O ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΝΟΜΟΣ
Μέρη της Νομοθεσίας Εισαγωγικές Διατάξεις Γενικές Διατάξεις Σώματα Αξιολόγησης Εκτίμηση Επιπτώσεων στο Περιβάλλον Πληροφορίες και Μελέτες Κοινές Διαδικασίες με τη Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων Συντονισμός με άλλες Διαδικασίες Μελετητές Ενημέρωση και Πληροφόρηση Παρακολούθηση της Υλοποίησης Όρων Επιβολή Ποικίλες Διατάξεις Τελικές και Μεταβατικές Διατάξεις
Παραρτήματα 1. 2. 3. 4. 5.
Έργα για τα οποία ετοιμάζεται ΜΕΕΠ Έργα για τα οποία υποβάλλονται πληροφορίες αν απαιτείται ΜΕΕΠ Ενδιαφερόμενες Αρχές Ειδικές διατάξεις για εγκαταστάσεις εξορυκτικών αποβλήτων Κριτήρια καθορισμού για έργα του Παρ. 2 αν πρέπει να ετοιμαστεί ΜΕΕΠ 6. Πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην ΜΕΕΠ 7. Πληροφορίες που περιλαμβάνονται σε Δέουσα 8. Μητρώο Μελετητών 9. Κώδικας Αρχών 10.Θέματα για τα οποία ενημερώνεται το κοινό για σκοπούς του άρθρου 44
Επιπτώσεις στο περιβάλλον: άμεσες και έμμεσες και αθροιστικές σημαντικές επιπτώσεις ενός έργου – Στον πληθυσμό και την ανθρώπινη υγεία – Στη βιοποικιλότητα και ιδιαίτερα τα είδη και ενδιαιτήματα σύμφωνα με τις Οδηγίες – Στο τοπίο – Στα υπόγεια, επιφανειακά νερά, ατμόσφαιρα, έδαφος, θάλασσα και κλίμα – Στα υλικά αγαθά – Στην πολιτιστική κληρονομιά – Στις αλληλοεπιδράσεις που έχουν μεταξύ τους
Σκοπός του νόμου: η ουσιαστική συμβολή στη
διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας και ποιότητας της ζωής, τη διατήρηση της ακεραιότητας του Δικτύου Natura 2000 και των συστατικών του και την αποδοτική χρήση των πόρων μέσω της εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον από έργα του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα που δυνατόν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, προτού αυτά αδειοδοτηθούν ή εγκριθούν για υλοποίηση.
Εκτίμηση Επιπτώσεων στο Περιβάλλον – η διαδικασία: – Ετοιμασία Μελέτης από τον κύριο του έργου – Διενέργεια Διαβουλεύσεων (από ΤΠ και κύριο του έργου) – Αξιολόγηση από Περιβαλλοντική Αρχή – Γνωμοδότηση της Περιβαλλοντικής Αρχής – Ενσωμάτωση της Γνωμοδότησης της Περιβαλλοντικής Αρχής στην Άδεια
Πεδίο Εφαρμογής
Έργα που εμπίπτουν στο Παράρτημα Ι / ΙΙ του Νόμου Εξαιρέσεις από τις πρόνοιες του νόμου: • Έργα αποκλειστικά για σκοπούς άμυνας • Έργα για αντιμετώπιση εκτάκτων περιστατικών πολιτικής προστασίας
Εξαιρέσεις από διαδικασίες διαβούλευσης: • Δημόσια Έργο εξαιρετικά ιδιάζουσας φύσης με Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου
• Διάταγμα Ανάπτυξης Υπουργού Εσωτερικών – Η διαδικασία παραχώρησης άδειας οικοδομής ενσωματώνει τις πρόνοιες του παρόντος νόμου ως Πολεοδομική Αρχή
• Αλλαγές Έργου του Παραρτήματος ΙΙ – Ανάλογα με τη σημαντικότητα της επίπτωσης μετατάσσεται στο Παράρτημα Ι
• Ενοποιημένες αναπτύξεις μεγάλων και σύνθετων χρήσεων (Δήλωση Πολιτικής) ή έργα σε Φάσεις – Η εκτίμηση των επιπτώσεων γίνεται πριν την έγκριση της Γενικής Χωροταξικής Μελέτης – Ικανοποιητική πληροφόρηση / ανάλυση και εκτίμηση των σημαντικών δυνητικών επιπτώσεων – Επιμέρους έργα εκτιμούνται αργότερα
Σώμα Αξιολόγησης • Επιτροπή Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (συμβουλευτικό ρόλο) – – – – – – – – + + + +
Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας Τμήμα Δασών Τμήμα Ανάπτυξης Υδάτων Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας ΕΤΕΚ ΟΠΟΚ 1 εκπρόσωπο από μη-κυβερνητική οργάνωση 2 εμπειρογνώμονες που ορίζονται από τον Υπουργό διεύρυνση της Επιτροπής οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο με εξειδικευμένες γνώσεις τοπική αρχή κρατική υπηρεσία / οργανισμός για κρατικό έργο
• Επιπρόσθετα: - Ανάθεση αξιολόγησης μελέτης ή μέρους μελέτης σε ομάδα ειδικών ή ειδικό - Κατάλογος με προσόντα και εμπειρίες των μελών της Επιτροπής - Κατάλογος με ειδικούς με προσόντα για αξιολόγηση μελετών
ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΙΚΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΜΕΝΑ (COMPETENT EXPERTS)
Εκτίμηση Επιπτώσεων στο Περιβάλλον • Έργα του Παραρτήματος Ι – Κατάθεση ΜΕΕΠ μαζί με πολεοδομική αίτηση – Αποστολή αίτησης και ΜΕΕΠ στην Περιβαλλοντική Αρχή – Κατάθεση ΜΕΕΠ απευθείας ή από άλλη αδειοδοτούσα αρχή αν είναι εκτός Πολεοδομικής Νομοθεσίας – Διασυνοριακό έργο – πρόνοιες νομοθεσίας σύμφωνα με την Οδηγία και τη Σύμβαση του ESPOO για γνωστοποίηση και διαβουλεύσεις με άλλο κράτος-μέλος
• Έργα του Παραρτήματος ΙΙ – – – – –
Κατάθεση πληροφοριών μαζί με πολεοδομική αίτηση Αποστολή αίτησης και πληροφοριών στην Περιβαλλοντική Αρχή Κατάθεση πληροφοριών απευθείας αν είναι εκτός Πολεοδομικής Νομοθεσίας Εξέταση αίτησης σύμφωνα με κριτήρια (Παράρτημα V) Αιτιολογημένη Διαπίστωση με τις εξής επιλογές: • Απαιτείται ΜΕΕΠ • Υποβολή όρων για ενσωμάτωση στην άδεια • Δημοσιοποίηση Αιτιολογημένης Διαπίστωσης
Εκτίμηση Επιπτώσεων στο Περιβάλλον • Παραλαβή μελέτης • 20 μέρες για εξέταση του περιεχομένου και συμπληρωματικά στοιχεία • Αξιολόγηση περιεχομένου της μελέτης και από Επιτροπή/ομάδα ειδικών • Αιτιολογημένη εισήγηση Επιτροπής (πρακτικά) προς Περιβαλλοντική Αρχή σε 30 μέρες • Αιτιολογημένη εισήγηση + παραστάσεις + απόψεις = Αιτιολογημένη Γνωμοδότηση για αδειοδοτούσα αρχή • Αιτιολογημένη Γνωμοδότηση – – + +
το έργο να μην εκτελεστεί το έργο να εκτελεστεί με όρους / παρακολούθηση συνοπτικό σημείωμα για χειρισμού των αποτελεσμάτων των διαβουλεύσεων Δημοσίευση Αιτιολογημένης Γνωμοδότησης
Κοινές Διαδικασίες με Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση • Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση – για έργα που ενδεχομένως να επηρεάσει περιοχή του Δικτύου Natura 2000. • Κατάθεση ως αναπόσπαστο αλλά άμεσα διακριτό τμήμα της ΜΕΕΠ • Για έργα του Παραρτήματος ΙΙ - Κατάθεση Πληροφοριών - Αιτιολογημένη Διαπίστωση • Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση δεν είναι απαραίτητη – το έργο να προχωρήσει • Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση απαραίτητη • Το έργο να απορριφθεί
• Για έργα του Παραρτήματος Ι - Κατάθεση ΜΕΕΠ + Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση - Ετοιμασία Αιτιολογημένης Γνωμοδότησης Το έργο να απορριφθεί
Αξιολόγηση έργου με Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση
Διαδικασία αξιολόγησης (Επιτροπή ή ομάδα ειδικών ή ειδικός) για αιτιολογημένη εισήγηση Απόψεις (αρμοδίων αρχών, διαχειριστή περιοχής) Αιτιολογημένη Γνωμοδότηση Περιβαλλοντικής Αρχής με διακριτό και αυτοτελές μέρος για τις διαπιστώσεις της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης
Συντονισμός με άλλες διαδικασίες Υποχρεώσεις αιτητών για περιβαλλοντικές παραμέτρους με βάση τις πιο κάτω νομοθεσίες: – – – – – – – – – –
Περί αποβλήτων Νόμου Περί ελέγχου της ρύπανσης Νόμου Περί ελέγχου της ρύπανσης της ατμόσφαιρας Νόμου Περί βιομηχανικών εκπομπών Νόμου Περί της εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον από Σχέδια/Προγράμματα Νόμου Περί προστασίας και διαχείρισης των νερών Νόμου Περί ενιαίας διαχείρισης των νερών Νόμου Περί ασφάλειας και υγείας στην εργασία Νόμου Περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας (για ατυχήματα σχετιζόμενα με επικίνδυνες ουσίες) Κανονισμών Περί θαλάσσιας στρατηγικής Νόμου
Τίθενται στη διάθεση της Περιβαλλοντικής Αρχής για αποφυγή επανάληψης διαδικασιών / ετοιμασία και αξιολόγηση παρόμοιων μελετών και να λαμβάνονται δεόντως υπόψη στην αξιολόγηση και η Γνωμοδότηση κοινοποιείται στις αρμόδιες αρχές των πιο πάνω νομοθεσιών
• Μελετητές – Εντός 1 έτους ιδρύεται Μητρώο Εγγεγραμμένων Μελετητών – Για τη λειτουργία και ρύθμιση του Μητρώου εκδίδονται σχετικοί Κανονισμοί
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ • Ενδιαφερόμενο κοινό: Το κοινό το οποίο επηρεάζεται ή ενδέχεται να επηρεαστεί ή του οποίου διακυβεύονται συμφέροντα από τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σχετικά με τις επιπτώσεις έργων στο περιβάλλον. Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις που προάγουν την προστασία του περιβάλλοντος θεωρούνται ότι έχουν συμφέροντα που διακυβεύονται. 1. Διασυνοριακές Επιπτώσεις (διαδικασίες διαβούλευσης) 2. Δημόσια Διαβούλευση στην ετοιμασία Μελέτης (από τον αιτητή) 3. Γνωστοποίηση Υποβολής Μελέτης (εφημερίδες, ιστοσελίδα) 4. Πληροφόρηση Κοινού για τη Λήψη Απόφασης (ιστοσελίδα) 5. Ενημέρωση και πληροφόρηση του κοινού (άλλα μέσα) 6. Δημόσια Ακρόαση (διαδικασία για κάποια έργα) 7. Αρχείο (Τμήμα Περιβάλλοντος)
Εξωτερικός ελεγκτής περιβάλλοντος Προσλαμβάνεται από τον κύριο του έργου και εγκρίνεται από το ΔΤΠ για να παρακολουθεί τους περιβαλλοντικούς όρους και ο ρόλος του είναι να: βοηθά στη διατήρηση από μέρους του κυρίου του έργου κατάλληλων και ορθών περιβαλλοντικών στοιχείων και αρχείων, παρέχει επαγγελματική ελεγκτική γνώμη για το κατά πόσον οι περιβαλλοντικές εκθέσεις που ετοιμάζονται παρουσιάζουν επαρκή εικόνα της περιβαλλοντικής διαχείρισης του έργου και των λειτουργιών του, εξετάζει την επάρκεια της εσωτερικής περιβαλλοντικής διαχείρισης του έργου και των πρακτικών και διαδικασιών παρακολούθησης και να υποβάλλει συστάσεις για βελτίωσή τους.
Επιβολή - Επιθεωρητές Για συμμόρφωση των περιβαλλοντικών όρων ο Υπουργός ΓΑΑΠ ορίζει επιθεωρητές: Υπαλλήλους ΤΠ Υπαλλήλους άλλων τμημάτων, με τη σύμφωνο γνώμη του Υπουργού των τμημάτων αυτών Υπαλλήλους της τοπικής αρχής Πρόσωπα που εργοδοτούνται με σύμβαση στη δημόσια υπηρεσία
Καθήκοντα επιθεωρητών δύναται να ασκούν οι επιθεωρητές που ορίστηκαν από τον Υπουργό ΓΑΑΠ με άλλους νόμους (Βιομηχανικών Εκπομπών, Ρύπανσης των Νερών, Αποβλήτων) Οι Επιθεωρητές επιδεικνύουν δελτίο ταυτότητας που εκδίδει ο ΔΤΠ, κατά την πραγματοποίηση τακτικών και έκτακτων ελέγχων στην κατασκευή/λειτουργία του έργου.
Καθήκοντα και εξουσίες επιθεωρητών Εισέρχεται σε οποιοδήποτε χώρο, εργοτάξιο ή υποστατικό στο οποίο διενεργείται οποιαδήποτε εργασία ή δραστηριότητα σχετική με το έργο. Προβαίνει σε έλεγχο όρων με κινηματογραφήσεις ή φωτογραφίσεις ή μετρήσεις ή δειγματοληψίες εφόσον τις κρίνει αναγκαίες. Αξιώνει την παρουσίαση και προβαίνει σε επιθεώρηση οποιωνδήποτε καταχωρήσεων, αρχείων, μητρώων, βιβλίων ή εγγράφων τα οποία περιέχουν πληροφορίες για σκοπούς ελέγχου οποιουδήποτε όρου που τέθηκε και αφορά το έργο. Σε περίπτωση κατά την οποία έχει διαπιστωθεί παραβίαση περιβαλλοντικού όρου ή μέτρου τότε ο επιθεωρητής μπορεί να επιδώσει στον κύριο του έργου ή/και το φορέα εκμετάλλευσης ειδοποίηση συμμόρφωσης, η οποία: αναφέρει ότι ο επιθεωρητής διαπίστωσε παραβίαση περιβαλλοντικού όρου, αναφέρει τον ή της όρους της άδειας που έχουν παραβιαστεί, καθορίζει χρονική περίοδο, όχι μικρότερη των 21 ημερών, εντός της οποίας η παράβαση πρέπει να τερματιστεί.
Καθήκοντα και εξουσίες επιθεωρητών Σε περίπτωση που ο επιθεωρητής διαπιστώσει ότι ο κύριος του έργου ή/και ο φορέας εκμετάλλευσης δεν έχει συμμορφωθεί με τα μέτρα που ορίζονται στην ειδοποίηση εντός καθορισμένης χρονικής περιόδου ή δημιουργείται κίνδυνος σοβαρής βλάβης προσώπου ή περιβάλλοντος, μπορεί να επιδώσει απαγορευτική ειδοποίηση: αναφέρει ότι ο επιθεωρητής έχει την πιο πάνω γνώμη, αναφέρει της λόγους οι οποίοι δημιουργούν ή θα δημιουργήσουν τον κίνδυνο, δίνει οδηγίες για συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για εξάλειψη ή μείωση του κινδύνου, ορίζει χρονική περίοδο μετά την παρέλευση της οποίας το έργο θα παύσει να εκτελείται ή λειτουργεί […] και η επανακατασκευή ή επαναλειτουργία του αρχίζει μόλις εκλείψουν οι λόγοι κινδύνου.
Αδικήματα Κάθε πρόσωπο που προβαίνει: σε παράβαση περιβαλλοντικών όρων, σε οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη ή άρνηση συμμόρφωσης σε αντίθεση με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου ή διαταγμάτων, εν γνώσει του σε ψευδή ή παραπλανητική δήλωση, εσκεμμένα ή από αμέλεια αντίθετα στον Νόμο ή παρέχει ψευδείς ή παραπλανητικές πληροφορίες ή ανακριβή στοιχεία σε σχέση με οποιοδήποτε ζήτημα, σε παρεμπόδιση του επιθεωρητή στην εκτέλεση των καθηκόντων και εξουσιών του, είναι ένοχο αδικήματος και υπόκειται σε ποινές.
Ποινές
Πρώτη παράβαση
• πρόστιμο μέχρι €5.000
Μετέπειτα αδικήματα
• φυλάκιση μέχρι 6μηνών • πρόστιμο μέχρι €10.000 • δύο ποινές
Άρνηση ή αμέλεια συμμόρφωσης
• φυλάκιση μέχρι 12 μηνών • πρόστιμο μέχρι €50.000 • δύο ποινές
Τέλη και επιβαρύνσεις Ο Υπουργός ΓΑΑΠ με διατάγματα καθορίζει τα τέλη για κάλυψη των εξόδων των πιο κάτω: εξέταση αιτήσεων που αφορούν την έκδοση οδηγιών, αξιολόγηση πληροφοριών ή Μελετών που υποβάλλονται, εξέταση αιτήσεων εγγραφή ή ανανέωσης εγγραφής στο Μητρώο, παραχώρηση οποιουδήποτε εγγράφου ή πληροφορίας, παρακολούθηση των επιπτώσεων ενός έργου και υλοποίηση των περιβαλλοντικών όρων.
Ο κύριος του έργου οφείλει να πληρώσει εντός 60 ημερών από την παραλαβή τιμολογίου. Σε περίπτωση άρνησης πληρωμής, το ποσό θα ανακτάται σε δικαστήριο ή θα αναστέλλεται η ισχύς της Περιβαλλοντικής Έγκρισης ή Αιτιολογημένης Διαπίστωσης ή Γνωμοδότησης, μέχρι την αποπληρωμή του.