50
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
τους συμβούλους/ψυχοθεραπευτές περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν ως ένα από τα μέσα που διαθέτουν για να βοηθήσουν τα παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Ας δούμε στη συνέχεια ορισμένες εφαρμογές της βιβλιοθεραπείας με βάση τις σύγχρονες ιστορίες για παιδιά. Ο όρος «βιβλιοθεραπεία» χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγραφεί η προγραμματισμένη και καθοδηγούμενη από έναν ειδικό (σύμβουλο/ψυχοθεραπευτή) ανάγνωση. Όπως θα εξηγήσω παρακάτω, η βιβλιοθεραπεία μπορεί να έχει πολύ ευρύτερη έννοια και εφαρμογές εκτός συμβουλευτικής ή ψυχοθεραπείας (βλ. Ανδρουτσοπούλου, 1994). Θα επιμείνω μάλιστα στη συνέχεια και θα αναλύσω περισσότερο μια απλή τεχνική που μπορεί να εφαρμοστεί μέσα στην τάξη από έναν ειδικά εκπαιδευμένο δάσκαλο. Στη συμβουλευτική ή ψυχοθεραπεία ο ειδικός μπορεί να προτείνει ή να διαβάσει μαζί με το παιδί ένα βιβλίο που κρίνει κατάλληλο. Οφείλει να αποφεύγει οποιαδήποτε κριτική (αποδοκιμασία ή επιδοκιμασία) για τα σχόλια και τις παρατηρήσεις του παιδιού, ώστε να του γίνει κατανοητό ότι δεν υπάρχουν σωστές ή λάθος ερμηνείες. Αν το θεωρήσει απαραίτητο, μπορεί να κάνει στο παιδί ερωτήσεις, ώστε να βοηθήσει στην κατανόηση και σύνδεση του παιδιού με τον πολύπλευρο και υποκειμενικό χαρακτήρα της πραγματικότητας. Αποφεύγει να πιέσει το παιδί να δώσει απαντήσεις, όταν εκείνο φαίνεται να μη θέλει ή να μην μπορεί (ιδίως στις πολύ μικρές ηλικίες). Στις περιπτώσεις αυτές η χρήση της ζωγραφικής, του παιχνιδιού, των κατασκευών, μπορεί να διευκολύνει την έκφραση σκέψεων και συναισθημάτων. Εκτός από το προγραμματισμένο και καθοδηγούμενο αυτό διάβασμα, το μη προγραμματισμένο και μη καθοδηγούμενο από κάποιον ειδικό δρα επί-