4
4
4
12
4
2
3
9
2
1
1
4
3
3
2
8
3
3
2
8
ВРЕДНОСТ: СТАРА АРХИТЕКТУРА Општина Радовиш постојат мал број останати стари градски куќи кои не се во функција. Најголемиот дел од старите градски куќи од централното градско подрачје се срушени и заменети со нови. Постојат приватни иницијативи на двајца граѓани кои ги имат обновено своите куќи по своја желба. Немат користено стандарди за конзервација. Во руралните средини ( селата) постојат незаштитени и руинирани селски куќи кои преставуваат оригнални автентични примероци на старата архитектура. Самите села се со посебна вредност на споменички целини. Пример: село Смиланци. Посебни примероци на архитектурата преставуваат и старите воденици. Останати се мал број во руинирана состојба. Исклучок преставува приватната иницијатива за обновување на Канлиевата воденица на Радовишка река. Од старата религиозната архитектура имаме цркви: Св.Илија, градот Радовиш и други во руралните средини. Изградената нова цркава Св.Торица, во Радовиш.,Манастири во Ораовица, Ињево. Постои Стар турски мост којшто е реконструиран во идентична форма ,,грда копија,,. Во градењето на мостот не се користени автентични материјали (камен). Турбе и минаре кои се во запуштена состојба и постепена нивна деградација. Постојат стари училишта во град Радовиш и околните населени места. ВРЕДНОСТ:
СТАРА АРХИТЕКТУРА
ФУКНЦИЈА:
НЕДВИЖНО КУЛТУРНО-ИСТОРИСКО НАСЛЕДСТВО
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА: ПОКАЗАТЕЛИ:
Намалување на бројот на градби и примероци од старата архитектура
Најголемиот дел од старите градски куќи од централното градско подрачје се срушени и заменети со нови, а останатите не се во функција; Пропаѓање на старите автентични куќи во руралните средини;
37
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ИСКЛУЧОЦИ:
ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Зголемување на бројот на посетители на религиозни објекти; Пропаѓање на старите автентични воденици; Постои грда замена за стариот турски мост; Постепена деградација на турбе и минаре; Приватни иницијативи за обновување на две стари градски куќи; Мал број на стари воденици во руинирана состојба; Приватна иницијатива за обновување на Канлиевата воденица; Уредување на околината на турбе и минаре; Обновување на Зграда на Центар на култура. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Деградирање на Примена на Остварување на приходи преку Ревитализација на околината на старата религиозните објектите. архитектура; обичаи; Запушување на протокот на вода под стариот турски мост; Уривање на турбето и минаре; Незаштитени, неуредени и непристапни стари цркви, манастири и стари воденици; Исчезнување на локалното архитектонско наследство
ПРИЧИНИТЕЛИ:
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Неинвентивност и непосветеност на надлежните институции за стара архитектура; Неинформираност, непрепознавање и неедуцираност на локалното население за вредноста и потенцијалот на старата архитектура; Немање на граѓански иницијативи; Градење на нови куќи и напуштање на старите автентични градски куќи; Незаштитеност и нефункционалност на турбе и минаре; Лошо обновен паднатиот стар турски мост; Немање на финансиски средства; Нема промоција и презентација на старата архитектура; Спроведување на законската легислатива ,, Закон за заштита на културното наследство,, ЕЛС како локална власт; Центар за култура, како единствен јавен регистриран субјект за култура во општина Радовиш; МКРМ (СЗКН) како субјект за креирање на политиката за културно-историско наследство; УЗКН како субјект за креирање на политика за заштита на културното наследство; ЗГ како застапници на граѓанските интереси; Граѓаните како сопственици;
38
Локална програма за заштита на старата архитектура Подигање на јавната свест за значењето на градбите и примероците на старата архитектура, како и опасностите на кои се изложени и потребата од нивна заштита Конзервација, реставрација, реконструкција,ревитализација на градбите и примероците на старата архитектура.
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
4
2
3
9
4
3
4
11
4
1
1
6
ВРЕДНОСТ: АРХЕОЛОШКИ ЛОКАЛИТЕТИ Први рекогностицирања на територијата на општина Радовиш биле вршени од 03.08 до 28.12.1976 година од страна на археолозите д-р Живојин Винчиќ и Милан Ивановски. Рекогностицирања за старото рударство од страна на археологот Апостол Керамитчиев и археологот д-р Иван Микулчиќ кој ги истражувал древните градови кај Шопур и Калуѓерица. Информациите за местоположбата на локалитетите кои ги даваат се потполно неточни и бескорисни за македонската археологија. Археолози не ги посетиле локалитетите и не изработиле соодветна археолошка документација во која ке се предвиди и заштита на локалитетите. Неистражени антички и средновековни градови и тврдини се главни репрезенти во овој дел на Р.Македонија. Врз основа на елаборат спроведен од Работничкиот универзитет ,,Киро Донев,, Радовиш, поддржан од Министерството за култура на РМ, евидентирани археолошки локалитети на територија на општина Радовиш: 1. Дамјан, Стар Манастир; 2. Злеово, Градиште Сушејски Порој; 3. Јаргулица,Градиште; 4. Караџалија, Арсалак; 5. Калугерица, Голема кал; 6. Калугерица, Мала кала; 7. Коџалија, Исарлк; 8. Подареш, Маркова Кала; 9. Подареш, Кала Демир Капија на Готен; 10. Смиљанци, Орлова Кала; 11. Радовиш, Исарот-Кале; 12. Сулдурци, Ридот-Колибите; 13. Ораовица, Градиште; На овие локалитети се регистрирани илегални дејствија. Забележано е зголемено активирање на сите локалитети, најмногу на Марково кале, село Подареш на реката Плаваја (на тврдината се забележуваат мали дупки од метал детекторите, дел од западниот ѕид во должина од 11м е откопан и урнат).
39
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВРЕДНОСТ:
АРХЕОЛОШКИ ЛОКАЛИТЕТИ
ФУКНЦИЈА:
НЕДВИЖНО КУЛТУРНО-ИСТОРИСКО НАСЛЕДСТВО
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Незаштитени и неуредени археолошки локалитети
ПРИЧИНИТЕЛИ:
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Неинформираност, непрепознавање и неедуцираност на локалното население за вредноста и потенцијалот на археолошките локалитети; Непосветеност на надлежните институции за заштита, уредување, обележување и промоција на археолошките локалитети; Нема иницијативи од ЗГ и граѓани; Немање на финансиски средства; Спроведување на законската легислатива ,, Закон за заштита на културното наследство,, ЕЛС како локална власт; Центар за култура, како единствен јавен регистриран субјект за култура во општина Радовиш; МКРМ (СЗКН) како субјект за креирање на политиката за културно-историско наследство; УЗКН како субјект за креирање на политика за заштита на културното наследство; ЗГ како застапници на граѓанските интереси; Граѓаните како колекционери, иматели на поседите;
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
ЕФЕКТИ:
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
ИСКЛУЧОЦИ:
Диви копачи и нелегални ископувања; Криумчарење, кражби и присвојување; Нелегална трговија со археолошки предмети. Евидентирани археолошки наоѓалишта на национално ниво. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Нагрдување на Финансиски придобивки од нелегалната трговија. природните вредности;
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ПОКАЗАТЕЛИ:
Анонимни, неистражени и делумно оштетени археолошки локалитети
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Подигање на јавната свест за значењето на археолошките локалитети, како и опасностите на кои се изложени и потребата од нивна заштита
4
3
4
11
Локален план за заштита на археолошките локалитети и локален регистар на археолошките локалитети
4
2
3
9
40
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВРЕДНОСТ: ЛОКАЛНИ НАСТАНИ И МАНИФЕСТАЦИИ Во општина Радовиш, културниот живот го креираат две институции од областа на културата Центар за култура ,,Ацо Караманов", Народна библиотека ,,Браќа Миладиновци" и Ф.А. ,,Бучим,, Ф.А ,,Ацо Караманов" од Радовиш, Ф.А ,,Гајда",од с.Ињево, Ф.А ,,Китка", од с.Ораовица. Постојат мал број на културни манифестации по кои е препознатлива општина Радовиш : 1. Манифестација ,,Караманови средби,, ; 2. Настани од страна на ,,Распеани радовишани,, ; 3. Прослава за ,,6 ти ноември,,; 4. Реализираната манифестација ,,Град на културата за 2009 година,, ; 5. Настани за Крстовден, Велигден, Божик и Нова година; 6. Манифестации од страна на фолклорните ансамбли. Сите опшествени настани се реализираат во Центар за култура,, Ацо Караманов", Радовиш со ограничен е капацитетот на 300 места и СРЦ ,,25 Мај", Радовиш., а настаните и манифестациите се одвиваат во незадоволителни услови. Од спортските манифестации и настани единствено општина Радовиш беше препознатлива по боречките настани и првомајските настани, денес тие стихијно се одржуваат. Единствено се реализираат: 1. Новогодишен и Божиќен турнири; 2. Натпревари од фудбалските, борачките и ракометните клубови; 3. Натпревари од страна на УССРМ; ВРЕДНОСТ:
ЛОКАЛНИ НАСТАНИ И МАНИФЕСТАЦИИ
ФУКНЦИЈА:
ПРОМОВИРАЊЕ НА ЛОКАЛНИТЕ ВРЕДНОСТИ НА ЗАЕДНИЦАТА
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Намалување на препознатливите настани и манифестации Мал број на културни, спортски, фолклорни, верски манифестации и настани. Организирање на настани и манифестации со ограничен капацитет на посетители; Нема локален театар; Нема локална галерија; Манифестација ,,Караманови средби,, ; Прослава за ,,6 ти ноември,,; Манифестација ,,Град на културата за 2009 година,, ; Настани за Крстовден, Велигден, Божик и Нова година; Настани од фудбалските, борачките и ракометните клубови; Настани од страна на УССРМ; Објект Центар за култура,, Ацо Караманов,, со ограничен капацитет на 300 места. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Зголемени количини на Остварена Финансиски придобивки од организирањето настани и отпад; комуникација меѓу манифестации; населението; Зголемена бучава; Оджливост на инстутициите;
ПОКАЗАТЕЛИ:
ИСКЛУЧОЦИ:
ЕФЕКТИ:
41
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Недоволна промовираност на локалните вредности на заедницата
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Неинформираност, непрепознавање и неедуцираност на локалното население за вредноста и потенцијалот на настаните и манифестациите; Непосветеност на надлежните институции; Недоволни иницијативи од ЗГ и граѓани; Немање на финансиски средства; ЕЛС како локална власт; Центар за култура,, Ацо Караманов,,, како единствен јавен регистриран субјект за култура во општина Радовиш; МКРМ (СЗКН) како субјект за креирање на политиката за културно-историско наследство; ЗГ како застапници на граѓанските интереси, КУД за промоција на фолклорната традиција, Спортските клубови; Граѓаните
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Подигање на јавната свест за значењето на настани и манифестации, како и опасностите на кои се изложени и потребата од нивна заштита
4
3
3
10
Локална програма за настани и манифестации
3
4
4
10
6.4.
ОДРЖЛИВ ТУРИЗАМ
ВРЕДНОСТ:
ПРИРОДНИ ЛОКАЛИТЕТИ И СЕЛА
ФУКНЦИЈА:
ПЛАНИНСКИ И СЕЛСКИ ТУРИЗАМ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
ПОКАЗАТЕЛИ:
ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
Зголемена посета на природните локалитети и села;
Зголемен број на викендици; Зголемени количини на отпад; Запуштени села и оставени на забот на времето; Иселување и миграција на населението; Пропаѓање на старите автентични куќи во руралните средини; Неурбанизирани, инфраструктурно неуредени и непристапни села;
Реновирање на веќе постоечки објекти; Мал број на уредени села со делумна инфраструктура; Појава на самоиницијативен викенд туризам. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Уништување на Финансиски придобивки на населението природните локалитети.
42
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Неискористеност на потенцијалот за развој на планински и селски туризам; Нема локален план за туризам; Непосветеност на надлежните институции; Недостаток на иницијативи од ЗГ и населението; Недостаток на туристичка понуда; Недостаток на сместувачки капацитети; Недостаток на финансиски средства; Културно-историски незаштитени села; Непромовирани споменички и природни целини;. ЕЛС како локална власт; МЗ како одговорен субјект за развојот на зедницата; ЗГ како застапници на граѓанските интереси Населението
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Загадување на планинските предели со отпад.
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Локален план за развој на планински и селски туризам
4
3
4
11
Туристичка понуда
4
3
3
10
Сместувачки капацитети
4
1
1
6
Промоција на планински и селски туризам
4
2
3
9
6. ВРЕДНОСТ: БИОДИВЕРЗИТЕТ И ПЕЈЗАЖИ ВРЕДНОСТ:
БИОДИВЕРЗИТЕТ И ПАЈЗАЖИ
ФУКНЦИЈА:
ЕКО ТУРИЗАМ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА: ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
Незаштитени подрачја и загрозени видови;
Непостои заштитено подрачје на територија на општина Радовиш;
Мал број на заштитени загрозени видови; ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Намалување на Набљудување на биодиверзитетот; загрозени видови.
43
ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ
Финансиски придобивки на населението.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
Нема локален план за туризам; Непосветеност на надлежните институции; Недостаток на иницијативи од ЗГ и населението; Недостаток на туристичка понуда; Недостаток на сместувачки капацитети; Недостаток на финансиски средства; Културно-историски незаштитени села; Непромовирани споменички и природни целини;. ЕЛС како локална власт; МЗ како одговорен субјект за развојот на зедницата; ЗГ како застапници на граѓанските интереси Населението Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Неискористеност на потенцијалот за развој на еко туризам.
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Исчезнување на загрозените видови.
Локален план за развој на еко туризам
4
3
4
11
Туристичка понуда
4
3
3
10
Сместувачки капацитети
4
1
1
6
Промоција на еко туризам
4
2
3
9
6. ВРЕДНОСТ: ТРАДИЦИОНАЛНА ХРАНА И ПИЈАЛОЦИ ВРЕДНОСТ:
ТРАДИЦИОНАЛНА ХРАНА И ПИЈАЛОЦИ
ФУКНЦИЈА:
АГРОТУРИЗАМ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА: ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ: ПРИЧИНИТЕЛИ:
Не користење на локалната храна и локалните производи
Постојат ресторанти кои нудат локални специјалитети
Промоција и дегустација на традиционална храна и пијалоци; Иницијативи за изработка на традиционално мени; Постојат неколку традиционални фурни; ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Финансиски придобивки на населението. Неискористеност на потенцијалот за агротуризам.
Нема локален план за туризам;
44
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Непосветеност на надлежните институции; Недостаток на иницијативи од ЗГ и населението; Недостаток на туристичка понуда; Недоволно промовирана етно традиција; Недостаток на финансиски средства; Несертицифирано производство на храна; Недоволно развиен агро бизнис. ЕЛС како локална власт; МЗ како одговорен субјект за развојот на зедницата; ЗГ како застапници на граѓанските интереси Населението
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Локален план за развој на агротуризам
4
3
4
11
Туристичка понуда
4
3
3
10
Традиционално мени
4
4
4
12
Промоција на агротуризам
4
2
3
9
ВРЕДНОСТ:
ПЛАНИНАРЕЊЕ,АЛПИНИЗАМ,ВЕЛОСИПЕДИЗАМ,ТРАДИЦИОНАЛНИ СПОРТСКИ ИГРИ, СПОРТСКИ ЛОВ И РИБОЛОВ И РЕКРЕАЦИЈА
ФУКНЦИЈА:
СПОРТСКИ ТУРИЗАМ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА: ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
ПРИЧИНИТЕЛИ:
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Намалување на спортските активности Постоење на ловни и риболовни друштва на рекреативци и спортисти. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Финансиски придобивки на населението. Неискористеност на потенцијалот за спортски туризам.
Нема локален план за туризам; Непосветеност на надлежните институции; Недостаток на иницијативи од ЗГ и населението; Недостаток на туристичка понуда; Недостаток на финансиски средства. ЕЛС како локална власт; МЗ како одговорен субјект за развојот на зедницата; ЗГ како застапници на граѓанските интереси и спортски клубови
45
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Населението
46
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Локален план за развој на спортски туризам
4
3
4
11
Туристичка понуда
4
3
3
10
Промоција на спортскиот туризам
4
4
4
12
6.5.
ПРОСТОРНО УРЕДУВАЊЕ
ВРЕДНОСТ:
УРБАНИСТИЧКИ ПЛАНОВИ ВО ГРАД РАДОВИШ
ФУКНЦИЈА:
ПРОСТОРНО ПЛАНИРАЊЕ
ТРЕНДОВИ /ТЕНДЕНЦИЈА:
Зголемување на градбите на приватни куќи и бизнис објекти во град Радовиш
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ: ПРИЧИНИТЕЛИ:
Објекти кои не се во склад со урбанистичките планови и зголемен број на диво-градби. Поголемиот дел од објектите во новите населби (Техналак, Куклевица) во градот Радовиш се според урбанистичките планови. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ВЛИЈАНИЕ ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА Оптеретување на Нередовно собирање Потреба од дополнителни водоводната, (несобирање) на отпад од инвестиции за водоводни електричната и страна на комуналното мрежи за приклучок на нови канализационата претпријатие; корисници; мрежа; Лоши хигиенски услови за Потреба од дополнителни живеење, а посебно кај нвестиции за приклучок на Загадување на воздухот. граѓаните кои живеат во електричната мрежа; неурбанизираните места; Зголемување на Потреба од дополнителни градежен отпад; Неизградена патна и улична нвестиции за приклучок на инфраструктура; канализациона мрежа; Зголемување на количините на Незадоволство и револт кај Потреба од дополнителни отпадни води; граѓаните кои живет во инвестиции за собирање и повисоките зони од населеите третирање на отпадните води; Зголемување на места поради недостаток на количините на Оптеретување на вода на пиење. отпад водоводната, електричната и канализационата мрежа. Неодржливо урбано планирање и урбан развој во Општина Радовиш
Неспроведување на плановите за градба на објектите. Градење на објекти без градежна дозвола и документација. Бирократски процедури и тромавост на општинската администрација за изготвување на
47
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ДУП-ови и следење на спроведувањето на ДУП-овите. Навики на живеење на населението. Зголемување на број на жители, домаќинства и индустриски капацитети; Користење на водата за пиење за одржување на јавна чистота и наводнување на јавни зелени површини; Ниска свест и нерационално користење на водата за пиење – како стил на живеење на локалното население; Нерационално користење на водата за пиење - користењето на водата за пиење како вода за наводување на дворни и земојделски површини (бавчи и ниви); Лошо димензионирана и проектирана водоводна мрежа која не е во склад со потребите на граѓаните; Неодржлив план за инвестиции во водоводната мрежа од страна на надлежните институции; Водата за пиење се користи за заштита од пожари; Приклучување на водоводната мрежа без одобрување и одобрение за градба; Домаќинствата, а посебно оние кои се лоцирани во повисоките зони на населени места и ново изградени објекти за живеење; ЕЛС како локална власт; Секторот за урбанизам и просторно планирање; Влада на РМ како субјект за крерирање на политиката за урбанистичко планирање; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции;
Изготвување на план за инвестиции во урбанистичкиот развој во Општина Радовиш
4
4
4
12
Подигање на јавната свест за примена на можностите кои ќе ги нуди новиот закон за легализирање на дивоградбите
4
4
3
11
Подигање на јавната свест за спроведување и употреба на урбанистички планови за градба на објекти
3
4
4
11
Реконструкција на патната мрежа
4
2
2
8
Тековно одржување на патната мрежа
4
2
2
8
Изградба на нова патна мрежа
3
2
3
8
Зајакнување на капацитетот на општинската администрација за изготвување на ДУП-ови и следење на спроведувањето на ДУП-овите
3
3
2
8
Подигање на јавната свест за примена на можностите кои ќе ги нуди новиот закон за легализирање на дивоградбите
4
4
3
11
48
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВРЕДНОСТ:
КВАЛИТЕТ НА ГРАДБИ
ФУКНЦИЈА:
СТАНДАРДИ ЗА ГРАДБА
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Градење на објекти без дефинирани стандарди за градба.
ПОКАЗАТЕЛИ:
ИСКЛУЧОЦИ:
ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Енергетска неефикасност на јавните и приватните објекти, термички неизолирани, сеизмички неконтролирани. Градежната инспекциска служба врши контрола само објектите дали се во склад со урбанистичките планови Постоење на градежни фирми кои можат да гарантираат стандард и квалитет на градба на објекти. За јавните објекти се врши контрола (надзор) на квалитетот на градбите и вградените материјали во градбите (технички прием на објектите). ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Оптеретување на Непристапни јавни Загуба на топлинска водоводната, објекти (постоење енергија; електричната и на архитектонски Голема потрошувачка на канализационата бариери за лицата електрична енергија за мрежа; со физичка осветлување, статички и попреченост; сезмички неконтролирани Загадување на воздухот. објекти; Незадоволни граѓани. Зголемување на Проблеми со електрична и градежен отпад; Зарозена е водоводна инсталација општата Зголемување на Потреба од дополнителни безбедност на количините на инвестиции за граѓаните како отпадни води; реконструкција на минувачи покрај веќеизградените објекти за Нерационално таквите објекти пристап во истите од трошење на небезбедни страна на хендикепираните електричната (статички и лица . енергија. сеизмички) домиви; Високи трошоци за загревање, ладење и осветлување на објектите. Не спроведување на стандардите за градба на објекти
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Недостиг на финансиски средства за примена на стандардите (лоша економска состојба на локалното население); Градежната инспекција не врши надзор на квалитетот на вградените објекти; Пропусти во надзорот на градба во јавните објекти; Неинформираност и неедуцираност на локалното населени за стандардите за градба на објекти; Навики на живеење на локалното население; Недоволен капацитет на надлежните институции за спроведување на законските обврски за животна средина; Недостиг на законска легислатива и надлежностите на локалната самоуправа; Слаб финансиски капацитет на локалните бизнис компании и приватните нарачатели;
49
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Неспроведување на плановите за градба на објектите; Градење на објекти без градежна дозвола и документација; Бирократски процедури и тромавост на општинската администрација за изготвување на ДУП-ови и следење на спроведувањето на ДУП-овите. Брзо зголемување на број на жители и индустриски капацитети; Користење на водата за пиење во градењето на објектите и одржување јавна чистота. ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Секторот за урбанизам и просторно планирање; Влада на РМ како субјект за крерирање на политиката за урбанистичко планирање; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции;
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
Изготвување на план за инвестиции во урбанистичкиот развој во Општина Радовиш
4
4
4
12
Подигање на јавната свест за спроведување и употреба на стандардите за градба на објекти
3
4
4
11
4
2
2
8
4
2
2
8
3
2
3
8
3
3
2
8
Доградување на веќе изградените објекти во согласност со стандардите за градба на објекти Новите објекти да се градат согласно стандардите за градба на објекти Подигање на капацитетот на општинската администрација за изготвување на ДУП-ови и следење на спроведувањето на ДУП-овите Иницијатива за определување на буџетска ставка до различните јавни институции за енергетска ефикасност на објектите и воведување на алтернативни извори на енергија.
50
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВРЕДНОСТ:
ЈАВНИ ПОВРШИНИ
ФУКНЦИЈА:
ВИЗУЕЛНО УРЕДУВАЊЕ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Хортикултурно неуредени јавни површини
ПОКАЗАТЕЛИ:
Паркови, булевар, кеј на радовишка река, дворови на јавни објекти Уреден двор на црква Св.„Троица“, Парк на млади, двор на училиштето „Крсте Петков Мисирков“, кружен тек на булеварот, градското шеталиште ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Незадоволни Лош визуелен Дополнителни граѓани ефект на јавните инвестиции за површини; реконструкција на јавните зелени Загрозување на површини; природните и пејсажните Инвестиции за вредности; хортикултурно уредување на јавните Мал број на дрвја површини; кои претставуваат природен чистач на Големи инвестиции за воздухот; решение за техничка вода Нерационално користење на водата за пиење за наводнување на јавните зелени површини
ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
ПРИЧИНИТЕЛИ:
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Нема организирано хортикултурно уредување на јавните површини
Недоволен број на иницијативи од страна на граѓаните; Незаинтересираност од страна на комуналното претпријатие; Навики на живеење на локалното население; Недоволна посветеност на надлежните институции; Ниска свест на локалното население за естетско хортикултурно уредување. ЕЛС како локална власт; Граѓаните; ЈКП „Плајава“ Министерство за животна средина и просторно планирање; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор;
51
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Самоиницијативно озеленување на јавните површини од страна на граѓаните
4
4
4
12 ?
Подигање на јавната свест за хортикултурно уредување
3
4
4
11 ?
Посветеност од страна на ЈКП „Плаваја“ за одржување на веќе постоечките јавни зелени површини
4
2
2
8?
Реконструкција на стари јавни зелени површини
4
2
2
8?
Акција за озеленување на нови јавни површини
3
2
3
8?
ВРЕДНОСТ:
ФОНТАНИ, СПОМЕНИЧКИ СКУЛПТУРИ И ЦЕЛИНИ
ФУКНЦИЈА:
ВИЗУЕЛНО УРЕДУВАЊЕ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Намалување на бројот на фонтани, споменички скулптури и целини
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ:
Мал број на фонтани (дел не се во функција) и мал број на споменички скулптури Фонтана во „Парк на Млади“ ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Незадоволст Лош визуелен Дополнителни во кај ефект; инвестиции за граѓаните реконструкција на Запуштени руинираните фонтани, постоечки фонтани; споменички скулптури Нерационално и целини; трошење на водата Дополнителни за пиење (потребно инвестиции за е барем на реконструкција на повеќето фонтани запуштените фонтани, да има вентили за споменички скулптури сопирање на и целини; водата за пиење); Инвестиции за Запуштени поставување на нови споменички фонтани, споменички скулптури и целини. скулптури и целини.
ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ: ПРИЧИНИТЕЛИ:
Неуредени и мал број на фонтани, споменички скулптури и целини.
Недоволен број на иницијативи од страна на граѓаните; Незаинтересираност од страна на комуналното претпријатие;
52
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Објавување на повик за избор на најдобри решенија и избор на истите Реконструкција на постоечките фонтани
ВКУПНО
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Навики на живеење на локалното население; Недоволна посветеност на надлежните институции; Ниска свест на локалното население за зачувување на фонтани и споменички скулптури и целини. ЕЛС како локална власт; Граѓаните; ЈКП „Плајава“ ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор;
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
4
4
4
12?
4
4
4
12 ?
Реконструкција на постоечките споменички, скулптурни и целини
3
4
4
11 ?
Градење нови фонтани, споменички скулптури и целини
4
2
2
8?
Подигање на јавната свест
4
2
2
8?
ВРЕДНОСТ:
АРХИТЕНТОНСКИ ФОРМИ И ЦЕЛИНИ
ФУКНЦИЈА:
ВИЗУЕЛНО УРЕДУВАЊЕ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Градење на „кич“ архитентонски форми, неусогласени со локалната архитектура
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ:
Фасади на објекти, разлики во нивоата на објектите, архитектонски целини
ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
ПРИЧИНИТЕЛИ:
ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА Лош визуелен ефект; Создавање на градежен отпад и шут.
СОЦИЈАЛНО ВЛИЈАНИЕ Загрозена е безбедноста на населението; Незадоволни граѓани
ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ
Инвестиции во реконструкција; Инвестиции за нова градба.
Нема локални стандарди за архитентонски форми и целини
Лошо урбанистичко и архитентонско планирање; Ниска свест за архитектонско уредување на форми и целини; Навики на живеење на локалното население; Недостиг на финансиски средства
53
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Објавување на повик за избор на најдобри решенија и избор на истите Реконструкција на постоечките архитектонски форми и целини Воспоставување на локални станарди за архитектонско уредување на форми и целини Донесување на одлука на Совет за изградба на нов градски плоштад со пропратна инфраструктура Објавување на оглас и избор на најдобро идејно решение и изработка на главен проект Изведување/изградба на нов градски плоштад
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Влада на РМ како субјект за крерирање на политиката за урбанистичко планирање; Министерството за животна средина и просторно планирање; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор.
4
4
4
12?
4
4
4
12 ?
3
4
4
11 ?
4
2
2
8?
4
2
2
8?
3
2
3
8?
ВРЕДНОСТ:
ЈАВНО И ДЕКОРАТИВНО ОСВЕТЛУВАЊЕ
ФУКНЦИЈА:
ВИЗУЕЛНО УРЕДУВАЊЕ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Зголемување на потребите од јавно и декоративно осветлување
ПОКАЗАТЕЛИ:
Мал број и несоодветно инсталирани светилки и тела за осветлување Дел од булеварот е соодветно осветлен; Плоштад Св. „Спасо Радовишки“; Јарболот со македонското знаме. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Загрозена е Нарушување на Дополнителни безбедноста визуелениот ефект инвестиции за на на јавните објекти, реконструкција на населението; добра и вредности. светилките; Загрозена Неисполнување на безбедност стандардите за јавно во осветлување; сообраќајот; Нема енергетска Ограничувањ ефикасност; е на
ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
54
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 движењето на граѓаните; Незадоволни граѓани.
ВКУПНО
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Лошо урбанистичко и архитентонско планирање; Ниска свест за декоративно осветлување; Навики на живеење на локалното население; Недостиг на финансиски средства, Недоволна посветеност од страна на надлежните институции; Недоволна посветеност од страна на граѓаните; Лошо управување со јавните финансиски средства наменети за јавно осветлување; Недоволен број на граѓански иницијативи. ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Електро-дистрибуција, подрачна единица Радовиш; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор.
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Зголемена потрошувачка на електрична енергија со старите светилки. Недоволно јавно и декоративно осветлување на улиците, јавните објекти, добра и вредности
Изработка на студија за идејни решенија
4
4
4
12
Обновување на старите сијалични места со нови
4
4
4
12
Замена на волфрамови светилки со енергетско ефикасни светилки
3
4
4
11
Декоративно осветлувњае на јавните објекти и целини
4
2
2
8
55
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВРЕДНОСТ:
Патна инфраструктура
ФУКНЦИЈА:
СООБРАЌАЈ И КОМУНИКАЦИЈА
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Неодржување и необновување на патната инфраструктура
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
ПРИЧИНИТЕЛИ:
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Раскопани постоечки улици, узурпирани и непристапни тротоари, населени места без улици и патна инфраструктура Градското централно подрачје е со уредени улици и тротоари ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Загрозена безбедност Нарушување на Потреба од дополнителни во сообраќајот; визуелениот ефект; инвестиции за Ограничување на реконструкција на веке Зголемување на движењето и постоечките улици; издувните гасови од небезбедно движење моторните возила; Инвестиции за изградба на на учесниците во нова патна инфраструктура; Загадување на сообраќајот; на воздухот; Потреба од дополнителни граѓаните; инвестиции за Влијание врз Незадоволни граѓани; реконструкција на создавањето на Уништување на раскопаните тротоари; ефектот „стаклена моторните возила; градина“ Инвестиции за изградба на Спречување на нови тротоари; локалниот развој на заедницата. Лоша и дотраена патна инфраструктура
Недоволна посветеност на надлежните институции; Недостиг на финансиски средства; Несоодветна инфраструктура за собирање на атмосферските води; Лошо урбанистичко планирање; Ниска свест на локалното население; Навики на живеење на локалното население Недоволна посветеност од страна на граѓаните; Лошо управување со јавните финансиски средства наменети за изградна и реконструкција на патната инфраструктура; Недоволен број на граѓански иницијативи. ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Министерство за транспорт и врски; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор.
56
Изработка на основни проекти за најприоритетните 10 патни правци и урбани улици Градење на нова патна мрежа
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
4
4
4
12
4
4
4
12
Реконструкција на постоечката патна мрежа
3
4
4
11
Тековно одржување на патната мрежа
4
2
2
8
Градење на нови тротоари
4
2
2
8
Градење на паркинг плацеви
3
2
3
8
Тековно одржување и реконструкција на тротоари
ВРЕДНОСТ:
Јавен транспорт
ФУКНЦИЈА:
СООБРАЌАЈ И КОМУНИКАЦИЈА
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Вршење на јавен превоз кој не задоволува стандарди
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
Временски нередовни и несоодветни линии (возен ред); Несоодветни и необележани возила за јавен превоз; Необележани и неуредени постројки за јавен превоз. Организиран е превозот на учениците; Има регистрирано такси компании и компании за превоз на патници. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Нарушување на Неквалитетни визуелениот ефект; услуги; Потреба од дополнителни Зголемување на Небезбеден, инвестиции за издувните гасови неорганизиран и реконструкција на веќе од моторните нередовен јавен постоечките улици; возила; тренспорт на луѓе; Инвестиции за Загдување на Неинформирани изградба на нова воздухот; граѓани; патна инфраструктура; Влијание врз „Диви“ превозници; Потреба од создавањето на Загрозена дополнителни ефектот „стаклена безбедност во инвестиции за градина“ сообраќајот; поправка на старите Ограничување на моторни возила; движењето и Инвестиции за небезбедно обновување на движење на
57
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 учесниците во сообраќајот; Незадоволни граѓани; Спречување на локалниот развој на заедницата.
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
Неспроведување на законската легислатива; Недоволна посветеност на надлежните институции; Недостиг на финансиски средства; Лоша економска состојба на населението; Недоволен број на иницијативи за организирање на јавниот превоз; Нетранспарентност на јавните институции; Лошо урбанистичко планирање; Ниска свест на локалното население; Навики на живеење на локалното население Недоволна посветеност од страна на граѓаните; ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Министерство за транспорт и врски; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор.
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Неорганизиран јавен транпорт
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
стариот возен парк; Инвестиции во формирање на возен ред и инфо-табли за возен ред.
Обновување на возниот парк
4
4
4
12
Исполнување на стандардите за вршење јавен превоз на луѓе
3
4
4
11
Редовен и организиран јавен транспорт на луѓе
4
2
2
8
Редовна информираност на граѓаните
4
2
2
8
Градење на паркинг плацеви и постројки
3
2
3
8
58
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВРЕДНОСТ:
СООБРАЌАЈНА ИНФРАСТРУКТУРА
ФУКНЦИЈА:
СООБРАЌАЈ И КОМУНИКАЦИЈА
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Постоење на дотраена, необновена и несоодветна сообраќајна инфраструктура
ПОКАЗАТЕЛИ:
ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ: ПРИЧИНИТЕЛИ:
Недоволен број на сообраќајни знаци, информативни табли и обележување на улиците; Несоодветна вертикална и хоризонтална сигнализација; Недоволен паркинг простор; Необележани и необновени пешачки зони. Сообраќаен метеж (посебно во сабота); Небезбеден, неорганизиран и нередовен јавен тренспорт на луѓе; Повремено обновување на хоризонталната сообраќајна сигнализација; Паркинг зона покрај кеј на Радовишка река и некои јавни институции. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Нарушување на Загрозена визуелениот ефект; безбедност на Потреба од учесниците во дополнителни Зголемување на сообраќајот; инвестиции за издувните гасови реконструкција на од моторните Неинформирани веќе постоечките возила; посетители во улици; градот; Загадување на Инвестиции за воздухот; Непочитување на тековно одржување сообраќајните Влијание врз на сообраќајната правила; создавањето на инфраструктура; ефектот „стаклена Загрозена Инвестиции за изградба градина“ безбедност на на нова патна учениците; инфраструктура; Неинформираност Потреба од инвестиции за на граѓаните; поставување Загрозена информативни табли; безбедност во сообраќајот; Потреба од дополнителни Ограничување на инвестиции за движењето и реконструкција на небезбедно несоодветната движење на хоризонтална и учесниците во вертикална сигнализација; сообраќајот; Потреба од големи Незадоволни инвестиции за изградба граѓани; на паркинг простор. Спречување на локалниот развој на заедницата. Неуредена (неорганизирана) сообраќајна и информативна инфраструктура
Неспроведување на законската легислатива; Недоволна посветеност на надлежните институции;
59
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Обележување на улиците со нови табли за името на улиците и броеви на куќите Обновување на сообраќајната инфраструктура
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Недостиг на финансиски средства; Лоша економска состојба и управување со јавните финансиски средства; Недоволен број на иницијативи за организирање на јавниот превоз; Нетранспарентност на јавните институции; Лошо урбанистичко планирање; Ниска свест на локалното население; Навики на живеење на локалното население Недоволна посветеност од страна на граѓаните; ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Министерстерство за транспорт и врски; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор.
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
4
4
4
12
4
4
4
12
Обновување на хоризонтална и вертикална сигнализација
3
4
4
11
Поставување на информативни табли на соодветни места
4
2
2
8
Редовна информираност на граѓаните
4
2
2
8
Градење на паркинг плацеви и постројки
3
2
3
8
Градење на нова патна мрежа
60
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВРЕДНОСТ:
СПОРТСКО-РЕКРЕАТИВНА ИНФРАСТРУКТУРА
ФУКНЦИЈА:
СПОРТСКИ ОБЈЕКТИ И ТЕРЕНИ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Постоење на дотраени, необновени и несоодветни спортски објекти и терени
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Запуштен и нефункционален СРЦ; Мал број и необновени и несоодветни според стандардни спортски терени и објекти. Немање услови за квалитетна настава по физичко и здравствено образование Три училишни сали за спортски активности ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Загадување на Нарушено здравје и животната средина појава на Потреба од при реконструкција деформитети кај дополнителни и градење на нови децата и младите; инвестиции за спортски објекти и реконструкција на Зголемување на терени; веќе постоечките агресивноста на спортски објекти и Нерационално децата и младите терени; користење на (асоцијализација); водата за пиење во Појава на Потреба од текот на дополнителни малолетничка реконструкција и инвестиции за делинквенција; градењето на реконструкција на Неорганизирано објектите; спортскиот користење на рекреативен центар Наводнување на слободното време на и ставање во спортските терени децата и малдите и функција; со вода за пиење; дружење на Инвестиции за несоодветни места поставување инфо-табли (кафулиња, интернет за локацијата на клубови итн.) спортските објекти и Негативни спортски терени; успеси и резултати; Незадоволни граѓани; Големи инвестиции за градење на нови Спречување на спортски објекти и локалниот развој на терени. заедницата. Неодржано управување со спортските објекти и терени
Лошо менаџирање со јавните спортски објекти и терени; Узурпација на спортските објекти и терени од несовесни поединци; Лошо управување со јавни финансиски средства; Неспроведување на законската легислатива; Недоволна посветеност на надлежните институции; Недостиг на финансиски средства; Лоша економска состојба на ЕЛС; Нетранспарентност на јавните институции; Недостиг на финансиски средства;
61
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Недоволен број на граѓански иницијативи; Лошо урбанистичко планирање; Ниска свест на локалното население за спортски активности (пасивност и незаинтересираност за физичка активност); Навики на живеење на локалното население Недоволна посветеност од страна на граѓаните; Мал број на активни спортски клубови; Општествена одговорност и корпоративна одговорност ( недостиг на спонзорства). ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Агенција за спорт и млади; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор. Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Реконструкција и оплеменување на постојните јавни спортски терени
4
4
4
12
Изградба на нови спортски наменски и мултифункционални терени
4
4
4
12
Активно вклучување на активните спортски згруженија и клубови во одржувањето на спортските терени (концесија, закуп, итн)
4
4
4
12
Реконструкција на СРЦ 25 мај
4
2
4
10 ?
ВРЕДНОСТ:
СПОРТСКО-РЕКРЕАТИВНА ИНФРАСТРУКТУРА
ФУКНЦИЈА:
РЕКРЕАТИВНИ ЛОКАЦИИ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Дотраени, необновени и несоодветни локации за рекреација
ПОКАЗАТЕЛИ:
Мал број на локации за рекреација (маалски детски игралишта и катчиња) Само две детски катчиња се соодветно уредени и функционални во дворот на градинките „Цветови“, и „Ацо Караманов“ Децата играат на небезбедни и несоодветни локации (на улици и патишта); ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Создавање на градежен Неорганизирано Потреба од шут и отпад при нивна користење на дополнителни реконструкција и изградба слободното време на инвестиции за на нови; децата и младите; реконструкција на веќе постоечките Немање услови за локации за квалитетна настава рекреација; по физичко и здравствено Инвестиции за
ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
62
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
поставување инфотабли за местоположбата на локациите за рекреација; Изградба на рекреативни катчиња во ресторанти, трговски центри
Неуредени и необележани локации за рекреација на децата и младите
ПРИЧИНИТЕЛИ:
образование; Нарушено здравје и појава на деформитети кај децата и младите; Зголемување на агресивноста на децата и младите (асоцијализација); Појава на малолетничка делинквенција; Незадоволни граѓани; Спречување на локалниот развој на заедницата.
Лошо менаџирање со рекреативните локации; Узурпација на локациите предвидени за рекреација од страна на несовесни граѓани; Лошо управување со јавни финансиски средства; Недоволна посветеност на надлежните институции; Недостиг на финансиски средства; Лоша економска состојба на ЕЛС; Нетранспарентност на јавните институции; Недостиг на финансиски средства; Недоволен број на граѓански иницијативи; Лошо урбанистичко планирање; Ниска свест на локалното население за спортски активности и рекреација (пасивност и незаинтересираност за физичка активност); Навики на живеење на локалното население Недоволна посветеност од страна на граѓаните; Општествена одговорност и корпоративна одговорност ( недостиг на спонзорства). Ниска свест на граѓаните (родители) за потреба од „маалски“ рекреативни локации; ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Агенција за спорт и млади; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор.
63
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
!
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Реконструкција и оплеменување на постојните јавни рекреативни терени
4
4
4
12 ?
Изградба на нови рекреативни терени и детски забавни катчиња
4
4
4
12?
4
4
4
12 ?
4
2
4
10 ?
Активно вклучување на граѓаните кои живеат блиску до рекреативните терени и катчиња во одржувањето на спортските терени (концесија, закуп, итн) Изградба на тематско забавен парк за децата и младите (радовишки –дизниленд) ЈПП
ВРЕДНОСТ:
СПОРТСКО-РЕКРЕАТИВНА ИНФРАСТРУКТУРА
ФУКНЦИЈА:
ПАТЕКИ ЗА СПОРТ И РЕКРЕАЦИЈА
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА: ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
Зголемување на бројот на граѓани кои се рекреираат со велосипед, ролери и скејтборд Мал број на обележани и функционални патеки за рекреација Децата играат на небезбедни и несоодветни локации (на улици и патишта); Возење велосипеди, ролери, скејтборди, трчање итн.по несоодветни локации Само обележана велосипедска патека по булеварот „Александар Македонски“ ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ! ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Загадување на Загрозување на Потреба од животната средина во безбедноста на дополнителни текот на нивна изградба сообраќајот; инвестиции за и реконструкција; реконструкција на Неорганизирано веќе постоечките Создавање на градежен користење на патеки; шут и отпад слободното време на децата и младите; Инвестиции за изградба на нови патеки; Нарушено здравје и појава на Потреба од деформитети кај дополнителни децата и младите; инвестиции за реконструкција на Зголемување на несоодветната агресивноста на хоризонтална и децата и младите вертикална (асоцијализација); сигнализација; Појава на Спречување на малолетничка локалниот развој на делинквенција; заедницата. Негативни спортски успеси и резултати; Незадоволни граѓани;
64
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Необележани и неуредени патеки за спортски активности и рекреација
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
Лошо менаџирање со рекреативните локации; Узурпација на локациите предвидени за рекреација од страна на несовесни граѓани; Лошо управување со јавни финансиски средства; Недоволна посветеност на надлежните институции; Недостиг на финансиски средства; Лоша економска состојба на ЕЛС; Нетранспарентност на јавните институции; Недостиг на финансиски средства; Недоволен број на граѓански иницијативи; Лошо урбанистичко планирање; Ниска свест на локалното население за спортски активности и рекреација (пасивност и незаинтересираност за физичка активност); Навики на живеење на локалното население Недоволна посветеност од страна на граѓаните; Општествена одговорност и корпоративна одговорност ( недостиг на спонзорства). Ниска свест на граѓаните (родители) за потреба од „маалски“ рекреативни локации; ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Агенција за спорт и млади; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор. Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Реконструкција и оплеменување на постојните патеки и локации за рекреација
4
4
4
12
Изградба на нови патеки за велосипедизам, скејтборд и др.
4
4
4
12
Активно вклучување на активните спортски згруженија и клубови во одржувањето на патеките и локациите (волонтирање, концесија, закуп, итн)
4
4
4
12
6.6.
ЈАВНА ЧИСТОТА
ВРЕДНОСТ:
ОДРЖУВАЊЕ НА ЈАВНИ ПОВРШИНИ
ФУКНЦИЈА:
ЧИСТЕЊЕ НА ЈАВНИ ПОВРШИНИ
65
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Нередовно чистење на јавните површини
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ:
Појава на локални ѓубришта, нечисти патишта и улици Јавните површини од централното градско подрачје на Радовиш се чистат организирано ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Лоша јавна Нередовно Потреба од дополнителни хигиена; собирање инвестиции за обнова на (несобирање) возниот парк на ЈКП; Лош визуелен на отпад од изглед на јавните Замена на старите страна на поврпини; оштетени и руинирани комуналното канти за ѓубре со нови; Нарушување на претпријатие; безбедноста во Потреба од инвестиции за Лоши сообраќајот; поставување на контењери хигиенски на соодветни места; Загадување на услови за воздухот; Потреба од дополнителни живеење, а нвестиции за приклучок на Запушување на посебно кај канализациона мрежа; атмосферската граѓаните кои Намален проток на канализација; живеат во цевководите (потребно е Оптеретување на неурбанизир изградба на нови канализационата аните места; атмосферски канализации мрежа; Неизградена паралелно со фекалните); Зголемување на патна и Потреба од дополнителни отпад; улична инвестиции за собирање и Зголемување на инфраструкту третирање на отпадните количините на ра. води; отпадни води; Потреба од големи Нерационално инвестиции за трошење на водата депонирање, складирање и за пиење за рециклирање на отпад, чистење на јавните согласно стандардите. површини
ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Неспроведување на закон за јавна чистота во општина Радовиш
ПРИЧИНИТЕЛИ:
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Неспроведување на законската легислатива за јавна чистота; Ниска свест за јавна хигиена – неодговорни граѓани (поединци) кои оставаат отпад на несоодветни места; Навики на живеење на населението; Недоволен број на граѓански иницијативи; Зголемување на број на жители, домаќинства и индустриски капацитети; Користење на водата за пиење за одржување на јавна чистота и наводнување на јавни зелени површини. ЕЛС како локална власт; Граѓаните на општина Радовиш; Министерство за животна средина и просторно планирање, подрачна единица Радовиш; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор;
66
Подигање на јавната свест на граѓаните на општина Радовиш за јавна чистота
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
3
4
4
11
4
3
1
8
4
3
4
11
Склучување на договор за подигање на отпад со ЈКП Плаваја
4
4
4
12
Воспоставување на мрежа за собирање на отпад
4
3
4
11
Измена и „контрола“ на ДУП ( за одредување на број на зелени површини) Одредување на општински буџетски средства за помагање и подобрување на механизмот за одржување на зелени површини
ВРЕДНОСТ:
ОДРЖУВАЊЕ НА ЈАВНИ ПОВРШИНИ
ФУКНЦИЈА:
МИЕЊЕ НА ЈАВНИ ПОВРШИНИ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Неорганизирано и нередовно миење на јавните површини
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ:
Присуство на кал и земја по уиците, фекален отпад од добито. Јавните површини на централното градско подрачје на Радовиш се мијат понекогаш. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Лоша јавна Лоши Потреба од инвестивии за хигиена; хигиенски изградба на пречистителна услови за станица; Лош визуелен живеење; изглед на Потреба од дополнителни површините; Незадоволст инвестиции за обновување во и револт на возниот парк на ЈКП; Запушување на кај граѓаните. Потреба од инвестиции за фекалните и атмосферските поставување на хидранти канализации; на соодветни места; Потребни инвестиции за Оптеретување на решавање на техничката канализационата вода потребна за мрежа; одржување и миење на Зголемување на јавните површини; количините на Потреба од дополнителни отпадни води; инвестиции за приклучоци Нерационално на канализациона мрежа; користење на Потреба од дополнителни водата за пиење за инвестиции за собирање и миење на јавните третирање на отпадните површини. води;
ЕФЕКТИ:
67
Оптеретување на
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 водоводната и канализационата мрежа. Нередовно миење и нередовно одржување на јавните површини
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Навики на живеење на населението. Користење на водата за пиење за одржување на јавна чистота и наводнување на јавни зелени површини; Ниска свест и нерационално користење на водата за пиење – како стил на живеење на локалното население; Нерационално користење на водата за пиење - користењето на водата за пиење како вода за наводување на дворни и земојделски површини (бавчи и ниви); Неспроведување на законската легислатива. Граѓаните на општина Радовиш; ЕЛС како локална власт; ЈКП Плаваја; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор.
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
Недостик на финансиски средства (лошо менаџирање на јавните средства) и инвестиции; Недоволен број на граѓански иницијативи; Недоволна посветеност на надлежните институции; Ниска свест за јавна хигиена-неодговорни граѓани (поединци) кои оставаат отпад на несоодветн места; Дотраена техничка опременост на ЈКП за миење на улиците и јавните површини;
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Зголемување на опсегот и фрекфенција на улици кои се чистат во програмот за работа на јавното претпријатие
4
4
4
12
Зголемување на бројот на хидранти и изнаоѓање начин за користење на техичка вода за одржување на зелената површина и јавна чистота
3
3
3
9
Сугестија до јавмото претпријатие да набават „тојфор“ тоалети
4
4
4
12
Проширување на програмата на јавното претпријатие за подобрување на хигиената
4
4
4
12
ВРЕДНОСТ: ФУКНЦИЈА:
ОДРЖУВАЊЕ НА ЈАВНИ ПОВРШИНИ ОДРЖУВАЊЕ НА ЈАВНА ЧИСТОТА И ЗАШТИТА ОД ПОЖАР
68
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА: ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
Користење на водата за пиење за одржување на јавна чистота и наводнување на јавни површини; Водата за пиење се користи за заштита од пожари Немање на јавни хидранти со технолошка вода ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА Намалување на количината на вода за пиење; Лоша јавна хигиена; Лош визуелен изглед на површините; Запушување на фекалните и атмосферските канализации;
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
ПРИЧИНИТЕЛИ:
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Оптеретување на канализационата мрежа; Зголемување на количините на отпадни води; Нерационално користење на водата за пиење за миење на јавните површини.
СОЦИЈАЛНО ВЛИЈАНИЕ Незадоволст во и револт кај граѓаните поради неажурноста и неспремност а на противпожар ната служба
ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ
Потреба од инвестиции за изградба на мрежа со технолошка вода; Потреба од инвестиции за поставување на хидранти со технолошка вода на соодветни места; Потреба на граѓаните за купување на „пакувана“ вода за пиење, поради недостаток на вода за пиење а особено во летниот период; Потреба од дополнителни инвестиции за обнова на возниот парк на ЈКП; Потреба од дополнителни инвестиции за обнова на возниот парк на противпожарните возила и техничката опрема
Непостоење на мрежа за техничка вода за наводнување и јавна чистота
Недостаток од граѓански иницијативи; Непосветеност на ЈКП; Недостик на финансиски средства (лошо менаџирање на јавните средства) и инвестиции; Неинвестирање во водоводната мрежа од страна на надлежните институции Недоволна посветеност на надлежните институции. Граѓаните на општина Радовиш; ЕЛС како локална власт; ЈКП Плаваја; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор.
69
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Подигање на јавната свест кај граѓаните за одржување на јавната чистота и заштита од пожар
3
3
3
9
Изградба на мрежа со технолошка вода
4
4
4
12
Поставување на хидранти со технолочка вода на соодветни места
4
4
4
12
ВРЕДНОСТ:
ХИГИЕНА ВО ЈАВНИ ОБЈЕКТИ
ФУКНЦИЈА:
ОДРЖУВАЊЕ НА ПРОСТОРИИ НА ЈАВНИ ОБЈЕКТИ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Неорганизирано и нередовно одржување на просториите на јавните објекти
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
Стар и дотраен ентериер и инвентар; Разрушени и немолерисани ѕидови; Уништени и дотраени подови. Редовно хигиенско одржување на дел од јавните објекти на град Радовиш. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Лоши хигиенски Незадоволст Потреба од дополнителни работни услови; во и револт инвестиции за кај реконструкција на Лош визуелен вработените објектите; изглед и услови за и граѓаните. престој и посета на Потреба од дополнителни објектите; инвестиции за тековно одржување на објектите; Појава на инсекти и глодари итн; Потреба од дополнителни инвестиции за повремена Загадување на промена на ентериерот и воздухот. инвентарот; Зголемување на Потреба од дополнителни отпад; инвестиции за Зголемување на приспособување на количините на објектите според отпадни води. стандардите за градба (намалување на архитеконските бариери);
70
Потребни инвестиции за градење на објекти според стандардите за градба;
Градење на објекти без
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 планови за градба. Неодржување на хигиена во објектите од јавен интерес
Навики на живеење на населението.
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
ЕЛС како локална власт; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции;
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Слаб финансиски капацитет на локалните бизнис компании;
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Ниска свест на управителите и вработените во јавните објекти; Недостик на финансиски средства (лошо менаџирање на јавните средства) и инвестиции; Недоволен број на граѓански иницијативи; Недоволен капацитет на надлежните институции за спроведување на законските обврски; Слаба ажурност на надлежните институции;
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Редовно хигиенско одржување на просториите во јавните објекти
4
3
3
10
Набавка на соодветна опрема за одржување на хигиената во просториите на јавните објекти
4
4
4
12
4
2
2
8
4
2
4
10
4
4
4
12
Исполнување на стандардите за одржување на хигиената во просториите на јавните објекти Придржување на куќниот ред на јавниот објект од страна на вработените и посетителите за хигиената во јавните објекти Подигање на јавната свест на вработените и посетителите за одржување на хигиената во просториите на јавните објекти
ВРЕДНОСТ: ФУКНЦИЈА: ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА: ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
ХИГИЕНА НА ЈАВНИ ОБЈЕКТИ ОДРЖУВАЊЕ НА САНИТАРНИ ЈАЗЛИ Лоша хигиена и нереновирани санитарни јазли во јавните објекти; Нема јавни градски тоалети. Стари и дотраени санитарни јазли; Во одредени јавни објекти нема санитарни јазли, се користат полски тоалети. Во ново изградените јавни објекти санитарните јазли се во добра состојба и редовно се одржуваат; Во некој јавни објекти е извршена реконструкција на санитарните јазли. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ
71
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Зголемување на количините на отпадни води;
Користење на водата за пиење за чистење и одржување на санитарните јазли.
Потреба од дополнтелни инвесиции за реконструкција на санитарните јазли; Инвестиции за поставување на јавни градски тоалети; Потреба од дополнителни инвестиции за обнова на цевководите на канализационата мрежа; Инвестиции за изградба на нова канализациона мрежа
Неодржување на санитарните јазли
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Редовно хигиенско одржување на санитарните јазли
4
72
4
4
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Ниска свест на управителите и вработените во јавните објекти; Недостиг на финансиски средства (лошо менаџирање со јавните средства) и инвестиции; Недоволен број на граѓански иницијативи; Ниска свест на граѓаните-посетители на јавните објекти; Недостиг на финансиски средства за примена на стандардите (лоша економска состојба на јавните објекти); Пропусти во надзорот од страна на надлежните институции; Недоволен капацитет на надлежните институции за спроведување на законските обврски за животна средина; Изградба на објекти надвор од стандардите за градба. ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Вработените во јавните објекти; Секторот за урбанизам и просторно планирање; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции;
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Незадоволст во и револт кај граѓаните
Влијае врз запушување на канализационата мрежа;
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Лоши хигиенски работни услови; Услови за појава на инсекти, глодари итн.; Услови за појава на епидемии и блести;
12
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 Набавка на соодветна опрема за одржување на хигиената во санитарните јазли Исполнување на стандардите за јавна чистота и одржување на санитарните јазли Подигање на јавната свест на вработените и посетителите за одржување на хигиената во тоалетите
73
3
4
4
11
4
2
3
9
3
2
3
8
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
6.7.
УПРАВУВАЊЕ СО ОТПАД
ВРЕДНОСТ:
СЕЛЕКТИРАЊЕ НА ОТПАД
ФУКНЦИЈА:
НАМАЛУВАЊЕ НА КОЛИЧИНИТЕ НА ОТПАД ( ПРИМАРЕН ТРЕТМАН)
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Собирање на отпад без примарна селекција на отпадот
ПОКАЗАТЕЛИ:
Големи количини на отпад и високи трошоци за собирање на отпад Самоиницијативно селектирање од страна на откупувачи на старо железо, хартија, пластика и стари предмети кои помагаат во процесот на селектирање на отпад ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Живеење на Зголемување на Потребни инвестиции граѓаните во количините на за набавување на загадена отпад од техничка опрема и околина; домаќинствата, возила за собирање и Незадоволст јавните и селектирање на отпад; во и револт комерцијалните Потреба од кај граѓаните; објекти; дополнителни Појава на Загадување на инвестиции за набавка разни воздухот; на канти за инфекции и селектирање на отпад Услови за болести; на соодветн места; појавување на Самоиниција разни инфекции и Потреба од тивно болести; дополнителни собирање на инвестиции за набавка Лош визуелен отпад. на канти за изглед; селектирање на отпад Поради пред јавни институции неселектирањето и и објекти, и пред несоодветно домаќинствата; депонирање и Самоиницијативно третирање на собирање на отпад. отпадот доаѓа до загадување на почвата и подземните води; Поради фрлање на отпадот на несоодветни места доаѓа и до загадување на земјоделските производи; Со навремено подигање и селектирање на
ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
74
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 отпадот се намалува загадувањето на животната средина. Нема примарна селекција на отпад
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
Навики на живеење на локалното население. ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Министерство за животна средина и просторно планирање, подрачна единица Радовиш; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции;
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Непостоење на систем за примарна селекција; Немање капацитет и технички ресурси на надлежните институции; Недостиг на финансиски средства (лошо менаџирање со јавните средства) и инвестиции за примарна селекција; Недоволен број на граѓански иницијативи за селктирање на отпадот; Неспроведување на законската легислатива за управување со отпад на локално ниво; Неинформираност и неедуцираност на локаното население за стандардите при селектирање на отпад;
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Поставување на соодветни контењери за селектирање на отпадот
4
4
4
12
Подигање на јавната свест за важноста на селектирањето на отпадот
4
4
4
12
Измена и дополнување на акциониот план (изработка на општински план за управување со отпад)
4
4
4
12
ВРЕДНОСТ:
СОБИРАЊЕ НА ОТПАД
ФУКНЦИЈА:
ПОДИГАЊЕ И ТРАНСПОРТ НА ОТПАДОТ
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Нецелосно и ненавремено собирање на отпад на територијата на општина Радовиш
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ:
Големи количини на отпад и високи тошоци за собирање на отпад Собирање на отпадот само на територијата на град Радовиш ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Незадоволни Појава на диви Дополнителни и депонии (ѓубришта) инвестиции за
ЕФЕКТИ:
75
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Проширување и воспоставување мрежа за собирање на отпад по сите населени места
76
4
2
3
ВКУПНО
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Непостоење на примарна селекција на отпадот; Недоволна техничка подготвеност на ЈКП за да одговори на потребите за собирање на отпад; Недоволна посветеност на надлежните институции; Лошо менаџирање со јавните финансиски средства; Неодговорни граѓани (поединци) кои оставаат отпад не несоодветни места; Недоволен број на иницијативи од страна на граѓаните; Незаинтересираност од страна на комуналното претпријатие; Навики на живеење на локалното население; Недоволна посветеност на надлежните институции. ЕЛС како локална власт; Граѓаните; ЈКП „Плајава“ Министерство за животна средина и просторно планирање, подрачна единица Радовиш; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор;
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
во населените револтирани обновување на места; граѓани; возниот парк на ЈКП; Живеење на Незадоволни Инвестиции за граѓаните во граѓани; купување на техничка загадена опрема; Непријатна околина; миризба; Услови за Лош визуелен појава на изглед на; болести и Услови за појава на инфекции; инфекции и болести; Со навремено подигање и правилен транспорт на отпадот се намалува загадувањето на животната средина. Неквалитетно и неорганизирано подигање и транспорт на отпад од сите населени места во општина Радовиш
9
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 Зголемување на бројот на лица вработени во јавното претпријатие непоседни извршители во собирањето на сметот
4
3
4
11
3
3
3
9
3
3
3
9
Примена на законските прописи
4
3
4
11
Определување на локација за инертен (градежен) отпад
4
4
4
12
Зголемување на возен парк, набавка на нова механизација за собирање на сметот Одржување на трибина, изготвување на флаери и медиумска кампања за подигање на јавната свест за хигиена кај граѓаните
ВРЕДНОСТ:
ПРЕРАБОТКА НА ОТПАД
ФУКНЦИЈА:
ТРЕТМАН И РЕЦИКЛИРАЊЕ НА ОТПАД
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Депонирање на отпад без претходна преработка
ПОКАЗАТЕЛИ:
Големи количини на отпад во градската депонија Постојат само две компании кои вршат рециклажа на хартија и пластика (кои увезуваат суровини – отпад) ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Незадоволст Огромни количини Дополнителни во кај на различен отпад инвестиции за граѓаните; кои се депонираат надминување на во градската проблемот со дивите Лоши навики депонија депонии; кај младата (ѓубриште); Дополнителни популација. Лош визуелен инвестиции за ефект; техничка опрема и зголемување на Загадување на возниот парк; почваата од несодветното Инвестиции за фрлање на поставување на отпадот. поголем број на контењери и канти за отпад.
ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Нема преработка и третман на собраниот отпад Непостоење на систем за преработка (третман на отпад); Непостоење на инфраструктура и техничка подготвеност за преработка на отпад; Недостиг на финансиски средства и инвестиции во третман на отпад; Неспроведување на законската легислатива; Недоволна посветеност на надлежните институции; Недоволен број на иницијативи од страна на граѓаните; Незаинтересираност од страна на комуналното претпријатие; Навики на живеење на локалното население; ЕЛС како локална власт;
ПРИЧИНИТЕЛИ:
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
77
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Измена и „контрола“ на ДУП (за одредување на бројот на зелени површини Одредување на општински буџетски средства на механизмот за одржување на зелените површини;
ВРЕДНОСТ:
ВКУПНО
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
Граѓаните; ЈКП „Плајава“ ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор;
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
4
4
4
12
3
4
4
11
ДЕПОНИРАЊЕ НА ОТПАД
ФУКНЦИЈА:
ОТСТРАНУВАЊЕ НА ОТПАД
ТРЕНДОВИ/ТЕНДЕНЦИЈА:
Депонирање на отпад на несоодветно, нестандардизирана и небезбедна локација
ПОКАЗАТЕЛИ: ИСКЛУЧОЦИ: ЕФЕКТИ:
Големи количини на разновиден неселектиран и непреработен отпад во градската депонија Иницијатива за основање на регионална депонија во југо-источен плански регион со која се предвидува дислокација и ремедијација на веќе постоечката градска депонија ВЛИЈАНИЕ ВРЗ СОЦИЈАЛНО ЕКОНОМСКО ВЛИЈАНИЕ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВЛИЈАНИЕ Можност за Загрозување на Потреба од создавање на животната средина инвестиции за набавка услови за (еколошка „жешка“ на нови возила за појава на точка); собирање и заразни депонирање на отпад; Лош визуелен болести ефект; Иневстирање во предизвикани избнаоѓање на Неправилно од соодветна локација за собирање и несоодветно депонирање на депонирање на депонирање отпадот; отпад на отпад, а Потреба од посебно кај инвестиции за помладата набавување на популација техничка опрема (пр.заразни болести од медицински отпад) и др.
78
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ЗАСЕГНАТИ СТРАНИ:
МОЖНОСТИ / МЕРКИ
ВКУПНО
Неспроведување на националниот план за управување со отпад; Недостиг на „тешки“ инвестиции за управување со отпад; Немање на капацитет на надлежните институции за градење на регионален систем за управување со отпад; Навики на живеење на локалното население. ЕЛС како локална власт; Граѓаните; Министерството за животна средина и просторно планирање, подрачна единица Радовиш; Банки заради обезбедување на кредитни линии за инвестиции; ЗГ застапници на граѓанските интереси; Бизнис сектор.
Изводливост (4 - лесно 1- тешко)
Ризик (1 - висок ризик 4 - низок ризик)
ПРИЧИНИТЕЛИ:
Нема стандардизирана депонија за отстранување на отпад
Итност (1-не итно 4 - многу итно)
ГЛАВЕН ПРОБЛЕМ:
Спроведување на законската легислатива
4
4
4
12
Подигање на јавната свест кај граѓаните за соодветно и безбедно отстранување на отпад
4
4
4
12
Зголоемување на бројот на вработените во ЈКП за соодветно, правилно и безбедно собирање и депонирање на отпад
3
2
3
8
79
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
9. АКЦИОНЕН ПЛАН НА ЗЕЛЕНАТА АГЕНДА
80
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
9.1.
АКЦИОНЕН ПЛАН – ВОДНИ РЕСУРСИ
ВРЕДНОСТ 1:
РЕКИ И ИЗВОРИ
ФУНКЦИЈА 1 :
СНАБДУВАЊЕ СО ВОДА ЗА ПИЕЊЕ
ТРЕНД:
Зголемување на потребите на вода за пиење
ПРОБЛЕМ:
Нередовно водоснабдување до сите водокорисници
ЦЕЛ:
1.1. Подобрување на водоснабдувањето во Општина Радовиш Мерка
1.1.1. Донесување на локална стратегија за инвестиции во водоснабдувањет о и одржливо управување со системот за водоснабдување
Активности
Индикатор
Одговорни
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш,
Анализа на состојбата со потрошувачката на вода за пиење и потребите за вода за пиење; водоснабдиделната мрежа и загубите на вода за пиење во системот; Проценка на решенијата и техничките средства обезбедување на доволни количини на вода за пиење и потребни финансиски средства за инвестиции во водоснабдувањето Изготвување на акционен план за инвестиции во водоснабдувањето
Изготвен извештај
ЕЛС , ЈКП Консултанска фирма или ЗГ
Изготвена студија
ЕЛС, ЈКП, Консултанска фирма
Буџет на Општина Радовиш, или Влада на РМ
Акционен план
ЕЛС, ЗГ, ЈКП
Презентирање и промовирање на акционен план за инвестиции во водоснабдувањето Техничка документација, проектирање и планирање на Реконструкција и правилно димензионирање и стандардизирање во склад со потребите на граѓаните;
Спроведени јавни расправи Изработени предлог проекти,
ЕЛС , ЈКП и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш или Влада на РМ Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП
ЕЛС, ЈКП, Консултанска фирма
81
Буџет на Општина Радовиш, Влада на РМ
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 -
Намалување на загубите на вода од водоснабдителниот систем; Изградба на нови водоснабдителни мрежи; Тековно одржување на водоводните мрежи; Изготвување на годишни програми за инвестиции во водоснабдувањето преку активно учество на јавноста во донесувањето на одлуките Реализација на годишни програми за инвестиции во водоснабдувањето
1.1.2
Зајакнувањ е на капацитетот на локалното ЈКП за управување со инвестиции те во водоснабду вањето
Подобрување на системот за контрола, потрошувачка и наплата на услуги за водоснабдување;
Катастар наподземна инсталација на водоводни мрежи Ревизија и дополнување на бизнис планот на ЈКП за управување со водоснабдувањето Управување со човечките ресурси Управување со информации и транспарентност во работењето на ЈКП Стандардизирање на работата на ЈКП
Изготвени и усвоени годишни програми Извештај од спроведување на годишните програми и проекти
ЕЛС , ЈКП
Буџет на Општина Радовиш,
ЈКП и Совет на Општина Радовиш, учество на ЗГ и граѓани
Работилници, обуки, планирање, план за ефикасност и ефективност; Изготвен катастарски план Изготвен бизнис план на ЈКП Изготвен план на човечки ресурси Веб-страна на ЈКП, Јавен извештај за работата Систем на ISO 9001 и ISO 14 000
ЕЛС, ЈКП, консултански фирми
Буџет на Општина Радовиш, ЈКП, МЖСПП, МТВ, Влада на РМ, ЕБРД, Светска Банка, KFW Банка и други донатори ИПА компоненти, Буџет на ЈКП, Буџет на Општина Радовиш
ЈКП, консултански фирми ЈКП, консултански фирми ЈКП, консултански фирми ЈКП, консултански фирми
ИПА компоненти, Буџет на ЈКП, Буџет на Општина Радовиш ИПА компоненти, Буџет на ЈКП, Буџет на Општина Радовиш ИПА компоненти, Буџет на ЈКП, Буџет на Општина Радовиш ИПА компоненти, Буџет на ЈКП, Буџет на Општина Радовиш
ЈКП, консултански фирми
ИПА компоненти, Буџет на ЈКП, Буџет на Општина Радовиш
82
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 1.1.3
1.1.4
1.1.5
1.1.6
Подигање на јавната свест за рационална употреба на водата и заштита на водните ресурси на територија на Општина Радовиш Евиденција и контрола постоечките бунари и стандарди за идни бушења за вода
Развивање на кампања и настани за подигање на јавната свест на локалното население за рационално користење на водата за пиење и заштита на водните ресурси
Извештај од спроведување на кампањата, видеоспотови, летоци, плакати
ЗГ, ЕЛС, ЈКП
Буџет на Општина, Буџет на РМ, странски донатори
Анализа и попис на постојните бунари за експлоатација на подземните води
Извештај од пописот
ЗГ, ЕЛС ЈКП
Буџет на Општина Радовиш, Министерство за животна средина Буџет на Општина Радовиш, средства од ЈКП
Алтернатив ни извори за водоснабду вање во Општина Радовиш Изградба на акумулации за водоснабду вање и наводнува ње
Студија за можноста за собирање на атмосферските води и користење за наводнување Развивање на демонстративни проекти за собирање на атмосферските води
Извештај од студијата
ЕЛС, ЗГ
Буџет на РМ, Буџет на Општина Радовиш
Извештај од спроведени проекти
ЗГ
Буџет на РМ, Буџет на Општина Радовиш
Подготовка на студија за изградба на повеќе наменска акумулација на градот Радовиш (водоснабдување, наводнување, технолошка вода, заштита од поплави) Подготовка на техничка (проект) документација за изградба на повеќе наменска акумулација на градот Радовиш Подготовка на техничка (проект) документација за изградба на миниакумилации на територијата на
Извештај од изготвената студија
ЕЛС
Буџет на РМ, Буџет на Општина Радовиш
Формирање и водење на локален регистар на бунари на територијата на Општина Радовиш
Изготвена техничка документација
Буџет на РМ, Буџет на Општина Радовиш
Изготвена техничка документација
Буџет на РМ, Буџет на Општина Радовиш
83
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 Општина Радовиш
84
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВРЕДНОСТ:
РЕКИ И ИЗВОРИ
ФУНКЦИЈА:
СНАБДУВАЊЕ СО ВОДА ЗА ПИЕЊЕ
ТРЕНД:
Загрозување на квалитетот на водата за пиење
ПРОБЛЕМ:
2
ЦЕЛ:
Обезбедување на квалитетна вода за пиење Мерка
2.1 Зонска заштита на изворите
Техничка поддршка за соодветно “третирање“ на водата за пиење
Отстранување на постоечките азбесни цевки во водоводната мрежа
Нецелосно спроведување на стандардите и вредностите за квалитетна вода за пиење
Активности
Индикатор
Утврдување на границите на зоните на заштита на изворите Потготовка и реализација на проект за физичко обележување на зоните на заштита на изворите за водоснабдување Отстранување на евентуален отпад и превземање на активности за чистење на зоните на изворите за водоснабдување Подгигање на јавната свест за заштита на изворите за водоснабадување Потготовка на техничка документација за правилно третирање на водата за пиење Набавка и монтажа на опрема за правилно третирање на водата за пиење во резервоарите
Потготвен извештај Потготвен извештај од спроведување то на проектот Извештај од спроведените активности
ЈКП, ЕЛС
ЈКП
Буџет на Општина Радовиш, ЈКП
Летоци, информативни табли итн. Подготвен проект и повик за набавка Извештај од спроведен тендер и технички прием на опремата Изввештај од студијата
ЗГ и ЈКП
Буџет на Општина Радовиш, ЈКП
Подготовка на студија за состојбата со водоводната мрежа и количината на азбесни цевки во водоводната мрежа
Одговорни
ЈКП и ЗГ
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш, ЈКП Буџет на Општина Радовиш, ЈКП
Буџет на Општина Радовиш, ЈКП ЕЛС, ЈКП
Буџет на Општина Радовиш, ЈКП
ЕЛС, ЈКП
Буџет на Општина Радовиш, ЈКП
85
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 Подготовка на техничкофинансисиска докуемнтација за замена на постоечките азбесни цевки од водоводната мрежа Програма за финансирање на активностите за замена на азбесните цевки од водоводната мрежа Замена на постоечките азбесницевки од водоводната мрежа
Извештај од документација та
ЕЛС, ЈКП, консултантска фирма
Буџет на Општина Радовиш, ЈКП
Обезбедени финансиски средства Извештај од спроведување то
ЕЛС
Буџет на Општина Радовиш,
ЈКП или фирма изведувач
Буџет на Општина Радовиш, ЈКП, кредитни банки
ВРЕДНОСТ:
РЕКИ И ИЗВОРИ
ФУНКЦИЈА:
ЕКОСИСТЕМ (хабитат – живеалиште)
ТРЕНД:
Намалување на квалитетот и количините на вода во речните екосистеми
ПРОБЛЕМ:
Загадување на речните текови и нарушување на водниот биланс
ЦЕЛ:
Заштита на екосистемите во речните текови Мерка
Подигање на јавната свест и едукација на локалното население за намалување на загадувањето на речните текови
Систем за управување со отпадните води
Активности Организирање на локална кампања за заштита на природните водени еко-системи Организирање на трибини, работилници, обуки за зајакнување на капацитетот на граѓаните за намалување на влијанието врз водните екосистеми Подготовка на студија за количини на отпадни води, технички решенија и финансиска конструкција Изготвување на техничка документација за изградба на
Индикатор
Одговорни
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина, Буџет на МЖСПП и други донатори
Спроведена кампања, извештај од спроведување на кампањата Организирани настани, извештаи, записници,
ЗГ, ЕЛС
ЗГ, ЕЛС
Буџет на Општина, Буџет на МЖСПП и други донатори
Изготвена студија за управување со отпадни води Изготвени предлог
ЕЛС, консултантска фирма
Буџет на Општина, Буџет на МЖСПП и други донатори
ЕЛС, ЈКП и консултантски
Буџет на општина Радовиш,
86
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 пречистителни станици и управување со отпадните води Изготвување на техничка документација за собирање на отпадните води од сите населени места и поделба на атмосферска од фекална канализација Обезбедување на финансиски средства (инвестиции) за спроведување на проекти за управување со отпадните води Добивање на потребни дозволи за испуштање на отпадни води
Систем за управување со речните текови на територија на општина Радовиш
Уредување и регулирање на речни корита, водотеци и порои на територијата на општина Радовиш
Регистар на загадувачи на речните текови и водните еко-системи Основање на локално тело (Совет) за управување со речниот слив на Радовишка Река Приклучување кон иницијатива за основање на Регионално Тело (Совет) за управување со речниот слив на Радовишка Река (Река Струмица) Учество во развивање на акционен план за управување со речниот слив на Радовишка Река ( Река Струмица) Студија зачистење и уредување на водотеци, порои и ерозија во и вон населени места на територија на Општина Радовиш Развивање на акционен план за уредувњае на водотеци, порои и ерозија Изготвување на предлог проеки за чистење и уредување на водотеци,
проекти
фирми
Изготвени предлог проекти
ЕЛС, ЈКП и консултантски фирми
Потпишани договори и меморандуми за соработа Добиена дозвола на од МЖСПП Листа на загадувачи Потпишан меморандум за соработка со Општините и МЖСПП Потпишан меморандум за соработка со Општините и МЖСПП Изработен и усвоен план за управување Изготвена студија
ЕЛС
Изготвен и усвоен план Изготвени предлог
ЕЛС ЕЛС ЕЛС, ЗГ, МЖСПП
Европска Унија, Влада на Република Македонија, МЖСПП Буџет на Општина Буџет на Општина Радовиш Буџет на општина Радовиш Буџет на МЖСПП и Влада на Република Македонија
ЕЛС, МЖСПП
Буџет на МЖСПП, Влада на Република Македонија, Буџет на Општините во советот
ЕЛС, ЗГ, МЖСПП
Буџет на МЖСПП и Влада на Република Македонија Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП, МЗШВ
ЕЛС, ЗГ, ЈКП, Центар за управување со кризи ЕЛС, ЗГ, ЈКП, Центар за управување со кризи ЕЛС, ЗГ, ЈКП, Центар за
87
Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП, МЗШВ други донатори Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП,
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Контрола на загадување и наводнување и следење на протокот на речните текови
Заштита на речната флора и фауна
Проширување на системот за наводнување и обезбедување на технолошка вода
порои и ерозија,
проекти
управување со кризи ЕЛС
МЗШВ
Изготвување и спроведување на годишни програми за финансирање на активности за уредување на речни текови во и вон населени меси Техничка поддршка за обезбедување на услови за постојан проток на речните еко-системи Потготовка на техничка и финансиска документација (проекти) за обезбедување на еколошки минимум во речните корита Зајакнување на капацитетот на надлежните институции за контрола на загадувањето и протокот на речните текови Иницијативи и активности за порибување на речните еко-системи со автохтони локални видови на риби Активности за заштита и контрола на рибарството и рибниот фонд во реките Изработка на студија анализа за изводливост за проширување на системот за наводнување и обезбедување на мрежа за технилошка вода Подготовка на техничко-финансиска документација за проширување на хидросистемот за наводнување и обезбедување на технолошка вода Активности за обезбедување/прибирање на финансиски средства за реализирање на проекти за проширување на хидросистемот за наводнување и обезбедување на технолошка вода
Реализирани програми Изготвена студија
ЕЛС, МЖСПП
МЖСПП, Буџет на РМ, МЗШВ
Изготвени предлог проекти
ЕЛС, МЖСПП и консултантски фирми ЕЛС, МЖСПП, МЗШВ
Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП, МЗШВ
Спроведени активности за порибување Зајакнати контроли
ЗГ, ЕЛС МЗШВ
Изготвена студија
Водна Заедница, ЕЛС, МШЗВ, консултатнска фирма Водна Заедница, ЕЛС, МШЗВ
Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП, МЗШВ Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП, МЗШВ Буџет на Општина Радовиш, МЗШВ, приватен сектор
Организирани обуки, семинари и
Изготвени предлог проекти Потпишани договори, меморандуми за соработка
ЗГ, ЕЛС МЗШВ
Водна Заедница, ЕЛС, МШЗВ
88
Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП, МЗШВ
Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП, МЗШВ
Буџет на Општина Радовиш, МЗШВ, приватен сектор Буџет на Општина Радовиш, МЗШВ, приватен сектор, банки, кредитни линии, ЕБРД, Светска Банка итн.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
9.2.
АКЦИОНЕН ПЛАН – ПРИРОДНИ РЕСУРСИ
ВРЕДНОСТ:
ПЛАНИНСКИ И ПЕЈСАЖНИ ПРЕДЕЛИ
ФУНКЦИЈА:
Природни ресурси
ТРЕНД:
Нарушување на природни и пејсажните карактеристики на планинските предели
ПРОБЛЕМ:
Незаштитени планински и пејсажни предели
ЦЕЛ:
Промовирање, заштита и унапредување на планински и пејсажни предели Мерка
Активности
Урбанизирање на викенд населбите во планинските предели
Иницијатива за подготовка на урбанистички планови во викенд населбите и потенцијалните локации (населени места) за развој на туризам Изготвување на програма за урбанизирање на локации значајни за туризмот
Одлука од отпочнување на процесот
ЕЛС,
Усвоена програма
ЕЛС
Спроведување на програмата подготовка на техничко-финансиска документација за изготвување на урбанистички планови
Извештај од спроведување на програмата,
ЕЛС
Изготвување на урбанистички планови во планинските предели
Усвоени планови
ЕЛС
Контрола на градежните и земјоделските активности во планинските и пејсажни предели Изготвување на студија (анализа) на постојните патеки и можни нови
Извештаи, пријави
ЕЛС
Извештај од студијата
ЗГ, ЕЛС
Изградба и обележување на
Индикатор
Одговорни
89
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Сопственици на викендици и објекти во планинските предели Буџет на Општина, Сопственици на викендици и објекти во планинските предели Буџет на Општина, Сопственици на викендици и објекти во планинските предели Буџет на Општина, Сопственици на викендици и објекти во планинските предели Буџет на Општина, Буџет на Општина, Агенција за спорт и
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 патеки за спорт и рекреација во планинските предели
патеки во планинските и пејсажните предели за спорт и рекреација Изготвување на план за обележување на патеки на територија на Општина Радовиш Изработка на техничка документација (предлог проекти) за обележување и поставување на патеки за спорт и рекреација Спроведување на проекти за обележување и поставување на патеки за спорт и рекреација Промовирање на спортскиот туризам
Локален план за заштита и унапредување на планинските и пејсажно значајните предели
Подигање на јавната свест за правилно и одржливо управување со планинските предели и пејсажи
Анализа на постојните значајни планински и пејсажни предели на територијата на Општина Радовиш Изготвување на акционен план за заштита и унапредување на планинските и пејсажно значајните предели Развивање на предлог проекти и изготвување на програма за спроведување на акциониот план за заштита и унпаредување на планинските и пејсажно значајните места Спроверување на проектите и предлог програмата Изготвување на кампања за управување со планинските предели и пејсажи Организирање на трибини, работилници и обуки
млади, други донатори Буџет на Општина, Агенција за спорт и млади, други Буџет на Општина, Агенција за спорт и млади, други донатори Буџет на Општина, Агенција за спорт и млади, други донатори Буџет на Општина, АСМ, други донатори Буџет на Општина, МЖСПП, други донатори Буџет на Општина, МЖСПП, други донатори
Изготвен и усвоен план
ЗГ, ЕЛС
Изготвени проекти
ЗГ, ЕЛС
Извештаи за спроведени проекти
ЗГ, ЕЛС
Реализрана кампања Извештај од Анализата
ЗГ, ЕЛС
Усвоен акционен план
Совет на Општина
Предлог проекти и прелог програма
ЗГ, ЕЛС, Совет на Општина
Буџет на Општина, МЖСПП, други донатори
Извештаи од спроведени проекти Изготвен и спроведен проект Извештаи
ЗГ, ЕЛС
Буџет на Општина, МЖСПП, други донатори Буџет на Општината
ЗГ
ЗГ ЗГ
90
Буџет на Општина, МЖСПП, други донатори
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
ВРЕДНОСТ:
БИОДИВЕРЗИТЕТ
ФУНКЦИЈА:
Природни ресурси
ТРЕНД:
Намалување на бројот на растителни и животински видови
ПРОБЛЕМ:
Загрозување на биолошката разновидност
ЦЕЛ:
Заштита на анималните и растителни видови Мерка
Изготвување локален план за заштита на биодиверзитетот и природните вредности
Подигање на јавната свест и едукација за биодиверзитетот
Заштита и обележување на природните живеалишта на загрозените видови
Активности Изготвување на студија за биолошката разновидност на локално ниво Изготвување на локален план за заштита растителните и анималните видови Изготвување на годишни програми со предлог проекти за спроведување на локалниот план за заштита на растителните и анимални видови Спроведување на проекти за заштита Спроведување на кампања за подигање на јавната свест и едукација за биодиверзитето Организирање на јавни трибини, дебати, работилници, обуки и семинари на теми поврзани со биодиверзитетот Отпочнување на иницијативи за прогласување на заштита на природни живеалишта на специфични загрозени видови преку прогласување на заштитени подрачја
Индикатор Изготвена студија
Одговорни
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање МЖСПП, Буџет на општина
Изговен план
ЕЛС, ЗГ, научни институции ЗГ, ЕЛС
Усвоени програми
Совет на Општина
МЖСПП, Буџет на општина
Извештаи од проектите Ивештај од спроведување на кампања Извештај, записник од организирани настани Формирано координативн о тело и записници
Спроведувачи на проекти ЗГ
МЖСПП, Буџет на општина МЖСПП, Буџет на општина
ЗГ, ЕЛС
МЖСПП, Буџет на општина
ЗГ, ЕЛС, МЖСПП, Влада на РМ
Буџет на Општина, МЖСПП
91
МЖСПП, Буџет на општина
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Промоција на вредностите на традиционалните сорти, обнова и одгледување
Оддржливо управување со шумите и шумските ресурси
Организирање на состаноци, јавни дебати за заштитените подрачја
Записници, извештаи
ЗГ, ЕЛС, МЖСПП, Влада на РМ
Буџет на Општина, МЖСПП
Катастарско и физичко обележување на заштитените подррачја
Извештај
ЗГ ЗГ, ЕЛС, МЖСПП, Влада на РМ
Буџет на Општина, МЖСПП
Уредување на заштитените подрачја со содветна инфраструктура (прехранување на животните, патеки за туристи, видикоци за набљудување итн) Внесување на единки од постојаните загрозени видови, ,заштита и контрола Изготвување на бизнис план за управување со заштитените подрачја Изготвување и спроведување на годишни програми за заштита и управување со заштитени подрачја Организирање на кампања и едукативни настани за промовирање на традиционалните сорти на животни и растенија Студија и регистар на стари традиционални сорти на животни и растенија Демонстративни проекти за зачувување на старите сорти на животни и растенија Изготвување на студија за состојбата шумите и шумската ресурси на територија на Општина Радовиш Изготвување на локален акционен план за управување со шумите Развивање и спроведувае на проекти за управување со шумските ресурси
Подготвени и спроведени предлог проекти, извештаи Извештаи
ЗГ, ЕЛС
Буџет на Општина, МЖСПП
Управувачи на заштитени подрачја ЗГ, ЕЛС,
Буџет на Општина, ГЕФ ПМГ, МЖСПП, МЗШВ Буџет на Општина, МЖСПП Буџет на Општина, МЖСПП
Подготвен бизнис план Усвоени годишни програми Извештај и записници
ЗГ, Совет на Општина ЗГ, ЕЛС, МЗШВ
Буџет на Општина, ГЕФ ПМГ, МЖСПП, МЗШВ
Извештај
ЗГ, МЗШВ
Извештај
ЗГ, МЗШВ, ЕЛС, ЈП МШ
Буџет на Општина, ГЕФ ПМГ, МЖСПП, МЗШВ Буџет на Општина, ГЕФ ПМГ, МЖСПП, МЗШВ МЗШВ, други донатори
Усвоен план
Совет на Општина ЗГ, ЈП МШ
Извештаи
92
МЗШВ, други донатори МЗШВ, други донатори
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
9.3.
АКЦИОНЕН ПЛАН – КУЛТУРНО НАСЛЕДСТВО
ВРЕДНОСТ:
КУЛТУРНО-ИСТОРИСКИ ПРЕДМЕТИ, ДОБРА, ДИЈАЛЕКТ И ТОПОНИМИ
ФУНКЦИЈА:
ДВИЖНО И ДУХОВНО КУЛТУРНО-ИСТОРИСКО НАСЛЕДСТВО
ТРЕНД:
Намалување на вредноста на предметите, добра, дијалект и топоними
ПРОБЛЕМ:
Губење на колкетивниот локален идентитет и традиција
ЦЕЛ:
Заштита на културно-историските предмети, добра, дијалект и топоними Мерка
Активности
Индикатор
Одговорни
Локален план за заштита на културно-историски предмети, добра, дијалект и топоними
Анализа на состојбата на културноисториски предмети, добра, дијалект и топоними на територија на општина Радовиш. Изработка на Регистар на културноисториски предмети, добра, дијалект и топоними на територија на општина Радовиш. Проценка на решенијата и техничките и финансиски средства за заштита на културно-историски предмети, добра, дијалект и топоними на територија на општина Радовиш. Изготвување и промовирање на акционен план за заштита на на културно-историски предмети, добра, дијалект и топоними. Техничка документација, проектирање и планирање на заштитата на на културно-историски предмети, добра, дијалект и топоними.
Изготвен извештај
ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанска фирма или ЗГ
Изготвен регистар Изготвена студија
Акционен план
ЕЛС , Консултанска фирма или ЗГ
Изработени предлог проекти
ЕЛС и ЗГ
93
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. Буџет на Општина Радовиш или МКРМ.
Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. Буџет на Општина Радовиш,
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Подигање на јавната свест за заштита и значењето на културно-историски предмети, добра, дијалект и топоними
Основање на Локален општински музеј
Изготвување на годишни програми за спроведување на планот на заштита на културно-историски предмети, добра, дијалект и топоними.
Годишни програми
Подготовка, печатење и дистрибуција на информативен материјал за промоција на културноисториски предмети, добра, дијалект и топоними.
Брошури Флаери Збирки ЦД/ДВД Речник Карта Изготвени проекти, извештаи од активности Изготвен извештај
Организирање накампања и едукативни настани за граѓаните и колекционерите на културноисториски предмети и добра Анализа на состојбата на културноисториски предмети, добра, дијалект и топоними врз основа на податоците од регистарот. Формирање на збирки со археолошки, историски, уметнички, технички предмети , библиотечни и кинотечни добра и записи со фолклорни добра. Поставување на привремена заштита на културно-историски предмети, добра, дијалект и топоними. Подготовка на музејски материјал, техничка документација и проценка на потребни финансиски средства Презентирање и промовирање на документацијата за формирање на општински локален музеј. Избор на локација (објект) за локален општински музеј
Збирки
Совет на Општина Радовиш, учество на здруженија на граѓани и граѓани. ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС ,МКРМ, УЗКН
Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
Изготвен Елаборат за основање на музеј Јавни расправи
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Јавни расправи
Совет на Општина
Буџет на Општина Радовиш
94
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 Донесување на одлука за основање на локален општински музеј, раководство и орган за управување.
Решение за основање на Локален Општински Музеј
Изработка на локален автохтонен речник со зборови на Радовишки дијалект
Изработка на детална локална автохтона карта, речник и опис на топоними
Одлука
Совет на Општина Радовиш, учество на здруженија на граѓани и граѓани. МКРМ, УЗКН, ЕЛС, Совет на Општина Радовиш. Совет на Општина Радовиш, учество на здруженија на граѓани и граѓани. ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Прелдог текст на речник
ЕЛС и ЗГ
Јавни расправи
ЕЛС и ЗГ
Изготвен извештај
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори. Буџет на Општина Радовиш
Иницијатива
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Драфт карта Драфт речник
ЕЛС и ЗГ
Јавни расправи
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
Потпишано решение
Изготвување на годишни програми и отпочнување со работа на музејот
Годишна програма
Анализа на состојбата на Радовишкиот дијалект врз основа на податоците од регистарот. Изработка на локален автохтонен речник со зборови на Радовишки дијалект. Презентирање и промовирање на локален автохтонен речник со зборови на Радовишки дијалект. Анализа на состојбата на топонимите врз основа на податоците од регистарот. Иницијатива за изработка на детална локална автохтона карта,речник и опис на топоними. Изработка на детална локална автохтона карта, речник и опис на топоними. Презентирање и промовирање на детална локална автохтона карта, речник и опис на топоними.
Изготвен извештај
95
Буџет на Општина Радовиш Буџет на Општина Радовиш
Буџет на Општина Радовиш
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 ВРЕДНОСТ:
СТАРА АРХИТЕКТУРА
ФУНКЦИЈА:
НЕДВИЖНО КУЛТУРНО-ИСТОРИСКО НАСЛЕДСТВО
ТРЕНД:
Намалување на бројот на градби и примероци од старата архитектура
ПРОБЛЕМ:
Исчезнување на локалното архитектонско наследство
ЦЕЛ:
Заштита на старата архитектура Мерка
Локален план за заштита на старата архитектура
Активности
Индикатор
Одговорни
Анализа на состојбата на старата архитектура на територија на општина Радовиш
Изготвен извештај
Изработка на Регистар на старата архитектура на територија на општина Радовиш.
Изготвен регистар
Проценка на решенијата, техничките и финансиските средства за заштита на старата архитектура на територија на општина Радовиш.
Изготвена студија
ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанск а фирма или ЗГ ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанск а фирма или ЗГ ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанск а фирма или ЗГ ЕЛС , Консултанск а фирма или ЗГ ЕЛС и ЗГ
Изготвување на акционен план за заштита на старата архитектура.
Акционен план
Презентирање и промовирање на акционен план за заштита на старата архитектура. Техничка документација, проектирање и планирање на заштитата на старата архитектура. Изготвување на годишни програми за спроведување на планот на заштита на старата архитектура.
Јавни расправи Изработени предлог проекти
ЕЛС и ЗГ
Годишни програми
Совет на Општина Радовиш
96
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. Буџет на Општина Радовиш, Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 Подигање на јавната свест за значењето и заштита на старата архитектура
Реализација на информативни кампањи и едукативни локални работилници за граѓаните за старата архитектура. Подготовка, печатење и дистрибуција на информативен материјал информативни табли за промоција на старата архитектура.
ВРЕДНОСТ:
АРХЕОЛОШКИ ЛОКАЛИТЕТИ
ФУНКЦИЈА:
НЕДВИЖНО КУЛТУРНО-ИСТОРИСКО НАСЛЕДСТВО
ТРЕНД:
Анонимни, неистражени и непромовирани археолошки локалитети
ПРОБЛЕМ:
Оштетни архелошки локалитети
ЦЕЛ:
Заштита на археолошките локалитети Мерка
Локален план за заштита на археолошките локалитети.
Изготвен извештај
ЗГ
Брошура Карта Флаери ЦД/ДВД
ЕЛС и ЗГ
Активности
Индикатор
Одговорни
Анализа на состојбата на археолошките локалитети на територија на општина Радовиш
Изготвен извештај
Изработка на Регистар на археолошки локалитети на територија на општина Радовиш.
Изготвен регистар
Проценка на решенијата и техничките и финансиски средства за заштита на археолошки локалитети на територија на општина Радовиш.
Изготвена студија
ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанск а фирма или ЗГ ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанск а фирма или ЗГ ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанск а фирма или ЗГ ЕЛС , Консултанск а фирма или ЗГ
Изготвување на акционен план за заштита на археолошки локалитети.
Акционен план
97
Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш или МКРМ.
Буџет на Општина Радовиш или МКРМ.
Буџет на Општина Радовиш или МКРМ.
Буџет на Општина Радовиш или МКРМ.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 Презентирање и промовирање на акционен план за заштита на археолошки локалитети. Техничка документација, проектирање и планирање на заштитата на археолошките локалитети. Изготвување на годишни програми за спроведување на планот на заштита на археолошките локалитети. Подигање на јавната свест за значењето на археолошките локалитети, како и опасностите на кои се изложени и потребата од нивна заштита
Реализација на информативни и едукативни локални медиумски кампањи за промоција на археолошките локалитети. Подготовка, печатење и дистрибуција на информативен материјал за промоција на археолошките локалитети. Поставување на информативни и едукативни локални табли за одбележување на археолошките локалитети како културно наследство на општина Радовиш.
Јавни расправи
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш или МКРМ.
Изработени предлог проекти
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш,
Годишни програми
Совет на Општина Радовиш, учество на ЗГ
Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
Медиумски кампањи Брошура Карта Флаери ЦД/ДВД Изготвена иницијатива
98
Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
ЗГ
Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 ВРЕДНОСТ:
ЛОКАЛНИ НАСТАНИ И МАНИФЕСТАЦИИ
ФУНКЦИЈА:
ПРОМОВИРАЊЕ НА ЛОКАЛНИТЕ ВРЕДНОСТИ НА ЗАЕДНИЦАТА
ТРЕНД:
Намалување на препознатливите настани и манифестации
ПРОБЛЕМ:
Недоволна промовираност на локалните вредности на заедницата
ЦЕЛ:
Промоција на препознатливите настани и манифестации Мерка
Локален план за промоција на препознатливите настани и манифестации
Подигање на јавната свест за значењето на препознатливите настани и манифестации во промовирање на локалните вредности на
Активности
Индикатор
Одговорни
Анализа на состојбата за препознатливите настани и манифестации во општина Радовиш.
Изготвен извештај
Проценка на решенијата, техничките и потребни финансиски средства за промоција на препознатливите настани и манифестации. Изготвување на акционен план за промоција на препознатливите настани и манифестации. Техничка документација, проектирање и планирање за промоција на препознатливите настани и манифестации во општина Радовиш. Изготвување на годишни програми за спроведување на планот за промоција на препознатливите настани и манифестации во општина Радовиш. Подготовка, печатење и дистрибуција на информативен материјал за промоција на годишни настани и манифестации.
Изготвена студија
ЕЛС ,ЦКРадовиш,МК РМ, или ЗГ ЕЛС,ФА,СК и ЗГ
Реализација на информативни и едукативни локални медиумски кампањи за промоција на настани и манифестации.
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш Буџет на Општина Радовиш
Акционен план
ЕЛС,ФА,СК и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Изработени предлог проекти
ЕЛС,ФА,СК и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш или МКРМ.
Годишни програми
Совет на Општина Радовиш и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
Брошура Карта Флаери ЦД/ДВД Медиумски кампањи
99
Буџет на Општина Радовиш или МКРМ. ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш, МКРМ и други донатори.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 заедницата.
9.4.
АКЦИОНЕН ПЛАН – ОДРЖЛИВ ТУРИЗАМ
ВРЕДНОСТ:
ПРИРОДНИ ЛОКАЛИТЕТИ, СЕЛА, ХРАНА И КУЛТУРА
ФУНКЦИЈА:
Одржлив турзам
ТРЕНД:
Зголемена посета на природните локалитети и села Неорганизирана посета на природни подрачја Стихијно промовирање на локална храна и производи Намалување на спортските активности (планинарење, алпинизам, велосипедизам, традиционални спортски игри, спортски лов, риболов и рекреација); Намалување на бројот на културни настани; Неискористеност на потенцијалот за развој на турзмот Поттикнување и развој на туризмот во Општина Радовиш Активности Индикатор Одговорни Временска рамка Извори на финансирање 2011 2012 2013 2014 2015 Анализа на состојбата за развој на Изготвен ЕЛС ,МЕ, Буџет на Општина туризмот во Општина Радовиш извештај Консултанск Радовиш а фирма или ЗГ Проценка на решенијата, техничките и Изготвена ЕЛС,ФА,СК Буџет на Општина потребни финансиски средства за студија и ЗГ Радовиш развој на туризмот Изготвување на акционен план за развој Акционен план ЕЛС,ФА,СК Буџет на Општина на туризмот во Општина Радовиш. и ЗГ Радовиш Техничка документација, проектирање и Изработени ЕЛС,ФА,СК Буџет на Општина планирање за развој на туризмот предлог проекти и ЗГ Радовиш или МТВ. Изготвување на годишни програми за Годишни Совет на Буџет на Општина развој на туризмот во Општина програми Општина Радовиш, МТВ и Радовиш. Радовиш, други донатори. Изработка на Регистар за сместувачки Туристички ЕЛС, ЗГ Буџет на Општина капацитети и ресторанти инфо центар Консултанск Радовиш
ПРОБЛЕМ: ЦЕЛ: Мерка Локален план за развој на турзам
Туристичка инфраструктура
100
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Формирање на локален кластер за туризам и дејности од турзмот Вклучување во иницијатива за Регионален кластер за туризам Организирање на обуки за инвестиции во развој на туризмот (искористување на ИПА програми на ЕУ) Организирање на работилници и обуки за стандардизирање на услугите во туризмот Техничка документација (предлог проекти) за изградба на инфраструктура за туризам Спроведување на проекти за туристичка инфраструктура Туристичка понуда
Проценка на решенијата, техничките и потребни финансиски средства за туристичка понуда Подготовка, печатење и дистрибуција на информативен материјал Реализирани информативни и едукативни локални работилници за развој на туризмот за угостителските работници, туристичките агенции, мали и средни претпријатија и ЗГ. Изработка на традиционално мени на храна и пијалоци
Основан локален кластер Меморандум за соработка Извештаи, предлог проекти Извештаи предлог проекти Развиени предлог проекти Извештаи од спроведени проекти Извештај, студија Брошури, мапи
а фирма ЗГ и фирми
Консултантс ка фирма, ЗГ Консултантс ка фирма, ЗГ Консултантс ка фирма, ЗГ Бизнис сектор ЗГ, ЕЛС ЗГ, ЕЛС
Министерство за Економија, ГТЗ други Министерство за Економија, ГТЗ други МЗШВ, МиЕ, други донатори, МЗШВ, МиЕ, други донатори, Општина Радовиш, други донатори Приватни инвеститори, бизнис сектор Општина Радовиш, други донатори Општина Радовиш, други донатори МиЕ, ГТЗ, ЕУ и други донатори
Општина Радовиш, други донатори
Подигање на јавната свест за можностите на туристичкиот потенцијал и развој на туризмот
101
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
9.5.
АКЦИОНЕН ПЛАН – ПРОСТОРНО УРЕДУВАЊЕ
ВРЕДНОСТ:
ПРОСТОРНО ПЛАНИРАЊЕ И СТАНДАРДИ ЗА ГРАДБА
ФУНКЦИЈА: ТРЕНД: ПРОБЛЕМ: ЦЕЛ: Мерка
УРБАН РАЗВОЈ Зголемување на градбите на приватни куќи и бизнис објекти во град Радовиш Градење на објекти без дефинирани стандарди за градба Одржлив урбан развој во општина Радовиш Активности Индикатор Одговорни Временска рамка 2011 2012 2013 2014 Анализа на состојбата на Изготвен ЕЛС ,МТВ, урбанистичкиот развој во извештај Консултанска општина Радовиш. фирма или ЗГ Проценка на решенијата, техничките ЕЛС и ЗГ и финансиски средства за Изготвена инвестиции. студија Изготвување на акционен план за Акционен план ЕЛС и ЗГ инвестиции.
План за инвестиции во урбанистичкиот развој во Општина Радовиш
Изготвување на годишни програми за инвестиции. Реализација на годишни програми. Подигање на јавната свест за спроведување и употреба на урбанистички планови за градба на објекти
Анализа на состојбата за постоечките дивоградби Подготовка, печатење и дистрибуција на информативен материјал за подигање на јавната свест за употреба на урбанистичките планови за градба на објекти. Реализација на информативни и едукативни локални медиумски
Годишни програми
Совет на ЕЛС и ЗГ
Реализирани годишни програми Изготвен извештај
ЕЛС и ЗГ
Флаери Брошури
ЕЛС, Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС и ЗГ
Медиумска кампања
ЕЛС и ЗГ
102
2015
Можни извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш, Буџет на Општина Радовиш, МТВ и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, МТВ и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, МТВ и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, МТВ и други донатори. Буџет на Општина Радовиш и МТВ. Буџет на Општина Радовиш.
Буџет на Општина Радовиш
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Изградба , реконструкција и тековно одржување на патната мрежа
Јакнење на капацитетот на општинската администрација за изготвување на ДУПови и следење на спроведувањето на ДУП-овите
Квалитет на градби
кампањи за подигање на јавната свест за употреба на урбанистичките планови за градба на објекти. Анализа на состојбата со изградба, реконструкцијата и тековното одржување на патната мрежа. Иницијатива за прибирање на инвестиции за изградба, реконструкција и тековно одржување на патната мрежа. Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за инвестиции. Изготвување на акционен план за инвестиции. Презентирање и промоција на акциониот план пред јавноста. Изготвување на годишни програми за инвестиции. Реализација на годишни програми. Анализа на капацитетот на општинската администрација за изготвување на ДУП и следење и спороведување на ДУП-ови. Иницијатива за организирање и реализација на едукативни работилници за општинската администрација. Организирање и реализација на едукативни работилници, конференции за општинската администрација. Анализа на состојбата со квалитетот на градење на објекти во Општина Радовиш Зајакнување на контролата и ревизија на градбите
Изготвен извештај
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Иницијатива
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Изготвеена студија
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и МТВ.
Акционен план
ЕЛС и ЗГ
Јавни расправи Годишна програма Реализирана програма Изготвен извештај
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и МТВ. Буџет на Општина Радовиш и МЗ. Буџет на Општина Радовиш Буџет на Општина Радовиш Буџет на Општина Радовиш
Совет на ЕЛС и ЗГ ЕЛС и ЗГ ЕЛС и ЗГ
Инцијатива
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Работилници Конференции
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Извештај
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
103
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 Енергетска ефикасност на објектите и воведување на алтернативни извори на енергија
Студија за Енергетска ефикасност и обновливи извори на енергија на територијата на Општина Радовиш Изготвување на локален акционен план за енергетска ефикасност и обновливи извори на енергија во Општина Радовиш Развој на проекти за примена на методи и техники за енергетска ефикасност на објекти Регистар на јавни објекти опфатени со енергетската ефикасност Равивање на годишни програми за енергетска ефикасност
Изготвена студија
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Изготвен план
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Изготвени проекти
ЕЛС и ЗГ
Мие, ГЕФ ПМГ, ГТЗ и други донатори
Изготвен регистар Спроведени проекти
ЕЛС
Општина Радовиш
ЕЛС
Општина Радовиш
ВРЕДНОСТ:
ЈАВНИ ПОВРШИНИ
ФУНКЦИЈА: ТРЕНД: ПРОБЛЕМ: ЦЕЛ: Мерка
УРБАНО ЖИВЕЕЊЕ Недоволен број на јавни површини Неуредени јавни површини Одржливо управување со јавните површини Активности Индикатор
Уредување на јавните површини
Анализа на состојбата на јавните површини во општина Радовиш (паркови, шеталишта, тротоари итн.) План за уредување и разубавување на јавните површини Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за уредување на јавните површини Изработка на техничка документација за уредување на јавните површини.
Изготвен извештај
Одговорни
Активности
ЕЛС ,МТВ, Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС, ЗГ и граѓани
Јавна расправа
ЕЛС и ЗГ
Предлог проекти
ЕЛС, ЗГ и граѓани
104
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Можни извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш, Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП и други донатори.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Подигање на јавната свест за уредување одржување на јавните површини
Градење и реконструкција на фонтани,чешми споменички скулптури и целини
Локални стандарди за архитектонско уредување на форми и целини
Годишни програми за уредување на јавните површини
Реализирани проекти
ЕЛС и ЗГ
Подготовка, печатење и дистрибуција на информативен материјал за подигање на јавната свест. Реализација на информативни и едукативни локални медиумски кампањи за подигање на јавната свест. Анализа на состојбата на постоечки фонтани, чешми споменички скулптури и целини. Проценка на технички и финансиски средства за реализација на предлог проекти за реконструкција и градење на фонтани, чешми споменички скулптури и целини Објавување на повик за избор на најдобри решенија за реконструкција и градба Годишна програма за реконструкција и градба на фонтани, чешми споменички скулптури и целини
Изготвен извештај
ЕЛС и ЗГ
Медиумска кампања
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Изготвен извештај
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Извештај и предлог проекти
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Повик
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Програми
ЕЛС и ЗГ
Изготвен извештај
ЕЛС ,МТВ, Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш, Министерсво за култура Буџет на Општина Радовиш,
Анализа на состојбата со архитектонско уредување на форми и целини. Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за изработка на план за архитектонско уредување на форми и целини. Акционен план за архитектонско уредување на форми и целини. Изработка на годишни програми за архитектонско уредување на форми
Изготвена студија
Буџет на Општина Радовиш, МЖСПП и други донатори. Буџет на Општина Радовиш и МЖСПП.
Буџет на Општина Радовиш.
Акционен план
ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш
Годишни програми
Совет на ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш,
105
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 и целини. Изградба на плошдати и јавни површини за собир
Анализа на постојните локации за изградба на нов плоштад во Радовиш Подготовка на техничко-планска и финансиска конструкција за изведба на нов градски плоштад во Радовиш Избор на локација и избор на најдобро идејно решение за изведба на нов градски плоштад во Радовиш
Измени и дополнувања на урбанистички план Спроведување и изградба на градски плоштад
Подобрување на јавното осветлување во Општина Радовиш
Иницијативни за уредување на површини во населени места во Општина Радовиш Развивање на предлог проекти за уредудање на јавни површини во населени места Анализа на состојбата со осветлувањето на јавни површини и објекти Изготвување на катастар на осветлување на јавни површини во Општина Радовиш Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за реконструкција и подобрување на јавното осветлување преку употреба на енергетски ефикасни светилки
Извештај
ЗГ и ЕЛС
Буџет на Општина Радовиш,
Студија
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш,
Избор на локација и идејно решение (предлог проект) Одлука на Совет
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш,
ЕЛС
Буџет на Општина Радовиш,
Извештај од изградбата на плоштад Предлог Проекти
ЕЛС
Буџет на Општина Радовиш,
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш,
Предлог проекти
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш,
Изготвен извештај
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш.
Изговен катастар
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш.
ЕЛС, ЗГ и консултантска фирма
Буџет на Општина Радовиш.
Изготвена студија
106
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 Изготвување на идејни решенија за осветлување на јавни површини и објекти (предлог проекти) Подготовка на акционен план за реконструкција и обновување на осветлувањето на јавни површини и објекти Изготвување на годишна програма за инвестиции во јавното осветлување
Изготвени предлог проекти Акционен план
ЕЛС, ЗГ и консултантска фирма ЕЛС, ЗГ и консултантска фирма
Буџет на Општина Радовиш.
Спроведени предлог проекти
ЕЛС, ЗГ и консултантска фирма
Буџет на Општина Радовиш.
ВРЕДНОСТ:
СООБРАЌАЈНА ИНФРАСТРУКТУРА
ФУНКЦИЈА: ТРЕНД: ПРОБЛЕМ: ЦЕЛ: Мерка
ПРЕВОЗ И КОМУНИКАЦИЈА Неодржување и необновување на патната инфраструктура Лоша и дотраена патна инфраструктура Одржлива патна инфраструктура Активности Индикатор Одговорни
Одржување на патната инфраструктура
Анализа на состојбата со патната инфаструктура Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за изработка на план за одржување на патната инфраструктура. Подготовка на акционен план за одржување на патната инфраструктура. Изработка на годишни програми за одржување на патната инфраструктура. Реализација на годишни програми за одржување на патната инфраструктура.
Изготвен извештај Изготвена студија
ЕЛС ,МТВ, Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш.
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш, Буџет на Општина Радовиш.
Акционен план
ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш
Годишни програми
Совет на ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш,
Реализирани годишни програми
Совет на ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш, и други донатори.
107
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 Одржлив јавен транспорт
Обновување и поставување на хоризонтална и вертикална сигнализација, информативни табли и одбележување на улиците.
Анализа на состојбата со јавниот транспорт во Општина Радовиш
Извештај
ЕЛС и ЗГ
Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за изработка на план за инвестиции и организирање на јавниот транспорт Подготовка на акционен план за инвестиции и организирање на јавниот транспорт Изготвување на проекти за подобрување на јавниот транспорт и инфраструктура за јавен транспорт Формирање на кластер за јавен транспорт во Општина Радовиш
Студија
ЕЛС и ЗГ, консултанска фирма
Акционен план
ЕЛС и ЗГ, консултанска фирма ЕЛС и ЗГ, консултанска фирма ЕЛС и ЗГ,
Изготвени проекти Формиран кластер
Промовирање на јавниот транспорт во Општина Радовиш
Информативни материјали
ЕЛС и ЗГ,
Изработка на годишни програми за инвестиции и организирање на јавниот транспорт Анализа на состојбата со хоризонталната и вертикалната сигнализација, информативни табли и одбележување на улиците. Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за обновување на хоризонталната и вертикалната сигнализација, информативни табли и одбележување на улиците. Подготовка на акционен план за обновување на хоризонталната и вертикалната сигнализација, информативни табли и одбележување на улиците.
Годишни програми
ЕЛС
Изготвен извештај
ЕЛС , Консултанска фирма или ЗГ
Изготвена студија
Акционен план
108
Буџет на Општина Радовиш, и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, и други донатори. Буџет на Општина Радовиш и учесници во јавен транспорт Буџет на Општина Радовиш и учесници во јавен транспорт Буџет на Општина Радовиш и учесници во јавен транспорт Буџет на Општина Радовиш,
ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш.
ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 Изработка на проекти за обновување на хоризонталната и вертикалната сигнализација, инфромативни табли и обележување на улиците Изработка на годишни програми за хоризонталната и вертикалната сигнализација, информативни табли и одбележување на улиците.
Предлог проекти
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш,
Годишни програми
Совет на ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш,
ВРЕДНОСТ:
СПОРТСКО-РЕКРЕАТИВНА ИНФРАСТРУКТУРА
ФУНКЦИЈА: ТРЕНД: ПРОБЛЕМ: ЦЕЛ: Мерка
СПОРТСКИ ОБЈЕКТИ И ТЕРЕНИ Постоење на дотраени, необновени и несоодветни спортски објекти и терени Неодржано управување со спортските објекти и терени Одржливо управување со спортските објекти и терени Активности Индикатор Одговорни 2011 Анализа на состојбата со јавните Изготвен ЕЛС , терени и објекти. извештај Консултанска фирма или ЗГ Проценка на решенијата, техничките ЕЛС, ЗГ и и финансиски средства за Изготвена граѓани обновување и изградба на јавните студија спортски терени и објекти. Подготовка на акционен план за Акционен план ЕЛС, ЗГ и обновување и изградба на јавните граѓани спортски терени и објекти. Изработка на предлог проекти за Предлог Совет на ЕЛС, реконструкција и изградба на спорски проекти ЗГ и граѓани терени и објекти Изработка на годишни програми за Годишни Совет на ЕЛС, обновување и изградба на јавните програми ЗГ и граѓани спортски терени и објекти. Анализа на состојбата со Изготвен ЕЛС , рекреативните локации. извештај Консултанска фирма или ЗГ
Обновување и изградба на јавните спортски терени и објекти.
Обновување и изградба на рекреативни
109
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш, Буџет на Општина Радовиш. Буџет на Општина Радовиш Буџет на Општина Радовиш, Буџет на Општина Радовиш, Буџет на Општина Радовиш,
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 локации
Обновување и изградба на патеки за спортски активности и рекреација
Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за обновување и изградба на рекреативните локации. Подготовка на акционен план за обновување и изградба на рекреативните локации. Изработка на годишни програми за обновување и изградба на рекреативните локации. Анализа на состојбата со патеки за спортски активности и рекреација. Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за обновување и изградба на патеки за спортски активности и рекреација. Подготовка на акционен план за обновување и изградба на патеки за спортски активности и рекреација. Изработка на годишни програми за обновување и изградба на патеки за спортски активности и рекреација.
ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш.
Акционен план
ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш
Годишни програми
Совет на ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш,
Изготвен извештај
ЕЛС , Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш,
Акционен план
ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш
Годишни програми
Совет на ЕЛС, ЗГ и граѓани
Буџет на Општина Радовиш,
Изготвена студија
Изготвена студија
110
Буџет на Општина Радовиш.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
9.6.
АКЦИОНЕН ПЛАН – ЈАВНА ЧИСТОТА
ВРЕДНОСТ:
ЧИСТОТА НА ЈАВНИ ПОВРШИНИ
ФУНКЦИЈА: ТРЕНД: ПРОБЛЕМ: ЦЕЛ: Мерка
ОДРЖУВАЊЕ НА ЈАВНИ ПОВРШИНИ Нередовно чистење на јавните површини Неспроведување на закон за јавна чистота во општина Радовиш Подобрување на јавна чистота Активности Индикатор Одговорни
Подигање на јавната свест за јавна чистота.
Анализа на состојбата за одржување на јавните површини на територија на општина Радовиш.
Изготвен извештај Брошури Флаери
Подобрување на механизмот за одржување на зелени површини
Подготовка, печатење и дистрибуција на информативен материјал за подигање на јавната свест за јавна чистота. Реализација на информативни и едукативни локални работилници за граѓаните за подигање на јавната свест за јавна чистота. Анализа на состојбата за помагање и подобрување на механизмот за одржување на зелени површини. Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за помагање и подобрување на механизмот за одржување на зелени површини. Техничка документација, проектирање и планирање за помагање и подобрување на механизмот за одржување на зелени површини.
ЕЛС ,МКРМ, УЗКН, Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС и ЗГ
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш, Буџет на Општина Радовиш, МТВ и други донатори.
Работилници
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш, МТВ и други донатори.
Изготвен извештај
ЕЛС, Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС, Консултанска фирма или ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и МТВ.
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш.
Изготвена студија Предлог проекти
111
Буџет на Општина Радовиш
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Зголемување на опсегот и фрекфенција на улици кои се чистат
Користење на техичка вода за одржување на зелената површина и јавна чистота
Поставување на „тојфор“ тоалети
Одлука за финансирање на предлог проекти.
Одлука
Совет на ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Анализа на состојбата за опсегот и фрекфенција на улици кои се чистат во програмот за работа на јавното претпријатие. Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за зголемување на опсегот и фрекфенција на улици кои ке се чистат. Техничка документација, проектирање и планирање за зголемување на опсегот и фрекфенција на улици кои ке се чистат. Реализација на проект.
Изготвен извештај
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Изготвена студија
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Предлог проект
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Проект
ЕЛС и ЗГ
Изготвен извештај
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и други донатори. Буџет на Општина Радовиш
Изготвена студија
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Предлог проект
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Проект
ЕЛС и ЗГ
Иницијатива
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и други донатори. Буџет на Општина Радовиш
Анализа на состојбата за бројот на постоечки хидранти и можностите за користење на техничка вода. Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за зголемување на бројот на постоечки хидранти и можноста за користење на техничка вода. Техничка документација, проектирање и планирање за зголемување на бројот на постоечки хидранти и можноста за користење на техничка вода. Реализација на проект. Иницијатива до ЈКП за набавка на „тојфор“ тоалети.
112
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 низ градот (јавни тоалети)
Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за набавка на „тојфор“ тоалети. Техничка документација, проектирање и планирање за набавка на „тојфор“ тоалети. Реализација на проект
Изготвена студија
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Предлог проекти
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш
Проект
ЕЛС и ЗГ
Презентирање и промовирање на акционен план за подобрување на хигиената. Изготвување на годишни програми за спроведување на планот за подобрување на хигиената. Релизација на годишните програми.
Јавни расправи
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и други донатори. Буџет на Општина Радовиш
Изготвени годишни програми Реализирани годишни програми Извештај
ЕЛС и ЗГ
Развиени проекти
ЕЛС и ЗГ
ЕЛС и ЗГ
Справување на животни скитници
Анализа на состојбата со животните скитници и Техничка документација развивање на проекти за справување со животни скитници
ВРЕДНОСТ:
ЧИСТОТА ВО ЈАВНИ ОБЈЕКТИ
ФУНКЦИЈА: ТРЕНД: ПРОБЛЕМ: ЦЕЛ: Мерка
ОДРЖУВАЊЕ НА ПРОСТОРИИ НА ЈАВНИ ОБЈЕКТИ Неорганизирано и нередовно одржување на просториите на јавните објекти Неодржување на хигиена во објектите од јавен интерес Подобрување на хигиена во објектите од јавен интерес Активности Индикатор Одговорни 2011 Анализа за состојбата за хигиенско Изготвен ЕЛС , одржување на просториите во извештај Консултанска
Редовно хигиенско одржување на
Буџет на Општина Радовиш и други донатори. Буџет на Општина Радовиш и други донатори. Буџет на Општина Радовиш Буџет на Општина Радовиш и други донатори.
ЕЛС и ЗГ
113
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина Радовиш,
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 просториите во јавните објекти
Подигање на јавната свест за одржување на хигиената во просториите на јавните објекти
јавните објекти. Иницијатива до јавните објекти за редовно хигиенско одржување на просториите. Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства за редовно хигиенско одржување на просториите во јавните објекти. Техничка документација, проектирање и планирање за редовно хигиенско одржување на просториите во јавните објекти. Презентирање и промовирање на предлог проект за редовно хигиенско одржување на просториите во јавните објекти. Реализација на предлог проект. Анализа за состојбата за хигиенско одржување на просториите во јавните објекти. Иницијатива за подготовка на информативен материјал за подигање на свеста за хигиенско одржување на просториите во јавните објекти. Подготовка, печатење и дистрибуција на информативен материјал за подигање на јавната свест за хигиенско одржување на просториите во јавните објекти. Иницијатива за организирање на информативни и едукативни локални работилници за граѓаните за подигање на јавната свест за хигиенско одржување на просториите во јавните објекти.
Иницијатива
фирма или ЗГ ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш,
Изготвена студија
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и други донатори.
Предлог проекти
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и други донатори.
Јавна расправа
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и други донатори.
Проекти
ЕЛС и ЗГ
Изготвен извештај
ЕЛС , Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и други донатори. Буџет на Општина Радовиш,
Иницијатива
Буџет на Општина Радовиш,
Брошури Флаери
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и други донатори.
Иницијатива
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш,
114
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Заштита од пожар на јавните објекти
Одржување на санитарните јазли во јавните објекти
Подигање на јавната свест на вработените и посетителите за одржување на хигиената на санитарните јазли.
Реализација на информативни и едукативни локални работилници за граѓаните за подигање на јавната свест за хигиенско одржување на просториите во јавните објекти. Анализа на состојбата со противпожарната заштита на јавните објекти Подготовка на акционен план за заштита на јавните објекти за заштита Подготовка, печатење и дистрибуција на информативен материјал за подигање на јавната свест за заштита од пожари. Техничка опрема, реквизити и хидранти за заштита од пожари во јавните објекти Анализа за состојбата за хигиенско одржување на санитарните јазли. Проценка на решенијата, техничките и финансиски средства хигиенско одржување на санитарните јазли Техничка документација, проектирање и планирање за редовно хигиенско одржување на санитарните јазли. Подготовка, печатење и дистрибуција на информативен материјал за подигање на јавната свест за хигиенско одржување на санитарните јазли..
Работилници
ЕЛС и ЗГ
Буџет на Општина Радовиш и други донатори.
Студија
ЕЛС и ППЕ
Изготвен акционен план
ЕЛС, ЗГ и ППЕ
Материјали
ЗГ и ЕЛС, Управители на Јавни објекти
Буџет на Општина Радовиш и други донатори. Буџет на Општина Радовиш и други донатори. Буџет на Општина Радовиш и други донатори.
Набавка на Опрема
ЗГ и ЕЛС, Управители на Јавни објекти ЕЛС , Консултанска фирма или ЗГ ЕЛС и ЗГ
Изготвен извештај Изготвена студија Предлог проекти
ЕЛС и ЗГ
Материјали
ЕЛС и ЗГ
115
Буџет на Општина Радовиш и други донатори. Буџет на Општина Радовиш, Буџет на Општина Радовиш и други донатори. Буџет на Општина Радовиш и други донатори. Буџет на Општина Радовиш и други донатори.
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
9.7.
АКЦИОНЕН ПЛАН – УПРАВУВАЊЕ СО ОТПАД
ВРЕДНОСТ:
ПРАВИЛНО СЕЛЕКТРИРАЊЕ, СОБИРАЊЕ, ПРЕРАБОТКА И ДЕПОНИРАЊЕ НА ОТПАД
ФУНКЦИЈА: ТРЕНД:
Управување со отпадот Собирање на отпад без примарна селекција на отпадот Нецелосно и ненавремено собирање на отпад на територијата на општина Радовиш Директно депонирање на отпад без претходна преработка Депонирање на отпад на несоодветно, нестандардизирана и небезбедна локација Нема примарна селекција на отпад Неквалитетно и неорганизирано подигање и транспорт на отпад од сите населени места во општина Радовиш Нема преработка и третман на собраниот отпад Нема стандардизирана депонија за отстранување на отпад Воспоставување на одржлив локален систем за управување со отпад
ПРОБЛЕМИ:
ЦЕЛ: Мерка Изработка на општински план за управување со отпад
Проширување и воспоставување мрежа за собирање
Активности
Индикатор
Одговорни
Подготовка на локална анализа (студија) за количината на отпад како и содржината (компонентите) на отпадот Изготвување на локален план за управување со отпад на територија на Општина Радовиш Изготвување на годишни програми за финансирање на активности за управување со отпад Изготвување и спроведување на бизнис план за управување со отпад и прибирање на инвестиции во полето на управување на отпад РАзвивање и спроведување проекти за управување со отпадот
Изготвена анализа (студија)
ЕЛС, ЈКП и ЗГ
Изработен и усвоен план
ЕЛС, ЈКП и ЗГ
Буџет на Општина, МЖСПП
Изготвени програми
Совет на Општина, ЈКП и ЗГ ЕЛС, ЈКП , ЗГ и приватен сектор
Буџет на Општина,
Изготвување на план и програми за проширување на зоната на собирање на отпад од сите населени и
Изговен бизнис план и усвоен Извештаи од реализирани проекти Изготвен план и програма
ЕЛС, ЈКП и ЗГ
116
2011
Временска рамка 2012 2013 2014
2015
Извори на финансирање Буџет на Општина, МЖСПП
Буџет на Општина Радовиш и приватен сектор МЖСПП, Буџет на општината, ГЕФ ПМГ и други донатори ЈКП и буџет на општина Радовиш
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015 на отпад по сите населени места Зајакнување на капацитетот на ЈКП
туристичко излетнички места Спроведување на план и програма за собирање на отпад од сите населени места Зголемување на возен парк, набавка на нова механизација за собирање на сметот Измени и дополнување на оперативен бизнис план на ЈКП
Зголемување на бројот на лица вработени во јавното претпријатие непоседни извршители во собирањето на сметот
Техничка подршка за управување со отпадот Дислокација (затворање) на Градската Депонија
Подобрување на системот на наплата на услугите за собирање на отпад – креирање на одржлива политика за наплата Развивање и спроведување на проекти за набавка и монтажа на опрема за селектирање и собирање на отпад (канти, контењери итн.) Изготвување на студија за дислокација, отстранување и ремедијација на постојната градска депонија Изготвување на план за дислокација, отстранување и ремедијација на постојната градска депонија
Извештаи за собирање на отпад Изготвена студија за оценка капацитетот на ЈКП Изготвена ревизија и обновен оперативен бизнис план Изготвена ревизија и обновен план на човечки ресурси Правилник и одлука за наплата на услугите Извештаи од реализирани проекти
ЈКП, ЕЛС и Совет на Општина ЈКП, ЕЛС консултантски фирми
ЈКП и корисници на услуги на собирање на отпад ЈКП, Буџет на Општина, кредитни лини, грантови
ЈКП, консултатнска фирма
ЈКП, Буџет на Општина, кредитни лини, грантови
ЈКП Консултантска фирма
ЈКП, Буџет на Општина, кредитни лини, грантови
ЈКП, Консултатнска фирма, Совет на Општина ЕЛС, ЈКП и ЗГ
ЈКП, Буџет на Општина,
Изготвена студија
ЈКП, консултантска фирма
Изработен и усвоен план
МЖСПП, ЈКП, ЕЛС, консутлатски фирми
117
МЖСПП, Буџет на Општина, Други донатори, корисници на услуги на собирање на отпад МЖСПП, Буџет на Општина, Други донатори, корисници на услуги на собирање на отпад МЖСПП, Буџет на Општина, Други донатори, корисници на услуги на собирање на отпад
ЗЕЛЕНА АГЕНДА РАДОВИШ 2011-2015
Вклучување во регионалното управување со отпадот
Изготвување на техничка документација (проекти) за дислокација на депонијата Отпочнување на подготвителни активности за дислокација на градската депонија Одредување на локации за претоварни станици
Изготвени проекти
МЖСПП, ЈКП, ЕЛС
Извештаи за спроведени активности Подготвена анализа и урбанистичко решение
МЖСПП, ЈКП, ЕЛС
Изградба на претоварни станици за отпад
ЈКП, ЕЛС, Совет на Општина Радовиш ЈКП, ЕЛС, Совет на Општина Радовиш ЕЛС, Совет на Општина Радовиш
МЖСПП, Буџет на Општина, Други донатори, приватни инвеститори Буџет на Општина,
Буџет на Општина,
Извештаи од организирани настани
ЕЛС, Совет на Општина Радовиш ЗГ, ЕЛС, ЈКП и Совет на Општина
Изготвени и реализирани проекти
ЗГ, ЕЛС, ЈКП и Совет на Општина
Буџет на Општина, МЖСПП
Одредување на локации за градежен (инертен) шут Спроведување на законската легислатива за отпад
Подигање на јавната свест за правилно управување со отпадот и заштита на животната средина
Основање на одделение заштита за животна средина при ЕЛС кое ќе се грижи за прашањата од областа на животната средина и управување со отпадот Зајакнување на капацитетот на локалниот инспекторатот за животна средина и комуналии Одржување на трибина, изготвување на флаери и медиумска кампања за подигање на јавната свест за хигиена кај граѓаните Изготвување на годишни програми со проекти за подигање на јавната свест и едукација за управување со отпад
ЕЛС, Совет на Општина Радовиш
МЖСПП, Буџет на Општина, Други донатори МЖСПП, Буџет на Општина, Други донатори Буџет на Општина, Други донатори
Одлука на Совет на Општина Радовиш Обуки, набавка на опрема
118
Буџет на Општина,
Буџет на Општина, МЖСПП