William Thomson-brug William Thomson bridge
1
2
Ceremonie naamgeving William Thomson-brug Kamperzeedijk, 14 april 2015 Name-giving ceremony of the William Thomson bridge Kamperzeedijk, 14 April 2015
3
4
Genemuiden William Thomson-brug / William Thomson bridge
Kamperzeedijk N760
Nederland / The Netherlands
Steenwijk
Kampen
IJsselmuiden
Hardenberg Kampen Ommen
Zwolle
Raalte
Almelo Borne
Deventer
Oldenzaal
Zwolle
Hengelo Enschede
Overijssel
Wilsum
Zalk Beleidsinformatie, juli 2015, nr. 150226
5
Naamgeving William Thomson-brug De provincie Overijssel heeft op dinsdagmiddag 14 april 2015 haar brug bij het Stoomgemaal Mastenbroek (N760 Kamperzeedijk, Genemuiden, gemeente Zwartewaterland) vernoemd naar William Thomson. Deze Canadese sergeant van het 17th Duke of York’s Royal Canadian Hussars, 7th Canadian Reconnaissance Regiment, 3rd Canadian Infantry Division kwam 70 jaar geleden als eerste over de brug om Kamperzeedijk te bevrijden. De vernoeming vond plaats op initiatief van de 80-jarige Ab Roetman, inwoner van IJsselmuiden en geboren in Kamperzeedijk. Het programma van de ceremonie zag er als volgt uit: 15.30 uur Vertrek voertuigen Keep Them Rolling vanaf Havenplein 1 Genemuiden Route: Markt-Langestraat-Kamperzeedijk (N760) 15.40 uur Aankomst Keep Them Rolling voertuigen bij bezoekerscentrum Stoomgemaal Mastenbroek (Kamperzeedijk 5). Kinderen van basisschool De Driester uit Kamperzeedijk zwaaien met Canadese en Nederlandse vlaggen 15.45 uur Voordracht gedicht ‘ Ik zag door kinderogen’ door Boudewijn Betzema, provinciedichter Overijssel 15.50 uur Onthulling bord ‘William Thomson-brug’ door Lindsay Myers, kleindochter van William Thomson 16.00 uur In bezoekerscentrum Stoomgemaal Mastenbroek: •W elkom door ceremoniemeester Arnout Schoemakers, teamleider eenheid Wegen en Kanalen provincie Overijssel Toespraken van: • Burgemeester Eddy Bilder van de gemeente Zwartewaterland • Commissaris van de Koning Ank Bijleveld-Schouten • Lindsay Myers, kleindochter van William Thomson • Ab Roetman, initiator van de naamgeving 16.20 uur Informeel samenzijn en gelegenheid bezichtiging Stoomgemaal Mastenbroek 17.00 uur Einde programma Dit fotoboekje geeft een chronologisch verslag van de naamgeving-ceremonie op 14 april 2015. Van de ceremonie is ook een film gemaakt. Deze is te vinden op www.overijssel.nl/thomsonbrug. Opdat wij niet vergeten!
6
Name-giving William Thomson bridge On Tuesday 14 April 2015, the bridge near Steam Pumping Station Mastenbroek (N760 Kamperzeedijk, Genemuiden, municipality of Zwartewaterland) was named The William Thomson bridge. Seventy years ago, it was sergeant Thomson of the 17th Duke of York’s Royal Canadian Hussars, 7th Canadian Reconnaissance Regiment, 3rd Canadian Infantry Division, who was the first to cross the bridge, liberating Kamperzeedijk. The bridge was named at the initiative of 80-year-old Ab Roetman, born in Kamperzeedijk and now residing in IJsselmuiden. The programme on the day of the ceremony was as follows: 3.30 p.m. Keep Them Rolling vehicles leave from Havenplein 1 Genemuiden Route: Markt-Langestraat-Kamperzeedijk (N760) 3.40 p.m. Keep Them Rolling vehicles arrive at visitors´ centre Steam Pumping Station Mastenbroek (Kamperzeedijk 5). Children from the De Driester primary school in Kamperzeedijk wave Canadian and Dutch flags 3.45 p.m. Presentation of the poem ‘Through the eyes of a child I saw’ by Boudewijn Betzema, poet for Overijssel 3.50 p.m. Unveiling of the ‘William Thomson bridge’ sign by Lindsay Myers, granddaughter of William Thomson 4.00 p.m. At visitors´ centre Steam Pumping Station Mastenbroek: • Welcome by master of ceremonies Arnout Schoemakers, team leader of the Roads and Canals Department for the province of Overijssel Speeches by: • Mayor Eddy Bilder of the municipality of Zwartewaterland • King´s Commissioner Ank Bijleveld-Schouten • Lindsay Myers, granddaughter of William Thomson • Ab Roetman, initiator of the naming 4.20 p.m. Informal get-together and opportunity to visit Mastenbroek Steam Pumping Station 5.00 p.m. Programme ends The photos in this book tell the story of the name-giving ceremony held on 14 April 2015. For film footage of the ceremony, please go to www.overijssel.nl/thomsonbrug. Lest we forget!
7
8
Genemuiden
Genemuiden
9
10
11
12
13
14
Vertrek naar Kamperzeedijk
Departure to Kamperzeedijk
15
16
17
18
Aankomst bij de brug
Arrival at the bridge
19
70 jaar bevrijding
hij zag met eigen ogen het zevende regiment van overzee van zo ver weg hierheen zijn land bevrijden en juichte met de anderen mee
ik zag door kinderogen een sterk bewogen man van tachtig kijken naar een toen dat voor ons van na de oorlog nauwelijks te vatten is
dit beeld bleef hem voor ogen werd onderdeel van zijn bestaan wie was die Canadees van toen en waar kwam hij vandaan hij moest en zou het weten
hij zag met eigen ogen hij was toen tien en vond het prachtig een Canadees sergeant met heel zijn regiment om Kamperzeedijk te bevrijden
ik zie met eigen ogen een sterk bewogen man van tachtig met naast hem Lindsay Myers de kleindochter van de Canadees wiens naam de brug vanaf vandaag
ik zag door kinderogen de weiden onder water staan het stoomgemaal lag stil zag ook de vrouw het rood wit blauw onder haar rok verborgen
zal sieren en is er in onze ogen een grote dankbaarheid waarmee wij deze brug en al onze bevrijders bewogen blijvend gedenken
Boudewijn Betzema, Dichter bij Overijssel 2015/2016
20
70 year liberation
He saw with his own eyes the seventh regiment from oversea from so far away to liberate his country and cheered with the others
Through the eyes of a child I saw a deeply touched eighty year old man looking at a past that for us, who were born after the war can be barely comprehended
Like a picture it stayed in his mind’s eye became a part of his existence who was this Canadian from then where did he come from He had to know
He saw with his own eyes He was ten years at the time and found it splendid A Canadian sergeant with his whole regiment coming to liberate Kamperzeedijk
I see with my own eyes a deeply touched eighty-year-old man with next to him Lindsay Myers the granddaughter of the Canadian whose name from now on
I saw through the eyes of a child the flooded meadows the water pumps were quiet saw the woman, the red white blue hidden under her skirts
will adorn the bridge and in our eyes is a deep gratitude thus honouring and commemorating this bridge and all our liberators
Boudewijn Betzema, Dichter bij Overijssel 2015/2016
21
22
Voordracht gedicht
Declamation poem
23
24
25
26
27
28
29
30
31
Toespraak Ank Bijleveld-Schouten Commissaris van de Koning in Overijssel “Het was zaterdagavond half zeven. Een uurtje geleden trokken er nog Duitsers langs, richting Kampen en zagen we op de Platteweg voor d’Olde Mesiene een colonne aankomen.”
Burgemeester, dear Mrs. Myers, meneer Roetman, geachte aanwezigen, Dit fragment uit het boek “Boy O Boy” van Ab Roetman beschrijft het einde van de Tweede Wereldoorlog in Kamperzeedijk, precies 70 jaar geleden. Meneer Roetman, het is een plezier om te weten dat we straks nog van u zullen horen. Dames en heren, De colonne kwam naderbij. In de voorste pantserwagen zat een jonge sergeant, een knappe donkerharige vent, William Thomson was zijn naam. Kort na D-Day was hij geland op de stranden van Normandië. In de hevige gevechten rond de Franse stad Caen raakte William, ook wel Bill genaamd, gewond aan zijn bovenbeen en aan zijn hand. Hij werd voor maanden uitgeschakeld. Hij vond dat hij nog geluk had gehad. In oktober 1944 keerde hij terug
32
naar zijn eenheid, die zich inmiddels in België bevond. Hij kreeg een gevaarlijk baantje. Als verkenner was het zijn taak om voor de troepen uit te te rijden, om te kijken of de Duitsers mijnen hadden gelegd, of andere valstrikken. Daarom reed hij voorop, hier op de dijk, 70 jaar geleden. Voor de brug stopte hij. Hier pal buiten de deur. Bill stapte uit zijn pantserwagen om te kijken of de Duitsers springladingen hadden aangebracht. De brug was gelukkig veilig, en Bill vervolgde zijn weg, om verderop in IJsselmuiden in een vuurgevecht met de terugtrekkende Duitsers terecht te komen. Dames en heren, We staan stil bij 70 jaar vrijheid van onderdrukking door het Nazi-regime. Iedere weg, elk dorp, iedere brug is meter voor meter door onze bevrijders aan ons teruggegeven.
Op de ene plek ging het vlot, zoals hier. Maar vaak genoeg moest er een hoge prijs voor worden betaald. Vorige week was ik in Holten. Op een van de mooiste en stilste plekjes van Overijssel, daar diep in de bossen van de Holterberg, staan 1355 witte stenen. De graven van de Canadese militairen die sneuvelden tijdens de bevrijding van Overijssel. Tijdens een indrukwekkende ceremonie luisterde ik naar de vogels, die dwars door de twee minuten stilte floten alsof het een lieve lust was. Al deze kerels zijn gevallen voor onze vrijheid, dacht ik bij mezelf. Onder elke steen ligt er een. In een land, ons land, waar ze voordien misschien nog nooit van hadden gehoord. Er zijn meer van deze plekken in Nederland. Groesbeek, Oosterbeek, Margraten, Ysselsteyn. Vele duizenden jonge mannen liggen daar. Van beide zijden. Jonge mannen vol goede moed vertrokken om nooit meer thuis te komen, voor altijd begraven in vreemde grond. Ik raad u aan om een van deze plekken eens te bezoeken. Wanneer je tussen de graven ronddwaalt en al die namen leest, dan realiseer je je dat vrijheid en democratie een enorm goed is, waar mensen bereid voor waren om hun leven te geven. Dan realiseer je je dat die vrijheid en de democratie die we hier in Nederland genieten, niet vanzelf komt. We kunnen deze jonge mannen en vrouwen die voor onze vrijheid vochten niet genoeg eren, dames en heren.
Daarom noemen we deze brug vandaag naar sergeant Thomson. We noemen de brug naar de jonge man die het lef had om hier voorop te rijden, en die even later in IJsselmuiden in een vuurgevecht met de Duitsers verwikkeld raakte. Gelukkig liep het goed af met Bill. Hij ligt niet in Holten. Hij leeft in Canada, 95 jaar oud, met zijn vrouw, die trouwens ook een belangrijke rol in de oorlog speelde als code-ontcijferaar in Bletchley Park. Hij en zijn vrouw weten dat er vandaag een brug in Nederland zijn naam krijgt. Zijn kleindochter heeft voor hem de honneurs waargenomen. Dames en heren, Ik spreek u, speciaal voor haar, tot slot nog even in het Engels toe. Dear Mrs. Myers, Many Canadian soldiers, together with their British, American and Polish allies, fought bitterly for our freedom. Even after seventy years, there are no words to express our deep gratitude. We will never forget what those soldiers, like your grandfather, did for us. May his name on this bridge be a small token of our gratitude. Please, bring this message to your grandfather, together with our warmest greetings. Thank you very much for sharing this moment with us, dank u wel.
33
Speech Ank Bijleveld-Schouten Commissioner of the King in Overijssel “It was Saturday night, half past six. An hour ago German troops went by, heading towards Kampen while we saw a convoy roll in on Platteweg just outside d’Olde Mesiene.”
Mayor, dear Mrs. Myers, Mr. Roetman, dear guests, This fragment from the book “Boy O Boy” by Ab Roetman describes the end of the Second World War in Kamperzeedijk, 70 years ago. Mr Roetman, it is a great pleasure to welcome you here and we are all looking forward to hearing from you later. Ladies and gentlemen, The convoy came closer. The first armoured vehicle was driven by a young sergeant, a handsome, dark-haired guy. His name was William Thomson. Shortly after D-Day he had landed on the beaches of Normandy. William, also known as Bill, was wounded in his leg and hand during the fierce fights near the French town of Caen. He was unfit for battle for months. He thought he had had a lucky escape. In October 1944 he returned to his unit, now in Belgium. He was given a dangerous job. As a scout it was his task to head out in front of the troops, to check
34
for mines or other traps laid by German forces. And that made him the first to drive here, on this very dyke, 70 years ago. He stopped in front of the bridge. Here, just outside this door. Bill got out of his armoured vehicle to check if the German troops had laid explosives. Fortunately, the bridge was safe, and Bill continued, only to end up in a firefight with retreating Germans in IJsselmuiden. Ladies and gentlemen, We are celebrating 70 years of freedom from oppression by the Nazi regime. Every road, every village, every bridge was given back to us by our liberators, inch by inch. Sometimes it went quickly, like here. Though often there was a high price to pay. Last week I was in Holten.
In one of the most beautiful and quietest spots in Overijssel, deep in the Holterberg woods, there are 1,355 white headstones. They mark the graves of the Canadian soldiers who gave their lives liberating Overijssel. During an impressive ceremony I listened to the birds, who chirped all the way through the two minutes of silence, oblivious to what was going on around them. And I thought to myself, all of these guys died for our freedom. There is one underneath every stone. Here, in our country, a country they might never even have heard of. And there are other cemeteries in the Netherlands - in Groesbeek, Oosterbeek, Margraten, and Ysselsteyn. Many thousands of young men are buried there. Fighting on both sides. Young men who left their homes brave of heart, never to return, forever buried in foreign soil. Please visit a cemetery if you can. Wandering among the graves and reading the names makes you realise that freedom and democracy are important enough for people to give their lives. We should not take for granted the freedom and democracy we enjoy here, in the Netherlands. Ladies and gentlemen, We cannot honour enough these young men and women who fought for our freedom. That is why today we will rename this bridge after sergeant Thomson. We will name the bridge after the young man who had the guts to
drive out in front, the man who got caught up in a firefight with German troops shortly after. Fortunately, Bill survived. He is not buried in Holten. He lives in Canada, aged 95, together with his wife, who also played an important role in the war cracking codes at Bletchley Park. Bill and his wife know that today a bridge will be named after him. His granddaughter represents him here today. Ladies and gentlemen, A final word in English to her. Dear Mrs. Myers, Many Canadian soldiers, together with their British, American and Polish allies, fought bitterly for our freedom. Even after seventy years, there are no words to express our deepest gratitude. We will never forget what those soldiers, like your grandfather, did for us. May his name on this bridge be a small token of our gratitude. Please, bring this message to your grandfather, together with our warmest greetings. Thank you very much for sharing this moment with us, thank you.
35
36
37
38
39
40
41
42
Stoomgemaal Mastenbroek
Mastenbroek Steam Pumping Station
43
44
In het nieuws
In the news
45
46
47
48
49
50
51
52
53
Colofon Uitgave: provincie Overijssel, augustus 2015 Foto’s: Raymond van Olphen en Remco de Wit Vormgeving: Nu reclame.nl Druk: Molenberg Media www.overijssel.nl/thomsonbrug
Published by: province of Overijssel, August 2015 Photos: Raymond van Olphen and Remco de Wit Design: Nu reclame.nl Print: Molenberg Media 2015-250
54
www.overijssel.nl/thomsonbrug