MARZEC 2019 nr 14 (55) ISSN 2391- 4483
PRIMAVIKA dwadzieścia lat pasji Rozmowa z Pawłem Skrzypczakiem, prezes firmy PRIMAVIKA
EKORAPORT
TYTUŁ EKORAPORTU
8
ROZMOWA MIESI¥CA
PRIMAVIKA – dwadzieścia lat pasji Już od dwudziestu lat robią w Wielkopolsce „bezy”– produkty bez mięsa, glutenu, mleka i sztucznych składników. Dedykują je nie tylko dla weganom i wegetarianom, ale dla wszystkim tym, którzy chcą się zdrowo odżywiać. Choć firma przez pierwszych kilka lat nie przynosiła zysków, to dziś należy do liderów rynku zdrowej żywności. – Nasze pasty, masła orzechowe czy dania obiadowe, nie tylko produkujemy i sprzedajemy, ale przede wszystkim sami jemy, dlatego nigdy w nie zwątpiliśmy, że ten biznes będzie się rozwijać – mówi Paweł Skrzypczak, prezes firmy PRIMAVIKA. Rozmawia: Michał
Gradowski
Ju¿ w latach 70. XX wieku wybra³ Pan dietê wegetariañsk¹. Czy konsekwentnie stosuje j¹ Pan do dziœ?
Mia³em wœród znajomych kilku wegetarian, ju¿ wtedy wiedzia³em, ¿e taka dieta jest du¿o zdrowsza od tradycyjnej– to by³y g³ówne powody zmiany sposobu od¿ywiania. Pracowa³em wtedy na budowie i by³em jeszcze kawalerem, wiêc ta decyzja
Marzec 2019 | EKOdostawcy
okaza³a siê byæ sporym problemem g³ównie dla mojej mamy. Z menu wypad³y wszystkie zupy gotowane na miêsie, a zosta³y jedynie ziemniaki z mas³em, jajecznica, surówki i nic wiêcej. Soczewica, ciecierzyca czy soja by³y wtedy w Polsce zupe³nie nieznane. Trochê czasu minê³o, zanim mama nauczy³a siê robiæ kotlety warzywne i inne dania wegetariañskie.
ROZMOWA MIESI¥CA
Przez czternaœcie lat nie jad³em miêsa, ale w pewnym okresie czu³em siê coraz s³abszy. Z perspektywy czasu wiem, ¿e pope³nia³em sporo b³êdów ¿ywieniowych, a moja dieta by³a bardzo uboga. Dziœ jednak, przy tak szerokiej dostêpnoœci produktów wegetariañskich, dieta bezmiêsna jest w 100% bezpieczna. Natomiast wed³ug mojej wiedzy dieta wegañska, wiem, ¿e bardzo nara¿am siê teraz tej grupie, bez odpowiedniej suplementacji mo¿e byæ groŸna dla zdrowia, m.in. z powodu niedoboru wit. B12. Wiele osób decyduje siê na ni¹ z powodów etycznych, zapominaj¹c jednak o swoim zdrowiu. Dziœ jestem semiwegetarianinem, tzn. staram siê nie jeœæ miêsa, ale jeœli np. u znajomych pojawi siê na stole, to nie odmówiê.
Podstaw¹ mojego sposobu zarz¹dzania jest przekonanie, ¿e nie jestem osob¹, która wszystko wie. Uwa¿am, ¿e trzeba otaczaæ siê ludŸmi, którzy wiedz¹ wiêcej i korzystaæ z ich rad Kiedy w 1998 r. powstawa³a PRIMAVIKA, pewnie trudno by³o sobie nawet wyobraziæ, jak popularne stan¹ siê kiedyœ w Polsce produkty eko i vege. Dziœ firma jest jednym z liderów rynku zdrowej ¿ywnoœci. Jakie by³y najwa¿niejsze momenty w historii firmy?
Najwa¿niejsza by³a decyzja, ¿eby w ogóle zacz¹æ tego typu dzia³alnoœæ. W porównaniu z obecnym stanem na rynku zdrowej ¿ywnoœci dzieli³a nas przepaœæ. Przebijaliœmy g³owami mury. Pierwsz¹ hurtowniê ze zdrow¹ ¿ywnoœci¹ w Wielkopolsce dwadzieœcia szeœæ lat temu otworzy³ mój brat, ale wtedy niemal wszystkie wegetariañskie produkty pochodzi³y z importu. Zadaliœmy sobie pytanie: po co je sprowadzaæ, skoro mo¿emy wykorzystaæ nasze domowe receptury i sami rozpocz¹æ produkcjê? Kupiliœmy upadaj¹cy zak³ad przetwórstwa spo¿ywczego i tak zaczê³a siê historia PRIMAVIKI. Kolejnym wa¿nym momentem by³ 2004 r. Firma nadal nie przynosi³a zysków, a koniecznoœæ dostosowania zak³adu do wymogów unijnych wi¹za³a siê z jego ca³kowit¹ przebudow¹, co wymaga³o ogromnych nak³adów finansowych. Jeden ze wspólników chcia³ nawet zamkn¹æ firmê, ale powiedzia³em wtedy: jeszcze rok i bêd¹ zyski. I rzeczywiœcie tak siê sta³o, nabraliœmy rozpêdu. Rynek siê rozwija³, ros³a œwiadomoœæ konsumentów, przez co unikanie sztucznych dodatków w po¿ywieniu stawa³o siê dla nich coraz wa¿niejsz¹ kwesti¹.
9
10
ROZMOWA MIESI¥CA
Natomiast kilka ostatnich lat, to okres bardzo dynamicznego rozwoju, zdrowa ¿ywnoœæ, to ju¿ nie jest nisza dla pasjonatów, ale rynek, którym interesuj¹ siê inwestorzy z du¿ymi pieniêdzmi. Dlatego w³aœnie w 2016 r. zainwestowaliœmy 10 mln z³ w nowy zak³ad, zwiêkszaj¹c 20-krotnie mo¿liwoœci produkcyjne. Wiedzieliœmy, ¿e je¿eli nie bêdziemy w stanie sprostaæ zapotrzebowaniu najwiêkszych sieci handlowych, to zagraniczne produkty zajm¹ nasze miejsce. Dziœ nie mam w¹tpliwoœci, ¿e najlepsze dopiero przed nami. Podobno sami testuj¹ Pañstwo wszystkie nowe produkty. Jak wygl¹da tworzenie receptur „od kuchni”?
Tworzenie nowego produktu to proces, który zwykle trwa od pó³ roku do 2 lat. Obecnie tym dzia³em w firmie zawiaduje ¿ona mojego brata, a jednoczeœnie jednego ze wspólników. Na pocz¹tku nowa receptura jest testowana w domu. PóŸniej trafia na testy do przyzak³adowego laboratorium, wykorzystaniem pasteryzatora, spe³niaj¹cego ju¿ warunki produkcyjne. Nastêpnie stopniowo zwiêkszamy skalê produkcji. Oko³o 10-15 takich prób to niezbêdne minimum. Po ka¿dej siadamy w firmie w 10-12 osób i oceniamy. Decyduje wiêkszoœæ. Czêœæ z tych osób i w tym upatrujê jednej z przyczyn naszego sukcesu, nie jest na diecie wegetariañskiej. Jak sami Pañstwo mówi¹, produkty firmy to „bezy” – bez miêsa, glutenu, mleka, sztucznych sk³adników. Jakie jest zapotrzebowanie Polaków na ten rodzaj produktów?
Jeszcze kilkanaœcie lat temu liczbê wegetarian w Polsce szacowano na trzysta tysiêcy osób, dziœ mówi siê nawet o 2 milionach, choæ trudno to wiarygodnie zbadaæ. Oko³o 90% naszych produktów jest wege, ale nie to jest najwa¿niejsze. Nie chcemy, aby nasze produkty trafia³y wy³¹cznie do wegetarian i wegan, którzy czêsto maj¹ inne preferencje smakowe i stosuj¹ np. ma³o soli czy ostrych przypraw. Produkty PRIMAVIKI maj¹ byæ po prostu smaczne, tak¿e dla tych, którzy zwykle jedz¹ miêso. Np. nasz paprykarz wegetariañski z ry¿em jest tak doprawiony, ¿e trudno go odró¿niæ od powszechnie znanego paprykarza szczeciñskiego. Proszê mi wierzyæ, bez dodawania glutaminianu sodu czy sztucznych dodatków smakowych i zapachowych nie jest to ³atwe zadanie. W Polsce ci¹gle wiele osób zamyka siê na s³owo weganizm, gdy¿ kojarzy on im siê z czymœ niesmacznym i dziwnym. To w³aœnie do tej grupy konsumentów chcemy równie¿ dotrzeæ. Nasz¹ grup¹ docelow¹ s¹ jednak przede wszystkim osoby, które chc¹ siê zdrowo od¿ywiaæ i aktywnie spêdzaæ czas. Wœród nich znajduj¹ siê oczywiœcie wegetarianie i weganie oraz osoby cierpi¹ce na ró¿ne alergie pokarmowe. Które z produktów w ramach 2 Pañstwa marek – PRIMAVIKA i PRIMAECO – lubi Pan najbardziej? Czy ten wybór pokrywa siê z preferencjami konsumentów? Marzec 2019 | EKOdostawcy
Do niedawna moimi ulubionymi produktami by³y paprykarz wegetariañski z ry¿em i pasztet pomidorowy z cieciork¹, ale ostatnio najczêœciej wybieram jedn¹ z naszych nowych past s³onecznikowych – ka¿da jest wyrazista i ma inny smak. Mnie, a patrz¹c na strukturê sprzeda¿y nie jestem odosobniony, najbardziej odpowiada pasta s³onecznikowa z pomidorami i bazyli¹. Ogólnie Polacy bardzo lubi¹ pomidorowe smaki, a ja preferujê je podwójnie. Sprzedajemy te¿ coraz wiêcej dañ obiadowych. Ostatnio wprowadziliœmy do oferty go³¹bki wegetariañskie z kasz¹ jaglan¹. Jak mi handlowcy mówi¹, ¿e mamy z tym produktem wejœæ do kolejnej sieci, to jestem przera¿ony… Go³¹bki nasi pracownicy wykonuj¹ rêcznie, przy czym na jednej zmianie 12 osób jest w stanie zrobiæ ich 1300. Jeœli mamy zamówienie na 30 tys., wówczas zaczyna siê walka z czasem. Kilka lat temu postawiliœcie tak¿e na produkty z certyfikatem BIO – jak wg. Pana bêdzie siê rozwija³ ten rynek?
Ca³y czas obserwujemy rynek i najnowsze trendy, co te¿ przek³ada siê na nasze decyzje biznesowe. PRIMAVIKA stoi i zamierza staæ na dwóch biznesowych filarach. Widzimy ogromne perspektywy rozwoju, równie¿ rynku ekologicznej ¿ywnoœci. Produkty te s¹ coraz ³atwiej dostêpne i chêtniej kupowane przez konsumentów. Wprowadzamy do naszej oferty BIO nowoœci, pracujemy równie¿ nad ulepszeniem sk³adu dotychczasowych produktów w linii Primaeco. Ju¿ wkrótce pojawi¹ siê ekologiczne ketchupy o nowym jeszcze lepszym sk³adzie, a ich opakowania dodatkowo zostan¹ wyró¿nione now¹ szat¹ graficzn¹. Zarz¹dza Pan firm¹ wraz z rodzeñstwem – dwoma braæmi i siostr¹. Jak taki rodzinny charakter przek³ada siê na proces podejmowania decyzji?
Podstaw¹ mojego sposobu zarz¹dzania jest przekonanie, ¿e nie jestem osob¹, która wszystko wie. Uwa¿am, ¿e trzeba otaczaæ siê ludŸmi, którzy wiedz¹ wiêcej i korzystaæ z ich rad. Zawsze trzeba byæ te¿ gotowym na wys³uchanie odmiennego zdania, co nie oznacza oczywiœcie, ¿e trzeba siê z nim zgadzaæ. Stosujê tê zasadê zarówno wobec rodziny, jak i pracowników. Czêsto robimy wspólnie burze mózgów, gdy¿ podejmowanie decyzji w toku dyskusji pozwala spojrzeæ na dan¹ koncepcjê z innej perspektywy. Mamy te¿ nastêpców. Mój syn jest w firmie specjalist¹ od IT, córka zbiera doœwiadczenie za granic¹ i bêdzie nas wspieraæ w procesach zarz¹dzania, a bratanek, obecnie 24-letni, jest kierownikiem produkcji. W wieku 21 lat koordynowa³ budowê inwestycji za 10 mln z³. Robi¹ to nie dlatego ¿e „tata kaza³”, ale dlatego ¿e chc¹ rozwijaæ rodzinny biznes. Maj¹c takie zaplecze, mo¿emy œmia³o myœleæ o tworzeniu wielopokoleniowej firmy. I