17
H
ij werd geboren op 7 november in 1939 in Kruiningen. Een grappig weetje: de naam ‘Manneke’
is afgeleid van het Vlaamse mannekijn, paspop, waarvan dan weer het Franse woord mannequin is afgeleid. Manneke komt uit een orthodox-protestants gezin. Een radio is niet in huis, wel een bijbel. De psalmen zijn dagelijkse kost. Al vanaf zijn prille jeugd is zingen de gewoonste zaak van de wereld. Zeeland is nog zonder hordes toeristen: een archipel van tegenstellingen en kleinschalige gemeenschappen.
Dit stuk de Ciaconna past naadloos in mijn archipelstukken, noem het mijn componeertechniek. Verschillende soorten muziek zijn als eilanden, die dicht bij elkaar gelegen zijn, bij elkaar betrokken, ze vermengen zich als het ware. Daaruit ontstaat iets nieuws.
Hij werd organist en componist en vervolgens docent aan het Conservatorium van Amsterdam. Vanaf 1986 docent compositie, een functie waarin hij een groot aantal leerlingen heeft opgeleid. Hij is vele malen onderscheiden voor zijn veelzijdige verdiensten.
Première in Nederland
Ives zet heel verschillende elementen naast elkaar, Ives
En hoe zit het nu met die twee stukken van Ives en
isoleert, hij houdt de trompet en de fluiten apart van
Manneke? Manneke componeerde in 2010 Ciaconna/
de strijkers. De muziek van de strijkers is tonaal, die
Answering the Question in opdracht van het Fonds
van de blazers atonaal. De blazers zijn onafgebroken
voor de Podiumkunsten. Het stuk is opgedragen aan de
veranderend bezig maar de strijkers gaan onverstoorbaar
dirigent Philippe Herreweghe.
door. Eigenlijk zou de trompet heel ergens anders moeten zitten, niet samen met de strijkers op het
De compositie is een evocatie voor/van het raadselachtige
podium. Ze zijn van elkaar verwijderd.
orkestwerk van Charles Ives The Unanswered Question, gecomponeerd in 1906. Ik vraag Daan Manneke om
Ook de Ciaconna van Manneke begint met een lage
uitleg. Bevlogen en in een waterval van voorbeelden
strijkersbaslijn. Maar dan gaat het anders. Het antwoord
probeert Manneke mij wegwijs te maken in zijn manier
van Manneke is dat er wél assimilatie en verbinding
van werken, zijn inspiratie.
mogelijk is. De blazers zijn wel unisono met de strijkers. De boodschap van Manneke reikt verder: “Kijk naar de
Manneke: “Dit stuk de Ciaconna past naadloos in mijn
wereld, zoveel nationaliteiten, in verbinding met elkaar.”
archipelstukken, noem het mijn componeertechniek. Verschillende soorten muziek zijn als eilanden, die dicht
De vraag en het antwoord zijn nog nooit eerder in
bij elkaar gelegen zijn, bij elkaar betrokken, ze vermengen
Nederland in één concert uitgevoerd. Een première, uniek
zich als het ware. Daaruit ontstaat iets nieuws.” Met een
om deze twee stukken achter elkaar te horen.
ander voorbeeld vertelt hij van een Zeeuw die zei: ‘Als de toeristen vertrokken zijn, zijn wij veranderd.’ “Assimilatie.
Daan Manneke en Het Zeeuws Orkest kijken er naar uit!
We vermengen ons of we isoleren ons, we doen niet mee.” Daarin zit de inspiratie van Daan Manneke.
Wietske Lelie
Jaargang 4 | september - december 2021