B Ingenieurswetenschappen Leuven 15-16

LEUVEN t

KU LEUVEN Oude Markt 13 bus 5005 3000 LEUVEN onderwijscommunicatie@kuleuven.be www.kuleuven.be

Infomomenten OPENLESWEEK

OKT.

27-31 oktober 2014 (herfstvakantie)

OPENLESWEEK Volg les tussen de studenten en snuif de sfeer op van je toekomstige studieomgeving.

NOV.

8 www.kuleuven.be/openles/leuven

DEC.

INFODAG

JAN.

Kom een kijkje nemen in je toekomstige faculteit.

Je kunt infosessies en rondleidingen volgen, spreken met studenten, proffen en studie(traject)begeleiders …

FEB.

OPENLESWEEK

16-20 februari 2015

8 www.kuleuven.be/infodag/leuven

(krokusvakantie)

MAA.

INFODAG

INFOBEURS

28 maart 2015

Bezoek de Infobeurs in de Universiteitshal met informatie over de opleidingen en studentenvoorzieningen.

APR. MEI

8 www.kuleuven.be/infobeurs INFOBEURS

9 mei 2015

JUN.

AUG. 2015-2016

v.u.: Isabelle Van Geet, Oude Markt 13, 3000 Leuven

JUL.

Ingenieurswetenschappen

SEP.

INFOBEURS

5 september 2015

Burgerlijk ingenieur • Burgerlijk ingenieur-architect

8 www.kuleuven.be/infomomenten

LEUVEN t

KU LEUVEN Oude Markt 13 bus 5005 3000 LEUVEN onderwijscommunicatie@kuleuven.be www.kuleuven.be

Infomomenten OPENLESWEEK

OKT.

27-31 oktober 2014 (herfstvakantie)

OPENLESWEEK Volg les tussen de studenten en snuif de sfeer op van je toekomstige studieomgeving.

NOV.

8 www.kuleuven.be/openles/leuven

DEC.

INFODAG

JAN.

Kom een kijkje nemen in je toekomstige faculteit.

Je kunt infosessies en rondleidingen volgen, spreken met studenten, proffen en studie(traject)begeleiders …

FEB.

OPENLESWEEK

16-20 februari 2015

8 www.kuleuven.be/infodag/leuven

(krokusvakantie)

MAA.

INFODAG

INFOBEURS

28 maart 2015

Bezoek de Infobeurs in de Universiteitshal met informatie over de opleidingen en studentenvoorzieningen.

APR. MEI

8 www.kuleuven.be/infobeurs INFOBEURS

9 mei 2015

JUN.

AUG. 2015-2016

v.u.: Isabelle Van Geet, Oude Markt 13, 3000 Leuven

JUL.

Ingenieurswetenschappen

SEP.

INFOBEURS

5 september 2015

Burgerlijk ingenieur • Burgerlijk ingenieur-architect

8 www.kuleuven.be/infomomenten

61

Burgerlijk ingenieur

4

Beginprofiel

6

Eindprofiel

7

Bacheloropleiding

11

■

12 14 16 20

■ ■ ■

Opbouw Studieprogramma Opleidingsonderdelen van de eerste fase Week van een student burgerlijk ingenieur

Masteropleidingen en loopbaan

21

Verderstudeermogelijkheden

29

Burgerlijk ingenieur-architect

Nuttige websites de meest recente informatie over de opleidingen

8 www.onderwijsaanbod.kuleuven.be je toekomstige faculteit

8 www.eng.kuleuven.be publicaties downloaden of bestellen je voorkennis online testen of meer zin in een zomercursus? een handig overzicht van alle infomomenten

30

8 www.bachelorskuleuven.be

Beginprofiel

32

Eindprofiel

33

Bacheloropleiding

35

■

35 36 39 41

studentendiensten

Masteropleiding en loopbaan

42

Verderstudeermogelijkheden

43

8 www.kuleuven.be/inschrijven

■ ■ ■

Opbouw Studieprogramma Opleidingsonderdelen van de eerste fase Week van een student burgerlijk ingenieur-architect

Faculteit Ingenieurswetenschappen Studiebegeleiding Internationale ervaring Alle opleidingen van de faculteit

44 44 47 48

Profielen wetenschap en technologie

50

Praktisch

52

Inschrijven Sociale Dienst Huisvestingsdienst Gelijke kansen Overzicht academiejaar

52 53 53 53 54

studeren aan de KU Leuven, ook buiten Leuven

8 www.kuleuven.be/campussen 8 www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen inschrijven

Beste student, Ingenieurs doen de wereld bewegen, letterlijk en figuurlijk. Ingenieurs zijn creatieve denkers, durvers, designers en doeners.

Kerntaak van burgerlijk ingenieurs en burgerlijk ingenieur-architecten is wetenschap en technologie op een maatschappelijk verantwoorde manier gebruiken om problemen op te lossen en nieuwe producten uit te vinden, te ontwikkelen en te creëren. Dat vraagt een stevige wiskundige, wetenschappelijke en technische basis. Tegelijkertijd moeten ze rekening houden met economische beperkingen, sociale gedragenheid, veiligheid, gezondheid, biomedische verwachtingen, milieu, duurzaamheid en grondstoffenschaarste. Onze samenleving is in constante verandering en burgerlijk ingenieurs en burgerlijk ingenieur-architecten ondersteunen ons streven naar welzijn.

Studeren in Leuven

56

De burgerlijk ingenieur(-architect) is een uitstekende teamspeler en coördinator, want naast kennis, creativiteit en kunde is samenwerking de sleutel voor sterke oplossingen.

Stadsplan en contactgegevens

58

Ben jij een creatieve denker, durver, designer, doener? Dan hopen we je binnenkort te verwelkomen aan onze faculteit!

Nuttige websites

61

Met hartelijke groet, prof. dr. ir. Michiel Steyaert, decaan Faculteit Ingenieurswetenschappen prof. dr. ir. Yolande Berbers, vicedecaan Faculteit Ingenieurswetenschappen

Openlesweek of -dagen

8 www.kuleuven.be/openles Infodagen

8 www.kuleuven.be/infodag ijkingstoets

8 www.ijkingstoets.be 8 www.eng.kuleuven.be/ijkingstoets op de hoogte blijven van al onze infomomenten

8 www.bachelorskuleuven.be/opdehoogte www.facebook.com/kuleuven

61

Burgerlijk ingenieur

4

Beginprofiel

6

Eindprofiel

7

Bacheloropleiding

11

■

12 14 16 20

■ ■ ■

Opbouw Studieprogramma Opleidingsonderdelen van de eerste fase Week van een student burgerlijk ingenieur

Masteropleidingen en loopbaan

21

Verderstudeermogelijkheden

29

Burgerlijk ingenieur-architect

Nuttige websites de meest recente informatie over de opleidingen

8 www.onderwijsaanbod.kuleuven.be je toekomstige faculteit

8 www.eng.kuleuven.be publicaties downloaden of bestellen je voorkennis online testen of meer zin in een zomercursus? een handig overzicht van alle infomomenten

30

8 www.bachelorskuleuven.be

Beginprofiel

32

Eindprofiel

33

Bacheloropleiding

35

■

35 36 39 41

studentendiensten

Masteropleiding en loopbaan

42

Verderstudeermogelijkheden

43

8 www.kuleuven.be/inschrijven

■ ■ ■

Opbouw Studieprogramma Opleidingsonderdelen van de eerste fase Week van een student burgerlijk ingenieur-architect

Faculteit Ingenieurswetenschappen Studiebegeleiding Internationale ervaring Alle opleidingen van de faculteit

44 44 47 48

Profielen wetenschap en technologie

50

Praktisch

52

Inschrijven Sociale Dienst Huisvestingsdienst Gelijke kansen Overzicht academiejaar

52 53 53 53 54

studeren aan de KU Leuven, ook buiten Leuven

8 www.kuleuven.be/campussen 8 www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen inschrijven

Beste student, Ingenieurs doen de wereld bewegen, letterlijk en figuurlijk. Ingenieurs zijn creatieve denkers, durvers, designers en doeners.

Kerntaak van burgerlijk ingenieurs en burgerlijk ingenieur-architecten is wetenschap en technologie op een maatschappelijk verantwoorde manier gebruiken om problemen op te lossen en nieuwe producten uit te vinden, te ontwikkelen en te creëren. Dat vraagt een stevige wiskundige, wetenschappelijke en technische basis. Tegelijkertijd moeten ze rekening houden met economische beperkingen, sociale gedragenheid, veiligheid, gezondheid, biomedische verwachtingen, milieu, duurzaamheid en grondstoffenschaarste. Onze samenleving is in constante verandering en burgerlijk ingenieurs en burgerlijk ingenieur-architecten ondersteunen ons streven naar welzijn.

Studeren in Leuven

56

De burgerlijk ingenieur(-architect) is een uitstekende teamspeler en coördinator, want naast kennis, creativiteit en kunde is samenwerking de sleutel voor sterke oplossingen.

Stadsplan en contactgegevens

58

Ben jij een creatieve denker, durver, designer, doener? Dan hopen we je binnenkort te verwelkomen aan onze faculteit!

Nuttige websites

61

Met hartelijke groet, prof. dr. ir. Michiel Steyaert, decaan Faculteit Ingenieurswetenschappen prof. dr. ir. Yolande Berbers, vicedecaan Faculteit Ingenieurswetenschappen

Openlesweek of -dagen

8 www.kuleuven.be/openles Infodagen

8 www.kuleuven.be/infodag ijkingstoets

8 www.ijkingstoets.be 8 www.eng.kuleuven.be/ijkingstoets op de hoogte blijven van al onze infomomenten

8 www.bachelorskuleuven.be/opdehoogte www.facebook.com/kuleuven

1

De KU Leuven is een onderzoeks- en onderwijsinstelling met internationale uitstraling.

Alle opleidingen aan de KU Leuven zijn gebaseerd op het innovatieve onderzoek van haar wetenschappers en professoren. Ze prikkelen je nieuwsgierigheid en leiden je op tot een kritische en zelfstandige student.

Waarom kiezen voor ingenieurswetenschappen in Leuven? wereld zonder 1 Geen ingenieurs of ingenieurarchitecten

ze werden gebouwd lang voordat stabiliteit van bouwwerken en weerstand van materialen enige wetenschappelijke status hadden.

We kunnen ons geen wereld meer voorstellen zonder ingenieurs of ingenieur-architecten.

Ze staan immers aan de basis van heel wat dingen rondom ons. Water uit de kraan, elektriciteit uit het stopcontact, mobiliteit, moderne communicatie, internet, medische apparatuur … Ook nieuwe wijken, sportcomplexen, cultuurtempels en openbare gebouwen drukken hun stempel op onze leefruimte. Ingenieurs analyseren wat bestaat, maar zijn vooral creatief bezig met het ontwerp van wat (nog) niet bestaat. Vaak zijn ze daarmee hun tijd ver vooruit.

Een ingenieur staat altijd voor nieuwe uitdagingen.

Sleur en routine zijn er niet bij. De wetenschappen (fysica, chemie, biochemie, wiskunde en informatica) evolueren in een razend tempo. Tegen die achtergrond moet de ingenieur technologische ontwikkelingen voorstellen, nieuwe producten ontwikkelen, innovatieve ontwerpen realiseren en creatief vooruitdenken. Dat gebeurt allemaal binnen een maatschappelijke en economische context met eigen eisen. Materialen moeten duurzaam zijn, energie milieuvriendelijk, nieuwe gebouwen moeten rekening houden met de ruimtelijke ordening, een product moet betaalbaar en verkoopbaar zijn …

Een ingenieur wacht niet tot de wetenschap ver genoeg is geëvolueerd om die dan toe te passen.

Hij ontwerpt vaak praktische toepassingen van fenomenen die op dat moment wetenschappelijk nog niet helemaal doorgrond zijn. Denk maar aan de Romeinse aquaducten en gotische kathedralen:

Dat verklaart de stijgende behoefte aan ingenieurs die niet alleen kunnen ontwerpen en ontwikkelen en de technieken en technologieën beheersen, maar die ook rekening houden met het breder maatschappelijk kader.

2

rustig én 3 Groen, levendig

oplossingen 2 Creatieve voor maatschappelijke problemen De opleiding aan de KU Leuven wil die creativiteit van bij het begin stimuleren. Daarom worden basiswetenschappen al snel aangevuld met typische ingenieursopleidingsonderdelen, zodat theoretische kennis onmiddellijk wordt gemotiveerd door ‘echte’ toepassingen.

Dat maakt de opleiding zeer doelgericht.

Als student ingenieurswetenschappen krijg je vanaf het eerste semester het opleidingsonderdeel probleemoplossen en ontwerpen.

Daardoor krijg je meteen voeling met je latere beroep. Je moet concrete technologische problemen oplossen, in teamverband werken, communiceren, presenteren …

In de architectuuropleiding integreert ‘ontwerpen’ vanaf je eerste bachelorfase theorie en praktijk.

Je krijgt inzicht in de constructie van gebouwen, je maakt kennis met nieuwe media om ontwerpen te visualiseren, je leert tekenen met de vrije hand en met CAD-tools, je krijgt architectuurgeschiedenis …

De Faculteit Ingenieurswetenschappen biedt een bruisende en stimulerende leeromgeving.

De campus ligt in een groene oase vlak bij de gezellige studentenstad Leuven. Er zijn aangename studieplekken waar je voor groepswerk kunt samenkomen of kunt blokken.

Studenten ingenieurswetenschappen kunnen gebruikmaken van een van de grootste en modernste wetenschapsbibliotheken van het Europese vasteland. Met 1 000 000 volumes, 10 350 m² nettovloeroppervlakte, gratis draadloze internetaansluiting en meer dan 25 km databekabeling is de Campusbibliotheek Arenberg dé place to be voor studenten ingenieurswetenschappen, bio-ingenieurswetenschappen, wetenschappen en bewegings- en revalidatiewetenschappen.

De faculteitskring VTK (Vlaamse Technische Kring) zorgt ervoor dat je je meteen thuis voelt.

De kring organiseert een onthaalweekend en onthaalactiviteiten in het begin van het academiejaar, heeft een cursusdienst en is vertegenwoordigd in de bestuursorganen van de faculteit en de universiteit.

VTK houdt ook een broodjesbar open tijdens de pauzes en heeft een fakbar voor gezellige avonden en bruisende activiteiten, van sport over quizzen tot t.d.’s en cantussen. Er is zelfs een team bedrijvenrelaties dat je helpt bij de zoektocht naar een job. Kortom, VTK is een hechte ploeg van en voor studenten.

3

4

Burgerlijk ingenieur Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende mogelijkheden tijdens dat traject.

Bacheloropleiding Bachelor in de ingenieurswetenschappen (180 sp.)

Fase 2

Gemeenschappelijke basis

Beginprofiel

p. 11

►

p. 13

Fase 3 Keuze hoofdrichting

►

p. 6

Fase 1

►

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

bouwkunde chemische technologie computerwetenschappen elektrotechniek geotechniek/mijnbouw materiaalkunde werktuigkunde

Keuze nevenrichting ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

bouwkunde chemische technologie computerwetenschappen elektrotechniek geotechniek/mijnbouw materiaalkunde werktuigkunde bedrijfsbeheer levende systemen

Studiebegeleiding ► p. 44

Eindprofiel

►

p. 7

5

Masteropleidingen Master in de ingenieurswetenschappen (120 sp.)

Fase 1 ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

►

p. 21

Fase 2

Master in de bio-informatica (nl/e) Master in de ingenieurswetenschappen: biomedische technologie (nl/e) Master in de ingenieurswetenschappen: bouwkunde Master in de ingenieurswetenschappen: chemische technologie (nl/e) Master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen (nl/e) Master in de ingenieurswetenschappen: elektrotechniek (nl/e) Master in de ingenieurswetenschappen: energie (nl/e) Master in de ingenieurswetenschappen: materiaalkunde (nl/e) Master in de nanowetenschappen en de nanotechnologie (nl/e) Master in de ingenieurswetenschappen: verkeer, logistiek en intelligente transportsystemen Master in de ingenieurswetenschappen: werktuigkunde (nl/e) Master in de ingenieurswetenschappen: wiskundige ingenieurstechnieken (nl/e)

Internationale ervaring ► p. 47

6

Beginprofiel Is burgerlijk ingenieur iets voor jou?

Interesse in

Kennis en vaardigheden

• (nieuwe) processen, technologieën, systemen, producten …

• probleemoplosser in hart en nieren

• niet enkel hoe iets werkt, maar ook hoe iets beter kan werken, anders kan werken • typische ingenieursskills, sociale vaardigheden en humanresourcesmanagement • de maatschappelijke en psychologische relevantie van de technologie en de impact ervan op de maatschappij

• concepten kunnen omzetten in realiteit • sociaal en communicatief • bij voorkeur een voorkennis van zes uur wiskunde in het secundair • leergierig, werklustig en zelfstandig • doorzettingsvermogen

• wiskunde en andere positieve wetenschappen

Ontdek de andere profielen wetenschap en technologie ► p. 50

Wil je écht weten of je er klaar voor bent? Dan kun je deelnemen aan de ijkingstoets.

Met die toets ga je na of je over voldoende voorkennis en vaardigheden beschikt.

8 www.eng.kuleuven.be/ijkingstoets Tijdens de maand september kun je een zomercursus volgen:

8 www.set.kuleuven.be/zomercursus

Dat astronaut Frank De Winne burgerlijk ingenieur is, komt hem in de ruimte goed van pas: ‘Het feit dat men voor complexe problemen persoonlijke en ‘ingenieuze’ oplossingen kan aanreiken, is voor mij een van de zaken die me als ingenieur veel voldoening geven’, zegt hij in het boekje ‘De burgerlijk ingenieur in actie’. Frank De Winne komt af en toe naar de Leuvense Faculteit Ingenieurswetenschappen om een gastcollege te geven.

BURGERLIJK INGENIEUR

Eindprofiel Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld.

Hierdoor kun je binnen het vakgebied burgerlijk ingenieur je eigen bijdrage leveren.

Burgerlijk ingenieurs doen de wereld bewegen, letterlijk en figuurlijk. Wat een burgerlijk ingenieur doet?

Denken, ontwerpen, durven, doen. Zijn/haar kerntaak is wetenschap en technologie op een maatschappelijk verantwoorde manier gebruiken om problemen op te lossen. Bovendien is de burgerlijk ingenieur een uitstekende teamspeler en coördinator, want naast creativiteit en kunde is samenwerking de sleutel voor sterke oplossingen.

ming van het jaar'

'Onderne Willemen Groep is

Willemen, Johan Willemen en Tom n familie twee generaties uit ee rnemers, de van ingenieurs en on rgerlijk bu als rd zijn afgestudee n onze aa e nd ku uw bo r ingenieu 1972 en lijk faculteit in respectieve ofd van ho t he n aa 1998. Ze staan oeger (vr EY or do p, oe Gr Willemen tot n pe Ernst & Young) uitgeroe 13.

20 r jaa t he onderneming van

s motto is Johan Willemen: ‘On favoriete quote: ‘Never say no’, onze t obstacles’. no , ies nit ‘See opportu drijf danken Het succes van ons be steeds we aan het feit dat we men. ble pro le n door initië s niet laten afschrikke on en teit verplicht tivi en eti eit nit mp rtu co po Die ar nieuwe op zo competitief is. r cto se die t t da actief op zoek zijn na om , nk uw spel. Zij die de en da noodzakelijk in de bo rs zet je jezelf buiten de An . bij Innovatie is absoluut t zijn he te e en me bb inen, he laatste technologie metsen zoals de Rome je om steeds met de nog altijd bouwen en we t da en ert lue evo de bouw weinig het verkeerde eind.’

GeniaaL april 2014

7

8

Ingenieurswetenschappen in de actualiteit De opleidingen aan de Faculteit Ingenieurswetenschappen worden gevoed door diepgaand wetenschappelijk onderzoek, dat de relatie met de realiteit en de praktijk centraal stelt. De faculteit geniet voor die aanpak ruime internationale erkenning. De lesgevers delen hun nieuwste wetenschappelijke bevindingen graag met de studenten. In de actualiteit kom je ook vaak de onderzoeksresultaten van professoren en studenten tegen.

n

ikke m n e sboer

vla e h c s i Belg n. . tech wonne atieven h g i cten ge e voor altern t u d h ro p s nie olie res op eelal uit . Ze zijn it de inte

gen svezels sieten v m groe compo dig, en daaro appen als gla ze goed trillin terials n e rd o h a at in w c d e M s g l n a e is e e it a e d s ig d a e Van d voord n de Compo n evoorra ijna dezelfde ie en e li o rg m e o e n k a d ij Maar hoofd v ctie minder e ’ bben b hebben als b e t, h s e ls o e u z m ‘Vlasve n sterk, maar or Ignace Verp rgt hun prod pel ‘duurzaa ss ve ve e stem ir alleen e n’, zegt profe . Bovendien la u p en ere de po absorb n de KU Leuv t ze meteen a België.’ aa w r p r, o u a o a v ro b G rnieuw goed nieuws e h e z zijn at is rt. En d opleve d De Tij 2013 9 0 18

app t p r e ntw o r laars a e a d n n e e v Leu aan nde p e s plaats en. t e eerste e fi U Leuv d K e in r d p n p o a a a e , t o en v or d ond atsstud enkt vo ietsersb

ra F rande d is docto de Vlaamse t enkel voor n den B den Brande n ie a a n V v r n ie a e it HSTa er. Van Leuven de amb hele fietsroute ïnvesteerd in it rkverke oorstel in op e d e e g r g w a ft e n a e d o wo voor dit v cie he llen, m el met aandacht wil e provin l passanten te ming van ‘D ) ‘Ik spe (… , r m ag mee kels’, zegt hij. den het aanta t en de beste n, via een app die gra a n e a u p h m p c ts e k s e n te e fi ele ertre individu bepaald art wat het v je analyse op ka in die aan tellers, brengt niet in or deze data etsnetwerk.’ do maal fi systeem ers is. Enkel en opti e r ts e e ts fi e deze elke fi je voor creëer blad ieuws Het N 3 1 20 07-05-

BURGERLIJK INGENIEUR

Studenten win nen Start Acad emy 2014 met app 'Quivr'

Vijf ingenieurss tudenten van de KU Leuven schr vijfde editie van even de Start Academy op hun naam. businessplanwe Dat is een dstrijd voor stu de nten waarmee Vl Jonge Onderne aamse mingen het on dernemerschap stimuleren. In wil totaal werden er vanuit heel Vlaa 107 ideeën inge nderen diend. Zes finali sten bleven over jury vond de Le en de uvense inzendin g Quivr de mee belovende. ‘Qui st veelvr speelt perfect in denkwijzen van op de behoeften studenten’, aldus en juryvoorzitter W Torfs. Quivr laa outer t studenten dan ook toe om digit info terug te vin aal alle den die ze dage lijks nodig hebb Ze kunnen er hu en. n lessenrooster mee nakijken, vragen stellen aa maar ook n medestudent en. Momenteel al 13 000 Leuv maken ense studenten er gebruik van. ook volledig gr De app is atis. Momentee l werken de winn een nieuwe versi aars aan e. De geldprijs van 2 250 euro de 15 000 euro en aan consultanc y-uren kunnen ook goed gebrui ze dan ken.

Het Laatste Nieu ws 25-04-2014

Printer spuit ta a

rtjes

Wereldwijd expe rimenteert de we tenschap met rev toestellen die laa olutionaire gje per laagje de heerlijkste gerec tevoorschijn spui hten ten. Ook elektro nicagiganten Ph Electrolux kunn ilips en en het idee wel sm aken: ‘Binnen de staat de 3D-voed vijf jaar selprinter op ied ers aanrecht.’ (… ) In Leuven werd en via een dried imensionale prin suikerbonen va ter enkele n een eetbaar laa gje voorzien. ‘Je principe vergeli kan het jken met het ga rneren van een een crème fraîch taart met espuit’, vertelt Be rt Lauwers, proj manager van he ectt FabLab en inge nieur aan de KU ‘Zo wordt laagje Leuven. per laagje iets op ge kan alles wat ee bouwd. In prin cipe n vloeibare of po edervorm heeft worden. Denk geprint dus vooral aan desserts, maar oo originele kroket k een op basis van aard appelpuree beho de mogelijkhede ort tot n van zulke toes tellen. Een hele afdrukken, dat tonijn zit er echter niet direct in.’ Toch Lauwers de toek ziet omst rooskleurig in. ‘Als je kijkt de evolutie van naar 3D-printers in de laatste tien jaa lijken de mogeli r, jkheden eindelo os.’

Het Laatste Nieu ws 11-01-2012

‘Leuven Inside’ als Vlaams rolm

odel

Kleeft er op de behuizing van uw computer een sti met ‘Intel Insid cker e’ erop? Als u in de toekomst ee implantaat of ee n hoorn hoorapparaat nodig hebt, dan er een sticker m zou u et ‘Leuven Insid e’ op mogen plak Want net zoals ken. het stuk silicium uit Californië uw draaien, doen Le pc doet uvense chips da t voor hoorappa talloze andere sli raten en mme toestellen .

Het klinkt een beetje snoeverig , maar er zit een van waarheid in kern , vindt Peter Sim kens van DSP Va (Designing Sm lley art Products). D e voornamelijk cluster van mee Leuvense r dan 80 bedrijv en en onderzoeksinstellingen spits t zich toe op de groeisector rond en nano-elektro micronica. (…) Qua energiezuinige sensoren behoor chips en t Leuven wel de gelijk tot de we klinkt het. Dat reldtop, zal mettertijd ze lfs leiden tot sli koelkasten en co mme mmunicerende auto’s.

De Standaard 31-01-2013

Over tien jaar b zelfstandig uw akt een robot ei Over tien jaar ku nt u een robot kopen die in de keuken en elder s in het huis ee nvoudige huish taken uitvoert. oudHet Europese on derzoeksprojec Robohow scha t kelt onder mee r de KU Leuven om dat mogelijk in te maken. Robo how is een proj van de EU waar ect aan acht Europe se universiteiten en wetenschapp elijke onderzoe kscentra vier jaa samenwerken. r Ze moeten een kennisrobot ontwikkelen di e leert uit de ob servatie van de Robots die het mens. gras maaien of stofzuigen besta langer. Ook in an al de industrie zij n robots ingesc maar die zijn ge hakeld, programmeerd om telkens deze bewerking te he lfde rhalen. Het Eu ro pese onderzoek focust op een ro bot die wél op eigen houtje lee rt.

Gazet van Antw erpen 28-03-2013

9

10

Ken je deze onderwijstermen al?

■

Opleidingsonderdeel Officiële term voor ‘vak’

■

Opleiding Verzameling van opleidingsonderdelen.

Er zijn bachelor- en masteropleidingen.

De bacheloropleiding gaat altijd vooraf aan de masteropleiding.

■

Studiepunt Drukt het aandeel van een opleidingsonderdeel binnen de totale opleiding uit: een opleidingsonderdeel van 6 studiepunten weegt dus zwaarder door dan een van 3.

Eén studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uur studietijd: voorbereidingen maken, college of practicum volgen, stage lopen, opdrachten maken, examens afleggen …

■

Opleidingsfase Een opleiding bestaat uit fases van een bepaalde hoeveelheid studiepunten.

Zo bestaat een bacheloropleiding altijd uit drie fases van telkens ongeveer 60 studiepunten; de totale opleiding beslaat altijd 180 studiepunten. Een masteropleiding bestaat uit minstens één fase van 60 studiepunten.

BURGERLIJK INGENIEUR

Bacheloropleiding Als student burgerlijk ingenieur aan de KU Leuven krijg je een degelijke wetenschappelijke basis die je als fundament kunt gebruiken om toepassingen op te bouwen. De eerste drie semesters zijn gemeenschappelijk. Daarna kies je een hoofd- en nevenrichting die je voorbereiden op een masteropleiding. Je krijgt dus een brede vorming die je helpt om bij een latere specialisatie een interdisciplinaire aanpak te hanteren.

De wetenschappelijke basis wordt van in het begin van de opleiding op een ingenieursmanier aangebracht en toegepast, onder meer in ‘probleemoplossen en ontwerpen’ (P&O). In dat opleidingsonderdeel, dat als een rode draad doorheen de hele opleiding loopt, pas je wetenschappelijke kennis op concrete technologische problemen toe en krijg je meteen voeling met je latere beroep.

Je bent ingenieur vanaf dag één: ■

semester 1: Je doet onderzoek naar de werking van gezichtsherkenningsoftware bij toegangscontrole en naar waterzuivering in de ruimtevaart. Je krijgt ook een eerste, beperkte ontwerpopdracht, bijvoorbeeld het ontwerp en de bouw van een ‘mechanische Mars Curiosity’.

■

semester 2: Je krijgt een grotere, geïntegreerde ontwerpopdracht, bijvoorbeeld een elektronisch gestuurde ‘Mars Curiosity’ ontwerpen, bouwen en uittesten.

■

semester 3: Je kiest uit twintig projecten: ontwikkeling van een handprothese, ontwerp van een ruisfilter toegepast op spraaksignalen, ontwerp van een voetgangersbrug ...

■

semesters 5 en 6: de bachelorproef: je krijgt een groter project (lopend over het hele jaar) afhankelijk van je gekozen hoofd- en nevenrichting. Mogelijke projecten zijn het ontwerp en de bouw van een balancerende robot, onderzoek naar het juiste materiaal voor een vrachtwagen, de ontwikkeling van een multifunctionele dopdraaimachine …

Wat houdt P&O in?

• Je werkt in kleine teams (4 tot 8 personen).

• Je wordt begeleid door professoren, assistenten en vakspecialisten.

• Je ziet de theorie van verschillende opleidingsonderdelen voor je ogen in de praktijk gebeuren (vakintegratie).

• Je experimenteert met zin voor veiligheid.

• Je presenteert en brengt verslag uit.

• Je doet aan projectplanning.

• Je wordt in groep én individueel geëvalueerd.

11

12

Opbouw De bacheloropleiding in de ingenieurswetenschappen bestaat uit twee delen van elk drie semesters, dus tweemaal anderhalve opleidingsfase.

Het eerste deel is gemeenschappelijk voor alle afstudeerrichtingen. Je programma bestaat uit basiswetenschappen (wiskunde, energie en materie), inleidingen tot de verschillende ingenieursdisciplines (waaronder informatietechnologie) en algemeen vormende opleidingsonderdelen (bijvoorbeeld economie). Er gaat ook een voortdurende aandacht naar vakoverschrijdend probleemoplossen en ontwerpen.

In het tweede deel, dus na anderhalve opleidingsfase, kies je een hoofd- en een nevenrichting, die samen toegang geven tot een waaier aan verdere specialisaties. Zo stuur je je opleiding in een eigen richting.

De mogelijke hoofdrichtingen zijn bouwkunde, chemische technologie, computerwetenschappen, elektrotechniek, geotechniek- en mijnbouwkunde, materiaalkunde en werktuigkunde.

Ze kunnen ook als nevenrichting worden gekozen als je rekening houdt met de toegelaten combinaties van hoofd- en nevenrichtingen.

Je kunt ook kiezen voor een nevenrichting technologie van de levende systemen. Je bekijkt er de basisprincipes van biologische structuren en systemen vanuit een ingenieursstandpunt.

Verder is er een nevenrichting bedrijfsbeheer. Daar leer je meer over diverse aspecten van bedrijfsbeleid zoals besliskundige modellen, managementaspecten, financieel beheer en projecten productiemanagement.

Beide nevenrichtingen geven geen aansluiting op een specifieke masteropleiding. Je volgt nadien gewoon een van de masteropleidingen aansluitend op je hoofdrichting.

rs piekt

Tekort aan ingenieu

sisjaar 2007

recordpeil van precri

n ingenieurs.’ n dramatisch tekort aa ee or do n rde wo ot en bekn pioniers van de groei. ei zal de komende jar oolde technici zijn de sch ge og ‘Ho a. ori ‘Onze economische gro Ag ie it voort.’ l van de sectorfederat schoolden, komt daaru Dat zegt Wilson De Pri lling, ook van lager ge rs dat alleen de VDAB ste ieu erk en tew ing k re rlij de an rge r industrieel en bu voo Een groot deel van de res in 2011 atu vac l atu nta t om. Het aa 2010: 9 747 vac res De cijfers liegen er nie gen ten opzichte van ste ge nt ce pro 30 r vorig jaa nog maar ontving, is jaar ervoor. t he 2 91 6 r ove tegen

Vacatures bijna op

De Tijd 14 januari 2012

BURGERLIJK INGENIEUR

Eerste fase Energie en materie

Informatie

Wiskunde

P&O

AVO

Tweede fase Energie Informatie Wiskunde en materie

P&O

Hoofdrichting

AVO

Nevenrichting

Derde fase P&O

AVO

Hoofdrichting

Nevenrichting

P&O: Probleemoplossen en ontwerpen AVO: Algemeen vormende opleidingsonderdelen

Combinatieschema hoofdrichting-nevenrichting Nevenrichting

bbh bwk

cht

cws

elt

gmk

lev

mtk

wtk

Hoofdrichting Bouwkunde (bwk)

-

-

-

-

-

■

-

-

-

Chemische technologie (cht)

■

-

-

-

-

-

■

■

■

Computerwetenschappen (cws)

■

-

-

-

■

-

■

-

■

Elektrotechniek (elt)

■

-

-

■

-

-

■

■

■

Geotechniek-mijnbouwkunde (gmk)

-

■

-

-

-

-

-

■

■

Materiaalkunde (mtk)

■

-

■

-

■

■

■

-

■

Werktuigkunde (wtk)

■

-

■

■

■

■

■

■

-

lev: technologie van de levende systemen bbh: bedrijfsbeheer ■ nevenrichting

13

14

Studieprogramma Per opleidingsonderdeel heb je een aantal contacturen. De contacturen omvatten hoorcolleges, oefeningen, werkcolleges en practica. In de hoorcolleges worden aan alle studenten samen nieuwe theoretische inzichten gedoceerd. In de oefeningen en werkcolleges diep je in kleinere groepen de leerstof verder uit en maak je oefeningen, meestal onder begeleiding van een assistent. Tijdens de practica voer je zelf experimenten uit, observeer je en oefen je een aantal praktische vaardigheden.

SP.: studiepunten HC: uren hoorcollege OPS: uren oefeningen, werkcolleges, practica, seminaries SEM.: semester

Eerste fase OPLEIDINGSONDERDEEL

SP.

HC

OPS

SEM.

ENERGIE EN MATERIE ■ Algemene en technische scheikunde ■ Toegepaste mechanica, deel 1 ■ Algemene natuurkunde ■ Thermodynamica ■ Inleiding tot de materiaalkunde ■ Elektrische netwerken

7 5 7 3 3 3

40 30 40 20 20 20

20 15 20 10 10 8

1 1 2 2 2 2

■

INFORMATIE Methodiek van de informatica

6

30

34

2

WISKUNDE Toegepaste algebra ■ Analyse, deel 1 ■ Analyse, deel 2

5 6 5

30 36 30

15 18 15

1 1 2

PROBLEEMOPLOSSEN EN ONTWERPEN Probleemoplossen en ontwerpen, deel 1 ■ Probleemoplossen en ontwerpen, deel 2

4 3

-

88 58

1 2

ALGEMEEN VORMEND OPLEIDINGSONDERDEEL Wijsbegeerte

3

30

-

1

■

■

■

BURGERLIJK INGENIEUR

Tweede fase OPLEIDINGSONDERDEEL

SP.

HC

OPS

SEM.

ENERGIE EN MATERIE ■ Organische scheikunde ■ Toegepaste mechanica, deel 2

3 5

20 28

10 20

1 1

■

INFORMATIE Informatieoverdracht en -verwerking

5

40

17

1

WISKUNDE Kansrekenen en statistiek ■ Numerieke wiskunde ■ Analyse, deel 3

3 4 3

20 20 20

10 18 10

1 1 1

■

PROBLEEMOPLOSSEN EN ONTWERPEN Probleemoplossen en ontwerpen, deel 3

4

-

80

1

ALGEMEEN VORMEND OPLEIDINGSONDERDEEL Economie

3

20

-

1

■

■

De eerste drie semesters van de opleiding zijn gemeenschappelijk, daarna kies je een hoofd- en nevenrichting.

15

16

Opleidingsonderdelen van de eerste fase ■

Toegepaste algebra Je leert praktisch bruikbare methoden van de algebra en krijgt inzicht in de band met de ingenieurstoepassingen. De algebra levert immers nuttige instrumenten en methodieken om technische systemen te ontwerpen, zeker nu het gebruik van computers en digitale informatie almaar toeneemt.

Tijdens de hoorcolleges toegepaste algebra maak je kennis met de theorie van de algebra en leer je enkele praktisch bruikbare methoden. Deze worden in de oefenzittingen in kleine groepjes ingeoefend. Op deze manier ben je goed voorbereid op het examen, dat bestaat uit een aantal typische oefeningen en moeilijkere ‘brain teasers’.

(Student) ■

Analyse, deel 1 Je bouwt verder op de lessen wiskunde in het secundair onderwijs. Begrippen zoals limiet, continuïteit, afgeleide en integraal worden kort herhaald en nadien uitgebreid naar functies van meerdere veranderlijken. Je leert eenvoudige wiskundige modellen opstellen die leiden tot differentiaalvergelijkingen.

■

Analyse, deel 2 Het begrip integraal wordt verder uitgediept (oneigenlijke integraal en integralen over krommen en oppervlakken). Ook reeksen, vectoranalyse en optimisatietheorie komen aan bod. We leggen de wiskundige basis voor de systeemtheorie, met inbegrip van de laplacetransformatie. Je wordt vertrouwd gemaakt met een computeralgebrasysteem, dat dient om symbolisch rekenwerk uit te voeren, en om resultaten grafisch voor te stellen en te interpreteren.

BURGERLIJK INGENIEUR

■

Algemene en technische scheikunde Elke ingenieur is bezig met materie en energie en dat is ook waar het in de scheikunde over gaat.

De basisscheikunde wordt aangereikt en belicht vanuit een ingenieursinvalshoek. Er is aandacht voor de industriële grondstoffenaanpak en voor milieuaspecten. Technische voorbeelden verduidelijken de leerstof.

■

Toegepaste mechanica, deel 1 De cursus bestaat uit vijf delen: vectorrekening, statica, kinematica, dynamica en virtuele arbeid.

De fundamentele begrippen van de mechanica vormen de kern van dit opleidingsonderdeel. Je legt ook expliciet de link naar de toepassing van die begrippen om mechanische problemen op te lossen.

■

Algemene natuurkunde Je maakt kennis met de fysische wetten in de natuur en met de redeneermethoden van de natuurkundige. Je leert zelfstandig de fysische basis van uiteenlopende fenomenen – vaak de basis van technologische toepassingen – begrijpen. De nadruk ligt op inzicht in de fysische modellen en op hun toepassingen in de technologie. Je maakt gebruik van elementaire technieken uit de analyse en de algebra. Dit deel omvat voornamelijk de studie van fluïda en golven. Je krijgt ook de basis van het elektromagnetisme mee.

Dit is een vrij groot vak in het tweede semester dat verder bouwt op de lessen fysica uit de middelbare school. Tijdens de hoorcolleges worden fenomenen als voortplanting van golven, eigenschappen van fluïda, elektromagnetisme en optica uitgelegd. Deze worden in de oefenzittingen in toegepaste voorbeelden verder bestudeerd en ingeoefend.

(Student) ■

Thermodynamica Je raakt vertrouwd met de basisbegrippen en hoofdwetten van de klassieke thermodynamica.

Ook de evenwichtsvoorwaarden van de chemische thermodynamica worden geïntroduceerd.

De cursus is algemeen, omdat thermodynamica toepasbaar is op alle wetenschappen en op alle ingenieursdisciplines. Volgende onderwerpen komen aan bod: eigenschappen van zuivere fluïda, de eerste, tweede en derde hoofdwet, thermodynamisch evenwicht, niet-reagerende complexe systemen, systemen met veranderlijke samenstelling en chemisch reagerende systemen.

■

Inleiding tot de materiaalkunde Je krijgt inzicht in de verbanden tussen materiaaleigenschappen en leert over de inwendige structuur en de voorgeschiedenis van het materiaal. Tijdens het ontwerpen maak je je de methodologie van materiaalselectie eigen.

■

Elektrische netwerken Je behandelt de beginselen van elektrische schakelingen. Je vertrekt van de alom bekende wetten van Ohm en Kirchoff om spanning en stroom te analyseren. Daarna leer je over condensatoren, over spoelen en over de wisselstroomtheorie. Uiteindelijk krijg je inzicht in het gedrag van lineaire elektrische netwerken en kun je die ook wiskundig modelleren en analyseren.

17

18

■

Methodiek van de informatica Je leert methodes om kleine tot middelgrote problemen op te lossen in een hogere programmeertaal.

De nadruk ligt op de concepten van het probleemoplossend denken en op het programmeren zelf, niet zozeer op de programmeertaal. Daarnaast maak je kennis met de structuur van computersystemen en met de rol van basisprogrammatuur zoals besturingssystemen en compilers.

Tijdens de hoorcolleges worden de basisprincipes van programmeren in Java uitgelegd aan de hand van enkele voorbeelden. Vervolgens werk je per duo twee programmeerprojecten uit: het eerste als oefening, waarna je feedback krijgt; en het tweede, grotere project als onderdeel van het examen.

Daarnaast maak je kennis met de structuur van computersystemen en enkele zoekalgoritmen.

(Student) ■

Probleemoplossen en ontwerpen, deel 1 In het eerste deel van het eerste semester leer je concepten van wetenschappelijk tekenen en het gebruik van bepaalde ICT-werktuigen. Als je op basis van de ijkingstoets tekorten blijkt te hebben voor basiswiskunde, kun je begeleide sessies volgen om die tekorten weg te werken.

In het tweede gedeelte van het eerste semester werk je in groepjes aan concrete opdrachten binnen een actueel technologisch thema. Om realistische problemen op te lossen, wordt de theorie uit alle opleidingsonderdelen van het eerste semester toegepast. Je verwerft geleidelijk aan technische ingenieursvaardigheden zoals goed meten en experimenteren, technische schetsen maken, werktuigen voor berekeningen gebruiken, en informatievergaring en rapportering.

■

Probleemoplossen en ontwerpen, deel 2 In het tweede semester werk je aan een grotere ontwerpopdracht. Wetenschap en technologie worden gecombineerd met creativiteit en praktische uitvoering.

■

Wijsbegeerte Ingenieurs werken niet alleen met apparaten, processen en programma’s, ze bouwen de wereld waarin mensen leven. Daarom wordt in de colleges wijsbegeerte geanalyseerd hoe Europeanen tegen de wereld en de mensen aankijken.

Deze cursus is iets totaal anders als de andere vakken en kan je zien als ontspanning tussen de zwaardere theorievakken. Je leert kritisch reflecteren over de eigen aard van wetenschap en technologie enerzijds en over de ruimere rol van wetenschap en technologie in de moderne samenleving anderzijds.

(Student)

BURGERLIJK INGENIEUR

Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen van de volledige bacheloropleiding en voor het uurrooster:

8 www.kuleuven.be/ba/bingl

19

20

Week van een student burgerlijk ingenieur Dit fictieve schema geeft je een idee hoe je week er kan uitzien. Je studie omvat niet enkel college volgen, maar ook achteraf je notities overlopen, naar de bibliotheek gaan, zelfstudie … Zo zit je al snel aan een 40 à 50 urenweek. Daarnaast is er natuurlijk ook ruimte voor ontspanning.

8 u.

9 u.

10 u.

11 u.

12 u.

13 u.

14 u.

15 u.

16 u.

17 u.

Maandag

Toegepaste mechanica, deel 1

Analyse, deel 1

Probleemoplossen en ontwerpen, deel 1, grafisch modelleren

Probleemoplossen en ontwerpen, deel 1, ICT-werktuigen

Dinsdag

Toegepaste algebra

Analyse, deel 1

Analyse, deel 1 oefeningen

Algemene en technische scheikunde: oefeningen

Probleemoplossen en ontwerpen, deel 1, grafisch modelleren

Woensdag

Donderdag

Vrijdag

■

hoorcollege

■

Toegepaste mechanica, deel 1

Algemene en technische scheikunde

Toegepaste algebra

Algemene en technische scheikunde

seminarie, practica

■

Probleemoplossen en ontwerpen, deel 1, teamopdrachten

Toegepaste algebra: oefeningen

Toegepaste mechanica, deel 1 oefeningen

oefeningen, werkcollege

Een overzicht van het academiejaar vind je op ► p. 54

Studentenkring VTK zorgt ervoor dat je snel wegwijs raakt in Leuven. Voor nieuwelingen organiseert VTK een onthaalweekend en rondleidingen binnen de faculteit en in Leuven. Er is een cursus-, kopieen uitleendienst, de kring vertegenwoordigt je in allerlei onderwijsraden en zorgt natuurlijk ook voor amusement, cultuur en sport: T.D.’s, optredens, een galabal, fakbar ’t ElixIr, cantussen, dansles, gitaarles, quizzen ... Tijdens je eerste academiejaar krijg je een meter of een peter die je begeleidt en bij wie je met alle vragen terechtkunt.

Vlaamse Technische Kring (VTK) Studentenwijk Arenberg 6 bus 0 3001 HEVERLEE tel. + 32 16 20 00 97

8

www.vtk.be

BURGERLIJK INGENIEUR

Masteropleidingen en loopbaan Na de zes semesters van de bacheloropleiding maak je opnieuw een keuze. Door de combinatie van een hoofd- en nevenrichting in de bacheloropleiding kun je kiezen uit een brede waaier van aansluitende masteropleidingen (120 sp.). Met een aangepast programma kun je eventueel andere masteropleidingen volgen.

Met je masterdiploma in de ingenieurswetenschappen ben je voorbereid op een loopbaan in een technisch-industriële omgeving. Je kunt aan de slag bij een bedrijf, in wetenschappelijk en technologisch onderzoek (in industriële onderzoekscentra of aan de universiteit), in de wetenschappelijke en technologische dienstverlening en in consulting, in het onderwijs of bij de overheid. Ingenieurs worden omwille van hun brede vorming tewerkgesteld in diverse sectoren.

Ingenieurs hebben een brede waaier aan functies, gaande van hoogtechnologisch specialist tot algemeen directeur. Je verricht dus uiteenlopende taken in verschillende diensten of in het management van een onderneming: in de inkoopafdeling, bij de prospectie van nieuwe markten, bij arbeidsorganisaties, als veiligheidschef, als milieucoördinator …

Pas afgestudeerde ingenieurs vind je meestal in overwegend technische functies: ontwerpen en ontwikkelen van producten en productiesystemen, exploitatie en in stand houden van productiesystemen, kwaliteitscontrole, systeemintegratie, logistieke en technisch-commerciële functies, technische consulting … In het verdere verloop van hun loopbaan groeien heel wat ingenieurs door naar beleidsfuncties.

Je loopbaan wordt mee bepaald door de masteropleiding die je volgde.

Met je bachelordiploma ingenieurswetenschappen kun je volgende masteropleidingen volgen.

■

Master in de ingenieurswetenschappen: biomedische technologie* (E) (120 studiepunten) Biomedische technologie is een domein dat sterk in opkomst is. Het aantal banen en bedrijven in deze sector neemt toe. Dat is logisch: we willen allemaal gebruik kunnen maken van kwalitatief hoogstaande en patiëntvriendelijke gezondheidszorg. De ontwikkelingen in de moderne gezondheidszorg worden voor een belangrijk deel gedreven door ontwikkelingen in de medische technologie. Medische technologie vind je immers in alle aspecten van de gezondheidszorg: in de preventie, de diagnose en de behandeling. Onder andere door de vergrijzing van de bevolking zullen verdere ontwikkelingen noodzakelijk zijn om een betaalbaar gezondheidssysteem te behouden.

De opleiding tot burgerlijk ingenieur in de biomedische technologie speelt in op deze ontwikkelingen.

In deze opleiding leer je medisch-technologische producten en processen voor diagnostische en therapeutische toepassingen ontwerpen en produceren. Daarvoor krijg je eerst een bijkomende basis over de structuur en functie van het menselijk lichaam. Daarnaast verdiep je je kennis van de biomedische technologie. Dit omvat een hele waaier van nieuwe ontwikkelingen, zoals biomechanica, medische beeldverwerking, biomaterialen, verwerking van medische signalen, weefselengineering, robotchirurgie, bio-informatica en bedrijfsvoering in de medische technologie. Je leert je technologische en medische kennis te combineren, waardoor je een integrator bij uitstek wordt.

* Deze master leidt tot de beroepstitel van burgerlijk ingenieur.

(E) Deze opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

21

22

Als biomedische ingenieur sta je centraal in de ontwikkeling van nieuwe medische apparaten (hardware en software) en speel je een belangrijke rol in zowel fundamenteel als toegepast onderzoek.

Je werkt in medisch-technologische bedrijven, in onderzoeksinstituten, en in instellingen voor gezondheidszorg. Daarnaast kun je door je brede vorming ook prima aan de slag in vele klassieke industriële sectoren.

8 www.kuleuven.be/ma/mingbtl ■

Master in de ingenieurswetenschappen: bouwkunde* (120 studiepunten) Je wordt opgeleid in de verschillende aspecten van het beroep burgerlijk ingenieur bouwkunde, met naast de technische vakkennis en de wetenschappelijke bagage ook aandacht voor het maatschappelijke. Als burgerlijk ingenieur bouwkunde realiseer je immers projecten met een grote en langdurige maatschappelijke impact. Denk maar aan infrastructuurwerken zoals de aanleg en het beheer van (spoor)wegen en kanalen, grote gebouwen zoals kantoren, ziekenhuizen en scholen, maar ook oplossingen voor het energiebeheer en comfort in woningen. De opleiding burgerlijk ingenieur bouwkunde is dan ook een zeer brede opleiding waarin het projectonderwijs een belangrijke rol speelt.

Binnen de masteropleiding worden twee opties aangeboden met een brede gemeenschappelijke kern. De optie civiele techniek richt zich op infrastructuurwerken en waterbouwkunde, de optie gebouwentechniek omvat een specialisatie in het energiebeheer en comfort van gebouwen.

Je krijgt verder een multidisciplinair pakket opleidingsonderdelen aangeboden, de essentiële basis voor diverse projecten.

Als burgerlijk ingenieur bouwkunde word je opgeleid voor een leidinggevende taak in de bouwsector.

Burgerlijk ingenieurs bouwkunde optie civiele techniek zijn bij uitstek gevormd voor het ontwerpen van wegen en kunstwerken zoals bruggen en tunnels, het beheer van havens en de uitvoering van baggerwerken, beheersing van waterlopen en overstromingsrisico, dit alles rekening houdend met effecten van klimaatverandering en milieuaspecten.

In de kijker: Sophie Innovatiekoningin bij

Vandebroek

Xerox

ionen van het drie tot de hoogste reg van er ed mo de an ensta jaar geleden naar de VS en klom als alle ) De Leuvense trok 27 (… . ard Aw micror Ze ruilde België voor ree Ca g doel: doctoreren in de voor een Outstandin r onder de arm. Haar ieu en Xerox-imperium. Goed ing k rlij rge bu met een diploma rk. de Verenigde Staten rsity in Ithaca, New Yo stigieuze Cornell Unive pre de n ze verschillende elektronica aa s IBM en Xerox, waar en olg nv ree cer hte ac bij re ief Technological Offi der succesvolle carriè t het bij Xerox tot Ch op sch k ze roe it Wat volgt is een bijzon eb aru nd wa Va t. lfunctie van ringposities bekleed ltinational. Een sleute research- en enginee afdeling binnen de mu tie eheerder. ntb ova inn me cu de do van en er (CTO) en voorzitst edrijf naar een datantb pri n ee van mt e omvor sinds 2006 Xerox me De Standaard 23 januari 2013

BURGERLIJK INGENIEUR

Het werk van burgerlijk bouwkundig ingenieurs optie gebouwentechniek omvat alle aspecten van het gebouw, gaande van het ontwerp van de funderingen en draagstructuur, tot de constructie van de gebouwschil (daken, wanden) en het ontwerp en sturing van de installaties in het gebouw.

De meeste bouwkundige ingenieurs worden tewerkgesteld bij aannemers, studie- en adviesbureaus en producenten van bouwmaterialen. Ze zorgen voor ontwerp, uitvoering en beheer van infrastructuur en gebouwen. Er zijn echter ook tal van andere sectoren waar je terechtkunt zoals de bagger- en offshore-industrie, de overheid en onderzoeksinstellingen. Doorgaans starten ingenieurs in een eerder technisch georiënteerde functie en groeien ze vandaar door naar het project- en bedrijfsmanagement.

8 www.kuleuven.be/ma/mingbkl ■

Master in de ingenieurswetenschappen: chemische technologie* (E) (120 studiepunten) Je voert processen uit waarbij je de aard, de eigenschappen of de samenstelling van grondstoffen wijzigt. Je leert hoe je kennis van chemische, biochemische en biologische processen kunt gebruiken voor de ontwikkeling van technische producten en voor de beheersing en de verbetering van industriële processen. Via het keuzegedeelte kun je je specialiseren in een van de volgende drie domeinen: chemische en biochemische procestechnologie, producttechnologie, en milieutechnologie.

Als scheikundig ingenieur werk je natuurlijk vooral in industriële bedrijfstakken zoals basis- en fijnchemie, aardolie en aardgas (petrochemie), non-ferrometallurgie, energie, afvalverwerking (afvalwater, vast afval), voeding, cosmetica, farmacie en biotechnologie. De volgende werkgebieden liggen daar voor je open: ontwikkeling, planning en bouw van installaties; opvolging, verbetering en exploitering van bestaande installaties en processen; onderzoek en ontwikkeling van technische producten, processen en apparatuur; klantenservice, inkoop en verkoop en management.

Daarnaast kun je ook rond vergunningen of reglementeringen werken (vooral rond milieu- en veiligheidsbeleid) of focussen op patenten en intellectuele eigendom. Grote multinationals, kmo’s, studiebureaus, banken, overheden, ngo’s … het behoort allemaal tot de mogelijkheden.

8 www.kuleuven.be/ma/mingctl ■

Master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen* (E) (120 studiepunten) Deze master leidt je op tot ‘software-ingenieur’. Je bent expert in de ontwikkeling en het professioneel gebruik van computer- en informaticasystemen, zowel in industriële sectoren (productie, telecommunicatie, de financiële sector), bij de overheid en de administratie, als voor diverse toepassingen bedoeld voor de eindgebruiker (ontspanning, gezondheidszorg …).

Je specificeert, realiseert, test, onderhoudt en beheert softwaresystemen. Je leert ook rekening houden met verschillende eisen zoals functionaliteit, betrouwbaarheid, beveiliging, aanpasbaarheid, efficiëntie en kostprijs. Naast een aantal verplichte opleidingsonderdelen kies je een pakket keuzeopleidingsonderdelen in de domeinen gedistribueerde systemen, veilige software, artificiële intelligentie, software engineering, mens-machinecommunicatie en computationele informatica.

Software vormt momenteel een onmisbare en erg cruciale schakel in alle industriële sectoren, in de dienstensector en in onze samenleving. Vandaar dat je software-ingenieurs overal vindt, gaande van de software-industrie over informaticadiensten in ziekenhuizen tot in het bank- en verzekeringswezen en bij de overheid.

8 www.kuleuven.be/ma/mingcwl * Deze master leidt tot de beroepstitel van burgerlijk ingenieur.

(E) Deze opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

23

24

■

Master in de ingenieurswetenschappen: elektrotechniek* (E) (120 studiepunten) Je dompelt je onder in de wereld van de elektronica en de signaalverwerking. Je wordt een echte ‘master’ in algoritmen, technologieën, componenten en systemen. Je leert creatief werken met microelektronische schakelingen en macrosystemen, met de meest moderne telecommunicatietechnieken en met de verwerking van multimedia-informatie. Je kunt chips ontwerpen voor zeer gevarieerde toepassingen zoals computers, auto’s, gsm’s, gps’en en (computer)spelletjes. Je begrijpt de moderne telecommunicatiesystemen en je kunt ze ook ontwerpen (internet, persoonlijke netwerken, mobiele telefoon, draadloze computernetwerken, breedband …).

Je krijgt inzicht in de beveiligingsproblemen van digitale communicatiesystemen en je leert methoden om ze op te lossen. Bovendien ontdek je hoe je nieuwe technieken kunt ontwikkelen om met de computer spraak te herkennen of om beelden te manipuleren voor de geneeskunde of voor de nieuwste Hollywoodfilms. In de opleiding kun je zelf nog accenten leggen door te kiezen voor de optie elektronica en geïntegreerde schakelingen of de optie ingebedde systemen en multimedia.

Burgerlijk ingenieurs met inzicht in elektronica vormen de ruggengraat van de elektro-industrie in België. Voorbeelden zijn niet alleen multinationals zoals Agfa, Alcatel, Barco, Motorola, Philips en Siemens, maar ook tal van kleinere firma’s, inclusief spin-offs van de KU Leuven of imec. Daarnaast sluit de opleiding aan bij een loopbaan in ICT-bedrijven of in bedrijven met een ICT-afdeling (bv. telecominfrastructuur). Enkele typische ICT-bedrijven zijn de telecomoperatoren, de audiovisuele industrie en bedrijven voor de beveiliging van informatie of voor telecommunicatie- en satellietsystemen.

8 www.kuleuven.be/ma/mingell

Kunnen machin

es leren?

Een onderzoeksg roep van het Departement Co mputerwetensch appen van de KU Leuven en Technopolis onderzoeken dit met de ingenieuze interactieve opste lling Schaar Stee n Papier. Deze staat sinds kort opgeste ld in het Vlaamse doec entrum in Meche len.

Computers zullen zich meer en mee r automatisch aanp assen aan het ge drag van gebruikers en hun taken beter uitvoeren naarmat e ze meer ervarin g opdoen. ‘Zo zal de interactieve opste lling in Technopolis oo k beter worden in het spelen van Scha ar Steen Papier na armate de bezoeker er lan ger tegen speelt’ , zegt professor Lu c De Raedt.

Het Laatste Nieu ws 8 mei 2012

BURGERLIJK INGENIEUR

■

Master in de ingenieurswetenschappen: energie* (E) (120 studiepunten) Deze master belicht energievoorziening in al haar aspecten. Dat gebeurt met aandacht voor de mogelijkheden en beperkingen van de technologieën, maar ook voor de milieugevolgen en de techno-economische aspecten. Je volgt twee gemeenschappelijke semesters waarin elektrotechnische en werktuigkundige opleidingsonderdelen evenwichtig aan bod komen naast ondersteunende algemene opleidingsonderdelen gerelateerd aan energie. Daarna kun je je specialiseren in thermomechanische energie, elektrische energie of algemene technoeconomische energie, maar ook in deze tweede fase gaat er aandacht naar de drie pijlers.

Dat maakt de opleiding hoogst multidisciplinair, met uitstroommogelijkheden naar zowel het onderzoek, het beleid als de industriële sector en de dienstensector. De energie-ingenieur wordt opgeleid voor zowel technische als beleidsmatige functies en managementfuncties.

Je kunt ook opteren voor het Engelstalig equivalent Master in Engineering: Energy. Bovendien kun je een Engelstalig traject volgen dat aansluit bij het KIC InnoEnergy netwerk waarin entrepreneurship extra aandacht krijgt. Binnen het KIC InnoEnergy programma volg je één fase aan de KU Leuven en de andere fase aan een partneruniversiteit.

8 www.kuleuven.be/ma/mingenl ■

Master in de ingenieurswetenschappen: materiaalkunde* (E) (120 studiepunten) De burgerlijk ingenieur materiaalkunde is de spilfiguur in alles wat met materialen te maken heeft.

Materialen zijn een belangrijke motor voor de economische welvaart en bepalen mee onze levenskwaliteit. Denk maar aan materialen voor constructie, machinebouw, auto’s, vliegtuigen, micro-elektronica, hartkleppen, kunstheupen, snowboards ... Technologische vooruitgang is in vele gevallen maar mogelijk wanneer men materialen met nieuwe of betere eigenschappen ontwikkelt. Hierbij staat duurzame ontwikkeling almaar meer centraal.

In de opleiding verwerf je een diep én breed inzicht in de levenscyclus van materialen: ontwerp, gebruik, productie, verwerking, degradatie en recyclage van materialen. Je bestudeert de complexe verbanden tussen structuur, eigenschappen, productie en toepassingen van de verschillende materiaalfamilies.

Als materiaalkundig ingenieur ben je na de opleiding klaar om een belangrijke rol te spelen bij de ontwikkeling, de productie, de vormgeving en de toepassing van materialen. Je bent ook gegeerd voor oordeelkundige materiaalselecties. Je start je carrière meestal in een bedrijf – een grote internationale onderneming of kmo – in de meest diverse takken van de industrie.

Enkele typische beroepsprofielen zijn procesingenieur, productontwikkelaar, kwaliteitsingenieur, raadgevend ingenieur, onderzoeker en manager. Je kunt ook aan de slag als onderzoeker in de academische wereld.

8 www.kuleuven.be/ma/mingml

* Deze master leidt tot de beroepstitel van burgerlijk ingenieur.

(E) Deze opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

25

26

■

Master in de nanowetenschappen en de nanotechnologie* (E) (120 studiepunten) Nanowetenschap staat voor de fundamentele wetenschap met atomaire bouwblokken.

Nanotechnologie is de toepassing van nanowetenschap in nieuwe nanomaterialen en -systemen.

Het zijn nieuwe disciplines die zich hebben gevormd op het grensvlak van micro-elektronica, biotechnologie, materiaalkunde en chemie.

Het programma is dan ook erg interdisciplinair en combineert opleidingsonderdelen vanuit de basiswetenschappen fysica, chemie, biologie en biochemie, en de (bio)ingenieurswetenschappen materiaalkunde, elektronica en biotechnologie. De opleiding richt zich tot studenten met een brede interesse in basiswetenschappen en technologie, en met een actieve belangstelling voor nieuwe toepassingen in de micro- en nanotechnologie voor ICT, nieuwe materialen en de biotechnologische sector, zowel voor de bedrijfswereld als voor onderzoek.

Deze technologie wordt in de komende decennia ongetwijfeld de drijvende kracht voor een nieuw gamma producten, systemen en toepassingen. Ze vormt mogelijk de basis voor een nieuwe industriële revolutie. De nieuwe industrie zal enerzijds voortvloeien uit bestaande bedrijven die investeren in innovatie, en anderzijds uit totaal nieuwe bedrijven die vanuit nieuwe bevindingen op de grensvlakken tussen boven vernoemde kennisdomeinen worden opgestart.

Je komt terecht in de elektronische sector, de materiaalkundige nijverheid, de chemische technologie of de biotechnologie. Bovendien heb je de ideale achtergrond om het knooppunt tussen verschillende experten te vormen. Dankzij je brede kijk op het domein ontwikkel je nieuwe producten en start je zelfs nieuwe bedrijven op. Met je basisopleiding kom je veelal terecht in R&D (research & development), in productdesign, in productontwikkeling of werk je als zelfstandig consulent. Tijdens de opleiding wordt het Engels intensief gebruikt, wat ook je professionele horizon verruimt.

8 www.kuleuven.be/ma/mnnnl ■

Master in de ingenieurswetenschappen: verkeer, logistiek en intelligente transportsystemen* (120 studiepunten) Al decennia lang groeit de mobiliteit van personen en goederen veel sterker dan de transportinfrastructuur. Prognoses wijzen eensgezind op een voortzetting van die trend. Alle transportsystemen kennen dus hoge (piek)belastingniveaus met congestieverschijnselen en onbetrouwbare service tot gevolg. Gerichte, zorgvuldig onderbouwde investeringen in de transportinfrastructuur, maar vooral een slimme en efficiënte benutting ervan en dus logistiek met behulp van Intelligente Transport Systemen (ITS) moeten het mogelijk maken om toch een betrouwbaar en efficiënt functioneren van transportsystemen te waarborgen.

Je focust zowel op de technische aspecten, de planning en het beheer van verkeersstromen, als op de bedrijfseconomische en sociale elementen. Met behulp van hedendaagse technologie wordt speciaal aandacht besteed aan de complexe wisselwerkingen tussen verkeer en logistiek.

Naast ruimtelijke ordening en technische infrastructuur komen voertuig- en energiegerelateerde aspecten aan bod. Bovendien worden intelligente transportsystemen en verkeersveiligheid intens bestudeerd. Alle relevante vervoerslogistieke aspecten van de ketenlogistiek (supply chain) worden kritisch in kaart gebracht. Ook de economische problematiek van transport, met aandacht voor duurzaamheid en impact op het verkeer, komt aan bod.

BURGERLIJK INGENIEUR

Diverse organisaties, zowel uit de publieke als de privésector, zoeken experten met een VLITSprofiel: zee- en luchthavens, grote distributeurs, de Vlaamse, Belgische en Europese overheden, provincies en grote steden, onderwijs- en onderzoeksinstellingen (universiteiten, hogescholen, imec, VITO, IWT, IBBT …), onderzoeks- en sectororganisaties (Vlaams Instituut voor Mobiliteit, Vlaams Instituut voor de Logistiek, Flanders’ DRIVE, ITS Belgium …), openbare vervoerbedrijven (De Lijn, TEC, NMBS, MIVB), grote transportbedrijven …

Als master in de ingenieurswetenschappen: VLITS kun je binnen die sectoren terechtkomen in een hele waaier van functies: projectmedewerker, calculator, projectleider, onderzoeker, (systeem)ontwikkelaar, beleidsmedewerker, leidinggevende, logistiek medewerker, sales & marketing, operationeel manager …

8 www.kuleuven.be/ma/mingvl ■

Master in de ingenieurswetenschappen: werktuigkunde* (E) (120 studiepunten) Als ingenieur werktuigkunde ben je actief in zeer uiteenlopende technologische sectoren en heb je diverse verantwoordelijkheden. In de masteropleiding kies je voor een van de drie generieke of twee toepassingsgerichte opties: • manufacturing & management: productontwikkeling, fabricagetechnieken, organisatie en leiding binnen de maakindustrie • mechatronica & robotica: mechanische constructie, op elkaar afstemmen van aandrijving en besturing van machines zodat ze steeds nauwkeuriger, flexibeler, gebruiksvriendelijker, betrouwbaarder en autonomer werken • thermotechnische wetenschappen: fysische processen en technologie voor de opwekking, omzetting en opslag van energie in verbrandingsmotoren, compressoren, koel- en turbomachines …

• lucht- & ruimtevaart: interdisciplinaire aanpak van de drie bovenstaande kennisdomeinen, met in het bijzonder ontwerp, bouw en uitbating van systemen, producten en processen in de sectoren van de luchtvaart en de ruimtevaart • voertuigtechnieken: interdisciplinaire aanpak van de drie bovenstaande kennisdomeinen, met in het bijzonder ontwerp, bouw en uitbating van systemen, producten en processen in de sectoren van grondtransport Naast de optie kun je ook één of meerdere opleidingsonderdelen uit één of meerdere keuzepakketten kiezen: technische bedrijfskunde, materialen, veiligheid en milieu, biomechanica.

De loopbaan van een ingenieur begint meestal met de verantwoordelijkheid over een product of een productieomgeving of in een technisch-commerciële functie, om na enkele jaren door te groeien naar een ruimere verantwoordelijkheid. Niet zelden eindigt de loopbaan in een directiefunctie.

Werktuigkundige ingenieurs komen in zowat alle takken van de industrie terecht, niet alleen in Vlaanderen, maar ook in Wallonië, Europa en zelfs op de andere continenten van de wereld.

Naast bekende multinationals als BMW, Boeing, Procter & Gamble, Jan De Nul en vele andere werken ingenieurs ook voor een nog veel groter aantal veelal minder bekende toeleveranciers en kmo’s. Ook de overheid stelt werktuigkundig ingenieurs te werk. Specifiek voor werktuigkunde is de aandacht voor innovatie zeer groot, getuige waarvan het grote aantal spin-offbedrijven dat in de loop van de laatste drie decennia vanuit het Departement Werktuigkunde zijn opgericht.

Ook zij betekenen een belangrijke plaats van tewerkstelling.

8 www.kuleuven.be/ma/mingwel * Deze master leidt tot de beroepstitel van burgerlijk ingenieur.

(E) Deze opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

27

28

■

Master in de ingenieurswetenschappen: wiskundige ingenieurstechnieken* (E) (120 studiepunten) Hoe werkt een automatische piloot? Hoe spoor je misbruik van kredietkaarten op? Hoe ontdek je welke genen een belangrijke rol spelen bij kanker? Hoe simuleer je de evolutie van broeikasgassen in de atmosfeer? Hoe bepaal je de waarde van financiële producten zoals opties? Hoe comprimeer je beelden van vingerafdrukken? Hoe reduceer je vliegtuiglawaai? Hoe optimaliseer je de werking van een chemische reactor? Hoe analyseer je een klantenbestand en modelleer je verbruiksprofielen?

Het antwoord op deze en andere vragen leer je in deze master. In de opleiding komen volgende thema’s aan bod: industriële procescontrole, scientific computing en simulatie, datamining, beeldverwerking en cryptografie.

Wiskunde en computers hebben in heel wat ingenieursdisciplines de klassieke werktuigen verdrongen.

Ze stellen ingenieurs in staat om ontwerpen te optimaliseren voor er een eerste prototype wordt gebouwd, om virtuele experimenten uit te voeren die in de praktijk onbetaalbaar of onverantwoord zouden zijn, om efficiënt informatie te zoeken in grote datasets (bv. Google) … In het bedrijfsleven en de maatschappij zijn wiskundige ingenieurstechnieken daarom cruciaal. Met je brede opleiding ben je geknipt voor een functie in verscheidene ingenieursdisciplines zoals procescontrole, datamining, beeldverwerking, cryptografie en softwareontwikkeling. Heel wat afgestudeerden starten hun carrière in de onderzoeks- en ontwikkelingsafdelingen van hoogtechnologische bedrijven of aan de universiteit.

Natuurlijk zijn er ook heel wat mogelijkheden in de meer klassieke sectoren (banken, chemische industrie, medische sector).

8 www.kuleuven.be/ma/mingwil * Deze master leidt tot de beroepstitel van burgerlijk ingenieur.

(E) Deze opleiding wordt ook in het Engels aangeboden.

VILv is de Vereniging van Burgerlijk Ingenieurs afgestudeerd aan de KU Leuven. De alumnivereniging organiseert tal van activiteiten, niet alleen voor haar leden, maar ook voor toekomstige ingenieurs!

Alumni Ingenieurs KU Leuven (VILv) Kasteelpark Arenberg 1 bus 2200 3001 HEVERLEE tel. + 32 16 32 13 53

8 www.vilv.be

BURGERLIJK INGENIEUR

rijdt Gewone wagen

op stroom

) unde (KU Leuven denten werktuigk tu atiz rss M ieu oo en ew ing Da Dertien een oude n beperkt budget, de or Do ig. tu er toverden, met ee dsvo ern elektrisch sta ro meer om naar een mod ewoo 15 000 eu Da de ou r jaa n tie tje een de is too au ep t re he ing ingreep om van de e stt ko el ve Na waard. Zo n te maken. de ische stadswage ktr ele te an rm rfo pe snelheid van 120 auto nog een top . operatie haalt de radius van 60 km ac hij heeft een tie en r t uu he r bij pe t r m ete jko kilom die vri reert hij de energie gens.

Bovendien recupe de elektrische wa er ce an av ge als zo ies dagen rk ec pr we , ig en int m rem uur of tw dden amper 160 n ka n ge De studenten ha wa . De oject af te ronden Hij heeft nodig om hun pr en in het verkeer. rijd nd ro ilig ve en is en gd ele probleemloos afg jes esvol enkele rond Week op het n ea ondertussen succ Cl de s en wonderen tijd momenteel te be g de toepasselijke Het voertuig kree r. lde Zo n circuit va or Electric Vehicle. vo at -EV1’. EV sta UL n ‘K at pla er m m nu to’s gemaakt zulle erop dat er nog au Het cijfer 1 wijst 1.

EV oor van de KULworden in het sp

Het Nieuwsblad 6 mei 2010

Verderstudeermogelijkheden Na het behalen van je masterdiploma kun je nog een bijkomende masteropleiding volgen.

8 www.kuleuven.be/studieaanbod De specifieke lerarenopleiding stoomt je helemaal klaar om voor de klas te staan. De opleiding telt 60 studiepunten, waarvan de helft uit praktijk bestaat.

8 www.kuleuven.be/slo De Dienst Permanente Vorming van de KU Leuven biedt een uitgebreid aanbod aan bijscholingsmogelijkheden zoals postgraduaten.

8 www.kuleuven.be/levenslangleren Wie geboeid is door onderzoek, kan ook doctoreren.

8 www.kuleuven.be/doctoreren 8 www.set.kuleuven.be/phd

29

30

Burgerlijk ingenieur-architect Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende mogelijkheden tijdens dat traject.

Bacheloropleiding Bachelor in de ingenieurswetenschappen: architectuur (180 sp.)

►

p. 37

Fase 2

Fase 3

Gemeenschappelijke basis met 3 subdisciplines

Beginprofiel

►

p. 32

Fase 1

Ontwerpen

Bouwtechnische wetenschappen

Architectuur- en humane wetenschappen

Studiebegeleiding ► p. 44

►

p. 35

Eindprofiel

►

p. 33

31

Masteropleiding Master in de ingenieurswetenschappen: architectuur (120 sp.)

Fase 1

Fase 2

3 opties Architectuurontwerp (AO)

Stedelijk project (SP)

Bouwtechnisch ontwerp (BTO)

Internationale ervaring ► p. 47

►

p. 42

32

Beginprofiel Is burgerlijk ingenieur-architect iets voor jou?

Interesse in

Kennis en vaardigheden

• de unieke combinatie van menswetenschappen, wetenschappelijke techniek en ontwerpen

• kritische en analytische ingesteldheid

• mens, maatschappij en cultuur • wiskunde en andere positieve wetenschappen • het uitwerken van projecten van idee tot realisatie, van plan tot constructie

• doorzettingsvermogen • zin voor beeldende creativiteit, maatschappelijke ontwikkeling en technologische vernieuwing • ruimtelijk inzicht en in staat om dat ontwerpmatig toe te passen • communicatievaardig • goed in teamverband • bij voorkeur een voorkennis van minstens zes uur wiskunde in het secundair onderwijs

Ontdek de andere profielen wetenschap en technologie ► p. 50

Wil je écht weten of je er klaar voor bent? Dan kun je deelnemen aan de ijkingstoets.

Met die toets ga je na of je over voldoende voorkennis en vaardigheden beschikt.

8 www.eng.kuleuven.be/ijkingstoets Tijdens de maand september kun je een zomercursus volgen:

8 www.set.kuleuven.be/zomercursus

Als ontwerper neem je beslissingen die rechtstreeks invloed hebben op het dagelijkse leven van heel wat mensen. Bijvoorbeeld de rol van een publieke ruimte zoals een plein en een park in de beleving van een stad, het belang van een boeiende architectuur en groene ruimte om de bewoners van sociale woningen voldoende leefkwaliteit te bieden, of de cruciale rol van lichtinval en ruimtelijkheid in musea.

(Oud-student)

BURGERLIJK INGENIEUR-ARCHITECT

Eindprofiel Vanuit je toegenomen kennis en vaardigheden heb je je eigen kijk op de wereld ontwikkeld.

Hierdoor kun je binnen het vakgebied burgerlijk ingenieur-architect je eigen bijdrage leveren.

Burgerlijk ingenieur-architecten doen de wereld bewegen. Wat een burgerlijk ingenieur-architect doet?

Denken, ontwerpen, vormgeven, durven, doen. Zijn kerntaak is wetenschap en technologie op een maatschappelijk verantwoorde manier gebruiken om problemen op te lossen. Bovendien is de burgerlijk ingenieur-architect een uitstekende teamspeler en coรถrdinator, want naast creativiteit en kunde is samenwerking de sleutel voor sterke oplossingen.

33

34

Ken je deze onderwijstermen al?

■

Opleidingsonderdeel Officiële term voor ‘vak’

■

Opleiding Verzameling van opleidingsonderdelen.

Er zijn bachelor- en masteropleidingen.

De bacheloropleiding gaat altijd vooraf aan de masteropleiding.

■

Studiepunt Drukt het aandeel van een opleidingsonderdeel binnen de totale opleiding uit: een opleidingsonderdeel van 6 studiepunten weegt dus zwaarder door dan een van 3.

Eén studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uur studietijd: voorbereidingen maken, college of practicum volgen, stage lopen, opdrachten maken, examens afleggen …

■

Opleidingsfase Een opleiding bestaat uit fases van een bepaalde hoeveelheid studiepunten.

Zo bestaat een bacheloropleiding altijd uit drie fases van telkens ongeveer 60 studiepunten; de totale opleiding beslaat altijd 180 studiepunten. Een masteropleiding bestaat uit minstens één fase van 60 studiepunten.

BURGERLIJK INGENIEUR-ARCHITECT

Bacheloropleiding De bacheloropleiding omvat ingenieurswetenschappen, architectuurwetenschappen en architectuurontwerpen. Zo krijgen alle studenten een brede en fundamentele basis in de architectuur. Je leert kritisch, creatief, fundamenteel-exact en humaanwetenschappelijk denken. Architectuur wordt daarbij ruim omschreven als het domein van de gebouwde ruimte: wonen als een complexe maatschappelijke realiteit waarin sociale, culturele, technologische, economische, ecologische en ethische factoren een rol spelen.

Dankzij de bacheloropleiding (gemeenschappelijk voor de 3 optierichtingen in de masteropleiding tot ingenieur-architect, maar niet gemeenschappelijk met de algemene richting burgerlijk ingenieur) heb je een goede basis om je tijdens je master voor te bereiden op je professionele carrière in de architectuur.

De loopbaanmogelijkheden zijn ruim. Denk maar aan beroepen die te maken hebben met ontwerpen en bouwen, met de technologie van het bouwen, met de bouweconomie, met het beheer van het gebouwd patrimonium …

De opleiding vormt ook een goede voorbereiding op een doorgedreven specialisatie in de monumentenzorg, de stedenbouw en de ruimtelijke planning.

Opbouw De bacheloropleiding bestaat uit drie componenten: ■

Ingenieursbasiswetenschappen: wiskunde, scheikunde, natuurkunde, mechanica, informatica, materiaalkunde Bouwtechnische wetenschappen: constructie van gebouwen, bouwmechanica, CAAD (Computer Aided Architectural Design), Architectural Computing, bouwfysica, constructiecomponenten, bouwmaterialen (totaal ongeveer 50 %)

■

Architectuurwetenschappen: architectuurtheorie, architectuurgeschiedenis Je krijgt inzicht in wat menswetenschappen zijn en hoe van daaruit naar architectuur gekeken wordt. (totaal ongeveer 25 %)

■

Architectuurontwerpen: architectuurontwerpen vormt een belangrijk deel van de opleiding.

Vanaf de eerste bachelorfase integreer je theorie en toepassing Je vergaart kennis over de constructie van gebouwen en over vormgevingskwaliteiten. Je leert tekenen met de vrije hand, met CAAD-tools ... (totaal ongeveer 25 %)

Existenz Elk jaar bundelt een selectie vierdejaarsstudenten burgerlijk ingenieur-architect zich vrijwillig in Existenz: een architecturaal, hip en trendy sociaal bewogen groep die architectuur tastbaar maakt binnen en buiten de universiteit. Existenz organiseert originele evenementen die niet alleen leerrijk zijn maar ook een bijzondere artistieke toets en een algemene amusementswaarde hebben: van uitstappen en lezingen tot de cultureel verantwoorde ‘bezetting’ van een gebouw.

8 www.existenz.be

35

36

Studieprogramma Per opleidingsonderdeel heb je een aantal contacturen. De contacturen omvatten hoorcolleges, ontwerpzittingen, oefeningen en werkcolleges. In de hoorcolleges worden aan alle studenten samen nieuwe theoretische inzichten gedoceerd. In de oefeningen en werkcolleges diep je in kleinere groepen de leerstof verder uit en maak je oefeningen, meestal onder leiding van een assistent.

Het architectuurontwerpen is een opleidingsonderdeel dat in alle opleidingsfases uitvoerig aan bod komt. Je zult, onder begeleiding van ervaren ontwerpers en ingenieur-architecten met een eigen praktijk, een reeks ontwerpen maken. De eerste opdracht is eenvoudig, maar aan het einde van je bacheloropleiding ontwerp je meer complexe gebouwen en stadsdelen. De eerste ontwerpopdrachten worden aangevuld met korte opdrachten. De bedoeling van die korte opdrachten is een aantal specifieke aspecten van het ontwerpen zelf aan te leren.

SP.: studiepunten HC: uren hoorcollege OPS: uren oefeningen, practica, seminaries SEM.: semester

Eerste fase OPLEIDINGSONDERDEEL

SP.

HC

OPS

SEM.

ARCHITECTUUR- EN MENSWETENSCHAPPEN ■ Architectuurtheorie, deel 1 ■ Geïntegreerd seminarie individueel en collectief wonen ■ Architectuurgeschiedenis, deel 1

4 3 6

20 44

20 70 -

1 1 2

EXACTE BASISWETENSCHAPPEN Toegepaste mechanica, deel 1 ■ Lineaire algebra ■ Informatica, deel 1 ■ Informatica, deel 2 ■ Wiskundige analyse, deel 1 ■ Wiskundige analyse, deel 2 ■ Natuurkunde, deel 1

5 3 4 4 3 4 3

30 16 15 7,5 20 20 18

15 26 30 98 15 25 18

1 2 1 2 1 2 2

■

CONSTRUCTIE Constructie van gebouwen, deel 1a en b

8

40

25

1 en 2

ONTWERPEN Architectuurontwerpen, deel 1a ■ Architectuurontwerpen, deel 1b ■ Architectuurontwerpen, deel 1c ■ Ontwerpmedia en vormleer, deel 1

4 3 3 3

-

80 40 40 40

1 2 2 1

■

■

BURGERLIJK INGENIEUR-ARCHITECT

Tweede fase OPLEIDINGSONDERDEEL

SP.

HC

OPS

SEM.

ARCHITECTUUR- EN MENSWETENSCHAPPEN ■ Architectuurgeschiedenis 19e-20e eeuw ■ Geïntegreerd seminarie ‘complexe gebouwen’ ■ Architectuurtheorie, deel 2: tendensen en vertogen 1965-2000 ■ Wijsbegeerte

6 3 5 3

28 30 22

45 60 -

1 2 2 2

EXACTE BASISWETENSCHAPPEN Aanvullingen wiskunde ■ Scheikunde ■ Inleiding tot de materiaalkunde

3 5 3

20 37 20

10 2 10

1 1 2

CONSTRUCTIE Constructie van gebouwen, deel 2 ■ Architectural Computing, deel 1

6 3

33 -

BOUWTECHNISCHE OPLEIDINGSONDERDELEN Sterkteleer, deel 1 ■ Sterkteleer, deel 2 ■ Constructiematerialen

3 3 3

18 18 20

10 10 -

1 2 2

ONTWERPEN Architectuurontwerpen, deel 2a ■ Architectuurontwerpen, deel 2b ■ Architectuurontwerpen, bouwtechnische aspecten, deel 2c ■ Ontwerpmedia en vormleer, deel 2

4 4 3 3

-

80 80 40 40

1 2 1 en 2 1 en 2

■

■

■

■

7 1 41,5 1 en 2

37

38

Derde fase OPLEIDINGSONDERDEEL

SP.

HC

OPS

SEM.

ARCHITECTUUR- EN MENSWETENSCHAPPEN ■ Theorie en geschiedenis van de stedenbouw ■ Architectuurtheorie, deel 3: de architectuur van de stad ■ Geïntegreerd seminarie: site- en projectanalyse

4 3 3

30 20 20

5 20

1 1 1

■

EXACTE BASISWETENSCHAPPEN Natuurkunde, deel 2

6

30

20

2

CONSTRUCTIE Architectural Computing, deel 2 ■ Ontwerptheorieën en methoden ■ Constructie van gebouwen, deel 3

3 3 6

12 20 34

BOUWTECHNISCHE OPLEIDINGSONDERDELEN Bouwfysica ■ Sterkteleer 3 / Bouwmechanica ■ Staal- en houtbouw ■ Beton, deel 1

6 6 3 3

30 36 10 14

20 16 27

1 1 2 2

ONTWERPEN Architectuurontwerpen, deel 3a ■ Architectuurontwerpen, deel 3b ■ Architectuurontwerpen, bouwtechnische aspecten, deel 3c

5 6 3

-

100 100 90

1 2 2

■

■

■

20 1 22,5 2 15 1 en 2

Doordat je tijdens je opleiding probleemoplossend leert denken, heb je als ingenieur-architect een brede waaier aan toekomstmogelijkheden. Je kunt terecht in heel wat technische toepassingsvelden. Toch was dat voor mij niet de aanleiding om die studies aan te vatten. Ik startte de specialisatie architectuur, omdat ze je laat kennismaken met een veel breder spectrum.

Naast de technische basis verdiep je je in architecturale en stedenbouwkundige vraagstukken die een sociaal, maatschappelijk en historisch belang hebben.

Ontwerpen vraagt zintuiglijk inlevingsvermogen en poëtisch aanvoelen.

(Oud-student)

BURGERLIJK INGENIEUR-ARCHITECT

Opleidingsonderdelen van de eerste fase ■

Architectuur- en menswetenschappen • Architectuurtheorie, deel 1 Je maakt kennis met basistermen zoals wonen, moderniteit, functionalisme, formalisme, poëzie, tectoniek, context en kritiek. Die termen worden toegelicht in een grondige bespreking van een twintigtal belangrijke woningen uit de 20e eeuw, aangevuld met basisteksten.

• Geïntegreerd seminarie: individueel en collectief wonen Je analyseert cases rond individueel en collectief wonen. Het opleidingsonderdeel hangt samen met de cursus architectuurtheorie, deel 1 en is een voorbereiding op de ontwerpopdrachten.

• Architectuurgeschiedenis, deel 1 Je vergelijkt de architecturale ontwikkelingen van verschillende westerse landen. Je leert ook hoe je een stijl, een periode of een gebouw op een kritische architecturale en geschiedkundige manier moet bekijken en analyseren (kritische kennisopbouw en historiografie). De bestudeerde tijdsperiode strekt zich uit van de vroege middeleeuwen tot de vooravond van de industriële revolutie (4e-18e eeuw).

■

Exacte basiswetenschappen • Lineaire algebra Je leert dat door het sublimeren van bepaalde algebraïsche kenmerken een wiskundig probleem in een abstract en daarom veel ruimer kader toepasbaar wordt. Die abstractie vormt een training in het redeneren. Waar mogelijk wordt voor die begrippen een meetkundige interpretatie gegeven.

• Toegepaste mechanica, deel 1 De cursus bestaat uit vijf delen: vectorrekening, statica, kinematica, dynamica en virtuele arbeid.

Je maakt kennis met de fundamentele begrippen van de mechanica en legt expliciet de link naar de toepassing van die begrippen om mechanische problemen op te lossen.

• Informatica, deel 1 Je maakt kennis met de basisconcepten van het objectgericht programmeren, en leert deze concepten te gebruiken bij het oplossen van problemen door te programmeren.

• Informatica, deel 2 Je breidt de programmeerkennis uit informatica, deel 1 verder uit, en past deze toe bij het oplossen van meer toegepaste problemen die relevant zijn voor architectuur en stedenbouw, gaande van creatief ontwerpen tot meer wiskundige simulaties.

• Wiskundige analyse, deel 1 en deel 2 In de analyse worden de gekende fundamentele begrippen van continuïteit, limiet, afgeleide en integraal uitgebreid naar functies van R^n → R^m. Je maakt ook kennis met convergentie van rijen en (Taylor)reeksen. Bovendien krijg je de basisbegrippen en oplossingsmethoden voor differentiaalvergelijkingen aangereikt. Met een hulpmiddel als Maple los je de oefeningen en toepassingen op.

• Natuurkunde, deel 1 Je doorgrondt drie domeinen van de fysica. Een eerste domein is de hydrostatica en de hydrodynamica, een tweede luik is gewijd aan mechanische golven in allerlei vaste, vloeibare of gasvormige materialen. Dat houdt ook een beschrijving in van diverse aspecten van geluidsgolven. Ten slotte komen de fundamenten aan bod van warmteleer, warmtetransport, thermodynamica, de beginselen van de statistische mechanica, de tweede hoofdwet, de werking en het rendement van motoren of koelmachines en het begrip entropie. De leerstof wordt geconcretiseerd met oefeningen en demonstraties.

39

40

■

Constructie • Constructie van gebouwen, deel 1 Je wordt geïntroduceerd in de traditionele bouwtechniek en maakt kennis met: - bouwmaterialen en -producten: hout, natuursteen, kleiproducten, bindmiddelen, beton, glas, metaal - gebouwelementen: huisriolering, funderingen, metselwerkwanden, vloerconstructies, rookkanalen, trappen, (hellende en platte) daken, schrijnwerk - bouwkundige details in de traditionele bouw: dakrand voor plat dak en hellend dak, buitenwandaansluitingen, openingen in buitenwanden, bouwknopen

■

Ontwerpen • Ontwerpen Je volgt het opleidingsonderdeel architectuurontwerpen tijdens je hele opleiding. Je krijgt te maken met toenemende complexiteit, diversiteit in de bouwprogramma’s, traditionele en moderne technologieën, kleine en grote overspanning, oud en nieuw, kleine schaal (ruimte) en grotere schaal (stadsontwerp …), meer of minder technisch gekleurd. Tijdens je eerste bachelorfase is ‘wonen’ het hoofdthema.

• Architectuurontwerpen, deel 1a Je maakt individueel een eerste ontwerp voor een eenvoudig gebouw.

• Architectuurontwerpen, deel 1b Je creëert een schets- en uitvoeringsontwerp van een woning. De klemtoon ligt op het gebruik van de traditionele bouwtechniek zoals aangeleerd in het opleidingsonderdeel constructie van gebouwen, deel 1.

• Architectuurontwerpen, deel 1c Je zet je passieve kennis van het opleidingsonderdeel constructie van gebouwen, deel 1 om in actieve kennis. Je verwerft bovendien een constructieve, probleemoplossende vaardigheid en houding. De focus ligt op het doordenken van het architectuurontwerp tot in de uitvoeringsfase.

• Ontwerpmedia en vormleer, deel 1 Dankzij verschillende technieken leer je objecten en ruimtes voorstellen. Die vaardigheid heb je nodig om je ruimtelijk inzicht aan te scherpen en je architectuurontwerp te representeren. Via schetsen en andere ontwerpmedia maak je kennis met de elementen van architecturale compositie.

Voor een gedetailleerde beschrijving van de opleidingsonderdelen van de volledige bacheloropleiding en voor het uurrooster:

8 www.kuleuven.be/ba/biwal

BURGERLIJK INGENIEUR-ARCHITECT

Week van een student burgerlijk ingenieur-architect Dit fictieve schema geeft je een idee hoe je week er kan uitzien. Je studie omvat niet enkel college volgen, maar ook achteraf je notities overlopen, naar de bibliotheek gaan, zelfstudie …

Zo zit je al snel aan een 40 à 50 urenweek. Daarnaast is er natuurlijk ook ruimte voor ontspanning.

8 u.

9 u.

10 u.

Toegepaste mechanica, deel 1

Maandag

Dinsdag

Woensdag*

Architectuurtheorie, deel 1

Donderdag

Toegepaste mechanica, deel 1

Vrijdag

■

hoorcollege

■

11 u.

12 u.

13 u.

14 u.

15 u.

16 u.

17 u.

Constructie van gebouwen, deel 1

Architectuurontwerpen, deel 1a

Informatica, deel 1

Architectuurontwerpen, deel 1a

Wiskundige analyse, deel 1

Wiskundige analyse, deel 1: oefeningen

Informatica, deel 1: oefeningen

Constructie van gebouwen, deel 1

Toegepaste mechanica, deel 1: oefeningen

Informatica, deel 1: oefeningen

seminarie, practica

■

oefeningen, werkcollege

Een overzicht van het academiejaar vind je op ► p. 54 *

Woensdagen worden zo veel mogelijk vrijgehouden om de leerstof bij te werken, voor facultatieve onderwijsactiviteiten en voor bedrijfs- of werfbezoeken.

Studentenkring VTK zorgt ervoor dat je snel wegwijs raakt in Leuven. Voor nieuwelingen organiseert VTK een onthaalweekend en rondleidingen binnen de faculteit en in Leuven. Er is een cursus-, kopieen uitleendienst, de kring vertegenwoordigt je in allerlei onderwijsraden en zorgt natuurlijk ook voor amusement, cultuur en sport: T.D.’s, optredens, een galabal, fakbar ’t ElixIr, cantussen, dansles, gitaarles, quizzen ... Tijdens je eerste academiejaar krijg je een meter of een peter die je begeleidt en bij wie je met alle vragen terechtkunt.

Vlaamse Technische Kring (VTK) Studentenwijk Arenberg 6 bus 0 3001 HEVERLEE tel. + 32 16 20 00 97

8

www.vtk.be

41

42

Masteropleiding en loopbaan Na je bacheloropleiding volg je de master in de ingenieurswetenschappen: architectuur (120 studiepunten).

De gemeenschappelijke kern omvat ongeveer 55 % van het programma.

Je kunt kiezen uit drie opties.

• Architectuurontwerpen In dialoog met de technische en architectuurwetenschappelijke componenten kun je volop je ontwerptalent ontwikkelen.

• Stedelijk project Je verkent de interactie tussen architectuurontwerp en stedelijke omgeving.

Je wordt ook voorbereid op een doorgedreven stedenbouwkundige vervolgopleiding.

• Bouwtechnisch ontwerp Je leert de technische en constructieve performanties van een gebouw ontwikkelen, eventueel in samenspraak met een bouwkundig ingenieur.

Je masterproef bestaat uit een ontwerp of een verhandeling.

Een deel afgestudeerden vestigen zich als architect-ontwerper (al dan niet in associatie met collega’s), maar daarnaast zijn er nog heel wat andere mogelijkheden. Bijvoorbeeld als raadgevende stabiliteitsingenieur. Dan bedenk en bereken je, meestal in nauwe samenwerking met de architect-ontwerper, de structurele onderdelen van een bouwwerk: metselwerk, betonstructuur, staalgeraamte, houten skelet, funderingspalen …

Als raadgevend ingenieur technieken kies je om te werken in domeinen als akoestiek, lichttechniek, bouwfysica (warmte- en vochtberekening) en installaties in gebouwen (verwarming en koeling, luchtbehandeling, nutsvoorzieningen en telecommunicatie ...). Je werkzaamheden kunnen samenvallen met die van de burgerlijk ingenieur bouwkunde, optie gebouwentechniek, maar worden meer uitgebouwd vanuit een integratie in het architectuurontwerp.

Het is vrijwel onmogelijk het concrete beroepsprofiel van een burgerlijk ingenieur-architect in dienstverband te schetsen. Na een universitaire vorming kun je in uiteenlopende domeinen aan de slag.

Zo zijn er heel wat banen bij bouwondernemingen en bouwproducenten. Bij een aannemingsbedrijf kun je aan de slag als werf- of projectleider, als raadgevend ingenieur, als manager of – waarom niet – als algemeen directeur. Hetzelfde geldt in de bouwmaterialenindustrie.

Je kunt als afgestudeerd ingenieur-architect ook bij de overheid werken. Je moet dan eerst slagen voor een wervingsexamen.

8 www.kuleuven.be/ma/mingal

BURGERLIJK INGENIEUR-ARCHITECT

Verderstudeermogelijkheden Na het behalen van je masterdiploma kun je nog een bijkomende masteropleiding volgen, bijvoorbeeld de Master of Conservation of Monuments and Sites, de Master of Human Settlements of de Master of Urbanism and Strategic Planning.

8 www.kuleuven.be/studieaanbod De specifieke lerarenopleiding stoomt je helemaal klaar om voor de klas te staan.

De opleiding telt 60 studiepunten, waarvan de helft uit praktijk bestaat.

8 www.kuleuven.be/slo De Dienst Permanente Vorming van de KU Leuven biedt een uitgebreid aanbod aan bijscholingsmogelijkheden zoals postgraduaten.

8 www.kuleuven.be/levenslangleren Wie geboeid is door onderzoek, kan ook doctoreren.

8 www.kuleuven.be/doctoreren

Wil je je vestigen als zelfstandig architect-ontwerper? Hou er dan rekening mee dat je na je studies twee jaar een stage van 32 uur per week moet lopen bij een door de Orde der Architecten erkende stagemeester. Tijdens de stage mag je wel al als zelfstandig architect-ontwerper optreden.

Bouwen met de blik

van een blinde

rdt ervaren door hoe ruimtelijkheid wo en ek rzo de leving on m tea tiënten. Vanuit die be ur-architect) en haar of door ziekenhuispa e, nti s leren me Ann Heylighen (ingenie on de en of nn me ku tis n met autisme met blindheid, au voor iedereen. ‘Mense en n mensen die kampen n ke ore ma ze er on am r en voo ng t er maak r beter en aa e je ruimtes aangenam willen ze architectuu r maakt en blinden ho rde aa sb lee en uw bo hoe je ge n. appen tastzin’, stelt Heylighe architectuurwetensch n nieuw domein in de ee aan n he en urz ylig be He e le tië ord om te keren, bo nning van substan ke toe e rst ee de er bij Door de vraagstelling uncil urd, waarond het European Research Co amper 250 goedgeke er n rde we en aan. Dat vond ook de rag nv aa 2007. Van de 9 000 junior researchers in steker.’ op uze rie se n ‘Ee n. project van Heylighe blad

De Standaard Week 9 april 2012

43

44

Faculteit Ingenieurswetenschappen Studiebegeleiding Bij je studie word je aan de KU Leuven op verschillende manieren begeleid. Naargelang je vragen of wensen kun je gebruikmaken van verschillende begeleidingsformules, zowel aan je faculteit als bij de Dienst Studieadvies.

Studentenbegeleiding aan de faculteit Als student aan de Faculteit Ingenieurswetenschappen word je tijdens je eerste bachelorfase niet aan je lot overgelaten. Een professioneel team van studentenbegeleiders staat voor je klaar.

■

Onthaal van nieuwe studenten Tijdens de eerste week van het academiejaar geven de studentenbegeleiders een infosessie.

Hier kom je nog meer te weten over de colleges en de manier van lesgeven aan de faculteit.

Je krijgt ook studietips en leert de groep studiegenoten kennen waarmee je de rest van het academiejaar oefenzittingen zult volgen.

■

Begeleide werksessies Voor de studenten die na de ijkingstoets nood hebben aan meer uitleg en oefeningen voor het opleidingsonderdeel ‘wiskunde voor probleemoplossen’ zijn er extra werksessies.

■

Individuele vakinhoudelijke begeleiding Heb je moeilijkheden met een bepaald opleidingsonderdeel? Zijn er onduidelijkheden in de cursustekst? Heb je een probleem waardoor het studeren niet vlot? Ben je op zoek naar een efficiënte studiemethode, aangepast aan het opleidingsonderdeel en aan de manier waarop het examen wordt afgenomen? Wil je je examenresultaat voor een bepaald opleidingsonderdeel bespreken? Twijfel je aan je studiekeuze en wil je graag advies? Daarvoor kun je terecht bij een van de studentenbegeleiders. Samen zoeken jullie dan naar een oplossing.

■

Webvragentrommel Op het elektronische leerplatform kun je vragen stellen aan de betrokken monitor of studentenbegeleider. De vragen en antwoorden blijven over de fases heen beschikbaar voor alle studenten, zodat je de antwoorden op al gestelde vragen steeds kunt bekijken en doorzoeken.

■

Studieruimtes In de gebouwen van het monitoraat zijn twee lokalen waar je kunt studeren tijdens springuren, ’s middags, tijdens de examen- en blokperiode. Er staan computers en er is draadloos internet ter beschikking.

45

■

Studieruimte+: begeleid studeren in groep Tijdens de tweede helft van elk semester ben je ook welkom in studieruimte+: een lokaal uitgerust met computers en studeertafels als studieruimte. Je kunt er zowel individueel werken als in kleine groepen. Er zijn begeleiders aanwezig die je bij vragen kunnen verder helpen. Maar in tegenstelling tot in de oefenzittingen beslis je helemaal zelf over wat je doet en hoe.

■

Ombudswerking Het hele jaar staan permanente ombudsen klaar om je te helpen bij moeilijkheden die een invloed kunnen hebben op je studies. Ook voor problemen in verband met examens (bv. ziekte, al dan niet deelnemen aan een examen) kun je bij de ombuds terecht. De ombuds treedt op als bemiddelaar tussen jou en de examinatoren.

Studenten die denken door een functiebeperking in aanmerking te komen voor examenfaciliteiten, moeten zo snel mogelijk contact opnemen met de Cel Studeren met een Functiebeperking (► p. 53) en met hun ombuds. Dan kunnen de examenfaciliteiten vlot en tijdig geregeld worden.

8 www.eng.kuleuven.be/onderwijs/ombudsen Studietrajectbegeleiding Heb je vragen over de samenstelling van je programma of over je leerkrediet? Denk je erover je te heroriënteren? Met deze en andere vragen kun je bij de studietrajectbegeleiders terecht.

Zij kennen het programma en de regelgeving door en door en helpen je om keuzes te maken en een voor jou optimaal studietraject uit te stippelen.

www.ijkingstoets.be De ijkingstoets is het uitgelezen positioneringsinstrument om je te helpen bij je studiekeuze. De toets geeft immers een duidelijk beeld van je wiskundevaardigheden en -kennis in relatie tot het verwachte instapniveau voor de opleiding. Deelname aan de ijkingstoets verzekert bovendien toegang tot het feedback- en remediëringstraject uitgestippeld door de faculteit. Opdat de ijkingstoets een realistisch beeld zou geven, is een goede voorbereiding noodzakelijk.

De inhoud van de vragen van de ijkingstoets bouwt verder op de leerstof van de richtingen uit het secundair onderwijs met zes uur wiskunde. Als je die leerstof beheerst, hoef je dus ter voorbereiding van de ijkingstoets geen nieuwe inhoud te studeren.

Bij vele vragen van de ijkingstoets moet je die leerstof toepassen in een ingenieurscontext.

De vragen testen ook vaardigheden zoals de combinatie van wiskundige technieken, de interpretatie van een probleem en het opdelen in deelproblemen, ruimtelijk inzicht ... Die vaardigheden kun je ter voorbereiding van de ijkingstoets extra inoefenen via modelvragen beschikbaar op onderstaande website. Bovendien voorziet de Dienst Studentenbegeleiding tipclips die je op weg helpen met de oplossingsstrategie. Ten slotte kan iedereen per e-mail vragen stellen aan de medewerkers van de Dienst Studentenbegeleiding.

Denk je er klaar voor te zijn? Probeer dan alvast eens de vragen van vorige edities op

8 www.eng.kuleuven.be/ijkingstoets

46

■

Tussentijdse toetsen Halverwege het eerste semester van de eerste fase worden er tussentijdse toetsen georganiseerd.

Zo kun je ervaren hoe een echt examen verloopt. Bovendien kun je een bonus verdienen als je de toets goed aflegt. Voor feedback over hoever je staat en over je leerstrategie kun je terecht bij de studentenbegeleiders.

• Studentenbegeleiding Ingenieurswetenschappen Celestijnenlaan 200i bus 2201 3001 HEVERLEE

8 www.eng.kuleuven.be/studenten/studentenbegeleiding

Studiebegeleiding door de Dienst Studieadvies Ook bij de Dienst Studieadvies kun je, na doorverwijzing door de Dienst Studentenbegeleiding van de faculteit, terecht met studieproblemen: je weet niet goed hoe je de leerstof moet verwerken, je vindt de studierichting te zwaar, je bent zo bang voor de examens dat je blokkeert of je vindt niet meteen het juiste evenwicht tussen studie en ontspanning. Samen met een studentenpsycholoog of -pedagoog kun je jezelf, je studiemogelijkheden en je toekomstverwachtingen leren inschatten. Tijdens en na je studies kun je op de dienst terecht met al je vragen over studiebegeleiding, heroriëntering, verder studeren, naar het buitenland gaan, tewerkstelling …

Maar ook nu al staat de dienst voor je klaar om je te helpen bij het maken van een goede studiekeuze.

8 www.kuleuven.be/studieadvies

Mijn wens was om ooit eens in het buitenland te leven en nu kreeg ik die kans op een presenteerblaadje voorgeschoteld. Na de studententijd gaat dit allemaal niet meer zo gemakkelijk. Nu ik de smaak te pakken heb, krijg ik er niet genoeg van.

Zelfs de taal is geen probleem. Twee weken volstaan om basis Spaans onder de knie te krijgen, de rest leer je passief tijdens de lessen maar vooral door te praten met studenten van Spanje en van over de hele wereld.

Nu vind ik vooral dat de architectuurstudenten zoveel meer uit Erasmus kunnen halen.

Leven in een ander land, in een andere stad, in een andere realiteit zorgt voor een andere kijk op architectuur en stedenbouw. Maar nog meer leer je uit het ontwerpen en praten met Spaanse en internationale studenten.

Dankzij de vele groepswerkjes is dit onvermijdelijk. Ga op Erasmus!

Kom uit je comfortzone, leef en leer meer!

Bram Leroux, student

47

Internationale ervaring Zin om je grenzen te verleggen? Tijdens je masteropleiding kun je een week, een semester of een jaar studeren aan een buitenlandse universiteit. In de loop van de derde bachelorfase worden alle studenten geïnformeerd over de internationale mogelijkheden. Bij uitwisseling met een universiteit in het buitenland verlengt je studieduur niet. Het levert je ook geen buitenlands diploma op. Het geeft je KU Leuvendiploma wel een extra dimensie en bezorgt je bovendien een schat aan levenservaringen. Je maakt immers kennis met een andere taal, een andere cultuur en een ander onderwijssysteem.

Wie interesse heeft in een buitenlandse studie-ervaring maar niet te lang van huis wil zijn, kan kiezen voor ATHENS: masterstudenten krijgen twee keer de kans om een cursus van een week te volgen aan een van de ATHENS-partnerinstellingen.

Net als de andere faculteiten van de universiteit biedt de Faculteit Ingenieurswetenschappen Erasmus+ aan, een programma waarbij studenten en professoren tussen Europese universiteiten worden uitgewisseld. Ook buiten Europa heeft de Faculteit Ingenieurswetenschappen met verschillende universiteiten een akkoord waardoor studenten voor een of twee semesters naar het buitenland kunnen, o.a. met de National Chia Tung University (Taiwan), Tsinghua University (China), Universidade de São Paulo (Brazilië) en Ecole Polytechnique de Montréal (Canada).

Met sommige partners heeft de Faculteit Ingenieurswetenschappen duale programma’s uitgewerkt.

Dit betekent dat als je een duaal programma hebt gevolgd (60 credits aan de KU Leuven en 60 credits aan de partneruniversiteit), je een diploma van beide instellingen krijgt. Voor sommige opleidingen zijn er duale programma’s met Ecole Polytechnique van de UCL (Louvain la Neuve), KTH (Stockholm), TU Darmstadt, University of Delaware, Tsinghua University of NCTU. De faculteit is ook betrokken in een aantal Erasmus Mundus-programma’s en een KIC master.

Je kunt ook opteren voor een Summer School: een intensieve en hoogstaande academische training, op maat van zowel internationale masters als startende PhD-studenten die willen kennismaken met innovatieve wetenschaps- en technologieplatforms.

Via je departementale stagecoördinator kun je ook vragen om een industriële stage of onderzoeksstage te lopen in het buitenland. Dat kan tussen de derde bachelorfase en de eerste masterfase of tussen de twee masterfases. Je kunt ook stage lopen in het buitenland via IAESTE (International Association for the Exchange of Students for Technical Experience). Binnen het kader van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) en de Interfacultaire Raad voor Ontwikkelingssamenwerking (IRO) zijn er beurzen voor studieverblijven in ontwikkelingslanden.

De faculteit is actief lid van verschillende netwerken als ATHENS (Advanced Technology Higher Education Network/SOCRATES), CLUSTER, CESAER, SEFI en BEST (Board of European Students of Technology).

8 www.eng.kuleuven.be/english/education/internationalisation 8 www.kuleuven.be/studenten/buitenland/erasmus

48

Alle opleidingen van de faculteit Opleidingen georganiseerd door de faculteit Bachelor* • • • • • • • •

Bachelor in de ingenieurswetenschappen: architectuur Bachelor in de ingenieurswetenschappen: afstudeerrichting bouwkunde Bachelor in de ingenieurswetenschappen: afstudeerrichting chemische technologie Bachelor in de ingenieurswetenschappen: afstudeerrichting computerwetenschappen Bachelor in de ingenieurswetenschappen: afstudeerrichting elektrotechniek Bachelor in de ingenieurswetenschappen: afstudeerrichting geotechniek en mijnbouwkunde Bachelor in de ingenieurswetenschappen: afstudeerrichting materiaalkunde Bachelor in de ingenieurswetenschappen: afstudeerrichting werktuigkunde

Master • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

*

Master in de ingenieurswetenschappen: architectuur Master in de ingenieurswetenschappen: biomedische technologie Master in de ingenieurswetenschappen: bouwkunde Master in de ingenieurswetenschappen: chemische technologie Master in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen Master in de ingenieurswetenschappen: elektrotechniek Master in de ingenieurswetenschappen: energie Master in de ingenieurswetenschappen: materiaalkunde Master in de nanowetenschappen en de nanotechnologie Master in de ingenieurswetenschappen: verkeer, logistiek en intelligente transportsystemen Master in de ingenieurswetenschappen: werktuigkunde Master in de ingenieurswetenschappen: wiskundige ingenieurstechnieken Master of Biomedical Engineering Master of Chemical Engineering Master of Electrical Engineering Master of Engineering: Computer Science Master of Engineering: Energy EIT-KIC Master in Energy Erasmus Mundus Joint Master of Economics and Management of Network Industries Master of Materials Engineering Master of Mathematical Engineering Master of Mechanical Engineering Master of Nanoscience and Nanotechnology Erasmus Mundus Master of Nanoscience and Nanotechnology (interuniversity cooperation)

In Kortrijk (Kulak) kun je tijdens de eerste en de tweede fase van de bachelor in de wiskunde en van de bachelor in de fysica de doorstroomoptie ingenieurswetenschappen volgen. Na het derde semester kun je overschakelen naar de bachelor in de ingenieurswetenschappen in Leuven (alle richtingen behalve burgerlijk ingenieur-architect).

Ook na het vierde semester kun je nog steeds aansluiten bij de bachelor in de ingenieurswetenschappen in Leuven, maar met een kleine beperking op de doorstroommogelijkheden.

49

Opleidingen in samenwerking met andere faculteiten Master • • • •

Master in de bio-informatica Master of Bioinformatics Master in de statistiek Master of Statistics

Master-na-master • • • • • • • •

Master of Space Studies (interuniversity cooperation) Master of Artificial Intelligence Master in de medische stralingsfysica Master of Conservation of Monuments and Sites Master of Human Settlements Master of Nuclear Engineering (interuniversity cooperation) Master of Safety Engineering Master of Urbanism and Strategic Planning (interuniversity cooperation)

50

Profielen wetenschap en technologie Binnen de domeinen van wetenschap en technologie zijn vijf onderwijsprofielen te onderscheiden: bio-ingenieur, burgerlijk ingenieur(-architect), industrieel ingenieur, wetenschapper en architectinterieurarchitect-stedenbouwkundige. Die vijf profielen hebben gemeenschappelijke kenmerken.

Maar er zijn ook verschillen: de basistaak, de maatschappelijke relevantie, de positie in de kennisen applicatieketen, de hoofdklemtonen in de opleiding en het beroep.

Burgerlijk ingenieur Ben jij een toekomstige burgerlijk ingenieur?

Dan herken je vast volgende eigenschappen.

• Je bent gefascineerd door (nieuwe) processen, technologieën, systemen, producten…

• Je vraagt je niet enkel af hoe iets werkt, maar ook hoe iets beter kan werken, anders kan werken.

• Je bent een probleemoplosser in hart en nieren en kunt als geen ander concepten omzetten in realiteit.

• Je bent sociaal en communicatief en wil je tijdens je opleiding naast de typische ingenieursskills ook heel wat sociale vaardigheden en humanresourcesmanagement eigen maken.

• Je bent begaan met de maatschappelijke en psychologische relevantie van de technologie en de impact ervan op de maatschappij.

• Je bent leergierig, beschikt over gezonde werklust en doorzettingsvermogen en je kunt zelfstandig werken.

• Je bent sterk geïnteresseerd in en behaalde goede resultaten voor wiskunde en andere positieve wetenschappen. Je hebt in het secundair onderwijs bij voorkeur een richting met minstens zes uur wiskunde gevolgd.

Burgerlijk ingenieur-architect Ben jij een toekomstig burgerlijk ingenieurarchitect? Dan herken je vast volgende eigenschappen.

• Je bent geboeid door de unieke combinatie van menswetenschappen, wetenschappelijke techniek en ontwerpen.

• Je hebt ruime interesse in de mens, maatschappij en cultuur.

• Je bent kritisch en analytisch ingesteld en weet van aanpakken.

• Je werkt graag projecten uit: van idee tot realisatie, van plan tot constructie.

• Je bent vindingrijk, je hebt zin voor beeldende creativiteit, maatschappelijke ontwikkeling en technologisch vernieuwing.

• Je hebt ruimtelijk inzicht en kunt dat ontwerpmatig toepassen.

• Je bent communicatievaardig, maar je kunt ook goed luisteren. Je werkt goed in teamverband.

• Je bent sterk geïnteresseerd in en behaalde goede resultaten voor wiskunde en andere positieve wetenschappen. Je hebt in het secundair onderwijs bij voorkeur een richting met minstens zes uur wiskunde gevolgd.

51

Architect - Interieurarchitect Stedenbouwkundige Ben jij een toekomstige architect, interieurarchitect of stedenbouwkundige?

Dan herken je vast volgende eigenschappen.

• Je hebt een brede interesse in ruimte, cultuur en techniek.

• Je denkt kritisch na over je omgeving en wil die in samenspraak met anderen verbeteren.

• Je bent creatief en wil ontwerpen en projecten uitvoeren.

• Je bent intuïtief, maar tegelijkertijd ook analytisch.

Je wil je zowel in strategisch en conceptueel ontwerpen als in bouwtechnische of theoretische aspecten verdiepen.

• Je staat open voor een brede sociale thematiek in een historische, hedendaagse en toekomstige context.

• Je bent communicatief en sociaal.

Samenwerken met andere disciplines vind je een uitdaging.

• Je wil op verschillende niveaus werken: van meubelontwerp tot het bepalen van een interieur, van de uitvoering van een huis tot een masterplan voor een stadsdeel.

• Je hebt interesse in innovatie, duurzaamheid en strategisch denken.

Bio-ingenieur Ben jij een toekomstige bio-ingenieur?

Dan herken je vast volgende eigenschappen.

• Je bent geboeid door het leven, van mens tot bacterie.

• Je wil wel eens weten hoe het zit met die genetisch gemanipuleerde gewassen, dat gat in de ozonlaag en dat nijpende brandstoftekort.

• Je bent gedreven, creatief en innovatief en wil nieuwe technologieën ontwikkelen, je wil uitzoeken hoe het anders en beter kan!

• Je bent sociaal en communicatief en je wil je tijdens je opleiding, naast de typische ingenieursskills, ook heel wat sociale vaardigheden en humanresourcesmanagement eigen maken.

Wetenschapper Ben jij een toekomstige wetenschapper?

Dan herken je vast volgende eigenschappen.

• Je zit steeds vol vragen en gaat graag op onderzoek uit. Je bent nieuwsgierig, je wil begrijpen hoe je omgeving in elkaar zit.

• Je wil natuurfenomenen verklaren en voorspellen, en patronen herkennen in wat er dagelijks rondom jou gebeurt.

• Je houdt ervan om kennis te genereren, verbanden te zoeken en zo bij te dragen tot de technologie van de toekomst.

• Je wil later graag als wetenschapper aan de universiteit of in een ander kenniscentrum werken, of bij een bedrijf dat zoekt naar nieuwe modellen en theorieën.

• Of misschien is het je droom om je kennis door te geven aan een volgende generatie jongeren … aan jou de keuze!

Industrieel ingenieur Ben jij een toekomstige industrieel ingenieur?

Dan herken je vast volgende eigenschappen.

• Je staat graag met beide voeten in de praktijk en bent geboeid door het hoe, wat en waarom achter die praktijk.

• Je zoekt graag uit hoe je nieuwe ideeën kunt toepassen en oude ideeën kunt verbeteren.

• Je wil abstracte ontwerpen gebruiksklaar maken voor de bedrijfswereld en zo de brug vormen tussen theorie en praktijk.

• Je ambieert een functie met verantwoordelijkheid, waarbij je je achtergrondkennis kunt toepassen op concrete uitdagingen in het dagelijks functioneren van het bedrijf.

52

Praktisch Inschrijven Je allereerste inschrijving aan de KU Leuven gebeurt in twee stappen.

■

Stap 1: online De eerste stap verloopt via het web. Je kunt dus van thuis uit aan je inschrijving beginnen, en dat reeds vanaf begin maart. We begeleiden je dan verder via internet.

8 www.kuleuven.be/inschrijven ■

Stap 2: in Leuven Je definitieve inschrijving breng je in orde bij de Dienst Studentenadministratie in de Universiteitshal.

Dat kan vanaf 17 augustus. Je hebt alleen je identiteitskaart en je diploma secundair onderwijs (of een kopie) nodig.

8 www.kuleuven.be/studentenadministratie

geveer n) zul je on nschrijvinge /i itect) be ch n. ar ve reu k ingenieu d (www.kul ij el rl sg ages ge ng ur vi (b ij el schr eventu e st 685 euro Naast het in smateriaal en jke ingenieur) of le li k ge am ij mo za rl n ur ge va du ur kosten en ndboeken, 475 euro (b ef ha le ing en er en n ci se an ie us in curs van de stud st/studief uitgeven aan /socialedien n overzicht be Ee n. . ve en eu iz ul re .k of excursie vind je op ww dersteuning financiële on

Prijskaartje

53

Sociale Dienst Bij de Sociale Dienst ben je aan het juiste adres voor vragen rond studiefinanciering (studietoelage, kinderbijslag …) en rond je sociaal statuut (werkstudent, buitenlandervaring …).

Ook met persoonlijke problemen kun je bij de adviseurs van de Sociale Dienst terecht.

8 www.kuleuven.be/socialedienst

Huisvestingsdienst Ben je op zoek naar een kot? Wil je een kamer op de privémarkt of liever in een studentenresidentie?

Bij de Huisvestingsdienst kun je voor al je vragen over wonen in Leuven terecht.

8 www.kuleuven.be/huisvesting

Gelijke kansen Elk individu in onze samenleving moet gelijke kansen krijgen om zich in studie, werk en vrije tijd zo veel mogelijk te ontplooien, en dat ongeacht socio-economische achtergrond, geslacht, functiebeperking, religie, etnische origine, leeftijd of seksuele geaardheid. Het gelijkekansenen diversiteitsbeleid is dan ook een prioriteit aan de KU Leuven.

Informatie over mogelijke faciliteiten: ■

Contactpunt Allochtone Studenten

8 www.kuleuven.be/contactpuntallochtonen ■

Contactpunt Religie- en Levensbeschouwing

✉ ■

reldiv@dsv.kuleuven.be

Cel Studeren met een Functiebeperking

8 www.kuleuven.be/functiebeperking ■

Studeren als topsporter

8 www.kuleuven.be/sport/topsport-en-studie ■

Studeren als kunstenaar

✉

mark.delaere@kuleuven.be

54

Overzicht academiejaar 2015-2016 September Ma Di Wo Do

7

Vr

Oktober Za Zo

Ma Di Wo Do

November

Vr

Za Zo

1

2

3

4

5

6

1

2

3

4

8

9

10

11

12

13

5

6

7

8

9

10

11

Ma Di Wo Do

Vr

Za Zo 1

2

3

4

5

6

7

8

14

15

16

17

18

19

20

12

13

14

15

16

17

18

9

10

11

12

13

14

15

21

22

23

24

25

26

27

19

20

21

22

23

24

25

16

17

18

19

20

21

22

28

29

30

26

27

28

29

30

31

23

24

25

26

27

28

29

30 December Ma Di Wo Do 1

Vr

Januari Za Zo

2

3

4

5

6

Ma Di Wo Do

Februari Vr 1

Za Zo 2

3

Ma Di Wo Do 1

Vr

Za Zo

2

3

4

5

6

7

7

8

9

10

11

12

13

4

5

6

7

8

9

10

8

9

10

11

12

13

14

14

15

16

17

18

19

20

11

12

13

14

15

16

17

15

16

17

18

19

20

21

21

22

23

24

25

26

27

18

19

20

21

22

23

24

22

23

24

25

26

27

28

28

29

30

31

25

26

27

28

29

30

31

29

Vr

Za Zo

Vr

Za Zo

Maart Ma Di Wo Do 1

April Vr

Za Zo

2

3

4

5

6

Mei

Ma Di Wo Do

1

2

3

Ma Di Wo Do

1

7

8

9

10

11

12

13

4

5

6

7

8

9

10

2

3

4

5

6

7

8

14

15

16

17

18

19

20

11

12

13

14

15

16

17

9

10

11

12

13

14

15

21

22

23

24

25

26

27

18

19

20

21

22

23

24

16

17

18

19

20

21

22

28

29

30

31

25

26

27

28

29

30

23

24

25

26

27

28

29

30

31

Juni Ma Di Wo Do

Juli Vr

Za Zo

1

2

3

4

5

Augustus

Ma Di Wo Do

Vr

Za Zo

Ma Di Wo Do

Vr

Za Zo

1

2

3

1

2

3

4

5

6

7

6

7

8

9

10

11

12

4

5

6

7

8

9

10

8

9

10

11

12

13

14

13

14

15

16

17

18

19

11

12

13

14

15

16

17

15

16

17

18

19

20

21

20

21

22

23

24

25

26

18

19

20

21

22

23

24

22

23

24

25

26

27

28

27

28

29

30

25

26

27

28

29

30

31

29

30

31

September Ma Di Wo Do

5

6

7

Vr

Za Zo

1

2

3

4

■ Begin academiejaar

8

9

10

11

■ Examenperiode

■ Lesperiode

■ Lesvrije periode

■ Blokperiode

55 55

56

Studeren in Leuven Voor wie wil studeren, is Leuven dé studentenstad bij uitstek. Al van in de middeleeuwen beheerst Leuven de wereld van de wetenschap. Vandaag is Leuven met zijn wereldvermaarde universiteit en spin-offs, toonaangevende hogescholen, baanbrekende onderzoekscentra en prestigieuze ondernemingen meer dan ooit een voortrekker in de kennismaatschappij.

Dat ononderbroken wetenschappelijk onderzoek vertaalt zich onder meer in de architectuur van Leuven. Historische monumenten zoals het stadhuis, de Sint-Pieterskerk, het kasteel van Arenberg, het Pauscollege en het Groot Begijnhof van Leuven refereren aan de eeuwenoude traditie. Ultramoderne realisaties zoals de imec-toren en het ecologische woningproject de Balk van Beel geven een blik op de toekomst.

In Leuven is studeren veel meer dan lessen bijwonen en achter je boeken zitten. Ieder jaar wordt de stad overspoeld door zo’n slordige 51 000 bachelors en masters in spe. Dat jonge volkje zorgt voor een bruisende sfeer en een prettige drukte in een stad die leeft op het ritme van de studenten.

Het hele academiejaar staat bol van activiteiten voor en door studenten. En ook de stad blijft niet achter met evenementen als M-idzomer en Piknik Musik. De uitgaansmogelijkheden in Leuven zijn talrijk. De Oude Markt staat bekend als ‘de langste toog van Europa’.

Overal in de stad vind je gezellige cafés, trendy restaurants en fuifzalen naar ieders smaak én portemonnee. En dan zijn er nog de fakbars: een populaire ontmoetingsplaats, kenmerkend voor de Leuvense studentenstad.

57

Leuven besteedt ook uitgebreid aandacht aan een gezonde geest in een gezond lichaam. Je hebt de keuze uit tientallen culturele en sportieve activiteiten. Wie na het studeren gewoon wil relaxen, vindt ongetwijfeld zijn gading in het Leuvense groen, gaande van de Kruidtuin tot het Meerdaalwoud. Maar bij de eerste zonnestralen m贸et je in het SintDonatuspark, beter gekend als het stadspark, zijn. Honderden studenten liggen er languit, proberen te studeren of te frisbee毛n, of genieten van de circusartiesten en straatmuzikanten.

58

P P

laan cia

a Ac

P P P

P

at

tra

ls

ee

fo

Stadsplan en contactgegevens

ts

at

Be

f te r

Ho

f te

rE ike

kela

an

Bru

Ho

ep en da a

lw eg

tra

nla

an

Hof

ed

ik

ter Ne

he

re n

be

en la a

lse

n

R

U

S

S

E

L

at tra ss tor

Gasthuisberg

Terb

eg

t

aa

str

en

an k stra

ew

in kle ee

Stadspark

Tw

weg

een

est

rs vuu

Oude Markt

6

Station

7

Faculteit Ingenieurswetenschappen

nw

Ec

B

Universitair sportcentrum

5

stee

rg

at

4

sse

14

Studentenadministratie - inschrijven Universiteitshal Naamsestraat 22 bus 5401 3000 LEUVEN tel. + 32 16 32 40 40 sa@kuleuven.be www.kuleuven.be/studentenadministratie

pp

at

stra

ens

ek Sell

He

3

es

E3

2

Studentenvoorzieningen Van Dalecollege Naamsestraat 80 bus 5415 3000 LEUVEN tel. + 32 16 32 43 75 info@dsv.kuleuven.be www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen

Al

Bi

Di

1

ns

n Va

G

Eg

en

ho

ve

nw

eg

Ter

em

Bert

Lieve Vrouwe plein

rtln

rae

e Ge H.

les

Ce

or is

tijn

Si nt -J

en

an

laa

la L. De Vochtlaan

J. De

Ce

4

E31

les en

laan

laan

Steeng roeven

n slaa een G. G

tijn

0-

r E4

Naa

Haeslaan J. Vanden Eyndelaan

en w eg

sln R. man e Ver

eren laan

ck roe lleb laan Hu

Kasteelpark Arenberg 1 bus 2200 3001 LEUVEN tel. + 32 16 32 13 50 fax + 32 16 32 19 82 info@eng.kuleuven.be www.eng.kuleuven.be

E.

J. Van Hooflaan

Te r

El

st la an

Keibergstraa t

n

Faculteit Ingenieurswetenschappen Populi

reef

Kapeld

C

I

A

K

B

E F

N

MS

L

D G

Voer

Ce

le

Kapeldreef

s

Arenberg III

rt staa

ge Lan

jle

n

Di

â–

nsma ere G.F laan an inla rqu lo F J. eule n A. aMnslaa R. m De Clercqlaan

Arenberg II

Bleydenberglaan

Ijz er en

est

A. N

er ss tra M at a ga thild ng e

Provin esplan cieade

at tra

ob

els

Tiens ev

at tra -T he re sia s

ar ia

M

t Ac h

Bou

Kle in

leva rdstr

lstr -Rij se

se ve st

es t

ak

ins tra at

Sc hre urs v

Ple

L.

de na Ge l

A. Dela unois ln

st ee m

Gil de ns Sc W tr he indm pe o ne len s tr ns tr Tom veld str

Brabançonne straat

Nieuw

reef

e Kerkhofdreef

IPSS ITE

tra at

PHIL

an

laa

Tiv oli s

Norb erti

Beekln

n

Vink enla an

ela an

ilaan Matad

Zeg

Blo em en la

Volhardings ln

aard

stra at

Molen

niers Hove

Abdij van P Abdij van Park

f dree

Krommelaan

Leeuwe rikenst ra

Withoflaan

Vo or d

Lang endaa

llaan

ak

Abdijstraat

Heidelaan

se

ba

an

at

Alauda

P str arkb aa os t

Duinberglaan

Pa k

en st

ra at

an

elaan

an Bronla

Parkdalla

straat

Saffranenbergstr

en n

.V W

laa

at tra gs rto He

on ur

Groenstr aat

t Diestsepoor

tr

Le op ol d

ss tr St a J.

Ar st ra straend Ko n. at at -

ve r-

Ra ve n

pl e

in

H. Ho o

at st ra liu s Ve sa

A. at

rst ra

nie

Me u

C.

A. Giraud str

Schapenstraat Sint Quintens berg

t a n stra

Gro e

eH

Broe k

Spoorwegstraat

stra at

Dijledr

Dij led re ef

Werkman straat

d'Eynat straat Anker str.

Zeilstr.

R Artille ijd r

Bu rg e

at

Naamsestra

Schapenstraat Groot Begijnhof

eg nw

t

nlaan

rsdreef

l en

ses

a

an

Tien

ra

la

str

t Brug s

n

Eb

al uw en

Kerk hofd

ra a

str aa t

n

Harboortstr

Re ga st

ek

Naamseste e

I-s

Vaartstraat

Sch rij

Bo ek

Standonckst r.

hie Sin lss ttr

t Ma rk Ou de

H s og plecho e in ol

tr

Pen str s-

K Kiek ortestr enst r

W ier ing s

tr

Wa ais

n di ng e

Re

R. Vander vaere nlaan

at

Sparrendreef

Armand Thiérylaan

Milseweg

aa dl ar ga

Zw

Tiensepoort

tra

rbe

aa n

Kore

eld s

na

se b

S. Stre

rts tra at Korbeeklogang Hofgang Haaggang Cansgang

Gelde

Wa ver

Ge lijk

Schorenshof

Wolvengang Asstraat

Ac h La ter tte d n e

van

Lei

er en st r

P Annan red str. ikh

O.-L.-VrouwDijle

L. Colinslaan

Lavo Parijss traa n berre t g -

Kapucijnenv o

Sluisstraat

at

K. Lotharin

Zeven Slapersstr tere el stra at

Pe lgr ims tr Wag e Beu nweg rs gan g

er

Heilige Geeststraat

Leerloo ierijstr

La Vignette

Fontein str aat

Tessenstraat Fonteinstraat

aat tr iss K ru

Paard

Goudsb

gang

Vestinggang

Pioengang

Vriese nhof

sstr Rid der

aa t str

loe m

enweg

Heilige Geeststraat

go be

Ko

nv

an

Kartuizersstr

Ha lve str a

Mispelaars gang

aat nstr here Pred ik

Ierse

Pre Ganngten

Mu

urk

ruid

J. Bulenswijk

P.Co u

hs in ge l sc els e

Ho ge str

aa rd

Bo

De

n

Me ch

an

Ten Wij ng

s'Hertoge nla t or

l se po sse Bru

Gijz elaa Tolhui rsstr zenstr

el E. Remyvest

Rennessing

str

Provincieplein

Metsysplein

Da

enla telar

t

Bie

Go ed

en Werkhuiz

Mar

at

ole

at

tr

en l

tr

rs

t

str

ss tra a

ss

St ee ng roev

te os rn te Pa

tr.

es

es

at

siu

Jo ze f II -st raa St raa t ga tjes ng

t in

ije

t

tr

ijn

n

ple ym nT

ss

en

W

an rtla lbe

ge En

la a

ys tra a

Lip

dm

beek

weriken Leeu str aa t

en

lva

Park poort

Duinberglaan

ez

de

id We

els M L.

de Ba

Zeepweg

Hovenie

a M

n Va

at tra

Burg . J. Eerd eken sstr aat

laan Verbindings

g rto He

g te

ra

L. Darteln

laan De Rijck

s

Win

ra

L F.

at

Osta van

to Her gstraat

ch Na

ev ts es Di

s ers

t

n aa W

a tra

l en o Cr de

m ille

s rk Pa

ijn an

yla

at tra ss id he ig tr ns ru

st Kantineplein

d da

r te os n Klo laa

an ptla

em

nb

de

n Va J.

H.

a yo str

der G.Van enstr Lind en

Kasteelpark Arenberg

de Prins Lig ne str a L.E. at Sin Van t-L Arenberg am plein be rtu ss t raat

Conscience plein

t

park

a na

Ka

ng

ga

p Ra

el W

gh ha er rV

P. J.

r fst

l

i rd

Arenberg I

M

S.

en

Theresia nen gang

st

De ke ns t

aa str ek

lens

ee Dr

- Master

rg.

st

enstr

Bro

E.Rue

Bu

ko

vest mse Naa st nsve uele E. R

n

an la er ci er

In

m

eustr

E.Mathi

Naamsepoort

Arenberg IV

e-

tra

eb

st

r. lst

g rtin rko at Ve stra

Elzasgang

L P.

h rg be en Ar

st r

e V.B

nm re

De WAAG Studentenwijk Arenberg

t

sNenstr.

an E.V

n

st

a nla

ve

E. Gilbert str.

ijd

at tra

v an E E. V

tr es

nd

Ro E. So

Oostertunnel

Martelarenplein

Ju stu

Er st ra as at m us Bo plein ga ar de ns t ra

ns

H. Con

ra st

at tra ss at m tra ille ns M e us v s Ra

min

str

P

an

Vla

en lat Pre

tr gs we see Diest eg Oudee st nw

P

W

at

ge

orpend Opp gang

Le

Diestsepoort

Joz

tenla

Mercier plein

Stadspark

raat cest scien

gga St. Beberg

uwn- g Blatg a pu

t traa tses Dies aat elstr Lep

C. D

Se Va Pa n st stic 't rkst ra h ra at a

e

aa

es

en

Groot Begijnhof

at

IJz

ns

aat

nle F. ey at Ver m tra s

ole Vol m

eg

gw

lin

se

ijd

i Ve

ur

Tie

tstr eberio

Zwartzustersstr Karmelieten berg

Redingenstraat

vu

laa

Str

raat

Te r

r

veldst

Ten Hove

Bl

at stra ints F. L

Groen

A. Bastin

Poulletlaan

t

Prosper

st

t straa

A.Smetsplein

Mic

oniusberg Ant Sintplein Ramberg

de pl uze ei n

en

laan

rg

nMonstr. e nik

huis

Slacht

str

gebe

tstra Lak s'-M enw eierss at eve tr rsstr .

La

el rk de

Colle

Lierg

rss

at

J

ken

Redingenhof

str

n ole

t

stra

traat

r

i rk pa T nd AR Ra OD B

aa

Kra

Dam iaan

an

A. De Greefst

ng

s niu se

ter

str

eniuss

cos

Jans

t

hof

aat

Hollest ra at

Drie-Engelenberg

Grasmus-

Bankstr

aa str

ng

broedersstraat

rvie Ne

n rte

rgstr

Groefga

Minder

lstr

Mun

Zee

t

a tra

aa

t

Voorzo

a tra

straa

Te Tervuursepoort

Kruidtuin

Sint-

ss ler

rvu

ke

urs

G

Here

es

R maatte nsp .

BaSrbintara str

s

on

geno

Rector de Somerplein r Grote Markt tr st dels ye han vo Eiks Sa tr i

Kr o sstr b egerg

ra st

an .V

Bond

n ne ng Ha gain

f

ter

te-.

Putng ga

n Va L.

at

Drinkwa

at

J.B

n str. .Va den P.Jene B

s.

str

h

at

erecklein de B yp Rem aat estr s en uv

en

n

M

op

SintJaco St. pleinbsHuber tusstr Bieze straat n

uis

St-Maartensdal ynlaan he .G V.D at ra lst oo De

Vi at ta ik- tra l Cr ed ns ae Pr ne tr. ne f Visserss rin nd Vis t Au ho he g o k g nc oo ar ne ustijh k b n M sc str d tr.

Di Rij an rss H - Busleiden Amer rk B Wandetr. ake ers gang ika nm ou lings old m ts laa F. S plein pl n en at tha tra od tr are tses M. de J s rg s LayensMa Die plein

tra

r st

Kolveniershof

. le . J kp of nc Pr ou V

n Da

tr

tr

Vu u

rkr

Le

s

l ee

Herts

erss

er at

inc M

Hore gangn-

at

de en an a iel

genstr

F.Tielelaan mans

t aa

stra

tr

n

berghlaan

Groefplein

Verbrande poort

e

t

rch

Mgr. Van Wae yen

e ro

els

ess

laa

aat str ere

nbe

traa

at S Servintatiu straast

w ee Tw

Lombaardenstr

ips tra

Joanna-Maria Artoisp lein

t -M Sin

Brus s

nss

Card e

ersstra

ter gasnelieg

lfmaartstraat Ha

Vr

tr

at

at tra

P.

rma

an st ne ra n- Bruul at Br ouw

Brouw

Pe

tr Zoutstra

W

J.

oute

rm

or t

ss

t Kardinaal straa

nstraat rte aa

Kab

te

e

tse po

uiss

t-M Sin

Blo e gm anenb g erg -

Pe

oelhag

t

eg

Pereboom straat Het Torentje Balsembloemhof R.C la

wijk

Ter B

ho

pelh Sta

hof

P. Delva ux

aat

Penitentienenstraat

Klein

rsc

Vaartkom

r st en ur

s eid

at

at

R

Aa

Vaartkom

Begijn

nne nstr

stra

gel

f

ee dr

te

n Le

Engels Plein

sb Gla

pers

aa estr els ch

Wijn

t ng aa ga str Zand

rs

e idd

an

sin

tstraat Burch erigj l az Valk gan e Valken- rijstra at plein

Me

at Donkerstra

v

No orm a

en og ert ard s'H ijnga w

e eid ew Ve laan

ra

oren Verl

at

t

t es

rgla

st rs de Re

tra

K os

es

eberg straa

Dijle

ert

sts n

Abdij Keizersberg

nbe

rlij de r oe st Br heid

Bie

M

an

la de

Ou

Galg

g er Keizer s b

poort

e-

W ijn str per aa st

Egelanti

eid

ls he ec

Ro

Lefèvrelaan

Zw ane

Ludensch

at

de

Langerijlaan

Stadsvest

an Eenmeila

ra

t

ts t

a tra

es

r

m

weg

Bi

Po

en

ps

weg een es t

te

A. W oute rstra at

es

n

ls

g Scho ei- we o M loem b

a tla rfs He

he

Kareelveld

Klein Huiz e enst

an nzichtla

e ls

ld

at stra

ec

Aarschotsesteenweg

Tuin

M

59

Kol. Begaultlaan

laan

ch Me we eu elve

rt

ht-

ezic Verglaan

Ni

Kare

Twa tr meis

Achttienaprillaan

al rgd be

eles Ro

n ke Ei

sbe m an aa la Br sen

Petrus b

erg

60

Samenstelling en redactie: Faculteit Ingenieurswetenschappen - Dienst Marketing KU Leuven Grafisch ontwerp: Altera Druk: Artoos Foto’s: KU Leuven - Rob Stevens Bijgewerkt tot augustus 2014 Š 2014 KU Leuven Deze brochure biedt een zo volledig mogelijk overzicht van de opleidingen die de KU Leuven tijdens het academiejaar 2015-2016 organiseert. Tijdens het academiejaar kunnen echter nog wijzigingen op het vlak van de programmaopbouw worden goedgekeurd. De informatie in deze brochure kan de universiteit dan ook juridisch niet binden. De meest recente informatie over het onderwijsaanbod vind je op www.onderwijsaanbod.kuleuven.be

61

Burgerlijk ingenieur

4

Beginprofiel

6

Eindprofiel

7

Bacheloropleiding

11

■

12 14 16 20

■ ■ ■

Opbouw Studieprogramma Opleidingsonderdelen van de eerste fase Week van een student burgerlijk ingenieur

Masteropleidingen en loopbaan

21

Verderstudeermogelijkheden

29

Burgerlijk ingenieur-architect

Nuttige websites de meest recente informatie over de opleidingen

8 www.onderwijsaanbod.kuleuven.be je toekomstige faculteit

8 www.eng.kuleuven.be publicaties downloaden of bestellen je voorkennis online testen of meer zin in een zomercursus? een handig overzicht van alle infomomenten

30

8 www.bachelorskuleuven.be

Beginprofiel

32

Eindprofiel

33

Bacheloropleiding

35

■

35 36 39 41

studentendiensten

Masteropleiding en loopbaan

42

Verderstudeermogelijkheden

43

8 www.kuleuven.be/inschrijven

■ ■ ■

Opbouw Studieprogramma Opleidingsonderdelen van de eerste fase Week van een student burgerlijk ingenieur-architect

Faculteit Ingenieurswetenschappen Studiebegeleiding Internationale ervaring Alle opleidingen van de faculteit

44 44 47 48

Profielen wetenschap en technologie

50

Praktisch

52

Inschrijven Sociale Dienst Huisvestingsdienst Gelijke kansen Overzicht academiejaar

52 53 53 53 54

studeren aan de KU Leuven, ook buiten Leuven

8 www.kuleuven.be/campussen 8 www.kuleuven.be/studentenvoorzieningen inschrijven

Beste student, Ingenieurs doen de wereld bewegen, letterlijk en figuurlijk. Ingenieurs zijn creatieve denkers, durvers, designers en doeners.

Kerntaak van burgerlijk ingenieurs en burgerlijk ingenieur-architecten is wetenschap en technologie op een maatschappelijk verantwoorde manier gebruiken om problemen op te lossen en nieuwe producten uit te vinden, te ontwikkelen en te creëren. Dat vraagt een stevige wiskundige, wetenschappelijke en technische basis. Tegelijkertijd moeten ze rekening houden met economische beperkingen, sociale gedragenheid, veiligheid, gezondheid, biomedische verwachtingen, milieu, duurzaamheid en grondstoffenschaarste. Onze samenleving is in constante verandering en burgerlijk ingenieurs en burgerlijk ingenieur-architecten ondersteunen ons streven naar welzijn.

Studeren in Leuven

56

De burgerlijk ingenieur(-architect) is een uitstekende teamspeler en coördinator, want naast kennis, creativiteit en kunde is samenwerking de sleutel voor sterke oplossingen.

Stadsplan en contactgegevens

58

Ben jij een creatieve denker, durver, designer, doener? Dan hopen we je binnenkort te verwelkomen aan onze faculteit!

Nuttige websites

61

Met hartelijke groet, prof. dr. ir. Michiel Steyaert, decaan Faculteit Ingenieurswetenschappen prof. dr. ir. Yolande Berbers, vicedecaan Faculteit Ingenieurswetenschappen

Openlesweek of -dagen

8 www.kuleuven.be/openles Infodagen

8 www.kuleuven.be/infodag ijkingstoets

8 www.ijkingstoets.be 8 www.eng.kuleuven.be/ijkingstoets op de hoogte blijven van al onze infomomenten

8 www.bachelorskuleuven.be/opdehoogte www.facebook.com/kuleuven

LEUVEN t

KU LEUVEN Oude Markt 13 bus 5005 3000 LEUVEN onderwijscommunicatie@kuleuven.be www.kuleuven.be

Infomomenten OPENLESWEEK

OKT.

27-31 oktober 2014 (herfstvakantie)

OPENLESWEEK Volg les tussen de studenten en snuif de sfeer op van je toekomstige studieomgeving.

NOV.

8 www.kuleuven.be/openles/leuven

DEC.

INFODAG

JAN.

Kom een kijkje nemen in je toekomstige faculteit.

Je kunt infosessies en rondleidingen volgen, spreken met studenten, proffen en studie(traject)begeleiders …

FEB.

OPENLESWEEK

16-20 februari 2015

8 www.kuleuven.be/infodag/leuven

(krokusvakantie)

MAA.

INFODAG

INFOBEURS

28 maart 2015

Bezoek de Infobeurs in de Universiteitshal met informatie over de opleidingen en studentenvoorzieningen.

APR. MEI

8 www.kuleuven.be/infobeurs INFOBEURS

9 mei 2015

JUN.

AUG. 2015-2016

v.u.: Isabelle Van Geet, Oude Markt 13, 3000 Leuven

JUL.

Ingenieurswetenschappen

SEP.

INFOBEURS

5 september 2015

Burgerlijk ingenieur • Burgerlijk ingenieur-architect

8 www.kuleuven.be/infomomenten