„ProLog. Interdyscyplinarne Czasopismo Humanistyczne”
przewartościowanie jest już bardzo wyraźne, częstokroć nawet werbalizowane. Zwróćmy na przykład uwagę na takie, niezwykle symptomatyczne, zdanie z wiersza Opole. Ekloga czerwcowa z tomu Kra: „w publicznych wodach płodowych kąpią się przechodnie”14. Somatyczność staje się tutaj metaforą już nie pojedynczego człowieka, pojedynczej egzystencjiprawdziwości, ale świata. Świat rodzi ludzi, a właściwie: utrzymuje ich przy życiu jako płody, a więc jako organizmy niegotowe i niedojrzałe. Jak w takiej sytuacji wygląda ludzkie życie? Czy jest ono prawdziwe – w tym sensie, w jakim o prawdziwości mówić można w odniesieniu do jej koncepcji zaprezentowanej w Satji? Czy też jest ono jedynie namiastką prawdy, oczekiwaniem na autentyczne życie postnatalne, o którym nie wiadomo nic, nawet – o którym nie wiadomo, czy w ogóle nadejdzie? Okazuje się, że w Opolu… prawda zostaje zawłaszczona przez somatyczny dyskurs, który jednak nie jest już dyskursem pojedynczego ciała, ale dyskursem świata, zewnętrzności. Podobnie sprawa wygląda w „Zaczarowanym ołówku” z tego samego tomu: Z lęku, z okazji śmierci snu, z racji życia ciała, skradłem z hotelu ręcznik […]. Wrócić do ciał, do smutku. […] Twoje i moje ciało jak dzieci teraz płaczą. 15 Cieszmy się tą rozpaczą .
Ciało, co prawda, nadal „żyje”, ale czy jest to życie prawdziwe? Jeśli tak, to skąd ten somatyczny smutek? Smutek, co należy podkreślić, spowodowany odczuwalną przez ciało własną doczesnością, tymczasowością, która w tym kontekście wcale nie nosi znamion prawdziwości? Wydaje się, że „rozpacz”, o której mowa w ostatnim wersie, spowodowana jest niepewnością ciała co do samego siebie, co do własnej „nagości”, autentyczności. Tak właśnie przedstawia się sytuacja w wierszu Międzygórze. Sny:
14 15
J. Podsiadło, Opole. Ekloga czerwcowa, [w:] tegoż, Kra, s. 9. Tenże, „Zaczarowany ołówek”, [w:] tegoż, Kra, s. 14–15.
42