Σχέδιο Δράσης κοινωνικών επιχειρήσεων

ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ 2

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

_________________________________ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

2

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Κυβέρνηση στα πλαίσια της αναπτυξιακής μεταρρύθμισης προωθεί την επιχειρηματικότητα συμπεριλαμβανομένων και δράσεων για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών επιχειρηματικότητας, όπως η κοινωνική. Η παρούσα προσπάθεια αποτελεί την έναρξη για τη διαμόρφωση ολοκληρωμένης πολιτικής και στοχευμένης στρατηγικής για την ανάπτυξη του τομέα της κοινωνικής οικονομίας και κοινωνικής επιχειρηματικότητας στην Κύπρο. Η ανάπτυξη και ενίσχυση του εν λόγω τομέα θα επιφέρει θετικές επιπτώσεις στην οικονομία και στην κοινωνική συνοχή, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές στις οποίες βασίζεται η έννοια της κοινωνικής επιχειρηματικότητας - κοινωνική αποστολή, θετικό αντίκτυπο στο κοινωνικό σύνολο, συμμετοχικότητα, διαφάνεια, δημοκρατικότητα αλλά και οικονομική δραστηριότητα και δημιουργία θέσεων εργασίας. Η σύσταση και ανάπτυξη κοινωνικών επιχειρήσεων στην Κύπρο βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και για την περαιτέρω ενίσχυση τους απαιτείται μία σειρά από συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις με χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Το σαφές νομοθετικό πλαίσιο είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την σύσταση και εύρυθμη λειτουργία κοινωνικών επιχειρήσεων και την αξιοποίηση χρηματοδοτικών ευκαιριών. Υπό αυτό το πρίσμα η κυβέρνηση ετοίμασε το νομοσχέδιο με τίτλο ο Περί Κοινωνικών Επιχειρήσεων Νόμος του 2018. Ταυτόχρονα προωθεί και το παρόν σχέδιο δράσης για ανάπτυξη του οικοσυστήματος των κοινωνικών επιχειρήσεων. Η δημιουργία ενός κυπριακού οικοσυστήματος πρέπει να εναρμονίζεται με τις ευρωπαϊκές προσπάθειες και πρωτοβουλίες για ένα πανευρωπαϊκό οικοσύστημα κοινωνικής οικονομίας προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε χώρας. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης λειτουργεί ομάδα εμπειρογνωμόνων από όλα τα κράτη μέλη που ασχολείται με θέματα κοινωνικής οικονομίας (Groupe d’Experts de la Commission sur l’entrepreneuriat social – GECES). Στα πλαίσια των εργασιών τους έχει ετοιμαστεί σχετική έκθεση «Social Enterprises and the Social Economy going forward», η οποία και παρουσιάστηκε στην Μπρατισλάβα το Δεκέμβριο του 2016, στην οποία περιλαμβάνονται 13 εισηγήσεις για συγκεκριμένες δράσεις που μπορούν να αναληφθούν από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών για ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας. Το Σχέδιο Δράσης, το οποίο βασίστηκε στις εισηγήσεις του GECES αλλά και σε καλές πρακτικές άλλων χωρών, αποτελείται από τρείς άξονες προτεραιότητας: - Άξονας 1: Δημιουργία Ευνοϊκού Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος - Άξονας 2: Προώθηση Κουλτούρας Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας - Άξονας 3: Ενίσχυση της Πρόσβασης στη Χρηματοδότηση Οι προτεινόμενες δράσεις εντάσσονται στους εν λόγω άξονες και για την υλοποίησή τους απαιτείται η συνεργασία φορέων του δημοσίου, της τοπικής αυτοδιοίκησης, της ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά και του ιδιωτικού τομέα. Αυτές ποικίλουν σε είδος και μορφή και στο παρόν σημείωμα σκιαγραφούνται οι δράσεις που θα μπορούσαν να προωθηθούν στο αμέσως επόμενο διάστημα, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες συνθήκες του συστήματος των κοινωνικών επιχειρήσεων στην Κύπρο αλλά και των δημόσιων οικονομικών. Ακολουθεί επιγραμματική αναφορά στις προτεινόμενες δράσεις, με βάση σχετική ιεράρχηση και προτεραιοποίησή τους. Σημειώνεται ότι οι πιο κάτω δράσεις προκύπτουν από σχετική μελέτη η οποία υποβλήθηκε στην Κυβέρνηση από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες η οποία περιλάμβανε

3

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

πολύ περισσότερες δράσεις και βασίστηκε σε καλές πρακτικές άλλων χωρών με έμφαση στα οικοσυστήματα της Ελλάδας, της Δανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Ως πρώτη φάση προτείνεται να προωθηθούν οι δράσεις οι οποίες περιλαμβάνονται στο παρόν Σχέδιο Δράσης για την περίοδο 2018-2020 και στη συνέχεια θα αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα των εν λόγω δράσεων και η ανάγκη προώθησης επιπρόσθετων. ΑΞΟΝΑΣ 1: ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΥΝΟΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Ο πρώτος άξονας περιλαμβάνει δράσεις οι οποίες διασφαλίζουν την ύπαρξη των απαραίτητων παραγόντων για την επιτυχία της δημιουργίας του οικοσυστήματος κοινωνικών επιχειρήσεων, όπως τον απαραίτητο συντονισμό μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, τη σύσταση φορέα υλοποίησης πολιτικών και διαχείρισης του Μητρώου. Δράση 1 – Δημιουργία Νομοθετικού και Ρυθμιστικού Πλαισίου για τις Κοινωνικές Επιχειρήσεις Ετοιμασία Νομοσχεδίου για τις Κοινωνικές Επιχειρήσεις η οποία περιλαμβάνει ορισμό, κριτήρια, δημιουργία και τήρηση Μητρώου. Με την ψήφιση του νομοσχεδίου θα προωθηθεί η συγγραφή Κατευθυντήριων Γραμμών, οι οποίες θα τεθούν σε διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς. Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > 1ο Εξάμηνο 2018 Δράση 2 – Διεξαγωγή μελέτης για τη χαρτογράφηση του οικοσυστήματος των Κοινωνικών Επιχειρήσεων Η δράση αυτή αποσκοπεί στην εκπόνηση μίας βαθύτερης ανάλυσης του οικοσυστήματος των Κοινωνικών Επιχειρήσεων η οποία θα περιλαμβάνει την πλήρη χαρτογράφηση του οικοσυστήματος και την αξιολόγησή του για περαιτέρω κατανόηση των προκλήσεων και ευκαιριών, με την υποβολή συστάσεων ως προς τις κατευθύνσεις πολιτικής. Ενδεικτικός προϋπολογισμός €20.000 Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > 1ο Εξάμηνο 2019 Δράση 3 – Σύσταση «Μονάδας Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας» Δημιουργία ειδικής Μονάδας για την υλοποίηση και παρακολούθηση εφαρμογής της κυβερνητικής πολιτικής, συντονισμό δράσεων και φορέων και ανάληψη πρωτοβουλιών για την περαιτέρω ενίσχυση του οικοσυστήματος, καθώς και για την τήρηση του σχετικού Μητρώου. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το προτεινόμενο νομοσχέδιο η Μονάδα θα συσταθεί στο Υφυπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > 1ο Εξάμηνο 2018 Δράση 4 – Σύσταση «Επιτροπής για την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα» Η δημιουργία ενός συντονιστικού σώματος το οποίο θα απαρτίζεται από εκπροσώπους της δημόσιας υπηρεσίας, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των επιχειρήσεων και των πανεπιστημίων

4

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

αναμένεται ότι θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη του εν λόγω τομέα και στην παρακολούθηση και αξιολόγηση της υλοποίησης του Σχεδίου Δράσης. Η σύσταση της Επιτροπής δύναται να τροποποιείται ανάλογα με τα θέματα τα οποία θα συζητιούνται. Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > 1ο Εξάμηνο 2018 Δράση 5 – Διευκόλυνση της πρόσβασης στις δημόσιες συμβάσεις Το μέτρο αναμένεται να δώσει ώθηση, ιδιαίτερα στα αρχικά στάδια, δραστηριοποίησης μίας κοινωνικής επιχείρησης, αφού αποσκοπεί στην κατά αποκλειστικότητα ανάθεση συμβάσεων σε επιχειρήσεις ένταξης όπως ορίζονται στο νομοσχέδιο για τις κοινωνικές επιχειρήσεις (40% τουλάχιστον των εργαζομένων να αποτελείται από άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού). Οι συμβάσεις αυτές θα αφορούν συμβάσεις όπου η αναθέτουσα αρχή είναι ο δημόσιος ή ο ευρύτερος δημόσιος τομέας, αποσκοπώντας σε σταδιακή αύξηση του ποσοστού της ανάθεσης κατά αποκλειστικότητα σε σχέση με το σύνολο των συμβάσεων (θέμα που θα τύχει σχετικής απόφασης κατόπιν διαβούλευσης). Σχετική πρόνοια για κατ’αποκλειστικότητα ανάθεση προνοείται στον Περί της Ρύθμισης των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων και για Συναφή Θέματα Νόμο του 2016. Αναθέτουσες Αρχές του δημοσίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης θα ενημερωθούν μέσω προγραμμάτων ενημέρωσης/εκπαίδευσης για την δυνατότητα κατά αποκλειστικότητα ανάθεσης και της ενσωμάτωσης ρητρών κοινωνικού αντίκτυπου στις δημόσιες συμβάσεις και την ανάλογη συγγραφή προδιαγραφών. Ενδεικτικός προϋπολογισμός για εκπαίδευση των φορέων του δημόσιου τομέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης – ενημέρωση σχετικά με το νομικό πλαίσιο για την αποκλειστικότητα ανάθεσης και της ενσωμάτωσης ρητρών στις δημόσιες συμβάσεις €30.000. Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > 2ο εξάμηνο 2018 - 2019 Δράση 6 – Φορολογικά και άλλα κίνητρα Η παραχώρηση κινήτρων εκ μέρους της Κυβέρνησης αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη δραστηριοποίηση των κοινωνικών επιχειρήσεων κυρίως στα πρώτα στάδια ανάπτυξης τους αφού θα είναι δύσκολο να ανταγωνιστούν παραδοσιακές επιχειρήσεις. Τα διάφορα κίνητρα (φορολογικά, μισθοδοσία εργαζομένων, επενδυτικά, αποσύνδεση μισθοδοσίας εργαζομένων από δημόσια ωφελήματα) που μπορούν να δοθούν αποτελούν αντικείμενο διερεύνησης και διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς, ανάλογα με σχετική ιεράρχηση. Σε αρχικό στάδιο προτείνεται να διερευνηθούν τα ακόλουθα κίνητρα:  Προσωρινή εξαίρεση (για τρία χρόνια) από το ετήσιο τέλος εταιρείας ύψους €350, το οποίο καταβάλλεται στο Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη για όλες τις κοινωνικές επιχειρήσεις που θα είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο.  Αποσύνδεση της μισθοδοσίας εργαζομένων από διάφορα δημόσια ωφελήματα. Αυτό μπορεί να γίνει με την καταβολή των επιδομάτων διαβίωσης των ατόμων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και που προσλαμβάνονται από ΚΕ απευθείας στις εν λόγω επιχειρήσεις (μετά από σχετική εξουσιοδότηση), δεδομένου ότι οι απολαβές τους θα είναι ψηλότερες από τα επιδόματα (οποιαδήποτε επιδόματα αναπηρίας ή λειτουργικότητας θα πρέπει να

5

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

συνεχίσουν να καταβάλλονται στα άτομα). Η προσέγγιση αυτή πιθανώς να προϋποθέτει ανάγκη για αλλαγή στη νομοθεσία με την όποια παρέχονται τα επιδόματα.  Υιοθέτηση φορολογικών κινήτρων σε φυσικά πρόσωπα που επενδύουν σε κοινωνικές επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, γίνεται πρόταση για αντίστοιχη τροποποίηση του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου (ισχύει από 01.01.2017) με την παραχώρηση φορολογικής έκπτωσης σε φυσικά πρόσωπα που επενδύουν σε καινοτόμες επιχειρήσεις, είτε απευθείας είτε μέσω επενδυτικών ταμείων, ίση με το ύψος της επένδυσης που πραγματοποιείται και περιορίζεται μέχρι 50% του φορολογητέου εισοδήματος. Υπάρχει περιορισμός στο όριο έκπτωσης με ανώτατο ποσό τις €150.000 ανά χρόνο και παραχωρείται δικαίωμα μεταφοράς της έκπτωσης μέχρι και 5 χρόνια μετά. Το εν λόγω μέτρο έχει προωθηθεί στα πλαίσια εφαρμογής της Δήλωσης Πολιτικής για την Ενίσχυση του Επιχειρηματικού Οικοσυστήματος. Τα ποσά που θα επωφελείται τελικά η ΚΕ θα υπόκεινται στον Κανονισμό ΕΕ 11407/2013 (Ενισχύσεις Ήσσονος Σημασίας). Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > - 2ο Εξάμηνο 2018 Δράση 7 – Δημιουργία Θερμοκοιτίδας (Incubator) Με την εισαγωγή του θεσμού αυτού παρέχεται η δυνατότητα σε νεοϊδρυθείσες εταιρείες να ενταχθούν σε κατάλληλα διαμορφωμένους και εξοπλισμένους χώρους όπου προσφέρονται κοινές υποδομές και υπηρεσίες για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (μέχρι 3 έτη). Η ορθή λειτουργία της θερμοκοιτίδας θα μπορεί να επιφέρει πολύ θετικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα για τη δημιουργία βιώσιμων και ανταγωνιστικών επιχειρήσεων, αφού επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας, άμεση πληροφόρηση και πρόσβαση σε πόρους. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται το ξεκίνημα και ανάπτυξη των καινοτόμων κοινωνικών επιχειρήσεων και δημιουργείται παράλληλα ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον. Για το αρχικό αυτό στάδιο προτείνεται η σύσταση δύο θερμοκοιτίδων σε αστικά κέντρα. Ενδεχομένως η σύσταση και λειτουργία των θερμοκοιτίδων να γίνει με εξωτερική ανάθεση υπηρεσιών. Πέραν από τις υπηρεσίες τις οποίες θα παρέχει στις επιχειρήσεις που είναι ενταγμένες στη θερμοκοιτίδα, θα μπορεί να σχεδιάσει και να υλοποιήσει προγράμματα υποστήριξης ώστε να βοηθηθούν οι κοινωνικές επιχειρήσεις (εντός και εκτός θερμοκοιτίδας) να βελτιώσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο. Ενδεικτικός προϋπολογισμός €180.000 (για περίοδο τριών ετών) για κάθε θερμοκοιτίδα. Σύνολο €360.000 Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > 1ο Εξάμηνο 2018 - 2020. ΑΞΟΝΑΣ 2: ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Τα μέτρα του άξονα αυτού αποσκοπούν στη δημιουργία γνώσης, ανάπτυξης κουλτούρας και στην προώθηση θετικών αντιλήψεων για την κοινωνική επιχειρηματικότητα παράγοντες που είναι ιδιαίτερα σημαντικοί λαμβάνοντας υπόψη ότι το οικοσύστημα για τις κοινωνικές επιχειρήσεις στην Κύπρο βρίσκεται επί του παρόντος σε πρώιμα στάδια.

6

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

Δράση 1 – Δημιουργία διαδικτυακής πύλης Το μέτρο αυτό θα συμβάλει στην προβολή και αναγνωσιμότητα της έννοιας των κοινωνικών επιχειρήσεων και ευρύτερα της κοινωνικής οικονομίας. Σκοπός της ιστοσελίδας είναι η παροχή εξειδικευμένης πληροφόρησης και ενημέρωσης όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Προτείνεται και οι δράσεις του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού να περιλαμβάνονται σε αυτή τη διαδικτυακή πύλη. Θα εξεταστεί κατά πόσο είναι προτιμότερο να δημιουργηθεί ξεχωριστή ιστοσελίδα ή να αποτελέσει micropage στην νέα πλατφόρμα που ετοιμάζεται από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού για τις επιχειρήσεις. Μέχρι να ετοιμαστεί η ιστοσελίδα θα γίνεται ανατροφοδότηση της υφιστάμενης ιστοσελίδας της Μονάδας Διοικητικής Μεταρρύθμισης με πληροφόρηση σχετική με την κοινωνική επιχειρηματικότητα, καθώς και η διασύνδεσή της με άλλα υφιστάμενα portals, όπως: ΕΚΕ, Information Portal for Funding Programmes. Ενδεικτικός προϋπολογισμός €20.000 Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > 1ο εξάμηνο 2019 Δράση 2 – Δημιουργία Σήμανσης «Κοινωνικής Επιχείρησης» Δημιουργία εμπορικής ταυτότητας των πιστοποιημένων Κοινωνικών Επιχειρήσεων, η οποία θα προσδώσει άμεση και εύκολη αναγνωρισιμότητα και προβολή των Κοινωνικών Επιχειρήσεων, αφού θα δίδεται στις επιχειρήσεις κατά την εγγραφή τους στο Μητρώο, και θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς διαφήμισης και μάρκετινγκ. Ενδεικτικός προϋπολογισμός €5.000 Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > 2ο Εξάμηνο 2018 Δράση 3 – Εκπαίδευση και καθοδήγηση από Κοινωνικούς Επιχειρηματίες Η πραγματοποίηση διαλέξεων και παρουσιάσεων από άτομα που δραστηριοποιούνται επιτυχώς στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας τόσο στην Κύπρο όσο και σε χώρες του εξωτερικού αποσκοπεί στη μεταφορά εμπειριών και γνώσεων οι οποίες θα αποτελέσουν τροφή σκέψης για τους ενδιαφερόμενους δυνητικούς κοινωνικούς επιχειρηματίες και μαθητές/τριες στην Κύπρο. Ετοιμασία οδηγού καλών πρακτικών και εγχειριδίου για κοινωνικές επιχειρήσεις. Ενδεικτικός προϋπολογισμός (α) Ομιλητές από εξωτερικό, €1.000 (κόστος πρόσκλησης – αεροπορικά εισιτήρια, διαμονή, μετακίνηση και διατροφή) * 20 ομιλητές = €20.000 (β) Ετοιμασία εγχειριδίων και οδηγιών = €10.000

7

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > Έναρξη - 2ο Εξάμηνο 2018

Δράση 4 – Διεξαγωγή ενημερωτικών εκστρατειών και οργάνωση εκπαιδευτικών επισκέψεων στο εξωτερικό Η εν λόγω δράση αφορά στην προώθηση της γνώσης γύρω από την κοινωνική επιχειρηματικότητα με τη διοργάνωση εκστρατειών ενημέρωσης σε διάφορα οργανωμένα σύνολα σε πόλεις και κοινότητες από εμπλεκόμενους φορείς αλλά και από τους πρεσβευτές της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Στην εν λόγω δράση δύναται να ενταχθεί ενημέρωση για τις δράσεις που προωθούνται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, ή και δράσεις ένταξης σε ευρωπαϊκούς εκπαιδευτικούς οργανισμούς που προωθούν την κοινωνική επιχειρηματικότητα και πραγματοποίησης επισκέψεων για διάχυση γνώσης αλλά και της αναγκαίας αλληλεπίδρασης. (α) Ενδεικτικός προϋπολογισμός €20.000. Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > Έναρξη - 1ο Εξάμηνο 2019 Με τη δράση αυτή θα παρέχεται η ευκαιρία σε ενδιαφερόμενους υποψήφιους επιχειρηματίες αλλά και άλλους εμπλεκόμενους με το θέμα φορείς να αποκτήσουν πρακτικές εμπειρίες από τον τρόπο λειτουργίας και διαχείρισης κοινωνικών επιχειρήσεων σε χώρες του εξωτερικού και τη μεταφορά καινοτόμων ιδεών στην εγχώρια αγορά. (β) Ενδεικτικός προϋπολογισμός €1.500 (κόστος επίσκεψης – αεροπορικά εισιτήρια, διαμονή, μετακίνηση και διατροφή) * 30 άτομα = €45.000. Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > Έναρξη - 1ο Εξάμηνο 2019 Δράση 5 – Δημιουργία θεσμού πρεσβευτών κοινωνικής επιχειρηματικότητας Οι πρεσβευτές κοινωνικής επιχειρηματικότητας θα είναι υπεύθυνοι για την ενημέρωση του κοινού καθώς και των πολιτικών για την κοινωνική επιχειρηματικότητα, καθότι έχει αποδειχθεί ότι ο θεσμός αυτός αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην προώθηση της εν λόγω έννοιας στο εξωτερικό. Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > Έναρξη - 2ο Εξάμηνο 2018

Δράση 6 – Δράσεις για την εκπαίδευση Εφαρμογή προγραμμάτων επιχειρηματικότητας στην εκπαίδευση και πιλοτική εφαρμογή προγραμμάτων νεανικής κοινωνικής επιχειρηματικότητας και επιμορφώσεις στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση  Πρόγραμμα Δημιουργικότητας, Καινοτομίας και Επιχειρηματικής Ιδέας «ΙΔΕΟΔΡΟΜΙΟ»

8

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

Εισήχθη το 2016 -2017 ως νέο Πρόγραμμα στα πλαίσια της προώθησης του επιχειρηματικού οικοσυστήματος στην Κύπρο με διαθεματική και οριζόντια διάσταση. Εστιάζεται στην Κοινωνική Επιχειρηματικότητα με στόχο να προαγάγει τη δημιουργική και καινοτόμο σκέψη και την ανάπτυξη δεξιοτήτων, οι οποίες σχετίζονται με τo μαθητικό κοινωνικό και καινοτόμο επιχειρείν, σε μαθητές/τριες της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Γυμνασίων, Λυκείων και Τεχνικών Σχολών) της Κύπρου. Αποτελεί μία συνεργασία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου (Π.Ι.Κ) με τις Διευθύνσεις Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, το Κέντρο Επιχειρηματικότητας CEDAR και πραγματοποιείται με τη στήριξη του Πανεπιστημίου UCLan Cyprus. Το Πρόγραμμα συνεχίζεται και φέτος με ενδείξεις σημαντικής αύξησης συμμετοχών.

Ενδεικτικός προϋπολογισμός €20.000 Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > για τα σχολικά έτη 2018 -2019 και 2019 -2020  Δράσεις Νεανικής Επιχειρηματικότητας «Έξυπνη πόλη: βελτιώνω την πόλη μου με έξυπνες ιδέες» Εισήχθη πιλοτικά το 2016 – 2017 ως μία συνεργασία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου (Π.Ι.Κ) με το Δήμο Αραδίππου., με τον τίτλο «Έξυπνη πόλη Αραδίππου: βελτιώνω την πόλη μου έξυπνες ιδέες». Εστιάζεται στην Κοινωνική Επιχειρηματικότητα (που εμπεριέχει και την περιβαλλοντολογική επιχειρηματικότητα), διακρίνοντας την ανάγκη στήριξης των σχολείων του να αναπτύξουν την επιχειρηματικότητα και ανταγωνιστικότητα των νέων, σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο στο σύγχρονο Ευρωπαϊκό πλαίσιο των «Έξυπνων Πόλεων», ώστε να αξιοποιηθούν η μεθοδολογία και οι τεχνικές για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας μέσα στο σχολείο. Έχει διαθεματική και οριζόντια διάσταση όπου οι μαθητές/τριες «παράγουν» ιδέες και παρουσιάζουν σχέδια υλοποίησης τους για την βελτίωση της πόλης τους. Συμμετέχουν όλες οι σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Δήμου Αραδίππου και το Πρόγραμμα συνεχίζεται και φέτος με εξαιρετικές προοπτικές. Το Πρόγραμμα προγραμματίζεται να προσφερθεί Παγκύπρια από το 2018 - 2019. Ενδεικτικός προϋπολογισμός €20.000 Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > για τα σχολικά έτη 2018 -2019 και 2019 -2020 ΑΞΟΝΑΣ 3: ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η πρόσβαση σε χρηματοδοτικά κονδύλια είναι απαραίτητη τόσο για τη δημιουργία όσο και για την περαιτέρω ανάπτυξη των κοινωνικών επιχειρήσεων αλλά και για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αυτό αποτελεί πρόκληση για τις κοινωνικές επιχειρήσεις, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί με την παροχή επιχορηγήσεων αλλά και με την ορθή και έγκυρη ενημέρωση για τις χρηματοδοτικές ευκαιρίες προς τις επιχειρήσεις αυτές. Δράση 1 – Σχέδια χορηγιών/κινήτρων για Κοινωνικές Επιχειρήσεις

9

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

Προτείνεται η διαμόρφωση των ακόλουθων σχεδίων χορηγιών/κινήτρων:  Επιχορήγηση Κοινωνικών Επιχειρήσεων (νέων και υφιστάμενων) . Το ύψος επιχορήγησης θα ανέρχεται στις €25.000 και σε περίπτωση που σε αυτή εργοδοτούνται ΑμΕΑ ή άτομα από τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού θα παραχωρείται επιπλέον χρηματοδότηση (ΑμΕΑ €4.000 ανά άτομο μέχρι και €12.000 / Άτομα από ευάλωτες ομάδες - €3.000 ανά άτομο μέχρι και €12.000). Το προτεινόμενο κίνητρο θα αφορά τη χρηματοδότηση 80 περίπου επιχειρήσεων (πλήρης εφαρμογή). Το Τμήμα Εργασίας μπορεί να αναλάβει την εφαρμογή Σχεδίου απασχόλησης για επιχορήγηση της εργοδότησης ανέργων από Κοινωνικές Επιχειρήσεις. Ενδεικτικός προϋπολογισμός €25.000 * 80 = €2 εκ.  Χρηματοδότηση Κοινωνικών Επιχειρήσεων (προτεραιότητα σε αυτές που έχουν συμπληρώσει δύο χρόνια λειτουργίας) μέσω της δημιουργίας χρηματοδοτικού εργαλείου σε συνεργασία με χρηματοπιστωτικό οργανισμό (ο οποίος θα αναλάβει την παροχή μικροδανείων με ανώτερο ποσό χρηματοδότησης τις €25.000, με ευνοϊκό επιτόκιο. Ενδεικτικός προϋπολογισμός €500.000 (€25.000 * 40 = €1 εκ. εκ των οποίων το 50% θα προέρχεται από το κράτος και το υπόλοιπο 50% από ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες ή πόρους του πιστωτικού ιδρύματος).  Παροχή κουπονιών κοινωνικής καινοτομίας μέσω σχετικού προγράμματος το οποίο προωθείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας. Συγκεκριμένα δίδεται η δυνατότητα σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν μία τεχνολογική ανάγκη να υποβάλουν σχετική αίτηση στο ΙΠΕ για κάλυψη των αναγκών τους μέσω ενός φορέα έντασης γνώσης. Ακολούθως το ΙΠΕ αξιολογεί την αίτηση, όπου βασικό κριτήριο είναι αν η καινοτομία αποτελεί μία οριζόντια ανάγκη και δίδεται η σχετική έγκριση (τα κουπόνια έχουν ύψος €2.500 και €5.000). Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > 2018 - 2019

Δράση 2 – Διερεύνηση και ενημέρωση για διαθέσιμα χρηματοδοτικά προγράμματα/εργαλεία Διερεύνηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών μηχανισμών που προσφέρονται στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (μέσω του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ή/και ανταγωνιστικά προγράμματα) για τη στήριξη του τομέα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας τόσο κατευθείαν σε επιχειρήσεις όσο και μέσω ενδιάμεσων χρηματοδοτικών οργανισμών (π.χ. τράπεζες). Ενημέρωση των επηρεαζόμενων φορέων και προώθηση της αξιοποίησής τους. Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > 2ο εξάμηνο 2018

10

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

Δράση 3 – Μελέτη αξιοποίησης εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων για κοινωνικές επιχειρήσεις Διεξαγωγή μελέτης για αξιοποίηση εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων, (π.χ. Ομόλογο Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, Ταμείο για Κοινωνικές Επιχειρήσεις / equity funding, Χρεόγραφα Κοινωνικής Επιρροής – Social Impact Bonds, κτλ). Ενδεικτικός προϋπολογισμός €10.000 Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης > 1ο εξάμηνο 2019

11

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Α /Α

1.

2.

3.

4.

5.

6.

ΔΡΑΣΕΙΣ

Δημιουργία Νομοθετικού και Ρυθμιστικού Πλαισίου για τις «ΚΕ» Διεξαγωγή μελέτης για τη χαρτογράφηση του οικοσυστήματος των Κοινωνικών Επιχειρήσεων Σύσταση «Μονάδας Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας» Σύσταση «Συντονιστικής Επιτροπής για την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα» Διευκόλυνση της πρόσβασης στις δημόσιες συμβάσεις Φορολογικά και άλλα κίνητρα

Ο

2 Εξάμηνο 2017

ο

1 Εξάμηνο 2018

ο

2 Εξάμηνο 2018

2019

2020

Ενδεικτική Δαπάνη €

Μονάδα Διοικητικής Μεταρρύθμισης

√

√

20.000

Υφυπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας

√

√

Έναρξη διαβουλεύσεων

Προτεινόμενος Φορέας Υλοποίησης / Προώθησης Δράσης

Υφυπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Έναρξη εκπαιδευτικών κύκλων

Ανάθεση συμβάσεων

√

√

√

√

30.000

Γενικό Λογιστήριο / Κυπριακή Ακαδημία Δημόσιας Διοίκησης Υφυπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας / Υπ. Οικονομικών / Υπ. Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων

12

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

Α /Α

ΔΡΑΣΕΙΣ

Ο

2 Εξάμηνο 2017

ο

ο

1 Εξάμηνο 2018

2 Εξάμηνο 2018

2019

2020

√

√

√

√

Ενδεικτική Δαπάνη € 360.000

7.

Δημιουργία Θερμοκοιτίδων

8.

Δημιουργία διαδικτυακής πύλης

9.

Δημιουργία Σήμανσης «Κοινωνικής Επιχείρησης» α) Εκπαίδευση και Καθοδήγηση από Κοινωνικούς Επιχειρηματίες

√ √

√

√

20.000

β) Ετοιμασία Εγχειρίδιων και Οδηγιών

√

√

√

10.000

α) Διεξαγωγή ενημερωτικών εκστρατειών

√

√

20.000

β) Οργάνωση εκπαιδευτικών επισκέψεων στο εξωτερικό Δημιουργία θεσμού πρεσβευτών κοινωνικής επιχειρηματικότητας Δράσεις για την εκπαίδευση

√

√

45.000

10.

11.

12.

13.

Μεταβατικό στάδιο – Ανατροφοδότηση ιστοσελίδας ΜΔΜ

√

20.000

5.000

√

√

Προτεινόμενος Φορέας Υλοποίησης / Προώθησης Δράσης Υφυπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας / Υπ. Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Υπ. Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού / Υπ. Παιδείας και Πολιτισμού

Υφυπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας / Υπ. Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού / Υπ. Παιδείας και Πολιτισμού

Υφυπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας / Υπ. Παιδείας και Πολιτισμού

Υφυπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας √

√

40.000

Υπ. Παιδείας και Πολιτισμού

13

14.

Σχέδια χορηγιών/κινήτρων για Κοινωνικές Επιχειρήσεις Επιχορήγηση Κοινωνικών Επιχειρήσεων

√

√

√

2. 000.000

Χρηματοδότηση Κοινωνικών Επιχειρήσεων

√

√

√

500.000

√

√

√

Παροχή κουπονιών Κοινωνικής Καινοτομίας 15.

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018

Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας

Διερεύνηση διαθέσιμων χρηματοδοτικών προγραμμάτων/ εργαλείων √

16.

Υπ. Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων

Μελέτη αξιοποίησης εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων για κοινωνικές επιχειρήσεις

ΓΔ ΕΠΣΑ

√

10.000

Σύνολο

3.080.000

Υπ. Οικονομικών