FESTIVALS THEATER / CABARET / POP KLASSIEK / JAZZ MUSEA / DANS BEELDEND
Broden en Vissen 2.0 van Johnny Beerens
De verhuizing van Breskens naar Terneuzen
Residenties
Een zoektocht langs kunstplekken in Zeeland, deel 2
Han Polman kijkt terug
Cultuur in Zeeland
Rapcultuur in Zeeland
Tussen zolder en podium
Een unieke samenwerking van theaters, muziekpodia, festivals, musea en culturele gezelschappen in Zeeland.
NEEM GRATIS MEE!
JAARGANG 8 SEPT. T/M DEC. 2025
Beste lezer en volger van Uitinzeeland
Wij overstelpen u graag met tips, achtergronden en meer op Uitinzeeland.nl en met de emailnieuwsbrief, de tips op radio, de spots op tv en de agenda in de huis aan huis bladen.
Enthousiast presenteren wij de nieuwste editie van het Zeeuwse kunst- en cultuurtijdschrift de Zeeuwse Cultuur Agenda. Het theaterseizoen is weer begonnen. Overal bruist het van de creativiteit, de agenda barst uit z’n voegen van de voorstellingen, concerten en evenementen.
In deze editie nemen we u mee met verhalen uit de rijke wereld van kunst en cultuur in Zeeland. En ook te vinden op uitinzeeland.nl zijn onze podcasts, die je meenemen in de verhalen van Zeeuwse makers, heerlijk om in je leunstoel naar te luisteren.
Han Polman, voormalig Commissaris van de Koning in Zeeland, deelt zijn persoonlijke reflecties over elf jaar betrokkenheid bij het culturele leven in onze provincie. Wat heeft hem geraakt? Welke momenten zijn hem bijgebleven?
We volgen het bijzondere transport van het monumentale kunstwerk ‘Broden en Vissen’ van Johnny Beerens.
Ook brengen we een eerbetoon aan Geert de Heer, de meester van de snaren, wiens muzikaliteit elke band waarin hij speelde een ziel gaf.
Natuurlijk laten we onze geliefde rubriek ‘Achter de gevel’ niet achterwege. Dit keer openen we de deuren van het Oude Stadhuis in Tholen, een plek vol verhalen die in de muren zijn gegrift.
We ontmoeten ook Ellyne Knol, een Zeeuws danstalent dat nationaal en internationaal furore maakt en ons meeneemt in haar passie.
Daarnaast nemen we u mee naar het Catharina
Maria Hof in Kamperland, waar kunstenaars een unieke werkplek hebben gevonden om hun creativiteit de vrije loop te laten.
En we maken kennis met de nieuw opgerichte Brassband Zeeland, een bruisend muzikaal initiatief.
We duiken in de verrassend rijke rapscene van Zeeland. De rapcultuur is misschien niet iets waar je dagelijks naar luistert. Maar deze jonge gasten hebben echt een mooi verhaal. Zij waren te gast in onze podcaststudio. Ik leerde van hen wat een “woordweb” is, was voor mij nieuw, maar in zijn eenvoud ook heel logisch.
Kortom: deze editie zit bomvol verhalen die je raken, verrassen en verrijken.
Veel leesplezier en een prachtig cultureel seizoen gewenst!
Met warme groet, Rob Bakker, hoofdredacteur
Scan de QR code om de podcast van uw keuze te beluisteren.
Inhoudsopgave
Tentoonstellingen
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
doorlopend
van 2 tot 21 sept
van 4 sept tot 26 okt
Museum Het Belfort, Sluis | www.belfortsluis.nl
Stadhuismuseum, Zierikzee | www.stadhuismuseum.nl
Museum Het Bolwerk, IJzendijke | www.museumhetbolwerk.nl
Marie Tak van Poortvliet Museum, Dormburg | www.marietakmuseum.nl
29 aug-6 sept Zeeland Nazomerfestival, Nieuw Namen
Johnny Beerens
Van muurschildering naar schilderij op een muur
Ruim 25 jaar was het een blikvanger in Breskens: de muurschildering Broden en Vissen van Johnny Beerens. Lange tijd was het met 20 x 22 meter de grootste mural van Zeeland. En in augustus 2021 werd het werk in een landelijke verkiezing (NPO Radio 4) verkozen tot meest gewaardeerde buitenkunstwerk van Nederland. Twee weken daarna werd de silo gesloopt om plaats te maken voor appartementen. Gelukkig kon de muurschildering worden behouden en is sinds juni van dit jaar weer te zien, zij het nu op een silo in Terneuzen.
Johnny Beerens (1966) nam in 1995 zelf het initiatief voor de muurschildering en kreeg vervolgens opdracht van de gemeente Sluis tot uitvoering. De graansilo aan de vissershaven was nog in gebruik en de kunstenaar bracht in zijn ontwerp een ode aan de vruchten van aarde en zee. Het kunstwerk is dan ook een monument voor de landbouw en de visserij. Met 5 broden en 2 vissen is de verwijzing naar het bekende bijbelverhaal van de wonderbaarlijke spijziging evident. Maar het werk was en is (bewust) geen illustratie van dat verhaal, geeft Beerens desgevraagd aan: “Ik ben zelf niet gelovig en ik wil met mijn werk ook geen boodschap uitdragen. Maar ik zie mezelf wel als kind van een cultuur die geworteld is in honderden jaren christendom. Of je nu gelooft of niet, daar ontkom je niet aan. Ik vind dat dit ook bij je algemene ontwikkeling hoort. Christelijke symbolen zijn in die zin ook universeel gemeengoed. De verhalen in de bijbel spreken vaak enorm tot de verbeelding.”
Het kunstwerk verdiende dus een tweede leven en kreeg dat ook
Behoud voor Breskens
Toen Johnny Beerens het werk in 1997 realiseerde was de silo nog operationeel en lag er een kleine vissersvloot in de haven. Anno 2021 was de silo al jarenlang buiten gebruik en de visserij zo goed als verdwenen. Beerens: “Het zou mooi zijn geweest als dit kunstwerk in stand was gebleven op die plek aan de vissershaven en de silo een herbestemming als visserijmuseum had gekregen, eventueel in combinatie met een landbouwmuseum. Een uniek en authentiek historisch object te midden van nieuwbouw had het havengebied van Breskens meer onderscheidend van andere plaatsen kunnen maken en het bijzondere karakter kunnen behouden. Helaas bleek dat allemaal niet mogelijk.”
Want na 25 jaar zag het werk er nog steeds redelijk goed uit. De vernis en verflagen hadden wel behoorlijke slijtage opgelopen in de zilte zeewind. Ze waren deels weggeschuurd waardoor de onderliggende rode hechtprimer met name doorheen de grijstinten van de geschilderde kasten steeds meer zichtbaar werd. Maar de kleuren van de verf waren uitstekend kleurecht gebleken en zagen er nog ongelooflijk briljant uit. Het kunstwerk verdiende dus een tweede leven en kreeg dat ook. Omdat de gemeente Sluis, eigenaar van de mural, het kunstwerk zelf niet kon herplaatsen, werd het in bruikleen gegeven aan Verbrugge International.
Algemeen directeur Martin Verbrugge bood een silo op zijn terrein aan de Zevenaarhaven in Terneuzen aan. Het werk werd eerst onder zeer hoge druk en temperatuur gereinigd en toen plaat voor plaat gedemonteerd en met tussenliggende noppenfolie gestapeld opgeslagen op het terrein van Verbrugge. Aanvankelijk bedoeld voor enkele maanden, maar dat werden uiteindelijk 3 jaren. In een loods van Verbrugge heeft Johnny Beerens het werk in de eerste helft van 2025 weer in zijn geheel onder handen genomen.
Herschildering in Terneuzen
Vanwege de omvang van het werk kon dat in de loods enkel door de mural op te delen. De verlopen in grijstinten en kleuren per brood en vis moest Beerens nat in nat kunnen schilderen zodat alles later bij plaatsing op de silo goed zou aansluiten. Het werk is daarom opgedeeld in 7 fasen (5 broden en 2 vissen). De broden konden in de loods niet verticaal worden opgesteld. Horizontale opstelling zorgde wel voor een extra uitdaging met de belichting. Ondanks dat de platen afgelopen jaren in weer en wind buiten lagen en er water tussen de platen was gekomen, kwam het werk naar omstandigheden ‘goed uit de verf’. Door het sleet van de verflagen in de loop der jaren had de schildering eigenlijk ook een soort patina gekregen. Beerens: “Schilderen is in mijn optiek altijd al veel meer geweest dan
verf aanbrengen. Ook verf weghalen, krabben en schuren. Het bewerken en doorwerken en combineren met andere materialen, technieken en processen. Het natuurlijke proces voegt hier iets extra toe door juist iets weg te halen. Ik creëer uiteraard liever nieuw werk, maar mijn focus lag dit keer volledig en toch ook vol overgave bij de restauratie en gedeeltelijke herschildering van Broden en Vissen. Opnieuw ligt heel mijn ziel in dit werk.” Beerens verwerkte afgelopen halfjaar maar liefst 240 liter verf in het kunstwerk. Door het ribbelprofiel beslaat het oppervlak van het werk meer dan 500 m2. De kast / omlijsting van het werk veranderde hij van wit in betongrijs, een kleur die beter overeenkomt met de silo in Terneuzen.
ZATERDAG 20 EN ZONDAG 21 SEPTEMBER
Hou je van kunst én van fietsen? Dan is de Kunst Fietsroute Middelburg een aanrader! Op zaterdag 20 en zondag 21 september van 11.00 tot 17.00 uur kun je fietsend (of met de auto) een route afleggen. Het kunstaanbod is gevarieerd en wordt gecompleteerd met activiteiten en demonstraties op diverse locaties. De route is op elk punt te starten.
De locaties herken je aan de vlag met het Kunst Fietsroute logo.
deeltwee.nl
De ‘nieuwe’ collectie is er weer, kom gezellig langs en steun de goede doelen!
De mooiste tweedehands & vintage kledingwinkel van Zeeland met dagelijks ‘nieuwe’ kleding. Duurzaam, betaalbaar en voor iedereen. De opbrengst doneren we jaarlijks aan verschillende goede doelen. Tot snel!
Gasthuisstraat 16, Goes | Open van dinsdag t/m zaterdag van 10-17 uur
Volgjeonsal opFacebook& Instagram?
Oog in oog
Net als in 1997 is er in 2025 bij Broden en Vissen 2.0 een persoonlijk signatuur aan de mural toegevoegd. In het oog van de onderste vis is een reflectie van de kunstenaar zelf te zien. Weliswaar heel miniem en verborgen, zonder de universele betekenis aan te tasten. Dit keer schilderde Beerens zichzelf met loep en bril. Zijn schildersoog is centraal in het vissenoog aangebracht. Hij ziet zichzelf in de weerspiegeling van het vissenoog. Maar tegelijkertijd kijkt zijn reflectie in het oog van de beschouwer. In 1997 schilderde Beerens ook zijn driejarige dochter in datzelfde oog van de vis. Dit beeld heeft hij onaangetast gelaten. Zijn dochter is inmiddels even oud als Beerens toen hij in 1997 Broden en Vissen schilderde. Wel voegde hij nu haar twee dochters toe, kleinkinderen in dezelfde leeftijd als zijn dochter destijds.
Kunstwerk op muur
In juni werden de panelen op de silo in Terneuzen geplaatst. Toen bleek wat Beerens van meet af aan vermoedde: de afmetingen van het werk waren in
balans met de silo in Breskens, maar niet met die in Terneuzen. Hier is het geen muurschildering, maar een schilderij op een muur. Dus heeft hij zijn opdrachtgever voorgesteld een extra element toe te voegen om dit juist te benadrukken. Beerens gaat het werk dit najaar aan de bovenkant voorzien van een touw, waarmee het kunstwerk aan een spijker hangt. Dat lijkt op afstand subtiel, maar betreft in de praktijk door het formaat nog altijd een hele onderneming. Het touwdraad wordt in trompe-l’oeil op een uit aluminium plaat gesneden strook geschilderd. Dat ‘hangt’ over een enorme driedimensionale spijker, uitgevoerd in cortenstaal. Alsof het werk in Breskens is opgepakt en in Terneuzen (tijdelijk) is opgehangen. Grote vraag daarbij is dan natuurlijk: voor hoe lang dit keer?
Dit is het derde (en afsluitende) artikel van een drieluik over murals in Zeeland. Eerdere artikelen verschenen in de Zeeuwse Cultuur Agenda van januari en juni 2025.
Tekst: Leo Adriaanse | Fotoarchief Johnny Beerens
Agenda september 2025
Afscheid Jacques Boonman en Benefietavond Podium Reimerswaal | Vlissingen, CCXL Theater | www.podiumreimerswaal.nl
Zeeland Nazomerfestival - Houthakken, ook 5 en 6 sep | Nieuw Namen, Petrushoeve | www.theaterproductiehuis.nl
Queer Cheer: Shedding Skin | Middelburg, De Spot www.vleeshal.nl
Nu Metal Tribute Night | Terneuzen, De Pit | www.poppodiumdepit.nl
Sibilla Ensemble Brouwershaven, Grote Kerk | www.brouwershaven.nu
Trimalis, Wereldjazz
Burgh-Haamstede, De Bewaerschole, 15.00 uur
Trimalis: Joost Lijbaart/drums, Koen Boeijinga/saxofoon/harmonium en Galya Sky/cello.
Trimalis neemt je mee op een magische reis vol tribale melodieën, hypnotische ritmes en wereldwijde klanken. Dit unieke trio – met Joost Lijbaart, Koen Boeijinga en Galya Sky – combineert saxofoon, cello, percussie en exotische instrumenten tot een betoverend groepsgeluid. Denk: jazz, folk en spiritualiteit in één. Een grensverleggende, zintuiglijke ervaring die je niet mag missen. Laat je meevoeren in de mystieke, muzikale wereld van Trimalis! www.muziekpodiumzeeland.nl
Nazomerconcert met Woodworks | Oudelande, Koffietuin | www.dekoffietuin.nl
‘t Beest brult, gratis festival | Goes, Beestenmarkt | www.tbeest.nl
TY strijktrio met hobo | Middelburg, Doopsgezindekerk | www.tyzeeuwskamerorkest.nl
Bach op Zondag | Brouwershaven, Grote Kerk | www.brouwershaven.nu
Kunst- en Cultuurroute Middelburg
Middelburg stad, van 13.00 uur – 17.00 uur
Op deze eerste zondag van de maand zijn meer dan 30 ateliers, galeries en musea geopend in de binnenstad van Middelburg. U vindt op loopafstand van elkaar kunstenaars met wisselende collecties en tentoonstellingen in monumentale panden, in keldertjes of aan pleintjes. Bij de Tourist Info Middelburg (Drukkery) aan de Markt vindt u onze uitgebreide brochure. U herkent de deelnemende locaties in de stad aan de uitnodigende vlag. www.kunstroutemiddelburg.nl
Indra Salima zingt Joni Mitchell x Tommy Ebben zingt Bob Dylan | Terneuzen, Porgy en Bess | www.porgyenbess.nl
Oogstmarkt Grote Kerk Veere | Veere, Grote Kerk | www.grotekerkveere.nl
Stef Bos Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Film ‘The Blues Brothers’ | Burgh-Haamstede, Boerderij Molenberg | www.theatersaanzee.com
| Hulst,
| www.dendullaert.nl
Peperbusseconcert “ Ode aan de Zwinstreek” | Aardenburg, Peperbusse Sint-Kruis | www.bachstad.eu
TY strijkkwintet met fluit en klarinet | Domburg, Het Badpaviljoen | www.kamermuziekzeeland.nl
Douwe Eisenga | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
Op ontdekking naar verdronken Nieuwlande | Krabbendijke, slikken | www.erfgoedzeeland.nl
Ga mee de diepte in tijdens Open Monumentendag! | Middelburg, Erfgoed Zeeland | www.erfgoedzeeland.nl
Monumenten onder de loep: de kerk van Sint Anna ter Muiden | Sluis, Sint Anna ter Muiden | www.erfgoedzeeland.nl
Westerschelde Big Band | Sas van Gent, MFC de Statie | www.destatie.nl
Saskia Giorgini – piano
Vlissingen Sint Jacobskerk, 15.30 uur
Internationaal gevierde pianiste Saskia Giorgini, winnares van o.a. het Internationaal Mozart Concours, brengt een expressief recital met werken van Schubert, Liszt, Lili Boulanger, Ravel en Debussy. Zij trad op in toonaangevende zalen wereldwijd en werkte samen met topmusici als Janine Jansen en Ian Bostridge. Mis deze bijzondere avond vol meeslepende klanken en verfijnde interpretaties niet! www.muziekpodiumzeeland.nl
Westerschelde Big Band, première | Sas van Gent, MFC de Statie | www.destatie.nl
Lara Taveirne | Terneuzen, Porgy en Bess | www.porgyenbess.nl
Fabian Franciscus - Loskomen | Zierikzee, De Weverij | www.theatersaanzee.com
Garrett T. Capps & Nasa Country + Spectral Geezers | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
Fabian Franciscus met ‘Loskomen’ Rilland, Dorpshuis | www.podiumreimerswaal.nl
Bleach (It) Nirvana Tribute + My Own Army | Vlissingen, De Piek | www.depiek.nl
|
|
Kunst Fietsroute Middelburg
Om en in Middelburg van 11.00 uur – 17.00 uur
Hou je van kunst én van fietsen? Dan is de Kunst Fietsroute Middelburg (KFM) een aanrader! Ruim 30 kunstenaars uit Zeeland, Nederland en buitenland laten hun werk zien op locaties in het groene buitengebied van Middelburg, in alle wijken en dorpen, van Arnemuiden tot St. Laurens. Je kunt de route op elk punt starten. De locaties zijn herkenbaar aan de NIEUWE VLAG met het Kunst Fietsroute Middelburg logo. De route is te downloaden vanaf de website: www.kunstfietsroutemiddelburg.nl
VERKOOP VAN UNIEKE VINTAGE KLEDING
VIA INSTAGRAM @SOUVENT.NL
Alle items worden zorgvuldig uitgezocht, gecontroleerd, gewassen, gestoomd en waar nodig gerepareerd. Alleen kleding die in goede staat is, wordt aangeboden.
Via Instagram-stories wordt de kleding gedragen getoond, met maat, materiaal en prijs in beeld. Een item gezien dat helemaal bij jou past? Reageer met ‘verkocht’ op de story. Ben je de eerste, dan is het item voor jou. Je ontvangt daarna een link om via de website af te rekenen.
Ophalen kan in Goes of laat het verzenden voor €5,95. Retourneren is mogelijk, de kosten daarvan zijn voor eigen rekening.
WWW.SOUVENT.NL
VINTAGE FASHION
Vervolg september 2025
Retro Party #2 | Terneuzen, De Pit | www.poppodiumdepit.nl
BarBurrico | Terneuzen, Porgy en Bess | www.porgyenbess.nl
Dock In Absolute + SeptNoir | Terneuzen, Porgy en Bess | www.porgyenbess.nl
PONGA soundscapes, rock, jazz, tot klassieke en wereldmuziek
’s Heer-Arendskerke, Een Bunder Kunst, 15.00 uur
Yanna Pelser/altviool, Timon Koomen/gitaar, Remco Menting/percussie Improvisaties: soundscapes, rock, jazz, tot klassieke en wereldmuziek. Klaar voor een muzikaal avontuur? Het trio Ponga – altvioliste Yanna Pelser, gitarist Timon Koomen en percussionist Remco Menting – mixt jazz, rock, klassieke muziek en wereldklanken in vrije improvisaties. Met meer dan 15 jaar ervaring brengen ze verrassende soundscapes en eigenaardige melodieën, doorspekt met theatrale flair en wisselende outfits. Een uniek concert vol creativiteit, spontaniteit en intense muzikaliteit. Mis het niet! www.muziekpodiumzeeland.nl
Freek de Jonge | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Venice Get What You Give (uitverkocht) | Middelburg, De Oostkerk | www.deoostkerk.nl
Kor Hoebe | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
TaxiTaxi + Magic Tom & Yuri + Tarzan & the Beachwaiters | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
Handwerkcafé | Vlissingen, ZB | www.dezb.nl
Timzingt met ‘Grijs’ | Rilland, Dorpshuis | www.podiumreimerswaal.nl
Muzikale Proeverij - TY strijkkwartet | Kapelle, Gemeentehuis | www.kamermuziekzeeland.nl
Robin Scherpen Collective | Veere, Grote Kerk | www.grotekerkveere.nl
Porte Bagage x Nabil | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Berit Companjen - Zei ik dat hardop? | Ritthem, De Verwachting | www.theatersaanzee.com
Maurits in de delta & verderop, door Jan J.B. Kuipers | Ijzendijke, Musuem Het Bolwerk | www.museumhetbolwerk.nl
Gabriel Faure REQUIEM | Zierikzee, Nieuwe Kerk | www.zeeuwsvocaalensemble.nl
Zeeuwse Regionale Molendagen | Waarde, Molen De Hoed | www.zeeuwsemolens.nl
Zeelanding, Festival Terneuzen, Broedplaats Nesse, voormalige Philipsfabriek
Zeelanding Festival komt dit najaar naar de oude Philipsfabriek in Terneuzen. Twee dagen vol voorstellingen en installaties. Makers nemen je mee naar de fabriekstuin waar natuur en industrie elkaar ontmoeten - en botsen. Het programma heeft iets voor iedereen. Beleef Zeelanding Festival op jouw manier: kies voor een middag, een avond of blijf de hele dag. Ontdek nieuwe verhalen. Ontmoet nieuwe mensen. Laat je raken, verrassen en meeslepen! www.zeelanding.nl
The 70’s Unplugged - Rumours | Renesse, Dorpshuis | www.theatersaanzee.com
The Man in Black Group | Groede, Grote Kerk | www.grotekerkgroede.com
Dikkie Dik & De Taart | Hulst, Den Dullaert | www.dendullaert.nl
Concert met ingebruikname Hess-orgel | Kapelle, Hervormde Kerk | www.batzwitteconcertskapelle.nl
Band on the Run | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
ZO
28 sept.
HOUT verbindt Zierikzee, Stads- en Commerciewerf, Molen Den Haas en de Nieuwe Kerk, 10.00 – 16.00u
HOUT verbindt zorgt op 27 september voor een ontdekkingsreis langs molens, boerderijen, schepen en kerken en de vele toepassingen van hout door de eeuwen heen. Een leuke en leerzame dag met o.a. workshops, vaartochten, rondritten met trekpaard & huifkar, kinderactiviteiten en lekker eten. De activiteiten vinden plaats in Zierikzee: de Stads- en Commerciewerf, Molen Den Haas en de Nieuwe Kerk. Een programma en routebeschrijving is verkrijgbaar bij de deelnemende organisaties. www.erfgoedzeeland.nl/informatie-advies-en-ondersteuning/maritiem-erfgoed
Second Sight, a tribute to Pink Floyd | Sas van Gent, MFC de Statie | www.destatie.nl
ZO
28 sept.
BOOST! is BACK
Goes, Podium ‘t Beest, 16.00 uur
Rob Mostert/hammond, Jerome Hol/gitaar en Erik Kooger/drums rock, blues, impro en 70’s filmmuziek. Het powertrio BOOST! (Rob Mostert, Erik Kooger, Jerome Hol) brengt een opwindende mix van rock, blues, psychedelica en jazz. Met moddervette Hammondklanken, vlijmscherpe gitaarpartijen en strakke grooves sleurt BOOST! je mee in een muzikale rollercoaster. Virtuoos, energiek en onvoorspelbaar. BOOST! weigert zich in een hokje te laten plaatsen en verrast elke keer opnieuw. Een spectaculaire live-act die je niet mag missen! www.muziekpodiumzeeland.nl
Roeland Hendrikx Ensemble | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Vriendenconcert met Flamencogitarist Eric Vaarzon
Morel & Friends
Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 15.30 uur
Flamencogitarist Eric Vaarzon Morel, de ongekroonde koning van de flamenco in Nederland, dochter Eline Vaarzon Morel en de Spaanse percussionist Manuel Vega ‘schilderen’ in hun concert Who’s afraid of red, yellow and blue in green voor de Zeeuwse Concertzaal met temperament en passie een veelkleurig Spaans landschap op het toneel. Dit bijzondere concert is gratis voor de Vrienden van de Zeeuwse Concertzaal. Wanneer u na het concert besluit ook Vriend te worden, profiteert u ook van verleidelijke vriendenkortingen. www.zeeuwseconcertzaal.nl
Vlak voordat de A58 in de bocht bij Bergen op Zoom de provincie Zeeland verlaat is er de afslag naar Rilland en Tholen. Wie hier van de snelweg afgaat en een kwartier rijdt komt in Tholen terecht, een stad met een indrukwekkende kerk, pittoreske straatjes, een markplein en vestingwerken die door de wilde, natuurlijke begroeiing heel anders zijn dan die van Hulst, Goes of Middelburg.
En er is het oude stadhuis dat we deze keer in ‘Achter de gevel’ bekijken.
Het 15e-eeuwse stadhuis is gebouwd in laat gotische stijl, in Zeeland en Vlaanderen bekend als de Scheldegotiek. De gemeente bewoont het stadhuis al decennia niet meer; het gebouw wordt nu gebruikt als museum en concertruimte.
Wielen
Het museum toont een expositie over de kernen van het eiland Tholen. Maar het gebouw zelf is natuurlijk ook interessant. Bij binnenkomst is daar de vierschaar waar vroeger recht werd gesproken. Het voorste deel is voorzien van natuurstenen zuilen. Naast de trap valt de privilegekist op waarin het stadsrechtprivilege uit 1366 werd bewaard. De kist is voorzien van wielen, zodat deze bij brand of ander gevaar snel ergens heen gereden kan worden.
De concerten vinden in de vierschaar plaats, maar soms ook in de achtergelegen kamer, de huidige
trouwzaal. Hier hangt een drieluik dat rond 1526 is gemaakt door vermoedelijk een Antwerpse schilder. Het stelt de geboorte, aanbidding en besnijdenis van het kindje Jezus voor.
Zo zijn er in het gehele gebouw, beneden en boven, interessante schilderijen en voorwerpen te zien. Samen met de mooie vloer, de balken, de vele kleine ruitjes, de oude deuren en de bijzondere trap geven zij het oude stadhuis een sfeer die we kennen in Zeeland, maar die nooit verveelt.
Wie het gebouw wil bekijken kan er terecht op woensdag-, donderdag- en vrijdagmiddag van 14:00 tot 16:30 uur of tijdens één van de stadhuisconcerten.
Wilt u met uw huis of het gebouw waar u werkt ook in de rubriek Achter de gevel? Neem dan contact op met de redactie.
Tekst en foto’s Alwin Baart.
Agenda oktober 2025
Babybieb Vlissingen | Vlissingen, De ZB | www.dezb.nl
Anneke van Giersbergen | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Meester Mark - De grappigste taalfoutjes uit de klas | Ritthem, De Verwachting | www.theatersaanzee.com
Buurtcafé ZB Vlissingen | Vlissingen, De ZB | www.dezb.nl
Racoon | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Racoon | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Alexander Broussard & Friends | Zierikzee, Nieuwe Kerk | www.theatersaanzee.com
Ayoub - En verbied de vogels om te fluiten | Ritthem, De Verwachting | www.theatersaanzee.com
Queen, a vocal night at the opera | Hulst, Den Dullaert | www.dendullaert.nl
The Dutch Dubliners – The Sound of Ireland
Oostburg, Ledeltheater, 20.00 uur
Stap in de betoverende wereld van traditionele Ierse en Keltische muziek met de meeslepende theatershow van The Dutch Dubliners. Geïnspireerd door de legendarische The Dubliners, nemen de muzikanten je mee op een onvergetelijke reis vol gevoel, klanken en mystiek. Vanaf een podium met traditionele instrumenten zoals de fiddle, tin whistle en bodhrán, vertelt deze ervaren band de liederen die het genre hebben gevormd en nog steeds kleur geven. Klassiekers als “Whiskey in the Jar,” “The Wild Rover,” “Seven Drunken Nights” en “Dirty Old Town” zorgen voor herkenning en meeslepende samenzang. www.ledeltheater.nl
Marco Pastorino | Terneuzen, De Pit | www.podiumdepit.nl
The Hague String Trio | Middelburg, Zeeuwse Concertzaal | www.zeeuwseconcertzaal.nl
Het Havenstad Collectief | Kloosterzande, Hof te Zande kerk | www.festival-zvl.nl
Aan de vooravond | Middelburg, Minitheater | www.middelburgstheater.nl
Schubertiade
Tholen, Oude Stadhuis, 13.30 uur
Het 25-jarig jubileum van de Stichting Anthonie Keldermans Concerten wordt zaterdag 4 oktober gevierd met een Schubertiade. Een anonieme Weense Hammerflügel uit ca. 1825 wordt aan de Keldermans Collectie toegevoegd en zal in 4 concerten worden bespeeld door fortepianisten die zijn gespecialiseerd in de historische uitvoeringspraktijk. Eveneens worden tijdens dit festival, dat duurt van 13.30 uur tot 22.00 uur, lezingen gegeven over de Weense fortepianobouw en Franz Schubert. www.keldermansconcerten.nl
Beatrice en Vera van der Poel met ‘Dancing Queens’ | Rilland, Dorpshuis | www.podiumreimerswaal.nl
Percossa | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl And The Band Played On | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl Hackensaw Boy’s | Goes, ‘t Beest | www.tbeest.nl
De Brief voor de Koning | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
David Vos zingt Brel | Nieuw- en Sint Joosland | www.theaterdewegwijzer.nl
The Dublin Legends, Formerly The Dubliners Middelburg, De Oostkerk, 20.00 uur
Als The Dublin Legends het podium bestijgen, waan je je in een Irish pub. Het kloppend hart van de Ierse steden en dorpen, waar verhalen over stoere zeebonken, vurige romances en ongelukkige liefdes rond gaan onder het genot van een pint Guinness of een goed glas whiskey. Geen band kan dat authentieke en aanstekelijke sfeertje met zoveel geestdrift neerzetten als het viermanschap Seán Cannon, Gerry O’Connor, Shay Kavanagh en Paul Watchorn. www.deoostkerk.nl
House of Reggae | Vlissingen, De Piek | www.depiek.nl
Aan de vooravond | Middelburg, Minitheater | www.middelburgstheater.nl
Kunst- en Cultuurroute Middelburg
Middelburg stad, van 13.00 uur – 17.00 uur
‘GRAFISCH VERBONDEN’ Van september t/m november vindt de landelijke grafiektriënnale plaats. GRAFIEK25, een kunstmanifestatie met als thema: verbinden. Ook de Kunst- en Cultuurroute doet 5 oktober hieraan mee. In samenwerking met VirusGrafiek is bij zoveel mogelijk deelnemers grafiek te zien: prenten en kunstenaarsboeken verbinden die dag de verschillende adressen. Bij de grafische ateliers van bv Riet Wullems, Joke Apner en bij de roofprint pers, maar ook bij de Engelse Kerk en porseleinatelier Petra Bouman. Een dag vol prentkunst op onverwachte plaatsen. www.kunstroutemiddelburg.nl
Joop Visser en Jessica van Noord | Nieuw- en Sint Joosland | www.theaterdewegwijzer.nl
Bert Joris Quartet | Terneuzen, Porgy en Bess | www.porgyenbess.nl
Mosa Trio – Het creëren van een verhaal | Kloosterzande, Hof te Zande kerk | www.kamermuziekzeeland.nl
Jan Brokken en Musica Cordis | Middelburg, Zeeuwse Concertzaal | www.zeeuwseconcertzaal.nl
Lavinia Meijer & Reyer Zwart | Minimal Music
Middelburg, Oostkerk, 15.30 uur
Op zondag 5 oktober 2025 om 15.30 uur staan harpiste van wereldfaam, Lavinia Meijer en multi-instrumentalist Reyer Zwart in de Oostkerk. Samen met Reyer Zwart – een gerenommeerd bassist, gitarist, pianist en arrangeur die werkte met onder meer Danny Vera, Claudia de Breij en Freek de Jonge – brengt Meijer een speciaal samengesteld programma met muziek van Philip Glass, Meredith Monk, Wim Mertens, Radiohead, Sufjan Stevens en eigen composities. Dit concert wordt georganiseerd in samenwerking met de Zeeuwse Concertzaal. www.deoostkerk.nl
Sax en The City | Groede, Grote Kerk | www.festival-zvl.nl
North Sea Port Talent Experience Day | Sas van Gent | www.industrieelmuseumzeeland.nl
Annejet van der Zijl | Terneuzen, Porgy en Bess | www.porgyenbess.nl
Meester Mark – De grappigste taalfoutjes uit de klas
Oostburg, Ledeltheater 20.00 uur
Honderdduizenden mensen genieten elke dag van de taalfoutjes die Meester Mark deelt op social media. Zijn eerste theatervoorstelling draait om de allerleukste uitglijders en instinkers van kinderen. Mark deelt veel anekdotes uit zijn eigen onderwijsloopbaan, waarin de scharen en lijmpotjes soms letterlijk langs zijn oren vlogen. Een voorstelling waar je non stop om kunt lachen en ook nog iets van opsteekt. Want van al die grappige, vertederende en soms ontroerende ‘kinderlogica’ valt meer te leren dan je misschien zou denken! www.ledeltheater.nl
Songs of Crosby, Stills, Nash & Young | Middelburg, De Oostkerk | www.deoostkerk.nl
Graindelavoix o.l.v. Bjorn Schmelzer Vlissingen, Sint Jacobskerk, 15.30 uur
Van Binchois tot Josquin. Graindelavoix, het eigenzinnige ensemble van Björn Schmelzer, brengt in Vlissingen een expressieve reis door drie generaties FransVlaamse polyfonie. Centraal staan werken van Binchois, Ockeghem, Josquin en Obrecht. Met meeslepende klanken, mystieke sferen en virtuoze zang belooft dit een bijzonder concert te worden. Beleef hoogtepunten als Obrechts Salve Regina en Ockeghems Alma Redemptoris Mater, uitgevoerd door vijf topzangers met gevoel voor intensiteit en diepgang. www.muziekpodiumzeeland.nl
Skazka Kwartet met Purcell, Haydn en Beethoven
Noordgouwe, Driekoningenkerk, 15.00 uur
Het Skazka Kwartet bestaat dit jaar vijf jaar en verkreeg een voorname plaats in het internationale kwartetlandschap. Skazka is sprookje in het Russisch en dat streeft het kwartet na: verhalen vertellen. In 2022 wonnen zij het Storioni Concours. In de sfeervolle kerk in Noordgouwe met briljante akoestiek spelen zij hun programma ‘Fantasias in Four Parts’ met delen uit dat werk van Henry Purcell, strijkkwartet op. 20 nr. 6 van Joseph Haydn en het strijkkwartet opus 131 van Ludwig van Beethoven. www.kmsd.nl
The LSB Experience: Songs of Crosby, Stills, Nash & Young Middelburg, De Oostkerk, 15.30 uur
Niet te missen dit najaar: The LSB Experience. Belangrijke muzikale invloeden voor de LSB Experience waren de Amerikaanse West Coast Sound, met vertegenwoordigers zoals Crosby, Stills, Nash and Young, evenals andere klassieke rockbands zoals The Beatles, The Doobie Brothers en Fleetwood Mac. Al jaren toert The LSB Experience uitgebreid in Nederland en andere Europese landen, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. En 12 oktober staan ze in De Oostkerk. www.deoostkerk.nl
Hoe overleef ik alles wat ik niemand vertel? | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Spellenavond Vlissingen | Vlissingen, De ZB | www.dezb.nl
Kings of the Blues | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Theatercollege B. Schols | Voorkom ruzie bij de kist | Middelburg, De Oostkerk | www.deoostkerk.nl
René van Meurs | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
ABBA Gold | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Eric Holm - Kortsluiting | Zierikzee | www.theatersaanzee.com
Iris Rulkens met ‘Hier is Iris Live’ | Rilland, Dorpshuis | www.podiumreimerswaal.nl
Elles Bailey | Terneuzen, Porgy en Bess | www.porgyenbess.nl
TRYO | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Klaas van der Eerden | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
De Grote 5 | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Miniatuur milieu theater Zeeziek | Middelburg, De ZB | www.dezb.nl
The Greatest Nashville Hits | Oostburg, Ledeltheater | www.ledeltheater.nl
Ruben Annink | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
Staatsorkest van Saarland | Hulst, Basiliek | www.festival-zvl.nl
Nirvana Symphonic Tribute 2025 | Vlissingen, CCXL Theater | www.ccxl.nl
Dulfer! Total Response | Vlissingen, De Piek | www.depiek.nl
De Kift | Terneuzen, Porgy en Bess | www.porgyenbess.nl
Dubbel Op | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Tribute to George Michael | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
Leonard Cohen Revival Band | Dance Me to the End of Love Middelburg, De Oostkerk, 20.00 uur.
Tien enthousiaste en bezielde muzikanten brengen Leonard Cohen muzikaal, visueel én met anekdotes in beeld. Een prachtige en ontroerende hommage. In de theatervoorstelling nemen ze het publiek mee op een reis door het leven, de muziek en innerlijke wereld van de musicus en dichter Leonard Cohen. Een prachtige en ontroerende hommage, met een selectie van zijn liederen, anekdotes en beelden. Naast enkele bekende songs brengen de tien enthousiaste en getalenteerde bandleden je pareltjes uit zijn oeuvre. www.deoostkerk.nl
Vervolg oktober 2025
David Bowie Tribute - Thin White Duke | Terneuzen | www.poppodiumdepit.nl
Pieter Jouke - Uit Stilstand | Ritthem, De Verwachting | www.theatersaanzee.com
Fest. van Zeeuwsch Vlaanderen - Het Tango Ritme! | Oostburg, Ledeltheater | www.ledeltheater.nl
Festival Oude Muziek Utrecht presenteert: Maarten Engeltjes & PRJCT Amsterdam. Groots en koninklijk: vijf concerti van Antonio Vivaldi en tijdgenoot Johann Adolph Hasse, waarin de stem van contratenor Maarten Engeltjes zegeviert. ‘Een stem waar je naar wilt blijven luisteren, met dat gouden randje dat ‘mooi’ tot ‘excellent’ verheft’, loofde de Volkskrant. Met zijn barokorkest PRJCT zorgt Engeltjes ervoor dat zijn eigen enthousiasme ook op het publiek overslaat. I.s.m. Stichting Incanto en Festival Oude Muziek. www.zeeuwseconcertzaal.nl
25 jaar jubileumweekend met ensemble Toeval | Ellewoutsdijk, Kerkje | www.kerkje-ellesdiek.nl
Tangarine – Running in the Family II Oostburg, Ledeltheater, 20.00 uur
Na het succes van hun eerste theatershow Running in the Family zijn de broers Sander en Arnout Brinks terug met deel 2, een wereld van muzikale broers en zussen. Hun nieuwe theaterconcert is een show vol nostalgie en verrassingen met interpretaties van nummers van Bee Gees, Venice, The Osmonds en Van Halen. Daarnaast zingen de broers ook eigen songs, ontstaan vanuit hun unieke broederband. Running in the Family II is een topavond vol muzikale verbroedering; neem je zus, broer of welke ‹bro› dan ook mee! www.ledeltheater.nl
Jay Francis | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Glass in Motion: Reis door decennia muziek van Glass
Het Amstel Quartet brengt een fascinerende reis door het werk van Philip Glass, van compromisloze minimal music tot rijke melodieën. Met werken van Glass en John Cage laten deze meesters van het saxofoonkwartet horen hoe veelzijdig minimal music kan zijn. Al 25 jaar verrast het kwartet met hun kleurrijke spel en vernieuwende aanpak. Een avond vol ritme, klank en bezieling. Dit concert wordt georganiseerd i.s.m. Poppodium De Spot. www.muziekpodiumzeeland.nl
Halloween Live ! The Young Ones en Bruutserdam
Kapellebrug (Hulst), Wesemael Group, Gentsevaart, 18.30 u / 20.00 u en 21.15 u Ook op Za 25, vr 31 en za 1 nov
Een komische-, soms spannende, fantasierijke ode aan film, muziek, vriendschap én de rijke cultuur van Hulst. De bezoekers worden meegenomen in een bijzondere Halloween-setting door twee verlaten fabriekshallen (voormalig Interjute).
Tijdens een spannende Halloween wandeling beleven ze het zelf geschreven, verhaal, sterker nog….ze spelen er zelfs een actieve rol in! Een samenwerking van filmindustrie (Bruutsterdam) en (film-)muziek (The Young Ones). Met speciale acts, zang, lokaal (acteer) talent én een flinke dosis humor! www.the-young-ones.com
The Young Ones, Halloween Live | Kapellebrug, Wesemael Group | www.the-young-ones.com
Ions of Wave | Goes, ‘t Beest | www.tbeest.nl
Wim Helsen met ‘Welkom ongemak’ | Rilland, Dorpshuis | www.podiumreimerswaal.nl
Cabin Crew, coverband | Kapelle, De Vroone | www.kapellecultureel.nl
Freedomkoor Zeeland | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Marjolijn van Kooten - Aan mij zal het niet liggen | Ritthem, De Verwachting | www.theatersaanzee.com
25 okt.
Tim Hartog - Frictie | Zierikzee, De Weverij | www.theatersaanzee.com
25 okt.
25 okt. 25
25 okt.
Literaire Salon in Nacht van de Nacht, Kleur de nacht met woorden Middelburg, CBK Balans 17, 19.30 uur
Zeeuwse dichters schrijven in de N8 van de N8 rond het thema KLEUR DE NACHT MET WOORDEN en gebruiken daarbij een afbeelding (eigen ontwerp of samen met een Zeeuwse beeldend kunstenaar). Wout Waanders opent de avond met een voorstelling waarin hij voordraagt uit zijn bundel «We zijn nog lang niet halverwege», een dichtbundel in het schemergebied tussen poëzie en fantasy. ‹s Middags signeert hij bij boekhandel De Drvkkery. Een productie van Literair Café ‘De Geestgronden. Toegang gratis, aanmelden verplicht. www.literaircafedegeestgronden.nl
Koperkwintet en orgel | Kapelle, Hervormde Kerk | www.batzwitteconcertskapelle.nl
Cantus Choralis - Terra Maris | Middelburg, Zeeuwse Concertzaal | www.zeeuwseconcertzaal.nl
okt.
okt.
BachPlus - Chandos Anthems van G.F.Händel Aardenburg, Sint Baafskerk, 16.00 uur
Het BachPlus ensemble onder leiding van Bart Naessens brengen Chandos Anthems van G.F.Händel. In 1717 werd G.F. Händel hofcomponist van de steenrijke én beruchte James Brydges, hertog van Chandos. Aan diens hof componeerde Händel religieuze muziek die in de privékapel van de hertog werd uitgevoerd. Resultaat: niet minder dan elf prachtige, maar zelden uitgevoerde Chandos Anthems voor koor, solisten en orkest. In deze anthems brengt Händel een meesterlijke synthese tussen de gepassioneerde lyriek van de Italiaanse opera en de spiritualiteit van de Engelse kerkmuziek. www.bachstad.eu en www.bachplus.be
Chopin, Schumann, Arensky en Dvorak Vlissingen, Sint Jacobskerk, 15.30 uur
Sinds 2016 vormen pianist Ben Kim, violist Niek Baar en celliste Ella van Poucke een hecht trio met een bijzondere muzikale chemie. In Vlissingen brengen zij een kleurrijk programma met werken van Chopin, Schumann, Arensky en Dvořáks meeslepende Dumky Trio. De musici treden zowel samen als in duo’s en solo op, en nemen het publiek mee op een expressieve reis door Europa. www.muziekpodiumzeeland.nl
Nederpop All Stars- Hitspot Met Worst Oostburg, Ledeltheater, 15.00 uur
Een show vol verrassingen met Hitspot Met Worst, een unieke voorstelling die de grenzen tussen muziek en culinaire kunst vervaagt. Een afwisselende, humoristische, muzikale en culinaire reis waarin smaakmakers Nederpop All Stars, Pierre Wind en Henk Westbroek alle ingrediënten in huis hebben die samensmelten tot een genot voor de oren én de smaakpapillen! De Nederpop All Stars zetten de toon met een speelse uitvoering van ‘The Ketchup Song’. www.ledeltheater.nl
Tim Kuypers & Maurice Lammerts van Bueren | Middelburg, Zeeuwse Concertzaal | www.kamermuziekzeeland.nl
Peutertje luister Vlissingen | Vlissingen, De ZB | www.dezb.nl
ComedyPact on Tour | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
Gavin James + Lenny Monsou | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
The Dutch Eagles | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Trapper Schoepp trio formatie | Nieuw- en Sint Joosland | www.theaterdewegwijzer.nl
Here we go! Danny Vera, uitverkocht | Middelburg, De Oostkerk | www.deoostkerk.nl
The Young Ones, Halloween Live | Kapellebrug, Wesemael Group | www.the-young-ones.com
Here we go! Danny Vera, uitverkocht | Middelburg, De Oostkerk | www.deoostkerk.nl
The Fortunate Sons | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
Three For Silver - Halloween Special | Terneuzen, Porgy en Bess www.porgyenbess.nl
Dolfje Weerwolfje & Foeksia de Miniheks | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Van den Vos die Amoc Maecte | Hulst, Den Dullaert | www.dendullaert.nl
Gerrie Smits - Oudejaarsconference | Ritthem, De Verwachting | www.theatersaanzee.com
Han Polman over 11 jaar cultuur in Zeeland
tekst: Rob Bakker
Een onverwachte rijkdom aan kunst en cultuur
Toen Han Polman begon als commissaris van de Koning(in) in Zeeland, was hij nog niet zo vertrouwd met het cultuuraanbod in de provincie. “Maar het voorrecht van mijn functie was dat ik veel evenementen kon bezoeken. Al snel ontdekte ik hoeveel rijkdom Zeeland te bieden heeft op het gebied van kunst en cultuur. Zeeland is een grootse provincie – niet zozeer in aantal inwoners, maar in karakter. De verscheidenheid van de voormalige eilanden, elk met hun eigen geschiedenis en identiteit, zorgt ervoor dat mensen steeds op zoek zijn naar hun wortels en de betekenis van hun woonplek. Ik zeg altijd: ‘De Zeeuw bestaat niet.’ Die diversiteit zie je ook terug in de manier waarop mensen kunst en cultuur beleven.”
Het voorrecht van mijn functie was dat ik veel evenementen kon bezoeken
Het Zeeuws Orkest
Op de vraag welk cultureel evenement hem bij aanvang van zijn bestuursperiode het meest verraste, antwoordt Polman vol enthousiasme: “Voor mij was dat Het Zeeuws Orkest. Het raakt natuurlijk ook aan mijn liefde voor muziek. Ik was onder de indruk van hun niveau, hun kracht en uitvoeringen, en de manier waarop ze verder kijken dan alleen het standaard klassieke repertoire. Ze werken ook met jong talent en bekende solisten uit andere genres.
De ontwikkeling van het orkest is voor mij een spiegel van hoe cultureel Zeeland zich heeft ontwikkeld: grensoverschrijdend, samenwerkend, vernieuwend. Dezelfde ontwikkeling zie je ook in andere delen van de culturele sector waar men meer samen optrekt”
Zeeland Jazz en de kracht van samenwerking “Ook Zeeland Jazz is een mooi voorbeeld van hoe bundeling van krachten leidt tot groei. Het festival is nu groter, duurt langer en speelt zich af op meerdere locaties. Soms komt die samenwerking voort uit schaarste, maar dat leidt vaak tot verbreding, spreiding
en vernieuwing. Het past bij Zeeland: na elke vloed richt de Zeeuw zich opnieuw op. Die veerkracht zie je ook in de culturele sector.”
Het Zeeland Nazomerfestival: geworteld én grensverleggend
Polman spreekt met bewondering over het Zeeland Nazomerfestival (ZNF). “Wat ik zo sterk vind aan het ZNF is de keuze voor locaties door heel Zeeland, altijd met een Zeeuws thema of decor. Daardoor heeft het festival een nationale – zelfs internationale – uitstraling, maar blijft het stevig geworteld in Zeeland. Het is als een boom: als je goed geworteld bent, kun je hoog groeien. En die samenwerking met andere partijen heeft veel opgeleverd.”
Het decor van strand, lucht en water was onovertroffen
Op de vraag welke voorstelling hem het meest is bijgebleven, hoeft Polman niet lang na te denken: “De voorstelling Hiroshima mon Amour, vroeg in de ochtend aan de oever van de Oosterschelde bij de Oesterdam. Het moest eb zijn, anders kon het niet gespeeld worden. Het was puur Zeeland: eb en vloed, kijken naar wat je kunt, reflecteren. Het decor van strand, lucht en water was onovertroffen. Datzelfde decor trekt ook filmmakers aan. De afgelopen jaren zijn er prachtige Zeeuwse films gemaakt, omdat het landschap zo indrukwekkend is.”
Kunst als voorwaarde voor groei
“Kunst en cultuur kunnen niet bestaan zonder steun van overheid, publiek en bedrijfsleven. We hebben het over de voorwaarden voor economische groei, we vinden die noodzakelijk om verder te komen. Maar kunst is óók een voorwaarde voor groei – niet alleen economisch, maar vooral persoonlijk. Groeien begint bij leren kijken met andere ogen, nieuwe perspectieven durven zien. Kunst opent de deur naar die ontwikkeling.”
Droomhuis gezien?
Dat klinkt ons als muziek in de oren!
Je kunt met ons bellen, chatten of videobellen!
Voor vragen of het inplannen van een afspraak, tel 0118 642 007 of bel/app naar 06 82 65 01 75
Wij zijn trotse sponsor van N8VDN8!
Of maak online 24/7 een afspraak op hypotheekshop.nl/middelburg Je vindt ons in Goes, Middelburg, Zierikzee en Terneuzen. Duidelijk verhaal!
Jouw adviseur voor onafhankelijk hypotheekadvies!
Abbey Square: muziek uit het provinciehuis
Naast zijn bestuurlijke werk is Han Polman een gepassioneerd muzikant. Samen met (voormalig) medewerkers van het provinciehuis vormt hij een muzikaal combo. “We noemen ons Abbey Square, een knipoog naar het Abdijplein. We treden zelden op, soms voor een goed doel – bijvoorbeeld voor de aanschaf van een nieuwe vleugel voor de Zeeuwse Concertzaal.”
Er zijn niet veel opnames maar in de podcast hebben we Han toch over kunnen halen om wat van zijn combo te laten horen.
De kracht van fanfares en muziekverenigingen “Het is belangrijk dat kinderen op jonge leeftijd muziek leren maken. Bij ons thuis hoorde dat er gewoon bij – na de blokfluit koos je een ander instrument.
Zelf heb ik piano gestudeerd en was ik waarnemend organist in de kerk. Daar ben ik gaan improviseren, wat uiteindelijk leidde tot mijn liefde voor jazz. Muziekverenigingen zoals harmonie, fanfare en brassband (Hafabra) spelen een belangrijke rol om iedereen die wil laagdrempelig actief muziek te laten spelen. Ze zijn diepgeworteld in Zeeland. Je leert er samenspelen, luisteren, noten lezen – en vooral: samen iets moois neerzetten. Dat is sociale cohesie in zijn puurste vorm.
Wat ik zo mooi vind aan de Hafabra: iedereen doet mee, ongeacht achtergrond. Samen vorm je het orkest.”
Dijken van Wijven en kunst in de openbare ruimte “Een bijzonder project vond ik Dijken van Wijven, bij Sas van Gent. Het decor, de verrassing, de kracht van kunst in de openbare ruimte – het inspireerde me.
Zeeland leent zich uitstekend voor beeldende kunst in het landschap. Het markeert plekken, het daagt je uit anders te kijken.
Er zijn hier zoveel kunstenaars die zich laten inspireren door de Zeeuwse natuur: de getijden, het licht, de rust. En ook amateurs verdienen waardering. Kunst verandert je perspectief – dat is de kracht ervan.” In de kamer van de commissaris hangen drie schilderijen van de in 2024 overleden kunstenaar Antoine Mes. “Het zijn vergezichten van Zeeuwse landschappen. Ze hangen er al sinds de tijd van Wim van Gelder.
Antoine vertelde me eens hoe hij ze maakte: hij knipte een klein passe-partout in een wit vel. En keek daar doorheen om een landschap met horizon te bekijken. Zo ontdekte hij nieuwe perspectieven en kleurcombinaties. Je ziet daardoor beter wat er is. De landschappen zijn gedurende het leven van Antoine abstracter geworden. Ik vind ze zo mooi dat we ook privé een werk van hem heb aangeschaft. Het voelt als een extra raam waardoor je het Zeeuwse landschap binnenhaalt.”
Commandeur in de Belgische Kroonorde
Onlangs werd Han Polman benoemd tot Commandeur in de Belgische Kroonorde – een hoge onderscheiding voor zijn inzet voor de samenwerking met Vlaanderen.
Samenwerken aan een betere samenleving in het grensgebied.
“Ik heb die samenwerking altijd belangrijk gevonden. Als je de loftuitingen afpelt, blijft over: samenwerken aan een betere samenleving in het grensgebied.
De grens tussen Zeeland en Vlaanderen wordt voortdurend overschreden, letterlijk en figuurlijk. Het gaat om duurzaam groeien aan de grens. Ik wilde altijd begrijpen wie onze partners zijn, wat hun perspectief is. En dan samen zoeken naar wat het beste is voor de inwoners.
Na de fusie tussen de havenbedrijven van Gent en Zeeland tot North Sea Port is ook steeds intensiever gekeken naar leefbaarheid en cultuur. Het Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen is ook zo’n mooi voorbeeld waar al jaren cultureel over grenzen wordt gekeken.
De coronaperiode maakte pijnlijk duidelijk hoe verweven we zijn. De grens ging op slot – geliefden konden elkaar niet zien, families werden gescheiden.
Dat was voor mij hét signaal: dit is één samenleving. En de overheid moet daar ook naar handelen.
Uiteindelijk draait het immers om de mensen die hier wonen.”
Luister de podcast via de QR code.
Schilderij van Antoine Mes
Agenda november 2025
The Young Ones, Halloween Live | Kapellebrug, Wesemael Group | www.the-young-ones.com
Danny Vera, alle concerten uitverkocht | Middelburg, De Oostkerk | www.deoostkerk.nl
Aan de vooravond | Middelburg, Minitheater | www.middelburgstheater.nl
The Joe Cocker Connection | Vlissingen, CCXL Theater | www.ccxl.nl
Niek en Guy met ‘Legatum’ | Rilland, Dorpshuis | www.podiumreimerswaal.nl
The Lasses | Terneuzen, Porgy en bess | www.porgyenbess.nl
Henry van Loon | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Nashville II | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Iris Rulkens - Hier is Iris Live | Hulst, Den Dullaert | www.dendullaert.nl
Gerard Alderliefste&Friends – Une belle histoire, épisode 3 Oostburg, Ledeltheater, 20.00 uur
U waant zich op een dorpsplein in Frankrijk waar Gerard Alderliefste samen met vrienden én met u het Franse chanson viert. Geniet, zing mee en laat u verrassen door het achtkoppige muzikale gezelschap. Een avond vol bijzondere muzikale ontmoetingen en mooie verhalen uit hun inmiddels derde aflevering van Une Belle Histoire. In de afgelopen seizoenen veroverde Gerard met zeven enthousiaste muziekvrienden en vriendinnen de theaters met warme Franse klanken van onder meer accordeon en viool. www.ledeltheater.nl
Tim Kroezen - 550 | Ritthem, De Verwachting | www.theatersaanzee.com
JP & The Seeger Session Band | Zierikzee, Nieuwe Kerk | www.theatersaanzee.com
Open Dag Zeeuws Archief: Boven water | Middelburg, Zeeuws Archief | www.zeeuwsarchief.nl
Alela Diane | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
Pianoduo Symbiosis – Quatre Mains | Hulst, Den Dullaert | www.dendullaert.nl
Kunst- en Cultuurroute Middelburg Middelburg stad, van 13.00 uur – 17.00 uur
POËZIE. Op deze eerste zondag van de maand van november is er tijdens de Kunsten Cultuurroute Middelburg ruim aandacht voor poëzie. De huidige staddichter Michael van Oostende draagt gedichten voor en deze middag wordt ook de nieuwe stadsdichter van Middelburg voor het jaar 2026 bekend gemaakt tijdens een uitgebreid programma rondom poëzie. Daarnaast zijn er bij alle deelnemende ateliers, galeries en musea van de kunstroute prachtige kunstwerken te zien. U herkent ze aan de vlaggen. www.kunstroutemiddelburg.nl
Sopraan Johannette Zomer en schrijver/journalist Frénk van der Linden verzorgen rond Allerzielen een programma over liefde, rouw, gemis en verlangen. Door het verstrijken der jaren komen de herinneringen aan dierbaren steeds vaker terug. Met liederen van o.m. Hildegard von Bingen, Buxtehude, Purcell en Bach en tekst uit brieven aan overleden ouders, begeleid door drie vooraanstaande barokinstrumentalisten. Een bijzonder ontroerend concert. www.zeeuwseconcertzaal.nl
Heleen van Royen, lezing | Hulst, Den Dullaert | www.dendullaert.nl
Babybieb Vlissingen | Vlissingen, de ZB | www.dezb.nl
Miss Montreal | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Theo Maassen | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
HELP! A Beatles Tribute | Oostburg, Ledeltheater | www.ledeltheater.nl
Buurtcafé ZB Vlissingen | Vlissingen, de ZB | www.dezb.nl
De Cabaret Club | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Sinatra The Story | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
Marjolijn van Kooten - Aan mij zal het niet liggen | Zierikzee, De Weverij | www.theatersaanzee.com
Awkward i + la loye | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
Wild Romance | Vlissingen, De Piek | www.depiek.nl
Aan de vooravond | Middelburg, Minitheater | www.middelburgstheater.nl
In de serie meesterpianisten: Anna Fedorova Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 15.30 uur
Anna Fedorova (Kiev 1990) wordt nu al als een van de grote piano-sterren beschouwd. Tot haar mentoren behoren niet voor niets Alfred Brendel, Menahem Pressler, Steven Isserlis en Sir András Schiff. Haar Rachmaninoff- en Chopin-concerten zijn legendarisch. Al op jonge leeftijd toonde pianiste Anna Fedorova een grote muzikaliteit en verbazingwekkende technische vaardigheden.. TIP: Als u dit seizoen alle vijf concerten uit de serie Meesterpianisten bezoekt, krijgt u één concert gratis. Bestel uw ticket op tijd!! www.zeeuwseconcertzaal.nl
Vervolg november 2025
Roko en Lucija Matijević - Piano | Terneuzen, Porgy en bess | www.porgyenbess.nl
Samba en Braziliaanse Jazz Goes, Podium ‘t Beest, 16.00 uur
Henrique Gomide/piano, João Fideles/drums en Noa Stroeter/contrabas
Samba en Braziliaanse Jazz. Het Braziliaanse jazztrio Caixa Cubo keert terug naar Goes met een wervelend liveoptreden vol samba-jazz en jaren 70 grooves. Deze keer nemen ze een bijzondere gast mee: de energieke saxofonist Lucas Santana, bekend van o.a. het Metropole Orkest. Verwacht virtuoos spel, speelse interactie en onweerstaanbare Braziliaanse vibes. Een concert dat je niet mag missen! www.muziekpodiumzeeland.nl
Fabian Franciscus | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Fred van Leer | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
Max van den Burg - Tijd voor Max | Oostburg, Ledeltheater | www.ledeltheater.nl
Pieter Verelst - Altijd Aan | Ritthem, De Verwachting | www.theatersaanzee.com
Tangarine met ‘Running in the Family II’ | Rilland, Dorpshuis | www.podiumreimerswaal.nl
Kasper van Kooten | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Winterfair | Oudelande, De Koffietuin | www.dekoffietuin.nl
Maikel Harte try-out ‘Een Harte onder de riem’ | Kapelle, De Vroone | www.kapellecultureel.nl
Nova Melodica | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Peperbusseconcert: Fleet Street Revival | Aardenburg, De Peperbusse | www.bachstad.eu
Blauwe Vinkjes - Poeha | Ritthem, De Verwachting | www.theatersaanzee.com
Winterfair | Oudelande, De Koffietuin | www.dekoffietuin.nl
Harmonie de Vereenigde vrienden | Sas van Gent, MFC de Statie | www.destatie.nl
SEDAA: Traditionele muziek uit Mongolië en Perzië ’s Heer-Arendskerke, Een Bunder Kunst, 15.00 uur
Sedaa verbindt Mongoolse keelzang en Perzische melodieën tot een betoverende mix van traditie en vernieuwing. De groep combineert boventoonzang, authentieke instrumenten en moderne arrangementen tot een toegankelijk en diep spiritueel geluid. Gehuld in zijden klederdracht en omgeven door de sfeer van de steppe, nemen de musici je mee op een magische muzikale reis. Wereldmuziek met hart en ziel. Naranbaatar Purevdorj, Omid Bahadori, Ganzorig Davaakhuu en Yesun Erdene Bat. Dit concert is georganiseerd i.s.m. Een Bunder Kunst www.muziekpodiumzeeland.nl
Gewoon zoals je bent | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
Elisabeth Hetherington, sopraan en Asako Ueda, luit
Noordgouwe, Driekoningenkerk, 15.00 uur
Winnares van o.a. de Nederlandse muziekprijs 2024, sopraan Elisabeth Hetherington vestigde zich als een van de meest opvallende artiesten van haar generatie. Zij vertolkt oud en hedendaags repertoire in concertzalen en festivals in heel Europa. Elisabeth ontvangt lovende kritieken, waarin zowel haar indrukwekkende podiumprésence als haar heldere en zuivere sopraanstem wordt geprezen. In Noordgouwe trakteert zij samen met luitiste Asako Ueda op een Musical Banquet met werken van John Dowland en vele andere bekende en minder bekende componisten. Een niet te missen concert. www.kmsd.nl
Vrouwenensemble Mazz en duo Follie á Deux | Ellewoutsdijk, Kerkje | www.kerkje-ellesdiek.nl
Crossroads - Joyce van Bavel en Walter Calbo | Middelburg, Zeeuwse Concertzaal | www.zeeuwseconcertzaal.nl
Spellenavond Vlissingen | Vlissingen, de ZB | www.dezb.nl
ICE | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Spigt & Wallis de Vries | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Maikel Harte Try-out ‘Een Harte onder de riem’ | Hansweert, Dorpshuis | www.podiumreimerswaal.nl
The Stones vs The Beatles Battle | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
BlackBeach + Gespuys | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
Het Zuidelijk Toneel | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Ricky Risolles ft Tante Eus | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Money & the Man + Tankzilla | Goes, ‘t Beest | www.tbeest.nl
Brothers | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
Infloyd: Pink Floyd tribute | Terneuzen, De Pit | www.porgyenbess.nl
IRap in Zeeland: tussen zolderkamer en podium
Is rap sneldichten? Is het muziek, poëzie of iets daartussenin? In de rubriek ‘Ver van mijn bed’ duiken we in werelden die we niet vanzelf tegenkomen. Dit keer: rap in Zeeland. Waar vind je het? En wie zijn de mensen achter de mic?
k geef mezelf soms de opdracht om werelden te onderzoeken die niet de mijne zijn. Kunstvormen die niet standaard in mijn bubbel zitten. En deze keer: rap. Geen genre dat standaard uit mijn speakers knalt. Maar wat is rap eigenlijk — zeker in een provincie als Zeeland?
Het leek me tijd om het gewoon te vragen. In mijn podcaststudio nodigde ik twee gasten uit die vanuit heel verschillende hoeken iets van de Zeeuwse hiphopscene weten: Sem Groeneveld, rapper van 19 uit Goes, en Richard Mars, platformbouwer en verbinder van het eerste uur.
“Het begint met een beat”
Rap begint vaak op zolder. Alleen, met een beat. Online. Volgens Sem is dat hoe het ook voor hem begon. “Ik had geen idee dat er überhaupt andere rappers in Zeeland waren. Tot ik begon te posten op SoundCloud en Insta. Dan krijg je ineens DM’s: ‘Hey, zullen we samenwerken?’
Op school leerde hij Kyo Nguyen kennen — een producer die in tien minuten een beat uit z’n laptop tovert. Met Kyo maakt hij nu structureel muziek. “Via hem weer andere rappers. Het is echt via-via. Je deelt iets, en het verspreidt zich.”
Luister de podcast via de QR code.
Sem Groeneveld (artiestennaam: JamSG)
“Ik ben Sem, 19 jaar oud, artiestennaam JamSG. Geboren in Antwerpen, woon nu 12 jaar in Goes. Ik rap nu zo’n twee jaar echt actief. Ik ben ooit begonnen met schrijven op mijn elfde. De studio in, muziek opnemen, dat doe ik pas sinds een jaar. Naast mijn ICT-opleiding droom ik van een doorbraak in de muziek. Ja, uiteindelijk wil ik beroemd worden.”
Richard Mars
“Ik ben 42, zelf geen rapper, maar wel liefhebber. Toen ik elf jaar geleden naar Zeeland verhuisde, zocht ik mensen met dezelfde liefde voor hiphop. Ik vond vooral eilandjes. Iedereen zat op z’n eigen plek. Daarom heb ik Zuidwest HIPHOP opgezet: een platform dat rappers uit de regio verbindt. We organiseren live studio sessies in Vlissingen en promoten die online.”
Bestaat er een Zeeuwse rapcultuur?
Een regionale hiphopscene bouwen is geen makkie. Richard ziet vooral digitale verspreiding: Spotify, YouTube, playlists. “Maar ik geloof wel dat die binding met Zeeland er is. Dat probeer ik te versterken — eerst lokaal, dan landelijk. We verversen elke week onze playlist, en dat wordt echt landelijk beluisterd.”
Maar een volle zaal trekken? Dat is lastiger. “Live-optredens in Zeeland zijn uitdagend. Toch zijn er events die eruit springen, zoals Royal Flush in Vlissingen — een dag vol graffiti, battles, live muziek en workshops. Daar komen 200 à 300 mensen op af. Dat is veelbelovend.”
Rap als uitlaatklep
Voor Sem is rap meer dan rijm. “Ik schrijf over wat ik voel. Soms zijn het emotionele nummers. Soms liefde. Soms dingen waar je beter ver van blijft. Ik wil niet alleen vertellen over de straat, ik wil mensen er ook vanaf houden.” Zijn grote voorbeeld? Cycz, een gevestigde naam in de regio, die via jongerenwerk veel voor anderen betekent. “Hij heeft me echt geholpen. Ik mocht optreden op het EEF Festival en in de Baaierd. Hij leerde me ook hoe ik een woordweb maak om mijn teksten te verdiepen.”
Kleine events, groot effect
Hoewel veel rap nog uit slaapkamers komt, ontstaan er langzaamaan kleinschalige ontmoetingsplekken. Richard: “We hebben laatst een event georganiseerd in Rumrunner, een nieuwe cocktailbar in Vlissingen. Open mic, live acts, graffiti workshop, art van Stripeshades. Het is klein, maar krachtig. Het gaat om het samenbrengen van elementen.”
De meeste rap ontstaat nog steeds op een zolderkamer of in een kleine thuisstudio. Socials en muziekplatforms zorgen voor verspreiding. Zeeland heeft wél initiatieven, maar de digitale wereld is groter en kent geen grenzen. Uiteindelijk bepalen streams wie er gehoord wordt.
Wat begon als nieuwsgierigheid is veranderd in bewondering. Rap is geen sneldichten. Het is taal, ritme, gevoel, verzet, verbinding. En ja — het begint met een beat. Maar wat erop volgt is veel meer dan muziek.
tekst: Rob Bakker
Vervolg november 2025
Het Zeeuws Orkest met pianist Hannes Minnaar Terneuzen, Scheldetheater, vr 21 nov, 20.00 uur Goes, De Mythe, 22 nov, 20.00 uur: Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 23 nov, 15.30 uur
Een adembenemend mooi programma o.l.v. chef Ivan Meylemans. De pianist Hannes Minnaar behoort tot de wereldtop. Hannes en Het Zeeuws Orkest liggen elkaar en niet alleen omdat hij een Zeeuw van geboorte is. Hij was al twee maal eerder solist bij het orkest, in 2011 en in 2017. Hij soleert in deze concertserie in het romantische pianoconcert van Robert Schumann. Het orkest speelt verder de Academic Festival Overture van Brahms en de Symfonie nr. 6 van Tsjaikovski. www.zeeuwsorkest.nl
Dai Carter e.a. | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
The Dutch Tenors | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
Dubbel D | De Dijk Tribute Band | Middelburg, De Oostkerk | www.deoostkerk.nl
BLEGHfest | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
Maikel Harte - Eindejaarsvoorstelling | Ritthem, De Verwachting | www.theatersaanzee.com
Music Care - Als de dag van Toen Oostburg, Ledeltheater, 15.00 uur
In de plaatselijke bloemenzaak ondersteunen de dochters van Koos (Henk Poort) hun vader na het overlijden van hun moeder. Wanneer de beroemde zanger Toon in de winkel komt, wordt hij op slag verliefd op één van de dochters. Helaas vindt zijn moeder Kobie (Anne-Mieke Ruyten) haar niet goed genoeg voor haar zoon. Met liedjes uit de oude doos zoals: ‹Wil u een stekkie?›, ‹De Krokus en de Hyacint› of ‹Hé, niet zoenen op het zebrapad.› Een feelgood voorstelling vol liefde en humor die mensen echt samenbrengt en dementie-vriendelijk is. www.ledeltheater.nl
Het Zeeuws Orkest met pianist Hannes Minnaar | Middelburg, Zeeuwse Concertzaal | www.zeeuwsorkest.nl
Van The Byrds tot The Eagles | Ellewoutsdijk, Kerkje | www.kerkje-ellesdiek.nl
Johan Antheunisse over Han Reijnhout | Middelburg, De Oostkerk | www.deoostkerk.nl
Peutertje luister Vlissingen | Vlissingen, de ZB | www.dezb.nl
Maikel Harte - Eindejaarsvoorstelling | Heinkenszand, De Stenge | www.theatersaanzee.com
Maikel Harte Try-out ‘Een Harte onder de riem’ | Rilland, Dorpshuis | www.podiumreimerswaal.nl
Andries Tunru en Stefan Hendrikx | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
BROUA Tunesische ritmes en hedendaagse klanken | Middelburg, De Oostkerk | www.deoostkerk.nl
Tom Neven & The Side Effect | Nw- en St Joosland, De Wegwijzer | www.theaterdewegwijzer.nl
Oratoriumkoor en orgel | Kapelle, Hervormde Kerk | www.batzwitteconcertskapelle.nl
Joosen en De Jager - Aanklonteren | Renesse, Dorpshuis | www.theatersaanzee.com
De Pianobazen - megalomane muziekshow! | Zierikzee, Nieuwe Kerk | www.theatersaanzee.com
Petty’s Heartbreakers | Vlissingen, De Piek | www.depiek.nl
Onder Einaudi’s Vleugels | Middelburg, Zeeuwse Concertzaal | www.zeeuwseconcertzaal.nl
DeLange – In the Arms of Solitude Oostburg, Ledeltheater, 15.00 uur
Kan ik alleen zijn zonder me eenzaam te voelen? Wanneer we ons door muziek omhelsd voelen, kan alleen zijn juist helend werken. Neo-romantische componist-pianist DeLange is bekend om zijn melancholische melodieën die je meenemen in je herinneringen en emoties en je geborgen laten voelen in je eigen aanwezigheid. DeLange groeide op met de klanken van Chopin, Rachmaninoff, Satie en Debussy en dat hoor je terug in zijn composities. Voor liefhebbers van Yann Tiersen, Ludovico Einaudi en Ólafur Arnalds. www.ledeltheater.nl
Sinterklaasvoorstelling met Hippe Gasten | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Puur De Nijs | Een Ode aan Rob Nijs Middelburg, De Oostkerk, 15.30 uur.
Puur de Nijs brengt een ode aan één van Nederlands grootste artiesten: Rob de Nijs. Tijdens deze akoestische theatershow worden zijn mooiste liedjes ten gehore gebracht. Geniet van klassiekers als ‘Mallebabbe’, ‘Zondag’ en ‘Het werd zomer’. Maar ook recentere liedjes ontbreken niet zoals ‘Niet voor het laatst’, en ‘Wat als later nu is’. Zanger en verhalenverteller Marcel Mulders blikt terug en hoopt vooral zijn publiek te verblijden met hoop, troost en een positieve blik op de toekomst. www.deoostkerk.nl
Trio Abril – Fiësta | Middelburg, Zeeuwse Concertzaal | www.kamermuziekzeeland.nl
The Hague String Trio, The Roaring Twenties Vlissingen, Sint Jacobskerk, 15.30 uur
Laat je meevoeren naar het bruisende muzikale leven van de jaren 1920! The Hague String Trio brengt een energiek en kleurrijk programma met werk van Gershwin, Kreisler, Eisler, Frid, Röntgen en de bijzondere Emmy Frensel Wegener. Verwacht jazzy invloeden, virtuositeit en verrassende vondsten. Sinds 2006 verovert dit gepassioneerde trio het publiek met meeslepende kamermuziek vol expressie en ontdekking. Een avond vol vuur, flair en muzikale parels! www.muziekpodiumzeeland.nl
Daar kijk je
met je handen
Het Industrieel Museum Zeeland is geen gewoon museum. Het is kijken & doen, want hier kijk je met je handen! Kijk op de website voor onze activiteiten en om je tickets te reserveren.
dinsdag 16 september 19:30
Onderwerp: Broomchemie (ICL-IP)
dinsdag 21 oktober 19:30
Onderwerp: “ Een tijdreis Vol(t) spanning” (door Bert Zandvoort)
dinsdag 18 november 19:30
Onderwerp: Cargill (door Cyriel de Moor)
vertelcafe’s najaar 2025 info
Westkade 114, 4551 LA Sas van Gent
GRATIS TOEGANG
woensdag t/m zondag
+31 (0) 115 69 09 85 12:30 – 17:00 uur
www.industrieelmuseumzeeland.nl
WISSELTENTOONSTELLING
De geschiedenis van elektriciteit Een tijdreis spanning
tekst Rob Bakker
Een zoektocht langs kunstplekken
Catharina Maria Hof van Janne van Gilst en Gino Anthonisse
Binnen onze redactie houden we van reeksen.
Van het zoeken naar verbanden. Van laten zien wat er allemaal te ontdekken valt in een uitgestrekte provincie als Zeeland. Onverwachte kunst op onverwachte plekken. Dit keer werd ik op pad gestuurd om broedplaatsen te verkennen – of, zoals ze ook wel worden genoemd: residenties, kunstenaarsplekken, vrijhavens voor de verbeelding.
Een erf vol verhalen
Mijn reis brengt me naar Kamperland, op NoordBeveland, waar ik het erf oprijd van Catharina Maria Hof, een zorgboerderij met minicamping en kunstplek in wording. Janne en Gino zijn een jong kunstenaarsechtpaar, die hier via de familie terecht zijn gekomen. Janne en Gino ontmoetten
elkaar op school in Goes. Sindsdien zijn ze samen. Zij volgden verschillende opleidingen. Janne koos voor fotografie, Gino voor mode en textiel – een richting die hem uiteindelijk bracht naar de wereld van de beeldende kunst.
In Den Haag richtte hij samen met collega’s het collectief Das Leben am Haverkamp op. Vanuit een achtergrond in mode benadert dit collectief actuele thema’s als identiteitspolitiek, hyperkapitalisme en luxe, met een filosofische en kritische blik.
Dit collectief krijgt steun van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en vier keer per jaar wordt een kunstenaar uitgenodigd om nieuw werk te ontwikkelen en tentoon te stellen.
Gino is nog steeds verbonden aan deze Haagse groep. Janne en Gino zijn met hun kunstplek in wording bezig een link te leggen tussen kunst en de thema’s die spelen rondom de boerderij. Zoals de rol van landbouw, toerisme, infrastructuur en natuur binnen Zeeland.
De boerderij komt uit de familie en Janne’s moeder is verantwoordelijk voor de zorgboerderij. Gino en Janne beheren samen de minicamping. In 2024 vond al een voorstelling plaats in het kader van het Zeeland Nazomerfestival, en is er een expositie in het weiland geweest: ‘P’ genaamd. Een installatie van Kevin Bauer waarin hij probeert de constante veranderingen van het landschap te benadrukken. Het landschap evolueert door de tijd heen. En wat laat de mens achter?
Gino is ook curator van de residentieplekken bij het Watersnoodmuseum geweest. Deze plekken zijn
gericht op erfgoed en het thema ‘leven met water’. In de periode ‘23-‘24 hebben hier negen kunstenaars drie maanden gewerkt met financiële ondersteuning van het Mondriaanfonds.
Fotografie met suikerbietensap
Janne geeft workshops voor schoolkinderen in de grote schuur. Educatie en workshops zijn voor Janne een essentieel onderdeel van haar praktijk. Eerder heeft ze een expositie in de ZB (Bibliotheek van Zeeland) gemaakt ‘Een Suikerbietensage’. Het verhaal en de historie van de suikerbiet, die behoort tot de wortels van ‘Peeland’ (Noord-Beveland). De workshops die zij geeft gaan onder andere over ‘anthotype’, een oude fotografietechniek. Op vellen papier, bedekt met sap van suikerbietenloof, leggen de kinderen negatieven en plaatsten die voor het raam. Door het zonlicht verbleekt het sap, waardoor een afbeelding ontstaat. Een bijna magisch proces.
RECHT uit het hart en daarom steunen wij het graag...
MIDDELBURG 0118 - 62 37 19
TERNEUZEN 0115 - 61 31 75
ROTTERDAM 010 - 440 31 00
BREDA 076 - 209 09 00
Vrijdag
Zondag 21 sept Zeeuwse Concertzaal
Zondag 5 okt Kloosterzande
Het Mosa Trio speelt bijzonder meeslepend, fantasierijk en levendig. Of ze nu mijmerend of speels klinken, ze weten het publiek mee te trekken in de muziek tot het de noten bijna kan vóelen. Hun vertolkingen bevatten expressie, innerlijke diepgang en een homogene interpretatie. Dit laat het trio horen in composities van vroeg klassiek, romantisch tot hedendaags repertoire.
Zondag 28 sept De Mythe Goes
Op reis naar het interbellum van Parijs. Het trio trekt naar het Parijs van Les Six, een illuster componisten genootschap dat de Romantische excessen van Wagner en het impressionisme van Debussy laakte. Het klinkende resultaat van al die anti’s is speels, jazzy, niet onder één noemer te vangen, maar uiterst aantrekkelijk repertoire.
Zaterdag 18 oktober St. Jacobskerk Vlissingen
Het verhaal gaat dat Bach zijn Goldberg variaties schreef in opdracht van vriend én graaf Hermann Carl von Kaiserling. Hij lag vaak ’s nachts wakker van de pijn. Om zijn slapeloosheid iets te verzachten, vroeg hij Bach muziek te componeren. Bach componeerde een aria met 30 prachtige variaties, die deze middag worden gebracht door het Platner Trio.
Zondag 26 oktober Zeeuwse Concertzaal
Een uitzonderlijke programma waarin bariton Tim Kuypers voor het eerst samen met pianist Maurice Lammerts van Bueren werkt. Een gedeelde passie voor de zee bracht dit programma getiteld “Sea Fever”. Het bevat een zorgvuldig samengestelde collectie van betoverende liederen die draaien om het fascinerende thema van de zee en haar uiteenlopende stemmingen.
Expositie: (o)nrust in de polder
Deze zomer, van 18 juli tot en met 28 september 2025, is in de schuur de tentoonstelling “(o)nrust in de polder” te zien. Vijf kunstenaars, allen met werk wat een link heeft met de boerderij, tonen werk –Cindy Bakker, Janneke Kornet en Servaas van Belle met bestaand werk, Femke Gerestein en Wouter van der Giessen met nieuw werk.
Bij binnenkomst stuit ik op aarden tegels in strak patroon. Mijn oog valt op foto’s die doen denken aan gegeselde lichamen – maar blijken te horen bij de performance van Femke Gerestein. Naakt rolt zij door het land, vastgelegd met een drone. Het landschap slokt haar op, haar lichaam vervaagt. Een beeld vol melancholie en overgave: “Heimwee 2.0.” Servaas van Belle, een Belgische fotograaf, brengt een ode aan het stalletje. Zijn beelden tonen geïmproviseerde stalletjes in mistige velden – rommelig, scheef en prachtig. Een verdwijnend fenomeen in een steeds netter Nederland.
En ook buiten is het landschap doordrenkt met kunst. Hooirollen als reuzen-smarties door Cindy Bakker. De natuur als fabriekshal. De Aarden tegels van Janneke Kornet binnen echoën de geometrie van het polderland: strak, vierkant, rationeel. Als ik het erf weer afloop, blijft het me bij: deze plek ademt betrokkenheid, creativiteit en zorg. Een boerderij als kunstplek, een hoeve als laboratorium voor het nieuwe. Janne en Gino mogen trots zijn op wat ze hier hebben opgebouwd.
De expositie is nog te bezoeken van vrijdag 18 juli tot en met zondag 28 september 2025.
Volgende halte: Nesse in Terneuzen In het volgende deel van onze zoektocht reizen we af naar Nesse in Terneuzen. Daar beperken ze zich niet tot beeldende kunst. Op 27 en 28 september 2025 vindt hier de eerste editie plaats van Zeelanding, een nieuw podiumkunstenfestival. Dit jaar draait het om de vraag:
Hoe verhouden we ons tot de natuur, midden in de industrie? Meer informatie: www.zeelanding.nl
Agenda december 2025
Babybieb Vlissingen | Vlissingen, de ZB | www.dezb.nl
Lloydscompany | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Tis hier geen hotel 3 | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Dirk De Schutter | Terneuzen, Porgy en Bess | www.porgyenbess.nl
Buurtcafé ZB Vlissingen | Vlissingen, de ZB | www.dezb.nl
Maikel Harte | Sas van Gent, de Statie | www.destatie.nl
Tineke Schouten | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Liquid Sun Orchestra, Afrobeat en Afrojazz Goes, Podium ’t Beest, 21.00 uur
De Leidse band Liquid Sun Orchestra brengt een explosieve mix van Afrobeat, jazz, funk, dub en soul. Met vurige blazers, opzwepende ritmes en krachtige vocals creëren ze een onweerstaanbare sfeer vol saamhorigheid en energie. Geïnspireerd door Fela Kuti, zorgt deze multiculturele band voor een zinderend slot van het jazzprogramma in ’t Beest, Goes. Dans mee op hypnotiserende grooves en voel de zon! www.muziekpodiumzeeland.nl
BREL - de Musical | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
Tineke Schouten | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
The Dutch Dubliners | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
The Kilkennys - The best of Irish Folk | Oostburg, Ledeltheater | www.ledeltheater.nl
Black Bird | Middelburg, De Oostkerk | www.deoostkerk.nl
Quintijn van Heek & Friends’ - hoorntrio’s | Terneuzen, Porgy en Bess | www.porgyenbess.nl
Amsterdams Andalusisch Orkest | Middelburg, De Oostkerk | www.deoostkerk.nl
Pedano Trio, Histoires d´Amour | Hulst, Den Dullaert | www.dendullaert.nl
Trio 258 | Vlissingen, Sint Jacobskerk | www.kamermuziekzeeland.nl
Kunst- en Cultuurroute Middelburg Middelburg stad, van 13.00 uur – 17.00 uur
Tijdens de Kunst- en Cultuurroute Middelburg kunt u meer dan 30 ateliers, galeries en musea bezoeken. Zoekt u bijvoorbeeld nog een origineel kerstcadeau of eindejaar presentje, denk dan eens aan kunst. Want “Geef Kunst Kado” is het motto van deze middag. Of het nu sierraden zijn, een mooi ingebonden boek, porselein of keramiek, een bijzonder schilderij of beeldhouwwerk, sculpturen, werk van oude meesters of juist moderne kunst. www.kunstroutemiddelburg.nl
Wibi Soerjadi | Pianoconcert in kerstsfeer Middelburg, Oostkerk, 20.00 uur
Beleef de warmte en magie van de feestdagen tijdens een onvergetelijke avond met meesterpianist Wibi Soerjadi in De Oostkerk. In dit bijzondere kerstconcert neemt Wibi je mee op een muzikale reis vol emotie, virtuositeit en betovering. Geniet van adembenemende interpretaties van klassieke meesterwerken en van van sfeervolle eigen composities die perfect passen bij de intieme sfeer van Kerstmis. Van een poëtische Chopin-nocturne tot een verrassende kerstbewerking in Wibi’s unieke stijl — elk stuk wordt met hart en ziel gebracht. www.deoostkerk.nl
Stochelo & Mozes Rosenberg Trio | The Charlie Chaplin Songs Middelburg, De Oostkerk,15.30 uur
Het legendarische Stochelo & Mozes Rosenberg Trio – met de broers Stochelo en Mozes Rosenberg en bassist Matheus Nicolaiewsky– eert de muzikale nalatenschap van filmicoon Charlie Chaplin met The Charlie Chaplin Songs. Aanleiding is de film The Spirit of the Tramp, die stil staat bij de gipsy-roots van de iconische alleskunner. Chaplin componeerde ook tientallen prachtige melodieën. De Rosenbergs brengen deze composities tot leven in hun kenmerkende gypsy jazz-stijl, aangevuld met eigen stukken geïnspireerd op Chaplins werk. www.deoostkerk.nl
Kerstconcert met Lisa Jacobs en The String Soloists Noordgouwe, Driekoningenkerk, 15.00 uur
Stervioliste Lisa Jacobs speelt samen met The String Soloists op een schilderachtige locatie de mooiste (klassieke) Kerstmuziek om helemaal in Kerstsferen te komen. Lisa Jacobs is in Zeeland bekend als artistiek leider van Festival Zeeland Klassiek. The String Soloists is een dynamisch internationaal strijkersensemble onder haar leiding. Hun benadering van bevlogen musiceren zonder dirigent onderscheidt hen van de reguliere kamerorkesten. Speciaal voor hun concert Noordgouwe stelden zij een aantrekkelijk en toegankelijk Kerstconcert samen. www.kmsd.nl
Jaap Boots | s-Heer Arendskerke, Een Bunder Kunst | www.eenbunderkunst.nl
Koor van Trinity College Cambridge, Muziek voor de Advent en Kerstmis
Vlissingen, Sint Jacobskerk, 20.00 uur
Het wereldberoemde Koor van Trinity College Cambridge komt naar Vlissingen! Dit topensemble, met studenten van de Universiteit van Cambridge, behoort tot de beste koren ter wereld. Onder leiding van Steven Grahl brengt het koor een sfeervol Advents- en Kerstprogramma met werken van Praetorius, Howells en MacMillan. Laat je betoveren door eeuwenoude koortraditie, verfijnde klank en internationale klasse. Een zeldzame kans om dit unieke koor live te horen! www. muziekpodiumzeeland.nl
The Diamond Baritones | Middelburg, Schouwburg | www.zeelandtheaters.nl
Oasish + Reeditors | Middelburg, De Spot | www.despotmiddelburg.nl
Kerstconcert door TY Zeeuws Kamerorkest
Axel, kerk, 20 dec 20.00 uur Veere, kleine kerk, 21 dec 15.00 uur
Beleef de magie van kerst met TY Zeeuws Kamerorkest. Tijdens dit sfeervolle kerstconcert geniet u van klassieke meesterwerken van onder andere Bach, Corelli en Vivaldi. Laat u onderdompelen in warme klanken, feestelijke harmonie en muzikale pracht – een perfecte manier om in de kerststemming te komen. www.tyzeeuwskamerorkest.nl
Frank van Pamelen - Hebba Nolla | Ritthem, de Verwachting | www.theatersaanzee.com
The Forces Sweethearts | Rilland, Dorpshuis | www.podiumreimerswaal.nl
Anúna, A Mystical Christmas
Middelburg, De Oostkerk, 20.00 uur
Anúna doet bij menig muziekliefhebber het hart sneller kloppen. Het internationaal befaamde koor betovert zijn gehoor met engelengezang en chants van ongeëvenaarde klasse. Het is het inmiddels een traditie dat Anúna in december ons land aandoet met een tournee. Regelmatig bewegen zij zich al zingend gracieus door de gangpaden. Zo wordt de toehoorder letterlijk omringd door een klankentapijt van loepzuivere engelenzang, ritmische songs en meditatieve liederen. De zeldzaam mooie meerstemmigheid verraadt een grote geoefendheid en discipline. www.deoostkerk.nl
Mees Kees | Goes, De Mythe | www.zeelandtheaters.nl
Op 11 april 2026 verandert de Grote Kerk Veere in een monumentaal klanklandschap. De iconische muziek van Pink Floyd en Roger Waters klinkt onder de eeuwenoude gewelven van de kerk, uitgevoerd door Mister Pink, A Tribute To Pink Floyd & Roger Waters samen met het Fletcher Memorial String Quartet.
Een concert dat je niet alleen hoort, maar voelt — meeslepend, gelaagd en tot in detail doordacht. Van intieme strijkarrangementen tot volle, elektrische uithalen. Echoes Of A Distant Time is geen standaard tribute. Dit is een totaalbeleving op een plek waar verleden en muziek samenkomen. Monumentaal, magisch een échte must voor de Pink Floyd fan!
Weihnachtsoratorium van Carl Heinrich GRAUN (1704 – 1759). Middelburg, Zeeuwse Concertzaal, 15.30 uur
Op 18-jarige leeftijd componeerde Carl Heinrich Graun al religieuze muziek. Ook werd hij operazanger aan het hof in Braunschweig. Hij schreef in totaal 27 opera’s, o.a. voor het huwelijk van Frederik de Grote. Ook in het Weihnachtsoratorium dringt de invloed van de opera door. Het is heel levendig en beeldend geschreven. Samen met het DKO Baroque en solisten Janneke Stoute, Dave ten Kate, Michiel Haspeslagh en Joris van Baar onder leiding van Pim Overduin. Na afloop is er een glaasje glühwijn. www.oratoriummiddelburg.nl
Lessons & Carols met Musica Cordis | Kloetinge, Geerteskerk | www.musicacordis.nl
Rhythm of the Dance | Terneuzen, Scheldetheater | www.zeelandtheaters.nl
Het Zeeuws Orkest brengt in november een adembenemend mooi programma o.l.v. chef Ivan Meylemans. De pianist Hannes Minnaar behoort tot de wereldtop. Hannes en Het Zeeuws Orkest liggen elkaar en niet alleen omdat hij een Zeeuw van geboorte is. Hij was hier al twee maal eerder solist bij het orkest, in 2011 en in 2017. Hij soleert in deze concertserie in het romantische pianoconcert van Robert Schumann. Het orkest opent met de Academic Festival Overture van Brahms. Na de pauze staat Symfonie nr. 6 van Tsjaikovski op het programma.
vr 21 nov 2025, 20.00 uur: Terneuzen, Scheldetheater za 22 nov 2025, 20.00 uur: Goes, De Mythe zo 23 nov 2025, 15.30 uur: Middelburg, Zeeuwse Concertzaal
SAVE THE DATE ! De nieuwjaarsconcerten van Het Zeeuws Orkest met Philippe Elan. De Franse chansonnier Philippe Elan zingt ontroerend mooie Franse chansons. In juli zong hij in een uitverkocht Concertgebouw in Amsterdam, het dak ging eraf! Nu – al voor de tweede keer – bij Het Zeeuws Orkest. Bestel op tijd uw kaarten!
Do 15 jan 2026, 20.00 uur: Terneuzen
Vr 16 jan 2026, 20.00 uur: Vlissingen, Scheldetheater
Za 17 jan 2026, 20.00 uur: Goes, De Mythe www.zeeuwsorkest.nl
Geert de Heer
tekst Marius Roeting
De stille spil van de Zeeuwse muziek
Wie de naam Geert de Heer hoort, zal misschien niet direct een belletje horen rinkelen. Maar noem Champagne Charlie of Sunshine Cleaners, en de herinneringen komen boven bij kenners van de Zeeuwse muziekscene. Toch is het juist Geert de Heer die als een onopvallende, maar onmisbare spil jarenlang het muzikale weefsel van Zeeland heeft meegewoven.
Zijn muzikale reis begon in de jaren zeventig, als jonge muzikant tussen Molukse muzikanten. Wat volgde was een rijke reeks van formaties: onder meer Downhome Stringband, Homestead, Backdoor Slam — allemaal doordrenkt met dat
typische geluid dat we nu onder de paraplu van Americana scharen. Blues, country, bluegrass en folk, gebracht met akoestische én elektrische snaarinstrumenten.
Geert was geen man van de spotlights. Waar anderen voorop gingen, zorgde hij op de achtergrond voor kleur en diepte. Een multiinstrumentalist pur sang — gitaar, dobro, mandoline, National steel — als het snaren had, wist hij er muziek uit te halen. In elke band waarin hij speelde, gaf hij structuur en sfeer. En hoewel frontmannen als Sjef Hermans terecht lof oogstten voor hun optreden en composities, stond daar altijd de stille kracht naast hen: Geert. In voetbaltermen was Sjef de spits, de man van de goals, en Geert de verfijnde spelverdeler, de creatieve middenvelder met het overzicht en de perfecte steekpass.
Van Middelburg tot Wenen – een muzikale reis
Totdat het lichaam zich begon te roeren. Tia’s en afnemende energie maakten het reizen en spelen steeds moeilijker. De concentratie die muziek vraagt, het fysiek van een optreden, het ging niet meer. Op zijn tachtigste besloot Geert dat het goed was zo. “Het is mooi geweest,” zei zijn vrouw Marijke, die hem bijstaat nu zelfs een interview te veel kan zijn. Maar Geert kijkt terug met trots, en terecht.
Want de sporen die hij naliet zijn tastbaar. Van een optreden op de verjaardag van blueslegende Hans
Theessink in Wenen, tot shows op het roemruchte podium in Amen (Drenthe), (nationale) radio-en tv presentaties tot tientallen optredens in de intieme zalen van Zeeland. Niet op Klomppop — het volume daar was voor hen te hard, te luid — maar wel “beroemd in Middelburg Noord, en ook in ZeeuwsVlaanderen”, zoals hij zelf met een glimlach zegt.
Voor mij hoeft al die aandacht niet zo
Met Champagne Charlie nam hij zo’n tien albums op, waaronder ook werk in het Nederlands met een Zeeuwse invalshoek. De cd over de teloorgang van de Provinciale Stoombootdiensten (PSD) werd legendarisch, net als Volle Maan. Dialectzangers als Engel Reinhoudt en Peter Dieleman vonden in Geert een toegewijde begeleider. Daarmee werd hij, of hij wilde of niet, een draaischijf van betekenis in de Zeeuwse muziekscene.
Afbouwen in waardigheid
Toch blijft hij bescheiden. “Voor mij hoeft al die aandacht niet zo,” zei hij eens. “Al ben ik wel trots
op wat we bereikt hebben.” Over de toekomst is hij wat somberder gestemd: “Er is niet zoveel aandacht meer voor akoestische muziek. De Songs of the Heartavonden in de Spot hebben een publiek, maar dat zijn vooral ouderen.”
Hoe voelt het om noodgedwongen afscheid te nemen van de muziek die je leven kleurde? “Hij heeft het achter zich gelaten,” zegt Marijke. “Aan alles komt een eind.”
Herinneringen zijn nu belangrijker dan optredens. Af en toe pakt hij nog een van zijn geliefde instrumenten op, om zachtjes te tokkelen. Verkopen? Geen denken aan. Die snaren zijn deel van wie hij is.
Gelukkig blijft de muziek om hem heen doorklinken. Zijn schoonzoon Wissem Ziadi nam zijn rol over in Sunshine Cleaners, en af en toe komen bandleden nog thuis repeteren — gewoon, in de woonkamer. En de adviezen van de ‘oude baas’ worden daarbij nog altijd met open oren ontvangen. Een waardig afscheid, met een zachte echo van wat was.
Geert de Heer over talentenjachten en muziekcompetities:
“Muziek is niet iets voor een wedstrijd. Ik maak geen muziek om mezelf te bewijzen voor de groep. Ik heb liever dat men zegt dat we een leuke band zijn met een leuk geluid. Je kunt alleen goed zijn bij de gratie van je medespelers. Het plezier in samen muziek maken staat voorop.”
WAT ALS HET WATER KOMT?
Ontdek de feiten achter de Watersnoodramp in 1953, word geraakt door de emoties en leer hoe we dit nu en in de toekomst kunnen voorkomen. Een indrukwekkend en leerzaam dagje uit voor jong en oud!
Wisseltentoonstelling: OP ZEE GEBLEVEN VERGETEN SLACHTOFFERS VAN DE WATERSNOODRAMP Nog te zien tot 1 januari 2026
Benieuwd naar ons werk? scan de code!
Ellyne Knol
Wat goed wil groeien, moet diep en breed wortelen.
Dat geldt zeker voor Ellyne Knol – een danseres die haar droom niet alleen volgde, maar met discipline, verbeeldingskracht en doorzettingsvermogen ook waarmaakte. Wat begon als een talentvol meisje van tien uit Zeeland, groeide uit tot een veelbelovend professioneel danseres bij het Birmingham Royal Ballet.
Van Zeeland naar het grote podium
“Ze is de eerste dansstudent die de prijs voor het hoogste examenresultaat Dans 2024 van het Koninklijk Conservatorium wint,” vertelt Jan Linkens, directeur van KC Dans in Den Haag trots. “Een doorbraak, want tot nu toe ging die eer altijd naar studenten uit de muziek.” Het juryrapport loog er niet om: “Een bijzonder talent met een prachtige podiumpresentatie, expressieve uitstraling en een diepe beheersing van zowel klassiek als hedendaags repertoire.”
Een vroege keuze
Ellyne wist het al jong: dans zou haar leven worden. Op vierjarige leeftijd begon ze met balletlessen. Na een verhuizing naar Zeeland stroomde ze als één van de jongste leerlingen
in bij de selectieklassen van de balletschool in Middelburg. “Zes dagen per week les. Mijn lust en mijn leven. Tijdens het werken aan de eindvoorstelling Minoes voelde ik het zeker: dit is wat ik wil.”
Op tienjarige leeftijd begon haar professionele opleiding aan de Koninklijke Balletschool in Antwerpen. Niet lang daarna volgde een unieke kans: een plek aan de prestigieuze Royal Ballet School in Londen.
In White Lodge, het internaat van de Royal Ballet School, bevond Ellyne zich onder gelijkgestemden: jonge dansers uit de hele wereld, allemaal gedreven door dezelfde passie.
“Waar in Nederland nog raar wordt opgekeken van jongens op ballet, is dat in Engeland volkomen normaal,” vertelt Ellyne. “We kregen les in klassiek ballet, spitzen, pas de deux, Schotse en Ierse dans, én leerden Benesh-notation, een soort dansschrift.” De vijf jaar in Engeland waren intensief. “Ik sprak beter Engels dan Nederlands. Maar het was het waard – ik heb zó veel geleerd.”
Terug naar de lage landen
Na Londen volgde opnieuw een periode in Antwerpen, maar de pandemie gooide roet in het eten. Audities lagen stil, lessen waren beperkt.
Toch bleef Ellyne trainen, dit keer vanuit een gastgezin – een nieuwe sociale uitdaging. “Eten aan een tafel in een gezin is toch heel anders dan met je bordje in de kantine.”
Een nieuwe fase brak aan met haar toelating tot het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. In het imposante Amare-gebouw ontwikkelde Ellyne zich verder. “We werkten met choreografen van onder
contract aangeboden. Een Zeeuws meisje in het hol van de leeuw. In een land met een diepe ballettraditie, waar grootheden als Margot Fonteyn en Rudolf Nureyev op het podium stonden, is Ellyne nu een van de professionals.
In augustus begon haar avontuur officieel. Ze woont zelfstandig in een appartement, na jarenlang internaaten gezinsleven. “Alleen zijn na een intensieve dansdag is een verademing,” lacht ze.
En haar gelukkigste moment? “Ik stond in de coulissen te wachten op mijn opkomst in La Fille Mal Gardée… en ineens besefte ik: ik sta op het grote toneel van het Royal Ballet. Dit is mijn werk. Ik verdien hier mijn salaris. Mijn droom is werkelijkheid geworden.”
Blik op de toekomst
Ook in het seizoen 2025–2026 blijft Ellyne dansen bij het Birmingham Royal Ballet. Ze heeft het er buitengewoon naar haar zin. Want voor een danseres bestaat er niets mooiers dan elke avond opnieuw het podium op te mogen.
Maar het was het waard –ik heb zó veel geleerd
andere het Nederlands Dans Theater. Alles draaide om muzikaliteit, podiumpresentatie en techniek. De sfeer was warm, open en inspirerend.”
Een droom wordt werkelijkheid
In mei 2024 reisde Ellyne naar Birmingham voor een week training bij het Royal Ballet – en kreeg een
Gefeliciteerd, Ellyne. Je hebt het zelf gedaan – stap voor stap, sprong na sprong.
tekst Cisca van Dijk | foto’s Birmingham Royal Ballet
Brassband Zeeland
Muzikale lijm in tijden van krimp
De band met de brassband is hecht
Ze worden wel eens de lijm van de samenleving genoemd: muziekverenigingen. Maar zoals bij zoveel verenigingen in Nederland, geldt ook hier het zorgelijke beeld van krimp. Steeds minder mensen sluiten zich aan, en steeds meer verenigingen verdwijnen stilletjes van het toneel. In Zeeland besloten twee brassbands het anders te doen. Ze sloegen de handen ineen. En zo ontstond Brassband Zeeland, een fusie van Brassband Excelsior uit Kloetinge en Brassband Middelburg.
Ik spreek met twee betrokkenen: Ad Hagesteijn, voorzitter van de nieuwe formatie, en Jaap van Dijk van ‘t Velde, ambachtsheer van Kloetinge.
Van jachtrecht tot jachthuisconcerten
Voordat het gesprek over muziek begint, ben ik benieuwd naar de unieke rol van de ambachtsheer. Want wat is de band tussen een eeuwenoud adellijk erfgoed en een hedendaagse brassband?
Jaap legt het uit. “Het fenomeen Ambachtsheerlijkheid van Kloetinge gaat terug tot de middeleeuwen. De ambachtsheer was eigenlijk een soort onderkoning,” vertelt hij. “De laagste bestuurslaag, met recht op belastinginning en zeggenschap over jacht, molens en visserij. Daar kwam ook nog het Sint-Sebastiaan-gilde bij, het handbooggilde (een soort leger of politie), dat is ook rond die tijd ontstaan”.
De familie Van Dijk kocht deze rechten rond 1830, inclusief de bijbehorende Vicariestichting. “Die stichting gaf studiebeurzen aan domineeszonen. Die zijn er nu niet meer, maar we geven nog steeds studiebeurzen uit.”
“De band met de brassband is hecht,” zegt Jaap. “De band speelt al generaties lang bij ons op het grasveld bij het jachthuis. Vroeger alleen voor de pachters, nu voor het hele dorp. Dat is ooit veranderd toen mijn grootmoeder overleed. Mijn moeder vond dat het tijd werd om het breder toegankelijk te maken. Als familie zijn we altijd betrokken geweest bij het dorp.”
Zelf speelt Jaap geen noot. Lachend bekent hij: “En dat is maar goed ook, want ik ben totaal niet muzikaal.”
Beschermvrouw met klasse
De brassband heeft ook een beschermvrouw:
Marian Lenshoek, een bekende naam in Kloetinge. Haar familie bezit de buitenplaats Kloetinge waar regelmatig concerten worden georganiseerd. Haar bereidheid om beschermvrouw te worden van de nieuwe, gefuseerde band was even spannend. Maar
voorzitter Ad Hagesteijn wist haar te overtuigen. “Ik heb toegezegd dat de band gewoon in Kloetinge blijft optreden. Dat was voor haar doorslaggevend.”
Een fusie uit nood én ambitie
Brassband Zeeland is een fusie van Brassband Excelsior uit Kloetinge en Brassband Middelburg. Beide verenigingen kampten met een herkenbaar probleem: teruglopende bezettingen. “In Ritthem is zelfs een brassband opgeheven,” zegt Ad.
“Wij waren ook leden kwijt aan het raken. We zijn begonnen met gezamenlijk repeteren en concerten geven. We vulden elkaar perfect aan. Waar Middelburg tekortkwam, hadden wij de muzikanten. En andersom.”
Drie jaar geleden ontstond het idee voor een definitieve fusie. Bij de presentatie van het nieuwe vaandel en wapen tijdens het zomerconcert in juli was de trots voelbaar. Brassband Zeeland was een feit.
Wat maakt een brassband een brassband?
Ad licht de verschillen toe: “Een brassband bestaat uit precies vijfentwintig koperblazers en drie slagwerkers. Elk stuk is exact geschreven voor die vaste groep. Het is bij de brassband niet zoals bij de harmonie of een fanfare, waar je kan spelen met zes bugels of acht trompetten. In het harmonieorkest zitten ook houten blaasinstrumenten, zoals de klarinet.
In de brassband heb je vier solo-cornettisten, twee eufoniums, twee baritons, drie hoorns, één flugelhorn, en ga zo maar door.
De vaste bezetting is ook direct de achilleshiel. Als één of twee muzikanten stoppen, staat de balans op het spel. Juist daarom was de fusie nodig — om die volle, krachtige klank te behouden.”
Waar wordt er nu gerepeteerd ?
Na de fusie moest er een gezamenlijke repetitielocatie komen. Dat was niet makkelijk. “We repeteren nu in Arnemuiden,” vertelt Ad. “Voor de Kloetingse leden is dat wat verder, maar voor de jeugd uit Middelburg is het goed te doen — zij kunnen er op de fiets naartoe. We moesten keuzes maken voor de toekomst.” De brassband is meer dan een muziekvereniging. “Het is een stukje gemeenschap,” zegt Jaap. “We steunen dit niet alleen uit traditie, maar ook uit maatschappelijke verantwoordelijkheid. De stichting probeert financieel ook wat bij te dragen.” Ad vult aan: “Die steun is substantieel en broodnodig. De overheid trekt zich steeds verder terug. Subsidies worden kleiner. En dat terwijl muziek juist zo verbindt. Van jong tot oud, van leraar tot loodgieter — iedereen speelt samen in zo’n band.” Hij eindigt met een krachtig pleidooi: “Overheden, steun die basis. Cultuur is geen luxe, het is een fundament van de samenleving.”
Cultuur is geen luxe, het is een fundament van de samenleving
Fanatiek
“Brassbands staan bekend om hun fanatisme. Wedstrijden spelen een grote rol. Het is een wereld op zich, een ‘tikkeltje’ streberig ook wel. Wij doen sporadisch mee aan wedstrijden. Winnen is niet het belangrijkste doel, maar we willen uiteraard wel zo goed mogelijk voor de dag komen”, glimlacht Ad.
Maar boven alles is Brassband Zeeland een toonbeeld van samenwerking, toewijding en gemeenschapszin. En als het aan Ad en Jaap ligt, blijft die koperklank nog lang over Zeeland galmen.
Aan deze uitgave werkten mee...
De Zeeuwse Cultuur Agenda is een uitgave van een samenwerking van participerende gezelschappen, festivals, theaters, musea en podia in Zeeland rondom het thema cultuur in Zeeland. De online versie kwam mede tot stand dankzij medewerking van de Provincie Zeeland.
Hoofdredactie Rob Bakker Redactie Wietske Lelie, Cisca van Dijk, Marie-Louise den Boer, Marius Roeting, Leo Adriaanse, Alwin Baart.
Uitgever Quaeris Media BV Goes, tel 0113-213241 www.quaerismedia.nl Adverteren? Bel Marcel Verwei of mail naar: verkoop@quaerismedia.nl
Fotografie Met dank aan de culturele partners die fotomateriaal beschikbaar gesteld hebben. Overige fotografen: René Ruijens, Maiten de Schepper, Maarten Laupman, Tineke de Boer, Lais van den Brink, Hans van der Woerd, René Wouters, Hans Colijn
Verspreiding De Zeeuwse Cultuur Agenda wordt door culturele partners verspreid. Ook wordt het tijdschrift uitgedeeld bij voorstellingen en concerten. Als meeneemexemplaar vindt verspreiding plaats op meer dan 500 (toeristische) locaties in Zeeland waar liefhebbers van cultuur in Zeeland komen zoals; theaters en podia, wijkgebouwen, gemeentehuizen, provinciehuis, boekwinkels, platenzaken, lifestyle winkels, notarissen e.d. Zijn de magazines op een locatie niet meer voorradig of weet u een nieuwe locatie waar vraag is naar het magazine, dan kunt u dit mailen naar: redactie@zeeuwsecultuuragenda.nl Ook voor evenementen in dit magazine kunt u mailen naar dit adres.
Het magazine komt twee maal per jaar uit. Op zeeuwsecultuuragenda.nl kunt u zich gratis abonneren op de digitale versie en de Nieuwsbrief. U krijgt het E-magazine via de email toegezonden. Via www.uitinzeeland.nl houden wij de actualiteit bij. Achtergronden en nieuws zijn van harte welkom. De redactie behoudt zich zowel voor de agenda als artikelen het recht voor deze te weigeren zonder opgave van reden. Over een afwijzing kan niet
gecorrespondeerd worden. Disclaimer Van al het gebruikte beeldmateriaal in de Zeeuwse Cultuur Agenda is met alle mogelijke zorgvuldigheid getracht bron of rechthebbende te achterhalen. De aard van het gebruikte beeldmateriaal brengt evenwel met zich mee, dat in sommige gevallen rechthebbenden in redelijkheid niet kunnen worden achterhaald. Indien enig (rechts) persoon meent recht te kunnen doen gelden op de content van onderhavige publicatie, gelieve zich in verbinding te stellen met de redactie.
Copyright 2025 Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden d.m.v. druk, fotokopie, of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie. De Zeeuwse Cultuur Agenda is een multimediaal platform met een magazine dat twee maal per jaar op 500 plaatsen in Zeeland ligt en een website met audio, video, achtergronden en praktische informatie: www.zeeuwsecultuuragenda. nl
Musea
Bevrijdingsmuseum
Marie Tak van Poortvliet Museum
Industrieel museum
Maritiem MuZEEum
Watersnoodmuseum
Zeeuws Museum
Het Warenhuis Axel
Museum Het Bolwerk
Museum Hulst ‘s-Landshuis
Museum Veere
Historisch museum De Bevelanden Museumboerderij Goemanszorg
Streekmuseum De Meestoof
Museum het Belfort
Stadhuismuseum Zierikzee
Museum Arnemuiden
Stoomtrein Goes
ZeeuwsFruitMuseum
Festivals
Concert at Sea
Zeeland Nazomerfestival
Film by the Sea
EEF Festival en vele andere festivals
Klassieke muziek
Zeeuwse Concertzaal
Festival van Zeeuwsch-Vlaanderen
Scaldis Festival voor Kamermuziek
Ty kamerorkest
Stichting Kamermuziek Zeeland
Stichting Kamermuziek SchouwenDuiveland
Zeeuwse Muziekschool
Incanto
Muziek Podium Zeeland
Zeeuws Jeugdorkest
Zeeland Nazomerfestival
Het Zeeuws Orkest
Musica Cordis
Consort of Voices
Hervormde Kerk Kapelle
Grote Kerk Goes
Cultuurpodium Sint Jacobskerk
Beeldende kunst
Vleeshal
CBK- Zeeland
Kunst- en cultuurroute Middelburg
Kunst in Veere
Kunstschouw
Kunstspoor Noord-Beveland
Kunst aan de Kust
Toonbeeld
Theater en Podia
CineCity XL Theater
Cultureel Centrum De Halle
Den Dullaert - Cultureel centrum
Grote Kerk van Veere
HZ-cult
Ledeltheater
Middelburgs Minitheater
Oostkerk
Podium Brogum
Podium In Terneuzen - de Pit
Podium Reimerswaal
Podium ‘t Beest
Popodium de Spot
Poppodium De Piek
Porgy en Bess - Terneuzen
Scheldetheater - Terneuzen
Schouwburg Middelburg
Sint Jacobskerk
Theater De Mythe - Goes
Theaterproductiehuis Zeeland
Theaters aan Zee
ZB Bibliotheek van Zeeland
Een Bunder Kunst
Grote Kerk Groede
Kapelle Cultureel
Nut Noord-Beveland
De Statie, Sas van Gent
Erfgoed
Gehele provincie Zeeland
Exclusief wonen
EEN GREEP UIT ONS AANBOD
Dorpsplein 35, Nisse
Vraagprij s € 1.395.000,- k.k.
Oude Domburgseweg 6, Oostkapelle
Vraagprij s € 1.195.000,- k.k.
Noordoordplaat 34, Goes Vraagprij s € 2.790.000,- k.k.
Noordlangeweg 34, Kats Vraagprij s € 2.250.000,- k.k.
Bachlaan 2, Vlissingen Vraagprij s € 1.850.000,- k.k.
Bij Sinke Komejan, een gevestigde naam in het Zeeuwse landschap, draait het al ruim 60 jaar om kwaliteit, vertrouwen en vakmanschap, zeker voor exclusief vastgoed. Wij geloven dat luxe begint met gevoel. Het gaat om stijl, comfort en rust – en om een partner die begrijpt wat uw woning zo bijzonder maakt. Van de eerste kennismaking tot de overdracht zorgen wij voor een vlekkeloos proces, met aandacht voor elk detail.
Benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen?
Bel of mail ons voor een vrijblijvende kennismaking.
Goes 0113 251 000 goes@sinke.nl
‘s-Gravenpolderseweg 112, Goes Vraagprij s € 1.875.000,- k.k.
Sinke Komejan - Waar luxe wonen thuis is Stille verkoop & matching
Soms is het wenselijk een woningdiscreet te verkopen. Samen met u verkennen we de verkoopmogelijkheden op het gebied van prijs en looptijd, zonder publicatie via onze gebruikelijke kanalen.