Figuur 2 Excortiaties, lichenificatie.
Andere manifestaties Kinderen met ce hebben vaak een droge huid (xerosis cutis) en donkere wallen onder de ogen (postinflammatoire hyperpigmentatie). Ook worden infraorbitale dubbele plooien gezien (Dennie-Morganplooien). Bij krabben aan de huid ontstaat vaak een witte streep (dermographie blanche) in plaats van de bekende rode streep. Ter plaatse van de aanhechting van de oorlel aan het gezicht kunnen kleine scheurtjes in de huid worden gezien (figuur 3). Op de achterzijde van de bovenarmen worden vaak asymptomatische, hyperkeratotische, folliculair gebonden papeltjes gezien (keratosis pilaris) (figuur 4). Tot slot worden bij patiënten met ce regelmatig een vissenhuidvormige verhoorningsstoornis (ichthyosis) en gehypopigmenteerde maculae op de wangen (pityriasis alba) gezien.13 Bij 60 tot 70% van de kinderen treedt remissie van het eczeem op vóór het vijftiende levensjaar, maar bij sommige patiënten zullen ook op latere leeftijd nog klachten van ce blijven bestaan.1
Comorbiditeit: astma en rinitis
begint (in het eerste levensjaar), bij respiratoire (allergische) klachten en bij wonen in de stad.11,12 Het klinische beeld varieert per patiënt, maar ook in de tijd. ce in de zuigelingenfase (0-2 jaar) begint meestal in het gezicht, vooral op de wangen en het voorhoofd, waarbij de huid rondom de neus en de mond gespaard blijft (‘narcosekapje’). Het eczeem breidt zich daarna uit naar het behaarde hoofd, de strekzijden van de armen en benen en de romp. Het luiergebied blijft meestal gespaard. De huidafwijkingen die worden gezien, zijn erytheem, vesikels, schilfering en oedemateuze papels. Wanneer er een secundaire bacteriële infectie met S. aureus plaatsvindt, kunnen pustels, crustae en lymfadenopathie worden gezien. ce verloopt in deze fase met perioden van remissie en exacerbaties. Het beeld kan verergeren bij het doorkomen van de tandjes, bij een verkoudheid, bij luchtweginfecties en in stresssituaties. Voor meer informatie over andere factoren die het beeld van ce kunnen verergeren, verwijzen wij u naar de richtlijn Constitutioneel eczeem van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (http://www.huidarts.info/ documents/default.aspx?lid=1&id=70) . In de kinderfase (2-12 jaar) is het eczeem gelokaliseerd in/ op de elleboogplooien, de knieholten, de zijkanten van de hals, de polsen en de enkels. In de hals kan de huid soms gehyperpigmenteerd zijn, waardoor het lijkt alsof deze lang niet is gewassen (dirty neck). Het klinisch beeld in deze fase omvat vaak schilfering, lichenificatie en niet-oedemateuze papels (figuur 1 en 2). Ook wordt er regelmatig eczeem op de lippen gezien (cheilitis atopica) en ook eczeem van de handen.13
Kinderen met ce hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van andere atopische ziekten, zoals voedselallergie, astma en allergische rinitis. Het totaal serum-IgE is meestal verhoogd en de familieanamnese is vaak positief voor atopische ziekten.1 Ongeveer 30 tot 35% van de kinderen met ce zal later astma ontwikkelen en meer dan de helft hooikoorts. Het risico op het ontwikkelen van astma is waarschijnlijk gecorreleerd aan Figuur 3 Fissuur bij de oorlel.
Figuur 4 Keratosis pilaris.
Praktische Pediatrie nummer 3 - september 2014 Huidziekten
Huidziekten
Figuur 1 Erythemateuze papels, excoriaties.
131