Małgorzata MYK „elementem” oddzielnym od widzianych wydarzeń (ale jednak istniało tylko
—jakby przeszłe —„jako” i w nich)16. Crowd…, jak cała twórczość Scalapino, skupia się na fundamentalnej roli pisania w śledzeniu czynności umysłu, jako utopijnej próbie uchwycenia momentu w którym jesteśmy wytwarzani jako byty społeczne,
stąd
ciągła obserwacja
umysłu
i
eksperymenty
konceptualne, które badają możliwość oddzielenia myśli (i języka) od przedmiotu. W The tango eksperyment ten nabiera rozmachu, grając ciągłym podważaniem pojęcia usytuowania, radykalnym językowym przemieszczeniem i utworzoną w jego konsekwencji nieskończenie heterogeniczną formą, czy też, jak określa dynamikę tekstu Bremmer,
jego heterotopijną,
nie-umiejscowioną, prawdziwie
barthesowską „hetero-pozycjonalnością” 17 . Taka strategia obnaża hierarchiczność norm społecznych i językowych jako całkowicie arbitralną
i
fikcyjną,
jednak
jednocześnie
całkowicie
podporządkowaną immanencji realnego, którego wyznacznikiem jest tanatyczna świadomość konfrontacji z faktem naszej nietrwałości i skończoności, a także obecnym w całym pisarstwie Scalapino doświadczeniem negatywności i traumy. Jak pisze autorka, zarówno Crowd…, jak i The tango to teksty o traumie wynikającej z alienacji jednostki w tłumie i z cierpienia spowodowanego różnymi formami deprywacji społecznej, głównie
16
17
L. Scalapino, How phenomena…, s. 148. [tłum. M.M.] M. Bremmer, dz. cyt., s. 170. [tłum. M.M.]
- 133 -